ministerie van verkeer en waterstaat
,
rijksinstituut voor zuivering van afvalwate: 1'
........................
ONDERZOEKSPLAN RIZA 1985
Riza-nota
n r . 85.03
Lelystad, S a n u a r i 1985
DEEL I
:
Toelichtende notities per categorie van onderzoek
-
Meting basisgegevens-Oppervlaktewater Controle Lozingsvergunningen A£-zalwater Oppervlaktewater Advisering Afvalwater Advisering S
&
0 thema: Microv~rontreinigingen
S & 0 thema: Aquatische Ecoloqie
S
&
0 thema: Afvalwaterlozingen
S
&
0 thema: Methoden en Technieken
DEEL I1 : Overzichtstabellen van projecten per categorie van onderzoek met interne inzet en uitgaven v w r uitbestedinq
DEEL 111:
Projectbladen
-
met een blauw schutblad per categorie
-1i
INLEIDING in dit onderzoeksplan wordt een overzicht gepresenteerd van alle voorgenomen onderzoeksactiviteiten van het RIZA in 1985 en worden tevens lijnen uitgezet voor de ontwikkeling van het onderzoek op de langere termijn. Het doel van dit plan is in de eerste plaats de belangrijkste "klanten" van de dienst, i.c. de regionale RWS-directies te informeren zodat een nadere afstemming kan plaatsvinden van wensen en mogelijkheden. Een andere belangrijke functie van het plan is het bekend maken van de onderzoeksplannen aan externe onderzoeksinstellinqen (RIVM, TNO, WL e.d.1. Het onderzoek van het RIZA is ingedeeld in de taakgebieden Meting Basisgegevens, Adviesgericht Onderzoek en Speur- en ~ntwikkelingswerk. Voor de beide eerstgenoemde taakgebieden is onderscheid gemaakt tussen oppervlaktewateronderzoek en afvalwateronderzoek. Het S
&
0-werk wordt
ingedeeld in een viertal thema's. Het totale onderzoekspakket omvat de volgende 8 categorieen: cat. 1
Meting Basisgegevens
-
Oppervlaktewater
cat. 2
Controle Lozingsvergunningen Afvalwater cat. 3 Oppervlaktewater Advisering cat. 4
Afvalwater Advisering
cat. 5
S
&
0 thema Microverontreinigingen
cat. 6 S
& 0
cat. 7
&
S
cat. 8 S
thema Aquatische Ecologie
0 thema Afvalwaterlozingen
& 0
thema Methcden en Technieken
De beide eerste categorieen omvatten het min of meer routinematige onderzoek naar de kwaliteit van het oopervlaktewater (incl. sediment e.d.)
en de controle van afvalwaterlozingen.
De categorieen 3 en 4 betreffen het onderzoek dat direct is gekoppeld aan een concrete adviesvraag, bijvoorbeeld over de effecten van een specifieke lozing (cat. 3) , or' de voorwaarden die in een lozingsvergunning moeten worden opgenomen (cat. 4). Aet algemene onderzoek of basisonderzoek wordt nader gestructureerd in de zgn. S
&
0 thema's.
Het thema Microverontreinigingen omvat het onderzoek naar het voorkomen, de paden en lotgevallen en de effecten van nicroverontrei-
nigingen (zware metalen, organische microverontreinigingen). Dit thema heeft een duidelijke relatie met het thema "Afvalwaterlozingen" waarin ook het onderzoek aan microverontreinigingen een centrale plaats inneemt maar juist is gericht op de herkcmst van deze stoffen en op de methoden om de vercntreiniging te voorkomen of terug te dringen. 9et thema Aquatische Ecolwie richt zich op het milieuonderzoek van watersystemen in relatie tot ingrepen zoals de aanleg van waterstaatswerken, de uitvoering van cultuurtechnische werken en de uitvoering van het kwantitatieve waterbeheer e.d. en tevens op de min of meer "natuurlijke" vormen van verontreiniging zoals de eutrofiering en op onderzoek naar de positieve ontwikkeling van de natuurfunktie (natuurbouw). Het thema Methoden en Technieken tenslotte bundelt een aantai projecten die in algemene zin voor de uitvoering van het RIZA-onderzoek van belang zijn. Het onderzoeksprogramma is zo goed mogelijk afgestemd op de personele en financiele randvoorwaarden voor 1985; in de praktijk kunnen zich in de loop van het jaar echter altijd omstandigheden voordoen die aanpassing van het plan nwdzakelijk maken. Bet volledige onderzoeksplan hevat per categorie van onderzoek:
-
een notitie waarin doelstellingen prioriteiten en ontwikkelingen worden toegelicht
- een tabel met een overzicht van de onderzoeksprojecten en de geplande interne inzet in mensjaren en de financiele uitgaven voor uitbesteding
- de afzonderlijke projectbladen waarin doel, werkwijze en project zijn aangegeven
inzet per
DEEL I
Toelichtende notitities per kategorie van onderzoek
CRTEGORIE 1: ,METING BASISGEGEVENS OPPERVWKTEWATER aet landelijk meetnet oppervlaktewater-manueel. Doelstellingen van het routinematig waterkwalit~itsonderzoek zijn:
-
het verkrijgen van inzicht in de actuele waterkwaliteit (onder meer voor toetsing aan normen)
- het verkrijgen van
inzicht in de ontrikkelinq van de waterkwaliteit
(trenddetectie) Het vertalen van deze algemene doelstellingen in operationele doelstellingen (plaatskeuze, frequentie van onderzoek en te onderzoeken parameters) is niet eenvoudig, met name geldt dat voor de trenddetectie. Voor het inzicht in de actuele waterkwaliteit zijn er enkele richtlijnen zoals de Basiskwaliteit in het Indicatief Meerjarenprogramma Water (IMP), het besluit Kwaliteitsdoelstellingen en metingen oppervlaktewater voor drinkwater, zwemwater, viswater en schelpdierwater en een aantal internationale afspraken. In 1982 is het programma van routinematig waterkwaliteitsonderzoek in de rijkswateren ingrijpend herzien. Het accent lag daarbij op beperking van het aantal meetpunten. Na 3 jaar leek het opnieuw gewenst het programma bij te stellen. Wijzigingen van randvoorwaarden m.b.t.
de
capaciteitsinzet van het laboratorium enerzijds en anderzijds het van kracht worden van het reeds genoemde besluit "Kwaliteitsdoelstellingen" en de op handen zijnde wijzigingen in de Basiskwaliteit in het nieuwe IMP vormden voldoende aanleiding hiertoe. Bij de huidige herziening van het routineprogramma heeft het accent meer gelegen op een kritische beschouwing van de in onderzoek te nemen parameters en de frequentie van onderzoek. In totaliteit heeft dit geresulteerd in een beperking van de laboratorium-inspanningen voor het manuele meetnet. Voor bepaalde onderdelen (microverontreinigingen) blijft de inspanning echter gelijk of neemt nog toe. De gewijzigde opzet van het routineprogramma zal gelden voor de komende 3 jaar (1985-1987).
Het landelijk automatische meetnet De toekomst van het landelijk automatisch meetnet voor de waterkwaliteit is in 1984 uitbreid aan de orde geweest in de STUWA. Veel belang wordt qehecht aai? da bewakingsfunktie van de meetstations voor de signalering van microverontre;iniqingen in geval van calamiteiten. In 1984 is een start gemaakt met de signalering van orqanische microverontreiniqingen op het meetstation Lobith en de continu meting van zware metalen op de meetstations Lobith, Eijsden, Keizersveer en Kampen
.
Signalering van organische microverontreiniginqen zal ook in 1985 nog in een ontwikkelinqsfase verkeren en beperkt blijven tot Lobith. Na 1985
zal naar wordt verwacht de ontwikkelingsinspanning af kunnen
nemen en zal meer aandacht gegeven worden aan de signalering van organische microverontreinigingen in Eijsden en indien noodzakelijk ook in Keizersveer. Per saldo zal de inspanning voor dit project afnemen. Ook de continu meting van zware metalen zal in 1985 nog extra aandacht vragen. Na 1985 zal de inspanning voor dit project iets afnemen. Aanvullend onderzoek basisgeqevens oppervlaktewater Het routineprogramma voor de kwaliteit van het oppervlaktewater heeft in beqinsel voor een aantal jaren een ongewijzigde opzet ten aanzien van puntkeuze, frequentie van onderzoek en het te onderzoeken parameterpakket. Een dergelijk programma roept steeds vraqen op met betrekking tot representativiteit en wensen t.a.v.
aanvullende informa-
tie. Bij voorkeur wordt geprobeerd op deze vragen in afzonderlijke projectmatige onderzoekingen antwoord te geven. In 1985 is de aandacht daarbij vooral gericht op de Noordzee. Door middel van een detailonderzoek bij Maassluis wordt getracht nauwkeuriger de belasting van de Noordzee via de Rijn te bepalen. Het project Detailonderzoek waterkwaliteit Noordzee beoogt een beter inzicht te geven in de ruimtelijke verschillen in waterkwaliteit in delen van de Noordzee, onder meer over de diepte. De resultaten kunnen mede dienen voor de verdere besturing van het proqramma van routinematiq waterkwaliteitsonderzoek in de Noordzee. Het onderzoek van de verschillen in waterkwaliteit over de getijEase in de Waddenzee en Ems-Dollard zal in 1985 voor het
laatst plaatsvinden. Sinds 1982 is dan op een aantal lokaties, waar in het kader van het routinematiq onderzoek een momentopname plaatsvindt, een beeld verkregen hoe deze momentopname te plaatsen is in de getijfase. Beeindiqinq van het onderzoek van veenkoloniaal afvalwater kan mogelijk plaatsvinden in 1986/1987 bij definitieve sanering van dit afvalwaterprobleem. De periodieke zoutreizen in het IJsselmeergebied door district Noord van W
&
W zullen in 1984 worden geevalueerd.
In 1986 zal het onderzoek naar de representativititeit van het meetnet worden voortgezet. Het zal hierbij vooral gaan om de zware hoofdpunten in het meetnel. en om de organische en anorganische microverontreinigingen
.
Aanvullend onderzoek microverontreinigingen (water, sediment organismen) Sedert 1979 wordt als gevolg van internationale afspraken een monitoring programma uitgevoerd van microverontreinigingen in water en organismen in het Nederlandse kustwater, het Joint Monitoring Programma De resultaten worden frequent geevalueerd, waarna het programma wordt bijqesteld. Om
uiteenlopende redenen vinden eeniialig of periodiek opnames plaats
van gehalten aan microverontreinigingen in water, sediment en organismen. De sediment-onderzoeken in de Westerschelde en de Waddenzee en het onderzoek microverontreinigingen in zeewater (Nocrdzee) zijn een voortzetting en gedeeltelijke uitbreiding van eerder uitgevoerde opnames. Bet onderzoek van dioxines in rijkswateren draagt meer een verkennend karakter
.
In opdracht van rijkswaterstaat, maar ook in opdracht van anderen of in eigen beheer van onderzoeksinstituten hebben in het verleden een groot aantal sedimentonderzoekingen plaatsgevonden. Het project Inventarisatie contaminanten in sediment beoogt hiervan een overzicht te geven, hetgeen zowel voor de inventarisatie van problemen met betrekking tot de kwaliteit van het bodemsediment in het kader van de werkzawheden van de EWOB*, als voor de sturinqcvan toekomstig sedimentonderzoek qewenst wordt geacht. Zen belangrijk deel van de activiteiten voor dit type projecten worden uitbesteed. Voor een deel is dit om redenen van beperkte capaciteit, zowel laboratoriumcapaciteit als FWOB: Funktionele Werkqroep Onderwaterbodems
(RW.5)
c a p a c i t e i t voor d e v e r w e r k i n g . Ten d e l e w k v i n d t u i t b e s t e d i n g p l a a t s vanwege d e s p e c i f i e k e d e s k u n d i g h e i d d i e e l d e r s aanwezig is. Deze u i t b e s t e d i n g l e g t e e n £ l i n k b e s l a q o p d e middelen. Door b e p e r k i n g van d e omvang van d i t t y p e p r o j e c t e n , h e t g e e n o p grond van d e h u i d i g e k e n n i s i n d e toekomst z e k e r m o g e l i j k l i j k t en door e e n g r o t e r d e e l van h e t o n d e r z o e k i n e i g e n b e h e e r u i t t e v o e r e n , z a l d e u i t b e s t e d i n g voor d i t t y p e o n d e r z o e k d e komende j a r e n t e r u g g e b r a c h t worden.
,
CATEGORIE 2: CONTROLE LOZINGSVERGUNNINGEN AFVALWATEF.
Het routinematiq onderzoekprogramma voor afvalwateriozingen in het kader van de vergunninqcontrole wordt jaarlijks door het RIZA in samenwerking met de waterkwaliteitsbeheerders opgesteld. Het routinematig onderzoek concentreert zich op die stoffen welke in een vergunning zijn qelimiteerd en waarnaar de vergunninghouder verplicht is onderzoek uit te voeren. De controlemetinqen hiervan worden door het RIZA uitgevoerd. Vanaf 1985 is extra mankracht beschikbaar qesteld om de controlefrequentie te kunnen verhogen en nieuwe analysetechnieken te kunnen ontwikkelen. Een en ander vloeit voort uit de nota Handhavinq WVO waarin door de minister van Verkeer en Waterstaat t.b.v.
de vergunninqcontrole een extra inzet van 40 manjaar wordt aan-
gekondigd, waarvan ca. 15 laboratoriummedewerkers. De opvulling, gestart in de loop van 1984, vindt geleidelijk plaats. Thans is niet te voorzien in hoeverre in 1985 reeds extra capaciteit beschikbaar is, zowel op het gebied van monstername als analyse. Vooralsnog is de omvang van het onderzoekpakket bij benadering hetzelfde als in 1984. Flexibiliteit zal gezien de ontwikkelingen evenwel geboden zijn. Naast routinematiq onderzoek vindt binnen deze categorie op beperkte schaal projektmatig afvalwateronderzoek plaats. Het gaat hierbij veelal om additioneel onder zoek (aanpassing vergunning , specificatie vergunningcontroleparameters). Ook is analysecapaciteit beschikbaar
gesteld om in geval van calamiteiten en justitieel onderzoek adequaat te kunnen reageren. Onder deze categorie zijn een tweetal meerjarige onderzoekingen geplaatst, te weten de na-reiniging van effluenten van rioolwaterzuiveringsinrichtingen met behulp van rietvelden (09-F-201) en een onderzoek naar de individuele behandeling van afvalwater bij verspreide bebouwing (09-F-901).
CATEGORIE 3: OPPERVLAKTEWATER ADVISERING
Deze c a t e g o r i e van onderzoek h a n g t d i r e k t sarnen met d e t a a k van d e h o o f d a f d e l i n g O p p e r v l a k t e w a t e r van h e t X I Z A .
De p r o j e c t e n i n deze
c a t e g o r i e z i j n a l s g e v o l g van d e z e e r u i t e e n l o p e n d e h e r k a n s t van d e v r a a g s t e l l i n g e n ( R e g i o n a l e d i r e c t i e s van R i j k w a t e r s t a a t , Aoofddirec-
t i e , i n t e r n a t i o n a l e a f s p r a k e n , h o o f d a f d e l i n g A f v a l w a t e r ) en d e a a r d van d e v r a a g s t e l l i n g , z e e r u i t e e n l o p e n d van k a r a k t e r e n omvang.
D e meeste p r o j e c t e n z i j n g e r i c h t o p d e a d v i s e r i n g i n h e t kader van h e t "openbaar b e s t u u r " . Ten d e l e b e t r e f t h e t h i e r o n d e r z o e k i n g e n w e l k e d i r e k t g e r i c h t z i j n o p a d v i e z e n d i e kunnen l e i d e n t o t b e s t u u r l i j k e a f s p r a k e n t e r v e r b e t e r i n g van d e waterkwaliteit of d e k w a l i t e i t van d e onderwaterbodem van d e r i j k s w a t e r e n (04-E-101, 04-E-C03,
04-E-C01)
04-E-406,
04-E-502,
o f o n d e r z o e k i n g e n d i e d i r e k t e e n b i j d r a g e kunnen
l e v e r e n aan j u r i d i s c h e maatregelen,b.v. s l i b s t o r t i n g e n (04-E-407,
04-E-C02,
v e r g u n n i n q e n voor l o z i n g e n ,
04-E-301,
04-E-403,
04-E-404,
04-E-405). Een a a n t a l p r o j e c t e n z i j n meer g e r i c h t o p v e r g r o t i n g van d e systeemk e n n i s welke nodig wordt g e a c h t voor a d v i s e r i n g i n h e t algemeen (04-E403, 04-E-409, 04-E-406
04-E-401.
D e p r o j e c t e n 04-E-302
( o n d e r z o e k a.g.v.
( m o n i t o r i n g NTA) e n
CUWVO a a n b e v e l i n g e n ) b e t r e f f e n a d v i s e r i n g
i n h e t kader van d e b e l e i d s v o o r b e r e i d i n g . Een b e p e r k t a a n t a l p r o j e c t e n b e t r e f t a d v i s e r i n g o p h e t g e b i e d van aanl e g (04-E-201,
04-E-4051,
houd e n b e h e e r (04-E-408)
v e r b e t e r i n g (04-E-501)
o f j a a r l i j k s onder-
.
D e a d v i e s p r o j e c t e n v m r a a n l e g (Markerwaard, e n e r g i e - o p s l a g b e k k e n ,
Zoommeer) z u l l e n , voor b e i d e eerstgenoemde p r o j e c t e n a f h a n k e l i j k van d e b e s l u i t v o r m i n g h i e r o v e r door d e r e g e r i n g ,
i n 1985 en v o l g e n d e j a r e n
v e e l i n z e t v r a g e n , v o o r a l o p b i o l o g i s c h g e b i e d . Een nieuwe a k t i v i t e i t d i e t o t c a t e g o r i e 3 wordt g e r e k e n d is h e t g e z a q e n l i j k e a d v i e s p r o j e c t van D e l t a d i e n s t , d i r e c t i e WSW e n R I Z A " I n t e g r a a l W a t e r b e h e e r n .
Voor d e komende j a r e n wordt v e r d e r e e n toenemende i n s p a n n i n g v o o r z i e n o p d e t e r r e i n e n i n t e g r a l e b e s t r i j d i n g van e u t r o f i 8 r i n q s p r o b l e m e n , d i f f u s e bronnen van v e r o n t r e i n i g i n g e n v e r o n t r e i n i g d e onderwaterbodems.
CATEGORIE 4: ADVIESGERICHT ONDERZOEK-ANRCWATER
Deze c a t e g o r i e omvat p r o j e c t e n , d i e samenhangen met d e a d v i e s t a a k van d e h o o f d a f d e l i n g A f v a l w a t e r van h e t R I Z A . E n e r z i j d s a d v i s e r i n g m e t bet r e k k i n g t o t d e v e r g u n n i n g v e r l e n i n g i n h e t kader van d e W O , anderz i j d s adviserinq o p zuiveringstechnisch gebied. De onderzoeksprojecten v l o e i e n d i r e c t voort u i t adviesvragen en dragen
daarom o v e r h e t algemeen e e n "korte-termijnn-karakter. A n t i c i p e r e n d o n d e r z o e k , i n E e i t e h e t z w a a r t e p u n t van h e t a f v a l w a t e r o n d e r z o e k b i j h e t RIZA, is o n d e r g e b r a c h t i n c a t e g o r i e 7: A f v a l w a t e r l o zingen. Ook d i t l a a t s t e o n d e r z o e k s g e b i e d is qekoppeld a a n d e a d v i e s t a a k van d e h o o f d a f d e l i n g A f v a l w a t e r . I n verband m e t h e t meer p r o j e c t m a t i g k a r a k t e r van h e t o n d e r h a v i g e onderzoek is e e n e n i g s z i n s a r b i t r a i r e scheiding tussen beide c a t e g o r i e e n aangebracht. Binnen c a t e g o r i e 4 wordt i n 1985 a a n d a c h t b e s t e e d a a n d e v o l g e n d e aspecten.
M i l i e u - e i g e n s c h a p p e n van s t o f f e n z o a l s b i o a c c u m u l a t i e , a f b r e e k b a a r h e i d e n t o x i c i t e i t , is e e n onderwerp d a t b i j d e a d v i s e r i n g i n h e t kader van d e WVO e e n s t e e d s b e l a n g r i j k e r p l a a t s g a a t innemen. M e t d i t o n d e r z o e k
is i n 1983 e e n b e g i n gemaakt. D i t onderzoek z a l d e komende j a r e n v e r d e r moten worden q e i n t e n s i v e e r d . D e R i j k s w a t e r s t a a t wordt d e l a a t s t e t i j d v e e l v u l d i g g e c o n f r o n t e e r d met
h e t ( h e r ) g e b r u i k van a f v a l s t o f f e n , d a n w e 1 m a t e r i a l e n w a a r i n a f v a l s t o f f e n z i j n v e r w e r k t . D e toepassingsmogelijkheden van d e z e s t o f f e n i n zowel d e weg- a l s waterbouw worden mede b e p a a l d d o o r m i l i e u h y g i e n i s c h e randvoorwaarden. I n 1982 is h e t RIZA t e n behoeve van d e vergunninga d v i s e r i n g WVO g e s t a r t m e t h e t onderzoek n a a r d e u i t l o g i n g van a f v a l s t o f f e n . Onderzoek i n d i e r i c h t i n g z a l d e komende j a r e n worden v o o r t gezet.
Met b e t r e k k i n g t o t d e t a a k o p h e t t e r r e i n van d e a d v i s e r i n g o p zuiver i n g s t e c h n i s c h g e b i e d , worden d e v o l g e n d e onderwerpen b e s t ~ d e e r d . Behandeling van a f v a l w a t e r r e s u l t e e r t o n v e r m i j d e l i j k i n d e p r o d u c t i e van z u i v e r i n g s s l i b . Een van d e verwerkinqsmethoden van s l i b is d e ana e r o b e v e r g i s t i n g van s l i b . Onderzocht z a l worden i n h o e v e r r e h e t door m i d d e l van t h e r m o f i e l e v e r g i s t i n g m o g e l i j k is e e n v e r d e r g a a n d e a f b r a a k
te bewerkstelligen waardoor de slibproduktie van zuiveringsinrichtingen verminder kan worden. Aangezien Nederlandse gegevens over thermofiele vergisting voorhanden zijn, hebben IMG-TNO en RIZA besloten om zelfstandig, maar in onderlinge afstemming, aan dit onderwerp onderzoek te verrichten. Gezien de bezwaren die verbonden zijn aan het lozen van partieel gezuiverd rioolwater in oppervlaktewater met een recreatieve bestemming wordt incidenteel chlorering toegepast op het effluent van rwzi's. Onderzoek heeft echter aangetoond dat niet alle pathoqene organismen worden qeynactiveerd. Een ander nadeel van chloreren is de vorming van, moqelijk toxische, gechloreerde organische verbindingen. Gezien de twijfels omtrent de toepassing van chloorhoudende oxydatieve middelen voor de desinfectie van'biologisch gezuiverd rioolwater is onderzoek gestart naar alternatieve desinfectiemethoden. ~ a a s thet eigen adviesgerichte afvalwateronderzoek vindt in andere kaders afvalwateronderzoek plaats waarin het RIZA een belangrijke rol vervult. Genoemd kan worden de bedrijfstakstudies van Werkgroep VI van de Connnissie Uitvoering Wet Verontreiniging ~~~ervlaktekater (CUWVO). De studies geven inzicht in-de omvang van de afvalwaterlozingen en de te nemen maatregelen op procestechnologisch en zuiveringstechnisch gebied ter beperking van de omvang van deze lozingen door deze bedrijfstakken. De resultaten zijn onder meer van belang voor de voorwaarden, op te nemen in lozingsvergunningen.
CATEGORIE 5: MICROVERONTREINIGINGEN Inleiding Het thema Microverontreinigingen omvat het onderzoek naar het voorkomen, de paden en lotgevallen en de effecten van microverontreinigingen. Microverontreinigingen zijn stoffen die van nature niet of slechts in zeer geringe hoeveelheden voorkomen in het milieu. -
Schadelijke effekten kunnen optreden wanneer de gehalten in het milieu verhoogd zijn, meestal ten gevolge van menselijke aktiviteiten als produktie, gebruik en lozingen van deze stoffen. Grote verschillen bestaan echter in de mate van verspreiding, de milieu-eigenschappen en
.
Veelal wordt een grove de schadelijkheid van mi~ro~erontreini~ingen tweedeling gehanteerd: enerzijds de zware metalen, zoals kwik, cadmium, load, koper etc., die in vele verschillende chemische vormen kunnen voorkomen, maar als element blijven bestaan (de anorganische microverontreinigingen) en anderzijds de organische microverontreinigingen, een zeer heterogene groep van stoffen met sterk uiteenlopende her komst en milieu-eigenschappen
. Aet aantal mogelijke organische ver-
bindingen is in principe onbeperkt. Aet zal daarom nooit mogelijk zijn een werkelijk compleet beeld te krijgen van de problematiek batreffende alle microverontreiniqingen. We1 is het mogelijk om door gericht onderzoek debelangrijkste probleemstoffen op te sporen, probleemgebieden in kaart te brengen en aan te geven welke maatregelen noodzakelijk zijn voor verbetering van de situatie. Het zeertijdrovende karakter van het onderzoek aan microverontreinigingen noodzaakt tot een kritische bezinning op de opzet en de uitvoering van dit onderzoek. In 1984 zijn een tweetal nota's* verschenen waarin uitgebreid wordt ingegaan op de doelstellingen en prioriteiten van het onderzoek naar microverontreinigingen. Het lozingenbeleid voor deze stoffen wordt gevoerd op basis de eigenschappen van de stoffen (0.a. toxiciteit, bioaccumulatie en afbreek-
*- RIZA-DDMi
(1984).
Onderzoek anorganische microverontreinigingen,
zware metalen. Lelystad, maart 1984.
- RIZA
(1984).
maart 1984.
Onderzoek organische microverontreinigingen. Lelystad,
baarheid) en wordt gepresenteerd in het IMP-water 1980-1984). Bij het uitvoeren van dit beleid zijn onder meer een tweetal punten van belang. Ten eerste moet de functie van het water vertaald worden naar een v w r de beheerder hanteerbare set van waterkwaliteitseisen. Ten tweede is het noodzakelijk een inzicht te hebben in de verschillende belastinqsvormen en bijdraqen ervan aan het ontvangende water. Behalve puntbronnen en diffuse bronnen kan w k de bodem een belanqrijke rol spelen vooral in qebieden waar zwevend materiaal sedimenteert. Het bovenstaande resulteert derhalve in vele, voor de uitvoering van het waterkwaliteitsbeleid, relevante vragen. Dit thema hangt direct samen met het thema Bestrijding Waterverontreiniging waarin het "emissieonderzoek" aan vooral microverontreiniginqen centraal staat.
2.1
Algemeen In verband met de taak van Rijkswaterstaat in beleidsvoorbereiding en beheer met betrekking tot de waterkwaliteit kunnen de volgende algemene doelstellingen worden geformuleerd:
1. Ret verkrijqen van inzicht in bronnen, voorkomen en trends van microverontreinigingen. 2. Ret verkrijgen van inzicht in de eigenschappen van afzonderlijke
stoffen of groepen van stoffen en hun effekten op het functioneren van ecosystemeh, ter onderbouwing van adviezen in het kader van de WVO
en
WVZ
en (inter)nationale waterkwaliteitsnormen.
3. Ret verkrijgen van inzicht in de factoren en processen die de ver-
spreiding in het milieu van microverontreinigingen en de verdeling over de compartimenten bepalen, om de effecten van beheersmaatregelen te kunnen voorspelien. 4. Het ontwikkelen van effectieve onderzoeksmethoden. 5.
Het ontwikkelen van effectieve methoden ter voorkoming resp. bestrijding van de verontreiniging van het oppervlaktewater.
In hoofdzaak komen de vragen m.b.t.
het voorkomen van miccoverontrei-
niginqen ter sprake bij het oppervlaktewater- en afvalwatermee~netr daar waar er met min of meer gestandaardiseerde methoden en technieken een antwoord op gegeven kan worden. Het ontwikkelen van effectieve methoden ter voorkoming resp. bestrijding van waterverontreiniging
komt ter sprake bij het afvalwateronderzoek (categorie 4 en 7). Bet thema Microverontreinigingen richt zich voornamelijk op de doelstellingen 2, 3 en 4 te weten: processen, effekten en methoden.
In 2.2.
worden de algemene doelstellingen verder uitgewerkt en worden
prioritaire onderwerpen aangegeven.
2.2
Nadere uitwerking
- Processen DeZe groep van onderzoeksprojecten omvat die studies die tot doe1 hebben een inzicht te verschaffen in de paden en lotgevallen van microverontreinigingen. Hierin neemt met name het onderzoek aan slib c.q. baggerspecie een belangrijke plaats in. In de nota "Slib-Overzicht van het slibonderzoek in Nederland (RWS-rapport 1982, WWKZ 82 G.lOl/RIZA82.055)
is geconstateerd dat kennis van de transportprocessen van
slib, van het gedrag van aangehechte verontreinigingen en van de effecten van geaccumuleerd verontreinigd slib o p het milieu nog in onvoldoende mate aanwezig is. Bet speur- en ontwikkelingswerk op dit gebied, heeft tot doe1 de basiskennis te verzamelen t.a.v.
deze fy-
sische, chemische en biologische aspecten van slib: de koppeling met geconstateerde praktijkproblemen wordt hierbij van groot belang geacht
.
Een belangrijk onderwerp in het procesonderzoek is de "speciatie": in welke fysische-chemische bindingsvormen komen de microverontreinigingen in het milieu voor en in welke mate zijn deze bindingsvormen biologisch beschikbaar en dus potentieel schadelijk. Hierbij speelt ook de vraag in welke mate bepaalde microverontreinigingen verspreid kunnen worden via voedselketels binnen en ook buiten het aquatisch milieu (bioaccumulatie)
.
In grote lijnen kan gesteld worden dat het hierbedoelde onderzoek See1 uitmaakt van het algemeen slibonderzoek Rijkswaterstaat waarvcor een geyntegreerde en gecoordineerde aanpak noodzakelijk geacht wordt (zie nota: "Algemeen Slibonderzoek Rijkswaterstaat", WWKZ-a4 G.O09/RIZA84.094).
Trefwoorden voor het procesonderzoek zijn 0.a.:
microverontreini-
gingen, slib, zwevend stof, adsorptie, desorptie, speciatie, beschikbaarheid, vervluchtiging, accumulatie, eliminatie, (bio)degradatie, mathematische mcdellering.
- Effecten Omdat met name het aantal organische microverontreinigingen dat potentieel risico's voor de waterkwaliteit kan hebben erg groot is (minimaal in de orde van grootte van 1500 & 2000) en voordat enigszins aangegeven kan worden of deze stoffen een bedreiging vormen voor het normale functioneren van aquatische ecosystemen dient onderzoek te worden verricht naar hun eigenschappen. Aet is goed hierbij te bedenken dat het RIZA niet alleen geconfronteerd wordt met de lijst van 129 "priority pollutants" opgesteld door de Europese Commissie, maar eveneens met talrijke andere potentieel gevaarlijke stoffen die op het oppervlaktewater worden geloosd via het industriele afvalwater. Opvallend hierbij is dat voor meer dan 90% van de stoffen de basiskennis ten aanzien van de effekten op waterorganismen ontbreekt. De laatste jaren heeft de aandacht gelegen bij stoffen waarvan met redelijke zekerheid verwacht kan worden dat ze potentieel gevaarlijk zijn nl. bestrijdinqsmiddelen in koel- en afvalwater. Naast de eigen verantwoordelijkheid van de advisering in deze (advisering t.b.v.
vergunningverlening)
betreft het hier eveneens de participatie in het overleg betreffende de toelating van stoffen met het Ministerie VROM (Bestrijdingsmiddelenwet) en de actieve participatie in dit onderzoek in samenwerking met het RIVM. Over het nationale en internationale beleid inzake normering kan wor'den opgemerkt dat dit handelt over afzonderlijke stoffen. Aan combinaties van stoffen en de nonostelling daaromtrent is tot nog toe geen aandacht besteed, terwijl men in zowel oppervlaktewater als afvalwater altijd geconfronteerd wordt met combinaties van (vele) stoffen. Bovendien moet geconstateerd worden dat de voortgang o p het gebied van de nonnering van de afzonderlijke stoffen traaq verloopt. Een mogelijkheid om relatief snel inzicht te krijgen in de toxiciteit van chemisch verwante reeksen van stoffen is het zqn. quantitatieve
structuur-activiteits-relatie-onderzoek
(QSAR). Door de koppeling van
fysisch-chemische parameters aan biologische effekten kunnen, wanneer
er e n k e l e s t o f f e n behorend tot e e n g r o e p g e t o e t s t z i j n , v o o r s p e l l i n g e n
gedaan worden o v e r d e e f f e c t e n van d e o v e r i g e t o t d e z e g r o e p behorende s t o f f e n . D i t t y p e onderzoek h e e f t z i j n ooreprong i n d e f a r m a c o l o g i e
met name b i j o n t w i k k e l i n g van geneesmiddelen e n wordt s t e e d s meer en met s u c c e s t o e g e p a s t i n d e a q u a t i s c h e toxicologic. H e t is e e n k r a c h t i g i n s t r u m e n t om h i a t e n i n b a s a l e g e g e v e n s o p t e v u l l e n e n h e e f t b i n n e n h e t e f f e c t e n o n d e r z o e k hoge p r i o r i t e i t . D e h u i d i g e normen voor micro-
v e r o n t r e i n i g i n g e n z i j n i n v e l e g e v a l l e n -daar waar h e t d e m i l i e u e f f e c t e n b e t r e f t - gebaseerd op l e t h a l e
(=
s t e r f t e ) e f f e c t e n . H e t Eunc-
t i o n e r e n van ecosystemen e n o n d e r d e l e n h i e r v a n ( p o p u l a t i e s , i n d i v i d u e n ) wordt e c h t e r n i e t a l l e e n be'invloed d o o r s t o f f e n d i e s t e r f t e v e r oorzaken. S u b l e t h a l e e f f e c t e n kunnen e v e n e e n s t o t g r o t e problemen aanl e i d i n g geven. Een goed b e g r i p van d e e c o l o g i e e n f y s i o l o q i e is d e r h a l v e o n o n t b e e r l i j k. Binnen h e t e f f e c t e n o n d e r z o e k wordt g r o o t b e l a n g g e h e c h t a a n d e koppel i n g t u s s e n experimenteeL laboratoriumonderzoek e n veldonderzoek. V e r i f i c a t i e van e f f e c t e n o p t r e d e n d i n v e r e e n v o u d i g d e t e s t s y s t e m e n i n h e t l a b o r a t o r i u m is n o c d z a k e l i j k , a a n g e z i e n i n d e v e l d s i t u a t i e v e l e fysische-chemische en b i o l o q i s c h e i n t e r a c t i e s p l a a t s v i n d e n . Trefwoorden o p h e t g e b i e d van d e e f f e c t e n s t u d i e s m i j n c a : micrcv e r o n t r e i n i g i n g e n , a f v a i w a t e r , s l i b , m e n g s e l t o x i c i t e i t , QSAR, a c u t e t o x i c i t e i t , chronische t o x i c i t e i t , mutageniteit, carcinoqeniteit, teratogeniteit, bacterien, algen, kreeftachtigen, vissen, populatie, ecosytemen.
- Methoden D e o n t w i k k e l i n g v a n s p e c i f i e k e analysemethoden e n m e e t t e c h n i e k e n v e r -
s c h a f t d e b a s i s van a1 h e t onderzoek a a n m i c r o v e r o n t r e i n i g i n g e n . I n n c v a t i e en s t a n d a a r d i s a t i e van methoden v e r e i s t e e n v o o r t d u r e n d e aandacht ( z i e hiervoor categorie 8 ) . Toekanstige a c t i v i t e i t e n Aan h e t proces-onderzoek wat p l a a t s v i n d t b i n n e n S
& 0
Hicroverontrei-
n i g i n g e n z a l i n g r o t e l i j n e n r i c h t i n g moeten worden gegeven door d e .
.
c o o r d i n a t i e g r o e p c h e m i s c h - b i o l o g i s c h s l i b o n d e r z o e k e n d e daarmee samenhangende werkgroepen ( z i e n o t a Algemeen S l i b o n d e r z o e k R i j k s w a t e r s t a a t ) . Voor w a t b e t r e f t h e t e f f e c t e n o n d e r z o e k z a l e r d e komende
jaren gestreefd worden naar een voor wat stoffen betreft groepsgewijze aanpak. Hierbij zal als leidraad gebruik gemaakt worden van de lijst van 129 priority pollutants en groepen van stoffen welke als potentieel gevaarlijk worden aangeduid (0.a. bestrijdingsmiddelen) en de ontwikkelingen op het internationale vlak. Ook algemene onderzoeksvragen voortkomend uit de vergunningverlening zullen hun plaats in het onderzoek blijven houden. Groepen van stoffen waar de komende jaren aandacht aan zal worden besteed zijn chloorbenzenen, chloorfenolen, chloornitrobenzenen, chloornitroanilinen, chlooranilinen en koelwater-biociden. De methodiekontwikkeling in chemisch-analytische zin zal v m r een dcel gericht zijn op bovengenoemde stoffen en de baggerslibproblematiek (zie ook categorie 8 ) . De methodiekontwikkeling op het gebied van de effectenstudies zal vooral gaan in de richting van bioassays met slib en de incorporatie van relevante ecologische parameters in het toxiciteitsonderzoek. Verificatie van laboratoriumtoxiciteitsonderzoek in de veldsituatie 0.a.
via enclosure experimenten
zal aandacht moeten gaan krijgen (i.s.m.
categorie aquatische ecolo-
gie). In eerste instantie zal gestreefd moeten naar eindrapportages van lopende projecten en tevens naar verschuiving van de aandacht van het onderzoek aan zware metalen ten gunste van organische micro-verontreinigingen. De baggerslibproblematiek, de ontwikkelingen op het gebied van de nor mering, algemene onderzoeksvragen ~oortkomenduit de vergunningverlening en de aandacht voor de ecologie in het milieu-chemische en ecotoxicologische onderzoek zijn de kaders voor toekomstig onderzoek.
M4
betrekking tot de nomering dient te worden opgemerkt dat er ruimte dient te komen om adequaat te kunnen inspelen op algemene ondereoeks vragen die voortvloeien uit het IMP-milieubeheer. Dit geldt met name vragen die vwrtkomen uit hiaten in aanvezige ken nis die noodzakelijk is voor het opstellen van de zgn. criteria/basi documenten voor stoffen. Hoewel voor de in eerste instantie geselecteerde stoffen (cadmium en benzeen) nauwelijks onderzoek meer hoeft tvorden uitgevoerd, moet v m r de volgende te selecteren groepen van stoffen rekening worden gehouden met hiaten in benodigde gegevens. Vooral op het gebied van de processen en effecten in het aquatische milieu is voor het RIZA een belangrijke taak weggelegd. Het bovenstaande leidt ertoe dat voor het onderzoek de toekomstige inspanningen, op zowel het chemische, biologische en mathematische vlak (modellering) aanzienlijk zullen uitstijgen boven het huidige nivei
CATEMRIE 6: AQUATISCAE E C O M G I E
Inleiding Bet thema Aquatische Ecologie richt zich op het planten- en dierenleven in en rond het water in relatie tot ingrepen zoals de aanleg van waterstaatswerken, de uitvoering van cultuurtechnische werken en de uitvoering van het kwantitatieve waterbeheer e.d.
en tevens in relatie
tot min of meer natuurlijke vormen van verontreiniging (eutrofiering, zuurstofbindende stoffen, zouten)
.
Voor het ecologisch onderzoek van het RIZA zijn een aantal ontwikkelingen van groot belang. Aet waterkwaliteitsbeleid kan niet 10s worden gezien van het overige beleid met betrekking tot watersystemen. Er is een ontwikkeling gaande in de richting van integraal waterbeheer waarbij wordt beoogd het water met bodem, oevers, planten- en dierenleven
.
en het grondwater zoveel mogelijk als een geheel te beheren en alle mogelijke invloeden op de watersystemen in onderlinge samenhang in beschouwing te nemen. In het waterhuishoudkundig beleid wordt verder steeds meer gewicht toegekend aan de belangen van natuur en landschap naast de meer direkt op de mens gerichte belangen. In de waterkwaliteitsplannen (in de toekomstin de waterhuishoudingsplannen) dienen ook zgn. ecologische kwaliteitsdoelstellingen te worden aangegeven en. de hierbij behorende noodzakelijke beheersmaatregelen. Het gaat hierbij niet alleen om het behoud van waardevolle natuurlijke elementen maar ook, en dat wordt steeds belangrijker, om verbetering van de mogelijkheden voor aquatische levensgemeenschappen (herstel van de natuurfunctie, natuurbouw)
.
De integrale benadering in het beheer van watersystemen en de wens om
te.komen tot ecologische doelstellingen met bijbehorende maatregelen, noodzaken tot een verbreding en verdieping van het ecologisch onderzoek van het RIZA. 2.
Doelstellingen ecologisch onderzoek
2.1
Algemeen In de inleiding zijn enkele belangrijke ontwikkelingen weergegeven met
betrekking tot het waterbeheer. Tegen deze achtergrond kan de algemene doelstelling van het ecologisch onderzoek als volgt worden geformuleerd: Aet verkrijgen van inzicht in het functioneren en de opbouw van aquatische ecosystemen met het oog op de instandhouding resp. de verbetering-vande ontwikkelingsmogelijkheden van het planten- en dierenleven
,
in en rond het water. Om een nauwer verband te leggen tussen het op deze doelstelling ge-
richte onderzoek en het beheer kunnen een aantal afgeleide doelstellingen worden geformuleerd:
-
het ontwikkelen van ecologische doelstellingen voor het waterbeheer de ontwikkeling en de evaluatie van maatregelen gericht op "verbetering" van het aquatische milieu (herstel-maatregelen, herstelstudies).
-
onderzoek naar de effecten van niet primair op het milieubelang gerichte ingrepen in watersystemen (milieu-effekt studies).
In het onderstaande zullen de algemene en de meer direkt op beleid en beheer gerichte doelstellingen nader worden uitgewerkt en worden prioritaire onderwerpen aangegeven: 2.2.
.
Nadere uitwerking
-
algemene doelstellingen Als algemene doelstelling geldt het verkrijgen van inzicht in de structuur en het functioneren van aquatische ecosystemen: dit verschaft de basis voor meer beleids- en beheersgericht onderzoek aan watersystemen. In zoute wateren (volle zee, kustwateren) is dit inzicht door de enorme schaal en door het open karakter van deze systemen nog erg beperkt. Het gewenste onderzoek in de getijdewateren is daarom tamelijk fundamenteel van karakter en richt zich vooral op stofkringlopen, energiestromen, voedselrelaties en uitwisselingsprocessen tussen deelsystemen (bijv. Noordzee-Waddenzee relatie). Wiskundig modelonderzoek speelt hierbij een essentiele rol. Voor de strukturering hier van is dit jaar de Interdepartementale Stuurgroep Ecologische Onderzoek Noordzee en Waddenzee ingesteld. De
De uitvoering vindt vnl. plaats door specialistische instituten als NIOZ en DIHO, maar ook het RIZA (straks DGW) draagt hieraan bij door het huidige onderzoek in de Waddenzee en de Eems-Dollard.
In de binnenwateren is het algemene onderzoek meer toegespitst op bepaalde probleemvelden. Een centrale plaats wordt ingenomen door het eutrofieringsonderzoek. Belangrijke onderwerpen zijn het onderzoek naar de fosfaathuishouding (0.a.
water
- sediment
relatie), onderzoek
naar het gedrag van "probleemalgen" in de Nederlandse wateren zoals Microcystis-en Oscillatoria-soorten, en de wiskundige modellering van het gedrag van algen. Het beleid ter bestrijding van eutrofieringsproblemen is vooral gericht o p aanpak van de fosfaatbelasting. Omdat het perspektief van deze aanpak lang niet overal zo gunstig is ontstaat behoefte aan aanvullende of alternatieve beheersmaatregelen (bijvoorbeeld gericht visbeheer, zie hierna) en tevens aan meer fundamentele kennis van het functioneren van zoetwater-systemen (bijv. relaties
vissen-zdplankton-algen)
.
- Ecologische doelstellingen Voor het aangeven van ecologische kwaliteitsdoelstellingen is inzicht nodig in de biologische potenties van het betreffende gebied, gegeven een aantal natuurlijke randvoorwaarden en rekening houdend met diverse alternatieve mogelijkheden voor inrichting en beheer. Met andere woorden: wat zijn de natuurlijke randvoorwaarden en welke praktische mogelijkheden zijn er om het systeem in gunstige zin te belnvloeden? De CZTWVD heeft een belangrijke aanzet gegeven tot deontwikkeling van
ecologische doelstellingen. Voor een 15-tal o p morfologisch-hydrologische gronden onderscheiden watertypen wordt onder meer een biologische karakterisering gegeven voor de min of meer natuurlijke situatie (de ecologische doelstelling van het hoogste niveau). In vervolg hierop is een meer gedifferentieerde benadering nodig voor afzonderlijke wateren of watergebieden waarbij vooral voor de binnenwateren tevens de relatie tussen de biologische toestand en diverse vormen van inrichting en beheer nadere uitwerking verdient. Voor de volle zee en de kustwateren is de natuurlijke toestand het referentiepunt voor het beheer
.
Belangrijke onderwerpen zijn de biologische karakterisering van afzonderlijke rijkswateren in de huidige en in de min of meer natuurlijke toestand .(Maas, IJsselmeer , Markermker , Vaddenzee, enz.)
-
.
Herstelmaatregelen, herstelstudies Er wordt v e ~ lbelang gehecht aan onderzoek naar de mogelijkheden voor psitieve ontwikkeling van ecosystemen. Het gaat hierbij behalve om het 'herstel" van verloren gegane vroegere situaties ook om
-20
moge-
lijk- het creeren van "nieuwe" ecosystemen. mgelijkheden zijn de aanpak van de fosfaatbelasting (sanering van lozingen, waterhuishoudkundige aanpassingen, defosfateren van inlaatwater e.d.),
dwrspoelen, baggeren van verontreinigd sediment, aktief
biologisch beheer (bijv. gericht visbeheer), verdiepen of verondiepen van (delen van) waterbekkens, inrichten van oeverz6nes etc. Onderzoek naar deze mogelijkheden kan plaatsvinden door literatuurstudies, experimenten in modelopstellingen en door uitvoering in de veldsituatie. Belangrijke onderwerpen voor 1985 zijn:
- Actief-biologisch beheer
(door ingrijpen in bijv. de visstand de al-
gengroei belnvloeden)
- Het nut van baggeren van fosfaatrijk sediment - Herstel van het Veluwemeer door vergaande fosfaatverwijdering op de zuiveringsinstallaties en doorspoeling met polderwater uit Flevoland.
-
Milieu-effekt studies Dit betreft onderzoek naar te verwachten effekten op het aquatische milieu als gevolg van vormen van mogelijke aantasting zoals de aanleg van waterstaatswerken, ontgrondingen, grote recreatiedruk etc. Deze onderzoeksprojecten hangen nauw samen met Oppervlaktewater Advisering (cat. 3 ) . Toekmstige aktiviteiten In'de komende jaren zal door de beheersdirecties in samenwerking met de specialistisch diensten geleidelijk meer inhoud worden gegeven aan het zgn. integraal waterbeheer waarbij de waterstaatsaspecten en de milieu-aspecten op evenwichtige wijze tot hun recht kunnen komen.
Binnen het onderzoeksthema Aquatische Ecologie is uitwerking nocdzakelijk van de ecologische aspecten van het waterbeheer. Zoals a1 opgemerkt onder 2.2 is het beleid ter bestrijding van eutrofieringsproblemen vooral gericht op aanpak van de fosfaatbelasting en is het perspectief van deze aanpak lang niet overal zo gunstig. Er ontstaat behoefte aan aanvullende of alternatieve beheersmaatregelen. Uitbreiding van het onderzoek in deze richting is van groot belang. Experimentele uitvoering van dergelijke maatregelen in de veldsituatie wordt nagestreefd. Gedacht kan worden aan baggeren van fosfaatrijk slib, gericht visbeheer en gedeeltelijke verdieping van zeer ondiepe meren. Voor de verdere concretisering van ecologische doelstellingen is een biologische karakterisering van afzonderlijke rijkswateren in de huidige en in de min of meer natuurlijke toestand noodzakelijk. Deze karakterisering zal in principe het totale aquatische milieu moeten omvatten d.w.2.
het water met bodem en oevers en het planten- en dieren-
leven (incl. watervogels).
7.
CATEGORIE 7: AFVALWATERLOZINGEN
7.1
Inleiding De categorie Afvalwaterlozingen kan worden gezien als de kern en het zwaartepunt van het afvalwateronderzoek van het RIZA. Het onderzoek omvat een tweetal onderzoeksvelden, te weten
- bronnen van waterverontreiniging - maatregelen om
waterverontreiniging te voorkomen of terug te dringen
De onderzoeksprojecten, die deze categorie omvat, richten zich vooral op procestechnologische aspecten. Hieronder vallen schone productieprocessen alsmede de optimalisatie en ontwikkeling van zuiveringstechnieken. Ten aanzien van de aard van de verontreinigingen kan worden gesteld dat in de eerste fasen na de inwerkingtreding van de Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren het accent bij de bestrijding van de waterverontreiniging lag bij de sanering van zuurstofbindende stoffen. De laatste jaren ligt het accent vooral bij de anorgische en orqanische microverontreinigingen. Geconstateerd kan worden dat ondanks een groot aantal inspanningen de gewenste waterkwaliteit, met name voor de organische microverontreinigingen nog niet is bereikt. Het onderzoek zal zich daarom ook op deze stoffen concentreren. Als leidraad voor de te selecteren stoffen, die in studie worden opgenomen, dient de door de EG-commissie opgestelde lijst van 129 stoffen, die in aanmerking komen voor plaatsing op de zwarte lljst. 7.2
Doelstelling De doelstelling van het onderzoek is om inzicht te verkrijgen in de omvang van de productie, het gebruik en de emissies van milieugevaarlijke stoffen, alsmede in de mogelijkheden om de omvang van de emissies terug te dringen.
7.3
De bronnen van waterverontreiniging De waterverontreiniging wordt verwrzaakt door emissies, die zeer verschillend van samenstelling en afkomstig van uiteenlopende bronnen
zijn. Hierbij kunnen puntbronnen en diffuse bronnen worden onderscheiden. Het onderzoek ten aanzien van puntbronnen richt zich met name op industriele lozinqen. Sedert 1980 wordt onderzoek uitgevoerd naar het voorkomen van potentiele zwarte lijststoffen in industrieel afvalwater. Op deze wijze is reeds veel informatie verzameld over de bronnen van herkomst van milieu-qevaarlijke stoffen. De keuze van de te onderzoeken stoffen werd veelal ingegeven door de internationale belangstelling (EG, IRC) v w r bepaalde verbindingen. Momenteel staat zoals boven is aangegeven de EG-lijst van 129 stoffen centraal. Wit deze lijst van 'stoffen zijn onlangs op basis van een globale literatuurstudie aangaande de milieugevaarlijkheid van deze stoffen een aantal groepen verbindingen geselecteerd waarvan het zinvol lijkt die aan een nadere studie te onderwerpen (zie ook categorie 5). Deze groepen verbindingen zijn:
- chloorbenzenen - chloorfenolen - chlooranilinen - chloornitrobenzenen - chloornitroanilinen Deze studie is in 1984 ter hand genomen en zal in elk geval het komende jaar worden voortgezet. De opzet van de studie is als volgt.
Door
middel van een deskstudie zullen de omvang van productie en gebruik van deze stoffen in Nederland, zo goed mogelijk in kaart worden gebracht. Op basis van deze informatie zullen metingen in het afvalwater van een aantal geselecteerde bedrijven plaatsvinden. Vervolgens zal worden besloten in hoeverre het zinvol is deze stoffen diepgaander te bestuderen, waarbij o o k aandacht besteed zal worden aan het gedrag van deze stoffen in het milieu. Dit onderzoek zal dan worden uitgevoerd binnen categorie 5: Microverontreinigingen. Het ligt in de bedoeling in de toekomst op dezelfde wijze andere stoffen uit de EG-lijst van 129 stoffen in studie te nemen.
Daarnaast vindt onderzoek plaats naar de vorming van gechloreerde verbindingen als ongewenste bijproducten bij industriele processen. De ongewenste vorming van PCB bijvwrbeeld bij diverse productieprocessen
is in de VS aangetoond. Ook in Nederland is het de laatste jaren een aantal malen voorgekomen dat in industrieel afvalwater stoffen werden ontdekt die niet uit de gebruikte grondstoffen of de toegepaste productiewijze konden worden verklaard. Vanaf eind 1983 is daarom door
~ ~ ~ ' R IdeZ vorming A van deze en andere gechloreerde verbindingen in het onderzoekprograma opgenomen.
Door de voortgaande sanering van puntbronnen neemt de verontreiniging vanuit de diffuse bronnen relatief in betekenis toe. Een studie om meer inzicht te verkrijgen in de omvang van de difusse emissies van anorganische en organische microverontreinigingen; alsmede nutrienten is vorig jaar in het kader van de CUwM in gang gezet en zal de komende jaren worden voortgezet. Intensieve aandacht wordt besteed aan de omvang van de emissies van organische en anorganische microverontreinigingen afkmstig van de huishoudens. Lozingen van huishoudelijk afvalwater worden in de meeste gevallen collectief gezuiverd en leiden dientengevolge tot puntlozingen. Vanwege de diffuse oorsprong van de verontreinigingen wordt huishoudelijk afvalwater evenwel gerekend tot de categorie diffuse bronnen
.
7.4
Maatregelen ter bestrijding van de waterverontreiniging
7.4.1
Aet voorkomen van waterverontreiniging
I
Voor de bestrijding van de emissies is het van belang te onderzoeken welke mogelijkheden aanwezig zijn om te voorkomen dat verontreiniging ontstaat. Voor industriale activiteiten betreft dit de wijziging van productieprocessen door het toepassen van nieuwe of verbeterde, minder milieuvervuilende processen, de scheiding van afvalwaterstromen en zuivering van deelstromen en het hergebruik van grondstoffen. Voor niet-industriele activiteiten, die bijdragen leveren aan de meer difuse belasting van het oppervlaktewater is dit de beperking of vervanging van het gebruik van milieugevaarlijke stoffen. Het ontwikkelen van nieuwe minder vervuilende productieprocessen, het ontwikkelen van nieuwe zuiveringstechnieken en het rationeel beheer van grondstoffen en energie wordt samengevat onder het begrip "Schone Technologic". De overheid rekent het haar taak om de ontwikkeling van
schone technologic te stimuleren, onder meer door het verstrekken van financiele bijdragen uit het interdepartementaal budget "Schone technologie water* aan industrieen die tot de toepassing van schone tech-
-
nologie willen overgaan. Het RIZA heeft: zittingen vervult een voortrekkende rol in de c o m i s sies voor de begeleiding van deze onderzoeken van voornamelijk proces-technologische aard. Deze bestrijding bij de bron zal de belangrijkste invalshoek voor de bestrijding van de emissies moeten blijven.
7.4.2
De zuivering van afvalwater
Dit betreft zowel de zuivering van huishoudelijk als industrieel afvalwater. Ondanks het toepassen van bovengenoemde maatregelen zal verontreinigd afvalwater ontstaan. De beperking hiervan ligt in de toepassing van zuiveringsprocessen.
Het onderzoek o p het gebied van de zuivering van huishoudelijka afval'water vindt plaats in het kader van de Stichting Onderzoek Reiniging Afvalwater (STORA). Het RIZA neemt deel aan de begeleiding van onderzoeksprojecten. Met betrekking tot de zuiveringstechnieken zal door het RIZA in 1985 aan het navolgende'aandacht worden besteed. Gebleken is dat laaggechloreerde koolwaterstoffen op grote schaal in ~ederlandworden gebruikt. -Een deel van deze verbindingen worden via rioleringsstelsels naar rioolwaterzuiveringsinrichtingen afgevoerd. Onderzocht zal worden in hoeverre deze verbindingen worden verwijderd, alsmede zal de invloed o p het zuiveringsproces worden vastgesteld. In opdracht van het RIZA wordt sinds 1979 onderzoek o p het gebied van chemisch en biologisch defosfateren uitgevoerd. Bij het chemische defosfateringsproject wordt kristallisatie in een fluid-bed onderzocht. Hierdoor is het mogelijk fosfaat terug te winnen en eventueel her te gebruiken. Het biologisch defosfateringsproject behelst onderzoek naar de mogelijkheden om bestaande zuiveringsinstallaties zo aan te passen dat omstandigheden worden gecreeerd, waardoor defosfatering plaatsvindt.
Onderzoek naar zuiveringstechnieken voor de behandeling van industrieel afvalwater vindt plaats vanuit twee invalshoeken: bedrijfstakken en individuele stoffen. Aan de volgende onderwerpen zal in 1985 aandacht worden besteed: In 1984 is een onderzoek gestart naar de mogelijkheden om industrieel afvalwater, dat qua samenstelling en hoeveelheid sterk kan fluctueren, te behandelen in een conventionele actiefslibinstallatie waarin poederkool wordt gedoseerd. Dit project zal het komende jaar worden afgerond. Als vervolg van het onderzoek naar de stand van zaken op het gebied van olie/water-scheidingstechnieken dat in 1984 is afgerond, zullen de mogelijkheden worden onderzocht voor de verwijdering van organische verbindingen uit het afvalwater van bewerkers van afgewerkte olie. De betrokken bedrijven zullen mede in het onderzoek financieel participeren
.
Bij het waterkwaliteitsbeleid in Nederland worden ten aanzien van het terugdringen van de emissies van verontreinigende stoffen de begrippen "beste uitvoerbare technieken" en "beste bestaande technieken" gehanteerd. Beide begrippen zijn slechts in beperkte mate geoperationaliseerd. In samenwerking met het Ministerie van VROM zal onderzoek worden uitgevoerd om inzicht te verkrijgen in de mogelijkheden en kosten van behandeling van industrieel afvalwater, verontreinigd met organische microverontreinigingen. Bij de keuze van de stoffen zal w r d e n aangesloten bij de stoffen die bij het bronnenonderzoek centraal staan. Ook zullen eerder uitgevoerde bedrijfstakstudies opnieuw o p het zuiveringstechnische aspect in beschouwing worden genomen.
CATEGORIE 8: METHODEN EN TECHNIEKEN
De categorie Methoden en Technieken omvat de ontwikkeling en optimalisatie van een basisinstrumentarium dat voor meerdere categorieen van onderzoek toepasbaar is en daarom niet aan een speciale categorie van onderzoek is gekoppeld. In normen, 0.a.
van het Nederlands Normalisatie-instituut
(NNI), vast-
gelegde meetmethoden worden in toenemende mate ingezet als onderdeel van een instrumentarium bij het voeren van een milieubeleid, 0.a.
voor
de implementatie van EG-richtlijnen in de nationale wetgeving. Niet alleen grensoverschrijdende verontreiniging maar ook economische factoren e.d.
maken bij de totstandkoming van normen op milieugebied
naast nationale ook internationale afstemming noodzakelijk. Waar de snelle ontwikkeling van onderzoeksmethoden of onderzoeksvragen dit noodzakelijk maakt dient veelal ook tot een meer voorlopige vorm van standaardisatie van analysemethoden te worden gekomen. Teneinde in te spelen o p zich wijzigende vraagstellingen en/of uit een oogpunt van efficiencyverhoging, dient voortdurend introductie, verbetering en aanpassing plaats te vinden van analysemethoden en -technieken (lo-Q-C51 en 10-Q-C53)
.
Een ander voorbeeld van een voor meerdere categoriesn van onderzoek toepasbare studie vormt het projekt OSTWAT, dat is ontwikkeld voor meetnetoptimalisatie en tevens gebruikt wordt voor waterkwaliteitsrap portages. Een belangrijk projekt vormt Labinfos dat ten doe1 heeft de efficiency en de kwaliteit van de laboratoria te versterken door automatisering van de planning en voortgangscontrole enerzijds en van de gegevensstromen anderzijds. Aangezien het waterkwaliteitsbeheer is gedecentraliseerd, is cdrdinatie vereist. De gegevens die door de verschillende laboratoria worden aangeleverd, moeten vergelijkbaar zijn. Het doe1 van vergelijkend onderzoek water- en slibanalyse is inzicht te verschaffen in de mate van vergelijkbaarheid van analysecijfers en -waar mogelijk- deze te vergroten, hetgeen veelal plaatsvindt door QQnduidige afspraken te maken (standaardisatie en normalisatie). Binnen deze categorie valt verder de bijdrage van het RIZA aan de operationalisering van Remote Sensing technieken; het voortouw hierbij ligt bij de Meetkundige Dienst.
DEEL II Overzichtstabellen van projekten per categorie van onderzoek met interne inzet en uitgaven voor uitbesteding.
-~-> I
A
ONDERZOEKSPLAN RIZA 1985 -
- 1 -
Categorie 1. ~gtjgg_B_asjsge_ge_~e_gs-g~pe_zy&aktewate~interne inzet in mensjaren door: AW OW BI CH code omschrijving
I
I
09-E-C01 Landelijk meetnet oppervlaktewatermanuee 1
!
I
-
I
1 -
09-E-C02 Zoutreizen IJsselmeergebied WbW-Noord
1
09-E-C03 Joint Monitoring Programma 09-E-C04 Lozing veenkoloniaal afvalwater in het Eems-Dollard estuarium
-
09-E-C05 Onderzoek Noordzeewater op het gehalte aan chlorofyl
\kosten; Iuitbe- : /st.Rfl/
-
3,33
1,17
i
i
6,401
!
i
!
1
-
-
0,12!
0,27
0,Ol
0,ZOiI 90
Pm
-
0,02
-
II 0,25 j
i
i
09-E-C06 Onderzoek Noordzeewater opTOC, zwevend stof en gloeirest
-
0,02
-
-
!
: i
09-E-C07 Continu meting van zware metalen te Lobith, Eijsden, Keijzersveer en Kampe 09-E-C08 Signalering van verhoogde gehalteq aan org. microverontreinigingen (SIVEGOM) 09-E-201 Getijdemetingen WaddenzeeiEems-Dollard
-
-
i
I
10,3
I1 1
0,55 /
i
I
1
09-E-401 Detailonderzoek waterkwal. Noordzee tb verdere optimalis. vh routineprogramma
4
09-E-402 Aanwezigheid v dioxines in rijkswatere 09-E-403 Sedimentonderzoek Westerschelde 09-E-404 Inventarisatie contaminanten in sediment (onderwaterbodems) 09-E-501 Dwarsraaionderzoek Maassluis
I
II
09-E-502 Representativiteit Jutphaas voor drinkwateronttrekkingspunt Loenen 09-E-503 Voorkomen van microverontreinigingen in sediment en organismen van Waddenzee en Eems-Dollard 09-E-504 Microverontreinigingen in zeewater totalen
I
I
-
4,30
2,18 12,03
/ 442,5'
.................................
----------------------------------:
- 2 ONDERZOEXSPLAK R I Z A i 9 5 5 Categorie 2. C o n c r o l e L o z i n g---s v e r g u----n n i n g e------------n Afvalwater -------------code 09-F-C01
omschrijving
AM
I/ 1 0 , 5 0 1 0,24
Routinemacig s f v ~ l w a t e r o n d e r z o e k , i n c ? . g e h a l t e EOCL.
09-F-C02
Ad h o c o n d e r z o e k a f v a l w a t e r
09-F-901
I n d i v i d u e l e b e h a n d e l i n g van a f v a l w a t e r I b i j v e r s p r e i d e bebouwing ( o n d e r d e e l Ninderhoudhoeve) i 0,13
09-F-201
1
Rietveld Elburg
1-
10,Ol
!
t
o
t
interne inzet i n {kosten mensjaren door: A c i t b e OM BI CH 1st.KEl i
-
2,15
-
0,02
-
-
0,2?,
0,08
0,061
16,42
/
j0,7
0,551
I
iI I
I
I
..................................
..................................
I
I
- 3 -
I
i \IIIDERZOERSPLAN RIZA 1985
i
1
I
Cntegorie 3. .......................... Oppervlaktewater Adviserins
I
code
i AW
omschrijving
interne inzet in /\ mens jaren door: OW / B I , ) CH
-4-E-CO1 Invloed lozing Ti0 afval in de Noord2 zee I 4 0 4 - ~ - ~ 0Controlemonsters 2 baggerspecie 04-E-C03 Effecten lozingen Tiofine -04-E-101 Nutrigntenbelasting Eenr/Gooimeer 4-E-201 ZutrofiSringsonderzoek Markermeerl westelijke randmeren Markengaard
! i
i
04-E-301 Onderz. vuilstorten Benedenriv. gebied i
3
04-E-302,Monitoring NTA in oppervlaktewater en j zuiveringsinstallaties i 04-E-401 Onderzoek lengteprofiel Maas 04-E-402 Kwaliteit Merdedekanaal
! ! II
04-E-403 Waterkwaliteitsmodellering Benedenrivierengebied 4.04-E-404
Invloed werkzaamheden Zeebrugge
04-E-405 Milieu-aspecten bij realisatie energieopslagbekken in IJsselmeergebied 04-E-406 Onderzoek als gevolg van aanbevelingen CUWVO-nota
I
- 04-E-407. Bronnen van organische microverontrei-
t
nigingen in het Noordzeekanaal
04-E-408. Onderzoek waterkwaliteit recreatieplassen Maas en Rijn 04-E-409,Onderzoek slib uiterwaarden Rijn en Maas 04-E-501- Onderzoek afgesneden Maasarmen bij Boxmeer
I !
i i ! 1
i
04-E-502-Representativiteitwaterkwaliteitsmetingen te EijsdenILanaye 04-E-503Invloed van industriEle lozingen op de waterkvaliteit '04-E-504
Dagelijkse zwevende stofmeting te Lob ith
1
I
04-E-505 Slibonderzoek Benedenrivierengebied 04-~-~506. Invloed industrigle lozingen op water- 1 kwaliteit in Rotterdamse havens ! ! 04-E-509 Integraal Waterbeheer (IWB) i
i
#\I X
a
1-".b.
-
de tussen (
j geplsatste bedragen zijn additionezl
'kosten ! uitbejst.~fl
C a t e g o r i e 4 . Afvaiwater Advisering .................... code
i I
omschri j v i n g
04-E-751 Onderzoek desinfec:ie afvalwater
AW
icterne inzer i n mens j a r e n door: .OW BI C9
lkoste~ juitbejs:.Kf:
van gezuiverd
04-E-151- S l i b s t a b i l i s a t i e - , doorZ&.id?el .van meso:iele/thermofiele slibgi'stins 04-E-251.De u i t l o g i n g van m i c r o v e r o n t r e i n i g i n gen u i t a f v a l s t o f f e n 04-"252
-Eiologisch d e f o s f a t e r e n
04-E-351
Onderzoek n a a r de ( a c u t e ) r o x i c i t e i t van een a a n r a l g e s e l e c t e e r d e s t o f f e n
04-E-451
U i t l o g i n g van o r g a n i s c h e microverontr e i n i g i n g e n u i t geimpregneerd hout
04-E-452 M i l i e u b e z w a a r l i j k h e i d van l o z i n g e n 04-E-453
D e f o s f a t e r e n van a f v a l w a t e r
04-E-551 B i o l o g i s c h e a f b r e e k b a a r h e i d van bullcchemicalizn
u i t 1984 r e s t e r e n d e v e r p l i c h t i n g e n totalen
n.b.
- de :ussen
(
1,2S --------------------===---------- ---------.....................
) g o p l a a t s t e bedragen z i j n o d d i t i o n e e l
ONDEKZOEKSTLAN RIZA 1985 Categorie 5. Microverontreipigikg code
I
1 I
omschrijving
AW
interne inzet in mens jaren door : OW BI
I
:kosten uitbe-
E-E-"s-s-?-2"e-!! 10-F-701 Waterkwaliteitsmodel Rijn: healbaarheidsstudie slibmodellering 10-F-101 Nicroverontreinigingen in organismen, zwevend slib en sediment (MIVEOS) 10-F-301 Veldmetingen tbv een model voor accumulatie en eliminatie van metalen in zoutwater mosselen 10-F-302 Onderzoek nazr de chemische eigenschappen van slib in de Noordzee(PSE) 10-F-303 Modellering microverontreinigingen in oppervlaktewateren 10-F-304 Accumulatie van PCB en andere organische microverontreinigingen.in ruiende steltlopers in de Waddenzee 10-F-401 Relatie metaalspeciatie/phytoplankton 10-'3-402 Fysisch-chemisch onderzoek naar voorkomen van verontreinigingen in sedimentlzwevend stof, water en biota en naar uitwisseling van deze stoffen tussen compartimenten 10-F-403 Gedrag contaminanten in slib 10-F-501 Relatie lozing contaminanten en verontreinigingsgraad sediment e f f e c t e n -------------10-F-201 Toxiciteitsonderzoek van bestrijdingsmiddelen in koelwater en afvalwater
I I
10-F-305 Effecten van olie en dispergeermiddelen op wadecosystemen (OPEX) 10-F-306 Histopathologisch onderzoek forellenlarven 10-F-404 Literatuuronderzoek stofeigenschappen 10-F-405 Onderzoek naar de chemische structuur en de toxiciteit 10-F-406 De effecten van chemicalien op planictongemeenschappen 10-F-502 Effecten van zware metalen op de voort planting van vissen en kreeftachtigen
i
me-t-k-_o-d-e-n
zie hiervoor bij cstegorie 8. Methoden en Technieken totalen
I
-
1,72
3,09
5,15 11080
1
I
i-------r---=--
- - -
additioneel
- 6 ONDERZOEKSPLAN RIZA L905 Categorie 6. A~uatischeEcologjg
-
zoet
1
!I
code
omschrijving
i
AW
incerne inzet in mensiaren door: OW BI CH
ikosten ! uitbelst.i(fl
I
a l g---------e m e e n ----
!
10-0-301 Zuurstofgradienten en fluctuaties in het IJsselmeergebied 10-D-305 Invloed van algen op.de zuurstofhuishouding van de Rijn 10-D-501 Fosfaatuitwisseling water-sediment, relatie met beheersmaatregelen e c o l o g.................................. i s c h e d o e l s t e l l ----------
Ii
-
0,30
-
0,05
0'05
-
-
0,75
-
1,17
1,50
0,321
1
I
1
-
i n g---e n
10-D-CO1 Biologisch onderzoek van de Maas 10-D-304 Palaeolimnologisch onderzoek 10-D-502 Inventarisatie bodemfauna oostelijic Benedenrivierengebied 10-D-506 Kwaliteitsonderzoek in de geisoleerde wateren van de grote rivieren
h-e-r-s-l-e-L-m_a-s-t-r-e-a-e-l-e-n 10-D-C02 Macrofauna van de IJssel 10-D-601 Eutrofieringsonderzoek in de randmeren
I1 --
1I
10
10-D-40.1 Modellering nutrienten en algengroei in het IJsselmeergebied (Veluwemeer, Drontemeer, Wolde-ijd) 10-D-402 Actief biologisch beheer (literatuurstudie en experiment) 10-D-503 Evaluatie oeververdedigingen Oude Maas m i l i e u e f f e c t e n ........................... 10-D-001 ~nderzoekmacrofauna Rotterdamse havengebied
I
I
10-D-302 Biologisch onderzoek IJsselneergebied 10-D-403 Betekenis mtgrondingen in het IJsselmeergbied 10-D-404 Relatie peilbeheer/ecosysteem Haringvliet/Hollands diep 10-D-507 Algensamenstelling en ontvikkeling oevervegetatie Zoomeer
uit 1984 resterende verplichtingen
I II -
1,7;
j
I
totalen
n.b. - de tussen
(
)
/
4,55
0,591 5 7 4 , 6 1 199,3 I
1
1,71 4,55 0,591 773,9 --.------. -------------------------
geplaatste bedragen zijn additioneel
- 7 ONDERZOEKSPLAN R I Z A 1985
- zout ..........................
Categorie 6 . Aquatische Ecologie code
omschri j v i n g
st.Kfl
I
10-D-C51 Monitoring bodemfauna Waddenzee, Bocht van Watum e n c e n t r a l e D o l l a r d 10-D-450
I n v l o e d s p u i IJsselmeexwater op h e t ecosysteem i n de w e s t e l . Waddenzee
10-D-451 Visziektenonderzoek Noordzee 10-D-452
Ecologisch onderzoek i n de Waddenzee e n Noordzee i n h e t kader van SEON
10-D-453
Betekenis z u u r s t o f s t r a t i f i c a t i e Oostvoornse meer
10-D-550
Rol van de mossel i n de Waddenzee
10-D-551
Cerastoderma e d u l e of C.Lamarcki op de Hond?
I
I
-
2,30
-
-
0,09
-
0,02
-
-
-
-
0,lO
-
-
-
0,05
0,101
-
II -
I
1
10
I
10-D-552 E f f e c t s a n e r i n g v e e n k o l o n i a a l a f v a l w a t e r op h e t ecosysteem i n de Dollard 10-D-553
I n v e n t a r i s a t i e bodemfauna g e h e l e Dollard
10-D-554
Kinderkarnerfunctie kwelders
totalen
0,02 4,34 ------------------
-------------______E===_============~=
n.b.
- de t u s s e n
(
) g e p l a a t s t e bedragen z i j n a d d i t i o n e e l
0,lO
649,7
OKDERZOEKSPLAEI R I Z A 1985 C a t e g o r i e 7. Afvalwaterlozingen -----------------code
omschri j v i n g
AW
interne inzet in mens j a r e n d ~ o:r OW BI CH
koste uitbe s t .Kf
-
10-G-401 M i l i e u e y e n s c h a p p e n , . p r o d u c t i e en geb r u i k van o r g a n i s c h e m i c r o v e r o n t r e i nigingen 10-G-402 Onderzoek n a a r h e t voorkomen van zwart l i j s t s t o f f e n i n industrieel afvalwater 10-G-403 De (ongewenste) vorming van gehalogeneerde m i c r o v e r o n t r e i n i g i n g e n b i j i n d u s t r i e l e processen 10-G-404 Onderzoek n a a r de aanwezigheid -ran dioxines i n i n d u s t r i e e l afvalwater 10-G-405 Onderzoek n a a r de aanwezigheid van pen tachloorfenol i n afvalwater 10-G-406
De v e r o n t r e i n i g i n g van o p p e r v l a k t e w a t e r e n v a n u i t d i f f u s e bronnen
10-G-407
De behandeling van i n d u s t r i e e l a f v a l w a t e r inactief-slibinstallaties met poederkooldosering
10-G-451 Onderzoek n a a r de mogelijkheden van de behandeling van i n d u s t r i e l e afvalwat e r s t r o m e n d i e v e r o n t r e i n i g d z i j n met microverontreinigingen 10-G-501 Invloed van o r g a n i s c h e microverontr e i n i g i n g e n op h e t b i o l o g i s c h e zuiveringsproces 10-G-551 Afvalwaterzuivering b i j bewerkers van a f g e v e r k t e o l i e
u i t 1984 r e s t e r e n d e v e r p l i c h t i n g e n 0,30
1,OO
/ 546,2
..................................
n.b.
-
de t u s s e n (
) g e p l a a t s t e bedragen z i j n a d d i t i o n e e i
/
ONDERZOEKSPW RIZA 1985
i Categorie 8. Methoden en Techniekes
!
1
i i
/
code
/
omschrijving
AW
interne inzet in mensjaren door: OW BI CH
i
1 kosten~ ] uitbe-
/
[st.Kfll
I
+lo-Q-CO1 i
i
Methodenontwi'~ke1ing voor toxiciteits- j toetsing met waterorganismen ,
I ~10-Q-201~?tethodiekontwikkeling biodegradatie1 onderzoek toxische stoffen
i
1 j
!1
10-Q-C52 Vergelijkend onderzoek water- en slibanalyse (ringonderzoek)
!
!
i
-
-
-
-
0,50
1
-
0,45
I
i I -
-
0,42
-
I
/
-
-
-
-
0,15
-
i
i
1,62
1,75
. i I
Mutageniteitsonderzoek van opppervlaktewater en afvalwater
i
1,08
.
olie in sediment en water
10-Q-C51 Onderzoek ter verbetering van analysemethoden en -technieken
-
j
I 410-4-401 Analysemethode dithiocarbamaten
&lo-Q-~02
-
i
I
10-Q-C53 Normalisatie en standaardisatie, verbeteren en aanpassen van fysischchemische analysemethoden, -technieken en -apparatuur
I I
i
i! ! !! -
, -
j 10-Q-C54 Optimalisatie en structurering van het waterkwaliteitsonderzoek (OSTWAT) i
1 10-4-451 Laboratorium ~nformaties~steem-LABINFOS10-4-452 Olie in oppervlaktewater j 10-Q-351 Operationalisering Remote Sensing (RS);
1
'j 10-Q-453 Biologische activiteit sediment en zwevende stof i 1 10-Q-454 Virus c.q. bacteriofaagbepaling in zwemwater !
10-Q-551 Invloed bemonstering en monstem66rbehandeling op vluchtig gechloreerde koolwaterstoffen
I 23,61
0,Ol
.. I
! i !
i
I
II I
-
-
5,551
I1
I
-
-
-
-
4,70 600 8.51
0,40
1,OO
i
1
II
-
0,08
0,20
-
I
-
0,Ol
0:ll
-
0,lO
-
0,02
I
5 0 1 I 150
1
!
i
i
,
I1 i
i ONDSRZOEKSPLAN
i
- 10
-
R I Z A 1985
i I
samenvatiing van d e - ~ - ~ ~ t ~ g o r i ~ ~ - ~ _ a ~ - g ~ ~ ~ r f g e _ k
I
I --------
II
interne inzet in
I
1
rnensjaren dcor: categorie van onderzoek
i
kos ten uitbe- 1 sted. Kfl 1
.4W
OW
BI
CH
I1
I
1. Myting Basisgegevens Oppervlaktewater
II _
4,30
2,18 12,03
2. Controle Lozingsvergunningen Afvalwater
110.88
-
2.25
17,30
0.23
3,03
1,54
5,66
1,28
-
1,lO
1,40
1,72
3,09
5,15 (1080
3. Oppervlaktewater Advisering
4. Afvalwater Advisering
1
( -
5. Microverontreiniging
50,71
iI 280
1 i
ZOUt
7. Afvalwaterlozingen 8. Methoden en Technieken
I
totalen 14,lO 12,52 22,79 56,20
1
i
I
519,f~l
I
6. Aquatische Ecologie - zoet
-
i
442,51
I
DEEL I11 Projectbladen
O N D E R Z O E K S P L A N
R I Z A
1 9 8 5
categorie 1 . Meting Basisgegevens Oppervlaktewater
januari 1985
ALGEMEEN ~rojectnummer: 09-E-cOI
Naam: Landelijk Meetnet Oppervlaktewater-manueel
RwS-directie: RIZA Prioriteit: Dienstonderdeel: OW.OA /OW.ZW Taakgebied (UP): Basisgegevens Thenanr ./naam : 1. Meting Basisgegevensdppervlaktewater .Aant. overeenk.: Datum opst. septwber 1984 'Projectleider: J.R. Auiarnanfi. Bekkers RIZA ,'Ocdrachtqever: 'Projectbeschrijving (vat, waarom) : IOR-nr.: n.v.t. . WELSTFZLING: . I . Verhogen van inzicht in de actuele waterkwaliteit (toetsen aan normenl 12. Ket verkrijqen van inzicht in de ontwikkelinq van de waterkwaliteit (trends) :De verkregen &evens warden v m r velerlei doelainden gebruikt, onder m;er ten behoeve van de advisering t.a.v.: o toelaatbaarheid van nieuwe lozingen '0sanering van bestaande lozingen o controle van het gevoerde beleid door toetsing ' o gevolqen van bepaalde vaterhuishoudkundige / maatregelen voor de waterkwaliteit aan geformuleerde Uwaliteitsnormen o het in de toekomst te voeren beleid / WERKWIJZE: , o monstername op geselecteerde punten in de rijkswateren en met geselecteerde frequenties io analyse van een geselecteerde set waterkwaliteitsgegwens 0 opslag van de ingewonnen gegevens in het databestand WAKh'AL 0 verwerking en interpretatie van de gegevens ~
, ja, met: Intern RWS: DD, dir. Ncardzee, N-Kolland, Limburg, ZWW, Wat en Wat Extern IWS: RIVM, VROM :Subsidiirrende Inat.: Publicatiee: ja, kwartaaloverzichten gWaterkwaliteitsonderzoek in de Rijkswateren. . Trefwoorden: Waterkwaliteit k Samenwerking (zonder fin.veipi.)
.
PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL
UGEMEEN
Projectnumer: 09-E-C02
Naam: Zoutreizen IJsselmeergebiBd d w r W A T 6 WAT-Noord
RWS-directie: R I Z A ~ i e n s t o n d e r d e e l :W.NO Prioriteit: Taakgebied (DPI : Basisgeqevens Themanr ./naam: 1 .Meting Basisgegevens-Oppervlaktewater Aant. overcenk.: DaCum opst. September 1984 P r o j e c t l e i d e r : is. J.A.W. de W i t Opdrachtqever : RWS-dir.WatSWat. DNO Projectbeschrijving (wat, waaroml: IOR-nr.: n.v.t. Welstelling ' n e t bepalen van het chlorideciehalte i n h e t IJsselmeer, Harkerrneer en randmeren i n verband m e t waterkvaliteitsbeheersing,in omliggende gebieden, ten behoeve van v a t e r k r a l i t e i t s d e l l e n en zoutbalansen. .ap de 4 weKen w r d t een z o u t r e i s gemaakt v i a een v a s t e vaarroute met v a s t e meetpunten. Ret RIZA t i t r e e r t de i n een a a n t a l meetpunten genmen watermonsters en doet d e r e s u l t a t e n daarvan toekmen aan hat .district. 'Werkwijze ,Bepalen van geleidendheid van water op diverse dfeptes i n de meetpunten. Nemen van watermonsters i n v a i t q e s t e l d e of t i j d e n s de r e i s v a s t t e s t e l l e n meetpunten. Titreren q e e f t r c l a t i e geleidendheid/chlorideqehalte. Opstellen van zoutkaartje. ;
I
, Samenwerking (zonder fin.verpl.1 , j a , met: ., . I n t e r n RWS: d i r . WaWa, DNO m t e r n RWS: Subsidierende Inst.: P u b l i c a t i e s : Evaluatie periodieke z o u t r e i s w r d t j a a r l i j k s uitgevoerd door h e t d i s t r i c t Noord van WAT6wAT Trefwoorden: Wsselmeergebied, zout
PEUGRAHUERINC EIGW PERSONEEL
Overeenk. nr.: Artikelnmer : .Opdrachtnemer:
F'EZ verpl. nr.: IOPP-nr Tarief per n e t t o mensjaar:
.:
Totaal i n kfl.: u i t g . WEB 1985: k f l . Hocq k f l . Midden k f l .
XGmm1 P r o j e c t n u m e r : 09-E-C03
Naam: J o i n t Monitorina' P r o o r m a
awS-directie : RIZA Dienstonderdeel: QW.ZW Taakqebied (OP): Basisqeqevens *.emanr./naam : 1 . Metina Rasisaeaevens Oppervlaktevater a n t . overeenk.: Pro!ectleider : i r . C. Venema m r a c h t a e v e r : RIZA P r o j e c t b e s c h r i j v i n q ( v a t , vaaroml :
Prioriteit:
Oatllm o p s t . seutember 1984
IOR-nr.:
-
n.v.t.
V a s t s t e l l i n q van: a. d e t o e s t a n d van h e t marien en a s t u a r i e n a q u a t i s c h m i l i e u . b. t r e n d s i n de j a a r l i j k s v a s t q e s t e l d e t o e s t a n d V e r k r i j q e n alqemeen beeld van algemene k v a l i t e i t s t o e s t a n d i n d e Noordzee en i n h e t NO-deb1 van d e A t l a n t i s c h e oceaan door u i t w i s s e l i n a van aeuevens rnI(KWIJZE p e r i o d i e k e bemonsterin. van orqanismen, n a t e r en sedimenten i n ~ e d e i l a n d s ee s t u a r i a , Waddenzee en Nmrdzee a n a l y s e s o p m a r e metalen en oraanochloorverbindingen welke g e d e e l t e l i j k w r d e n u i t b e s t e e d en s e d e e l t e l i j k door a1ZA w r d e n qeanalvseerd.
,
-
Samenwerkinq (zonder f in.verp1 . I , n e e / j a , met: I n t e r n RWS: Extern RWS: SubsidiOrende I n s t . : P u b l i c a t i e s : i a , datum: J a a r l i i k s e r a v p o r t a q e aan s e c r e t a r i a a t JXG (omstreeks september) f e b r u a r i 1982 V e r s l a a '79/'80m RIZA n r . 82.058 Morgenomen r a p p o r t a u e '79 t/m. '84: e i n d 1984 h e f v m r d e n : monitoring, marien m i l i e u , orqanismen
--
PRMiRAFMERING EIGDI PERSONEEL permanent
t/m'83
H afd.OW.ZW.XX afd .CH.AR.AA afd.CK.MM.OA afd.CH.MM.GR afd.RI.MV
M
H
M
1986
n
H
M
H
0,12 0.15 n.01 0,11 0,08 0.01
1987
1988
H
H
M
-
-
I
ltotaal
I 0.50
.:
Overeenk. nr RI-29 A r t i k e l n m e r : 145 Oodrachtnemer: mO-IVP
vaarvan :
1985
1984
1
n
.
1
I
I
1989
later
totaal
H
H
H
M
M
.
I
I
0.48
.:
.
ETZ v e r p l . nr : WPP-nr 6507/6508 T a r i e f per n e t t o mensjaar:
m t a a l i n kfl.: Uitq. WEB 1985: k f l . 90 H w kfl. Midden k f l .
M
ALGEMEEN
Projectnumer:
09-E-CO4
Naw: t o z i n g v e e n k o l o n i a a l a f v a l w a t e r i n Ems-Dollard
estuarium
RWS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: 0W.m Prioriteit: Taakgebied (DP) : Basisyegevens Themanr ./naw: 1 .Meting Basisyeqevens-Oppervlaktewater Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 i r . J.A.W. de W i t Projectleider: Opdrachtgever: WIS-dir Groninyen IOR-nr.: n.v.t. P r o j e c t b e s c h r i j v i n y ( v a t , waarom): V a s t s t e l l i n g van d e ontwikkelingen i n d e v u i l l a s t a l s yevolg van d e l o z i n g van v e e n k o l o n i a a l afvalwater t e Nieuw-Statenzijl o p h e t Ems-Dollard e s t u a r i u m De geyevens z i j n van n u t b i j u i t e e n l o p e n d e r a p p o r t e n over h e t v e e n k o l o n i a a l a f v a l w a t e r o p d e waterkwal i t e i t van h e t E m s estuarium. Aet onderzoek v i n d t vanaf 1970 p l a a t s . BeCindiyiny van d e l o z i n y e n wordt verwacht i n 1986. Gedurende h e t g e h e l e j a a r wordt van e l k s p u i een mengmonster yenomen en onderzocht o p zuurstofbindende s t o f f e n en n u t r i g n t e n .
.
-
-
: ~ w e n w e r k i n g(zonder fin.verpl.1, n e e / j a , met: . I n t e r n m: Extern RWS: Sllbsidi8rende Inst.: P u b l i c a t i e s : W a t e r k v a l i t e i t s p l a n Waddenzee en d i v e r s e a r t i k e l e n en p u b l i c a t i e s i Rapportage verwacht medio 1984 Trefwmrden: w a t e r k v a l i t e i t , D o l l a r d , l o z i n g , Nieuw S t a t e n z i j l ,
P-RING
EIGEN PEPSONEEL
flooptijd
t/m183 A
M
afd.~~.MM.GRlalg..bnal.' afd. afd afd
..
totaal
I I
Overeenk. nr.: Artikelnmer: Oparachtnemer :
,
1984 A
M
1985
1986
A
A
0.25
M
M
1987 A
M
1388 A
M
1989
later
totaal
A
A
A
M
M
M
0,25
0,25
0.25
FTZ v e r p l . N.: WPP-N : T a r i e f per n e t t o mensjaar :
.
T o t a a l i n kfl.: Uitg. WEB 1985: k f l . Aooq k f l . Hidden k f l .
X L G m Projectnumer: 0s-E-CO5
Naam: Onderzoek *loordzeewater
RwS-directie : RIZA Dienetonderdeel: OW.OA Taakqebied (OP): Basisaeaevens Themanr./naam : 1. Petinq Basisaeqevens ODpervlaktewater Aant. overeenk.: Projectleider : J.R. Ruisman Opdrachtqever : RIZA
00
het qehalte aan chlorofvl
Prioriteit: Datum oust. seutember 1984
In het kader van het routine-onderzoek wordt chlorofyl uitbesteed ontbreken van capaciteit binnen het RIZA.
+ teofytine chiorofyl
i)i.v.m.
samenwerkinq (zonder fin.verpl.1 , nee/ja. met: Intern RWS: Extern RWS: Subeidi=rende Inst.: Publicaties, ja, datum: resultaten warden o w e n o m e n in WAWU (3-maandelijks bericht) hefvmrden: PIEM:RAMMERING EIGEN PERSONEEL
Itotaal
I
Gvereenk. :rn RI-26 Rrtikelnummer: 145 Opdrschtnemer: TAUW
1
0.02
1
0.02
.
'1
I
FEZ verpl. nr.: WPP-nr : 6014/15 Tarief per nett0 menajaar:
I
I
I
lbtaal in kfl.: Uitg. WEB 1985: kfl. 34,2 Roo4 ktl. Midden kfl.
I
I
wmw
Naam: Onderzoek Noordzeovater
Projectnunnner: 09-E-Cllfi
RXS-directie: R I Z A o i e n s t o n d e r d e e l : OW.OA Taakgebied (DPI : Rasisaeqevens ?hemanr./naan : 1. Meting Basisqeqevens Oppervlaktenater a n t . overeenk. : l r o j e c t l e i d e r : J.R. Auisman W r a c h t g e v e r : RIZA P r o j e c t b e s c h r i j v i n g ( v a t , waarom) :
OP
m, zwevende s t o f en q l o e i r e s t
Prioritsit:
Datum o p s t . september 1984
IOR-nr,:
n.v.t.
Onderzoek Nocrdzeerrater oQ h e t g e h a l t e aan zwevende s t o f , g l o e i r e s t en TOC i n h e t kader van routine-onderzoek. Deze parameters worden u i t b e s t e e d w e n s qebrek aan c a p a c i t e i t b i j h e t RIZA.
.
Samenwerking (zonder f in.verpl.1 n e e / j a , met: I n t e r n RWS: Extern 'RWB: ~ u b s i d i ~ r e n dI en s t . : P u b l i c a t i e s , l a , datum: opnams r e s u l t a t e n i n k w a r t a a l b e r i c h t w a t e r k v a l i t e i t (3-maandelijks b e r i c h t ) Refwoorden: TOC, zwevende s t o f , s l o e i r e s t PROGRAMMERING EIGW PERSONEEL
OPereenk. nr.: RI-23 Artikelnunnnerr 145 Opdrachtnemer: C e n t r i l a b
.
FEZ v e r p l . nr : WP-nr 6004 T a r i e f wr n e t t o menslaar:
.:
F o t a a l i n kfl.: t l i t s . WEB 1985% k f l . 10,3 Roaq k f l . Midden k f l .
ALGEMEEN
Pro]ectnumer : 09-E-C07
Nam: Continue meting van zware metalen op de meetstations Lobith, Eijsden, Keizersveer en Kmpen
RwS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: CH.EIEI.MN Prioriteit: Taakgebied (DPl : Basisqegevens Themanr./nam: 1.Meting Basisgegevens-Oppervlaktewater Rant. overeenk.: Datum opst. september 1984 P r o j e c t l e i d e r : R.J. van Rodijnen/Dr. W.P. Cofino Oparachtgever : Projectbeschrijving (wat, waarom) : TOR-nr.: n.v.t. o o e l s t e l l i n ~ : 1 ) Permanente c o n t r o l e op de betrouvbaarheid van de meetresultaten categorie 1 2) Informatie verschaffen over 'normale.gehalten, i n c l . normale f l u c t u a t i e s 3 ) Continu onderzoek naar de s p e c i a t i e van metalen categorie 5 Relatie/kader Automatisch meetnet Werkwij ze: ad. 1: 2 monsters per monitor per maand voor analyse naar l a b r a t o r i u m v w r ~lnorqanische analyse Lelystad ed. 3: B i j CCn u n i t een aanpassirq vervsardigen waarbij het water op verscheidene manieren ~ o c b e h a n d e l dm r d t . Enkele monsters v w r controle naar het onder ad.1 gen-e labratorim. Organisatie en uitvoering: Organisatie d w r CH-Mn-MI. Uitvoerinq in overleg met CH-EM-AA en projekt. l e i d e r QI-01
.
Samenverking (zonder tin.verp1.) , nee I n t e r n RWS: Subsidilrende 1nst.i P u b l i c a t i e s r Nee Trefwwrden: Trenddetectie, a p e c i a t i e P-RING
R t e r n RwS:
EIGEN PERSONEEL
Overeenk. nr.: FEZ verpl. ,Rrtikelnumer: WPP-nr Tarief per n e t t o mensjaar:
.:
N.: Aoog k f l .
Totaal i n kfl.: Uitg. WEB 1985: kfl.Opdrachtnemec: Midden k f l .
ALGEMEEN P r o j e c t n u m e r : 09-E-COB
Nam: S i g n a l e r i n g van verhooqde g e h a l t e n aan o r g a n i s c h e m i c r o v e r o n t r e i n i g i n g e n (Si,~egom]
RWS-directie: RIZA Dienstonderdeel: CA.MM.OA Prioriteit: Taakgebied (DP) : Basisgegevens Thwanc./naam: (.Meting Basisgeqevens-Oppervlaktewater Aant. overeenk.: Datum o p s t . s e p t w b e r 1984 F r t n t r o p . A.A.J. van Rodijnen P r o j e c t l e i d e r s : d r s . P.C.M. Opirachtgever: R I z A P r o j e c t b e s c h r i j v i n g ( v a t , waaroml : IOR-nr.: n.v.t. D o e l s t e l l i n q Ket v e r a c h a f f e n van i n f o m a t i e m t r e n t d e g e h a l t e n , d e normale f l u c t u a t i e s d a a r i n en d e i d e n t i t e i t van een zo breed m o g e l i j k s c a l a aan o r g a n i s c h e m i c r o v e r o n t r e i n i g i n g e n i n g e f i l t e e r d r i v i e r water en h e t op s n e l l e w i j z e s i g n a l e r e n van s i g n i f i c a n t verhooqde g e h a l t e n van d e gemeten s t o f f e n . Werkwijze Op d e m e e t s t a t i o n s I o b i t h (19841 en E i j s d e n (19851 w r d e n c o n t i n u i s o l a t e n gemaakt van organ i s c h e m i c r o v e r o n t r e i n i g i n g e n u i t r i v i e r w a t e r . maze i s o l a t e n w r d e n t e r p l a a t s e onderzocht met g a a c h r e m a t o g r a f i e . U i t d e z e gegevens worden verhooqde g e h a l t e n a f g e l e i d en g w e l d . Ondersteuning h e e f t p l a a t s m.b.v. GC/W onderzoek t e L e l y a t a d aan i s o l a t e n . D i t l a a t s t e onderzoek g e s c h i e d t met l a q e r e f r e q u e n t i e . Relaties/Kader U i t b r e i d i n g a i g n a l e r i n g s f u n c t i e automatisch meetnet. LRWIS-Rwaliteit Aanvullend projektmatiq onderzoek 1. GC/MS onderzoek zwevende s t o f Lobith (DZO 85-011. Nagaan i n h o e v e r s e h e t o n d e r w e k van g e f i l t r e e r d r i v i e r w a t e r l e i d t t o t o n d e r s c h a t t i n g van d e w e r k e l i j k e g e h a l t e n , aan ' d e hand van een b e p e r k t a a n t a l m o n s t e r s i n h e t f i l t e r a c h t e r g e b l e v e n n e v e n d e s t o f i n ' o v e r l e g met MnreOS : e n Ci 01. 2. S i g n a l e r i n g M a a s s l u i s IDZW 85-24). O r i s n t e r e n d o n d e r m e k om na t e gaan of een d e r g e l i j k e :SIVEGOM systeem b r u i k b a a r is voor d e opsporing van c a l w i t e i t e n i n h e t Rijmondqebied IVerzoek 16k ~ B E R ]Gedurende . 1 2 maanden worden over p e r i o d e n van 2-3 dagen i s o l a t e n gemaakt d i e met GC/MS w c d e n :onderzocht. ! samenwerking lzonder fin.verp1.) , n e e / j a , met: ' I n t e r n m: E x t e r n RWS: Subsidiarende Inst.: :Publicaties: ja, datum: P u b l i c a t i e i n 820 nadat ca. 1 j a a r e r v a r i n g met h e t s y s t e w is verkregen Trefwoorden: Sivegom signalering bewaking anive automatisch meetnet inventarisaties waterkwaliteit. LAWISfiwaliteit
-
totaal
I
-
-
-
1,40
-
-
2.40
PROGMMK3RIffi UITBESTEDING
.:
,Overeenk. nr Actikelnurmner: 145 Opirachtnwer:
.
FEZ v e r p l . N.: WPP-N : T a r i e f per n e t t o mensjaar:
T c t a a l i n kfl.: Uitg. WE3 1985: k f l . c a . 10 Aoog k f l Midden k f l .
.
-
ALGP(EEN projectnummer: 09-E-201
Naam: Getijdemetinqen Waddenzee/Ems-Dollard
RWS-directie: RIZA Dienstonderdeel: OW.ND Prioriteit: Taakgebied (DP) : Basisgegevens Themanr ./naam: 1 .Meting Basisgegevens-Oppervlaktewater Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 Projectleider: I r . J.A.W. de W i t Opdrachtqever: RIZA P r o j e c t b e s c h r i j v i n g (wat, waarom): IOR-N.: n.v.t. Doe1 V e r k r i j g e n van i n z i c h t i n d e v a r i a t i e s i n d e q e h a l t e n van een a a n t a l s t o f f e n over een g e t i j . . Werkwij z e - O p 4 punten: f r e q u e n t i e 1 x p e r m a a d gedurende 1 g e t i j c y c l u s (13 u u r ) , e l k e 2 uur monsters op 2 diept e n . Analyseren o p .basisparameters.. D i t p r o j e c t l w p t van 1982 t / m 1985. I n d e z e 4 j a r e n z i j n 2 locaties a l s h w f d p u n t e n b e n o d , met name RAXX 00949 en 00707. Daarnaast z i j n e l k j a a r 2 punten r o u l e r e n d a l s b i j p l n t e n benoemd. I n 1982: RAXX 00985 en 00772
-
:
00713 00869 i V w r h e t l a a t s t e m e e t j a a r 1985 z i j n d a t d e punten EAXX 00969 en 00743
i
1983 1984
00988 00909
'samenwerking (zonder tin.verp1.) , nee/ja, met: ' I n t e r n RWS: J. .pubsidiZrende Inst.: & p l i c a t i e s : Nee/ja, datum: r a p p o r t a g e o v e i 1984 i n 1985 : Trefvoordenr '
\
E x t e r n RWSz
PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL
totaal
0.67
.:
Overeenk. N Actikelnumer: Opdrachtnemer :
PEZ v e r p l . nr.: WPP-N T a r i e f p e r netto mensjaar:
.:
T o t a a l i n kfl.: O i t g . !4EB 1985: k f l . Koog k f l . Midden k f l .
ALGEMEEN
Projectnununer: 09-E-401
Nam: Detail-ondezoek w a t e r k v a l i t e i t Noordzee tbv verdere o p t h a l i s a t i e routineprogramma
RwS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: d l . Z W Pcioriteit: Taakqebied (DPI : Basisgeqevena Themanr ./naam: 1 .Meting ~asisgegevens-0ppervlaktewater Aant. overeenk.: Datum opat. septenber 1984 P r o j e c t l e i d e r : i r . G.N.M. Stokman Opdrachtgever: R I Z A ProjectSeschrijving (wat. waarom) : IOR-nr.: n.v.t. Van de door de herziening van h e t routineprogrgmna Noordzee Lm.i.v. 1985) ontstane ruimte i n lab. capac i t e i t is t o t nu toe steeds een d e e l gereserveerd v m r aanvullend projectonderzoek met de .Eollandm. Van de i n 1984 geclaimde c a p a c i t e i t is OP d i t v e n t (14.06.84) nog weinig gebruik gemaakt &at: gegevens u i t 1983 v e r w r k t w r d e n en h e t RIZA a c t i v i t e i t e n op zee afbouwt d i e DDMI over moet nwen. Daar n i e t bekend is hoe de s i t u a t i e met de CGW e r i n 1985 voorataat, g e t u i g t het zeker van mrgvuldig herverdelen crm gemaakte afspraken na t e b l i j v e n kmen en dus veer c u h t e t e reserveren ooor 1985. OW-district ZW voocziet detail-onderzoek op de Noordzee t.b.v.: a . h e t verkrijgen van een beter beeld van de afwijkende concentratieverlopen Lvooral nutrianten) in b e t gebied ten noorden van de Waddeneilanden, tevens t e r verdere o p t i m a l i s a t i e van h e t routine-programma b. Verticaalmetingen i n beschouwd gebied, i n c l u s i e f dag- en nacht f l u c t u a t i e s . W e r k w i j re: : I n overleg m e t d i r . Noordzee en m e t DDMI zal een d e f i n i t i e f projectplan worden o w e s t e l d .
--
'Swenvsrking (zonder fin.serp1.) , j a r met: ' I n t e r n RWS: d i r e c t i e Noordzee a t e r n RWS: .SubsidiZrende Inst.: Publicaties: / j a , datum: n o t i t i e s uaarin r e s u l t a t e n w r d e n geevalueerd (rapportage m w e l i j k uitbeateden) Trefwcorden: o p t h a l i s a t i e routine-prcgranrma, dag-/nachtfluctuaties, vertikaal-metingen, input-metingen PKGRAMHERIffi EIGW PERSONEEL
Overeenk. nr.: Artikelnumer: 145 Opdrachtnwer:
F'EZ verpl. nr.: WPP-nr . : Tarief per n e t t 0 mensjaar :
Totaal i n kfl.: Vitg. WEB 1985: k f l . eoog k f l . Midden k f l .
RLGmEEN Projectnummer: 09-E-402
Naam: Aanwezigheid van dioxines in Rijkswateren
RWS-directie: XIZA Dienstonderdeel: OW.EID Prioriteit: Taakpebied (UP): Rasisgegevsns *emanr./naam : I. Xeting Basisgeqevens O~pervlaktewater Aant. overeenk.: Datum oust. seotember 1984 Projectleider: ir. E. Turkstra Opdrachtgever: RIZA Projectbeschrijving (wat, uaarom): IOR-nr.: n.v.t. In 1984 wordt orienterend onderzoek uitgevoerd naar de aanwezigheid van dioxines en dibenzofuranen in sedimenten van het Nederlandse oppervlaktewater (ca. 10 lokatiesl. Bij de keuze van de lokaties zal aangesloten w r d e n bij de resultaten van het onderzoek naar de aanwezisheid van deze stoffen in afvalwaterstromen (RIX-Ar4 en het onderzoek in aal (RIV) Wanneer de resultaten in het orienterende onderzoek daartoe aanleiding aeven zal het onderzoek in 1985 moeten worden vocrtuezet. Daarbij wordt qedacht aan een samenwerkinssproject vergelijkbaar met het onderzoek naar de aanwezigheid van PCB's in het Nederlands aquatisch milieu. V w r d e analyses van dioxines en dibenzofuranen moet rekeninq gehouden M r d e n met uitbesteding (Universiteit van Amsterdam1
.
.
Samenwerking (zonder fin.verpl.), nee/ja, met: Intern RWS: Subaidierende Inst. r . Eublicaties: ja, datum: 1985 Trefvoorden: dioxines benzofuranen sediment
Extern RWS:
P R O G W R I N G EIGEN PERSONEEL
Overeenk. nr.: Artikelnummer: 145 Opdrachtnemer: univ. van Amsterdam
.:
FEZ verpl. nr WPP-nr.: 6006/6007 Tarief per netto mensjaar:
m t a a l in kfl.: 75 Uitg. WEB 1985: kfl. 75 Midden kfl. R o c q kfl.
m.mm P r o j e c t n u m e r : 09-E-403
Nam: Sedimentonderzoek 'xesterschelde
was-directie : RIZA Dienstonderdeel: OW.ZW Taakqebied (DP): Basisaeqevens Themanr./nam : 1. Metinq Rasisaeqevens Oooervlaktewater Rant. overeenk.: P r o j s c t l e i d e r : inq. L.A. v.d. Kcay Oodrachtqever : R I Z A P r o j e c t b e s c h r i j v i n q ( v a t , waaroml :
Prioriteit:
Datum o p s t . seutember 1984
IOU-nr
.
: n-v. t.
-
I n h e t kader van h e t 5 j a a r l i j k s e onderzoek naar de a c t u e l e k w a l i t e i t van h e t sediment en h e t zvevend s t o f en h e t v e r l w p ervan i n d e Westerschelde z a l i n 19R4 d w r IR/l% h e t sediment M r d e n onderzocht. Ket proqramma z a l w r d e n o w e z e t o p b a s i s van d e i n 1974 en 1979 verkreqen r e s u l t a t e n en d e s t i j d s qecons t a t e e r d e h i a t e n i n kennis. Naast onderzoek naar d e m e t a a l q e h a l t e n z a l voor d e e e r s t e maal OD een bep e r k t a a n t a l punten h e t a e h a l t e aan o r a a n i s c h e m i c r o v e r o n t r e i n i a i n q e n worden beoaald. Tevens z a l aand a c h t M r d e n besteed aan een o p t i m a l i s a t i e van d e v e r q e l i j k b a a r h e i d van sedimenten ( n l . 50% 16um v e r s u s f r a c t i e 63um).
samenwerkinq (zonder f i n . v e r p l . ) , n e e / j a , met: I n t e r n RwS: IIxtern RwS: SubsidiSrende I n s t . : P u b l i c a t i e s : R a p w r t a a e van h e t I B / n z a l i n d e loop van 1985 v e r s c h i j n e n . R e f r o o r d e n : sedimentonderzoek PPJXPAHKZRING EIGEN PERSONEL
PROGRAHHERING VITBESTEDING Overeenk. nr.: WL-DWS .kctikelnummer: 145 Opdrachtnemer: IB/WL
.
FEZ v e r p l . nr : WPP-nr.: 6031 T a r i e f p e r n e t t o mensjaar:
T o t a a l i n kfl.: Uitg. WEB 1985r k f l . 100 KO& kfl. Midden k f l .
XLGmFN
projectnurmner: 09-E-404
Naam: I n v e n t a r i s a t i e contaminantes i n sediment fonderwaterbodems)
ms-directie: RIZA Dienstonderdeel: OW.ZW Taakqebied (DPI: Basisqeqevens Themanr./naam r 1. Metins Basisqeqevens Oppervlaktewater Aant. overeenk.: i r . E. T u r t s t r a Projectleider : Opdrachtqever : R I Z A P r o j e c t b e s c h r i j v i n g ( v a t , waaroml:
Prioriteit: Datum o p s t . september 1984
IOR-nr.:
n.v.t.
Voor een goede i n t e r p r e t a t i e en o p t i m a a l q e b r u i k van d e r e s u l t a t e n van 'huidiqm sedimentonderzoek is h e t n o c d z e k e l i j k een o v e r z i c h t van r e e d s e e r d e r u i t q e v a e r d sediment onderzoek i n d e Nederlandse wateren t e v e r k r i j g e n . Daarom is i n 1982 machtiqinq aangevraaqd 0x1 door h e t IB/WL een databank i n t e r i c h t e n contaminanten i n sedimenten. De opslaq van d e gegevena z a l zodanig z i j n d a t h e t R I Z A Be yegevens kan koppelen - .m-e-t WAPWAL-data. CQEL VAN DE INVENTARISATIE I S O.A.: h e t r e l a t e r e n van de k w a l l t e i t van h e t water aan d i e van h e t sediment; h e t o p t i m a l i s e r e n van h u i d i q en nc. w i t te voeren sedimentonderzoek. De i n v e n t a r i s a t i e is d a a r n a a s t t e v e n s q e u e n s t v w r h e t uerk binnen h e t p r o j e c t MIVEOS en d e qedachtenvorminq t.a.v. een mogelijke n o m e r i n q van de s e d i m e n t k v a l i t e i t .
--
Samenuerkino (zonder tin.verpl.1 , nee/la. met: I n t e r n RWS: Extern RWS: Subsidigrende Inst.: P u b l i c a t i e s . Nee/ja, datum: 1. f i l e met q w e v e n s 2. t o e l i c h t e n d vecalaq van IBIWL Xefvoorden: m i c r o v e r o n t r e i n i g i n q e n , sediment G- P
EICEN PERSONEEL
.:
Orrereenk. nr WL-DW25 Artikelnurmner: 145 Opdrachtnemer : IB/wT.
FEZ v e r p l . nr.: WPP-nr 6021 T a r i e f per n e t t 0 mensjaar:
.:
m t a a l i n kfl.: Uitq. WEB 1985: k f l . 133 Row k f l . Midden kfl'.
aLGz!lEEN Projectnummer: 09-E-501
Naam: Dwarsraaionderzoek Maassluis
RwS-directie: RIZA , Oienstonlerdeel: OW.Z:i Prioriteit: Taakpebied (DP) : aasisqeqevens Themanr./naam : 1. Metina Jasisaegevens dppervla2tewater Aant. overeenk.: Datum opst. september 1984 Projectleider : G. Mol Opdrachtgever : RER Projectbeschrijvinq (wat, waarom): IOR-nr.: n.v.t. Ten behoeve van een juiste bepaling van de belastinq vanlde Noordzee via de Rijn en toetsinq aan een ICSS-richtlijn voor vrachtberekeninqen zal onderzoek worden gedaan naar de verdelinq van concentraties over de dwarsdwrsnede van de Nieuve waterveq bij Maassluis. Eet onderzoek dient tevens om de beschikbare cijters uit het routine-programma beter te kunnen interpreteren. In het dwarsprofiel wordt een meeetnet van 18 puntsn om het uur gedurende 13 uur bemonsterd. De meting w r d t 2x per jaar uitqevoerd, 66nmaal bij lage en U n m a a l bij hoae Rijnafvoer. Rij d e metinsen is assistentie van 2 meetscheoen van WATLWAT nodiq tbv strwmmetinqen en een meetschip van DDMI tbv henonstering en kwaliteitmetinq. De resultaten van het dwarsraai-onderzoek zullen extern ververkt w r d e n ( T A W .
Samenwrkinq (zonder fin.verpl.1, nee/ja. met: Intern RWS: EYtern RWS: Subsidisrende Inst. : Publicaties: Nee/ja, datum: dwarsraaionderzoek Maassluis (eindverslag) 1986 Trefworden: PROGRAHMERING EIGEN PERSONEEL lwptijd 1984 t/m 1986 afd.OW.ZW aEd .W.AR.AA afd.CH.AR.U afd .W.hX.AA
t/m183 A
M
I
GR) I
1984 A
M
1985 M
A
---
1986
-
totaai
I
0.98
I
A
M
A
0.03 0.08 0.03 0,08 0,13 0,12 0,20 0.28 0,37 0,35 O,18 0.18
1987
1988
n
n
A
M
A
later
totaal
R
A
M
I
I
I 1 ,OO
0.98
1989
I
PROCRAMMERING UITBESTEDING
.:
PllZ verpl. nr.: WPP-nr.: 6010 Tarief per netto mensjaar:
bvereenk. nr Artikelnummer: 145 Opdrachtnemer : T A W lwptijd 1984 t/m 1986
t/mq83
1984
1985
1986
-
(60)
80
person .A person .M materieel totaal waarvan: F E Z verpl. Geen verpl.
1987
m t a a l in kfl.: Uitq. W 1985: (kfl. 60) Aoog kfl. Midden kfl. 1988
1989
M
later
totaal
AWEMEEN
Projectnummer: 09-E-502
Naam: Representativiteit Jutphaas vcar drinkwateronttrekkingspunt Loenen
RWS-directie: RIZA Dienstonderdeel: Ud.ND Taakgebied (UP): Easisqegevens ThwaIU ./naam: 1 .Meting Basisgegevens-Oppervlaktewater Aant. overeenk.: Projectleider: Ir. J.A.w. de wit Opdrachtgever : RWS dir Utrecht Projectbeschrijving (wat, waarom):
Prioriteit: Datum opst. september 1984
.
IOR-nr.:
n.v.t.
:Bij Mijnden (Nieuwersluisl w r d t uit het Amsterdam-Rijn Kanaal water ingenomen tbv Amsterdamse plassen ,waterleiding. Nagegaan dient te worden of een vast drinkwater-meetpunt op deze locatie ndzakelijk is inaast het meetpunt Jutphaas. Daarbij gaat het v w r a l an de micrwerontreinigingen (organixh en anorganisch) 'In 1985 zal op het routinepunt Loenen (Loenerslwtsebrug) met dezelfde frequentie als bij Jutphaas ionderzoek van verontreinigingen plaatsvinden. Zo moqelijk wordt hiennee in 1984 a1 aangevangen.
.
:
lSamenwerking (zonder fin.verpl.1 , nee/ja, met: /Intern RW.5: R t e r n RWS: :SubsidiOrende Inst.: i ; Publicaties: ja. datum: Ze helft 1985 zal over de resultaten worden gerapporteerd LTrefvoorden: drinkwater, Amsterdam-Rijn Kanaal I
: PROGRANMERING EIGEN PERSONEEL
,! lcaptijd -~
t/m183
1984
1985
1986
1987
1988
1989
later
totaal
R
R
K
E
R
E
E
1985
E afd.Ud.ND afd.CK.AR.AA afd.CK.MM.RA afd.CB.MH.GR afd.CK.MM.oA
M
K
H
Overeenk. nr.: Artikelnmer: :O@rachtnemer :
M
M
M
H
0.02 0,Ol 0.02 0.02 0.01
oA)
totaal
M
0.08
m Z verpl. nr.: WPP-IU : Tarief per netto mensjaar:
.
Totaal in kfl.: Uitg. WEB 1985: kfl. Eoog kfl. Midden kfl.
M
M
.?.LGD(EE:I
Projectnummer: 09-Z-503
Naam: V w r k o m e n van miccoverontreiniginq in sediment en orqanismen waddenzee en Eems-Dollard.
RWS-directie: RIZA oienstonderdeel: BI.HV Taakgebied (DP): Basisgegevens ?hemanr./naaa : 1. Meting Rasisraegevens Oppervlaktewater Aant. overeenk.: ?rojectleider: X. Essink Codrachtgever: R I W Projectbeschrijving (vat, waarom) :
Prioriteit: Datum oost. September 1984 IOR-nr
.: n-v.:.
Op diverse fronten, 0.a. inwinning basisqeqevens, ad-hoc vragen t.b.v. de adviserinq en cont.role van effecten van saneringen van lozinuen is informatie nodig omtrent het v w r k o m e n van zowel orqanische als anorganische microverontreinigingen in sediment en organismen (bodemfauna en puitaal). De resultaten uocden gebruikt M o r 0.a.: veraroting kennis accumulatle processen verbeterinq onderzoeksmethcdiek . . verbetering interpretatie mcqelijkheden routinematiq onderzoek De werkwijze is afhankelijk van de vcaagstelling maar komt in grote lijnen neer op: monstername in veld (81-W vmrbewerking monsters (DI-W; Ctl-Gron.) analyse (CH-Gront uitbestedinq) Samenwerkins (zonder fin.verp1.) , nee/ja, met: Extern RWS: Intern RWS: Subsidierende Inst.: Publicaties: ja, datum: 1984: rapportaqe over organische microverontreiniging in het Eems Dollard estuari8xi (BAOW-DN) hefwoorden: Microverontreiniqinqcn, metalen, E m s Dollard, Waddenzee, sedtment, puitaal PROGRAMElERINC EIGEN PERSONEEL
--
-
--
- -
.:
Overeenk. nr Artikelnuwner: 145 Opdrachtnemer : I B F n
.:
FEZ verpl. nr.: WPP-nr 6017 Tarief per netto mensjaar:
Totaal in kfl.: Uitg. WEB 1985: kf1.(25) Roog kfl. Midden kfl.
mmm Irojectnumer: 09-13-504
>?am: Microverontreiniainaen in zeewater
RWS-directie: RIZA Oienstonderdeel: CW.ZW Taakqebied (DP): Sasisqeqevens Themanr./nam : 1. Wetina Basisgeaevens Cooervlaktewater Aant. overeenk.: Projectleider: ir. C.Venema Opdrachtqever : RIZX Projectbeschrijvinq lwat, waarom):
Prioriteit: Datum opst. september 1984 IOR-nr.:
n.v.t.
In voorgaande jaren is door het NIOZ o p verzoek van het RIZA 2 maal orisnterend onderzoek verricht naar de aanveziaheid van enkele oraanische microverontreiniainqen in zeewater. OD basis van de beschikbare resultaten zal 20 moaelijk in 1985 en anders in 1986 door het NIOZ een proaramma w r d e n o p e z e t welke meer inzicht zal verschaften in d e verdelim over de water en zwwrende stof Ease van de aenoemze vcrbindinaen. net onderroek is mede van belana voor de interoretatie van de resultaten van het JMC onderzoek in oraanismen.
-
-
Samenwerking (zonder fin.verp1.) , nee/ja, met: Extern RWS: Intern RWS: SubsidiSrende Inst. : Publicaties, ja, datum: Verslag van onderzoek (door RIOZ) begin 1986 hefworden:
looptijd 1985 t/m 19
1984
th'R3 A
M
R
afd.OW.ZW afd am. afd
1986
1987
R
A
A
M
1988
M
A
1989 M
A
M
later
totaal
A
S
0.02
.
1
M
1985
.
totaal
bvereenk. nr.: ? Artikelnunrmer: 145 Opdrachtnemer:
I
I
F E Z verpl. nr.: WPP-nr 6511 Tarief per netto mensjaar:
.:
I Totaal in kfl.: Uitg. WEB 1985: Lfl.(501 Midden kfl. Aocq kfl.
M
M
O N D E R Z O E K S P L A N
R I Z A
1 9 8 5
categorie 2. Controle Lozingsvergunningen Afvalwater
januari 1985
ALGEMEEN Projectnummer: 09-F-C01'
Naam: routinematiq afvalwateronderzoek (incl. "Bepaling van het gehalte van extraheerbaar gebonden c h l m r " )
RWS-directie: RIZA oienstonderdeel: AW.SC Prioriteit: Taakqebied (DPI: Basisqeqevens Themanr./naaa : 2. Controle lozir.gsvesqxnningen af7Zlriater Aant. overeenk.: Datum opst. septemter 1984 erojectleider: ing. J. Hendriksma Opirachtgever : RIZA IOR-nr.: n.v.t. projectbeschrijving (wat, waarom): Het verkrijqen van een inzicht in de kwaliteit en kwantiteit van g e l m s d afvalvater m e t s i n q hiervanLaan de,- in de vergunninq gestelde eisen ContrBlemetinqen in het kader van de heffing
-
-
-
Samenxerkinq (zonder fin.verp1.) , nee/ja, met: Extern RdS: Intern RWS: Subsidierende Inst.: rapportaqe continu aan waterkualiteitsbeheerders en lozers ja, datum: Publicaties: id binnen RIZA beschikbaar T r e f m r d e n : afvalvateronderzoek, vergunningencontrole, heffing
--
PROGPAMXERING EIGEN PE?SONmL lmptijd 1984 t/m 1986
H
aM.AW.HC a f d .cH.AR.AA afd .cH.MM.A4 afd.CH.E(M.OA atd.BI.ET afd.CH.MM.m totaal
Overeenk. nr.: Artikelnwnner: 145 Omirachtnemer:
M
)
1985
19R6
1987
1988
R
R
R
A
1984
t/m183
R
M
-
10~51
-
9.20
-
M 10.50
113,2
-
M
M
29.07
later
totaal
R
R
R
M
10~56
I
13.2 I
25,07
M
1989
29.07
.
FEZ verpl. nr : WPP-nr.: 6018 + 6104 Tariet per nett0 mensjaar:
,
'ibtaal in kfl.: Uitq. WEB 1985: kfl. 50.7 K m q kfl. Midden kfl.
vaarvan:
-
M
M
-
RLGEElEEN p r o j e c t n m e r : 09-Be02
Naw: ad hoc onderzoek afvalwater
m - d i r e c t i e : RIZA oienatonderdeel: w.EC Taakgebied (DP) : Baaisgegwens Thenanr./naw: 2. Controle lozingsvergunningen afvalwater Aant. overeenk.: Pcojectleider: in¶. J . Aendriksma Opdrachtgever: RlZA P r o j e c t b e s c h r i j v i n g (wat, waarom):
-
prioriteit:
Oatom opst. September 1984
IOR-nr.:
n.v.t.
ondermek i n h e t kader van c a l w i t e i t e n , j u a t i t i e . bijzondere l o z i n g e a i t u a t i e s
Smenwrking (zonder fin.verp1.) , nee/ja, met: '1ntern m: = t e r n RWS: Subaidierende I n s t Publicaties: j a , datum: rapportage per geval naar opdrachtgever/vermeker rapportage binnen RIW beschikbaar Trefvoorden: afvalwateronderzoek
.:
l o o p t i jd permanent
afd.AW.EC afd.cE.AR.A.4 afd.CB.MM.OA afd.cE.Mn.A.4 afd.BI.ET totaal
'Overeenk. nr.: Artikelnumer : dpdrachtnemer :
-
t/m183
a
n
1984
a
n 0.24 0.10 0,36 0.10 0.01
0,81
1985
1986
E
a
M
0.24 0.10 0,36 0.10 0.01 0.81
1987
n
a
n
1988
a
n
1989
later
totaal
a
a
a
n
0.24 0,lO 0.36 0.10 0.01 0,81
F E Z verpl. nr.: WPP-nr.: G.I.R.C. Tarief per n e t t o mensjaar:
Totaal i n k t l . : Uitg. WEB 1985: k f l . Row k f l . Midden k f l .
n
n
: ALGmErn i Projectnurmner : 09-F-901
.
i RWS-directie
Naam: I n d i v i d u e l e behandelinq van a f v a l w a t e r b i j v e r s p r e i d e bebouvinq ( o n d e r d e e l Minderhoudhoeve) VROH p r o j e c t
-
: RIZA'
j Dienstonderdeel: AW.AFJ.ZT
Prioriteit:
i Taakqebied (DP) : Basisgeqevens Themanr./naam: 2. C o n t r o l e Lozingsvergunningen a f v a l w a t e r Datum o p s t . september 1984 Aant. overeenk.: P r o j e c t l e i d e r : ing. 3. d e J a q e r I Opdrachtgever : R I Z A I P r o j e c t b e s c h r i j v i n q ( m t , waarom): IOR-nr : n .v. t Sinda 1979 w r d t door Witteveen en B o s , i n o p d r a c h t van h e t m i n i s t e r i e van V o l k s h u i s v e s t i n a , R u k t e : l i j k e Ordening en Milieu (VROH) een onderzoek qedaan naar h e t f u n c t i o n e r e n van k l e i n e a f v a l w a t e r .; z u i v e r i n g s i n s t a l l a t i e s . E&n van d e t e onderzoeken zuiveringssystemen b e v i n d t z i c h o p d e i r . A.P. Minderhoudhoeve t e S w i f t e r : band ( c a p a c i t e i t 200 i.e.1 en b e s t a a t u i t een s e p t i c - t a n k , oxydatiebed en nabezinkingstank. j Bet s t r e v e n b e s t a a t om d e werkzaamheden t.b.v. h e t p r a c t i j k o n d e r z o e k zoveel moqelijk onder t e brengen b i j d e d i r e c t betrokken en waterkwaliteitsbeheerders. j / I n d a t kader v e r r i c h t h e t R I Z A d e analysewrkzaamheden, m o r t v l o e i e n d e u i t h e t o n d e r w e k d a t w r d t ! v e r r i c h t o p d e Minderhoudhoeve. I I
j
:
.
.-
.
-
-
' Samenwrking
(zonder fin.verp1.)
, ja,
met:
i I n t e r n RWS:
/ Subsidi8rende
Extern RWS: VROM, Witteveen en Inst.:
sos
VROM
i P u b l i c a t i e s : Nee/ia. datum: ! Trefwoorden: a f v a l m t e r z u i v e r i n g
I
, PROGRAMKEFlING EIGEN PERSONEEL
.
: :
looptijd 1985 t / m 1986 afd.AW.AB.7.T afd.CB.AR.M afd afd.
.
t/mq83 R
1984 ~
R
. 1985 n
BM
0,13 0.27
0.13 0.27
1986
A
n
1987
A
n
1988
1989
A
B
M
n
later
totaal
R
B
0.13 0.27
totsal
I
:
Ooereenk. N.: Artikelnummer : Opdrachtnemer:
.0,40
0.40
N.:
FEZ v e r p l . WPP-nr : T a r i e f per n e t t o mensjaar:
.
m t a a l i n kfl.: Oitq. WEB 1985: k f l . Row k f l . Midden k f l .
M
n
. ,
!ALGEHEEN
.Projectnlmrmer: 09-F-201 Naam: ~ i e t v e l dElburg RWS-directie: RIZA D i e n s t o n d e r d e e l : AW.AE.ZT Prioriteit: Taakgebied (OP) : Basisqeqevens Themanr./naam: 2. C o n t r o l e 1ozinSsvergunningen a f v a l w a t e r jAant. avereenk.: Datum o p s t . september 1984 :Projectleider: J. de Sager iapdrachtgever: Werkgroep s a n e r i n g Randmeren : P r o j e c t b e s c h r i j v i n q ( v a t , raarom) : IOR-nr.: n.v. t. : V i t onderzoek naar de z u i v e r i n g van a f v a l t a t e r , afkomstig van r e c r e a t i e g e b i e d e n i n Plevoland, is geble:ken d a t met r i e t - en biezenvelden goede r e i n i q i n q s r e s u l t a t e n verkeqrn kunnen w r d e n . Er is s p r a k e van b a c t e r i o l o g i s c h e r e i n i q i n q , a f b r a a k van o r q a n i s c h e s t o f door micro-organismen, afname en v a s t l e g g i n g van ' n u t r i ~ n t e nen bezinkinq van zvevende delen. ;De werkgroep Sanering Randmerenverwacht d a t r i e t v e l d e n een b e l a n g r i j k e f u n c t i e kunnen v e r v u l l e n binnen h e t pakket s a n e r i m s m a a t r e g e l e n d a t nodiq is om d e w a t e r k w a l i t e i t van d e randmeren t e v e r b e t e r e n . Vooral . n a - r e i n i g i n q van e f f l u e n t e n van r.w.2.i. m.b.v. r i e t v e l d e n v e r d i e n t nader onderzoek. (hn een d e r g e l i j k onderzoek u i t t e kunnen voeren is een r i e t v e l d v w r d e n a - r e i n i q i n g van h e t e f f l u e n t van d e r.w.z.i. te 'Elburg aanqeleqd. :Vwr onderzoek, b e q e l e i d i n q en beheer van d i t r i e t v e l d is een ad hoc werkgroep i n g e s t e l d . w a a r i n o o k h e t :RIZA is v e r t e g e n w o r d i q d . Bet RIZA neemt i n d i t onderzoek een d e e l van d e a n a l y s e s mor haar rekening. ?De o v e r i g e a n a l y s e s w r d e n door d e RIJP v e r r i c h t . 'Bet onderzoek w r d t met h e t volgende u i t g e b r e i d : Naast b a c t e r i o l o g i s c h onderzoek z a l naqeqaan w r d e n . : V a t h e t e f f e c t is van een r i e t v e l d o p d e e l i m i n a t i e van v i r u s s e n . Virussen gedragen r i c h i n water g e h e e l landers dan b a c t e r i s n . De v i r u s s e n , m.n. d e e n t e r o v i r u s s e n , w r d e n qevolgd met behulp van een e n t e r o v i : r u s i n d i c a t o r , d e z e b a c t e r i o f a g e n (ook v i r u s s e n l . U i t d e p r a k t i j k is gebleken, d a t z i e k t e n opgelopen t i j !dens r e c r e a t i e i n water mar h e t o v e r q r o t e d e e l v e r o o r z a a k t r o r d e n d m r v i r u s s e n . I n d e toekomst z u l l e n , jnaast i n d i c a t o r e n voor d e b a c t e r i o l o g i s c h e k w a l i t e i t , ook i n d i c a t o r e n mor d e v i r o l o g i e s c h e k w a l i t e i t i n : r i c h t l i j n e n m o r r e c r e a t i e en schelpdierkweekwater w r d e n opqenomen. jSwenwerking (zonder f i n - v e r p l . ) , n e e / j a , met: Extern RWS:RIJP,RIVM,Zuiveringsschap V e l u m , I n t e r n RWS: ZZW ' S u b s i d i s r e n d e Inst.: Prov.Waterst.utrecht Publicaties: j a , datum:- I n t e r n r a p p o r t verkqroep R i e t v e l d e n ( p e r . j u n i '78 t o t 1-1-'79). diverse e i n d r a p p o r t a g e na a f l o o p van d e proeven t u s s e n t i j d s e verslaqen, hefwoorden: z u i v e r i n g s t e c h n i e k , r i e t v e l d e n
-
-
PRCGQAMHERINGEIGEN PERSONEEL
PROG-RING VITBESTEDING Overeenk. nr Artikelnlmrmer: Opdrachtnwer:
.:
looptijd 1985 t / m 1987
t/m183
.
1984
pers0n.R pers0n.M meter i e e l totaal waarvan: FEZ v e r p l . Geen v e r o l .
-
.:
FEZ v e r p l . nr WPP-nr : T a r i e f per n e t t 0 mensjaar:
-
1985
1986
1987
mtaal i n kfl.: Vitq. WEB 1985: k f l . iMos k f l . Midden k f l . 1988
1989
later
totaal
O N D E R Z O E K S P L A N
R I Z A
...............................................
1 9 8 5
categorie 3. Oppervlaktewater Advisering
januari 1985
ALGEMEEN Projectnmmner: 04-EX01
Naam: invloed lozing Ti02-afval in de Noordzee
RWS-directie: RIZA Dienstonderdeel: OW.ZW Taakgebied (DP): Seheer Themanr./naam: 3.Oppervlaktewater advisering Aant. overeenk.: Projectleider: ir. G.N.M. Stokman Opdrachtgever: RIZA 'Projectbeschrijving (wat. waarom):
Prioriteit: Datum opst. September 1984 IOR-nr
.: n.v.
t.
In het kader van de uitvoerinq van een EG-richtlijn m r d t reeds jaren lanq onderzoek uitgevoerd near de invloed van de dumping van TiO2-afval in de Noordzee. Bet RIZA verzorgt de wateranalyses en draaqt financieel bij aan kosten oraanismen onderzoek (macrobenthus determinatie) Na ontvikkeling van de Ti-analyse dienen noq monsters uit Morgaande jaren, opaeslagen in diepvries, onderzocht te worden op Ti-tot.
.
i
i i !
lsamenwerking (zonder fin.verpl.1 , ja, met: Intern RWS: Dir. Noordzee, DDMI Extern RWS: EON ISubsidisrende Inst.: ipublicaties: ja, datum: Diverse interim rapportaqes van resultaten door dir. Noordzee , SOEDE-publicatie 1982-1 Macrobenthic fauna. i ITrefwoorden:
--
1
.
. .PROGRAME(ERRJG
EIGEN PERSONEEL
looptijd t/m 1989
t/m183 A
afd.OW. ZW afd.BI.MV afd.CB.AR.AA GR) afd.CB.MM.AR(GR) I totaal
Overeenk. nr.: Artikelnumer: Opdrachtnemer :
waarvan:
M
1984 E
M
1985
1986
1987
1988
1989
later
totaal
E
E
B
A
K
A
!I
M
M
M
M
M
M
M
0.03 0.01 0.01 0.09 -
0.14
.
.:
PEZ vervl. nr WPP-nr : Tarief per netto mensjaar:
mtaal in kfl.: nitq. WEB 1985: kfl. 30 !.bw kfl. Midden kfl.
A L G m I
P r o j e c t n l m e r : 04-8-202
Naam: Controlemonsters baqqerspecie
RwS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: Ow.ZW Taakoebied (DP) : Beheer Thwanr./naam: 3.Oppervlaktewater Adviserins Aant. overeenk.: Projectleider: ir. E. ~ u r k s t r a Opdracbtqever: D.G. t.b.v. beheersdirekties Projectbeschrijvinq ( v a t , waaroml:
Priociteit:
Datum opst. September 1984
IOR-nr
.: n .v. t.
tiaar aanleiding van een CG-brief tan het R I Z A inqeschakeld worden a l s controle laboratorium voor de analyse van baqserapeciemonstera. Ooor OW-DZW vordt, mede namens de andere twee d i s t r i k t e n binnen oppervlaktewater een a a n t a l van d e l e 'controlemonsters opqevoerd. '
Samenwerking (wnder fin.verp1.) , nee/ja, met: Intern RWS: Extern RWS: Subsidigrende Inst.: Publicaties: j a , d a t m r Indien voldoende verqelijkinasmateriaal aanweziq is van een bepaald l a b r a t o r i u m ktannen r e s u l t a t e n van een verqelijkinq i.0.m. Chemie vorden qerapporteerd. Trefworden: baqqerspecie, lab. e v a l u a t i e PROGRAMMERING EIGEN PERSON5
lwptijd
t/m183 R
afd .m. ZW afd .CH.AR.M afd.CH.m.OA afd .CH.MM.OA afd.Cli.Mn.GR
M
'GR)
I
.:
t/m
-
perr0n.A person .M mater i e e l totaal waarvan : FEZ verpl. Cnen verol.
M
1985
1986
H
H
1987
1988
1989
later
totaal
M
M
M
A
H
A
A
B
0,02 0,02 0.08 ,Or04
M
M
1
1984
I
0,17
m t a a l in kfl.: Uitq. WEB 1985: k f l . RCGQ k f l . Midden k f l .
FEZ verpl. nr.: WPP-nr.: Tarief per n e t t o mensjaar: t/m'83
M
M
0.01 0,12 0.20 0.22 10,24
0.79
Overeenk. nr Artikelnumer : Opdrachtnemer : lwptijd
H 0.01
totaal
1984 1985
1984
t/m
1984 1985
1985
1986
1987
.
1988
1989
later
totaal
I
ALGPIEW P r o j e c t n m e r : 04-EX03
Naam: e f f e c t e n l o z i w Tiofine
RUS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: OW.ZW Prioriteit: Taakqebied (DPI : Beheer Themanr./naam: 3.0ppervlaktewater Adviserinq Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 19R4 Projectleider: G. H01 a p d r a c h t q e v e r : BER . , , P r o j e c t b e s c h r i j v i n q (wat, waarom) : IOR-nr : n.v. t. Volqens een d a a r t o e o w e s t e l d e E G r i c h t l i j n d i e n t i e d e r j a a r ondecmek t e w r d e n u i t q e v o e r d n a s r d e invloed van d e l o r i n s v a n . T i o f i n e o p h e t a q u a t i s c h m i l i e u i n h e t Scheur. R e t p r w r m a is gebaseerd o p d e t o t nu toe verkcegen r e s u l t a t e n . Met behulp van v a a c t u i q e n en moqelijk een v a s t e o p s t e l l i n q i n i e d e r q e v a l d r i e keer een bemonsterinq van h e t oppervlaktewater en BCn Leer sediment en organismen ( A M ) . I n 1985 aanschaf van een v e r p l a a t s b a r e a u t m a t i s c h e m e e t o p s t e l l i n q d i e t w v e r a t u u r , q e l e i d e n d h e i d , PR en 0 2 kan meten en zo m w e l i j k d i e p t e en t r o e b e l h e i d . strwnrmetinqen en waarneminqen b i l Per m e e t t o c h t een meetschip D D n I en tnee meetscheven W en W t.b.v. ,h e t l o z i n q s p u n t .
.
Samenwrking (zonder f i n - v e r p l . ) , n e e / j a , met: I n t e r n RUSr Extern RWS: Subaidigrende I n s t . : P u b l i c a t i e s : j a , datum: Ret R I Z A z a l i.s.m. BER d e r a p p o r t a q e v e r z o r s e n . I n '86 z a l een o v e r z i c h t s r a p p r t aan d e 8: verzonden moeten w r d e n . Refwoorden: PROGRAf4WXING EIGW PERSONEEL iooptijd 1985
t/mg83 R
a f d .OW. ZW afd .CB.AR.RA afd.CH.AR.AA(GR) afd..CB.Mn.RA(GR) afd.CH.Mn.MN afd.BI.ZV
M
1984 R
M
-
1985
1986
R
H
M
0.12 0.04 0.01 n.26 0.02 10.03
I
totaal
1987
n
n
ri
1988
n
R
I
I
1989
n
e
I
I
later
totaal ,
H
H
M
I
0,48
PRWRAPMERING OITBESTEDING Orrereenk. nr.: Artikelnumer: Opdrachtnemer: RIZA l w p t i jd
t/m183
person .R person .M materieel totaal waarvan : FEZ v e r p l . Geen v e r o l .
'
.
WZ v e r p l . nr.: WPP-nr : T a r i e f per n e t t o mensjaar:
1984
1985
1986
1987
Totaal i n kfl.: Uitq. WEB 19R5: k f l . Rcog k f l . Midden k f l .
1988
1989
later
totaal
M
I
ALGPIEEN
Projectnunrmer: 04-E-101
Naam: Nutrisntenbelastinq-Gcoimeer
RWS-directie: RIZA .Diens;onderdeel: OW.ND Prioriteit: Taakqebied IDP) : Beheer Themanr./naam : 3. Oppervlaktewater Advisering illant. overeenk.: Datum opst. september 1984 iprojectleider: ir. J.A.W. de Wit ppdrachtqever: RIZA IOR-nr.: n.v.t. Projectbeschrijvinq (wat, waarom) : Probleemstellinq: beantwarding van de vraaq of defosfateren o p alle 21 RWZI's, qeleqen in het afwaterinasqebied van Eenr en Gooimeer, met redelijke mate van zekerheid zal leiden tot verbeterinq van de eutrofierinqstoestand van beide meren. wer kwijze : intensief rneten van afvoer en concentraties aan nutrienen in alle toevoeren van Eemen caoirneer idem in alle toevoeren van de rivier de Eem idem in alle overiqe in het afwaterinqsqebied qeleqen RWZI's
-
-
!
:Samenwerkinq (zonder fin.verp1.) , nee/ja, met: ,Intern RWS: ZZW,Wat&Wat-DNO Extern RWS: PWS-Utrecht,Zuiverinssschap Am.Subsidi8rende Inst.: ate1 en Gooiland, idem Veluwe Publicaties: ja, datum: Verwachte publicatiee medio 1985 ,Trefvoorden: waterkwaliteit eutrofisrinq sanerinq defosfaterinq Eem-/Gooimeer
-
-
-
-
I
PROGRAKWERING EIGEN PERSONEEL lwptijd 1981 t/m 1985
t/rn181 A
afd.CR a M .OW.ND afd.W.OWA0 afd .ZT. afd.BI.Zv
M
A
M
1983
1984
1985
B
R
R
M
0.01 0,33 0.01 0.04 0.13 0.03 0.01 0.07
-
I
totaal
0.04
.:
M
-
-
0.55
1984
-
1986
totaal
E
R
M
I
I
I
0.40
0.56
1985
n
R
later
-
PEZ verpl. nr.: WPP-nr : Tarief per nett0 mensjaar : t/mq83
n
R
0.20 0.05 0,20 0.12 0.26 0,03 0.21 0.06 0.01 n.09 o,oi o.08 0.04 0.03 0.01 0.04 0*021
-- - . - 1 - 1 0.58
1987
1986
n
.
Overeenk. nr Futikelnmer: Wrachtnemer: lwptijd 1981 t/m 1985
1982
1987
Totaal in kfl.: Uitq. WEB 1985: kfl. Bocq kfl. Midden kfl. 1988
1989
later
totaal
person.8 person .n materieel toteal narvan: FEZ verpl. Geen verpl.
I
I
I
M
AUiEYPEEN Projectnummer: 04-E-201
Xaam: Eutrofierinasonderzoek MarkermeerPestelijke randmeren narkervaarn
RwS-directie: RIZA Dienstonderdeel: 0W.m Taakgebied (DPI : Reheer Themanr./naam : Oppervlaktewater Mviserina aant. overeenk.: Projectleider: drs. E.' Jaatman Opdrachtgever: ZZW Projectbeschrijvinq (vat, waarorn) :
Prioriteit: Datum o ~ s t . SeDtember 1984 103-3r.:
n.v.t.
net verkrijgen van inzicht in de invloed van biotische en abiotische factoren die bepalend zijn VDOC de algenuroei in het Markermeer en de toekmstice vestelijke randmeren, in het bijzonder in ,relatie tot de invloed van slibdynamiek en waterbeweuins o p het optreden van blauwalqbloeien. De onderzoekaresultaten,zullen w r d e n gebruikt bij toeaassing van belanq zijnde waterkwaliteitsmcdellen, bij het adviseren van de beheerder over inrichtinu en beheer westelijke randmeren. Door directie Zuiderzeewerken w r d t thane qewerkt aan een plan van aanpak v w r het totaal te verrichten onderzoek. Vwrtzetting van onderzoek 1982-1983. Is in begrotinq 1985 opgenomen onder d e naam .Modellering westelijke randmeren Markerwaard".
Samenwerking (zonder fin.verpl.), ja, met: Intern RNS: ZZW,WaWa DNO Subsidierende Inst.: Publicaties, ja, datum:'in 1985 Trefvoorden: eutrofisrinq-alqenbloei-lichtklhaat
R t e r n RWS: RIJP
PRCGWLEMERING E I G m PERSONEEL looptijd 1985 t/m 1986
H
afd.Ow.ND afd.BI.ZV afd .CR.AR.AA afd.
j totaal
1984
t/m183 M
H
1985
M
H 0.23
M
OPereenk. nr.: Artikelnumner: 145 Opdrachtnemer: W 'L
I
i,gn
.:
R
M
1987
1988
1989
H
H
A
M
M
M
later
totaal
R
R
M
0.05 1
I
1986
,-
0.65
I .
FEZ verpl. nr : 6453/6454 WPP-nr Tarief per netto mensjaar:
I
I
I
I
m t a a l in kfl.: Uitg. WEB 1985: kfl. 60+(100) Aoog kfl. Midden kfl.
M
RCGW.EEN Projrctnummer: 04-E-301
4aam: Onderzoek vuilstorten Benedenrivierenqebied
RWS-directie: RIZA Dienstonderdeel: W . Z W Taakqebied IDPI: Beheer nemanr./naam : 3. Oppervlaktevater hdviserinq hant. overeenk.: 7rojectleider: ir. E. Turkstra Opdrachtqever: RER Projectbeschrijvinq (vat, waarom):
Prioriteit: Datum opst. september 1984 IOR-nr. : n .v. t.
In de afqelonen jaren is qebleken dat in het BER-qebied vele afvalstortplaatsen lanqs de rivieren zijn gelesen. Op sommiqe plaatsen heeft dit qeleid tat borlem- en waterverontreiniging. In d+ Kollandse IJssel is dit uitvoerig onderzocht (rapportaqe afgerond 1983). In 1985 zal via chemisch en biologisch onderzoek worden naqeqaan rat de invloed is op het aquatisch milieu o p enkele plaatsen waar duidelijk van belnvloeding sprake is. Resultaten van het biologisch onderzoek linventarisering macrofauna) zullen w r d e n gerelateerd aan de (chemische) slibkvaliteit, teneinde meer inzioht te krijqen in de absolute schadelijkheid van verontreinigd sediment.
Samenwerkinq (zonder Ein.verpl.1, nee/ja, net: Intern RwS: Subsidierende Inst. I Publicaties: jar datum: verslag van onZerzoek Trefvoorden: slib, microverontreinigingen, macrofauna
Extern RWS:
PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL lmptijd 1985
1984
t/mVa3 B
aEd.Ow.zw afb.BI.Zv afd.CR.hR.AA afd .CK..W.OA afd.CR.MM.OA afd.CR.m.AA
M
A
'GR)
I
totaal
M
1985
1986
1987
1988
1989
later
totaal
B
B
R
H
B
H
K
M
0.03 0.02 0.05 0.18 0.42 0.18 (0.12
---
M
I
M
I
M
I
M
I
1 ,OO
M
I
PROGPAMAERING UITBESTEDING
.
Overeenk. nr : Artikelnmer: 145 Opdrachtnemer: T A W
FEZ verpl. nr.: WPP-nr.: 6458 Tarief per netto mensjaar:
Totaal in kfl.: Uitq. WEB 1985: kfl. 21 Roog kfl Midden ktl.
.
M
~RU;MEW
Projectnmer: 04-E-302
Naam: Elonitoriq NTA in oppervlaktewater en Zuiverinasinstallaties
RWS-directie: RIZA Prioriteit: Dienstonderdeel: OW.ND Taakqebied (DP): Beheer Thaanr./naam : 3. oppervlaktewater Pdviserinq Rant. overeenk. : Datum opst. september 1984 Projectleider: ir. J.A.W. de Wit/inq. A. Griffioen Opdrachtqever : RIZA Projectbeschrijvinq (wat, waaroml: IOR-nr.: n.v.t. Nu het qebruik van NTA, als fosfaatvervanqer in wasmiddelen, de komende jaren fors zal toenemen vordt hat zaak de ontwikkelinq van de NTA-niveau's in riool- en oppervlaktewater, met name in onqunstiqe situaties, te qaen volqend. Aan (tel hoqe niveau's kunnen nl. benaren kleven. In 1984 en in de winter van '84/'85 zal daartoe het effluent van een aantal RnI's en het oppervlaktewater in het stroomqebied van Valleikanaal en Eem o p diverse punten periodiek en soms qedurende 8 daqen daqelijks worden bemonsterd en op NTA-qehelte onderzocht. De qeqevena dienen tevens ter vaatlegqinq van het verwijderinqsrendement in RWZI' en ter toetainq van een model.
-
l~amenverkinq (zonder fin.verpl.1 , ja. met: Extern RWS: vROn,Unie v.Waterschappen,Z.S.VeIntern Rws: Zzw,wawa-DNO 1uwe.qem.Bunschoten.PWS Otrecht, SubsidiCrende Inat fa.~~&torc~~~~~ble Publicaties: ja, datum: publicatie verwacht jan. '86 Trefworden: NTA, fosfaatsubatituten, wamiddelm, waterkwaliteit, Valleikanaal, Eem
.:
;PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL t/m183
lmptijd 1983 t/m 1986
A
M
1984 R
M
1986
1985 A
M
M
A
0.03 0.10 0.01 0.10 0.03 0.20 0.01 0.03 0,17 0.05 0.18 0.01 0.08 0.08 0,03 0,20 0.01 0.03 0.12 0.01 0,05 )0,05
afd.Cnr.ND afd.AW.AB.ZT afd.Cli.ST afd.Cli.m.AA afd.OW.OA.AO afd.CH.Al4.M
-
-
-
-
-- - l- - I
totaal
0.21
n
A
1988
1989
later
totaal
A
A
A
A
M
M
M
I
0.87
I
I
I
I
0.06
PROGRAMMERING OITBESTEDING
.
Overeenk. nc : :Tutikelnummer: Opdrachtnemer:
.
M
-
-
0.52
1987
FEZ verpl. nr.: WPP-nr : Tariet per netto mensjaar :
mtaal in kf1.: Oitg. WEB 1985: kfl. Rccq kfl. Midden kfl.
I
ALGEMEEN Projectnmer : 04-E-401
Naam: Onderzoek lengteprofiel Maas
RWS-directie: R I W Prioriteit: Dienstonderdeel: OW.ZO Taakqebied (UP): Beheer Themanr./naam : 3. dppervlaktewater Advisering &ant. oveceenk.: Datum opst. september 1984 Projectleider : A.J. SchXfer Opdrachtgever: Dir Limburg Projectbeschrijving (wat, waarom) : IOR-nr : n .v. t. Bet meten van de kwaliteitsveranderinq over de lengterichting van de Maas (Eijsden-Keizersveer) waarbij getracht zal w r d e n zoveel moseijk hetzelfde waterpakket te volqen. Onder meer zal w r d e n nageqaan waarde toename van het gehalte aan chlmrfenolen plaatmindt. Ret onderzoek dient te geschieden bij een afvoer van 75-100 m3/s. De benonstering van microverontreinigingen qeschiedt om de 30 km, die w r 'gewnem parameter elke 15 km. Er w r d e n 9 monsters in de dwarsdoorsneden gennoen, waarvan 3 menmonsters w r d e n qemaakt. OP de meetstations Eijsden en Keizersveer w r d e n 3 dagverzamelmonsters qenomen. 1 daq ervoor, de daq dat het waterpakket passeert en de dao erna.
.
.
'Samenwerking (mnder fin.verp1.) 'Intern RWS: Subsidierende Inst. : Publicaties: Nee/ja, datum: ,Trefvoorden: lengteprofiel
, nee/ja,
met: &tern
RWS:
PRCGWlKERI?TG E I G W PERSONEE!L lmptijd 1985
t/m183 A
afd .OW. ZO afd.QI.Mn.GR.org afa.QI.nn.~~.an. afd .QI.AR.M afd .CR.AR.RC
M
R
H
1986
1987
1988
R
A
A
R
---
M
0.02
I
totaal
0,08 0.09 0,07 0.08 0.01
I
M
M
I
I
M
1989
later
totaal
R
A
A
M
M
I
I
.:
FEZ verpl. nr.: WPP-nr Tarief per netto menslaar: t/m183
1984
1985
1986
1987
Totaal in kfl.: Uitq. WEB 1985: kfl. R o w kfl. Midden kfl. 1088
1989
later
totaal
person .R w r s o n .M materieel totaal waarvan: FEZ verpl. Geen verpl.
-
M
I
0.35
'Overeenk. nr.: hrtikelnmer: Opdrachtnemer: lmptijd 1985
1985
1984
-
ALGEMEEN
P r o j e c t n m e r : 04-E-402
Naam: R w a l i t e i t Merwedekanaal
Rws-directie: R I Z A D i e n s t o n d e r d e e l : W.ZW Prioriteit: .Taakgebied (DPI : Beheer 1 .memanr ./naam : 3. Opeervlaktewater Adviserinq ;Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 . P r o j e c t l e i d e r : G. Hol .Wrachtgever : D i r mid-~olland ' P r o j e c t b e s c h r i j v i n g (wat, waarom) : IOR-nr n.v.t. W i t o r i s n t e r e n d onderzoek is qebleken d a t h e t z u i d e l i j k q e d e e l t e van h e t Merwedekanaal k w a l i t a t i e f s t e r k onder i n v l o e d s t a a t van l o c a l e l o z i n q e n . D i t b e m o e i l i j k t d e keuze van een goed routinemeetpunt. P r o j e c t m a t i g z a l e n i g e malen gradiSntonderzoek i n h e t k a n a a l norden u i t g e v o e r d .
.
.:
: m e r k i n g : Oe i n z e t van een .passend. meetschip b l e e k i n 1984 n i e t moqelijk. Metingen met d r a a g b a r e a p p a r a t u u r aan boord van een ra c h i p is een noodzaak.
.Samenwerking (zonder fin.verpl.1 , n e e / j a , met: ; I n t e r n RWS: !SubsidiSrende I n s t . : P u b l i c a t i e s : j a . datum: W a t e r k w a l i t e i t Meruedekanaal-1984 hefwwrden: waterkwaliteit
g x t e r n RWS:
PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL lwptijd 1985
t/m183 R
afd.W.ZW afd.CR.AR.AA afd.CR.m.AA afd.BI.m ltotaal
M
1984 E
M
1985
GR)
I .
Overeenk. nr : Artikelnunaner: Wrachtnemer: RIZA
n
R
--
0.07 0,03 0,Ol 0.01
0.12
.
.
1986
1987
R
R
M
n
1988 A
H
1989 R
n
later
totaal
A
R
------
FEZ v e r p l . n r : We-nr : T a r i e f per n e t t 0 mensjaar :
Totaal i n kfl.: Witq. WEE 1985: k f l . Rooq k f l . Midden k f l .
M
M
ArGMEEN Projectnumner: 04-E-403 ?lam: Waterkvaliteitsmodellering a e n e d e n r i v i e r e ~ q e b i e d RwS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: O!i.ZW Prioritei:: 'Taakgebied (OP) : Beheer Themanr./nam: 0ppervlak6ewater Advisering , , a a n t . overeenk.: Datum o p s t . SeDtember 1984 I r o j e c t l e i d e c : i r . G.N.X. Stolcnan Ocdrachtgever : R I Z A Projeccbeschrijvir.q (.,at, waarom) : IOU-nr.: n.v.t. I ;u~r~fgerifig-Agl&a~~ d~ ifip---H~r~n~v&i~tModellerinq moet een antwoord geven op d e volqende t r e e vragen: vaarom is e r q&Cn e u t r o f i e r i n g t e r r i i l d a t we1 t e verwachten i s ? welke factoren/randvoorwaarden overheersen d e e u t r o f i e r i n g ? I n d i e n b e t g e t i j m e t ~ r d e nmeegenomen, dan s c h i e t tekort. Blwm/Cha:on is v a t k i n e t i e k b e t r e f t u i t e r n a t e g e s c h i k t , maar minder q e s c h i k t voor h e t modelleren van d e waterbeweqing. Toepassing van l i j k t beuerk: vanwege t e w o r z i e n e opstartproblemen. Toepassinq van Blwm/Charon i n een met d e s t r o n i n g mee bewegend a s s e n s t e l s e l l i j k t de b e s t e moqelijkheden t e bieden. 11 E e e t = t = t i o c ~ o ~ k e r ~ k 5 l ~ i = e ; Modellerinq moet antwoord geven o p d e Yraaq of v w r d e benalinq van d e kwalitei: van h e t voor h e t Z w m e e r . i n t e l a t e n water v i a d e Volkeraksluizen n i e t v o l s t a a n kan worden met d e geqevecs van d e S t a t i o n s Eysden/Keizersveer en L o b i t h n u r e n . ne v r a a q s t e l l i n q komt v m r t u i t d e S'WWA. I11 Z - ~ o r i L s , c l o s t r i d f u m en b i e a c t i v i t e i t s m e t i n g q c d e l l e r i n q moet een antwoord geven o o d e volqende vraaq: waardoor ~ r d dte b a c t e r i o l w i s c h e k w a l i t e i t van de mi-weg b i j M e i v. Holland bepaald? Is d a t een qevolg van R o t t e r d w of van achtergrond-lozinqen? De E-coli mcdellering i n d e R i f n (Modqual) h e e f t d e de belastinq, d e meetnethode, invloed van volgende onzekere f a c t o r e n aan h e t l i c h t q e b r a c h t : zuiverinq. IV g a y e c l ~ z i n ~ e ~ Het modelleren van havenlozinqen is 0.a. van belanq i.v.fr,. vewunningen. Vanweqe h e t b e p e r k t e budget z u l l e n nader p r i o r i t e i t e n binnen h e t p r o j e c t moeten worden g e s t e l d . Swenwerkinq (zonder fin.verpl.1 , nee/ja, met: I n t e r n RWS: Extern RWS: Subsidisrende Inst.: P u b l i c a t i e s , Nee/ja, datum: p e r i o d i e k e r a p p o r t a g e s Trefwmrden : ERMjRAMNERlNG EIGEN PERSONEEL
-
-
l o o p t i jd 1985 1988
t/m983
1984
1985
1986
1987
H
A
-
1988
1989
later
totaal
A
A
t/m .
A
afd.W.ZW afd.BI.ZV afd.CE.AR.AA afd.CR.AR.AA afd.CR.MM.OA afd.Cr(.MM.GR afd.BI.MB afd.CH.Mr4.m
I
totaal
I
M
A
M
198s t / m
M
M
R
Y
B
M
M
0,05 0,14 0,04 0.24 0.06 0.17
-
GR)
I
I
P R C G M R I N G UITBESTEDING Overeenk. N.: A r t i k e l n m e r : 145 Opdrachtnmer: l o o p t i jd
H
t/m183
:
lilii /
1.10
FEZ v e r p l . nr.: WPP-m.: 6593 T a r i e f per n e t t 0 mensjaar: 1984
1985
1986
I I
I
/
0.5
T o t a a l i n kfl.: 350 U i t g . WEB 1985: kf1.50 Hooq k €1. Midden k f l .
1987
1988
100
50
1989
later
totaal
'88
person .A person .M materieel totaal waarvenr FEZ verD1. Geen v e r p l . W44R-8
-
-
50
1
100
I
I
M
ALGP(EEN Projectnmer: fl4-E-404
Nam: Invloed uerkzaamheden Zeebrusqe
RwS-directie: RIZA Prioriteit: Dienstonderdeel: 0W.m Taakaebied (DP): beheer Themanr./naam : 3. Oppervlaktewater Adviserinq .Aant. overeenk.: Datum opst. september 1984 Projectleider : inq. L.A. v.d. Kooy Opdrachtgever : Dir. Zeeland Projectbeschrijving (wat, waarom): IOR-nr.: n.v.t. tear de directie Zeeland is verzocht na te gaan vat de invloed is van de lozingen en baggeruerkzaamheden ter hoogte van Zeebruqqe op de kwaliteit in de mondinq van de Westerschelde. Bet in 1984 qestart onderzoek heeft vertrasinq owelopen waardwr rroortzetting in 1985 noodzakelijk zal zijn.
Samenuerking (zonder fin.verpl.), ja, met: Intern RIPS: Dir. Noordzee, WaWa-KZ Subsidierende Inst.: Publicaties: ja, datum: eind 1985 Trefwocrden: Zeebruqge, Westerscheldemonding
lmptijd 1984 t/m 1985
t/m ' 83 R
1984
M
R
afd .OY. ZW afd.OR.AR.AA afd afd
..
totaal
Overeenk. nr.: Artikelnwnner: Opdrachtnemer :
M 0.03 0.02
1
0.05
Extern
RWS:
1985
1986
1987
1988
1989
later
totaal
R
R
R
R
R
R
R
M
M
M
M
M
0.19 0,Ol
-----
0.20
.
W Z verpl. nr : WPP-nr. : Tarief per netto mensjaar:
Ibtaal in kfl.: Oitg. WEB 1985: kfl. Aoos kfl. Midden kfl.
M
M
ALGEmEN p r o j e c t n m e r : 04-E-405
.
Nam: Milieu-aapecten b i j r e a l i s a t i e e n e r q i e opslaqbekken i n IJsalmeer-
gebied . m - d i r e c t i e : RIZA .Dienstonderdeel: Prioriteit: Taakgebied (DP) : Beheer Themanr./nam : 3. Oppervlaktewater M v i s e r i n q :Aant. overeenk.: D a t m o p s t . september 19R4 de W i t i p r o j e c t l e i d e r : ir. J.A.W. !Opdrachtqever : Flwfddir. W a t e r a t a a t 'projectbeschrijvinq (wat, n a r m ) : IOU-nr.: n.v.t. : A e t m i l i e u - a s p e c t is b i j d e v m r s t u d i e p l . Lievense (windenerqie en w a t e r k r a c h t ) s l e c h t s k w a l i t a t i e f b e s p r o k e n . 0 p d i t gebied z i j n e r noq een a a n t a l v i t t e vlekken. De r e g e r i n q w i l v w r 1986 deze v i t t e ,vlekken ingevuld hebben, zodat wanneer m k andere i n f o r m a t i e bekend is (kosten-baten) een afgeuogen bes l i s s i n q qenomen kan w r d e n . D i t kan z i j n h e t s t a r t e n van een pkb o f mR-procedure. , V w r h e t uitwerken van d e p r o b l e a n s t e l l i n q e n m r nader onderzoek is een p r o j e c t o r q a n i s a t i e i n h e t leven igeroepen v w r d e 2 l o k a t i e s d i e nog i n d i s c u s s i e z i j n : N w r d z e e k u s t en IJsselmeerqebied. I ~ e tR I Z A d r d i n e e r t o p verzoek van d i r e c t i e Zuiderzeewerken h e t milieu-ondermek v w r d e I J s s e l m e e r l o ! k a t i e . Naast e n i g e e i a e n i n z e t , z a l h e t onderzoek m r een d e e l w r d e n u i t b e s t e e d . P i n a n c i e r i n g van d e z e u i t b e s t e d i n g g e b e u r t r e c h t s t r e e k s d m r EZ (NeON). W e l i j k z a l e e r s t een b e l e i d s a n a l y s e - s t u d i e worden ,gedaan om tot l o k a t i e k e u z e t e komen. Aspacten d i e onderzocht moeten w r d e n z i j n : e u t r o f i a r i n g i n h e t : I J s s e h e e r , s t r a t i f i c a t i e i n h e t bekken, d e gevolqen van w i l v a r i a t i e v w r oeverqemeenschappen, gevolqen lnxrr bodemfauna, g e w l g e n pwr v i a b i j paasaqe t u r b i n e s , g e w l q e n poor wgels. : ~ m e n w e r k i n g(zonder fin.verp1.). nee/ja, met: ) I n t e r n WrS: WCW-DN0,WLW-DZW,DDMI,ZZW Extern RWS: RIJP :Subsidiarende I n s t . : EZ (NECf4) r ~ P u b l i c a t i e s : j a , datum* r a p p o r t a g e e i n d '85, b e q i n '86. Van v e r s c h i l l e n d e deelonderzoeken z u l l e n d e e l rapportaqes verschijnen. /Refweorden: s t r a t i f i c a t i e , p e i l v a r i a t i e s , IJsseheer, e u t r o f i S r i n g
.
P-RING,
EIGEN PERSONEEL
lmptijd 1984 ' t / m 1986
1984
t/m183 K
afd.OW.NO afd.BI.2.V afd iafd.
M
A
M
--
0.15 0.05
.
totaal
0.20
1985 A
M
1986 A
n
1987
B
n
1988
B
n
1989
s
n
later
totaal
~n
R
-
0.30 0.05 0,17
0.52
jPRCCW&HERINGUITBESTEDING
!
.:
Overeenk., nr ,Artikelnumer: 'Opdrachtnemer :
Ceen v e r n l .
FEZ v e r p l . nr.: WPP-nr : TarieE per n e t t o mensjaar:
.
'Fotaal i n k f l . : n i t q . WEB 1985: k f l . Rooq k f l . Midden k f l .
n
ALGWEN
Projectnumm~r: 04-E-406
Naam: Onderzoek als qevolq van aanbevelinqen CUwM-nota
mTS-direc+ie: RIZA
Dienstonderdeel: O'x.>IIl Taakqebied (DP) : aeheer Themanr./naai : 3. Oppervlaktewater Adviserinq Rant. overeenk.: de Wit Projectleider: ir. J.A.W. W r a c h t a e v e r : ZZW Projectbeschrijving (vat, waarom):
Prioriteit: Datum opst. September 1984
IOR-nr.:
n.v.t.
In nei 1983 is C w r de CUwVO een nota vastuesteld "Aanbevelinqen v w r de bestrijdinq van de eutrofisrinqsuroblemen van de Nederlandse Oppervlaktewateren. Bet IJsselmeerqebied neemt hierbij een Selanarijke plaats in. Naast concrete maatreaelen w r d e n in deze nota w k onderzoekinqen aanbevolen die kunnen leiden tot naatr w e l e n welke veelal aanvullend zijn o p defosfateren van r i o o l y a t e r z u i v e r i n ~ n s t a l l a t i e s . Als termijn v w r deze onderzoekinqen, die in h w f d z a a k door het 'a zullen w r d e n uitqevoerd, is in de nota 1987 aanqegeven. Het is van belanq dat het Rijk en dan Rijkswaterstaat als beheerder van het IJsselmeerqebied deze activiteiten zelf krachtiq ter hand n e m t , medb ter sti~ulerinqvan de reaionale beheerders (provincies, nterschappen) In concreto w r d t in 1985 qedacht aan onderzoek naar de bijdraqe van de landbouw aan de tosfaatbelastina van Veluwmeer en wolderwijd, nu en in de toekomst, alsmede de mogelljkheden om deze bijdraqen te reduceren. Dit onderzoek zal w r d e n uitbesteed. Daarnaast zal aandacht besteed warden aan de invloed van het Ketelmeer o p het Zwartemeer en het analyseren van maatreqelen ter verbetering van de situatie in de randmeren van Flewland.
-
-
.
Samenwrking (zondec fin.verp1.) , ja. met: Intern rdS: directie ZZW Extern RWS: SubsidfSrende Inst.: Publicaties, Nee/ja, datum: w r d e e l a s w c t zullen notities en rapporten verschijnen. Tzetu~~rden:
PRCGRRMMERING UITBESTWING
.
Overeenk. nr : U t i k e l n u m e r t 145 Oparachtnemer :
.:
PEz verpl. nr.: WPP-nr 6455 Tarief per netto mensjaar:
lbtaal in kfl.: Uitq. WEB 1985: kfl.50 B o w kfl. Midden ktl.
ALGEXEEN P r o j e c t n m e r : 04-E-407
Naam: Rronnen van oroanische microverontreiniqingen in het Noordzeekanaal
RWS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: OW.ND Prioriteit: Taakaebied (UP) : Beheer I Themanr./naam : 3. oppervlaktewater Mviserino Aant. overeenk.: Datum opst. september 19R4 P r o j e c t l e i d e r : i r . J.A.W. de W i t Opdrachtqever: Dir. Noord-Wlland :Projectbeschrijvinq ( v a t , waaroml: IOR-nr.: n.v.t. v w r PAK. vluchtiqe orqanochlwrverbindingen en X IICN is het qehalte in het Noordzeekanaal d u i d e l i i k hoger dan b i j Lobith. De w r z a a k van de toename van de qehaltes aan deze s t o f f e n op het kanaal z i j n n i e t bekend. In 1984 wordt reeds nagegaan welke bronnen mogelijk i n aanmerkinq komen. Wanneer d i t qeen r e s u l t a a t oplevert zal door detailonderzoek in h e t oppervlaktewater o e t r a c h t worden meer duidelijkheid t e scheppen w e r de herkomst.
'Samenwerking (zonder fin.verpl.1, j a , met: ! I n t e r n RWS: d i r . Noord-Holland Extern icws: Subsidiiirende Inst.: ' I ~ u b l i c a t i e s :j a , datum: Medio 1984: N o t i t i e van d i r . Nwrd-Holland over routinematig onderzoek organische micrwerontreiniginqen i n bet Noordzeekanaal 1983. .Ttefwoorden: PRCGRAMMERING EIGEN PERSONEEL
Overeenk. nc.: 'Artikelnmer: ~pdrachtnemer: !
.
FEZ verpl. nr : WPP-nr : Tarief per n e t t 0 mensjaar :
.
m t a a l i n kfl.: Uitq. WEB 1985: kfl. Rooq kfl. Midden k f l .
ALGEMEEN
Naam: Onderroek w a t e r k w a l i t e i t r e c r e a t i e p l a s s e n Maas en R i j n
P r o j e c t n m e r : 04-E-408
RWS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: W.20 Prioriteit: Taakgebied (DP) : Beheer Themanr./naaa : 3. Oppervlaktewater Rdviserinq Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 P r o j e c t l e i d e r : ing. A. S c h l f e r Opdrachtqever : D i r BOR, D i r Limburq P r o j e c t b e s c h r i j v i n q (wet, waarom) : IOR-nr.: n.v.t. Een a a n t a l m e t R i j n en Maas i n open v e r b i n d i m a t a a n d e p l a s s e n vorden i n t e n s i e f q e b r u i k t a l s r e c r e a t i e p l a s s e n . Een a a n t a l hebben ook d e f u n c t i e zvemwater e r b i j qekreqen. In verband met bovenqenoemde belanqen is een onderzoek m r deze p l a s s e n n m d z a k e l i i k opdat naqeqaan kan vorden o f met bestaande r o u t i n e meetpunten b e t r e f f e n d e wateren voldoende kunnen warden beschreven. Naast d e parameters E-coli en f a e c a l e s t r e p t o c o c c e n v o r d t orii?nterend onderzoek OD h e t workomen van Eaqen u i t q e m e r d .
.
.
Samenwerking (zonder t i n . v e r p l . ) , nee/ja, net: j I n t e r n RWS: d i r e c t i e s Limburq en Bovenrivieren 'Subsidii?rende I n s t . : ' P u b l i c a t i e s : jar datum: ncq n i e t bekend :Tretvoorden:
totaal
hrereenk. nr.: Actikelnmer : .Opdrachtnemer:
0.67
Extern RWS:
0.67
FEZ v e r p l ? nr. : WPP-nr : T a r i e f per n e t t 0 mensjaar:
.
I Totaal i n kfl.: Oitg. WEB 1985: k f l . Aooq k f l . Midden k f l .
1
RLGP(EEN
,'Projectnummer: 04-E-409
Naam: Onderzoek slib uiterwaarden Rijn en Maas
RwS-directie: RIZA 'Dienstonderdeel: OW.20 Prioriteft: Taakaebied (DP): Beheer iThenanr./nam : 3. Oppervlaktewater Advisering Datum opst. September 1984 j~ant. overeenk.: :Projectleider : A.J. Schlfer 'Opdrachtqever: air. EOR, dir. Limbucg ~~rojectbeechrijvinq(wet, waaroml : IOR-nr.: n.v.t. lOnderzoek naar de samenstellinq van het Kaas- en Rijnslib dat zich bij h m a water op de o w e r s afzet. j ~ e onderzoeken parameters zware metalen, EOC1. korrelqrootteverdelinq. i
[Bij hoge afvoeren komt vsak slib mee dat zich qedurende een aantal maanden (jaren) verzameld heeft in de Irivier. Gedurende deze perioden hebben de microverontreinisinqen zich aan het slib kunnen hechten. Er Immt echter ook een hoeveelheid sediment door erosie mee dat minder vervuild is. (m na te kunnen gaan !took van belanq voor landbouv en volksgezondheid) wat de kwaliteit van dit afqezette slib is en of er !een gradisnt aanwezig ia, w r d t voorgesteld om langs de rivieren een aantal slibmonsters van de oevers
lte
nemen!Samenwerking (zonder fin.verpl.1 !Intern RWS: BOR, Limburg :Subsidi&rende Inst.: (Publicaties: Nee/ja, datum: i~refwoorden: slib, uiterwarden
totaal
, ja,
met:
0.37
0.37
0.37
PROGRAMMERING UITRESTEDING Overeenk. nr.: Artikelnummer : Opdrachtnemer:
.
FEZ verpl. nr.: WW-nr : Tarief per netto mensjaar:
mtaal in kfl.: Uitq. 'W 1985: kfl. Aooa kfl. Midden kfl.
AIGPLEEN projectnumer: 04-E-501
Naw: Onderzoek afgesneden maasarm b i j Boxmeer
Rws-directie: RIZA Dienstonderdeel: OW.20 Taakgebied [DP) : Beheer Themanr ./naw : ~ppervlaktewatecAdvisering Rant. overeenk.: Projectleider: A.J. Schafer .W - r a c h t g e v e r : Dir. Limburg Projectbeschrljving [ v a t , waarom) :
Prioriteit:
Datumopst. September 1984
n.v.t.
IOR-N.:
Naqaan i n hoeverre h e t verleqgen van de monding van de Leigraaf en de Rleefsche beek van een afgesneden Maaaarm zonder d w r s t r m i n g naac de s t r m e n d e Maas u i t Waterkwaliteitsoogpunt n d z a k e l i j k is. Ran van s t a r t gaan indien ongezuiverde laaq van de afgesloten Maasarm e r ae is.
Samenwerking ( z o d e r f in-verpl.) I n t e r n RWS: 'Subsidisrende Inst.: :Publicatiesz Nee/ja, datum: :Trefvoorden:
.:
Overeenk. nr Artikelnmer: Opdracbtnener :
, nee/ja,
Extern
re2 verpl. N.: WP-IV : Tarief per n e t t o mensjaar:
.
:
met: I(WS:
Totaal in k t l . : Uitg. WE!3 1985: kfl. Roog k f l . Midden kfl.
ALGrnEN Projectnmer:
04-E-502
Naam: Representativiteit waterkwaliteitsmetingen te Eijsden/Lanaye
:RWS-directie: RIZA Dienstonderdeel: OW.20 Prioriteit: :Taakaebied (DP): Beheer Themanr./naam: 3.@pervlaktewater Adviserinq Aant. wereenk.: Datum opst. september 1984 'Projectleider: A.J. Schafer Opdrachtqever: RIZA . . ;Projectbesehrijving (wat, waarom): IOR-nr : n .v. t. :Door de Technische Maascnnmissie (TMC) is qesteld, dat v m r het meetpunt Eysden/Lanaye de mate van representativiteit moet warden nageaaan en dat indien nodiq vwrstellen moeten warden qedaan v w r verbetering van de representativiteit. V m r de meting van de Belqischeflederlandse qrens zijn met name van belana de locatie keuze en de reoresentativiteit ter h o w t e van het meetponton Wsden. Aan deze beide aspecten dient aandacht te worden b e 'steed. 1. Locatie Keuze: De qrensoverschrijdende verontreiniqinqen ter hoogte van Eijsden bestaan uit die welke te Eijsden via de MaaS passeren en uit de verontreiniqinq d w r schutwater van de sluis te Lanaye. De bijdrage van de laatste is no9 n h e r vastgesteld endient a l s n w te qeschieden. ,2. Representativiteit ter hooqte v.h. meetponton: Aierbij spelen een 2-tal factoren een rol en rel: i a) plaats van bemonsterinq in dwarsprofiel en, b) de meetfrequentie (steekmonsters versus verzamelmonsters) :In het onderhaviq onderzoek zal aan beide factoren aandacht warden besteed. Aan het onder 2. qenoemde aspect is in 1983 en 1984 reeds eniqe aandacht besteed. 'Samenwerking (zonder fin.verpl.1 , nee/ja, met: imtern RwS:' R t e r n RWS: ;Subsidisrende Inst.: /Publicaties: ja, datum: Gezamenlijke rapportage met Belgis in het kader van de Technische Maascomissie jhefwmrden: representativiteit, Eijsden/Lanaye
.
!
;PROGRAMMERING EIGEN PERSlwptijd
1984
t/m183
1985
1986
1987
A
A
A
1988
1989
later
totaal
A
A
A
1985
A afd.CW. ZO afd.CB.Mn.OA afd.CA.m.GR afd.cH.Hn.AA afd.CB.AR.AA
M
A
'0.A)
I
totaal
H
M
0.10 0.10 0.20 0.06 0,21 10n09
M
I
M
I
A
M
I
M
I
M
I
0.76
PROGRAMMERING UITBESTEDING i
hrereenk. nr. : Artikelnumer: Opdrachtnemer: .
FEZ verpl. nr.: WPP-nr : Tarief ~ e rnetto mensjaar:
.
Totaal in kfl.: Uitq. WEB 1985: kfl. Aooq kfl. Midden kfl.
M
I
1
I
I
ALGEElEEN
Projectnummer: 04-E-503
Naam: Invloed van industriele lozinqen op de waterkwaliteit
I
RWS-directie: RIZA Dienstonderdeel: bu.20 Taakqebied (DP): Beheer ,Themanr./naam: 3.Oppervlaktewster Advisering Aant. wereenk.: A.J. Schlifer Opdrachtqever: RIZA
I
,In verband met het verlenen van verqunninqen is solns op korte termijn informatie (levenst over de invloed van een industrii)le lozing op de waterkwaliteit. Voor de hoofdafdeling oppervlaktewater is derhalve een beperkt aantal analyses gereserveerd w o r dit type onderzoek.
i
Prioriteit: Datum opst. September 1984
1
Samenwerkinq (zonder fin.verpl.1 , nee/ja, met: :Intern RWS: 'Subsidigrende Inst.: IPublicaties: ja, datum: Interne rapportage t.b.v. , Trefvoorden:
Overeenk. nr.: Actikelnummer: Opdrachtnemer:
R t e r n RWS: vergunning-verlening
EZZ verpl. nr.: WPP-nr Tarief per netto mensjaar:
.:
mtaal in kfl. : Uitg. WEB 1985: kfl. llocq kfl. Midden kfl.
RLGmEFm Projectnwrmer : 04-E-504
Naam: d a q e l i j k s e mevende stotmetina t e Lobith
RWS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: OW.20 Taakqebied IDP): Beheer Themanr ./naam: 3.Oppervlaktewater Adviaerinq Aanc. wereenk.: A.J. SchXter Projectleider: Opdrachtgever : d i r BOR 'Projectbeschrijving ( r a t , waarml :
.
Prioriteit:
Datum opst. September 1984
IOR-nr.:
n.v.t.
.Op de werkdaqen w r d t t e Lobith een watermonster t.b.v. de mev. stofbepalinq genomen. Ret watennonster w r d t naar k l y s t a d voor de bepalina qebracht. ' n i t onderzoek is van belang voor de mev. stofnadellerinq Rijn en w a r de i n t e r p r e t a t i e van.de verzamelmonsters t.b.v. IRC.
Samenwerkinq (zonder fin.verpl.1, nee/ja, met: Extern RWS: : I n t e r n RPlS: Subsidisrende l n s t . : Publicaties: l a . datum: Ten behoeve van r a u w r t -5laalbaarheid zwevende stotmodellering. door WL.
PR -N IG
EIGEN PERSONEEL
-
I
totaal
Oveeeenk. nr.: Artikelnmer : Opdrachtnemer:
F e Z verpl. nr.: WPP-nr : Tarief per n e t t 0 mensjaar:
.
Tutaal i n kfl.: Uitg. WEB 1985: k f l . Hooq kfl. Midden k t l .
I
I
ALGEMEEN P r o j e c t n m e r : 04-B-505
Naam: Slibondersoek Renedenrivierenaebied
RwS-dir ectie: RIZA
Prioriteit:
Dienstonderdeel: OW.ZW Taakgebied (DP): aeheer Themanr ./naam : 3. fl~per~~laktewater Advisering Aant. wereenk.: Projectleider: ir. E. Turkstra Opdrachtqever: BER Projectbeschrijving (vat, waarom) :
Datum opst. September 1984 IOR-nr.:
n.v.t.
Als vervolq o p het sinds 1975 2-jaarlijks uitqevoerd onderzoek naar de slibkwaliteit in het BER-qebied, zal bezien vorden of in 1986 onderzoek moet vorden qedaan naar het v e r l w p van de slibkwaliteit in 3 e tijd (trend-onderzoek). Het onderzoek zal rich v w r a l toespitsen op die gebieden vaar geen reqelmatige baageractiviteiten plaatsvinden, zoal. Biesbosch. uollands Diep en iiaringvliet. In beqinsel zal zovel onderzoek vorden verricht naar de aehalten aan metalen en orqanische microvarontreinigingen. Nageqaan zal w r d e n in hoeverre de invloed van het Riinsediment o p de M e m van het Rarinqvliet is qevorderd en zal onderzoek naar de zeer hoge aehalten bij de Kop van 't Land plaatsvinden.
Samenverking lzonder tin.verpl.1, nee/ja, met: Intern RWS: Extern RWS: SubsidiSrende Inst.: Publicaties, Nee/ja, datum: Interpretatie meetqegevens 1981 (1984) ' Interpretatie meetaeaevens 1983 (19841 Trendonderzoek slibkvaliteit BER-gebied (1985) Slibkvaliteit benedenlwp qrote rivieren in 1985 (1985) Tcefwoorden: slib-processen, e s t u a r i m PROGRAMMERING. EIGEN PERSONRPL
1 totaal
I
I
I
I
I
PROGRAMMERING UITBESTEDING Overeenk. nr. : Artikelnurmner : Ovdrachtnemer:
F E Z verpl. nr.: WPP-nr. : Tarief per netto menslaar :
.
Totaal in kfl.: Oitg. WEB 1985: kfl. Uooq kfl. MidZen kfl.
I
I
XLGZWEN
Projectnurmner:
Naam: Invloed i n d u s t r i e l e lozinqen op w a t e r b a l i t e i t i n R o t t e r d m s e h a v m s
04-E-506
RWS-directie: R I Z A Dienstonderdeal: 0N.Zr.l Prioriteit: Taakgebied (DPI : aehcer Thwanr./naam : 3. Oppervlaktewater Pdviserinq Rant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 Projectleider: G. Mol Opdrachtgever : R I Z A P r o j e c t b e s c h r i > v i n q (wat, waaroml: IOR-nr.: n.n.t. Door h e t w a t e r t r i b u n a a l z i j n e n i g e k r i t i s c h e opmerkinqen gemaakt t.a.v. d e w a t e r k w a l i t e i t i n e n k e l e R o t t s r d m s e havens. Het R I Z A h e e f t toeqezeqd e n i g e vraagst-lkken nader t e bekijken (0.a. EOCl b i j S h e l l P e r n i s ) . I n c o n c r e t o wordt qedacht aan AKZO Botlek Shell Pernis Dennwalt. Bfj' h e t onderzoek z a l s p e c i a a l aandacht besteed worden aan d e aan zwevende s t o f qebonden o r q a n i s c h e m i c r o v e r o n t r e i n i g i n g e n . I n z e t van een meetschip met s l i b e e n t r i f u o e is h i e r b i j n o c d z a k e l i j k I 2 x 5 dagen)
.
Samenwerkinq izonder f i n . v e r u l . ) , n e e / j a , met: I n t e r n PJfS: Extern RWS: SubsidiErende Inat.: P u b l i c a t i e s : Nee/ja. datum: I n t e r i m v e r s l a g e e r s t e h e l f t 1985, e i n d v e r s l a q e e r s t e h e l f t 1986 Trefwoorden: Microverontreiniginqen, w a t e r k w a l i t e i t , BER-qebied PROGRRMMEFSXG EIGEN PERSONEEL l o o p t ijd 1985 t / m 19
1984
t/m'83
1985
19a7
1986
1988
1989
later
totaal
E
A
-
A
afd. OW-ZSI afd.CFl.AR.AA afd.CB.AR.AA (GR) afd.CH.m.OA afd.CA.MM.GR.OA
M
A
M
R
M 0.10 0.61 0.01 0.14 0.21
I
I
totaal
I
B
M
9
M
A
M
.
I
I
I
M
A
M
.
I
I
0.47
.:
Gvereenk. nr Artikelnurmner: 145 Opdr$chtnener: RIV Oosterbeek
.
.:
?TZ v e r u l . nr.: WPP-nr 6159 T a r i e f per n e t t 0 mensjaar:
Totaal i n kfl.: O i t g . WFB 1985: k f l . Hooq k f l . Midden k f l .
M
ALGEMEEN Projectnummer: 04-E-509
Naam: Inteqraal Waterbeheer ( I m )
, RWS-directie:
RIZA project ingenieur , Taakgebied (DPI : Beheer I Themanr ./naw : 3. Oppervlaktewater Advisering Aant. overeenk.: Projectleider: ir. C. Venena Opdrachtgever: RIZA Projectbeschcijvinq (vat, waarom) : Voorbereiding van een 2.9. IMP-Inteqraal Waterbeheer (toe de begroting van Vsw 1986). , Dienstonderdeel:
Prioriteit: Datum opst. november 1984 IOR-nr.: n.v.t. te voegen aan de Memorie van Toelichting bij
Smenverking (wnder fin.verp1.) ja, met: Intern RWS: Wat.sWat.,Deltadienst Subsidi$rende Inat.: .Publicaties: ja, medio 1985 j~refwoorden: waterbeheec I
~RM;RAMMERING EIGEN PEPSO1984 t/m183 looptijd 1985 A M A H afd.CH.VB aLd .AW.VB projekt-ir
Extern RWS: Waterloopkundig Laboratorium
1985
1986
1987
A
E
A
M
M
M
1988 M
A
1989 M
A
later
totaal
E
8
M
M
0.2 0.2
.
I
1
.o
I
I
I
I
I
I
1.4
PROGRAMMERING OITBESTEDING Overeenk. nr.: Artikelnmer: 145 Opdrachtnemer : Waterlwpk. Laboratorium
FEZ verpl. nr.: WPP-nr.: 6467 Tarief per nett0 mensjaar:
Totaal in kfl.:300(RIZA,I*W,DD,elk Oitg. llEB 1985: kfl. 100 Midden kfl. Boog kfl.
100)
..
O N D E R Z O E K S P L A N
RIZA
1 9 8 5
categorie 4 . Afvalwater Advisering.
januari 1985
ALGEWEEN Projectnumer: 044-751
Naam: Onderzoek desinfeczie van qezuiverd afvalvater
RWS-directie: RIZA nienstonderdeel: hW.AB. ZT Prioriteit: Taakgebied (UP1 : Reheer. Themanr./naam : 4. Afvalwater adviserim Aant. overeenk.: n a t m opst. septenher 1984 Projectleider: ir. A.R. Uirkxaqer Oodrachtqever: RIZA Projectbeschrijvinq (vat, vaarom): IOR-nr. : Onderzoek naar methoden en technieken om ziekteverwekkers in het effluent van riwlwaterzuiverinqsinrichtinqen te bestrijden. Biertoe zijn 2 verkqroePen opqericht: 1. De verkgroep Themische desinfectie" (WG-112) welke tot taak heeft: het reduceren van pathoyenen met bebulg van chemische middelen. 2. De verkgroep -5'ysische desinfectie. (KG-073) welke tot taak heeft: het zoeken naar milieuvriendelijke alternatieve desinfectienethoden velke niet de M n n i n q van fschadelijke) nevenproducton tot gevolg hebben. Aet onderzoek dat door beide werkqroepen verricht zal worden 'rordt gecdrdineerd door de .Stuurgroep desinfectie afvalvater. ISG-001). Aet te verrichten onderzoek is afgeleid uit de resultaten van de literatuurstudie, verricht d w r IMG-TNO. Door de werkgroep Fysische desinfectie zullen de volgende onderzoeken verricht w r d e n : 1) onderzoek naar de reductie van pathoqene bacterign en virussen bij simultane precipitatie met ijzerzouten, eventueel gevolgd zandfiltratie en een tweede dosering van ijzerzouten. De verkgroep Chemische desinfectie zal onderzoek verrichten aan: 2) onderzoek naar de moqelijkheden van broomchloride (laboratorim, semi-technisch) als desinfectiemid. dell. 3) analyse van kosten voor desinfectie o p grote RWZI's o p basis van chlorering/dechlorering, chloordioxyde, ozon en ultraviolet licht. Kosten van 1) 50.000. 2) 50.000. 3) 50.000: analyses door diverse lab's vein a. Sanenwerking (zonder fin .verpl.) , ja, met: Intern RWS: Extern RWS: VROn,RIVM,TR Delft,KIWA Subsidisrende Inst.: Publicaties: ja, datum: Ret effect van desinfectie van afvalwater, een vooronderzoek: drs. 8. van der Mark, ir. A.R. Ravelaar en i w . A.J. van Kraneni gepubliceerd in A20 15e jaargang, nr. 16, 15 aug. '82. hefvoordenr desinfectie, afvalwater PRCGXAKMERING EIGEV P E P S O N E L lwptijd 1985 t/m 1986
1984
t/m183
a
x
8
afd .AW.AB. ZT afd.8I.m afd.a.AR.AA afd.CH.E(M.OA
n
1986
1985 R
n
n
A
0.02 0,17 0,02 0.03 0.19 0.03 0.19 0.19
1988
1987
A
M
R
1989
n
R
n
later
totaal
H
R
0.17 0.19 0.19 0.19
-
totaal
0.79
0.79
.
PRffiRAMMeRING UITBESTEDING Overeenk. nr Artikelnunnner: 145 Opdrachtnemer:
.:
FEZ verpl. nr.: WPP-nr.: 6464/6465 Tarief per netto mensjaar:
Tutaal in kfl.: Uitg. WEU 1985: kfl. 45 Akfl. Midden kfl.
M
M
ALGP(EEN
Nam: s l i b s t a b i l i s a t i e door middel van m e s o f i e l e / t h e r m o f i e l e s l i b i s t i n a
P 04-E-151 - -r o i e c t n m e r :
<
~
~wsldirectie:RIZA
~
( p r o e ~ i n s t a l l a t i et e Dronten)
Prioriteit: Dienstonderdeel: AW.AB.ZT Taakqebied (DPI : Beheer memanr./riam: 4.Afvalwater Adviserin0 Aant. overeenk.: Datum o p s t . seotember 1984 P r o j e c t l e i d e r : inq. J. de J a o e r Opdrachtgever: R I Z A i P r o j e c t h e s c h r i j v i n q (wat, maroml: IOR-nr.: n.v.t. ;Behandeling van a f v a l m t e r r e s u l t e e r t o n v e r m i j d e l i j k i n d e p r o d u c t i e van z u i v e r i n g s a l i b . E6n van d e ver.verkinqrmethoden van s l i b is d e anaerobe v e r o j s t i n o . , B i j d e h u i d i g e m e s o f i e l e s l i b q i s t i n q s m e t h d e n , d i e v e l e t i e n t a l l e n j a r e n i n Nederland onveranderd z i j n a e b l e v e n , is h e t r e s t g e h a l t e aan o r g a n i s c h e s t o f 55/601. Een v e r d e r e afbraak van d e o r q a n i s c h e s t o f dw / t h e r m o f i e l e v e r g i s t i n g is i n p r i n c i p e m o q e l i j k en h i e r d w r m u d e s l i b p r o d u c t i e van z u i v e r i n q s i n r i c h t i n g e n verminderd kunnen m r d e n . Ilat doe1 van h e t onderzoek is h e t v e r r i c h t e n v a n v e r g e l i j k e n d semi-technisch onderzoek m d e ooor- en n a d e l e n van m e s o f i e l e en t h e r m f i e l e q i s t i n g na t e oaan. I n e e r s t e i n s t a n t i e m r d t d a a r b i j gedacht aan d e s n e l h e i d en mate van afbraak van d e o r g a n i s c h e s t o f , d e p r o d u c t i e van g a s en d e eigenschappen o f ver, v e r k b a a r h e i d van h e t u i t g e g i s t e s l i b . !met MG-TNO z a l onderzoek v e r r i c h t e n o p 0.5 1 s c h a a l ( b a t c h a e w i j s ) en 30 1 s c h a a l ( c o n t i n u e ) . H e t RIZA ' z a l o p semi-technische s c h a a l o n d e r z ~ e ke r r i c h t e n . Daartoe is door h e t R I Z A o p d e RWZI Dronten een : p r o e f i n s t a l l a t i e o p g e s t e l d . Deze b e a t a a t u i t 2 parallel bedreven g i s t i n g s t a n k s a 300 l i t e r . Eiervan z a l Q6n tank onder m e s o f i e l e amstandigheden bedreven m r d e n , t e r w i j l d e andere tank onder t h e r m o f i e l e om:standigheden bedreven w r d t . Beide processen m r d e n t e v e n s door b i o - a c t i v i t e i t s m e t i n g e n v e r w l g d . Aangezien e r geen Nederlandse gegevens over t h e r m o f i e l e v e r g i s t i n q ooorhanden z i j n , hebben IMG-TNO en R I Z A b e s l o t e n mn z e l f s t a n d i g , maar i n o n d e r l i n g e afstemming, aan d i t o n d e r w r p o n d e r m e k t e v e r r i c h t e n . 'Samenwrkinq (zonder fin.verpl.1, nee/ja, m e t : ; I n t e r n RWS: R t e r n RWS: IuG-TNO f s u b s i d i a r e n d e 1nst.r . P u b l i c a t i e s : ja, datum: De r a p p o r t a g e zal na a f r o n d i n g van h e t onderzoek p l a a t s v i n d e n ( b e g i n 1986) .hefvoorden: PROGRAMHERING EIGEN PERSONEEL l o o p t ij d 1981 t / m 1986
t/mV83 R
1984
n
A
n
1985
n
E
1986
1987
19R8
~n
R
R
1989
n
R
n
later
totaal
~n
n
-. --------0.62 0.78 0.30
a f d .AW.AB.ZT a f d .CR.AR.AA 8fd.BI.m afd
0,62 0.78 0.30
L
totaal
1
1.70
PROGRAPNERING UITBESTEDJNG
.:
looptijd 1985 t / m 1986
.:
Totaal i n kfl.: Uitg. WEB 1985: k f l . E o ~ qk f l . Midden k f l .
peZ v e r p l . nr WPP-nr T a r i e f per n e t t o mensjaar:
'Overeenk. nr iPutikelntmer: Opdrachtnemer :
.:
1984
t/m183
1985
1988
1987
1986
later
1989
totaal
person .E pers0n.n materieel
Geen v e r p l . TV44R/110
I
I
I
I
I
n
ALGEMEN projectnummer:
04-E-251
Naam:
~e
uitlmino van microverontreinioinoen uit afvalstoffen
RWS-directie: XIZA Prioriteit: nienstonderdeel: 0W.OO.CT Taakgebied (DPI : Reheer Themanr./naam : 4. Afvalwater Adviserinq O a t m opst. seotember 19R4 Aant. overeenk.: Projectleider: Z.B. van Luin mdrachtqever: H.:i., 'WBD. Projectbeschriivino (vat, vaarom): IOR-nr : n .v. t . Probleem Rijkswaterstaat w r d t veelvuldiq oeconfronteerd met het fherloebruik van a€valstoffen, dan vel materialen waarin afvalstoffen worden verwerkt. voorbeelden van deroelijke stoffen ziin verbrandinosresiduen. afvalqigs en bagaerspecie. ne toepassimrsmoqelijkheden van deze stoffen w r d e n beuaald door technische en milieuhvrrilinische voorwaarden. Aangaande deze laatste w r d t aan het PIZA advies oevraaod voor r o w 1 natte toepasainuen (bv oeverbescherminq, storten in oppervlaktevater) als d r w e toepassinoen (bv veoenbouw). Daarnaast heeft het RIZA zittinq in verkgroepen die rich beziohouden net de opzet en uitvoerino van uitlooqonderwek, waarvan de resultaten uiteindelijk moeten leiden tot milieuhyoi*nische normen voor het fherlqebruik van afvalstoffen. Doelstellina Pet doe1 van het onderzoek is het verkriiqen van know-how o p het oebied van uitlooqonderzoek tbv de beoordelina van de toelaatbaarheid in milieuhvgienische zin van toepassinaen yoor (herlaebruik van afvalstoffen o f materialen waarin deze ziin verwerkt. Bij het onderzoek staat d e uitloqinq van anorganische en organische microverontreiniginqen centraal. Uitvoerinq 1) nabootsinq o p lab. schaal van stortinq van vlieoas in oupervlaktewatert 2) heualina diffusie-cosfficienten in materialen vaarin afvalstotfen aijn ververkt (ism R.C.N.); 31 het ontwikkelen van testen voor uitloqing van orqanische microverontrerniqinsen.
.
Samenverking f zonder fin.verpl.1 , nee/ja, met: E m Intern RWS: Extern RWS: Subsidisrende Inst.: Publicaties: ja, datum: RIZR-rapprt Trefwoorden: afvalstoffen, uitloqing, microverontreiniginqen
loootijd 1982 t/m 1986
t/m182 R
1983 H
M
afd .AW.OO.CT aEd.CH.MM.AA am. afd
1
M
(
.:
0.30
Overeenk. nr A r t i k e l n m e r : 145 Opdrachtnemer :
1
H
R
M
191% M
H
M
1987
1988
H
A
M
4 '
later
totaal
R
A
M
M
n.20
.
totaal
1985
- 0.10- - 0,12- - n.12- O,ZO 0.50 n.50
0.10
-
1984
0.30
1
0.30
1 .
0.62
[ rpp.--
FEZ verpl. nr : WPP-nr 6462/6463 Tarief per netto mensiaar :
.:
m t a a l in kfl.: Uito. WEB 1985: kfl. 65 +(35) Roo4 kfl. Midden kfl.
.
,
. XGEMEEN Projectnumer: 04-E-252
Nam: Bioloqisch defosfateren
m-airectie: RIZA Dienstonderdeel: AW.AB.ZT Prioriteit: Taakgebied (DPI : SLO-werk T h e ~ a n ./naam r : 4. Afvalwater Advisering Aant. overeenk.: 1 Datum opst. oktober 1984 Projectleider: i r . A.A. Jirkzwager opdrachtgwer: RIZA Projectbeschrijvinq (wat, waarom) : IOR-nr.: n.v.t. ' ~ Landbouwhogeschwl e Wageningen, Vakgroep Waterzuivering h e e t t aich i n de afgelopen jaren onder meer beziqgehouden met bioloqische d e t o s f a t e r i n g van afvaluater. voor h e t toetsen van een i n deze jaren ontwikkelde t!!eorie w r d t thans een praktijkondermek v e r r i c h t op een bestaande afvalwaterzuiveringsinstallatie.
Samenwerking met: I n t e r n RWS: SubsidiTrende Inst.: Publicaties: J a , datum: eindrapport i n 1986 Trefwoorden: RWZI~efosfaterewRcinetobacter-slib
I
totaal
PROG-RING
Extern RWS: VROM. PWS-Utrecht
UITBESTEDING
Overeenk. nr.: RIZA-48 Artikelnurmner: 145 Opdrachtnener : LA-Wage ningen
.:
FEZ verpl. nr WPP-nr 6457 Tarief per n e t t 0 mensjaar:
.:
Totaal i n kfl.: Uitg. WEB 1985: kfl. 100 Rooq kfl. Midden k f l . k f l . 1200,-/da9 incl.
.%LGENEEN Irojectnummer: 04-E-351
Naam: Onderzoek naar de (acute) toxiciteit van een aantal qeselectserde stoffen.
illis-directie: RIZA Dienstonderdeel: AW.OOtl1 Taakqebied (DP): Beheer Themanr./naam : 4. Afvalnter Adviserinq Aant. overeenk.: Projectleider: ir. W. van Starkenburq Opdrachtqever: RIZA Projectbeschrijving [vat, waarom) :
Prioriteit: D a t m opst. september 1984 IOR-nr.:
n.v.t.
Ret onderzoek, uit te voeren door TNO, omvat 90 stoffen qeselecteerd uit liisten van chemicali*n, die o e r w r k t , oweslagen en qetransporteerd w r d e n in het Fwtterdamse havengebied. Fet onderzoek is o w e b o u w d uit twee fasen, te weten: a) een literatuurstudie b) oraktijkonderzoek met daphnia's en quppen voor die stoffen, waarvan qeen literatuurgeqevens beschikbaar zijn. De resultaten van het onderzoek zijn noodzakelijk in verband met de vergunninqverleninq aan chemicali0n-tankopslagbedrijven, tankreiniginqsbedrijven e.d. en kunnen van nut zijn in qeval van calamiteiten, alsmede bij de uitvoerinq van taken door het Ministerie van Verkeer en Waterstaat vmrtvloeiend uit de ratificering van het MARPOL-verdraq. In dit verband w r d t gewezen o p de realisering havenontvanastinstallaties, die in dit verdrag zijn voorgeschreven. Samenwrking Izonder fin.verpl.1 , nee/ja, met: Extern RWS: Intern RWS: Subsidisrende Inst.: Publicaties, ja, datum: rapportage w r d t verzorgd door TNO Trefvoorden: PX-NC,
EIGEN PERSONEEL >
lcoptijd 1983 t/m 1985
1984
t/m183 M
A
M
B
afd.AW.W.BI afd. am. afd.
1985
R 0105
totaal
1986 M
R
M
1987
1988
B
R
M
1989
n
A
M
later
totaal
R
A
M
x
0 r.05
0.05
0.05
r
PROGRAMMERING UITBEST3DING
FEZ verpl. nr.: WPP-nr.: 6603 Tarief per nett0 mensjaar:
Overeenk. nr.: RI-56 Actikelnuuaner: 145 Oparachtnemer : TNO looptijd 1983 t/m 1985
t/m183
1984
1985
1986
Totaal in kfl.: Oitq. WeB 1985: kfl. 90 Row kfl. Midden kfl.
1987
1988
1989
later
totaal
persnn.B pers0n.M materieel
. totaal narvan : FEZ verpl. Geen verpl.
118
90
28
I
. .
.
projectnummer: 04-E-451
Naam: U i t l o g i n g van o r a a n i s c h e m i c r o v e r o n t r e i n i a i n g e n u i t g e h p r e g n e e r d h0Ut
mqs-directie: 412.l Dienstonderdeel: AW.OO.61 Taakgebied (DP) : aeheec : 4. X f v a l v a t e r Adviserina Thwanr ./naam Aant. overeenk.: P r o j e c t l e i d e r : W. van Starkenburg Cpdrachtgover: R I Z A
Prioriteit: Datum 0~s:. seutember 1984
Probleem W i t g l o b a l e berekeningen is naar voren gekomen d a t d e u i t l o g i n g van g e k p r w n e e r d hout een a r o t e bron van w a t e r v e r o n t r e i n i g i n g kan z i j n . Doelstellina Ret bepalen van de hoeveelheid v e r o n t r e i n i g i n q d i e afkomstig i s van aelimpreqneerd hout. oozet G l gekeken w r d e n naar d e u i t l o g i n g van behandeld hout. K i e r b i j z a l d e u i t l o q i n q van Wohanmuten a l s c r w s m t o l i e w r d e n vastgesteld.
20-1
Samenwerking (zonder Ein.verp1.) , n e e / j a , met: I n t e r n RWSr & t e r n RWS: S u b s i d i s r e n d e Inst.: Publicaties: j a , datum: RIZA-rapport T r e f m r d e n : v a t e r v e r o n t r e i n i g i n g . c r e o s m t o l i e , &lmanzouten, hout impregneren PROGRAWMERING, EIGEN PERSONfZL
totaal
0.05
.:
Overeenk. nr Artikelnummer: 145 W r a c h t n e m e r : TNO-houtinstituut
Geen v e r p l .
I
I
FEZ v e r p l . nr.: WPP-nr.: 6464 T a r i e f per n e t t o mensjaar:
lrotaal i n kfl.: Ilitg. WEB 1985: k f l . 65 + (35) K q kfl. Midden k f l .
ALGEXEEN Projectnurmer: 04-E-452 Naaa: Milieubezwaarlijkheid van lozingen a-s-directie: RIZA o i e n s t o n d e r d e e l : AW.XB.IA Prioriteit: Taakgebied (OPI : S6C-werk Themanr ./naam : 4. Afvalwater Advisering Rant. overeenk.: Datum ops:. september 1984 P r o j e c t l e i d e r : ir. R.B. P o l s Opdrachtgever: R I Z X P r o j e c t b e s c h r i j v i n g (wat, waarom): IOR-nr : oe i o e l a a t b a a r h e i d van een l o z i n g is a f h a n k e l i j k van v e r s c h i l l e n d e f a c t o r e n , waaronder d e milieubezwaarl i j k h e i d van d e geloosde s t o f f e n . B e l a n g r i j k e c r i t e r i a h i e r b i j z i j n d e t o x i c i t e i t , b i o a c c m u l a t i e en r u t a g e n i t e i t . I n d i e n gegevens omtrent d e i n h e t a f v a l n t e r aanwezige s t o f f e n o n t b r e k e n , w r d t d e m i l i e u b e z w a a r l i j k h e i d van een l o z i n g m e e s t a l bepaald mbv t o x i c i t e i t s o n d e r z o e k met a l q e n , ' v a t e r v l o o i e n en v i s sen. Deze methoden z i j n e c h t e r minder g e s c h i k t om a l s een min of meer r o u t i n e m a t i q e a n a l y s e i n g e z e t te worden. D a a r n wordt gezocht naar a l t e r n a t i e v e n , waarbij o p d i t moment gedacht w r d t aan een combinatia van Microtox en RPLC ( r e v e r s e d phase l i q u i d chromatography): t e n e e r s t e om een indruk t e k r i j g e n van a c u t e t o x i c i t e i t t e n tweede om mogelijk a c c m u l e r e n d e s t o f f e n o p te s p r e n . Zet doe1 van h e t onderzoek is t u e e l e d i g : 1. i n z i c h t k r i j g e n i n d e mogelijkheden en beperkingen van c w a b i n a t i e i4icrotox en WL€ 2. Ontwikkelen van c r i t e r i a v m r d e beoordeling van d e m i l i e u b e z w a a r l i j k h e i d . U i t t e voeren onderzoek: een d r i e t a l i n d u s t r i s l e afvalwaterstromen van v e r s c h i l l e n d k a r a k t e r , een RWZI e f f l u e n t en een (onverdacht) oppervlaktewater ( d e laatste twee a l s r e f e r e n t i e m a t e r i a a l ) . A l l e s d r i e keer bemonsteren ( t o t a a l 15 monsters) Analyses: b i o l q i s c h e t o e t s e n ( a l g e n , w a t e r v l w i e n , v i s s e n ) . Microtox, RPLC, m u t a g e n i t e i t s t e s t . Ter int e r p r e t a t i e van d e RPLC is nadere a n a l y s e van h e t a f v a l w a t e r gewenst. R i e r b i j z a l z w e e l mogelijk aans l u i t i n g gezocht w r d e n b i j h e t p r o j e c t 'Onderzoek i n d u s t r i s l e a f v a l w a t e r s t r n e n " . Swenwerking lzonder f i n . v e r p l . ) , n e e / j a , met: M t e r n RWS: I n t e r n RWS: Subsidigrende I n s t . : mblicaties: j a , datum: I n t e r n e rapportage. Afhankelijk van r e s u l t a t e n m o g e l i j k e r w i j s p u b l i c a t i e i n 820. Rapportage verwacht l e kwactaal 1985 Trefwmrden: m i l i e u b e n a a r l i j k h e i d , a f v a l w a t e r l o z i n g e n , bio-assay PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL
.
.
totaal
0,04
0.76
0.80
I
PROGRAMMERING UITBESTDING
.:
Overeenk. nr A r t i k e l n u m e r : 145 Opdrachtnemer:
FEZ v e r p l . nr.: WPP-nr 6461 T a r i e f per n e t t o mensjaar:
.:
T o t a a l i n kfl.: 160 Uitg. WEB 1985: k f l . (60) Rooq k f l . Hidden k f l .
AI.GEHEEY
Nam: Ontwikkeling van het defosfateren van afvalwater i n een g e f l u i d i -
~rojectnummer: 04-E-453
; RWS-directie:
seerd bed ( f a s e 5 ) . RIZA
Dienstonderdeel: AW.AB.ZT Prioriteit: Taakgebied (DP) : $60-werk Themanr ./naam : 7. Afvalwaterlozingen Aant. overeenk.: 1 Datum opst. oktober 1984 P r o j e c t l e i d e r : i r . A.B. Dirkzwager Opdrachtgever : RIZA P r o j e c t b e s c h r i j v i n g (wat. waarw) : IOR-nr .:n.v.t. Vanaf 1980 h e e f t DRV Raadgeverrl Ingenieursbureau B.V. een bijdrage ontvanqen i n d e kosten van de :ontwikkeling van een f l u i d i s e d bed k r i s t a l l a t i e r e a c t o r voor defosfaterinq van afvalwater op zuiveringsinatallatie. vmr de 5e fane van d i t ondermek is weneens een bijdrage van h e t Rijk gevraagd.
-
\ Samenwerking met: ! I n t e r n RWSI a t e r n RWS: VROK, Boechat, ZS Amstel- en , SubsidiBrende Inst.: Boechst ( g e d e e l t e l i j k) Gooilnnd, PWS Dtrecht ' p u b l i c a t f e e : J a , datum: eindrapport eind 1985 d m r opdrachtnemer (Dm) Trefwoorden: RWZI-Fosfaatverwijdering-gefluidiseerd bed-slib
/ PROGRAMMeRING
Overeenk. nr.: ,Artikelnumer: : Opdrachtnemer: I
EIGm PERSONEEL
RIZA-70 145 DRV-Amers- , foort
.:
WZ verpl. nr WPP-nr.: 6456 Tarief per n e t t o mensjaar
Totaal i n kfl.: 100,Ditg. WEB 1985: kfl. 50.6 Boog k f l . Hidden k f l . k f l . 1200,-/dag incl.
ALCE.'C.Z P r o j e c t n m e r : 04-2-551
Naam:
B i o l o q i s c h e afbreekbaarheid van bulkchemicali3n
~Ws-directie: RIZA Dienstonderdeel: AW.AR.IA Prioriteit: Taakqebied ( n P ) : Beheer Themanr./naam : 4. Afvalwater Adviserinq Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 P r o j e c t l e i d e r : i r . K.B., Pols Opdrachtgever: R I Z X P r o j e c t b e s c h r i j v i n g ( v a t , vaarornl: IOR-nr.: n.v.t. x a a s t h e t (door TNO u i t te voeren) onderzoek naar d e m i l i e u b e z u a a r l i j k h e i d van bulkcbemicaliEn ( t o x i c i t e i t s o n d e r z o e k ) , b e s t a a t e r w k b e h o e f t e aan meer i n z i c h t i n d e b i o l o g i s c h e afbreekbaarheid van d i v e r s e .bulkm chemicalien. D i t onderzoek is een a a n v u l l i n g o p r e e d s u i t g e v o e r d , c.q. n w u i t t e vceren, vocr e e n q r o o t d e a l e i g e n literatuuronderzoek. Op grond h i e r v a n is een l i j s t van c i r c a 61l s t o f f e n samengesteld, vaarop k o r t e t e r m i j n i n f o r m a t i e over verkreqen zou moeten w ' r d e n . Eenzelfde a a n t a l l i j k t o p d i e moment van i e t s minder u r g e n t i e . Ran d e z e s t o f f e n zouden d e volgende bepalingen uitgevuerd d i e n e n te warden: BZV's, BZV's na a d a p t a t i e , BZVZOI CZV en TZV. Verder is i n z i c h t gewenst i n h e t aedrag van deze s t o f f e n i n een b i o l o g i s c h e zulver i n q s i n s t a l l a t i e . Derhalve d i e n t verder bepaald t e worden: r e s p i r a t i e r e r m i n o , n i t r i f i c a t i e e e m i n g , BZVbepalingen i n a a n w z i q h e i d van een makkelijk a f b r e e k b a r e m d e l s t o f , c.q. d o s e r e n van d e s t o f . Ket onderzoek z a l door d e LH Wageninqen w r d e n uitqevoerd. A i e r b i j z u l l e n j a a r l i j k s c i r c a 20 s t o f f e n bekeken worden. D c e l s t e l l i n q : K e t v a s t s t e l l e n van d e b i o l o q i s c h e afbreekbaarheid van bulkchemicalien. Samenwerkin? (zonder f i n . v e r p l . ) , n e e / j a , met: I n t e r n RWS: Subsidisrende Inst. : Publicaties: j a , datum: i n t e r i m r a p p o r t , c.q. TreEmxrden:
Extern RWS: aanvullinqen op reeds v e r r i c h t e rapportages
PROGSWMKERING EIGEN PERSONEEL
..
. .
..
totaal
.:
.
.
Overeenk. nr FEZ v e r p l . nr : Artikelnunmer: 145 WPP-nr : 6460 Opdrachtnemer: LA-Wageninqen TarieE per n e t t o mensjaar:
m t a a l i n kfl.: Uitg. WEB 1985: k f l . 50 Row k f l . Midden k f l .
O N D E R Z O E K S P L A N
R I Z A
1 9 8 5
categorie 5. Microverontreiniging
januari 1985
ALGMEEZI D r o j e c t n m e r : 10-F-701
Xaam:
Xaterkwaliteitsmodel Rijn: haalhaarh.idsstudie
~WS-dir.ctie: RIZX Dienstonderdeel : OW. ZO raakqebied (DPI : SLC-werk Themanr ./naam : 5. xicroverontreiniqinc &ant. overeenk.: Projectleider : ir. Y.C.W. van Oirschot Gdrachtgever : RIZA Projectbeschrijvinq (vat, waarom) :
slibmodellerinc.
Prioriteit: Datum opst. September 1984
.
IOR-nr : 5-0609
NB afrondinq haalbaarheidsstudie zal beqonnen w r d e n met het opzetten van een model dat het slibtransport beschrijft. v w r een effectief waterkwaliteitsbeheer is het van belang voldoende kennis te hebben van atoffen die in gesuspendeerde vorm ooorkomen. Het zwevende stof dat in rivieren v o o r k m t is afkmstia van natuurlijke processen o f een.gevolg van menselijk handelen. Pet zwevende stof fungeert bovendien als draqer van vele verontreinigingen. In sedimentatieqebieden bezinkt het zwevende stof tot een bodemlaaq waarin vele verontreiniginpen zijn opqeslagen met als cevaar dat deze stoffen na enige tijd weer vrij kunnen komen.
Samenwerkinq (zonder fin.verpl.1 , nee/ Intern XYS: SubsidiCrsnde Inst.: Publicaties, Nee/ja, da,tum: Verslag onderzoek ( d w r Trefwwrden:
Extern
RWS:
a)
PROGFLVLWRING EIGEN PERSONEEL
Overeenk. nr.: WL-DW2S. Artikelnummer: 145 Opdrachtnemer: WL
.
F E Z verpl. nr : WPP-nr.: 6509/6510 Tarief per netto mensjaar:
Totaal in kfl.: Uitq. V r E B 1985: kfl. 25+(125) Pooq kfl. Midden kfl.
?rojectnumer:
:laam: M i c r d v e r o n t r e i n i a i n s e n i n organismen, zwevend s l i b en sediment (MIMOS)
10-7-101
RRX-directie: R I Z A Dienstonderdeel: 0W.D Prioriteit: Taakgebied (DP): 580-werk Themanr ./naam : 5. M i c r o v e r o n t r e i n i q i n q Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 P r o j e c t l e i d e r ' : or. W.A. 9 r u a s e m n Opdrachtgever: R I Z A P r o j e c t b e s c h r i jving ( v a t , waarom) : IOR-nr 5-0676 n e t l e c e n kennen van de e i s e n en vwrwaarden d i e m e t e n M r d e n g e s t e l d aqn d e monitoring van g e h a l t e aan n i c r o v e r o n t r e i n i g i n g e n i n d e compartimenten water. rwevend m a t e r i a a l , orcanismen en sediment. (Monitoring- r e q e l m a t i g e metinq t e r v a s t s t e l l i n g van v a r i a t i e s naar p l a a t s en t i j d ) Werkrijze: 1. Ontwikkeling van chemische en b i o l o o i s c h e methoden (monstername, e x p o s i t i e van orqanismen, chemische en s t a t i s t i s c h e a n a l y s e ) 2. Cnderzoek en u i t v i s s e l i n s van m i c r o v e r o n t r e i n i g i n g e n t u s s e n v e r s c h i l l e n d e compartimenten ( a d s o r p t i e , accumulatie, e l i n i n n t i e ) 3. Tijd- en t r a j e c t o n d e r z o e k van sedimenten, mevende s t o f en orcanismen Onderzochte s t o f f e n : zware metalen (0.a. ~g,Cd,Pb,Q,Cu,Zn) p e r s i s t e n t i e o r g a n o c h l m r v e r b i n d i n g e n (0.a. PCs's, p e s t i c i d e n ) , p o l y c y c l i s c h e aromatische k m l w a t e r s t o f f e n ( ? A S ) Gebieden: r i v i e r e n . s e d i m e n t a t i e a e b i e d e n ( z o e t ) Samenverking (zonder fin.verpl.) j a , met: I n t e r n RTIS: OD-MI h t e r n R'G: Subsidiiirende Inst.: P u b l i c a t i e s , ja, datum: r a p p o r t a g e en p u b l i c a t i e , September 1984, r a p p o r t a g e d e e l p r o j e c t e n l e kwartaal 1985, e i n d r a p p o r t medio 1986 Trefwoocden: Monitoring, m i c c o v e r o n t r e i n i g i n g e n , organismen, sediment
.:
-
-
.
lcoptijd 1982 1986
t/mq83
1984
1985
1986
R
H
1987
1988
R
H
1989
later
totaal
E
A
t/m
afd.0W.W afd.BI.ZV afd.CR.MM afd.CR.ST afd.Ow.ZO afd. ~ W . I A . A ~ totaal
R
M
(
H
M
M
0.20 0.10 0.20 0.05 0.20 o,ns 0.05 0.20 0.05 0.10 1,0.10 0.10 0,40
--
5.1
-
-
2.4
Overeenk. nr.: R I 57 en 58 Rrtikelnummer: 145 Opdrachtnemer: DIRO; TAW
0.10 0,211 0.20 1,0.10 10,40
M
I
M
I
M
M
H
I
M
I
I
2.4
FEZ v e r p l . nr.: WPP-nr 6253 T a r i e f rxr n e t t 0 mensjaar:
.:
T o t a a l i n kfl.: Uitg, WEE 1985: kf1.120+(130) Roog k f l . Midden k f l .
-
lmptijd
t/m183
1984
1985
1986
1982 t / m 1986
pers0n.R person .n materieel totaal waarvan: E'EZ v e r p l . Geen v e r p l .
250
120+(120
125
1987
1988
1989
later
M
totaal
ALGEYEEX P r o j e c t n m e r : 10-?-301
::am:
Veldmetinqen t.b.7. eon model voor accmulatie en olfminatie van met3len in zoutvaternosselen.
Rim-directie: RIZX oienstonderdeel: 0'J.ZW Taakgebied (DP): SCO-verk Tnemanr./naam : 5. llicroverontreiniging Aant. overeenk.: Projectleider: ir. G.N.H. Stokman Opdrachtcever : RIZA Projectbeschrijvinq (vat, waaron):
Prioriteit: Datum opst. september 1984 IOR-nr
.: S-1685
A1s v0ortzet:inq op het door de Directie Poordzee qefinancieerde onderzoek naar de bruikbaarheid van actieve biologische monitorinn is door bet RIZA in 1982 een machtiginqsaanvraaq verstuurd vooc een d w r TNO uit te voeren onderzoek naar het accumulatie/elirninatie qedraq van microverontreiniqinqen in uitgehangen zoutwatermosselen. TNO is hiermee in 1983 aestart. Dit onderzoek is van belang voor een nadere beoordelinq van de toenasbaarheid van actieve bioloqiscbe monitorinq v w r 0.a. bepaling effecten lozingen TI07 - afval in zee: bepalinq effecten d m p i n q baggerspecie; inpassing in het Joint Monitoring Proqramme. In 1985 zal de nadere toepashaarheid o p zqn. "hot spots' wordenbeproefd, 0.a. toepassinq TI02 dumpingsgebieden :er h w q t e van IJmuiden.
-
Samenwerking (zonder fin.verp1.) , nee/ja, met: Intern RwS: Extern ~irs: Subsidi'4rende Inst.: Publicaties. Nee/je. datum: ranceot eind-rapportaqe aei/juni 1984. Besproken in lull 1984, eindrapport medio '84 inzake onderzoek '83/'84. Rapportaqe winteronderzoek '84/'85 verwacht medio 1985. Trefvoocden: PROGRRMHERING EIGEN P E R S O N W L
totaal
1
1
0.07
1
0.10
0.05
(
.
Dvereenk. nr.: RI-47 FEZ verpl. nr : A r t i k e l n m e c : 145 WPP-nr 6591 Opdrachtnemer: TWO-Den Relder Tarief per netto mensjaar:
.:
lcoptijd 1983 t/m
t/m1R3
pers0n.R IperS0n.M materieel
1
1 totaal
I
waarvan: FEZ verpl.
I
12
1984
I
1985
I
1987
1986
I
m t a a l in kfl.: Uitq., WEB 1985: kfl. 28+(32) Rooq kfl. Midden kfl.
I
1988
I
1989
I
later
I
totaal
I
A L G m ?rojectnumer: 10-7-302
Naam: Onderzoek naar de chemische eiuenscha~uenvan slib in de Noordzee IPSEI . - .
m l i r e c t i e : RIZA Dienstonderdeel: W.ZW Prioriteit: Taakqebied (DP): SCO-week Themanr./naam : 5. xiccoverontreiniqinq Rant. overeenk.: Datum opst. september 1984 Projectleider: Turkstra Wrachtcever : R I Z R Projectheschrijvina iwat, waaroml: IOR-nr.: 5-1686 In het kaZer van he: onderzoek naar het chenische gedraa van aan slib qebonden contminanten in estuaria, de Noordzee en de Waddenzee, zijn door de ProjectqroeD slibeiqenschaopen (verkzaam binnen de Paad van Over14 voor fysisch-oceanqrafisch onderzoek op de Nwrdzeel onderzoekinqen qefomuleerd die kennis nneten opleveren over het gedras van microverontreiniqinqen in de W e v i n q van taswal Word. Bet onderzoek had tot nu toe een nogal orienterend karakter (balansstudie, dosis effect relaties, herkomst van slibl en zal nu meer exoirementeel karakter krijqen. In 1984 en 1985 zal aandacht mrden besteed aan de v o m vaarin de contaminanten zijn (speciation) en de relatie tussen de water- en slibfase (fluxen). Celijktijdiq zal onderzoek m r d e n uitqevoerd naar de beschikbaarheid van microverontreiniqinqen voor orqanismen. Samenverkinq (zonder fin.verpl.1, nee/ja, met: Intern RS: &tern RNS: SubsidiSrende Inst.: Publicaties: ja, datm:l. Rerkmst en transwrt van contaminanten OD de Noordzee (iuni '841 2. Biolcqische effecten in relatie tot verontreiniqde bagqeispscie (j'mi '841 3. Herkanat slib in mondinqsgebied van de Waterweq (auqustus '84) 4. Gedrag contaminanten aan zwevend slib tijdens transport van zoet naar zout water (sept. '84) 5. Sedimentopbouw loswal Noord i.r.t. verontreiniqing (september '84) Trefvoordenr slib, Nwrdzee, L o s n l Noord PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL
PROG-ING UITBESTEDING Gvereenk. nr.: RI-63/64 FEZ verpl. nr WL-DW-25 Artikelnuwper: 145 ' WPP-nr.: 6254/6255 oparachtnemer: IB/'xL. m0. Tarief per netto mensjaar: NIOZ, LTW, ECN
.:
Totaal in kfl.: Uita. WEB 1985: kfl. 50+(100) Midden kfl.
R w q kfl.
ALGEWEII Proiectnummer :
Naam: rrorlellerina microverontreiniqingen i n oppecn1ak:ewateren
10-?-303
RWS-directie: R I Z A n i e n s t o n d e r d e e l : 0W.m Taakgebied ( D P ) : SLC-werk Tkma,r . : 5. ~ i c r o v e r o n t r e i n i g i n a ~ ~overeenk.: ~ t . Datum o o s t . september 1984 P r o j e c t l e i d e r : :dr. W . 5 . Rrugqeman Ocdrachtqever : R I Z A ? r o j e c t b e s c h r i j v i n q ( v a t , waarom): IOU-nr.: S-1684 ontwikkelinq en t o e p a s s i n a van methoden voor k w a n t i t a t i e v e b e s c h c i j v i n q en v o o r s o e l l i n q van q e h a l t e n aan zware metalen en o r a a n i s c h e n i c r o v e r o n t r e i n i a i n s e n i n d e Rijkswateren, m.n. s e d i m e n t a t i e aebieden. De nadruk l i q t o p v a r i a t i e s i n ruimte en t i i d en d e r e l a t i e s tussen a e h a l t e n i n d e cornpartimenten w a t e r , zuevende s t o f , sediment en oraanismen i n r e l a t i e t o t veranderende b e l a s t i n a en heheersinqrepen.
Samenverking (zonder fin.verp1.) , j a , met: I n t e r n RWSI DD-MI Extern RWS: SubaidiErende I n s t . : P u b l i c a t i e s : j a , datum: j a a r l i j k s e r a p p o r t a a e lvanaf 1 9 8 0 door ocdrachtnemer. E i n d r a p m r t l e n ) e e r s t e kwartaal 1985 Trefvoorden: Modellerina, m i c r o v e r o n t r e i n i q i n q e n o p p e r v l a k t e w a t e r , sediment, o r a a n i m e n . PROGRILWERING EIGEN PERSONEEL looptijd 1984 1988
t/m183
1984
R
M
H
1986
1987
totaal
M
n
A
M
A
A
- - - - -
afd.0W.m atd.Ow.Zw afd.ffJ.0A.AO afd.
1
1985
1988
t/m 0,04
O.fl4
n,o3
I
1
1
M
totaal
H
B
n
IM
?A
0.02
0.m
0,lO
A
later
0.04
0.02
0.03
M
1989
0.10
n.04
1
0.10
1
PROGRANAERING UITRESTEDING
.:
Overeenk. nr Artikelnummer: 145 W r a c h t n a n e r : WL/DIRO
waarvan:
FEZ v e r p l . nr.: WPP-nr.: 6251/6252 T a r i e f per n e t t o mensjaar:
l a t a a l i n k f l . : 325 n i t q . WFS 1985: k f l . 25 + ( 2 5 ) Rooq k t l . Midden k f l .
XLG3rnN ~ r o j e c t n m e r : 10-P-304
Naam: Accumulatie v m PCB en andere crsanische oicroverontreiniqinqen in ruiende steltlopers in de Waddenzee
RvS-directie: RIZA Prioriteit: Dienstonderdeel: GW.ZW Taakqeoied (UP): SLO-verk Themanr./naam : 5. Microverontreinioing Aant. overeenk.: Datum opst. september 1984 Projectleider: Ir. J.A.!g. de Wit Opdrachtgever: RIZA Projectbeschrijvinq (wat, waarom): IOR-nr 5-1669 Organische microverontreiniging in de Waddenzee en Eemsdollard; accmulatie van pcb's en andere microverontreinigingen in steltlopers.
.:
De kennis van de Rijkswaterstaat t.a.v. de contminatie van water, slib en oroanismen in de Waddenzee met orqanische microverontr~inigingen is thans n w beperkt. Op verschillende plaatsen is onderzoek in dit bepleit (direktieplan RIZA, reportages). Bij het onderzoek van orqanisnen in de Waddenzee verdienon de in ecoloqisch opzicht zo belangrijke groep van vogels en in het bijmnder de steltlopers meer aandacht, enerzijds als eindstation in de voedselketen en anderzijds w k als moqelijke indicator organismen voor het contminatienlvequ meer aandacht. net onderzoek vordt uitgevoerd door het instituut M O ~ Milieuvraagstukken van de Vrije Universiteit te Amsterdam. Samenwerking (zonder fin .verpl. 1 , nee/ja, met: Extern RWS: Intern RWS: Subsidi!2rende Inst.: Publicaties: ja, datum: Puhlicatie naar verwachting in a ~ r i l1985 Trefwrden: Waddenzee, Steltlopers. organische microverontreiniging, accumulatie. PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL
( totaal
I
I
PROGRA.WERING UITBESTEDING Overeenk. nr.: RI-50 Aztikelnmer: 145 Opdrachtnemer: Inst. voor Mil.vrg.st.
I
I I
.:
FEZ verul. nr WPP-nr.: 1985: 6505 Tarief per netto mensjaar: V.U. Amsterdam
Totaal in kfl.: Uitg. WEE 1985: kfl. 30 Roog kfl. Midden kfl.
I
T ALGMEEN projectnumer:
10-F-401
Naam: R e l a t i e metaalsoeciatie/phytoplankton
RWS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: BI.ZV Prioriteit: Taakgebied (DP) : S.50-werk Themans ./"am : 5. M i c r o v e r o n t r e i n i g i n g Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 P r o j e c t l e i d e r : Drs. G . van Urk Opdrachtgever: X Z A P r o j e c t b e s c h r i j v i n g ( v a t , waarom): IOR-nc S-1687 s p e c i a t i e van metalen is b e l a n g r i j k v w r accumulatie d w r organismen. Daar phytoplankton u i t g e s c h e i d e n o r g a n i s c h e s t o f f e n kunnen een b e l a n g r i j k e r o l s n e l e n b i j d e m e t a a l s p e c i a t i e . Volgens h e t d w r IB/WL o p g e s t e l d e p r o j e c t p l a n z a l i n 1984 /begin '85 onderzoek gedaan worden m.b.t. meting van metalen i n d i a l y s a t e n en naar v a r i a t i e s i n d e canplexeringscapaciteit. I n d e loop van '85 z a l gecombineerd biologisch/geochemisch onderzoek gedaan z o a l s i n ZMAS, maar met gewijzigde methoden. Bet onderzoek v l o e i t v w r t u i t h e t ZMAS-projekt. Ret is van belang v w r d e v e r d e r e ontwikkeling van monitoring m.b.v. organisman ( p r o j e k t XnTWS) en voor n o r m s t e l l i n g .
.:
Samenwerkinq (zonder fin.verpl.1 I n t e r n RWS: Subsidisrende Inst.: P u b l i c a t i e s : Nee/ja, datum: Trefwoorden:
, nee wtern
m:
PROCRAMHERING EIGW PERSONEEL
PROGRAMMERING UITBESTEDING Overeenk. nr.: RIArtikelnummer: 145 Opdrachtnemer: IB/WL
- TNO
.:
FEZ v e r p l . nr WPP-nr 6256/6257 T a r i e f p e r n e t t 0 mensjaar:
.:
T o t a a l i n k f l . : 358 Uitg. WEB 1985: k f l . 133 Roog k f l . Midden k f l .
ALGrnEEh' Projectnmer:
10-1-402
Naam: Onderzoek naar de uitwisselinq van oraanische en ancrganische microverontreiniainaen tassen seliment/zwevend stof en water en near de wijzen van voorkomen van deze verontreiniainqen.
RWS-directie: RIZA nienstonderdeel: CR.ST Prioriteit: ~aakoebied (nP): SLO-uerk Themanr./naam : 5. Microverontreinioina Aant. overeenk.: Datum opst. septernber 19R4 Projectleider: Dr. W.P. Cofino Orxlrachtqever: RIZA Projectbeschriivinq (vat, waarom) : IOR-nr S-1688 Op diverse plaatsen in Nederland komen sterk verontreinigde ondeswaterbodems voor. De (eventueel) te nemen maatreaelen hanqen sterk af van d e milieuh:rai'&!iscbe beoordelina. V w r deze beoordelinq pijn 0.a. qestandaardiseerde analysemethoden en inzicht in de uitwisselinq tussen sediment, water en biota gewenst. Onderhavig projekt tracht aan deze vraaostukken tegemoet te komen. Enerzijds zullen adequate analysemethoden ontwikkeld en operationeel qemaakt wrden. M&.e in NNI-verband Zal qeverkt w r d e n aan standaardisatie van meettechnieken. Daarnaast zal aandacht besteed w r d e n aan uitwisselingsprocessen in een breder kader, waarbij interacties tussen sediment/zwevend stof, water en biota bestudeerd zullen w r d e n . De verschijningswrm van de verontreiniqingen in de diverse cornpartimenten komt daarbij w k aan de orde. Ret onderzoek zal nauw aansluiten bij w r k ' d a t A r d t uitbesteed. Organisatie en uitvoerino: hoofdafdclino Chemie in overleq met de hoofdafdelingen RI en OW f M I V W S , PSE)
.:
Samenverking (zonder f in.verp1.) , nee/ja, met: Slibonderz. RuS Extern R4S: ECN, RIVM, R I M , IBWL, W, NNI Intern RWS:Coordinatie qr.Chem.Rio1. Subsidisrende Inst.: Publicaties: ja, datum: In '84 raoporten te verwachten over .metaalspeciatie. en over onderzoek aan zwevend stof. hefvoorden: a d s o r ~ t i een desorptie, bioloqische beschikbaarheid, speciatie. standaardisatie, waterkwaliteit, slibonderz. zwevende stof PROGRAMKERING RIGFhl PERSONEEL
I
totaal
I
PROT.RRE(MERING UITBRSrnING Overeenk. nr : Artikelnumer: 145 Oparachtnemer:
.
lwptijd 1984 t/m 1986
th'83
.
FEZ verpl. nr : WPP-nr 6258/6259 Tarief per netto mensjaar:
.:
1984
1985
1986
pers0n.R pers0n.M materieel totaal waarvan: FEZ verpl: Geen verpl.
-
50+(50)
100
1987
m t a a l in kfl.: 150 Dftg. WEB 1985: kfl. 50 + (50) T(ocg kfl. Midden kfl. 1988
19R9
later
totaal
r\LGmEE1
P r o j e c t n r t m e r : 10-Q-403
Naam: Galrag contaminanten i n s l i b
RIJS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: OW.Z'N Prioriteit: Taakqebied (OP) : SrO-werk Themanr./naam : 5. n i c r o v e r o n t r e i n i q i n s Aant. overeenk.: Datun o p s t . september 1984 P r o j e c t l e i d e r : i r . E. T u r k s t r a Op3rachtqever : R I Z A IOR-nr S-1689 P r o j e c t b e s c h r i j v i n q ( w a t , waarom) : Oe b e t e k e n i s van aan s l i b gehechte contaminanten voor h e t a q u a t i s c h m i l i e u i s noq onvoldoende bekend. ':' Rinnen h a t R I Z A is onderzoek h i e r n a a r q e s t a r t . Ook e l d e r s w r d t onderzoek h i e r n a a r u i t a e v o e r d . Aet o p e l k a a r a f s t e m e n van slibonderzoek en h e t s e l e c t e r e n van veer KVS r e l e v a n t s l i b o n d e r m e k behoort tot d e t a a k van de o v e r l e q q r o e p chemisch-bioloaisch slibonderzoek. 'Ioor h e t v a s t s t e l l e n van r e l e v a n t ondrzzoek en p r i o r i t e i t e n z a l t.b.v. d e o v e r l e g g r o e p d e h u i d i q e kennis q e s v a l u s e r d w r d e n . Cv b a s i s van deze anal y s e z a l h e t slibanderzoek nader w r d e n ingevuld. r n z i e n d e u r g e n t i e van d e - s l i b p r o l ~ n a t i e kz a l d e noodzaak voor u i t b e s t e d i n q voorlopig b l i j v a n b e s t a a n . Riervoor worden gelden g e r e s e r v e e r d . Bet onderzoek z a l naar h e t r i c h l a a t aanzien b e t r e k k i n q h e b b e n o p h e t qedraq van c o n t m i n a n t e n i n r e l a t i e tot s l i b . Bet onderzoek z a l mogelijk i.s.m. de o v e r l e g g r o e p f y s i s c h slibonderzoek m r d e n uitgevoerd i n d e zogenaamde getijgoot.
.:
Sa..enverking (zonder fin.verp1.) , n e e / j a , met: I n t e r n RWS: S u b s i d i a r e n d e Inst.: P u b l i c a t i e s : j a , datum: 1984: WL R2156 Trefwoorden: s l i b PROGWiWRING EIGEN PERSONEEL
totaal
I
PRCGRRMMERING UITBESTEDING FEZ v e r g l . nr.: Overeenk. nc.: A r t i k e l n u m e r : 145 WPP-nr 6260 Cpdrachtnemer: I B m L en TAUW T a r i e f p e r n e t t 0 mensjaar:
.:
m t a a l i n kfl.: Uitg. WSB 1985: k f l . 35+(65) Roog k f l . Midden k f l .
RU;PIFEN Projectnmer:
10-P-501
Nan: R e l a t i e lozing contwinanten en verontreiniqingsgraad sediment
RWS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: OW.20 Taakgebied (DP) : S60 werk Themanr ./naw: 5.Microverontreiniging Aant. overeenk.: ' ~ r o j e c t l e i d e r : is. E. Turketra oparachtgever: RIZA Projectbeschrijving (wat, waa~orn):
Prioriteit:
Datum opst. September 1984
IOR-nr
.: 5-2630
D e l a a t s t e jaren is de berging van baggerspecie een groot milieuprobleem gemrden. Meer en meer m r d t ' d u i d e l i j k d a t een gesaneerde lozing i n het t e r p l a a t s e aanwezig sediment i n bepaalde gevallen t o t ontoelaatbare qehalten l e i d t . . B i j de wvD-vergu~imgverleningz a l dan m k meer aandacht-dienen t e w r d e n besteed aan d e r e l a t i e lozing a l i b k w a l i t e i t . Gestart kan m r d e n met een l i t e r a t u u r s t u d i e ( B i j vwckeur i n t e r n ) en/of bestuderinq van :bestaande gegevens.
-
Isamenter king (zonder fin.verp1.) , nee/ja, met: I Intern RWS: Subaidierende Inst.: Publicaties: j a , datum: veralag literatuuronderzoek Trefwmrden: S l i b . WVU vergunning, micrwerontreinigingen
Extern RWS:
!
PROGRAhXERING EIGEN PERSONegL
mtaal
Overeenk. nr.: Artikelnmer : oparachtnemer : RIZA
I
0.13
.
PEZ verpl. nr.: WPP-nr : Tarief per n e t t o menajaar:
m t a a l i n kfl.: Uitg. WEB 1985: k f l . Eoog kfl. Hidden k f l .
.ALGBrnEN Projectn~mmer:
In-F-201
Naam: toxiciteitsonlerzoek van bestriidinormiddelen in koelvater en afvalvater
Rlm-directie: RIZA Dienstonderdeel: 91.m Prioriteit: Taakoebied (DPI : .icO-werk Themanr./naam : 5. Microverontreiniqing Aant. overeenk.: Datum oust. seotember 1944 projectleider: drs. C.J. v, Leeuwen Opdrachtqever: RIZA Projectbeschrijvinq (vat, vaaroml: IOU-nr S-0694 In de afgelopen tvee jaar is ex~erimenteelonderzoek verricht naar de toxiciteit van bestrijdinasmiddelen die vorden toewepast als koelwaterbiocide, als slijnbestrijdsmiddel bij de Papierfabricawe of die a19 verontreiniqing w r d e n a e l w s d in het afvalwater bij de prcduktie. In de eerste instantie zullen de resultaten van dit onderzoek dat w r d t uitqevoerd met bacterien, alqen, kreeftachtiqen en vissen i.3.m. d e afdeling advies en ondefzoek en het isoto.oenlahcratorim, ververkt moeten rnrden tot publicaties in de vakliteratuur. Riermede is een begin qemaakt Daarnaast is inmiddels gestart met onderzoek naar de toxicologische eiqenschappen van andere groepen (koelvater) bestrijdinqsmiddelen. Bij dit onderzoek w r d t steeds belangrijker de relatie die is o p te stellen tussen toxiciteit van een stof en enkele fysisch chaaische parametecs vaarbij met name de vecdelfnqsco~ffici&t tussen octanol en vater een b e lanqrijke rol speelt. Oeze parameter is ook belanwrijk in verband met de verdeling van de stof over de cornpartimenten slib en vater. Met b e h u l ~van deze structuur activiteits relaties kunnen vwrsoellinqen gemaakt vorden t.a.v. de toxiciteit van vervante qroepen van Stoffen. Dit onderzoek vordt uitgevoerd in samenverkinw met het Instituut v w r Veterinaire Parmacolwie, Farmacie en moxicoloqie der R.U. rltrecht. De verdelinqscoQfficiEntbepalinsen moeten w r d e n uitbesteed aan het Instituut van Milieumaaastukken Rmsterdam.
.:
Samenwerkinq (zonder tin.verP1.1 , nee Intern RwS: m t e r n wS: Subsidisrende Inst.: Publicaties: ja, datum: v20 (171 1984: Environm. Pollut Ser. A en R I Z U B I R2.022 Trefworden: Toxiciteit, pesticiden, structuur activiteitsrelaties
en R3.0R2
fd.aw.0A.AO
1 totaal
I .
1
1
1.05
Oveceenk. nr : Artikelnmmer: 145 . ' Opdrachtnemer: I.V.H. (Amsterdam)
waarvan:
(
1.05
(
.
1.52
(
FEZ verpl. nr : WPP-nr.: 6261 Tarief per netto mensiaar :
1.52
1
1.45
I
m t a a l in kfl.: oito. m 1985: kfl.60+(20l R o w kfl. Midden kfl.
I
ALGWEN Projectnunmer:
10-F-305
Naam: Effecten van olie en disDerqeermiddelen cp Wad- ecosvsteem (OPEx)
prioriteit: Dienstonderdeel: BI.XX Taakgebie (DP): ScC-werk msnanr .lnaun : 5. ~icroverontreinioinq D a t m Opt. September 1984 ~ n t .overeenk.: Ir. J.L. Kcolen (vcorzitter stuur~roew) Projectleider: opdracbtgever: RIZA Projectbeschrijving (wat, waarom) : IOR-nr.: S-1653 In 1982 is arngevanpen me: het cpzetten van een kunstmatig wadbcdem ecosysteem in bakken, op het terrein van het R N . Ret doe1 van dit onderzoek is de bruikbaarheid van deze bassins te testen vcor een moqelijkheid tot het ontwikkelen van een model ecosysteem v w c de Waddennee. Indien de bruikbaarheid van de bakken vaststaat zal er op uitgebreide schaal onderzcek worden verricht naar de verontreiniqinu van het zoute milieu dcor olie en andere stoffen. Deze studie wordt 0.m. verricht om bij calamiteiten op de meest doeltreffende manier de schadelijke veronteiniainq te verwijderen.
,
Samenwerking (zonder fin .verpl.) nee/ja, met8 Intern RWS: Extern RwS: Subsidi@rende Inat.: Publicaties: ja, datum: interim rapportaqe 1983 was aanvanq 1984 gereed Trefwoorden: olie, disperqeerrniddelen, Wad-ecosysteem PR-ING
EIGEN P E R S O W E
PROGRAMMERING UITBESTEOING Orrereenk. nr.: RI-80/81 Artikelnmer: 145 Opdrachtnemer: TXO, NIOZ, RIN
FEZ verpl. nr.: WPP-nr.: 1985. 6404 Tarief per netto mensjaar:
Tutaal in kfl.: Oitg. WE8 1985: kfl. 274 Rocq kfl. Midden kfl.
ALGREM Projectnummer:
10-F-306
Naam: Aistooatholoqisch onderzoek forellenlarven
RwS-directie: RIZA Dienstonderdeel: BI.ET Prioriteit: Taakqebied (DP): SLO-week Themanr./naam : 5. Nicroverontreiniqina &ant. overetnk.: Datum opst. september 1984 Projectleider: Drs. C.J. van Leeuwen Ocdrachtuever : QIZA 2rojectbeschrijvinq (vat, waarom): IOR-iu S-1690 In 1979 is op het R I Z A onderzoek qestart naar de toxiciteit van Dithiocarbamaten (DC's), in het kader van de wet Verontreiniqim Opwrvlaktewater. Deze stofen worden in qrote hoeveelheden ica. 400-500 ton/ jaar) qeloesd op de rijktiuateren. DC's bleken zeer toxisch m r vissen en kreeftachtiqen. In toetsen met forellen bleken deze stoffen teratosene lvruchtbeschadiqende)eiaenschappen te hebben. Deze eigenschappen alsmede de zeer ernstige misvorminqen bij vissen houdt in dat nader onderzoek op het niveau van vetfsels en orqanen (histopatholoqisch onderzoek) noodzakelijk is. Ret onderzoek is qerelateerd aan het afbreekbaarheidsonderzoek van dithiocarbamaten en dient te worden uitbesteed aan de R.U. Utrecht, Vakoroeo Patholoqie.
.:
Samenwerkinq lzsnder fin.verp1.) , nee a t e r n m: Intern Ra: Subsidisrende Inst.: Publicaties: ja, datum: Patholoqical effects after subacute exposure of rainbow trout to dithiocarbamate fungicides and related communds. Dit onderzoek zal hopelijk gereed zijn in begin 1985 waarna het ter publikatie zal worden aanqeboden aan "Aquatic Toxicology*. Refmarden: PROGIIAEIMERING EIGEN PERSONEEL lmptijd 1984 t/m 1985
t/m183
R
M
1984
K
M
1985
R
n
1986
1987
A
A
M
n
1988 K
M
1989
R
n
later
totaal
R
R
afd. BI.ET aid. afd afd.
.
totaal
PROGRAMMERING OITBEST%DING Overeenk. nr.: RI-49 Actikelnwmner: 145 Opdrachtnemer: R.O. Utrecht
.
F E Z verpl. nr.: WPP-nr : 6602 Tarief per netto mensjaar:
mtaal in kfl.: Oitq. WW 1985: kfl. 40 Hccq kfl. Midden kfl.
M
ALGEHEEN projectnmer :
10-F-404
Naam: Literatuuronderzoek stofeiaenschappen
m-directie: aIZA Dienstonderdeel: B1.ET Prioriteit: Taakqebied (DP): SLC-werk Themanr./naam : 5. Microverontreiniqinq Rant. overeenk.: Datum opst. sentember 1984 Drs. C.J. van Leeuven Projecrleider: Opdrachtgever: RIZA Projectbeschrijvinq (vat, waarom): IOR-nr.: 5-1691 veer het b e a n t m r d e n van beheersvraqen, het ontvikkelen van nieuwe onderzoeksmethoden en technieken dient vaar nodiq ondersteuninq te w r d e n qevonden middels seautomatiseerd literatuur onderzoek. Oit Can w r d e n uitbesteed aan ?NO. Tevens kan in verbend met calamiteiten op de Rijn evencens behoefte ontstaan om informatie te hebben over b.v. de mutaqeniteit of Ee carcinoqeniteit van de calmiteuze stoffen, hat a l k eveneens in bv qeautomatiseerd literatuuronderzoek kan w r d e n opgespcrd.
Samenwerking (zonder fin.verpl.1, Intern RWS: Subsidisrende Inst. : Publicatiesr Nee/ja, datum: Trefvoorden:-
nee
PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL
totaal
I
Orrereenk. nr.: Artikelnummer: 145 Opdrachtnemer:
I
I
.:
PeZ verpl. nr.: WPP-nr 6262 Tarief per nett0 mensjaar:
I Totaal in kfl.: ultq. WEB 1985: kfl.(20) Hwg kfl. Midden kfl.
O N D E R Z O E K S P L A N
R I Z A
categorie 6. Aquatische Ecologie
-
1'985
zoet
januari 1985
ALGEMEEN ~ r o j e c t n w e: r 10-D-301
Namr Z u u r s t o f g r a d i e n t e n en E l u c t u a t i e s i n h e t I J s s e h e e r q e b i e d
RwS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: OW.ND Taakqebied LOP) : S60 verk Themam ./nasm: 6.Aquatisch ecoloqie-zoet Aant. overeenk.: Projectleider: Is. J.A:W. de W i t Opdrachtgever: RIZA P r o j e c t b e s c h r i j v i n g ( v a t , vasrom):
Prioriteit:
D a t u m o p s t . september 1984
IOR-N.:
S-1697
D o e l s t e l l i n g van h e t onderzoek V e r k r i j g e n van i n z i c h t i n d e E l u c t u a t i e s van h e t z u u r s t o f g e h a l t e over h e t e h a a a l en d e zuurstofgradi0nt e n i n d e v e r t i c a a l met h e t 009 OP: 1. o p s t e l l e n en i n t e r p r e t e r e n van r i c h t l i j n e n '2. b e l e i d t.a.v. ontgrondingen Werkwij z e 1. aanachaf meetboei met meecdere sondes (1983) 2. c o n t i n u meten r e g i s t r e r e n van z u u r s t o f g e h a l t e n en t e m p e r a t w e n o p v e r s c h i l l e n d e d i e p t e s i n ' d e rand. meren van h e t ~ ~ e s e h e e r g e b i e d . .Smenwerkinq (zonder fin.verp1.) , n e e / j a , met: i l n t e r n RWS: Extern RWS: S u b s i d i e r e n d e Inst.: P u b l i c a t i e s : Nee/ja, d a t v r Trefuoorden: I J s s e h e e r , ontqrondingen. z u u r s t o f , s t r a t i f i c a t i e PRWRWWEFSNG EIGEN PERSONEEE
totaal
Overeenk. nr.: Artikelnmer: Opdrachtnener :
0,06
0.10
I
0,10
N.:
FEZ v e r p l . WPP-N : T a r i e f p e r n e t t o mensjaar:
.
Totaal i n kfl.: Uitg. WEB 1985: k f l . Roo9 k f l . Midden kEl.
ALCEHEEN Projectnunnner : 10-0-305
Nam: Invloed van algen op de zuurstofhuishouding van de Rijn
RhT-directie: R I Z A Dienstonderdeel: B1.ZV Taakgebied (DP) : 560 werk Themanr ./naam: 6.Aquatische E c o l o g i e m e t .Anne. overeenk.: Projectleider: Drs. G. van Urk Opdrachtgever: R I Z A ,Pcojectbeschrijving (wat, waarom):
Prioriteit:
Datum opst. September 1984
IOR-nr.:
5-1663
I n 1983 is vooral aandacht besteed aan de zuurstofproductie d m r algen. Enkele wergebleven vraqpunten w r d e n i n 1984 onderzccht. Verder m r d t i n 1984 g e t r a c h t een beter in' z i c h t te krijgen i n de prccesaen d i e de hoeveelheid algen bepalen. Via fluorescentiemeting w r d t d e chlorophyl hoeveelheid i n h e t rivierwater b i j Kwpan ged&ende een aant a l perioden continu gereqistreerd. Ook w r d t de graassnelheid van het zoaplankton bepaald. O e methcdische aspecten van deze metingen z i j n m k belangrijk voor de verdere ontwikkeling van h e t e u t r o f i & ringsonderzoek
'
menwerking (zonder fin.verp1.) , nee ; I n t e r n m5: : ~ u b s i d i T r e n d eInst.: ' P u b l i c a t i e s : j a , datum: .Algen en de zuurstofhuishouding van de Rijn.. :~ref&rden:
G. van Urk, E20 17, 96-100
PRM;RAWER?.NG EIGEN PERSONEEL
hrereenk. nr.: Artikelnmer : ~Oparachtnemer:
FEZ verpl.
'
F E Z verpl. nr.: : Tarief per n e t t 0 mensjaarl
WPP-N
.
Totaal i n kfl.: Uitg. WEB 1985: k f l . Row kfl. Midden k f l .
(1984)
mF.xEEx Projectnumer:
10-0-501
Naam: F o s f a a t u i t r i s s e l i n q vater-sediment.
r e l a t i e met beheersmaatreqelen
a-directie : RIZ% Dienstonderdeel: B1.ZV Prioriteit: Taakqebied (DPI : ShC-wrh Themanr./naw : 6. Aquatische Ecologie-zoet Aant. overeenk.: Datum o u s t . september 1984 ? r o j e c t l e i d e r : : i r . S.R. Rosper opdrachtgever : R I z A P r o j e c t b e s c h r i j v i n g ( v a t , vaarom) : IOU-nr.: S-2619 I n h e t kader van h e t p r o j e c t aOFOS 11 ('81 t / m '84) is g e d 6 t a i l l e e r d p r a e s g e r i c h t onderzoek u i t g e v o e r d naar d e f o s f a a t u i t w i s s e l i n q t u s s e n sediment en water i n h e t Veluvemeer. D o e l s t e l l i n g van d i t vervolg-project is d e verMcven i n z i c h t e n t e c-pleteren en d e r e l a t i e t e leqgen met d i v e r s e mogelijke beheersmaatregelen. ~. U i t BOFOS I1 is naar vor,en gekomen d a t d e s a m e n s t e l l i n g van d e t o p l a a g van h e t sediment ( b v e n s t e m i l l i m e t e r s ) van doocslaqgevend belang is. Nader onderzoek is gevenst naar d e p r o f e s s e n , v o o r a l op d e l a n g e r e t e r m i j n , d i e deze s a m e n s t e l l i n g bepalen, alsmede naar d e invloed van beheersmaatregelen.
S w e n v e r k i n g (zonder f i n . v e r p l . 1 , I n t e r n m: Subsidisrende Inst.: P u b l i c a t i e s : Nee/ja, datum: . Trefwoorden:
.:
Overeenk. nr A r t i k e l n m e r : 145 Opdrachtnener: 'IS-Tnnte
n e e / j a , met:
FEZ verpl.
Extern
nr.:
6151 T a r i e f p e r n e t t o mensjaar:
WPP-N.:
m:
T u t a a l i n kfl.: U i t g . WEB 1985: kf1.65 Eoog k f l . Midden k f l .
.UGGWEN
Projectnunrmer:
10-0-C01
Naw: b i o l o g i s c h onderzoek van d e \ l a i s
RwS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: 91.ZV Prioriteit: Taakgebied (OPI : S6C-werk Themanr./nam : 6. Aquatische E c o l c q i e z o e t Datum o p s t . segtember 1984 x a n t . overeenk.: Projectleider: Drs. G. van Urk Opdrachtqever : Dir Limburg P r o j e c t b e s c b r i j v i n q ( v a t , waa~oml: IOR-m R-0667 I n v e n t a r i s a t i e van d e i n s e c t e n f a u n a i n h e t n i e t - q e k a n a l i s e e r d e d e e l van d e Maas (Grensmaar) d w r a i d d e l van bemonsterinq van d e exuvi'ae m e t , a l s d o e l u i t r e r k i n g van e c o l c q i s c h e d o e l s t e l l i n g e n voor een r i v i e r t r a j e c t en h e t komen t o t een beheersglan voor h e t gebied. Een aanvullend onderzoek ror.lt i n o p d r a c h t van X h i - d i r e c t i e Limburg door Adviesburesu I r . a . s l i n k u i t gevoerd.
.
.:
Swenwerking (zonder f in.verp1.) , nee I n t e r n m: Evtern m: S u b s i d i a r e n d e Inst.: P u b l i c a t i e s : aanvang '85: r a p p o r t a g e over i n 1983 en 1984 v e r r i c h t onderzoek Trefwoorden: b i o l c q i e P R O G R A ' R I N G EIGEN PERSONEEL
I
totaal
0.60
Overeenk. nr.: A r t i k e l n u m e r : 145 Opdrachtnener: bureau i r . A. Klink looptijd 1985 t / m 1986
t/m183
FEZ v e r p l . nr.: WPP-nr 6154 (GIRC) T a r i e f per n e t t 0 mensjaar:
.:
1984
1985
1986
T o t a a l i n k f l . : 40 Ditg. WEB 1985: k f l . 20 Koog k f l . Midden k f l .
1987
1988
1989
later
totaal
person .B pers0n.M materieel
-
totaal WaaKVlln: FEZ v e r p l . Geen v e r p l .
-
2.Q
a I
I
Ws-directie: RIZA Dienstonderdeel: BI.Z7J Priociteit: Taakqebied (DP!: SCO-werk Themanr./naam:6. Aquatische E c o l w i e - z o e t Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 ProjectleiZer: Ors. G. van U r k Opdrachtgever : R I Z A P r o j e c t b e s c h r i j v i n q ( v a t , waaroml : IOR-nr.: 5-1665 Onderzocht w r d t of i n d e Nederlandse s i t u a t i e o v e r b l i j f s e l e n van orqanismen i n sedimenten g e b r u i k t kunnen w r d e n w c r h e t k a r a k t e r i s e r e n van d e v r o e a e r i n een bepaald water vwrkomende levensqemeenschap ( d e " n a t u u r l i j k e " levensqemeenschap) en van lanqe-termijn ontwikkelingen i n een bepaald water. I n 1983 is een b o o r k e r n ' u i t h e t Veluwemeer onderzocht o p a l q e n p i m e n t e n , w c r z i c h t b a r e s c h a a l r e s t a n t e n van a l g e n (voornaneli3k Diatomeen en is d e kern van Pt-210 a e d a t e e r d . In 1984 w r d t een kern u i t een w i d onderzocht. Beide boorkernen qezamenlijk noeten een a f s c h a t t i n ? ae ven van d e moqelijkheden v w r d i t type onderzoek i n d e Nederlandse s i t u a t i e . Bet o n d e r m e k is met name van belang v w r ontwikkelina van e c o l w i s c h e d o e l s t e l l i n q e n v a n u i t kennis van lancre-termiin veranderin?en i n een bepaald water. In 1985 z u l l e n , a f h a n k e l i j k van d e r e s u l t a t e n i n 1984, meerdereboorkernen u i t nadere t e s e l e c t e r e n wateren worden onderzocht. D e d e t e r m i n a t i e van Chironomidae z a l w r d e n u i t b e s t e e d . Piqnenten worden zo mogelijk met HPLC credaan ( t i j d s p a r e n d t.0.v. TLC). Samenwrking (zonder f i n .verpl.) , nee = t e r n ' RWS: I n t e r n RWS: S u b s i d i s r e n d e Inst.: Publicaties: .iwi 1984 r a p p o r t Over daterinqsmethode d w r R I Z A , h w f d a f d . chemie isotopenlab. boorkern Veluwemeer, d w r RIZA, h w f d a f d . B i o l w i e , afd. zoetwater veldondera. s e p t 1984 boorkern Schoonrewerd, door A, Klink lull 1984 " " piqmenten/algen, door RIW, h w f d a f d . b i o l q i e , afd. Zoetvater veldonderz. nov. 19R4 Trefvoorden: p a l a e l i m n o l o g i e
.
PRXPAMKERING EIGEN PERSO-
I
totaal
0.30
/
Overesnk. nr.: RI-79 F E Z v e r p l . nr.: Artikelnumner : 145 WPP-nr 6 155 Opdrachtnemer: Bydrol. Adv.- T a r i e f per n e t t o mensjaar: bureau Ir. A. Rlink
m t a a l i n kfl.: 5R Vitg. WEB 1985: kf1.(50) Roog k f l . Midden k f l .
.:
looptijd 1984 t / m 1985
t/m183
1984
1985
8
(50)
1986
1987
1988
person .B person .M materieel totaal waarvan: FEZ v e r p l . Geemverp:.
I
I
0.40
I
1989
later
totaal
ALGEMEEN ~rojectnummer:
10-0-502
Naam: ~ n v e n t a r i s a t i ebodenfauna o o s t e l i j k Benedenriqrierengebied
RWS-directie : RIZA Dienstonderdeel: B I . Z V Taakgebied (DPI : S60-werk T h w a n r ./naam : 6. Aquatische Ecoloqie-zoet Aant. overeenk.: P r o j e c t l e i d e r : d r s . G. van Urk Opdrachtgever : R I Z A P r o j e c t b e s c h r i j v i n g (wat, waaroml :
Prioriteit:
Datum o p s t . septenbec 1984
IOR-nr.:
5-2620
I n 1983 en 1984 is onderzoek v e r r i c h t naar de bademfauna van riallands Diep en H a r i n q v l i e t (door DIEO). I n v e r v o l g h i e r o p is h e t qewenst d i t onderzoek i n m s t e l i j k e r i c h t i n g v w r t t e z e t t e n (Nieuue Merwede, Biesbosch, Amer, aegedamde Maas). Aandacht z a l uorden b e s t e d aan d e v e r s c h i l l e n t u s s e n d i e p en ondiep en t u s s e n d e gebieden bepaald door Rijnwater en Xaaswater
.
Samenverking (zonder fin.verpl.1 , j a . met: I n t e r n HiS: d i r e c t i e Benedenrivieren Subsidisrende inst.: P u b l i c a t i e s : Nee/ja, datum: Trefwoorden: PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL
totaal
I
Overeenk. N.: Mtikelnumer: Opsrachtnemer:
I 145
.:
P E z v e r p l . nr WPP-nr.: 6156 T a r i e f per n e t t o mensjaar:
I
I
I
T o t a a l i n kfl.: Uitg. WEB 1985: kf1.(60) Rooq k f l . Midden k f l .
I
XII;EWN
Projectnumer:
10-0-506
?laam: K v a l i t e i t s o n d e r z o e k i n d e qe'isoleerde v a t e r e n van d e g r o t e r i v i e r e n
RliS-directier R I Z A Prioriteit: Dienstonderdeel: OUI.ND Taakgebied (DPI: ShC-verk Thwanr ./naam : 6. Aquatische E c o l ~ g i e - z o e t Datum o p s t . s e p t w b e r 1984 Aant. overeenk.: Projectleider: i r E. J a g m a n Opdrachtgever: X I Z A P r o j e c t S e s c h r i j v i n g ( v a t , va$rom): IOR-nr : 5-2623 I n h e t winterbed van d e q r o t e r i v i e r e n i s een g r o t e verscheidenheid aan ge'isoleerde v a t e r e n a a n w z i q . aet Rijk is v e r a n t w o o r d e l i j k voor h e t beheer van deze v a t e r e n ; t o t o p heden i s door RWS nauwelijks aand a c h t besteed aan d e k v a l i t e i t van deze v a t e r e n . I n h e t R i j k s - W m '84 w r d t aangeqeven d a t nader onderzoek naar d e f y s i s c h - c h v i s c h e en b i o l o q i s c h e a s o e c t e n van d e v a t e r k w a l i t e i t van deze wateren q e v e n s t is. Vanweqe d e g r o t e q e t a l l e n van deze wateren (honderden!) kan s l e c h t s i n een g e s e l e c t e e r d a a n t a l onderzoek vorden v e r r i c h t . Alvcrens h e t onderzoek i n h e t veld kan aanvanqen dienen een a a n t a l keuzes t e warden qemaakt m.b.t. tot t e volgen s e l e c t i e c r i t e r i a en onderzoeksaannak. Oeze keuzes z u l l e n w r d e n qebaseerd o o d e r e s u l t a t e n van sen i n op5racht t e v e r r i c h t e n l i t e r a t u u r o n d e r z o e k , d a t t e n doe1 h e e f t t e komen t o t een meer qelundeerde t y p l c q i e van d e te onderzoeken wateren o p b a s i s van f u n c t i e s en eigenschappen. 'Janwege d e omvang van, h e t werk is u i t b e s t e d i n g qewenst.
.
Samenwerking (zonder f i n . v e r p l . ) , nee/ja, met: I n t e r n RWS: Subsidierende Inst.: Publicaties: j a , datum: medio 1985 p u b l i c a t i e t.b.v. Trefmrden:
Extern RIG: voorbereiding veldonderzoek
PROGRAMHERING EIGEN PERSONEEL
PROGFAMKERING UITBESTEDING Overeenk. nr. : Artikelnummer: 145 Opdrachtnwer: R.I.N.
looptljd 1985 t / m 1986
t/m'83
FEZ v e r p l . N.: WPP-nr.: 6153 T a r i e f p e r n e t t o mensjaar:
1984
1985
1986
40
110
1987
T o t a a l i n k f l . : 150 Ultg. WEB 1985: k f l . . 40 Boa] k f l . Midden k f l . 1988
1989
later
person .A person .M materieel totaal vaarvan: FEZ v e r ? l . Geen o e r p l .
I I
totaal
ALGEMEEN Projectnumer:
10-0-C02
Nam: n a c r o f a u n a van de I J s s e l
RYIS-directie : KIZA Dienstonderdeel: B1.W Taakgebied (UP) : S 6 6 w e r k Themane./naam : 6. Aquatische Ecologie-roet Aant. overeenk.: P r o j e c t l e i d e r : Drs. G. van Urk Opdrachtgever : RIZX P r o j e c t b e s c h r i j v i n g ( v a t , vaaroml :
Prioriteit: Datum o p s t . September 1984
IOR-nr
.: 5-0626
Onderwek naar d e r e l a t i e t u s s e n d e w a t e r k w a l i t e i t van d e IJssel (Rijnwater) en d e s a m e n s t e l l i n g van d e macrc-invertebraten-fauna o p s t e n e n van kribben en i n sediment.
Swenwerking (zonder fin.verp1.) , nee Extern RWS: I n t e r n RWS: SubsidiBrende I n s t . : P u b l i c a t i e s : ja, datum: .Ve+randeringen i n d e m a c r e i n v e r t e b r a t e h f a u n a van ?e I J a s e l ' , G. van urk, R p 14,494-499 (19811: i n .Ecology of Rivers" 10/84 Trefwoorden: macrofauna PROGPAMKEFSNG EIGEN PERSONEL
.:
Overeenk. nr Artikelnurmner: 145 Opdrachtnemer:
N.:
FEZ v e r p l . WPP-nr.: 6162(GIRC) T a r i e f per n e t t 0 mensjaar :
T o t a a l i n kfl.: Uitg. wee 1985: k E l . 10 Roog k f l . Midden k f l .
ALGEKEEN ~ r o j e c t n m e r : 10-0-601
Nasm: Eutrofieringsonderzoek in de Randmeren
RWS-directie: RIZA Prioriteit: Dienstonderdeel: BI.ZV Taakgebied IDPI : SGO verk Themam ./nam: 6.Aquatische Ecologiezoet Aant. overeenk.: Datum opst. September 1984 , Proj~tleider: Ir S.A. Eosper Opdrachtgever: RIZA IOR-nr. : 5-0605 Projectbeschrijving (wat, waarom) : Doelstelling Verkrijgen van inzicht in de nutri~ntenhuishoudin en de fytoplanktondynmica in samenhang met de uit,mering van herstelmaatregelen ldefosfatering afvalwater, darrspoelen in de winter met polderwater uit ' Plevoland)
.
.
I
'werkwijze ,- frequente b-nstering tbv waterkwaliteit, fytoplankton dynmica en water- en stofbalansen iinventarisatie ontwikkelinq waterplanten mbv veldwaarneming en luchtfoto's '- in 1985 speciale aandacht varr het zeer dynmische karakter van Oscillatoria-bloei in het Zwarte meer, i nader taxonmische onderzoek naar de soocten draadvormige blauwalgen en ori9nterend onderzoek naar de I rol van chironomiden en tubificiden in de consumptie van blauwalgdraden.
I
'swenwerking (zonder fin.verpl.1 met: Intern RWS: Zzw,Wat&wat DNO Extern RWS: RIJP.Zuiveringsschap Veluwe Subsidizrende Inst.: ~Publicaties: ja, datum: Themanummer FIP I161 1983, m. 8, Paper tbv IAWPRC-congres, september 1984 !~rafwoorden:fosfaat, algen eutrofi8ring I
looptijd 1982 t/m 1986
t/mq82
E
M
1983
R
M
1984
1985
E
E
afd.BI.ZV afd.(XI.VB afd.W.ND dd.cR.AR.AA afd.cR.nM.AA totaal
Overeenk. nr.: Artikelnmer : Dpdrachtnemer :
M
0.5
I 1.96
2,15
2.15
.
n
1986
1,0.5 0.81 0.36 0.31 0.01
2.99
FEZ verpl. nr.: WPP-m : Tarief per netto rnensjaar:
n
E
1987
1988
E
A
M
n
later
totaal
e
E
1,-
0.81 0.36 0.31 (0.01
2.99
Totaal in kfl.: Uitg. WEB 1985: kfl. Eoog kfl Midden kfl.
.
n
n
aLGmEEN
Projectnmer:
10-D-401
Naam: Modellerinq n u t r i e n t e n en a l g e n a r o s i i n h e t I J s s e L a e e r q e 5 i e d (Veluwemeer, D r o n t e r n s e r . wolderwijd)
m-directie : RIZA uienstonderdeel: 8I.ZV :~rioriteit: Taeksebied (DPI : 560-uerk Thenanr./naam : 6. Aquatische Zcologie-zoet Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 19R4 P r o j e c t l e i d e r : i r . S.B. Xospec Opdrachtqever : R I Z A P r o j e c t b e s c h r i j v i n g ( v a t , waarom) : IOR-nr 5-1698 Ret t e s t e n van d e i n h e t kader van h e t p r o j e c t IiABASIM ontwikkelde modellen ( B L O W I1 CBARON SZDNQD) voor b e s c h r i j v i n g van d e e u t r o f i E r i n g s t o e s t a n d i n een s y s t e m met s t e r k g e w i j z i g d e e x t e r n e onstandigheden ( d e f o s f a t e r i n q o p i(WZ1 a a r d e r w i j k s i n d s 1979, d e f o s f a t e r i n g 00 RmI Elburg s i n d s 1972, doorspoelinq met Eostaatarm s l d e r w a t e r u i t Flevoland i n de w i n t e r s s i n d s 1979/'80). a e t v e r q r o t e n van i n z i c h t i n d e processen n u t r i e n t e n h u i s h o u d i n g , ? ? t o ~ l a n k t o n q r o e i , alsmede i n d e f a c t o r e n d i e h i e r o p van invloed zijn: H e t b i j gebleken g e s c h i k t b e i d van d e modellen f o m u l e r e n en simuleren van m w e l i j k e beheersmaatregelen.
.:
-
-
-
-
Samenwerking (zondec f i n . v e r p 1 . ) . nee/ja, met: 1 n t e r n RWS: Extern RWS: Subsidigrende Inst.: Puhlicaties: ja, datum: Eind 1985 u i t s l u i t e n d r a p p o r t , t u s s e n t i j d s memo's Trefwoorden: f o s f a a t , a l g e n . e u t r o f i O c i n g PROGRMlW3RING EIGEN PERSONEEL
-~
p
totaal
0.26
.:
hrereenk. nr wL-DW25 A r t i k e l n m e r : 145 Opdrachtnemer: Wt
lwptijd 1984 t / m 7986
t/m'83
r 0,361p.m.
FEZ v e r p l . nr.: WPP-N 85-6157/6158 T a r i e f p e r n e t t 0 mensjaar :
.:
1984
1985
150
200
person .R person .M materieel totaal waarvan: FEZ v e r p l . Geen v e r o l .
1
1986
1987
I ' T o t a a l i n kfl.: 3 2 Uitg. We8 1985: k f l . 200 Aoog k f l . Midden k f l .
1988
1989
later
totaal
-
ALGEZ(EEN
projectnumer :
?law: Actief b i o l o q i s c h beheer
104-402
ms-directie: RIZA ~ i e n s t o n d e r d e e l : B1.ZV Prioriteit: Taakgebied (DP) : S60-werk Themanr . / n a m : 6 . Aquatische Ecologie-zoet Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 Projectleider: i r S.A. Aosper Opdrachtgever: R I Z A P r o j e c t b e s c h r i j v i n g (wat, waarom) : IOR-nr.: S-1699 Begin 1985 w r d t een l i t e r a t u u r s t u d i e afgerond over d e mcqelijkheden d e hoeveelheden a l g e n i n een oppervlaktewater t e beperken v i a ingregen i n h e t systeem z o a l s h e t veqvangen van zooplankton-etende I vissen etc. I n 1985 z u l l e n v e r d e r i n e n k e l e .enclosures. proeven o p k l e i n e s c h a a l w r d e n gedaan. Gepland w r d e n : 3 proeven ( v e r s c h i l l e n d e seizoenen) met v e r s c h i l l e n d e v i s d i c h t h e d e n i n e n c l o s u r e s 1 proef met kunslmatig o w e v o e r d e d i c h t h e i d van zcdplankton 2 proeven met b e n t i s c h e f i l t e r f e e d e r s a l s Dreissena I e d e r e proef d u u r t 4 weken; per proef w r d e n 6 e n c l o s u r e s g e b r u i k t . S e g r o t e kosten v w r 1985: E l . 30.000 m o r h e t maken van 6 e n c l o s u r e s f l . 7 0 . 0 0 0 voor h e t b i o l o q i s c h onderzoek i n d e e n c l o s u r e s + r a p p o r t a q e s voorts 6 x 8 x 6 288 monsters voor onderzoek van nutriaraten ( o p auto-analyzer R I Z A ) I n 1986 zou een proef o p ( s e m i ) - p r a k t i j k s c h a a l kunnen worden genomen.
.
-
Swenwerking (zonder fin.verp1.) , nee/ja, met: I n t e r n RWS: Extern RWS: Subsidiarende Inst.: Publicaties: j a r datum: e i n d r a p p o r t l i t e r a t u u r s t u d i e begin 1985 Trefwoorden: PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL
--
totaal
0.03
~
--
~~
0,17
I
PROGRAEMERING UITBESTZDING Overeenk. N.: RI-72 A r t i k e l n u m e r : 145 Op3rachtnemer: Limn.inst.
E%Z v e r p l . nr.: WPP-nr.: 6 1 5 9 T a r i e f per n e t t 0 mensjaar:
T o t a a l i n kfl.: Uitg. WEB 1985: k f l . 1 3 3 . 3 A o q l kfl. Midden k f l .
ALGEXEZN p r o j e c t n m e r : lfl-0-503
Naam: E v a l u a t i e oeververdediqingen Oude Maas
RWS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: Bl..W Prioriteit: Taakgebied IDP) : SrO-werk Themanr./naam : 6. Aquatische Fcoloqie-met a n t . overeenk.: Datum o p s t . september 1984 Projectleider: d r s . G. van Url: Wrachtgever: RIZA P r o j e c t b e s c h r i j v i n g (wat, waarom): 102-nr : S-2621 I n 1979 en 1980 z i j n o p een a a n t a l p l a a t s e n l a n g s d e Oude Maas oeververdediqingen aangeleqd. I n z i c h t is g e w n s t i n d e e f f e c t i v i t e i t en i n d e aevolgen voar h e t m i l i e u . Oe problematiek van d e bodemerosie en de b e s c h e r s i n g h i e c t e g e n l a 1 i n h e t Benedenrivierenqebiecl i n d e komende j a r e n .reel aandacht vragen. Ret rnilieuonderzoek zou moeten omvatten: ontwikkeling an d e begroeiing en d e bodemfauna a c h t e r d e verdediging i n v e r g e l i j k i n q met n i e t - v e r d e d i a d e l o c a t i e s . U i t v o e r i n g door RIZA.
.
Samenwrking (zonder f i n . v e r p l . 1 , j a , met: I n t e r n RWS: d i r e c t i e Renedenrivieren S u b s i d i e r e n d e Inst.: P u b l i c a t i e s : Nee/ja, datum: Trefvoorden:
PRCGRAMUERING UITBESTEDING Overeenk. nr.: Actikelnummer: Opdrachtnemer :
.
.:
peZ v e r p l . nr WPP-nr : T a r i e f per n e t t o mensjaar:
m t a a l in kfl. r Uitg. WEB 1985: k f l . Row k f l . Midden k f l .
ALGEMEEN P r o j e c t n m e r : 10-0-001
Nan: Onderwek Macrofauna Rotterdanse havengebied.
RWS-directie: R I Z A Dienstomierdeel: 01 .ZV : Prioriteit: : Taakgebied (DPI : SSO-wrk i Themanr ./naw : 6. Aquatische Ecologie / Aant. overeenk.: Datum opst. september. 1984 : P r o j e c t l e i d e r : d r s . G. van urk oparachtqever: RIZA ! Projectbeschrijvinq ( r a t , vaarom) : IOR-IU S-0631 D e sedimenten i n h e t Rotterdamse havenqebied z i j n p l a a t s e l i j k s t e r k vervuild door s t o f f e n afkomstig h e t z i j u i t de R i j n h e t z i j u i t lokale lozingen. INageqaan wordt wat her verspreidinqspatroon is van macro-invertebraten i n deze sedimenten met a l s doe1 h e t aangeven van moqelijke e f f e c t e n op ecosystemen. indien deze sedimenten na baqgerwerkzaanheden e l d e r s gedmpt zouden moeten worden. m . i n ' 8 2 z i j n u i t s l u i t e n d monsters van '81 gesorteerd: geen nieuwe monsters genmen. ~n ' 8 3 is a l s gevolg van EG-richtlijn bemonsterd n a b i j h e t lozingapunt van een titaandioxidefabriek . . i n de Nieuwe WaterWW. O i t Zal i n volgende jaren worden gecontinueerd (swenverking met W - d i s t r i c t Zuid-West1 :
.:
.
Snenwerking (zonder fin.verpl.1 I n t e r n RWS: Subsidisrende Inst.: p u b l i c a t i e s : j a r d a t m : 1985 Trefvmrden: t r a c e r s . PROG-RING
nee
EIGEN PERSONEEL
.:
Overeenk. nr Artikelnmer : OFdrachtnemer:
FEZ verpl. nr.: WPP-nr Tarief per n e t t o mensjaar:
.:
Totaal i n kfl.: Uitq. WEE 1985: kfl. Eooq k f l . Hidden k f l .
RUiMEEN
Projectnwmner:
10-D-302
Nairm: B i o l c q i s c h onderzoek IJsselmeergebied:
ecologisch en toxicoloqisch ondetmek watervogels m - d i r e c t i e : RIZA ~ i e n s t o n d e r d e e l :BI.ZV Prioriteit: Taakgebied (UP) : SPO-werk Themanr./naam : 6. Xquatische Ecologie-met Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 Projectleider: d r s . G.van urk Opdrachtgever: R I Z A Z r o j e c t h e s c h r i j v i n g (waz, waarom) : IOR-nr.: S-2601 Genalten aan metalen en PCB's i n d e l e v e r v a n p u i k e e n d e n en f u t e n . ~ n v e n t a r i s a t i e - E a s e r a l i n '84 ~ r d e na f g e s l o t e n . Zen f o l l o r u p z a l n i e t gepland vorden v66r h e t e i n d r a p p o r t van d e i n v e n t a r i s a t i e o p t a f e l l i g t . D i t z a l dan e e r d e r i n d e r i c h t i n g van e c o l o g i s c h o n d e r m e k gaan dan i n t o x i c o l c q i s c h e r i c b t i n g .
Smenwerking (zonder f i n . v e r p l . ) , nee Extern ms: I n t e r n REIS: Subsidi'hrende Inst.: P u b l i c a t i e s : Nee/ja, datum: verwacht e i n d r a p p o r t TNO over i w e n t a r i s a t i e per 1 oktober 1984 nerd n i e t gehaald Trefwoorden: PRXRAMMERING EIGEN PERSONEEL
totaal
0,05
Overeenk. nr.: RI 53 Artikelnwmner: 145 Opdrachtnemer : TNO
l w p t i jd 1983 t / m 1986
t/m983
0.05
I
em
FEZ v e r p l . nr.: WPP-nr.: 6163 T a r i e f per n e t t 0 mensjaar:
1984
1986
1985
person.^
person .x materieel
totaal waarvan: EZ v e r p l . Geen v e r p l .
I
(SO)
50
I
1987
I
I T o t a a l i n kfl.: U i t g . WEB 1985: kf1.(50) Eocq k f l . Midden kE1. 1988
1989
later
totaal
I
ALGPIEEN Projectnumer: 10-0-403
Naw: Betekenis Ontqrondinqen in het IZsselmeerqebied.
RWS-directie : RIZA IDienstonderdeel: B1.ZV Taakqebied (DP): S60-werk Themanr ./naam : 6. Aquatische Ecoloqie-zoet Aant. overeenk.: Projectleider : drs. G. van urk Opdrachtgever : RIZA ' Projectbeschrijving (wat, waarom) :
Prioriteit: Datum opst. september 1984
IOR-nr.:
S-1664
'ondermcht w r d t de samenstellinq van de Chronomiden-fauna in zandwinputten in relatie tot de zuurstof:huishouding en de bodemgesteldheid in de putten, als aamrulling op eerder uitgevoerd onderzoek. :noel daarvan was te komen tot een zandwinninqsplan in het IJsselmeerqebied.
1 i Samenwerkinq
(zonder fin.verpl.1 , ja /Intern RWS:ZZW, Wat 6 Wat distr. Noord Extern RWS: i Subsidisrende Inst.: IPublicaties: Interim rapportage in 19841 afsluiting najaar 1985 :Trefroorden: Chronmidae,, zandwinputten. IJsselmeerqebied
i
I
iPRffiRAMHERING EIGEN PERSONEEL looptijd 1985
t/m883 A
afd.81-ZV afd.BI.MB afd. afd
M
1984 A
M
0,05
1986
1987
1988
K
A
A
A
M
0.05 0,20
.
p p
totaal
1985
0,25
M
M
M
1989
later
totaal
A
A
A
M
M
M
pm.
0.10
------0.15
.:
Overeenk. nc.: ~ i - 7 9 j FEZ verpl. nr Artikelnumer: 145 WPP-nr 6405 Opdrachtnemer: Rydriobio?., Tarief per netto mensjaar: ndviesbureau ir.A.Klink; Delta-Instituut v w r Hydrobiol.0nderzoek (bodemanalyses)
.:
Totaal in kfl.: Uitg. WEB 1985: kf1.25.8 K w g kfl. Midden kfl.
AGEMEEN Projectnumer:
10-0-404
Naam: R e l a t i e Peilbeheer/Eeosysteem h a r i n q v l i e t / H o l l a n d s Diep
RWS-directie: RIZA Dienstonderdeel: BI.ZV ~rioriteit: Taakqebied (DPI : S60-werk T h w a n r ./naam : 6. Aquatische E c o l o q i e e o e t I Aant. overeenk.: 1 Datum o p s t . oktober 1984 P r o j e c t l e i d e r : Drs. van urk . Oparachtgever: RIZA P r o j e c t b e s c h r i j v i n g (wat, waarom): IOR-N.: 5-1674 Naqaan v a t d e a a n t a l s o n t w i k k e l i n q e n i n h e t Aollands D i e p / B a r i n q v l i e t z i j n (op b a s i s van door anderen ; verrichte tellinqen) I V e l d r e r k naar h e t t e r r e i n g e b r u i k van volgens i n h e t KD/W (fourageen, broaden, s l a p e n ) . i O p s t e l l e n van een pcognose van d e v c q e l s t a n d b i j v e r a c h i l l e n d e s c e n a r i o ' s voor p e i l b e h e e r .
--
.
S w e n u e r k i n g ( m n d e r fin.verp1.) , ja, m e t : I n t e r n RWS: Dir. b e n e d e n r i v i e r e n en Meetk. Dienat S u b s i d i s r e n d e 1nst.r P u b l i c a t i e s : I n t e r i w r a p p o r t i n 1984 , Trefwoorden: e c o l o q i e
E x t e r n RWS:
PRXPAMKERING EIGEN PERSONEEL
PROGRAKUERING UITBESTPDING Overeenk. nr.: RIZA-70 A r t i k e l n u m e r : 145 Opdrachtnwer : Bureau Ecoland . (Leeuwarden)
TV448/80
E'EZ v e r p l . N.: WPP-N.: 6406 T a r i e f p e r n e t t o mensjaar:
T o t a a l i n kfl.: 100,Uitq. WEB 1985: k f l . 80.5 Aoog k f l . Midden k f l .
AIGEMEEN projectnummer: 10-0-507
Naw: Rlqensamenstelling en ontwikkeling oevervegetatie Zmmmeer
.RWS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: W . Z W Prioriteit: Taakgebied (DP) : SLO verk ThmaN ./naw: 6.Aquatische E c o l o g i e z o e t Aant. overeenk.: Oatun opst. september 1984 Projectleider: ing. L.A: van der K w i j Opdrachtgever : R I Z A Projectbeschrijving (wat, waaroml : IORnr S-2624 behoeve van de begeleiding van de aanleg en h e t beheer van h e t toekomstiqe Zcameer, is het nmdzaI k e l i j k t i j d i g met het vastleggen van de .nulm s i t u a t i e t e beginnen. : I n 1985 d i e n t dan m k t e w r d e n g e a t a r t met een i n v e n t a r i s a t i e van de .alqensamenstelling i n bvengenoemjde wateren. Kierbij d i e n t een gehele jaarcyclus te w r d e n onderzocht ( h e t Volkerakmeer/Zocnm~eer moet w r d e n gefment a r i a e e r d omdat reeds nu veranderingen optreden d m r de aanleg van b o u m r k e n en damen). Bet ondermek z a l t o t enkele jaren na de o n t z i l t i n g (1987) vwrtduren, & a t e r vanuit een zout e m . s y s t e m een zoet systeem moet w r d e n owebound. a d a t mk de nutri'&ntenconcentraties invloed kunnen hetben. z a l m k h i e s ondermek naar gedaan moeten worden. Daarnbast kan d m r de Meetkundiqe Dienat v i a luchtopnames en veldonderzoek de o w e r v e g e t a t i ~ o n t w i k k e ! l i n g qevolgd worden.
.:
e en
:Samenvmrking (zonder fin.verpl.) , j a , met: : I n t e r n RWS: Meetk. Oienst Extern RWS: -.. :6ubsidi*rende Inst.: P u b l i c a t i e s : j a , datum: e e r s t e (interim) rapportage z a l i n 1986 verschijnen. Niet d u i d e l i j k is wan'neer h e t project afgelopen z a l z i j n , m d a t vanuit een zout ecosystem een zoet.systeem moet w r d e n w e 8bouvd. ! ~ r e f v o o r d e n :algen, ,Zoommeer, oevervegetatie
e en
: PROGRUMERING EIGEN
totaal
PERSONEEL
0,13
0.18
FEZ verpl. n c . : WPP-nr : Tarief per n e t t o mensjaar:
.
0.28
Totaal i n kfl.: Uitg. WEB 1985: k f l . Aoog k f l . Midden kfl.
O N D E R Z O E K S P L A N
R I Z A
...............................................
categorie 6. Aquatische Ecologie
-
1 9 8 5
~out
januari 1985
ALGWLEEN Projectnunnner :
10-D-C51
Naam: Monitoring bademfauna Waddenzee, Bocht van Watw en c e n t r a l e m l l a r d
RWS-directie : RIZA Dienstonderdeel: BI ..W Taakyebied IDP) : SCO-werk Thepanr ./naam : 6. Aquatische Ecoloqie-zout Aant. overeenk.: : Dr. K. l s s i n k Projectleide Opdrachtyever : RIZA/Europees COST-47 Programma i r r o j e c t b e s c h r i j v i n y (wat, waarom) :
Prioriteit:
Datum o p s t . september 1984
IOR-nr
.: R-0625
- v e r k r i j y e n van lanyduriye waarneminysreeks over d e t o e s t a n d van Be bodemfauna - nagaan van yebiedsyebonden v e r s c h i l l e n . t r e n d a n a l y s e s i n r e l a t i e t o t h e t a b i o t i s c h m i l i e u - 3% p e r j a a r bemonsterinq; bepalsn van s o o r t , a a n t a l l e n , q r o e i e t c .
Samenwerking (zonder f i n . v e r p 1 . ) . n e e / j a , met: I n t e r n RWS: Extern RWS: Subsidiarende Inst.: P u b l i c a t i e s : j a . datum: d i v e r s e d e e l r a p p o r t e n van B1.W z i j n r e e d s verschenen: p u b l i c a t i e verwacht l e h e l f t '85 h e f w m r d e n : Waddenzee, tcdemfauna, monitoring, Eems-Dollard. PROGRkWlERING EIGEN PERSONEEL
1
--
totaal
2,30
2,30
1
2.30
1
2.30
1
1
~~
2.30
-
PPSGRAMKERING UITBESTEDING
.:
Overeenk. nr A r t i k e l n u m e r : 145 Oparachtnemer :
.:
FEZ v e r p l . nr WPP-nr.: 6161 (GIRC) T a r i e e per n e t t o mensjaar:
T o t a a l i n kfl.: Uity. WEB 1985: k f l . 2 Hocq k f l . . Midden k f l .
ALGEXEEN Projectnwmuer : 10-0-450
Naam: Invloed soui IJsselmeerwster op h e t ecosysteem i n de westelijke Waddenzee
. RWS-directie:
RIZA Dienstonderdeel: 8I.W Taakgebied (DP) : SO-werk Themanr ./now: 6.Aquatische ecoloqie-zout .Aant. overeenk.: Proj&tleider: d r . K. Easink Oparachtgever: RIZA .Projectbeschrijving (wat. waarom):
Prioriteit:
Datum opst. septenber 1984 IOR-nr
.: S-2604
Probleem: Spui van IJsseUneerwater l e i d t t o t periodieke verlaging van de zoutgehaltes i n de westelijke Waddenzee. Zolang de e f f e c t e n hiervan op het ecosysteem van de Waddenzee n i e t bekend z i j n z a l elke b a s i s ontbreken v m r een eventueel op d e zoet/zout huishouding van de Waddenzee afgestemd spuibeheer. w e l s t e l l i n g : Verkrijgen van i n f o m a t i e over de huidige invloed van de spui op de bodemfauna. Werkwijze: a. nagaan r e l a t i e s tussen spuiqegevens en bodemfauna Balgzand i n de periode 1967-1981. b. nagaan groeisnelheidsverschillen.bij h e t wadslakje dmv 1 x bemonsteren en bepalen l e e t t i j d a k l a s s e n + geniddelde lengte middels zeven en m e t h d e van uarding. Samenwerking (zonder fin.verp1.) , j a , met: I n t e r n WIS: WatsWst-ADB Extern RWS: NIOX e.a. SubsidiCrende Inst.: Publicaties: f a , datumt K.M. Schalkens, 1984: Jaarverslag 1983 van h e t bodemkundig/biolcqisch onderzoek van de westelijke Waddenzee. Note WWRZ-841 rapportage i n 1985 Trefuoocden:
-RING
EIGEN PEPSONEE
totaal
Overeenk. nr.: Actikelnwmuer : Opdrachtnener :
0.10
0.10
I
Fez verpl. nr.: WPP-nr : Tarief per n e t t 0 mensjaar:
.
I Totaal i n kfl.: u i t g . WEB 1985: kfl. Roog k f l . Midden kfl.
I
ALGEXEEN E r o j e c t n u m e r : 10-D-451
Yaw: v i s z i e k t e n onderzoek Noordzee
W-directie : RIZA Dienstonderdeel: W . Z W Taakgebied (UP) : S&C-werk Themanc . / n a m : 6. Aquatiache Ecologie-zout Aant. overeenk.: Stokman P r o j e c t l e i d e r : G.N.X. Opdrachtgever : R I Z A P r o j e c t b e s c h r i j v i n g ( v a t , waacom):
Prioriteit: Datum o p s t . september 1984
IOR-nc.:
5-2605
E r z i j n aanwijzigingen d a t i n v e r o n t r e i n i g d e kustgebieden v i s z i e k t e n f r e q u e n t e r voorkomen d a t i n minder v e r o n t r e i n i g d e wateren. Doe1 van h e t onderzoek is h e t i n v e n t a r i s e r e n van h e t vwrkomen van v i s z i e k t e n op een a a n t a l v e r o n t r e i n i g d e l o c a t i e s v w r d e Nederlandse k u s t en i n een a a n t a l schone c e f e r e n t i e q e b i e d e n .
Smenwerkinq (zonder fin.verp1.) , n e e / j a , met: I n t e r n RWS: SubsidiDrende Inst.: P u b l i c a t i e s : 2e interim-rapportage i n 1984 TreEwwrden: PROGRAMMERING EIGEN PERSONeEL,
.. PROGRAHMERING UITBESTEDING .
Overeenk. nr.: RI-59 A r t i k e l n m e r : 145 Opdrachtnemer: RIVO
FEZ v e r p l . nr
.
.:
WPP-nr.: 6592 T a r i e f per n e t t o mensjaar:
mtaal i n kfl.: Uitg. W E E 1985: k f l . 10 Eoog k f l . Midden k f l .
RLGEWEN P r o j e c t n u m e r : 10-0-452
Nam: Ecologisch onderzoek i n d e Waddenzee en Noordzee i n h e t Lader vzn
SEON RwS-directie : RIZA o i e n s t o n d e r d e e l : BI.XXX Prioriteit: Taakgebied (O?) : 560-uerk Themanr./nam : 6. Aquatische Ecologie-lout Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 P r o j e c t l e i d e r : i r . J. Roolen Opdrachtqever : 9IZA P r o j e c t b e s c h r i j v i n g (wat, waarom) : IOR-nr.: S-2606 De i n t e r d e ~ a r t e m e n t a l es t u u r q r o e p van I n t e q r a a l E c o l w i s c h Onderzoek i n d e Waddenzee en Noordzee (SEON) h e e f t o p 3 mei 1983 b e s l o t e n e n nadere u i t r e k i n g t e qeven aan de o n d e r s t s a n d e velden van e c o l o q i s c h onderzoek t.w.: a h e t v e r v a a r d i q e n van verantvoordingsdocumentatie m.b.t. h e t v e r r i c h t e e c o l o q i s c h e modelonderzoek i n h e t Ems-Oollard qebied b) h e t vervaardiuen van een e c o l o u i s c h model van d e w e s t e l i i k e waddenzee C I h e t o p z e t t e n van u i t v o e r e n van een onderzoek m.b.t. h e t t o e k a n s t i g e t e v e r r i c h t e n e c o l a j i s c h e onderm e k van d e Noordzee f l h e t p r o j e c t SEON ( t o e p a s s i n g van e c o l c q i s c h onderzoek i n Noordzee en :wddenzee)
Swenwerking (zonder f i n . v e r p 1 . ) . n e e / j a , met: Extern RWS: I n t e r n RwS: SubsidiSrende I n s t . : P u b l i c a t i e s : j a r datum: e i n d r a p p o r t a g e BOEDE-project v o o r j a a r 1984. Trefwoorden:
1
totaal
.:
Overeenk. nr RI-73 Actikelnummer: 145 Opdrachtnemer: NIOZ
0.10
1
0.10
1
I
F E Z v e r p l . m.: WPP-nr 6401 T a r i e f per n e t t o mensjaar:
.:
I m t a a l i n kfl.: Uitg. WE4 1985: k f l . 617.7 A w g kfl. Midden k f l .
I
I
ALGEXEEN
Projectnummer: 10-0-453
Naam: b e t e k e n i s z u u r s t o f s t r a t i f i c a t i e C v s t v w r n s e meer
RWS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: B 1 . W Prioriteit: Taakqebied (OP) : SLlFwerk Themanr./naarn : 6. Aquatische Ecoloqie-zout Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 7 r o j e c t l c i d e r : d r . R. Essink Opdrachtgever : R I Z A IOR-nr : 5-2607 P r o j e c t b e s c h r i j v i n g ( v a t , waarom): Een nadec onderzoek naar d e s c h a a l WaaroP l a g e 02-gehaltes i n h e t Cvst-roornse meer vwrkonen i s n o o 2 z a k e l i j k om een indruk t e k r i j g e n van d e omvanq van h e t e f f e c t op d e p e l a g i s c h e en b e n t h i s c h e fauna. Biologische i n v e n t a r i s a t i e s z i j n nodiq ter nadere q u a n t i f i c e r i n g . Indien maatregelen t e r voorkomening van s t r a t i f i c a t i e w e n s e l i j k b l i j k e n , d i e n t nader o n d e r m h t te wrden v e l k e f a c t o r l e n ) ( v w r n a m e l i j k ) bepalend i s / z i j n m r h e t o n t s t a a n van d i e s t r a t i f i c a t i e . Bet d w r Wat & Wat o n t r i k k e l d e c w p u t e r m o d e l kan a l s b a s i s voor d i t onderzoek dienen. . . Uitbeateding z a l na o v e r l e q met DDMI en Wat L Wat w a a r s c h i j n l i 3 k p l a a t s v i n d e n aan h e t DIHO t e Yerseke.
.
Sarnenwerkinq (zonder fin.verp1.) , n e e / j a , met: . I n t e r n RWS: S u b s i d i l r e n d e Inst.: P u b l i c a t i e s : j a , datum: concept-rapport i n 1984 gereed Trefwoorden:
Extern RWS:
PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL
totaal
0.05
I
0.15
I
I
PROGRAMMERING UITBESTEDING bvereenk. nr.: Artikelnumner: 145 Opdrachtnemer :
.
Pez v e r p l . nr : WPP-nr.: 6164 TarieE per n e t t o mensjaar:
T o t a a l i n kfl.: 50 Uitg. WEB 1985: k f l . (50) Rooq k f l . Midden k f l .
I
UMEEN projectnummer:
Nam: Rol van de mossel i n de Waddenzee
10-0-550
RWS-directie: RIZA Dienstonderdeel: B1.W ~Taakgebied (DPI : 560-werk Themanr ./naam: 6.Aquatische E c o l o g i e z o u t Aant. wereenk.: i Projectleider: Dr. R. Essink r Opdrachtgever : RIZA Projectbeschrijving ( v a t , vaarom):
Prioriteit:
Datum opst. September 1984 TOR-N.:
5-2625
Onderzoek naar de betekenie van d e mosselstand i n de Waddenzee van v a t e r k v a l i t e i t , sediment en andere organismen. Aangeven gevolgen eventuele intensivering mosselcultuur
! .Samenwerking (zonder fin.verpl.), I n t e r n RWSz Subsidikende Inst.: P u b l i c a t i e s r Nee/ja, datum: Trehrden:
j a , met: Extern RWS: RIN,RIW.NIOZ
PROGRAMKERING EIGEN PERSONEEL
Overeenk. N.: Artikelnummer : Oparachtnemer :
E'EZ verpl. N.: WPP-N Tarief per n e t t o mensjaar:
.:
Totaal i n kfl.: Uitg. WEB 1985: kfl. Boo9 k f l . Midden kfl.
ALGEMEEN Projectnummer: 10-0-551
Nam: Cerastodecma edule of C. lanarcki op de Eond?
.RwS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: BI.MV Taakgebied (DP): SSO-werk ' Themam ./naw : Aquatische E c o l o g i e z o u t .Aant. overeenk.: P r o j e c t l e i d e r : Dr. K. Essink Oparachtgever: R I Z A P r o j e c t b e s c h r i j v i n g ( v a t , waarom):
Prioriteit:
Datum opst. September 1984
S-2626
IOR-N.:
,Probleem: t i j d e n s een i n 1981 uitgevoerde i n v e n t a r i s a t i e van'kokkels i n h e t Ewtrmondgebied ( n i c h a e l i s ,
jDittmer en Esaink, 19841 bleek d a t op de Kond vmrkwende kokkels v m r een g r m t d e e l kenmerken bezaten v a n Cerasteroderma l w a r c k i . Bet is n i e t d u i d e l i j k of we h i e r t e maken hebben met een standplaatsmodific a t i e van C.adu1e
(de gevone kokkell of d a t het Emsestuarium twee kokkelsmrten herberqt.
Dcelstelling: I d e n t i t e i t van kokkels op de Rond nagaan 'werkwijze: h a n s p l a n t a t i e van C.edule na hun e e r s t e winter naar enkele l o c a t i e s , 0.a.
.
.
Bond en Paap.
.
Smenwerking (zonder fin.verpl.1, nee/ja, m e t : I n t e r n RWS: Extern RYlS: SubsidiCrende Inst.: Publicaties: j a , datum: Michaelis, 8.. W. Liebig, J.D. Dittmer en K. Essink, 1984: d i e Rermuschelpopulationen der RnsmUrdung, untersucht i n zusmenhang m i t Massenanspl3lungen bei Borkum i n den Jahren 1980 u. 1981, Forschungsstelle Norderney. Trehroorden: P ' -RING
EIGW PERSONEEL
l o o p t i jd 1985
t/m183 H
afd.BI.EN afd. afd. aEd
M
1984 B
M
1985 B
n
1986
B
n
1987 B
n
1988 A
n
1989 B
n
later
totaal
A
a
0.03 0.12
.
totaal
IOvereenk. nr.: ~Artikelnummer: 'Opdrachtnemar:
0.15
Fez verpl. nr.: WPP-N.: Tacief per n e t t o mensjaar:
Totaal i n kfl.: Oitg. WEB 1985: k f l . Boo3 k f l . Midden k f l .
M
M
ALGEMEEN Projectnummer :
10-0-552
Naam: Ef:ect s a n e r i w v e s n k o l o n i a a l a f v a l v a t e r op h e t ecosysteem i n d e Dollard
RWS-directie: R I Z A ~ i e n s t o n d e r d e e l : 3I..W Prioriteit: Taakgebied (DP) : 560-werk ThemanK./~am : 6. Aquatische E c o l o g i e z o u t Aant. overeenk.: Datum c p s t . September 1984 Projectleider: d r . K. Essink Opdrachtqever : R I Z A p r o j e c t b e s c h r i j v i n g (wat, waarom) : IOR-nr S-2627 Probleem: De l o z i n g van v e e n k o l o n i a a l a f v a l w a t e r i n d e W l l a r d h e e f t d e b c d w f a u n a a l d a a r n a d e l i q beinvloed. Verminderinq van d e l o z i n q e n a l a qevolg van q e d e e l t e l i j k e s a n e r i n g van d e l o z i a q e n b i j de a a r d a p p e l m e e l i n d u s t r i e l e i d d e r e e d s t o t een h e r s t e l r e a c t i e b i j d e wrm Nereus d i 7 e r s i c o l o c . I n hoeverre andere d e l e n van h e t e c o s y s t e m reaqeren is n i e t bekend. Xeer i n f o r m a t i e h i e r o v e r is nodiq zolang d e s a n e r i n q d e r lozinqen n i e t v o l t w i d is en regelmatiq ter d i s c u s s i c w r d t q e s t e l d . De b e t e k e n i s van h e t h e r s t e l van d e Nereus-populatie voor d e k l u u t is onbekend. I n h e t l i c h t van d e bepalingen van d e m s a r Convention on Wetlands is nadere i n f o m a t i e h i e r o v e r qewenst. D o e l s t e l l i n g : Naqaan p o p u l a t i e d y n m i e k an v e r s p r e i d i n g Nereus d i v e r s i c o l o r i n r e l a t f e t o t d e inbreng d e r lozingen en t e v e n s nagaan van d e i n t e r a c t u s t u s s e n p r w i (Nereus) , sedimentkarakteristieken en p r e d a t o r l k l u u t ) . Werkwijze: Veldwerk: bemonste-ingen sediment en Nereus, schuiltentwaarneminqen Eouraqeergedraq e t c . van d e kluut.
.:
.
1 n t e r n RWS: R t e r n RWS: SubsidiOrende I n s t . : q e v e s t e l i j k Arbeidsbureau j a , datum: K. Esaink en A.L. Kleef, 1979. Over d e v e r s p r e i d i n g , ppulatie-opbouw, Publicaties: v w r t p l a n t i n g en g r o e i van d e worm Nereua d i v e r s i c o l o r i n d e z u i d - o o s t e l i j k e W l l a r d , R I Z A r a p p o r t BIM 79.01 K. Essink, A.L. R l e e f , W. V i s s e r en P. Tydeman, 1984. P o p u l a t i o n d y n a n i c s o f t h e ragwrm Nereus ,Trefvoorden: v e e n k o l a n i a a l a f v a l u a t e r , W l l a r d , k l u u t , Nereus d i v e r s i c o l o r
PFSGRRMMFRING EIGEN PERSONEEL
PROGRAMHERING UITBESTEDING
.:
.
FEZ v e r p l . N WPP-N.: 6165 T a r i e f per n e t t 0 mensjaar:
Wereenk. nr : A s t i k e l n m e r : 145 Opdrachtnwer :
lwptijd 1985 t / m 1986
1984
t/m183
1985
1986
1987
T o t a a l i n kfl.: u i t q . WEB 1985: k f l . 10 Aoog k t 1 Midden k f l .
.
1988
1989
later
person .a person .M materieel totaal vaarvan: FEZ verp1. Geen v e r p l .
I
10
5
I
totaal
ALGEmEN Projectnummer:
10-0-553
Naam: ~ n v e f i t a r i s a t i ebodenfauna q e h e l e Dollard
RWS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: SI..W Prioriteit: Taakqebied I D P I : SsC-werk Themanr ./naam : 6. Aquatische Ecolcqie-zout Aant. overeenk.: Datum o p s t . septenber 1984 ?rojectleider: d r . X. Essink W r a c h t g e v e r : RIZA P r o j e c t b e s c h r i j v i n g lwat, waarom): IOR-nr. : S-2628 Probleem: Onderzoek door h e t B O D E h e e f t aangetoond d a t i n de ZO hoek van d e W l l a r d een gebied met s t e r k verarmde bodemfauns aanweziq is. Als m r z a a k h i e r v a n moeten lozingen van veenkoloniaal a f v a l v a t e r vorden qenoemd (v. Arkel en Yulder, '79/'821. Nu h e t BOD2 n i e t meer b e s t a a t -en nu i m i d d e l s een r e d u c t i e van d e lozinqen is g e r e a l i s e e r d is h e t van belang t e veten of r e e d s een h e r s t e l van deze bodemfauna is o g e t r e d e n . D o e l s t e l l i n q : Nagaan of h e t gebied met verarmde bodenfauna i n d e W l l a r d noq aanwezig is en -20 jahoe g r o u t d i t is. Naqaan r e l a t i e met afgenomen l o z i n q e n . 'xerkwiize: E C m a l i g e survey van d e bodemfauna + sediment OD q r m t a a n t a l l o c a t i e s i n d e g e h e l e Dollard.
Sanenwerking izonder f i n . v e r p l . 1 , n e e / j a , met: I n t e r n RWS: Extern RWS: S u b s i d i s r e n d e Inst.: P u b l i c a t i e s : Nee/ja, datum: Trefvoorden: D o l l a r d , b i o l o g i e , bodemfauna, veenkoloniaal a f v a l v a t e r PRffiRAMHERIffi EIGEN PERSONEEL
totaal
.:
Overeenk. nr Artikelnummer: 145 Opdrachtnemer :
vaarvan:
.:
FEZ verDl. N WPP-nr.: G.I.R.C. T a r i e f per n e t t o mensjaar:
T o t a a l i n kfl.: Uitg. WEE 1985: k f l . 1 Hoog k f l . Midden k f l .
XLGGYEEN Projectnmer:
10-0-554
Naam: Xinderkamerfunctie kwelders r e l a t i e met a . b e h e e r s p l a n b u i t e n d i j k s e gronden en 5 . thema Nederlands D u i t s Deens Waddensympsium 1986
SS-directie: U Z A ~ i e n s t o n d e r d e e l : B1.W Prioriteit: Taakgebied (UP) : SLO-werk Themanr./naam : 6. Aquatische Ecologie-zout Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 projectleider: Dr. R. Essink Oplrachtgever: R I Z A p r o j e c t b e s c h r i j v i n g (wat, waarom) : IOR-nr S-2629 Probleem: van hoeggelegen beschut wad, z o a l s d e b u i t e n s t e bezinkvelden van d e landaanwinningswerken l a n g s d e G r o n i m s e en P r i e s e k u s t , is bekend d a t h e t h i e r g r o t e a a n t a l l e n jonge b o d w f a u n a o w r i e n e , d i e l a t e r migreren naar d i e p e r e d e l e n v.d. Waddenzee (9eukema. 1975). I n c i d e n t e l e waarnemingen suqgeren d a t ook d e g r e p ? e l s i n d e begroeide W e l d e r s een d e r g e l i j k e kinderkamerfunctie v e r v u l l e n . Onbekend is hoe g r w t d e b e t e k e n i s h i e r v a n is i n termen van a a n t a l l e n , s c o r t e n en p r o d u c t i e van jonqe d i e r e n . Doelstelling: Naqaan welke s w r t e n , i n v e l k e a a n t a l l e n , o p g r i e i e n i n d e g r e p p e l s van d e begroeide k u a l d e r s , om i n h e t n a j a a r weg t e trekken naar d e Baddenlee. :ierkwijze: ' Volgen van d e bodenfauna i n bedoelde g r e p p e l s door lx per maand monsters t e nemen op een a a n t a l nader t e selecteren locaties.
.:
Samenwerking (zonder t i n . v e r p l . 1 I n t e r n RWS: SubsidiDrende I n s t . : P u b l i c a t i e s : Nee/ja, datum: Trefwoorden:
, nee/ja,
met: Extern RWS:
PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL
PROGRAMMERING UITBESTEDING
.:
lcoptijd 1985 t / m 1986
.:
FEZ v e r p l . nr WPP-nr : GIRC T a r i e f p e r n e t t o mensjaar :
hrereenk. nr A r t i k e l n m e r : 145 Opdrachtnwer :
.
1984
t/mr83
1985
1986
1987
Totaal i n kfl.: Uitg. WEB 1985: k f l . 1.Boog k f l Midden k t l .
.
1988
1989
later
totaal
person .R person .M materieel totaal waarvan: ETZ v e r p l . Geen v e r p l .
I
0,s -
O N D E R Z O E K S P L A N
R I Z A
categorie 7. Afvalwaterlozingen
1 9 8 5
XCGEmEN
Projectnmer: 104-401
Naam: Hilieu-eiqenschappen, productie en qebruik van organische microverontreiniainqen (lie m k 10-G-402 en /403)
RWS-directie: RIZA Prioriteit: Dienstonderdeel: AW.W.CT Taakqebied (DP): SCO-werk Themanr./naa! : 7. Afvalvaterlozinqen Aant. overeenk.: Datum oust. september 1PR4 Projectleider: ir. A.R. van Luin Opdrachtcever : RIZA IOR-nr S-2608 Projectbeschrijving (wat, waarom): ne Europese Cammissie heeft een lijst ocqesteld van 129 stoffen. Deze stoffen zullen v w r het nationale beleid inzake de bestrijding van de waterverontreiniqinu als zwarte-lijststoffen w r d e n verrneld. In dit verband is het van belanq g w e v e n s te verzamelen over de rnilieueiqenschappen (bioacc~mulatie, persistentie, toxiciteitl en de omvang an prcductie en gebruik van deze stoften. Op basis van deze inEormatie kan verwlgens de omvang van de wateremissies, alsmede het uedraq in oppervlaktevater w r d e n vastgesteld. Gezien het feit dat het aantal in beschouwing te nemen stoffen aanzienlijk is, is het noodzakelijk stoffen aegroepeerd te bestuderen. Daelstellino De doelstellinq van het onderwek is het verzamelen van literatuurgegevens betreefende fysisch-chemische eigenschappen.1) toxiciteit, productie en gebruik van gechloreerde benzenen. Eenolen. toluenen, anilinen en nitroverblndingen vwrkomen op de EG-lijst van 129 stoffen, w o r rover deze nog niet in opdracht van de EG in studie zijn genomen.
.:
l ) o p basis van fysisch-chemische eiqenschappen kunnen uitspraken w r d e n gedaan over belangrijke milieueiqenschappen Samenwerking (zonder tin.verp1.) , nee Intern RJS: Subsidiarende Inst.: Publicaties: ja, datum: De rapwrtaqe w r d t verzorqd d w r de opdrachtnemer (medio 1985) hefvoorden: microverontreiniginqen, rnilieueigenschappen, productie/gebruik P R O G R R W R I N G EIGEN PERSONEEL
totaal
I
PROGRAMMERING UITBESTEDING
/
0.05
1
0.05
I
I
ALGEXEW
Pcojectnummer:
104-402
Naam: Onderzoek naar het voorkomen van zwarte-lijststoffen in industrieel afvalwater (zie ook 10-r-401 en/403)
RwS-directie : RIZA Dienstonderdeel: AW.CO.CT Prioriteit: Taakqebied (DP): SGO-werk Themanr./naam : 7. Afvalwaterlozinqen Aant. overeenk.: Datum opst. september 1984 Projectleider: Ir. A.B. van Luin Opdrachtqever : R I M Projectbeschrijving (wat, waarom): IOR-nr.: S-0650 De ffi-c-issie heeft een lijst van 12P stoffen oplesteld. Deze stoffen sullen voor het nationale beleid intake de bestrijding van de waterverontreiniging alS zwarte-lijsstoffen w r d e n beschouwd. Op basis van een eerder uitgevoerde literatuurstudie zullen stoffen van deze lijst w r d e n geselecteerd vcor nader ondarzoek omtrent het v66rkomen ervan in industrieel, c.q. huishoudelijk afvalveter. De literatuurstudie heeft vastqestsld of aanwijzinqen geqeven dat deze stoffen risico's voor het aquatisch milieu kunnen opleveren en in Nederland kunnen warden geproduceerd en/of qebruikt. Onderzoek naar het mw~rkomen in afvalwaterstromen zal meer duidelijkheid moeten geven over do omvang van rateremissies (en dus de milieurisico's). Vanaf 1980 vindt inventariserend onderzoek plaats naar het voorkomen van zwacte-lijststoffen in industrierl afvalwater. Doelstellinq De doelstellinq van het onderzoek is het verschaffen van nadere qwevens omtrent de wateremissies van een 'aantal nog nader 0.0 'basis van de cesultaten van pet hierboven vermelde project te selecteren organische microverontreiniging door metingen in afvalwaterstromen. Werkwijze Een aantal afvalwaterstromen m r d e n bemonsterd en qeanalyseerd op de aanweziqheid van een aantal geselecteerde organische microverontreinigingen.
-
-
-
-
Samenwerkinq (zonder fin.verpl.), nee/ja, met: Intern RWS: Subsidi6rende Inst. : Publicaties: ia,datum: rappoctaqe w r d t verzorqd door AW.OO, zowel een interne (vertrouwelijke) als openbare publicatie. Onderzoek 1980/'81: qepubliceerd in R20, no. 6 170383, blz. 131-134,: '82: RIZA publicatie nr 84093: '83: rapportaqe in mrbereiding hefvoordenr afvalwater, organische microverontreinigingen, rwarte lijst. ~
~
PROGRAMMERING BIGEN PERSONEEL
totaal
1
1.
2.20
2.29
1
0.43
1
0.50
1
I
PRCGWMCZiING UITBESTEDING
.
FEZ verpl. nr : WPP-nr.: 6654/6655 Tarief per netto mensjaar:
Oveceenk. nr.: RI-85 Artikelnumer: 145 Opdrachtnemer r CIM-TNO TAUW looptijd 1983 t/m '1 986
t/m183
'
1984
1985
1986
-
1987
1988
pers0n.R person .x materieel totaal waarvan: %2 verpl. Geen verpl.
I -
43 +(26)
100
1
Totaal in kfl.: 143 Uitq. WEa 1985: kfl. 43 + (26) rroog kfl. Midden kfl.
I
1989
later
totaal
-YEEN
Projectnmer:
10-G-403
Naam: De (onaewenste) vormina van qehalogeneerde microverontreiniqinqen bij industriele processen (zie ,oak 10-6-401 en /4(12)
RtlS-directie: RIZA ~ienstonderdeel: Aw.CO.CT Prioriteit: Taakqebied (DP): SLO-verk Thenanr./naam : 7. Afvalwdteclozinqen Rant. overeenk.: Datum opst. september 1984 projectleider: Ir. A.B. van Luin . . Opdrachtqeves: RIZA Projectbeschrijvina lwat, Waarom): IOR-nr 5-2609 In de literatuur wrden aanwijzinqen aeaeven voor de vorminq van qehalweneerde verbindingen als onqewenste nevenproducten bij diverse industriale processen. Op dit qebied is in de U.S.A. met name aan PCB e e l aandacht besteed. Met betrekkina tot de Nederlandse situatie ziin weini0 qeaevens mrhanden. Ret RIZAis eind 1983 o e start met een orienterend onderzoek naar het voorkomen van PCR in divese industriele afvalwaterstrmen. In 1984 vordt ook aandacht besteed aan andere oraanochlcorverbindinqen als chlwrbenzenen, chlmranilinen, cbloorfenolen en chlwrtoluenen. In 19135 zal 00 basis van de resultaten van qenoemde onderzoeken het onderzoek w r d e n mrtaezet, trvens zullen electriciteitscentrals laebruik van c h l m r als koelwatertoe-in.) en paoierfabrieken (qebruik van chloor m r blekina) in beschouwinq w r d e n genmen. nOelStellino De ioelstellinq van het onderzoek is het verkriiaen van inzicht in de vorminq van orqanohalogeenverbindinqen als'onoewenste nevenproducten bii industrisle processen. Aet onderzoek m e t een bijdcage leveren tot een nadere kwantificerinq van deze brcn van wateremissie. Wellicht dat tevens vormingsmechanismen kunnen vorden afseleid. Werkwijze BemDnsteren en analyseren van een aantal industriele afvalwaterstrnen.
.:
Samenwerking (zonder fin.verp1.) , nee/ja, met: a t e r n RWS: Intern RWS: Subsidiarende Inst.: Publicaties: ja, datum: Over onderzoek zal door AW.W.CT w r d e n gerapporteerd (interne en openbare Trefvoorden: versie) naar verwachting medio 1985 PROGPAMHXRING EIGEN PERSONEEL
PRCGRAKMERING UITBESTEDING Overeenk. nr.: RI-65 Artikelnumer: 145 Opdrachtnemer: CIM-TNO/RID lwpti jd 1984 t/m 1986
t/m883
PEZ verpl. nr.: WPP-nr.: 6556/6557 Tarief per netto mensjaar:
1984
1985
1987
1986
lbtaal in kfl.: Uitg. WEB 1985: kfl. 50 + (41) R o o g kfl. Midden .kfl. 1988
1989
totaal
later
wrson.8 person .n materieel totaal waarvan: F E Z verpl. Geen verpl.
58
I'
50+l41))
50
,
I
I I
ALGEMEEN Projectnummer:
.
Paam: Ondeczoek naar d e aanweziqheid van d i o x i n e s en dibenzofuranen i n industrieel afvalvater
10-G-lfl4
FwS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: i\D.AB.IA Prioriteit: Taakgebied (DP) : SCO-werL Themanr./naam : 7. A f v a l v a t e r l o z i n g e n Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 P r o j e c t l e i d e r : i r . K.3. P o l s W r a c h t q e v e r : RIZA P r o j e c t b e s c h r i j v i n g ( v a t , waaroml : IOR-nr S-2610 Dioxines en dibenzofuranen kunnen a l s zeer t o x i s c h burden beschowd. Er komen s t e e d s meer b e v i j z e n d a t deze s t o f f e n b l j i n d u s t r i e l e processen worden gewrmd. Gezien d e m i l i e u g e v a a r l i j k h e i d van d e z e s t o f f e n en h e t f e i t d a t ze h i e r d w r v w r t d u r e n d i n h e t brandpunt van d e b e l a n q s t e l l i n q s t a a n is h e t gewenst naZer aandacht t e besteden aan h e t a f v a l w a t e r van chemische b e d r i j v e n . Bet a f v z l u a t e r van een a a n t a l c:,emische b e d r i j v e n z a l w r d e n bemonsterd en geanalyseerd. me1 van h e t onderzoek is ria t e gaan onder k l k e c o n d i t i e s d i o x i n e n e n d i b e n w f u r a n e n kunn-n worden gevormd. Dioxincondezoek i n a f v a l v a t e r s t r c m e n wordt vanaf 1983 v e r r i c h t . F b l e k e n is d a t d e aanveziqheid van chloorbenzenen en c h l w r f e n o l e n a a n l e i d i n o kunne? geven tot d e ~ r m i n qvan d i o x i n e s . Ket onderzoek z a l vorden uitgevoerd b i j d i e b e d r i j v e n waar c h l w r b e n z e n e n en c h l w r f e ~ l e ni n h a r e c o n c e n t r a t i e s i n h e t a f v a l w a t e r is a a n g e t w n d .
.:
Samenwerking (zonder fin.verp1.) , n e e / j a , met: I n t e r n RWS: E r t e r n RWS: subsidiiirende I n s t . : P u b l i c a t i e s : ja, datum: medio 1985 Trefvoorden: d i o x i n e s , dibenzofuranen, a f v a l w a t e r , i n d u s t r i i i n
I
totaal
1
I
0.10
1
0,10
PROGRAWMERING UITBESTEDING
.:
RI-82 Overeenk. nr A r t i k e l n m e r : 145 Opdrachtnemer: U n i v e r s i t e i t v. Amsterdam
lmptijd 1984 t/m 1986
t/m183
I
0,lO
.:
PI?Z v e r p l . nr VPP-nr.: 6558 T a r i e f p e r n e t t 0 mensiaar:
1984
1985
1986
person -8 pers0n.M materieel totaal waarvan: FEZ v e r p l . Geen v e r p l .
I
28(+10)
50
1987
I
I
I
'
l r o t a a l i n kfl.: Oitq. WW 1985: k f l . 28+(101 Kooq k f 1. Midden k f l .
1988
1989
later
totaal
I
ALGmEN Projectnummer :
1n-G-405
Y a w : Onderzoek naar de aanwzicheid van ~entachloorfenol in afvalwater.
RUSdirectie: RIZA Dienstonderdeel: AW.OO.BI Prioriteit: Taakgebied (DP): S 0-werk Themanr ./naam : 7 . Afvalvaterlozinqen Rant. overeenk.: Datum opst. seotember 1984 Projectleider: ir. W. v. Starkenbura Opdrachtgever : RIZA IOR-nr. : 5-2614 Projectbeschrijvinq (vat, waaroml: In 1983 is een inventarisatie onderzoek uitgevoerd naar het M o r k o m e n van een aantal organische verbindinqen en zware metalen in afvalvater. beze inventarisatie is uitaevoerd v w r uitlooend OD een w t t e lijke verplichtina tot inventariseren van een aantal stoffen in afvalmter. In het onderroeh is naar voren gekomen dat pentachloorfenol, en in mindere mate trichloorfenol, veelvuldig en in relatief hoseconcentraties in het afvalwater van bedrijven voorkomc. Een nader onderzoek naar de reden van de aanweziqheid van wntachloorfenol alsmede naar de moqeliikheid tot verminderino van de emissie, zal worden inqesteld. Doelstellim Vet bepalen van Oe reden van het veelvuldiq voorkomen van Dentacblcorfe~ol in afvalwater alsnede het zoeken naar nwelijkheden fie oentachloortenolemissie te verainderen. Oozet Pase 1. Ret bepalen van het qebruik, m w l kvalitatief als kwantitatief, van pentachloorfenol 00 basis van het inventarisatie onderzoek 1983. Fase 2. Praktisch onderzoeh naar het voorkomen van pentachlcorfenol in afvalvaterstromen. Tevens.za1 bii hoqe gehalten chloorfenolen, dioxine onderzoek worden qedaan in het kader van proiect 10-6404.
-
Samenwrkinq (zonder fin.verpl.1, Intern RWS: Subsidisrende Inst.: Publicaties: Nee/ja, datum: Trefmorden: Pentaohloorfenol
c%ereenk. nr. : Artikelnumer: 145 Omirachtnerner : TAUW
waarvan:
nee/ia, net:
mZ verpl. nr.: WPP-nr.: 6559/6560 Tarief per nett0 mensiaar:
Extern
RWS:
Totaal in kfl.: Uitq. W 1985: kfl. 31+(15) 4kfl. Midden kfl.
XLGEXEEN Projectnmer: 104-406 Naam: De verontreiniainq van oppervlaktewateren vanuit diffuse bronnen Rws-directie: RIZA uienstonderdeel: AW.OO.BI .Prioriteit: Taakgebied (DP): Scbwerk Themanr./nam : 7. Afvalwaterlozingen Aant. overeenk.: Datum opst. september 1964 Projectleider: ir. W. van Starkenburg Opdrachtgever : RIZA Projectbeschrijvinq (wet, waarom): IOR-nr 9-1672 Alaemeen In het IMP-water 1980-'84 wordt diverse malen het toenemend belanq van diffuse lozinqen benadrukt. Bet onderzoek omvat een systematische inventarisatie en ordsning van de bestaande kennis op het gebied van de diffuse bronnen. Dit om een zo duidelijk nmelijk beeld. te krijqen van de invloed van deze bronnen op de kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater en van de eventuele leemtes in de kennis. Onder diffuse bronnen w r d t in dit verband verstaan: huishoudelijk ahalwater, verkeer, neerslaa, landbouw, overige industrie. niet'qe'isoleerdebebouwing, ,scheepvaart, oeverbeschermin~, kwel en uitwerpselen van natuurlijke fauna. De volgende stoffen etaan bij dit ondezoek centraal; fosfaat, nitraat, zware metalen, wlycyclische arxomatische kwlwaterstoffea nn gechloreerde koolwatersto.ffen. Aet eerste resultaat is dat omtreat de verontreiniginq door bestrijdingsmiddelen weiniqbekend is. PractIsch ondermek is voor een nadere kwantificering ndzakelijk. . . Doelstelling Hot kwantificeren van het aandeel van diffuse bronnen in de waterverontreiniqinq. Opzet Fase 1 en 23 Literatuuronderzoek door TNC-W7 en IVM naar verontreiniginq door diffuse bronnen. Fase 3: Het vaststellen van productie/gebruik en emtoxicologisch profiel van de bestrijdingsmiddelen die in de internationale kaders (IRC, EG) in de belanqstelling staan. Aan de hand daarvan het uitvoeren van practisch onderzoek in'water of sediment.
.:
-
Samenwerking (ponder fin.verp1.). nee/ja, met: Extern RWS: Intern RWSr Subsidi8rende Inst.: Pt~blicaties: jar datm: hlblicatie le en Ze fase: eind 1984 hefvoorden: diffuse bronnen, waterverontreiniqinq, beschrijdinqmniddelen PRffiHAbLWRING EIGEN PERSONEEL --
--
totasl
0.10
I
0,14
.
Overeenk. nr.: RI-77 FEZ verpl. nr : Artikelnummer: 145 WPP-nr.: 6673/4/5 Opdrachtnwer : TNO/IVH/de Tarief per nett0 mensjaar : Bruin 1ntern.Cont.r. lwptijd 1984 t/n 1986
tfm'83
1984
. . 1985
1986
110 (401'
250
person .H pers0n.M mater ieel totaal waarvan: FEZ verpl. Geen verpl.
50
1987
I
mtaal in kfl.: Oitg. WEB 1985: kfl. 110 +(40) Rooq kfl. Hidden kfl. 1988
1989
later
totaal
ALGMeEN projectnummer : 104-407
Naw: De behandeling van i n d u s t r i e e l afvalwater i n a c t i e e - s l i b i n s t a l l a t f e s met poederkmldosering
mS-directie: R I Z A Dienatonderdeel: Pcioriteit: Taakqebied (DP): S60-werk Themanr./naam : 7. Bestrijding waterverontreiniging Aant. overeenk.: Datum opst. september 1980 P r o j e c t l e i d e r : i r . A.B. van Luin Oparachtgever: RIZA Projectbeschrijving ( w a t , vaarom) : TOR-nr : 5-2613 U i t de p r a k t i j k is gehleken d a t h e t conventionele oxydatief-biolcqische zuiveringsproces gevoelig is v w r s t w t b e l a s t i n g e n m e t organische s t o f f e n . s n e l l e v i j z i g i n g van de aard van deze s t o f f a n , almnede d e aanvezigheid van toxische caneonenten. Bedoeld e f f e c t kan d m r bepaalde maatregelen tot een bepaalde hoogte w r d e n teruggehracht, hoewel ec i n d u s t r i s l e afvalwaterstromen z i j n , v a a r b i j d i t naar versrachting n i e t nauwelijks het geval z a l z i j n . Gedacht m e t w r d e n aan afvalvater afkunstig van multipurpose-tankopslagbedrijven, tankreinigingabedrijven en bedrijven d i e beschikken over een zoqenamde mulitpurpose plant. U i t de l i t e r a t u u r is gebleken d a t door poederkmldosering i n a c t i e f - s l i b i n s t a l l a t i e s het e f f e c t van s t w t b e l a s t i n g e n goeddeels is t e ondervangen. Zimpro (USA) heeft een proces ontwikkeld v a a r b i j de aktieve k m l geregenereerd kan worden volgens het 2.9. nattelucht-regeneratiepraed&. D i t proces m u economische vmrdelen bieden.
.
Swenwerking (zonder fin.verp1.) , j a , m e t : I n t e r n WrS: Ertern RWS: ZIMPRD,Paktank,ATM,gem.Rotterdam Subsidiilrende 1nst.i Subsidieregeling .Schone Technoloqiewater. Publicaties: j a , datum: openbaar rapport/publicatie 820 i n de Lmp van 1985 Trefwoorden:
PROGRAMXERING EIGW PERSONEEL
afd.AW.CO.CT afd.Ct4.AR.m
totaal
I
Overeenk. N.: Actikelnunrmer: Opdrachtnwer : Tebodin
0.86
1
0.97
.:
FEZ verpl. N.: WP-N Tarief per n e t t o mensjaar:
Totaal i n kfl.: Uitg. WE8 1985: kfl. Eoog k f l . Midden k f l .
&Gm!2EN
Projeccnummer : 10-G-451
Naam: Onderzoek naar de mogelijkheden van de behandelinq van industrisle afvalwaterstromen die verontreiniqd zijn met orqanische microverontreiniginqen Irioriteit:
xis-directie: RIZA ~ienstonderdeel: AW.CO.CT Taakgebied )'!DI : SrO-verk Themanr./naam : 7. Afvalwaterlozinqen Aant. overeenk.: Projectleider: ir. A.B. van Luin Opdrachtgever: RIZA Projectbeschrijvinq (;rat, waarom) :
Datum opst. september 1984 IOR-nr
.: 5-2603
De EG-Comissie heeft een lijst met.129 stoffen opgesteld: Onderzocht zal vorden in hceverre deze staffen als .zwart' kunnen vorden gekarakteriseerd. Eniqe studies hiertoe zijn reeds door EG-commissie in gang gezet. Door de aanwijzinq van deze Stoffen is het noodzakelijk dat inzicht w r d t verkreaen in de .mogelijkheden voor zuiverino van industrisle afvalstromen verontreiniqd met BPn of meerdere van deze stoffen. Tevens is het van belang dat i~fornatiebeschikbaar komt over d e kosten van verschillende technieken. Door middel van rleze studie zal worden qepcoqd een ant'xoord hierop te geven. De keuze van de te bestuderen stoffen en afvalwaterstromen zal zodaniq zijn dat geen overlao met in qano qezette =-studies plaatsvindt. Ket onderzoek zal in eerste instantie bestaan uit een desk-studie. Bet onderzoek, dat mede wordt ~ e f i nancierd door het ministerie van V W M , w r d t uitaevoerd in het kader van CUwrX, VI. . . Doelstellinq Ket doe1 v d ; het onderzoek is inzicht verkrijgen in de mogelijkheden en kosten van behandelinq van industrieel afvalwater, verontreiniqd met orqanische microverontreiniginqen. Getracht zal warden aan bepaalde technieken het predicaat "beste uitvoerbare technieken., c.q. "beste bestaande technieken. toe te kennen
.
,
Samenwerking (zonder fin .verpl.) nee/ja, met: Intern RWS: Extern RWS: Subsidisrende Inst.: Publicaties: ja, datum: rapportage in principe door opdrachtnemer ?refworden: PFSGW4XERING EIGEN PERSONEEL
.:
Overeenk. nr Artikelnummer: 145 Opdrachtnemer:
FEZ verpl. nr.: WPP-nr.: 6566/6567 Tarief per netto mensjaar:
m t a a l in kfl.: Uitq. WER 1985: kfl. 65+(35) Xoog kfl. Midden kfl.
XLGEVrn Projectnuwner :
a
l9-G-50!
: Invloed van o r s a n i s c h e m i c r o v e r o n t r e i n i q e n zuiverinqsproces
OD
het bioloaisch
RwS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: AW.W.81 Prioriteit: Taakqebied (DP) : SiO-verk Themanr ./naam : 7. A f v a l m t e r l o z i n p e n Rant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 Projectleider: i r . W. van Starkenburg Opdrachtqever: R I Z A P r o i e c t b e s c h r i j v i n a ( v a t , waaroml: IOR-nr.: 5-2632 Q r o b l e e m s t e l l i m In 1983/'94 i s her p r o l e c t a f s e r o n d . a e t i t e l d 'Onderzoek naar d e aanveziaheid van n i e t zuurstofSr.dende en milieuvreemde s t o t f e n i n afvalvaterscromen, efEluenten van r i o o l w a t e r z u i v c r i n q s i n r i c h t i n g e n en reqenvat'erafvoeren'. De r a p p a r t a q e over d i t onderroek is i n een veraevorderd stadium. Een c o n c l u s i e van h e t onderzoek is d a t d e c o n c e n t r a t i e aan l a a e r e g e c h l o r e e r d e k o o l w a t e r s t o f f e n zeer s t e r k kan f l u c t u e r e n . Ceze s t o f f e n z i j n v o o r a l van i n d u s t r i 8 l e herkcmst. Een d e e l van deze s t o f f e n w r d t i n d e z u i v e r i n g s i n s t a l l a t i e verwijderd. Gezien d e hoqe c o n c e n t r a t i e s d i e soms i n h e t e f f l u e n t Marko.nen, is d e v e r w i j d e r i n g , zeke? b i j p i e k l o z i n s e n , v e r r e van v o l l e d i q . Uet v o r d t z i n v o l g e a c h t h e t mechanime v a n v e r w i j d e r i n g i n een b i o l w i s c h e z u i v e r i n a s i n s t a l l a t i e , alsmede d e invloed van deze s t o f f e n o p h e t z u i v e r i n q s p r o c e s , t e onderzoeken. L m e l s t e l l i n g Net v a s t s t e l l e n van d e invloed van o r q a n i s c h e m i c r o v e r o n t r e i n i g i n g e n ( q e c h l o r e e r d e C1 en C2) o p h e t z u i v e r i n q s p r + e s , a1smede.de v e r w i j d e r i n g van deze s t o f f e n i n een b i o l w i s c h e z u i v e r i n q s installatie. Uitvoerirw Uet onderzoek! z a l uitgevoerd w r d e n door TNO-IMG D e l f t i n nauwe samenwerking met h e t RIZA. T i 0 h e e f t e n k e l e q r o t e p r o e f i n s t a l l a t i e s t o t z i j n beschikking. Deze i n s t a l l a t i e s w r d e n aevoed met huishoud e l i j k a f v a l w a t e r . Aan d i t water z u l l e n d e t e onderzoeken g e c h l o r e e r d e C1 en CZ verbindingen worden toegevoegd. Zowel h e t zuiveringsrendement a l s d e invloed o p h e t z u i v e r i n g s p r o c e s z u l l e n worden beoordeeld. Samenwerkinq (zonder fin.verp1.) , n e e / j a , met: I n t e r n RWS: Extern RWS: SubaidiCrende I n s t . : Publicaties: ja, datum: r a p p o r t a q e R I Z A met opdrachtnemer Trefworden:
!
PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL
afd.AW.OO.CT
1
totaal
O,ZI
1
0.21
I
I
I
PROG8AMMERING UITBESTEDING
.:
hrereenk. nr Artikelnuwner: 145 Opdrachtnener: mrO-MG l o o p t i jd 1985 t / m 1986
t/m1R3
FRZ v e r p l . nr.: WPP-nr.: 6561/6562 T a r i e f per n e t t o mensjaar:
'
1984
1985
1986
1987
m t a a l i n kfl.: Uitq. WEE 1985: k f l . 135 + ( 3 0 ) R004 k f l . Hidden k f l . 1989
1988
later
totaal
person .R person .M materieel totaal waarvan: mz v e r p l . Geen v e r p l . TY448-49
135+(30)
200
,
I
I
ALGEKEEN Projectnmer:
104-551
Naam: A f v a l v a t e r z u i v e r i n a b i j bewerkers van a f n e v e r k t e o l i e
.PWS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: AW.OO.CT Taakqebied (DP): SLO-werk Thmanr./naam : 7. Afvalwaterlozingen Aant. overeenk.: P r o j e c t l e i d e r : ir. R . a . van Luin Opdrachtqever: R I Z A P r o j e c t b e s c h r i j v i n q (wat, waarom):
Prioriteit: Datum o p s t . September 1984
IOR-nr
.:
5-2637
In h e t kader van d e v e r g u n n i n s s a d v i s e r i n g wvO w r d t h e t R I Z A qeconfronteerd met a f v a l w a t e r l o z i n g e n dcor b e d r i j v e n d i e afqewerkte o l i e bewerken. R s t a f v a l w a t e r is v e r o n t r e i n i q d met m i n e r a l e o l i e en d i v e r s e anorganische en o r q a n i s c h e m i c r o v e r o n t r e i n i g i n g e n . D e m g e l i j k h e d e n voor d e behandelinq van oliehoudend a f v a l w a t e r w r d t i n 1984 onderzocM. Er b e s t a a t b e h o e f t e aan i n z i c h t i n d e moqelijkheden en kosten van een i n t e q r a l e afvalwaterbehandelinqsinstallatie -r deze b e d r i j f s t a k , v a a r b i j t e v e n s aandacht w r d t besteed aan d e w i i z e van inzamelinq en verwerkinq van d e afqewerkte olie. De r e s u l t a t e n van d i t onderzoek knnnen een breder t o e p a s s i n q s g e b i e d hebben dan a-l-l-e e n deze b e d r i i f s t a k . WRSTELLING Aet v e r k r i i q e n van i n z i c h t i n d e moqeli3kheden en kosten van d e z u i v e r i n q van h e t a f v a l w a t e r van b e d r i j v e n d i e afqewerkte o l i e bewerken: OPZET OKDERZOEK Pase 1: i n v e n t a r i s a t i e ,. f a s e 2: p r a k t i j k o n d e r z o e k Ease 3: e v a l u a t i e r e s u l t a t e n l e i d e n d t o t ontwerp en kosten van zuiverinqssystemen. Ret onderzoek w r d t mede g e f i n a n c i e e r d door d e b e t r e f f e n d e b e d r i j v e n . Samenwerkinq (zonder fin.verp1.) , n e e / j a , met: I n t e r n RWS: Extern RWS: Subsidi'6rende Inst.: P u b l i c a t i e s : j a r datum: Rapportage wordt verzorqd door opdrachtnemer. Treeworden: PROGPAMMERING EIGEN PERSONEEL
PROGRAMMGRING UITBESTEDING Overeenk. nr.: A r t i k e l n m e r : 145 Opdrachtnemer: Tebodin Oran jewoud
.:
FEZ v e r p l . nr WPP-nr.: 6568/6569 T a r i e f per n e t t o mensjaar:
mtaal i n kfl.: Uitg. WEB 1985: k f l . 30+(10) Aeoq k f l . Midden k f l .
O N D E R Z O E K S P L A N
R I Z A
1 9 8 5
categorie 8. Methoden en Technieken
j a n u a r i 1985
ALGmm Trojectn-er:
1O-Q-COl
Naam: Methoden-ontvikkelinq M o r toxiciteitstoetsinq met waterorganismen
Rws-directie: RIZA Prioriteit: Dienstonderdeel: BI.BT Taakgebied (DP): SLC-werk Themanr./naam : 8. Methoden en Technieken Rant. overeenk.: D a t m opst. september 1984 Projectleider: Drs. C.J. van Lneuwen Opdrachtqever : RIZA Projectbeschrijvinq (wat; waarom) : IOR-nr : S-063fl vocr een milieuhygi5nische beoordeling van de schadelijkheid van afvalwater en afvalstoffen is onderzoek nodiq naar de toxiciteit. Riervoor zijn enkele toetsen oeselekteerd waarvan de uitveerinq verder q m p t i maliseerd dient te wrden. Zveneens dienen toetsmethoden ontvikkeld te w r d e n , met n m e daar waar het uaat om de milieuhysilinische beoordeling van bauqerslib. Dit lopendn onderzoek heeft qeleid tot een serie toxiciteitstoetsen 'die operationeel zijn. Met tijdrovende karakter van het chronische onderzoek met kreeftachtiqen en vissen zal in de eerste instantie aanleiding zijn toetsen verder te optimaliseren. Riertoe dient aezocht te w r d e n naar een kreeftachtiqe die automatisch geteld kan w r d e n en naar een vissoort die een snellere embryonale ontwikkelinq heeft dan de forel (Salmo qairdnenl. Vocr dit laatste lijkt de zeebravis (Brachydaniorerio) een ueschikte 5aort. Voor toetsen met kreeftachiqen wordt qedacht aan Bosmina Sp. en Chydorus Sp. Voor de milieuhyai5nische karakteriserinq van slib zal na een intensive bestudering van de literatuur die op dit qebied verschenen is orienterend onderzoek met vesschillende testsystemen warden uitqevoerd teneinde te komen tot een rigide (Set van) bioloqische toets(en1. Met onderzoek zal in nauwe samenwrking qeschieden met de FlAOW/KAAW en de AACB. Smenwerking (zonder fin:verpl.), nee/ja, met: extern RWS: Intern -RWS: Subsidi8rende Inst.: Publicaties: ja, datum: C.J. van leeuwen e.a.: Population toxicity studies with Daphnia Uaqna. (Eeotoxicology and Environmental Safety '85) Trefwoorden: Toxciteitstoetsen, vissen, kreeftachtiqen, alqen, bacteria, slib
.
PROGRAMMERING EIGEN PERSONEEL
totaal
1.15
1.15
0,62
1.08
1
1,08
I
I
I
PROGRAMMERING UITBRSTEOING
.:
Overeenk. nr Actikelnumer: 145 Op3rachtnemer:
P E Z verpl. nr.: WPP-nr.: 6265 TarieE per nett0 mensjaar:
Tutaal in kfl.: Oitq. WEB 1985: kfl. Kooq kfl. Midden kfl. ~
locptijd 1982 t/m 1986
t/m882
'
1983
1984
1985
1986
1987
-
~
~
-
1988
later
person .A person .M materieel totaal vaarvan: -FEZ verpl. Geen verpl. TV448-55
80
80
I
totaal
ALGEMEEN Projectnummer : 10-4-201
Naam: Methodiekontwikkelin biodegradatie onderzoek toxische s t o f f e n
RWS-directie: RlZA Dienstonderdeel: B1.m Prioriteit: :Taakgebied (DP): 560 werk Themanr ./naam : 8.Methoden en Technieken ,Aant. overeenk.: Datum opst. september 1984 Projectleider: Drs. C.J. van Lesuven Opdrachtgever : RIZA Projectbeschrijving (wat, waaram): IOR-nr S-1659 B i j de m i l i e u hyqisnische beoordeling van loringen d i e n t naast een reeks t o x i c i t e i t s g e g w e n s eveneens :beschikt t e worden over gegegevens m.b.t. de p e r s i s t e n t i e (afbreekbsarheidl van de i n het afvalwater :aanuezige s t o f f e n . B e t vervolgen van de b i a e g r a d a t i e van s t o f f e n met specifieke analyses is vaak zeer , t i j d rovend en g e e f t geen a n t w o r d Op de vraag of de s t o f volledig afbreekt ( m i n i r a l i s e e r t ) . D e aspeci: l i e k e methoden n.1. het meten van b-V. de C02 ontwikkeling of het zuurstof verbruik z i j n r e l a t i s t ongeIvoelig (hoge d e t e c t i e limieten) t e r w i j l zeer toxische stofEen op deze wijze vaak n i e t kunnen w r d e n g e toetst. Derhalve moet men terugvallen op methodes d i e aan beide b e n a r e n eegemoetkomen n.1. h e t vervol'gen van de afbraak met 1 4 ~ -gelabelda verbindingen. Een d e r g e l i j k e methode is manenteel n i e t o p e r a t i e ,nee1 op h e t RlZA en d i e n t t e worden ontwikkeld.
.:
! ISgnenwerking (zonder fin.verp1.) ! I n t e r n RWS: iSubsidi5rende Inst.: : P u b l i c a t i e s r Nee/ja, datum: i ~ r e f r o o r d e n : Biodegradatie
.
FEZ verpl. nr.: WPP-N Tarief per n e t t o mensj aar :
Overeenk. nr : Artikelnummer : Opdrachtnener :
'
l w p t i jd 1985
, nee
Totaal i n kfl.: Oitg. WeB 1985: k f l . Roog kfl. Midden k f l .
.:
t/m183
1984
1985
1986
1987
1988
person .A person .M materieel totaal waarvan: FEZ verpl. Geen v e r p l .
I
1989
later
totaal
ALGFNEEN Projectnummer: 1O-Q-301
Nam: Minerale o l i e i n sediment en water
RWS-directie: RIZA Prioriteit: Dienstonderdeel: CR.MH.OA Taakgebied (DP) : S r O w r k Themanr ./nam : 8.Methoden en Technieken Datum opst. September 1984 Aant. overeenk.: Projectleider: d r s . P.C.M. F r i n t r o p Opdrachtgever : R I Z A .Projectbeschr.ijving ( v a t , waarom): IOR-N.: 5-1694 Doelstellinp ,Verbetering van de a n d y s w e t h o d e t e r bepaling van h e t gehalte t o t a a l minerale o l i e met u i t s l u i t i n g i van h a t gehalte aan plantaardige o l i e ( o l i e van recent biogene oorsprong) i n sediment en water; karakteriserinq van de minerale oliecanponenten i n verontreinigde en niet-verontreinigde sedimenten: i n z i c h t i n de t o x i c i t e i t en afbreekbaarheid van minerale o l i e , alsmede van s o r p t i e en desorptiegedrag aan/van baggerspecie: Werkvijze Zoals u i t de doelstelliriq reeds v o l g t , omvat het onderzoek 3 fasen: fase 1 verbetering van de bepaling van minerale o l i e i n sediment en water ,tase 2 karakteriseren t.a.v. de canpanenten, zoals a l i f a t i s c h e en aromatische bestanddelen. bijv. door middel van gkachromatografie en f l u o r e s c e n t i e ease 3- omvat vecvolgonderzoek: a. ondermek toxische invloed op organismen, b. biolcgische afbreekbaarheid, c . Borptie en d e s o r p t i e experimenten. d. 'minerale o l i e " i n e u t r o f e wateren, recent biogeen materiaal? Organisatie en uitvoering door de hoofdafdeling Chemie. Samenwerking (zonder f in-verpl.) , nee/ja, met: I n t e r n mS: meerdere d i c ' e c t i e s Extern RWS: Subsidiarende Inst.: Publicaties: ja, datum: ;Bepaling van h e t gehalte aan minerale o l i e i n water en sedimentm 1983, d r s . P.C.M. Frintrop en E.C. m i j n ; stayeverslsg Sibum 1984. Trefwoorden:
-
-
-
.Overeenk. nr.: Artikelnumer : Opdrachtnemer:
FEZ verpl. nr.: WPP-nr : Tarief per n e t t o mensjaar:
.
Totaal i n kfl.: Uitg. WEB 1985: k f l . Boog kfl. Midden k f l .
ALGrn!EEN
Projectnumer:
104-401
xaam: Analysemethode dithiocarbamaten
RWS-directie: RIZA Prioriteit: Dienstonderdeel: B1.m Taaksebied (DP): ,S&C-werk Themanr./naam : 8. Methoden en Technieken Aant. overeenk.: Datum onst. septemher 1984 Projectleider: Dcs. C.J. Van leeuwen/Dr. W.P. Cafino mdrachtqever : RIZA Prolectbeschrijvinu (vat, waarom): IOR-nr.: 5-1695 Analvse rnethode dithiocarbmaten Ten behoeve van de controle van het afvalwater van dithocarbamaat producerende beclrijven is een adequate analvse techniek noodzakeliik. Momenteel kan de ontwikkelinq van een analvsetechniek - m r deze stoffen niet o n het RIZA worden uitqevoerd. Ret onderzoek dient te w r d e n besteed lVrije llniversiteit Amsterdam)
.
.
Smenwerking (zonder fin .verpl.) nee Intern RWS: Extern Rds: Subsidisrende Inst. I Publicaties: ja, datum: Analyse voorschrift, te wbliceren in 1985 TreEvwrden : ?FCGFAWMERING EIGEN P E R S O N E L lwptijd 1984 t/m 1985
t/m183 A
1984
M
R
afd. BI.ET. afd. afd. afd. totaal
PRffiaA.'O4ERING
M
I
I
R
'
0.01
0.01
1986
1985 H
I4
X
1987
1988
B
A
M
1989 M
A
M
later
totaal
R
i7
M
0,Ol
1
0,Ol
I
I
I
I
UITBESTEDING
Overeenk. nr.: RI-78 Artikelnwmer: 145 Oparachtnemer: V.U. Amsterdam
M
FEZ verpl. nr.: WPP-nr.8 '85 6266 Tarief per netto menajaar:
Totaal in kfl.: Uito. WEB 1985: kfl. 23,6 Row kfl. Midden kfl.
I
I
ALGEKEEN
~ r o j e c t n u m e: r 104-402
Naw: Mutageniteitsonderzoek van oppervlaktewater en afvalwater
RWS-directis: R I Z A ~ i e n s t o n d e r d e e l :81 .MB Taakgebied (OPI : 560 Wrk Thenanr ./nam : 8.Methoden en Technieken Aant. overesnk.: P r o j e c t l e i d e r : drs. 8. v.d. Mark opdrachtgever: R I Z A Projectbeschrijving ( v a t , waaroml:
Priociteit:
Datum opst. September 1984
TOR-nr.:
S-1696
Ondermek naar h e t Morkomen van mutagene eigenschappen van Rijn- Maaswater m.b.v. Salmonelle-test volgens Ames. In 1984 wordt een voorbereidend onderzoek gedaan, hetgeen (mcqelijkl i n 1985 wordt vervolgd. Bet is de bedoeling d a t deze bepaling ontwikkeld w r d t en operationeel w r d t t.b.v. metingen i n oppervlaktewater almnede (moqelijk l i n afvalwater
.
Samenverking (zonder tin.verp1.) , nee/ja, met: Extern Rh5: I n t e r n RWS: Subsidlerende Inst.: Publicaties: j a , datum: I n t e r n t e gebruiken bepalingsvoorschrift Trefvoorden: PRMjPAMbERING EIGW PERSONEL
totaal
Overeenk. nr.: Artikelnumer: Opdrachtnener:
FEZ verpl. nr.: WPP-IV Tarief per n e t t o mensjaar:
.:
Totaal i n kfl.: -Uitq. WEB 1985: k f l . Boog k f l . Midden k f l .
ALGEHEEN ~ r o j e c t n m e r : 10-Q-C51
Naw: Evaluatie en ontwikkeling van miccobiologische methodieken
RwS-directie: R I Z A Dienstonderdeel: BI.MB ~rioriteit: Taakgebied (DP): ShQ-werk Themanr ./naw : 8. Methoden en Technieken Aant. wereenk.: Datum opst. september 1984 Projectleider : drs. 8. v.d. Mark ' Opdrachtgever : R I Z A Projectbeschrijving (vat, waarom): IOR-nr.: S-0654 ' 'Verbetering van analysemethoden en -technieken, onder andere op bacteriologisch gebiedt testen van nieure methodieken. Dit ken leiden tot verbetering van bestaande NNI-normbladen, dan we1 het ontwerpen van nieuwe. D w r verge1ijkend.onderzoek (ringonderzoek) uordt nagegaan of bestaande Normbladen in de : praktij k blijven voldoen.
i
'Samenwerking (zonder Lin.verp1.j , ja, met: Intern RWS: Extern RWS~RIVFI,WnZ,Waterl.bedr.Brab.BiesSubsidiarende Inst.: bosch,Centrilab,KIWA enz. Publicaties: ja, datum: medio '84 verschijnt er een rapport met aanbevelingen tot wijzigingen in enkele NNI-normbladen Trefxoorden: bacteriologic water, methodiekverbetering, methodiekontvikkeling PROGRRMMeRlNG EIGEN PERSONEEL - -
ALGEXEEN projectnummer:
10-Q-C52
Nam: Vergelijkend onderzoek water- en s l i b a n a l y s e (laboratoriumevaluatie)
m - d i r e c t i e : RIZA ~ i e n s t o n d e r d e e l : CB.RO Prioriteit: Taakgebied (UP) : SLO-verk Themanr./naw : 8. Methoden en Technieken A a n t . overeenk.: D a t t n a opst. eeptember 1984 P r o j e c t l e i d e r : J. Bazenberg , Oparachtgever : R I Z A ~ r o j e c t b e s c h r i j v i n gb a t , waarom): IOR-nr.: 5-0655 ' - Bet doe1 van h e t onderzoek is d e mate van v e r g e l i j k b a a r h e i d na t e gaan van a n a l y s e r e s u l t a t e n van v e r s c h i l l e n d e l a b o r a t o r i a d i e g e l i j k g e r i c h t onderroek doen en daarmee een b i j d r a g e t e leveren aan k w a l i t e i t s c o n t r o l e en -verbetaring. , - Daartoe m r d e n de a n a l y s e u i t k o m s t e n van rondgestuurde monsters oppervlaktewatec, a f v a l v a t e r , s l i b en : atandaardoplossingen gesvalueerd.
I
'5wenwirking (zonder f i n i v e r p l . ) , j a . met: ; I n t e r n RWS: e x t e r n RWS: een g r m t a a n t a l l a b o r a t o r i a j ~ u b s i d i ~ r e n dInst.: e P u b l i c a t i e a : j a , datum: .Opzet en r e s u l t a t e n van vergelijkend onderzoek met l a b o r a t o r i a d i e waterkwaliteitsonderzoek doen" 1983. J. Bazenberg, v e r s l a g i n d e reeks a-ve-83-06 Rapportages i n d a a r t o e georganiseerde e v a l u t a t i e b i j e e n k a n s t e n met deelnemers. : ~ r e f v o o r d e n : l a b o r a t o r i a - e v a l u a t i e , kwaliteitsborging \. PR -N IG
EIGEN PERSONEL
looptijd 1984 t / m 198s
t/m183
B
1985
1986
B
A
1984
n
H
M
M
-
B
n
1988
1989
later
totaal
B
B
B
H
M
H
-
afd.CE.RO afd.cE.m.OA afd.CB.MEI.AA afd.(H.AR.AA afd.W.0A.N afd.cE.m.DO
1.1,0.05 0.10 0.05 0,15 0,05 0.20 0,05 0.25 0.05 0,15 0.05 0.15 0.15 0,15 0,05 0.05
totaal
8
Overeenk. nr.: Artikelnummer: Opdrachtnemer :
n
1987
--
--
1.80
1.90
.:
WZ verpl. nr WPP-nr T a r i e f per n e t t 0 menajaar :
.:
Totaal i n kfl.: Uitg. WEE 1985: k f l . Hoog k f l . Midden k f l .
M
n
ALGPIEEN Projectnummer:
10-Q-253
Naan: N o n n a l i s a t i e e n s t a n d a a r d i s a t i e alsmede o n t w i k k e l e n , verbeteren e n aanpassen van fysisch-chemische analyseqaethoden, -technieken e n
-apparatuur RIZA . ; o i e n s t o n d e r d e e l : QI.ST I Prioriteit: !Taakgebied (OP): SLO-werk j Themanr ./naam : 8. nethoden e n Technieken A a n t . overeenk.: Datum o p s t . september 1984 projectleider : dr. W.P. ~ o f i n o Opdrachtgever : IUZA i ~ r o j e c t b e s c h r i j v i n g( w a t , waarom): 1011-nr.: s-1660 : - N o r m a l i s a t i e en s t a n d a a r d i s a t i e van analysemethcden; p a r t i c i p a t i e i n werkgroepen e n u i t o e r e n van experimenten ter onderbouwing v a n ( t o e k c m s t i g e ) n o r a n r m r s c h r i f t e n ; I n t r o d u c t i e , v e r b e t e r e n e n aanpaesen van anlysemethoden e n - t e c h n i e k e n e n van ( a u t m a t i s c h werkende) a p p a r a t u u r t e n e i n d a a d e q u a a t i n te s p e l e n op z i c h w i j z i g e n d e v r a a q a t e l l i n g e n en/of u i t oogpunt van : e f f ici0ncyverhoging; I
' miS-directie:
-
;
!
lsanenwerking ( z o n d e r f i n . v e r p l . ) , nee/ja,met: , E x t e r n RWS: \ I n t e r n RWS: :subsidiErende Inst.: i p u b l i c a t i e s : ja, datum: N o r w m r e c h r i f t e n (NEN), RTWA v o o r s e h r i f t e n , p u b l i c a t i e e i n QI-VE r e e k s / Trefvcorden: 1
,PROGRAHMERING EIGEN PERSONEEL 1
i lmptija
t/m183
!
E
,
1984 198s
t/m
afd.QI.XX a f d .(R.ST afd.CE.AR afd.QI.KM-L' tad a€d.OB.MM-CR afd.Ci.MM-W
totaal
Overeenk. nr.: Actikelnummer : Opdrachtnener :
n
1984
M
E 0,lO 0,30 0,40 0,SO 0,OS 0.05
-0.40 2-60 1.20 0,ZO
5,80
1985
1986
E
E
M
0.10 0,30 0,40 0,55 0.05 0-05
n
1987
1988
E
E
M
n
1989
later
totaal
E
E
a
M
-1,OO 1.70 1.20 0.20
5.55
FEZ v e r p l . nr.: WP-nc T a r i e f p e r n e t t 0 mensjaac:
.:
Totaal i n kfl.: Uitg. WEB 19853 k f l . Eoog k f l . Midden k n .
M
M
.aLGilMEi?N ~roiectnmer:
Naarn: mtimalisatie en structurerina van het siaterkwaliteitsonder+oek (OS'WAT)
l0-V-C54
RWS-directie: RIZA Prioriteit: oienstonderdeel: OW.0A Taakaebied (DPI : SLn-werk Themanr./naarn : a . Methoden en Technieken Datlm onst. sentamber 1984 Aant. overeenk.: Projectleider: Ir. P.S. Griffioen W r a c h t q e v e r : PIZA IOR-nr S-n603 Proiectbetrchriivinq Iwat, waarcm) : Probleeastellina Ontimalisatle en structurerinq van het routinematiae manuele meetnet waterkwaliteitsonderzoek met behulr, van statistische technieken v w r vat betreft dichtheid van monsterpunten en bemonsterinasfrequentie. Werkvii ze Ret ontwikkelen en toeohgsen van wiskundiae technieken, C.Q. modellen. In 1984 zal in het kadec van het proiect CSYdAT door het W L w r d e n aestart met de bestuderina van technieken als speotraalanalyse en de zq. methode m r e met als doel, inzicht en ervarinq oo'te doen voor de werkinq en de toepasbaarheid van deze technieken v w r de ootimalisatie van bemonsterinasnroararrrma's.
.:
-
-
Sarnenwerkinq (zonder fin .verpl.) , nee/ja. met: Intern RXS: . Extern RWS: SubsidiErende Inst.: Publicaties: ja, d a t m : . - .Een literatuurstudie naar optimalisatietechnieken v w r de bemonsterinasfrequentie" R-1391, deel 1, mei 1979 (wL-rapport) .FIeschouwing en toepassing van de methode Lettenmanier' mtimalisatie van d e bemonsterinasfrernentie van routinematiq waterkwal.onderz.", T. Schilwroort c.5. . R 2 0 (15) lq82, nr. 5, blz. 82. ~Vwrbeverkinqsaeaevens tbv de metnode de methode Lettemaier" R 1391, d l . 3, dec. ' 8 1 (WL-capwrt). Trefvoorden: statistiek, waterkwaliteitsonderzoek
-
I
PIKX:FS&WRING
1
totaal
E I G W PERSONEEL
1
t/m182
I .
.:
Overeenk. nr.: WL-DW 25 Artikelnummer: 145 Oplrachtnemer: WL-Delft lwptijd permanent
0.40[
0,40---/ 0.40
PEZ verpl. nr : WPP-nr 6752/6153 Tarief per nett0 mensjaar: ,
1984
1983
1985
1986
m t a a l in kfl.: Ilitg. hTFi 1985: kfl. 50 U m q kfl. Midden kfl. 1987
1988
later
totaal
person .R person .?( materieel
--52--Iflo 80 totaal 50 I .
waarvm: F E Z verpl. Geen verpl.
'
..
ALGEMEEN Projectnumer: 10-0-351
Naam: Dwrationaliserinq Remote Sensina (R.S.)
RWS-directie: RIZA Dienstondecdeel: W.ZW Taakqebied (DP)r SLO werk Themanr./naam : 8. Methden en Technieken Aant. overeenk. r Projectleider: Ir. G.N.M. Stokman Opdrachtgever : RIZA ' Proiectbeschrilvina (vat, waarom):
Prioriteit: D a t m opst. September 1984
.
IOW-nr : S-0683
I n het kader van de Stuurqoep Remote Sensina Waterstaat (SG-012) zal door RIZA w r d e n (verder) qererkt aan R.S.-technieken v w r de volaende toepassinaen: chlorofvlbe~alinaen/zwe~ende stof/veqetatie/lozinqs'situaties/humuszuren/temoeratuur. Projecten uit 1984 w r d e n voortaezet: aebruik satellietbeelden m r Noordzeecnderzoek lozinassituatie BER-qebied Nieuw is de toenassinq in Markermeer/IJsselmeer m r het detecteren van alaenbloei en zwevende stof
-
(zonder tin.vero1.) , nee/.la, met: Intern RWS: Watcwat. dir.Nwrdzee, Meetk.Dienst, 'SubsidiErende Inst.: '~ublicaties: ja, datum, diverse rapmrtaaes Trefvoorden: remote sensina
: Samenwerkinq
DDMI
Rltern RWS: NIOZ, RIJP
PRCGIUMPIERING EIGEN PERSONEEL looptijd 1983 t/m 198s
l
i
afd.OW.ZW afd .OW.ND afd.BI.ZV afd .AW afd .CR.AR.AA aM.ClI.Mn.Ga!AA
n
a
n
1985
1986
R
H
M
0.12 0.02 0.02 0,02
I
1
0.45
0.30
I
totaal
1984
t/m'83
Overeenk. nr.: Artikelnmer: 145 Codrachtnemer:
0.07 0.n3 0,03 0,Ol 0,lO )0,30
n
I
1987
n
H
I
1988
1989
R
A
n
.
I
n
I
later
totaal
n
H
I
0.72
FEZ verpl. nr.: WPP-nr : Tarief oer nett0 mensiaar:
.
mtaal in kfl.: Uitq. WWI 19852 kfl. 150 Rwa kfl. Midden kfl.
n
I
AIG2EEN
Projectaummer: 10-4-451 Llaam: L a b o r a t o r i - m I n f o r m a t i e Systeem (LABI~T~S; RWS-directie: RIZA Prioriteit: 1 Dienstonderdeel: CI1.XX Taakgebied (DP) : S6C-werk Themanr./naam : 8. Methoden 6 Technieken Aant. overeenk.: Datum o p s t . september 1984 Ir L.J.' G i l d e Projectleider: Opdrachtgever : R I Z A P c o j e c t b e s c h r i j v i n g (wat, waarom): IOR-nr : 5-2602 I n j u n i 1982 is d m r h e t R I Z X machtiging gevraagd v w r h e t l a t e n o p s c e l l e n van een i n f o r m a t i e p l a n t e n behoeve van d e l a b o r a t o r i a . I n maart 1983 werd machtiging verleend. Bet onderzoek werd o w e d r a g e n aan AKZO-Systems en begon o p 1 a p r i l 1983 en e i n d i g d e o p 22 augustus 1983 met h e t u i t b r e n g e n van een rapport. Ter v e r b e t e r i n g van d e e f f i c i e n c y en d e k w a l i t e i t werd aanbevolen t v e e a s p e c t e n h a t l a b o r a t o r i u m b e t r e f fende t e . a u t o m a t i s e r e n : n a a e l i j k d e planning en v w r t g a n g s c o n t r o l e e n e r z i j d s en d e gegevensververking a n d e r z i j d s . Bet D i r e k t i e t e a m h e e f t d i t a d v i e s overgenomen. 7 o k t o b e r - 1 9 8 3 werd onder nr. BX/11319, na adviesaanvragen b i j d e DIV, welk a d v l e s op 27-9-1983 ondes n r . WJ/832469 werd verkregen, machtiging gevraagd v m r d e aanschaf van d e benodigde a p p a r a t u u r en sys t e e n Software t e n l a s t e van h e t systeemen jaar?lan 1994. Ret o p s t e l l e n van d e f u n c t i o n e l e s p e c i f i c a t i e s en d e aanschaf c.q. ontwikkeling van d e a p p l i c a t i e s o f t ware z a l v w r een b e l a n g r i j k d e e l moeten w r d e n u i t b e s t e e d . Ret p r o j e k t z a l een d w r l m p t i j d hebben van ongeveer 1.5 b 2 j a a r . Naar verwachting ~ r d hte t s y s t e m i n d a t q e v a l s e p t . '86 o p e r a t i o n e e l .
.
.
,
Swenwerking (zonder fin.'verpl.) n e e / j a , met: I n t e r n RWS: DN Extern RWS: AKZO SubsidiSrende Inst.: Publicaties: j a , datum: D e r e s u l t a t e n f a s e I en I1 w r d e n v a s t g e l e g d i n een r a p p o r t e i n d mei 1985. Trefvoorden: PROSRAWRING EIGEN PERSONEEL
totaal
I
PROSRAMKERING UITBESTEDING Overeenk. nr.: R I 074 A r t i k e l n u m e r : 145 Opdrachtnemer: AKZO S y s t w s
.
WZ v e r p l . nr : WP-nr..: 6801,6802 T a r i e f per n e t t o mensjaar:
T o t a a l i n kfl.: 750 Uitg. WEB 1985: k f l . 600 R o c q kel. Midden k f l .
ALGPlEEN Projectnumer : 10-4-452
.
Nam: Olie in oppervlaktewater.
RWS-directie : RIZA Prioriteit: Dienstonderdeel: CH.nU.OA Taakgebied (DP): Sabwerk Themaxu ./nam : 8. Methoden en Technieken Datum opst. september 1984 Aant. overeenk.: 1 Printrop Projectleider : drs. P:C.M. cparachtgever : RIZA IOR-nr.: 5-1673 Projectbeschrijving (vat, waarom) : Verbetering van de bepalingsmethode van minerale olie in oppervlaktewater.
,Samenwerking (zonder fin.verpl.1 IIntern RWS: lSubsidiBrende Inst.: Ihlblicaties: Nee, datum: ' Trefwoordeni
, nee
PROGRAMMERING E I G W PERSONEEL
Wereenk.. nr.: Ri-83 'Artikelnummer: 145 Opdrachtnemer: Centrilab.
F E Z verpl. nr.: WP-nr.: 6016 Tarief per netto mensjacu:
Totaal in kfl.: Vitg. We8 1985: kfl.R,S B m g kfl. Midden kfl.
A U i m
Projectnumer: 106-453
,
Naw: Bioloqische a c t i v i t e i t Sediment en zwevende s t o f
m - d i r e c t i e : RIZA Dienstonderdeel: (m.ZW Prioriteit: Taakgebied (DP) : SLO-werk ThemaN./naw : 8. Methoden en Technieken Datum o p s t . september 1984 Aant. overeenk. : P r o j e c t l e i d e r : i r . E. T u r k s t r a O p d r a c h t g w e r : fUZA P r o j e c t b e s c h r i j v i n g (wat, waarom) : IOR-N.:S-1661 noel: Nagaan welke i n f o r m a t i e kan w r d e n verkregen met h e t bepalen van d e b i o l o g i s c h e a c t i v i t e i t middels ATP-bepaling. Met behulp van d e z e i n f o r m a t i e nagaan welke sol zwevende s t o f en sediment speelt b i j p r o c e s s e n i n oppervlaktewater m.n. t e n aanzien van h e t gedrag van v e r o n t r e i n i q e n d e stoffen.Tevens nagaan o f d e b e p a l i n g a l s standaardmeting i n h e t r o u t i n e p a k k e t zou moeten w r d e n opgenomen. Werkwijze: ontwikkelen methcde (1983/1984) test o p zwevende s t o f voor coutinemeetnet punten (1984) t u s s e n r a p p o r t a g e 11984) t e s t op sediment (1984/1985) r a p p o r t a g e (1985)
-
-
-
/
S w e n v e r k i n g (zonder f in.verpl.1 , nee : I n t e r n m: jSubsidiBrende I n s t . : : P u b l i c a t i e s r j a r datum: l e t u s s e n r a p p o r t a g e 08/81, Trefwoorden: ATP, s l i b ..
Overeenk. nr.: j Artikelnumer
:
IOpdrachtnaner:
.:
Extern RWS: e i n d r a p p a r t 2e h e l f t '85
FEZ v e r p l . nr.: UPP-nr T a r i e f per n e t t o mensjaar:
Totaal i n kfl.: U i t g . wFB 1905: k f l .
Hoog k f l .
Midden k f l .
ALGEMEEN
Projectnummer: 10-4-454
Nam: Virus c.q.
bacteriofaagbepalinq in zvwwater
m-directie : RIZA Prioriteit: Dienstonderdeel: B1-HR Taakgebied (DPI : Shbwerk Thwanr ./naw : 8. Methoden en Technieken ,Aant. overeenk.: Datum opst. september 1984 Projectleider : Drs. H. van der Mark Opdrachtgever : RIZA IOR-nr.: 5-1675 Projectbeschrijving (vat, waaroml: In het Besluit kvaliteitsdoelstellingen en metingen oppervlaktevateren is vermeld, dat onder bepaalde, 'hierin beschreven anstandiqheden in zvspwater onderzoek verricht moet w r d e n naar het v w r k m e n van err terovirussen. Daar onderzoek naar Morkomen van enterovirussen in oppervlaktewater zeer moeilijk is lkostbaar, tijdroved, hooq gekvalificeerd personeel, speciale technieken en apparatuurl, kan daze bepaling niet verricht rorden. Er bestaat we1 een alternatief, en we1 de bepaling van colifaqen ( w k een 'virus) als indicator M o r de enterovirussen. Uit verschillende publicaties en uit onderroek op het RIWA goed bruikbaar zijn als indicator voor de enterovirussen. is qebleken, dat colifagen . Uerkwijze: beproevinq analysemethode (R.1.V.-methodel! daarna toepassinq op enkele punten uit het routine-onderzoeksprograuma oppervlaktevater (gelijktijdige meting net de werige bacteriologische parame : ters). Resultaten van een colifaaganalyse zijn binnen 24 uur bekend (virusonder~oekduurt enkele weken). j De mogelijkheid is aanwezig, dat over een paar jaar w k andere fagen bepaald zullen w r d e n als indicate : ren v w r andere virustypen dan de enterovirussen. Ziekten, opgeloeen tijdens het m e m e n , blijken te worden verwrzaakt in hwfdzaak d w r virussen, en niet d w r becterisn, terwijl de kvaliteitseisen v w r zvemwatervrijwel alleen berusten op bacteriologische parameters (onbruikbaar als indicatoren v w r virus! sen). !
Samenverking (zonder fin.verpl.1 / Subsidisrende 1ntern Inst.: '
, ja,
met: Extern RWS I RIV en KIWA
RWSI
1
Publicaties: Nee/ja, datum: Trefxwrden: Waterkvaliteit, hygisne, virologie PRffiRAHMeRING EIGEN PERSONEEL
totaal
0.13
0.16
0.21
I
0.10
PROGRAHMeRING UITBESTEDING i Overeenk. nr.:
Artikelnummer: 150 Oparachtnemer :
.:
EZZ verpl. nr WPP-N.: . Tarief per nett0 mensjaar:
Totaal in kfl.: Uitq. WEB 1985: kfl. Eoog kfl. Midden kfl.
I
ADGEMEEN Projectnumer : 10-Q-551 :
Naam: Invloed bemonstering en monsterv66rbehandeling op vluchtige gechloreerde k w l v a t e r s t o f f e n
RWS-directie : RIZA Dienstonderdeel: W.ZO Prioriteit: Taskgebied (DP) : SLO-werk Themanr../naw : 8. Methoden en Technieken Aant. overeenk.: Datum opst. september 1984 P r o j e c t l e i d e r : ing. A.J. Schlfer Opdrachtgever : R I Z A , RID ' P r o j e c t b t s c h r i j v i n g ( v a t , vaarom): IOR-N.: 5-2633 'De c o n c e n t r a t i e s aan VOCl en de afzonderlijke VCh's vertonen een zeer piekerig v e r l w p , wat veroorzaakt (ken worden door de monstername en/of lozingen. j D i t q e l d t onder meer m r 1.2 dichloorethaan d a t i n het kader van h e t continu onderwek te t o b i t h en ,Eijsden door h e t RID wordt gemeten. Ret RID h e e f t het RIZA gevraagd nader ondermek te verrichten. i(Z. de w e n t u e l e invloed van monstername e n m o n s t e ~ 6 6 r b e r e i d i n gom de concentraties na t e gaan wordt ' v w r g e s t e l d gedurende lanqere perioden d a g e l i j k s het q e h a l t e aan 1.2 IXE en WJC1 t e meten. Gedacht r o r d t / a a n metingen i n Lobith i n Eijsden gedurende 2 perioden van 14 dagen.
1
, nee/ja,
; Samenuerking (zonder fin.verpi.1 : I n t e r n RWS: iSubsidiPrende Inst.: I ~ u b l i c a t i e s : Nee/ja, iTrefwoorden:
.
met: Extern RWS:
datum:
.
.
Overeenk. N.: Artikelnummer: ,Opdrachtnemer :
I
Totaal i n kfl.: uitg. WeB 1985: k f l . Roog kfl. . Midden k f l .
P e Z verpl. N.: WPP-nr Tarief per n e t t o mensjaar:
.:
lwptijd lg85
later
person .B
I
vaarvan:
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
k totaal
I
I
I
