Profielwerkstuk: Kan
NLP mensen echt veranderen?
Door: Guus Remijn
De kaart Inhoudsopgave
De wolken, inleiding & voorwoord
Pagina 3
Wat is NLP, deelvraag 1
Pagina 3 en 4
Wat is het doel van NLP, deelvraag 2
Pagina 5 en 6
Voor wie is NLP, deelvraag 3
Pagina 7
Hoe werkt NLP, deelvraag 4
Pagina 8
In welk opzicht verandert NLP mensen, deelvraag 5
Pagina 9 en 10
De theorie getoetst, practisch deel
Pagina 11, 12 en 13
Uiteindelijk, nawoord & conclusie
Pagina 14
De oorsprong, bronvermelding
Pagina 15
1
De wolken
Inleiding & voorwoord Mensen vergelijken de vorm van een wolk al gauw met een figuur van een dier of voorwerp. De een ziet er een hond in terwijl de ander een kat of een olifant ziet, hoewel de wolk toch hetzelfde blijft. Kortom iedereen ziet weer een ander figuur in dezelfde wolk. Iedereen neemt de wereld anders waar en verwerkt die informatie anders dan anderen. Zo werkt het niet alleen met wolken, maar met alles waar we in het dagelijks leven tegenaan lopen. Het lijkt onmogelijk om dit verschil op een simpele manier te verklaren. Nog moeilijker is het om dit te veranderen, zodat iemand de wereld anders waarneemt dan voorheen. NLP is een methode om je eigen denkwijze in kaart te brengen, een methode om je eigen denkwijze te veranderen en bovenal een methode om jezelf te verbeteren.
Omdat ik zelf nog geen duidelijk beeld had van wat NLP precies inhield en omdat ik alles goed op een rijtje wilde zetten heb ik de hoofdvraag opgedeeld in 5 deelvragen, te weten: wat is NLP, wat is het doel ervan, hoe werkt het, voor wie is NLP en in welk opzicht verandert het mensen. Zo is het voor u en voor mij makkelijker te begrijpen wat NLP te bieden heeft en hoe het in elkaar steekt. Daarbij heb ik de proef op de som genomen met een experiment waar ik achteraf erg tevreden over ben.
Dit klinkt natuurlijk allemaal erg optimistisch, en zo dacht ik er zelf ook over voordat ik met dit verslag begon. NLP leek een soort magische methode om een persoon te veranderen. Het allereerste boek wat over NLP geschreven werd heette niet voor niets ‘The structure of magic’ door Richard Bandler. Het vreemdste aan NLP is dat het een situatie verbeterd zonder de situatie zelf aan te pakken. Het pakt de situatie in je hoofd aan en laat je ermee leren omgaan. Een verlies van een dierbare of een scheiding valt niet zomaar recht te zetten en toch lost NLP zo’n probleem min of meer op. Zo abstract als het allemaal klonk voordat ik aan dit werkstuk begon, zo nieuwsgierig en benieuwd was ik naar hoe dit alles in elkaar zou zitten. Ik was zowel sceptisch als optimistisch over de effectiviteit ervan, en stelde mijzelf dan ook de vraag: ‘kan NLP mensen écht veranderen?’ “Natuurlijk,” werdt mij direct verteld, “dat zal iedereen die verstand van NLP je ongetwijfeld kunnen vertellen.” Ik heb dit als een advies gebruikt en ben dan ook direct contact gaan zoeken met een aantal NLP ‘geleerden’. Zij hebben mij allen erg goed geholpen en al mijn vragen meer dan voldoende beantwoord.
2
Hoewel er veel meer is binnen de NLP dan ik in dit verslag heb kunnen beschrijven ben ik blij het resultaat te laten lezen aan een ieder die daar belangstelling voor heeft.
Wat is NLP? Deelvraag1
Wat NLP doet is de filters die een persoon heeft verranderen en de belevingswereld van een persoon anders laten werken. Hierdoor gaat men anders om met een situatie en sta je met een andere kijk in het leven. NLP laat je zien hoe je een behaald succes kunt leren begrijpen en modelleren zodat je dat moment en het gevoel daarbij weer kunt herhalen. Je kunt met NLP je eigen gemoedstoestand bepalen en je leert denken in mogelijkheden in plaats van problemen.
De vraag die mij veel gesteld wordt de laatste tijd is: “wat is NLP?” Vaak antwoord ik dan, de invloed van spraak op het gedrag en denkwijze van mens op mens. NLP staat voor Neuro Linguistisch Programmeren en dat is ook eigenlijk precies wat NLP is. Neuro staat voor brein; iets wat in je hoofd gebeurt. Linguisme, de spraak in het algemeen, verteld ons dat het met spraak te maken heeft. En programmeren staat voor de manier waarom onze hersenen informatie verwerken. Maar wat is NLP dan nog meer? Om NLP goed te kunnen verklaren is het het best om eerst te kijken naar de manier waarop we de wereld waarnemen. We nemen de wereld allemaal waar met onze ogen, oren, neus, smaak en tast: kortom, onze zintuigen zijn onze contactpunten naar de wereld. Maar onze zintuigelijke waarnemingen zijn niet gelijk aan wat we bewust waarnemen. Als een houthakker een schilder en een botanicus een wandeling door het bos maken zullen ze alledrie een compleet andere waarneming hebben en verschillende dingen zien. Je zou kunnen zeggen dat iedereen zijn of haar zintuigelijke waarnemingen, ofwel de buitenwereld, filtert op de voor hem of haar relevante informatie. Iedereen filtert de wereld op een eigen unieke manier en iedereen beleeft de wereld daarom ook op een eigen unieke manier.
Als toevoeging op deze deelvraag wil ik graag op de volgende pagina een kort verhaal van John Fowles citeren. Dit verhaal ben ik bij het zoeken naar informatie over NLP een aantal keren tegengekomen. Eerst wist ik niet waarom maar later bleek dat dit verhaal alles met NLP te maken heeft. Na het lezen van de voorgaande deelvraag maakt dit verhaal alles nog iets duidelijker.
Het gebruiken van filters zou je kunnen zien als het maken van een kaart. Als je een kaart maakt van een gebied zet je daar straten, steden en dorpen op, hoewel de werkelijkheid veel gedetailleerder is dan de informatie op de kaart. Zo werkt het ook met de manier waarop je zelf de werkelijkheid waarneemt en in kaart brengt. De manier waarop iemand de wereld filtert is voor iedereen anders. Een klein kind zal afstanden anders waarnemen dan een volwassen persoon van 2 meter. Maar ook ervaringen in je eerdere leven beinvloeden de manier waarop jij de wereld ervaart. Woorden als schoonheid en liefde hebben geen concrete betekenis en betekenen voor iedereen wat anders.
3
Toevoeging
John Fowles – De prins en de tovenaar “Had hij de mouwen van zijn jas opgerold?” De prins herinnerde zich dat dat inderdaad zo was. De koning glimlachte. “Dat is het uniform van een tovenaar. Je hebt je laten beetnemen!”
Er was eens een jonge prins die in alles geloofde, behalve in drie dingen. Hij geloofde niet in prinsessen, hij geloofde niet in eilanden en hij geloofde niet in God. Zijn vader, de koning, had hem verteld dat dergelijke dingen niet bestonden. Omdat er in het rijk van zijn vader geen prinsessen of eilanden waren, noch enig teken van God, schonk de jonge prins geloof aan wat de vader zei.
Daarop keerde de prins terug naar het naburige land. Hij ging naar hetzelfde strand en opnieuw ontmoette hij daar de man in avondkledij. “Mijn vader, de koning, heeft me verteld wie u bent,” zei de jonge prins verontwaardigd,” de vorige keer hebt u mij bedrogen, maar dat zal me niet opnieuw gebeuren. Nu weet ik dat dit geen echte eilanden zijn en geen echte prinsessen, want u bent een tovenaar.” De man op het strand glimlachte. “Jij hebt je laten beetnemen mijn jongen. In het koninkrijk van je vader zijn er veel eilanden en veel prinsessen, maar jij leeft onder de betovering van je vader en daardoor kan je ze niet zien.”
Maar op zekere dag liep de prins van het paleis weg. Zo kwam hij aan in een naburig land. Daar zag hij tot zijn grote verbazing, van kust tot kust, niets anders dan eilanden, en op die eilanden heel vreemde wezens die hij geen naam durfde te geven. Terwijl hij een boot zocht, kwam over het strand een man in avondkledij naar hem toe. “Zijn dat echte eilanden?” vroeg de jonge prins. “Natuurlijk zijn dat echte eilanden.” zei de man in avondkledij. “En die heel vreemde wezens daar?” “Dat zijn allemaal echte en waarachtige prinsessen!” “Dan moet God ook bestaan!” riep de prins uit. “Ik ben God.” antwoordde de man in avondkledij de jonge prins met een buiging. De jonge prins spoedde zich zo snel als ie kon naar huis terug.
Peinzend keerde de prins naar huis terug. Toen hij zijn vader zag, keek hij hem recht in de ogen. “Vader, is het waar dat u geen echte koning bent, maar slechts een tovenaar?” De koning glimlachte en rolde zijn mouwen op. “Ja, mijn zoon, ik ben maar een tovenaar.” “Dan was die man op het strand toch God…” “Die man op het strand, dat was een andere tovenaar!” “Ik moet de waarheid kennen,” zei de jongen,” de waarheid buiten alle toverij…” “Er is geen waarheid buiten toverij.” zei de koning.
“Zo, ben je weer terug?” zei zijn vader, de koning. “Ik heb eilanden gezien, ik heb prinsessen gezien en ik heb God gezien.” zei de prins verwijtend. De koning bleef onverstoord.
De prins was diep bedroefd en zei: “Ik maak mezelf van kant!” Toen toverde de koning de dood tevoorschijn. De dood stond in de deuropening en wenkte de prins. Hij huiverde. Hij dacht terug aan de mooie maar onechte eilanden, en de onechte maar schitterende prinsessen… “Goed,” zei de jonge prins,” ik kan het leven aan.” “Zie je mijn zoon,” zo sprak de koning,” je begint nu zelf ook tovenaar te worden!”
“Er bestaan geen echte eilanden, noch echte prinsessen, noch een echte God!” “Maar ik heb ze gezien!” “Zeg me eens hoe God gekleed was?” “God was helemaal in avondkledij.”
4
Wat is het doel van NLP? Deelvraag 2
Het doel van NLP is samen te vatten als de onbewuste breinprocessen bewust te maken, te optimaliseren en dan weer onbewust te maken. Hoewel dit ingewikkeld klinkt is het precies hetzelfde als wat hierboven staat. Voordat je iets kunt veranderen moet je het begrijpen, dus bewust maken. NLP maakt je functioneren effectiever en zorgt voor een optimale manier van werken.
Wie iets wil bereiken moet duidelijk weten wat hij of zij wil bereiken. In de NLP is het altijd belangrijk om eerst een doel te stellen, want met een duidelijk doel voor ogen is de weg er naartoe een stuk makkelijker. Om een moeilijk te bereiken doel te bereiken moet je soms een groter en belangrijker en meer stimulerend doel stellen. NLP heeft zelf ook een doel, namelijk het leven aangenamer maken en je gevoelens in kaart brengen om er zo beter mee om te leren gaan. Voordat je dat doel kunt bereiken is het belangrijk om eerst de weg ernaartoe te begrijpen. In tegenstelling tot psychologie gaat NLP niet uit van objectieve kennis, maar van de individuele beleving van elk persoon apart. Dat betekent dat per persoon en per situatie een specifiek doel wordt gesteld. Je kunt niet iedereen met hetzelfde probleem over één kamp scheren, elk probleem heeft immers een andere oorzaak. Voor elk probleem heeft NLP een eigen techniek en een eigen werkwijze. Ook voor het oplossen van psychische problemen heeft NLP weer specifieke technieken. Als je iets wilt verranderen is het belangrijk om eerst je oude gewoonten af te leren. Wanneer je iets wilt verranderen is iets wat je eerder geleerd hebt, nu niet meer efficiënt. Je zult dus eerst het oude gedrag af moeten leren voordat je nieuwe gewoonten kunt aanleren. Er zijn natuurlijk verscheidene manieren om dit te doen, maar NLP werkt vanuit een basisprincipe. Het meest eenvoudige leermodel bestaat uit 4 leerfasen. 1. Onbewust onvermogen, je kunt iets niet maar beseft je dit nog niet. 2. Bewust onvermogen, je kunt iets niet en je weet ook dat je dat niet kunt. 3. Bewust vermogen, je hebt een nieuwe vaardigheid aangeleerd maar nog niet eigen gemaakt. 4. Onbewust vermogen, je hebt de vaardigheid nu volledig onder controle en kan het zonder nadenken uitvoeren. Bij afleren ga je terug van stap 4 naar 2. Bij het aanleren ga je weer van stap 2 naar stap 4.
‘Kunt u me misschien vertellen welke kant ik op moet?’ ‘Dat hangt er van af waar je heen wil,’ zei de Kat. ‘Dat kan me niet zo veel schelen –’ zei Allice ‘Dan doet het er niet toe welke kant je opgaat,’ zei de Kat. Lewis Carroll, De avonturen van Allice in wonderland
5
Toevoeging
Volgens de NLP practitioners Voor hulp bij een aantal deelvragen in mijn werkstuk heb ik mij gekeerd tot twee in Enschede wonende NLP practitioners. Zij waren bereid mij te helpen en hebben mijn mails beantwoord zodat ik hun informatie heb kunnen gebruiken in mijn profielwerkstuk. Ik heb mijn vragen en hun antwoorden als toevoeging gebruikt voor de deelvragen waar zij mij bij hebben geholpen. Het resultaat is als volgt.
Wat is het doel van NLP? Het in kaart brengen wat mensen doen en waarom ze hun probleem hebben en eventueel zelf in stand houden. Eigenlijk is NLP geen therapie, het is een manier om talenten in jezelf en de anderen naar boven te krijgen en in te kunnen zetten voor je verdere leven.
Is dat doel altijd hetzelfde, en waar hangt dat van af? Nee, wel is het altijd van de cliënt afhankelijk, want die staat immers centraal in de thearapie. Het is zeer persoonlijk, en dat is juist de kracht van NLP, je stelt samen het doel op, kijkt wat de hulpbronnen zijn, wat zijn de problemen, en hoe het doel het beste het makkelijkste en standvastig te bereiken is.
Heeft NLP een helder doel? Cliënten hebben een eigen doel met NLP, ze willen iets bereiken. Voor mij is NLP geen doel op zich maar een hulpmiddel. Je werkt bij NLP eigenlijk altijd naar een duidelijk doel toe, het behandeldoel, dat kun je dan zo nodig weer bijstellen of verder opstellen.
Zijn er meerdere soorten of vormen van NLP die een ander doel heeft? Er zijn zeker meerdere vormen van NLP, maar het doel wordt ook hier weer door de cliënt bepaald. Je kunt alle doelen, soorten en vormen bij nlp combineren.
6
Hoe werkt NLP? Deelvraag 3
NLP begint bij het waarnemen van de wereld. Deze manier is voor iedereen anders. NLP werkt dus ook voor iedereen anders. Het is niet makkelijk om een zo complexe methode als NLP te verklaren. Toch heeft NLP een paar algemene uitgangspunten waarvanuit iedereen kan werken.
waarneemt. Je kunt dan makkelijker iemand gedachten in kaart brengen en zijn of haar gemoedstoestad herkennen. Als je dan aan de uiterlijke expressie kunt zien wat er in iemand omgaat kun je iemands gedachten volgen en uiteindelijk helpen verranderen.
NLP leert je je zintuigen intern beter te gebruiken door te denken over het denken. Al je bijvoorbeeld nadenkt over wat je ziet, hoort of voelt beleef je die waarnemingen nog eens van binnen. Je ervaart een eerdere waarneming opnieuw. De manier waarop je zo’n waarneming dan opnieuw beleefd kan voor iedereen verschillen. De een herinnert zich een wandeling in het bos met beelden van wat hij of zij gezien heeft, terwijl de ander de geluiden hoort of een boslucht ruikt.
Het verranderen van iemands denkwijze kan in de NLP beginnen bij het eliciteren. Eliciteren is het proces waarin je iemand naar een bepaalde gemoedstoestand leidt, iets wat we in het dagelijksleven eigenlijk constant doen. Mensen proberen vaak elkaar in een toestand te brengen of er juist uit te helpen. Voorbeelden hiervan zijn het maken van grap om iemand te laten lachen of het troosten van een verdrietig persoon. Het is daarbij wel noodzakelijk om verschillende gemoedstoestanden van mensen te kunnen onderscheiden en herkennen. Dit heet kalibreren. Als je eenmaal weet hoe je iemands gemoedstoestand kunt beinvloeden en veranderen is het slechts een kleine stap om iemand dat zelf te laten beheersen.
Al deze manieren van beleven, het intern gebruiken van de zintuigen en waarnemingen, zijn representatiesystemen. Zien, horen, tasten/voelen, ruiken en proeven worden representatiesystemen genoemd. Hoewel we deze systemen vaak in combinaties met elkaar gebruiken om ons iets te herinneren geeft vrijwel iedereen toch de voorkeur aan één van deze systemen. Veel mensen hebben bijvoorbeeld een interne stem binnenin hun hoofd waarmee ze met zichzelf communiceren. Ze bepalen hun standpunt hiermee, herinneren wat er tegen ze is gezegd en bespreken van alles met zichzelf. Maar een ander ziet bijvoorbeeld situaties voor zich en verbeeld zich situaties om iets te herinneren. Ook combinaties komen veel voor. Aan een bepaald beeld zit vaak een geluid gekoppeld. Denk maar eens aan een rijdende motor of een bekende videoclip.
Het zou geweldig zijn als je de gemoedstoestand waarin je de grootste prestaties levert en buitengewoon productief bent naar believen kunt oproepen. Het is natuurlijk ook weer van even groot belang dat wanneer je je slecht voelt, je weer uit die gemoedstoestand kunt stappen. Om in een bepaalde gemoedstoestand terecht te komen moeten we een bepaalde aanleiding hebben. Zo’n aanleiding wordt ook wel een anker genoemd. NLP probeert dor middel van bijvoorbeeld therapie een anker te creëren, verwijderen of te weerleggen. Op die manier kun je angsten die geassocieerd zijn met bepaalde voorwerpen of gevoelens overwinnen door de geest anders te laten functioneren. En sinds geest en lichaam verbonden zijn zul je geen angstzweet of hartkloppingen meer krijgen na het overwinnen van een angst.
Bij het intern gebruiken van de zintuigen worden wel dezelfde zenuwbanen gebruikt als bij directe waarneming. Het is dus belangrijk om je externe waarnemingen intern goed te verwerken. NLP is een hulpmiddel om op een goede manier met je waarnemingen om te gaan. Voordat je iemand kunt helpen met NLP is het belangrijk om eerst te weten hoe iemand de wereld
Op deze manier kun je NLP dus op elk denkbaar terrein gebruiken. Niet alleen angsten maar dus ook je productiviteit kunnen een positieve stimulans krijgen door simpelweg je geest te verruimen en ruimte te maken voor het positieve denken.
7
Voor wie is NLP?
Toevoeging
Belangrijker nog: voor wie is nlp niet geschikt? NLP is niet geschikt voor mensen die geen motivatie hebben hun huidige situatie en hun leven in het algemeen te verbeteren. Mensen die ongelukkig zijn met hun manier van leven en mensen die denken dat ze dat kunnen optimaliseren zouden zeker NLP moeten overwegen. Maar werkt NLP voor iedereen?
Voor hulp bij een aantal deelvragen in mijn werkstuk heb ik mij gekeerd tot twee in Enschede wonende NLP practitioners. Zij waren bereid mij te helpen en hebben mijn mails beantwoord zodat ik hun informatie heb kunnen gebruiken in mijn profielwerkstuk. Ik heb mijn vragen en hun antwoorden als toevoeging gebruikt voor de deelvragen waar zij mij bij hebben geholpen. Het resultaat is als volgt.
Het antwoord is nee, NLP werkt niet voor iedereen. Maar gelukkig werkt NLP voor heel veel mensen wel goed. Want NLP is niet alleen een therapie, het is een combinatie van een aantal technieken en methoden waarmee menselijk gedrag in kaart is te brengen. Zolang een persoon ervoor openstaat werkt dit voor al het menselijk gedrag. Dat betekent dus dat je NLP ook overal voor kunt gebruiken. Dit is het best uit te leggen aan de hand van een kort voorbeeld. Stel je bent een bakker. Dan kun je met NLP het bakkersvak in kaart brengen, optimaliseren en daarna een NLP bakker zijn. We gaan er dan vanuit dat een NLP bakker beter is dan een gewone bakker omdat de NLP bakker zijn eigen brein effectiever gebruikt.
Voor wie is NLP? In principe is NLP voor alle mensen die kunnen nadenken en aan zichzelf willen werken. Eigenlijk is NLP voor iedereen die ervoor open staat. In mijn werk als coach weef ik interventies door gesprekken heen, mensen hebben het dus vaak niet in de gaten dat ik met NLP werk.
Deelvraag 4
Volgens de practitioners
Voor wat voor mensen zijn de therapieën die je gebruikt precies bedoelt? Alle soorten mensen en niveau`s. Het gaat erom dat de mensen zelf willen verranderen. Ik denk dat nlp voor ieder gezond mens werkt, maar extreme psychiatrie zou ik niet direct met nlp begeleiden.
Zo is NLP overal te gebruiken en heeft NLP overal een verbeterende invloed. Het is daarom ook niet opmerkelijk dat NLP veel word gebruikt in het bedrijfsleven en dat het een goede basis is voor teambuilding activiteiten. Bij de therapieën, waar NLP het meest bekend mee is, zie je vooral dat NLP goed werkt met een scala aan psychische problemen zoals bijvoorbeeld angst, woede, depressie, stress, fobie, trauma. Maar ook met zogenaamde psychosomatische klachten, lichamelijke klachten veroorzaakt door onder andere bovengenoemde psychische klachten.
Wat voor mensen help je en welke problemen komen er zoal langs? In de basis komt bijna altijd wel iets van zelfvertrouwen omhoog, dus problemen als faalangst en plankenkoorts, maar ook problemen binnen het bedrijfsleven. De problemen zijn heel divers, mijn kracht ligt vooral op het begeleiden van kinderen met gedrags- en leerproblemen dus bijvoorbeeld autisme, adhd, dyslectie, extreem hoog of laagbegaafde kinderen, extreme spijbelaars, kinderen waarvan één of beide ouders zijn overleden maar ook volwassenen die vastlopen in werk/ relatie/gezondheidsklachten.
De kracht van de NLP is dat het zeer eenvoudig is. Veel mensen kunnen het daarom ook makkelijk op zichzelf toepassen. Het lezen van een boek over NLP of het bijwonen van een aantal cursussen kan iemand al aanzienlijk verranderen. Maar voor echte problemen is het raadzaam in therapie te gaan.
8
In welk opzicht veranderd NLP mensen? Deelvraag 5
denk niet aan een roze olifant zonder er aan een te denken. Om van het piekeren af te komen helpt NLP je juist aan andere dingen te denken en het tegenovergestelde je waarheid te laten worden.
Dat NLP een uitwerking heeft op mensen is duidelijk. Wat NLP doet, hoe NLP werkt en welke mensen NLP zouden moeten overwegen is mij nu ook duidelijk. Maar hoe NLP dit in de praktijk doet en in welk opzicht NLP mensen verandert is misschen wel het allerbelangrijkst. Uiteindelijk ligt het resultaat bij de persoon zelf. Het gaat bij NLP niet om NLP maar om de persoon. Het is dus belangrijk te weten wat de uitwerking op iemand is na NLP.
De ultieme verrandering bij NLP is natuurlijk het in staat zijn ieder wenselijk doel te verwezenlijken. Het bereiken van alles zonder iets te doen. Iets wat je bereikt zit natuurlijk in je hoofd, het is onbewust maar geeft je een positief gevoel. Wanneer je dat ook onbewust kunt bereiken en dat goede gevoel, zonder in principe iets te doen, kunt bereiken dan ben je, op elk gewenst moment, een gelukkig mens. Maar het is dan vooral belangrijk om de juiste doelen te stellen. En daarvoor is het goed om je doel zo haalbaar mogelijk te maken. Mensen die NLP hebben gedaan veranderen vaak in hun eisen. Ze vragen minder van het leven en krijgen daardoor meer terug. NLP is een soort kompas in de richting van geluk, in plaats van de schatkaart naar slechts één schat.
Iemand kan bijvoorbeeld NLP therapie hebben omdat hij of zij iets in het verleden heeft meegemaakt dat hem of haar nog steeds achtervolgt en emotioneel aangrijpt. Na de therapie weet de persoon nog wel precies wat er gebeurt is maar de emotionele lading die daarmee gepaard ging is er dan af. Er wordt in de therapie dan eerst vastgesteld dat de negatieve periode of gebeurtenis achter de rug is. Mocht dat toch niet het geval zijn, dan wordt er eerst aan gewerkt om daar een punt achter te zetten. Hoewel een vervelende gebeurtenis soms al lang afgesloten is kunnen er nog steeds nare emoties overblijven. Dit kan op grote schaal, zoals bij het verliezen van een dierbare. Of op kleine schaal, een zware vergadering met slecht nieuws op het werk. Hoe dan ook na een naar moment komt altijd een moment waarop je weet dat het achter de rug is. Je probeert dan dat moment en dat positieve gevoel nu te koppelen aan de nare herinnering. Op die manier leer je aan het verleden terug te denken zonder het nare gevoel wat erbij gepaard ging. Ook een gevoel van onzekerheid kan worden omgezet in een goed gevoel over jezelf en hoe je in het leven staat. Dit kan bijvoorbeeld door een negatief toekomstbeeld te vervangen door een toekomstbeeld waar iemand zich goed bij gaat voelen. Of door gepieker te stoppen en dat weer te vervangen met positieve gedachten. Piekeren is in principe een innerlijke dialoog, het auditief (gehoor) representatiesysteem. Wanneer je piekert genereer je zelf negatieve gedachten. Als je van het gepieker af wil komen is het belangrijk om te weten hoe je er vanaf komt. Je kunt immers niet tegen jezelf zeggen
9
Toevoeging
Volgens de NLP practitioners Voor hulp bij een aantal deelvragen in mijn werkstuk heb ik mij gekeerd tot twee in Enschede wonende NLP practitioners. Zij waren bereid mij te helpen en hebben mijn mails beantwoord zodat ik hun informatie heb kunnen gebruiken in mijn profielwerkstuk. Ik heb mijn vragen en hun antwoorden als toevoeging gebruikt voor de deelvragen waar zij mij bij hebben geholpen. Het resultaat is als volgt. In welk opzicht verandert NLP mensen? NLP brengt veel structuur in het denken aan, maar je bent altijd afhankelijk van de ander. Het ligt er dus heel erg aan in welk verband je werkt. Voor mij persoonlijk geldt dat ik duidelijker en concreter ben geworden. Ik werk minder hard maar verdien drie keer zoveel doordat ik effectiever met mijn tijd omga en goede resultaten behaal.
Hoe radicaal kan iemand veranderen? Voor mij gaat veranderen stap voor stap en niet radicaal, bij radicale veranderingen denk ik vaak toch aan een tijdelijk effect, met daarna weer grote kans op terugval in oud gedrag, maar dat is mijn persoonlijke mening. Voor mij zelf ook niet echt radicaal, ik had alles al wel aardig op de rij en ik had al heel wat gedaan op gebied van persoonlijke ontwikkeling. Maar soms zijn er ook wel radicale veranderingen, er scheiden bijvoorbeeld veel mensen en er nemen er veel een andere baan na NLP.
Veranderen mensen alleen psychisch of ook lichamelijk? Ja, meestal is er ook een lichamelijke uitwerking zichtbaar, lichaam en geest zijn immers verbonden. Sommige mensen willen graag iets slanker worden, dat zou bijvoorbeeld mogelijk moeten zijn. Gaan mensen anders leven en verandert hun levensstijl? Bij sommigen verandert hun leven zeker wel maar bij anderen die NLP niets vinden waarschijnlijk niet. Dit ligt ook aan de instelling van de mensen zelf en hoever zij zich er voor openstellen. Mensen worden door NLP makkelijker, meer verbonden met anderen en met meer respect voor het beeld dat een ander heeft over de wereld.
Hoe ver gaat NLP in het veranderen, zit er een grens aan? NLP geeft vaak een inzicht waardoor er een verandering tot stand kan worden gebracht. De grens zit niet bij NLP zelf maar bij de persoon die de NLP ondergaat. Die grens is heel duidelijk, die geef je zelf aan, het moet ecologisch zijn, het moet zinvol zijn voor jezelf. Je omgeving in het klein en in het groot.
10
De theorie getoetst Practisch deel
Doel van de test Uit de test(s) moet blijken of er meer dan alleen de daadwerkelijke conditie van invloed is op het resultaat van een conditietest. Het resultaat wil ik daarvoor positief beïnvloeden door onder andere aanmoediging en beloningen, maar beslist niet door training. Het gaat er bij deze test dan ook om een, voor de kandidaten, beter resultaat te behalen dan ze aanvankelijk konden halen.
Illustratie
Bank
Aanpak Er wordt een klas in 3 groepen opgesplitst, elk van de groepen loopt tegelijk een estafette door de gymzaal (zie illustratie voor verdere uitleg). Bij de eerste poging zal er van onze kant geen intresse worden getoond voor de resultaten. Bij een tweede poging wordt er nadrukkelijk op gewezen dat de resultaten hoger moeten zijn dan de eerste keer en zal er worden aangemoedigd. Bij een derde poging wordt er op muziek gelopen. Uiteindelijk zal er nog één keer gelopen worden in wedstrijd verband waar dan een kleine prijs aan vast zit. Alle resultaten zullen worden genoteerd en vergeleken worden. Daarbij wordt uiteraard rekening gehouden met de vermoeidheid van de testpersonen. De test zal drie keer herhaald worden om zo afwijkende resultaten uit te kunnen sluiten.
Bank Route per leerling per ronde Bank
Hierboven is een gymzaal van bovenaf getekent. de rechthoeken rechts zijn banken en de vierkanten links pionnen. Op elke bank zit één van de 3 groepjes. Het is de bedoeling dat de leerlingen op de bank zitten en één voor één een rondje rennen als een estafette. De tijd die het duurt om alle leerlingen 1 of 2 rondjes te laten lopen wordt opgeschreven.
11
Resultaten De eerste test is afgenomen op dinsdag 17 november 2009 in klas 2T2 onder leiding van Marco Kreinsen en met de hulp van Wouter Verschueren. De kinderen liepen elk 2 rondjes per ronde. Groep 1 bestond uit 4 personen, groep 2 bestond uit 5 personen en groep 3 uit 4 personen. De resultaten waren als volgt: 2T2 Groep 1 Groep 2 Groep 3
1e ronde Geen toevoeging 01:21,06 01:51,03 01:19,29
2e ronde Kleine peptalk 01:22,50 01:47,27 01:17,04
3e ronde Muziek 01:24,03 01:44,15 01:17,06
In de tweede test hebben de leerlingen iets langer rust gehad tussen de rondes door en hebben ze opnieuw de 5 minuten pauze tussen de tweede en derde ronde gekregen. In de vierde ronde viel bij groep 2 het stokje bij het overgeven waardoor de rondetijd hoger is dan die eigenlijk zou moeten zijn. Hier is bij het berekenen van de gemiddelden rekening mee gehouden. In de onderstaande staafdiagram zijn de gemiddelden uitgerekend en bij naast elkaar gezet.
4e ronde Wedstrijd 01:21,15 01:42,56 01:14,21
Gemiddelde tijden Alle groepen samen 01:09,98
We hebben gemerkt dat we na de eerste ronde de kinderen te weinig rust hebben gegeven waardoor ze hun resultaten niet optimaal hebben kunnen verbeteren. Na de 2e ronde hebben we de groep 5 minuten rust gegeven waarin ze de mogelijkheid hadden om water te drinken en even op adem te komen.
01:09,12 01:08,26
De tweede test, opnieuw met hulp van Wouter, is op donderdag 19 november in klas 1KT1 onder leiding van Marco Heesink afgenomen. De kinderen liepen dit keer elk 1 keer per ronde om zo de vermoeidheid tegen te gaan. Elke groep bestond uit 5 personen. De resultaten zijn als volgt: 1KT1 Groep 1 Groep 2 Groep 3
1e ronde Geen toevoeging 00:47,28 00:28,97 00:48,60
2e ronde Kleine peptalk 00:48,82 00:44,85 00:47,72
3e ronde Muziek 00:48,78 00:45,18 00:47,37
01:07,39 01:06,53
4e ronde Wedstrijd 00:47,25 00:47,06 00:45,53
01:05,66 01:04,80 01:03,94
12
1e ronde 2e ronde 3e ronde 4e ronde
Conclusie practisch deel Gekeken naar de resultaten is er een vooruitgang tussen de rondes. Zeker de uitslag van de laatste ronde was boven alle verwachtingen. Ook het verschil tussen de tweede en derde ronde is erg positief gezien de kleine moeite die erbij gebaat is geweest. Een extra input is dus van groot belang bij het behalen van een resultaat.
Bij de vierde ronde werd er gevraagd nog een laatste keer te lopen maar in wedstrijd verband. Het winnende groepje wordt beloond met snickers, twix en mars. Het doel is hier heel duidelijk, namelijk sneller zijn dan de rest en het winnen van een beloning. Omdat het doel wat nu gesteld wordt ook voor de leerlingen zelf van belang is wordt er op maximale snelheid gelopen. Het resultaat is dan ook een snellere tijd dan alle eerdere rondes. Het doel, de extra input, is dus belangrijk voor de resultaten bij een conditie test.
In ronde één werd er kort uitgelegd wat de leerlingen moesten doen. We vertelden ze dat wij de tijd zouden klokken en opschrijven. Het is geen wedstrijd maar ze moeten wel gewoon hun best doen. Ondanks dat er is verteld dat ze hun best moeten doen liggen de resultaten toch lager dan de keren erop. Omdat de leerlingen dit keer geen doel voor ogen hebben rennen ze niet op hun volledige snelheid. Ze weten niet waarmee ze ons of zichzelf helpen, de motivatie ontbreekt dus lopen ze niet tot hun uiterste. Pas als er zich een doel voordoet dat de leerlingen genoeg motiveert lopen ze met een hogere snelheid.
Bij NLP is het stellen van een doel één van de belangrijkste dingen bij NLP. Echter de motivatie voor het halen van een doel hangt af van het gestelde doel en het belang wat de persoon er zelf aan hecht.
In de tweede ronde hebben wij ze een doel gegeven. We hebben de behaalde tijden uit de eerste ronde genoemd en daarbij een doel gesteld. Het doel was om ongeveer 20 seconden sneller te lopen dan de huidige tijd. De leerlingen hebben nu een doel voor ogen en zullen dat proberen te halen. Tijdens het lopen werden de leerlingen doormiddel van aanmoediging nog eens extra gepusht om het resultaat te verbeteren. Dit keer werd er dus wel een duidelijk doel gesteld, namelijk het verbeteren van de resultaten en ons daarmee helpen bij het onderzoek. De tijden zijn bij de tweede ronde dan ook lager dan bij de eerste keer maar nog steeds hoger dan de laatste keer. Dit komt omdat het gestelde doel geen invloed heeft op de leerlingen zelf. Kortom het doel is nog steeds niet motiverend genoeg om op de maximale snelheid te lopen. Ook bij de derde ronde lagen de tijden, ondanks de 5 minuten rust, hoger dan bij de laatste ronde. Na de tweede ronde werden de resultaten genoemd en er een korte pauze ingelast om de vermoeidheid tegen te gaan. Toen de leerlingen weer klaarstonden hebben we ze gevraagd nog een keer te lopen maar dit keer op muziek. De muziek werkt hier als een soort aanmoediging en een extra drijfveer om de resultaten opnieuw te verbeteren. Er is ten opzichte van de tweede ronde weinig verbeterd maar het resultaat blijft nog steeds een grote verbetering ten opzichte van de eerste ronde.
13
Uiteindelijk
Nawoord & conclusie Er is nog veel binnen de NLP onbeantwoord voor mij, zelfs na het maken van dit werkstuk. Om NLP te begrijpen is er meer nodig dan een werkstuk. Waar ik echter wel achter ben is dat NLP mensen echt kan verranderen. Ik heb antwoord gevonden op al mijn vragen en weet nu hoe NLP werkt, wat het met je doet, etcetera. Ik ben meer dan tevreden met mijn behaalde resultaten en zet alles voor de laatste keer nog één keer op een rijtje.
Wat ik verder over NLP heb geleerd is dat het een wonderbaarlijke manier is om je leven te verbeteren. Hoewel het vrij ingewikkeld klinkt is het een heel logische en simpele methode; het is in principe gewoon de knop omzetten. NLP is een goede stimulans en bij de weg naar het verwerken van een probleem of verbeteren van een levenswijze. Ik zou mijzelf dan ook direct tot de NLP richten wanneer het minder zou gaan, en ik raadt iedereen hetzelfde aan. NLP werkt, punt.
We begonnen dit werkstuk met de vraag wat NLP is. Eigenlijk is het een methode om mensen beter te laten functioneren in het leven. Toen heb ik me afgevraagd waar NLP om draait en waar het naartoe wil. Dit is erg gevarieerd gebleken en was moeilijk te verklaren. Daarom heb ik de manier waarop NLP werkt eens goed onder de loep genomen. Toen bleek dat NLP een gestructureerde werkwijze heeft wat voor elk doel aangepast en toegepast kan worden. Zo gevarieerd als de doelen zijn, zo gevarieerd is de doelgroep. Alle soorten mensen worden op allerlei soorten manieren verandert, zo bleek nog eens uit de laatste deelvraag. Ik heb niet stilgezeten en heb met een practische test nog eens bewezen dat NLP ook bij de sport een grote rol speelt bij het verbeteren van prestaties. Ik ben er achter gekomen dat NLP zeker een manier is die mensen kan veranderen, met de nadruk op ‘kan’. Het is natuurlijk compleet afhankelijk van de persoon of NLP hem of haar verranderd. NLP is slechts een methode die mogelijkheden biedt.
Mijn uiteindelijke conclusie, en antwoord op de hoofdvraag van dit werkstuk luidt: NLP kan mensen zeker veranderen, mits de persoon ervoor openstaat.
14
De Oorsprong Bronvermelding
Voor mijn profielwerkstuk heb ik gebruikgemaakt van het internet, van boeken en van een aantal behulpzame mensen. Hoewel niet al deze mansen hier genoemd zijn wil ik vooral deze mensen wil ik nog eens extra bedanken. Zij hebben mij ontzettend veel geholpen en zonder hun antwoorden had het profielwerkstuk er niet zo uitgezien. In deze bronvermelding staat een compleet overzicht van alles wat mij tot dit resultaat gebracht heeft. Het internet
De Literatuur
Op www.scholieren.com vond ik de eerste informatie die mij geholpen heeft bij de eerste stappen van het werkstuk. Het profielwerkstuk NLP, door Nina is erg bruikbaar geweest. Dit werkstuk bevatte veel algemene informatie en was een goede samenvatting van het boek dat ik gelezen heb. In persoon:
Niet alleen de site www.tiouw.com, maar ook de beheerder ervan heeft mij erg geholpen. Ik heb hier veel bruikbare informatie gevonden. Veel van de dingen die ik hier vond komen rechtstreeks uit de praktijk.
15
Ik heb voor mijn profielwerkstuk één boek gelezen, namelijk: ‘NLP-gids voor optimaal functioneren’ door Joseph O’Conner. Dit boek is een gids die stap voor stap aan de hand van goed geformuleerde hoofdstukken NLP uitlegt op een eigen, makkelijk te begrijpen, manier. Dit boek heeft mij veel basis informatie en een boel kennis geschonken.
Joost van der Leij, heeft mij ontzettend veel informatie toegestuurd. Daarnaast heeft hij mij ook gewezen op tal van filmpjes en nieuwsbrieven die hij op zijn site, www.tiouw.com, heeft staan.
Ik wil iedereen die mij geholpen heeft ontzettend bedanken! Niet te vergeten mijn vader die mijn werkstuk heeft nagekeken en mij hielp met de opmaak, spelling en zinsbouw.
