1
Studentenkerk herdenking overledenen op 2 november 2001 Thema: Dichtbij: liefde... Liefde gaat er altijd van uit, dat het woord een oor vindt, ook als er geen antwoord meer is. Zij gaat er van uit, dat de hand een hand voelt, ook als dat nergens uit blijkt... Spoedig zullen wij allen sterven elke gedachtenis zal dan van de aarde verdwenen zijn, en wij zelf zullen een kort ogenblik worden geliefd en daarna vergeten. Maar de liefde zal genoeg geweest zijn! Er is een land van de levenden en een land van de doden, en de brug tussen hen is de liefde het enig blijvende, de enige zin. J. Zink
Muziek The Italian Lauda - Huelgas ensemble o.l.v P. Nevel Alexander Demophon Venetus: Volgi gli ochi, o madre pia 5.24 Welkom De mens, kostbaar in Gods ogen. Zo willen wij vandaag onze geliefde doden gedenken, in het bijzonder hen die het afgelopen jaar door de dood van ons gescheiden zijn. Welkom iedereen. We willen vandaag opnieuw hun namen noemen en met hen vele andere namen van mensen die nog zo leven in ons hart, maar die niet meer tastbaar in ons midden zijn De mens is kostbaar in Gods ogen, dat belijden we hier met elkaar, hoewel we misschien soms moeite hebben om ons een voorstelling daarvan te maken. LICHT We steken de paaskaars aan Gebed: Stilte Lezing: uit het boek Job (14) Job nam het woord en zei: 'De mens, uit een vrouw geboren en kort van levensdagen tot zijn nek vervuld van ongedurigheid, ontkiemt en verwelkt als een bloem, is vluchtig en vergankelijk als een schaduw. Voor een boom bijvoorbeeld is er hoop; wordt hij omgehakt, dan kan hij opnieuw gaan groeien
2 dan zijn er altijd zijn scheuten nog. Wordt zijn wortel te oud in de grond sterft zijn stem in het mul, dan nog schiet hij uit als hij water ruikt, ontwikkelt als rijshout een stel twijgen Sterft een mens daarentegen, dan is de kracht eruit; komt die aan zijn eind - waar is hij gebleven'? muziek Anthony Holborne, the Tears of the Muses 2. Galliard: the Tears of the Muses 2.07 NAMEN Wij noemen de namen van de overleden Van onze universiteit die afgelopen jaar zijn overleden En steken voor hen een kaars aan Graag nodig ik u uit als u dat wilt Om naar voren te komen en een licht te onsteken Muziek Anthony Holborne, the Tears of the Muses 22. Pavane: The funerals 4.11
LEVEN Wierook Gebeden - voorbeden Onze Vader muziek The Italian Lauda - Huelgas ensemble o.l.v P. Nevel Anonymus: Alma che scraca dal corporea velo 4.48
Studentenkerk herdenking overledenen op 4 november 2002 Im Spätrot Im Spätrot schlafen die Namen: einen weckt deine Nacht und führt ihn, mit weissen Stäben entlangtastend am Südwall des Herzens, unter die Pinien: eine, von menschlichem Wuchs, schreitet zur Töpferstadt hin, wo der Regen einkehrt als Freund einer Meeresstunde. Im Blau spricht sie ein schattenverheissendes Baumwort, und deiner Liebe Namen
3 zählt seine Silben hinzu. Paul Celan AVOND Thema: ACHTERGELATEN ACHTERGELATEN in een onbewoonbare wereld rinkelend van kleuren en geluiden waar de dag te licht is en geen nacht donker genoeg om het verborgen tumult te bedaren. In alle straten, alle kamers blijf ik je zoeken. Tussen ontelbare mensen vind ik je nergens. Verlos mij uit dit luchtledig. Laat mij toe tot de aarde die je bedekt. Dicht bij je wil ik slapen en tot stof vergaan. Hanny Michaelis Muziek Joris Gilberts Welkom LICHT Stilte Lezing: Psalm 19,1-5 Voor de leider van de muzikanten. Een zangstuk op naam van David. De hemel ontvouwt de glorie van God; het uitspansel zegt: `Ik kom uit zijn handen.' Elke dag opnieuw wordt dat verkondigd, elke nacht opnieuw wordt dat gefluisterd, zonder tong of taal, geen stem laat zich horen; en toch klinkt de boodschap over heel de aarde, reikt dat getuigenis tot het einde van de wereld. muziek Joris Gilberts NAMEN
4
Wij noemen de namen van de overleden Van onze universiteit die afgelopen jaar zijn overleden En steken voor hen een kaars aan Graag nodig ik u uit als u dat wilt Om naar voren te komen en een licht te onsteken Muziek Codex Calixtus –miracles of Santiago OCHTEND Wierook TOEN ik dacht dat je was weggegaan en mij zonder leeftocht alleen had gelaten in een verdroogde steppe, heb ik mij vergist. Nu weet ik dat je mij hebt uitgekozen om je voorgoed te herbergen veilig besloten in mijn duisternis Wanneer ik mij aandachtig over mezelf heenbuig, ontmoet ik je oogopslag helder en diep als water en je glimlach overrompelt mij met de ernstige vreugde van vroeger. Dat is genoeg voor een heel leven. Hanny Michaelis Slotwoord Muziek Joris Gilberts Du merkst nicht Du spürst nicht Dass der Schnee der Jahre In dein Haar fällt Und merkst nicht Wie die Sonne Deinen Weg verbrennt Im Licht Schwimmst du hinaus ins Meer Verstehst dich mit Delphinen Und merkst nicht Dass das Wasser finster wird
5 Kommst zurück zur Erde Die du liebst Und merkst nicht dass sie Weggewandert ist Und du an ihrem Rand stehst Du steigst hinauf Zum schneebestirnten Gipfel Bewunderst das Panorama Unten das grüne Tal Und merkst nicht Dass ein Grab geschaufelt wird Rose Ausländer
Studentenkerk herdenking overledenen op 3 november 2003 NIET BANG VOOR DE DOOD Ik ben niet bang meer voor de dood, ik ken heel goed de donkere, stille gang die naar het leven voert. Ik ben bang voor een leven dat niet op staat uit de dood, een leven met verkrampte handen en stroeve, stijve leden. Ik ben bang voor mijn eigen angst, maar meer nog voor de angst van anderen die niet weten waarheen te gaan, ze lopen achter elkaar aan en klampen zich vast aan wat voor hen het leven is, terwijl wij weten dat het de dood is. Ik leef iedere dag om de dood te doen sterven, Ik sterf iedere dag om het leven voort te brengen, en in deze dood van de dood sterf ik duizend malen en verrijs ik telkens weer. vanuit de liefde, bron van hoop voor mijn volk. Julia Esquivel
Muziek Joris Gilberts Welkom Ik zag in mijn dromen de doden staan voor Gods troon, groten en kleinen. En de boeken werden geopend, het boek van het leven ging open. (Openbaring 20)
6
Ik zag de doden uit ons midden: een man oud van dagen, een vrouw na jaren van ziekte, een kind weggerukt onverhoeds, een jongere te vroeg gegaan. Ik zag onze doden staan voor de troon. LICHT Wij onsteken het licht van de paaskaars Symbool van onze hoop Gebed Heer, onze God, wij komen tot u en ons hart is verdeeld: wij geloven in uw macht over dood en leven en wij zijn verslagen over wat de dood teweeg bracht, wij zijn dankbaar voor wat ons gegeven werd en wij zijn verbijsterd om wat ons ontnomen is; wij willen proberen te aanvaarden wat ons overkwam en wij zijn opstandig tegen wat inbreuk maakt op ons geluk. Wij roepen u aan, Heer onze God: houd ons vast, richt ons op, voeg ons hart tezamen in de gedachtenis van uw goedheid, in de verwachting van uw toekomst Vertroost nu, o Heer, in de stilte het hart van ieder die tot u toevlucht neemt, en verhoor elk gebed, dat in geloof tot u wordt gericht. Stilte voor persoonlijk gebed Stilte Woord Psalm 23 :De Heer is mijn herder. Omdat de Heer mijn herder is, mijn hoeder, daarom zal ik nooit iets tekort komen. Hij immers zorgt voor een plek om te rusten, aan de oevers van zeeën en meren, daar waar stilte is en bezinning. Daar leef ik op, daar vat ik moed om verder te gaan op wegen die ik ken. Hij is mijn herder; hij gaat voorop, in zijn naam durf ik volgen, ongeacht waarheen de weg met hem voert. In zijn nabijheid schrikt de dood mij niet af. Ik weet mij bij hem en waarvoor zou ik dan bang zijn?
7 Hij geeft mij een plaats aan zijn tafel en het ongelofelijke wordt waar: hij verzorgt mij van het begin tot het einde, hij vult mijn beker telkens tot de rand. Hij is mijn herder, geluk en bijstand omringen mij al mijn dagen. En mocht ik ooit de weg bijster raken, hij blijft mij behoeden altijd. Omdat de Heer mijn herder is, mijn hoeder, daarom zal ik nooit iets tekort komen. muziek Joris Gilberts NAMEN Wij noemen de namen van de overleden Van onze universiteit die afgelopen jaar zijn overleden En steken voor hen een kaars aan Graag nodig ik u uit als u dat wilt Om naar voren te komen en een licht te onsteken Muziek Faure Cantique 5.21 Slotgebed Wij danken u, Heer, voor het leven van onze broeders en zusters die wij vandaag gedenken voor uw aangezicht. Voor alle goede gaven, waarmee Gij hen hebt gezegend, voor alles wat wij in hen ontvingen aan liefde en vreugde, zorg en raad, troost en hulpvaardigheid. Laat niets verloren gaan van hetgeen zij ons nalieten aan hoop en verwachting. Dat zij in alles waarin zij waarlijk mens waren tot ons moge blijven spreken. Wegzending Muziek Joris Gilberts
Studentenkerk herdenking overledenen op 1 november 2004 thema: gedragen door onzichtbare handen Muziek Montserat Fiqueras –Sefardisch lied IK zou GRAAG SLAPEN Ik zou graag slapen deze nacht Nu jij dood ligt, slapen, slapen, slapen terzijde van jouw volkomen slaap om te zien of ik je zo
8 bereiken kan! Slapen, een morgenstond in de avond bron van de rivier, slapen; twee dagen die samen opgaan in het niets, twee stromen die aan het eind samenvloeien; twee eenheden alsof het één is tweemaal niets alsof het niets is. Ik zou zo graag je dood verslapen. Juan Ramón Jiménez Welkom LICHT Wij onsteken het licht van de paaskaars Symbool van onze hoop Gebed Stilte IN MEI Toen ik bij dageraad door het woud wandelde, in mei, vroeg ik me af waar jullie waren, zielen van de doden. Waar zijn jullie, jonge vermisten, waar zijn jullie, de volledig veranderden? In het bos heerste grote stilte, en ik hoorde de groene bladeren dromen, ik hoorde de droom van de schors waaruit boten, schepen en zeilen zullen ontstaan. Dan, langzaam, begonnen de vogels te herleven, distelvinken, lijsters, merels, verborgen op balkons van takken, elk in een andere taal, elk met een andere stem, niets vragend, zonder bitterheid of spijt. En ik besefte dat jullie zang zijn, onvatbaar als muziek, onbegrijpelijk als muzieknoten, ver verwijderd van ons zoals wij van onszelf. Paul Éluard muziek Daniella Martina - Ave Maria NAMEN Wij noemen de namen van de overleden Van onze universiteit die afgelopen jaar zijn overleden En steken voor hen een kaars aan Graag nodig ik u uit als u dat wiltom naar voren te komen en een licht te onsteken
9
Muziek: La Ténèbre Heel het duister is vol van luister door uw licht, de nacht is als de dag net zo helder SONORE CELLO'S Nee, wij zijn niet aan het einde, ons begin is nog innig-dichtbij, wij zetten onze voettocht naar elkander voort, en de nieuwe horizon is vrij. Wij zullen vast elkander weer ontmoeten in een spiegel: daarachter in het gras zullen sonore cellotonen sproeien en de spiegel zal niet zijn van glas. Niet van glas maar van een weefsel vertrouwd en onvervreemdbaar waar: daarachter ligt een nieuw beleven en de dood zal hangen aan een haar. Is het dan mogelijk dat wij ons vergissen, dat ons mooiste uur toevallig was, zal een blinde worm dat uur wegknagen en blijven er slechts scherven in het gras? Nee, wij zullen vast elkander weer ontmoeten als voorbestemde klanken in een rijm. Sonore cellotonen zullen sproeien over witte wouden van Oneindigheid. Adam Zagajewski Wegzending Muziek: John Tavener, The Lord’s Prayer
Herdenking van de overledenen van de Radbouduniversiteit Nijmegen op 31 oktober 2005 Thema: de dood als deur 'De gevoelens springen over de gedachten.' Eckhardt Nacht en als dan plotseling de nacht valt als een tapijt van sneeuw en toedekt wat gebleven is en de duur vervaagt tot stilte dan voelt de koude tot op het bot lacht geen vogel geen bloem, geen
10 wuivend gras een kraai krast geritsel, stilte de koude wind neemt de plaats in - reeds lang voor hem bestemd nu grijpt hij zijn kans geen sterren geen maan geen stille tekens hoop slechts een blauwe schijn trilt de stilte vast verharding, ijs verstening van de ziel lichaam, hand, oog verliezen al hun kracht het is niet de dood die hier ons wacht het is de leegte en het niets, een verder dan de dood want die is slechts een deur, die zwaaiend open zwiept en met een zacht geruis weer terug in het slot van het leven.
muziek bij binnenkomst: Die Tote Stadt - Korngold door Renee Flemming Welkom LICHT Wij onsteken het licht van de paaskaars Symbool van onze hoop Lied: Licht dat ons aanstoot m. A. Oomen t. H. Oosterhuis Licht dat ons aanstoot in de morgen voortijdig licht waarin wij staan, koud, één voor één, en ongeborgen, licht overdek mij, vuur mij aan. Dat ik niet uitval, dat wij allen zo zwaar en droevig als wij zijn niet uit elkaars genade vallen en doelloos en onvindbaar zijn.
11 Licht, van mijn stad de stedehouder, aanhoudend licht dat overwint. Vaderlijk licht, steevaste schouder, draag mij, ik ben jouw kijkend kind. Licht, kind in mij, kijk uit mijn ogen of ergens al de wereld daagt waar mensen waardig leven mogen en elk zijn naam in vrede draagt. Alles zal zwichten en verwaaien wat op het licht niet is geijkt. Taal zal alleen verwoesting zaai en en van ons doen geen daad beklijft. Veelstemmig licht, om aan te horen zolang ons hart nog slagen geeft. Liefste der mensen, eerstgeboren licht, laatste woord van Hem die leeft.
Gebed Stilte Gedicht: Als we na de dood opstaan als ik na de dood naar jou kom zoals ik vroeger kwam en in mij is er iets wat jij niet herkent omdat ik niet dezelfde ben, wat een pijn doet sterven, weten dat ik nooit de randen zal bereiken van het wezen dat jij voor mij was zo diep binnen in mijzelf, als jij ik zou zijn en jij mij helemaal doordrong waarom is deze grens dan zo blind, zo rampzalig deze muur van woorden die plotseling bevroren nu ik je het hardst nodig heb, ik zeg je kom en soms kijk je me nog aan met een tederheid alleen uit de herinnering geboren. Wat een pijn doet sterven, naar jou komen, je kussen wanhopig en voelen dat de spiegel mijn aangezicht niet weerspiegelt noch voel jij van wie ik zielsveel heb gehouden mijn hunkerende onaanwezigheid. José Angel Valente
12
NAMEN Wij noemen de namen van de overleden Van onze universiteit die afgelopen jaar zijn overleden En steken voor hen een lichtje aan Graag nodig ik u uit als u dat wilt om naar voren te komen en een lichtje te onsteken Ondertussen zingen wij: Als alles duister is - melodie en tekst: Taizé Gedicht Iemand zegt me dat een jongeman van tijd tot tijd je graf komt bezoeken. Hij wiedt het onkruid. Een jongeman. zeggen ze, mooi, met een boerenhoed. Toen ze het hem vroegen zei hij dat hij een vriend van je familie is. Wie is die gedaante die zo opdaagt'? Misschien ben jij het wel die terugkomt om te zien waar je bent en die aan de voet van je as, nat, een takje regen of verdriet neerlegt. José Angel Valente Muziek Daniella Martina - Ave Maria Wegzending Muziek: Fauré: Requiem - In Paradisum
De moeilijkste wegen De moeilijkste wegen worden alleen gegaan, de teleurstelling, het verdriet, het offer zijn eenzaam. Zelfs de dode die elk roepen beantwoordt en geen verzoek verzaakt staat ons niet bij en ziet toe of wij het redden. De handen van de levenden die zich uitstrekken zonder ons te bereiken
13 zijn als de takken van de bomen in de winter. Alle vogels zwijgen. Je hoort slechts je eigen voetstap en de stap die je voet nog niet is gegaan maar nog gaan zal. Stil blijven staan en je omkeren helpt niet. Er moet worden gegaan. Neem een kaars in je hand als in de catacomben, het vlammetje ademt nauwelijks. En toch, als je lang bent gegaan, blijft het wonder niet uit omdat het wonder altijd geschiedt en omdat wij zonder genade niet kunnen leven: de kaars vlamt op in de vrije adem van de dag, je blaast hem lachend uit als je de zon in treedt en onder de bloeiende tuinen de stad voor je ligt, en de tafel in je huis wit voor jou is gedekt. En de verliesbare levenden en de onverliesbare doden het brood voor je breken en de wijn aanreiken en jij hun stemmen weer hoort heel dicht bij je hart. Hilde Domin In de vlucht In de vlucht de wijdte zoeken waar alle woorden verloren gaan woorden vinden die jou liefhebben Rose Ausländer
