Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe Marsroute naar het wenkend perspectief
Olst-Wijhe, 14 april 2009 doc. nr.: 0907-5-RU-DK
Inhoudsopgave Leeswijzer
pagina 3
1.
Inleiding 1.1 Aanvulling op de toekomstvisie Olst-Wijhe 1.2 Toekomstvisie + realisatiehoofdstuk = structuurvisie
4 4 4
2.
Inspraak en overleg 2.1 Resultaten inspraak en overleg 2.2 Ambtshalve aangebrachte wijzigingen
5 5 8
3.
De marsroute naar het wenkend perspectief 3.1 Wat staat er in de toekomstvisie? 3.2 Wat staat er in dit realisatiehoofdstuk? 3.3 Gebiedsgerichte projecten in de prioritaire gebieden 3.3.1 Wijhe 3.3.2 Olst 3.3.3 Wesepe 3.3.4 Fordmond en omgeving 3.3.5 Landgoedenzone 3.3.6 Robuuste verbindingszone 3.4 Beleidsontwikkeling en sectorale programma’s 3.4.1 Communicatie 3.4.2 Economie 3.4.3 Recreatie en toerisme 3.4.4 Wonen 3.4.5 Landschap en buitengebied 3.4.6 Verkeer 3.4.7 Beeldkwaliteit en duurzaamheid
10 10 10 12 12 17 19 20 21 21 22 22 22 23 24 26 28 29
4.
Grondbeleid 4.1 Juridisch kader 4.2 Vereisten voor het kostenverhaal 4.3 Overzicht en samenhang ontwikkelingen 4.3.1 Bovenwijkse en bovenplanse openbare voorzieningen 4.3.2 Tekortlocaties 4.3.3 Overschotlocaties 4.3.4 Aanwijzingen over de bestedingen van bovenplanse kosten
30 30 30 31 31 32 32 33
5.
Slotwoord
37
Bijlage: beleidskaart structuurvisie Olst-Wijhe
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 2 van 37
Leeswijzer In paragraaf 1 kunt u lezen wat de status is van dit realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe en waarom het nodig is de al eerder vastgestelde toekomstvisie hiermee aan te vullen. In paragraaf 2 is aangegeven hoe burgers en andere belanghebbenden betrokken zijn bij de voorbereiding van dit realisatiehoofdstuk. U vindt hier een overzicht van alle ingediende zienswijzen en overlegreacties met daarbij de reactie van burgemeester en wethouders hierop. Ook is hier een overzicht opgenomen van alle ambthalve aangebrachte wijzigingen en aanvullingen ten opzichte van het ontwerp dat ter inzage is gelegd. Paragraaf 3 vormt het zwaartepunt. In 3.1 en 3.2 wordt een relatie gelegd met de inhoud van de toekomstvisie. In paragraaf 3.3 wordt een opsomming gegeven van alle op stapel staande gebiedsgerichte projecten voor de aangewezen prioritaire gebieden uit de toekomstvisie. Paragraaf 3.4 gaat in op de benodigde beleidsontwikkeling per sector en de vertaling in sectorale uitvoeringsprogramma’s. Paragraaf 4 over het grondbeleid gaat in op de samenhang tussen de diverse ruimtelijke ontwikkelingen en de wijze waarop de structuurvisie ingezet kan worden voor het verhalen van bovenplanse kosten. In het slotwoord wordt in algemene zin ingegaan op de fasering in de uitvoering, de financiële dekking en de dynamiek hierbinnen. Aan het eind treft u de integrale beleidskaart structuurvisie Olst-Wijhe aan. Op deze kaart zijn alle voorgestane ruimtelijke ontwikkelingen aangeduid voor zover zij in dit stadium geografisch aan te duiden zijn.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 3 van 37
1.
Inleiding
1.1
Aanvulling op de toekomstvisie Olst-Wijhe
Op 7 april 2008 heeft de gemeenteraad de toekomstvisie Olst-Wijhe ‘Versterken van een dijk van een gemeente’ vastgesteld. Het document vormt de weerslag van een interactief proces waarin bewon ers, ondernemers, ambtenaren en het gemeentebestuur vanaf eind 2006 intensief hebben geparticipeerd. In de toekomstvisie schetst de raad een samenhangend ontwikkelbeeld voor de hele gemeente in 2020. De visie start met een beschrijving van het gewenste profiel van OlstWijhe in de toekomst, het wenkend perspectief. Vervolgens is in hoofdstuk 3 de ontwikkelrichting per sector beschreven. Samen leidt dit tot een integraal structuurbeeld dat voor verschillende zones in de gemeente is uitgewerkt in een ontwikkelstrategie. De toekomstvisie bevat nog geen uitgewerkt en concreet programma voor de komende jaren, maar wel de contouren hiervoor. Deze moeten nog worden uitgewerkt tot concrete projecten, programma’s en (sectorale) beleidsdocumenten. De visie eindigt met de zin: “De opgave is de toekomstagenda 2020 te vertalen in een ambitieuze marsroute naar het wenkend perspectief.” En dat is precies wat in deze nota wordt gedaan. Hierin geeft de raad aan hoe zij de voorgenomen ontwikkelingen in de gemeente denkt te gaan realiseren. Welke activiteiten de gemeente de komende jaren concreet gaat ondernemen om de visie te realiseren en wanneer. 1.2
Toekomstvisie + realisatiehoofdstuk = structuurvisie
In de toekomstvisie Olst-Wijhe en in het vaststellingsbesluit van de raad is vermeld “dat de raad deze visie aanmerkt als een structuurvisie onder de nieuwe Wet ruimtelijke ordening zoals deze naar verwachting op 1 juli 2008 in werking zal treden”. Op dat moment was nog niet bekend welke vereisten de nieuwe wet exact zou stellen aan gemeentelijke structuurvisies. Inmiddels is de Wet ruimtelijke ordening en het bijbehorende uitvoeringsbesluit in werking getreden. Artikel 2.1 van de wet vermeldt dat een structuurvisie een ruimtelijke visie is op de leefomgeving voor de (middel-)lange termijn met de hoofdzaken van het te voeren beleid. De toekomstvisie voldoet hieraan. De visie geeft immers de richting aan van de ontwikkeling die de gemeente door zal maken en is daarmee het vertrekpunt voor concrete programma’s en projecten. In hetzelfde wetsartikel wordt de raad ook verplicht in de visie aan te geven op welke wijze de voorgenomen ontwikkeling zal worden gerealiseerd. Er moet een uitvoeringsstrategie of - verwachting opgenomen zijn. In de toekomstvisie was dit nog onvoldoende uitgewerkt. In dit aanvullende hoofdstuk geeft de raad aan op welke wijze zij de voorgenomen ontwikkelingen denkt te gaan realiseren. De raad zal bij de vaststelling van dit realisatiehoofdstuk besluiten de op 7 april 2008 vastgestelde toekomstvisie Olst-Wijhe samen met dit aanvullende realisatiehoofdstuk expliciet vast te stellen als structuurvisie ex artikel 2.1 van de Wet ruimtelijke ordening.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 4 van 37
2.
Inspraak en overleg
2.1
Resultaten inspraak en overleg
De toekomstvisie Olst-Wijhe vormt de weerslag van een interactief proces waarin bewoners, ondernemers, ambtenaren en het gemeentebestuur vanaf eind 2006 intensief hebben geparticipeerd. Er zijn interviews gehouden met stakeholders uit de gemeente en daar buiten, er zijn in diverse ontwikkelfasen interactieve bewonersavonden gehouden, het hele planproces werd begeleid door een maatschappelijke stuurgroep met vertegenwoordigers van de plaatselijk belangen, ondernemers en maatschappelijke instellingen, er zijn openbare expertmeetings gehouden, en het proces was voor alle inwoners te volgen via regelmatige nieuwsbrieven op de gemeentelijke pagina’s in Huis aan Huis en op de gemeentelijke website. De ontwerp toekomstvisie heeft eind 2007 zes weken ter inzage gelegen voor het geven van zienswijzen en is ter afstemming met het beleid van andere betrokken overheden en organisaties aan hen opgestuurd met het verzoek om een reactie. Aan de inbreng en participatie van de lokale samenleving werd veel gewicht toegekend omdat het hier gaat om een visie op de toekomst van de gemeente als geheel, een antwoord op de vraag welke kant de gemeente op wil gaan. In de visie is de ontwikkelrichting bepaald. Dit realisatiehoofdstuk geeft alleen antwoord op de vraag hoe de gemeente deze gezamenlijk geformuleerde ontwikkelrichting wil realiseren. Het betreft een globaal uitvoeringsprogramma, een nadere uitwerking van de visie op weg naar realisatie van het gewenste beeld. De raad heeft op 27 oktober 2008 besloten de toekomstvisie aan te vullen met een realisatiehoofdstuk. Dit besluit is op 30 oktober 2008 gepubliceerd op de gemeentelijke pagina’s in Huis aan Huis en op de gemeentelijke website. Burgemeester en wethouders is verzocht het realisatiehoofdstuk voor te bereiden en het ontwerp hiervan open te stellen voor het indienen van zienswijzen conform de gemeentelijke inspraakverordening en tevens voor advies voor te leggen aan betrokken overheden. Het ontwerp realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe zoals vastgesteld door burgemeester en wethouders op 9 december 2008, heeft met ingang van 19 december 2008 tot en met 29 januari 2009 zes weken ter inzage gelegen bij de gemeentelijke publieksbalies en de bibliotheken in Olst en Wijhe. Gedurende deze termijn zijn ingezetenen en belanghebbenden in de gelegenheid gesteld hun zienswijze te geven. De bevolking is hierover geïnformeerd middels publicatie in Huis aan Huis op 18 december 2008 en via de gemeentelijke website. Op 15 december 2008 is het ontwerp realisatiehoofdstuk ter afstemming met het beleid van andere overheden verzonden aan VROM, de provincie Overijssel, het waterschap Groot Salland en de buurgemeenten Zwolle, Deventer, Raalte, Heerde, Epe en Voorst met het verzoek een reactie te geven voor eind januari 2009. Er zijn geen zienswijzen en vier overlegreacties ontvangen. Hieronder vindt u een samenvatting van de overlegreacties met in de kolom ernaast de reactie hierop van burgemeester en wethouders, waarbij in de laatste kolom wordt aangegeven of dit heeft geleid tot wijziging/aanpassing van het realisatiehoofdstuk.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 5 van 37
Nr. 1
Overlegreactie Gemeente Voorst De gemeente Voorst heeft per brief van 4 februari 2009 laten weten geen op- of aanmerkingen te hebben.
Reactie van BenW Voor kennisgeving aangenomen.
2
Provincie Overijssel De provincie Overijssel heeft per E-mail van 29 januari 2009 ambtelijk aangegeven dat zij geen inhoudelijke reactie wil geven op het realisatiehoofdstuk zolang de bestuurlijke reactie op de inhoud van de toekomstvisie door Gedeputeerde Staten wordt aangehouden. In oktober 2008 is de provinciale reactie op de toekomstvisie door GS aangehouden in verband met de bovenlokale woningbouwambitie en nog te maken woningbouwafspraken in de regio.
3
Gemeente Raalte De gemeente Raalte heeft per E-mail van 4 februari 2009 ambtelijk gereageerd waarbij zij de woningbouwopgave expliciet benadrukt: “In ons afstemmingsoverleg hebben wij afspraken gemaakt dat OlstWijhe voor de lokale behoefte bouwt. In de nu voorgestelde plannen wijken jullie daar fors vanaf en is de ambitie om juist ook voor de regio te bouwen. Dit vinden wij niet gewenst, temeer doordat bouwen voor de regionale markt directe consequenties zal hebben voor onze bouwopgaven. Graag gaan wij hierover met u in gesprek op de wijze zoals wij dat gewend zijn.”
N Het college betreurt het dat GS nog geen reactie heeft gegeven op de inhoud van de toekomstvisie, maar accepteert dat dit een gevolg is van het feit dat de bovenlokale woningbouwambitie op gespannen voet staat met het provinciale beleid dat zegt dat gemeenten buiten de stedelijke netwerken alleen mogen bouwen voor de woningbehoefte van de eigen inwoners. In de ontwerp Omgevingsvisie van de provincie staat dat hiervan alleen kan worden afgeweken als hierover in regionaal verband afspraken zijn gemaakt. Het college tracht de bovenlokale ambitie te realiseren door hierover afspraken te maken met de regiogemeenten, onder andere in het Regionaal overleg woningbouw Zwolle en omgeving. N De raad heeft met de vaststelling van de toekomstvisie de ambitie uitgesproken het aantal inwoners van de dorpen Olst en Wijhe te laten groeien om het voorzieningenniveau (commercieel en maatschappelijk/cultureel) op peil te kunnen houden. De verwachting is dat bij een gelijkblijvend aantal inwoners het voorzieningenniveau zal verschralen. Wij begrijpen dat deze ambitie voor zover dit leidt tot een aanzuiging van woningzoekenden vanuit de regio, op gespannen voet kan staan met de belangen van andere gemeenten in de regio. De vertaling van deze ambitie naar concrete woningbouwprogramma’s zullen wij doen in overleg met de regiogemeenten, o.a. in het reguliere overleg woningbouw regio Zwolle.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 6 van 37
J/N N
Dit jaar willen wij graag samen met de gemeente Raalte en SallandWonen nieuw woningbehoefteonderzoek uitvoeren ter onderbouwing van het woonbeleid waarbij uiteraard ook de onderlinge afstemming een plaats zal krijgen. 4
Waterschap Groot Salland Het waterschap heeft per brief van 28 januari 2009 als volgt gereageerd: “In de toekomst wordt water terecht als een van de bouwstenen voor de toekomst beschouwd. Ook wordt de herinrichting van het watersysteem, zoals de Zandwetering en Soestwetering, beschreven. Daarnaast sluit de wijze waarop het waterschap uitvoering geeft aan het waterbeleid aan op de ambities uit de toekomstivise. In het ontwerp Realisatiehoofdstuk ontbreken de verschillende waterprojecten. Deze hebben een directe invloed op de ontwikkeling van het landschap. Hierdoor kunnen ze ook een relatie hebben met de beleving van het landschap, bijvoorbeeld in de vorm van de ontwikkeling van recreatieve routes, de ontwikkelingsmogelijkheden voor woningbouw, de leefomgeving en andere funcities. Het waterschap zal de waterprojecten in nauw overleg met de gemeente uitwerken. Over een aantal projecten is reeds overleg geweest met de gemeente. Wij verzoeken u om in het realisatiehoofdstuk aandacht te besteden aan de waterprojecten van het waterschap.”
In de toekomstvisie heeft de raad aangegeven dat water een belangrijk ordenend principe wordt. De gemeente Olst-Wijhe sluit hierbij aan bij het beleid van het Waterschap Groot Salland. Het waterschap werkt aan diverse waterprojecten in het grondgebied van de gemeente OlstWijhe. De gemeente Olst-Wijhe wil hierbij graag met het waterschap samenwerken teneinde de ambities en belangen op elkaar af te stemmen en gezamenlijke belangen samen op te pakken. In 2006 is de visie Zandwetering opgesteld door het waterschap samen met de gemeenten Olst-Wijhe en Zwolle. Deze visie sluit aan bij de ambities uit de toekomstvisie. Het waterschap heeft aangegeven dat zij deze visie in 2009 samen met de gemeenten wil concretiseren om tot uitvoering te kunnen komen. Uiteraard zal de gemeente Olst-Wijhe hierin participeren. Het waterschap wil ook een visie ontwikkelen voor de Soestwetering ter hoogte van de Liedermolenhoek. De gemeente wil hierin eveneens participeren. De gemeente Olst-Wijhe werkt samen met de gemeenten Raalte en Deventer aan een deeluitwerking van het Landschapsontwikkelingsplan voor het gebied rond de weteringen. Bij de integrale gebiedsuitwerking landgoederenzone (zie paragraaf 3.3.5) zal de ontwikkeling van de weteringen eveneens een belangrijk thema zijn. In het kader van de landinrichting Olst-
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 7 van 37
J 28
Wesepe wordt momenteel de Vloedgraven bij Wesepe heringericht. Het realisatiehoofdstuk is hiermee onder paragraaf 3.4.5 aangevuld.
2.2
Ambtshalve aangebrachte wijzigingen
Op een aantal onderdelen hebben zich sinds het ter inzage leggen van het ontwerpplan ontwikkelingen voorgedaan waarover nadien door college of raad nadere besluitvorming heeft plaatsgevonden. Deze zijn in dit realisatiehoofdstuk verwerkt/aangevuld. Het betreft hier: Duurzaam versterken bedrijventerrein De Enk (pagina 12) Het moment waarop de Herstructureringsmaatschappij Overijssel in beeld komt bij de voorbereiding van dit project is gewijzigd ten opzichte van het gestelde in het ontwerp. Uitvoering Centrumvisie Wijhe (pagina 13) Het college heeft op 27 januari besloten dat de ontwikkeling van de Raalterwegzone, de locatie Bieënkorf en de Noordpool van de Langstraat (Wijhezicht, gemeentehuis) prioriteit krijgen in de uitvoering. Voor de uitvoering hiervan wordt nu een adequate organisatie opgezet. De benodigde investeringen worden pas inzichtelijk nadat de overall grondexploitatie gereed is en er definitieve keuzes zijn gemaakt over de aanpak van het centrum. Verwacht wordt dat dit in de loop van 2009 het geval zal zijn, waarna mogelijke extra budgetten bij de kadernota ingebracht zullen worden. Herinrichting Raalterweg tussen De Omloop en het spoor (pagina 15) De raad heeft op 17 november 2008 besloten dat het nieuwe gemeentehuis gerealiseerd wordt aan de zuidkant van de Raalterweg in de oksel van de dijk (Rijksstraatweg). Deze ontwikkeling wordt in dit project betrokken en is hiermee aangevuld. Doortrekken Wijhendaalseweg voor langzaam verkeer (pagina 16) Met de vaststelling van het nieuwe bestemmingsplan Wijhe op 16 februari 2009 heeft de raad naar aanleiding van zienswijzen om veiligheidsredenen besloten dat deze weg alleen voor wandelaars wordt doorgetrokken. Transformatie noordelijk deel Industrieweg (pagina 17) Bij de vaststelling van het nieuwe bestemmingsplan Olst heeft de raad op 16 februari 2009 besloten zonodig haalbaarheidsonderzoek uit te laten voeren naar de ruimtelijke, milieutechnische en financiële haalbaarheid van de geambieerde verkleuring naar woningbouw. Daarnaast zijn ambtshalve nog onderstaande wijzigingen/correcties aangebracht ten opzichte van het ontwerpplan:
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 8 van 37
Aanpassing van de termijnen (pagina 11) Deze zijn allemaal met één jaar doorgeschoven omdat duidelijk werd dat het voor een aantal grote projecten met prioriteit 1 die reeds in voorbereiding zijn niet tijdig zal lukken volledig inzicht te geven in het uitvoeringsprogramma en de kosten hiervan om hierover bij de behandeling van de kadernota 2010-2013 te besluiten (o.a. De Enk, Uitvoering centrumvisie Wijhe). Besluitvorming over de inzet van financiële middelen en de dekking hiervan zal pas plaats kunnen vinden bij de kadernota 2011-2014. De indeling in termijnen is op deze wijze ook beter afgestemd op de bestuursperioden. Uitvoering Centrumvisie Wijhe (pagina 13) Bij de beschrijving van de zogenaamde projectenveloppen is nog aangevuld dat in de Centrumvisie Wijhe is aangegeven dat de wens bestaat het station te verplaatsen richting Raalterweg. Herinrichting Raalterweg van Rijksstraatweg tot spoor en Rijksstraatweg Wijhe (pagina 15) In de Nota Bovenwijkse Voorzieningen (zie paragraaf 3.4.7) is een bedrag opgenomen van € 637.500,- voor uitvoering van de herinrichting van de Raalterweg van het spoor tot de Rijksstraatweg. Er wordt vooralsnog rekening mee gehouden dat vanuit dit bedrag € 200.000,kan worden ingezet voor de herinrichting van de Rijksstraatweg te Wijhe. Omlegging N348 en herinrichting Raalterweg (pagina 19) Hier is aangevuld dat de provincie € 200.000,- beschikbaar stelt als bijdrage in de uitvoeringskosten. Voorzieningenhart Wesepe (pagina 19) In het ontwerp werd nog aandacht besteed aan de voorgenomen uitplaatsing van de brandweerkazerne uit het multifunctioneel centrum ‘De Nieuwe Koers’. Omdat deze ontwikkeling niet expliciet in de toekomstvisie is opgenomen en dit realisatiehoofdstuk een uitwerking is van de ambities uit de toekomstvisie, is deze ontwikkeling hier niet meer opgenomen. Opstelling integrale visies over beeldkwaliteit en duurzaamheid (pagina 29) Er zullen twee visies ontwikkeld worden, één over duurzaamheid en één over beeldkwaliteit. Grondbeleid (paragraaf 4, pagina 30) De subparagraaf over het grondbeleid is vervangen en uitgebreid en thans opgenomen als een afzonderlijke paragraaf van dit realisatiehoofdstuk (paragraaf 4). Dit is gedaan om optimaal gebruik te kunnen maken van de kostenverhaalmogelijkheden die de nieuwe Wro biedt ten opzichte van de oude wetgeving. De structuurvisie is het fundament om bovenplanse kosten te kunnen verhalen. De paragraaf over het grondbeleid is nu zodanig ingericht dat de structuurvisie ook publiekrechtelijk kan worden ingezet als basis voor het verhalen van bovenplanse kosten. Toevoeging beleidskaart structuurvisie (bijlage) Aan het realisatiehoofdstuk is een integrale beleidskaart toegevoegd waarop alle voorgestane ruimtelijke ontwikkelingen zijn aangeduid voor zover deze in dit stadium geografisch aan te duiden zijn.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 9 van 37
3
De marsroute naar het wenkend perspectief
3.1
Wat staat er in de toekomstvisie?
In hoofdstuk 2 van de toekomstvisie wordt het gekozen profiel voor de toekomst geschetst. De gemeente kiest voor een profiel waarin de nadruk ligt op een vitale lokale samenleving. De relatieve rust en ruimte, de kleinschaligheid en de menselijke maat staan centraal. Een vitale ondernemende en innovatieve gemeente, zelfbewust met een eigen koers, die zich complementair ontwikkelt ten opzichte van de steden Zwolle en Deventer. In hoofdstuk 3 is het wenkend perspectief sectoraal uitgewerkt in bouwstenen voor water, natuur/ecologie, landschap/cultuurhistorie, verkeer/bereikbaarheid, landbouw, recreatie/toerisme, economie/werkgelegenheid en wonen. In hoofdstuk 4 zijn de sectorale keuzes uit hoofdstuk 3 geïntegreerd tot een integraal structuurbeeld voor de toekomst waarbij het grondgebied van de gemeente is ingedeeld in zes onderscheiden zones: de IJsselvallei in het westen, de landgoederenzone in het zuiden, het Open landschap in het noorden, het Cultuurlandschap in het oosten en de Landbouwontwikkelingsgebieden. Elke zone kent zijn eigen ruimtelijke karakteristiek, een programmatisch perspectief en een ontwikkelstrategie. In hoofdstuk 5 zijn zes prioritaire gebieden aangewezen waar de komende jaren veel moet gebeuren ter realisatie van het wenkend perspectief. Voor elk gebied zijn de belangrijkste programmatische en ruimtelijke uitgangspunten geschetst. Er zijn gebiedsuitwerkingen voor de dorpen Wijhe, Olst en Wesepe en voor de gebieden Fortmond en omgeving, de Robuuste verbindingszone en de Landgoederenzone. Hoofdstuk 5 van de toekomstvisie is de opmaat voor dit realisatiehoofdstuk. De visie geeft de contouren die uitgewerkt moeten worden in concrete programma’s en (sectorale beleidsdocumenten. Voor een deel is dit al gebeurd met de vaststelling in de tweede helft van 2008 van het Landschapsontwikkelingsplan, het Ontwikkelplan Economische Zaken, het Ontwikkelplan Recreatie en Toerisme, het meerjarenprogramma Platteland 2009-2013 en de Nota Bovenwijkse Voorzieningen. Gebiedsstrategieën en projectenveloppen moeten concreet gemaakt worden in samenwerking met betrokken externe partners. Ook hier is de gemeente al volop mee bezig. Niet alles kan tegelijk en op korte termijn en dat hoeft ook helemaal niet met een planhorizon op 2020. Er worden daarom duidelijke prioriteiten gesteld.
3.2
Wat staat er in dit realisatiehoofdstuk?
In dit realisatiehoofdstuk wordt aangegeven welke concrete stappen er de komende jaren door de gemeente worden genomen om het wenkend perspectief te realiseren. Het gaat om beleidsontwikkeling en -bijstelling, het opstellen van (sectorale) programma’s en het voorbereiden en uitvoeren van gebiedsgerichte projecten.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 10 van 37
Waar mogelijk wordt ook een prioritering aangegeven waarbij onderscheid wordt gemaakt naar de: 1. korte termijn: voorbereiding en start uitvoering tussen nu en 2014 2. de middellange termijn: voorbereiding en start uitvoering vanaf 2014 tot 2017 3. de lange termijn: voorbereiding en start uitvoering vanaf 2017. Het gaat hier uitdrukkelijk om de termijn waarbinnen de planvoorbereiding en de start van de uitvoering is voorzien. De aangegeven prioritering zegt dus nog niets over de termijn waarbinnen de totale uitvoering moet zijn gerealiseerd. Na afloop van de voorbereidings- en planontwikkelingsfase van een bepaald project of beleidsprogramma zal de raad een besluit nemen over de te nemen uitvoeringsmaatregelen, de fasering hierbinnen en de financiële dekking. In paragraaf 3.3 wordt een opsomming gegeven van alle op stapel staande gebiedsgerichte projecten voor de prioritaire gebieden. Paragraaf 3.4 gaat in op de benodigde beleidsontwikkeling en vertaling in sectorale programma’s. Paragraaf 4 over het grondbeleid gaat in op de samenhang tussen de diverse ruimtelijke ontwikkelingen en de wijze waarop de structuurvisie ingezet kan worden voor het verhalen van bovenplanse kosten. De nieuwe Wro biedt hiervoor mogelijkheden, mits hiervoor de basis wordt gelegd in een structuurvisie. Deze paragraaf voorziet hierin. Op de bijgevoegde beleidskaart structuurvisie Olst-Wijhe zijn alle voorgestane ruimtelijke ontwikkelingen aangeduid voor zover zij in dit stadium geografisch aan te duiden zijn.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 11 van 37
3.3
Gebiedsgerichte projecten in de prioritaire gebieden
3.3.1 WIJHE Duurzaam versterken bedrijventerrein De Enk (prioriteit 1) De voorbereiding hiervan is gestart. Er wordt op dit moment samen met de ondernemers en de bewoners een herstructureringsplan opgesteld voor de revitalisering en gedeeltelijke herstructurering van het bedrijventerrein. Uitgangspunten zijn o.a. verbetering van de beeldkwaliteit, duurzaamheid, intensivering van het grondgebruik waardoor mogelijk 1,5 ha extra beschikbaar komt voor bedrijfsvestiging en het verbeteren van de verkeerscirculatie. In het herstructureringsplan staat de visie voor de toekomst van De Enk beschreven. Het herstructureringsplan bevat een uitvoeringsparagraaf. Hierin worden de uitvoeringsmaatregelen beschreven inclusief een uitvoeringsplanning en een kostenraming met voorstellen voor de dekking hiervan. Ook wordt hierin aangegeven wie waarvoor verantwoordelijk is. Ondernemers, bewoners en gemeente bieden het herstructureringsplan na de vaststelling aan aan de Herstructureringsmaatschappij Overijssel (HMO) aan. De HMO beslist vervolgens of zij een rol nemen als katalysator bij de uitvoering van het plan. De voorbereidende werkzaamheden om te komen tot het herstructureringsplan worden gedekt uit het door de raad beschikbaar gestelde aanjaagbudget van 1 miljoen voor uitvoering van de toekomstvisie. In de tweede helft van 2009 wordt begonnen met de uitvoering van maatregelen uit het herstructureringsplan en met de opstelling van een nieuw bestemmingsplan. Het herstructureringsplan zal uitsluitsel moeten geven in welke mate gemeentelijke financiering en externe middelen van derden nodig zijn om het plan te realiseren. Op dit moment is het nog niet mogelijk een concrete raming te maken. De raad zal bij de vaststelling van het herstructureringsplan ook besluiten over de inzet en de dekking van de benodigde gemeentelijke budgetten. Gebiedsontwikkeling Noordmanshoek (prioriteit 1) Deze ontwikkeling aan de noordzijde van Wijhe omvat de totstandkoming van bedrijventerrein Noordmanshoek met kleine kavels in een aantrekkelijke landschappelijke setting, met een uitgeefbaar terrein van tien hectare netto waarvan in 2020 acht hectare moet zijn gerealiseerd. De bedrijventerreinontwikkeling moet samengaan met de ontwikkeling van landschappelijke structuren en een fraaie afronding van het dorp Wijhe aan de noordzijde, een goede aanhechting aan het dorp, een nieuwe noordelijke ontsluiting op de Rijksstraatweg, de verplaatsing van de parkeerplaatsontsluiting van Stegeman en een mogelijke herontwikkeling van de omgeving waterzuivering/voormalige vuilstort. Duurzaamheid is hierbij een belangrijk punt van aandacht. Er wordt op dit moment een landschapsinrichtingsplan opgesteld, begin 2009 gevolgd door een voorontwerpbestemmingsplan en een beeldkwaliteitplan. De kosten hiervan worden gedekt uit de voorlopige grondexploitatie. Op basis van het voorontwerpbestemmingsplan zal een definitieve grondexploitatie worden opgesteld. Begin 2009 zal de bestemmingsplanprocedure starten. Het bestemmingsplan met bijbehorend grondexploitatieplan en het beeldkwaliteitsplan kunnen in de tweede helft van 2009 door de raad worden vastgesteld. Aansluitend zal met de planrealisatie gestart worden. De verwachting is dat eind 2010 de eerst bedrijfskavels uitgegeven kunnen worden.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 12 van 37
Uitvoering Centrumvisie Wijhe (prioriteit 1) In 2007 is de Centrumvisie Wijhe door de raad vastgesteld. De ontwikkeling van deze visie is afgestemd op de ontwikkeling van de toekomstvisie. Realisatie ervan draagt bij aan de realisatie van doelen en ambities uit de toekomstvisie. In de Centrumvisie Wijhe zijn zogenaamde projectenveloppen benoemd. Dit zijn locaties in het centrum waar iets moet gebeuren om de visie te realiseren. Belangrijke enveloppen zijn de ontwikkeling en inrichting van de Langstraat, de ontwikkeling van de noordpool van de Langstraat (locatie Wijhezicht, gemeentehuis, Albert Heijn e.o), de ontwikkeling van de zuidpool bij de Boni, de herinrichting en eventueel herontwikkeling van de Raalterweg vanaf het spoor tot aan de Rijksstraatweg inclusief de locatie van de kerk aan de Tuurweide, de ontwikkellocatie Bieënkorf en de versterking van het IJsselfront. Ook wordt de wens uitgesproken het station te verplaatsen richting Raalterweg. In de uitvoering zal prioriteit gegeven worden aan de ontwikkeling van de Raalterwegzone, de locatie Bieënkorf en de Noordpool van de Langstraat (Wijhezicht, gemeentehuis). Er is gekozen voor een integrale aanpak van de centrumontwikkeling Wijhe zodat de inhoudelijke samenhang tussen de diverse ontwikkellocaties wordt bewaakt en bevorderd. Een overall grondexploitatie moet er voor zorgen dat ook financieel minder aantrekkelijke locaties worden opgepakt en tot ontwikkeling komen. Er wordt op dit moment gewerkt aan de opstelling van een concreet projectplan om de integrale uitvoering van de Centrumvisie Wijhe tot stand te brengen, zowel inhoudelijk, procesmatig, als in financiële zin. Na accordering van het projectplan wordt gestart met de opstelling van een stedebouwkundig plan, een beeldkwaliteitsplan en een voorlopige grondexploitatie voor de hele centrumontwikkeling waarbij ook voorstellen gedaan worden voor een fasering in de uitvoering. Per locatie/projectenvelop zullen nadere uitwerkingen plaatsvinden en stedebouwkundige uitgangspunten worden bepaald. Op basis hiervan kunnen ontwikkelaars plannen ontwikkelen binnen deze randvoorwaarden. Ook zal in 2009 een plan opgesteld worden voor de invulling van de Langstraat gericht op een duurzame economische versterking van het winkelgebied. De uitvoering van dit plan moet ertoe bijdragen dat het centrum de komende 10 tot 15 jaar aantrekkelijk blijft. Hoewel de daadwerkelijke ontwikkeling van de diverse deellocaties opgepakt moet worden door de markt, wordt er rekening mee gehouden dat ook de gemeente financieel moet investeren in de aanpak van het centrum, vooral ook in de inrichting van de publieke ruimte (Langstraat en Raalterweg).Vooralsnog kunnen de (voorbereidings-)kosten gedekt worden uit het door de raad beschikbaar gestelde aanjaagbudget van 5 ton voor uitvoering van de Centrumvisie Wijhe. Het bedrag dat uiteindelijk nodig is kan pas inzichtelijk worden gemaakt nadat de overall grondexploitatie gereed is en er definitieve keuzes zijn gemaakt over de aanpak van het centrum. Verwacht wordt dat dit in de loop van 2009 het geval zal zijn, waarna mogelijke extra budgetten bij de kadernota ingebracht zullen worden. In de Nota Bovenwijkse Voorzieningen (zie paragraaf 3.4.7) is een bedrag opgenomen van € 212.500,- voor de fysieke inrichting van het centrumgebied. Verwacht wordt dat deze kosten te zijner tijd uit dit fonds kunnen worden gedekt. Realisering SPOC-cluster (prioriteit 1) De planontwikkeling voor de realisatie van een clustering van voorzieningen op het gebied van sport, onderwijs en cultuur (SPOC-cluster) in Wijhe was al in gang gezet voor de ontwikkeling van de toekomstvisie. Omdat deze ontwikkeling bijdraagt aan de realisatie van de ambities uit de visie (vitale kernen) is deze ontwikkeling in dit realisatiehoofdstuk opgenomen. Doelstelling
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 13 van 37
van dit project is het oplossen van de accommodatieproblemen in Wijhe en uitbreiding en versterking van het voorzieningenaanbod. In 2006 en 2007 is haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd naar de realisering van het SPOC-park. Begin 2008 heeft de raad positief besloten over een concept SPOC-park met in de eindfase de volgende voorzieningen en functies: Nieuwbouw voor kinderdagverblijf, peuterspeelzaal en buitenschoolse opvang “de Bieënkorf”; Uitbreiding bestaande sporthal met extra sporthal en multifunctionele ruimte t.b.v. jeugd- en jongerenactiviteiten, vergaderruimte en muziek (beoogd partner: drumband Beatrix); Permanente uitbreiding middelbare school (i.v.m. autonome groei en voornemen tot realisering leerweg Havo bovenbouw), verbetering huisvesting multifunctionele accommodatie “de Capellenborg”; Realisering kunstgrasvelden t.b.v. Wijhe ’92 inclusief een multifunctioneel SPOC-veld (kunstgras) en de renovatie van de velden van Wijhe ’92; Overkapping zwembad “De Welters” (als optie). De bouwplanontwikkeling voor de eerste fase vordert (definitief ontwerp). Tevens is een inrichtingsplan opgesteld voor de openbare ruimte dat de diverse functies binnen het SPOCpark met elkaar verbindt. De start van de uitvoering van de eerste fase is gepland in april 2009. De oplevering is voorzien eind 2009/begin 2010. De financiële dekking van het project is geregeld in de meerjarenbegroting. Woningbouw Op basis van de woonambities uit de toekomstvisie (zie paragraaf 3.4.4) moeten er in Wijhe in de periode 2006-2020 circa 670 woningen aan de voorraad worden toegevoegd. Een gedeelte hiervan is al gerealiseerd. De resterende opgave wordt ingevuld met inbreidingsplannen in en rond het centrum van Wijhe en in de nieuwe wijk Noorder Koeslag, waar plaats is voor 330 woningen. Na realisatie van Noorder Koeslag (naar verwachting rond 2016) resteert tot 2020 nog een opgave van 150 tot 200 woningen. In de visie is aangegeven dat deze woningbouw zal worden gerealiseerd aan de zuidkant van Wijhe, ten zuiden van de Lt. Andersonstraat of, indien mogelijk, in het primaire watergebied ten oosten van De Omloop tussen de Soestwetering en Noorder Koeslag. Er is inmiddels onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van woningbouw op deze laatstgenoemde locatie tussen Soestwetering/Boerhaar, Noorder Koeslag, Lt. Andersontraat en de percelen van het fruitteeltbedrijf aan de Raalterweg 6. Hieruit wordt duidelijk dat woningbouwontwikkeling op deze locatie ruimtelijk, hydrologisch en financieel haalbaar is. Er kunnen hier voldoende woningen gerealiseerd worden (circa 200) om aan de woningbouwambitie voor Wijhe tot 2020 (toekomstvisie) te voldoen en tegelijk uitvoering te geven aan de forse wateropgave voor dit gebied. Door de aanleg van waterpartijen kan een landschappelijk fraaie overgang gecreëerd worden van dorp naar buitengebied. Met de aanleg van een groene zone langs de Soestwetering kan Boerhaar zijn identiteit als ruimtelijk zelfstandige eenheid behouden. Omdat het gaat om een ontwikkeling die pas na 2016 aan de orde zal zijn, worden vooralsnog beide locaties als zoekgebied gehandhaafd, maar wordt hier op dit moment nog geen actief grondbeleid gevoerd. Bij de eerstvolgende actualisatie van de toekomstvisie bij aanvang van de nieuwe bestuursperiode zal de raad zich nader uitspreken over de toekomstige
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 14 van 37
uitbreidinglocaties bij Wijhe. Dan zal er ook meer inzicht zijn in de actuele woningvraag door de afronding van het woningbehoeftenonderzoek (zie 3.4.4). Op de gronden ten zuiden van de Lt. Andersonstraat is de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) gevestigd. Dit recht vervalt als niet binnen twee jaar en vijf maanden een bestemmingsplan in procedure is gebracht. Omdat dit niet het geval zal zijn en tevens tot die tijd geen actief grondbeleid wordt voorgestaan, wordt overwogen het voorkeursrecht in te trekken. Herinrichting Raalterweg van Rijksstraatweg tot spoor (prioriteit 1) Dit deel van de Raalterweg is in de visie aangemerkt als de entree tot het dorp Wijhe. Het gaat om het creëren van een betere verbinding vanaf de Rijksstraatweg naar het centrum van Wijhe en het verkeersluw maken van de Raalterweg om doorgaand verkeer via de nieuwe randweg De Omloop te stimuleren. Naast herinrichting is wellicht ook gedeeltelijke herprofilering nodig richting Molenstraat en moet de aansluiting op de Rijksstraatweg worden verbeterd. Ook zal onderzocht worden of er mogelijkheden zijn voor eventuele ontwikkeling in de zone ten zuiden en ten noorden van de Raalterweg, waaronder de locatie van de kerk aan de Tuurweide. De realisatie van een nieuw geemeentehuis in de zone ten zuiden van de Raalterweg wordt hierin betrokken. Dit project wordt ondergebracht als prioritair deelproject van het project uitvoering Centrumvisie Wijhe (zie boven). In 2009 worden de stedenbouwkundige uitgangspunten vastgesteld en wordt er een ruimtelijk plan opgesteld. Financiële dekking vindt plaats vanuit het aanjaagbudget voor de uitvoering van de Centrumvisie Wijhe. De start van de uitvoering is thans voorzien in 2009 maar is mede afhankelijk van de besluitvorming over de aanpak van de uitvoering van de Centrumvisie Wijhe. Deze maatregel wordt opgenomen in het uitvoeringsplan behorende bij de integrale verkeersvisie (zie paragraaf 3.4.6). In de Nota Bovenwijkse Voorzieningen (zie paragraaf 3.4.7) is een bedrag opgenomen van € 637.500,- voor uitvoering. Er wordt vooralsnog rekening mee gehouden dat vanuit dit bedrag € 437.500,- kan worden ingezet voor de uitvoering van deze maatregelen en dat de resterende € 200.000,- kan worden ingezet voor de herinrichting van de Rijksstraatweg te Wijhe (zie onder). Herinrichting Raalterweg tussen De Omloop en het spoor (prioriteit 1) Omdat de nieuwe randweg De Omloop is gerealiseerd, heeft de Raalterweg een andere functie gekregen. Om te bevorderen dat doorgaand verkeer De Omloop gaat gebruiken wordt de Raalterweg verkeersluw gemaakt. De planvoorbereiding is gestart. In 2009 wordt met de uitvoering begonnen. De plannen worden afgestemd op de planontwikkeling voor de herinrichting van de Raalterweg van de Rijksstraatweg tot het spoor (zie boven). Deze maatregel wordt opgenomen in het uitvoeringsplan behorende bij de integrale verkeersvisie (zie paragraaf 3.4.6). Voor de planvoorbereiding en (gedeeltelijke) uitvoering is in de begroting 2009-2013 een investeringsbedrag opgenomen van € 200.000,-. In de Nota Bovenwijkse Voorzieningen (zie paragraaf 3.4.7) is een bedrag opgenomen van € 425.000,- voor uitvoering van dit project. Verwacht wordt dat deze kosten te zijner tijd uit dit fonds kunnen worden gedekt. Herinrichting Rijksstraatweg Wijhe (prioriteit 2) De Rijksstraatweg wordt ter hoogte van het dorp Wijhe ingericht als 50 km/uur weg. Om het dorp meer bij de IJssel te betrekken zal de voetgangersoversteek vanaf de Nieuwendijk naar de
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 15 van 37
Veerweg worden verbeterd. Aan de noordzijde van het dorp wordt een nieuwe aansluiting gemaakt voor de ontsluiting van bedrijventerrein Noordmanshoek (inclusief Stegeman). De bestaande aansluitingen ter hoogte van de Brabantse Wagen en de Raalterweg worden veiliger gemaakt. De planontwikkeling en -uitvoering vinden plaats in samenhang met de uitvoering van de Centrumvisie Wijhe (onderdelen Versterking IJsselfront en Herinrichting Raalterweg van spoor tot Rijksstraatweg) en de gebiedsontwikkeling Noordmanshoek. Deze maatregel wordt opgenomen in het uitvoeringsplan behorende bij de integrale verkeersvisie (zie paragraaf 3.4.6). In de Nota Bovenwijkse Voorzieningen (zie paragraaf 3.4.7) is een bedrag opgenomen van € 637.500,- voor uitvoering van de herinrichting Raalterweg (zie boven). Er wordt vooralsnog rekening mee gehouden dat vanuit dit bedrag € 200.000,- kan worden ingezet voor de uitvoering van deze maatregelen. De nieuwe aansluiting voor de ontsluiting van Noordmanshoek wordt gefinancierd uit de grondexploitatie voor Noordmanshoek. Doortrekken Wijhendaalseweg voor langzaam verkeer (prioriteit 2) Het doortrekken van de Wijhendaalseweg voor wandelaars ter versterking van de historische linten is zowel in de toekomstvisie als de in de Centrumvisie Wijhe genoemd. In het nieuwe bestemmingsplan voor Wijhe wordt dit al planologisch mogelijk gemaakt. De uitvoering ervan zal plaatsvinden in samenhang met de gebiedsontwikkeling van Noordmanshoek. In de Nota Bovenwijkse Voorzieningen (zie paragraaf 3.4.7) is een bedrag opgenomen voor uitvoering van maatregelen ter versterking van de historische linten, waaronder de Wijhendaalseweg. Verwacht wordt dat de uitvoeringskosten te zijner tijd uit dit fonds kunnen worden gedekt.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 16 van 37
3.3.2 OLST Ontwikkeling uitbreiding De Meente (prioriteit 2) Om te voorzien in de behoefte aan vestigingsplaatsen voor bedrijvigheid heeft de ontwikkeling van bedrijventerrein Noordmanshoek in Wijhe prioriteit. De Meente krijgt vooralsnog geen grote uitbreiding. Wel wordt ingezet op een beperkte uitbreiding aan de noordzijde met circa 1,7 ha netto bedrijfskavels. De ontwikkeling van dit gebied kan versneld worden indien dit nodig mocht zijn voor eventuele verplaatsing van bedrijven vanuit het dorp. In het nieuwe bestemmingsplan voor Olst is daarom planologisch de mogelijkheid voor deze beperkte uitbreiding reeds opgenomen. Er wordt voor de langere termijn rekening gehouden met een eventuele doorgroei van De Meente aan de noordzijde met nog eens 1,5 ha netto bedrijfsterrein. De landschappelijke afronding van De Meente aan de zuidkant en de inrichting van de zone tussen De Meente en Olst-Noord wordt op termijn meegenomen bij de eventuele aanleg van een nieuwe hoofdontsluitingsweg in verband met de toekomstige woningbouwontwikkeling aan de noordoostkant van Olst tussen het spoor en de Zandwetering (zie hieronder onder het kopje woningbouw). Transformatie noordelijk deel Industrieweg (prioriteit 2) In de visie is de wens uitgesproken het noordelijk deel van bedrijventerrein Industrieweg te ‘verkleuren’ naar woningbouw. De twee grotere, kapitaalkrachtige bedrijven aan de zuidkant kunnen op de huidige locatie blijven. De gemeente zal in overleg treden met deze bedrijven om te bezien hoe de verkleuring gerealiseerd kan worden zonder dat dit leidt tot beperkingen van hun bedrijfsvoering op deze locatie. De gemeente gaat op zoek naar mogelijkheden deze verkleuring tussen nu en 2020 te realiseren, werkt hierbij samen met bedrijven en ontwikkelaars en zorgt ervoor dat de verkleuring planologisch mogelijk wordt. Initiatieven vanuit de markt die bijdragen aan de gewenste transformatie van het noordelijk deel van dit bedrijventerrein zal de gemeente zo mogelijk faciliteren. In dit verband is een ontwerpbestemmingsplan voor de realisatie van het woningbouwplan van SallandWonen voor Het Polletje en omgeving in procedure gebracht. Zonodig zal nader onderzoek gedaan worden naar de milieutechnische, ruimtelijke en financiële haalbaarheid van initiatieven. Afronding uitvoering Centrumplan Olst (prioriteit 1) In 2009 wordt de uitvoering van het Centrumplan Olst voltooid, waaronder de herontwikkeling van de locatie Westervoorde. De voltooiing van het Centrumplan draagt bij aan een vitaal en toekomstbestendig centrum van het dorp. Nu een definitief besluit is genomen over de plaats van het nieuwe gemeentehuis zal de herontwikkeling van de huidige gemeentehuislocatie in Olst onderzocht worden, waarbij de eerste gedachten uitgaan naar woonfuncties. Woningbouw Op basis van de woonambities uit de toekomstvisie (zie paragraaf 3.4.4) moeten er in Olst in de periode 2006-2020 600 woningen aan de voorraad worden toegevoegd. Een gedeelte hiervan is al gerealiseerd. De resterende opgave wordt ingevuld met inbreidingsplannen in en rond het centrum van Olst, het afronden van het plan Zonnekamp West, de herontwikkeling van het
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 17 van 37
Abersonterrein en de ontwikkeling van Zonnekamp Oost. In de visie is aangegeven dat woningbouw na realisatie van Zonnekamp zal worden gerealiseerd in het gebied ten noorden van de locatie Aberson/Averbergen en gelegen tussen het spoor en de Zandwetering. Hier kan een woonlandschap ontstaan met een brede ecologische zone naast de Zandwetering en een geïntegreerde nieuwe noordelijke rondweg (met ongelijkvloerse spoorwegkruising) die aansluit op de Rijksstraatweg tussen Olst-Noord en De Meente. Mede afhankelijk van de daadwerkelijke realisatiemogelijkheden van de diverse inbreidingslocaties is woningbouw hier vooralsnog pas nodig na 2020. Op dit moment worden daarom nog geen voorbereidende stappen genomen voor de ontwikkeling van dit gebied. Op de gronden is de Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) gevestigd. Dit recht vervalt als niet binnen twee jaar een bestemmingsplan in procedure is gebracht. Omdat dit niet het geval zal zijn en tevens tot die tijd geen actief grondbeleid wordt voorgestaan wordt overwogen het voorkeursrecht in te trekken. Gebiedsgericht Project IJsseluiterwaarden (prioriteit 1) Dit project wordt nader omschreven in paragraaf 3.3.4. Met de uitvoering ervan wordt onder andere voorzien in de aanleg van een fietspad door de uiterwaarden tussen Olst en Fortmond en de herinrichting van het voormalige Olasfaterrein bij Olst (passantenhaven, rotonde, parkeerplaats en verdere inrichting). Aanleg ongelijkvloerse spoorwegkruising (prioriteit 3) Voor een goede verkeersafwikkeling vanuit het dorp Olst naar de Rijksstraatweg is behoefte aan een tweede (ongelijkvloerse) spoorwegovergang. Gezien de toekomstige woningbouwontwikkeling na 2020 ten noordoosten van Olst tussen spoor en Zandwetering (zie hier boven) ligt het voor de hand deze spoorwegkruising te realiseren aan de noordkant van Olst in samenhang met een nieuw aan te leggen noordelijke rondweg en de ontsluitingen van De Meente en Solvay. Deze maatregel wordt opgenomen in het uitvoeringsplan behorende bij de integrale verkeersvisie (zie paragraaf 3.4.6). In de Nota Bovenwijkse Voorzieningen (zie paragraaf 3.4.7) is een bedrag opgenomen van € 2.250.000,- voor realisatie van een nieuwe hoofdontsluiting van het dorp met een ongelijkvloerse spoorwegkruising. Verwacht wordt dat de kosten te zijner tijd uit dit fonds kunnen worden gedekt. Herinrichting Rijksstraatweg Olst (prioriteit 3) Het betreft hier het waar nodig verbeteren (veiliger maken) van de bestaande aansluitingen op de Rijksstraatweg.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 18 van 37
3.3.3 WESEPE In 2006 heeft de raad de Integrale Gebiedsvisie Wesepe vastgesteld. Deze visie is overgenomen in de toekomstvisie. De voorgenomen ontwikkelingen zijn al juridisch vastgelegd in een goedgekeurd bestemmingsplan. Met de planvoorbereiding en –uitvoering is gestart. Omlegging N348 en herinrichting Raalterweg (prioriteit 1) In mei 2008 is de provincie gestart met de aanleg van de westelijke omleiding van de N348. Naar verwachting zal eind 2009 het nieuwe wegdeel klaar zijn. Daarna verliest de Raalterweg door Wesepe zijn functie voor doorgaand verkeer. Deze weg wordt dan een gemeentelijke weg en moet opnieuw worden ingericht. Deze maatregel wordt opgenomen in het uitvoeringsplan behorende bij de integrale verkeersvisie (zie paragraaf 3.4.6). De provincie stelt € 200.000,- beschikbaar als bijdrage in de kosten. In de Nota Bovenwijkse Voorzieningen (zie paragraaf 3.4.7) is een bedrag opgenomen van € 425.000,- voor de herinrichting van de Raalterweg. Verwacht wordt dat de kosten te zijner tijd uit dit fonds kunnen worden gedekt. Ontwikkeling bedrijventerrein (prioriteit 1) In Wesepe wordt in totaal 3,5 ha netto nieuw bedrijventerrein ontwikkeld bestemd voor lokale bedrijvigheid uit Wesepe en voor bedrijfsverplaatsingen vanuit het landelijk gebied. Het gaat om drie locaties, waarvan twee nabij de nieuwe noordelijke rotonde en één nabij de zuidelijke rotonde. Gestart wordt met de ontwikkeling van het bedrijventerrein bij de noordelijke rotonde voor het tankstation en het garagebedrijf uit Wesepe en de ontwikkeling van het terrein bij de zuidelijke rotonde. Het andere deel bij de noordelijke rotonde wordt later ontwikkeld. Ontwikkeling woningbouw (prioriteit 1) Op het voormalige Sturkomeatterrein wordt door een projectontwikkelaar woningbouw ontwikkeld en in verkoop gegeven. Naar verwachting wordt dit in 2009 gerealiseerd. Voor de ontwikkeling van de drie woningvlekken tussen de kern van Wesepe en de lintbebouwing aan de Raalterweg wordt momenteel gewerkt aan een integraal plan. Daarbij wordt ook onderzocht of er een locatie uitgewerkt kan worden op basis van collectief particulier opdrachtgeverschap. In 2009 wordt dit concreet uitgewerkt. Ontwikkeling toeristisch transferium Wesepe/Eikelhof (prioriteit 1) Het gaat hier om realisatie van een combinatie van startpunten van diverse recreatieve routes (fietsen, wandelen, etc.) met parkeergelegenheid en een horecavoorziening. Transferia verminderen (de overlast van) gemotoriseerd recreatieverkeer en bevorderen nietgemotoriseerde vormen van routegebonden recreatie. Bij Eikelhof is dit al voor groot deel gerealiseerd in de vorm van een TOP (Toeristisch Overstap Punt). Er wordt nog geïnventariseerd of er nog aanvullingen nodig zijn, zoals de aanleg van extra parkeerplaatsen. Voor uitvoering hiervan is € 5.000,- gereserveerd vanuit het aanjaagbudget voor de toekomstvisie.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 19 van 37
3.3.4 FORTMOND EN OMGEVING In de toekomstvisie wordt voor dit gebied een ontwikkeling voorgestaan tot nieuw recreatief speerpunt, een toeristisch transferium waarbij ingezet wordt op een combinatie van natuur, natuureducatie, dag- en verblijfsrecreatie, cultuurhistorie en avontuurlijke activiteiten. Voor de realisatie hiervan zijn onderstaande projecten gestart en worden in het Ontwikkelplan Toerisme en Recreatie (zie paragraaf 3.4.3) voorstellen gedaan voor te nemen maatregelen in dit gebied. Gebiedsgericht Project IJsseluiterwaarden (prioriteit 1) Dit project voor natuurontwikkeling met recreatieve elementen wordt getrokken door de provincie Overijssel en uitgevoerd door de Dienst Landelijk Gebied. De gemeente participeert waarbij de inzet vooral gericht is op het inspelen op de recreatieve kansen. Het project voorziet onder andere in de aanleg van een fietspad door de uiterwaarden tussen Olst en de Duursche Waarden en de herinrichting van het voormalige Olasfaterrein bij Olst (passantenhaven, rotonde, parkeerplaats en verdere inrichting). Naar verwachting kunnen in 2009 de raam- en uitvoeringsovereenkomsten getekend worden voor de uitvoering waarin de inzet (waaronder het beschikbaar stellen van financiële middelen) van de bij de ontwikkeling betrokken partijen wordt vastgelegd. Voor de aanleg van het fietspad is een gemeentelijk aandeel in de kosten opgenomen in de meerjarenbegroting vanaf 2011. In de Nota Bovenwijkse Voorzieningen (zie paragraaf 3.4.7) is een bedrag opgenomen van € 375.000,voor de eventuele aanleg van een jachthaven op het voormalig Olasfaterrein bij Olst. Verwacht wordt dat de kosten te zijner tijd uit dit fonds kunnen worden gedekt. Informatiecentrum Den Nul (prioriteit 1) Het betreft het ‘onder één dak’ brengen van het infocentrum van Staatsbosbeheer, het Olster Erfgoed en de JP van den Bent Stichting. Het project sluit naadloos aan op de ontwikkelstrategie voor de IJsselvallei uit de toekomstvisie. De voorbereidingen vorderen en de realisatie van het informatiecentrum is voorzien in 2009. De eenmalige gemeentelijke bijdrage in de investeringsen procedurekosten voor het gebouw bedragen € 265.000,-. Dit wordt gedekt uit het beschikbare aanjaagbudget voor uitvoering van de toekomstvisie. De raad zal voorgesteld worden bij de behandeling van de kadernota € 36.000,- structureel beschikbaar te stellen als bijdrage in de exploitatie.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 20 van 37
3.3.5 DE LANDGOEDERENZONE Het actief versterken van de Landgoederenzone in het zuiden van de gemeente vraagt om een integrale gebiedsuitwerking in samenwerking met andere partijen (o.a. gemeente Deventer, Waterschap) waarbij wordt verkend welke mogelijkheden op welke plek het beste zijn. Het gaat om optimalisatie van de kansen voor landschap, wonen, ecologie, recreatie en water. Doel is om de diverse doelstellingen voor het gebied met elkaar te verbinden, zodat synergie ontstaat. Integrale gebiedsuitwerking landgoederenzone (prioriteit 1) Dit project en de financiële dekking ervan is ondergebracht in het meerjarenprogramma platteland 2009-2013 (zie paragraaf 3.4.5). Het project wordt uitgevoerd samen met de gemeente Deventer en de provincie Overijssel. De provincie is betrokken vanuit het verkennen van mogelijkheden voor realisatie van een ecologische verbindingszone in dit gebied in het kader van de ecologische hoofdstructuur. Er wordt gestart met de opstelling van een gezamenlijk projectvoorstel. In de eerste helft van 2009 wordt een uitwerkingsplan opgesteld, waarna met de uitvoering gestart kan worden. Voor de planvoorbereiding draagt de provincie € 45.000,- bij, de gemeenten Deventer en Olst-Wijhe beiden € 7.500,-. De gemeentelijke bijdrage wordt gedekt uit het aanjaagbudget voor de uitvoering van de toekomstvisie. Voor de financiering van de uitvoering zal getracht worden de uitvoeringsmaatregelen gefaseerd op te nemen in het meerjarenprogramma platteland.
3.3.6 DE ROBUUSTE VERBINDINGSZONE De robuuste verbindingszone ligt in het uiterste noorden van de gemeente in het open agrarische landschap ter hoogte van de Gravenweg tot aan Herxen-Windesheim. Het gebied maakt onderdeel uit van de nationale ecologische hoofdstructuur en wordt ingericht als ‘robuuste ecologische verbindingszone’ als onderdeel van de verbinding tussen de Veluwe en bosgebieden in Duitsland. Er wordt hier uitvoering gegeven aan reeds vastgesteld beleid door rijk en provincie, waarbij de gemeente aansluit. De provincie is trekker van het project. Inmiddels is een groep actieve grondeigenaren uit het gebied bij de uitwerking betrokken. Inzet van de gemeente bij de uitvoering is dat dit gebied weliswaar geschikt wordt als verbindingszone voor edelherten, maar tevens aantrekkelijk blijft voor weidevogels. Het gebied kan recreatieve betekenis krijgen door het realiseren van recreatieve verbindingen tussen de IJssel en de landgoederenzone bij Heino. Daarnaast kan dit lager gelegen gebied betekenis krijgen voor waterberging voor zover het de agrarische belangen niet schaadt. Bij de uitwerking wordt ook aandacht gevraagd voor het voorkomen van veterinaire ziektes. In het Landschapsontwikkelingsplan is opgenomen dat een nadere uitwerking tot op perceelsniveau wenselijk is. De gemeente zal de uitwerkingsplannen steeds toetsen aan het Landschapsontwikkelingsplan en de uitgangspunten voor het nieuwe bestemmingplan buitengebied (zie paragraaf 3.4.5).
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 21 van 37
3.4
Beleidsontwikkeling en sectorale programma’s
3.4.1 COMMUNICATIE In de toekomstvisie wordt ingezet op het aantrekken van extra inwoners en recreanten en toeristen voor versterking van het draagvlak onder voorzieningen. Het gebied heeft hiervoor voldoende potentie en het is belangrijk hieraan meer bekendheid te geven. Marketingplan (prioriteit 1) Olst-Wijhe moet regionaal en landelijk op de kaart gezet worden als aantrekkelijke gemeente om te wonen en te recreëren. Het gekozen profiel moet ‘vermarkt’ worden. Er ligt een sterke relatie met de beleidsontwikkeling genoemd onder 3.4.3 en 3.4.4. Er wordt één samenhangend integraal profiel opgesteld. Op basis van dit profiel wordt in de eerste helft van 2009 een marketingplan opgesteld met een uitvoeringsprogramma. De uitvoering (meerjarig imago- en promotiecampagne) zal plaatsvinden vanaf de 2e helft van 2009. De kosten voor de opstelling van het marketingplan worden gedekt uit het aanjaagbudget voor de toekomstvisie. De raad zal bij de vaststelling van het uitvoeringsplan besluiten over de dekking van de uitvoeringskosten.
3.4.2 ECONOMIE In de toekomstvisie streeft de gemeente naar een brede economische structuur met een focus op het behoud en versterking van de lokale werkgelegenheid met oog voor verbreding, innovatie en ondernemerschap. Recreatie en toerisme (zie paragraaf 3.4.3) en de zorgeconomie zijn belangrijke groeimarkten. De gemeente zal initiatieven vanuit deze sectoren ondersteunen en waar mogelijk de regierol oppakken. Ontwikkelplan Economische Zaken (prioriteit 1) De ambities aangaande de economische structuur zijn inmiddels verder uitgewerkt in het Ontwikkelplan economische zaken ‘De lokale economie van Olst-Wijhe’. In dit plan wordt de lokale economie in beeld gebracht, wordt de rol van de gemeente aangegeven en worden de speerpunten van het beleid benoemd en uitgewerkt in een actieprogramma. De ambities uit de toekomstvisie vragen om een zeer actieve gemeentelijke inzet. Hierbij past het uitvoeringsscenario ‘alle kansen benutten’. De gemeente maakt niet alleen nieuwe ontwikkelingen mogelijk, maar initieert deze zonodig zelf en voert ze al dan niet samen met andere partijen ook uit. De beleidsspeerpunten zijn: samenwerken met het bestaande bedrijfsleven ruimte om te ondernemen (voldoende bedrijventerrein) kwaliteit van bedrijventerreinen behouden en versterken van de winkelvoorzieningen aandacht voor het ondernemerschap kansen zoeken in zorgsector, recreatie & toerisme en in dienstverlening het behouden van een vitaal platteland (ontwikkelruimte agrarische sector)
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 22 van 37
Omdat het actieprogramma in de eerste helft van 2009 nog verder verfijnd en geconcretiseerd moet worden, zijn de structurele uitvoeringskosten op dit moment nog niet bekend. De dekking zal bij de behandeling van de kadernota worden afgewogen.
3.4.3 RECREATIE EN TOERISME In de toekomstvisie wordt stevig ingezet op het actief versterken van de sector recreatie en toerisme voor verbreding van het economisch profiel (werkgelegenheid) en het vergroten van het draagvlak onder voorzieningen. De gemeente voert actief beleid, voert de regie en treedt faciliterend op bij initiatieven vanuit de markt. Ontwikkelingsplan Recreatie en Toerisme (prioriteit 1) De ambities uit de toekomstvisie zijn inmiddels uitgewerkt in het Ontwikkelingsplan Recreatie en Toerisme met het daaraan gekoppelde uitvoeringsprogramma. Het plan is in samenspraak met het toeristische bedrijfsleven opgesteld. Omdat dit beleidveld geen gemeentegrenzen kent is aansluiting gezocht bij het toeristische gebied Salland. In het plan wordt het recreatief-toeristisch profiel als volgt getypeerd: “Het gebied ligt tussen twee toeristische Hanzesteden én aan de IJssel. Het maakt deel uit van de toeristische bestemming Salland en ligt tussen twee grote toeristische trekkers in, te weten De Veluwe en Sallandse Heuvelrug en tussen de Hanzesteden Zwolle en Deventer. Het gebied wordt gekenmerkt door haar groene uitstraling (natuur, landbouwgebied en landgoederen) met een stevige routestructuur voor wandelen en fietsen. Er zijn echter geen dagrecreatieve voorzieningen van formaat, het aanbod aan verblijfsaccommodaties is beperkt, de toeristische organisatiestructuur is versnipperd en er is nog onvoldoende sprake van een gemeenschappelijke (overheid en bedrijfsleven) mentaliteit om dit beleidsterrein op de kaart te zetten en houden.” Het uitvoeringsprogramma spitst zich toe op onderstaande speerpunten om de gewenste verbetering van het recreatieve profiel te realiseren: 1. ‘Beleef de IJssel’: Infocentrum Den Nul, routestructuren, buitensportmogelijkheden (jachthaven) en een natuurbungalowpark en/of landschapscamping op basis van een jaarrond exploitatie; 2. ‘Kunst en Cultuur op niveau’: het organiseren van een tweejaarlijks grootschalig landelijk cultureel evenement (zuidelijke landgoederenzone en Kasteel ‘t Nijenhuis); 3. Subthema ‘Actief Genieten op het Sallandse platteland’: routestructuren, landgoederen, zorgtoerisme, boerderijkamers en boerderijappartementen (agrarisch gebied in het oosten); 4. Verruimen van mogelijkheden voor een jaarrond exploitatie van een bungalowpark; 5. Het ondersteunen van bestaande toeristische organisaties in Salland voor minimaal een periode van drie jaar en het bevorderen van de onderlinge samenwerking; 6. Het voortzetten van de overige algemene (deel)projecten op dit beleidsterrein om een basisinfrastructuur te realiseren waarop particulier initiatief verder kan bouwen (met investeringen en exploitatie van voorzieningen voor dag- en verblijfsrecreatie). De structurele uitvoeringskosten van dit plan worden voorlopig geraamd op € 60.000,-. De dekking hiervan zal in de kadernota worden afgewogen. Voor 2009 is een aanjaagbudget beschikbaar gesteld van € 30.000,-.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 23 van 37
3.4.4 WONEN De realisatie van voldoende woningbouw is een belangrijke pijler van de toekomstvisie. Uitgangspunt is dat er vraaggericht gebouwd wordt. De gemeente dient te bouwen voor de ‘eigen behoefte’ en zich primair te richten op de woonbehoefte van de eigen bevolking. Daarnaast is gekozen voor een ‘plus’ op de lokale woonopgave om daarmee het voorzieningenniveau en het in stand houden van een vitale lokale samenleving duurzaam te ondersteunen, en waar mogelijk te versterken. De gemeente zet in op voortzetting van het huidige beleid waarin tussen 2005 en 2010 wordt voorzien in 250 extra woningen. Dit leidt voor de periode van 2010 tot 2020 tot een bovenlokale ‘plus’ van 500 woningen. Bij de locatiekeuze voor de woningbouw is een onderscheid gemaakt naar de achterliggende doelstelling: Wonen voor eigen behoefte: woningbouw om te voorzien in de behoefte van de eigen inwoners wordt in principe gerealiseerd in of rond de kernen en incidenteel als lintbebouwing in buurtschappen, behalve waar dat nu of in de toekomst fysiek onwenselijk wordt. Wonen in het kader van de bovenlokale ‘plus’: de additionele woningbouwopgave wordt geconcentreerd in Olst en Wijhe (en voor een klein deel in Wesepe) om het effect van de nieuwbouw op het draagvlak voor de voorzieningen in deze kernen zo groot mogelijk te maken. Wonen als middel voor landschapsversterking: wonen in het buitengebied vormt een interessante kans om gewilde en bijzondere woonmilieus aan de gemeente toe te voegen of uit te breiden. Dit is echter alleen mogelijk in combinatie met landschapsverbetering. Woningbehoefteonderzoek en actualisatie woonbeleid (prioriteit 1) Vraaggericht bouwen impliceert dat bekend moet zijn wat de kwantitatieve en kwalitatieve woningvraag is. In de eerste plaats van de eigen inwoners. Voor de invulling van de bovenlokale plus is inzicht nodig in de omvang en aard van de vraag van mensen van buiten de gemeente. Belangrijk in dit verband is om te onderzoeken welke rol Olst-Wijhe kan vervullen op de regionale woningmarkt en waar kansen liggen. De gemeente wil dit doen in samenwerking met de provincie en de omliggende gemeenten. Het overleg hiertoe is reeds opgestart. In 2005 is samen met de gemeente Raalte en woningcorporatie SallandWonen uitgebreid onderzoek gedaan naar de woningbehoefte van de eigen inwoners. Er is een woningmarktanalyse opgesteld op basis waarvan de raad in 2006 de Woonvisie Olst-Wijhe 2006-2010 heeft vastgesteld. Dit beleid en de cijfermatige onderbouwing heeft ten grondslag gelegen aan de toekomstvisie. De woningmarkt is echter flink in beweging. Om deze reden wil de gemeente in 2009 nieuw woningbehoefteonderzoek doen waarbij ook de bovenlokale vraag wordt onderzocht. De gemeente zal hierbij samenwerking zoeken met regiogemeenten en de provincie. Op basis van de nieuwe cijfers en inzichten zal het gemeentelijke woonbeleid en het integrale woningbouwprogramma worden geactualiseerd. In de begroting is een reservering gedaan voor de uitvoering van dit onderzoek. Woningbouwlocaties bij Wijhe, Olst en Wesepe Voor de realisatie van de woningbouwopgave in de dorpen Wijhe, Olst en Wesepe wordt verwezen naar respectievelijk paragraaf 3.3.1, 3.3.2 en 3.3.3.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 24 van 37
Woningbouw in kleine kernen In de toekomstvisie is aangegeven dat in de kleine kernen gebouwd kan worden voor de woningbehoefte van de eigen inwoners van de betreffende kern. De behoefte per kern is gebaseerd op het in 2005 gehouden woningbehoefteonderzoek (zie hierboven). Deze cijfers worden in 2009 geactualiseerd op basis van nieuw onderzoek (zie hierboven). In Wesepe wordt ter uitvoering van de integrale gebiedsvisie Wesepe wat meer gebouwd dan nodig is om in de behoefte van de eigen inwoners te voorzien. De locaties zijn aangewezen en juridisch vastgelegd in het nieuwe bestemmingsplan voor Wesepe (zie 3.3.3). In Boskamp worden nieuwe woningen gerealiseerd op de hoek Boskamp/Eikelhofweg. Plannen voor woningbouw aan de noordoostzijde van de kern bij verzorgingshuis Sint Willibrord zijn in voorbereiding. Voor Den Nul wordt een stedebouwkundige verkenning uitgevoerd naar voor woningbouw geschikte locaties. In 2009 wordt samen met de inwoners voor Den Nul een dorpsontwikkelingsplan (DOP) opgesteld (zie paragraaf 3.4.5). De resultaten van de stedebouwkundige verkenning zullen hierbij getoetst worden aan de wensen en ideeën van de bevolking. De uitkomsten aangaande woningbouw zullen vertaald worden in het te actualiseren bestemmingsplan voor Den Nul. In Welsum wordt op dit moment gewerkt aan de opstelling van het DOP. Mogelijke woningbouwlocaties worden bij de inventarisatie meegenomen. In 2009 sluit de gemeente met Plaatselijk Belang Welsum een convenant over de uitvoering van het DOP en zullen de ruimtelijke consequenties hiervan vertaald worden in een bestemmingsplan. In Boerhaar heeft eind 2008 heeft het bestemmingsplan Boerhaar III rechtskracht verkregen. Dit plan voorziet in 12 bouwkavels voor grondgebonden woningen voor particulier opdrachtgeverschap. De kavels worden in twee fasen uitgegeven waarbij de eerste zeven kavels begin 2009. Na realisatie van het hele plan zal op basis van de nieuwe woningbehoeftecijfers (zie boven) onderzocht worden welke nieuwe locaties nodig en geschikt zijn.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 25 van 37
3.4.5 LANDSCHAP EN BUITENGEBIED Landschapsontwikkelingsplan (prioriteit 1) Aandacht voor het landschap is één van de speerpunten van het nieuw te voeren beleid. De uitgangpunten uit de toekomstvisie aangaande het landschap - het goud van de gemeente - zijn inmiddels doorvertaald en uitgewerkt in het Landschapsontwikkelingsplan (LOP) dat eind 2008 door de raad is vastgesteld. Dit plan is samen met de gemeenten Deventer en Raalte opgesteld. Het hieraan gekoppelde uitvoeringprogramma komt begin 2009 gereed. Na de vaststelling worden ieder jaar een aantal concrete projecten in uitvoering genomen. De uitvoeringsprojecten bevatten naast landschappelijke ook recreatieve en cultuurhistorische elementen. Concrete maatregelen om het landschap te verfraaien en structureel te verbeteren, inpassing van dorpsranden, maar ook bijvoorbeeld de begeleiding van de uitvoering van projecten middels de inzet van een landschapscoördinator. Een van de maatregelen uit het LOP is de instelling van een Landschapsfonds Salland voor subsidiëring van groen/blauwe diensten uitgevoerd door particuliere grondeigenaren. Het gaat om het nemen van maatregelen tot aanleg, behoud en herstel van particuliere landschapselementen. De regeling moet ook voorzien in het maken van afspraken met de eigenaren voor het beheer en onderhoud op de langere termijn (voor 8 tot 10 jaar). Dus niet alleen eenmalig een object opknappen, maar ook het toekomstig beheer (over 8 of 10 jaar) regelen. De regeling wordt op dit moment ontwikkeld samen met de gemeenten Deventer en Raalte en komt eveneens begin 2009 gereed. De regeling en de financiering hiervan is opgenomen in het meerjarenprogramma platteland Olst-Wijhe 2009-2013 (zie hieronder). Vitaal Platteland - meerjarenprogramma platteland 2009-2013 In de gemeentelijke projectgroep Vitaal Platteland worden de knelpunten op het platteland integraal/interdisciplinair bekeken en omgezet in kansen waarbij uitvoeringsgericht te werk wordt gegaan. Het begrip 'platteland' omvat in dit geval ook de kernen. Ambities uit de toekomstvisie en het Landschapsontwikkelingsplan (LOP) en ideeën vanuit ‘het veld’ worden integraal beoordeeld en haalbaar gemaakt door het bij elkaar brengen van verschillende geldstromen. De grootste subsidiestroom in het buitengebied komt uit het provinciale ILGbudget ter uitvoering van de doelstellingen uit het provinciaal Meerjarenprogramma (pMJP) Plattelandsontwikkeling 2007-2013. De provincie streeft hierbij naar een integrale en gebiedsgerichte aanpak en wil samen met de gebiedspartners (gemeenten en waterschappen) komen tot meerjarenafspraken op (gebieds-)programmaniveau. In aansluiting hierop heeft de gemeente een meerjarenprogramma platteland 2009-2013 opgesteld. Op basis hiervan zal getracht worden begin 2009 met de provincie een convenant te sluiten over de de leveren prestaties en de hieraan gekoppelde subsidiëring door de provincie. In het meerjarenprogramma platteland 2009-2013 zijn de gemeentelijke ambities verwoord op het gebied van landbouw, natuur en landschap, recreatie en toerisme, leefbaarheid/voorzieningen in kernen en economische vitaliteit. Het programma bevat concrete uitvoeringsprojecten en enkele plannen. Het bevat naast regelingen voor de gemeente ook diverse ondernemersregelingen. Doelstellingen uit de toekomstvisie worden hier haalbaar gemaakt door het bij elkaar brengen van verschillende geldstromen. Het programma bevat globaal de volgende thema’s en gebiedsuitwerkingen:
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 26 van 37
Natuur en landschap (o.a. een fonds voor groen/blauwe diensten, herstel van laanstructuren, inpassing van dorpsranden, herstel oude erven en hoeven) Ontwikkeling Fortmond (infocentrum Den Nul, struinpad langs de IJssel, fietsverbinding Olst/infocentrum) Landgoederenzone (zie paragraaf 3.3.5) Toerisme en recreatie (aanleg routestructuren, promotie) Voorzieningen voor de kernen (dorpsontwikkelingsplannen, realisatie multifunctionele voorzieningen, woonzorgprojecten Welsum en Boskamp) Landbouw (uitwerking LOG-visies) Procesmiddelen (gebieds- en programmacoördinator en bijdrage aan de plattelandswerkplaats) De gemeentelijk financiële bijdrage aan de uitvoering van het programma is voor een groot deel reeds gedekt via de lopende begroting. Voor de prestaties na 2009 moet in een aantal gevallen nog in dekking worden voorzien. Dit zal bij de behandeling van de kadernota worden afgewogen. Dorpsontwikkelingsplannen (prioriteit 1) Voor de kleine kernen worden door de inwoners dorpsontwikkelingsplannen (DOP’s) opgesteld. Bij de DOP’s draait alles om de leefbaarheid en vitaliteit van de kernen op het platteland. Het gaat om een meerjarenvisie op de bestaande en gewenste sociale en fysieke infrastructuur van een kern. De plannen worden gemaakt door de inwoners van de kernen met deskundige ondersteuning vanuit de gemeente. De DOP’s worden vastgesteld door de plaatselijk belangen organisaties. Over de uitvoering sluit de gemeente vervolgens een convenant met deze organisaties. De DOP’s voor Elshof en Wesepe zijn gereed en in uitvoering. Er wordt op dit moment gewerkt aan de opstelling van de DOP’s voor Herxen, Welsum en Den Nul. In 2009 wordt begonnen met de DOP’s voor Boerhaar. Voor de opstelling van deze DOP’s is met ondersteuning vanuit het provinciaal meerjarenprogramma platteland (zie boven) een ontwikkelen uitvoeringsbudget beschikbaar gesteld tot 2010. Eind 2009 wordt op basis van de ervaringen besloten of en wanneer DOP’s worden opgesteld voor de overige kernen en buurtschappen zoals Boskamp, Middel en Marle. In het meerjarenprogramma platteland 2009-2013 (zie boven) is alvast rekening gehouden met het opstellen van één DOP per jaar vanaf 2010 met een gemeentelijke bijdrage van € 15.000,- per jaar. Visies voor de landbouwontwikkelingsgebieden (prioriteit 1) Op dit moment wordt samen met bewoners en agrariërs gewerkt aan de ontwikkeling van visies voor de twee landbouwontwikkelingsgebieden Elshof en Middel. De doelstellingen en ambities uit de toekomstvisie en het landschapsontwikkelingsplan worden hierbij meegenomen. Onlangs zijn er in beide gebieden inspraakavonden gehouden aan de hand van ontwerpvisies. Aan de visies wordt een concreet uitvoeringsprogramma gekoppeld. De vaststelling is voorzien in het eerste kwartaal van 2009. Om uitvoering te geven aan de bijbehorende uitvoeringplannen worden budgetten gereserveerd vanuit het meerjarenprogramma platteland waarbij een beroep wordt gedaan op cofinanciering door de provincie in het kader van pMJP 2009-2013 (zie hierboven).
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 27 van 37
VAB-beleid Het gemeentelijk beleid met betrekking tot vrijkomende agrarische gebouwen wordt nog getoetst aan de doelstellingen uit de toekomstvisie en het landschapsontwikkelingsplan en zonodig herzien in 2009. Dit wordt meegenomen bij de evaluatie van het VAB- en Rood voor Rood beleid in het kader van het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied en afgestemd met Raalte en Deventer. Water In de toekomstvisie heeft de raad aangegeven dat water een belangrijk ordenend principe wordt. De gemeente Olst-Wijhe sluit hierbij aan bij het beleid van het Waterschap Groot Salland. Het waterschap werkt aan diverse waterprojecten in het grondgebied van de gemeente Olst-Wijhe. De gemeente Olst-Wijhe wil hierbij graag met het waterschap samenwerken teneinde de ambities en belangen op elkaar af te stemmen en gezamenlijke belangen samen op te pakken. In 2006 is de visie Zandwetering opgesteld door het waterschap samen met de gemeenten OlstWijhe en Zwolle. Deze visie sluit aan bij de ambities uit de toekomstvisie. Het waterschap heeft aangegeven dat zij deze visie in 2009 samen met de gemeenten wil concretiseren om tot uitvoering te kunnen komen. Uiteraard zal de gemeente Olst-Wijhe hierin participeren. Het waterschap wil ook een visie ontwikkelen voor de Soestwetering ter hoogte van de Liedermolenhoek. De gemeente wil hierin eveneens participeren. De gemeente Olst-Wijhe werkt samen met de gemeenten Raalte en Deventer aan een deeluitwerking van het Landschapsontwikkelingsplan voor het gebied rond de weteringen. Bij de integrale gebiedsuitwerking landgoederenzone (zie paragraaf 3.3.5) zal de ontwikkeling van de weteringen eveneens een belangrijk thema zijn. In het kader van de landinrichting Olst-Wesepe wordt momenteel de Vloedgraven bij Wesepe heringericht. Bestemmingsplan Buitengebied (prioriteit 1) Het nieuwe beleid voor het buitengebied, vastgelegd in o.a. het LOP, de LOG-visies en het VABbeleid, vindt een juridische vastlegging in het nieuwe bestemmingsplan voor het buitengebied. Onlangs heeft de raad hiervoor de Nota van Uitgangspunten vastgesteld. In de eerste helft van 2009 wordt op basis van deze Nota van Uitgangspunten het voorontwerpbestemmingsplan opgesteld. Dit zal medio 2009 ter inzage worden gelegd voor inspraak- en overlegreacties waarna het plan eind 2009/begin 2010 in procedure gebracht kan worden.
3.4.6 VERKEER Integrale verkeersvisie met uitvoeringsplan (prioriteit 1) Bij de ontwikkeling van de toekomstvisie is onderzoek gedaan naar de gevolgen van gewenste ontwikkelingen voor de verkeersstructuur. Dit heeft geresulteerd in een integrale verkeersvisie. In deze visie is de gewenste verkeersstructuur uitgewerkt met nadruk op de kernen Olst en Wijhe. De verkeersvisie wordt op dit moment uitgewerkt in een concreet uitvoeringsprogramma. Het gaat daarbij om een meerjarenprogrammering van fysieke, infrastructurele maatregelen en projecten die het gewenste kwaliteitsniveau moeten realiseren. De raad zal de verkeervisie en het uitvoeringsprogramma begin 2009 vaststellen. In het uitvoeringsplan wordt van de maatregelen voor de korte termijn (uitvoering in de periode 2009 t/m 2013) een kostenraming gegeven. De
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 28 van 37
dekking hiervan zal in de kadernota worden afgewogen. In de Nota Bovenwijkse Voorzieningen (zie paragraaf 3.4.7) zijn bedragen opgenomen voor de uitvoering van diverse verkeersmaatregelen. Verwacht wordt dat een deel van de uitvoeringskosten te zijner tijd uit dit fonds kunnen worden gedekt.
3.4.7 BEELDKWALITEIT EN DUURZAAMHEID Opstelling integrale visies over beeldkwaliteit en duurzaamheid (prioriteit 1) In de toekomstvisie is bepaald dat bij de uitwerking in concrete projecten en beleid steeds aandacht zal zijn voor kwaliteitsaspecten als duurzaamheid en beeldkwaliteit. De gemeente zal eerst integrale visies ontwikkelen op wat zij verstaat onder beeldkwaliteit en onder duurzaamheid. Beide visies worden in 2009 opgesteld. De visie over beeldkwaliteit zal in de plaats komen van de huidige welstandsnota.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 29 van 37
4. Grondbeleid 4.1
Juridisch kader
In de Wro is een afdeling over grondexploitatie opgenomen (afdeling 6.4) Daarin wordt de mogelijkheid geboden om bovenplanse kosten te verhalen (artikelen 6.13 lid 7 en 6.24 lid 1a, zie kader). Om daartoe over te gaan is het nodig dat de structuurvisie daarvoor speciaal wordt ingericht door een uitvoeringsparagraaf op te nemen. Artikel 6.13 lid 7 gaat over het exploitatieplan, waar een exploitatieopzet deel van uit maakt. Deze exploitatieopzet bepaalt de kostenverhaalbijdrage die dwingend wordt opgelegd aan particulieren die een bouwplan realiseren en daarvoor een bouwvergunning aanvragen. Artikel 6.24 lid 1 van de Wro ziet op de situatie dat gemeenten, in contractsonderhandelingen met eigenaren binnen (her) te ontwikkelen locaties, financiële bijdragen aan ruimtelijke ontwikkelingen bedingen. Relevante artikelen uit de Wro: Artikel 6.24 lid 1: Bij het aangaan van een overeenkomst over grondexploitatie kunnen burgemeester en wethouders in de overeenkomst bepalingen opnemen over (sub a) financiële bijdragen aan de grondexploitatie alsmede op basis van een vastgestelde structuurvisie, aan ruimtelijke ontwikkelingen. Artikel 6.13 lid 7: Bovenplanse kosten kunnen voor meerdere locaties of gedeeltes daarvan in de exploitatieopzet worden opgenomen in de vorm van een fondsbijdrage, indien er voor deze locaties of gedeeltes daarvan een structuurvisie is vastgesteld welke aanwijzingen geeft over de bestedingen die ten laste van het fonds kunnen komen. De teksten van de twee bovengenoemde artikelen lopen uiteen, maar gemeenschappelijk is de vereiste basis in de structuurvisie. Waar het om gaat is dat een structuurvisie het fundament is om bovenplanse kosten te kunnen verhalen. Bij bovenplanse kosten moet worden gedacht aan de kosten van bovenplanse voorzieningen en aan de kosten van de onrendabele top van (her)ontwikkelingslocaties. Bij bovenplanse voorzieningen gaat het om infrastructurele voorzieningen als wegen, grootschalige groen- of watervoorzieningen (bijvoorbeeld realisering ecologische verbindingszones), waterbergingsgebieden, recreatieve gebieden (parken). Met bijdragen aan ruimtelijke ontwikkelingen, zoals artikel 6.24 lid 1a daarover spreekt, gaat het over dezelfde soort voorzieningen en (her)ontwikkelingslocaties, maar dit begrip zou breder kunnen worden opgevat.
4.2
Vereisten voor het kostenverhaal
Om de structuurvisie ook publiekrechtelijk te kunnen inzetten voor het verhalen van bovenplanse kosten dient blijkens artikel 6.13 lid 7 inzicht te worden gegeven in de bestedingen die ten laste van het fonds komen.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 30 van 37
In paragraaf 4.3.1 is een overzicht opgenomen van alle bovenplanse openbare voorzieningen de gemeente binnen de tijdshorizon van de structuurvisie wenst te realiseren. Paragraaf 4.3.2 geeft een overzicht van alle bouwontwikkelingen met een verwacht tekort welke de gemeente binnen deze tijdshorizon gerealiseerd wenst te zien. Een kostenraming is daarbij nog niet nodig. Het is voldoende dat aangegeven is dat voor de realisering van bovenplanse openbare voorzieningen en bouwontwikkelingen naar verwachting onvoldoende dekking zullen hebben danwel een onrendabele top zullen hebben. In paragraaf 4.3.3 is een overzicht opgenomen met bouwlocaties die naar verwachting zullen kunnen bijdragen aan het verhaal van de bovenplanse kosten. Ook daarvoor is het niet noodzakelijk dat de kosten en opbrengsten van dergelijke locaties geraamd worden. Het is voldoende dat wordt aangegeven dat dergelijke locaties (ook wel aangeduid met overschotlocaties) naar verwachting een positieve grondexploitatie zullen vertonen en vanuit een verwacht overschot kunnen bijdragen aan de kosten van bovenplanse voorzieningen en aan de onrendabele top van verlieslijdende bouwlocaties (ook wel aangeduid met tekortlocaties). Deze vorm van financieel bijdragen wordt verevening genoemd. In paragraaf 4.3.4 worden zoveel mogelijk de samenhangen benoemd tussen enerzijds de overschotlocaties en anderzijds de bovenplanse voorzieningen danwel de tekortlocaties waarmee wordt verevend. 4.3
Overzicht en samenhang ontwikkelingen
In deze paragraaf worden de diverse projecten zoals die zijn benoemd in dit realisatiehoofdstuk onderscheiden naar enerzijds bovenplanse openbare voorzieningen en ontwikkelingen/locaties welke niet kostendekkend kunnen worden gerealiseerd en anderzijds ontwikkelingen/locaties waarop een zeker overschot mag worden verwacht. Bij de openbare voorzieningen gaat het om grijze, groene en blauwe voorzieningen en bijvoorbeeld niet om voorzieningen zoals scholen, sport en welzijnsvoorzieningen. Vervolgens zal worden ingegaan op de samenhang tussen genoemde locaties en ontwikkelingen. Bij de openbare voorzieningen zijn tevens de bovenwijkse voorzieningen opgenomen, zoals deze een plek hebben gekregen in de Nota Bovenwijkse voorzieningen, vastgesteld in de raadsvergadering van 15 september 2008. Het begrip bovenplanse voorzieningen overlapt voor een deel het begrip bovenwijkse voorzieningen. Het verschil in benaming wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door veranderingen in de Wro ten opzichte van de buiten werking getreden WRO. Bovenplanse verevening is een breder begrip, omdat hieronder ook die voorzieningen geschaard kunnen worden die voor de hele gemeente of een groot deel daarvan betekenis hebben. Traditioneel werden in Nota’s bovenwijkse voorzieningen niet altijd grootschalige natuur-, waterbergings- en/of recreatiegebieden opgenomen, terwijl de toepassing van de artikelen 6.13 lid 7 en 6.24 lid 1 het wel mogelijk maakt om de kosten hiervan te verevenen. 4.3.1
BOVENWIJKSE EN BOVENPLANSE OPENBARE VOORZIENINGEN
a b c
Herinrichting/herprofilering Raalterweg Wijhe van Rijksstraatweg tot spoor Herinrichting Raalterweg Wijhe tussen De Omloop tot het spoor Herinrichting Rijksstraatweg Wijhe
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 31 van 37
d e f g h i j k l m n o
Doortrekken Wijhendaalseweg voor langzaam verkeer Gebiedsgericht project IJsseluiterwaarden (o.a. fietspad en wandelpaden IJsseluiterwaarden, jachthaven Olst en herinrichting Olasfaterrein) Aanleg nieuwe noordelijke ontsluitingsweg Olst met ongelijkvloerse spoorwegkruising Herinrichting Rijksstraatweg Olst (bestaande aansluitingen veiliger maken) Herinrichting Raalterweg Wesepe (na realisatie nieuwe omleiding N348) Ontwikkeling toeristisch transferium Wesepe Gebiedsuitwerking landgoederenzone Aanleg aanvullende parkeervoorzieningen agv versterking centrumfuncties Olst en Wijhe en recreatief/toeristische ambities Fysieke herinrichting winkelgebied Wijhe (als onderdeel van uitvoering Centrumvisie Wijhe) Compensatie van verlies aan waterberging als gevolg van aanleg nieuwe woonwijken en bedrijventerreinen Het voorzien in veilige, goed verlichte toegangspaden en –wegen vanuit de nieuwe en bestaande woonwijken naar de centra, de bestaande en nieuwe bedrijvenlocaties en de bestaande en nieuwe sport-, onderwijs- en culturele voorzieningen Uitvoering van maatregelen/projecten ter realisatie van het landschapsontwikkelingsplan, waaronder mede de instelling van een landschapsfonds voor de subsidiëring van groen/blauwe diensten uitgevoerd door particuliere grondeigenaren ter versterking van het landschap
4.3.2
TEKORTLOCATIES
a b c d e f g
Uitvoering Centrumvisie Wijhe* Duurzaam versterken bedrijventerrein De Enk Realisering SPOC-cluster Gebiedsontwikkeling Noordmanshoek Transformatie noordelijk deel Industrieweg Ontwikkeling uitbreiding De Meente Herontwikkeling tot woningbouw van kleine inbreidingslocaties in de kernen**
* De Centrumvisie Wijhe is een verzameling van locaties binnen het centrum van Wijhe. Sommige van deze locaties zijn tekortlocaties; andere daarentegen zijn overschotlocaties. Daarom is de Centrumvisie zowel opgenomen onder de tekortlocaties als onder de overschotlocaties. ** Herontwikkeling tot woningbouw van kleine inbreidingslocaties in de kernen zijn in de praktijk vaak niet kostendekkend. Op sommige locaties kan incidenteel echter wel een overschot ontstaan. Daarom is dit opgenomen onder de overschotlocaties en de tekortlocaties.
4.3.3
OVERSCHOTLOCATIES
In algemene zin gaat het hier om ontwikkelingen waarbij bijvoorbeeld door middel van uitgifte van gronden (zowel gemeentelijk als particulier), danwel de verkoop van gebouwd onroerend goed, opbrengsten kunnen worden gegenereerd. Dit wil overigens niet zeggen dat ook alle grondexploitaties een positief resultaat kennen. Mede als gevolg van de uitvoering van de Nota
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 32 van 37
Bovenwijkse Voorzieningen en de hieruit voortvloeiende afdracht per m² bouwgrond aan de reserve bovenwijkse voorzieningen zal dit in veel gevallen niet het geval zijn. Hierbij zijn uitsluitend de locaties opgenomen welke nog moeten worden gerealiseerd. a b c d e f g h i j k l m
Uitvoering Centrumvisie Wijhe* (waaronder inbreidingsplannen woningbouw) Woningbouwontwikkeling Noorder Koeslag Woningbouwontwikkeling ten zuiden van Wijhe (ten zuiden van de Lt. Andersonstraat en/of tussen de Soestwetering, de Omloop en de Lt. Andersonstraat) Afronding Zonnekamp West Herontwikkeling Abersonterrein Olst en woningbouw ten noorden van Averbergen/Aberson tussen spoor en Zandwetering Woningbouwontwikkeling Zonnekamp Oost Woningbouwontwikkeling Boerhaar III Ontwikkeling woningbouw Wesepe tussen lint en kern (3 vlekken) Ontwikkeling woningbouw Wesepe vml. Sturkomeatterrein Ontwikkeling bedrijventerrein Wesepe (3 locaties bij de nieuwe rotondes) Herontwikkeling tot woningbouw van kleine inbreidingslocaties in de kernen** Nog te ontwikkelen woningbouwplannen in de kleine kernen om te voorzien in de lokale behoefte Herontwikkeling/hergebruik van VAB’s (voormalige agrarische bebouwing) tot nieuwe passende functies (uitvoering VAB-beleid) en uitvoering van het Rood voor Rood-beleid van VAB’s.
* De Centrumvisie Wijhe is een verzameling van locaties binnen het centrum van Wijhe. Sommige van deze locaties zijn tekortlocaties; andere daarentegen zijn overschotlocaties. Daarom is de Centrumvisie zowel opgenomen onder de tekortlocaties als onder de overschotlocaties. ** Herontwikkeling tot woningbouw van kleine inbreidingslocaties in de kernen zijn in de praktijk vaak niet kostendekkend. Op sommige locaties kan incidenteel echter wel een overschot ontstaan. Daarom is dit opgenomen onder de overschotlocaties en de tekortlocaties.
Voor zover deze ontwikkelingen in dit stadium geografisch aan te duiden zijn, zijn ze als zodanig weergegeven op de beleidskaart structuurvisie Olst-Wijhe bij dit realisatiehoofdstuk is opgenomen.
4.3.4
AANWIJZINGEN OVER DE BESTEDINGEN VAN BOVENPLANSE KOSTEN
Bij de projecten die zijn opgenomen onder de overschotlocaties gaat het in veel gevallen om nieuwe woningen, deels op inbreidingslocaties in de bestaande kernen, deels op uitbreidingslocaties in de vorm van nieuwe woonwijken. Daarnaast gaat het om de aanleg van nieuwe bedrijfsterreinen en –locaties en om versterking/herstructurering van de centrumgebieden van de dorpen Olst en Wijhe. In principe leveren alle locaties een bijdrage aan de noodzaak om de nieuwe openbare voorzieningen te realiseren. In algemene zin geldt natuurlijk wel dat hoe omvangrijker de locatie, hoe meer de ontwikkeling het nodig maakt om nieuwe voorzieningen te realiseren. Per locatie geldt dat een nader te bepalen maar duidelijk evenredige financiële bijdrage moet worden geleverd welke is gerelateerd aan de omvang van de locatie en aan de samenhang met de betreffende openbare voorzieningen en/of ruimtelijke ontwikkelingen met een verwacht tekort.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 33 van 37
De nieuwe woningbouw- en bedrijfslocaties zoals die zijn opgenomen in paragraaf 4.3.3 onder de nummers b, c, e, f, h, i, j, l en m gaan samen met ontwikkelingen in het landschap. Het gaat daarbij om vergroting van de visuele en natuurlijke aantrekkelijkheid van het landschap, soms gecombineerd met het vergroten of compenseren van de mogelijkheden tot waterberging. b
Overschotlocaties Woningbouwontwikkeling Noorder Koeslag Woningbouwontwikkeling ten zuiden van Wijhe Herontwikkeling Aberson en ontwikkeling woningbouw ten noorden van Aberson
Landschappelijke ontwikkelingen Compensatie waterberging buiten plangebied
Landschappelijke inpassing dorpsranden Waterberging Landschappelijke inpassing dorpsranden e Ontwikkeling woonlandschap in ecologische zone Zandwetering Landschappelijke inpassing dorpsranden f Woningbouwontwikkeling Zonnekamp Compenseren waterberging Oost h Woningbouwontwikkeling Wesepe tussen Landschappelijke inpassing dorpsranden Woonlandschappen kern en lint (3 vlekken) Landschappelijke inpassing dorpsranden i Woningbouwontwikkeling Wesepe vml. Struckomeatterrein Landschappelijke inpassing dorpsranden j Ontwikkeling bedrijventerreinlocaties Wesepe l Ontwikkeling woningbouwlocaties kleine Landschappelijke inpassing dorpsranden kernen Deze ontwikkelingen moeten altijd samengaan m Herontwikkeling/gebruik VAB’s tot met een verbetering van de landschappelijke nieuwe passende functies en uitvoering kwaliteit. Rood voor Rood beleid voor VAB’s. c
De nieuwe woningbouw-, bedrijfs- en centrumlocaties zoals opgenomen in paragraaf 4.3.3 voorzien niet alleen in de lokale economische- en woningbehoefte, maar genereren zelf ook een extra behoefte aan nieuwe openbare voorzieningen op het gebied van infrastructuur. Zo zijn als gevolg van de extra verkeersdruk vanuit de nieuwe woningen, bedrijven en winkels aanpassingen nodig aan het wegennet. Hierbij moet enerzijds worden gedacht aan verkeersvoorzieningen die de verkeersveiligheid verbeteren zoals aanpassing van kruisingen, aanleg van rotondes, aanleg van nieuwe wegen, nieuwe fiets- en wandelpaden, verlichting, verbetering bewegwijzering in de bestaande kern. Anderzijds leidt de verkeersdruk ook tot meer ingrijpende wegaanpassingen zoals wegverbredingen of reconstructies, de aanleg van nieuwe (ontsluitings-)wegen, het verbeteren van de verkeerscirculatie en de aanleg van nieuwe en reconstructie van bestaande parkeervoorzieningen in de centra en bij recreatieve ontwikkellocaties. De onder 4.3.1 onder a t/m c genoemde voorzieningen zijn nodig voor verbetering van de ontsluitingsstructuur van het dorp Wijhe, de entree tot het centrumgebied van Wijhe en de fysieke relatie van het dorp met de IJssel. Er is een directe relatie met de overschotlocaties genoemd in 4.3.3 onder a, b, c en k (voor zover het inbreidingslocaties in Wijhe betreft). Het doortrekken van de Wijendaalseweg voor wandelaars (4.3.1 onder d) betekent een kwalitatieve/recreatieve verbetering van de noordelijke ontsluiting voor langzaam verkeer van het dorp Wijhe naar het buitengebied en het nieuwe bedrijventerrein Noordmanshoek en is daarmee vooral van betekenis voor bestaande en nieuwe inwoners van Wijhe. Er is een relatie met de
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 34 van 37
overschotlocaties genoemd in 4.3.3 onder a, b, c en k (voor zover het inbreidingslocaties in Wijhe betreft). De uitvoering van het Gebiedsgericht project IJsseluiterwaarden (4.3.1 onder e) is van recreatieve betekenis voor alle bestaande en nieuwe inwoners van de hele gemeente. Het zorgt tevens voor het aantrekken van regionale en zelfs landelijke recreanten naar de gemeente en bevordert hiermee het draagvalk onder de commerciële voorzieningen zoals winkels, horeca en recreatiebedrijven in de gemeente. Er is daardoor een relatie met alle genoemde overschotlocatie genoemd in 4.3.3, evt. met uitzondering de ontwikkeling van bedrijventerrein. De onder 4.3.1 onder f en g genoemde voorzieningen zijn nodig voor algemene verbetering van de ontsluitingsstructuur van het dorp Olst (door toevoeging van een ongelijkvloerse spoorwegkruising) en de fysieke relatie van het dorp met de IJssel en meer specifiek voor de ontsluiting van de nieuwe woongebieden ten oosten van Olst. Er is een relatie met de overschotlocaties genoemd in 4.3.3 onder d, e, f en k (voor zover het inbreidingslocaties in Olst betreft). De herinrichting van de Raalterweg in Wesepe in combinatie met de realisatie van de omleiding van de N348 (4.3.1 onder h) zorgt enerzijds voor een goede vestigingslocatie en ontsluiting van de nieuwe bedrijventerreinen bij Wesepe en anderzijds voor verbetering van het leef- en woonklimaat in Wesepe. Er is een directe relatie met de overschotlocaties in Wesepe genoemd in 4.3.3 onder h, i en j. De ontwikkeling van een toeristisch transferium bij Eikelhof en de gebiedsuitwerking voor de landgoederenzone (4.3.1 onder i en j) is van recreatieve betekenis voor alle bestaande en nieuwe inwoners van de hele gemeente. Het zorgt tevens voor het aantrekken van regionale recreanten naar de gemeente en bevordert hiermee het draagvlak onder de commerciële voorzieningen zoals winkels, horeca en recreatiebedrijven in de gemeente. Er is daardoor een relatie met alle genoemde overschotlocaties genoemd in 4.3.3, evt. met uitzondering de ontwikkeling van bedrijventerrein. De aanleg van aanvullende parkeervoorzieningen in Olst en Wijhe en bij de recreatief/toeristische ontwikkelingen (4.3.1 onder k) en de fysieke inrichting van het winkelgebeid in Wijhe (4.3.1 onder l) heeft waar het Wijhe betreft een directe relatie met de uitvoering centrumvisie Wijhe (4.3.3 onder a). Voorts is er een relatie met alle genoemde overschotlocaties uit 4.3.3, evt. met uitzondering de ontwikkeling van bedrijventerrein, omdat alle bestaande en nieuwe inwoners baat hebben bij de versterking van de centragebieden in Olst en Wijhe (beter voorzieningenniveau) en verruiming van de recreatieve mogelijkheden in de gemeente. De noodzakelijke compensatie van verlies aan waterbergingscapaciteit als gevolg van de aanleg van nieuwe woonwijken en bedrijventerreinen (4.3.1 onder m) wordt in veel gevallen binnen het betreffende plangebied opgelost en gefinancierd. In sommige gevallen (zoals bij de ontwikkeling van Noorder Koeslag en de aanleg van de nieuwe ontsluitingsweg De Omloop) zal echter compensatie buiten het plangebied moeten plaatsvinden. De openbare voorzieningen genoemd in 3.4.1 onder n hebben een directe relatie met de ontwikkellocaties ten behoeve waarvan de toegangspaden en –wegen en aanverwante voorzieningen nodig zijn. De uitvoering van maatregelen/projecten ter realisatie van het landschapsontwikkelingsplan (4.3.1 onder o) hebben een principe een relatie met alle in 4.3.3 genoemde ontwikkellocaties omdat deze allemaal gebaat zijn bij de versterking van de landschappelijke kwaliteiten van de gemeente. Ten aanzien van de aanleg van groen in openbare groengebieden, robuuste verbindingszone, uiterwaarden en stadsranden (landschappelijke inpassing van woon- en bedrijfslocaties) is er een samenhang met alle nieuw te bouwen woningen, winkels en bedrijven.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 35 van 37
Dit groen en de eventueel nodige beplantingswerkzaamheden hebben een functie voor de ‘vastlegging’ van CO2 en komt op deze wijze ten goede aan de gehele gemeente. Voor de ruimtelijke ontwikkelingen met een verwacht tekort (4.3.2) bestaat eveneens een samenhang met de overschotlocaties. De uitvoering van de Centrumvisie Wijhe (3.4.2 onder a) moet leiden tot een versterking van dit centrumgebied met de hier aanwezige voorzieningen. Dit heeft uiteraard een functie voor alle bestaande en nieuwe inwoners van Wijhe, maar daarnaast ook voor alle inwoners van de hele gemeente. Het aanbod van voorzieningen in de gemeente concentreert zich immers in de centra van Olst en Wijhe. Er is derhalve een relatie met alle genoemde overschotlocaties uit 4.3.3, evt. met uitzondering van de ontwikkeling van bedrijventerreinen. Het duurzaam versterken van bedrijventerrein De Enk, de ontwikkeling van Noordmanshoek en de uitbreiding van De Meente (3.4.2 onder b, d en e) vervullen een functie in het voorzien in de gemeentebrede behoefte aan vestigingslocaties voor bedrijven en staan daarmee in relatie tot de ontwikkeling van bedrijventerreinen in Wesepe (4.3.3 onder j). Omdat deze ontwikkelingen bijdragen aan de werkgelegenheid bestaat er ook een relatie met alle in 4.3.3 genoemde woningbouwontwikkelingen. De realisering van het SPOC-cluster in Wijhe (4.3.2 onder c) is van belang voor alle bestaande en nieuwe inwoners van Wijhe waardoor er een relatie is met alle woningbouwontwikkelingen genoemd in 4.3.3 onder a,b,c, en k (voor zover het inbreidingslocaties in Wijhe betreft). Het duurzaam versterken van bedrijventerrein De Enk en de transformatie van het noordelijk deel van het verouderde bedrijventerrein Industrieweg (4.3.2 onder b en e) zijn opgaven die bijdragen aan een zuinig gebruik van de groene ruimte en daarmee aan behoud van het landschap. Hierdoor bestaat er een relatie met alle genoemde ontwikkelingen in 4.3.3. De gebiedsontwikkeling Noordmanshoek (4.3.2. onder d) zorgt voor een landschappelijke afronding van de noordzijde van het dorp Wijhe. Er is daarom een relatie met alle woningbouwontwikkelingen in Wijhe en, in mindere mate, met alle overige in 4.3.3 genoemde ontwikkelingen. De herontwikkeling van kleinere inbreidingslocaties in de kernen (4.3.2 onder g) dragen bij aan de ruimtelijke kwaliteit en het woon- en leefklimaat in deze kernen. Er is een samenhang met woningbouwontwikkelingen met een overschot in de betreffende kernen.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 36 van 37
5.
Slotwoord
De inhoud van dit realisatiehoofdstuk is een momentopname in een dynamisch proces. Er zijn veel zaken in ontwikkeling waardoor de stand van zaken op het moment van vaststelling door de raad alweer anders kan zijn dan op het moment van het ter inzage leggen van dit ontwerp. Ruim een half jaar na de vaststelling van de toekomstvisie kan geconstateerd worden dat de visie niet alleen vertaald is naar concrete uitvoeringsmaatregelen, maar ook dat een groot deel van deze werkzaamheden al in voorbereiding is genomen en soms zelfs al is uitgevoerd. De toekomstvisie is binnen de gemeente een zeer levend document. Duidelijk is dat niet alles tegelijk kan worden opgepakt. Met een planhorizon op 2020 is dat ook niet nodig. Wel is het zaak prioriteiten te stellen in de uitvoering en keuzes te maken in het investeringsniveau van de gemeente bij de diverse uitvoeringsprogramma’s. Deels is dat al gedaan in dit document voor zaken die op korte termijn worden opgepakt. Voor veel zaken die urgent worden gevonden is de financiële dekking voor het doen van voorbereidende werkzaamheden (onderzoek, opstellen projectplan, formuleren nieuw beleid) al in de begroting geregeld. In 2009 kan voor werkzaamheden die nog niet specifiek in de begroting zijn opgenomen dekking worden gevonden uit het in de begroting gereserveerde aanjaagbudget voor uitvoering van de toekomstvisie. Jaarlijks zal de raad bij de vaststelling van de kadernota voor een groot aantal maatregelen belangrijke vervolgafwegingen moeten maken met betrekking tot de fasering van uit te voeren maatregelen en het investeringsniveau van de gemeente. Bij de vaststelling van de toekomstvisie heeft de raad aangegeven dat de visie bij aanvang van iedere nieuwe bestuurperiode geëvalueerd en waar nodig geactualiseerd zal worden. Op dat moment zal de raad (bij-)sturing geven aan de inhoud van de visie en de daarin gestelde doelen en ambities. Met betrekking tot de uitvoering van de visie is de kadernota een belangrijk jaarlijks sturingsinstrument voor de raad.
Realisatiehoofdstuk toekomstvisie Olst-Wijhe 37 van 37