PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
De handleiding is gebaseerd op de handleiding van lerarenopleiding van de UvA.
Versie 2.1 september 2004
UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM Faculteit der Geesteswetenschappen
Inhoudsopgave Inleiding ..................................................................................................................................... 1 Doelen ........................................................................................................................................ 2 Criteria PowerPoint-presentatie ................................................................................................. 2 Stappenplan ................................................................................................................................ 3 Een PowerPoint-presentatie maken............................................................................................ 4 Aanmaken van een presentatie ............................................................................................................................ 4 Nieuwe dia maken............................................................................................................................................... 4 Overzichtsweergave ........................................................................................................................................ 5 Opdracht1........................................................................................................................................................ 6 Een afbeelding invoegen ..................................................................................................................................... 6 Illustraties........................................................................................................................................................ 6 Afbeeldingen................................................................................................................................................... 7 Opdracht 2....................................................................................................................................................... 8 Tekenen in je presentatie..................................................................................................................................... 8 Opmaak van je presentatie .................................................................................................................................. 9 Achtergrond, kleurencombinaties en versiersels............................................................................................. 9 Ontwerp toepassen ........................................................................................................................................ 10 Kleurencombinaties kiezen ........................................................................................................................... 10 Opdracht 3..................................................................................................................................................... 10 Animaties om de presentatie levendiger te maken ............................................................................................ 11 Opdracht 4..................................................................................................................................................... 12 Ordenen van je presentatie ................................................................................................................................ 13 Diasorteerder (Slide Sorter) .......................................................................................................................... 13 Dia’s bekijken in de presentatieweergave ......................................................................................................... 13 Opdracht 5..................................................................................................................................................... 13 Hand-outs en notitiepagina’s............................................................................................................................. 14
Tips voor het presenteren ......................................................................................................... 14 Voorbereiding presentatie ................................................................................................................................. 14 Tijdens het presenteren ..................................................................................................................................... 15 Tekenen op het scherm.................................................................................................................................. 16 Presenteren in het algemeen.............................................................................................................................. 16
Bijlagen .................................................................................................................................... 17 1. Meer informatie over presenteren ................................................................................................................. 17 2. Werken met een oudere versie van PowerPoint ............................................................................................ 17 Dia’s aanmaken en vullen ............................................................................................................................. 17 3. Afbeeldingen van internet opslaan op je computer ....................................................................................... 17
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Inleiding In deze handleiding wordt het digitale presentatieprogramma PowerPoint behandeld. Dit programma biedt een aantal interessante mogelijkheden om je presentatie te ondersteunen. PowerPoint is oorspronkelijk ontwikkeld voor het bedrijfsleven, maar ook in de academische wereld wordt er steeds meer gebruik van gemaakt. PowerPoint is multimediaal. Dat wil zeggen dat dit programma, net als bijvoorbeeld de webpagina op het Internet, meerdere media combineert. Allereerst biedt PowerPoint de mogelijkheid om tekst weer te geven. Daarnaast kunnen afbeeldingen in PowerPoint worden getoond. Tot slot kan geluid worden toegevoegd. In PowerPoint zijn alle drie de onderdelen van multimedia, tekst, beeld en geluid, verenigd. In deze handleiding zul je criteria vinden waaraan een PowerPoint-presentatie moet voldoen. Verder vind je allerlei (technische) aanwijzingen hoe je een presentatie in elkaar zet. Deze handleiding is geschreven voor PowerPoint XP, maar met een beetje handigheid kun je haar ook prima voor PowerPoint 2000 of 97 gebruiken.
1
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Doelen Na het doorwerken van deze handleiding: • Kun je een PowerPoint-presentatie maken • Weet je een aantal zaken waar je op moet letten bij het houden van een PowerPointpresentatie Bij een aantal alinea’s kom je dit handje tegen. Deze attendeert je op tips en mogelijkheden die iets verder gaan. Je kunt de handjes overslaan, maar het advies is ze wel eens uit te proberen.
Criteria PowerPoint-presentatie Inhoud • Het onderwerp van de presentatie is relevant binnen je vakgebied en de presentatie is een onderdeel binnen een les Opbouw • Je presentatie heeft een heldere structuur: is opgebouwd uit een inleidend gedeelte, een kern en een afsluitend gedeelte • In de inleiding geef je aan wat de doelstelling is van je presentatie is en geef je een overzicht van de punten die je gaat behandelen • De verschillende onderdelen van je presentatie staan in een logische volgorde (bijvoorbeeld gerangschikt op thema of in chronologische volgorde, bij het presenteren van een onderzoek ligt een methodische opzet weer voor de hand) • In de afsluiting geef je een samenvatting van hetgeen er in de presentatie is behandeld (wat wilde je aantonen, welke aspecten waren te onderscheiden en tot welke conclusies ben je gekomen) Vormgeving • Tekst is goed leesbaar: voldoende grote letters, goed leesbaar lettertype, kleur letters en achtergrond • Beeldmateriaal (zoals illustraties en grafieken) is goed zichtbaar • De informatie per dia is overzichtelijk: niet te veel informatie op een dia • Het aantal dia’s is beperkt • Je presentatie is aantrekkelijk omdat tekst wordt afgewisseld met beeldmateriaal • De vormgeving van je presentatie (zoals het gebruik van beeldmateriaal/geluiden/diaovergangen) is functioneel (voegt iets toe aan en leidt niet af van de inhoud)
2
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Stappenplan STAP 1: Brainstormen over het onderwerp Bedenk wat je wilt vertellen, noteer trefwoorden, bedenk hoe je dit ordent in hoofdstukjes met kernachtige titels, bedenk of er afbeeldingen bij kunnen, zoek zo nodig eerst even op het internet. STAP 2: PowerPoint-presentatie maken Maak een presentatie aan. Vul de dia’s met kernwoorden. Orden je dia’s op een logische manier. Sla de presentatie op en bekijk de presentatie tussendoor in de presentatieweergave. (Zie pagina 4 en 13) STAP 3: De presentatie verfraaien Maak je presentatie aantrekkelijker door illustraties toe te voegen, de opmaak te veranderen, en eventueel animaties en dia-overgangen in te stellen. Belangrijk is dat de vormgeving functioneel blijft! (Zie pagina 6 en verder). STAP 4: Voorbereiden op de presentatie Zie: “Tips voor het presenteren – Voorbereiding presentatie” (pagina 14). STAP 5: De presentatie houden Zie: “Tips voor het presenteren – Tijdens het presenteren” (pagina 15 en verder).
3
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Een PowerPoint-presentatie maken Aanmaken van een presentatie •
Start Microsoft PowerPoint op1. Je krijgt, net als in Word een nieuw bestand (presentatie) waarin je direct aan de slag kunt2.
•
Je kunt tekst in je dia’s typen, maar ook knippen / kopiëren en plakken uit andere Windows-programma’s zoals Word.
Nieuwe dia maken • •
Wanneer je een nieuwe dia wilt hebben, kies dan in de menubalk voor Invoegen (Insert)
Nieuwe dia (New Slide). Aan de rechterkant van het scherm heb je vervolgens de gelegenheid om de indeling van de dia te veranderen.
1
We gaan hier uit van PowerPoint XP. In eerdere versies van PowerPoint krijg je na het opstarten van PowerPoint de keuze wat je wilt doen: We raden aan om te kiezen voor ‘Nieuwe presentatie maken Lege presentatie openen 2
4
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
In de standaard weergave van PowerPoint vind je aan de linkerkant miniaturen van de dia’s in je presentatie. Klik op het andere tabblad (overzichtsweergave) als je de teksten op die dia’s wilt zien.
Overzichtsweergave Als je dia’s wilt maken met de indeling die je ook hebt toegepast op je laatste dia (in dit voorbeeld de opsommingslijst), kun je ook de overzichtsweergave gebruiken: • Klik links naast de dia’s om de overzichtsweergave op te roepen.
Door in de overzichtsweergave tekst te typen en met tab en shift-tab het niveau van de opsomming te veranderen maakt PowerPoint automatisch nieuwe dia’s aan. Later kun je de opmaak van de dia nog wijzigen en illustraties aan de gemaakte dia’s toevoegen.
Onderaan de dia’s kun je notities intikken. Die kun je later afdrukken samen met de dia’s. Handig om bij de hand te houden bij de presentatie. Als je geen ruimte ziet voor notities, kies dan in het menu voor normale weergave Beeld (View) Normaal (Normal)
5
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
We gaan ter oefening een kleine Powerpoint presentatie maken. Kies de 17de eeuwse schilder “Peter Paul Rubens” als onderwerp (mag ook iemand anders zijn).
Opdracht1 Open het programma Microsoft Powerpoint op je computer. Maak een openings dia (title slide) over het hierboven genoemde onderwerp. Zet op deze dia ook je voor en achternaam
Een afbeelding invoegen In PowerPoint kun je verschillende soorten figuren in je presentatie opnemen. Alles gaat via de menu-optie: Invoegen (Insert) Figuur (Picture). Twee soorten figuren worden het meest gebruikt: • illustraties (ook wel Clip-Art genoemd) • afbeeldingen uit een bestand (o.a. GIF- of JPG-bestanden, zoals foto’s).
Illustraties •
•
Voor een illustratie kies je Invoegen (Insert) Figuur (Picture) Illustratie (Clip Art). Je kunt nu zoeken in de met PowerPoint meegeleverde collectie plaatjes. Probeer dit zelf. Helemaal onderaan in de rechterkolom staat Zie ook Mediagalerie.
Als je verbinding hebt met internet is het leuk om eens in de On line Mediagalerie te kijken. Dit is een website van Microsoft waar je uit duizenden plaatjes kunt kiezen. Als je ze download komen ze vervolgens in je eigen illustratielijstje te staan. Je vindt de link in de knoppenbalk van de Mediagalerie. •
Als je een afbeelding gevonden hebt, klik er dan op. Het wordt automatisch in je presentatie geplaatst.
6
Handleiding
•
• •
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Als het plaatje op de dia staat (meestal prominent in het midden) kun je het verplaatsen door te slepen met de muis: o klik op het plaatje en houd de muisknop ingedrukt, beweeg het plaatje naar de plaats waar je het wilt hebben, laat de muisknop los Je kunt het plaatje kantelen door op het groene rondje bovenaan te klikken Door te slepen aan een van de hoeken van het plaatje kun je de grootte aanpassen.
Een andere mogelijkheid om plaatjes aan te passen is er met de rechter muisknop op klikken. Je krijgt een venster met meerdere tabbladen waarin je diverse eigenschappen kunt aanpassen.
• • •
Als je een grote illustratie in beeld wilt hebben kun je het best bij het invoegen van een nieuwe dia direct al voor een dia met 'illustratie-indeling' kiezen. Klik na het aanmaken van die nieuwe dia op het illustratiedeel en je kunt je illustratie invoegen. Je krijgt vervolgens de keuze uit wat voor een soort object je wilt invoegen.
Afbeeldingen In veel gevallen heb je afbeelding zelf gemaakt (b.v. een ingescande foto) of ergens gevonden op het internet (zie bijlage op pagina 17). Als je de afbeelding op je computer hebt staan, kun je deze als volgt op je dia zetten: • Kies voor: Invoegen (Insert) Figuur (Picture) Uit Bestand (From File).... • Selecteer het bestand en klik op Invoegen. De afbeelding wordt op de dia geplaatst. Ook deze afbeelding kun je verplaatsen of vergroten/verkleinen. In handleidingen als deze kom je vaak afbeeldingen van een venster op een computerscherm tegen. Deze zijn gemakkelijk te maken: • Zorg dat het venster waar je een afbeelding van wilt hebben bovenaan ligt • Druk tegelijkertijd op Alt + PrintScreen’3 3
Als je het hele scherm wilt hebben, druk je alleen op PrintScreen.
7
Handleiding
•
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Kies in PowerPoint Bewerken (Edit) Plakken (Paste) en het venster staat in PowerPoint 4.
Opdracht 2 Open nu een nieuwe dia. Voeg vervolgens een plaatje toe aan je PowerPoint presentatie. Kies hiervoor een bekend kunstwerk van een schilder/beeldhouwer. Vertel ook iets over het desbetreffende kunstwerk. (Tip: gebruik de zoekmachine “google” om afbeeldingen van deze kunstenaar te vinden)
Tekenen in je presentatie Je kunt op alle dia’s tekenen. Voor grotere tekeningen is de opmaak alleen titel (Title Only) het meest geschikt. Onder de titel maak je dan je tekening. Onderin PowerPoint5 zie je een knoppenbalk met daarop termen als Tekenen, Autovormen, en kleuren en lijnen. Met behulp van die balk kun je een tekening maken op een dia. • Klik bijvoorbeeld op het rechthoekje en teken met de muis in de dia een rechthoek. Op dezelfde manier kun je een ellips en lijnen en pijlen tekenen. Ideaal voor schema’s. • In een figuur kun je tekst typen: klik op de figuur en begin te typen. • Door op de pijltjes naast de verfpot, de kwast of de gekleurde letter te klikken kun je de kleuren aanpassen. Onder AutoVormen (Autoshapes) en de subcategorieën vind je nog veel meer vormen die je op de tekening kunt invoegen: • sterren • spreekwolkjes (te vinden bij Toelichtingen) In al die vormen kun je tekst typen.
4
Je kunt deze ‘kopietjes van vensters’ ook plakken in een beeldbewerkingsprogramma, zoals Photoshop, om het te bewerken voor je het in PowerPoint plakt. 5 Als de menubalk Tekenen niet zichtbaar is, kies dan Beeld (View) Werkbalken (Toolbars) Tekenen (Drawing) om de werkbalk in beeld te krijgen.
8
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Erg handige Autovormen zijn de verbindingslijnen. Daarmee kun je een lijn trekken tussen twee of meer verschillende vormen. Als de verbindingslijn goed gekoppeld is aan de vormen, veranderen deze automatisch mee als je van één van de vormen van vorm verandert of verplaatst.
Opmaak van je presentatie Achtergrond, kleurencombinaties en versiersels De witte achtergrond is meestal niet wat je wilt. Wit is bovendien voor presentaties met de beamer niet de meest geschikte achtergrondkleur: oneffenheden op het scherm en in de beamer vallen meteen op en kunnen storend werken. PowerPoint kent het concept van het ‘ontwerpsjabloon’ (Design Template). Daarmee bepaal je in één keer de achtergrond, de lettertypen en een aantal standaard kleuren van je presentatie. PowerPoint heeft een aantal standaard ontwerpsjablonen. Je kunt ook zelf een ontwerpsjabloon maken. Als je je presentatie af hebt qua tekst en afbeeldingen, kun je het beste eerst je presentatie opslaan onder een andere naam voordat je met de opmaak begint, zo heb je in ieder geval de tekst van je presentatie veiliggesteld. Als je wilt experimenteren met het ontwerp van je presentatie en de achtergrondkleuren, kun je altijd opnieuw beginnen en voor een andere achtergrond etc. kiezen.
9
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Ontwerp toepassen PowerPoint maakt je dia’s op volgens een bepaald ontwerpsjabloon. Als je net bent begonnen met je presentatie is dat het Standaardontwerp. Een ander ontwerp toepassen gaat als volgt: • Kies Opmaak (Format) Diaontwerp (Slide Design). In de rechterkolom verschijnen de keuzemogelijkheden die je hebt. • Klik op een ontwerp om het op je hele presentatie toe te passen. o Als je het ontwerp alleen op de geselecteerde dia wilt toepassen, klik dan met de rechter muisknop op het gewenste ontwerp en klik op die optie. o Mocht je terug willen naar een presentatie zonder opmaak, kies dan weer het Standaardontwerp (Default Design).
kale dia
dia met ontwerpsjabloon
Kleurencombinaties kiezen In de ontwerpsjablonen die standaard bij PowerPoint zitten, kun je kiezen uit meerdere kleurenschema’s: • In de rechterkolom kun je in plaats van ontwerpsjablonen ook kiezen voor kleurenschema’s • Klik op de gewenste kleurencombinatie om die toe te passen op je presentatie6 Je kunt een kleurenschema zelf wijzigen: • kleurencombinatie: Klik onderaan de kolom Diaontwerp op Kleurenschema’s bewerken (Edit Color Schemes).
Opdracht 3 Kies nu een toepasselijk sjabloon voor je presentatie van de schilder/beeldhouwer (zie opdracht 2). Denk bij je keuze van een sjabloon ook aan de kleurcombinatie. Er zijn namelijk kleurcombinaties die niet goed samengaan, waardoor bijvoorbeeld je tekst niet goed te lezen is op het scherm.
6
Ook hier geldt: met de rechter muisknop klikken op een kleurenschema levert extra keuzemogelijkheden op.
10
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Animaties om de presentatie levendiger te maken Wanneer je een diavoorstelling op de computer geeft, heb je veel mogelijkheden om je presentatie in te richten. • Je kunt kiezen hoe je bepaalde gedeelten op het scherm wilt laten komen (bijvoorbeeld stapsgewijs of als een typemachine). • Je kunt overgangen instellen en bepalen wanneer je een volgende dia wilt laten zien (met de muisklik of automatisch na … seconden!). Al deze mogelijkheden vind je onder Diavoorstelling (Slide Show) Dia-overgang (Slide Transition)
11
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Experimenteer eens met de overgangen tussen de dia's: • Ga naar de diasorteerder Beeld (View) Diasorteerder (Slide Sorter) • Klik op de eerste dia. • Kies Diavoorstelling (Slide Show) Diaovergang (Slide Transition). Je krijgt nu een kolom aan de rechterkant waarin je de overgang kunt regelen. • Kies een overgang (bijv. splitsen horizontaal) en klik op 'overal toepassen'. • Je kunt de overgang automatisch na een bepaalde tijd laten gebeuren. o Kijk onder Naar volgende dia (Advance Slide) o vink Automatisch na (Automatically After) aan en stel de tijd in • Bekijk je presentatie via Beeld (View) Diavoorstelling (Slide Show)7 om te zien hoe de overgangen eruit zien.
Experimenteer ook eens met de verschillende soorten animaties: • Ga weer naar de diasorteerder en selecteer eerst alle dia's (Bewerken (Edit) Alles selecteren (Select All). • Kies Diavoorstelling (Slide Show) Vooraf ingestelde animatie (Custom Animation). of klik in de kolom Diaontwerp op Animatieschema’s • Maak een keuze uit een van de getoonde mogelijkheden • Bekijk daarna je presentatie via Beeld (View) Diavoorstelling (Slide Show) om te zien of de overgangen je bevallen.
Gebruik niet teveel verschillende overgangen en/of animaties in je presentatie. Pas op voor een kermis van verschillende animatietechnieken of storende achtergronden.
Opdracht 4 Open nu weer een nieuwe dia.Vertel hier enkele dingen over de schilder/beeldhouwer (zie opdracht), in welke periode hij leefde, waar hij heeft gewoond, etc. Doe dit puntsgewijs en pas ook enkele geanimeerde effecten toe.
7
Je kunt ook op F5 drukken om de presentatie te starten.
12
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Ordenen van je presentatie Onder het menu ‘Beeld’ zitten handige opties waarmee je een goed overzicht krijgt van je presentatie en waarmee je de volgorde van je dia's kunt bepalen. Ook kun je via de kleine knopjes links onderin voor deze overzichten kiezen.
Diasorteerder (Slide Sorter) In de diasorteerder (Slide Sorter) zie je miniatuur afbeeldingen van je dia’s. Door te slepen kun je de volgorde van je dia’s nog aanpassen. •
Een andere belangrijke functie van de diasorteerder is dat je sommige operaties op alle dia’s tegelijk wilt doen, bijvoorbeeld het vaststellen van de overgang. In de diasorteerder kun je alle dia’s selecteren (Druk op Ctrl+A) en vervolgens het overgangseffect kiezen. Kijk in de presentatieweergave hoe dat er uit gaat zien.
Dia’s bekijken in de presentatieweergave Voordat je de presentatie gaat geven is het goed om op je eigen computer te kijken hoe je presentatie eruit gaat zien. Bekijk daarom van tevoren je presentatie in de presentatieweergave. Dat gaat als volgt: • Ga naar de eerste dia (je kunt via Page Up en Page Down navigeren tussen je dia’s). • Druk op het kleine projectieschermpje linksonder in je beeld. Je eerste dia wordt nu beeldvullend weergegeven. • Je kunt ook Beeld (View) Diavoorstelling (Slide Show) kiezen via het menu • Met een (linker) muisklik kun ga je naar de volgende dia of naar volgende item op je dia als je animatie-effecten hebt ingesteld. Ook met de pijltjestoetsen kun je naar de vorige en volgende dia.
Opdracht 5 Bekijk nu je hele presentatie in de “diasorteerweergave”. Verwissel dia twee en drie van plaats. (de dia met het plaatje wordt nu de tweede dia en de dia met informatie wordt je derde dia). Ga nu naar de “presentatieweergave” en bekijk de presentatie als geheel
13
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Hand-outs en notitiepagina’s Via het menu Beeld (View) Normaal (Normal) kun je ook de notitiepagina’s bekijken. Als je onder je dia’s aantekeningen hebt gemaakt zie je die hier, steeds op een pagina met de bijbehorende dia. • • •
Kies Bestand (File) Afdrukken (Print)... Het venster Afdrukken verschijnt Kies hier wat je wilt afdrukken: o de dia’s (gebruik je meestal om er transparanten van te maken.) o hand-out (2, 3 of 6 dia’s per pagina), voor je publiek o notitiepagina, voor je eigen aantekeningen om bij de hand te houden tijdens de presentatie.
● Het is handig om voor de hand-outs meerdere dia's per pagina af te drukken. Het bespaart papier en geeft je publiek een overzicht van jouw presentatie op een beperkt aantal pagina's.
Tips voor het presenteren Voorbereiding presentatie •
• • • •
Als je de presentatie geeft op een plek waar je dat nog niet eerder gedaan hebt, controleer dan altijd: o welke versie van PowerPoint geïnstalleerd is o of er een beamer is o of je de presentatie moet meenemen op diskette / Cd-rom / USB-stick, op je UvA webruimte moet zetten, naar jezelf moet e-mailen of op een andere manier moet meenemen. Het is raadzaam om in alle gevallen een floppy of Cd-rom mee te nemen met je presentatie er op! o In het geval dat je een link naar een website hebt opgenomen in je presentatie: of er een internetverbinding is Oefen je presentatie het liefst met de beamer een keertje van tevoren. Maak notitiepagina’s voor jezelf. Hierop kun je de tekst, die je wilt uitspreken, toevoegen aan de dia’s. Je kunt zorgen voor hand-outs voor je publiek, zodat mensen tijdens je verhaal niet je dia hoeven over te schrijven, maar alleen hun eigen aanvullingen hoeven te noteren. Zorg dat je voorbereid bent op het onverwachte, zorg dat je alternatieven hebt (op papier of in de PowerPoint) als je b.v. een link naar een website hebt gemaakt, die opeens niet wil verschijnen (netwerkverbinding werkt niet goed)
14
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Tijdens het presenteren Muis: Klik links
Volgende dia
Klik rechts
Brengt een menu met mogelijke acties als vorige dia, stoppen, tekenen.
Wiel Toetsenbord: Pijltjestoetsen
Als je een wielmuis hebt kun je met het scroll-wiel voor en achteruit. Vorige/Volgende dia
PageUp / PageDown Vorige/Volgende dia ESC
Presentatie stoppen
Z (in Engelse versie: Zwart scherm B) •
•
• • • • •
Het is belangrijk dat je je positie goed kiest. Let daarbij op de volgende dingen: o Ga zo staan dat je je publiek goed aan kan kijken o Waar heb je de beamer staan en …sta je niet in de lichtstraal? o Heb je goed uitzicht op je presentatie, op het scherm of op een monitor? Zorg als het even kan voor een computer die voor je staat waarop jij de presentatie kunt volgen, dan hoef je niet steeds om te kijken. o Kun je de muis goed en snel bedienen? (muismat & lessenaar). Een draadloze muis is erg handig, zodat je niet steeds achter de computer hoeft te staan. Zorg ervoor dat je de dia’s niet gaat oplezen, maar zorg voor aanvullende tekst en voorbeelden bij de dia (als spiekbrief kun je notitiepagina’s maken bij je dia’s: aan de dia’s kun je de tekst toevoegen die je erbij uit wilt spreken of steekwoorden voor je verhaal) Hou zelf op papier het overzicht van je presentatie (de notitiepagina’s) bij de hand, dan word je niet verrast door een dia die je even vergeten was. Geef je publiek genoeg tijd om de dia’s te bekijken en las daarvoor stiltes in Ga er niet zonder meer vanuit dat illustraties voor zich spreken en licht deze dus toe Laat een illustratie alleen zien wanneer die je verhaal ondersteunt. Laat hem anders weer verdwijnen. Als je tijdens de presentatie op Z drukt (of op B als je een Engelse versie gebruikt) wordt het scherm zwart. Handig als je even de aandacht niet op het scherm gericht wil hebben. Nog een keer Z of B brengt de dia terug.
Wanneer je niet de beschikking hebt over een beamer, kun je de dia’s ook afdrukken (zwartwit/kleur), op transparant kopiëren en tonen met de overheadprojector. Een ander alternatief is de presentatie op het kleine scherm van je computer te geven, dit laatste werkt uiteraard alleen bij een zeer kleine groep toehoorders.
15
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Tekenen op het scherm Tijdens je presentatie kun je tekenen op het scherm om ergens de aandacht op te vestigen: • Klik met je rechter muisknop, er verschijnt een menu. • Kies Aanwijzeropties (Pointer Options) Pen (Pen) • Beweeg met ingedrukte linker muisknop over het scherm om te tekenen.
Presenteren in het algemeen Ten slotte nog een aantal punten waar je bij elke presentatie op moet letten (of je die nu met of zonder PowerPoint geeft): • Zorg voor een relevante inhoud en maak duidelijk wat nut/relevantie/toepassing van het onderwerp is. • Zorg dat het verhaal dat je bij je presentatie wilt geven een heldere structuur heeft • Zorg dat je je publiek boeit. Daarvoor kun je verschillende middelen gebruiken. Voorbeelden: o Luister je verhaal op met voorbeelden, vergelijkingen, mooie toepasselijke citaten, anekdotes en humor o Toon duidelijk je eigen interesse voor het onderwerp o Sluit aan bij de ervarings- en belevingswereld van je publiek • Zorg voor herhaling van belangrijke punten in je verhaal zodat die je publiek bijblijven. Zorg ook dat de rode draad door je verhaal steeds duidelijk is. • Houd je aan de tijd die er voor de presentatie gegeven is en geef niet te veel informatie • Let bij het spreken op de volgende dingen: o Spreek met een aangenaam en goed verstaanbaar volume o Spreek in een goed te volgen tempo o Articuleer goed o Spreek met een wisselende intonatie (levendig/ geen monotone stem) • Let bij je houding/positie op het volgende: o Kies ervoor om te staan of te zitten, maar wissel niet voortdurend van houding tijdens je presentatie. Dat oogt onrustig. o Zorg dat je materialen op orde zijn en in de buurt liggen. Op die manier wordt de aandacht niet onnodig afgeleid door gerommel met spullen o Zorg dat je niet met je handen staat te wiebelen. Je kunt iets in je handen nemen (b.v. je uitgeprinte notities bij de presentatie) of gewoon je armen langs je lichaam laten hangen. Armen of handen vallen pas op als je ze beweegt.
16
Handleiding
PowerPoint XP voor Academische Vaardigheden
Bijlagen 1. Meer informatie over presenteren Bij het samenstellen van deze handleiding is ook gebruik gemaakt van deze bronnen: • Spreken in het Openbaar - Bert Edens. (Prisma Taal). Utrecht: Het Spectrum (1994) • Presenteren - Theo Wubbels. Utrecht: Het Spectrum (1991) • Presentatiemythen, fabels over presenteren weerlegd – David Bloch. Academic Service (2002) • Doelmatig communiceren: Spreken in het openbaar – Klaas Wiertzema en Patricia Jansen. Bussum: Coutinho (1995)
2. Werken met een oudere versie van PowerPoint8 Dia’s aanmaken en vullen •
Als je een nieuwe dia aanmaakt, moet je eerst de indeling kiezen. Je krijgt een scherm Nieuwe dia waarin staat: ‘Kies een AutoIndeling’ •
•
Er zijn verschillende vaste indelingen (opmaakmodellen) voor dia’s, zoals: o Titeldia o Opsomming o Twee kolommen o Tabel o Tekst en grafiek o Grafiek o Illustratie
Kies een indeling (bijvoorbeeld 'titel' of 'opsomming') en klik op OK.
3. Afbeeldingen van internet opslaan op je computer Als je in Netscape of Internet Explorer een mooie afbeelding ziet, kun je het opslaan op je eigen computer om het later b.v. in te voegen in een PowerPoint-presentatie: • Klik met de rechter muisknop op de gewenste afbeelding. Een menu verschijnt. • Kies Afbeelding opslaan als (in een Engelse versie ‘Save image as’). • Kies waar op je computer je de afbeelding wilt opslaan en eventueel een andere naam. Je figuur wordt nu bewaard op jouw computer en je kunt het invoegen in PowerPoint zoals beschreven op pagina 7. Ook het kopiëren en plakken van een afbeelding op een internetpagina werkt: • Klik met de rechter muisknop op de afbeelding • Kies “Kopiëren” (Copy) • Ga terug naar je PowerPoint-presentatie en plak de afbeelding op je dia.
8
PowerPoint 97 of 2000
17