Schoolplan 2015-2019
Belle van Zuylen School voor Speciaal Basisonderwijs
Schoolplan 2015-2019 Utrecht, April 2015
Inhoudsopgave
1.
Inleiding en samenvatting .................................................................................................................. 4
2.
Korte beschrijving van de school en de context van de school ......................................................... 6
3.
Huidige situatie ................................................................................................................................ 10
4.
Het onderwijskundige beleid ........................................................................................................... 14
5.
Visie op begeleiding en ondersteuning van leerlingen (leerlingenzorg).......................................... 18
6.
Het HRM-beleid................................................................................................................................ 25
7.
De kwaliteitszorg .............................................................................................................................. 28
8.
Het financiële, materiële en huisvestingsbeleid .............................................................................. 32
9.
Diverse beleidsterreinen .................................................................................................................. 34
10.
Totaaloverzicht en planning van de beleidsvoornemens ................................................................ 36
Bijlagen: 1. Beleidsvoornemens 2011-2015 2. Kerndoelen en onderwijsaanbod 3. Schoolstandaarden en Basiscurriculum 4. Kwaliteitszorg PCOU 5. Arrangeer- en ondersteuningsroute leerlingenzorg
2
Schoolplan 2015-2019
Voorwoord Beste lezer,
Welkom op Belle van Zuylen, school voor Speciaal Basisonderwijs (SBO) in de stad Utrecht (voorheen Het Keerpunt)! Door middel van dit schoolplan maakt u op papier kennis met onze school. We hopen dat u een indruk krijgt van wie wij zijn en wat wij doen. In dit schoolplan wordt het huidige beleid binnen Belle van Zuylen beschreven: de manier waarop wij werken en de manier waarop wij de kwaliteit van het onderwijs op de school bewaken. Daarnaast wordt beschreven wat onze ontwikkelplannen zijn voor de toekomst en wordt de manier beschreven waarop wij ons in de komende vier jaren, de looptijd van dit schoolplan, willen verbeteren. Voor een algemene, praktische beschrijving van het onderwijs op en de organisatie van onze school verwijzen wij naar de schoolgids, die te vinden is op onze website: www.bellevanzuylensbo.nl. Wij zijn trots op onze scholen en de leerlingen en gaan vol motivatie en vertrouwen de komende vier jaar tegemoet!
Directie en team Belle van Zuylen Utrecht, Juni 2015
3
Schoolplan 2015-2019
1.
Inleiding en samenvatting
Dit schoolplan is tot stand gekomen aan de hand van een evaluatie van het huidige schoolplan, een sterktezwakte analyse die in 2014 is uitgevoerd door het bestuur en een verkenning van verschillende toekomstscenario’s. Bij deze verkenning zijn zowel het team als verschillende externe partners betrokken geweest. De beleidsvoornemens uit dit schoolplan worden opgenomen in de jaarplannen en geëvalueerd in de jaarverslagen volgens de PDCA-cyclus. Aan het einde van de looptijd van dit schoolplan worden de doelen geëvalueerd en wordt een nieuw schoolplan opgesteld. Uit de analyse blijkt dat de afgelopen beleidsperiode voor Belle van Zuylen niet gemakkelijk is geweest: De plek van de school binnen Passend Onderwijs was onduidelijk, waardoor het voeren van een vaste koers voor de ontwikkeling van de school op de achtergrond raakte. Daardoor werd vooral ingezet op borging en weinig op innovatie en ontwikkeling. Daardoor werden een aantal doelstellingen uit de afgelopen beleidsperiode niet behaald, of niet meer zo relevant geacht. Een aantal van deze doelen zullen in de komende beleidsperiode meegenomen. Een aantal zullen ook komen te vervallen als concreet speerpunt. Vanaf juni 2014 is er een verbetertraject ingezet, waarbij de ondersteuningsstructuur van de school is vernieuwd, het basiscurriculum van de school is beschreven, een nieuwe naam is gekozen en de leerlingen betrokken zijn bij het inrichten van een uitdagende leeromgeving. Daarnaast is het gebouw verbouwd en aangepast aan de nieuwe koers van de school. De koers van Belle van Zuylen voor 2015-2019 is als volgt samen te vatten: In 2019 staat SBO Belle van Zuylen bekend als een kwalitatief goede SBO school in de stad Utrecht. De school biedt passend en uitdagend onderwijs aan leerlingen in de doelgroep: Het basiscurriculum is uitgelijnd, beschreven en ingevoerd. De teamleden hebben bovengemiddelde pedagogische en didactische kennis en vaardigheden. Er wordt betekenisvol opbrengstgericht gewerkt op leerling-, groeps- en schoolniveau. De school biedt een plek aan Jonge Risicokinderen, heeft mogelijkheden tot tijdelijke plaatsing en crisisplaatsing en is in staat om vragen van het regulier onderwijs in de stad Utrecht betreffende leerlingen van de doelgroep adequaat te beantwoorden. We werken intensief samen met scholen voor Speciaal Onderwijs, medisch kinderdagverblijven en voorschoolse voorzieningen. Leerlingen en ouders beschrijven de school als een veilige en uitdagende leeromgeving.
Daarbij zijn de belangrijkste strategische doelstellingen voor de komende jaren: 1. Het versterken van de positie, uitstraling en functie van de school binnen het samenwerkingsverband en de stad; 2. Het versterken van het onderwijsaanbod en de uitdagende leeromgeving; 3. Het versterken van opbrengstgerichte kwaliteitsbewaking op school-, groeps- en individueel niveau; 4. Het versterken van de professionele cultuur en kwaliteiten van teamleden. Nadat dit document werd opgesteld door het managementteam, is het concept besproken met de OR en het team, waarna een definitieve versie is voorgelegd aan de medezeggenschapsraad. Daarna is het document ter vaststelling verzonden aan het College van bestuur. In dit document komen de volgende onderwerpen aan de orde:
4
Schoolplan 2015-2019 In hoofdstuk 2 wordt de huidige stand van zaken op Belle van Zuylen beschreven. Vervolgens komen in hoofdstuk 3 de trends en ontwikkelingen waar wij de komende vier jaar mee te maken gaan krijgen aan de orde. In hoofdstuk 4, 5 en 6 leest u achtereenvolgens over het onderwijskundig beleid, onze visie op de ondersteuning van leerlingen en het HRM-beleid. In hoofdstuk 6 wordt het kwaliteitsbeleid omschreven. In hoofdstuk 8 komt beleid op financiën, materieel en huisvestingsbeleid aan de orde. In hoofdstuk 9 worden tot slot de overige beleidsaspecten, zoals communicatie en ICT uiteengezet. De beleidsvoornemens zijn uitgewerkt en verzameld in een planning, die te vinden is in hoofdstuk 10.
5
Schoolplan 2015-2019
2.
Beschrijving van de school en de context van de school
In dit hoofdstuk leest u een beschrijving van onze school en de plek die wij hebben in de wijk, in de stad en binnen het onderwijsveld. Daarnaast staat beschreven wat wij willen en kunnen betekenen voor leerlingen. a. Naam en gegevens van de school Belle van Zuylen (School voor Speciaal Basisonderwijs) Professor H. Bavinckstraat 3 3555 GS Utrecht Telefoonnummer: 030 - 24 44 633 BRIN nummer: 16QI-0
Website: www.bellevanzuylensbo.nl b. Beschrijving van de school en de omgeving van de school Belle van Zuylen is een school voor Speciaal Basisonderwijs. Het is een relatief kleine school. We hebben 7 tot 8 groepen met ongeveer 100 leerlingen. In het gebouw is op dit moment ruimte voor maximaal 112 leerlingen. We hebben een enthousiast team dat betrokken is op de leerlingen en het een uitdaging vindt om leerlingen tot leren te brengen, maar ook om zichzelf professioneel te blijven ontwikkelen. Onze leerlingen Belle van Zuylen een speciale basisonderwijsvoorziening voor leerlingen van 4 tot en met 12 jaar. De school biedt onderwijs en begeleiding aan leerlingen die vanwege in de ontwikkeling van het leren en van het gedrag (Sociaal-emotionele ontwikkeling / sociaal gedrag en werkhouding) stagneren binnen het reguliere onderwijs. Sommige leerlingen van Belle van Zuylen laten een achterstand zien in hun ontwikkeling op de leergebieden (schoolse vakken, zoals rekenen en taal), andere leerlingen laten gedrag zien dat moeilijk te begrijpen is, zoals in zichzelf gekeerd zijn, druk en bewegelijk zijn, angstig zijn, moeilijk contact maken met andere kinderen of met volwassenen. Deze problemen hebben dan ook vaak invloed op hun prestaties op de leergebieden. Onze leerlingen hebben over het algemeen (voor een periode of structureel) veel nabijheid, veel instructie, duidelijke sturing, heldere kaders en een consequente benadering nodig. Belle van Zuylen is gespecialiseerd in het weer op gang brengen van de vastgelopen ontwikkeling en in het herstellen van zelfvertrouwen bij kinderen. De school geeft kinderen handvatten om met de specifieke kenmerken van hun problematiek om te gaan, zodat er sprake is van een verbeterde onderwijssituatie. Positie van de school binnen de gemeente/wijk Onze school staat in de wijk Zuilen, in Utrecht. Een groot gedeelte van onze leerlingen komt ook uit deze wijk, of uit de wijk Ondiep. Maar ook kinderen uit ander wijken in de stad Utrecht zijn welkom binnen onze school.
6
Schoolplan 2015-2019 Onze school maakt deel uit van het Samenwerkingsverband Primair Onderwijs in de stad Utrecht. Verwijzing naar onze school verloopt dan ook via dit samenwerkingsverband. We bieden onderwijs aan leerlingen voor wie het (tijdelijk) lastig vinden om zich binnen het regulier onderwijs te ontwikkelen. Vanwege de te verwachten groei in leerlingenaantallen in de stad Utrecht, is ook de verwachting dat Belle van Zuylen in de komende jaren zal groeien. Onze school maakt deel uit van de Vreedzame wijk, het samenwerkingsplatform Noord-West Utrecht. Binnen dit platform bestaan de mogelijkheden om samen te werken met verschillende (maatschappelijke) organisaties in de wijk zoals de bibliotheek, verzorgingshuizen, projecten voor cultuur educatie en voor natuur onderwijs. c.
Opdracht (missie), ambitie (visie), levensbeschouwelijke identiteit en kernwaarden van de school
De opdracht van SBO Belle van Zuylen Belle van Zuylen ziet het als haar opdracht om ondersteunend te zijn aan de scholen in de wijk en de scholen van het Bestuur (PCOU) als het gaat om het verzorgen van onderwijs aan leerlingen met leerachterstanden en / of knelpunten in sociaal-emotionele ontwikkeling / sociaal gedrag en werkhouding / aanpakgedrag. Daarbij kunnen wij leerlingen langdurig opvangen, maar is ook kortdurende plaatsing mogelijk. In dit laatste geval werken we met de leerling toe naar het inlopen van de achterstanden en zorgen we voor een passend ontwikkelingsperspectief. We ondersteunen de leerling actief bij terugplaatsing. De ambitie van SBO Belle van Zuylen Over 5 jaar is Belle van Zuylen een school met een bovengemiddelde kwaliteit van onderwijs in de stad. We werken flexibel samen met externe zorg- en onderwijspartners als het gaat om het inspelen op de onderwijsbehoeften van onze leerlingen. Wij zijn er op gericht om de onderwijsachterstanden op te heffen en de leerlingen te helpen om oplossingsgericht met hun beperkingen om te gaan. We brengen de sterke kanten en beperkingen van de leerling in beeld en besteden extra aandacht aan de achterstanden op didactisch gebied. Zo halen wij bij onze leerlingen het beste naar boven. Leerlingen voelen zich bij ons veilig en komen graag naar school. Leerlingen, ouders, inspectie en scholen zijn tevreden met de uitstroom resultaten van ons opbrengstgericht onderwijs. Onze resultaten zijn aantoonbaar omdat we het belangrijk vinden ons werk te toetsen en te blijven onderzoeken op verbetering. Belle van Zuylen heeft grote expertise ontwikkeld als het gaat om jonge (risico) leerlingen en zoekt voor hen, met de ouders, een passende onderwijsvoorziening in de regio. Het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs en de daarbij behorende scholen kennen onze deskundigheid en vragen ons om leerlingen (direct of indirect) onderwijs te bieden. Door onze expertise zijn wij altijd in staat deze vragen naar tevredenheid te beantwoorden. Visie op leren en ontwikkeling Wij gaan ervan uit dat ieder kind de motivatie in zich heeft om zich te ontwikkelen en dat doet op zijn eigen manier, in zijn eigen tempo en op basis van aanleg en temperament. De leerlingen op onze school ondervinden hindernissen in hun ontwikkeling. Wij richten ons op het wegnemen van deze barrières en de leerlingen te helpen om oplossingsgericht met hun beperkingen om te gaan. Het doel is dat leerlingen zo
7
Schoolplan 2015-2019 snel mogelijk in staat zijn om te participeren in een thuisnabije omgeving en waar mogelijk binnen het regulier onderwijs. Levensbeschouwelijke identiteit Belle van Zuylen is een Protestant Christelijke school. Vanuit deze achtergrond zijn wij echter een ontmoetingsschool. Dat wil zeggen dat leerlingen met verschillende levensbeschouwelijke achtergronden bij ons welkom zijn. Leerlingen komen in aanraking met verschillen in (culturele) achtergrond en met verschillende gewoonten en opvattingen. We leren hen om over deze verschillen te praten en deze te respecteren, waarbij op de Bijbel geïnspireerde waarden en normen zoals respect, zorgzaamheid en tolerantie een belangrijke rol spelen. Kernwaarden waarin deze visie en missie tot uitdrukking komen Onze levensbeschouwelijke identiteit en onze visie op leren en ontwikkeling komt tot uiting in de volgende kernwaarden: - Vrijheid in verantwoordelijkheid - Zelfstandigheid - Rechtvaardigheid - Effectiviteit Deze kenmerken zijn zichtbaar in het gedrag van ons personeel en willen we ook onze leerlingen bijbrengen. d. PCOU – missie en visie Onze school maakt deel uit van Stichting Protestants Christelijk Onderwijs te Utrecht (PCOU). PCOU bestuurt 29 scholen voor basisonderwijs, speciaal basisonderwijs en (voorgezet) speciaal onderwijs in Utrecht (één school in Amersfoort). Zie voor meer informatie over de stichting www.pcou.nl. Missie van de PCOU PCOU wil onderwijs verzorgen vanuit een christelijke inspiratie. Dit betekent dat de scholen: streven naar een praktische vertaling van christelijk geïnspireerde waarden en normen, zoals respect, zorgzaamheid en tolerantie in een multiculturele samenleving (zie ook 'levensbeschouwelijke identiteit' in de directory 'scholen'); als hoogste doel zien de optimale ontplooiing van elke leerling als geheel mens tot het niveau van zijn/haar potenties van hoofd, hart en handen, met een goede balans tussen individuele ontplooiing en sociale verantwoordelijkheid; er naar streven dat elke leerling voor wie de school verantwoordelijkheid heeft genomen een optimale start krijgt in het vervolgonderwijs of in de maatschappij. Visie van de PCOU PCOU ziet elke school op zich en PCOU in haar geheel als een lerende organisatie, gericht op de ontwikkeling van haar leerlingen én haar medewerkers. Om haar doelstellingen te verwezenlijken, hanteert ze de volgende uitgangspunten voor haar scholen, uitgedrukt in kernwoorden en -zinnen: Het hart van onze onderwijsvisie is: het leren van elke leerling, het gaat om zijn of haar ontwikkeling. Die ontwikkeling is ondenkbaar zonder een vergelijkbare ontwikkeling van de medewerkers: geen lerende leerling zonder lerende docent.
8
Schoolplan 2015-2019
Zo'n proces vergt een (mede door ICT) uitdagende leeromgeving, met open vensters naar de maatschappij. Voorwaarde daarbij is een duidelijk gestructureerde schoolorganisatie waarbinnen elke persoon gekend, herkend en erkend wordt en zich veilig voelt. Dit wordt bevorderd door positieve verwachtingen ten aanzien van elkaar te hebben. De school zorgt voor een duidelijke verantwoording aan en communicatie met de ouders. Dit alles wordt ondersteund met een systeem van kwaliteitszorg dat helder en inzichtelijk is voor medewerkers, ouders en leerlingen.
9
Schoolplan 2015-2019
3.
Huidige situatie
In dit hoofdstuk leest u de situatie van de school op dit moment: Wat we de afgelopen periode hebben ontwikkeld en de doelen waaraan we hebben gewerkt, de opbrengsten die we met leerlingen hebben behaald en de ontwikkelingen in onze omgeving. Meer gedetailleerde informatie over de onderwerpen in dit hoofdstuk is ook te vinden in onze jaarverslagen en opbrengstendocumenten van de afgelopen jaren. Waar dat van toepassing is, zal naar deze documenten worden verwezen. a. Beknopte terugblik op de vorige planperiode Voor de afgelopen vier jaar (2011 tot 2015) stelde SBO Het Keerpunt (Nu SBO Belle van Zuylen) doelstellingen vast. In Bijlage 1 - Doelstellingen 2011-2015 - staat te lezen in hoeverre deze doelen zijn behaald. Naar aanleiding van deze evaluatie zullen de onderstaande doelen worden meegenomen naar de komende beleidsperiode, 2015-2019. Ontwikkelpunten op het gebied van de onderwijsleeromgeving: Invoering nieuwe kleutermethode, rekenmethode en taal- / spellingmethode; Koppeling woordenschatdidactiek aan Taalmethode: Invoering, borging en evaluatie; Invoering, borging en evaluatie dyslexieprotocol PCOU; Ontwerpen van een uitdagende leeromgeving: vergroten van de verantwoordelijkheid van leerlingen voor het eigen leerproces. Evaluatie “Vreedzame school” in 2018-2019 Evaluatie Leerlijn wereldoriëntatie/ creatieve vakken in 2018-2019; Ontwikkelpunten op het gebied van de ondersteuning en begeleiding van leerlingen: Borging en evaluatie nieuwe ondersteuningsstructuur; Opbrengstgerichte evaluatievergadering wordt geborgd; Versterking expertise van het team op het gebied van gedrag en psychiatrische problemen. Overige ontwikkelpunten: Inrichten van Expertisecentrum dat voldoet aan de wensen van (de scholen van) het samenwerkingsverband; Evaluatie beleid Levensbeschouwelijke identiteit en eventuele update in 2017-2018 Evaluatie beleid Ouders als partner en eventuele update in 2017-2018. b.
Gegevens van zelfevaluaties/interne analyses/ rapporten van kwaliteitsonderzoeken van de Inspectie/ gegevens van waarderings- en andere vragenlijsten In april 2013 werd SBO Het Keerpunt bezocht door de onderwijsinspectie. De onderwijsinspectie heeft tijdens dit bezoek geen risico’s vastgesteld en het basisarrangement bleef daarmee gehandhaafd. Een algemeen aandachtspunt vormde het op leerling- en schoolniveau goed in beeld brengen van de opbrengsten van het onderwijs en de verantwoording hierover. De aanbevelingen luidden: - Het verbeteren van het taalaanbod aan leerlingen met een taalarme achtergrond op het gebied van Nederlandse taal; - Analyseren van onderwijsopbrengsten en gebruiken van deze gegevens ter verbetering van het onderwijs; - Evalueren van de door de school geboden zorg / ondersteuning;
10
Schoolplan 2015-2019 Borgen van de kwaliteit van het onderwijsleerproces en verantwoording over de kwaliteit van het onderwijs; Het eerste punt wordt meegenomen ter verbetering in de komende beleidsperiode. De overige punten hebben in de afgelopen jaren ontwikkeling doorgemaakt die in de nieuwe beleidsperiode zal worden geëvalueerd en geborgd -
In mei en juni van 2014 werd door het bestuur van de school een audit uitgevoerd als start van het verbeterplan voor de SBO school richting Passend Onderwijs. Daarbij werd vooral gekeken naar de kwaliteit van de leraren, de kwaliteit van het onderwijsaanbod en de kwaliteit van de ondersteuningsstructuur. Uit dit verbeterplan kwamen de volgende aanbevelingen ter verbetering naar voren: - Het vertalen van de koers van de organisatie i naar concrete ontwikkeldoelstellingen die bekend zijn bij het team en waaraan planmatig wordt gewerkt; - Het uitwerken, invoeren en borgen van curriculum, gebaseerd op de mogelijkheden van de doelgroep (van kindvolgend naar aanbod gestuurd), met samenhang tussen het curriculum, het groepsplan, het OPP; - Verbeteren van het opbrengstgericht werken op alle lagen van de organisatie; - Het uitwerken van de ondersteuningsstructuur / leerlingenzorg in concrete criteria en procedures, gekoppeld aan verantwoordelijkheden van werknemers; - Inzetten op bovengemiddelde kennis en vaardigheden bij leerkrachten, zowel op het gebied van didactiek en basisvakken, alsook op het gebied van omgaan met moeilijk verstaanbaar gedrag; - Het ontwikkelen van de school tot niet alleen een veilige plek, maar ook een uitdagende leeromgeving voor alle betrokkenen moet worden; - Het verbinden van de school aan onderwijspartners en ketenpartners in de stad en in het land om kennis te verwerven en om in samenwerking nieuwe expertise te ontwikkelen; - Het formuleren van een ambitie voor de school om zich als expertisepunt voor de scholen in de wijk en scholen van de PCOU te ontwikkelen. c. Opbrengsten In deze paragraaf vind u cijfermatige gegevens en de aanbevelingen die daaruit voorkomen. De einduitstroom van onze school over de afgelopen 3 jaar: Onderwijssoort
Schooljaar 2010-2011
Schooljaar 2011-2012
Schooljaar 2012-13
Schooljaar 2013-2014
Schooljaar 2014-2015
Praktijkonderwijs:
47% waarvan 2 met rugzak CL.3 43% waarvan 1 intensief
55%
8 lln =47%
59% = 10 lln
60% = 12 lln
Landelijke cijfers uitstroom SBO 1 2013-2014 37%
40% waarvan 2 intensief
29% = 5 lln
35%= 7 lln
51%
geen
5%
9 lln = 53% waarvan 1 intensief waarvan 1 schakelklas Geen
Geen
geen
3%
VMBO- BBL/KBL:
VMBO-GL/TL: waarvan VO met extra
1
Gebaseerd op de gegevens van het SBO Werkverband 2013-2014
11
Schoolplan 2015-2019 Onderwijssoort
voorzieningen: LWOO
ODC Utrechtse School VSO CL 4 VSO ZML Zorglocatie Rugzak cl 3 Rugzak cl 4
Schooljaar 2010-2011
Schooljaar 2011-2012
Schooljaar 2012-13
Schooljaar 2013-2014
Schooljaar 2014-2015
7
6
4
2
7 waarvan 1 met een arrangement cl.4 -
2 6%
5%
2 lln = 12%
19% 6%
10% geen 15% N= 20
Geen Geen 2 lln = 12% N= 17
Geen
Landelijke cijfers uitstroom SBO 1 2013-2014
5%= 1 (proafdeling)
12% = 2 lln.
i
N= 16
2 1
N= 17
N= 20
Zoals uit bovenstaand overzicht blijkt is de uitstroom van onze school naar het praktijkonderwijs in de afgelopen jaren structureel hoger geweest dan het landelijk gemiddelde en ook afwijkt van de gegevens die vanuit de provincie Utrecht beschikbaar zijn. We verwachter dat in de komende jaren (vanwege de invoering van meer doelgericht en aanbod gestuurd werken en meer didactische interventies) het percentage uitstroom naar het VMBO BB / KB hoger zal worden, en de het percentage leerlingen dat uitstroomt naar Praktijkonderwijs zal verminderen. Vanaf 2013 gebruikt de onderwijsinspectie een norm voor begrijpend lezen en rekenen om de kwaliteit van scholen te meten. Als een school 3 keer achter elkaar de norm van de inspectie niet behaalt, is dat aanleiding voor een verdiepend onderzoek. Begrijpend lezen Rekenen
2012-2013 Norm niet behaald Norm niet behaald
2013-2014 Norm behaald Norm niet behaald
2014-2015 Norm behaald Norm behaald
De tussenopbrengsten van de afgelopen jaren zijn nog niet weer te geven, omdat deze nog niet zijn gemeten aan de hand van ambitieuze tussendoelen. Hiermee is in het schooljaar 2014-2015 een start gemaakt. Aanbevelingen vanuit bovenstaande gegevens: - Ontwikkeling van een curriculum dat aansluit bij het regulier PO, maar ook bij de onderwijsbehoeften en mogelijkheden van de leerlingen die uitstromen naar PRO (Passende Perspectieven); - Inzetten op verbetering van het rekenonderwijs door beschrijving van het curriculum en de inzet van een nieuwe methode; - Het structureel analyseren en beoordelen van de tussenopbrengsten van leerlingen aan de hand van een vastgestelde norm. Hiermee is een start gemaakt in 2014-2015. d. Huisvesting – financiën – ICT-voorzieningen De school is financieel gezond en gezond te houden met een leerlingenaantal van minimaal 100 leerlingen. In de managementrapportage staat de verdere uitwerking van onze financiële situatie te lezen.
12
Schoolplan 2015-2019 Het gebouw van Belle van Zuylen is in de zomervakantie van 2015 totaal verbouwd en aangepast aan de nieuwe koers die de school wil varen. Zo is er onder andere veel ruimte voor jonge kinderen en is er ruimte voor leerlingen om zelfstandig te werken en te leren. Ook is in elk lokaal een Smartboard aanwezig. Voor een verdere beschrijving van het gebouw en de ICT verwijzen we ook naar het Plan van Eisen zoals werd opgesteld voor de verbouwing en het ICT beleidsplan. e. Trends en ontwikkelingen die van invloed zijn op het beleid van de school Er zijn landelijke en regionale ontwikkelingen te noemen die van invloed zijn op Belle van Zuylen. Passend Onderwijs De Wet Passend Onderwijs is op 1 augustus 2014 van kracht geworden en de daaraan gekoppelde ontwikkeling naar regionale samenwerking is van grote invloed op ons onderwijs. Het uitgangspunt van Passend Onderwijs is het bieden van thuisnabije onderwijskansen aan leerlingen. Passend Onderwijs streeft een adequate zorgtoewijzing en een flexibel onderwijscontinuüm in de regio na. De wet Passend Onderwijs is onder andere van invloed op de toelaatbaarheid van leerlingen op onze school. Belle van Zuylen is actief in het Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Utrecht. Met de invoering van Passend Onderwijs is ook de plaats van het Speciaal Basisonderwijs in de stad weer een onderwerp van gesprek, waarbij vanuit het samenwerkingsverband vooral wordt ingezet op een kwaliteitsnorm voor het Speciaal Basisonderwijs die hoger licht dan die in voor het reguliere onderwijs (met name op het gebied van ondersteuning van leerlingen), goede opvang voor jonge leerlingen met ontwikkelingsachterstanden, crisisplaatsing- en observatieplaatsing, een goede samenwerking met het Speciaal Onderwijs. Opbrengstgericht werken Opbrengstgericht werken is een trend die terug te vinden is in de landelijke koers van het ministerie in het onderwijs en daarmee ook in de documenten van de Onderwijsinspectie en van de PCOU. Ook Belle van Zuylen werkt opbrengstgericht. We hebben onder andere ontwikkelingsperspectieven geformuleerd voor alle leerlingen. De opbrengsten van de school worden twee keer per jaar geanalyseerd en besproken op groeps- en op schoolniveau. De manier waarop wij dit doen staat verderop in dit document beschreven. CAO Primair Onderwijs “De PO-Raad heeft op 2 juli 2014 een onderhandelaarsakkoord bereikt met de onderwijsvakbonden over een cao voor het primair onderwijs. Met deze cao is een belangrijke stap gezet op weg naar modernisering van de arbeidsvoorwaarden. “(https://www.poraad.nl/themas/werkgeverszaken/cao-po, op 5 februari 2015). Belangrijke thema’s uit deze cao zijn professionalisering & duurzame inzetbaarheid en de vermindering van de werkdruk. Er komt een veertigurige werkweek en de professionalisering van alle leerkrachten wordt gefaciliteerd. Voor de PCOU en Belle van Zuylen betekent dit dat het personeelsbeleid dient te worden geactualiseerd op basis van deze cao. Gemeentelijke ontwikkelingen De coördinatie van de ondersteuning van gezinnen die dit nodig hebben wordt sinds 2014 in Utrecht georganiseerd in Buurtteams. Dit heeft voor Belle van Zuylen een verandering in de samenwerking tot gevolg gehad. Waar eerst werd samengewerkt met meerdere partners, werkt de school bij ondersteuningsvragen op het gebied van jeugdzorg en dergelijke nu samen met de buurtteams. De opzet van deze buurtteams is nog ontwikkeling, waardoor de communicatie en inzet nog niet altijd goed verloopt. Daarnaast komen de leerlingen van Belle van Zuylen uit verschillende wijken van de stad, waardoor we in 13
Schoolplan 2015-2019 de komende beleidsperiode in moeten zetten op een constructieve samenwerking met verschillende buurtteams in de stad.
4.
Het onderwijskundige beleid
In dit vierde hoofdstuk wordt inhoudelijk beschreven hoe het onderwijs bij ons op school wordt vormgegeven, waarbij onder andere wordt ingegaan om de doelen van het onderwijs, de vakken die gegeven worden, de manier waarop opbrengstgericht werken vorm krijgt en de ondersteuningsstructuur (leerlingenzorg) is georganiseerd. a.
Onderwijskundige uitgangspunten
Didactische uitgangspunten We werken binnen onze school opbrengstgericht. Dat betekent dat we ambitieuze doelen stellen voor leerlingen, we tussendoelen hebben geformuleerd en we deze doelen zo veel mogelijk bekend maken en bespreken met leerlingen, zodat we hen daar duidelijk feedback op kunnen geven. De doelen en tussendoelen van ons curriculum zijn te vinden in bijlage 2 van dit document. De opbrengsten worden besproken binnen verschillende lagen van de organisatie en gebruikt om het onderwijs op individueel-, groeps- en schoolniveau te verbeteren. De manier waarop wij dit doen staat verder beschreven in het hoofdstuk Kwaliteitszorg. Op onze school wordt gewerkt met het activerende directe instructie model (ADI-model). De groepsleerkracht start vanuit een basisinstructie. Er wordt convergent gedifferentieerd tot en met groep 5. Daarna wordt indien nodig divergent gedifferentieerd door middel van compenseren en dispenseren. De basis blijft dat we waar mogelijk convergent differentiëren. We activeren de leerlingen door activerende en denk-stimulerende technieken in te zetten tijdens het lesgeven. We willen daarmee bereiken dat zo veel mogelijk leerlingen actief nadenken en meedoen tijdens alle fasen van de les. Leerkrachten worden twee keer per jaar geobserveerd door de Intern Begeleider op inzet van het directe instructiemodel en activerende didactiek. Aan de hand van de analyse van deze observatiegegevens op schoolniveau, bepalen we punten waarop we het didactisch handelen van de leerkrachten kunnen verbeteren. Alle leerlingen volgen in principe de basisinstructie. Leerlingen die al snel zelfstandig aan de slag kunnen, krijgen daarvoor de gelegenheid. Voor leerlingen die tijdens de basisinstructie afhaken omdat de stof te moeilijk is, kan het instructiemoment verlengd worden. Aan de instructietafel wordt de instructie op maat gemaakt. Dit gebeurt soms door de stappen van de instructie wat te verkleinen en soms door het op een andere manier uit te leggen. Na de basisinstructie kunnen sommige leerlingen zelfstandig aan het werk. Pedagogische visie / huisstijl Een deel van de leerlingen binnen onze school heeft specifieke onderwijs- en ondersteuningsbehoeften. De leerlingen hebben vaak veel nabijheid, duidelijke sturing, heldere kaders en een consequente benadering nodig. Wij werken in eerste instantie preventief om te komen tot een veilig leerklimaat voor onze leerlingen. Situaties waarin leerlingen zich minder veilig voelen worden zoveel mogelijk voorkomen. Als leerlingen langer bij ons op school zitten, wordt aan leerlingen geleerd om op een passende manier om te gaan met situaties waarin zij zich minder veilig voelen. Een specifieke uitwerking van de manier waarop 14
Schoolplan 2015-2019 wij tegemoet komen aan de ondersteuningsbehoeften van leerlingen staat beschreven in de uitwerking van onze ondersteuningsstructuur. Veel van onze leerlingen hebben een grote behoefte aan duidelijkheid en structuur. Zo hebben we bijvoorbeeld in de klassen voor alles vaste plaatsen. We visualiseren het dagprogramma en de regels. Structuur en voorspelbaarheid geven onze leerlingen een gevoel van veiligheid, wat essentieel is voor hun functioneren. Waar nodig krijgen individuele leerlingen een prikkelarme werkplek en maken zij gebruik van specifieke hulpmiddelen zoals een koptelefoon, schot om de tafel of een individueel picto-systeem; In alles wat we doen, streven we er naar om kinderen succeservaringen op te laten doen, zowel in de sociale omgang met anderen (kinderen en volwassenen) als in het leren. Succeservaringen geven kinderen het vertrouwen dat ze iets op eigen kracht kunnen. Veel van onze leerlingen hebben weinig vertrouwen in zichzelf of de omgeving. Een klimaat met haalbare doelen en veel positieve bekrachtiging is dus van belang. Wij vinden zelfstandigheidsbevordering bij leerlingen belangrijk. Het draagt bij aan zelfvertrouwen en het zicht op eigen functioneren. Zelfvertrouwen en zelfstandigheid worden op de volgende manieren bevorderd: Positieve benadering van het kind; Direct en expliciet benoemen en belonen van gewenst gedrag; Neutrale houding bij ongewenst gedrag; Altijd uitgaan van het ontwikkelingsniveau én de sterke kanten van het kind en deze, zo mogelijk, inzetten als compensatiemogelijkheid. Dit vergroot de kans op een succeservaring; Het kind leren zichzelf te accepteren en om te gaan met zijn mogelijkheden en beperkingen; Succeservaringen koppelen aan eigen inzet. We hebben duidelijke en op papier vastgelegde afspraken over de manier waarop we met elkaar omgaan. We streven daarbij naar acceptatie, individuele aandacht en bevestiging. De gedragsregels zijn positief en concreet geformuleerd. We maken gedrag steeds bespreekbaar. We geven veel complimenten om gewenst gedrag te stimuleren. Kinderen worden (waar mogelijk) aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid en we stimuleren samenwerken en delen met andere leerlingen. Vanwege de specifieke problematiek van de kinderen op onze school besteden we veel aandacht aan de sociale en emotionele ontwikkeling en proberen we kinderen uitleg te geven/helpen bij het interpreteren van informatie. We stimuleren positief gedrag onder andere door het direct en expliciet benoemen en belonen van gewenst gedrag, het modellen van gewenst gedrag en het maken van duidelijke, eenduidige afspraken maken over wat toelaatbaar is en wat niet. Het welbevinden en de betrokkenheid van de leerlingen wordt twee keer per jaar gevolgd door het invullen van het leerlingvolgsysteem ZIEN. Op basis van de analyse van deze gegevens stelt de leerkracht de prioriteiten binnen het groepsplan vast en werkt aan die zaken die in de groep een aandachtspunt zijn. Bij het opstellen van het groepsplan worden ook de individuele ondersteuningsbehoeften van de leerling meegenomen en geclusterd om te komen tot een passend aanbod op groepsniveau. Indien een leerling aangemeld wordt voor een leerlingbespreking op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling / sociaal gedrag of werkhouding zal een eerste gesprek / observatie altijd gericht zijn op het onderzoeken van de manier waarop tegemoet wordt gekomen aan de ondersteuningsbehoefte van de leerling. Indien nodig wordt de leerkracht hierin gecoacht door de Intern Begeleider of de gedragsdeskundige (orthopedagoog / psycholoog). b. Het leerstofaanbod; de activiteiten van de kinderen De kerndoelen SO die zijn opgesteld door SLO en zijn vastgesteld in mei 2009 (publicatie in Staatsblad 2009, besluit Kerndoelen WEC) vormen het uitgangspunt van het didactisch leeraanbod op onze school. Wij 15
Schoolplan 2015-2019 werken hiermee toe naar de uitstroombestemmingen voor onze leerlingen en we hanteren daarbij de standaarden van Belle van Zuylen als uitgangspunt (bijlage 2). De methoden en leermiddelen die we gebruiken voldoen aan de kerndoelen. In bijlage 3 worden de kerndoelen en de methodes uiteen gezet. Wij vinden het belangrijk dat kinderen de Nederlandse taal goed beheersen en inzicht hebben in getallen. We noemen het sleutelvaardigheden omdat we ze zien als de sleutel voor interactie met de omgeving en een voorwaarde zijn voor later leren. Omdat kinderen vaak met een leerachterstand onze school instromen, geven we taalleesonderwijs, rekenen en sociaal-emotionele ontwikkeling / sociaal gedrag ontwikkeling meer accent. Ook vinden wij het belangrijk dat kinderen zich breed ontwikkelen. Op het weekrooster staan daarom ook: oriëntatie op jezelf en de wereld, oriëntatie op natuur en techniek, kunstzinnige oriëntatie en bewegingsonderwijs. In de arrangementkaarten die beschikbaar zijn binnen de school wordt voor de basisvakken (Rekenen, Begrijpend lezen, Technisch lezen, Spelling, Woordenschat, Leren leren en Sociaal-emotionele ontwikkeling / sociaal gedrag) beschreven wat het aanbod is voor de leerlingen die binnen de school voor deze vakken een basisarrangement, verdiept arrangement en intensief arrangement volgen. Deze beschrijving bevat zowel het onderwijsaanbod, de leertijd en instructietijd, de gebruikte methodes en aanvullende materialen, de didactische en pedagogische aanpak van de leerlingen. De leerkracht geeft in het groepsplan jaarlijks aan op welke manier hij / zij het aanbod binnen de groep concreet organiseert. Dit groepsplan is te vinden in de klassenmap en opbrengstenmap, waarin ook de lesvoorbereidingen en de evaluatiegegevens te vinden zijn. a. Ambities/normen op schoolniveau Zodra de leerling bij Belle van Zuylen wordt aangenomen, wordt binnen een periode zes weken een ontwikkelingsperspectief opgesteld. Dit ontwikkelingsperspectief wordt opgesteld door het ondersteuningsteam (de gedragsdeskundige, de Intern Begeleider, de directeur) aan de hand van gegevens uit het dossier van de leerling en op basis van gegevens uit observatie in de eerste schoolweken bij ons op school. Het betreft dan onder andere IQ gegevens, toets gegevens, medische gegevens en aanvullende gegevens die bij ons bekend zijn en een beschermende of belemmerende invloed kunnen hebben op de schoolloopbaan van de leerling. Het ontwikkelingsperspectief bestaat uit de te verwachten uitstroombestemming (terugstroom naar regulier PO, einduitstroom VMBO TL, einduitstroom VMBO BB / KB, einduitstroom Praktijkonderwijs) en het te verwachten uitstroomniveau op de basisvakken. De leerroutes en eind- en streefdoelen die wij voor leerlingen stellen zijn dus voor leerlingen met een verschillende uitstroom in het ontwikkelingsperspectief verschillend. Ook kunnen deze doelen voor een leerling ook nog per vak verschillen. In principe streven we voor leerlingen met de uitstroom VMBO TL naar een niveau midden groep 8 bij uitstroom van onze school. Zij halen dan op de referentieniveaus Rekenen en Taal niveau 1S. Voor de leerlingen die uitstromen naar VMBO BB /KB is het streefniveau bij uitstroom niveau eind groep 6 en op deelgebieden, met de Passende Perspectieven voor Rekenen en taal, de praktische toepassingen van groep 7 en 8 lesstof. Zij halen daarmee bijna referentieniveau 1F. Voor de leerlingen die uitstromen naar Praktijkonderwijs is het streefniveau niveau groep 5. Zij behalen daarmee referentieniveau 1F niet. Voor de tussendoelen en streefniveaus voor de verschillende vakken, verwijzen we naar het standaardcurriculum van de school (Bijlage 2 van dit document) en de onderliggende gestandaardiseerde groepsplannen.
16
Schoolplan 2015-2019 Op schoolniveau streven we ernaar dat 80% van de leerlingen voor de basisvakken de streefdoelen / tussendoelen die behoren bij hun ontwikkelingsperspectief heeft behaald. Ook op groepsniveau streven we ernaar dat op alle basisvakken minimaal 80% van de leerlingen de doelen behaald. b. Burgerschap en sociale integratie Burgerschap en sociale integratie zijn onderwerpen die een plek krijgen binnen Belle van Zuylen op verschillende manieren: - Werken met een methode die burgerschap en sociale integratie expliciet aan de orde stelt, te weten “De Vreedzame school”. Onderwerpen die in deze methode onder andere aan de orde komen zijn: groepsvorming, conflicthantering, communicatie, gevoelens, verantwoordelijkheid en diversiteit. We hebben ook de uitwerking van de kerndoelen seksualiteit en seksuele diversiteit gekoppeld aan het werken met “De Vreedzame school”, door daaraan materialen van de stichting Rugers WPF te koppelen. Het gebruik van deze materialen heeft nog verdere implementatie nodig. - Het uitvoeren van een jaarlijks sociaal project met de leerlingen in het kader van de Vreedzame wijk. Voorbeelden van projecten die zijn uitgevoerd in de afgelopen jaren zijn het maken van een muurschildering, het maken van respecttegels en het uitvoeren van activiteiten met senioren in de buurt. c. Levensbeschouwelijke identiteit Belle van Zuylen in een school op Protestant Christelijke grondslag. Dat betekent dat wij tijd besteden aan het vak levensbeschouwing. Daarvoor staat ongeveer 2 uur per week op het rooster ingepland. In deze tijd denken wij aan de hand van de methode Trefwoord met de leerlingen na over levensbeschouwelijke onderwerpen, zoals leven, dood en lijden. Daarnaast vieren wij op school met elkaar Kersfeest en Pasen. d. Leergebiedoverstijgende doelen Veel leerlingen bij ons op school hebben een gedegen aanbod nodig op de leergebiedoverstijgende vakken. Voor onze school zijn dat met name de vakken Sociaal-emotionele ontwikkeling / sociaal gedrag en Leren leren. Het aanbod voor Sociaal-emotionele ontwikkeling / sociaal gedrag beslaat de onderdelen: Zelfbeeld (Jezelf presenteren, een keuze maken, opkomen voor jezelf) en Sociaal gedrag (Ervaringen delen, aardig doen, omgaan met ruzie). Het aanbod voor Leren leren beslaat de onderdelen: Taakaanpak, Uitgestelde aandacht / hulp vragen, Zelfstandig (door)werken, Samenwerken en Reflectie op werk. De details van de manier waarop wij hieraan methodisch werken, staat beschreven in de bijlage van dit schoolplan en in onze curriculumbeschrijving / gestandaardiseerde groepsplannen. Koers, beleidsvoornemens en doelstellingen op het gebied van onderwijskundig beleid voor de beleidsperiode 2015-2019 Onze onderwijskundige koers voor de komende jaren is als volgt samen te vatten: In 2019 bied Belle van Zuylen een passend en uitdagend aanbod voor de basisvakken aan. Dat betekent concreet dat: … een curriculum voor de basisvakken is beschreven en ingevoerd, dat aansluit bij de wensen en mogelijkheden van de doelgroep. Daarbij zijn onder andere nieuwe methodes voor rekenen, spelling, taal en de kleutergroepen ingevoerd; …de teamleden bezitten bovengemiddelde kennis en vaardigheden (onder andere op het gebied van Passende Perspectieven en het activerende directe instructiemodel);
17
Schoolplan 2015-2019 … de school beleid en aanbod heeft ontwikkeld en ingevoerd op het gebied van jonge risicokinderen (JRK); … de school een uitdagende leeromgeving is in leermiddelen, werkvormen en leerkrachtgedrag. De leerlingen worden actief betrokken bij hun eigen leerproces. De onderliggende doelen bij deze beleidsvoornemens zijn SMART uitgewerkt in de beleidsmatrix in Hoofdstuk 10 van dit document.
5.
Visie op begeleiding en ondersteuning van de leerlingen
Dit hoofdstuk gaat over de begeleiding en ondersteuning van leerlingen op onze school. In dit hoofdstuk worden onder andere begrippen als het ontwikkelingsperspectief, het ondersteuningsteam, schoolstandaarden, groepsplannen en individuele handelingsplannen beschreven. Na een korte inleiding komen deze onderwerpen vervolgens meer uitgelicht aan bod. Voor een gedetailleerde beschrijving van onze werkwijze verwijzen wij naar de beschrijving van ons schoolondersteuningsprofiel (dat is te vinden op onze website), onze ondersteuningsstructuur en de onderliggende protocollen. Alle scholen in Utrecht voldoen aan de basisondersteuning die is beschreven in de Utrechtse Standaard voor de basisondersteuning, zie ook www.swvutrechtpo.nl. Belle van Zuylen heeft als school voor Speciaal Basisonderwijs een speciale plaats binnen het Samenwerkingsverband. In de onderstaande piramide waarin de ondersteuning in het samenwerkingsverband wordt weergegeven, steunen wij de reguliere scholen waar nodig en bieden we leerlingen een speciale onderwijsplek als dit nodig is. Vanwege deze speciale plek in het samenwerkingsverband hebben we ervoor gekozen om in dit document onze ondersteuningsstructuur wat explicieter te beschreven, waarbij ook aandacht wordt besteedt aan instroom en uitstroom. a. Instroom (toelaatbaarheid) Met de inwerkingtreding van de Wet Passend Onderwijs zijn de criteria van het samenwerkingsverband voor toelating op het Speciaal Basisonderwijs komen te vervallen. De toelaatbaarheid van leerlingen wordt nu bepaald door de samenwerkingsverbanden en zij geven een toelaatbaarheidsverklaring af. Als het primair onderwijs moeilijkheden bij het onderwijs aan een leerling ondervindt, wordt alle mogelijke hulp ingezet en wordt een dossier opgebouwd. Dit dossier wordt gevuld volgens de principes van Handelingsgericht werken (HGW). Als de school handelingsverlegenheid constateert, wordt in het samenwerkingsverband besproken welke partner het meest passende onderwijsaanbod (eventueel aangevuld met behandeling) kan bieden aan de leerling, waarna een toelaatbaarheidsverklaring wordt aangevraagd. De procedure die wordt gevolgd door de scholen voor regulier onderwijs, de PCOU en het
18
Schoolplan 2015-2019 samenwerkingsverband is te vinden in het stroomschema in bijlage 5 (Arrangeerroute). De criteria voor het aanvragen van een toelaatbaarheidsverklaring staan beschreven op de website van het samenwerkingsverband. Indien de leerling na kennismaking toelaatbaar blijkt op onze school – wij zin in staat om het onderwijsaanbod te bieden dat past bij het ontwikkelingsperspectief van de leerling en kunnen tegemoetkomen aan de ondersteuningsbehoeften – wordt door Belle van Zuylen een deskundigheidsverklaring 2 geschreven. Daarna geeft het samenwerkingsverband een toelaatbaarheidsverklaring af en kan de leerling geplaats worden op Belle van Zuylen. Bij instroom van een leerling stelt het ondersteuningsteam (bestaande uit de directeur, de gedragsdeskundige, de Intern Begeleider en de specialisten) de toelating vast en wordt de leerling in een groep geplaatst. Vanuit de Wet Passend Onderwijs heeft de school de wettelijke taak om, binnen 6 weken na inschrijving, het Ontwikkelingsperspectief (OPP) voor de leerling te bepalen. Dit ontwikkelingsperspectief wordt besproken met de ouders, de leerling (indien mogelijk) en de leerkracht in een op overeenstemming gericht startgesprek. Het ontwikkelingsperspectief wordt vastgesteld door de directeur namens het bevoegd gezag tijdens een bespreking van het ondersteuningsteam. b. Doorstroom In het schema op de volgende pagina wordt het planmatig en cyclisch werken in de ondersteuningsstructuur weergegeven (4D schema van CED-groep). Daarna wordt een toelichting gegeven op leerling-, groeps- en schoolniveau.
19
Schoolplan 2015-2019
20
Leerlingniveau In het ontwikkelingsperspectief (OPP) wordt aangegeven wat, op basis van de beschikbare gegevens over de leerling en zijn/haar situatie, verwacht mag worden voor wat betreft de uitstroombestemming, de uitstroomniveaus op de basisvakken en de tussendoelen die de leerling gedurende de schoolloopbaan kan behalen. Vervolgens wordt het onderwijsaanbod passend bij de leerroute, passend bij de uitstroombestemming, geboden aan de leerling. De leerkracht neemt halverwege en aan het einde van het schooljaar methodeonafhankelijke toetsen af bij de leerling om de ontwikkeling te volgen. Naast deze cyclus van methodeonafhankelijke toetsen worden er ook met regelmaat methode gebonden toetsen afgenomen. De resultaten op deze toetsen worden gebruikt om het onderwijsaanbod te plannen Deze opbrengsten worden besproken in de opbrengstgerichte groepsbespreking met de intern begeleider en de behandelcoördinator. Er wordt vergeleken of de leerling zich ontwikkelt volgens de tussendoelen / standaarden behorend bij zijn/haar leerroute. De leerling wordt gevolgd in zijn of haar ontwikkeling op de cognitieve leergebieden en ook in de sociaal-emotionele ontwikkeling. Eventueel worden aanpassingen in het onderwijsaanbod gedaan. Deze wijzigingen worden vastgelegd in het groepsplan of een individueel handelingsplan (IHP, niveau 1, 2 of 3). Als een handelingsplan wordt ingezet, werken wij volgens de fases van handelingsgerichte diagnostiek (HGD). Als verschillende interventies geen succes hebben en het nodig is om het uitstroomniveau of de uitstroombestemming van de leerling bij te stellen, wordt een wijziging in uitstroomperspectief voorgedragen aan het ondersteuningsteam die vervolgens de beslissing neemt of het uitstroomperspectief wordt gewijzigd. Het onderwijs wordt gegeven en er wordt opnieuw getoetst. Bij zittende leerlingen wordt het OPP jaarlijks geëvalueerd. Het ontwikkelingsperspectief kan worden bijgesteld door het bevoegd gezag na advies van het ondersteuningsteam en nadat op overeenstemming gericht overleg is gevoerd met de ouders. Als de aanpak voor een leerling afwijkt van de beschreven werkwijze in een schoolcurriculum en het groepsplan, worden er individuele aanpassingen gedaan. Wij houden de vorderingen van leerlingen zorgvuldig in leerlingvolgsysteem Parnassys. Dit betekent dat de leerlingen tijdens de gehele schoolcarrière worden getoetst en gevolgd in hun ontwikkeling. Voor meer informatie verwijzen we naar het toets protocol. Tweemaal per jaar is er een (rapport)gesprek om ouders te informeren over de vorderingen van hun kind. Groepsniveau De leerkracht maakt een groepsplan op basis van het curriculum van de school in combinatie met de ontwikkelingsperspectieven van de leerlingen in de groep. De leerkracht neemt halverwege en aan het einde van het schooljaar toetsen af bij de leerlingen om de ontwikkelingen van de groep te volgen. Deze opbrengsten worden op groepsniveau besproken in de opbrengstgerichte groepsbespreking met de intern begeleider. Er wordt vergeleken of de groep zich ontwikkelt volgens de standaarden en of het onderwijs van de periode aansloot bij de onderwijsbehoeften van de groep of te verbeteren is. Eventueel worden aanpassingen in het groepsaanbod gedaan. Hierbij valt te denken aan aanpassingen in de verschillende elementen van het onderwijsleerproces: het leerstofaanbod, de leertijd, het didactisch handelen, het pedagogisch handelen, het klassenmanagement en het schoolklimaat. Deze wijzigingen worden vastgelegd in het bijgestelde groepsplan. Het onderwijs wordt gegeven en er wordt opnieuw getoetst om te evalueren of de wijzigingen effect hebben gehad.
21
Elke leerkracht maakt een groepsplan waarin het onderwijsaanbod en de organisatie daaraan staan beschreven. Dit groepsplan beschrijft zowel de pedagogische als didactische aspecten met de volgende onderdelen (conform de leergebieden in het OPP): Rekenen, Technisch lezen, Begrijpend lezen, Spelling, Woordenschat, Leren leren, Sociaal-emotionele ontwikkeling / sociaal gedrag. Het werken met groepsplannen kenmerkt zich door een sterke resultaatgerichte aanpak. Het maken van een groepsplan begint bij het bepalen van een opbrengstverwachting (streefdoel, resultaat) en het nadenken over het leerstofaanbod en instructie. In september vindt de groepsplanbespreking plaats. De leerkracht heeft een eerste gesprek met de intern begeleider om de groepsoverzichten en de groepsplannen door te spreken. De leerkracht geeft aan waar hij/zij vragen over heeft en bespreekt de aandachtspunten. Er worden afspraken gemaakt om een succesvolle uitvoering van het plan mogelijk te maken. In februari worden de leeropbrengsten besproken tijdens de opbrengstgerichte groepsbespreking. Het groepsplan en OPP van de leerlingen worden geëvalueerd. Zoals al eerder beschreven staat, analyseren de leerkrachten, intern begeleider en behandelcoördinator de resultaten per leerling. De uitkomsten van de evaluaties van de OPP’s van de opbrengstgerichte groepsbespreking worden besproken en vastgesteld in de evaluatievergadering over OPP’s. De groepsplannen worden geëvalueerd op de volgende leergebieden: technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen, woordenschat, leren leren en sociale en emotionele ontwikkeling. Er wordt besproken of de leerlingen hebben geprofiteerd van de aanpak uit het groepsplan en of de resultaten overeenkomstig zijn met het ontwikkelingsperspectief. Er kan extra individuele ondersteuning worden ingezet door bijvoorbeeld inzet door een specialist. Het groepsplan wordt gecontinueerd of bijgesteld voor de volgende periode. Er wordt besproken welke begeleiding de leerkracht nodig heeft bij het opstellen of uitvoeren van het groepsplan. In juni vindt ten slotte de laatste opbrengstgerichte groepsbespreking van het schooljaar plaats. De groepsplannen voor de leergebieden technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen, woordenschat, leren leren en sociale en emotionele ontwikkeling worden geëvalueerd en de overdracht naar de nieuwe leerkracht vindt plaats. Schoolniveau Het ontwikkelingsperspectief is functioneel voor de keuze van het dagelijks onderwijs dat de leerling krijgt binnen ons aanbod (een basis, verdiept of intensief arrangement). Belle van Zuylen heeft haar curriculum beschreven op basis van de kerndoelen SO en heeft standaarden opgesteld voor haar onderwijs. Er zijn vier leerroutes, met daarbij passende arrangementen. In het basisaanbod krijgen leerlingen het onderwijsaanbod tot en met eind groep 6 van het primair onderwijs aangeboden. De leerlingen in het verdiept arrangement krijgen aanbod tot eind groep acht. De leerlingen in het intensieve arrangement krijgen het onderwijsaanbod tot en met eind groep 5 aangeboden, en aanvullende stof rondom de Passende Perspectieven rekenen en taal. De leeropbrengsten worden op locatieniveau geanalyseerd door de intern begeleider en worden beschreven in een jaarverslag. Daarin worden de leeropbrengsten vergeleken met de streefdoelen die we op schoolniveau hadden gedefinieerd. Op basis van deze analyse kunnen aanbevelingen voor wijzigingen in het beleid worden gedaan. De verbeterdoelen worden beschreven in het inhoudelijk jaarplan dat wordt vastgesteld door de directie. Het onderwijs wordt gegeven en er wordt opnieuw getoetst om te evalueren of de verbeterplannen effect hebben gehad en te bepalen waarop bijgestuurd kan worden.
22
c. Uitstroom Leerlingen die tussentijds uitstromen naar het primair onderwijs of het speciaal onderwijs worden besproken in het ondersteuningsteam op initiatief van de intern begeleider of gedragskundige. In de bespreking van het ondersteuningsteam wordt al dan niet geconstateerd of een andere school beter passend is. De gedragskundige legt namens Belle van Zuylen contact met het samenwerkingsverband, de andere school en draagt zorg voor de aanvraag van een toelaatbaarheidsverklaring. Voor leerlingen die uitstromen naar het voortgezet onderwijs wordt de volgende werkwijze gehanteerd. In leerjaar 7 vindt een voorbespreking met de ouders plaats over de uitstroom van de leerling. Er wordt hierbij aangegeven of speciaal of regulier voortgezet onderwijs wordt geadviseerd. De mogelijke schoolverlaters worden in september uitgenodigd voor een schoolverlatersvoorlichting waarin de procedure wordt uitgelegd aan de ouders van de leerlingen. In groep 8 (in november / december) vindt een schooladviesgesprek plaats en wordt aangegeven welke extra ondersteuning benodigd is als een leerling uitstroomt naar regulier onderwijs. De leerlingen worden in de klas voorbereid op de overgang naar het voortgezet onderwijs. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het geven van huiswerk en leren plannen en organiseren. De uitstroomgegevens van de afgelopen vier jaren zijn beschreven in Hoofdstuk 3 van dit document. d. Nazorg en bestendiging Als leerlingen uitstromen naar het (V)SO vindt een warme overdracht plaats. De nazorg bij tussentijdse uitstroom naar het PO wordt vormgegeven door invullen van het POVO dossier. Daarnaast bieden wij scholen voor VO de mogelijkheid om contact met ons op te nemen bij vragen over een leerling die van onze Het in kaart brengen van de bestendiging (het nagaan of wij leerlingen goed doorverwijzen en of zij succesvol zijn op de school waarnaar wij ze doorverwijzen) bevindt zich in de ontwikkelfase. Eén en twee jaar na het verlaten van de school wordt een vragenlijst afgenomen voor alle schoolverlaters. De scholen worden telefonisch benaderd. De gegevens die hieruit naar voren komen worden gebruikt in de jaarlijkse evaluatie van het schoolbeleid. e. Het ondersteuningsteam Namens het bevoegd gezag is de directeur de voorzitter van het ondersteuningsteam. Het ondersteuningsteam adviseert vanuit onderwijskundig, pedagogisch, psychologisch en medisch oogpunt, rekening houdend met de beperkingen en mogelijkheden van de leerling. Het ondersteuningsteam bestaat uit de volgende leden: directeur, gedragskundige, intern begeleider, maatschappelijk werk (op afroep), schoolarts (op afroep). De Intern Begeleider bespreekt de gegevens van alle nieuwe leerlingen voor met de schoolarts. De schoolarts is aanwezig bij het overleg als er vragen zijn over de medische gezondheid van een leerling – aspecten die van invloed kunnen zijn op de schoolloopbaan. Het ondersteuningsteam heeft tot taak: - te adviseren over het vaststellen en bijstellen van het ontwikkelingsperspectief; - het ten minste één keer per jaar evalueren van het ontwikkelingsperspectief en hiervan verslag te doen aan het bevoegd gezag; - te adviseren over terugplaatsing of overplaatsing van de leerling naar het basisonderwijs of het voortgezet onderwijs. Op onze scholen wordt dat als volgt praktisch ingevuld: Het ondersteuningsteam komt maandelijks bijeen om de instroom, doorstroom en uitstroom van de leerlingen te bespreken. Naast de reguliere
23
vergaderingen is er twee maal per jaar een evaluatievergadering van het ondersteuningsteam, waarin ook de onderwijsopbrengsten worden. Hierin worden de opbrengsten geanalyseerd, besproken, conclusies getrokken en verbeteracties uitgezet, zowel op individueel als op groepsniveau en zowel op leerling als leerkrachtniveau. Koers, beleidsvoornemens en doelstellingen op het gebied van ondersteuning en begeleiding van leerlingen voor de beleidsperiode 2015-2019 Onze koers voor de komende jaren is als volgt samen te vatten: In 2019 is de opbrengstgerichte ondersteuningsstructuur volledig geborgd en geëvalueerd. De teamleden bezitten bovengemiddelde vaardigheden om stagnaties in ontwikkeling te signaleren en tot het vormgeven van interventies op pedagogisch en didactisch gebied niveau 1. Concreet betekent dat : … de nieuwe ondersteuningsstructuur is geborgd en geëvalueerd, inclusief de opbrengstgerichte evaluatievergaderingen op schoolniveau; … dyslexiebeleid en dyscalculiebeleid zijn geïmplementeerd, geborgd en geëvalueerd; … de school een intensieve samenwerkingsrelatie heeft met scholen voor regulier Primair Onderwijs en Speciaal Onderwijs om thuiszitters te voorkomen; …de teamleden bezitten bovengemiddelde kennis en vaardigheden op het gebied van (omgaan met kinderen met) moeilijk verstaanbaar gedrag en psychiatrische problemen. Ook de doelen bij deze beleidsvoornemens zijn SMART uitgewerkt in de beleidsmatrix in Hoofdstuk 10 van dit document.
24
6.
Het HRM-beleid
In dit hoofdstuk staat beschreven hoe we binnen onze school omgaan met ons personeel en hun professionele kwaliteiten. a. Inleiding Binnen onze school zijn de kwaliteit van functioneren en het welbevinden van de onderwijsgevenden en andere medewerkers een erg belangrijke factor. Zij verzorgen het onderwijs en leveren daarmee de grootste bijdrage aan de kwaliteit van Belle van Zuylen. De doelen van het personeelsbeleid zijn: Het realiseren van een effectieve inzet van mensen ten behoeve van de doelstellingen van de school. Het inspelen op trends/toekomstige ontwikkelingen door goed opgeleide medewerkers die blijven leren. Het bevorderen van een gezonde werksfeer en een goed werkklimaat waarin het personeel tot zijn recht komt, zich uitgedaagd en veilig voelt en waar samenwerking vanzelfsprekend is. In de onderstaande paragraaf staat globaal beschreven hoe wij deze doelen uitwerken. Voor een verdere uitwerking verwijzen wij naar het Integraal Personeelsbeleid van de school. b. Actuele situatie en beleidsvoornemens Onze school bestaat uit een gemotiveerd team. In de afgelopen jaren is er, vanwege de onduidelijkheid over de plek van het Speciaal Basisonderwijs binnen Passend Onderwijs, niet structureel gestuurd op organisatieontwikkeling en het op teamniveau verbeteren van de kwaliteit van leraren. Wel hebben individuele leerkrachten scholingstrajecten gevolgd, die een bijdrage hebben geleverd aan de ontwikkeling van de school. De komende jaren zullen wij de organisatiedoelstellingen verbinden aan de professionaliseringsdoelstellingen van leerkrachten. Dat betekent dat de trajecten die zij in gaan voor hun persoonlijke professionalisering een directe link moeten hebben met de ontwikkeling van Belle van Zuylen. Ook zullen we verbetering inzetten op de structuur van de teamscholing. Ook deze willen we koppelen aan de beleidsdoelstellingen, zoals beschreven zijn in dit schoolplan. Zoals aangegeven staat het personeelsbeleid beschreven in ons Integraal Personeelsbeleid. Daarin staan de processen en procedures voor begeleiding van ons personeel beschreven. Hier onder wordt voor de belangrijkste onderdelen beschreven welke onderdelen van het beleid goed zijn ingevoerd en waar de aandachtspunten liggen. Gesprekkencyclus: De gesprekkencyclus (voortgangsgesprekken) wordt uitgevoerd zoals beschreven. Alle leerkrachten hebben een ontwikkelplan (POP) opgesteld. Daarnaast zullen de doelen in het POP gekoppeld worden aan de organisatiedoelstellingen. Loopbaan- en mobiliteit: Het loopbaan en mobiliteitsbeleid wordt uitgevoerd zoals beschreven. We ontwikkelen beleid op de ervaring die we willen dat ons personeelsbestand heeft met betrekking tot werkervaring in regulier PO en Speciaal Onderwijs. Schoolbesturen
25
dienen vanaf uiterlijk 2017 te zorgen voor een planmatige begeleiding van elke startende leraar, op basis van een jaarlijkse vaardigheidsmeting2. In de komende twee jaar bereiden wij ons hierop voor. Scholingsbeleid: Nog niet alle leerkrachten beheren actief hun bekwaamheidsdossier en zijn bezig met de registratie in het lerarenregister. Dit geven wij aandacht in de komende periode, zodat alle leerkrachten in 2017 geregistreerd zijn. Daarnaast willen we dat ze hun eigen verantwoordelijkheid nemen in en actief betrokken zijn bij hun professionele ontwikkeling. Het beleid omtrent scholing wordt geactualiseerd op basis van de vernieuwde cao-PO. Het scholingsbeleid staat beschreven in het scholingsplan (bijlage van IPB). Taakbeleid: Op dit moment voldoet het taakbeleid en de taakbelasting aan de regels volgens de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet, 1994) en de CAO-PO (2014). Het beleid staat omschreven in het IPB. We implementeren in de komende jaren het taakbeleid zoals voorgeschreven volgens de CAO-PO 2014. Functiebouwwerk en Functiemix: Belle van Zuylen baseert beide op de kaders van de PCOU. Personeelstevredenheid: De personeelstevredenheid is het laatst gemeten in 2013-2014. De tevredenheid in de afgelopen metingen is te vinden in de onderstaande tabel:
Rapportcijfer 2009-2010 Rapportcijfer 2011-2012 Rapportcijfer 2013-2014 Ambitie 2
Leerlingen
6,5
-
7,0
Ouders Medewerkers
7,5
-
5,9
7,3
6,8
6,8
Uit deze meting kwam naar voren dat de tevredenheid van het personeel is gedaald in de afgelopen jaren. Door in te zetten op de ontwikkeling van een professionele organisatie, willen we in de komende jaren de tevredenheid van medewerkers omhoog brengen tot minimaal een 7,5 als rapportcijfer. Verzuimbeleid: De verzuimcijfers op Belle van Zuylen in de afgelopen jaren zijn te vinden in de onderstaande tabel: Schooljaar
2013-2014
Landelijk verzuimpercentage SBO 7,2 % 8,44% 7,0 % 7,84%
2014-2015
4,61%
2012-2013
Verzuimpercentage Belle van Zuylen
Nog niet bekend
In vergelijking met de landelijke cijfers ligt in verzuimpercentage van onze school in 2012 tot 2013 boven het landelijk gemiddelde. Het verzuimbeleid wordt uitgevoerd zoals beschreven. Koers, beleidsvoornemens en doelstellingen op het gebied van personeel voor de beleidsperiode 2015-2019 In deze beleidsperiode willen we vooral de onderstaande aspecten verbeteren: In 2019 kent Belle van Zuylen een professionele werkcultuur en professionele communicatie. Er wordt planmatig (en met eigen verantwoordelijkheid van het personeel) gewerkt aan persoonlijke professionalisering, waarbij deze professionalisering ten dienste staat van het behalen van de organisatiedoelstellingen zoals beschreven in het scholingsplan. Concreet betekent dat :
2
http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/rapporten/2014/07/10/bestuursakkoord-voor-de-sector-
primair-onderwijs/bestuursakkoord-voor-de-sector-primair-onderwijs.pdf
26
… er jaarlijks een scholingsplan wordt opgesteld waarin organisatiedoelstellingen en persoonlijke doelstellingen op het gebied van professionalisering zijn uitgewerkt in een concreet scholingsaanbod; … de nieuwe cao-PO is ingevoerd en deze werkwijze is geëvalueerd en geborgd; … er beleid is ontwikkeld en ingevoerd met betrekking tot de inzet van rekenspecialist, gedragsspecialist, taal / leesspecialist en JRK-specialist binnen de school; … de scholingsdagen die met het team zijn uitgevoerd gericht zijn op het leggen van een sterke pedagogische en didactische basis (zie ook de hoofdstukken 4 en 5); … de actiepunten naar aanleiding van het tevredenheidsonderzoek zijn uitgevoerd en deze ruim voldoende (minimaal een 7 ½) scoren in de uitgevoerde meting; … het ziekteverzuim is teruggebracht tot het landelijk gemiddelde. Een verdere uitwerking en planning van deze doelen over de beleidsperiode is te vinden in Hoofdstuk 10 van dit document.
27
7.
De kwaliteitszorg
In het hoofdstuk kwaliteitszorg wordt aangegeven op welke manier wij de kwaliteit van onze school bewaken, welke instrumenten wij daarbij gebruiken en wat we doen als de kwaliteit van onze school achterblijft. a. Kwaliteitszorg Stichting PCOU De kwaliteitszorg die wij binnen Belle van Zuylen voeren, vindt zijn basis in het kwaliteitsbeleid van de PCOU (zie Bijlage 4 van dit document). De belangrijkste elementen van dit kwaliteitsbeleid zijn: Focus opbrengstbewust handelen vanuit een integraal curriculum, waar nodig met focus op taal en rekenen. Transparant rapporteren over de opbrengsten en opbrengstbewust handelen op alle niveaus (beleid en inzet in het primaire proces). Investeren in de professionaliteit van leraar, de schoolleider en de leraar ondersteuner. Investeren in een rijke leeromgeving en effectieve methoden. Voortbouwen op en uitbreiding van succesvolle initiatieven. b. Kwaliteitszorg op schoolniveau Algemene beschrijving van de opbrengstgerichte kwaliteitszorg bij ons op school Wij werken binnen onze school opbrengstgericht. Dit betekent concreet dat de prestaties van leerlingen centraal staan. We stellen voor hen realistische doelen, meten hun vorderingen en leggen deze vast. Daarvoor hebben we een goed systeem van toetsen en andere instrumenten tot onze beschikking. Nadat de gegevens zijn verzameld, worden deze geëvalueerd en geanalyseerd op het niveau van de leerling, de groep en de school. Opbrengstgericht werken is doelgericht en systematisch werken aan het optimaliseren van de leeropbrengsten van leerlingen. Onze organisatie kiest een opbrengstgerichte insteek voor de opzet van de kwaliteitszorg. Er wordt in eerste instantie gelet op de leeropbrengsten van de leerlingen (output). Deze vormen de belangrijkste basis om de onderliggende processen in het kwaliteitszorgmodel nader te analyseren en desgewenst te verbeteren. De opbrengsten van de leerlingen en onze verbeterdoelstellingen vormen de basis van de gesprekken tussen: De leerkracht en de leerling / ouders De leerkracht en de intern begeleider De leerkracht en de directeur (of de intern begeleider) De directeur en het bestuur Als de te verwachten opbrengsten achterblijven, dan zetten we een verbeterplan in. We spreken bij verbetertrajecten duidelijk met elkaar af wat de gewenste opbrengsten moeten zijn, leggen deze afspraken vast, meten de voortgang en evalueren de uitkomsten. Voor het bewerkstelligen van een verandering binnen Belle van Zuylen, worden de volgende fasen aangehouden: Oriëntatie, Voorbereiding, Borging, Evaluatie (Zie voor een verdere uitwerking van deze fasen hoofdstuk 10). Indicatoren Als kapstok voor ons kwaliteitsbeleid hebben wij verschillende indicatoren uit het toezicht kader van de inspectie voor het onderwijs verder uitgewerkt. Hier onder wordt beschreven op welke manier de gegevens onder deze indicatoren worden verzameld en geanalyseerd: a. Welk systeem en welke instrumenten worden door de school gebruikt om de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen te volgen? De opbrengsten van de leerlingen op de basisvakken
28
b.
c.
d.
e.
f.
29
wordt gemeten door het twee keer per jaar afnemen van methode-overstijgende CITO toetsen. Welke toetsen in welke leerjaren worden afgenomen zijn te vinden in het Basiscurriculum van de school (Bijlage 2) en het toets protocol. Daarnaast worden methode gebonden toetsen afgenomen. De sociaal-emotionele ontwikkeling wordt gevolgd door het invullen van het leerlingvolgsysteem ZIEN. Ook dit gebeurt twee keer per jaar. Alle opbrengsten worden geanalyseerd en besproken tussen de intern begeleider en de leerkracht in de opbrengstgerichte groepsbespreking. Op welke manier verwerft de school inzicht in de onderwijsbehoeften van de leerling populatie? Jaarlijks is gepland dat een doelgroep analyse wordt gemaakt op de aspecten: leeftijd, school van herkomst en de diagnose van leerlingen. Deze doelgroep analyse wordt gemaakt om trends en ontwikkelingen binnen de doelgroep zichtbaar te maken en daar beleid op te kunnen formuleren. Ook worden jaarlijks de onderwijsbehoeften per groep in beeld gebracht en wordt het groepsplan op basis hiervan samengesteld. Indien een bepaalde onderwijsbehoefte veel voorkomt (10% van de populatie) wordt hiervoor schoolbeleid geformuleerd; Op welke manier vindt de (periodieke) evaluatie van de resultaten van de leerlingen plaats? Op basis van de toets resultaten (CITO, ZIEN, methode gebonden toetsen) wordt twee keer per jaar het ontwikkelingsperspectief geëvalueerd aan de hand van de tussendoelen die passen bij het OPP van de leerling. Ook de eventuele handelingsplannen (niveau 1, 2 of 3) en het daarmee behaalde resultaat worden besproken. Op welke manier vindt een (periodieke) evaluatie van het onderwijsleerproces plaats? In een cyclus van 4 jaar, onderliggend aan de schoolplanperiode wordt het schoolcurriculum op de basisvakken geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. De cyclus daarbij is: Jaar 1: Leren leren en spelling Jaar 2: Rekenen en SEO Jaar 3: Begrijpend lezen en technisch lezen Jaar 4: Woordenschat en Wereldoriëntatie In deze evaluatie worden ook de onderwijsleertijd voor het betreffende vak en de gebruikte methodes / methodieken meegenomen. Het pedagogisch en didactisch handelen van leerkrachten wordt twee keer per jaar geobserveerd door de Intern Begeleider. Aan de hand van de van tevoren opgestelde norm worden individuele verbeterdoelen en verbeterdoelen op teamniveau gesteld. Bij de observatie wordt een vaste kijkwijzer gebruikt. Een keer per twee jaar worden de competenties op het gebied van klassenmanagement geobserveerd aan de hand van een vaststaand observatie-instrument. Op welke manier wordt de tevredenheid van ouders en leerlingen gemeten? Een keer per twee jaar wordt een tevredenheidsonderzoek onder ouders, leerlingen en personeel uitgevoerd. Dat doen we door middel van de afname van een waarderingsvragenlijst die op alle scholen van PCOU wordt afgenomen. De uitkomsten worden besproken met de ouderraad / medezeggenschapsraad en in het team. Aan de hand van de uitkomsten stellen we verbeterdoelen vast, die in het jaarplan van het opeenvolgende jaar wordt uitgewerkt; Op welke manier draagt de school zorg voor de kwaliteit van het onderwijs, gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis en kennismaking met de diversiteit van de samenleving? Een keer per schoolplanperiode wordt het beleid op bovenstaande onderwerpen geëvalueerd met het team en de ouderraad / medezeggenschapsraad. Verbeterpunten worden opgenomen in de volgende planperiode.
g. Hoe wordt de ondersteuningsstructuur geëvalueerd? Het ondersteuningsteam houdt bij welke interventies op verschillende niveaus worden ingezet voor verschillende ontwikkelingsgebieden en in welke groepen. Deze gegevens worden minimaal twee keer per jaar door het team besproken, waarbij wordt nagegaan of de ingezette interventies effectief zijn of dat er verbeteringen zijn aan te brengen in het schoolbeleid. h. Onderstaande kwaliteitsgegevens worden door Belle van Zuylen nog meer verzameld, gemeten en gebruikt voor kwaliteitsverbetering: De kwaliteit van het leiderschap wordt gemonitord door volgens de gesprekscyclus gesprekken te houden met het managementteam. Hiervoor wordt verwezen naar het Integraal Personeels Beleidsplan (IPB). De kwaliteit van het leiderschap wordt door beoordeeld in het tevredenheidsonderzoek onder medewerkers. De kwaliteit van het personeel wordt gemonitord door gesprekken te houden met alle personeelsleden volgens de gesprekscyclus. Deze gesprekscyclus staat beschreven in het IPB. Jaarlijks wordt een analyse van de personeelsgegevens gemaakt over ziekteverzuim, sexe, opleidingsniveau en leeftijdsopbouw van het personeelsbestand. De kwaliteit van de cultuur en het klimaat van de scholen worden gemeten in het tevredenheidsonderzoek dat wordt uitgevoerd onder medewerkers, ouders en leerlingen. De school heeft een veiligheidsbeleid opgesteld. De veiligheid wordt in kaart gebracht door middel van het bijhouden van een incidentenregistratie en deze jaarlijks te analyseren. Vragen over de veiligheidsbeleving zijn opgenomen in het tevredenheidsonderzoek. Een keer per schoolplanperiode wordt het systeem van kwaliteitszorg geëvalueerd door de directeur. In de komende periode zal een kwaliteitshandboek worden ontwikkeld, waarin alle procedures, instrumenten en normen worden beschreven. De veiligheidsbeleving van leerlingen en medewerkers wordt gemeten als onderdeel van de tevredenheidsonderzoeken. Aan de hand van de meting worden eventueel verbeterpunten opgesteld. c. Verantwoording van de onderwijskwaliteit De verantwoording over de gerealiseerde onderwijskwaliteit vindt op verschillende niveaus plaats volgens de PDCA-cyclus. Om deze verantwoording en het intern toezicht goed te regelen, zijn de interne lijnen helder geformuleerd per niveau. Verantwoordingsgesprekken over de kwaliteit van het onderwijs vinden op de volgende niveaus plaats: Op individueel niveau vindt de verantwoording plaats tussen leerling / zijn of haar ouders en de leerkracht. De leerkracht brengt het functioneren van de leerling in kaart door middel van het afnemen van toetsen, nakijken en het verrichten van observaties. De verantwoording over de leeropbrengsten van de groep vindt plaats tussen de leerkracht en de intern begeleider. De intern begeleider analyseert de leeropbrengsten op locatieniveau en rapporteert daarover aan de directeur. De regiodirecteur bespreekt de resultaten met de bestuurder. De verantwoording aan de MR is vastgesteld in het MR-reglement. Iedere school legt verantwoording af aan de onderwijsinspectie. Vanaf 2012 werkt de onderwijsinspectie met een vernieuwd toezichtkader. Om dit toezicht vorm te geven vindt er jaarlijks
30
een risicoanalyse plaats. Hierbij wordt onderzoek gedaan naar de opbrengsten, de jaarstukken, signalen en nalevingsaspecten. De verantwoording richting inspectie vindt plaats door de directie en de raad van bestuur. Verantwoording over de opbrengsten van het onderwijs vindt ook plaats aan andere belanghebbenden. In ieder geval vallen hier de ouders, het samenwerkingsverband en ketenpartners onder. Het streven is om hen jaarlijks middels een nieuwsbrief informatie over de onderwijsopbrengsten van de locatie en/of de regio te verstrekken. Dit betreft zowel de tussenopbrengsten als de uitstroomgegevens en bestendiging. In deze nieuwsbrief zal ook informatie staan over de andere kwaliteitsaspecten. De directie is verantwoordelijk voor het opstellen van deze nieuwsbrief.
Koers, beleidsvoornemens en doelstellingen op het gebied van kwaliteitsbeleid voor de beleidsperiode 2015-2019 Onze inspanningen in de beleidsperiode tussen 2015 en 2019 zijn vooral gericht op het onderstaande: In 2019 is het kwaliteitsbeleid binnen de organisatie betekenisvol en opbrengstgericht vormgegeven. Het beleid is beschreven in een kwaliteitshandboek en wordt uitgevoerd zoals beschreven. Concreet betekent dat : … het kwaliteitshandboek aanwezig is; … het daarin beschreven beleid is geïmplementeerd en uitgevoerd (waar onder het uitvoeren van doelgroep analyses en het meten van de bestendiging); … er jaarlijks verantwoording over de opbrengsten plaats vindt aan externen (waar onder het samenwerkingsverband en ouders / verzorgers); … het onderwijsleerproces en onderwijsaanbod voor de basisvakken in een vierjaarlijkse cyclus wordt geëvalueerd en waar nodig bijgesteld; … de actiepunten naar aanleiding van het tevredenheidsonderzoek zijn uitgevoerd en deze voldoende scoren in de uitgevoerde meting. De SMART uitwerking van deze doelen is te vinden in Hoofdstuk 10.
31
8.
Het financiële, materiële en huisvestingsbeleid
Het achtste hoofdstuk van dit schoolplan bevat een kort beschrijving van ons financiële, materiele en huisvestingsbeleid. We nemen deze onderdelen op in het schoolplan omdat deze, ons inziens, nauw verweven zijn met de overige beleidsterreinen die in dit schoolplan staan. a.
Huidige situatie
Financieel beleid De financiën van Belle van Zuylen gezond te noemen. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat het Keerpunt de komende jaren een bescheiden groei zal doormaken. Voor een verdere uitwerking van de stand van zaken verwijzen we u ook naar de recente managementrapportages. Het is op dit moment niet geheel duidelijk wat de financiële gevolgen van Passend Onderwijs m.b.t. het SBO zullen zijn en welke gelden door het samenwerkingsverband structureel zullen worden ingezet in het SBO voor crisisopvang en tussentijdse instroom. Ouderbijdragen/sponsoring De regeling van de vrijwillige jaarlijkse ouderbijdrage staat beschreven in onze schoolgids. Door sponsoring kan de school financiële speelruimte creëren, die zowel ten goede komt aan het onderwijs als aan allerlei nevenactiviteiten in het belang van de school. Dit betekent niet dat sponsors invloed kunnen uitoefenen op het schoolbeleid. Zowel het team als de medezeggenschapsraad staan op het standpunt dat de school op geen enkele wijze een verlengde mag worden commerciële belangen. Dit neemt niet weg dat we natuurlijk blij zijn wanneer we via sponsors af en toe iets extra’s kunnen doen voor de verbetering van het onderwijs op onze school. Huisvesting Het gebouw van onze school is in de zomervakantie van 2015 verbouwd volgens het opgestelde Plan van eisen en voldoet daarmee aan onze wensen voor de komende beleidsperiode. In samenwerking met gemeente en bestuur is een onderhoudsplan opgesteld. ICT Er is een ICT beleidsplan opgesteld, waarin staat beschreven wat de stand van zaken is rondom ICT op onze school. In dit plan staan ook de doelen voor de komende beleidsperiode beschreven, die met name gericht zijn op een structurele inzet en invoering van de digitale hulpmiddelen die passen bij de methodes die op onze school worden gebruikt. Daarnaast willen we het beleidsplan updaten in het licht van de vaardigheden die de 21ste eeuw vraagt van onze leerlingen en de mogelijkheden die ICT daarin biedt. Materiaal / leermiddelen In de afgelopen periode is ingezet op de aanschaf van een aantal nieuwe methodes (vooral voor de basisvakken – zie ook het hoofdstuk onderwijskundig beleid). In de komende beleidsperiode zal worden ingezet op invoering, borging en evaluatie van deze methodes.
32
Communicatie en PR In de afgelopen beleidsperiode heeft de School een nieuwe naam gekregen. Daarbij is een nieuwe huisstijl gekozen en een nieuwe website ontwikkeld. Het communicatieplan is uitgewerkt. In deze beleidsperiode zal vooral worden ingezet op de naamsbekendheid van onze school en zullen alle (beleids)documenten worden omgezet naar de nieuwe huisstijl. Koers, beleidsvoornemens en doelstellingen op het gebied van kwaliteitsterreinen voor de beleidsperiode 2015-2019 Voor deze beleidsperiode werken we met name aan de onderstaande ambitie:
bovengenoemde
In 2019 is Belle van Zuylen een financieel gezonde school in een nieuw en goed onderhouden schoolpand, dat voldoet aan de nieuwste richtlijnen en past bij het onderwijskundig beleid. De materialen en ICT middelen die worden gebruikt zijn up-to-date en passen bij het gevoerde beleid. De naam van de school staat positief bekend in de stad. Concreet betekent dat : … we een school zijn met minimaal 100 leerlingen; … het gebouw volgens afspraken is onderhouden en gecontroleerd op veiligheid; … Het ICT beleid is geïmplementeerd zoals beschreven en aangepast aan de vaardigheden die de 21ste eeuw van leerlingen vraagt; … het communicatieplan is uitgevoerd zoals beschreven en de beleidsdocumenten zijn aangepast aan de nieuwe huisstijl. De SMART uitwerking van deze doelen is te vinden in de onderliggende beleidsplannen (ICT beleidsplan, Communicatieplan, Managementstatuten, Financiële verslagen) en in hoofdstuk 10 van dit beleidsdocument.
33
9.
Diverse beleidsterreinen
Er zijn nog onderwerpen die ook belangrijk zijn binnen onze school, maar die nog niet in de voorliggende hoofdstukken besproken zijn. Het betreft het veiligheidsbeleid wat wij hanteren en de manier waarop wij contacten met externe partners vormgeven. a. Veiligheidsbeleid Scholen zijn wettelijke verplicht een veilige omgeving te bieden voor iedereen binnen de school: leerlingen, leerkrachten, onderwijsondersteunende medewerkers, ouders, et cetera. In 2014-2015 is er een concept veiligheidsplan ontwikkeld. Dit beleid zal in de lopende beleidsperiode worden doorontwikkeld (waarbij er onder andere het aspect sociale veiligheid verder zal worden uitgewerkt) en geïmplementeerd. b. Samenwerking in de omgeving Samenwerking met ouders Belle van Zuylen vindt het belangrijk contact met de ouders te hebben. Naast de contacten die we rondom het onderwijs en de zorg voor leerlingen met ouder(s)/verzorger(s) hebben, organiseren wij daarom verschillende activiteiten. Aan het begin van het schooljaar wordt een kennismakingsavond (waarin het groepsplan wordt uitgelegd en een toelichting op het rooster wordt gegeven) met de ouders georganiseerd. Van tijd tot tijd organiseren wij activiteiten zoals thema-avonden, inloopmiddagen, familiedag, koffieochtend, video-ouderavond, sportdag, keuzecursus, afsluiting themaweek leerlingen en kerst- of voorjaarsmarkt. De ouderraad overlegt regelmatig met medewerkers van het schoolteam en denkt mee en adviseert over zaken zoals de vieringen en de sportdag. De algemene correspondentie is terug te vinden op de website van de school. Ook de nieuwsbrief wordt op de website weergegeven. In de lagere groepen van onze school werken we met een contactschrift. Samenwerking met de MR (Medezeggenschapsraad) De school heeft conform de Wet medezeggenschap scholen van 1 januari 2007 een medezeggenschapsraad (MR). De Medezeggenschapsraad wordt gekozen uit ouders van leerlingen en uit de medewerkers van school. De raad heeft inspraak over het beleid van de school op basis van een MR-reglement. De raad kan gevraagd of ongevraagd haar mening, advies of zorg aan de directeur meedelen en op die manier een goed samenspel tussen ouders, personeel, directeur en bestuur bevorderen. Samenwerking met externe partners / ketenpartners We hebben van oudsher een intensieve samenwerking met de onderstaande externe partners voor wat betreft instroom, doorstroom en uitstroom van leerlingen: - Samenwerkingsverband Utrecht PO - Samenwerkingsverband Sterk VO - Scholen van de PCOU - Andere SBO-scholen in Utrecht: Sint Maarten + Luc Stevens + De Binnentuin - Cluster 3 en cluster 4 in de regio - Cluster 1 en Cluster 2
34
-
Medisch Kinderdagverblijven Peuterspeelzalen
We hebben ook samenwerking met de onderstaande externe partners voor wat betreft verbetering / versterking van ons eigen onderwijsaanbod en de ondersteuning van leerlingen, op het niveau van de leerling, de groep, de leerkracht of de school: SBO-werkverband, Bureau Jeugdzorg, Altrecht, Schoolarts/GGD, Bibliotheek, Natuur en Milieueducatie, Utrechts centrum voor de kunsten, Opleidingsinstituten voor leerkrachten, OPL, Opvoedbureau, Buurtteams We werken ook samen met andere partners in de buurt en in de stad, zoals: Portes, Voetvalvereniging Elinkwijk, Kinderboerderij, Sport Scoort en Odin (buurthuis). Koers, beleidsvoornemens en doelstellingen op het gebied van bovenstaande kwaliteitsterreinen voor de beleidsperiode 2015-2019 Onze ambitie op bovenstaande gebieden is de volgende: In 2019 is Belle van Zuylen een school waar actief gewerkt wordt aan (sociale) veiligheid en leerlingen en medewerkers zich veilig voelen. We werken actief samen met ouders / verzorgers en zien hun als een partner in onderwijs. We leveren expertise en diensten aan (de scholen van)het samenwerkingsverband waar zij bovengemiddeld tevreden over zijn. Concreet betekent dat : … we het veiligheidsbeleid hebben aangescherpt en ingevoerd; … we in afstemming met het samenwerkingsverband expertise kunnen bieden aan de aangesloten scholen. Deze expertise sluit aan bij de vragen die er worden gesteld; … er beleid is geschreven op ouderparticipatie en ouderbetrokkenheid en dat dit beleid is ingevoerd. De uitwerking van deze doelen is uiteraard weer te vinden in hoofdstuk 10.
35
10.
Totaaloverzicht en planning van de beleidsvoornemens
In dit hoofdstuk worden alle beleidsvoornemens/plannen uit de diverse hoofdstukken in een schema weergegeven. Daarnaast staat aangegeven in welk jaar er aan een bepaald onderdeel wordt gewerkt, maar ook welke fase van invoering in deze periode wordt gewerkt. Daarbij hanteren we onderstaande indeling en afkortingen: - Oriëntatie (O): er wordt georiënteerd welke verandering kan worden ingevoerd; - Voorbereiding (V): alle voorbereidende maatregelen voor het invoeren van de verandering worden getroffen. Betrokkenen worden geïnformeerd; - Implementatie (I): de verandering wordt ingevoerd en de betrokkenen voeren deze verandering daadwerkelijk uit; - Borging (B): de betrokkenen hebben de verandering geïntegreerd in hun dagelijkse werkwijze; - Evaluatie (E): de verandering wordt geëvalueerd en waar nodig bijgesteld.
Schooljaar 2016-2017
Doel en actie Schooljaar 2015-2016
Onderwerp
Het basiscurriculum Spelling (en de nieuwe methode) is beschreven, ingevoerd, geborgd en geëvalueerd. Het basiscurriculum Technisch lezen (en de nieuwe methode) is beschreven, ingevoerd, geborgd en geëvalueerd Planning: vanaf 2015-2016 groep 3 en 4, in 2016-2017 groep 5 en 6, in 2017-2018 groep 7 en 8 Het basiscurriculum Begrijpend lezen is beschreven, ingevoerd, geborgd en geëvalueerd
I
B
I
I
I
B
Het basiscurriculum Taal / Woordenschat (en de koppeling met de methode / methodiek) is beschreven, ingevoerd, geborgd en geëvalueerd Het basiscurriculum Rekenen (en de nieuwe methode) is beschreven, ingevoerd, geborgd en geëvalueerd Het basiscurriculum SEO is beschreven, ingevoerd, geborgd en geëvalueerd. Daarin is aandacht besteed aan de Kerndoelen Seksualiteit en diversiteit. Het basiscurriculum Leren leren is geborgd en geëvalueerd
OV
I
I
I
I
B
B
E
VO
I
I
I
VO
I
B
E
I
I
B
E
B
E
Beleidsterrein: Onderwijs Basisaanbod
Het gebruik van de Vreedzame school als gedragsmethodiek is geëvalueerd en eventuele verbeteringen zijn gepland Het aanbod voor Wereldoriëntatie is geëvalueerd Jonge risicokinderen
De school heeft , in samenwerking met externe partners, beleid en aanbod ontwikkeld en ingevoerd op het gebied van jonge risicokinderen (Hiervoor wordt een apart plan van aanpak opgesteld). De nieuwe kleutermethode en het werken met de kleuterdoelen SLO is beschreven, ingevoerd, geborgd en geëvalueerd Uitdagende De school heeft beleid en aanbod/ methodieken ontwikkeld en ingevoerd op het betrekken van leeromgeving de leerlingen bij de leerdoelen (doelenkaarten / rapport / portfolio / leerling gesprekken De “Leren is leuk” activiteiten zijn vastgelegd in beleid en worden jaarlijks uitgevoerd zoals beschreven. Leerkrachtexpertise en De leerkrachten hebben bovengemiddelde kennis van Passende Perspectieven Rekenen en Taal - vaardigheden en passen deze kennis toe in de praktijk (Training en scholing) De leerkrachten scoren op de observatie Activerende Directe Instructiemodel allen ruim voldoende
Beleidsterrein: Ondersteuning van leerlingen Opbrengstgericht werken
36
De nieuwe ondersteuningsstructuur is geborgd en geëvalueerd, inclusief de opbrengstgerichte evaluatievergaderingen op schoolniveau;
Uitwerking van interventies en versterking pedagogische kennis / vaardigheden
Dyslexiebeleid PCOU dyscalculiebeleid is geïmplementeerd, geborgd en geëvalueerd;
Dyscalculiebeleid PCOU is geïmplementeerd, geborgd en geëvalueerd; De teamleden bezitten bovengemiddelde kennis en vaardigheden op het gebied van (omgaan met kinderen met) moeilijk verstaanbaar gedrag en psychiatrische problemen (training en scholing) Samenwerking met PO De school een intensieve samenwerkingsrelatie heeft met scholen voor regulier Primair en SO Onderwijs en Speciaal Onderwijs in beleid, afspraken en aanbod vastgelegd om thuiszitters te voorkomen. Het beleid wordt uitgevoerd zoals beschreven (Hiervoor wordt een apart plan van aanpak opgesteld)..
I
B
OV OV
I I
OV
I
I
B
I
B
OV
I
Beleidsterrein: HRM Scholings- / professionaliseringsplan
Inzet van specialisten binnen de school
Er wordt jaarlijks een scholingsplan opgesteld waarin organisatiedoelstellingen en persoonlijke doelstellingen op het gebied van professionalisering zijn uitgewerkt in een concreet scholingsaanbod; Het team is geschoold in professionele communicatie. Daardoor is er een professionele werkcultuur binnen de school. Er is beleid ontwikkeld en ingevoerd met betrekking tot de inzet van rekenspecialist, gedragsspecialist, taal / leesspecialist en JRK-specialist binnen de school.
Leerkrachtexpertise en De scholingsdagen die met het team zijn uitgevoerd gericht zijn op het leggen van een sterke pedagogische en didactische basis (zie ook de hoofdstukken onderwijskundig beleid en – vaardigheden ondersteuning en begeleiding van leerlingen). Cao PO De nieuwe cao-PO is ingevoerd en deze werkwijze is geëvalueerd en geborgd; TevredenheidsDe tevredenheid van ouders, leerlingen en medewerkers is onderzoek Ziekteverzuim Het ziekteverzuim is teruggebracht tot onder het landelijk gemiddelde door het inzetten op de ontwikkeling van een professionele organisatie.
Zie betreffende h
I
B
OV
I
Beleidsterrein: Kwaliteitszorg Procedures en verantwoording
Evaluatie en actiepunten
Het kwaliteitshandboek aanwezig is. Het daarin beschreven beleid is geïmplementeerd en uitgevoerd (waar onder het uitvoeren van doelgroep analyses en het meten van de bestendiging); Er vindt een jaarlijks verantwoording over de opbrengsten plaats aan externen (waar onder het samenwerkingsverband en ouders / verzorgers); Het onderwijsleerproces en onderwijsaanbod voor de basisvakken in een vierjaarlijkse cyclus wordt geëvalueerd en waar nodig bijgesteld (zie de evaluatieplanning bij het Beleidsterrein Onderwijs); De tevredenheid van ouders, leerlingen en medewerkers over de school is minimaal een 7 1/2 op een schaal van 1-10. We bereiken dat door in te zetten op de ontwikkeling van een professionele werkcultuur.
OV I (pilot) Zie betreffende
I
B
Beleidsterrein: Financieel, materieel en huisvestingsbeleid Financieel en materieel beleid
ICT Communicatie en PR
We een school zijn met minimaal 100 leerlingen. Daartoe zetten we onder andere de volgende acties uit: overleg en afstemming met het samenwerkingsverband overleg en afstemming met de andere SBO scholen in Utrecht overleg en afstemming met regulier en speciaal onderwijs in de wijk Het gebouw volgens afspraken is onderhouden en gecontroleerd op veiligheid. Het ICT beleid is geïmplementeerd zoals beschreven en aangepast aan de vaardigheden die de ste 21 eeuw van leerlingen vraagt. Het communicatieplan is uitgevoerd zoals beschreven. De beleidsdocumenten zijn aangepast aan de nieuwe huisstijl.
Zie plannin Zie ICT bele
I
Zie communic B
Beleidsterrein: Overige beleidsterreinen Veiligheidsbeleid Levensbeschouwelijke identiteit Samenwerking met
37
Het veiligheidsbeleid is aangescherpt (inclusief afspraken m.b.t. sociale veiligheid) en ingevoerd; Het beleid met betrekking tot levensbeschouwing is geëvalueerd en waar nodig zijn verbeterpunten opgesteld en doorgevoerd Het beleid met betrekking tot ouderparticipatie en ouderbetrokkenheid is geëvalueerd en waar nodig zijn verbeterpunten opgesteld en doorgevoerd.
OV
I
Partners
38
De school biedt, in afstemming met het samenwerkingsverband, expertise kunnen bieden aan de aangesloten scholen. Deze expertise sluit aan bij de vragen die er worden gesteld (Hiervoor wordt een apart plan opgesteld in het eerste jaar van deze beleidscyclus).
OV
I