Q2 14 ONDANKS CONJUNCTUURVERZWAKKING TOCH EEN VRIJ AARDIG TWEEDE KWARTAAL DE BELGISCHE ECONOMIE KENDE EEN ONVERWACHT STERKE VERZWAKKING

Q2 14 ONDANKS CONJUNCTUURVERZWAKKING TOCH EEN VRIJ AARDIG TWEEDE KWARTAAL DE BELGISCHE ECONOMIE KENDE EEN ONVERWACHT STERKE VERZWAKKING

UITZENDARBEID (gepresteerde uren) +8,73% +2,06% DIENSTENCHEQUES (gepresteerde uren) +2,8% -3,3% PROJECTSOURCING (gepresteerde uren) +1,9% -4,7% INTERIM MANAGEMENT (Opdrachten) +11,5% +5,6% OUTPLACEMENT (Opgestarte begeleidingen) -5,2% +17,3% RECRUITMENT, SEARCH & SELECTION (Omzet) +1,5% +12,1% OPLEIDING (Omzet) +8,6% +20,9%

De Belgische economie kende in het tweede kwartaal van 2014 een duidelijke verzwakking van de groei op jaarbasis (+0,4%). Ten opzichte van het vorige kwartaal was er zelfs bijna een stilstand (+0,1%). De groei werd ondersteund door een positieve bijdrage van de binnenlandse vraag en de toegevoegde waarde in de industrie en de diensten. De toegevoegde waarde in de bouwsector en de negatieve handelsbalans, ondanks een toename van de export, droegen daarentegen dan weer negatief bij tot de economische groei. Het ondernemersvertrouwen vertoonde in deze periode een progressieve degradatie. Vooral de toenemende onrust en onzekerheid op het internationale toneel zorgden voor een negatieve beoordeling van de vraagvooruitzichten. Ondanks de tanende economische groei nam de werkgelegenheid licht toe. Jaar-op-jaar was er een groei met 0,1%. Positief is ook dat de tijdelijke werkloosheid verder afnam (-29,82%). Wellicht zal op de arbeidsmarkt toch rekening moeten worden gehouden met eerder zwakke aanwervingsintenties tot eind 2014. BBP (Q2, groei op jaarbasis)

Inflatie (juni '14)

1,0%

0,1%

Binnenlandse werkgelegenheid (Q2, Tijdelijke werkloosheid groei op jaarbasis) (Q2, groei op jaarbasis) Werkloosheidsgraad

8,5% 0,1%

-29,8%

DE FEDERGON-SECTOREN KENDEN EEN AARDIG TWEEDE KWARTAAL Ondanks de verzwakking van de economische groei kende de uitzendactiviteit een sterk tweede kwartaal. Zowel op jaar- als op kwartaalbasis nam de vraag naar uitzendkrachten gevoelig toe. Enkel het bediendesegment in Brussel bleef enigszins achter. De vraag naar meer gespecialiseerde sourcing kende een licht positieve invloed op de activiteiten binnen projectsourcing (+1,9%) en gaf een vrij sterke impuls aan interim management (+11,5%). De private commerciële dienstenchequebedrijven tekenden in het tweede kwartaal voor een toename van het volume met +2,8%, een licht hogere groei dan de globale markt. Ook de Recruitment, Search & Selectie bedrijven (+1,5%) en de private opleidingsverstrekkers (+9%) kenden voor het eerst sinds lang een groei van de activiteiten. Het aantal gestarte outplacementbegeleidingen daalde licht op jaarbasis (-5,2%). Dit vooral omwille van een sterke daling van het aantal individuele begeleidingen.

UITZENDARBEID STEVIGE CIJFERS UITZENDARBEID Totaal +8,73% +2,06% Arbeiders +10,03% +1,74% Bedienden +6,94% +2,49%

De groei van de uitzendactiviteit in het eerste kwartaal kende een stevig vervolg in het tweede kwartaal. Deze groei was deels technisch van aard, omdat we vergelijken met de negatieve groeicijfers van vorig jaar, maar werd toch vooral ondersteund door de heropleving van de economie. Het aantal uitzenduren nam relatief het sterkst toe in Wallonië, in absolute termen het sterkst in Vlaanderen. In Brussel was de groei eerder bescheiden, daar compenseerden de uitstekende cijfers in het arbeiderssegment het verlies in het bediendesegment. 4,0%

30,0%

3,0%

20,0%

2,0%

10,0%

1,0%

MEER WETEN OVER UITZENDARBEID? Schrijf in op de maandelijkse Market Update

0,0%

0,0% -1,0%

-10,0%

-2,0%

-20,0%

-3,0%

BBP - groei op jaarbasis (linkerschaal) UZA - groei op jaarbasis (rechterschaal)

-4,0% -5,0%

-30,0% -40,0%

Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 06 06 06 06 07 07 07 07 08 08 08 08 09 09 09 09 10 10 10 10 11 11 11 11 12 12 12 12 13 13 13 13 14 14

BRUSSEL Groei op jaarbasis Q/Q-4 Totaal Arbeiders 3,12% 18,12%

Bedienden -2,01%

Groei op kwartaalbasis Q/Q-1 Totaal Arbeiders 1,11% 0,82%

Bedienden -1,22%

VLAANDEREN Groei op jaarbasis Q/Q-4 Totaal Arbeiders 8,90% 8,89%

Bedienden 8,91%

Groei op kwartaalbasis Q/Q-1 Totaal Arbeiders 1,64% 1,00%

Bedienden 2,61%

WALLONIË

INTERNATIONAAL

Groei op jaarbasis Q/Q-4 Totaal Arbeiders 10,42% 12,06%

Bedienden 7,63%

Groei op kwartaalbasis Q/Q-1 Totaal Arbeiders 3,39% 2,45%

Bedienden 2,33%

Ook op Europees niveau evolueerden de uitzendcijfers in de goede richting. De Agency Work Business Indicator van Eurociett gaf aan dat de uitzendsector op Europees niveau, na een iets minder maand mei, alweer positieve cijfers kon voorleggen in juni en juli (+2,7%). De beste leerlingen waren Nederland, Italië, Polen en België. Zwitserland en Duitsland schommelden rond een status quo.

Q2 14 p2

DIENSTEN AAN PARTICULIEREN BEVESTIGING VAN SATURERENDE MARKT e

GROEI OP JAARBASIS

Na een eerder zwak 1 kwartaal (+0,3% ingediende dienstencheques) nam het gebruik in de drie daaropvolgende maanden opnieuw licht toe (+2,27% ingediende dienstencheques op jaarbasis, bron: RVA). Deze bescheiden groei was er ook bij de private marktspelers. Vooral in Vlaanderen steeg het volume gepresteerde uren nog nauwelijks, goed voor de laagste kwartaaltoename in twee jaar tijd.

Q1|11 Q2|11 Q3|11 Q4|11 Q1|12 Q2|12 Q3|12 Q4|12 Q1|13 Q2|13 Q3|13 Q4|13 Q1|14 Q2|14 België

7,5%

7,5%

4,5%

2,9%

8,4%

3,7%

7,4%

7,6%

2,2%

8,2%

7,8%

5,4%

6,4%

2,8%

Vlaanderen 7,6%

7,1%

2,9%

1,6%

6,6%

1,6%

6,0%

5,7%

1,7%

8,7%

8,0%

6,1%

6,5%

1,8%

Brussel

7,0%

9,4%

8,9%

6,3% 14,2% 11,1% 12,9% 13,6% 8,0% 10,2% 12,6% 7,3%

7,3%

3,4%

Wallonië

7,8%

7,1%

5,9%

3,9%

5,4%

5,3%

9,0%

3,8%

7,5%

8,0% -0,9% 5,1%

De Federgon-leden stelden 48.746 huishoudhulpen te werk bij maar liefst 300.000 klanten. Steeds meer klanten maken dus de keuze om voor hun huishoudhulp bij een private marktspeler aan te kloppen. Door de ietwat zuinigere besteding van dienstencheques zakten de gemiddelde prestaties per klant in het e 2 kwartaal van 39 naar 37u.

3,3%

1,8%

WERKNEMERS   KLANTEN  

48.746 +4,5% (Q2 ’14/Q2 ‘13)

298.203 +6,8% (Q2 ’14/Q2 ‘13)

REGIONALISERING

MEER WETEN OVER DE DIENSTENCHEQUE-SECTOR? Surf naar onze Dienstencheque-website Surf naar de RVA-website

Een recent RVA-rapport onderstreept het belang van de dienstencheques in de strijd tegen langdurige werkloosheid en legt een direct én een indirect effect van de dienstencheques op de uitstroom uit de langdurige werkloosheid. Klik hier voor het rapport.

Sedert 1 juli zijn dienstencheques als gevolg van de 6e staatshervorming geregionaliseerd. Hoewel er tijdens de overgangsperiode geen veranderingen zijn, lijken de verschillende gewestregeringen toch andere plannen te hebben. Hoewel ze in eerste instantie allen opteren voor een vorm van continuïteit, is het eerder waarschijnlijk dat het stelsel zich de komende jaren verschillend zal ontwikkelen in de drie regio’s.

Q2 14 p3

PROJECTSOURCING GEMATIGDE GROEI

19,0%18,0% 15,2% 13,2% 12,1% 11,0%11,8%

3,3%

4,8% 5,5%

6,9% 1,9% Q1|14

Q4|13

Q3|13

Q2|13

Q1|13

Q4|12

-2,3%

Q3|12

Q2|12

Q1|12

Q4|11

Q3|11

Q2|11

Q1|11

Q4|10

Q3|10

Q2|10

1,1%

Q2|14

3,8%

Q1|10

GROEI OP JAARBASIS (IN UREN)

Het vraagpeil naar externe specialisten voor de versterking van knowhow binnen projecten verbeterde licht op jaarbasis. Een goed resultaat aangezien er in het tweede kwartaal van vorig jaar ook al groei werd geboekt. Het geeft aan dat er binnen de bedrijfswereld een toenemende nood is aan tijdelijke expertise in de opstart en uitwerking van projecten, waarvoor niet altijd een grote arbeidsreserve beschikbaar is.

-4,0% -5,8%-5,6%

Een gedetailleerde analyse naar deelactiviteiten brengt echter een genuanceerd verhaal. Enkel de vraag naar profielen gespecialiseerd in Finance, Office & ‘Andere’ nam toe in vergelijking met Q2 vorig jaar. Die laatste categorie omvat de activiteiten in Life Sciences, Logistiek, Legal & HR. Dat er in de grootste e categorie ‘Engineering’ voor het eerst sinds lang wat activiteit verloren gaat, is opmerkelijk. Het 3 kwartaal moet uitsluitsel brengen over het karakter van deze achteruitgang. De afnemende vraag naar ICT-specialisten in projectsourcing wordt al enige tijd waargenomen.

AAANDEEL IN GLOBALE ACTIVITEIT

GROEI OP JAARBASIS Andere 16% Engineering 36% Office 27% ICT 14%

Finance 7%

Engineering

-2,3%

Finance

0,2%

Office

6,4%

ICT

-3,7%

Andere

12,0%

MEER WETEN OVER PROJECTSOURCING? Bekijk onze Projectsourcing website: De gezichten van Projectsourcing

Q2 14 p4

INTERIM MANAGEMENT HERSTEL VERDER GEZET De daling in de vraag naar Interim Managers vorig jaar werd in het tweede kwartaal ruim e goedgemaakt. Voor het 3 kwartaal op rij neemt zowel het aantal opdrachten toe, als het aantal tewerkgestelde managers. Dat er iets meer opdrachten zijn dan actieve interim managers wijst erop dat sommigen onder hen deeltijdse opdrachten combineren.

GROEI OP JAARBASIS

Meer weten over Interim Management? Surf naar onze Interim Management website

Q1|12 Q2|12 Q3|12 Q4|12 Q1|13 Q2|13 Q3|13 Q4|13 Q1|14 Q2|14 Opdrachten

5,9%

6,5%

0,9%

-2,4% -9,6% -9,0% -8,6%

4,2%

8,2%

Interim Managers 6,4%

5,5%

-1,2% -5,8% -11,2% -10,4% -8,1%

6,9%

11,0% 14,9%

Omzet

0,6%

-4,8% -6,0% -12,5% -10,7% -8,8% -1,2%

10,8%

11,5%

3,6%

7,7%

FINANCIAL EN GENERAL MANAGERS GEVRAAGD De algemene groeicijfers verbergen een ongelijke evolutie naar functieprofiel. Managers gespecialiseerd in General, Financial, Legal en ICT-management zijn steeds meer in trek. Zij e zijn goed voor bijna 2/3 van het aantal opdrachten. De vraag naar interim managers met specialisatie in HR en Sales neemt daarentegen licht af.

FUNCTIONELE OPSPLITSING VAN DE OPDRACHTEN 2,7% 62,7%

8,7%

General management HR management Logistiek & productie

5,5%

Finance, Administration & Legal

5,0%

Sales & marketing

7,8% 7,6%

ICT Andere

Paul Verschueren @VerschuerenPau 12 september 8 op 10 werkgevers tevreden over hun interim managers. Interime management scoort mooi 1 semester: +5,6%

Q2 14 p5

OUTPLACEMENT STERKE TERUGVAL INDIVIDUEEL OUTPLACEMENT Ten opzichte van het tweede kwartaal vorig jaar daalde het aantal outplacementbegeleidingen in met -5,2%. Deze beperkte daling was nagenoeg volledig toe te schrijven aan een daling van het aantal outplacements na collectief ontslag zonder tewerkstellingscel. Op kwartaalbasis is de terugval meer uitgesproken en valt vooral de achteruitgang van de individuele begeleidingen op (900 opgestarte begeleidingen).

871 433 2.646

737 473 3.565

891 370 2.630

668 398

929 588 2.650

3.132

1.110

938 517 2.499

587 431 2.368

547391 2.196

599 636

701 532 2.747

2.006

2.285

2.274 2.287

732 231

1.214 265 2.049

1.713

2.878 1.923

593260

1.233 298 2.230

2.749

1.717

Outplacement-site

2.880

849

513

419

723

Meer weten over Outplacement? Surf naar onze

Opgestarte outplacement begeleidingen Outplacement na meervoudig ontslag zonder verplichte tewerkstellingscel Collectief outplacement met verplichte tewerkstellingscel Individueel outplacement

Q1|10 Q2|10 Q3|10 Q4|10 Q1|11 Q2|11 Q3|11 Q4|11 Q1|12 Q2|12 Q3|12 Q4|12 Q1|13 Q2|13 Q3|13 Q4|13 Q1|14 Q2|14

BEPERKT EFFECT ALGEMEEN REGIME

BANENVERLIES DOOR FAILLISSEMENTEN

Het algemeen regime, ingevoerd op 01/01/2014 in het kader van de harmonisering van de statuten, voorziet outplacement bij individueel ontslag bij opzegtermijnen van minstens 30 weken. Het aantal begeleidingen binnen dit nieuwe algemeen regime blijft echter zeer beperkt. Van 296 opgestarte begeleidingen in Q1 naar 377 in Q2.

980 faillissementen met personeel leidden in het tweede kwartaal tot het verlies van 6.782 banen (bron: RVA). Dat is 1% minder dan een jaar eerder.

Opzeg minstens 30 weken

Verplicht Outplacement: Algemene Regeling

Individueel ontslag Jonger dan 45 jaar

Vrijwillig Outplacement: cao 51

45 jaar of ouder

Verplicht Outplacement: Bijzondere regeling

Opzeg minder dan 3O weken

Welke regeling is wanneer van toepassing?

Met verplichte tewerkstellingscel Collectief ontslag Zonder verplichte tewerkstellingscel

Q2 14 p6

RECRUITMENT, SEARCH & SELECTION WERVING & SELECTIE IN OPWAARTSE TREND

OMZETGROEI OP JAARBASIS Werving & Selectie Evaluation & Assessment Coaching HR Consultancy

+3,2% -10,5% +1,6% +18,6%

EUROPEAN EXECUTIVE RECRUITMENT BAROMETER De barometer van de European Confederation of Search & Selection Associations registreerde een groeiend vertrouwen (index +15,8) op de Europese werving & selectie-markt. Een diep vertrouwen in een positieve marktevolutie viel vooral te noteren in België en Duitsland. Naar analogie met hun slabakende economie werd het tegengestelde geobserveerd in Frankrijk en Italië. Spanje trekt zich stilaan los van deze laatste en kent sinds begin dit jaar een positieve evolutie van de vertrouwensbarometer.

EVOLUTIE GEPLAATSTE KANDIDATEN 9%

-7%

6% 5%

-9% -13%

-15% -24% -22%

Q2|14

Q1|14

Q4|13

Q3|13

Q2|13

Q1|13

Q4|12

Q3|12

Q2|12

-30% Q1|12

Ondanks een daling van het aantal vacatures geplaatst bij de publieke bemiddelingsdiensten (bron: VDAB, FOREM, Actiris) in het tweede kwartaal, veerde de activiteit in Recruitment, Search & Selection licht op. De lichte groei in omzet (+1,5%) was welgekomen na twee moeilijke jaren. De opwaartse trend die al 2 kwartalen zichtbaar was in het aantal geplaatste kandidaten liet zich nu dus ook voelen in een toename van de omzet.

In de sector Recruitment, Search & Selection onderscheiden we 4 activiteiten. 70% hiervan is pure werving & selectie, 19% Evaluation & Assessment, 9% HR Consultancy. Coaching is goed voor slechts 2% van de gehele omzet in de RSS-sector. De beperkte grootte van deze activiteit verklaart de soms afwijkende groeicijfers.

VERDELING VAN HET AANTAL GEPLAATSTE KANDIDATEN NAAR INGESCHAKELD WERVINGSKANAAL

41%

Direct & File Search

30%

Advertenties Executive Search

9%

Andere

9%

Sociale netwerken

7%

Spontane kandidatuur

5%

Meer weten over Recruitment, Search & Selection? Surf naar onze RSS-website Of surf naar de RSS-website van ECSSA, de Europese Federatie van Wervings- & Selectiebedrijven Bekijk de nieuwe RSS infobrochure Creating the perfect match

Q2 14 p7

OPLEIDING AANHOUDEND ONDER DRUK Sinds het uitbreken van de financiële crisis gingen bedrijven hun opleidingsnoden deels anders invullen. Peer-to-peer learning, webinars, e-learning, in companytraining, leren via het extern netwerk, individuele coaching door collega’s, een mix van verschillende, meer diverse leervormen… Er werd zuinig omgesprongen met opleidingsbudgetten. De activiteit in de private opleidingssector kreeg hierdoor in 2009 een stevige knauw en zwakte verder af in 2010. Nu vier jaar later wordt de omzet van 2009 nog steeds niet geëvenaard. Toch is er reden voor enig optimisme. Voor het eerst in 6 kwartalen legt de sector een positieve groei voor van haar omzet: +9% op jaarbasis.

35%34%

16% 5%

9%

8%

3%

2%

-5% -21%

-2% 0%

-1% -3% -1% -3% -8%

-12% -15%-14% -19%

-6%

-1% -3%

-4%

-7%

Uit de Limafin Barometer blijkt dat de meerderheid van de Belgische HR-directeurs hun opleidingsbudget stabiel zal houden. Voorlopig verwachten we dus geen grote schommelingen in de opleidingssector.

22%

0,3% 27%

Afname Stabilisatie Toename

51%

Geen mening

Meer weten over Opleiding? Surf naar onze Opleiding-website

Q2 14 p8

KERNCIJFERS FEDERGON-SECTOREN 2013

OMZET

VASTE MEDEWERKERS

KERNCIJFERS

AANTAL LEDEN1

 162 miljoen gepresteerde uren (-2,4%) Uitzendarbeid2

4.045 miljoen € (-3,3%)

Opleiding

66,5 miljoen € (-3,6%)

6.485

 343.445 uitzendkrachten

114

 191.015 jobstudenten 280

 2.000 trainers

62

 17.095 begeleidingen (+2,8%)  Globale plaatsingsgraad 55% Outplacement

-

-

 66% begeleidingen na individueel ontslag

62

 21% begeleidingen via verplichte tewerkstellingscel  13% begeleidingen na meervoudig ontslag Diensten aan particulieren

-

46.625 (+2,1%)

Interim Management

75,6 miljoen € (-8,4%)

-

Projectsourcing

381 miljoen € (0,6%)

Recruitment, Search & Selection

134 miljoen € (-12,3%)

 41,9 miljoen gepresteerde uren (+3,2%)  276.082 klanten (+12,1%)

118

 Gemiddeld 475 lopende opdrachten  30% van de opdrachten duurde langer dan 9 maanden

70

4.598

 7,3 miljoen gefactureerde uren

87

1.223

 8.945 geplaatste kandidaten  30% van de omzet gerealiseerd in assessment, HR consultancy en coaching

202

1

Aantal leden op 31/12/2013 De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de activiteiten van de leden van Federgon. Voor uitzendarbeid daarentegen gaat het over de cijfers van de volledige sector. De representativiteitsgraad van de Federgon-leden bedraagt hier 96%. 2

Q2 14 p9

EXPERTISE CENTER

INFO  De structurele kwartaalenquêtes worden afgenomen bij een vaste steekproef van Federgon-leden. Dit teneinde de vergelijkingsbasis voor de kwartaal- en jaarcijfers gelijk te houden.  Bezoek onze website voor meer informatie over de Federgon-sectoren: http://www.federgon.be/cijfers/  Bronnen: NBB, RVA, RSZ, Limafin

FEDERGON – RESEARCH & ECONOMIC AFFAIRS TOUR & TAXIS Havenlaan 86C bus 302 | 1000 Brussel [email protected] Tel: 0032 (0)2/203 38 03 Fax: 0032 (0)2/203 42 68 www.federgon.be   

Paul Verschueren, Directeur Thibaut Princen Maria Da Silva Capela

Disclaimer: De gegevens op deze pagina’s zijn door Federgon zo zorgvuldig en volledig mogelijk opgesteld. Gelet op de snelle evolutie en complexiteit van de behandelde materies geeft Federgon geen garanties omtrent de accuraatheid en/of de actualiteit van de medegedeelde informatie. Daarom wijst Federgon alle aansprakelijkheid af voor directe en indirecte schade ingevolge de toegang tot, de consultatie of het gebruik van de informatie, gegevens en publicaties op de website en/of de toegang tot en het gebruik van interactieve toepassingen.

Q2 14 p10