Programma van Eisen Comfort, Safety en Low Vision woning

Programma van Eisen Comfort, Safety en Low Vision woning

Langer zelfstandig thuis wonen dankzij bewezen technische zorgoplossingen!

Rapport Programma van Eisen Comfort, Safety en Low Vision woning

Technologie Thuis Nu! November 2007

Programma van Eisen Comfort, Safety en Low Vision woning | 1

2 | Programma van Eisen Comfort, Safety en Low Vision woning

Comfort, Safety en Low Vision woning

Peter is 57. Zijn kinderen zijn het huis uit en hij wil samen met zijn partner graag kleiner gaan wonen. Het huis moet wel van alle gemakken zijn voorzien, want over 15 jaar opnieuw verhuizen naar een seniorenflat ziet hij niet zitten. Het nieuwe huis moet daarom aanpasbaar zijn op toekomstige situaties. Zijn vrouw Ellie heeft al enkele jaren problemen met haar gezichtsvermogen en wil hiervoor in de woning zoveel mogelijk ondersteund worden. Inleiding Een Comfort, Safety en Low Vision woning is voorzien van allerlei technologische voorzieningen die zorgen voor een veilige en comfortabele woonomgeving voor jong en oud. Bij de bouw van deze woning is vooral gedacht aan vitale ouderen die een verhoogde mate van comfort en veiligheid wensen. De woning is aan te passen naar de persoonlijke situatie en leeftijdsfase van iedere bewoner; hierbij kan ook rekening worden gehouden met de gezondheid van de bewoners. De woning is zodanig ontworpen dat deze in principe als vrijstaande bungalow kan worden gebouwd. Een geschakelde uitvoering van de woning in een serviceflat is ook mogelijk. De woning is ruim van opzet en drempelvrij, zodat bij eventueel rolstoelgebruik in de toekomst minimale ingrepen volstaan. De woning is voorzien van geavanceerde informatieen communicatietechnologie, waarvoor extra ruimte is gecreëerd in de grote meterkast. Aan een netwerk kunnen eenvoudig nieuwe functies en diensten worden gekoppeld die het gemak en de veiligheid, zowel safety als security, dienen. Door het gebruik van kleurcontrasten in de afwerkingmaterialen biedt deze woning tevens voordelen voor de groep mensen met een beperkt gezichtsvermogen. Extra verlichting en contrasten helpen bewoners bij hun oriëntatie en dragen direct bij aan een betere veiligheid. Omschrijving van de ruimten De entree van de woning heeft een gelijkvloerse ingang met de straat/stoep. De entree, de gang, en de toegangen tot de andere ruimten zijn extra breed zodat er eenvoudig met een rollator of rolstoel kan worden gemanoeuvreerd, of met een kinderwagen. Maar ook voor hulpdiensten met een brancard is het huis eenvoudig te benaderen. De voordeur is voorzien van een elektronisch codeslot dat in verbinding staat met een videofoon. De bewoner kan vanuit de woonkamer zien wie er aanbelt. De buitenlamp heeft een sensor die er niet alleen voor zorgt dat de bewoner 's avonds voldoende licht heeft bij betreden van de woning, maar ook dat bezoekers goed zichtbaar zijn op de videofoon. Via het Zorg Code Beheer Systeem heeft de bewoner, maar ook iedere zorgverlener, door middel van een eigen code toegang tot de woning. Dit maakt sleutelbeheer overbodig en zorgt voor een veiligere woning. De bewoner kan bij dringende hulpvragen via een halszender een signaal aan de zorginstelling zenden. Via het Zorg Code Beheer Systeem wordt er vervolgens voor hulpverleners eenmalig een code aangemaakt voor directe toegang tot de woning. De voordeur is voor optimale veiligheid tevens voorzien van een mechanische driepuntsbeveiliging.

TTN07-0066/12-11-2007


1

In de gang geeft de vloer, door gebruik van ander materiaal ten opzichte van de overige ruimtes, slechtzienden duidelijkheid over waar men zich bevindt. Daarnaast is één muur van de gang voorzien van een contrasterende kleur waardoor bewoners en bezoekers een beter beeld krijgen van de vorm van de ruimte en van de grootte. De verlichting in de gang is op verschillende sterktes aan te passen. Hierdoor kan de zichtbaarheid voor mensen met een visuele beperking worden geoptimaliseerd. De wandcontactdozen (‘stopcontacten’) in de woning zijn op twee verschillende hoogtes aangebracht en alle voorzien van randaarde. De lage wandcontactdozen zijn bedoeld voor vaste voorwerpen zoals lampen en elektrische apparaten; de hoger geplaatste contactdozen voor tijdelijke apparatuur zoals bijvoorbeeld een stofzuiger. Verder hebben de wandcontactdozen voor de opvallendheid een contrasterende behuizing ten opzichte van de muur. Alle wandcontactdozen hebben een lege doos om iedere plek in de woning uit te kunnen breiden met extra ict- of communicatiebenodigdheden. Om alle huidige en toekomstige technische voorzieningen te bergen, is in de gang een extra ruime meterkast geïnstalleerd. De meterkast is het hart van de techniek in de woning waarin de beveiliging, de verdeling en de meting (registratie van energie) van elektriciteit plaatsvindt. Voor de elektriciteitsvoorziening in de woning zijn diverse groepen aangemaakt waarvoor per groep een aardlekbeveiliging is aangebracht. Deze aardlekbeveiliging dient jaarlijks te worden gecontroleerd. Behalve de verdeelinrichting bevat de meterkast de centrale binnenkomst van telefonie en CAI en de aansluitingen van de water- en de gasleiding. In de meterkast is een noodverlichtingarmatuur aangebracht dat bij stroomuitval vanzelf aangaat en gedurende maximaal twee uur licht geeft. De armatuur heeft voldoende capaciteit om ook de gang van de woning van licht te voorzien. Naast de meterkast bevindt zich de deur naar de technische ruimte annex berging. In deze ruimte staan de cv-ketel en de warmteterugwin unit voor de ventilatie. De ruimte biedt daarnaast voldoende mogelijkheden voor het plaatsen van een wasmachine en wasdroger, of voor het stallen van de rolstoel, rollator of kinderwagen. De ruimte is voorzien van voldoende wandcontactdozen voor het opladen van bijvoorbeeld een scootmobiel. Het voldoet hiermee aan de NEN-normering; ook voor onderhoudswerkzaamheden aan bijvoorbeeld de cv-ketel kan gebruik worden gemaakt van wandcontactdozen met randaarde. De gehele woning is voorzien van rookmelders die via het leidingnet onderling met elkaar communiceren. Dit betekent dat bij rook in een vertrek alle melders in de woning afgaan en gelijktijdig de verlichting wordt ingeschakeld zodat de bewoner de woning op een veilige manier kan verlaten. De cv-ketel van Itho valt in comfortklasse CW6. Dat betekent dat het mogelijk is om op meerdere punten in de woning zonder problemen gelijktijdig warmwater te tappen. De cvketel is voorzien van een Cenvax weersafhankelijke regeling, die via een sensor buiten aan de woning, het water in het cv-systeem op de juiste temperatuur houdt.


TTN07-0066/12-11-2007

2

De thermostaat in de woonkamer wordt hierdoor overbodig; op elke radiator is een thermostaatkraan aangebracht voor het bepalen van de warmte in de betreffende ruimte. De regeling beschikt ook over een klokthermostaat voor het in- en uitschakelen van de verwarming. De mechanische ventilatie van de woning wordt verzorgd door de WTW-unit (warmteterugwinning-unit) van Itho. Deze unit zorgt ervoor dat er continu verse lucht wordt aangevoerd en dat de ‘gebruikte’ lucht wordt afgevoerd. De toe- en afvoer zijn precies met elkaar in balans. De unit is voorzien van een tegenstroomwisselaar, waardoor ruim 95% van de warmte uit de afgevoerde lucht wordt gebruikt om de verse buitenlucht op te warmen. Ook de warmte die vrijkomt bij het koken door de afzuigkap in de keuken wordt hiervoor benut. Ten opzichte van de conventionele manier van ventileren via ventilatieroosters heeft deze methode het voordeel dat de lucht die de woning binnenkomt al op temperatuur is. Dit draagt bij aan de energiezuinigheid van de woning en een betere EnergiePrestatieCoëfficiënt EPC. De ventilatie van de woning staat altijd aan en is vanuit de keuken en vanuit de badkamer in de ‘hoog’stand te zetten – in de keuken ten behoeve van de wasemkap en in de badkamer voor extra ventilatie tijdens het douchen. Voor zowel de cv-ketel als de WTW-unit geldt dat regelmatig onderhoud noodzakelijk is. Bij nieuwbouw is het verstandig om zes weken na oplevering en vervolgens na een halfjaar de filters in de warmtewisselaar van de WTW-unit te vervangen, aangezien er de eerste periode veel bouwstof in de woning aanwezig is. De kleine slaapkamer, die zowel als logeer- en/of werkkamer kan worden gebruikt, is ook voorzien van voldoende wandcontactdozen. Dit voorkomt het gebruik van verlengsnoeren die de kans op brand of valpartijen vergroten. Ook hier is ten behoeve van mensen met visuele beperkingen gewerkt met contrasterende kleuren voor de muur en de behuizing van wandcontactdozen. De op het leidingnet aangesloten rookmelder zorgt ervoor dat bij rook in een ander vertrek ook hier een signaal wordt afgegeven. Tevens zal dan de verlichting in de slaapkamer aangaan zodat de bewoner de ruimte veilig kan verlaten. De elektrisch bedienbare gordijnen in de slaapkamer maken het openen en sluiten van de gordijnen voor bewoners gemakkelijk. Daarnaast zorgt deze functie ervoor dat het eenvoudig is om, ten behoeve van inbraakpreventie, bewoning te simuleren. Zeker in combinatie met het automatisch in- en uitschakelen van de verlichting lijkt het alsof de bewoners thuis zijn, ook tijdens de vakanties. In de ramen zijn ventilatieroosters aangebracht. In combinatie met de WTW-unit zijn deze niet noodzakelijk. Wel blijkt uit onderzoek dat bewoners het plezierig vinden de mogelijkheid te hebben een raam open te kunnen zetten. De badkamer is toegankelijk via een grote schuifdeur zodat deze ruimte eenvoudig met een rolstoel is te bereiken. De badkamer biedt voldoende ruimte om een bewoner te assisteren. De douche is toegankelijk voor rolstoelgebruikers. In de douche is een zitje aangebracht en de tegels zijn stroef om uitglijden te voorkomen.

TTN07-0066/12-11-2007


3

Daarnaast zorgt de schuifdeur ervoor dat bij een valpartij de ruimte altijd snel bereikbaar is voor hulpverleners. De wastafels zijn niet speciaal geschikt voor rolstoelgebruik; deze zijn echter eenvoudig te vervangen door aangepaste wastafels. Als comforttoevoeging beschikt de badkamer over een designradiator voor het verwarmen van handdoeken. Door bij het tegelwerk in de badkamer gebruik te maken van matte tegels, die schittering voorkomen, en weinig gebruik van chroom of rvs is rekening gehouden met mensen met een visuele beperking. Ook het contrast van de vloer en de muur zorgt er voor dat bewoners de ruimte goed kunnen inschatten, net als het contrast van het toilet: witte pot, zwarte toiletbril. Vanuit schoonmaakoogpunt kan ook worden gekozen voor zo groot mogelijke tegels, zodat het schoon te maken voegoppervlak zo klein mogelijk is De donkere muur aan de toiletkant zorgt voor een donkere achtergrond bij het kijken in de spiegel, wat een rustiger en beter effect heeft. De spiegel is voorzien van anticondensverwarming. De douche en het bad hebben thermostaatkranen. Dit zorgt voor extra comfort tijdens het gebruik, maar ook voor extra veiligheid; de bewoners zullen zich niet branden aan het hete water. Daarnaast zijn ook hier weer voldoende wandcontactdozen aanwezig, zoals bij het toilet ten behoeve van bijvoorbeeld een comforttoilet. Uiteraard is in de badkamer aarding aangebracht. De ventilatie van de badkamer wordt door de centrale ventilatie-unit verricht. De bediening hiervan geschiedt vanuit de badkamer én vanuit de keuken. In veel woningen kan de ventilatie alleen vanuit de keuken worden geregeld; vóór het douchen moet men dan in de keuken de ventilatie op de hoge stand zetten. De grote slaapkamer is net als de rest van de woning voorzien van voldoende wandcontactdozen met uitbreidmogelijkheden voor ict of communicatietoepassingen, rookmelder, elektrische gordijnen en contrasterend kleurgebruik. Aan het hoofdeinde van het bed is een schakelaar aangebracht waarmee de bewoner alles in huis kan uitschakelen, met uitzondering van natuurlijk de cv-ketel, de koelkast, e.d. Voor de nachtelijke veiligheid van de bewoner is de slaapkamer voorzien van sensoren die een schakelsignaal geven naar de oriëntatieverlichtingsunits waardoor de route naar de badkamer wordt verlicht. De oriëntatieverlichtingsunits zijn afneembaar en kunnen door de bewoner naar eigen wens worden aangepast. Nu schijnt de het licht naar beneden om onnodige overlast te voorkomen. De wastafel in de slaapkamer biedt de bewoner de mogelijkheid tot het drinken van een glas water 's nachts, maar ook als extra wasgelegenheid voor als er logés zijn. In de woonkamer is de aansluiting voor het zorgmeldsysteem te vinden. Dit is een alarmmelder voor contact tussen de bewoner en de zorgverlener, die tevens is uitgebreid met een halszender voor de bewoner en een alarm in de badkamer. Het systeem is dusdanig ingericht dat wanneer de bewoner contact zoekt, alle geluidsapparatuur (radio en TV) uitgaat. 6 | Programma van Eisen Comfort, Safety en Low Vision woning

TTN07-0066/12-11-2007

4

Hierdoor wordt de spreek/luisterverbinding minder gestoord door het omgevingsgeluid en kan de hulpverlener de bewoner beter verstaan. Bovendien wordt bij alarm de verlichting in de gehele woning ingeschakeld. Hulpverleners kunnen daardoor snel de weg vinden, ook al kennen ze de woning nog niet. Daarnaast vindt u op de wand op ooghoogte het tv-scherm ten behoeve van de videofoon, waarmee de bewoner kan zien wie er voor de deur staat. Dit tv-scherm is mobiel en kan op elke gewenste plek in de woning worden neergezet. Ook de woonkamer heeft voldoende wandcontactdozen op verschillende hoogtes en met contrasterende behuizing, elektrisch bedienbare gordijnen en een contrastkleur voor de wand. De woonkamer heeft een groot glasoppervlak voor contact met buiten en voor een zo groot mogelijke daglichttoetreding in de woning. De tuin/balkon van de woning is toegankelijk via brede schuifdeuren zonder drempel in verband met rolstoelgebruik. De keuken is voorzien van alle gemakken en allerhande apparatuur. Er is ook ruimte voor een aparte eethoek in de keuken, waaraan ook kan worden gelezen. De zijkanten en de randen van de keukenkastjes zijn voor de goede zichtbaarheid uitgevoerd in een donkere contrasterende kleur ten opzichte van de deuren van de keukenkastjes. De keuken beschikt daarnaast over veel lades omdat deze beter te bereiken zijn dan kastjes. In de keuken is niet gekozen voor een variant met een in hoogte verstelbaar aanrechtblad, dat tevens onderrijdbaar is voor bewoners in een rolstoel. De reden hiervoor is dat indien van deze functionaliteit geen gebruik wordt gemaakt, een aangepaste keuken er veelal stigmatiserend en institutioneel uitziet. Een in hoogte verstelbaar aanrecht is echter wel handig voor bewoners met een groot lengteverschil. Bovendien hebben in hoogte verstelbare keukens vaak te kampen met verminderde bergruimte. Dit kan worden opgelost met verrijdbare kastjes. Wel is er onder de keuken een uitsparing voor de voeten aangebracht wat handig kan zijn om over het aanrecht te reiken. Er is extra aandacht voor werkbladverlichting en ook in de kastjes zijn kleine lichtbronnen geplaatst zodat men kan zien wat zich hierin bevindt. De keramische kookplaat is voorzien van voelbare bedieningsknoppen en een beveiliging die de kookplaat uitschakelt zodra er een alarmsignaal naar de zorgverlener uitgaat. Voor het koken van water is een waterkoker beschikbaar aangezien dit een veiliger manier is dan een pan of ketel op het vuur. De waterkoker schakelt automatisch uit bij droogkoken en schenkt bovendien veel veiliger dan vanuit een pan of ketel. De wasemkap (‘afzuigkap’) is aangesloten op het centrale ventilatiesysteem zodat ook de warmte die vrijkomt bij het koken door de WTW-unit wordt benut. De bediening van de ventilatie gebeurt vanuit de keuken; naast de kookplaat is de zender gemonteerd die de WTW-unit in de gewenste stand zet.

TTN07-0066/12-11-2007


5

De keuken beschikt verder over een rookmelder, voldoende wandcontactdozen en voorzieningen om boven de keukenkastjes verlichting aan te brengen. De woning is vanuit kostenbesparing en geen noodzakelijkheid in verband met de ligging voor dit project voorzien van enkel glas. Aangezien de woning bedoeld is als model voor opleidingen, zijn alle panelen aan de buitenkant gemakkelijk te demonteren zodat van buitenaf alle voorzieningen toegankelijk en zichtbaar zijn. Om de voorzieningen in het plafond van buitenaf te kunnen bekijken is ook het dak beloopbaar.


TTN07-0066/12-11-2007

6

Bijlage 1 Presentatie “Wonen in zelfstandigheid met een visuele beperking” Claudia van Schie en Lisette Altena


22-09-12

Wonen in zelfstandigheid met een visuele beperking

Claudia van Schie   Lisette Altena  

Agenda   Oorzaken

en soorten slechtziendheid   Resultaten voor de gehele woning   Aandachtspunten per vertrek   Hulpmiddelen   Vragen

1 10 | Programma van Eisen Comfort, Safety en Low Vision woning

22-09-12

Opdracht   Creëer

een zo optimaal mogelijke leefomgeving voor een slechtziende oudere en zijn of haar ziende partner

Low vision = Slechtziendheid   Slechtziendheid

volgens de Wereld Gezondheidsraad – Gezichtsvermogen van minder 30%. Of een gezichtsveld kleiner dan 20°   Over blindheid wordt gesproken bij: – Gezichtsvermogen van minder dan 5%. Of een gezichtsveld van kleiner dan 10° (Blom 2001 e.a)

2 Programma van Eisen Comfort, Safety en Low Vision woning | 11

22-09-12

Oorzaken slechtziendheid  Meest

voorkomende afwijkingen die slechtziendheid veroorzaken in Nederland 1.  Diabetische Retinopathie 2.  Macula Degeneratie 3.  Glaucoom

Ziektebeelden bekeken

Macula degeneratie

Diabetische Retinopathie

Binnenshuis blijven de aanpassingen voor de verschillende ziektebeelden gelijk

Glaucoom

Een perfect aangepaste woning is persoonlijk en moet per persoon worden bekeken


22-09-12

Soorten slechtziendheid   Wazig

zien - last van tegenlicht, gestoord kleuren zien,   Verlies van details zien - moeite met lezen en gezichtsherkenning   Verlies van het overzicht - meer hoofdbeweging, aarzelend bewegen, gestoord kleuren zien

Onderdelen van de woning waar wij naar gekeken hebben  

       

  Werkkamer Algemene aanpassingen door   Routing door het het hele huis huis Woonkamer   Kleur en contrast Keuken gebruik Slaapkamer   Verlichting Badkamer   Gadgets


22-09-12

Problemen & Oplossingen Contrast en Kleur   Contrast is het verschil in kleur intensiteit   Door contrasterende kleuren te gebruiken kan een object beter zichtbaar gemaakt worden   Door normale veroudering worden kleuren donkerder gezien dan ze werkelijk zijn  creëer intensiteitverschillen   Regel: lichte kleuren treden naar voren, donkere kleuren treden naar achteren

Problemen & Oplossingen Contrast en Kleur   Kleurregels –  Vermijd kleuren met gelijke intensiteit, ook al zijn het verschillende tinten –  Kies donkere kleuren of zwart van de onderste helft van de kleuren cirkel tegenover lichte kleuren of wit van de bovenste helft –  Vermijd aangrenzende tinten


22-09-12

Problemen & Oplossingen Oriëntatie   Slechtzienden missen in sommige gevallen het overzicht   Creëer een voelbaar en/of hoorbaar verschil tussen de kamers door verschillende materialen te gebruiken als vloer bedekking

Problemen & Oplossingen   Voelbare

markering op de toilet deur (afbeelding)   Gekleurde markering achter of bij de deurklink


22-09-12

Problemen & Oplossingen Geluid   Slechtzienden doen veel op gehoor. Harde geluiden kunnen als storend worden ervaren   Vitrage en overgordijnen verminderen de echo

Problemen & Oplossingen Verlichting   65 jarige heeft in vergelijking met een 20 jarige 30% meer licht nodig om goed te kunnen functioneren  voldoende verlichting   Een ouder oog is gevoelig lichtveranderingen, de aanpassingstijd duurt langer dan bij een jonger persoon  creëer in het hele huis een egale verlichting   Verhouding 1:3:10 (omgeving : nabije omgeving : taakverlichting)


22-09-12

Problemen & Oplossingen Verlichting (vervolg)   Ouderen hebben meer last van direct licht of weerspiegeling van licht (glare)   Maak gebruik van indirecte lichtbronnen

Problemen & Oplossingen Verlichting Inschakeling van de verlichting door bewegingssensors   Basis verlichting: uplighters of afgeschermde TL verlichting om een egaal verlichte ruimte te creëren   Taakverlichting: dimbare halogeenspots of een TL op bureaulamp formaat  


22-09-12

Tips voor de woning algemeen Deuren   Geen glazen deuren ivm veiligheid   Contrasterende deurklink of contrasterend vlak achter de klink Ramen   Draaicirkel naar buiten toe ivm veiligheid   Zonwering door middel van screens die parallel aan het raam lopen

Tips voor de woning algemeen Meubilair   Creëer contrast met de vloer en de wanden   Tafelbladen mogen niet glimmen of wit zijn   Creëer brede loopgangen   Voorkom uitstekende voorwerpen die niet vanaf de vloer beginnen


22-09-12

Tips voor de woning algemeen Wanden Plafond en Vloeren   Wanden moeten licht van kleur zijn maar mogen niet wit zijn   Plafond moet bij voorkeur wit zijn   Vloeren niet te donker niet te licht   Gebruik effen kleuren, patronen veroorzaken verwarring in oriëntatie   Geen afgeronde muren ivm oriëntatie

Tips voor de woning algemeen Elektronica   Telefoon toestel met grote knoppen, contrasterende kleuren. Bij voorkeur met een snoer zodat hij niet kwijt raakt   Werk snoeren weg ivm val preventie   Schakelaars, stopcontacten in contrast met de wand, in elke ruimte op dezelfde plek in verhouding tot de deur, plaats ze op voel hoogte (1.20m)


22-09-12

Tips voor de Entree & Gang Opvallend gekleurde brievenbus of markering   Drempel moet goed contrasteren met de omgeving   Sleutelkast zodat deze altijd op vaste plek te vinden zijn   Garderobekast om jassen, schoenen, wandelstok in op te bergen. Plaats hier goede taak verlichting   Mogelijkheid tot uitschakelen van de verlichting van de gehele woning bij verlaten van de woning  

Tips voor de Woonkamer   Ruime

tafels en bijzet tafels   Voldoende wandcontactdozen   Plaats een comfortabele stoel vlak voor het Televisietoestel   Plaats de TV 90° op het raam   Creëer contrast tijdens het eten door gebruik van licht en donker servies


22-09-12

Goed en Slecht Contrast

Tips voor de Keuken   Inductie

kookplaat voorkomt verbranding. Let wel op het bedieningsgemak   Taakverlichting afgeschermd door een koof om verblinding te voorkomen   Daglicht realisatie kan door een lichtkoepel op het dak te plaatsen   Optimale verlichting voor het fornuis is nog geen geschikte oplossing voor   Geen RVS keukenblad en geen glimmende tegels


22-09-12

Dit is een RVS keukenblad met een directe verlichting.

Tips voor Badkamer & Toilet   Bewegingssensoren

voor aan en uit doen

kraan   Thermostaatkranen voorkomen verbranding   Vermijd chroom in verband met schittering   Goed verlichte spiegel door taakverlichting boven de spiegel of als ringverlichting   Tegenover de spiegel een donkere wand


22-09-12

Tips voor Badkamer & Toilet   Toiletmat

in contrast met de toiletpot. Pas op uitglijden over de mat   Doortrekker en toiletborstel in contrast met de omgeving

Tips voor de Slaapkamer verlicht bij aanraken grond   Tafel voor Daisy-speler en telefoon   Dimbare kamerverlichting en leeslamp   Centrale knop voor uitschakelen van de verlichting in de gehele woning   Duidelijk sprekende wekker of grote klok   Kledingsortering en herkenning   ‘Plasroute’


22-09-12

Tips voor de Werkkamer   Beeldscherm

90° op raam geplaatst.   Computer met vergrotende en/of spraaksoftware   Voldoende stopcontacten   Werk elektradraden weg ivm valpreventie   Goede taak- en basisverlichting

Tips voor de Installatieruimte & Berging   Makkelijk

bedienbare wasmachine en

droger   Markeer verschillende programma’s met reliëfpasta   Sokkenklemmen   Label herkenningssysteem


22-09-12

Tuin en Balkon   Geen

ronde plantenbakken in verband met oriëntatie   Goede contrasterende drempel   Bloemen met veel kleur en geur in grote groepen   Zonnescherm en buitenverlichting

Hulpmiddelen algemeen   Hier

geld goedkoop = duurkoop   Grote toetsen/knoppen   Spraaksoftware   Vergroting


22-09-12

Hulpmiddelen keuken   Bord

en snijplankrand   Huishoudweegschaal   Vloeistofniveau indicator   Magnetron   Talking tins (afbeelding)

Conclusie   Contrast

en kleurgebruik   Verlichting   Ruime opzet   Val en stootpreventie   Geluid


22-09-12

Bedankt voor uw aandacht



Bijlage 2 Plattegrond modelwoning Comfort, Safety en Low Vision



Technologie Thuis Nu! is een project van het Opleidings- en ontwikkelingsfonds van het Technisch InstallatieBedrijf (OTIB). In OTIB zijn vertegenwoordigd:

Programma van Eisen Comfort, Safety en Low Vision woning

Recommend Documents