RAPPORTAGE BOEKENBRANCHE METING 26 Herhaalmeting van de 2e themameting van 2013, naar het kopen, lezen en lenen van boeken onder jongeren tussen de 13 en 25 jaar
36524 December 2014 Ewout Witte Bastiaan van Nood © GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 |
oktober 2013
1
Inhoud 1. Inleiding 2. Conclusies 3. Resultaten • Leesgedrag / Vrijetijdsgedrag • Leesattitude • Leessocialisatie / Leescultuur • Boekenbezit en boeken kiezen • Bibliotheekbezoek • Boekhandelbezoek • Leesbevorderingcampagnes • Opleidingsniveau
4. Bijlagen
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
2
Inleiding
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
3
Inleiding In opdracht van KVB/Stichting Marktonderzoek Boekenvak doet GfK Intomart jaarlijks vier metingen. Deze metingen worden onderverdeeld in twee reguliere en twee themametingen. Deze herhaalmeting van de tweede themameting (tevens de laatste meting) van 2013 behandelt onder meer het koop-, leen- en leesgedrag van jongeren tussen de 13 en 25 jaar.
De volgende onderwerpen komen aan bod: Leesgedrag en vrijetijdsbesteding Leesattitude Leessocialisatie/Leescultuur Boekenbezit en boeken kiezen Bibliotheekbezoek Boekwinkelbezoek
Doel
Leesbevorderingcampagnes
Het doel van het onderzoek is meer inzicht te krijgen in koop-, leen- en leesgedrag van jongeren tussen de 13 en 25 jaar. Daarnaast worden er extra onderwerpen behandeld, zoals activiteiten rondom het lezen.
Opleidingsniveau
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
4
Conclusies
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
5
Conclusies - Leessocialisatie / Leescultuur 81% van de jongeren is bekend met de Kinderboekenweek De Boekenweek is bekend onder 71% van de jongeren en de Gouden en Zilveren Griffel onder 65%. Slechts 9% van de jongeren kent geen van de genoemde boekencampagnes. Van de websites, die gericht zijn op jongeren, is Scholieren.com veruit het bekendst en meest gebruikt. 43%heeft de website wel eens bezocht en 19% heeft er wel eens van gehoord. Driekwart van de jongeren ziet zijn ouders wel eens lezen, krijgt tips of praat over boeken 85% van de jongeren ziet zijn of haar moeder wel eens een boek lezen. De vader wordt door 60% wel eens met een boek gezien. Ongeveer de helft van jongeren krijgt wel eens tips (57%), praat over boeken (56%) of krijgt een boek cadeau (54%). Lezen wordt bij de meeste jongeren tussen de 13-17 jaar door de school op verschillende manieren onder de aandacht gebracht Vrijwel alle jongeren (72%) tussen de 13-17 jaar moeten wel eens opdrachten maken over een boek. Daarnaast gaat 65% wel eens naar de bibliotheek/mediatheek op school, krijgt 69% wel eens tips van leraren of klasgenoten en leest 64% wel eens boeken op school. 61% van de jongeren praat daarnaast ook wel eens over boeken met leraren of klasgenoten. De meerderheid van de jongeren heeft toegang tot een bibliotheek of mediatheek op school Van de mediatheek en bibliotheek wordt goed gebruik gemaakt, 75% maakt er minstens één keer per maand gebruik van en 28% gaat zelfs minstens één keer per week. Tijdens een bezoek aan de schoolbibliotheek leent 68% van de jongeren wel eens een boek. Ook onderling gaan jongeren, met name meisjes, in gesprek met elkaar over boeken 68% van de jongeren (73% van de meisjes ten opzichte van 63% van de jongens) geeft wel eens tips aan andere leeftijdsgenoten over boeken of praat over boeken die ze willen lezen of hebben gelezen. Daarnaast geeft 35% wel eens een boek cadeau © GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013 (42% van de meisjes ten opzichte van 28% van de jongens). 6
Conclusies – Leesattitude & Leesgedrag / Vrijetijdsgedrag (1) Leesfrequentie in de vrije tijd van jongeren neemt na 15 jaar af en neemt weer toe boven de 20 jaar 55% van de jongeren leest minstens één keer per maand een boek in zijn of haar vrije tijd. Dit geldt voor 63% van de meisjes en voor 46% van jongens. 21-25 jarigen lezen het meest in hun vrije tijd, 52% leest minstens eens per maand een boek. 15% hiervan leest zelfs dagelijks een boek. Onder de 13-15 jarigen ligt het percentage, dat minstens eens per maand een boek leest, iets boven dat van de 21-25 jarigen met 67%. Met name tussen de 16-20 jaar neemt lezen in de vrije tijd af. Desondanks vindt de meerderheid van de jongeren, met name meisjes, lezen (best) wel leuk 25% van de jongeren vindt lezen heel leuk en 34% vindt het best wel leuk. Van de meisjes is dit 77% en van de jongens 43%. Naarmate de leeftijd stijgt, neemt het plezier in lezen toe. Meest genoemde aspecten, die jongeren vinden passen bij het lezen van een boek, zijn: inleven (67%), plezier (53%) en wegdromen (51%). De helft van de lezers leest een boek wel eens voor de tweede keer. Jongeren hebben geen moeite met het vinden van boeken voor hun leeftijdscategorie 68% van de jongeren vindt dat er genoeg boeken zijn voor hun leeftijd. Dit aandeel neemt toe naarmate ze ouder worden, 13-15 jarigen vinden het iets moeilijker om boeken voor hun leeftijd te vinden in vergelijking met 21-25 jarigen. Spanning en avontuur is veruit het meest gelezen genre 54% van de jongeren leest graag avonturenboeken. Het aandeel jongeren dat dit genre leest, blijft stabiel onder alle leeftijden. Dit wordt gevolgd door verfilmde boeken (32%), ook dat blijft stabiel. Meisjes lezen aanzienlijk vaker verfilmde boeken (43%) dan jongens (19%).
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
7
Conclusies – Leesattitude & Leesgedrag / Vrijetijdsgedrag (2) Jongeren lezen het vaakst van papier 63% van de jongeren leest alleen maar papieren boeken. Dit aandeel neemt licht af (niet significant) naarmate de leeftijd toeneemt (van 72% bij 13-15 jarigen naar 56% bij 21-25 jarigen). Van de jongeren die wel eens een e-book lezen, doet het merendeel dit via een tablet (38%) of een e-reader (40%). Een derde gebruikt hiervoor zijn of haar smartphone en 21% een laptop of computer. Young adult boeken worden het vaakst gelezen door 13-15 jarigen 73% van de jongeren is bekend met young adult boeken. Onder de 18-20 jarigen is dit aandeel het hoogst met 80%. 47% van de 13-15 jarigen leest deze boeken en tegen de tijd dat ze tussen de 21-25 jaar zijn, leest slechts nog 31% young adult boeken. De passendheid van de term young adult neemt af naarmate jongeren ouder worden De meeste jongeren van 15 jaar en ouder vinden de term young adult een beetje (38%) of goed passen (48%). Het percentage jongeren dat de term niet vindt passen bij de leeftijdsgroep neemt toe van 16% onder 13-15 jarigen tot 23% onder de 21-25 jarigen. Young adult boeken worden met name gelezen omdat ze makkelijk weg lezen 59% van de jongeren leest young adult omdat het makkelijk te lezen is. Dit is vooral van toepassing op 2125 jarigen. Daarnaast geeft 46% van de jongeren aan het leuke series te vinden om te lezen.
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
8
Conclusies – Boekhandelbezoek De bezoekfrequentie aan boekwinkels neemt toe met leeftijd Daar waar 27% van de 13-15 jarigen minstens één keer per maand de boekwinkel bezoekt, doet 35% van de 21-25 jarigen dit. Daarnaast wordt het online kopen van boeken steeds gebruikelijker naarmate de leeftijd toeneemt. Jongeren kopen meestal zelf hun boeken als ze een boekwinkel bezoeken 57% van de jongeren koopt zelf boeken bij een bezoek aan de boekwinkel. Dit aandeel ligt lager onder de 13-15 jarigen (18%) en stijgt naar 78% onder 21-25 jarigen. De meerderheid van de jongeren die wel eens een boekwinkel bezoekt, koopt meestal één boek bij een bezoek aan de boekwinkel. Daarnaast is de boekwinkel voor 67% van de jongeren een plek om boeken te kopen en vindt 77% dat de boekwinkel een leuk boekenaanbod heeft. Ongeveer een vijfde van de jongeren bezoekt de boekwinkel nooit, met name jongens, omdat ze niet lezen of vanwege een beter alternatief 42% van de jongeren, dat nooit een boekwinkel bezoekt, leest geen boeken. 23% van de jongeren haalt zijn of haar boeken ergens anders vandaan. Een kwart geeft daarnaast aan de boekwinkel saai te vinden. Was een derde
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
9
Conclusies – Bibliotheekbezoek Bibliotheeklidmaatschap neemt drastisch af na 18 jaar… Tot aan het 18de levensjaar is drie kwart van de jongeren lid van de bibliotheek. Dit ten opzichte van de 1820 jarigen, waar nog slechts 26% zelf lid is. Onder de 21-25 jarigen daalt dit verder naar 15%. Ondanks het feit dat jongeren ouder dan 18 minder vaak een eigen lidmaatschapskaart hebben, wordt er wel vaker geleend met de pas van iemand anders. 28% van de 18-20 jarigen en 21% van de 21-25 jarigen leent wel eens boeken met de pas van iemand anders. …net als lidmaatschap neemt ook bezoekfrequentie sterk af na 18 jaar Slechts 23% van de 13-15 jarigen komt nooit in de openbare bibliotheek, maar dit aandeel neemt met het ouder worden sterk toe. Van de 18-20 jarigen komt al 43% nooit in de openbare bibliotheek en van de 2125 jarigen is dat zelfs 65%. Met name 13-17 jarigen gaan relatief vaak mee met hun vader of moeder naar de openbare bibliotheek 58% van de 13-15 jarigen en 42% van 16-17 jarigen gaat wel eens met zijn vader of moeder naar de bibliotheek. Jongeren ouder dan 21 jaar gaan juist weer vaker alleen. Ook over het aanbod zijn de jongeren positief. 74% vindt dat er leuke boeken zijn en dat ze makkelijk te vinden zijn (67%). Meestal lenen de jongeren die wel eens een bibliotheek bezoeken twee of drie boeken per bezoek 16% van de jongeren leent bij een bibliotheekbezoek meestal drie of meer boeken en 39% leent er twee of drie. 16% van de 21-25 jarigen leent meestal geen boeken bij een bibliotheekbezoek. Dit kan mede verklaard worden door het gegeven dat 21-25 jarigen de openbare bibliotheek ook gebruiken om te studeren of te lezen.
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
10
Conclusies – Boekbezit Jonge lezers doen veelal inspiratie voor boeken op in de boekwinkel of bibliotheek (met name vrouwen) 47% kwam het boek toevallig tegen tijdens het zoeken in de boekwinkel en 35% liep er toevallig tegenaan in de bibliotheek. Het verhaal op de achterkant is daarbij het belangrijkst (67%), gevolgd door het onderwerp (59%). 22% van de jongeren deed ook inspiratie op via sociale media, waarvan 84% via Facebook. De meeste lezende jongeren hebben boeken die ze lezen, thuis al in de boekenkast staan 57% van de jongeren heeft thuis boeken en leest deze in zijn of haar vrije tijd. Daarnaast koopt 44% wel eens boeken in de winkel en krijgt 46% boeken cadeau. Met name 13-15 jarigen (58%) en 16-17 (60%) jarigen halen hun boeken relatief vaak bij de bibliotheek. Vrijwel alle jongeren die wel eens een boek lezen, bezitten één of meer boeken 35% van jongeren bezit 1-20 boeken, dit aandeel ligt nog het hoogst onder de 13-15 jarigen (44%). 33% van de jongeren bezit 21-50 boeken en 29% bezit er meer dan 21.
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
11
Resultaten
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
12
Leesgedrag / Vrijetijdsgedrag
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
13
38% van de jongeren leest ten minste één keer per week in een boek in hun vrije tijd. Significante verschillen lezen
Selecties met een n van <50 worden niet getoond.
Leesfrequentie vrije tijd
A
100% 15%
38%
Een cijfer bij de grafiek staat voor een positief significant verschil vergeleken met een andere groep. Bijvoorbeeld: De 13-15 jarigen (A) lezen significant vaker in een boek in hun vrije tijd dan 16-20 jarigen (B, C). Op totaal wordt er ook doormiddel van een “V” weergegeven of het percentage voor vrouwen significant hoger is dan mannen.
V 21%
B 49%
10%
28%
14%
Reguliere meting september 2013
D
C
100%
35%
15%
38%
BC
bijna elke dag
18%
80%
20%
22% 28%
60%
23%
17%
16%
80%
23% 14%
18%
40%
26%
25%
28%
17%
27%
op één of twee dagen in een week
15% 60%
op één of twee dagen in een maand alleen in de vakanties
21% 0% Totaal (n=992)
%
17% 13-15 (n=231)
23% 16 - 17 (n=153)
% leest minimaal 1 keer per week tot elke dag in een boek
A1. Hoe vaak lees je in een boek in je vrije tijd?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
22% 18 - 20 (n=223)
nooit
elke dag 3 - 6 keer per week 1 - 2 keer per week
18%
1 - 3 keer per maand
40%
minder vaak
16%
20%
12%
28%
28%
nooit
11%
40%
20%
21% 21 - 25 (n=385)
0%
S01. Hoe vaak leest u gemiddeld in boeken (papieren dan wel e-books)?
Basis: allen
14
Vanaf 7-9 jaar neemt de leesfrequentie langzaam af en trekt het weer bij naarmate ze ouder worden.
Leesfrequentie vrije tijd
%
Kindermeting november 2012
% leest minimaal 1 keer per week tot elke dag in een boek
100% 84%
70%
46%
10%
23% 80%
27%
40%
23%
14%
35%
15%
38%
16%
23% 14%
16% 26%
23% 20%
20% 23%
60%
14%
18%
43% 61%
28%
28%
bijna elke dag op één of twee dagen in een week op één of twee dagen in een maand alleen in de vakanties
27%
22%
nooit
9% 23% 22% 9% 21% 16% 3% 7% 3% 0% 7 - 9 (n=495) 10 - 12 (n=400)13 - 15 (n=403)16 - 17 (n=179)18 - 20 (n=259)21 - 25 (n=415)
A1. Hoe vaak lees je in een boek in je vrije tijd?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Basis: allen
15
Er is weinig verschil in vrijetijdsbesteding onder de jongeren, als het gaat om computeren/internetten, tv kijken en mobiel bellen/chatten. 16% van de jongeren leest dagelijks een boek.
Vrijetijdsbesteding
Computeren, internetten
73%
Sociale media checken
16-17
18-20
93%
98%
96%
96%
7%2% 2%96% V
96%
96%
93%
97%
6% 2% 2%91%
95%
91%
86%
91%
89% V
80%
93%
93%
91%
7% 2%5% 86% V
88%
87%
85%
85%
65%
78%
70%
55%
62%
65% M
79%
66%
57%
61%
40% M
22%
36%
48%
46%
20%
38% V
49%
30%
34%
38%
22%
27% V
30%
26%
23%
27%
16%
5%
12%
24%
20%
B
D C Basis: allen
17%
81%
Muziek luisteren op radio/CD/MP3/iPod
9% 4% 7%
71%
Sporten
17%
15%
48%
Gamen op computer, spelcomputer, tablet, smartphone
14%
42%
Krant lezen Boek lezen
23%
15%
25%
16%
22%
5%
17%
0% op één oftwee dagenin een week
40%
4%
18%
5%
15%
38% 25%
33% 40%
20%
5%
17%
22%
Uitgaan 1% 16%
16%
19% 14% 60%
op één oftwee dagenin een maand
30% 80%
% minimaal 1 keer per week tot bijna elke dag
13-15
89%
Televisie, video, dvd kijken
bijna elkedag
Totaal 1% 10% 2% 1%96%
86%
Mobiel bellen/sms’en/whatsappen/pingen
Tijdschrift lezen
%
A
100%
alleen inde vakanties
nooit
21-25
Totaal: n=992 13-15: n=231
A2. Kun je hieronder aangeven hoe vaak je de volgende dingen doet in je vrije tijd?
16-17: n=153 18-20: n=223
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
21-25: n=385
16
Ruim driekwart van de jongeren leest ten minste één boek per maand in zijn of haar vrije tijd.
Aantal gelezen boeken per maand
100% 80%
4% 3% 7% 20%
A
B
C
D
6% 7% 10%
3% 1% 7%
4% 2% 7%
4% 2% 5%
22%
21%
17%
17%
4 boeken
60% 40%
5 of meer boeken
3 boeken 53%
44%
41%
43%
2 boeken
43% 1 boek 0 boeken
20% 22%
M
17%
18%
24%
25%
0% Totaal (n=795)
13-15 (n=192) 16 - 17 (n=119) 18 - 20 (n=176) 21 - 25 (n=308)
A3. Hoeveel boeken lees je gemiddeld in je vrije tijd per maand?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Selectie: leest wel eens een boek
17
Het meest gelezen genre onder de jongeren bestaat uit boeken over spanning en avontuur. Gelezen genres Spanning en avontuur Verfilmde boeken Vriendschap Fantasy en SF Relaties Liefde en seksualiteit Humor Oorlog Geschiedenis Stripboeken Familie Maatschappelijke problemen Leven en dood Biografie Chicklit School Sport Horror Andere landen Verhalenbundel Klassieke Oudheid Forever Young Gedichten anders, namelijk... Weet niet
54% 32% V 29% V 28% 27% V 25%V 25% V 21% M 20% M 16% M 16% V 16% V 14% V 13% 12% V 12% 12% M 10% 9% 9% 6% M 5% 4% 8% 3%
0% 10% 20% 30% 40% A4. Er zijn veel soorten boeken. Over welke onderwerpen lees jij wel eens in je vrije tijd?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
M V
50%
A
B
C
13-15
16-17
18-20
54% 29% 38% 28% 17% 13% 31% 18% 13% 34% B,C,D 16% 11% 8% 3% 7% 17% 13% 5% 5% 12% 3% 6% 1% 7% 4%
58% 37% 26% 31% 27% 24% 27% 24% 17% 16% 15% 14% 18% 12% 9% 15% 10% 15% 9% 7% 5% 9% 4% 6% 3%
52% 34% 29% 30% 34% 31% 23% 23% 23% 8% 18% 20% 21% 12% 17% 13% 7% 11% 8% 9% 8% 5% 6% 8% 4%
D 21-25 54% 31% 25% 24% 29% 29% 22% 20% 23% 11% 16% 17% 13% 21% A,C 14% 8% 14% 11% 13% 8% 7% 3% 3% 11% 3%
60%
Selectie: leest wel eens een boek
16-17: n=119
Totaal: n=795
18-20: n=176
13-15: n=192
21-25: n=308
18
Hoe jonger de lezer, hoe moeilijker het is om een boek te vinden in de juiste leeftijdsgroep. Desondanks kan de meerderheid genoeg boeken vinden.
Voldoende boeken voor mijn leeftijdsgroep
100%
A
B
54%
59%
D
C
80% 68%
V
60%
70%
A
78%
A,B
Meestal wel Soms wel, soms niet
40%
Meestal niet 20% 0%
42% 27% 5% Totaal (n=992)
35% 26%
17%
6% 4% 4% 4% 13-15 (n=231) 16 - 17 (n=153) 18 - 20 (n=223) 21 - 25 (n=385)
A5. Zijn er genoeg boeken te vinden die voor jouw leeftijdsgroep bedoeld zijn?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Basis: allen
19
Young adult boeken zijn vooral populair onder jongeren van 17 jaar en jonger.
Leesfrequentie young adult boeken
A
B
C
D
36%
31%
100% 80%
38%
47%
D
46%
Ja, ik lees ze ook
D Ja, maar ik lees ze niet
60% 40% 20%
35%
8% 18%
40% 25%
27%
12%
5%
17%
21%
44%
A,B
A,B 8%
7% 12%
22%
Nee, maar ik zou ze wel willen lezen Nee en ik wil ze ook niet lezen
0% Totaal (n=992) 13-15 (n=231) 16 - 17 (n=153) 18 - 20 (n=223) 21 - 25 (n=385)
A6. Tegenwoordig heb je een nieuwe groep boeken die bedoeld zijn voor jong volwassenen van 15 tot en met ongeveer 25 jaar. Dit worden young adult boeken genoemd. Heb je wel eens iets gehoord, gezien of gelezen over deze groep boeken? © GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Basis: allen
20
Naarmate jongeren ouder worden, wordt de term young adult als minder passend ervaren.
Beoordeling term young adult
A
100% 80%
42%
49%
B
C
48%
44%
D
37%
60% 40%
Past goed 41%
40%
36%
38%
41%
16%
13%
15%
Past een beetje Past niet
20% 18%
23%
0% Totaal (n=838)
13-15 (n=77) 16 - 17 (n=153) 18 - 20 (n=223) 21 - 25 (n=385)
A7. Kun je aangeven of je vindt dat de term young adult bij jou past?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Selectie: 15 jaar of ouder
21
Vooral voor 21-25 jarigen is het leesgemak de belangrijkste reden om young adult boeken te lezen. Dat de hoofdpersoon van hun eigen leeftijd is, is minder van belang. Young adult boeken Ze lezen lekker makkelijk
59%
Ik vind het leuk om series te lezen
46%
De hoofdpersonen zijn van mijn leeftijd
35%
A
B
C
13-15
16-17
18-20
21-25
45%
58%
64%
67% A
54%
47%
42%
43%
40%
44%
28%
29%
D
De onderwerpen of problemen zijn herkenbaar voor mij
32%
35%
29%
34%
29%
Ik ben te oud voor kinderboeken
31%
37% D
50% C,D
26%
18%
23%
30%
32%
26%
21%
29%
25%
27%
16%
23%
19%
17%
13%
7%
9%
8%
16% C,D
7%
2%
2%
Ik kan erbij wegdromen
27%
Ze gaan over andere werelden
25%
Boeken voor volwassenen spreken me minder aan Omdat mijn vrienden / vriendinnen ze ook lezen Ik ben nog te jong voor boeken voor volwassenen
19% 9% 7%
Ik wil net zo zijn als de hoofdpersonen
4%
4%
2%
8%
3%
Andere redenen namelijk:
5%
4%
1%
7%
6%
3%
3%
1%
Weet niet
2% 0%
20%
40%
60%
80%
A8. Kun je aangeven waarom je young adult boeken leest?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Selectie: leest young adult boeken
16-17: n=73
Totaal: n=395
18-20: n=86
13-15: n=112
21-25: n=124
22
Twee derde van de jongeren leest alleen papieren boeken en er zijn geen verschillen tussen de leeftijdsklassen.
E-books versus papieren boeken
100% 80%
2% 6% 9%
A 3% 6% 19%
21%
B 1% 5% 9%
C 1% 6% 10%
22%
16%
D 3% 8% 9% 24%
60% 40% 63%
72%
D
63%
66% 56%
20% 0% Totaal (n=795) 13-15 (n=192) 16 - 17 (n=119) 18 - 20 (n=176) 21 - 25 (n=308)
A9. Als je leest, zijn dit dan papieren boeken of e-books?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Ik lees alleen maar ebooks Ik lees vooral e-books en soms een papieren boek Ik lees ongeveer evenveel papieren boeken als ebooks Ik lees vooral papieren boeken en soms een ebook Ik lees alleen maar papieren boeken
Selectie: leest wel eens een boek
23
E-books worden het vaakst gelezen via een e-reader of tablet.
Apparaat voor lezen e-books
A
C
14%
19%
D
100% 21% 80%
30%
22% 30%
39%
28%
60% 37% 40% 20% 0%
40%
38%
43%
33%
39%
40%
3% 16 - 17 (n=43) 18 - 20 (n=62) 21 - 25 (n=134)
A10. Als je een e-boek leest, op welk apparaat doe je dat dan?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
smartphone (iPhone of ander merk) of mobiele telefoon e-reader
tablet (iPad of ander merk)
48%
1% Totaal (n=293) 13-15 (n=54)
laptop, computer of netbook
anders, namelijk:
Selectie: Leest wel eens een e-book
24
Leesattitude
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
25
60% van de jongeren vindt het lezen van boeken een (heel) leuke vrijetijdsbesteding.
Waardering van lezen in vrije tijd
A
B
C
D
100% 60% 25%
20%
51%
22%
60%
30%
20%
0%
16%
11% 11% Totaal (n=992)
22%
13% 13-15 (n=231)
B1. Hoe vind je het om boeken te lezen in je vrije tijd?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
best wel leuk 32%
38%
20%
17%
11% 7%
8%
neutraal
16%
18% 20%
heel leuk
34%
34%
40%
26%
31%
80%
65% A
63%
56%
C,D 29%
niet zo leuk
14% 14% 16 - 17 (n=153)
28%
17%
18 - 20 (n=223)
11%
helemaal niet leuk 18%
21 - 25 (n=385)
%
% heel leuk / best wel leuk
%
% helemaal niet leuk / niet zo leuk
Basis: allen
26
Het plezier in lezen neemt langzaam af naarmate de jongeren ouder worden. Na het 18de levensjaar begint het plezier in lezen weer toe te nemen.
Waardering van lezen in vrije tijd
Kindermeting november 2012 100% 85% 80% 80%
37%
33%
69% 26%
22%
63%
56%
65% 26%
31%
heel leuk 34%
60%
40%
48%
best wel leuk 38%
32%
43% 47%
niet zo leuk
16% 2%
neutraal
20%
17%
helemaal niet leuk
14% 18% 1% 0% 8% 11% 15% 11% 15% 11% 11% 7% 4% 4% 0% 7 - 9 (n=495) 10 - 12 (n=400)13 - 15 (n=403)16 - 17 (n=179)18 - 20 (n=259)21 - 25 (n=415)
20%
B1. Hoe vind je het om boeken te lezen in je vrije tijd?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
%
% heel leuk / best wel leuk
%
% helemaal niet leuk / niet zo leuk
Basis: allen
27
De meerderheid van de jongeren kan zich goed inleven bij het lezen van een boek.
Aspecten van lezen boek
% Totaal
Ik kan me inleven
22%
Ik doe het graag
20%
Ik kan er bij wegdromen
14%
Ik vergeet alles om me heen
13%
Ik leer er veel van
45% 33%
27%
30% 23%
Moet van school/opleiding
12%
22%
7%
26%
17%
9%
12%
Ik doe het omdat ik me anders verveel 1% 13% Ik vind het moeilijk 2%7%
18%
70%
12%
14%
53% V
47%
48%
59%
57%
12%
13%
51% V
43%
45%
56% C
54%
13%
13%
47% V
39%
45%
52% A
49%
37%
35%
36%
38%
39%
35% V
29%
31%
36%
38%
22% 26%
34% M
55% C,D 56%C,D
28% D
17%
23%
24%
24% V
21%
19%
25%
27%
21% M
28% D
25%
19%
16%
15%
12%
9%
18%
18% B
9% M
12%
9%
6%
10%
7% M
18%B,C,D 7%
3%
3%
6%
8% A
32% 28% 42% 55%
30%
20%
47%
40% goed
neutraal
9%
20%
24%
heel goed
72%
11%
31%
18%
21-25
62%
29%
18%
18-20
61%
29%
28%
Ik doe het omdat mijn ouders dat willen 1%6% 14% Ik vertel liever niet dat ik lees 2%4%
29%
16-17
67% V
17%
20%
13-15
5% 8%
43%
11%
0%
24%
34%
7%
Ik vind het saai
21%
36%
Het is een hobby van mij
Ik kan het niet missen
20%
% (heel) goed
60% niet goed
80%
100%
helemaal niet goed
4% B
7% 4% C D Basis: allen
Totaal: n=992 13-15: n=231
B2. Hoe goed passen de volgende uitspraken voor jou bij het lezen van een boek?
16-17: n=153 18-20: n=223
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
21-25: n=385
28
48% van de jongeren leest wel eens een boek voor de tweede keer.
Boek voor de tweede keer lezen
A
B
C
50%
48%
51%
D
100% 80%
48%
V
45% Ja, lees wel eens een boek voor de tweede keer
60% 40% 20%
Nee, lees nooit een boek voor de tweede keer 52%
50%
Totaal (n=795)
13-15 (n=192)
52%
49%
55%
0%
B3. Lees je wel eens een boek voor de tweede keer?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
16 - 17 (n=119) 18 - 20 (n=176) 21 - 25 (n=308)
Selectie: leest wel eens een boek
29
Leessocialisatie / Leescultuur
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
30
Jongeren zien moeders veel vaker lezen dan vaders.
Leesgedrag ouders
% Totaal
Mijn moeder leest zelf een boek Mijn vader leest zelf een boek
13-15
16-17
18-20
21-25
54%
60%
54%
56%
50%
40%
24%
24%
23%
28%
22%
39%
14%
14% 12%
12%
11%
31%
54% 24%
36%
% vaak
15%
Met jou naar de openbare bibliotheek bij jou in het dorp of de stad gaan
14%
Jou een boek cadeau geven, bijvoorbeeld voor je verjaardag
13%
41%
Jou tips geven over boeken om te lezen
12%
45%
44%
12%
16%
11%
12%
9%
Met jou praten over boeken die jij hebt gelezen of wilt lezen
11%
46%
44%
11%
11%
9%
11%
11%
42%
7%
Met jou naar de boekwinkel bij jou in het dorp of de stad gaan
7%
Jou voorlezen uit een boek
2% 0%
47%
46%
51% 20% 20%
2%
78% 40%
60%
13%
80%
100%
V
V
19%
D
7% 2%
Basis: allen Totaal: n=992
vaak
soms
nooit
C1. Hoe vaak doen jouw ouders de volgende dingen? Het gaat om wat ze nu doen, dus niet om wat ze vroeger deden.
13-15: n=231 16-17: n=153 18-20: n=223 21-25: n=385
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
31
Slechts een derde van de jongeren wordt op school voorgelezen door de leraar en/of klasgenoten
Boeken op school
(Stil) een boek lezen dat ik zelf heb uitgezocht (bijvoorbeeld uit verplichte leeslijst) Zelf opdrachten of verslagen maken over een boek (bijvoorbeeld voor de verplichte leeslijst)
19%
45%
19%
Naar de bibliotheek/mediatheek op school gaan Tips krijgen over boeken om te lezen, van de leraar en/of klasgenoten
9%
Van boeken die ik moet lezen voor school (bijvoorbeeld voor de verplichte leeslijst) alleen een uittreksel lezen
9%
Voorlezen uit een boek, door de leraar 3% en/of klasgenoten 0%
28%
48%
11%
Praten over (gelezen) boek(en), met de leraar en/of klasgenoten
36%
53%
17%
35%
57%
32%
52%
38%
33%
58%
24% 20%
73% 40% vaak
60% soms
% vaak
%
80% nooit
C2. Hoe vaak doe jij de volgende dingen op school (tijdens de Nederlandse les of zelfstudie-uren)? Het gaat om wat je nu op school doet, dus niet om wat je vroeger op school deed.
Totaal
13-15
16-17
19%
23%
17%
19%
20%
22%
17%
19%
20%
11%
11%
13%
9%
8%
12%
9%
10%
7%
3%
3%
3%
100%
18-20
21-25
Selectie: voortgezet onderwijs Totaal: n=407 13-15: n=203 16-17: n=111 18-20: n=50
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
21-25: n=43 32
Op de meeste scholen is een bibliotheek of mediatheek aanwezig.
Aanwezigheid bibliotheek of mediatheek in school
100% ja, er is een bibliotheek of mediatheek aanwezig
80% 60%
76%
81%
80% nee, er is geen bibliotheek of mediatheek aanwezig
40% 20% 0%
15% 9%
13%
11%
5%
8%
weet niet of er een bibliotheek of mediatheek aanwezig is
Totaal (n=407) 13-15 (n=203) 16 - 17 (n=111) 18 - 20 (n=50) 21 - 25 (n=43)
C3. Is er bij jou op school een bibliotheek of mediatheek aanwezig?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Selectie: voortgezet onderwijs
33
Een derde van de jongeren gaat minstens één keer per week op eigen initiatief naar de schoolbibliotheek of mediatheek.
Op eigen initiatief naar schoolbibliotheek of mediatheek
100% 80%
% 3% 10% 16%
28%
8% 14%
23%
6%
38%
12% 21%
Elke dag
60% 47%
Meerdere keren per week
50%
40%
% minimaal 1 keer per week tot elke dag
Een keer per week
45%
Een paar keer per maand 20% 25%
27%
Totaal (n=303)
13-15 (n=165)
Nooit 16%
0% 16 - 17 (n=87)
18 - 20 (n=36)
C4. Hoe vaak ga je op eigen initiatief naar de schoolbibliotheek of de mediatheek?
21 - 25 (n=15)
Selectie: bibliotheek of mediatheek op school aanwezig
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
34
De meerderheid van de jongeren leent ten minste één boek per bezoek aan de schoolbibliotheek of mediatheek.
Aantal geleende boeken bij bezoek aan schoolbibliotheek/mediatheek
100%
3%
5%
13%
15%
2% 11%
80% 60%
meestal meer dan 3 boeken 47%
51%
meestal 2 of 3 boeken
57%
40% 20%
meestal 1 boek
32%
meestal geen boeken
40% 23%
0% Totaal (n=223) 13-15 (n=119)
16 - 17 (n=72)
18 - 20 (n=25)
C5. Hoeveel boeken leen je als je naar de bibliotheek of mediatheek bij jou op school gaat?
21 - 25 (n=7)
Selectie: bibliotheek of mediatheek op school aanwezig en bezoekt deze ook
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
35
Ruim de helft van de jongeren geeft elkaar tips en praat over boeken met vrienden of vriendinnen.
Rol van boeken bij omgang met vrienden/vriendinnen
% Totaal
% vaak
13-15
16-17
18-20
21-25
Elkaar tips geven over boeken om te lezen
10%
46%
44%
10% V
8%
12%
10%
10%
Met elkaar praten over boeken die we hebben gelezen of willen lezen
10%
46%
44%
10% V
6%
13%
8%
11%
5%
1%
4%
4%
7% A
3%
1%
3%
3%
4%
Elkaar een boek cadeau geven, bijvoorbeeld voor onze verjaardag 5%
30%
Samen naar de boekwinkel in het dorp of 3% de stad gaan Samen naar de openbare bibliotheek in 3% het dorp of de stad gaan
65%
25%
72%
17%
80%
3%
3%
6% D
4%
1%
We lezen samen zelf (stil) een boek 2% 17%
81%
2%
2%
1%
1%
3%
1%
1%
C
D
Elkaar voorlezen uit een boek 1%9%
1%
91%
A 0%
20%
40% vaak
60% soms
80% nooit
100%
B
Basis: allen Totaal: n=992 13-15: n=231
C6. Hoe vaak doe jij de volgende dingen met jouw vrienden en/of vriendinnen? Het gaat om wat jullie nu doen, dus niet om wat jullie vroeger deden. © GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
16-17: n=153 18-20: n=223 21-25: n=385
36
Boekenbezit en boeken kiezen
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
37
Vrijwel alle jongeren zijn zelf in bezit van één of meer boeken.
Aantal boeken in bezit
A 100%
8%
13%
11% 80%
C
12%
13%
10%
16% 32%
60%
B
17%
D 15% 21%
A,B
51-100
35%
33%
35% 32%
44%
0%
21-50 1-20
40% 20%
Meer dan 100
35%
M
D
0 38%
32%
30%
Weet ik niet
1% 2% 2% 3% 4% 3% 3% Totaal (n=795) 13-15 (n=192) 16 - 17 (n=119) 18 - 20 (n=176) 21 - 25 (n=308) 1%
D2. Hoeveel boeken heb je zelf ongeveer?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Selectie: leest wel eens een boek
38
Jongeren laten zich vaak inspireren door te snuffelen in de boekwinkel of bibliotheek. Inspiratie/informatie bij uitzoeken boek 13-15
16-17
18-20
21-25
37%
38%
50%
55% A,B
45% D
48% D
37% D
22%
27%
28%
28%
36%
22% V
18%
24%
22%
24%
22%
14%
26%
22%
25% A
19%
16%
12%
22% C
14%
29% A,D
19% D
9%
10%
9%
8%
9%
11%
Via een tip van (een medewerker van) de boekwinkel
9%
6%
5%
7%
12%
Via een boekenadvieswebsite (zoals Literatuurplein of Leesplein)
8%
4%
12% A
9%
8%
6%
12% D
4%
4%
2%
4%
5%
4%
Ik liep er tegenaan tijdens het zoeken in de boekwinkel
47% V
Ik liep er tegenaan tijdens een bezoek aan de bibliotheek
35% V
Via het omslag/kaft van het boek
31% V
Via berichten en/of recensies op sociale media Via een recensie in de krant, dagblad, tijdschrift of op internet Via een programma op televisie of radio
18%
Via (een zoekopdracht in de collectie van) de website van de…
15%
Via een advertentie in de krant, tijdschrift
Via een tip van (een medewerker in) de bibliotheek
6%
Via een email nieuwsbrief van een boekhandel
4%
Via een email nieuwsbrief van een uitgever
3%
2%
2%
3%
3%
Via een nieuwsbrief van de bibliotheek
2%
1%
1%
2%
3%
10%
7%
8%
6%
13%
12%
16%
18%
7%
3%
8%
5%
Anders, namelijk...
7%
Geen van deze
15% M
Weet niet
6%M
A B 60% Selectie: leest wel eens een boek
16-17: n=119
D5. Hoe laat jij je inspireren/informeren voor leuke boeken om te lezen, lenen of kopen?
Totaal: n=795
18-20: n=176
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
13-15: n=192
21-25: n=308
0%
20%
40%
C
D
39
Jongeren die wel eens inspiratie opdoen via sociale media, doen dit het vaakst via Facebook. Inspiratie/informatie door sociale media Facebook
13-15
16-17
21-25 90%
84%
Twitter
18-20
30%
25%
Website van een boekwinkel
23%
21%
Instagram
23%
13%
Website van een bibliotheek
9%
17%
Pinterest
8%
8%
LinkedIn
8%
3%
Hyves
3%
1%
Anders, namelijk
7%
11%
Geen van deze websites
2%
Weet niet/ wil niet zeggen
1%
3%
D 0%
20%
40%
D5a. Je hebt aangeven je te laten inspireren/informeren voor leuke boeken door sociale media/ websites. Kan je hieronder aangeven via welke sociale media/websites je geïnspireerd/geïnformeerd wordt? © GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
60%
80%
100%
Selectie: laat zich inspireren/informeren via berichten en/of recensies op social media
16-17: n=30
Totaal: n=182
21-25: n=76
13-15: n=37
18-20: n=39 40
89% van de jongeren heeft een account op Facebook, gevolgd door Twitter (48%). Account op sociale media
Facebook
89% V
Twitter
48%
Instagram
40% V
LinkedIn
13-15
16-17
79%
90% A
94% A
91% A
43%
58% A, D
53%
44%
53% C,D
49% D
38%
29%
7% A
26% A,B
42% A,B,C
9%
13%
16%
16%
8%
13%
10%
10%
24%
Pinterest
14% V
Hyves
10%
18-20
21-25
Myspace
2%
2%
1%
2%
3%
Anders, namelijk
3%
6%
3%
3%
2%
11%
4%
4%
5%
1% A
1%
1% C
D
Geen van deze sociale media
6%
Weet niet/ wil niet zeggen
1% 0%
20%
40%
60%
D5b. Van welke van onderstaande sociale media ben je lid, of heb je een eigen profiel/account met inlog? © GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
80%
100%
B
Basis: allen
16-17: n=153
Totaal: n=992
18-20: n=223
13-15: n=231
21-25: n=385
41
De meeste jongeren lezen boeken die ze thuis al hebben. Met name jongeren tussen de 21-25 jaar kopen vaak boeken in de winkel. Verkrijgen van boeken ik heb thuis boeken
57%
ik krijg boeken cadeau
46%
ik koop boeken in de winkel in mijn dorp of de stad
44%
ik haal boeken bij de (openbare) bibliotheek in het dorp of de stad
39%
13-15
16-17
18-20
21-25
59%
55%
56%
57%
51%
39%
47%
46%
35%
34%
42%
54%
58%
60%
36%
20%
ik leen en ruil boeken met vrienden, familie of bekenden
35%
27%
30%
33%
44%
ik koop online boeken in een winkel op internet
35%
15%
34%
35%
47%
52%
55%
26%
13%
13%
4%
11%
13%
18%
ik krijg e-boeken (gratis) van vrienden of familie, via bijvoorbeeld e-mail of op een…
12%
10%
8%
12%
14%
ik download of stream e-boeken gratis van internet. Dat doe ik met toestemming, dus…
11%
8%
10%
10%
15%
4%
4%
2%
3%
1%
2%
2%
1%
B
C
D
ik haal boeken bij de bibliotheek of mediatheek op school
32%
ik download of stream e-boeken gratis van internet. Dat doe ik zonder toestemming,…
ergens anders vandaan, namelijk
3%
weet niet
1% 0%
D1. Hoe kom je aan boeken om te lezen in je vrije tijd?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
20%
40%
60%
80%A
Selectie: leest wel eens een boek
16-17: n=119
Totaal: n=795
18-20: n=176
13-15: n=192
21-25: n=308
42
60% van de jongeren krijgt wel eens hulp bij het uitzoeken van boeken. Dit geldt met name voor de jongeren tussen de 14-17 jaar. Hulp bij uitzoeken boek mijn moeder
37%
niemand, ik zoek altijd zelf de boeken uit die ik wil lezen
36%
vrienden en/of vriendinnen
31%
leraar en/of lerares
27% N=309
mijn vader
12%
broer en/of zus
11%
iemand die in de boekhandel werkt
7%
13-15
16-17
18-20
21-25
61%
39%
35%
25%
24%
34%
34%
44%
28%
31%
31%
31%
24%
38%
24%
6%
21%
11%
8%
11%
10%
10%
13%
11%
6%
5%
8%
8%
4%
3%
iemand die in de bibliotheek werkt
5%
5%
11%
opa en/of oma
4%
4%
5%
anders, namelijk...
4%
3%
4%
5%
3%
4%
7%
6%
9%
A
B
C
D
weet ik niet / geen van deze personen
7% 0%
20%
40%
D4. Wie helpt jou wel eens met uitzoeken van boeken om te lezen, kopen of lenen?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
60%
80%
Selectie: leest wel eens een boek
16-17: n=119
Totaal: n=795
18-20: n=176
13-15: n=192
21-25: n=308
43
Het verhaal op de achterkant en het onderwerp zijn de meest genoemde aspecten waar jongeren op letten bij het uitkiezen van een boek. Belangrijke factoren bij uitzoeken boek 13-15
16-17
18-20
21-25
65%
73%
64%
68%
61%
61%
57%
58%
53% B,C,D 37%
37%
35%
36%
29%
37%
37%
35%
31%
33%
37%
31% V
31%
36%
29%
31%
31% V
41% C,D
34%
27%
25%
11%
19%
24% A
31% A
29% C
17%
14%
19%
24% C,D
17% C
6%
9%
4%
6%
10%
10%
4% M
8% B,C
1%
1%
4%
3%
2%
6%
3%
2%
4%
4%
5%
6%
A
B
C
D
Het verhaal op de achterkant van het boek spreekt me aan Het boek gaat over een speciaal onderwerp waarover ik graag lees Het boek hoort bij een serie boeken die ik ken
67% V 59% 40% V
Ik ken de schrijver van het boek
36% V
Ik heb iets over het boek gehoord op de radio, televisie, internet of tijdschrift De mening van vrienden / vriendinnen / klasgenoten Het boek ziet er leuk uit (bijvoorbeeld een mooie afbeelding op de kaft)
34% V
De prijs van het boek
23% V
Het boek is niet te moeilijk geschreven
20%
Het boek is niet te dik
13% M
Het boek heeft een prijs gewonnen Er zitten plaatjes in het boek Anders, namelijk... Weet ik niet / geen van deze dingen
8%
5% M
0% 20% 40% D3. Welke dingen zijn voor jou belangrijk als je zelf een boek uitkiest om te lezen?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
60%
80%
Selectie: leest wel eens een boek Totaal: n=554 13-15: n=177
16-17: n=109 18-20: n=129 21-25: n=139
44
Bibliotheekbezoek
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
45
Het aandeel jongeren dat een lidmaatschap heeft van de openbare bibliotheek neemt drastisch af na 18 jaar.
Lidmaatschap openbare bibliotheek Reguliere meting september 2013 A
100%
B
C 26%
80%
40%
D D
15%
ja, ik ben zelf lid
V
21% 76%
60%
C,D
73%
C,D
28%
18% 40% 63% 20%
42%
6%
12%
18%
15%
46%
nee, ik ben niet zelf lid, maar ik leen wel eens iets met de pas van iemand anders nee, ik ben niet lid
0% Totaal (n=992) 13-15 (n=231) 16 - 17 (n=153) 18 - 20 (n=223) 21 - 25 (n=385) S08. Bent u lid van de bibliotheek?
E1. Ben je lid van de openbare bibliotheek bij jou in het dorp of de stad?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Basis: allen
46
De bezoekfrequentie van de openbare bibliotheek neemt, net als het lidmaatschap, sterk af naarmate de leeftijd toeneemt. Bezoekfrequentie openbare bibliotheek Reguliere meting september 2013 A 100% 80% 60%
3%
4%
4%
4%
B
C
3%
2% 3%
3%
D 1% 2% 15%
5%
21%
25%
3%
35%
39%
18% 31%
27%
40%
34%
34%
65% 20%
45%
43% M
72%
23%
28% 57%
62%
A,B
A,B
74%
82%
bijna elke dag
op één of twee dagen in een week op één of twee dagen in een maand op één of twee dagen in een jaar nooit
0% Totaal (n=992)
13-15 (n=231)
16 - 17 (n=153)
18 - 20 (n=223)
21 - 25 (n=385)
E2. Hoe vaak ga je naar de openbare bibliotheek bij jou in het dorp of de stad?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
S09a. Hoe vaak komt u gemiddeld in de bibliotheek?
%
% minimaal één keer per week tot bijna elke dag
%
% nooit tot één of twee dagen in een jaar
Basis: allen
47
Bezoekfrequentie daalt sterk naarmate jongeren ouder worden.
Bezoekfrequentie openbare bibliotheek
Kindermeting november 2012 100%
9%
78%
10%
% 69%
4%
50%
3%
38%
3% 21%
80%
69%
18%
18%
59%
op één of twee dagen in een maand
34%
op één of twee dagen in een jaar
32% 12% 10%
65%
nooit
43%
22% 9%
bijna elke dag op één of twee dagen in een week
31%
40%
20%
2% 15%
35% 46%
60%
26%
% minstens één keer per maand
18%
28%
0% 7 - 9 (n=495) 10 - 12 (n=400)13 - 15 (n=403)16 - 17 (n=179)18 - 20 (n=259)21 - 25 (n=415)
E2. Hoe vaak ga je naar de openbare bibliotheek bij jou in het dorp of de stad?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Basis: allen
48
De meerderheid van de jongeren leent minstens één boek bij een bezoek aan de openbare bibliotheek.
Aantal geleende boeken bij bezoek aan openbare bibliotheek
A
B
C
14%
11%
D
100% 16%
V
20%
17%
80% 60%
39%
37%
41%
meestal meer dan 3 boeken
39% 40%
meestal 2 of 3 boeken meestal 1 boek
40% 36%
M
20% 0%
10% Totaal (n=554)
37% 38%
5%
26%
41% 14%
B
16%
meestal geen boeken A,B
4% 13-15 (n=177) 16 - 17 (n=109) 18 - 20 (n=129) 21 - 25 (n=139)
E3. Hoeveel boeken leen je als je naar de openbare bibliotheek bij jou in het dorp of de stad gaat?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Selectie: gaat wel eens naar openbare bibliotheek 49
Het aantal boeken dat jongeren lenen neemt af naarmate ze ouder worden.
Aantal geleende boeken bij bezoek aan openbare bibliotheek Kindermeting november 2012 100% 14% 80%
46%
36%
26%
41%
60%
11%
meestal meer dan 3 boeken
39% 40%
36%
42%
37% 32%
41%
5%
6%
10 - 12 (n=365)
13 - 15 (n=333)
4% 16 - 17 (n=152)
20% 16% 9% 3% 7-9 (n=448)
26%
14%
16%
18 - 20 (n=146)
21 - 25 (n=172)
E3. Hoeveel boeken leen je als je naar de openbare bibliotheek bij jou in het dorp of de stad gaat?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
meestal 2 of 3 boeken meestal 1 boek
43%
40%
0%
17%
meestal geen boeken
Selectie: gaat wel eens naar openbare bibliotheek 50
De openbare bibliotheek wordt met name gebruikt voor het lenen of terugbrengen van boeken. Activiteiten bij bezoek aan openbare bibliotheek boeken lenen of terug brengen
85% V
in de boekencollectie informatie opzoeken, bijvoorbeeld voor school of studie
17% V
13-15
16-17
18-20
21-25
89%
91%
82%
77%
16%
19%
14%
20%
cd's, dvd's of computerspelletjes lenen of terugbrengen
13%
15%
12%
13%
12%
studeren, leren of huiswerk maken (aan een werkplek en/of in een huiswerkklas)
12%
2%
5%
24% A,B
19% A,B
9%
2%
10%
15% B
2%
3%
10% A
8% A
4%
4%
3%
5%
5%
3% M
5%
2%
3%
2%
2%
2%
1%
4%
2% M
1%
1%
2%
3%
2%
1%
4%
2% B
5% C
3% D
een boek, krant en/of tijdschrift lezen in de bibliotheek, bijvoorbeeld op een zitplek of…
9%
op de computer aan een taak of opdracht voor school of studie werken
6%
op de computer surfen op internet en/of muziek luisteren gamen (op Xbox, Wii, Nintendo) een speciale activiteit of voorstelling voor bezoeken op de computer contact hebben met andere mensen via e-mail, chat of sociale media… anders, namelijk
2%
geen van deze
5% 0%
20%
40%
60%
80%
E4. Welke van onderstaande dingen doe jij wel eens als je naar de openbare bibliotheek bij jou in het dorp of de stad gaat? © GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
100%
8% A
Selectie: gaat wel eens naar openbare bibliotheek Totaal: n=554 13-15: n=177
16-17: n=109 18-20: n=129 21-25: n=13951
Jongeren tussen de 13-15 jaar gaan relatief vaak met vader of moeder naar de bibliotheek. 18-25 jarigen gaan vaker alleen. Gezelschap bij bezoek aan openbare bibliotheek Mijn vader en/of moeder
43%
Ik ga alleen
36%
Met een vriend en/of vriendin
27%
Met iemand anders, namelijk
8%
13-15
16-17
18-20
21-25
58%
42%
41%
26%
26%
39%
32%
51%
27%
31%
28%
22%
8%
5%
9%
8%
Met school
2% N=287
Mijn opa en/of oma
1% N=287
1%
2%
4%
2%
3% A
2% B
2% C
Weet ik niet / geen van deze
0%
4%
20%
40%
E5. Met wie ga je wel eens naar de openbare bibliotheek bij jou in het dorp of de stad?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
D
60%
Selectie: gaat wel eens naar openbare bibliotheek Totaal: n=554 13-15: n=177
16-17: n=109 18-20: n=129 21-25: n=139 52
De meerderheid van de jongeren vindt dat de boeken leuk zijn, ze de juiste boeken beschikbaar zijn en makkelijk vindbaar. 46% vindt het echter geen fijne plek om te lezen. Waardering aspecten openbare bibliotheek
% volledig/grotendeels van toepassing 13-15 16-17 18-20 21-25
% Totaal
Ze hebben er leuke boeken
23%
Ze hebben er de boeken die ik zoek
21%
Ik kan er makkelijk de boeken vinden die ik zoek
6% 0%
Volledig van toepassing
24%
34%
9%
31%
25%
17% 20%
Grotendeels van toepassing
Enigszins van toepassing
E6. Wat vind je van de volgende dingen over de openbare bibliotheek?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
80%
72%
72%
76%
75%
67%
72%
73%
67%
9%
67%
62%
73%
67%
69%
39%
45%
51%
58%
34%
29%
43%
32%
34%
24%
12%
21%
A
B
27% C
37% D
48%
46% 60%
V
70%
33%
30%
74%
7%
21%
33%
40%
5%
23%
49%
15%
Er is iemand die mij helpt een boek te kiezen
22%
49%
18%
Ik kom er op nieuwe ideeën voor boeken om te lezen
Het is een fijne plek om lekker een boek te lezen
51%
V
A
A,B
100%
Niet van toepassing
Selectie: gaat wel eens naar openbare bibliotheek Totaal: n=554 13-15: n=177
16-17: n=109 18-20: n=129 21-25: n=139 53
Boekhandelbezoek
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
54
Een derde van de jongeren bezoekt één of twee dagen per maand de boekwinkel.
Bezoekfrequentie boekwinkel
100% 80%
2%
B
A 1% 3%
1% 26%
27%
2% 17%
C 3%1%
2%
5%
26%
60%
Reguliere meting september 2013
D 1% 3%
4% bijna elke dag
31%
op één of twee dagen in een week
41% 43%
41%
43%
op één of twee dagen in een maand
39%
40%
op één of twee dagen in een jaar
20% 30%
M
40%
30%
70%
nooit D
73%
27%
81%
27% 70%
65%
0% Totaal (n=992)
13-15 (n=231)
16 - 17 (n=153)
18 - 20 (n=223)
21 - 25 (n=385) S09b. Hoe vaak komt u gemiddeld in de fysieke boekwinkel om één (of meerdere) boek(en) te kopen?
F1. Hoe vaak bezoek je de boekwinkel?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
%
% minimaal één keer per week tot bijna elke dag
%
% nooit tot één of twee dagen in een jaar
Basis: allen
55
Jongeren tussen de 16-17 jaar bezoeken de boekwinkel het minst.
Bezoekfrequentie boekwinkel
%
% minstens één keer per maand
Kindermeting november 2012 100%
80%
3% 32%
36%
3%
41%
2%
30%
2% 17%
28%
19%
3% 26%
38%
30%
3%
35%
31% bijna elke dag
60%
41% 41%
40%
48%
op één of twee dagen in een week 43%
39%
op één of twee dagen in een maand op één of twee dagen in een jaar
43%
nooit 20%
40% 29% 17%
27%
27%
16%
0% 7 - 9 (n=495) 10 - 12 (n=400)13 - 15 (n=403)16 - 17 (n=179)18 - 20 (n=259)21 - 25 (n=415)
F1. Hoe vaak bezoek je de boekwinkel?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Basis: allen
56
Het aantal boeken dat wordt aangeschaft blijft redelijk stabiel.
Aantal gekochte boeken bij bezoek aan boekwinkel
100%
1% 9%
A 1% 10%
B 10%
1%
C 1% 6%
D 11%
80% meestal meer dan 3 boeken 60%
56% 62%
67%
61%
66%
meestal 2 of 3 boeken
40%
meestal 1 boek
20% 28%
37% 23%
23%
meestal geen boeken 28%
0% Totaal (n=710) 13-15 (n=165)
16 - 17 (n=93) 18 - 20 (n=166) 21 - 25 (n=286)
F4. Hoeveel boeken koop jij of iemand anders voor jou als je naar de boekwinkel gaat?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Selectie: bezoekt wel eens boekwinkel
57
Het aantal boeken dat wordt aangeschaft, blijft ook in vergelijking met de kindermeting, redelijk stabiel.
Aantal gekochte boeken bij bezoek aan boekwinkel
Kindermeting november 2012 100%
5%
5%
8%
10%
6%
11%
80%
60%
meestal meer dan 3 boeken 68%
70%
56%
57%
61%
66%
meestal 2 of 3 boeken meestal 1 boek
40%
meestal geen boeken 20% 27%
25%
7 - 9 (n=411)
10 - 12 (n=338)
37%
34% 23%
28%
0% 13 - 15 (n=285)
16 - 17 (n=124)
F4. Hoeveel boeken koop jij of iemand anders voor jou als je naar de boekwinkel gaat?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
18 - 20 (n=205)
21 - 25 (n=363)
Selectie: bezoekt wel eens boekwinkel
58
De keuze voor aankoopkanaal (on- of offline) ligt vaker vast naarmate jongeren ouder worden.
Fysieke en online boekaankopen
A
100% 80%
29%
M
32%
B
C
D
28%
25%
31%
bij beide ongeveer even vaak op het internet
60%
20%
35%
40%
A
41%
A
38%
A
in de boekwinkel
40% 20%
48% 36%
V
B,C,D
31%
34%
31%
0% Totaal (n=992) 13-15 (n=231) 16 - 17 (n=153) 18 - 20 (n=223) 21 - 25 (n=385)
F1b. Waar koop je doorgaans het vaakst je boeken: in een boekwinkel of op het internet?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Basis: allen
59
Het niet lezen van boeken en een alternatief om de boeken te halen, zijn de meest genoemde redenen om niet naar de boekwinkel te gaan. Redenen om boekwinkel niet te bezoeken Ik lees geen boeken
42%
Ik vind het er saai
24% M
Ik haal mijn boeken ergens anders vandaan
23%
Ik vind er geen boeken of andere producten die ik nodig heb of leuk vind
8%
13-15
16-17
18-20
21-25
47%
36%
43%
42%
32%
25%
19%
22%
11%
34% A
21%
24%
7%
5%
9%
11%
Ik doe er geen inspiratie op
5%
3%
5%
6%
6%
De boekwinkel is voor mij te ver weg
5%
7%
8%
4%
2%
4%
6%
2%
6%
5%
11%
6%
11% A
14% B
17% C
16% D
Ik ken geen boekwinkels
3%
Anders, namelijk
7%
Weet niet / geen van deze
15% 0%
20%
40%
60%
F2. Je geeft aan de boekwinkel niet te bezoeken. Wat zijn voor jou de belangrijkste redenen om de boekwinkel niet te bezoeken? Selectie: bezoekt nooit boekwinkel
16-17: n=60
Totaal: n=282
18-20: n=57
13-15: n=66
21-25: n=99
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
60
Een derde van de 13-15 jarigen koopt meestal zelf al boeken als ze naar de boekwinkel gaan. Aanschaf van boeken
Ik koop zelf mijn boeken
57%
Mijn vader en/of moeder
33%
Een vriend en/of vriendin
6%
Mijn opa en/of oma
3% N=279
Iemand anders
13-15
16-17
18-20
21-25
18%
42%
64%
78%
77%
48%
23%
12%
2%
5%
9%
7%
3%
5%
3%
3%
5% C
3% D
3%
3%
Mijn school
1%
Weet ik niet
N=279
2% A
4%
0%
20%
40%
60%
5% B
80%
F3. Als je naar de boekwinkel gaat, wie koopt dan meestal de boeken?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Selectie: bezoekt wel eens boekwinkel
16-17: n=93
Totaal: n=710
18-20: n=166
13-15: n=165
21-25: n=286
61
42% van de jongeren doet in de boekhandel nieuwe inspiratie op over te lezen boeken Redenen voor bezoek boekwinkel 13-15
16-18
18-20
21-25
71%
68%
64%
67%
32%
35%
46%
48% A
3% M
4%
2%
2%
4%
om er te gaan zitten lezen in een boek, krant en/of tijdschrift
3%
3%
4%
2%
om er met iemand af te spreken
2%
1%
2%
3%
om er een activiteit of voorstelling te bezoeken
2%
1%
1%
2%
2%
9%
11%
7%
7%
11%
12%
A
B
10% C
7% D
om boeken te kopen
67% V
om nieuwe ideeën op te doen voor boeken om te lezen
42% V
om cd's, dvd's of computerspelletjes te kopen
anders, namelijk
8% M
weet niet / geen van deze
9% 0%
20%
40%
60%
80%
F5. Waarom ga je naar de boekwinkel? Selectie: bezoekt wel eens boekwinkel © GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
16-17: n=93
Totaal: n=710
18-20: n=166
13-15: n=165
21-25: n=286
62
De boekwinkel is overzichtelijk, 64% kan makkelijk boeken vinden. Daarnaast vindt 77% dat de boekwinkel leuke boeken heeft.
Waardering aspecten boekwinkel
% Totaal
Ze hebben er leuke boeken
27%
Ze hebben er de boeken die ik zoek
20%
Ik kom er op nieuwe ideeën voor boeken om te lezen
25%
43%
17%
21%
34%
27%
18%
13-15
16-17
18-20
21-25
6%
77% V
72%
81%
73%
80%
7%
68% V
67%
67%
67%
70%
65% V
53%
62%
68% A
70% A
64%
58%
73%
69%
61%
45%
43%
47%
51%
42%
12%
5%
12%
16% A
14%
B
C
14%
26%
47%
11%
Het is een fijne plek om lekker een boek 3% 9% te lezen
17%
48%
22%
Ik kan er makkelijk de boeken vinden die ik zoek Er is iemand die mij helpt een boek te kiezen
50%
10%
28%
70%
A 0% Volledig van toepassing
20%
Grotendeels van toepassing
40%
60%
80%
Enigszins van toepassing
% volledig/grotendeels van toepassing
D
100%
Niet van toepassing
F6. Wat vind je van de volgende dingen over de boekwinkel? Selectie: bezoekt wel eens boekwinkel © GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
16-17: n=93
Totaal: n=710
18-20: n=166
13-15: n=165
21-25: n=286
63
Leesbevorderingcampagnes
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
64
De Kinderboekenweek is het meest bekend onder de jongeren, gevolgd door de Boekenweek en de Gouden en Zilveren Griffel. Bekendheid met literatuur-gerelateerde activiteiten 13-15 De Kinderboekenweek
81% V
De Boekenweek
71% V
De Gouden en Zilveren Griffel
65% V
De Kinderjury
53% V
De Nationale Voorleeswedstrijd
50% V
De Nationale Voorleesdagen
47% V
Het Gouden en Zilveren Penseel
39% V
Nederland Leest
26%
De prijs van de Jonge Jury
21%V
Woutertje Pieterse Prijs De Inktaap
7% 4%
16-17
18-20
21-25
85% D
85%
82%
75%
65%
72%
74%
72%
59%
63%
73% A
65%
57% D
61% D
56%
46%
54% D
58% D
56% D
42%
48%
49%
46%
44%
37%
40%
42%
38%
14%
31% A
33% A
25% A
17%
31% A,D
25%
16%
4%
11% A
7%
8%
2%
6%
6%
3%
De Dioraphte Jongerenliteratuurprijs
2%
1%
2%
3%
2%
Read2Me!
2%
2%
2%
2%
2%
De Weddenschap
1%
1%
1%
1%
1%
7% 100% A
7% B
6% C
12% D
Geen van deze
9%
0% 20% 40% H1. Van welke van onderstaande activiteiten heb je wel eens gehoord?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
60%
80%
Basis: allen
16-17: n=153
Totaal: n=992
18-20: n=223
13-15: n=231
21-25: n=385
65
Scholieren.com is de bekendste en meest bezochte website.
Bekendheid met websites
Scholieren.com
43%
Leesplein
7%
19%
Literatuurplein
9%
15%
%
% bezocht
13-15
16-17
32%
54%
59%
35%
9%
10%
9%
5%
7%
15%
11%
6%
7%
3%
2%
2%
85%
5%
23%
13%
3%
86%
8%
6%
3%
3%
2%
2%
2%
3%
3%
3%
2%
2%
1%
1%
2%
2% B
1% C
1% D
19%
18-20
A,D
38% 73%
21-24
A,D
D
77%
Leesmij 3% 15% Lezenvoordelijst
82%
10% 6%
Jongerenleesplein 4% 10% Deleesfabriek 2% 10%
88%
De Boekenzoeker 2% 6%
91%
Leeskr8! 1%4%
95%
Dichter Draagt Voor 1%4%
95%
0%
20% Bezocht
40% 60% 80% Van gehoord Niet van gehoord
2%
100%
A
A,D
D
H2. Van welke van onderstaande websites heb je wel eens gehoord en welke heb je bezocht?
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
Basis: allen
16-17: n=153
Totaal: n=992
18-20: n=223
13-15: n=231
21-25: n=385
66
Bijlagen Onderzoeksopzet Certificering
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
67
Onderzoeksopzet Veldwerk:
Online (CAWI) op deelnemers van het GfK Intomart Online panel dat bestaat uit ca. 100.000 personen
Veldwerkperiode:
24 november t/m 30 november 2014
Doelgroep:
Consumenten van 13 tot 25 jaar onderverdeeld in losse leeftijdsklassen.
Steekproef:
De netto steekproef is in totaal n=992 en is door middel van weging representatief gemaakt op geslacht, leeftijd en opleiding.
Vragenlijst:
De vragenlijst (gemiddelde invulduur 15 minuten) bestaat uit de volgende onderwerpen: • Leessocialisatie / Leescultuur • Leesattitude • Leesgedrag / Vrijetijdsgedrag • Boekwinkelbezoek • Bibliotheekbezoek • Boekenbezit en boeken kiezen • Leesbevorderingcampagnes
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
68
Kwaliteitsborging • Het onderzoek is uitgevoerd door GfK Intomart, dat behoort tot de internationale GfK groep. GfK Intomart levert hoogwaardige producten en diensten op het gebied van onderzoek, gebaseerd op technieken uit de sociale wetenschappen, van zowel kwantitatieve als kwalitatieve aard. Uitgangspunt hierbij is dat er zoveel mogelijk kan worden voldaan aan de wensen van de klant. • Het onderzoek is uitgevoerd in overeenstemming met het kwaliteitssysteem van GfK Intomart dat is gecertificeerd volgens de normen van NEN-EN-ISO 9001, ISO 20252 en ISO 26362. GfK Intomart onderschrijft de gedragsregels van E.S.O.M.A.R. (European Society for Opinion and Market Research) en is lid van de brancheorganisatie MOA (zie http://www.moaweb.nl). • Het is toegestaan de uitkomsten van onderzoek extern te publiceren. Wel dient in dat geval bij de onderzoeksresultaten als bron "GfK Intomart
" te worden vermeld. Exclusiviteit van verzamelde gegevens is gebaseerd op de Gedragscode van de MOA, art. 5 (zie http://www.moaweb.nl).
© GfK Intomart 2013 | Boekenbranche meting 26 | oktober 2013
69