Pedagogisch beleidsplan kinderopvang SKH juli 2014
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
1
Inhoud 1. 2.
Inleiding ........................................................................................................................................ 3 Stichting Kinderopvang Haaksbergen .......................................................................................... 4 Kwaliteit in de kinderopvang........................................................................................................ 5 4. Kaleidoscoop ................................................................................................................................ 7 5. Basiselementen ............................................................................................................................. 8 5.1. Interactie. ............................................................................................................................... 8 5.2. Leeromgeving........................................................................................................................ 9 5.3. Dagritme ................................................................................................................................ 9 5.4. Observatie ............................................................................................................................ 10 6. Samen met ouders ....................................................................................................................... 11 7. Samen met anderen ..................................................................................................................... 12 8. Protocollen ter ondersteuning van het pedagogisch beleid......................................................... 13 9. Dagopvang .................................................................................................................................. 15 10. Peuteropvang .............................................................................................................................. 21 11. Buitenschoolse opvang ............................................................................................................... 25
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
2
1. Inleiding Stichting Kinderopvang Haaksbergen (SKH) biedt opvang aan kinderen van 0 tot 13 jaar in Haaksbergen, Buurse en omgeving. Onze organisatie voorziet in de behoefte van ouders om geheel of gedeeltelijk te kunnen werken en/of studeren. Ook zorgen we voor opvang van kinderen van ouders in bijzondere omstandigheden. Daarnaast voorzien we in de behoefte van kinderen om samen te spelen en te leren als voorbereiding op het basisonderwijs. Alle kinderen zijn bij ons in vertrouwde handen en we stellen dan ook hoge eisen aan onze pedagogische vaardigheden. In de veilige omgeving die SKH de kinderen biedt, voelen ze zich thuis en kunnen ze zich optimaal ontwikkelen. De ouders en hun kinderen moeten altijd van ons op aan kunnen. Vertrouwen is daarom de basis van ons werk en het nemen van verantwoordelijkheid de essentie van ons handelen. En dat geldt uiteraard ook voor alle andere betrokkenen. Voor onszelf betekent het dat we onze medewerkers en vrijwilligers een boeiende en inspirerende werkomgeving willen bieden, waarin ze zich optimaal kunnen ontplooien en verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun werk. Met de betrokken partijen buiten de organisatie streven we bij voortduring naar een goede samenwerking. Daarom werken we op basis van heldere afspraken met onze leveranciers en zorgen ervoor dat we goede contacten hebben met bijvoorbeeld de gemeente, de jeugdgezondheidszorg, diverse verenigingen en het onderwijs. Het intensieve contact met onderwijsinstellingen over de bezetting van stageplaatsen is daar uiteraard een belangrijk onderdeel van. Ons uitgangspunt is en blijft ons streven voor alle ouders in Haaksbergen en omgeving de meest gewaardeerde organisatie te zijn op het gebied van kinderopvang.”
Het pedagogisch beleidsplan bestaat uit meerdere delen: Het algemene pedagogische beleid In dit deel wordt de visie van de organisatie beschreven op opvang en ontwikkeling van kinderen. Daarnaast worden o.a. zaken beschreven als de zorgstructuur rond kinderen, samenwerking met ouders en de klachtenprocedure. Het gaat hier om zaken die voor de hele organisatie gelden.
Pedagogisch werkplan Het laatste onderdeel is het pedagogisch werkplan. Deze wordt per locatie geschreven door de locatiemanager. In dit plan staat beschreven uit welke vormen van opvang de locatie bestaat, hoeveel groepen en hoe de locatie bijdraagt aan het pedagogisch beleid. Daarnaast wordt omschreven hoe de locatie in zijn geheel bijdraagt aan de doelstellingen van de organisatie. Hoewel de andere twee delen niet statisch zijn is dit laatste deel het meest dynamisch. Op zich ook logisch omdat er op de locaties praktische uitvoering wordt gegeven aan het beleid.
Om de leesbaarheid te vergroten schrijven we in de mannelijke vorm. Als we over ouders spreken bedoelen we zowel de ouders als eventuele verzorgers van het kind.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
3
2. Stichting Kinderopvang Haaksbergen Op 1 juni 2013 start SKH met de opvang van kinderen in de leeftijd van 0 tot 13 jaar op 3 locaties in en om Haaksbergen, te weten locatie Los Hoes, Bartokstraat en Buurse. Ons huidige aanbod bestaat uit dagopvang voor kinderen van 0-4 jaar, buitenschoolse opvang (zowel voorschools als naschools) voor kinderen van 4-13 jaar en peuteropvang voor kinderen van 2-4 jaar. De pedagogische doelstelling van SKH is het bieden van kwalitatief hoogwaardige opvang aan kinderen van 0-13 jaar. Kinderen worden opgevangen in een omgeving waarin ze zich vertrouwd en veilig kunnen voelen en zich individueel optimaal kunnen ontwikkelen. Ontwikkeling van de kinderopvang In het verleden is vanuit de pedagogiek veel aandacht geschonken aan twee leefomgevingen; thuis en school. Kinderdagverblijven waren in eerste instantie een verlengstuk van thuis. Het werk van de leidsters bestond voornamelijk uit het verzorgen van kinderen. Doordat kinderen steeds vaker en langer een kinderdagverblijf bezoeken is er een leefomgeving bij gekomen. Daarmee is ook de aandacht gegroeid van vanuit de pedagogische wetenschap en is er meer aandacht voor de kwaliteit van de opvang. De werkzaamheden in een kinderdagverblijf bestaan naast het verzorgen van de kinderen nu ook uit het volgen van de ontwikkeling van het kind en het stimuleren van deze ontwikkeling. Daarmee hebben de drie leefomgevingen waar een kind mee te maken heeft hetzelfde doel gekregen; kinderen de kans geven om zich te ontwikkelen tot personen die goed functioneren in de samenleving. De naam 'kinderdagverblijf' voldoet daarmee niet meer aan de inhoud van de werkzaamheden. We spreken daarom van opvang, en in het geval voor de leeftijd van 0-4 jaar, van dagopvang (DOV). Peuterspeelzaal is vanuit het verleden een voorbereiding op het basisonderwijs. Het is een plek waar kinderen leren samen spelen met andere kinderen en te functioneren in een groep. Door de ontwikkelingen in het kinderdagverblijf was er een groot verschil ontstaan tussen de kwaliteit van beide vormen van opvang. Door het invoeren van de Wet OKE is dit verschil opgeheven; Er worden meer eisen gesteld aan de opleidingen van de medewerkers, de groepsgrootte is gelijk aan die van de dagopvang en er is dezelfde aandacht voor de pedagogische kwaliteit. Wij spreken daarom vanaf nu van peuteropvang en niet meer van peuterspeelzaal. De term ‘speelzaal’ geeft niet de kwaliteit weer die wij willen bieden aan de kinderen. Het verschil tussen beide vormen van opvang zit in de duur van het samenzijn van de groep, de samenstelling van de groep (bij de DOV is deze samenstelling per dag wisselend terwijl een kind die een peuteropvang bezoekt in principe meer dezelfde kinderen om zich heen heeft) en de manier waarop beide vormen van opvang bekostigd worden. Voor DOV ontvangen ouders vanuit de overheid een toeslag, peuteropvang wordt deels door de gemeente aan de organisatie gesubsidieerd. Voor de toekomst hopen we dat deze verschillen worden opgeheven en dat er een voorschoolse voorziening ontstaat. Buitenschoolse opvang heeft dezelfde ontwikkeling door gemaakt als de DOV (van oppas naar toenemende aandacht voor de ontwikkeling van het kind). Echter willen kinderen na een lange schooldag niet meer in een keurslijf van allerlei regels, maar genieten van de vrije tijd. Daarnaast willen ze bewegen en op ontdekking gaan. De medewerkers van de BSO proberen, samen met de kinderen, hier een weg in te vinden op een manier waarbij iedereen zich prettig voelt. Zoals hierboven is beschreven is in toenemende mate aandacht voor de ontwikkeling van het kind ontstaan in de kinderopvang. Daarmee zijn ook leermethodes ontwikkeld voor kinderopvang. SKH werkt volgens de methode van Kaleidoscoop. In het volgende hoofdstuk wordt hier verder op ingegaan.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
4
3. Kwaliteit in de kinderopvang In de inleiding is kort aangegeven welke ontwikkeling de kinderopvang heeft doorgemaakt. Kinderopvang is op hetzelfde niveau als het gezin en het onderwijs gezet. Daarmee is het een niet meer weg te denken onderdeel van de leefomgeving van het kind. Op zich een goede ontwikkeling, maar daarmee worden steeds meer eisen gesteld aan de kwaliteit van de opvang. Sinds 2005 is er een nieuwe wet van kracht (Wet Kinderopvang 2005) waarin is vastgelegd aan welke kwaliteitseisen een organisatie moet voldoen. In deze wet staan onder andere vier pedagogische basisdoelen (Riksen-Walraven) waaraan een kinderopvangorganisatie moet voldoen om kwalitatief goede opvang te bieden, namelijk; • • • •
Het bieden van een gevoel van emotionele veiligheid Gelegenheid bieden tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Gelegenheid bieden tot het ontwikkelen van sociale competenties Waarden en normen, cultuur
Hieronder vind u een beschrijving hoe 4 pedagogische basisdoelen worden ingezet bij SKH Het bieden van een gevoel van emotionele veiligheid Voor de stap 'het bieden van een gevoel van emotionele veiligheid' genomen kan worden moet eerst gekeken worden naar de fysieke veiligheid van de kinderen die onze organisatie bezoeken. Jaarlijks onderzoeken we de veiligheid van onze locaties door het maken van risico-inventarisaties. Aan de hand van deze inventarisatie wordt een plan van aanpak gemaakt om deze fysieke veiligheid te vergroten. Kinderen hebben een natuurlijke drang om de omgeving te gaan onderzoeken. Hiervoor is het van groot belang dat een kind zich veilig voelt in zijn omgeving. In de kinderopvang is het daarbij van belang dat de pedagogisch medewerkers zich kunnen inleven in de belevingswereld van het kind en zich daarbij kunnen aansluiten. Door een goede interactie met de kinderen zullen ze zich veilig voelen en op onderzoek uitgaan. In het vorige hoofdstuk staat uitvoerig beschreven op welke manier wij de interactie aangaan met kinderen. Daarbij is de leidster-kind-ratio van belang. Vanuit de Wet Kinderopvang zijn hiervoor regels opgesteld. Hier wordt in de afzonderlijke delen van de opvangmogelijkheden ingegaan. Ook de inrichting van de groepsruimte is van invloed op de emotionele veiligheid van kinderen. Door deze ruimte overzichtelijk te maken, voldoende licht te geven en te zorgen voor goede akoestiek zullen kinderen zich veilig voelen. Door te werken volgens de methode Kaleidoscoop zorgt SKH voor overzichtelijke ruimtes waar kinderen zich veilig voelen en ongestoord kunnen spelen. Kinderen zullen zich veilig voelen als ze bekende leeftijdsgenootjes om zich heen hebben. In de dagopvang en buitenschoolse opvang worden kinderen geplaatst in een vaste stamgroep. Echter kan per dag de samenstelling van deze groep wisselen omdat ouders verschillende dagen afnemen. Daarnaast vormen 2 stamgroepen een cluster en kunnen kinderen uit het cluster samen worden gevoegd in een stamgroep indien het kindaantal dit toelaat. Het kan daarom voorkomen dat kinderen 2 stamgroepen hebben in de week. Ook in dit geval blijkt dat de kinderen zich veilig voelen, omdat de kinderen van de andere stamgroep bekenden zijn, doordat er gezamenlijke activiteiten worden gedaan en ze elkaar ontmoeten bij het buitenspelen. Gelegenheid bieden tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Door exploratie en spel krijgen kinderen greep op hun omgeving. Beide zijn intrinsiek gemotiveerd (motivatie vanuit het kind zelf) en komen alleen naar buiten als de emotionele veiligheid gewaarborgd is. Door het overzichtelijk inrichten van de ruimtes op een manier waarbij kinderen zelfstandig kunnen ontdekken groeit het zelfvertrouwen en de creativiteit van de kinderen. In het volgende hoofdstuk zal worden aangegeven hoe wij de groepsruimtes inrichten en hoe kinderen hierdoor zelfstandig aan de slag kunnen. Door het aanbieden van activiteiten (speelleren en speelwerken) waarbij kinderen uitgedaagd worden om te ontdekken wordt een beroep gedaan op hun zelfvertrouwen en creativiteit. Van de pedagogisch medewerkers vraagt dit kennis van spel en de ontwikkeling daarvan en ze moeten op de hoogte zijn van het ontwikkelingsniveau van het individuele kind. Bij SKH werken we met thema's. Dit ondersteunt de pedagogisch medewerkers in het aanbieden van uitdagende activiteiten. Het werken met thema's wordt in de hele organisatie gedaan, het is echter per opvangsoort anders georganiseerd. In het tweede deel van het pedagogisch beleidsplan wordt beschreven hoe we dat doen. Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
5
Gelegenheid bieden tot het ontwikkelen van sociale competenties Kinderopvang biedt kinderen unieke mogelijkheden om sociale kennis en vaardigheden te ontwikkelen. Hierbij is onder andere de communicatie tussen kinderen (al vanaf jonge leeftijd) en de pedagogisch medewerkers van belang. Bij SKH zien de pedagogisch medewerkers de kinderen als 'gesprekspartners', vanzelfsprekend aangepast aan het ontwikkelingsniveau van het kind. In de praktijk betekent dit bijvoorbeeld dat er met baby's gecommuniceerd wordt tijdens het verschonen. Dit kan zijn door in te gaan op het gebrabbel van de baby of simpelweg de handelingen te benoemen die gedaan worden. We proberen in de communicatie met kinderen niet restrictief (verbiedend, waarschuwend, bevelend) te zijn, maar juist constructief (aandachtig, opbouwend, meegaan in het spel van het kind). Naast de communicatie met de pedagogisch medewerker is het samenspelen met leeftijdsgenootjes van belang bij het ontwikkelen van sociale kennis en vaardigheden. Kinderen leren hierdoor communiceren, samenwerken, anderen helpen en conflicten voorkomen en oplossen. De pedagogisch medewerkers bij SKH ondersteunen kinderen in dit proces daar waar nodig. Daarbij is het goed om in eerste instantie op afstand te volgen wat er gebeurt en pas in te grijpen als het echt nodig is. Waarden en normen, cultuur In onze organisatie worden alle kinderen toegelaten. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen verschillende culturen. Daar waar mogelijk wordt rekening gehouden met rituelen en gewoontes van de verschillende culturen. Ook zijn kinderen met een handicap welkom in onze organisatie. Daarbij wordt wel rekening gehouden met de mogelijkheden van onze opvang. Wij zijn van mening dat iedereen van elkaar kan leren zolang er respect is voor elkaars mogelijkheden en beperkingen. Daarbij spelen de pedagogisch medewerkers een cruciale rol. Zij geven het goede voorbeeld aan de groep. Bijvoorbeeld door op sociale overtredingen niet te reageren met straf, maar met uitleg en met aanmoediging om het slachtoffer te troosten of te helpen.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
6
4. Kaleidoscoop Recent onderzoek in de ontwikkelingspsychologie toont aan dat kinderen vanaf de geboorte competente wezens zijn met een aangeboren gedrevenheid om deze competenties steeds verder te ontwikkelen. Ze zijn van nature gericht op het onderzoeken van de omgeving en op het communiceren met anderen. Kaleidoscoop sluit hierop aan door ervan uit te gaan dat kinderen zelf willen ontdekken en leren beheersen. Kinderen vinden leren leuk. Of het nu gaat om de ontwikkeling van taal, het denkvermogen, of de creativiteit. Maar ook het zelfstandig kunnen werken, samen kunnen werken en problemen oplossen zijn belangrijk. De uitgangspunten hierbij zijn: • Kinderen leren het meest van activiteiten waarvoor ze zelf hebben gekozen. • De ontwikkeling van kinderen verloopt in eenzelfde volgorde, echter ontwikkelt elk kind zich in zijn eigen tempo. • Door kinderen te ondersteunen in de keuzes die ze maken en deze keuzes te respecteren zal het gevoel van eigenwaarde en verantwoordelijkheid versterkt worden. • Door het individuele kind te observeren volgen we de ontwikkeling en kunnen we de interactie aan passen op het niveau van het kind. Kaleidoscoop hanteert hierbij een aantal basiselementen die zijn weergegeven in het 'rad van avontuur'.
Observatie
interactie
Actief leren
Dagschema
leeromgeving
Afbeelding; Rad van avontuur van Kaleidoscoop. Actief leren is het spil van Kaleidoscoop; Kinderen leren het beste door zelf te ervaren. Dit actief leren heeft 5 kenmerken; • Kinderen hebben de beschikking over uiteenlopende materialen. • Kinderen kunnen materialen gebruiken, onderzoeken en ermee spelen zoals zij dat willen. • Kinderen worden in staat gesteld hun eigen doelen te stellen en zelf te bepalen waarmee ze willen spelen. • Volwassenen respecteren de taal van kinderen. Kinderen laten op hun eigen wijze, verbaal of nonverbaal, weten wat ze aan het doen zijn en wat ze gedaan hebben. • Volwassenen ondersteunen kinderen in hun spel en helpen om dit spel uit te breiden door met kinderen te praten over wat ze aan het doen zijn, mee te spelen en te helpen om problemen die zich voordoen op te lossen. De vier basiselementen komen in alle vormen van opvang terug bij SKH. Hieronder worden ze per element kort omschreven, daarnaast komen ze uitgebreid terug in de beschrijving per opvangsoort.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
7
5. Basiselementen
5.1.
Interactie.
Van de vier basiselementen uit het rad van avontuur is interactie de belangrijkste, maar tegelijk ook de moeilijkste. Wij zijn, als volwassenen, gewend de leiding te hebben over de kinderen en daarmee ook te bepalen wat ze gaan doen. Dit strookt echter niet met een visie die uitgaat van het volgen van de ontwikkeling van het kind en staat een proces als actief leren in de weg. In de huidige visie, en dus ook de visie van Kaleidoscoop, ligt de nadruk meer op het begeleiden van de kinderen en hen mogelijkheden bieden om zich te ontwikkelen. Van de pedagogisch medewerkers in de kinderopvang vraagt dit een andere manier van kijken naar de groep en vertrouwen krijgen in het feit dat kinderen uit zichzelf een drang hebben tot ontwikkelen. Strategieën Door het werken volgens een aantal interactie strategieën worden kinderen extra gestimuleerd tot communiceren, keuzes maken en ontwikkelen. Over het algemeen kun je zeggen dat we niet tegen kinderen praten, maar met kinderen. • Doe op ooghoogte mee ofwel begeef je letterlijk op het niveau van het kind door te hurken, te knielen of op de grond te gaan liggen. • Volg het voorbeeld van de kinderen; observeer de kinderen, wat doen ze/ wat zeggen ze, leef je in in de leefwereld van de kinderen, luister naar wat kinderen te zeggen hebben. • Maak een opmerking om een gesprek te beginnen. Stel geen vraag, maar maak een opmerking over wat er is waargenomen. • Benoem en beschrijf wat kinderen doen. • Laat blijken dat je geïnteresseerd bent in wat de kinderen te zeggen hebben. • Stimuleer kinderen om door te gaan en ondersteun het gesprek. • Stel niet teveel vragen. • Biedt de kinderen ondersteuning en contactmogelijkheden. Bijvoorbeeld door te herhalen wat een kind zegt. Prijzen en belonen Door prijzen en belonen verliezen kinderen hun intrinsieke (=innerlijke) motivatie om te ontwikkelen. Kinderen zullen alleen datgene doen om de beloning op te strijken en worden daarmee afhankelijk van de volwassenen. Hierdoor neemt hun zelfvertrouwen af en zullen kinderen zich onzeker gaan voelen. Daarom hebben we een aantal alternatieven gezocht voor prijzen en belonen; • We doen mee met het spel van de kinderen. Door het zij aan zij werken met de kinderen, met hetzelfde materiaal en dit op dezelfde manier te gebruiken laten we kinderen voelen dat we waardering hebben voor wat ze doen. Hierdoor zullen kinderen zich aangemoedigd voelen om hun spel uit te breiden. • We moedigen kinderen aan om te beschrijven. Door het stellen van vragen over het bereikte resultaat gaan kinderen nadenken over wat ze hebben gemaakt. • We erkennen het werk en de ideeën van de kinderen. Het eindresultaat hoeft niet het beoogde resultaat te zijn. Kinderen krijgen de mogelijkheid om eigen ideeën toe te voegen. Conflicten Het is niet altijd nodig dat volwassenen bemiddelen in conflicten. Vaak zijn kinderen goed in staat om zelfstandig problemen op te lossen. Wel zorgen we ervoor dat we als pedagogisch medewerkers in de buurt zijn als kinderen een conflict hebben zodat we direct kunnen ingrijpen als dat wel nodig blijkt te zijn. Als we ingrijpen, houden we de volgende 'regels' aan: • We benaderen kinderen op een rustige manier. • We betrekken alle kinderen erbij die een verschil van mening hebben. • We houden rekening met het ontwikkelingsniveau van het kind. • We verzamelen informatie en houden daarbij rekening met de gevoelens van het kind. • We brengen het probleem onder woorden. • We laten kinderen meedenken over een oplossing.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
8
5.2.
Leeromgeving
Een voorwaarde voor 'actief leren' is een stimulerende maar geordende leeromgeving. Kinderen moeten gestimuleerd worden om keuzes te maken en naar die keuzes kunnen handelen. Daarvoor is een leeromgeving nodig waarin kinderen zelfstandig kunnen werken/spelen zonder dat een kind voortdurend afhankelijk is van een volwassene. Indeling in hoeken De groepsruimtes zijn ingedeeld in hoeken. Bij voorkeur is een hoek afgeschermd van de rest van de groepsruimte. Hierbij mag de veiligheid van de kinderen niet uit het oog verloren worden. Op elke groep is minimaal één vaste hoek aanwezig. De inhoud van deze hoek is variabel. In de hoeken komen verschillende soorten spel aan bod: • Drama/rollenspel (doen alsof) • Constructief spel (bouwen) • Onderzoekend spel (onderzoeken van materialen) • Spel om de grove en fijne motoriek te oefenen. Materialen Bij de keus voor materialen houden we er rekening mee dat het 'open' materialen zijn. Deze kunnen op verschillende manieren gebruikt worden en nodigen uit tot onderzoeken. Ook materialen die door volwassenen in het dagelijks leven gebruikt worden zijn belangrijk. Bijvoorbeeld telefoons, computers, poetsdoeken ed. Hierbij moet wel een afweging worden gemaakt of dit veilig genoeg is voor de doelgroep. Labelen Door materialen op te bergen op een vaste plek houden kinderen overzicht en kunnen ze zelfstandig aan de slag. Materialen krijgen een vast plek door een foto van het betreffende materiaal in de kast te plakken. Het materiaal wordt opgeborgen bij deze foto. Klein speelgoed wordt verzameld in doorzichtige bakken. Ook hiervan wordt een foto gemaakt en in de kast geplakt zodat ook deze materialen op een vaste plek worden opgeborgen. De kasten zijn open en op ooghoogte van de kinderen. Ook hierin moet gekeken worden naar de veiligheid van de kinderen. Vooral daar waar verschillende niveaus bij elkaar in een groep zitten zal een afweging moeten worden gemaakt tussen het bevorderen van de zelfstandigheid en de veiligheid van de doelgroep.
5.3.
Dagritme
Structuur en regelmaat Door een vaste en voorspelbare volgorde in het dagritme herkent een kind de structuur van de dag. Op de groep wordt een vast dagritme gehanteerd die wordt aangegeven door middel van dagritme kaarten. Wij hebben ervoor gekozen om hiervoor foto's te gebruiken vanuit de omgeving waarin het kind zich bevindt. Voor kinderen is dit het meest duidelijk en herkenbaar. Het dagritme van de verschillende vormen van opvang wordt in het tweede deel van het pedagogisch beleidsplan beschreven. Vooruitkijken- speelwerken- terugkijken In het dagritme is ruimte vrij gemaakt voor speelwerken. Dit houdt in dat kinderen een plannetje maken wat ze willen gaan doen (vooruitkijken), hiermee aan de slag gaan (speelwerken) en vervolgens evalueren wat er van hun plannetje terecht is gekomen (terugkijken). Natuurlijk wordt dit afgestemd op het ontwikkelingsniveau van de doelgroep. • Vooruitkijken; Dit gaat spelenderwijs; Kleine kinderen kunnen dit al door bijvoorbeeld te kiezen tussen twee voorwerpen. Andere mogelijkheden zijn om kinderen te laten kijken door een verrekijker en zo te laten kiezen voor een bepaalde hoek of speelgoed. Het moedigt kinderen aan om hun ideeën en keuzes te uiten door middel van gebaren, handelingen of woorden. Het geeft kinderen het gevoel dat ze initiatief kunnen nemen. • Speelwerken; Kinderen gaan het gemaakte plannetje uitvoeren. Het kan heel goed zijn dat ze hier na een tijdje van afwijken en iets anders gaan doen. Tijdens het speelwerken worden kinderen instaat gesteld te leren door te doen en al spelende kennis te verwerven. Speelwerken kan alleen, in een kleine groep, of samen met een pedagogisch medewerker. • Terugkijken; Na het speelwerken gaan we terugkijken. Kinderen kunnen laten zien wat ze gedaan hebben, of er iets over vertellen. Kinderen gaan nadenken over hun handelen, ervaringen en Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
9
resultaten en deze met elkaar in verband brengen.
Speelleren Bij speelleren wordt een activiteit aangeboden door de pedagogisch medewerker. Deze activiteit heeft als doel het stimuleren van de ontwikkeling. Dit kan in een grote of kleine groep. Speelleren levert vaak geen product op. Kinderen krijgen weliswaar materialen aangeboden, maar ze mogen zelf bepalen hoe ze deze materialen willen gebruiken. Het resultaat zal per kind anders zijn.
5.4.
Observatie
SKH maakt geen gebruik van de observatiemethode van Kaleidoscoop. Dit is een bewuste keuze naar aanleiding van het VVE-beleid (Voorschoolse en Vroegschoolse Educatie) van de gemeente Haaksbergen. Hier is overlegd dat de voorschoolse voorzieningen die betrokken zijn bij het VVE-beleid van de gemeente als observatiemodel het Ontwikkelings Volg Model (OVM) van Dick Memelink gebruiken. Door een externe partij is onderzocht of het mogelijk is om dit model te gebruiken in combinatie met Kaleidoscoop. Naar aanleiding van de positieve bevindingen is besloten om met het OVM te gaan werken omdat dit beter aansluit bij de observatiemethodes die gebruikt worden in het basisonderwijs. Hierbij moet wel de opmerking worden geplaatst dat observeren en registeren in het OVM alleen betrekking heeft op de dagopvang en peuteropvang. Kinderen die buitenschoolse opvang bezoeken worden in het basisonderwijs met regelmaat geobserveerd. Wij zijn van mening dat dit een taak is van het onderwijs. Overigens zullen wij ook hier vanuit een professioneel oogpunt het welzijn van de kinderen volgen. Als er twijfels zijn, op welk vlak dan ook, zal dit besproken worden met de locatiemanager. Als gevolg van de toenemende aandacht voor de ontwikkeling van kinderen is er ook steeds meer aandacht voor kinderen die een afwijkende ontwikkeling volgen. Hoe wij omgaan met deze kinderen is beschreven in het document Zorgstructuur.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
10
6.
Samen met ouders
Om kwaliteit te bieden in de opvang van kinderen is het cruciaal om met de ouders samen te werken. Het is belangrijk om elkaar op de hoogte te brengen van datgeen wat er speelt in het leven van het kind, maar ook in het gezin en in de kinderopvangorganisatie. Dit doen we op verschillende manieren; •
De oudercommissie; Binnen onze organisatie is een oudercommissie werkzaam. Omdat er een aantal kleinere locaties zijn is het niet wenselijk om voor elke locatie een eigen oudercommissie te vormen. Wel zorgen we ervoor dat er van elke locatie afgevaardigden zitten in de oudercommissie. De oudercommissie brengt advies uit over o.a. het pedagogisch beleid, wijzigingen rond openingstijden en prijsstijgingen. Op de locaties kunt u zien wie er zitting nemen in de oudercommissie en hoe u met hen in contact kunt komen.
•
Dagelijkse overdracht; Bij het brengen en halen van de kinderen is er door de pedagogisch medewerkers tijd ingepland voor een goede overdracht. Er wordt o.a. besproken hoe een kind zich voelt en wat een kind zoal gedaan heeft. Voor beide partijen is het belangrijk om dit te weten zodat ze kunnen reageren als een kind hierover gaat vertellen. Praktische zaken zoals eet- en slaaptijden worden opgeschreven op het whiteboard dat op iedere groep aanwezig is. Uitzondering hierop zijn groepen voor kinderen van 3-4 jaar en peuteropvang.
•
Mapje; Voor kinderen van 0-2 jaar wordt wekelijks een verslag geschreven in hun eigen mapje. In dit verslag komen bijvoorbeeld mijlpalen in de ontwikkeling te staan, bijzondere gebeurtenissen of welk speelgoed op dat moment de meeste aandacht heeft. Het mapje gaat mee naar huis zodat ook ouders hierin kunnen schrijven.
•
Plakboek; voor kinderen van 2-4 jaar houden we een plakboek bij. Hierdoor kunnen ontwikkelingen van een kind worden gevolgd, bijvoorbeeld hoe het knippen gaat. Daarnaast komen er foto’s in van hun belevenissen bij SKH. Als een kind afscheid neemt gaat het plakboek mee naar huis.
•
Nieuwsbrief; Maandelijks ontvangen ouders een nieuwsbrief vanuit de locatie. Hierin staat informatie over de organisatie en de individuele locaties zelf.
Als de kinderen het leuk vinden mogen ze een wensje maken als papa of mama jarig is. Dit doen we met kinderen vanaf 2 jaar. Ook bij een bijzondere gebeurtenis van een familielid (bijvoorbeeld trouwen) maken we een wensje. Op de groep kunt u aangeven wanneer uw kind een wensje moet maken.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
11
7. Samen met anderen De pedagogisch medewerkers binnen onze organisatie zijn de personen die het uitvoerende werk doen. Zij kunnen dit niet zonder de nodige ondersteuning. Als ouder kunt u te maken krijgen met bijvoorbeeld: •
Locatiemanager; heeft de dagelijkse leiding binnen de locatie. Hij draagt zorg voor realisatie van doelstellingen en werkzaamheden binnen de locatie waarvoor hij is aangesteld
•
Planner: geeft uitvoering aan het plaatsingsbeleid.
De pedagogisch medewerkers kunnen worden ondersteund door stagiaires. Deze vallen altijd onder verantwoordelijkheid van een stagebegeleider. Beleid rond stagiaire is vastgelegd in het stagebeleid van SKH.
Vanuit de bibliotheek komen op de verschillende locaties vrijwilligers voorlezen. Zij nemen deel aan het voorleesteam 50+ waarbij mannen en vrouwen met veel enthousiasme voorlezen aan de kinderen in de voorschoolse voorzieningen en op basisscholen.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
12
8. Protocollen ter ondersteuning van het pedagogisch beleid. Het pedagogisch beleid van SKH is meeromvattend dan in dit document wordt beschreven. Zo zijn er een aantal protocollen en documenten die verweven zijn met ons pedagogisch beleid. Om dit document leesbaar te houden zijn deze niet opgenomen in het pedagogisch beleid, maar wordt in dit hoofdstuk een opsomming hiervan gemaakt, met daarbij een verwijzing naar de verantwoordelijke voor dit document en waar het document te vinden is.
Zorgstructuur Doordat er toenemende aandacht is voor de ontwikkeling van een kind, vallen meer kinderen op die een afwijkende ontwikkeling doormaken. Onderzoek laat zien dat het zinvol is om hier in een zo vroeg mogelijk stadium aandacht aan te besteden zodat de ontwikkeling zo vroeg mogelijk gestimuleerd kan worden om verdere problemen te voorkomen. In het document 'Zorgstructuur' staat beschreven welke mogelijkheden SKH heeft om de ontwikkeling te stimuleren en welke mogelijkheden er zijn om kinderen door te verwijzen.
Meldcode Kindermishandeling en seksueel misbruik Het protocol meldcode Kindermishandeling en seksueel misbruik is een onderdeel van de zorgstructuur. Het wordt hier apart vermeld omdat het een verplicht onderdeel is vanuit de Wet Kinderopvang. Dit protocol moet voldoen aan een aantal wettelijke eisen, zoals een stappenplan waarin staat beschreven welke stappen ondernomen moeten worden bij vermoedens van kindermishandeling en hoe verantwoordelijkheden zijn verdeeld. Dit protocol moet op elke groep aanwezig zijn. Dit valt onder verantwoordelijkheid van de locatiemanagers. Inhoudelijke valt het protocol onder de verantwoordelijkheid van de beleidsmedewerker. Deze zorgt ervoor dat het protocol voldoet aan de wettelijke eisen. Hoe en door wie het protocol uitgevoerd wordt staat beschreven in het stappenplan van het protocol kindermishandeling. Protocol 4 ogen/oren en de achterwachtregeling Het protocol is een samenvoeging van het 4 ogen principe en de achterwachtregeling. Hierin is uitgewerkt hoe wij samen zorgdragen voor een veilige omgeving voor de kinderen en medewerkers.
Ontwikkelingsvolgmodel, werkwijze In dit document staat beschreven hoe het OVM ingevuld wordt bij SKH en hoe de overdracht naar het basisonderwijs vanuit de praktijk is geregeld. De pedagogisch medewerkers zijn verantwoordelijk voor de uitvoering hiervan.
Protocol zieke kinderen en medicijnen In dit protocol is omschreven hoe wij omgaan met zieke kinderen. Het gaat hier om kinderen met een besmettelijke ziekte en of ze wel of niet worden toegelaten bij SKH en hoe te handelen als een kind ziek wordt als het bij SKH is. Daarnaast staat beschreven wat een pedagogisch medewerker moet doen als een kind medicatie toegediend moet krijgen bij SKH. In verband met persoonlijke aansprakelijkheid moet dit aan een aantal eisen voldoen. De pedagogisch medewerkers zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van dit protocol. De locatiemanager zorgt voor aanpassingen bij wijzigingen en voor de communicatie rond deze wijzigingen.
Protocol veilig slapen Dit protocol heeft alleen betrekking op de dagopvang en wordt per locatie geschreven door de locatiemanager omdat per locatie de situatie rond het slapen verschillend is. Wel is omschreven wat in dit protocol beschreven moet worden.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
13
Protocol Veiligheid In het protocol veiligheid staat beschreven hoe wij als organisatie zorg dragen voor de fysieke veiligheid van de kinderen. De jaarlijkse risico-inventarisaties die per locatie worden uitgevoerd liggen hieraan ten grondslag. Deze risico-inventarisaties worden uitgevoerd door de locatiemanagers en zijn verplicht vanuit de Wet Kinderopvang. De locatiemanager heeft de verantwoordelijkheid over het protocol veiligheid.
Protocol Gezondheid In dit protocol staat beschreven hoe wij de gezondheidsrisico's beperken voor kinderen die onze organisatie bezoeken. Ook hier ligt een jaarlijkse risico-inventarisatie aan ten grondslag, uitgevoerd door de locatiemanager en is een verplicht onderdeel vanuit de Wet Kinderopvang. De locatiemanager is verantwoordelijk voor dit protocol.
Klachtenprocedure Waar u een klacht kunt indienen en hoe we hiermee omgaan staat omschreven in ons klachtenreglement. Klachten kunt u indienen bij de pedagogisch medewerkers of bij de locatiemanagers. Daarnaast zijn wij aangesloten bij de Stichting Klachtencommissie Kinderopvang (SKK). Als u ontevreden bent over de afhandeling van een klacht kunt u hiermee contact opnemen. Het is overigens ook mogelijk om een klacht hier direct neer te leggen, zonder deze eerst bij ons aan te geven. Voor de oudercommissies is een apart klachtenreglement opgesteld. Voor ongehoorde of niet goed afgehandelde klachten kunnen zij terecht bij de Klachtenkamer Oudercommissie Kinderopvang. Overigens kunnen ook zij hier gelijk naar toe, zonder eerst een klacht in te dienen bij SKH. De locatiemanager is verantwoordelijk voor beide klachtenreglementen. Zij zorgt ook voor een jaarlijks verslag omtrent binnengekomen klachten.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
14
9. Dagopvang Dagopvang voorheen kinderdagverblijf, werd van oorsprong gezien als oppas. In de tijd dat ouders gingen werken en/of studeren werden kinderen naar een kinderdagverblijf gebracht waar voor hen werd gezorgd. Door allerlei ontwikkelingen is de kwaliteit van dit oppassen steeds groter geworden. Op dit moment maakt dagopvang in de voorschoolse periode een belangrijk deel uit van het leven van het kind. Door invoering van de Wet Kinderopvang is de kwaliteit gestegen en door controle vanuit de overheid ook gegarandeerd. Groepen Dagopvang is bedoeld voor kinderen van 0-4 jaar. Kinderen worden opgevangen een in stamgroep. Dit kan zowel een horizontale als een verticale groep zijn. Horizontale groepen wil zeggen dat kinderen van dezelfde leeftijd bij elkaar in de groep zitten. Als kinderen de eindleeftijd van die groep hebben bereikt gaan ze over naar een andere groep. In verticale groepen zitten kinderen van verschillende leeftijden bij elkaar. Kinderen gaan dan niet over naar een andere groep. SKH heeft enkel verticale groepen. Het is mogelijk binnen SKH extra uren af te nemen ofwel een dag(deel) te ruilen. Dit gaat in overleg met de locatiemanager. De locatie manager zal kijken of er, binnen de geldende wetten, de mogelijkheid bestaat om een kind een extra dagdeel te laten komen. De manager zal in eerste instantie altijd kijken of opvang mogelijk is op de eigen stamgroep. Is dit niet mogelijk, maar op een andere groep wel, kan het kind na schriftelijke toestemming van de ouders geplaatst worden op deze andere groep. Soort groep
Verticale groep
Leeftijd van de kinderen
0-4 jaar
Maximaal aantal kinderen
16
Gemiddeld aantal kinderen per pedagogisch medewerker 6
Aanmelden Zodra (aanstaande) ouders weten op welke dagen ze opvang willen afnemen kan een kind worden aangemeld. Dit gebeurt door middel van het aanmeldingsformulier op de website ofwel verkrijgbaar op een van de opvanggroepen. Hierop kan worden aangegeven welke locatie voorkeur heeft en welke dagdelen. In overleg kunt u flexibele opvang afnemen. U geeft dan het aantal dagdelen op dat u per week wilt afnemen. Na plaatsing kunt u per maand aangeven op welke dagen uw kind komt. Uitgebreide informatie hierover ontvangt u bij het intakegesprek. Aanmeldingsformulieren worden behandeld op volgorde van binnenkomst. Door de afdeling planning wordt gekeken of er een plaats beschikbaar is op de aangevraagde locatie en dagen. Als we niet kunnen voldoen aan de wensen van ouders, ontvangen zij een alternatief aanbod. Als er overeenstemming is bereikt over de locatie en dagdelen, ontvangen ouders een plaatsingsovereenkomst. Op deze overeenkomst kunt u oa zien in welke stamgroep uw kind geplaatst is. Zodra er een ondertekend exemplaar in ons bezit is, is de plaatsing een feit. Plaatsing Plaatsing van kinderen gebeurt vanaf 6 weken. Ongeveer 4 weken voor de ingangsdatum ontvangt u vanuit de locatie een uitnodiging om kennis te maken met de organisatie en de pedagogisch medewerkers van de groep, ook voor uw kind een eerste kennismaking met de groep en de leiding. Tevens wordt hier een tweede moment ingepland om op de groep te komen wennen. Mocht het kind behoefte hebben aan meerdere wenmomenten, dan is dit mogelijk. Bij het maken van het wenschema wordt gekeken naar de behoefte van het individuele kind.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
15
Afmelden Het afmelden van een kind wegens ziekte of andere afwezigheid moet worden doorgegeven aan de pedagogisch medewerkers van de groep of aan de locatiemanager. Voor een dergelijke afmelding worden de kosten doorberekend aan de ouders. Het opzeggen van een (deel van het) contract moet schriftelijk worden doorgegeven aan de afdeling planning. Hiervoor wordt twee maanden opzegtermijn in acht genomen. Het opzeggen van een (deel van ste de het) contract gaat per 1 of per 16 van de maand.
Openingstijden Alle locaties in de dagopvang zijn geopend van 7.30 uur tot 18.00 uur. Vroege opvang (vanaf 7 uur) en late opvang (tot 18.30 uur) is mogelijk in overleg. Kinderen kunnen ’s morgens gebracht worden van 7.30 uur tot 9.15 uur. Tussen de middag kunnen kinderen gehaald worden tussen 12.15 uur en 12.45 uur en gebracht tussen 12.45 uur en 13.15 uur. Vanaf 16.00 uur kunnen kinderen weer gehaald worden. Vanzelfsprekend is het mogelijk om incidenteel af te wijken van de breng- en haal tijden. Dit gaat in overleg met de pedagogisch medewerkers van de groep. In verband met het dagprogramma en de rust op de groep heeft het onze voorkeur om dit zoveel mogelijk te beperken.
Pedagogisch medewerkers De groepen in de dagopvang worden geleid door de pedagogisch medewerkers. Elke stamgroep heeft een team van twee of drie vaste pedagogisch medewerkers (afhankelijk van de grootte van de groep) die in principe altijd aanwezig zijn. Uitzondering hierop zijn verlof- en ziektedagen. Het aantal pedagogisch medewerkers op de groep hangt af van het leidster-kindratio. Indien het kindaantal het toelaat kan een pedagogisch medewerker alleen op de groep staan. Vaak is er een collega aanwezig op de groep ernaast. Mocht het kind/leidsterratio het toelaten, zullen groepen worden samengevoegd. Kinderen met een flexibel contract hebben in principe een vaste stamgroep, mocht er op hun vaste stamgroep geen plek zijn, zal het worden geplaatst in de andere stamgroep. Indien noodzakelijk kan de locatiemanger aan een ouder schriftelijke toestemming vragen of haar/zijn kind op de andere groep mag worden opgevangen. De begintijden van de pedagogisch medewerkers sluiten als volgt op elkaar aan. In geval van voorschoolse opvang of vervroegde opvang, begint de eerste medewerker om 7.00 uur. Om 8.00 a 9.00 uur komt de tweede medewerker, waarna, afhankelijk van de kind aantallen, er ieder half uur een medewerker bij komt. Om uiterlijk 9.30 uur zijn alle PM-ers binnen. Vanaf 16.30 uur zal de eerste pm-er vertrekken en ook hier zullen er ieder half uur diensten aflopen. Op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag is er tot het einde een medewerker BSO aanwezig in het pand. Op woensdag lossen wij dit zoveel mogelijk op met stagiaires/achterwacht. Uiterlijk om 18.30 uur verlaat de laatste medewerker het pand. Op alle locaties wordt er gewerkt met een achterwacht die in geval van calamiteiten binnen 15 minuten aanwezig kan zijn. Het telefoonnummer van de achterwacht hangt op een duidelijk zichtbare plek op de locatie. Mocht een pedagogisch medewerker bij het openen en sluiten alleen in het pand zijn, zal indien mogelijk gebruik gemaakt worden van inzet van stagiaires ofwel een collega. Wat betreft het zogenaamde 4-ogenprincipe wil SKH expliciet vernoemen dat het de medewerkers die werkzaam zijn binnen de organisatie vertrouwt. Het 4 ogen principe en de achterwacht staat uitgebreid beschreven in het protocol 4 ogen/oren en de achterwachtregeling.. Tijdens de lunchpauze wordt er samengewerkt met de groepen naast elkaar. Vaak staan de tussendeuren open, zodat er extra toezicht is vanuit de andere groep. Als een pedagogisch medewerker afwezig is wordt deze vervangen door een andere pedagogisch medewerker werkzaam binnen SKH. Alle pedagogisch medewerkers voldoen aan de opleidingseisen zoals gesteld in de cao Kinderopvang. In de meeste gevallen is dat een SPW-3 of SPW-4 diploma. Daarnaast heeft een groot deel van de pedagogisch medewerkers een Kaleidoscoop-certificaat. Hiermee voldoen ze aan de eisen voor een VVEgroep (uitleg over VVE volgt in dit document).
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
16
Van alle pedagogisch medewerkers en stagiaires hebben we een VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) in ons bezit. In deze verklaring staat dat de medewerker geen strafbare feiten op zijn naam heeft staan. Het staat ook wel bekend als ‘een bewijs voor goed gedrag’. Een stagiare zal altijd onder eindverantwoording vallen de locatie manager en een praktijkbegeleider op de groep. In het stagebeleid vind u de voorwaarden waaronder en de mate waarin beroepskrachten in opleiding kunnen worden belast met de verzorging en opvang van kinderen. Deze kunt u opvragen bij de locatiemanager. Binnen SKH is een vrijwilliger werkzaam. De vrijwilliger is op verzoek van de gemeente bij SKH geplaatst om werkervaring op te doen. De vrijwilliger is in het bezit van een SPW-4diploma. Zij zal op verschillende groepen werkervaring op doen en de medewerkers ondersteunen.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
17
Het volgen van de ontwikkeling Voor het volgen van de ontwikkeling van kinderen maken we gebruik van het ontwikkelingsvolgmodel (OVM) van Dick Memelink. Dit volgmodel vullen we in voor elk kind, twee keer per jaar. Door het volgen van de ontwikkeling kunnen we kinderen een passend aanbod doen van activiteiten. Kinderen worden uitgedaagd om stappen te ondernemen en op die manier iets nieuws te ontdekken. Als een kind op een of meerdere ontwikkelingsgebieden extra stimulans nodig heeft kunnen we daar goed op in springen door het activiteitenaanbod aan te passen. In sommige situaties is het nodig om de ontwikkeling extra te stimuleren. Voor kinderen die op een of meerdere gebieden een achterstand hebben van minimaal een half jaar hebben we mogelijkheden tot intensievere begeleiding om te voorkomen dat de achterstand groter wordt of dat om deze achterstand in te lopen. Deze mogelijkheden staan beschreven in het document Zorgstructuur. Hierin staat ook beschreven welke mogelijkheden we hebben als er problemen zijn op het gebied van gedrag of in de sociale context.
Dagopvang in de praktijk Zoals eerder in het pedagogisch beleidsplan is beschreven werkt onze dagopvang volgens de methode Kaleidoscoop. Deze methode is verwerkt in de dagindeling. In elke groep hangen dagritmekaarten. De kaarten zijn duidelijke foto’s uit de directe omgeving van de groep. Ze hangen zichtbaar in de groep, zodat kinderen kunnen zien welke activiteiten ze al gedaan hebben en wat ze nog gaan doen. Door inzichtelijk te maken voor de kinderen wat er nog komen gaat op een dag zullen ze zich veiliger voelen in de groep.
Dagindeling Voor kinderen tot ongeveer 1 jaar wordt het dagritme van thuis gevolgd. Tijdens de dagelijkse overdracht wordt met ouders overlegd wat de voedings- en slaaptijden van dat moment zijn en daar wordt op die dag zoveel mogelijk rekening mee gehouden. Als kinderen ongeveer 1 jaar zijn kunnen ze het dagritme van onze dagopvang volgen. Hieronder een beschrijving van dit ritme. De tijden die erbij staan zijn richtlijnen. Per groep of per dag kan hiervan afgeweken worden als dat beter uit komt. •
De kinderen worden tussen 7.30 uur en 9.15 uur gebracht. ’s Morgens worden kinderen eerst opgevangen in een gezamenlijke groep. Voor ouders is er gelegenheid om bijzonderheden door te geven. Denk aan de nachtrust, voedingstijden of andere bijzondere zaken. Tevens is er voor ouders de gelegenheid om een kopje koffie/thee te drinken. De kinderen kunnen ondertussen spelen met het speelgoed dat aangeboden wordt.
•
Als alle kinderen binnen zijn wordt er opgeruimd en gaan de kinderen aan tafel (9.30 uur). Er is tijd voor een praatje, voorlezen of liedjes zingen. De kinderen gaan iets drinken en eten 1.
•
Kinderen die het nodig hebben worden hierna naar bed gebracht. De andere kinderen gaan buiten spelen, vrij spelen of doen een gerichte activiteit die aangeboden wordt volgens de richtlijnen van Kaleidoscoop.
•
Na het spelen wordt er samen opgeruimd. Alle kinderen die dit kunnen helpen mee. De kinderen die zindelijk zijn gaan naar de wc, de andere kinderen worden verschoond.
•
Om 11.15 uur gaan we aan tafel voor een broodmaaltijd. Brood wordt aan tafel gesmeerd. We proberen de kinderen te leren om te wachten tot er voor iedereen brood klaar staat. De oudsten zullen ook al leren zelf een boterham te smeren. Daarna zingen we gezamenlijk een liedje om vervolgens een boterham te eten. Hierbij krijgen de kinderen een beker melk.
1
Er wordt minimaal een keer per dag fruit aangeboden. dit kan ’s morgens of ’s middags zijn. Op het whiteboard in de groep staat beschreven wat kinderen hebben gegeten zodat ouders hier rekening mee kunnen houden, m.u.v. groepen voor 3-4 jarigen
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
18
•
•
De kinderen die alleen een ochtend komen worden opgehaald, de ‘middagkinderen’ worden gebracht. Ondertussen wordt de tafel afgeruimd en schoongemaakt. Daarna worden de kinderen die gaan slapen naar bed gebracht. Kinderen die niet gaan slapen mogen boekjes lezen, buitenspelen of een andere activiteit kiezen.
•
Als ‘de slapers’ wakker zijn (rond 15.00 uur) en iedereen is voorzien van een schone luier gaan we aan tafel. Iedereen gaat aan tafel voor drinken en eten.
•
Daarna gaan de kinderen spelen. Weer mogen de kinderen kiezen wat ze willen doen. Een activiteit, vrij spelen of iets anders.
•
Vanaf 16.15 uur gaan de eerste kinderen naar huis. Alle kinderen met een luier worden nogmaals verschoond.
•
De kinderen die bij ons eten krijgen om 17.30 uur hun warme maaltijd (ofwel van ons ofwel van huis meegebracht) en vla/yoghurt. De kinderen die niet mee eten krijgen nog een beker drinken en een cracker.
•
Daarna mogen de kinderen spelen of helpen schoonmaken tot ze door hun ouders worden opgehaald. Aan het eind van de dag worden de groepen weer samengevoegd.
Werken met thema’s In de dagopvang wordt gewerkt met thema’s. Het werken met thema’s geeft de pedagogisch medewerkers handvatten om de ontwikkeling van kinderen te stimuleren. Het biedt mogelijkheden om materialen op de groepen af te wisselen en kinderen op die manier steeds weer nieuwe dingen te laten ontdekken. Activiteiten rond een thema staan beschreven in de bijbehorende mappen. Nieuwe ideeën mogen altijd worden toegevoegd aan een thema map. Door het werken met thema’s krijgen kinderen meer ‘het samenzijn’ gevoel. Kinderen in deze leeftijd spelen nog veel naast elkaar, maar de eerste aanzet tot samenspelen wordt wel gedaan. Iedereen praat over/werkt met hetzelfde onderwerp. Door regelmatig af te wisselen van thema’s krijgt elk kind wel een keer ‘het expertgevoel’. Kinderen die bijvoorbeeld op de boerderij wonen kunnen veel vertellen bij het thema ‘dieren’. Kinderen die eens in het ziekenhuis hebben gelegen zijn expert bij het thema ‘dokter’. Dit gevoel is voor kinderen belangrijk bij de ontwikkeling van het zelfvertrouwen. Tot slot draagt het werken met thema’s bij aan het uitbreiden van de woordenschat van kinderen. Kinderen komen in aanraking met nieuwe dingen en ze horen er steeds weer over. Ook zijn er voor elk thema praatplaatjes gemaakt waarover kinderen met elkaar, maar ook bijvoorbeeld in de kring in gesprek kunnen gaan. Voorbeelden van vaste thema’s zijn de seizoenen, feestdagen, maar ook keuzethema’s als emoties, zintuigen, eten en drinken, bakker, enz. Voor elk thema zijn zgn. themabakken samengesteld door een themawerkgroep. In deze bakken zitten materialen die betrekking hebben op een thema en die geschikt zijn om de ontwikkeling van kinderen te stimuleren. Elk thema is uitgewerkt aan de hand van volgende eisen; Boekentips (boeken zitten in de themabak, of zijn te leen bij de bibliotheek)
Buiten- en bewegingsactiviteiten
Er zitten speelleer-activiteiten bij
Spelletjes en puzzels
Er zitten speelwerkactiviteiten bij
Knutselactiviteiten
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
19
Liedjes
Praatplaten
DVD’s
Kleurplaten
Werkboekjes
Voorbeelden voor kralenplanken
Materialen voor de thema-tafels
Woordkaarten
Voor de vaste thema’s zijn de themabakken aanwezig op de locatie.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
20
10. Peuteropvang Peuteropvang, voorheen peuterspeelzaal, wordt van oorsprong gezien als voorbereiding op het basisonderwijs. Een aantal jaren geleden is vanuit de overheid een traject in gang gezet om de kwaliteit van de peuteropvang en de dagopvang gelijk te trekken. Voor de peuteropvang heeft dit als gevolg dat er gewerkt moet worden in kleinere groepen en er worden meer eisen gesteld aan de opleidingen van de medewerkers. Voor de dagopvang (voorheen kinderdagverblijf) betekent dit dat er meer aandacht is voor de ontwikkeling van kinderen. In onze visie is er inhoudelijk geen verschil tussen peuteropvang en dagopvang. Beide vormen van opvang werken volgens dezelfde pedagogische visie en voldoen aan dezelfde kwaliteitseisen, zoals groepsgrootte, leidster-kind-ratio en opleidingseisen van de pedagogisch medewerkers. Vanuit de overheid wordt nog een verschil gemaakt tussen beide opvangvormen, doordat de manier van bekostigen niet gelijk is.
Groepen In de peuteropvang wordt gewerkt in leeftijdsgroepen van 2-4 jaar. De samenstelling van de groep is in principe hetzelfde, met uitzondering van in- en uitstromende kinderen. Het is mogelijk binnen SKH extra uren af te nemen ofwel een dag(deel) te ruilen. Dit gaat in overleg met de locatiemanager. De locatie manager zal kijken of er, binnen de geldende wetten, de mogelijkheid bestaat om een kind een extra dagdeel te laten komen.. In de vakanties kunnen locaties worden samengevoegd. In een groep worden maximaal 14 kinderen geplaatst. Per 7 kinderen is er een pedagogisch medewerker aanwezig. M.u.v. ziekte en verlof staan er altijd dezelfde pedagogisch medewerkers op de groep.
Soort groep
Horizontale groep
Leeftijd van de kinderen
2-4
Maximaal aantal kinderen
14
Aantal kinderen per pedagogisch medewerker 7
Openingstijden De openingstijden zijn van 8.45 uur tot 11.45. De dagen waarop de locaties geopend zijn kunnen verschillen. Ook de combinatie van dagen kan wisselen. Hoe dit per locatie is geregeld staat op de website en in het werkplan van de betreffende locatie.
Aanmelden Kinderen kunnen aangemeld worden als ze 1 jaar zijn. Dit gebeurt door middel van het aanmeldingsformulier op de website of verkrijgbaar op een van de opvanggroepen. Aanmeldingsformulieren worden behandeld op volgorde van binnenkomst. Door de afdeling planning wordt gekeken of er een plaats beschikbaar is op de aangevraagde locatie en dagen. Als we niet kunnen voldoen aan de wensen van ouders ontvangen zij een alternatief aanbod. Als er overeenstemming is bereikt over de locatie en dagdelen ontvangen ouders een plaatsingsovereenkomst. Zodra er een ondertekend exemplaar in ons bezit is, is de plaatsing een feit.
Plaatsing Plaatsing van kinderen gebeurt vanaf 2 jaar. Ongeveer 4 weken voor de ingangsdatum ontvangt u vanuit de locatie een uitnodiging om kennis te maken met de organisatie en de pedagogisch medewerkers van de groep, ook voor uw kind een ideale eerste kennismaking met de groep en de leiding. Tevens wordt hier een tweede moment ingepland om op de groep te komen wennen, veelal zal dit een dagdeel zijn. Mocht het kind Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
21
behoefte hebben aan meerdere wenmomenten, dan is dit mogelijk. Bij het maken van het wenschema wordt gekeken naar de behoefte van het individuele kind.
Afmelden Het afmelden van een kind wegens ziekte of andere afwezigheid moet worden doorgegeven aan de pedagogisch medewerkers van de groep. Voor een dergelijke afmelding worden de kosten doorberekend aan de ouders. Het opzeggen van een contract moet schriftelijk worden doorgegeven aan de afdeling planning. Hiervoor ste de wordt twee maanden opzegtermijn in acht genomen. Opzeggen kan per 1 of per 16 van de maand.
Pedagogisch medewerkers De groepen in de peuteropvang worden geleid door de pedagogisch medewerkers. Elke groep heeft een of twee vaste pedagogisch medewerkers (afhankelijk van de grootte van de groep) die in principe altijd aanwezig is. Uitzondering hierop zijn verlof- en ziektedagen. Als een pedagogisch medewerker afwezig is wordt deze vervangen door een pedagogisch medewerker van SKH. Het aantal pedagogisch medewerkers op de groep hangt af van het leidster-kindratio. Indien het kindaantal het toelaat kan een pedagogisch medewerker alleen op de groep staan. In alle gevallen is er een collega aanwezig op de groep ernaast met uitzondering van locatie Buurse en locatie Bartokstraat. Vaak proberen wij in deze situatie gebruik te maken van een stagiaire,vrijwilliger of locatiemanager. De medewerkers worden ingezet gedurende de gehele ochtend. Hun dienst start 15 minuten voor aanvang van de opvang. Beide medewerkers blijven op de groep tot einde opvang. In vakantieperiodes kan gekozen worden voor het samenvoegen van locaties, muv locatie Buurse, hier wordt geen vakantieopvang aangeboden. Op alle locaties wordt er gewerkt met een achterwacht die in geval van calamiteiten binnen 15 minuten aanwezig kan zijn. Het telefoonnummer van de achterwacht hangt op een duidelijk zichtbare plek op de locatie. Mocht een pedagogisch medewerker bij het openen en sluiten alleen in het pand zijn, wordt er ook gebruik gemaakt van deze achterwacht. Alle pedagogisch medewerkers voldoen aan de opleidingseisen zoals gesteld in de cao Kinderopvang. In de meeste gevallen is dat een SPW-3 of SPW-4 diploma. Daarnaast hebben de pedagogisch medewerkers in de peuteropvang een Kaleidoscoop-certificaat. Hiermee voldoen ze aan de eisen voor een VVE-groep (uitleg over VVE volgt in dit document). Van alle pedagogisch medewerkers hebben we een VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) in ons bezit. In deze verklaring staat dat de medewerker geen strafbare feiten op zijn naam heeft staan. Het staat ook wel bekend als ‘een bewijs voor goed gedrag’. Een stagiare zal altijd onder eindverantwoording vallen de locatie manager en een praktijkbegeleider op de groep. In het stagebeleid vind u de voorwaarden waaronder en de mate waarin beroepskrachten in opleiding kunnen worden belast met de verzorging en opvang van kinderen. Deze kunt u opvragen bij de locatiemanager.
Het volgen van de ontwikkeling Voor het volgen van de ontwikkeling van kinderen maken we gebruik van het ontwikkelingsvolgmodel (OVM) van Dick Memelink. Dit volgmodel vullen we in voor elk kind, twee keer per jaar. Hiervoor heeft elke groep een laptop tot zijn beschikking. Door het volgen van de ontwikkeling kunnen we kinderen een passend aanbod doen van activiteiten. Kinderen worden uitgedaagd om stappen te ondernemen en op die manier iets nieuws te ontdekken. Als een kind op een of meerdere ontwikkelingsgebieden extra stimulans nodig heeft kunnen we daar goed op in springen door het activiteitenaanbod aan te passen. In sommige situaties is het nodig om de ontwikkeling extra te stimuleren. Voor kinderen die op een of meerdere gebieden een achterstand hebben van een minimaal een half jaar hebben we mogelijkheden tot intensievere begeleiding om te voorkomen dat de achterstand groter wordt of om ervoor te zorgen dat de Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
22
achterstand ingelopen wordt. Deze mogelijkheden staan beschreven in het document Zorgstructuur. Hierin staat ook beschreven welke mogelijkheden we hebben als er problemen zijn op het gebied van gedrag of in de sociale context. Peuteropvang in de praktijk Zoals in het algemene deel is beschreven werkt de peuteropvang volgens de methode Kaleidoscoop. Deze methode is verwerkt in de dagindeling. In elke groep hangen dagritmekaarten. De kaarten zijn duidelijke foto’s uit de directe omgeving van de groep. Ze hangen zichtbaar in de groep zodat kinderen kunnen zien welke activiteiten ze al gedaan hebben en wat ze nog gaan doen. Door inzichtelijk te maken voor de kinderen wat er nog komen gaat op een ochtend zullen ze zich veiliger voelen in de groep. Dagindeling Een ochtend op de peuterspeelzaal begint om 8.45 uur. De kinderen komen dan binnen met hun ouders. Elk kind wordt welkom geheten door de pedagogisch medewerkers van de groep. Indien nodig wordt door de ouders een overdracht gedaan door middel van een kort gesprekje waarin bijzonderheden aangegeven kunnen worden. Er ligt materiaal klaar op de tafels en kinderen kunnen spelen in de verschillende hoeken. Kinderen mogen zelf kiezen wat ze willen doen. Om 9.00 uur wordt er een kring gemaakt. De namen van de kinderen worden opgenoemd. In de kring wordt gezongen, voorgelezen of gepraat met de kinderen. Daarna wordt besproken met de kinderen wat ze gaan doen. Ze mogen verder met de activiteit waar ze mee bezig waren, of met iets anders gaan spelen. Rond 10.00 uur worden alle materialen en speelgoed opgeruimd. Daarna gaan de kinderen eten en drinken. Dit wordt verzorgd vanuit de organisatie. Een aantal kinderen krijgen taken rond het uitdelen, en schoonmaken. Als alles op is gaan de kinderen naar het toilet en/of worden ze verschoond. Er is ook ruimte om voor te lezen of om liedjes te zingen. Als het weer het toelaat gaan de kinderen buiten spelen na het eten en drinken. Kan dit niet dan gaan de kinderen een bewegingsactiviteit doen. Aan het eind van de ochtend wordt er weer een kring gemaakt. Eventueel wordt er nog een boekje voorgelezen of een liedje gezongen. Om 11.45 uur worden de kinderen opgehaald door hun ouders.
Werken met thema’s In de peuteropvang wordt gewerkt met thema’s. Het werken met thema’s geeft de pedagogisch medewerkers handvatten om de ontwikkeling van kinderen te stimuleren. Het biedt mogelijkheden om materialen op de groepen af te wisselen en kinderen op die manier steeds weer nieuwe dingen te laten ontdekken. Activiteiten rond een thema staan beschreven in de bijbehorende mappen. Nieuwe ideeën mogen altijd worden toegevoegd aan een thema map. Door het werken met thema’s krijgen kinderen meer ‘het samenzijn’ gevoel. Kinderen in deze leeftijd spelen nog veel naast elkaar, maar de eerste aanzet tot samenspelen wordt wel gedaan. Iedereen praat over/werkt met hetzelfde onderwerp. Door regelmatig af te wisselen van thema’s krijgt elk kind wel een keer ‘het expertgevoel’. Kinderen die bijvoorbeeld op de boerderij wonen kunnen veel vertellen bij het thema ‘dieren’. Kinderen die eens in het ziekenhuis hebben gelegen zijn expert bij het thema ‘dokter’. Dit gevoel is voor kinderen belangrijk bij de ontwikkeling van het zelfvertrouwen. Tot slot draagt het werken met thema’s bij aan het uitbreiden van de woordenschat van kinderen. Kinderen komen in aanraking met nieuwe dingen en ze horen er steeds weer over. Ook zijn er voor elk thema praatplaatjes gemaakt waarover kinderen met elkaar, maar ook bijvoorbeeld in de kring in gesprek kunnen gaan.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
23
Voorbeelden van vaste thema’s zijn de seizoenen, feestdagen, maar ook keuzethema’s als emoties, zintuigen, eten en drinken, bakker, enz. Voor elk thema zijn zgn. themabakken samengesteld door een themawerkgroep. In deze bakken zitten materialen die betrekking hebben op een thema en die geschikt zijn om de ontwikkeling van kinderen te stimuleren. Elk thema is uitgewerkt aan de hand van de volgende eisen; Boekentips (boeken zitten in de themabak, of zijn te leen bij de bibliotheek)
Buiten- en bewegingsactiviteiten
Er zitten speelleer-activiteiten bij
Spelletjes en puzzels
Er zitten speelwerkactiviteiten bij
Knutselactiviteiten
Liedjes
Praatplaten
DVD’s
Kleurplaten
Werkboekjes
Voorbeelden voor kralenplanken
Materialen voor de thema-tafels
Woordkaarten
Voor de vaste thema’s zijn de themabakken aanwezig op de locatie.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
24
11. Buitenschoolse opvang Deze vorm van opvang is bedoeld voor kinderen die naar de basisschool gaan en voor school of na school opvang nodig hebben, omdat ouders werken en/of studeren. Buitenschoolse opvang wordt verdeeld in twee soorten; voorschoolse opvang en naschoolse opvang. Groepen Buitenschoolse opvang is bedoeld voor kinderen van 4-13 jaar. Kinderen worden opgevangen in een basisgroep. Als een kind na school bij ons komt, wordt hij altijd opgevangen in deze basisgroep. Een basisgroep bestaat uit maximaal 20 of 30 kinderen (afhankelijk van de leeftijd). Locatie waar meer dan 20 kinderen geplaatst kunnen worden hanteren een zgn. open-deuren-beleid. Dit houdt in dat de basisgroep, buiten eet- en drinkmomenten om, wordt ‘losgelaten’ en kinderen mogen spelen waar ze willen en met wie ze willen. We zijn namelijk van mening dat kinderen dit zelf mogen kiezen na een schooldag. Later in dit document, bij de dagindeling, is te lezen wanneer kinderen hun basisgroep verlaten. Het is mogelijk binnen SKH extra uren af te nemen ofwel een dag(deel) te ruilen. Dit gaat in overleg met de locatiemanager. De locatie manager zal kijken of er, binnen de geldende wetten, de mogelijkheid bestaat om een kind een extra dagdeel te laten komen. De manager zal in eerste instantie altijd kijken of opvang mogelijk is op de eigen stamgroep. Is dit niet mogelijk, maar op een andere groep wel, kan het kind na schriftelijke toestemming van de ouders geplaatst worden op deze andere groep. Soort groep
Verticale groep
Leeftijd van de kinderen
4-13
Maximaal aantal kinderen
20
Aantal kinderen per pedagogisch medewerker 10
Het is mogelijk om structurele opvang af te nemen tijdens schoolweken (vaste dag/dagen per week gedurende 40 weken), structurele opvang af te nemen gedurende het hele jaar (vaste dag/dagen per week gedurende 52 weken, waarbij vakantie opvang een dag is van 7.30 uur tot 18.00 uur) ), flexibele opvang (vast aantal dagdelen per week, inzetbaar op wisselende dagen), vakantie/incidentele opvang (opvang op extra vrije (middag)dagen van school en/of vakantieperiodes). Tijdens vakantie/incidentele opvang worden de bestaande basisgroepen en locaties samengevoegd. Dit doen we om een goed activiteitenaanbod aan de kinderen te kunnen bieden. De groepssamenstelling is dan zo anders ten opzichte van schooldagen dat het niet wenselijk is om hieraan vast te houden.
Aanmelden Als een kind 3 jaar is kan hij worden aangemeld voor buitenschoolse opvang. Ook kinderen die onze dagopvang bezoeken moeten zich opnieuw aanmelden. Het contract van de dagopvang wordt niet automatisch omgezet naar een plaats voor de buitenschoolse opvang. Aanmelden kan door middel van het aanmeldingsformulier op de website of af te halen op een van de opvanggroepen. Hierop kan worden aangegeven welke locatie voorkeur heeft en welke dagdelen. U geeft dan het aantal dagdelen op dat u per week wilt afnemen. Na plaatsing kunt u per maand aangeven op welke dagen uw kind komt. Aanmeldingsformulieren worden behandeld op volgorde van binnenkomst. Door de afdeling planning wordt gekeken of er een plaats beschikbaar is op de aangevraagde locatie en dagen. Als we niet kunnen voldoen aan de wensen van ouders ontvangen zij een alternatief aanbod. Als er overeenstemming is bereikt over de locatie en dagdelen ontvangen ouders een plaatsingsovereenkomst. Op deze overeenkomst kunt u o.a. zien in welke basisgroep uw kind geplaatst is. Zodra er een ondertekend exemplaar in ons bezit is, is de plaatsing een feit.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
25
Plaatsing Plaatsing van kinderen gebeurt vanaf 4 jaar. Ongeveer 4 weken voor de ingangsdatum ontvangt u vanuit de locatie een uitnodiging om kennis te maken met de organisatie en de pedagogisch medewerkers van de groep, ook voor uw kind een eerste kennismaking met de groep en de leiding. Tevens wordt hier een tweede moment ingepland om op de groep te komen wennen. Mocht het kind behoefte hebben aan meerdere wenmomenten, dan is dit mogelijk. Bij het maken van het wenschema wordt gekeken naar de behoefte van het individuele kind.
Afmelden Het afmelden van een kind wegens ziekte of andere afwezigheid moet worden doorgegeven aan de pedagogisch medewerkers van de groep of per email bij de locatiemanager. Voor een dergelijke afmelding worden de kosten doorberekend aan de ouders. Het opzeggen van een (deel van het) contract moet schriftelijk worden doorgegeven aan de afdeling planning. Hiervoor wordt twee maanden opzegtermijn in acht genomen. Het opzeggen van een (deel van ste de het) contract kan per 1 of 16 van de maand.
Openingstijden Zoals gezegd bestaat de buitenschoolse opvang uit twee soorten; voorschoolse opvang en naschoolse opvang. De openingstijden tijdens schooldagen zijn: De voorschoolse opvang is geopend van 7.00 uur tot 8.30 uur. Voor scholen met een traditioneel rooster is de naschoolse opvang op maandag, dinsdag en donderdag geopend van 15.15 uur tot 18.15 uur. Op woensdag en vrijdag is de naschoolde opvang geopend van 12.00 uur tot 18.00 uur. Voor scholen met een continurooster worden de openingstijden van de naschoolse opvang aangepast. In de vakantieperiode is de buitenschoolse opvang geopend van 7.30 uur tot 18.00 uur. Kinderen kunnen ’s morgens gebracht worden van 7.30 uur tot 9.15 uur. Tussen de middag kunnen kinderen gehaald worden tussen 12.15 uur en 12.45 uur en gebracht tussen 12.45 en 13.15 uur. Vanaf 16.15 uur kunnen kinderen weer gehaald worden. Vanzelfsprekend is het mogelijk om incidenteel af te wijken van de breng- en haal tijden. Dit gaat in overleg met de pedagogisch medewerkers van de groep.
Pedagogisch medewerkers De groepen in de buitenschoolse opvang worden geleid door de pedagogisch medewerkers. Elke basisgroep heeft een team van een of twee vaste pedagogisch medewerkers (afhankelijk van de grootte van de groep) die in principe altijd aanwezig zijn. Uitzondering hierop zijn verlof- en ziektedagen. Als een pedagogisch medewerker afwezig is wordt deze vervangen door een invalkracht uit onze eigen invalpoule. Het aantal pedagogisch medewerkers op de groep hangt af van het leidster-kindratio. Indien het kindaantal het toelaat kan een pedagogisch medewerker alleen op de groep staan. In alle gevallen is er een collega aanwezig op de groep ernaast met uitzondering van locatie Bartokstraat. Vaak proberen wij in deze situatie gebruik te maken van een stagiaire of een vrijwilliger. De begintijden van de pedagogisch medewerkers sluiten als volgt op elkaar aan. In geval van reguliere BSO, begint de eerste medewerker 15 minuten voor aanvang van de BSO. Afhankelijk van de kind aantallen begint een tweede of meerdere medewerker(s) tegelijkertijd ofwel een kwartier later, bij aanvang van de BSO. De eerste medewerker zal om 17.30 vertrekken, waarna een volgende vertrekt om 18 uur. Uiterlijk om 18.30 uur verlaat de laatste medewerker het pand. In de vakantieperiode of tijdens vrije dagen is er tenminste 1 medewerker aanwezig van 8-18 uur. Een tweede medewerker en eventueel volgenden zullen aansluiten van 9-17 indien de Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
26
beroepskrachtkindratio hierom vraagt. Op alle locaties wordt er gewerkt met een achterwacht die in geval van calamiteiten binnen 15 minuten aanwezig kan zijn. Het telefoonnummer van de achterwacht hang op een duidelijk zichtbare plek op de locatie. Mocht een pedagogisch medewerker bij het openen en sluiten alleen in het pand zijn, wordt er ook gebruik gemaakt van deze achterwacht. Tijdens de lunchpauze wordt er samengewerkt met de groepen naast elkaar. Vaak staan de tussendeuren open, zodat er extra toezicht is vanuit de andere groep. Alle pedagogisch medewerkers voldoen aan de opleidingseisen zoals gesteld in de cao Kinderopvang. In de meeste gevallen is dat een SPW-3 diploma. Van alle pedagogisch medewerkers hebben we een VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) in ons bezit. In deze verklaring staat dat de medewerker geen strafbare feiten op zijn naam heeft staan. Het staat ook wel bekend als ‘een bewijs voor goed gedrag’. Een stagiare zal altijd onder eindverantwoording vallen de locatie manager en een praktijkbegeleider op de groep. In het stagebeleid vind u de voorwaarden waaronder en de mate waarin beroepskrachten in opleiding kunnen worden belast met de verzorging en opvang van kinderen. Deze kunt u opvragen bij de locatiemanager.
Buitenschoolse opvang in de praktijk Zoals eerder in het pedagogisch beleidsplan is beschreven werkt onze buitenschoolse opvang volgens de methode Kaleidoscoop. Deze methode is verwerkt in de dagindeling. Kinderen hebben zelf inspraak in wat ze willen gaan doen op een middag. Er worden workshops georganiseerd waar de kinderen zich voor kunnen inschrijven. Ook kinderen die niet naar de BSO van SKH komen kunnen zich daarvoor in schrijven. Zo kunnen de kinderen ook activiteiten met hun vrienden doen. Dagindeling Voorschoolse opvang; Op dit moment wordt er op een locatie voorschoolse opvang aangeboden. Kinderen worden opgevangen in een basisgroep. Als kinderen gebracht worden door de ouders is er tijd om te ontbijten en/of te spelen. Vanaf 8.00 uur worden de kinderen opgehaald door een taxi of door een pedagogisch medewerker naar school gebracht. Naschoolse opvang; Indien nodig worden kinderen met een taxi van school opgehaald. Niet alle kinderen komen tegelijk binnen. Als de kinderen binnenkomen staat het fruit en drinken klaar op tafel (bij openingstijden vanaf 12.00 uur staat het brood klaar op tafel, zij gaan later op de middag fruit eten). Kinderen schuiven aan bij hun eigen basisgroep, deze basisgroep bestaat uit maximaal 20 kinderen. Omdat kinderen niet tegelijk binnenkomen zitten ze niet gelijktijdig aan tafel. Hierdoor hoeven de eerste kinderen niet zo lang te wachten en is er meer tijd om te luisteren naar de schoolverhalen. Zodra kinderen gaan spelen verlaten ze hun basisgroep en hebben ze zelf de keus waar en met wie ze willen spelen. Kinderen die huiswerk moeten maken gaan dit eerst doen, daarna mogen ze ook spelen. Bij het spelen wordt per activiteit bekeken hoeveel kinderen hier aan kunnen deelnemen. Deze groepen zijn bij voorkeur niet groter dan 20 kinderen, evenveel als een basisgroep. Voor het buitenspelen geldt dat iedereen daar aan mee mag doen. Bij een groep groter dan 30 kinderen wordt er een beroepskrachtkindratio op het buitenspeelterrein aangehouden van 1 op 10 kinderen, waarbij zij zich verdelen op de groep. Wordt er gekozen voor een activiteit binnen door meer dan 30 kinderen zal deze activiteit gesplitst worden in mogelijk twee kortere momenten met 2 kleinere groepen. Vanaf 16.15 uur worden de kinderen weer opgehaald door hun ouders. De mogelijkheid om mee te eten bij de buitenschoolse opvang bestaat. Om 17.00 gaan deze kinderen aan tafel. De andere nog aanwezige kinderen krijgen een cracker/koekje en drinken. Daarna wordt er schoongemaakt. Kinderen die het leuk vinden mogen hiermee helpen. Andere kinderen gaan spelen tot ze worden opgehaald. Bij afwijkende openingstijden, bijvoorbeeld bij een continurooster, wordt het programma aangepast. In alle gevallen geldt dat het programma start vanuit de basisgroep, aan tafel. Daarna kunnen kinderen zelf kiezen wat ze gaan doen. Tijdens de vakantieperiodes (en bij incidentele opvang) is de buitenschoolse opvang de hele dag geopend. Zoals eerder al genoemd worden de basisgroepen en/of locaties samengevoegd. De dagindeling ziet er dan Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
27
als volgt uit; Kinderen komen binnen vanaf 7.30 uur. Tot 9.30 uur mogen ze vrij spelen, waar en met wie ze 2 maar willen. Na het vrij spelen gaan de kinderen aan tafel om gezamenlijk iets te eten en te drinken. Daarna is er ruimte voor verschillende activiteiten. Het activiteitenaanbod wordt door de pedagogisch medewerkers van de verschillende locaties samengesteld en moet ervoor zorgen dat kinderen het ‘vakantiegevoel’ behouden. Na een broodmaaltijd rond de middag is er tijd om vrij te spelen en/of deel te nemen aan een activiteit. Rond 15.00 uur krijgen de kinderen drinken en iets te eten. Kinderen gaan daarna spelen tot ze worden opgehaald. De mogelijkheid om mee te eten bij de buitenschoolse opvang bestaat.
Werken met thema’s In de buitenschoolse opvang wordt gewerkt met thema’s. Zowel tijdens schoolweken als in de vakantieperiode. Dit geeft de pedagogisch medewerkers houvast tijdens het dagprogramma en kinderen krijgen uitdagende activiteiten aangeboden.
Taxivervoer Voor de kinderen in Haaksbergen die niet zelfstandig naar school mogen en/of naar de naschoolse opvang kunnen komen, worden gebracht en gehaald met de taxi. Hiervoor hebben we een contract afgesloten met taxibedrijf Luttikhuis. Maandelijks wordt er een lijst naar school gestuurd met daarop een overzicht welke kinderen op welke dag met de taxi meegaan naar SKH. Taxi Luttikhuis combineert verschillende scholen in een rit. Dit houdt in het de taxi start bij een school die om 15.00 uur uit gaat, daarna naar een school die om 15.15 uur uitgaat en tot slot naar de school die om 15.30 uur uit gaat. De chauffeur laat de kinderen niet zonder toezicht achter in de bus. Het is daarom van belang dat de taxi dicht bij school geparkeerd kan worden. Met scholen zijn hierover afspraken gemaakt, maar doordat er vaak veel auto’s rond scholen geparkeerd staat is dit vanuit de praktijk soms lastig. Ook kan een kind later uit school komen vanwege klasse dienst. We blijven met scholen in gesprek hoe we dit voor iedereen zo goed mogelijk kunnen oplossen. We hebben wel afgesproken dat jonge kinderen nooit alleen op het schoolplein achterblijven. De leerkrachten helpen de kinderen om in de goede taxi te stappen. Mocht het toch voorkomen dat een kind op school blijft staan dan neemt de school contact op met SKH. De locatie waar het kind naar toe moet, zorgt ervoor dat er zo snel mogelijk vervoer wordt geregeld.
Zelfstandig komen en gaan Als kinderen ouder worden kan het zijn dat ze zelf naar de buitenschoolse opvang komen. Dit kan op de fiets, maar ook lopend. Ook kan zijn dat oudere kinderen vanuit de buitenschoolse opvang naar een sportvereniging moeten, of naar muziekles. Dit kan alleen als ouders hiervoor uitdrukkelijk schriftelijk toestemming hebben geven. Toestemming per email is niet voldoende, ouders moeten hiervoor een handtekening hebben gezet. Formulieren hiervoor zijn aanwezig bij de buitenschoolse opvang.
2
Als de buitenschoolse opvang de hele dag open is wordt er minimaal één keer fruit gegeten. Afhankelijk van het programma wordt dit ’s morgens of ’s middags gedaan.
Pedagogisch beleid Stichting Kinderopvang Haaksbergen, algemeen pedagogische visie
28