1
19 november 2015
Professionalisering intern toezicht binnen de Kinderopvang Prof. dr. ir. Rienk Goodijk Donderdagavond 19 november 2015
2
Ontwikkelingen/publicaties > > > > > > > > >
Governance code Kinderopvang 2009/2013 Onderzoek naar Vestia, Amarantis, Meavita Wet Bestuur en Toezicht (2013) ‘Gedragscode’ (cie Halsema, 2013) Van tweeluik naar driehoeken (WRR, 2014) Borging Publieke Belangen (Kamp, 28-10-14) Van incident naar preventie (WRR, 2015) WNT 1 en 2 Wetsvoorstel Opstelten
3
Belang van professioneel toezicht > > > >
Besturingsmodellen Complexiteit, hybriditeit organisatie Interne besturing, risico’s Naast inhoudelijke kennis, ook gedrag, reflectie, moreel kompas > Maatschappelijk belang > Toegevoegde waarde
4
Eigen initiatieven nodig, in plaats van nóg meer regels van buiten af Vergelijking met (leren van) andere sectoren De vrijblijvendheid voorbij …
5
Belangrijke aspecten van toezicht > Eigen taakopvatting > Betrokkenheid bij de interne besturing > Belang van adequate (‘aangestuurde’) infovoorziening > Zelf informatie uit de organisatie halen …… > Early warnings, informatieprotocol, interventies > Omgang/contacten met stakeholders > Verantwoording? > Toezichtdilemma’s
6
Is dat dan onze verantwoordelijkheid? > Eigen verantwoordelijkheid (‘toezichtvisie’): van ‘boekhouder’ tot ‘strategisch partner’ > Toezicht op: organisatie, public value, kwaliteit dienstverlening/proces (?) > ‘Niet op stoel van bestuurder gaan zitten’ > Wie/welk orgaan is waarvoor verantwoordelijk? > Relatie tussen intern toezicht/RvC/RvT en interne/externe stakeholders > Contacten RvC/T met externe accountant > Relatie tussen intern en extern toezicht
7
Wat is ‘professioneel toezicht’? > > > > >
Inhoudelijke betrokkenheid Vorm van ‘tegenspraak’ Eigen aanpreekbaarheid, zichtbaarheid Moreel besef ……………….
Professionalisering in brede zin: van formulering eigen HR-beleid, organiseren zelfevaluatie/intervisie tot opleidingsactiviteiten
8
Lessons learned? Te veel
Te weinig
1. Op afstand
8. Inhoudelijk debat
2. Top-down sturing
9. Verbinding met organisatie
3. Beheersingsdrang
10. Aandacht voor onzekere factoren
4. Meegaand gedrag
11. Elkaars kritisch tegenover
5. Sturing op rendement
12. Sturing op legitimiteit
6. Grenzen opzoeken
13. Moraliteit
7. Gesloten circuit
14. Aanspreekbaarheid
9
Toezichtvisie en toezichtplan > Doelstelling, rollen en taken/verantwoordelijkheden RvC/RvT: waartoe bedoeld? > Waarden waarop RvT zijn visie baseert: uitgangspunten en opvattingen (belang van ‘waardendebat’) > Focus, ijkpunten en instrumenten > Richting waarin (kaders waarbinnen) de organisatie zich dient te ontwikkelen > Informatie: welke?, van wie?, hoe?, wanneer? > Gestructureerde info, gekoppeld aan beleidscyclus > Toezichtplan (o.b.v. een SWOT) moet leiden tot een ‘agenda’ en concrete ijkpunten
10
Effectieve omgang met informatie Geen ‘overload’ aan informatie, maar een gerichte aansturing (selectie): • Prioriteiten stellen • Stroomlijnen van de info (aandachtspunten, risicofactoren, eigen toetsingskader) • Aansluiting bij managementinformatiesysteem en P&C-cyclus • In welke vorm laten aanleveren? • Hoe objectiveren? • Hoe binnen de RvT verwerken?
11
Toezien op stakeholderbeleid Governance codes: > Maatschappelijke belang van de onderneming/organisatie > Belang van actief stakeholderbeleid > Morele verantwoordingsplicht
12
Vorm en invulling geven aan de verantwoording > > > >
Hoe? Aan wie? Rolverdeling bestuur en intern toezicht Bedrijf, Stichting, Coöperatie, … ?
13
Dilemma’s voor de RvT > Distantie versus betrokkenheid > Strategische oriëntatie versus ‘inward looking’ > Pro-actief versus afwachtend/reactief > Laveren tussen ‘boekhouder’ en strategisch partnerschap’ > ‘Loyaliteit’ versus ‘countervailing power’ > Homogene samenstelling versus diversiteit > Formele relatie met bestuurder versus informeel netwerk ‘buiten het bestuur om’ > Transparantie versus zekere beslotenheid > ………………….
14
Bevindingen van de Commissie > Belang van verdere professionalisering onderkend, maar een derde volgt nog geen vorm van opleiding ….. > Thema’s: kwaliteit KO, strategisch partnerschap, boardroom dynamics /gedrag, ……….. > Vormen: korte workshops, conferenties, … > Verplichting?
15
Aanbevelingen > Aandacht voor professionele toezichtvisie, HR-pakket, informatievoorziening, omgang met stakeholders, e-learning… > Aanbod van flexibel startpakket, daarna intensiever ontwikkeltraject? > Mogelijkheid van intervisiegroepen, intercollegiale consultaties, platforms, .. > Minder vrijblijvend maken: opleidingsplan, jaarlijkse zelfevaluaties, verantwoording in jaarverslag, registratie opleidingen
