Stimuleren van eigen kracht en sociale netwerken Ervaringen uit het veld
Overzicht programma Programma:
Wie ben ik:
- half uur presentatie, half uur tijd voor vragen
- Philip Stein - masterstudent sociologie
- eigen kracht, netwerken, rol prof, resultaten, knelpunten, conclusie
- afgerond A&O-psycholoog Wat heb ik gedaan: - kwalitatief onderzoek -18 interviews gehouden met professionals Gevraagd naar werkwijzen, successen, knelpunten, attitudes
-
Context Participatiewet: iedereen doet mee
Versobering van toegang tot voorzieningen
Gegrond in liberale communitaristische visie op het leven: zelf actie ondernemen+ belang benadrukken van gemeenschapsbanden
Eigen kracht Definitie: zelf vorm geven aan je leven teneinde je welzijn te vergroten Zelf verantwoordelijkheid nemen dat het goed gaat met jou Netwerk kan je hierbij ondersteunen en rol van prof. is je hierbij op de goede weg te helpen Assumptie: mensen kunnen meer dan ze zelf denken
Eigen kracht- Acties prof. - Cliënt verantwoordelijkheid geven, niet overnemen -> moeilijk ervaren - Zelfvertrouwen cliënt bevorderen; focus op wat deze wel kan - Positief opvoeden - Aansluiten bij ouder - Gezinsbrede benadering - Tips en adviezen mee geven; voorwaarde voor aannemen is goede relatie met professional
Eigen kracht- Uitdaging Moeizaam te realiseren: - Moeilijk en/of geen motivatie bij cliënt om zelf verantwoordelijkheid te nemen; motivatie is belangrijk voor succes - Cliënt moeite om zelf contact te leggen - ‘Werkelijkheid’ sluit niet aan bij benadering eigen kracht - Cliënt verwacht dat prof zaken oplost/regelt - Cliënten ontberen vaardigheden: LVB, taalproblemen - Prof. behendiger in regelzaken bij overheidsinstanties (DWI, Belastingdienst)
Eigen kracht- niet aanwezig Cliënt geeft aan geen eigen kracht te hebben: - Overtuigen van cliënt van zijn/haar eigen kracht wordt als moeilijk ervaren - Omgang prof: middels empathische houding
Netwerken - Analyseren - Benaderen - Toepassen
Netwerken analyseren Proces: prof. moet tijd daarvoor nemen en vertrouwen opbouwen Indien netwerk niet aanwezig; moeizaam voor prof. Belangrijk: zoeken mogelijkheden buiten formele zorg om - Gebruik vrijwilligers & buurtorganisaties - Tegelijkertijd zorgt voor spanningsveld want gaat ten koste van spec. zorg en dat is soms meer nodig
Netwerken- Benaderen Bereidheid wisselend: - Indien wel:
Indien niet -> Redenen: -
cliënt ziet/erkent probleem niet
-
cliënt durft niet en is onwennig; heerst scepsis
-
vaak familie
-
voor kortstondige hulp
-
wil ander niet belasten
-
schroom voor grotere hulpvraag
-
heerst schaamte en trots
-
normaler voor allochtone gezinnen
-
betekent dat cliënt zich moet committeren; minder vrijheid
-
culturele norm niet vuile was buiten te hangen
Netwerken toepassen Functies - Ontlasting gezin; rust brengen, positieve beweging op gang zetten - Veilige haven om hart te luchten; vertrouwensband belangrijk - Sociale controle & veiligheid - Regelzaken: vertalen - Inbedding in maatschappij bestendigen - Adviseren over ontwikkeling kinderen
Netwerk toepassen Gebruik: - Voor hulp met langere looptijd - Toepassing is tijdsintensief; niet toepassen bij kleine vragen - Continuïteit: aan afspraken houden is moeilijk (moeder niet assertief) - Monitoren en evalueren prof.
Netwerk toepassen Netwerk nadelig indien: - Client zwak, niet assertief, niet in staat netwerk tegen te spreken - Eenzijdig: taal, opleiding, netwerk (SES; sociaal-economische status) - Niet pedagogisch verantwoord advies geven
Rol Professional - Gelijkwaardige positie innemen, samen met cliënt werken - Bredere blik naar cliënt kijken - Vraag-gericht werken ipv aanbod - Nadruk op preventie - Regisseur; verantwoordelijkheid
Benodigde Competenties
- Signaleren GGZ problematiek - Signaleren laag IQ - Begeleiden kinderen - Coachend opstellen - Motiverende gesprekstechnieken Assumptie: iedereen generalist ->onrealistisch, specialisatie is goed
Werkwijze Vrijwillige hulpverlening - Positief: netwerk is veiligheidsgordel - Negatief: prof. kan zelf gevaren niet goed inschatten Geen kaders - Positief: vrijheid is fijn - Negatief: onduidelijkheid rol (wanneer draag je over)-> stressvol, aandacht voor intervisie
Voorlopige Resultaten - Kwaliteit zorg meer duurzaam - Voorkomt inzet dure specialistische zorg - Snelle effectieve hulpverlening: korte lijnen, veelzijdig team - Voorwaarde: iedereen bewust is over de werkwijze, nog niet iedereen werkt met sociale netwerken- winst te behalen - Belangrijk 1 methodiek en vorm van werken te ontwikkelen
Knelpunten
Werkdruk: - kwaliteit zorg twijfelachtig door te hoge werkdruk + caseload; mogelijk ten koste van werkplezier - snel resultaten laten zien; conflicteert met werkwijze - eigen verantwoordelijkheid voelt zwaar; afbakening rol onduidelijk
Werkwijze- Knelpunten Preventie: -
-
Werkwijze prof. (van gezin naar gezin) maakt moeilijk overzicht te houden op algemene doelstellingen OKA: -
Wie bereik je niet? Hoe bereik je die wel?
-
Setting bepaalt openheid van ouders; belang taal-les
School: preventie onderontwikkeld
Imago: Angst voor hulpverlening, jeudgzorg; uithuisplaatsingen Belangrijk voor oppoetsen ervan: 1 zelfde type werkwijze
-
Conclusie Stimuleren eigen kracht + gebruik maken van sociale netwerken is duurzame werkwijze Tijdsintensieve werkwijze Vraagt andere benadering van hulpverleners; faciliteren en niet overnemen Professionals zijn tevreden over deze werkwijze Kant-tekeningen: eenzijdigheid van netwerken, stimuleren van eigen kracht moeizaam
Vragen? Bedankt voor jullie aandacht!
