SPORTTERREINEN
EUROPEAN & INTERNATIONAL STANDARDS
SURFACES FOR SPORTS AREAS A SHORT GUIDE (versie 2014)
IMPORTANT NOTE: The full standard texts are to be purchased at your national standardisation organisation:
NBN Jozef II-straat 40 B-1000 Brussel
NBN 40, Rue Joseph II B-1000 Bruxelles
©Centexbel 2014 | Pagina 1
SPORTTERREINEN
CEN/TC 217 SPORTTERREINEN Normalisatie van sportterreinen voor binnen- en buitengebruik, met inbegrip van de onderliggende lagen, voor zover zij invloed hebben op de eigenschappen van de bovenlaag Deze normcommissie ontwikkelt Europese normen voor sportterreinen. Het gaat hier zowel om testmethoden als om productnormen voor terreinen van zowat alle aard en voor diverse sporttakken, zowel voor binnenals voor buitengebruik: natuurgras, kunstgras, naaldvilt, synthetische oppervlakken, rubber, enz. Soms gaat het hierbij om systemen, die uit meerdere lagen en/of componenten bestaan. In de meeste gevallen is het gebruik van deze terreinen beperkt tot publieke, recreatieve sportbeoefening of schoolsport, omdat professionele sportorganisaties meestal eigen specificaties hebben, die vooral gericht zijn op sportbeoefening op topniveau, waarvoor andere eisen gelden.
REFERENCE
TITLE
EN 1516:1999
Surfaces for sports areas - Determination Testmethode om de weerstand tegen indrukking van of resistance to indentation synthetische sportvloeren te meten. Niet van toepassing op kunstgras.
EN 1517:1999
Surfaces for sports areas Determination of resistance to impact
Testmethode voor het bepalen van de slagvastheid van sportvloeren.
EN 1569:1999
Surfaces for sports areas Determination of the behaviour under a rolling load
Testmethode voor het bepalen van het gedrag van indoor sportterreinen onder een rolbelasting
EN 1969:2000
Surfaces for sports areas Determination of thickness of synthetic sports surfaces
Twee testmethoden voor het bepalen van de dikte van synthetische sportvloeren in het laboratorium en “in situ”. Methode A is destructief en laat toe de dikte te bepalen tot op 0.1 mm en de dikte van verschillende lagen te meten Methode B is niet destructief en bedoeld voor routinemetingen, bv. voor kwaliteitscontrole of om een grote oppervlakte te controleren. De nauwkeurigheid ligt tussen 0.5 en 1.5 mm, afhankelijk van de textuur.
EN 12228:2013
Surfaces for sports areas Determination of joint strength of synthetic surfaces
Twee testmethoden voor het bepalen van de naadsterkte van synthetische sportterreinen, inclusief kunstgras. Methode 1 gebruikt een rechtstreekse trekkracht en is van toepassing of eindnaden en overlappende gekleefde naden. Methode 2 is van toepassing op versterkte eindnaden en meet de afpelkracht.
EN 12229:2014
Surfaces for sports areas - Procedure for the preparation of synthetic turf and needle-punch test pieces
Procedure voor het maken van proefstukken van kunstgras of van sportvloeren uit naaldvilt
©Centexbel 2014 | Pagina 2
TOELICHTING
SPORTTERREINEN
REFERENCE
TITLE
TOELICHTING
EN 12230:2003
Surfaces for sports areas Determination of tensile properties of synthetic sports surfaces
Testmethode voor het bepalen van de treksterkte van materialen voor sportterreinen. De methode kan zowel gebruikt worden voor de elastomeermaterialen van de bovenlaag (slijtlaag) van dergelijke terreinen als voor de elastomeermaterialen gebruikt als onderlaag in systemen die uit meerdere lagen bestaan. De methode is zowel van toepassing op vooraf vervaardigde platen als op in-situ aangebrachte vloeibare systemen, die ter plaatse uitharden.
EN 12231:2003
Surfaces for sports areas - Method of test - Determination of ground cover of natural turf
Drie testmethoden om te bepalen in welke mate natuurgras het terrein bedekt.
EN 12232:2003
Surfaces for sports areas Testmethode voor het bepalen van de dikte van de zoden Determination of thatch depth of natural van natuurgras voor sportterreinen turf
EN 12233:2003
Surfaces for sports areas Testmethode voor het bepalen van de grashoogte van Determination of sward height of natural natuurgras voor sportterreinen turf
EN 12234:2013
Surfaces for sports areas Determination of ball roll behaviour
Testmethode voor het bepalen van het rolgedrag van een bal op een sportterrein.
EN 12235:2013
Surfaces for sports areas Determination of vertical ball behaviour
Testmethode voor het bepalen van de opveerhoogte van een bal, die men verticaal laat vallen.
EN 12616:2013
Surfaces for sports areas Determination of water infiltration rate
Drie testmethoden voor het bepalen van de indringsnelheid van water in een sportterrein. Methode A is geschikt voor synthetische en textieloppervlakken, kunstgras en gebonden minerale oppervlakken Methode B is geschikt voor natuurgras. Methode C is geschikt voor niet gebonden minerale oppervlakken
EN 13672:2004
Surfaces for sports areas Determination of resistance to abrasion of non-filled synthetic turf
Methode voor het bepalen van de slijtvastheid van niet gevuld kunstgras met een poolhoogte van meer dan 15 mm. Dit is een laboratoriummethode die gebruik maakt van een wiel met een abrasief oppervlak.
EN 13744:2004
Surfaces for sports areas - Procedure for accelerated ageing by immersion in hot water
Testmethode die de versnelde veroudering van proefstukken uit sportterreinen simuleert door ze onder te dompelen in heet water. Deze methode maakt een vergelijking mogelijk van de materiaaleigenschappen (gemeten met andere normen) voor en na veroudering.
©Centexbel 2014 | Pagina 3
SPORTTERREINEN
REFERENCE
TITLE
TOELICHTING
EN 13745:2004
Surfaces for sports areas Determination of specular reflectance
Testmethode voor het bepalen van de spiegelreflectie van sommige indoor sportvloeren.
EN 13746:2004
Surfaces for sports areas Determination of dimensional changes due to the effect of varied water, frost and heat conditions
Methode voor het bepalen van de maatvastheid van kunstgras, textieloppervlakken, stootkussens en vrij gelegde synthetische oppervlakken als ze blootgesteld worden aan wisselende condities van neerslag, vorst en hitte.
EN 13817:2004
Surfaces for sports areas - Procedure for accelerated ageing by exposure to hot air
Testmethode die de versnelde veroudering van proefstukken uit alle soorten sportterreinen simuleert door ze in het laboratorium bloot te stellen aan hete lucht. Deze methode maakt een vergelijking mogelijk van de materiaaleigenschappen (gemeten met andere normen) voor en na veroudering.
EN 13864:2004
Surfaces for sports areas Determination of tensile strength of synthetic yarns
Twee testmethoden voor het bepalen van de treksterkte van poolgarens, die gebruikt worden in kunstgras. Methode A wordt gebruikt om de treksterkte te meten van synthetische garens vooraleer ze in kunstgras verwerkt worden. Methode B wordt gebruikt om de treksterkte te meten van poolgarens uit afgewerkt kunstgras. Beide methoden zijn niet vergelijkbaar en methode B is minder nauwkeurig.
EN 13865:2003
Surfaces for sports areas Determination of angled ball behaviour - Tennis
Testmethode voor het bepalen van het gedrag van een tennisbal die het terreinoppervlak raakt onder een bepaalde hoek.
EN 14808:2005
Surfaces for sports areas Determination of shock absorption
Methode voor het bepalen van de schokdempingseigenschappen van sportterreinen. Nota: Deze methode is ook gekend als de Berlijn methode.
EN 14809:2005
Surfaces for sports areas Determination of vertical deformation
Methode voor het bepalen van de verticale vervorming van een sportterrein Nota: Deze methode is ook gekend als de Stuttgart methode.
EN 14810:2006
Surfaces for sports areas Determination of spike resistance
Methode voor het bepalen van de weerstand van een sportterrein tegen het indringen van spikes.
EN 14836:2005
Synthetic surfaces for outdoor sports areas - Exposure to artificial weathering
Methode voor veroudering door blootstelling aan gesimuleerde weersomstandigheden, toepasselijk op synthetische sportterreinen voor buitengebruik (voor gebruik in productspecificaties).
©Centexbel 2014 | Pagina 4
SPORTTERREINEN
REFERENCE
TITLE
TOELICHTING
EN 14837:2006
Surfaces for sports areas Determination of slip resistance
Methode voor het bepalen van de slipweerstand van een sportvloer bij gebruik van sportschoenen met studs of met een gladde zool.
EN 14877:2013
Synthetic surfaces for outdoor sports areas - Specification
Productnorm voor synthetische (polymeer) sportterreinen voor buitengebruik (zowel vooraf als ter plaatse vervaardigd) voor volgende sportactiviteiten: atletiek, tennis, multi-sport. Het eerste deel van de norm handelt over het testen van producten in het laboratorium om vast te stellen dat zij geschikt zijn voor de sportactiviteiten waarvoor zij bedoeld zijn en dat hun kwaliteit aanvaardbaar is. Het tweede deel beschrijft de vereisten voor geïnstalleerde terreinen om aan te tonen dat zij geschikt zijn voor het voorziene gebruik. Als testen door een onafhankelijke derde vereist is, wordt aanbevolen dat dit laboratorium geaccrediteerd is volgens EN ISO 17025 voor de methoden beschreven in deze norm Nota 1: Annex A van de norm geeft voorbeelden van terreinen en hun toepassing Nota 2: Multi-sport wordt gedefinieerd in nationale reglementeringen Nota 3: Deze norm geeft minimumeisen voor de dikte van het sportterrein. De norm heeft niet tot doel prestatieeisen vast te leggen voor atletiekpistes van topniveau. Daar gelden de eisen van IAAF. Nota 4: Deze norm is niet van toepassing op kunstgras. Daarvoor geldt EN 15330-1.
EN 14904:2006
Surfaces for sports areas - Indoor surfaces for multi-sports use Specification
Productnorm voor indoor installaties voor multi-sport gebruik. De norm is ook van toepassing op systemen met een bovenlaag en een onderlaag. Deze lagen kunnen vooraf vervaardigd zijn of ter plaatse geproduceerd De norm is niet van toepassing op indoor tennisterreinen. Nota: Multi-sport wordt gedefinieerd in nationale reglementeringen
EN 14952:2005
Surfaces for sports areas Determination of water absorption of unbound minerals
Methode voor het bepalen van de waterabsorptie van niet gebonden minerale oppervlakken (korrelgrootte tot 6 mm) voor outdoor sport.
EN 14953:2005
Surfaces for sport areas - Determination of thickness of unbound mineral surfaces for outdoor sports areas
Twee methoden voor het bepalen van de dikte van korrelige materiaallagen in een structuur. De ene methode gebruikt een stalen lintmeter, de andere een schijf en een lintmeter. Eerstgenoemde methode kan gebruikt worden voor het meten van de laagdikte in een profiel. De tweede methode meet de dikte van een materiaal aan de oppervlakte.
EN 14954:2005
Surfaces for sports areas Determination of hardness of natural turf and unbound mineral surfaces for outdoor sports areas
Methode voor het bepalen van de hardheid van natuurgras en niet gebonden minerale oppervlakken.
©Centexbel 2014 | Pagina 5
SPORTTERREINEN
REFERENCE
TITLE
TOELICHTING
EN 14955:2005
Surfaces for sports areas - Determination Methode voor het bepalen van de samenstelling en of composition and particle shape of de vorm van de deeltjes van niet gebonden minerale unbound mineral surfaces for outdoor materialen voor outdoor sportterreinen. sports areas
EN 14956:2005
Surfaces for sports areas Determination of water content of unbound mineral surfaces for outdoor sports areas
Methode voor het bepalen van het watergehalte van niet gebonden minerale materialen voor outdoor sportterreinen.
EN 15301-1:2007
Surfaces for sports areas - Part 1: Determination of rotational resistance
Methode voor het bepalen van de weerstand tegen het uitvoeren van een draaiende beweging op een sportterrein.
EN 15301-2:2007
Surfaces for sports areas - Part 2: Determination of shear strength by dynamic top layer testing of unbound mineral surfaces in the laboratory
Methode voor het bepalen van de afschuifsterkte door het dynamisch testen van de toplaag van niet gebonden minerale oppervlakken in het laboratorium
EN 15306:2014
Surfaces for outdoor sports areas Exposure of synthetic turf to simulated wear
Methode voor het conditioneren van kunstgras en oppervlakken uit naaldvilt door de interactie tussen een sportschoen en het terrein te simuleren. Deze methode wordt zowel gebruikt voor het meten van veranderingen van het uitzicht als van de functionele eigenschappen. Nota: ook bekend als de Lisport methode.
EN 15330-1:2013
Surfaces for sports areas - Synthetic turf and needle-punched surfaces primarily designed for outdoor use - Part 1: Specification for synthetic turf surfaces for football, hockey, rugby union training, tennis and multi-sports use
©Centexbel 2014 | Pagina 6
Productnorm die de prestatie-eisen, de duurzaamheid, de productidentificatie en de vereisten voor installaties vastligt voor kunstgrasterreinen voor buitengebruik. Vijf soorten terreinen worden behandeld: • Hockeyvelden • Voetbalvelden • Trainingsvelden voor rugby • Tennisterreinen • Multi-sportvelden De vereisten zijn bedoeld voor gemeenschaps-, educatieve en recreatieve sportbeoefening. Voor professionele sportbeoefening hebben de meeste sportbonden eigen specificaties, die kunnen verschillen van de specificaties uit deze norm. Ontwerpers en fabrikanten dienen daarom bij het selecteren en aanbieden van materialen en systemen ervoor te zorgen dat deze aangepast zijn aan het competitieniveau waarvoor de terreinen gepland zijn. De norm bestaat uit twee delen. Het eerste deel beschrijft de vereisten voor het testen van producten in het laboratorium om vast te stellen dat zij het vereiste kwaliteitsniveau halen op het vlak van sportprestaties en van interactie tussen speler en terrein en gemaakt zijn van materialen van voldoende kwaliteit. Het tweede deel beschrijft de eisen voor geïnstalleerde terreinen om te verzekeren dat deze geschikt zijn voor het voorziene gebruik. Sommige terreinen, die in deze norm behandeld worden, zijn bedoeld om gebruikt te worden door spelers, die schoenen met studs dragen. Een typisch voorbeeld van dergelijke studs is beschreven in EN 13506. Schoenen met een geprofileerde zool, zoals dikwijls gebruikt op zanderige terreinen of niet gevulde kunstgrasterreinen worden niet als studs beschouwd. Als een beoordeling door een onafhankelijke derde nodig is om conformiteit met deze norm vast te stellen, wordt aangeraden dat dergelijke laboratoria geaccrediteerd zijn volgens EN ISO 17025 voor de testmethoden beschreven in deze norm.
SPORTTERREINEN
REFERENCE
TITLE
TOELICHTING
EN 15330-2:2008
Surfaces for sports areas - Synthetic turf and needle-punched surfaces primarily designed for outdoor use Part 2: Specification for needle-punched surfaces
Deze norm legt de prestatie- en duurzaamheidseisen vast voor sportterreinen uit naaldvilt, voornamelijk voor buitengebruik. Het gaat hier vooral om twee soorten terreinen:
• •
Terreinen voor multi-sportgebruik Terreinen voor tennis
Deze eisen zijn vooral bedoeld voor terreinen voor publieke recreatieve sportbeoefening en schoolsport. Voor professionele sportbeoefening en topsport hebben vele sportbonden eigen specificaties, die kunnen verschillen van deze norm. Ontwerpers en fabrikanten dienen daarom bij het selecteren en aanbieden van materialen en systemen ervoor te zorgen dat deze aangepast zijn aan het competitieniveau waarvoor de terreinen gepland zijn. Deze norm is gebaseerd op laboratoriumtesten, die dienstig kunnen zijn voor een typekeuring van producten. Sommige eigenschappen kunnen ook in situ gemeten worden op geïnstalleerde terreinen. In de norm is een bijlage A opgenomen, die hierover aanbevelingen geeft.
CEN/TS 15122:2005
Surfaces for sports areas Determination of resistance of synthetic sports surfaces to repeated impact
Testmethode om de weerstand te bepalen van een synthetische sportvloer tegen herhaalde impact.
CEN/TS 16384:2012
Synthetic sport systems - Leaching test
Testmethode (technische specificatie) voor het simuleren van het vrijkomen van chemische substanties door uitloging. Deze methode heeft betrekking op systemen van synthetische sportterreinen voor buitengebruik en slaat op het contamineren van grondwater, oppervlaktewater en drainagewater door uitgeloogde chemische stoffen. Bovendien laat deze methode toe componenten van een systeem (b.v. korrels van diverse oorsprong of aard) te beoordelen op hun uitlogingsgedrag. Het is niet de bedoeling van de Technische Specificatie alle veiligheidsaspecten met betrekking tot het gebruik van het sportterrein te behandelen. Het is de verantwoordelijkheid van de gebruiker van de norm om aangepaste veiligheidsen gezondheidsrichtlijnen op te stellen en na te gaan welke wettelijke beschikkingen van kracht zijn voor hij het terrein in gebruik neemt.
©Centexbel 2014 | Pagina 7
