Scholendossier Basisonderwijs. Sylvain De Bleeckere

Scholendossier Basisonderwijs Sylvain De Bleeckere Mr. Peabody & Sherman

Scholendossier Basisonderwijs

Sylvain De Bleeckere

1

Vooraf Het scholendossier over Mr. Peabody & Sherman biedt eerst en vooral inhoudelijke ondersteuning voor de leerkrachten uit het basisonderwijs. Zij die met hun kinderen de film gaan zien in de bioscoop waar de film helemaal tot zijn recht komt, kunnen nadien in de klas de gemeenschappelijke filmervaring verwerken. Daartoe biedt het dossier die leerkrachten de nodige achtergrondinformatie. Het ondersteunt hen om ook een aangepaste inleiding op de film te verzorgen. Omdat de film zelf is opgebouwd als een leerproces, is ook het dossier gestructureerd als vijf lessen. Na de noodzakelijke filmanalytische informatie, rijkt het dossier per les een educatieve suggestie aan. Die kan de onderwijzer/es inspireren om een bepaald aspect van de film via een leergesprek uit te diepen. Inhoudelijk sluit de film perfect aan bij de kinderen van het basisonderwijs. In de film staat het leren centraal. Niet alleen de geschiedenis, maar ook de wetenschappen en de techniek krijgen aandacht. Hierdoor past de film uitstekend in wat heden nog het leergebied ‘wereldoriëntatie’ noemt en wat volgens het nieuwe onderwijsdecreet XXIV (2013) in de toekomst de aparte leergebieden ‘wetenschap en techniek’ en ‘mens en maatschappij’ zullen worden. De basislemma’s van de film én dit scholendossier zijn: leren, vooroordelen, geschiedenis, democratie, thuis, ruimtetijd-continuüm. Sylvain De Bleeckere © 20th Century Fox, Brussel / Sylvain De Bleeckere, Hasselt - 2014 Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of enige wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgevers. Alleen voor strik pedagogische en didactische redenen mogen scholen en leerkrachten kopieën van de tekst maken mits bronvermelding.

2 Mr. Peabody & Sherman



Peabody & Sherman krijgen een filmleven

De 3D-animatiefilm Mr. Peabody & Sherman is een product van Hollydwood’s DreamWorks Animation Company. Die creëert computer gestuurde animatie (CG, afkorting van ‘Computer Graphics’). Zij staan aan de wieg van succesrijke animatiefilms als Antz (1998), Sherk (2001), Sherk 2 (2004), Madagascar (2005), Over the Hedge (2006), Bee Movie (2007). De regisseur van Mr. Peabody & Sherman is niemand minder dan Rob Minkoff die de Oscar voor beste animatiefilm won voor de Walt Disney Productie-The Lion King (1994). Het scenario werd geschreven door Craig Wright. De schepper van de karakters van Peabody en Sherman is Ted Key. Hij creëerde de twee karakters uit het niets voor de befaamde animatiereeksen Peabody's Improbable History. Die maakten deel uit van The Rocky and Bullwinkle Show (1959-1964), ook Rocky & His Friends genoemd, een Amerikaanse televisieshow met tekenfilmseries. De show werd hoog aangeschreven en door kinderen én volwassenen erg gewaardeerd. In 2014 krijgen Peabody en Sherman voor de allereerste keer een eigen animatiefilm in de bioscoop.

Synopsis Mr. Peabody is niet de eerste de beste hond. Dat blijkt al uit de grote, zware bril op zijn neus en zijn vlinderdasje. Hij verslindt het ene geleerde boek na het andere, hij spreekt een menselijke taal die getuigt van zijn hoge intelligentie. Dat is de reden waarom hij, in tegenstelling met andere honden, geen baasje vindt. Toch verlangt hij een eigen gezin te hebben. Zijn droom gaat in vervulling op de avond dat hij in een donkere steeg een verlaten baby met een grote bril op in een kartonnen doos vindt. Hij adopteert de kleine vondeling, krijgt daar, gezien zijn vele competenties, ook de wettelijke toestemming voor. Mr. Peabody noemt ‘zijn’ baby Sherman. In het eenoudergezin krijgt het adoptiekind de beste opvoeding waar het kan van dromen. In die opvoeding spelen er twee gegevens een belangrijke rol. Het eerste gegeven is de tijdmachine the Way Back – de WABAC – machine, gebouwd door Mr. Peabody. Hij gebruikt die om Sherman unieke geschiedenislessen te geven. Het tweede gegeven is de beschuldiging die Sherman op school krijgt na een incident met zijn klasgenootje, juffrouw Patty Peterson. Die is jaloers op de intelligentie van Sherman, pest en vernedert hem omdat die een hond als vader heeft, waarna Sherman in haar arm bijt. Uit dat conflict groeien diverse avonturen die ervoor zorgen dat Mr. Peabody en Sherman de geschiedenis rondreizen. De avonturen lopen uit de hand wanneer Sherman samen met juffrouw Peterson zonder de toestemming van Mr. Peabody de WABAC gebruiken. De moeilijkheden met de Way Back stapelen zich op terwijl thuis juffrouw Grunion van de Dienst voor Kinderveiligheid en bescherming op inspectie komt met als enig doel Mr. Peabody zijn voogdijschap over Sherman afnemen. Doorheen die moeilijkheden groeit Sherman tot een kind met een eigen wil en een eigen geniale persoonlijkheid, wat het doel van zijn adoptievader is. Mr. Peabody stelt Sherman aan tot piloot van de WABAC waarmee ze op het einde de tijd terug op het spoor krijgen: verleden, heden en toekomst krijgen weer hun eigen plaats.

Mr. Peabody & Sherman



3

De karaktertekeningen

De tekenfiguren Mr. Peabody en Sherman hebben een heel kenmerkende look die veel zegt over hun identiteit. Beiden vallen op door een onevenwicht in hun lichamelijke verschijning. De anatomische verhouding tussen romp en hoofd is uit balans. Dat zou met reële figuren, een echte hond en een echte baby/kind, onmogelijk zijn. Dat is het voordeel van de animatie. Door de anatomische vervorming ontstaat er een grappige verschijning en bijzondere karaktertekening. Via de uitvergroting van bepaalde anatomische delen, in dit geval het hoofd, kan de tekenaar bepaalde karaktereigenschappen uitvergroten en op de voorgrond plaatsen. Ofschoon beide figuren, de hond en de baby/kind, soortelijk van elkaar verschillen — een hond en een mens — zijn ze in de tekening toch aan elkaar verwant. Die verwantschap valt nog meer op doordat Mr. Peabody altijd op twee benen loopt waardoor hij eerder op een mens dan op een viervoetige hond lijkt. Zijn voorste poten zijn eigenlijk mensenarmen geworden. De gelijkenissen vallen dus meer op dan de verschillen. De grootste gelijkenis is wel hun groot hoofd. Hun lichamelijke verschijning ziet er uit als een hoofd dat op beentjes loopt. Dat geeft een grappig uitzicht. Tegelijkertijd onderstreept hun groot hoofd hun uitzonderlijke intelligentie. Dit karakterelement krijgt nog een extra grafische ondersteuning via de grote zwarte bril. In de film draagt Mr. Peabody die bril vanaf het begin. Hetzelfde geldt voor Sherman. In de scène waarin Mr. Peabody de baby Sherman vindt in een kartonnen doos draagt die al zijn grote bril. Hij lijkt wel met die bril te zijn geboren. Voor beiden horen de bril tot hun vaste make-up. Dat gegeven geeft aan hun uitzonderlijke intelligentie nog eens een extra accent. Daarnaast is er nog een belangrijk outfit-element dat voor beiden geldt en hun verwantschap onderstreept. Hun verschijning is helder wit. Mr. Peabody is inderdaad een witte hond met alleen een zwarte stip voor zijn neus. En Sherman draagt veelal witte kleding. Die witte kleur duidt op hun onschuld en eerlijkheid. Ze hebben allebei een goed karakter en ze willen ook alleen maar het goede voor elkaar en hun omgeving. Dat realiseren is niet altijd gemakkelijk omdat ze terecht komen in een omgeving waar soms sterke tegenkrachten aan het werk zijn. Dat ondervindt Sherman op zijn eerste schooldag waar hij het slachtoffer wordt van pesterijen. En Mr. Peabody botst op de vooroordelen van juffrouw Grunion.

Uit deze cartoon van de oorspronkelijke animatieserie (beeldbron: en.wikipedia.org) loopt Mr. Peadbody op vier voeten. In de film Mr. Peabody & Sherman is Mr. Peabody tweebenig geworden.




Vijf lessen

De film oogt als een leerschool. De weg die het verhaal doorloopt, is dat van een leerproces. Mr. Peabody wil zijn adoptiezoon Sherman wegwijs maken in de wereld. Daartoe wil hij zelf Sherman van alles leren via zijn uitvinding, de tijdmachine. Tegelijkertijd stuurt hij ook Sherman naar de reguliere school. Met andere woorden, het leerproces dat de film in beeld brengt, is meer dan het leren van zuivere kennis; het is ook een opvoedingsproces. Sherman moet leren omgaan met andere kinderen en hij moet leren hoe hij zich moet gedragen in de grote wereld van de mensen en de gebeurtenissen. Sherman leert verschillende dingen; hij krijgt verschillende lessen waardoor hij van een passief gehoorzaam wezen uitgroeit tot een persoon die zijn eigen verantwoordelijkheid kan nemen en dragen. De vraag die zich in dat licht opdringt, is: Welke lessen komen in beeld? Welke belangrijke dingen leert Sherman? De antwoorden op die vragen vormen de eigenheid van de bijzondere animatiefilm. Hierna volgen in vijf lessen de belangrijkste filmische gegevens, telkens gevolgd door een educatieve suggestie.




Les 1 Wat een hond is De climax van de film situeert zich in Manhattan, New York, de thuishaven van Mr. Peabody en Sherman. Door toedoen van Sherman heeft de tijdmachine, de WABAC, een chaos veroorzaakt. De politie en omstaanders hebben zich rond de gelande WABAC verzameld. Mr. Peabody staat op het punt te worden gearresteerd wegens de schade die de machine heeft aangericht in de stad en wegens de verstoring van de openbare orde. Hij heeft, aldus de politie, ook heel wat verkeersovertredingen begaan met de machine. Mr. Peabody krijgt de tijd niet om uit te leggen wat de reden is van al het tumult, namelijk een “scheur in het ruimtetijdcontinuüm”. Hij wil de politieman ervan overtuigen hem niet te arresteren want dan kan hij “die scheur” helemaal niet meer herstellen. Op dat ogenblik begint juffrouw Grunion zich met de zaak te bemoeien. Ze snauwt Mr. Peabody af met de volgende woorden: Bla, bla, bla. Je hebt de wereld te lang aan de leiband gehouden met je mooie praatjes en dat rode strikje van je en kijk wat ervan gekomen is. Neem hem maar mee.

Maar dan komt het hoogtepunt van de film. Sherman neemt het woord. De politie en juffrouw Grunion luisteren; dat doen ook al de historische figuren die door “ de scheur in het ruimtetijd-continuüm” getuigen worden van het gebeuren. Sherman neemt de schuld van de ontstane chaos op zich. Hij zegt: Ik heb de WABAC gebruikt zonder toestemming. De enige fout die Meneer Peabody gemaakt heeft… …ben ik.

Juffrouw Grunion wordt erg boos en schreeuwt op een verwijtende toon: “Wat voor een vader kan een hond zijn voor een kleine jongen?” Maar dat laat Sherman zich niet gezeggen. Hij gaat in de aanval en spreekt zijn hart uit: Misschien hebt u gelijk, juffrouw Grunion, maar aan één ding hebt u niet gedacht. Ik ben ook een hond. Als een hond zijn wil zeggen dat je op Meneer Peabody lijkt, die je nooit in de steek laat, die altijd klaarstaat om je op te vangen als je valt, en… die van je houdt, hoeveel fouten je ook maakt… Als dat de definitie is van een hond… Dan ja, ik ben ook een hond!

6

Hier onthult de film zijn diepste geheim. Die zit verscholen in de beeldspraak van de hond en het kind, en bij uitbreiding de hond en de mens. Via het getuigenis van Sherman verwijst de film naar de voorstelling van de hond in de kunst en de literatuur, namelijk als het dier dat trouw en zorg uitdrukt. Denk hierbij aan het fenomeen van de hond als persoonlijk huisdier, als waakhond, als de Sint-Bernard hond of de blindengeleidehond. Sherman verwoordt ook die visie. De film vergroot die visie uit via Mr. Peabody doorheen het hele verhaal dat aan de ontknopingsscène voorafgaat. Na Shermans getuigenis krijgt die van alle omstaanders gelijk. Ze reageren in koor: “Ja, ik ben ook een hond!” De eerste die het grote ja-koor inzet, is de figuur van Leonardo da Vinci. Het koor van de historische omstaanders en van de actuele bewoners van de metropool verhinderen de aanhouding van Mr. Peabody. De aanwezige, eerste president van de Verenigde Staren, George Washington, stelt Mr. Peabody buiten vervolging. Hierdoor kunnen Mr. Peabody en Sherman een oplossing zoeken voor de ontstane toestand. Via een nieuw gebruik van de WABAC herstellen ze “de scheur in het ruimtetijd-continuüm”. Op voorstel van Sherman vliegen ze één keer niet naar het verleden maar naar de toekomst. Hierdoor herstelt zich “de scheur in de ruimtijd” en zijn alle problemen van de baan. Mr. Peabody & Sherman



Educatieve suggestie bij les 1 De film laat toe om met de kinderen een leergesprek te voeren over het verschijnsel van vooroordelen. Samen kunnen de kinderen onder begeleiding van de onderwijzer/es eerst nagaan hoe Mr. Peabody en Sherman het slachtoffer worden van vooroordelen. Het sterkst komt dat tot uiting via de personages van Patty Peterson en juffrouw Grunion. De kinderen kunnen elkaar helpen de scènes op te roepen waar die vooroordelen duidelijk de kop op steken. In een volgende fase kan er een leergesprek ontstaan over eigen ervaringen van de kinderen met vooroordelen. Dat kunnen vooroordelen zijn die ze zelf aan de lijve al hebben ondervonden of die ze zelf bij anderen hebben gezien of kennen via verhalen uit boeken of films. In dit kader kan de onderwijzer/es de kinderen vanuit de film laten ontdekken hoe vooroordelen ook bron kunnen worden van pesterijen. Dat kan overal gebeuren, ook in de school en in de klas. Dat verklaart het belang in de film van de eerste schooldag van Sherman. Zo kunnen ze ontdekken dat de film niet alleen maar fantasie en verbeelding is, maar ook iets openbaart over de reële werkelijkheid, ja over hun werkelijkheid.

Mr. Peabody rijdt Sherman naar school voor diens eerste schooldag. Daar leert Sherman de andere werkelijkheid kennen via de pesterijen van Patty Peterson. Tegelijkertijd kan Sherman daar bewijzen wat zijn adoptievader Mr. Peabody hem heeft geleerd.




Les 2 Leren is reizen

De film Mr. Peabody & Sherman staat helemaal in het teken van het reizen in de tijd. In het begin van de film, bij de voorstelling van de twee hoofdpersonages, vertelt Mr. Peabody met enige trots dat de grootste uitvinding die hij heeft gedaan, is geïnspireerd door zijn adoptiezoontje Sherman. Hij nam zich namelijk voor om “een goede vader” te zijn en Sherman “te leren over de wondere wereld, heden en verleden”. Zo is hij op het idee gekomen een tijdmachine, de WABAC, te bouwen. Als intelligent wezen en als verantwoorde vader is hij ervan overtuigd dat de geschiedenis een belangrijke bron is van kennis en educatie. Op de Nederlandse affiche staat trouwens: “De geschiedenis zit hen op de hielen”. Concreet brengt Mr. Peabody Sherman via de WABAC naar verschillende perioden van de geschiedenis. Dit laatste is niet helemaal waar. Het begint met de eerste reis naar de Franse Revolutie. Daarna is het eigenlijk door toedoen van Sherman dat de andere reizen volgen. Tegen het uitdrukkelijke verbod in van Mr. Peabody om ook maar met iemand over de WABAC te spreken, neemt Sherman met enige fierheid zijn klasgenootje Patty mee naar de tijdmachine. Ze komen terecht in het oude Egypte van farao Toetanchamon (Toet). In paniek komt Sherman via de WABAC terug naar huis om hulp te vragen aan Mr. Peabody. Samen reizen ze terug naar het oude Egypte om Patty op te halen. Als dat lukt vliegen ze terug naar huis. Omdat de batterij van de WABAC bijna leeg is, moeten Mr. Peabody, Sherman en Patty een noodlanding maken in het Italiaanse Firenze waar ze in de renaissance Leonarda da Vinci om hulp vragen. Dat is dus de derde stop van de WABAC in de geschiedenis. Onderweg terug naar het heden botsen ze op een kosmisch ‘zwart gat’ dat zo’n magnetische aantrekkingskracht bezit dat het de tijdmachine dreigt op te slorpen. Met de inzet van de hulpraketten slaagt Mr. Peabody de Way Back uit de greep van’ het zwarte gat’ te houden waardoor ze terug in de sfeer van de geschiedenis komen. Door het moeilijke manoeuvre dat veel heeft gevraagd van de tijdmachine, landen ze in het oude Griekenland, meer bepaald in de Griekse havenstad Troje waar zich op dat moment de Trojaanse Oorlog afspeelt. Sherman maakt er deel uit van het Griekse leger onder de leiding van Agamemnon. In het tumult verliest Sherman daar Mr. Peabody. Hij denkt dat Mr. Peabody om het leven is gekomen. Hierdoor moet Sherman via de tijdmachine terugkeren in het nabije verleden, namelijk net voor het moment dat hij en ‘zijn vader’ vertrokken naar het oude Egypte om er Penny op te halen. Om die manier, zo redeneert hij, kan hij Mr. Peabody van de dood in Troje redden. Die operatie is echter tegen de geest en de wet van de tijdmachine: “Je mag niet teruggaan naar een tijd waarin je al bestaat!” Sherman overtreedt in wanhoop die regel want hij wil er alles aan doen om zijn vader terug toe leven te brengen. Kortom, via de Way Back komen Mr. Peabody en Sherman in niet-chronologische volgorde terecht in de Franse Revolutie, het Egypte van de farao’s, de renaissance en de Griekse oudheid.




Educatieve suggestie bij les 2 Bij deze les kan de onderwijzer/es de kinderen begeleiden om het onderscheid te vinden tussen de historische perioden die Mr. Peabody en Sherman aandoen en de chronologische volgorde van de historische perioden te confronteren met hun verschijning in de film. Het specifieke van de film bestaat immers in het overhoop halen van de chronologie. Hier nog even de data in een tabel:

Volgorde in de film

Historische chronologie

Franse Revolutie

Het Egypte van de farao’s (Toetanchamon ca. 1333 – 1323 v. Chr.)

Het Egypte van de farao’s

De Griekse oudheid (Trojaanse Oorlog ca. 1260-1240 v. Chr.) De renaissance (Leonardo da Vinci 14521519) Franse Revolutie (1789 tot en met het Terreurbewind (1793-1794)

De renaissance De Griekse oudheid

De keuze van de film om de chronologische volgorde door elkaar te halen, is niet zo willekeurig als het lijkt. Zo heeft de keuze van Mr. Peabody om Shermans eerste les in de geschiedenis te laten beginnen met de Franse Revolutie een duidelijke reden (zie verder bij les 5, p. ). Hier echter is het interessant om even stil te staan bij het feit dat de personages eerst terechtkomen in de renaissance en pas daarna in de Griekse oudheid. Dàt heeft een gegronde, historische reden. Het is immers dankzij de renaissance dat Europa de Griekse cultuur herontdekte. Het woord ‘renaissance’ betekent immers ‘wedergeboorte’ en dat slaat op de tweede geboorte van de Griekse oudheid via een algehele, hernieuwde belangstelling die in het Italiaanse Firenze is begonnen. Kortom, we mogen stellen dat de leiders van de renaissance, geleerden en kunstenaars allerhande, figuurlijk in een tijdmachine zijn gestapt om de Griekse oudheid over de ‘donkere middeleeuwen’ heen te herontdekken en gedeeltelijk opnieuw tot leven te brengen. Hier kan de onderwijzer/es met de kinderen ontdekken waarom Mr. Peabody in de geest van de renaissance de tijdmachine gebruikt om Shermans studie te stofferen. Lezen is reizen, en dat kan niet zonder, weliswaar mentaal en figuurlijk, in de tijd te reizen. Dat is ook de reden waarom Mr. Peabody en Leonardo da Vinci in de film samenwerken en waarom Sherman het historische prototype van de eerste ‘vliegmachine’, een ontwerp van Leonardo da Vinci, daadwerkelijk doet vliegen. De tijdmachine, het vliegen, dàt doet de mens sinds de renaissance al eeuwen in zijn gedachten om nadien het ook letterlijk te proberen: de vliegtuigen van de 20ste eeuw. De hedendaagse vliegtuigen blijven weliswaar in het heden. In dat licht kan de onderwijzer/es een leergesprek met de kinderen voeren aan de hand van de dubbele vraag die iedereen vrij voor zich mag beantwoorden: “Als jij Sherman was, welke historische periode wil jij vragen aan Mr. Peabody om naar toe te reizen? En waarom?”




Les 3 Het ruimtetijd-continuüm

Via de WABAC van zijn adoptievader komt Sherman niet alleen in contact met de geschiedenis, maar ook met wetenschap en techniek. Hij leert zelfs de hedendaagse visie op het ruimtetijd-continuüm kennen.

10

Mr. Peabody zet de WABAC niet alleen in om Sherman in te wijden in de belangrijke lessen van de geschiedenis van de mens. Hij leert de jongen ook via de machine heel wat over de fysieke werkelijkheid zoals de natuurwetenschappen met behulp van de wiskunde die bestuderen. Het is zeker geen toeval als op het einde van de film ook Albert Einstein (1879-1955) op het toneel verschijnt. Hij ligt immers aan de grondslag van de hedendaagse inzichten in samenhang tussen ruimte en tijd, de relativiteitstheorie genoemd. Het concept van de tijdmachine ent zich namelijk op Einsteins theorie. Eeuwenlang hebben de geleerden immers de tijd en de ruimte als twee aparte realiteiten gezien. Je had de tijd en je had de ruimte met haar drie dimensies: hoogte, breedte, lengte. Door toedoen van Einstein weet de mens dat er eigenlijk geen scheiding tussen tijd en ruimte bestaat. Daarom spreken we nu over de ruimtetijd. De werkelijkheid waarin de mens op de planeet aarde leeft, ergens in een onmetelijk heelal, is de vloeibare, bewegende stroom van de ruimtetijd. Mr. Peabody spreekt enkele keren over ‘het ruimtetijd-continuüm’ (in de literatuur gebruikt men ook de term ’tijdruimte-continuüm’). Mr. Peabody & Sherman



In dat kader komt in de film ook een verwijzing voor naar het fenomeen van ‘de zwarte gaten’ in het onmetelijke heelal. Mr. Peabody gebruikt zelf ook de term ‘waarnemingshorizon’ die geleerden gebruiken in het kader van de theorie over ‘de zwarte gaten’, een theorie die ook weer schatplichtig is aan de relativiteitstheorie. In de film ziet de toeschouwer samen met Mr. Peabody, Sherman en Patty een grafische voorstelling van een ‘zwart gat’. Dat moet een enorme massa zijn die zo’n gigantische zwaartekracht uitoefent dat ze de ruimtetijd vervormt met als gevolg dat er zelfs geen lichtstraal uit kan ontsnappen. De ‘zwarte gaten’ kunnen we eeuwige nachtgebieden in het heelal noemen. Vandaar het woord ‘zwart’ in de aanduiding. Mr. Peabody moet er alles aan doen om te ontsnappen aan de aantrekkingskracht van het ‘zwarte gat’ in de buurt waarvan de WABAC terechtkomt. Daarom spant hij zich tot het uiterste in om de ‘waarnemingshorizon’ niet te passeren. Die vormt immers de grens van het licht waarin de WABAC kan bewegen en ‘het zwarte gat’ waar geen licht uit kan. Voor de mens is dat de grens tussen leven en dood. De gegevens rond het ruimtetijd-continuüm zijn natuurlijk niet gemakkelijk aan te brengen bij de kinderen van het basisonderwijs. Toch kan een eerste aanduiding volstaan om de verwondering van de kinderen op te wekken. Het best kan dat gebeuren via de aanwezige filmelementen. Dat zijn: 1) de WABAC of tijdmachine, 2) het ‘zwarte gat’ met de ‘waarnemingshorizon’, 3) het ruimtetijd-continuüm en ‘het wormgat’ (zie verder) waarover Mr. Peabody zelf spreekt en 4) de figuur van Albert Einstein die aanwezig is bij de ontknoping van de film. De verantwoording van de aanwezigheid van die filmelementen ligt in het feit dat Mr. Peabody naast een meesterkok en een Olympische atleet, ook een wetenschappelijk genie is die afstudeerde aan de Amerikaanse Harvard-universiteit, dé topuniversiteit van de Verenigde Staten en zelfs van de hele wereld. In de film noemt de rechter die moet beslissen over wie de voogd wordt van Sherman, Mr. Peabody “een Nobelprijswinnende wetenschapper”. Ook de volgende toepassing van de relativiteitstheorie kan wellicht nuttig zijn om aan te brengen bij de kinderen. Door toedoen van de relativiteitstheorie en haar inzicht in het tijdruimte- continuüm kunnen wij vandaag met computers bijvoorbeeld berekenen hoe de sterrenhemel eruit zag op een bepaalde dag in de geschiedenis, bijvoorbeeld op 6 januari van het eerste jaar van onze tijdrekening. Iedere gebeurtenis situeert zich immers op een bepaald en dus uniek moment in het grote ruimtetijd-continuüm. Vandaar dus het concept van de tijdmachine. Moest het menselijk lichaam het toelaten en de technologie van bijvoorbeeld de WABAC reëel zijn, dan zou het inderdaad mogelijk zijn om, zoals Mr. Peabody en Sherman, terug te keren naar een concrete gebeurtenis in het verleden. Nu kan dat alleen denkbeeldig of via…een animatiefilm. In ditzelfde kader is er nog de plot van de film. Het betreft de dramatische situatie die leidt tot de ontknoping. Op zeker ogenblik zijn er twee Mr. Peabody’s en Shermans. Dat komt door “een scheur” in het ruimtetijd-continuüm, veroorzaakt door Sherman die met Patty terugreist naar het moment dat Mr. Peabody nog thuis was en er de ouders van Patty entertainde. Hierdoor verstoort Sherman bewust het ruimtetijd-continuüm want hij keert terug naar een moment in de actuele of hedendaagse tijd waartoe hij zelf behoort. Dat is verboden omdat hij hiermee twee momenten uit het verleden, het nabije en het verre verleden, door elkaar haalt. Sherman bedoelt het goed want hij hiermee wil hij Mr. Peabody van de dood in Troye redden. Maar dat maakt dat er nu wel twee Shermans in het huis rondlopen. En hierdoor zijn er plots ook twee Mr. Peabody’s. Die is namelijk niet doodgegaan in het oude Troje. Hij kon echter niet terugkeren naar het heden daar Sherman met de WABAC was teruggereisd naar het moment in het heden waar Mr. Peabody nog thuis was. Mr. Peabody heeft in het oude Troje zichzelf moeten redden. Hij getuigt: “Wel, na enkele mislukte experimenten, heb ik met een combinatie van steen, bot en jakvet een rudimentaire WABAC kunnen maken.” Er zijn dus nu ook twee tijdmachines in het spel. Het nare gevolg: “Door onze botsende dubbelgangers is er een gat in het ruimtetijd-continuüm.” De oplossing, aldus Mr. Peabody, bestaat erin “het wormgat” te vinden. Ook hier gebruikt Mr. Peabody een erg technische term uit de relativiteitstheorie. Het ‘wormgat’ is een volledig denkbeeldige reis in de ruimtetijd via de Mr. Peabody & Sherman



11

zogenaamde ‘korte weg’ waarbij iemand sneller zou reizen dan het licht. Dat is de oplossing die Sherman aanbrengt. Hij stelt voor aan Mr. Peabody om de WABAC te gebruiken om in plaats van naar het verleden naar de toekomst te reizen. Dat gebeurt ook. Ze vliegen naar de toekomst, zijnde twee seconden verder dan het heden. Als ze dat bereiken, dan kunnen de historische personages die door “de scheur” in de ruimtetijd nu rondlopen in het New York van vandaag, terugkeren naar hun respectieve tijden. Zo komt er weer orde in de ruimtetijd en is het verleden weer het verleden, het heden weer het heden en de toekomst weer de toekomst.

Educatieve suggestie bij les 3 Dat de film niet alleen over geschiedenis handelt, maar ook over wetenschap en techniek blijkt bijvoorbeeld uit de scène in de Franse Revolutie. Mr. Peabody legt aan Sherman uit hoe hij zich heeft gered van de dood door de guillotine. Hij heeft daartoe wiskunde en meetkunde aangewend. Dat voorval kan een opstap zijn om met de kinderen een leergesprek aan te gaan over hoe wiskunde en meetkunde mensenlevens kunnen redden. Misschien gebeurt dat meer dan dat ze zich kunnen voorstellen? Een voorbeeld: het voorspellen van aardbevingen en tsunami’s via berekeningen waardoor bewoners op tijd kunnen worden geëvacueerd. Tot slot bij dit punt. Bij het begin van de eerste schooldag van Sherman herinnert Mr. Peabody zijn pupil aan “het communicatieve principe” in de getallenleer: “2 plus 3 is gelijk aan 3 plus 2”. Ook dat filmelement kan een opstap zijn naar een leergesprek over de schoonheid en waarde van de getallen, basiselementen van de wiskunde. Een ander tafereel waarin de waarde van de wiskunde, wetenschap en techniek uit de verf komen, is die met Leonardo da Vinci in de renaissance. Daar blijkt hoe grote kunstenaars ook wetenschappers en uitvinders zijn die de wiskunde en de meetkunde inzetten om bijvoorbeeld vliegtuigen te ontwikkelen en vele andere dingen te ontwerpen, bijvoorbeeld torengebouwen in New York. Mr. Peabody woont helemaal boven zo’n wolkenkrabber. Om zo iets te bouwen, zijn er heel wat berekeningen nodig.

12

Tijdens zijn bezoek aan de renaissance ontdekt Sherman dat de geniale schilder Leonardo da Vinci eveneens een geniale wiskundige en ingenieur is.




Les 4 De democratie en het ‘hondenregime’ De film Mr. Peabody & Sherman staat helemaal in het teken van een les in democratie. Daarbij ligt de nadruk niet op de voorstelling van de parlementaire structuur van een democratische staat. Wel handelt de film over de democratie als een resultaat van een historische ontwikkeling. Die kan in het licht van de film én de geschiedenis nog het best omschreven worden als een ontwikkeling naar emancipatie van ieder menselijk wezen. De film wijdt onder leiding van Mr. Peabody de toeschouwer en dus ook Sherman in in het menselijke aspect van de democratie. Dat gebeurt in een aantal stappen.

Stap 1 De Franse Revolutie

Op bezoek bij de Franse koningin Marie Anoinette op het historische moment van de start van de Franse Revolutie.

De eerste studiereis die Mr. Peabody voor Sherman onderneemt, is die naar de periode van de Franse Revolutie (zie ook les 2, p. -10). Dat is zeker geen toeval. De Franse Revolutie vormt immers de sleutel tot het verstaan van de eigen wereld zoals die nu reilt en zeilt. De Franse Revolutie vormt immers het begin van een radicale ommekeer in de evolutie van de moderne mensheid. En Mr. Peabody wil dat de opgroeiende Sherman een besef krijgt van de oorsprong van de tijd waarin hij is geboren. Sherman leert door de uitstap naar de Franse Revolutie dat er twee grote klassen bestonden in de samenleving. De eerste klasse zijn de rijken, de adel, ook aristocraten genoemd, met als voorbeeld de Franse koningin Marie Antoinette (17551793). In het monumentale kasteel van Versailles, waar Mr. Peabody en Sherman op bezoek gaan, doet Marie Antoinette zich te goed aan allerlei lekkers. Ook Sherman proeft gretig van Mr. Peabody & Sherman



13

de rijk versierde taarten. Maar Mr. Peabody laat hem de keerzijde van de medaille zien. Dat zijn de tweede klasse, de lagere klasse die bestaat uit de overgrote meerderheid van het volk. Dat zijn de hongerige mensen. Zij worden arm en klein gehouden om de rijken toe te laten in hun aards paradijs te leven. Maar ze verzoenen zich niet langer meer met die toestand en ze komen in opstand. Zo komen Mr. Peabody en Sherman oog in oog te staan met de historische Maximilien Robespierre (1758-1794). Hij is de man die de woede van de opstandige bevolking omzet in een haatcampagne tegen de rijke aristocraten. In de film zegt hij in overeenstemming met de historische feiten: “De koningin en haar aristocratische vriendjes moeten boeten voor hun vraatzucht. We slachten ze af, de vuile honden.” Opmerkelijk is dat het personage de beeldspraak van ‘de vuile honden’ gebruikt. Hiermee roept hij het beeld op van vuile straathonden die geen meester of plek hebben waar er verblijven. Robespierre gebruikt hier ‘de hond’ als een scheldwoord. Dat is tegen de geest van het verdere verhaal in. Dat blijkt uit het volgende. Robespierre merkt Mr. Peabody op en hij schreeuwt: “Te beginnen met deze !” Zo komt Mr. Peabody terecht onder de guillotine. Dit is het beruchte instrument dat Robespierre en zijn aanhangers gebruikten om de Franse koning Lodewijk XVI en zijn echtgenote Marie Antoinette in het publiek te onthoofden. Die tijd staat in de moderne geschiedenis opgetekend als de periode van de Terreur (zie p. 9). In de film dreigt Mr. Peabody zelf slachtoffer te worden van die Terreur. Met zijn intelligente berekeningen kan hij zich op het nippertje redden en neemt hij en Sherman het op tegen Robespierre. Ook dat heeft een mooie betekenis en vormt een les voor Sherman. De revolutie die met goede bedoelingen ontstaat — de mens bevrijden van iedere vorm van tirannie en onderdrukking — slaat algauw om in zijn omgekeerde: de terreur. “Dus, wat heb je vandaag geleerd, Sherman?” De jongen antwoordt: “Dat de Franse Revolutie waanzin is.” Sherman heeft immers gezien dat om tot een echte democratische bevrijding te komen de figuur van Robespierre juist degene is met wie Mr. Peabody het aan de stok krijgt. Op het einde van de film zal Sherman met verwijzing naar zijn adoptievader Mr. Peabody een heel andere definitie geven van wat een hond is (zie les 1, p. ). Dan blijkt dat hij daarin wordt gesteund door alle omstanders. Dat zijn niet van de minste. Daar is onder andere de eerste president van de Verenigde Staten bij, George Washington. Kortom, de film legt dus een weg af in het leren van wat democratie is.

Stap 2: De Amerikaanse Revolutie Na het avontuurlijke en leerrijke bezoek aan de Franse Revolutie, volgt de eerste schooldag van Sherman. Niet toevallig handelt zijn eerste les over de Amerikaanse geschiedenis. Het onderwerp is ook niet toevallig: de eerste Amerikaanse president, George Washington (17321799). Zijn naam vormen de eerste woorden van de onderwijzeres. Dan blijkt dat Sherman bijzonder goed op de hoogte is over die historische president naar wie trouwens de politieke hoofdstad van de Verenigde Staten is genoemd, Washington D.C., het centrum van de Amerikaanse democratie, alsook de staat Washington in het noordwesten van de Verenigde Staten. Met een fiere stem antwoordt Sherman op de vraag van de onderwijzeres wie weet wie George Washington is: “De eerste president van de Verenigde Staten.” Dan vraagt de onderwijzeres: “Welke boom heeft president Washington omgehakt toen hij een kleine jongen was?” Dan neemt Sherman eigenlijk de les over. Hij legt uit dat volgens de overlevering het een kersenboom was, maar dat dit historisch niet juist is. Sherman spreekt over een ‘apocrief’. Zelfs de onderwijzeres kent dat woord niet. “Het wil zeggen, aldus Sherman, dat het verhaal niet waar is.” Washington had het verhaal zelf verzonnen. Het was dus eigenlijk een leugen. Sherman verduidelijkt nog verder.

14

Het is een verzonnen verhaal om de kinderen te leren dat je niet mag liegen. Hij stak wel de Delaware rivier over, op kerstavond 1776. Ik ben daar met mijn pa geweest. We staken ze ook over. En ik viel erin.




Sherman die zich hier ontpopt als een echte historicus wijst eigenlijk de onderwijzeres terecht. In plaats te spreken over onbenullige zaken — de vermeende kersenboom — die eigenlijk niets met de historische figuur te maken hebben, introduceert Sherman de echte geschiedenis. Hij vermeldt het belangrijke jaartal ‘1776’ en hij herinnert aan de belangrijke, militaire actie die Washington bij de rivier Delaware heeft ondernomen. Het jaartal 1776 is het historische jaar van de Amerikaanse Revolutie. De bewoners van de Engelse kolonies in NoordAmerika kwamen in opstand tegen de Engelse koning en zijn leger. Ze wilden onafhankelijk worden als ‘de Verenigde Staten van Amerika’. De militaire leider van de opstand tegen het Engelse leger was George Washington. Hij beschikte over erg weinig middelen en niet goed uitgeruste manschappen, allemaal vrijwilligers. In het begin moesten Washington en zijn manschappen voortdurend op de vlucht gaan voor het overwicht van het koloniale, Engelse leger. Tot op kerstavond 1776. Toen besliste Washington om niet meer te vluchten, maar om een onverwachte aanval uit te voeren op een deel van de vijandelijke troepen. Dat gebeurde in zeer barre weersomstandigheden. Het was erg koud, er waaide een harde wind die sneeuwregen meebracht, het ijzelde. Toch slaagde die verassingsaanval. Dat vormde de ommekeer in het verloop van de Amerikaanse Revolutie. Uiteindelijk versloeg het gemotiveerde burgerleger van Washington het georganiseerde, professionele leger van de koloniale Engelsen. Via die historische referentie van Sherman laat de film meteen ook het onderscheid zien tussen de Franse Revolutie en de Amerikaanse Revolutie. De eerste was een opstand van de ene klasse tegen de andere. Het was eigenlijk een soort burgeroorlog waarbij de ene groep zich keert tegen de andere. Het sterkste voorbeeld was wel de Terreur van Robespierre. De Amerikaanse Revolutie was een opstand van burgers die elkaar steunen en helpen om onder leiding van Washington te strijden voor hun onafhankelijkheid tegenover de vreemde, koloniale bezetting door de Engelse koning. Ook hier komt een volk in opstand tegen de adel, de koning van Engeland, maar dat leidt niet tot een ongeziene moordpartij, maar tot de onafhankelijkheid van alle burgers. Op het eerste zicht lijkt het vreemd dat in de film Sherman eerst de Franse Revolutie te zien krijgt en dan vervolgens in de geschiedenisles over de Amerikaanse Revolutie les krijgt. In de film komt de Amerikaanse Revolutie pas na de Franse Revolutie ter sprake. In de geschiedenis kwam nochtans de Amerikaanse (1776) eerder dan de Franse Revolutie (1789). Maar wie aandachtig kijkt en luistert, ontdekt dat Sherman door zijn adoptievader Mr. Peabody al eerder heeft kennisgemaakt met de Amerikaanse Revolutie en in het bijzonder met George Washington. Zoals blijkt uit de geschiedenisles die Sherman zelf geeft op zijn eerste schooldag, blijkt duidelijk dat Mr. Peabody en hijzelf met de WABAC al eerder op bezoek zijn geweest bij George Washington. Het is dus met die kennis dat Mr. Peabody Sherman meeneemt naar de Franse Revolutie. Kortom, de kennismaking van Sherman met de Amerikaanse Revolutie die eerder plaatsvond komt niet in de film nier voor; die gaat er eigenlijk aan vooraf. En zo kan Sherman het onderscheid zien tussen de Amerikaanse en de Franse Revolutie. Het einde van de film (zie les 1, p. 6-7) voert opnieuw de historische figuur van George Washington op maar nu in levende lijve. Na het grote ja-koor van ‘de honden’ waartoe ook George Washington, de eerste president, behoort, neemt deze zelf het woord: “Wij beschouwen het als vanzelfsprekend dat alle mensen voor de wet gelijk zijn.” Dan verleent hij ‘presidentiële gratie’ aan Mr. Peabody, waarna de historische president Abraham Lincoln en de recente president Bill Clinton allebei verklaren: “Ik ook.” Hiermee laat de film zien hoe door de nu al meer dan 200 jaar Amerikaanse geschiedenis de basisbeginselen van de democratie als een estafette worden doorgegeven. Dat contrasteert met Robespierre die op het einde ook van de partij is wegens “de scheur in het ruimtetijd-continuüm’. Hij schreeuwt de slogan van de Franse Revolutie in het Frans: “Liberté, égalité, fraternité”. De echte proclamatie van de vrijheid, gelijkheid, broederlijkheid is die van George Washington die citeert uit de beroemde Declaration of Independance die dateert van 4 juli 1776. Dat is het officiële begin van de Amerikaanse Revolutie. Daarin schaarden zij die vandaag worden geëerd als “de Founding Fathers”, de stichters of vaders van de Verenigde Staten, zich achter enkele onaantastbare en vanzelfsprekende waarheden zoals het feit dat alle mensen gelijk geboren zijn, dat ze over enMr. Peabody & Sherman



15

kele onaantastbare rechten beschikken als daar zijn het recht op leven, op vrijheid en op het nastreven van hun geluk. Eén van de Founding Fathers was George Washington die nadien ook de eerste president van de democratische Verenigde Staten is geworden, de president van de allereerste, moderne democratie in de evolutie van de mensheid.

Stap 3: Dictatuur en bijgeloof

De drie protagonisten zijn op de hielen gezeten door farao Toetanchamon die zijn uitverkoren prinses Hatsheput (Patty) terugwil, terwijl zij vooral naar huis wil met de hulp van Mr. Peabody en Sherman.

Na Shermans introductie in de moderne democratie komt hij terecht in het oude Egypte van de farao’s. Die episode dient als contrast. Ze leert Sherman welke weg de democratische mensheid heeft moeten afleggen. In het oude Egypte heerste de farao met een almacht. Hij mat zich een goddelijke status aan en beschikte over leven en dood van zijn onderdanen. Dat ondervindt Patty aan de lijve. Ze komt in de hofhouding van de farao terecht. Ze is nu prinses Hatsheput of “de kostbare bloem van de god Ra”. Ze is uitgekozen om de toekomstige echtgenote van farao Toetanchamon te worden. Dan krijgt er echter te horen dat ze eerst een ceremonie moet ondergaan die inhoudt dat als de veel oudere farao sterft, ook zij moet worden gedood om in een mummie te worden veranderd. Dat komt Patty tot inzicht en vraagt ze aan Mr. Peabody en Sherman haar te bevrijden. Dat doen ze door het oude en sterke bijgeloof in allerlei goden te ontmaskeren. Door dit Egyptische avontuur leren Sherman en Patty hoe de mensheid lang in de waan van bijgeloof heeft geleefd, die de echte ontwikkeling van de mens via zijn recht op vrijheid en gelijkheid lang in de weg heeft gestaan.




Stap 4: De Griekse en moderne ontwikkeling

Sherman en Patty testen in de renaissance het protoype van het vliegtuig uit dat Leonardo da Vinci heeft ontworpen.

Daarna leert Sherman, en ook Patty, de eigen democratie nog te verbinden met de oude Griekse cultuur en de renaissancecultuur, het begin van de moderne cultuur. In Troje leren ze het Trojaanse Paard kennen. De Grieken konden de stad Troje niet innemen met brute, militaire overmacht. Door toedoen van de listige Odysseus ontwikkelden ze een enorm groot houten paard dat ze voor de poort van de stad plaatsten. De Trojanen waren nieuwsgierig en trokken het paard binnen in hun stad zonder te beseffen dat de Griekse strijders zich in het paard hadden verscholen. Met dit verhaal leert Sherman hoe de Griekse mens niet zozeer rekende op brute, wilde kracht, maar op zijn verstand, zijn intelligentie. De Griekse cultuur legde dan ook de basis voor de westerse cultuur van het denken waaruit de techniek en de wetenschappen zijn ontstaan. Uitgerekend onderweg naar huis stoppen Mr. Peabody, Sherman en Patty in de renaissance bij Leonardo da Vinci. De herontdekking van de Griekse denkcultuur leidde in de renaissance tot de start van de ontwikkeling van de moderne wetenschappen en technologie. In de film blijkt dat uit de aanzet tot het ontwerpen van vliegtuigen en van robotten, zaken die in de hedendaagse, democratische wereld niet meer weg te denken zijn. Wetenschap, techniek, vernieuwing, innovatie kunnen pas in een democratische omgeving, waar iedereen zijn menselijk denken kan ontplooien via onderwijs, de vrije toegang tot bibliotheken en nu ook het internet. Die democratische vrijheid maakt het mogelijk dat ieders denken zich kan ontwikkelen via de tijdmachine van de verbeelding, het geheugen, de vrije meningsuiting enzovoort. De WABAC van Mr. Peabody is van dat alles het concrete instrument. Mr. Peabody & Sherman



17

Educatieve suggestie bij les 4 Na de verkenning van de film vanuit het perspectief van de democratie, kunnen volgens de beschikbaarheid van een computer of computers in de klas, de kinderen enkele opdrachten uitvoeren die in het teken staan van de democratie. Eventueel verdeeld in kleine groepen kunnen ze via het www en de zoekmachines, in het bijzonder via wikipedia (Nederlands) informatie verzamelen over de hierna vermelde personen. De zoekmachines zijn de tijdmachines in de wereld van de kennis, eigen aan onze tijd. Bij die opdracht ligt de nadruk op de bijdrage die die figuur heeft geleverd tot een meer democratische samenleving. Na de uitvoering van de opdracht vertellen de kinderen aan elkaar wat ze over de figuren hebben ontdekt.

Figuren die in de film voorkomen:

George Washington

Abraham Lincoln

Figuren die niet in de film voorkomen:

Dr. Martin Luther King

Nelson Mandela

Malala Yousafzai




Les 5 Een thuis

Mr. Peabody en Sherman, vader en zoon, altijd op weg naar (t)huis.

Een belangrijke les die Sherman leert van Mr. Peabody is die over de waarde van een thuis. Mr. Peabody, zo blijkt uit het begin van de film waar hij zichzelf aan de toeschouwer voorstelt, is eerst op zoek geweest naar een thuis. Hij solliciteerde als hond bij verschillende families en kinderen, maar niemand wilde hem. Hij weigerde echter een straathond te worden. Hij besliste om dan maar zijn eigen lot in handen te nemen. Hij formuleert het zelf als volgt: Dus… aangezien ik zelf geen familie had… …verlegde ik mijn focus naar het vergaren van kennis. Cultuur… En atletiek. Ik wijdde m’n leven aan het helpen van de mensheid. Maar waar ik het meest trots op ben, dat is mijn zoon, Sherman Bij zijn adoptie beloofde ik een goeie vader voor Sherman te zijn. En hem te leren over de wondere wereld, heden en verleden. En zo inspireerde Sherman de grootste uitvinding van m’n leven.

Mr. Peabody wil, zo blijkt, allereerst aan zijn adoptiezoon Sherman een echte en goede thuis geven. Een niet onbelangrijk detail hierbij is dat ook Sherman eigenlijk geen thuis heeft. Ook hem wil niemand. Hij is een weeskind, een vondeling. In een flashback blijkt immers dat Mr. Peabody op zekere dag baby Sherman in een gesloten, kartonnen doos heeft gevonden, ergens in een donkere steeg. Interessant is ook te zien dat via de avonturen met de WABAC Sherman en ook Patty leren wat de waarde is van een thuis. Uiteindelijk keren ze altijd terug naar het huis van Mr. Peabody, de thuis van Sherman. Wanneer Patty in het paleis van de farao is opgenomen, is Mr. Peabody & Sherman



19

ze eerst heel enthousiast. Ze geniet van de aandacht en de luxe. Ze heeft geen oren naar Mr. Peabody en Sherman die haar komen zeggen: “We nemen je mee naar huis.” Wanneer de toedracht van haar situatie tot haar begint door te dringen, wil ze niets anders: terugkeren naar huis. Die terugkeer naar zijn thuis is voor Sherman ook de oplossing om Mr. Peabody te redden van diens vermeende dood in Troje. Mr. Peabody zelf doet er ook alles aan om de plannen van juffrouw Grunion te dwarsbomen. Zij wil namelijk Sherman zijn thuis bij Mr. Peabody afnemen. Via het element van de tijdmachine koppelt de film ook het element van de tijd aan dat van de thuis. Iedere mens is thuis in een bepaalde tijd, de periode waarin hij is geboren. Dat blijkt duidelijk wanneer “de scheur in het ruimtetijd-continuüm” optreedt en de historische figuren uit het oude Egypte, het oude Griekenland, de renaissance, de Franse en de Amerikaanse Revolutie, en zelfs uit de negentiende en het begin van de twintigste eeuw allemaal samenkomen in het New York van Mr. Peabody en Sherman. Beiden moeten daarvoor een oplossing zoeken. Alle personages moeten kunnen terugkeren naar de tijd waartoe ze horen, waarin ze hun thuis hebben. Dat alles lukt ook; het het ruimtetijd-continuüm is hersteld. Er is één uitzondering. De epiloog van de film toont dat de Griekse generaal Agamemnon juffrouw Grunion meeneemt naar zijn tijd, het oude Griekenland. Hij is namelijk verliefd op haar geworden. De epiloog toont hoe beiden inderdaad met elkaar trouwen in het oude Griekenland. Ze hebben elkaar gevonden; juffrouw Grunion heeft nu ook een thuis. Het nieuwe koppel is gelukkig. De zure en hardvochtige juffrouw Grunion kan nu lachen. In die epiloog steekt een mooie beeldspraak: het verleden (Agamemnon) en het heden (Grunion) trouwen met elkaar. De lessen die Sherman leert, maken inderdaad duidelijk dat er altijd iets van het verleden ook thuis is in het heden, en omgekeerd, dat er in het verleden ook al iets aanwezig was van wat nu het heden vormt. Maar de epiloog met Agamemnon en Grunion leert ook dat een echte thuis gebaseerd is op liefde voor elkaar. Dat weet ook Sherman. En op het einde, in de straten van New York, laat hij zien hoe hij als kind zijn liefde voor zijn vader uitspreekt in zijn “Ik ben een hond”-verklaring (zie les 1, p. ). Hiermee bevestigt Sherman dat hij begrijpt dat de grote liefde van Mr. Peabody voor hem de hoeksteen vormt van wat hij zijn thuis mag noemen. En hier komt de draagwijdte van de democratie ten volle aan de oppervlakte. Sherman is een vondeling. Mr. Peabody laat zien dat ieder kind als mens zijn onvervreemdbare recht heeft op een eigen gelukkig leven in vrijheid. Dat alles steekt in het mooie woord ‘thuis’.

Educatieve suggestie bij les 5 In de spiegel van het verhaal van Mr. Peabody en Sherman gaan de kinderen een leergesprek aan over de rechten van het kind en de waarde van een thuis om van die rechten te kunnen genieten. Er zijn diverse websites die ze onder begeleiding kunnen exploreren. www.kinderrechtswinkel.be waar iedereen de tekst kan vinden van Het Verdrag inzake de Rechten van het kind. Er is de officiële versie en een versie die speciaal voor kinderen is geschreven. www.kinderrechten.be (waar kinderen en jongeren klachten kunnen melden, maar ook uitleg krijgen over de rechten). www.unicef.be (deze deelorganisatie van de UNO focus op alles wat kinderen over de hele wereld aanbelangt).




Scholendossier Basisonderwijs. Sylvain De Bleeckere

Recommend Documents