PLAN VAN AANPAK HANDLEIDING WATER- EN LANDSCHAPSONTWIKKELING IN HET STROOMGEBIED VAN DE BENEDEN EEMS

PLAN VAN AANPAK

HANDLEIDING WATEREN LANDSCHAPSONTWIKKELING IN HET STROOMGEBIED VAN DE BENEDEN EEMS

C01021.200822.011 30 AUGUSTUS 2013 aUTEURS: Arjan ter Harmsel Marion Nederbragt VRIJGAVE: bas Harmsen

ARCADIS NEDERLAND BV Het Rietveld 59a Postbus 882 7301 BC Apeldoorn Tel. 055 5815 825 Fax. 055 5815 599 2 www.arcadis.nl

INHOUD 1. INLEIDING

5

1.1 AANLEIDING

5

1.2 WAT VOORAF GING

5

1.3 HET PROJECT

6

1.4 HET RESULTAAT

6

1.4 LEESWIJZER

7

2. WAAROM ARCADIS?

9

2.1 MEERWAARDE ARCADIS

6

2.2 DE HIGHLIGHTS VAN ONZE AANPAK

9 11

3. AANPAK 3.1 SCHEMATISCH

11

3.2 STAP 0 INSPIRATIEBIJEENKOMST

11

3.3 STAP 1 INVENTARISATIE

13

3.4 STAP 2 VOORTGANGSGESPREK (1)

15

3.5 STAP 3 CONCEPT VAN DE HANDLEIDING

17

3.6 STAP 4 SCHETSSESSIES PER CASUSGEBIED

17

3.7 STAP 5 VOORTGANGSGESPREK (2)

19

3.8 STAP 6 LEITFADEN

19

4. ORGANISATIE EN KOSTEN

21

4.1 PROJECTTEAM

21

4.2 PLANNING

23

4.3 KOSTEN

23

4.4 SAMENVATTEND

23

BIJLAGE 1: REFERENTIES BIJLAGE 2: CURRICULA VITAE

LA N D K R E I S LE E R / WAT E R S C H A P H U N Z E E N AA’S

3

4

1. INLEIDING 1.1 AANLEIDING Het projectgebied is gelegen in het Duits-Nederlandse grensgebied in het stroomgebied van de beneden Eems. Deze regio wordt hoog gewaardeerd als het gaat om natuurbeleving en recreatieve mogelijkheden. Het landschap en vooral de watersystemen zijn echter de afgelopen decennia steeds meer afgestemd op de behoefte van de mens. Grondgebruik en watersystemen zijn daarmee steeds verder losgekoppeld van elkaar en van natuurlijke ontwikkelingsprocessen. Resultaat hiervan is een verlies aan biodiversiteit, een verslechterde waterkwaliteit en verstoring van de migratiemogelijkheden. Om deze negatieve ontwikkelingen tegen te gaan én om de Europese doelstellingen met betrekking tot biodiversiteit en de Kaderrichtlijn Water (KRW) te volgen, moeten de mogelijkheden worden onderzocht tot het verbinden van de verschillende leefgebieden aan weerszijden van de grens en moet er een handleiding (Leitfaden) komen voor landschapsontwikkeling in het stroomgebied van de beneden-Eems. Aangezien natuur zich niets aantrekt van politieke grenzen, wordt dit project in een brede, grensoverschrijdende dialoog en samenwerking uitgevoerd, waarin het van elkaar leren een belangrijk nevendoel is. Hoe worden in beide landen projecten opgezet en uitgevoerd, wat zijn hierin verschillen en leerpunten? Door in het proces ook deze aspecten te analyseren en evalueren, ontstaat een werkvorm waarin alle betrokken partijen leren van elkaars kennis en ervaringen en kan dit project tevens een goede voedingsbodem zijn voor nieuwe samenwerkingsverbanden in de toekomst!

1.2

WAT VOORAF GING

De handen ineen slaan en grensoverschrijdend werken aan regionale ontwikkeling waren de kerndoelstellingen van het INTERREG IV project ‘Vitaal Eems- en Aa’s gebied. Dat project, dat met name gericht was op het in kaart brengen van mogelijkheden binnen de regio, heeft veel ideeën en voorstellen opgeleverd die zijn gebundeld in een ‘ideeënreservoir’. Het project heeft duidelijk gemaakt welke onderwerpen binnen de regio leven en prioriteit verdienen en ook hoe op lokaal niveau een bijdrage geleverd kan worden aan het behalen van Europese doelstellingen (Europa 2020). Het is nu zaak om de resultaten uit het project ‘Vitaal Eems- en Aa’s gebied’ in te bedden in het verdere beleid van de Eems Dollard Regio. Er zijn daarom drie concrete vervolgprojecten geformuleerd op basis van de thema’s: 1. water, natuur en landschap 2. recreatie en toerisme 3. landbouw en energie


5

1.3

HET PROJECT

Voorliggend projectvoorstel gaat over de uitwerking van het eerstgenoemde thema, dat als projectnaam „Wateren Verbinden“ gekregen heeft. Binnen dit project wilt u een Handleiding uitwerken voor grensoverschrijdende wateren landschapsontwikkeling in het stroomgebied van de beneden-Eems. De andere thema uitwerkingen lopen separaat, maar parallel aan dit project. U heeft ons gevraagd een plan van aanpak op te stellen voor het opstellen van de handleiding. Een in onze ogen zeer boeiend proces, waarin u opnieuw uw partners* en de regio intensief wilt betrekken en waarin u grensoverschrijdend van elkaar wilt leren. Ditzelfde geldt voor onze eigen organisatie: ARCADIS Duitsland en ARCADIS Nederland gaan samen voor u aan de slag in dit mooie project. Binnen ARCADIS is volop gewerkt aan ARCADIS Europa, waarmee dit soort grensoverschrijdende samenwerking gefaciliteerd is. Betrokkenheid op lokaal niveau is één van de succesfactoren. Juist het globale of grootschalige karakter van nieuwe ontwikkelingen vraagt om een verankering op lokaal niveau. Of zoals de flyer ‘Vitaal Eems- en Aa’s gebied’ zo mooi omschrijft: “het zijn uiteindelijk de mensen op lokaal niveau die bepalend zijn voor het succes van Europa 2020”. Wij hebben veel ervaring met participatie van burgers, boeren, natuurbeheerders en andere lokaal betrokkenen en hebben deze kennis voor u in onze aanpak verweven. De handleiding wordt zo niet alleen een product van en voor overheden maar van iedereen.

* PROJECTPARTNERS: o.a. • • • • • • • • • •

1.4

Landkreis Leer (Lead Partner) en Landkreis Emsland Gemeenten Bellingwedde, Stadskanaal en Vlagtwedde Provincie Groningen, NLWKN, WSA e.d. Sielacht Rheiderland Staatsbosbeheer Unterhaltungsverband 104 „Ems IV“ Waterschap Hunze en Aa’s Visserij en Natuurbeschermingsorganisaties Landbouw organisaties, grondeigenaren Platform “Ems - Dollart, Naturlich!”

HET RESULTAAT

Met hulp van lokale en regionale spelers en middelen wordt alle relevante, beschikbare informatie en kennis geïnventariseerd en wordt een analyse gemaakt van de beleidsmatige en juridische randvoorwaarden. Welke belangen spelen een rol? Wat zijn de ‘spelregels’ gedurende het proces? Met welke beleidsmatige kaders dient rekening gehouden te worden? Deze vragen en meer worden hier beantwoord. Na deze eerste algemene analyse gaan wij dieper in op de lokale watersystemen, door middel van een nadere studie van de volgende drie casusgebieden:

6

•

Westerwoldse Aa

•

Ditzum-Bunder-Sieltief

•

Brualer Schloot / B.L.Tijdenskanaal

Binnen deze studie hebben wij aandacht voor de wensen van de verschillende betrokkenen, inventariseren wij de verschillende mogelijkheden en komen wij gezamenlijk tot een schetsontwerp. Hiermee wordt duidelijk welke maatregelen er mogelijk zijn en kunnen we een inschatting van de kosten maken. Daarmee wordt tevens het rendement duidelijk, waarmee gemeenschappelijke doelstellingen op het gebied van natuur en landschapsontwikkeling binnen de regio kunnen worden uitgevoerd en hoe waterbeheerkwesties kunnen worden opgepakt. Op basis van de resultaten uit de voorgaande stappen (analyse en studie) wordt een handleiding geschreven die de regio (en wellicht ook andere regio’s) kan gebruiken voor het plannen en realiseren van vergelijkbare maatregelen bij andere watersystemen. Bovendien zal de handleiding ook inzicht bieden in hoe het proces van voorbereiding, besluitvorming en implementatie aan weerszijden van de grens er uitziet. Ook uit het proces voortgekomen inzichten zullen wij hier nader beschrijven. Wat hebben we geleerd van elkaar? Wat nemen we mee en wat doen we de volgende keer anders?

1.5

LEESWIJZER

Dit document beschrijft en verbeeldt ons voorstel voor de aanpak van het project. Wij hebben hierin de volgorde aangehouden van de door u gevraagde werkstappen. De aanpak met een beschrijving van de werkstappen vindt u in hoofdstuk 3. In hoofdstuk 2 beschrijven wij eerst onze meerwaarde en de kern van onze aanpak. In hoofdstuk 4 kunt u lezen welke mensen aan het project gaan werken, hoe we het project organiseren, de planning en welke investering wij hiervoor van u vragen.


7

8

2. WAAROM ARCADIS? 2.1

DE MEERWAARDE VAN ARCADIS

ARCADIS is een advies- en ingenieursbureau waarbij wereldwijd meer dan 15.000 medewerkers werken. Wij hebben alle specialisaties die nodig zijn binnen uw project in eigen huis, waardoor de lijnen kort zijn. Voor uw project zullen wij onze waterspecialisten, landschapsarchitecten, ecologen, aquatisch ecologen geografen en planologen inzetten. We hebben veel ervaring met grensoverschrijdende projecten, vooral in de Duits-Nederlandse grensregio, van Limburg tot Groningen. Binnen Europa zoeken wij de samenwerking tussen de ARCADIS vestigingen steeds frequenter op. Hierbij willen wij net als u leren van elkaar en samen sterker staan in de Europese markt. Om een voorbeeld te noemen: onze Nederlandse visecoloog Wilco de Bruijne heeft vorig jaar samen met onze Duitse collega Marq Redeker en enkele Engelse collega’s kennis uitgewisseld over vismigratie. Zij hebben in alle drie de landen samen voorbeelden bezocht en de opgedane kennis binnen de organisatie verspreid. In onze aanpak treft u verschillende voorbeelden aan van onze projecten. Natuurlijk is elk project, ook uw vraag, uniek. Wij zien echter wel veel raakvlakken met andere door ons uitgevoerde projecten. Door het opnemen van projectreferenties met -plaatjes krijgt u tevens een beeld van het uiteindelijke product dat wij voor ogen hebben. Voor uw project hebben wij een projectteam samengesteld vanuit ARCADIS Nederland en ARCADIS Duitsland. Zo hebben wij mensen die zowel de Duitse werkwijze, weten regelgeving etc. kennen als de Nederlandse. De mensen die wij inzetten hebben ervaring met gebiedsprocessen en planvorming op zowel regionale als lokale schaal. ARCADIS heeft duurzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid hoog in het vaandel staan. Zo participeren wij o.a. in het IUCN Leaders for Nature netwerk: samen met andere bedrijven ontwikkelen en delen we kennis op het gebied van biodiversiteit en duurzaamheid. Wij zijn gedreven om tot een goed eindresultaat te komen, wat voor ons betekent: realiseerbaar, betaalbaar en beheersbaar. Onze bedrijfsslogan is niet voor niets: “Imagine the result”. Doordat ARCADIS ook projecten buiten realiseert, weten wij wat maakbaar is. Nadenken over beheer maakt vrijwel altijd onderdeel uit van onze projecten. Onze specialisten hebben veelal een praktische insteek, waardoor zij meedenken met de klant. Dit geldt ook voor onze creatieve landschapsontwerpers en –architecten. Zij staan voor schoonheid die maakbaar is.

2.2

DE HIGHLIGHTS VAN ONZE AANPAK

In deze paragraaf zijn de belangrijkste, onderscheidende punten in onze aanpak kort weergegeven. • BEELDMERK OF LOGO Wij vinden dat een aansprekend project, een aansprekend beeldmerk verdient. Een logo dat de identiteit en de kernopgave van het project goed verbeeldt en waar iedereen binnen het gebied zich mee verbonden kan voelen. Wij hebben gekozen voor de lepelaar. De lepelaar foerageert op stekelbaars die tussen zoet en zout migreert. Deze vogel is verbonden met natte milieus en kent geen grenzen maar leefgebieden. Dit is tevens de metafoor die we willen inzetten voor het gebiedsproces: grensoverschrijdend kijken naar leefgebieden.


9

• ECOLOGIE & LANDSCHAPSONTWERP Uw project vraagt om een combinatie van water/ecologie en landschapsontwerp. De afstemming hiertussen vraagt om een interactieve werkvorm, waarbij input direct wordt vertaald naar ontwerp en andersom. Zo werken we in de interactieve schetssessies (schetsschuiten) met u en andere betrokkenen, maar zo werken wij ook intern bij de uitwerking van de schetsen. Zowel onze projectleider als specialisten zijn goed thuis in deze werkwijze. Ieder projectteamlid heeft zijn eigen rol en zorgt dat hij of zij de relevante voorkennis in huis heeft. • FACILITEREN LEERPROCES Het leren van elkaar is een belangrijke nevendoelstelling van het project. Natuurlijk is het zo dat iedereen van elk project leert, simpelweg door het project te doorlopen. Wij willen echter het leerproces structureren en faciliteren. Zo willen wij in de startfase van het project met u in gesprek over de wederzijdse leerdoelen. Wat verwacht u van het project, waar bent u benieuwd naar? Door deze punten vast te leggen kunnen we hier specifiek aandacht voor (blijven) hebben gedurende het proces. Wij kiezen voor een aanpak waarbij we niet pas achteraf evalueren wat we geleerd hebben, maar waarbij we onderweg, gedurende het gehele traject stil staan bij de leermomenten. Als ‘inspiratiebooster‘ willen we bij de start van het project inspirerende sprekers uitnodigen. Zo denken wij aan iemand die beeldend kan vertellen over de geschiedenis van het gebied. Daarnaast willen we een spreker uitnodigen, die thuis is in de cultuurverschillen tussen Nederlanders en Duitsers. Deze kan de onderlinge discussie over de verschillende werkwijzen in Nederland en Duitsland inleiden en voeden met voorbeelden. Naast dat dit erg vermakelijk (want herkenbaar!) is en direct leidt tot een ontspannen sfeer, vinden we het ook heel nuttig om vanaf de start van het project oog te hebben voor deze verschillen. Zo is er meer begrip voor elkaars werkwijze of standpunt en worden ongemakkelijke situaties voorkomen. • PRODUCT We werken toe naar een praktische en beeldende handleiding. De handleiding geeft zowel richtlijnen voor het proces als voor concrete (her)inrichting of ontwikkeling. De handleiding is het gehele planproces in opbouw en wordt met elke werkstap meer gevuld. Het ordenen van alle beschikbare data is hierin een belangrijke stap. De drie casestudies hebben betrekking op waterlopen met elk een eigen typering. De planuitwerkingen voor deze waterlopen zijn voorbeelduitwerkingen voor andere, vergelijkbare typen waterlopen binnen het plangebied van de beneden - Eems.

10

3. AANPAK 3.1 SCHEMATISCH Als ‘mindmap’ bij het schrijven van ons plan van aanpak hebben wij onze aanpak eerst in het schema op de volgende pagina opgezet. De complexiteit van de opdracht vraagt om een samenspel van inhoud en proces. In onze aanpak verweven wij daarom op doeltreffende wijze een product-, proces- en inspiratielijn:

proceslijn

inspiratielijn

productlijn •

De productlijn is gericht op het doorlopen van de werkstappen om te komen tot het gevraagde resultaat (de handleiding);

•

De proceslijn is gericht op de communicatie met u, uw partners en de stakeholders binnen de casusgebieden;

•

De inspiratielijn is gericht op het faciliteren van het van elkaar leren en elkaar inspireren.

In de beschrijving van de werkstappen in onze aanpak hebben wij vastgehouden aan de door u gehanteerde werkstappen op inhoud (de productlijn) en beschrijven wij hierbij tevens de processtappen (proceslijn en inspiratielijn). U hebt aangegeven tijdens twee voortgangsgesprekken de invulling van de daarop volgende stappen te willen bespreken. Dit nemen wij over. Wel hebben wij reeds nu een voorlopige invulling gegeven aan alle werkstappen zodat er een compleet beeld ligt van de door ons voorgestelde aanpak.

3.2 STAP 0 INSPIRATIEBIJEENKOMST In smalle zin start het project met een startoverleg tussen ons en uw kernteam. Als brede start van het project stellen wij vervolgens een Project Start Up plus (PSU+) voor: een inspiratiebijeenkomst als aftrap voor het proces dat we met elkaar gaan doorlopen. De deelnemers zijn naast u als opdrachtgever en het ARCADIS kernteam als opdrachtnemer, ook de projectpartners. Tijdens de bijeenkomst maken wij nader kennis, vindt er afstemming plaats over de aanpak en de planning en maken wij werkafspraken. Hierbij willen wij tevens de wederzijdse leerdoelen inventariseren en bespreken. De plus zit ‘m in de toevoeging van inspiratiepunten aan de agenda, die ingeleid worden door een aantal sprekers: •

Een spreker die op inspirerende wijze de historie van het grensgebied beschrijft;

•

Een spreker die met aansprekende voorbeelden ingaat op cultuurverschillen.

Graag brengen wij tevens een gezamenlijk veldbezoek aan het plangebied. Dit kan aansluitend aan de bijeenkomst. Ook is het mogelijk om de bijeenkomst met het veldbezoek te integreren, waarbij we door het plangebied trekken en op een aantal plekken stoppen, waar een spreker zijn inleiding geeft. De nadere kennismaking, het meer leren over het gebied en over elkaar vormen de onderleggers voor het proces en de basis voor de drie casusprojecten, waar we met elkaar invulling aan gaan geven. Wij maken een verslag van de werkafspraken. De uitkomsten van de inspiratiebijeenkomst zullen uiteindelijk een plek krijgen in de handleiding.


11

proceslijn

Kennismaking opdrachtgever, opdrachtnemer, projectpartners

inspiratielijn

productlijn

Stap 0: start werkafspraken

inspiratiebijeenkomst cultuurverschillen leerdoelen

Stap 1: inventarisatie plangebied in hoofdlijnen planologisch, juridisch en wettelijke kader stakeholdersanalyse per deelgebied welke partijen krachtenveld ideeënreservoir

gebiedsvisies bespreken casusgebieden met projectpartners

Casusgebied 1 Casusgebied 2 inventarisatie en inventarisatie en analyse data & analyse data & veldbezoeken veldbezoeken

Casusgebied 3 inventarisatie en analyse data & veldbezoeken

Stap 2: voortgangsgesprek resultaten tot nu toe planning vooruitblik vervolgstappen

terugkoppeling leerdoelen wat geleerd? wat meenemen en wat anders?

Stap 3: concept van de handleiding inleiding / kaders stakeholdersanalyse basiskaarten / bouwstenen

schetssessies met projectpartners en stakeholders

evaluatie schetsschuit wat geleerd? wat meenemen en wat anders?

terugkoppeling schetsontwerpen met projectpartners en stakeholders

terugkoppeling leerdoelen wat geleerd? planverschillen?

Stap 6: handleiding Opstellen definitieve handleiding

12

Stap 4: schetssessies gebied 1 schetsschuit

gebied 2 schetsschuit

gebied 3 schetsschuit

Stap 5: voortgangsgesprek resultaten schetsschuiten planning afspraken vervolgstap

e telijk fees g verin ople

3.3

STAP 1 INVENTARISATIE

• INVENTARISATIE EN ANALYSE VAN DE BESTAANDE SITUATIE Er is heel veel informatie over het gebied voorhanden. We beginnen het project dan ook met het inventariseren en analyseren van de beschikbare gegevens. We gaan er van uit dat u ons een volledig overzicht kunt geven van de beschikbare informatie en deze informatie digitaal aanlevert. We abstraheren deze informatie tot een aantal gebiedsdekkende basiskaarten die de opbouw en structuren van het gehele plangebied in hoofdlijnen in beeld brengen, waaronder: •

Historische kaart

•

Topografische kaart

•

Bodemkaart

•

Landschapsstructuurkaart

•

Recreatiekaart (belangrijkste routes en gebieden)

•

Watersysteemkaart

Daarnaast vindt er een bureauscan plaats van flora en fauna in het plangebied, via de hiervoor beschikbare kanalen (waarnemingen terreinbeheerders, natuurloket, gegevens projectpartners etc.). Voor de waterlopen die als casus dienen in het project wordt een aanvullende inventarisatie en analyse uitgevoerd met een meer gedetailleerd karakter. Van belang is dat van elke waterloop de kennis en het detailniveau op gelijk niveau wordt gebracht. Van de waterlopen en een zone van 500 meter aan weerzijden willen we in beeld brengen: •

Waterkwaliteit

•

Profiel, debiet etc.

•

Aanwezige flora en fauna

•

Aanwezige objecten en obstakels (stuwen, bruggen, duikers etc.)

•

Taluds

•

Beplantingen

•

Eigendomssituatie

•

Naburige habitats en de kwaliteit hiervan

Dit is onze samenvatting van de door u genoemde gegevens in de projectbeschrijving. Informatie wordt gehaald uit beschikbare gegevens en gezamenlijke veldbezoeken door onze ecologen en landschapsontwerpers. Wij gaan geen (aanvullende) metingen verrichten. Ons veldwerk bestaat uit maximaal 2 dagen veldbezoek per watergang, waarbij met name de beschikbare gegevens buiten worden geverifieerd en waarbij we gezamenlijk kijken naar huidige kwaliteiten, kansen (natuur- en landschapsontwikkeling, mogelijke KRW maatregelen), potenties / compensatiemogelijkheden (habitattypen) en knelpunten. We kijken dus niet in detail maar vanuit vogelvluchtperspectief (door de ogen van de lepelaar!) naar deze waterlopen om te komen tot een landschapsecologisch beeld. De resultaten van de werkstap worden vastgelegd in een rapportage. Daarnaast maken we een samenvatting in de vorm van een schema, waardoor de verschillende waterlopen overzichtelijk naast elkaar gepresenteerd worden. Ten behoeve van de schetsschuiten combineren we beschikbare data tot basiskaarten met waterkundige en landschapsecologische uitgangspunten en mogelijke profielen (bouwstenen).


13

14

• STAKEHOLDERANALYSE Samen met u willen we in de inventarisatiefase tevens een stakeholderanalyse per casusgebied uitvoeren. U heeft vanuit het voortraject al een goed beeld van de verschillende actoren en belanghebbenden. Samen met u bepalen we welke partijen relevant zijn per gebied, hoe deze partijen zich tot elkaar verhouden en welke belangen er spelen. Deze stakeholderanalyse verbeelden we uiteindelijk in een krachtenveldenschema (invloed versus belang). De stakeholderanalyse heeft tot doel te inventariseren wie we later bij de schetsschuiten willen betrekken en om er zeker van te zijn dat we alle beschikbare en meest actuele kennis en informatie meenemen. Ideeënreservoir Vanuit het Interreg IV project “Vitaal-Eems- en Aa’s gebied” heeft u een schat aan ideeën en voorstellen verzameld die zijn opgeslagen in een ideeënreservoir. Gelijktijdig met de stakeholderanalyse nemen we graag met u de inhoud van dit reservoir door en halen er de kansrijke ideeën binnen de drie plangebieden uit. Deze nemen we dan mee als input in de schetsschuiten (kansenkaart). • PLANOLOGISCH, JURIDISCH, WETTELIJK KADER De inventarisatie van het planologisch kader is vooral een bureaustudie, eventueel aangevuld met gerichte interviews met u of uw projectpartners. Doel is een volledig beeld te krijgen van het voor het projectdoel relevante Europees, Rijks, Waterschap, Provinciaal en Gemeentelijk beleid, bestemmingen, autonome ontwikkelingen en wettelijke kaders en zowel kansen als beperkingen inzichtelijk te maken. De resultaten worden vastgelegd in een rapportage, ondersteund met bestaand kaartmateriaal. Tevens wordt voor het gehele plangebied nog een basiskaart gemaakt met daarop de: •

Beschermde gebieden, Compensatiegebieden, Natura 2000 / EHS

Vanuit de inventarisatie van het planologisch, juridisch en wettelijk kader, zullen we ook conclusies trekken met betrekking tot verschillen in kaders tussen Nederland en Duitsland.

3.4 STAP 2 VOORTGANGSGESPREK (1) Samen met u bespreken en beoordelen we wat de voorgaande stappen inhoudelijk hebben opgeleverd en leggen de aanpak voor de volgende stappen vast. We kijken naar de planning en naar de leerdoelen die we hebben opgesteld. Wat hebben we tot nu toe geleerd en waar moeten we nog specifiek aandacht aan besteden? Het voortgangsgesprek is dus zowel terugkijken als vooruit kijken: zijn we nog met de goede dingen bezig?

Gebiedsvisies Op dit moment in het project zijn veel belangrijke aspecten per casus al goed in beeld. Om ervoor te zorgen dat het totaalbeeld niet verloren gaat, stellen wij voor om hier de afzonderlijke casussen opnieuw naast elkaar te leggen en te bespreken met de partners. Op deze wijze krijgen wij een goed beeld van belangrijke kansen en knelpunten binnen de verschillende casussen en zorgen wij ervoor dat opgedane ervaringen onderling gedeeld worden om zo het ‘leren van elkaar’ te waarborgen.


15

16

3.5 STAP 3 CONCEPT VAN DE HANDLEIDING (LEITFADEN) Voorafgaand aan de schetsschuiten maken we een concept van de handleiding, waarbij we de inhoudsopgave maken en enkele onderdelen al invullen zoals de (beleids)kaders, de basiskaarten en de stakeholderanalyse. De overige onderdelen worden pas later gevuld, maar zo is voor iedereen duidelijk waar we naar toe werken. Gaandeweg het proces raakt de handleiding dus steeds meer gevuld. Ook de resultaten van de ‘gebiedsvisies’ en de eerste ‘leermomenten’ worden in deze concepthandleiding opgenomen. In deze concept handleiding beschrijven wij wat we tot nu toe hebben geleerd gedurende het proces en welke aandachtspunten of mogelijkheden van belang zijn voor de vervolgstappen. Deze concept handleiding dient tevens als laatste ‘check’ alvorens wij beginnen met de schetsschuiten. Staan de neuzen nog steeds dezelfde kant op? Kloppen de door ons voorgestelde bouwstenen Zijn er nog belangrijke zaken waar we rekening mee moeten houden?

3.6

STAP 4 SCHETSSESSIES PER CASUSGEBIED

Per casusgebied gaan we een aparte schetssessie (schetsschuit) organiseren met de partners en de stakeholders. Het doel van de schetsschuit is vanuit de kansen en doelstellingen en binnen de kaders per waterloop samen te schetsen aan de gewenste maatregelen/inrichting. Aangezien in Nederland meer ervaring is met deze manier van gezamenlijk ontwerpen stellen wij voor de eerste sessie in Nederland te houden (Westerwoldse Aa), waarbij u de ruimte heeft om te ervaren hoe het proces verloopt. De drie gebieden kennen op dit moment een ander uitwerkingsniveau ten aanzien van planvorming. Door te beginnen met de Westerwoldse Aa, beginnen we tevens met een project dat tussen de andere twee projecten in zit; waar alle basisinformatie in detail voor handen is maar nog wel een concrete planuitwerking moet worden gemaakt. Na de eerste schetsschuit evalueren wij samen met u hoe deze ging en hoe we deze werkwijze gaan inzetten naar de volgende twee projecten. Naast de ontwerpopgave per deelgebied dienen de schetsschuiten ook als test van deze wijze van interactieve planvorming. De leerpunten nemen we mee in de handleiding. De schetsschuiten worden voorbereid en geleid door ons kernteam van projectleider, ecoloog en landschapsontwerper. We beginnen de schetsschuit met een korte presentatie van de inventarisatie- en analysefase, het doel en de kansenkaarten. De basiskaarten met waterkundige en landschapsecologische uitgangspunten en de mogelijke profielen die als bouwstenen dienen vormen belangrijke ingrediënten voor de schetsschuiten. We zien mogelijkheden om hier met drie ambitieniveaus te werken, S – M – L. Dit maakt het mogelijk om aan te sluiten op kansen en beperkingen in de directe omgeving. Na de presentatie wordt er onder leiding van één van de kernteamleden in groepen geschetst aan een plan. Dit kan thema-gestuurd zijn (bijv. een groep landschapsontwikkeling, een groep waterdoelstellingen en een groep natuurdoelstellingen) of deelgebied gestuurd, waarbij elke groep alle thema’s per stukje van het plangebied uitwerkt. Daarna volgt een presentatie van de resultaten van de groepen aan elkaar en een plenaire discussie hierover. Hiervan maken wij een verslag. Na de schetsschuiten werken wij de schetsen uit tot een schetsontwerp per waterloop met principeprofielen. Hierbij maken wij een kostenraming en planning ten aanzien van nadere onderzoeken, planuitwerking en uitvoering. De conceptschetsen koppelen we eerst nogmaals terug naar de partners en stakeholders om te verifiëren of de inbreng goed is verwerkt.


17

18

3.7 STAP 5 VOORTGANGSGESPREK (2) Samen met u bespreken en beoordelen we opnieuw wat de voorgaande stappen inhoudelijk hebben opgeleverd. Ook kijken we weer naar de leerdoelen, hoe we hier invulling aan hebben gegeven en welke verschillen (en overeenkomsten) tussen Nederland en Duitsland we in deze fase van het planproces zijn tegengekomen. We beoordelen samen de resultaten van de vorige werkstap: de schetsen per casusgebied. En we kijken weer vooruit: door samen de aanpak en inhoud van de volgende werkstap vast te leggen: de handleiding / Leitfaden.

3.8 STAP 6 HANDLEIDING (LEITFADEN) Het eindproduct wordt gevormd door de handleiding/Leitfaden. Deze is al opgebouwd en gevuld gedurende het proces en moet nu haar definitieve vorm krijgen. Hierbij moeten de drie lijnen: productlijn (inhoud), proceslijn (interactie, rol en afstemming projectpartners en stakeholders) en inspiratielijn (de leerpunten) samen komen. Wij denken aan de volgende inhoudsopgave: 1. 2. 3. 4. 5.

Analyse stroomgebied beneden-Eems (met de in paragraaf 3.3.1. genoemde gebiedsdekkende kaarten) Initiatiefnemers, Projectpartners en Stakeholders Planologische, juridische en wettelijke kaders Bouwstenen water-, natuur en landschapsontwikkeling Bouwstenen proces a. Leerpunten samenwerking b. Betrekken omgeving c. Aanbevelingen 6. Casusgebieden Westerwoldse Aa - Doelstelling - Schetsontwerp - Uitvoeringsprogramma (incl. kosten en planning) Ditzum – Bunder - Sieltief - Doelstelling - Schetsontwerp - Uitvoeringsprogramma (incl. kosten en planning) Brualer Schloot / BL Tijdenskanal - Doelstelling - Schetsontwerp - Uitvoeringsprogramma (incl. kosten en planning) De handleiding is een map die zowel in fysieke als digitale vorm beschikbaar zal zijn. Hierdoor is de handleiding gemakkelijk breed verspreidbaar via het wereldwijde web. Wij gaan er op dit moment van uit dat we u het eindproduct digitaal aanleveren, waarna u zelf het gewenste aantal handboeken kunt laten drukken. Het gereed komen van de handleiding is natuurlijk een feestelijk moment waar we graag op een bijzondere manier bij stilstaan. Daarnaast is het de afronding van een lang proces dat wij met elkaar hebben doorlopen. Wij stellen dan ook voor om de oplevering van de handleiding breed in de omgeving te delen en samen met u, het projectteam en de projectpartners op passende wijze het project af te sluiten. LA N D K R E I S LE E R / WAT E R S C H A P H U N Z E E N AA’S

19

20

4. ORGANISATIE EN KOSTEN In dit hoofdstuk presenteren wij ons projectteam, de planning en de kosten voor het uitvoeren van dit project.

4.1 PROJECTTEAM Het projectteam voor de uitvoering van deze opdracht is als volgt samengesteld: Naam Rol Arjan ter Harmsel Projectmanager Marq Redeker Plaatsvervangend projectmanager en aquatisch ecologie Marion Nederbragt Senior Landschapsontwerper

KERNTEAM

Daan Besselink Ecoloog Timo Cents Landschapsontwerper Bram van Mol Participatie en communicatie In dit team zijn alle benodigde expertises gebundeld. De CV’s van de leden van het projectteam zijn als bijlage 2 opgenomen. Alle leden van het projectteam zijn tweesprakig, met de kanttekening dat dit per persoon varieert. Het kernteam bestaat uit drie personen. Het kernteam bundelt Nederlandse en Duitse medewerkers van ARCADIS. Hiermee borgen wij optimale afstemming van de werkzaamheden. Tevens beschikt u als opdrachtgever hiermee over een landgenoot als aanspreekpunt. Het kernteam neemt deel aan alle overleggen en werkvormen. De overige leden van het projectteam worden ingezet naar behoefte. Arjan ter Harmsel is een ervaren projectmanager op het gebied van water en landschap. Na zijn opleiding Fysische Geografie aan de Rijksuniversiteit Utrecht, is hij 25 jaar werkzaam als adviseur en projectmanager (IPMA-C gecertificeerd). Vanuit zijn brede inhoudelijke basis is hij uitstekend in staat om dit projectteam te leiden tot het gewenste resultaat. Op grond van diverse projecten in het buitenland is hij gewend aan culturele verschillen in de aanpak van projecten. Op dit moment werkt hij bv. mee aan het grensoverschrijdende project boven-Slinge / Schlinge bij Winterswijk / Oeding. Centraal in zijn aanpak staat een systeemgerichte benadering, waarin mens en natuur samen op trekken. Marq Redeker is sinds 2010 Sector Leader Water Management van ARCADIS Duitsland. Hij is opgeleid aan de Fachhochschule Aachen (Bauingenieurwesen) en de Fachhocchschule Dortmund (Wirtschaft). Hij is zeer ervaren op het gebied van aquatische ecologie, vismigratie en hydrologie.

Marion Nederbragt, studeerde tuin- en landschapsinrichting aan Hogeschool Larenstein en werkt inmiddels ruim 18 jaar aan ruimtelijke plannen op verschillende schaalniveaus. Haar expertise ligt in integrale gebiedsplannen op het raakvlak van landschap, water en natuur, zoals landschapsontwikkelingsplannen en beekontwikkelingsvisies en - plannen. Zij heeft veel ervaring in het leiden van participatieprocessen. Of het nu met bestuurders, ondernemers of bewoners is; het schetsen aan plannen samen met belanghebbenden vindt zij een van de leukste aspecten van haar werk. Marion is een teamplayer, kan goed luisteren en weet structuur te brengen in zowel inhoud als proces.


21

Daan Besselink is aan de Wageningen Universiteit afgestudeerd in de aquatische ecologie en waterkwaliteit. Inmiddels heeft hij 12 jaar werkervaring als adviseur. Daan is thuis in de koppeling van proces en inhoud. Bij zijn huidige werkgever wordt hij gevonden vanwege zijn kennis en ervaring op het terrein waar gebiedsprocessen samen komen met de inhoud. Zoals bij natuurinrichting, watersysteemanalyses, vismigratie, monitoring, waterkwaliteit en beheer en onderhoud. Hij is sterk in het analyseren van multidisciplinaire opgaven, waarbij hij vaak een centrale rol vervult. Of het nu gaat om abstracte visievorming of concrete bestekstekeningen. Dit maakt hem een onmisbare schakel bij projecten over herinrichting en beheer & onderhoud, waarin hij feilloos schakelt tussen belangen, beleid en technische oplossingen. Timo Cents is betrokken bij een breed scala van projecten in heel Nederland. Hij heeft ruime ervaring in regionale planvorming en ruimtelijke opgaves waar natuur en ecologie van belang is, recente voorbeelden zijn: ‘Klimaatadaptatie Lauwersoog, Provincie Groningen‘, ’Regionale Visie en uitwerking Bornse Beek voor Waterschap Regge & Dinkel’, ‘Natuurontwikkeling Gorsselse Heide, en Masterplan Makkum voor de Provincie Friesland. Timo wordt met name ingezet voor de koppeling tussen ontwerp en verbeelding. Naast een gedegen ontwerpkwaliteit beschikt hij over een grote flexibiliteit. Hij speelt actief in op kansen en zoekt oplossingen voor knelpunten met de nodige creativiteit. Daarnaast begrijpt hij het totale werkproces van een grondige analyse tot aan het ploeteren in de klei. Hij is enthousiast, leergierig en gedreven en gemotiveerd om een opdracht tot een goed resultaat te brengen. Daarbij heb heeft hij relativeringsvermogen en gevoel voor humor. Bram van Mol MSc is afgestudeerd in Bos- en natuurbeheer, en Toegepaste Communicatiewetenschap aan de Wageningen Universiteit. Hierin heeft hij zich gespecialiseerd in de analyse en implementatie van (water)beleid en burgerparticipatie. Hij is sinds 2012 bij ARCADIS werkzaam. De kerntaken van Bram liggen in het analyseren en opstellen van beleidsdocumenten, en onderzoek naar implementatiemogelijkheden van maatregelen. Het creëren van draagvlak onder burgers en belangenorganisaties is zijn specialiteit. Hij is analytisch sterk en heeft goed gevoel voor bestuurlijke gevoeligheden. Hij weet complexe beleidstechnische documenten op eenvoudige en overzichtelijke wijze te presenteren waardoor deze goed en gemakkelijk te begrijpen zijn door derden en nietingewijden.

4.2 PLANNING Onze planning past binnen de door u aangegeven kaders. Daarbinnen hebben wij de planning als volgt Handleiding (Leitfaden) grensoverschrijdende wateren landschapsontwikkeling in het opgebouwd. De planning is gebaseerd op de huidige inzichten. In de voortgangsbesprekingen zullen stroomgebied van de Eems we planning per onderdeel vastleggen. Onderdeel

S

Startoverleg

X

Inspiratiebijeenkomst Inventarisatie gegevens

N

D

X

X

X

X

Kaders

X

Concept Handleiding Ontwerpsessies Voortgangsoverleg (2)

J

F

M

X

X

A

M

X

X

J

J

A

S

X

X

X

X X

Handleiding

X

X

planningstabel Tabel 2 Planning

4.3

N

X

Presenteren ontwerpen Evaluatie

O

X X

Stakeholder analyse Voortgangsoverleg (1)

22

O

KOSTEN

D

4.3

KOSTEN

De kosten voor het uitvoeren van deze werkzaamheden ramen wij op € 74.000,=. Dit bedrag is exclusief BTW en reprokosten, maar inclusief alle reis- en verblijfskosten. De raming is als volgt opgebouwd. No.

Onderdeel

0

Startoverleg

2.000

Inspiratiebijeenkomst

3.000

1

Inventarisatie gegevens

€

21.000

Stakeholder analyse

2.000

2

Voortgangsoverleg

3.000

3

Concept Handleiding

4

Ontwerpsessies

5

Voortgangsoverleg

3.000

6

Handleiding

9.000

Vertaling

3.000

7.000 21.000

kostentabel

Omdat dit project prima aansluit op onze speerpunten en de grensoverschrijdende samenwerking in Europa, zijn wij bereid om een eenmalige korting te geven van € 14.000,=. De kosten bedragen hiermee in totaal € 60.000,=. Uitgangspunten bij de kostenraming: •

Gebaseerd op uitvoering van de hiervoor genoemde werkzaamheden, met het daarbij opgenomen aantal overlegmomenten, besprekingen en werksessies;

•

Drukkosten maken geen onderdeel uit van de kostenraming. Wij leveren al onze producten in digitale vorm;

•

Door u gevraagde aanvullende werkzaamheden beschouwen we als meerwerk;

•

De algemene voorwaarden van ARCADIS zijn van toepassing.

4.4 SAMENVATTEND Volgens ons draait de kern van het project om een drietal behoeftes. Ten eerste wilt u alle aanwezige informatie en data op orde en overzichtelijk bij elkaar krijgen. Ten tweede wilt u het de 3 waterlopen een stap verder brengen; van WAT naar HOE. Hierbij is het van belang niet te blijven hangen in analyseren en ideeën opdoen, maar toe te werken naar concrete en uitvoerbare plannen. Tot slot wilt u leren van de ander door inzicht te krijgen in verschillen in aanpak aan beide zijden van de grens. Wij denken dat wij met ons plan van aanpak in alle drie de behoeftes voorzien. Daarbij zien wij uit naar een prettige samenwerking met u en uw partners.


23

BIJLAGE 1: REFERENTIES

Imagine the result

Grensoverschrijdende natuurontwikkeling en beheerplan voor Internationaal Natuurpark Bourtanger Moor - Bargerveen

Opdrachtgever: Provincie Drenthe Waterschap Velt en Vecht Locatie: Bargerveen Jaar van studie: 2012 Jaar van uitvoering: 2013 Trefwoorden • natuurontwikkeling • grensoverschrijdend project • NTERREG IV A progamma Deutschland-Nederland

> Opgave Het Bargerveen heeft het predicaat ‘Natura 2000 gebied’. Dit is momenteel de hoogste status die een natuurgebied kan krijgen. ARCADIS heeft opdracht voor het opstellen van het Natura 2000 beheerplan voor het Bargerveen. Daarnaast heeft ARCADIS ook de uitvoering en het toezicht gedaan voor de bufferzone bij Bargerveen West. Dit is een van de deelprojecten uit de samenwerking met Duitsland voor de duurzame ontwikkeling van natuur en landschap in het Internationaal Natuurpark Bourtanger Moor - Bargerveen. Met de uitvoering van het project geeft de provincie met haar partners invulling aan de waterhuishoudkundige inrichting van een buffergebied dat aangewezen is in de Herinrichting Emmen. Het Bargerveen is een 2.100 ha groot (hoog)veengebied in de zuidoosthoek van Drenthe, tussen Emmen en Nieuw-Schoonebeek. Maatregelen gelden ook voor Duitsland. Het Bargerveen is door Nederland in Brussel aangemeld als Natura 2000 gebied. Doel: hoogveenherstel. Het beheerplan formuleert dan ook omvangrijke maatregelen die er voor moeten zorgen dat het veen niet meer uitdroogt en op meer plaatsen een kans krijgt. Het project Inrichting Bargerveen West wordt in het kader van het INTERREG IV A progamma Deutschland-Nederland medegefinancierd door het Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en door provincie Drenthe, waterschap Velt en Vecht, Staatsbosbeheer en het rijk. Het wordt begeleid door het programmamanagement bij de Eems Dollard Regio. De bijdrage van het rijk komt uit de Programmatische Aanpak Stikstof.

Imagine the result

Gebiedsvisie, deeluitwerkingen voor waterlichaam de Bornsebeek Enschede, Hengelo, Borne

Opdrachtgever: Waterschap Regge & Dinkel, Gemeente Borne

Datum: Borne

> Opgave Waterlichamen in de stad met veel potentie voor natuur én beleving zijn er niet zoveel, ook voor Borne is deze vraag gesteld. Waterschap Regge en Dinkel heeft ARCADIS landschapsarchitectuur gevraagd om een bovenregionale visie op te stellen voor de Bornsebeek. De Bornsebeek is één van de waterlichamen waarvoor de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) van toepassing is. Naast de KRW spelen er nog meer zaken in en om de beek, die om aandacht vragen, zoals wateroverlast, staat van onderhoud van oevers en kunstwerken en het ecologisch functioneren van de beek en natuurlijk de bewoners langs de beek. ARCADIS landschapsarchitectuur heeft een definitief ontwerp gemaakt voor de wijk ‘Stroomesch’ waarbij het wonen aan de beek weer prominent wordt en als een meerwaarde wordt gezien.

Trefwoorden • gebiedsvisie • profielenboek • natuurontwikkeling • deeluitwerkingen • uitvoering

> Plan Het plangebied ligt in de wijk ‘Stroomesch’. Dit gebied biedt extra kansen om een meer natuur te ontwikkelen aan de beek. Door de retentie-opgave van de woonwijk op het waterlichaam te situeren ontstaat hier ruimte voor een klein parkje. Een park met veel water, natuurlijke oevers, bomeneilanden, stapstenen en wandelpaden. Kortom, een prachtige groene oase, ook voor de bewoners van de woonwijk. Het plan is in overleg met bewoners, waterschap en gemeente verder uitgewerkt.

Locatie: Borne

Imagine the result

Natuurontwikkeling en waterzuivering ‘De leemvallei’ Leek

Opdrachtgever: Gemeente Leek Locatie: Oostindië, Leek Jaar van ontwerp: 2008

> Opgave Oostindië fase 1.2 omvat 15 tot 20 hectare bebouwing en een centraal park. In dit park is een helofytenfilter gepland dat de waterkwaliteit van het inlaatwater op het gewenste niveau brengt. In het ontwerp van het wijkpark zijn de zuiveringsfunctie (helofytenfilter), de recreatieve functie (wijkpark) en duurzaamheid (hergebruik van 20.000 m3 vrijgekomen leem) samengevoegd ARCADIS heeft de Europese aanbesteding van dit project gewonnen. Deze bestaat uit een integraal planontwerp, een plan van aanpak, een beheer- en onderhoudsplan en de financiële aanbieding. > Ontwerp

Jaar van uitvoering: 2009

De Leemvallei: het park dat zowel als herkenbaar element in de nieuwe wijk Oostindie als ‘boven’ de wijk uitsteekt. Naast een prettige verblijfsruimte vormt het de recreatieve verbinding tussen de wijk en het buitengebied. De randen van het park worden gevormd door water en hoger gelegen helofytenfilters opgebouwd met leem uit het gebied.

Trefwoorden • natuurontwikkeling • waterzuivering • recreatie • ecologie

Taluds, ruige graslanden, rietkragen, plas-dras situaties vormen boeiende spelaanleidingen voor de kinderen uit de nieuwe wijken. In samenwerking met de scholen is er een vlinderroute bedacht en vormt de zuivering van water, door middel van een helofytenfilter, een goed voorbeeld van schoon water. Vanuit de wijk kijkt men naar de ruige, bloemrijke bermen met enkele elzen, die overgaan in de taluds van de filters.

Imagine the result

Strategie-ontwikkeling & Bouwstenenboek Methode landschap Deltaprogramma

Opdrachtgever: Planbureau voor de Leefomgeving Locatie: IJsselmeer Jaar van ontwerp: 2012 Trefwoorden • bouwstenenboek voor ontwikkeling • peilbeheer • strategieontwikkeling • ontwerpopgave

> Opgave Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en CPB voeren samen met het programmabureau van het Deltaprogramma IJsselmeergebied een MKBA uit. Het PBL heeft ARCADIS gevraagd een methode te ontwikkelen om de landschappelijke kosten en baten van nieuwe scenario’s voor de waterhuishouding van het IJsselmeergebied te bepalen. Ervaring met ontwerp en wateropgaven zijn belangrijke redenen om ARCADIS bij dit project te betrekken. Onderdeel van de uitvoering is een workshop met het programmabureau en deskundigen. > Aanpak De belangrijkste effecten van verhoging en verlaging van het waterpeil treden op in de kustzone en bij de waterfronten. Om effecten van toekomstige peilveranderingen te beoordelen is een kusttypologie opgesteld. Deze typologie beschrijft de kenmerken van de verschillende kustgebieden en waterfronten De typologie is uitgewerkt in een beeld dat de belangrijkste kenmerken in een oogopslag weergeef. Vervolgens zijn voor de verschillende typen kusten en havenfronten verschillende ontwerpstrategieën geschetst. De strategieën tonen ruimtelijk fysieke aanpassing aan het nieuwe peil. De ontwerpopgave is hier tweeledig. Enerzijds om mee te koppelen met andere plannen voor dijkversterking en anderzijds om kenmerken waarmee een kustzone zich onderscheid van andere te versterken. Het advies is daarom de rol van ontwerp te versterken in het proces om tot een visie en alternatieven voor het IJsselmeergebied te komen.

Infrastruktur.Wasser.Umwelt.Immobilien

Imagine the result

Planung eines Umgehungsgerinnes am Ellerwiesenwehr Auftraggeber:

Projektbeschreibung:

Landesbetrieb für Hochwasserschutz und Wasserwirtschaft Sachsen-Anhalt Flussbereich Sangerhausen

Der Gewässerverlauf der Wipper ist durch zahlreiche Querbauwerke gekennzeichnet. Eines dieser Querbauwerke ist das Ellerwiesenwehr in Mansfeld am Fluss-km 45+247. Die Stauanlage befindet sich im Eigentum des Landes Sachsen-Anhalt. Der vorhandene Grundschütz des Wehres mit seinem derzeitigen baulichen Zustand ist nicht mehr funktionsfähig und entspricht nicht dem aktuellen Stand der Technik. Des Weiteren ist die ökologische Durchgängigkeit der Wehranlage nicht gegeben. Die ARCADIS DEUTSCHLAND GMBH wurde vom Landesbetrieb für Hochwasserschutz und Wasserwirtschaft beauftragt, die Planungsunterlagen für den Umbau des Grundschützes zu erarbeiten. Die Planung umfasste ferner die Bemessung und Errichtung eines Umgehungsgerinnes und die Teilsanierung des Wehres. Mit der baulichen Umsetzung soll die Funktionstüchtigkeit der Wehranlage wiederhergestellt und die Fischdurchgängigkeit gewährleistet werden. Die alte Schützanlage befindet sich rechtsseitig und soll vollständig erneuert werden. Es ist geplant, 3 neue Schützöffnungen mit Schütztafeln, Notverschlüssen, Bedieneinrichtungen und Stahlbetoneinfassungen zu realisieren. Das Einleitbauwerk wird mit Spundwänden geplant. Das Umgehungsgerinne erhält 12 Schwellen und wird wie das Ausleitbauwerk zur Gewährleistung der aquatischen Durchgängigkeit aus natürlichem Sohlsubstrat und im Bereich der Durchströmungsöffnungen mit Wasserbausteinen ausgeführt.

Projektstandort: Sachsen - Anhalt , LK Mansfeld - Südharz Stadt Mansfeld Projektdaten: 2007 - 2011 Keywords: • Leistungsphase 1 - 4 Objektplanung • Baugrunderkundung und Gründungsberatung

AMS-Print 05-0269-01/10

• Entwurfsvermessung

0800 / 1123880 Internet: www.arcadis.de

Infrastruktur .Wasser .Umwelt .Immobilien

Imagine the result

Projektsteuerung Umsetzung EU-WRRL OWK Obere Helme Auftraggeber:

Projektbeschreibung:

Freistaat Thüringen, Landesamt für Umwelt Mit dem Inkrafttreten der Gewässerrahmenpläne und der dazugehörigen Maßnahmenpround Geologie (TLUG) gramme zur Umsetzung der EU-WRRL wurden diese behördenverbindlich. Es handelt sich bei o. g. Maßnahmenprogrammen daher um rechtliche Verpflichtungen des Landes, die Projektstandort: zudem innerhalb einer engen Frist umgesetzt werden müssen. OWK Obere Helme, zw. Talsperre Kelbra Die Maßnahmen zur Zielerreichung der EU-WRRL im OWK „Obere Helme“ sind bis 2015 und Stöckey abzuschließen. Projektlaufzeit: 2010 - 2013

Dabei sind im OWK „Obere Helme“ fünf Maßnahmenkomplexe (MK) zu beplanen.

Projektdaten:

Die ARCADIS Deutschland GmbH wurde durch die TLUG mit der Projektsteuerung (PS) für die Umsetzung der Planungen innerhalb der fünf MK beauftragt. Die Beauftragung umfasst die Steuerung der Planungen über die Leistungsphasen 1 – 4 § 55 HOAI sowie Projektsteuerungsleistungen bis zur Einreichung des Planfeststellungsantrages.

• Projektsteuerung • Qualitätssicherung • Terminmanagement • Kostenmanagement • Datenmanagement • Öffentlichkeitsarbeit • Hydraulische 2d-Modellierung • UVP-Vorprüfung

Die PS gliedert sich in organisatorische und technische Koordinierungsaufgaben aller Projektbeteiligten. Dazu wurden ein Internet basierendes Projektmanagementsystem (PMS) aufgebaut und den Projektbeteiligten zur Verfügung gestellt. Termin-, Kosten- und Datenmanagement laufen hier aktuell zusammen. Im Rahmen der Projektbearbeitung erfolgt die qualitative Sicherung aller Planungen in den MK 01 – 05. Die Planungsinhalte werden durch Öffentlichkeitsarbeit den betroffenen Grundstückseigentümern planungsaktuell vermittelt. Grundlage der weitergehenden Planungen wird das durch ARCADIS zu erstellende hydraulische Modell für die Ermittlung der relevanten Wasserspiegellagen im Hinblick auf Hochwasserereignisse sein.

AMS-Print 05-0269-01/10

Die Eingriffe im Zuge der geplanten Einzelmaßnahmen im und am OWK Obere Helme werden der Umweltverträglichkeits-Vorprüfung unterzogen.

0800 / 1123880 Internet: www.arcadis.de

Imagine the result

Glanerbeek Projektbeschreibung Die niederländische Waterschap Regge en Dinkel und die Salzgewinnungsgesellschaft Westfalen (SGW) führen gemeinsam ein grenzübergreifendes Wasserregulierungs- und Naturschutzprojekt aus. Westlich des Amtsvenn und an der Glanerbeek werden die natürlichen Wasserverhältnisse wieder hergestellt. Gleichzeitig wird ein Rückhalteraum für Hochwasser geschaffen. In den letzten hundert Jahren ist die Staatsgrenze immer mehr zur Barriere für den natürlichen Wasserverlauf geworden. Noch vor 20 Jahren wurde auf der Grenze zwischen dem niederländischen und dem deutschen Amtsvenn eine Rohrleitung verlegt, um das Oberflächenwasser abzuleiten. Sie ist im Laufe der Jahre undicht geworden und entwässert die Naturschutzgebiete beiderseits der Grenze und beeinträchtigt so die Regenwassermoore. Über eine halbe Million Euro wird in drei Einzelmaßnahmen investiert: - Wiederherstellung des ursprünglichen grenzüberschreitenden Bachverlaufs - Schaffung von Überschwemmungsflächen - Stilllegung der Rohrleitung Erbrachte Leistungen - Planungsarbeiten - Erstellen der Ausschreibungsunterlagen, Vergabeverfahren - Bauüberwachung / Bauoberleitung Kenndaten: - 13 ha, 700 m Gewässer, 40.000 m³ Rückhaltevolumen - 70.000 m³ Bodenbewegung - FFH-Gebiet, Naturschutzgebiet, Vogelschutzgebiet Kunde/Bauherr Salzgewinnungsgesellschaft Westfalen mbH & Co. KG Ort Borken Zeit Start der Beratung: Mai 2010 Ende der Beratung: Oktober 2011 www.arcadis.nl DE00868 27/01/2011

KONZEPT ZUR BESTANDSAUFNAHME NACH EU-WRRL IM KÜSTENGEWÄSSER MECKLENBURG-VORPOMMERNS

UMWELT

Auftraggeber: Landesamt für Umwelt, Naturschutz und Geologie Mecklenburg-Vorpommern (LUNG M-V) Projektstandort: Mecklenburg-Vorpommern Projektlaufzeit: 11/2003 – 02/2004 Keywords:

• Wasserrahmenrichtlinie • Küstengewässer Einteilung Oberflächengewässer Bsp. Einteilung in Wasserkörper

Projektbeschreibung: Mit dem Ziel, eine einheitliche Vorgabe für die Bestandsaufnahme von signifikanten anthropogenen Belastungen entsprechend der EU-WRRL im Küstengewässer Mecklenburg-Vorpommerns zu erstellen, wurde ARCADIS im November 2003 mit der Erarbeitung eines entsprechenden Konzeptes durch das LUNG M-V beauftragt. Untersuchungsgebiet war der Mecklenburg-Vorpommersche Teil der Küstengewässer der Deutschen Ostsee.

N G K G L F D F

Die Bestandsaufnahme von signifikanten anthropogenen Belastungen ist durch die Staatlichen Ämter für Umwelt und Natur in Schwerin, Rostock, Stralsund und Ueckermünde bis Ende 2004 in ihren jeweiligen Zuständigkeitsbereichen auf der Grundlage des durch ARCADIS erstellten Konzeptes geplant. ARCADIS

0800 / 1123880

Wesentliche Inhalte der Aufgabenstellung für die Konzepterarbeitung der Bestandsaufnahme der Küstengewässer Mecklenburg Vorpommerns waren: 1. Ableitung eines Kriteriums zur Abgrenzung von Wasserkörpern 2. Herleitung einer Definition zur landwärtigen Abgrenzung von Wasserkörpern 3. Recherche zur Datenlage zu anthropogenen Belastungen in den Küstengewässern 4. Erstellung eines Belastungskataloges 5. Erstellung von Erfassungstabellen für anthropogene Belastungen 6. Erarbeitung von Verfahrensansätzen zur Beurteilung von anthropogenen Belastungen

INTERNET: www.arcadis.de

AMS-PRINT 05-0753-09/04

BIJLAGE 2: CURRICULA VITAE

Curriculum Vitae

Naam Geboortedatum Nationaliteit Huidige functie

Daan Besselink 13 juli 1976 Nederlandse Adviseur water en ecologie

Daan Besselink is een enthousiast en bevlogen specialist met 12 jaar werkervaring als adviseur. Daarvoor is hij aan de Wageningen Universiteit afgestudeerd in de aquatische ecologie en waterkwaliteit. Daan is thuis in de koppeling van proces en inhoud. Bij zijn huidige werkgever wordt hij gevonden vanwege zijn kennis en ervaring op het terrein waar gebiedsprocessen samen komen met de inhoud. Zoals bij natuurinrichting, watersysteemanalyses, vismigratie, monitoring, waterkwaliteit en beheer en onderhoud. Daan heeft een kritische grondhouding, is creatief en durft buiten de gebaande wegen te denken. Hij is sterk in het analyseren van multidisciplinaire opgaven, waarbij hij vaak een centrale rol vervult. Of het nu gaat om abstracte visievorming of concrete bestekstekeningen. Dit maakt hem een onmisbare schakel bij projecten over herinrichting en beheer & onderhoud, waarin hij feilloos schakelt tussen belangen, beleid en technische oplossingen. Verder is hij betrokken en loyaal en werkt hij dan ook vanuit een open houding. Zowel met collega’s, opdrachtgevers als de streek. Hij signaleert inhoudelijke en politieke kansen en knelpunten en weet deze goed te verwoorden. Zo speelt hij een rol in consortia, bij gebiedsprocessen en bij complexe inhoudelijke projecten. Daarnaast heeft hij een vlotte pen, waardoor hij zowel binnen en buiten Arcadis gevraagd om stukken te schrijven en/of te redigeren.

Specialisme

Professionele lidmaatschappen

Opleiding

Aquatische ecologie, vismigratie, waterbeheer, herinrichting, gebiedsprocessen     

Vissennetwerk (extern) WEW (Werkgroep Ecologisch Waterbeheer) (extern) CoP Meandering (Werkgroep beekherstel en hermeandering) (extern) CoP Eco-engineering (intern) CoP Beleid en strategie (intern)

1997 – 2000 Wageningen Universiteit, Wageningen MSc. / Ir in milieuhygiëne, specialisatie aquatische ecologie en waterkwaliteit. Aanpalende vakken: visstandbeheer, landschap, vegetatie, bodemkunde. 1993 – 1997 Opleidingsinstituut Internationale Agrarische Hogeschool Larenstein, Velp. BSc / Ingenieur (ing.) in laboratoriumtechniek, specialisatie milieu-analyse 1988 - 1993 Opleidingsinstituut Nederrijn College, Arnhem. H.A.V.O.

Cursussen

2012: Bronherstel, Waterschap Regge en Dinkel. 1 dag. 2010: Cofey selfmanagement, DHV. Cursus gericht op wie je in de kern bent en waar je voor staat en gaat. 6 dagdelen. 2010: ABW, software financieel projectmanagement. 2 dagen.

ARCADIS

1

Curriculum Vitae - Daan Besslink

2009: Projectleiding, DHV. 6 dagen. Met name aandacht voor schakelen in stijlen van leidinggeven in verschillende situaties. 2009: Cradle 2 Cradle, EPEA Hamburg, Duitsland. Opleiding van 5 dagen tot gecertificeerd C2C adviseur. 2008: Masterclass Gebiedsontwikkeling, DHV. Masterclass onder begeleiding van senior Gerard van Santen, directeur SVGV. 2 dagdelen. 2007: Faciliteren, basis cursus DHV. 2006: Masterclass Adviseren, Leertouwer Van Dijk & U. Cursus van 6 dagen. De kern van het adviseren vanuit wie je bent. Waar sta je voor en wat zijn je kwaliteiten. 2005: De winnende offerte, basis cursus DHV. 2005: Issue Analyse, basis cursus DHV. 2004: Rapporten met Delta Denken, basis cursus DHV. 2003: Markt en Profilering, basis cursus DHV. 2002: Water in stedelijk gebied, de integrale aanpak. Stichting PHLO Wageningen. 3 dagen.

Werkervaring

Relevante rollen en projecten

2012 – heden: ARCADIS – Adviseur / PL water, ecologie en duurzaamheid 2003 – 2012: DHV – Adviseur / PL water, ecologie en duurzaamheid 2001 – 2003: DHV – Jr. specialist ecologie, waterkwaliteit en stedelijk water. Specialist / Projectleider ecologie en water 2001 - heden  Inrichting vooroever Rotterdamse Hoek, IJsselmeer, RWS, 2013  Watergebiedsplan de Tjonger, Wetterskip Fryslân, 2013  Milieu hygiënisch advies gebruik oppervlaktewater als bluswater Waterwolftunnel, prov. Noord-Holland, 2013  Strategisch advies KRW t.b.v. N2000 beheerplan boezems Kinderdijk en Zouweboezem, ws Rivierenland, 2012  Inrichtingsplan beekherstel, stedelijke waterberging en recreatie Veller II bij Barneveld (visie-DO) - gem. Barneveld, 2011-2012  Inrichtingsplan (visie-DO) beekherstel, waterberging en herstel natte natuurparel De Run, ws De Dommel, 2011-2012  Inrichtingsplan nevengeul met vistrap en uitloopgebied Molengoot/Vechtpark - ws Velt en Vecht (visie-bestek), 2011-2012  Flora- en faunawet toetsing effecten Zomerbedverlaging IJssel - RWS, 2012  Flora- en faunawet werkprotocollen vleermuis, bittervoorn en grote modderkruiper i.v.m. gasboringen - private partij, 2011  N2000 beheerplan IJsselmeergebied, algemeen deel - RWS, 2011  Inrichtingsplan beekherstel en waterberging Bakelse Aa (SO-VO) - ws Aa en Maas, 2011  Pilot Klimaat en Duurzaamheid bij beekherstel Graafsche Raam (PvE) - ws Aa en Maas, 2009-2010  Herinrichting Graafsche Raam (PvE-VO) - ws Aa en Maas, 2009-2010  Detachering Projectleider van vier KRW waterlichamen: gebiedsontwikkeling en herinrichting (visie-DO) - Ws Groot Salland, 20072010  N2000 ecologisch oordeel variatie & verdeling afvoerdynamiek Grensmaas - RWS Limburg, 2009-2010  N2000 Voortoets ontstening Overijsselse Vecht - ws Groot Salland, 2009  Inrichting EHS en water compensatie incl. wegwater en helofytenfilter N207 (visie-DO) - Provincie Zuid-Holland, 2007-2009

ARCADIS

2




                       

Beoordelingsmethodiek Overstroming Beekdalen (BOB) in consortium met Uni van Utrecht, Alterra, Deltares ws De Dommel en Rijn en IJssel SKB, 2008 - 2009 Herstel Natte Natuurparel Zonzeel (VO) - ws Brabantse Delta, 2007 – 2009 Inrichtingsplan Kleine Beerze-zuid (VO-DO) - ws De Dommel, 2007-2008 PL van 3 Integrale Gebiedsanalyses (IGA’s of GGOR analyses) samen met Nelen & Schuurmans - ws Brabantse Delta 2006 - 2008 Uitwerking MEP/GEP analyse, deelgebied West-Friesland - HH Hollands Noorderkwartier, 2006 - 2007 Inrichtingsplan eiland Meerkerk (VO) - gemeente Meerkerk, 2006 Beheerplan uiterwaarden Paaldere 't Wild (B&O) - RWS Limburg, 2006 PvE inrichtingsplan uiterwaarden Paaldere 't Wild (PvE) - RWS Limburg, 2006 Uitwerking KRW pilots Brabant en Amersfoort - Stowa, 2006 Ecohydrologische analyse 2 natte natuurparels - ws De Dommel, 20052006 PvE uiterwaarden Batenburg - RWS Limburg, 2006 Uitwerken MEP/GEP - Rijn-west, 2006 Vergelijking van N2000- en KRW-beleid - RWS, 2006 Inrichtingsvisie Kleine Beerze (visie) - ws De Dommel, 2005-2006 Programma van Eisen Essche Stroom (PvE) - ws De Dommel, 2005-2006 Ontwerp beekherstel Plan Ruiting (VO) - ws De Dommel, 2005 Inrichtingsvisie Essche Stroom (visie) - ws De Dommel, 2005 Inrichtingsplan Molenbeek (VO) - Gemeente Bergen op Zoom, 2004-2005 KRW normering 93 prioritaire stoffen - RIZA, 2004 Evaluatie 10 jaar natuurontwikkeling - Zuid-Hollands Landschap, 2004 Emissie Beheerplan (EBP) - WS De Dommel, 2003-2004 Diffuse Bronnenstudie Noordzeekanaal - RWS, 2003-2004 Integraal ontwikkelingsperspectief gekanaliseerde Hollandse IJssel - HH De Stichtse Rijnlanden, 2002-2003 Kwaliteitsimpuls Oostvoornse Meer - Gemeentelijk Havenbedrijf Rotterdam, 2002 Herinrichting-, beheer- en onderhoudsplan Hulshorsterbeken - ws Veluwe (VO-DO), 2001 - 2002

Specialist / Projectleider visecologie en vismigratie 2006 – heden  Visvriendelijk spui- en sluisbeheer Afsluitdijk en Houtribdijken, variantenanalyse en monitoring, Rijkswaterstaat, 2013  Monitoring vismigratie 9 vistrappen, waterschap Groot Salland, 2013  Ontwerp vispasseerbare drempels, vertical slots en bodemvallen bij De Run - ws De Dommel, 2011-2012  Ontwerp traploze nevengeul rond de Dommelse Watermolen - ws De Dommel, 2011 - 2012  Ontwerp verticalslot/bekkentrap Vechtpark / Molengoot - ws Velt en Vecht, 2011-2012  Second Opinion visretoursysteem Koelwaterinname - Nuon/Siemens, 2011  Ontwerp vispasseerbare drempels in de Bakelse Aa - ws Aa en Maas, 2011  Projectleider vismigratie beleidsplan ws Groot Salland (detachering), 2010  Second Opinion ontwerp vertical slot bij WKC Borgharen - Arbra b.v., 2010  Keuzenotitie, ontwerp en bestek bekkenpassage Soerendonk - ws De Dommel, 2008 - 2010  Ontwerp en bestek, bekkenvistrap Aa - ws Aa en Maas, 2009

ARCADIS

3




       

Keuzenotitie, voorontwerp, definitief ontwerp en bestek voor 6 vispassages [vertical slots, bekkenpassages en bodemvallen] - ws Veluwe 2009 Ontwerp en 3D modellering De Witpassage Bisschopswetering - ws Groot Salland, 2009 Ass. PL monitoring bekkenpassage en hevelpassage in de Maas bij Roermond - RWS, 2008 - 2009 Voorontwerp bekkenpassage Groene Peelvallei - ws Aa en Maas, 2009 Keuzenotitie type vispassage voor 4 passages in de Groene Peelvallei - ws Aa en Maas, 2009 Ontwerp en bestek visgeleiding koelwaterinlaat centrale Moerdijk - RWS, 2008 - 2009 Projectleiding monitoring hevelvistrap en bekkenpassage in de Maas RWS, 2008 - 2009 Keuzenotitie type vispassage voor 5 passages in de Aa - ws Aa en Maas, 2008 Ontwerp bekkenpassage en vertical slot Stuw Wijhe - ws Groot Salland 2006

Specialist / Projectleider waterbeheer 2001 - heden  PL voor drie GGOR projecten inclusief gebiedsconsultatie en het opstellen van de peilbesluiten, ws Scheldestromen, 2013  PL / Specialist voor de inventarisatie van 3 watergebiedsplannen, detacheringsconstructie, verantwoordelijk voor aansturing van 3 collega’s, HHDelfland, 2013  Specialist Watergebiedsplan de Tjonger, Wetterskip Fryslân, 2013  PL / specialist Integrale Water Gebiedsanalyse Niervaert (GGOR analyses) samen met Nelen & Schuurmans - ws Brabantse Delta 2006 – 2008  PL / specialist Integrale Water Gebiedsanalyse Rietkreek – Lange Water (GGOR analyses) samen met Nelen & Schuurmans - ws Brabantse Delta 2006 - 2008  PL / specialist Integrale Water Gebiedsanalyse Oosterhout – Waalwijk (GGOR analyses) samen met Nelen & Schuurmans - ws Brabantse Delta 2006 - 2007 Specialist / Projectleider duurzaamheid en C2C 2009 – heden  Adviseur normering Breeam Water - 2012  Visie op nieuwe zeesluis Ijmuiden - RWS, 2011  Paper Green Ports, eco habitats in nieuwe havens - DHV intern, 2011  Visie op duurzaamheid Land&Water - DHV intern, 2011  Nieuwe Enkeerdgronden, mogelijkheden voor lokale biobased economie en landschapsbeheer - SKB, 2010  Bezoekerscentrum Oostvaarderswold ontwerp - prijsvraag Staatsbosbeheer, 2010  Beekdalontwikkeling Graafsche Raam, duurzaam en klimaatproof - ws Aa en Maas, 2009-2010  Revitalisering afvalwater RWZI Soerendonk - ws De Dommel, 2008 – 2010  Cradle to Cradle werkweek / cursus – EPEA Hamburg, 2009 Specialist stedelijk waterbeheer m.n. 2001 - 2004  Afkoppelplannen, Rioleringsplannen, Waterhuishoudingsplannen, Waterplannen, Helofytenfilters.

ARCADIS

4

Curriculum Vitae


Opleiding

Timo (T.G.A.) Cents 16 september 1982 Nederlandse Landschapsarchitect

2007 - 2009

2004 - 2005

2002 - 2007

Master Urban Planning (Planologie) Faculteit Geowetenschappen, Universiteit van Utrecht te Utrecht Master Landschaftsarchitektur Neue Urbane Parks, Gartendenkmapflege, Freiraumplannung Technische Universitäte Berlin te Berlin Bachelor Landschapsarchitectuur Tuin –en Landschapsinrichting, Hogeschool Larenstein te

1999 - 2002

Aanvullende opleidingen

2009

2005

Specialisme

Arnhem MBO Groene Ruimte Profiel Bos, Natuur en Landschap, AOC de Groene Welle, te Zwolle Master Architecture and Preservation Course Splintering Urbanism, Kamla Raheja Vidynidhi Institute for Architecture, te Mumbai, India Bachelor Stedelijk Interieur Stedelijk meubel, Hogeschool voor Kunsten te Utrecht



Landschapsarchitectuur



Ruimtelijke inrichting Stedelijk en Landelijk gebied



Gebiedsontwikkeling (duurzame energie, multifunctionele landbouw, dorpsomgevingsplannen)

Talen

Werkervaring



Ruimtelijke kwaliteit rondom infrastructuur



Engels: mondeling goed, schriftelijk goed



Duits: mondeling goed, schriftelijk goed



Spaans: mondeling basis, schriftelijk basis



Frans: mondeling basis

September 2009 – heden ARCADIS Nederland BV, Landschapsarchitect 

2013,Voorlandoeveroplossing Houtribdijk, Pilotstudie, RWS



2013, Zandige Versterking Hondsbosche en Pettemerzeewering, Ontwerp, HHNK



2012, eco-engineering oplossingen voor de Noordelijke Waterschappen, Casestudies, RWS



2012, Masterplan, Schetsontwerp voor het nieuwe hoofdkantoor Triodos Bank, Join Ontwikkeling, Zeist



2012, Routenetwerk Deltapoort, Provinicie Zuid-Holland, Haalbaarheidsstudie voor de haalbaarheid van een routenetwerk

ARCADIS

1

Curriculum Vitae - Timo (T.G.A.) Cents

tussen zwijndrecht, barendrecht en ridderkerk 

2011, multifunctionele waterkering Flevoland, Waterschap Zuiderzeeland



2011, Gebiedsvisie Brouwersdam, gemeente Scharredijke Gebiedsvisie voor de brouwersdam en omgeving



2011, Recreatief netwerk voor Waterland, stichting de Speeltoren, Landschapsanalyse en advies voor recreatieve routes voor het gebied waterland, waarbij de historische ontwikkeling leidend is.



2011, Masterplan Makkum, gemeente Sud-west fryslan Masterplan en deeluitwerkingen om Makkum als toegangspoort van Friesland op de kaart te zetten.



2011, Gebiedsvisie Eemland, Provincie Utrecht Visie op het gebied van bodemdaling in de polder eemland, inzichtelijk maken van de situatie en een strategie ontwikkelen voor de toekomst

Januari 2007 – september 2009 DEN etc. Landschapsarchitectuur en stedenbouw Michiel den Ruijter 

Verschillende projecten op het gebied van wereldtentoonstellingen, Floriade-tentoonstellingen, Duitse Bundesgartenschauen, exposities en themaparken.

September 2005 – februari 2006 Lodewijk Baljon Landschapsarchitecten 

Ondersteuning bij stedenbouwkundige plan ‘Vathorst’ te Amersfoort.



Volledige technische uitwerking van het stedenbouwkundige plan Haarlem 023.

Software



Windows



Auto-Cad



GIS



Adobe Pakket



SPSS6

ARCADIS

2

Curriculum vitae NAAM

Ter Harmsel

VOORNAMEN

Arjan

GEBOORTEDATUM

6 mei 1965

NATIONALITEIT

Nederlandse

OPLEIDING



Gymnasium ß te Almelo (1977-1983).



Rijksuniversiteit Utrecht, Fysische Geografie. Specialisatie: Landschapsecologie, met als grote bijvakken hydrologie (LUW), milieukunde (module waterbeheer) en vegetatiekunde (1983-1988).



Battelle Research Laboratories, USA (1989).

Aanvullende studies: 

Senior projectmanagement (IPMA-C) en APM (ARCADIS)



Locatie ontwikkeling (ARCADIS)



Excellent Onderhandelen



Adviesvaardigheden (GITP).



Projectmanagement (Jansse & Koekoek).



Professional en management development (Grontmij).



Praktische toepassing milieuwetgeving.



Commerciële Training (DOOR-training).



Water in de stad (TU Delft).

SPECIALISME

Planvorming en inrichting groene ruimte, gebiedsgerichte processen

HUIDIGE FUNCTIE

Senior projectleider Groene Ruimte en Water Lid GKN ARCADIS Global

PROFESSIONELE

Lid NVA, KNAG/KTFG

LIDMAATSCHAPPEN TALEN

Engels (goed), Duits (goed) en Frans (matig)

WERKERVARING

1999-heden, ARCADIS, senior Projectleider 1995-1999, Grontmij Advies & Techniek, adviseur waterbeheer 1992-1995, Grontmij Advies & Techniek, adviseur milieu 1990-1991, Centrum voor Milieukunde Leiden, DEMNAT-model (anti-verdroging)

ARCADIS

1

CURRICULUM VITAE

Als projectleider / adviseur de volgende projecten:

PROJECTEN

Natura 2000 

Adviseur in projectteam N2000 / TOP van provincie Utrecht, Provincie Utrecht, accent op Oostelijke Vechtplassen, Bethunepolder en Nieuwkoopse Plassen



Kwaliteitsborging thema grondwater in beheerplannen N2000 in Overijssel, Provincie Overijssel (2009)



Onderdeel water (GGOR fase 1) voor beheerplan Natura 2000 gebied Vecht – beneden Regge, waterschap Velt en Vecht i.s.m. Regge en Dinkel en Groot Salland



Projectmanagement aspect Water voor alle Natura 2000 gebieden in Twente, waterschap Regge en Dinkel



GGOR voor het Actiegebied Hatertse Vennen, waterschap Rivierenland, 2007

Landelijk Gebied 

Beleidskader Vecht: integratie water en groene opgaven, afwegingskader a la RvR, (loopt)



Verkenning alternatief beheer voor Vechtdal, “Vechtbeheer BV”, 2011



Visie Landbouwontwikkelingsgebieden Olst-Wijhe, Deventer, Hellendoorn, Dinkelland, 2007- 2012



Gebiedsvisie West Tubbergen, uitwerking reconstructie, gemeente Tubbergen, 2006



‘De Doorbraak’, Regge en Dinkel, plan om waterstromen te scheiden, gekoppeld met realisatie van een ecologische verbindingszone. Betreft het vinden van een door het gebied gedragen tracé en inrichting van ruim 10 km lengte, gelegen in het gebied van de Pilot Hart van Twente.



Milieukwaliteit Landelijk Gebied Overijssel (Reconstructiewet), gebiedsdekkend onderzoek naar de milieukwaliteit per thema en in onderlinge samenhang alsmede de mogelijke maatregelen op onder andere landbouwbedrijven (i.s.m. het CLM en DLG).

Waterbeheer / KRW 

Integraal verbeterprogramma regionale keringen, waterschap Rivierenland (loopt)



Grensoverschrijdend concept Boven-Slinge / Schlinge, waterschap Rijn en IJssel / Bezirksregierung (loopt)



Visie en inrichtingsplan KRW Waterlichaam Bolscherbeek (loopt)



Evaluatie beleidsregel Wateraanvoer, waterschap Zuiderzeeland (loopt)



Monitoring effecten aanleg Doorbraak op grondwaterstanden, m.b.v. Menyanthes



Analyse verzilting Gujarat, India i.s.m. TNO / IGRAC / TU-Delft (loopt)



Afleiding MEP/GEP waterlichamen Rijn-Oost, 2007

ARCADIS

2

CURRICULUM VITAE



Stroomgebiedsvisies Gelderland in het kader van Nationaal Bestuursaccoord Water (i.s.m. Accanto), 2002



Flood management plan Jijia River basin, Romania, 2005



Risk Analysis in Flood in Management in Czech Republic, in opdracht van Partners voor Water (i.s.m. TNO Bouw), 2003



Ruimte voor waterberging: onderzoek naar de mogelijkheden voor waterberging alsmede de wijze waarop deze tot stand kunnen worden gebracht in de regio (opdracht Commissie WB21), 2002



Analyse waterbeweging Ketelmeer / Zwarte Meer als randvoorwaarde voor de primaire keringen Kampereiland / Ramspol

Stedelijk gebied 

Herinrichting Berkelpark, gemeente Zutphen en waterschap Rijn en IJssel (loopt)



Duurzaam omgaan met de ondergrond, gemeente Zwolle (loopt)



Verplaatsing Bedrijventerrein Beukenlaan Renkum, i.k.v. ontwikkeling ecologische verbinding Rijn – Veluwe.



Inrichtingsvisie Vossenbeek, beek in stedelijk gebied Hengelo (ov.)



Landesgartenschau Losser-Gronau 2003. Ondersteuning van de gemeente Losser bij haar inbreng in de totstandkoming en organisatie van de LAGA 2003. Vormgeven van de projectorganisatie en deelnemen aan projectgroep etc.



Structuurvisies en locatie-onderzoeken gemeenten/ bedrijven.



Cursussen GGOR voor LTO-leden en terreinbeheerders samen, in

GGOR / Grondwater opdracht van LTO-Noord en Natuur & Milieu Overijssel, in samenwerking met de Overijsselse waterschappen (2006 en 2007) 

Draaiboek implementatie GGOR bij Wetterskip Fryslan



Handreiking GGOR voor de provincie Gelderland en de Gelderse waterschappen, 2008



Instrumentarium Waternood: in opdracht van STOWA ontwikkelen van een instrument waarmee de waternoodsystematiek kan worden toegepast door regionale waterbeheerders (i.s.m. Alterra).

MER 

Thema bodem & water voor MER N18, RWS (2007-2009)



Dijkverbetering Achter Ramspol, projectmanagement van dijkverbetering over een traject van 15 km.



MER/Ontwerpplan Kadeverbetering Kattendiep/ Ramspol.

Juni 2011

ARCADIS

3

Curriculum Vitae


Opleiding

Bram van Mol 26 januari 1987 Nederlandse Specialist stedelijk water

2010 - 2012 2005 -2010

Cursussen

Specialisme Professionele lidmaatschappen Talen Werkervaring

2012 2012

Wageningen Universiteit MSc. Toegepaste Communicatiewetenschap Wageningen Universiteit BSc. Bos- en Natuurbeheer ARCADIS – Interne opleiding vGRP ARCADIS – Kostendekking rioleringszorg volgens BBVnotitie riolering

Beleid en Communicatie, Burgerparticipatie, Proces facilitatie KLV – Wageningen Alumni Network

Nederlands, Engels, Duits ARCADIS Nederland BV, Trainee Stedelijk Water Juni 2012 – tot heden Europese Projecten: -KIC Climate: Blue Green Dreams: Marktanalyse Marktonderzoek naar de mogelijkheden voor het ontwikkelen van ‘BlauwGroene oplossingen’ voor klimaatadaptatie binnen Europa. -KIC Climate: Land- and Watermanagement: Marktanalyse Marktonderzoek naar de mogelijkheden voor het inpassen/ontwikkelen van nieuwe innovatieve en integrale methoden voor duurzamer landen waterbeheer. -Coaching studentenwedstrijd ‘Floodcontrol 2012’ 24h pressure cooker Coaching en intensieve procesbegeleiding gedurende een 24-uur durende denktank over omgaan met overstromingsrisico’s. Uiteindelijk gewonnen met het concept: ‘Bangkok Be Aware’ Projecten: -vGRP Geldermalsen Opstellen beleid, en financiële analyse tbv. het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan voor gemeente Geldermalsen -Grondslag Rioolheffing Dalfsen Inventarisatie, evaluatie en doorrekening mogelijke heffingsmaatstaven tbv. heffingscriteria ‘de vervuiler betaalt’ -Waterplan Dinkelland Tubbergen Opstellen waterplan voor de gemeenten Dinkelland en Tubbergen ARCADIS

1

Curriculum Vitae - Bram van Mol

-Onderzoek burgerbeelden bij waterkwaliteit gemeente Zwolle Uitgebreid onderzoek naar de mogelijkheden tot burgerparticipatie in het besluitvormingsproces tbv. van het inpassen van burgerbeelden in toekomstige beleid- en beheersmaatregelen. -Quickscan filtratie-/bezinkvoorziening HWA Tynaarlo Onderzoek naar de mogelijkheid tot inpassen van een filtratie/bezinkvoorziening ten behoeve van HWA. Dodewaard -Dimensionering opvang- transportvoorziening Dodewaard Dimensionering van een afvoervoorziening tbv. afwatering van een naastgelegen perceel -Quickscan BREEAM certificering Onderzoek naar de haalbaarheid van BREEAM certificering op punt POL – 5: omgaan met overstromingsrisico’s -BRP Rhenen Evaluatie en beschrijving beleidsaspecten Afstudeerscriptie: Multi-Level Governance and –Games within the Dutch Water Framework Directive Afstudeeronderzoek naar het implementatie proces rondom de KaderRichtlijnWater. Met daarin de focus op stakeholder-interactie tussen verschillende beleidsniveaus. Bachelorscriptie: Citizen participation and local opposition in natural resource maangement Afstudeerscriptie over de rol van burgerparticipatie bij lokale implementatie van natuurbeheer.

ARCADIS

2

Curriculum Vitae


Opleiding

Marion (M.M.) Nederbragt 4 juni 1973 Nederlandse Landschapsontwerper

1990-1994 Tuin- en Landschapsinrichting (studierichting ontwerp), Internationale Agrarische Hogeschool Larenstein te Velp 

Examenvak: Ontwerp voor een 18-holes golfbaan in combinatie met natuurontwikkeling nabij Tilburg (fictief)



Afstudeerproject: Ontwikkelingsvisie parkzone Wijchens Meer en inrichtingsplan Oosterpark, in opdracht van de gemeente Wijchen

1985-1990 HAVO, Katholieke Scholengemeenschap de Griend te Grave Cursussen

Specialisme

Talen

Werkervaring



Commerciële adviesvaardigheden (2010)



Basiscursus MER, Arcadis (2010)



Leefbaarheid, Project for Public Spaces (Masterclass, 2008)



Adobe, Illustrator, Indesign en Photoshop (2007)



Projectbeheersing (2003)



Klantbenadering (2002)



Situationeel Leidinggeven (2001)



Adviesvaardigheden (1999)



Waterprojecten (waterberging, beekherstel etc.)



Landschappelijke inpassing



Landschapsbeleid



Participatieprocessen

Engels: mondeling goed, schriftelijk goed Duits: mondeling redelijk, schriftelijk redelijk sinds 1 januari 2009 ARCADIS NEDERLAND BV, Landschapsontwerper bij het Atelier voor Landschapsarchitectuur 

Inrichtingsplan Waterberging Engelgaarde Meppel, WS Reest & Wieden;



Inrichtingsvisie en -plan Bolscherbeek, WS Regge & Dinkel



Inrichtingsplan en deeluitwerkingen Bornsebeek, WS Regge & Dinkel



Schetsplan Ecologisch Stadspark Zutphen (KNHM)



Bewonersparticipatie herinrichting N372 Peizermade, provincie Drenthe



Ontwerp Waterbuffer Dakhorst Wierden, Vitens



Ontwerp Landschapspark Peizermade, provincie Drenthe



Landschapsontwikkelingsplan Westerveld, gemeente Westerveld;



Procesbegeleiding BKP Openbare Ruimte, gemeente Zeewolde;

ARCADIS

1

Curriculum Vitae - Marion (M.M.) Nederbragt

1 september 1997 – 31 december 2008 Senior Ontwerper bij Advies- en ingenieursbureau Oranjewoud te Deventer 

Groenbeleidsplannen (o.a. West Maas en Waal, Nijkerk, Druten)



Groenstructuurplannen (o.a. Wijchen kleine kernen, Aalten, Ede)



Bomenplannen Zutphense Zuidwijken, Gemeente Zutphen



Masterplan begraafpark Moscowa, Gemeente Arnhem



Ontwerp wijkpark Kotermeerstal-Oost, gemeente Hardenberg



Landschapsontwikkelingsplan, gemeente Nunspeet



Detachering gemeente Enschede (o.a. openbare ruimte nieuwbouwlocaties en Zweringbeekpark)



Detachering provincie Overijssel (Groene en Blauwe diensten)



Inrichtingsplan Slinge door stedelijk gebied Aalten

1 februari 1995 – 31 augustus 1997 Junior Ontwerper bij Buijs & van der Vliet (tegenwoordig MTD) te ‘sHertogenbosch 

Inrichting openbare ruimte diverse binnensteden en bedrijventerreinen



Tuinontwerpen zorginstellingen en particulieren

1 september 1994 – 31 oktober 1994 Junior Ontwerper bij Zandvoort Ordening en Advies te Enschede en Amsterdam 1 januari 1993 – 31 juli 1993 (stage) Zandvoort Ordening en Advies te Enschede

ARCADIS

2

Curriculum vitae

1.

FAMILIENNAME:

Redeker

2.

VORNAME:

Marq

3.

BERUFSBEZEICHNUNG

Sector Leader Water Management

4.

GEBURTSDATUM:

06.05.1969

5.

NATIONALITÄT:

deutsch

6.

AUSBILDUNG:

7.

Datum: Ort: Beschreibung: Abschluss:

2000 - 2003 Fachhochschule Dortmund Berufsbegleitendes Zusatzstudium, Fachbereich Wirtschaft Diplom-Wirtschaftsingenieur (FH)


1991 - 1996 Fachhochschule Aachen Fachbereich Bauingenieurwesen Diplom-Bauingenieur (FH)


1989 Rheinbach Städtisches Gymnasium Allgemeine Hochschulreife

SCHLÜSSELQUALIFIKATIONEN: Wasserwirtschaft, technischer und naturnaher Wasserbau, Gewässerökologie, Gewässerrenaturierung, Fischauf- und Fischabstiegsanlagen, Gewässerhydraulik und -modellierung, EG-Wasserrahmenrichtlinie, Hochwasserschutz, EG-HochwasserrisikomanagementRichtlinie, Talsperren, Wasserkreisläufe, Wirtschaftlichkeitsbetrachtungen

1

8.

FREMDSPRACHENKENNTNISSE (5 = sehr gut): Sprache Deutsch Englisch Französisch Niederländisch

9.

Sprechen Muttersprache 5 3

Lesen

Schreiben

5 4 2

5 3

AKTUELLE POSITION: Sector Leader Water Management von ARCADIS Deutschland

10.

FIRMENZUGEHÖRIGKEIT SEIT: 13.09.2010

11.

BERUFSERFAHRUNG: Datum: Ort: Firma: Position: Beschreibung:

2008 – 2010 Wellington, Neuseeland Opus International Consultants Ltd. Work Group Manager Rivers & Coastal Engineering Personalführung, Projektmanagement/-arbeit, Akquisition / Marketing, Geschäftsfeldentwicklung / Strategisches Management

Datum: Ort: Firma: Position:

1999 – 2007 Essen Ruhrverband Stellv. Betriebsgruppenleiter Henne- und Sorpetalsperre in der Betriebsabteilung der Hauptabteilung Talsperren und Gewässer Planung und Projektmanagement von Neubauprojekten und Instandhaltungsmaßnahmen. Akquisition, Planung und Projektabwicklung für die Tochterunternehmen RWG RuhrWasserwirtschafts-Gesellschaft mbH und Lister- und Lennekraftwerke GmbH

Beschreibung:

Datum: Ort: Firma: Position: Beschreibung:

1994 – 1999 Aachen Ingenieurbüro Floecksmühle Projektingenieur und studentische Hilfskraft Ingenieurplanungen (alle HOAI-Leistungsphasen) verschiedenster Wasserbauwerke wie z. B. Kleinwasserkraftanlagen, Wehre, Hochwasserschutzbauwerke, Hochwasserrückhaltebecken, Fischaufstiegsanlagen und Gewässerrenaturierungen

2

Datum: Ort: Firma: Position: Beschreibung:

12.

1989 – 1991 Köln und Tongeren, Belgien Bundeswehr Zeitsoldat (Obergefreiter) Fernmelder

BERUFSTÄTIGKEIT IN FOLGENDEN LÄNDERN: Deutschland, Belgien, Großbritannien, Irland, Neuseeland, Australien

13.

BESONDERE KENNTNISSE: Schulungen: SCC-Prüfung operativ tätiger Mitarbeiter, SiteSafe Consultants Passport, Life Performance, Knowledge of hazards associated with a confined space, Mitarbeiter-/ Konfliktgespräch, Projektmanagement Fremdsprachen: Certificate of Proficiency in English, Zertifikat des Institut Français, Köln Software: MSOffice, HEC-RAS, Mike by DHI, GIS/ ArcView, SAP-R/3, AutoCAD

14.

MITGLIEDSCHAFT IN BERUFSVERBÄNDEN: Deutsche Vereinigung für Wasserwirtschaft, Abwasser und Abfall Mitglied des DWA-Fachausschuss WW-8 “Durchgängigkeit von Fließgewässern” (seit 2003) Mitglied des “EIFAAC Project on Fish Passage Best Practices” der European Inland Fisheries and Aquaculture Advisory Commission (seit 2006) Mitglied des Land and Water Forum der neuseeländischen Umwelt- und Landwirtschaftsministerien (seit 2009) Obmann der European Water Association Working Group on River Morphology (20062007) Experte für Gewässerdurchgängigkeit des Deutschen TalsperrenKomitees (1999 – 2007) Mitglied der Arbeitsgruppe Wasserkraft des Ministeriums für Umwelt, Naturschutz, Landwirtschaft und Verbraucherschutz NRW (1999 – 2007)

3

15.

AUSGEWÄHLTE VERÖFFENTLICHUNGEN UND VORTRÄGE: Marq Redeker Zur Errichtung von Fischaufstiegsanlagen – Ein Überblick mit Handlungsempfehlungen 13. Workshop Flussgebietsmanagement; 7.-8.11.2012, Essen Marq Redeker Anforderungen an die Auffindbarkeit nach deutschen und internationalen Regelwerken BAW/BfG Kolloquiumsreihe „Herstellung der ökologischen Durchgängigkeit. Auffindbarkeit von Fischaufstiegsanlagen - Herausforderung, Untersuchungsmethoden, Lösungsansätze“, Karlsruhe,12./13.6.2012 Marq Redeker Planungsgrundsätze von Fischaufstiegs- und Fischabstiegsanlagen BWK-Bundeskongress, Wernigerode, 23.9.2011 Marq Redeker Fischaufstiegsanlagen und Passierbarkeit von Kreuzungsbauwerken, Hochwasserrückhaltebecken und Pegeln DWA-Seminar Durchgängigkeit von Fließgewässern (Fischaufstieg) DWA-M 509, Kassel, 21.9.2011 Marq Redeker Fish protection in Germany - first steps on a long and rocky road IFM International Fish Screening Techniques Conference, 29 – 30 March 2011, Southampton, England Marq Redeker Stony path to good fish protection practice IrrigationNZ News, March 2010, p. 19 Marq Redeker Fish don't like to leap or crawl - an update on ensuring and restoring upstream fish passage Water New Zealand Stormwater Conference, Rotorua, 13 -14 May 2010 Marq Redeker New Zealand Freshwater Fish: A Forgotten Taonga? The Need for Fish Passage IPENZ & Water NZ Rivers Group Newsletter, Issue 3, July 2010 Marq Redeker 493 Million People and 1 Water Framework Directive for Integrated and Sustainable Water Resource Management in Europe - A Look beyond the Rim of the Teacup Water New Zealand Annual Conference & Expo, Rotorua, 23 - 25 September 2009 Gerd Morgenschweis & Marq Redeker Application of ADCP flow measurements in fish pass designs Proceedings of the 32nd Congress of IAHR, July 1-6 2007, Venice, Italy

4

Marq Redeker Nature-like fish passes - design and hydraulics of pool-, channel-type and rock ramp constructions 32nd Congress of IAHR, July 1-6 2007, Venice, Italy Simone Patzke, Marq Redeker, Michael Weyand & Andreas Schumann Ökonomische Bewertung von Fischabstiegshilfen für Aale an Wasserkraftanlagen der Ruhr Wasserwirtschaft 3/2007, S. 10-15 Marq Redeker Reconstructing weirs with rock ramps - the German experience 38th Annual FM Conference "FISH STOCKS AND THEIR ENVIRONMENT", 16th 18th October 2007, Westport, Ireland Marq Redeker Stück Natur an der Ruhr - die Ruhraue in Olsberg Bigge Ruhr-Wasserspiegel, Nr. 431 Dezember 2006, S. 25-27 Marq Redeker & Alastair Stephen Fish locks in Scotland DWA-Themen "Durchgängigkeit von Gewässern für die aquatische Fauna", April 2006, S. 61-69 Michael Weyand, Marq Redeker & Ernst Nusch Cost efficiency aspects for fish passage restoration in the Ruhr River Basin Water Science & Technology, Vol. 53, No. 10, May 2006, pp 293-300 Marq Redeker Provision of upstream fish passage by means of nature-like fish passes EIFAC Symposium on Hydropower, Flood Control and Water Abstraction: Implications for Fish and Fisheries, Mondsee, Austria, 14. - 17.6.2006 Marq Redeker & Markus Rüdel 100 Jahre Hennesee. Der Hennesee in Meschede - ein ereignisreiches Jahrhundert Sonderveröffentlichung der Westfalenpost & Westfälischen Rundschau, April 2005 Michael Weyand, Ernst Nusch & Marq Redeker Restoration of Fish Passage -Development and Results of a Master Plan established for the Ruhr River Basin Water Science & Technology, Vol. 52, No. 9, 2005, pp 77-84 Marq Redeker Wiederherstellung der Gewässerdurchgängigkeit für die Aquafauna an Talsperren. Was ist machbar? Was ist sinnvoll? Wasserwirtschaft, Heft 1-2 / 2005, S. 35-40 Michael Weyand, Ernst Nusch & Marq Redeker Die Durchgängigkeit von Gewässersystemen -Konzeptionelle Überlegungen zu deren Wiederherstellung am Beispiel des Ruhreinzugsgebietes gwf Wasser Abwasser, 145 (2004), Nr. 9, S. 605-611 5

16.

AUSGEWÄHLTE PROJEKTE: laufend

Environmental impacts of renewable energy Studie zur Untersuchung von Umweltauswirkungen regenerativer Energien. Bearbeitungsfokus: Wasserkraft. Auftraggeber: Europäische Kommission, Directorate-General for the Environment, Brüssel, Belgien

laufend

Merkblatt DWA-M 509 „Fischaufstiegsanlagen und fischpassierbare Bauwerke - Gestaltung, Bemessung, Qualitätssicherung“. Auftraggeber: Deutsche Vereinigung für Wasserwirtschaft, Abwasser und Abfall Mitverfasser

laufend

Fischaufstiegsanlage Gundelsheim Planung einer Fischaufstiegsanlage an der Neckarstaustufe Gundelsheim. Aktuell werden die HOAI-Phasen 1-4 bearbeitet. Auftraggeber: Amt für Neckarausbau Heidelberg

laufend

Renaturierung Mühlgraben Waibstadt Anbindung eines alten Mühlgrabens an den Schwarzbach in Waibstadt. Planung der Entwicklungsmaßnahme des neuen Seitengewässers. Auftraggeber: DB ProjektBau

2011 - 2013

Hochwasserrisikomanagement-Plan Ruhr Ermittlung von Überschwemmungsgebieten zur Festsetzung nach § 76 WHG, sowie zur Erarbeitung von Hochwassergefahrenkarten und Hochwasserrisikokarten gemäß der EG-HWRM-Richtlinie für die Ruhr. Auftraggeber: Bezirksregierung Düsseldorf

2012 - 2013

Ford Water Use Assessment Die Ford Motor Company verfolgt weltweit das Ziel, den Wasserverbrauch in ihren Werken bis zum Jahre 2015 um bis zu 35% zu reduzieren. Dieses Projekt umfasst die Untersuchung des Wasserverbrauchs und des Abwasservolumens in zwei europäischen Werksstandorten sowie die Identifikation von Wassereinsparpotentialen. Auftraggeber: Ford Motor Company

2012 - 2013

Literaturstudie „Sonderbauweisen von Fischaufstiegsanlagen“ Umfassende Literaturstudie über Fischschleusen und Fischaufzüge (inkl. bauliche Details, Betriebserfahrungen; Funktionskontrollen etc.). Auftraggeber: Ruhrverband

2012

Umbau Wehranlage Hundeluft an der Rossel Vorplanung von zwei Umbauvarianten zur Wiederherstellung der Gewässerdurchgängigkeit (Raugerinne mit Beckenstruktur und raue Sohlengleite). Auftraggeber: Landesbetrieb für Hochwasserschutz und Wasserwirtschaft Sachsen-Anhalt

6

2012

Projektname: vertraulich Technische und wirtschaftliche Beurteilung der geplanten Erweiterung eines großen ausländischen Pumpspeicherkraftwerks (in englische Sprache). Auftraggeber: vertraulich

2011 - 2012

Beurteilung der Auswirkungen von Hochwasser auf die Pumpwerke des Wasserwerks „Am Grind“ Machbarkeitsstudie für einen verbesserten Hochwasserschutz von 7 Rohwasserpumpwerken im Vorland des Rheins, inkl. 2D-hydronumerische Modellierungen und Standsicherheitsberechnungen sowie Vorschläge zur Optimierung der Betriebs- und Bauwerkssicherheit. Auftraggeber: Niederrheinisch Bergisches Gemeinschaftswasserwerk GmbH, Düsseldorf

2011 - 2012

Literaturstudie „Internationale Richtlinien für Fischaufstiegsanlagen“ Zur fundierten Beurteilung von Planungen muss die BAW neben den nationalen Richtlinien zu Fischaufstiegsanlagen auch Kenntnis von internationalen Vorschriften und Bemessungsrichtlinien haben. Aus diesem Grund wurde eine entsprechende Literaturstudie durchgeführt. Wichtig war dabei die Vergleichbarkeit bzw. Hervorhebung von Unterschieden der Regelwerke mit den deutschen Richtlinien. Auftraggeber: Bundesanstalt für Wasserbau, Abteilung Wasserbau im Binnenbereich

2010 - 2011

Study on Selected Policy Issues related to Hydropower Generation in the Context of the EU Water Framework Directive Auftraggeber: Europäische Kommission, Directorate-General for the Environment, Brüssel, Belgien

2010

Pöppinghauser Riegel: Konzeptentwicklung für ein Hochwasserrückhaltebecken an der Emscher unter Berücksichtigung der Durchgängigkeit. Auftraggeber: Emschergenossenschaft

2010

Hochwasserschutzmaßnahmen Schwarze Pockau in Pockau, Entwurfsplanung - Bemessung des Tosbeckens der Wehranlage Braun - Entwurf eines Schlitzpasses an der Wehranlage Braun Auftraggeber: Landestalsperrenverwaltung Sachsen

2010

Guideline „Fish-friendly Culverts“ Abfassung einer unternehmensinternen technischen Richtlinie zum Thema Gewässerdurchgängigkeit an Durchlässen mit Blick auf europäische, nordamerikanische, neuseeländische und australische Fischfaunen. Auftraggeber: Opus International Consultants Ltd., Neuseeland

2010

Marahau Coastal Erosion Geomorphologische Untersuchung der Küstenerosion in der Bucht von Marahau, Neuseeland. Auftraggeber: Ngā Hononga - Wakatu Incorporation New Zealand 7

2010

Tauranga Eastern Link Wasserwirtschaftliche Planungen (inkl. Niederschlagswasser und eine Flussquerung) für den Bau einer rd. 23 km langen Autobahnverbindung zwischen Tauranga und Paengaroa, Neuseeland. Auftraggeber: New Zealand Transport Agency

2010

Lake Water Quality in New Zealand Internationaler Vergleich der Wasserqualität neuseeländischer Seen (Messmethoden, Monitoring, Parameter etc.) als Teilbericht einer landesweiten Bestandsaufnahme der Gewässergüte in Neuseeland. Auftraggeber: Ministry for the Environment of New Zealand

2010

Manuherikia Hydropower Station Machbarkeitsstudie für eine Kleinwasserkraftanlage und wirtschaftliche Beurteilung (Cash flow-Analyse inkl. Sensitivitätsanalyse). Diese Studie war Teil einer umfangreichen Wasserressourcenuntersuchung im Manuherikiatal. Auftraggeber: Otago Regional Council and Manuherikia Irrigation Coop Society, New Zealand

2009 - 2010

Okere Gates und Ohau Channel Structures - Assessment of Environmental Effects Umfassende Umweltverträglichkeitsuntersuchung der Auswirkungen von baulichen und betrieblichen Änderungen an den o. g. Stauanlagen auf Lake Rotoiti und Lake Rotorua sowie den Kaituna River, Neuseeland. Auftraggeber: Environment Bay of Plenty

2008 - 2010

Fish-friendly culvert designs Etohydraulische Qualitätssicherung diverser Straßenbauplanungen in Bezug auf die Passierbarkeit von Kreuzungsbauwerken für Fische. Auftraggeber: New Zealand Transport Authority und neuseeländische Kommunen

2009

Waiau Channel and Mararoa River Control Structure Assessments Hydronumerische und hydrologische Überprüfung der Mindestwasserabgabemöglichkeiten aus dem Lake Manapouri sowie Untersuchung der Sedimentationsrate oberstrom des Staubauwerks. Auftraggeber: Meridian Energy

2009

Küstenschutzmaßnahme Ruby Bay Planung eines 760 m langen Küstenschutzbauwerks entlang des State Highway 60 in Ruby Bay, Neuseeland. Auftraggeber: New Zealand Transport Agency

2009

Fischaufstiegsanlage Taharoa Begutachtung und Qualitätssicherung der Planung einer Fischaufstiegsanlage (Schlitzpass) für einen 6 m hohen Erddamm im Wainui Stream nahe Taharoa, Neuseeland. Auftraggeber: New Zealand Steel 8

2008 – 2009

Silver Stream Flood Mitigation Options Prüfung und Auswertung eines komplexen hydraulischen 1D Models, Entwicklung und Bewertung von Maßnahmen für den Hochwasserschutz der Stadt Mosgiel, Neuseeland. Auftraggeber: Otago Regional Council

2008 – 2009

Edgecumbe Flood Protection Works 1D Modellierung des Lower Rangitaiki River inkl. des Umfluters Reids Canal. Untersuchung und Optimierung eines Abschlagbauwerks oberhalb der Ortschaft Edgecumbe, Neuseeland. Entwurfsplanung und Kostenschätzung eines Schlauchwehres als Steuerungsorgan. Beteiligung an Öffentlichkeitsanhörungen und Berichtslegung. Auftraggeber: Whakatane District Council / Environment Bay of Plenty

2008 – 2009

Lower Hutt River Stopbank Reconstruction Bauleitung der Rückverlegung und -erhöhung des Hochwasserschutzdeiches am Strand Park, Lower Hutt, Neuseeland (Baukosten rd. 1,1 Mio. €). Auftraggeber: Greater Wellington Regional Council

2008

Pukaki Dam Rip Rap Investigations Untersuchung des oberwasserseitigen Böschungsschutzes des Pukaki Dam, Neuseeland gemäß internationalen Richtlinien inkl. Wellen- und Freibordberechnungen. Auftraggeber: Meridian Energy

2006 – 2007

Fischaufstiegsanlagen Lenhausen und Bamenohl (Lenne) Machbarkeitsuntersuchung und Wirtschaftlichkeitsbetrachtung ökologischer Modernisierungsmaßnahmen gem. EEG an den Ausleitungskraftwerken Lenhausen, Bamenohl, Möhne und Hachen. Vorplanung von Fischaufstiegsanlagen an den Wasserkraftanlagen Lenhausen und Bamenohl. Auftraggeber: Lister- und Lennekraftwerke GmbH

2005 – 2007

Renaturierung der Oberen Ruhr in Olsberg Rück- bzw. Umbau von 44 Querbauwerken in der Oberen Ruhr (15 km Fliesslänge) zur Wiederherstellung der Gewässerdurchgängigkeit auf dem Stadtgebiet von Olsberg sowie Renaturierung der Ruhr inkl. Aue im Ortsteil Bigge (Ruhraue Schloss Schellenstein) auf rd. 1 km Länge. Basierend auf dem Konzept zur naturnahen Entwicklung der Oberen Ruhr wurden die HOAI Leistungsphasen 4 - 9 erbracht. Auftraggeber: Stadt Olsberg

2006 – 2007 2002

Wasserkraftanlage Kemnader Stausee (Ruhr) 2002: Machbarkeitsuntersuchung und Wirtschaftlichkeitsbetrachtung für eine Wasserkraftanlage. 2006 - 2007: Auftraggebervertreter und Unterstützung des Planungsbüros RMD Consult bei der Genehmigungsplanung, insb. bei den Aspekten Fischaufstieg und Fischschutzeinrichtung. Auftraggeber: Lister- und Lennekraftwerke GmbH 9

2004 - 2007

Fischaufstiegsanlagen Harkortsee und Hengsteysee (Ruhr) Umgehungsgerinne Harkortsee: Mitwirkung bei der Ausführungs- und Genehmigungsplanung sowie Bauabnahme. Schlitzpass Hengsteysee: Ausführungsplanung. Auftraggeber: Ruhrverband

2006

Lacken Weir rock ramp (River Nore) Unterstützung des Planungsbüros Mott MacDonald bei der Ausführungsplanung für die erste Fischrampe Irlands in Kilkenny. Auftraggeber: Office of Public Works, Irland

2004 - 2006

Hochwasserentlastungsanlage Sorpetalsperre Untersuchung des Wellenphänomens in der Hochwasserentlastungskaskade der Sorpetalsperre (gemeinsam mit dem IWW der RWTH Aachen) sowie Entwicklung eines Handlungsplans. Auftraggeber: Ruhrverband

2005

Betonsanierung Hochwasserentlastungsanlage Hennetalsperre Planung, Ausschreibung, Vergabe & Bauleitung der Betonsanierung und -instandsetzung der Hochwasserentlastungsrinne der Hennetalsperre. Auftraggeber: Ruhrverband

2001 - 2003

Masterplan für die Wiederherstellung der Durchgängigkeit im Ruhreinzugsgebiet Projektkonzipierung, Förderantrag, Ausschreibung und Vergabe. Zusammenarbeit mit dem Auftragnehmer. Auftraggeber: Ruhrverband

2000 - 2002

Erneuerung Grundablassarmaturen Hennetalsperre Planung, Ausschreibung, Vergabe und Teilbauleitung des Austausches der Armaturen in den Grundablässen der Hennetalsperre (4 Klappen DN 1500 und 2 Ringkolbenventile DN 2800 - Baukosten rd. 2 Mio. €). Auftraggeber: Ruhrverband

1998 - 1999

Fischaufstiegsanlagen Staustufen Mülheim und Krotzenburg (Main) Vorplanung für die Errichtung von Fischaufstiegsanlagen an den Mainstaustufen Mülheim und Krotzenburg im Rahmen des Programms zur Wiederherstellung der Durchgängigkeit des hessischen Mains (IKSRProgramms „Lachs 2000“) unter Berücksichtigung der wasser- und schifffahrtstechnischen Nutzungen sowie des Wasserkraftbetriebes an der Staustufe Mülheim (HOAI-Phasen 1-3). Auftraggeber: Bundeswasserstraßenverwaltung

1998 - 1999

Dornicker Schleuse Planung und Oberbauleitung einer Fischaufstiegshilfe an der Dornicker Hochwasserschutzschleuse im Naturschutzgebiet Altrhein Bienen-Praest (Niederrhein) zur Wiederherstellung des Fischwechsels zwischen Rhein und Altgewässer unter Berücksichtigung der Hochwasserschutzfunktion der vorhandenen Deichsysteme und landwirtschaftlichen Nutzungen im Altrhein (HOAI-Phasen 1-9). Auftraggeber: Kreis Kleve 10

Gewässerdurchgängigkeit Staustufe Wahnhausen Gutachten zur Wiederherstellung der Durchwanderbarkeit der Staustufe Wahnhausen (Fulda). Bestandserfassung und Auswertung, Verhaltensuntersuchungen von Aalen und Lachssmolts sowie hydraulische Modelluntersuchungen an der TH Darmstadt, Erarbeitung von technischen Lösungsansätzen zur Realisierung des Fischauf- und Fischabstiegs. Auftraggeber: Bezirksregierung Kassel Gewässerdurchgängigkeit Fulda und Schlitz Studie zur Wiederherstellung der Durchwanderbarkeit von Flussabschnitten in Fulda und Schlitz (Hessen). Konzeption von insgesamt 7 Fischaufstiegshilfen und Umgestaltung einer existierenden funktionsuntüchtigen Fischaufstiegsanlage an alten Wehranlagen unter Berücksichtigung vorh. Wasserkraftnutzungen (d. h. Mindestwasserfestlegung und Stromminderproduktion) und ökologische Zielvorstellungen (Gutachten, Planungsaufgaben und Kostenschätzungen). Auftraggeber: Vogelsbergkreis Wasserkraftanlage Dahlhausen Machbarkeitsstudie zur Reaktivierung der Wasserkraftnutzung an der Vogelsmühle in Dahlhausen (Wupper). Konzeption des Wehrumbaus und Erarbeitung von 2 Gestaltungsvarianten für die Wasserkraftnutzung mit Fischaufstiegsanlage (inkl. Kostenschätzungen, Ermittlungen der Jahresarbeiten und Wirtschaftlichkeitsbetrachtungen für beide Anlagenkonzepte) unter Berücksichtigung des Hochwasserschutzes und anderer standortspezifischer Nutzungen (HOAI-Phasen 1-3). Auftraggeber: Privatperson Literaturstudie Fischaufstiegsanlagen Literaturstudie und Erstellung eines Fachaufsatzes über den Stand der Technik bei Fischaufstiegsanlagen im internationalen Vergleich. Veröffentlichung als DVWK-Materialien 4/1997. Auftraggeber: DVWK Hochwasserrückhaltebecken Herberath Konzeptionierung eines grünen Hochwasserrückhaltebeckens im Hauptschluss mit Drosselorgan am Jüchener Bach (Erftzufluss). Erarbeitung von Gestaltungsvarianten und Retentionsberechnung (HOAI-Phasen 1-3). Auftraggeber: Erftverband

11

PLAN VAN AANPAK HANDLEIDING WATER- EN LANDSCHAPSONTWIKKELING IN HET STROOMGEBIED VAN DE BENEDEN EEMS

Recommend Documents