jaarrapport Topklinisch
partners
Acute zorg
Zorgboulevard multidisciplinair
Innovatie
Electief Centrum
Specialismen
Basiszorg
Patiënt Samenwerken Kernziekenhuis
kwaliteit
monodisciplinair
ambitie
Betrouwbaarheid
Gastvrijheid
Multidisciplinair
E Health 2.0 samenwerken
zorgprogramma’s
Alliantie
veiligheid
Gespecialiseerde Centra teamwork netwerken
2012
nieuw ziekenhuis organisatie & innovatie
kwaliteit
netwerkstrategie veiligheid samenwerking 1e lijn
Strategie ZMC service
acute zorg
procesverbetering speciale centra
inhoudsopgave
jaarrapport
2012 Inleiding 4 Hoofdstukken Kwaliteit 6 Veiligheid 8 Service 11 Procesverbetering 13 Speciale centra
15
Acute Zorg
17
Samenwerking 1e lijn
18
Netwerkstrategie 20 Organisatie & Innovatie
22
Nieuw Ziekenhuis
24
Bijlagen Kerngegevens en financiën
28
Profiel van de organisatie
32
Besturingsmodel 35 Jaarverslag Raad van Toezicht
40
HRM 43 ICT 44 Mindmap Strategie
46
3
Inleiding
Jaarrapport 2012 Het Zaans Medisch Centrum heeft in 2011 haar strategische plan voor de komende 10 jaar vastgesteld.
2012
2012 is het eerste jaar waarin we langs de lijnen van deze strategie aan de slag zijn gegaan. Dit jaarrapport heeft daarom ook dezelfde opbouw als het strategische plan.
Kwaliteit en veiligheid
Acute zorg
Regionale samenwerking
De eerste strategische doelstelling gaat
Een andere strategische doelstelling
Een derde doelstelling betreft de
– voor ons vanzelfsprekend - over de
betreft het bundelen en verbeteren van
(regionale) samenwerking op basis van
kwaliteit en veiligheid van de patiënten-
de acute zorg in het ZMC. Een goed op-
daarvoor geschikte onderdelen van
zorg. Binnen de termijn van het strate
geleide groep artsen SEH onder leiding
het ziekenhuis. Een goed voorbeeld
gische plan wil het ZMC tot de top tien
van een ervaren traumachirurg is in 2012
daarvan is Esperanz, waarin we onze
van Nederland horen. In 2012 zijn goede
aan de slag gegaan. We hebben daar-
oncologische zorg hebben gebundeld
stappen gezet op weg naar dat doel.
naast een plan uitgewerkt voor een
met het Westfriesgasthuis, het
We monitoren kwaliteit en veiligheid net
Bevalcentrum, dat onder de naam
Waterlandziekenhuis en het VUmc.
zo grondig als de financiële prestaties
Parteanz inmiddels haar verloskamers
Op eenzelfde manier is er ook gewerkt
van onze organisatie. Er is daarom
heeft geopend. Al het herontwerpen is
aan regionale samenwerking op het
geïnvesteerd in de kwaliteit en de
gebeurd volgens lean principes. Tot slot
gebied van de klinische chemie en
frequentie van de stuurinformatie, zodat
zijn er belangrijke stappen gezet samen
de microbiologie. Op de laatste dag
deze geleidelijk op hetzelfde hoge niveau
met de huisartsen om te komen tot een
van het jaar is de joint venture tussen
komt als de financiële stuurinformatie.
plan voor de gezamenlijke spoedzorg
het ZMC en het Oogziekenhuis
Onze meerjarenafspraak met Achmea
in de regio. Dit plan is eind 2012 aange-
Zonnestraal opgericht.
ondersteunt met kwaliteitsafspraken dit
boden aan Achmea en moet resulteren
belangrijke strategische doel.
in een integratie van de Huisartsenpost (HAP) en SEH in 2016.
4
Inleiding
Nieuw ziekenhuis
Financieel resultaat
Trots
2012 is een jaar van belangrijke stappen
Het ZMC boekte in 2012 een gezond
De essentie van ons ziekenhuis zit
geweest op weg naar de toekomst van
jaarresultaat, geheel langs de lijnen
natuurlijk in onze patiënten en onze
het ZMC. Op basis van onze strategische
van onze financiële meerjarenplanning.
medewerkers. Daarom zijn we er trots
keuzes en de financiële vertaling daarvan
Onze solvabiliteitscijfers zijn duidelijk
op dat we in 2012 genomineerd zijn als
in een ondernemingsplan is het gelukt
verbeterd en deze voldoen aan de eisen
een van de beste werkgevers in de zorg.
om financiering van de nieuwbouw van
van het waarborgfonds en de banken.
Dat is belangrijk: meer werkplezier
het ZMC af te spreken. Alle afspraken
draagt onmiskenbaar bij aan betere
voor de nieuwbouw van het ZMC met
patiëntenzorg.
onze ontwikkelingspartner Vitaal Zorg-
Verantwoording
Vast zijn afgerond. Daarna is het opstel-
Dit publieksjaarverslag gaat vooral over
len van een programma van eisen en het
onze zorgresultaten. We hebben meer
kiezen van een architect (Mecanoo) in
uitgebreide verantwoordingsinformatie
drs. A.M. Notermans
een stroomversnelling geraakt. We zijn
over het jaar 2012. Deze informatie is
Raad van Bestuur ZMC
in staat geweest ons organisatiebrede
publiek beschikbaar en kunt u apart bij
Blijvend Beter programma (lean six sigma)
ons opvragen.
dr. R.J.M. Dillmann
te koppelen aan het ontwerpproces. Hiermee is de mogelijkheid ontstaan om het eerste integraal vanuit lean principes ontworpen ziekenhuis in Nederland te realiseren. Gecombineerd met healing environment als ontwerpperspectief is een goed resultaat binnen een strak bewaakt budget zonder meer mogelijk.
5
Kwaliteit
Kwaliteit in alles wat we doen Het Zaans Medisch Centrum werkt elke dag opnieuw aan het leveren van kwalitatief goede zorg. Die zorg moet uiteraard veilig zijn. Na een operatie mag een patiënt bijvoorbeeld geen infecties oplopen. Verder is natuurlijk een respectvolle benadering van patiënten cruciaal. Tenslotte moet dit alles tegen redelijke kosten worden geleverd. In het kort zijn dit de pijlers van het kwaliteitsbeleid van het ZMC.
Toegevoegde waarde
=
Ook in 2012 heeft het ZMC hard gewerkt om
+
Integrale kosten
Uitkomsten van zorg
¤
+
Ervaring/ service
met minimale verspilling
Prestatie-indicatoren
Meerjarenafspraak Achmea
Jaarlijks verantwoorden ziekenhuizen
In 2011 heeft het ZMC een meerjaren
tot de top 10 ziekenhuizen
zich over de geleverde kwaliteit en
afspraak (voor 5 jaar) afgesloten met de
van Nederland te gaan
veiligheid. Dit gebeurt aan de hand
grootste verzekeraar ( Achmea) van het
van ‘prestatie-indicatoren’
ziekenhuis. Uniek aan deze afspraak is
(zie www.ziekenhuizentransparant.nl).
dat ook de prestaties ten aanzien van de
De prestatie-indicatoren van het
kwaliteit in het contract zijn opgenomen.
ZMC laten over 2012 een licht positieve
Jaarlijks kan het ziekenhuis een bonus
ontwikkeling zien: er zijn minder onge-
verdienen door het behalen van de doel-
plande heropnames, na operaties zijn
stellingen op maximaal 15 kwaliteits
er minder complicaties en de resultaten
indicatoren. In 2012 hebben we op 10
van de darmchirurgie zijn duidelijk
van de 15 indicatoren de doelstelling
verbeterd, zoals in de grafiek op de
behaald hetgeen geresulteerd heeft in
volgende bladzijde te zien is. Ook voldoet
een gedeeltelijke bonus.
behoren als het gaat om kwaliteit en veiligheid. Dit heeft geleid tot goede behandelresultaten:
Spataderzorg
het ZMC aan alle gestelde volumenormen.
hoge kwaliteit
Dat houdt in dat iedere dokter voldoende
Het Spataderkeurmerk geeft aan
verrichtingen uitvoert en daardoor over
dat in het ZMC volledig wordt
genoeg routine beschikt om goede zorg
gewerkt volgens de door de Hart-
te kunnen leveren.
Vaatgroep gestelde kwaliteits criteria. Een team van verpleegkundigen, vaatlaborantes, dermatologen en vaatchirurgen is gespecialiseerd in spatader behandeling.
6
Veiligheid
Kwaliteit
Zaans medisch centrum
1,53% 97% <1,5% 1,7%
Landelijk gemiddelde percentage patiënten dat met een vergrote prostaat na behandeling opnieuw moet worden opgenomen
percentage patiënten waarbij post operatief de gestandaardiseerde pijnmeting wordt uitgevoerd
heroperaties na een heupfractuur
percentage van patiënten die moet opnieuw behandeld moeten worden na het inbrengen van een pacemaker
Certificering en accreditatie kwaliteitsystemen
Ziekenhuissterfte
Het ZMC biedt goede en veilige zorg.
3,5% 92% < 3,12% 3,7%
Ziekenhuissterfte is een belangrijke
Uitstekende
indicator voor de kwaliteit van de zorg.
chirurgische behandeling
We spreken hier van de zogenoemde
van darmkanker
Daarvoor ontving het ziekenhuis in 2011
HSMR, Hospital Standardized Mortality
Patiënten met darmkanker zijn
opnieuw de accreditatie van het Neder-
Ratio. De HSMR is een maat die weer-
lands Instituut Accreditatie Ziekenhuizen
geeft hoe de werkelijke sterfte zich ver-
in het ZMC in uitstekende handen.
(NIAZ). Er wordt hard gewerkt aan de
houdt tot de verwachte sterfte op basis
verbeterpunten om in 2015 nog beter uit
van de patiënten populatie. In 2011
de nieuwe accreditatieronde te komen.
bedroeg de HSMR voor het Zaans
Met het behalen van de NIAZ accreditatie
Medisch Centrum 106. Dat wil zeggen
voldoet het ZMC ook aan de certificering
dat de werkelijke sterfte in het ZMC
gemiddelde nog altijd 9% is.
van het veiligheidmanagementsysteem
hoger is dan op grond van de patiënten
Het aantal ‘reïnterventies’ na
(VMS). Voor de dialyse is het Zaans
populatie verwacht mag worden.
operatie is bij het ZMC 4%, waar de
Medisch Centrum in het bezit van het
Mogelijke oorzaak zou het laagdrempelige
ziekenhuizen landelijk 12% scoren!
HKZ (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling
palliatieve beleid van het ZMC kunnen
Zorgsector) certificaat. Voor het Regio-
zijn en/of het feit dat er bij sommige
naal Microbiologisch Laboratorium
oncologische aandoeningen sprake is
hebben we een CCKL (Coördinatie
van een afwijkende casemix.
Commissie voor de kwaliteitsbeheersing
Om de HSMR terug te dringen heeft
op het gebied van laboratoriumonderzoek
het ZMC in 2012 een uitgebreid onder-
in de gezondheidszorg) certificering.
zoek uitgevoerd naar de oorzaken van
De chirurgische ingrepen hebben zeer goede uitkomsten. In 2012 was het aantal ‘heroperaties’ slechts 2%. Terwijl het landelijk
ziekenhuissterfte in het ziekenhuis. Hiervoor is een verbeterplan opgesteld dat in 2013 wordt geïmplementeerd. De HSMR cijfers over 2012 zijn pas in het najaar van 2013 beschikbaar.
7
Veiligheid
Veiligheid. Eerste prioriteit. Patiënten moeten er op kunnen vertrouwen dat ze bij het Zaans Medisch Centrum in volstrekt veilige handen zijn. Om het ver trouwen van patiënten waar te maken zet het ZMC hier hoog op in. Afgelopen jaren is het landelijk patiëntveiligheidsprogramma binnen het ZMC uitgevoerd en in 2012 grotendeels afgerond.
Reanimaties
Medicatieveiligheid
Het ZMC hecht grote waarde aan het
Het bereiden en toedienen van medicijnen
Vermijdbare schade bij ouderen
verminderen van het aantal spoedinter-
is bij alle zorgorganisaties foutgevoelig.
Speciale aandacht heeft het ZMC voor het
venties. Hiervoor moeten in een vroeg
Vanuit het oogpunt van veiligheid van
voorkomen van zogenoemde ‘onbedoelde
stadium vitaal bedreigde functies,
de patiënt wil het ZMC elke kans op een
schade’ bij patiënten. Oudere mensen
zoals ademhaling en het hart, worden
fout tot een minimum reduceren. Het
lopen hierop een groter risico. Denk aan
opgespoord en getracht om bloedver
project High Risk Medicatie levert hier
decubitus, ondervoeding, het risico om te
giftiging (sepsis) te voorkomen. Om die
een bijdrage aan.
vallen of het optreden van een delier.
reden heeft het ZMC een Spoed Inter-
Dit project is gericht op het voorkomen
Het ZMC doet er alles aan om die risico’s
ventie Team (SIT) opgericht. In 2012
van fouten bij het klaarmaken en toe
tot een minimum te beperken. Goed
waren er 189 SIT oproepen. Sinds de
dienen van medicatie en vloeistoffen via
screenen op deze risico’s is cruciaal.
invoering van het Spoed Interventie
de bloedbaan. Door een aantal medicijnen
Team in 2010 is het aantal reanimaties
in kant en klare verpakking in te kopen,
met bijna 27% gedaald tot 50!
kunnen geen fouten meer gemaakt
Delier
worden bij bereiding.
In 2012 voerde het ZMC een herzien
Via een e-learning module zijn mede-
ziekenhuisbreed delier-protocol in.
werkers geschoold in het toedienen van
In 2012 werd 65% van de doelgroep
deze medicatie. Dit leidt onmiddellijk tot
gescreend op het risico van een delier.
verhoging van de medicatieveiligheid.
In 2011 was dit nog minder dan 50%.
In 2012 startte ook het project medicatie-
Eind 2012 vond de screening plaats op
verificatie. Het project heeft als doel om
alle relevante afdelingen, zoals de Acute
verkeerd medicijngebruik te voorkomen,
Opname Afdeling, Chirurgie, Interne
bijvoorbeeld als gevolg van wijzigingen
Geneeskunde, Gynaecologie, Cardiologie,
in voorschrijven door huisarts en medisch
Neurologie, Urologie en de Intensive Care.
specialisten - bij opname en ontslag. In 2013 wordt het project voortgezet.
2010
62
68
2011
2011
158
vroeg- 2012 signalering 189 versus
8
2010
In 2012 waren er 189 SIT oproepen. Sinds de invoering van het Spoed Interventie Team in 2010 is het aantal
61
reanimaties met bijna 27% gedaald tot 50. Het teruglopen van het aantal reanimaties
2012
50
reanimatie
heeft een relatie met de toename van het aantal SIT oproepen/icc intensivisten.
Veiligheid
Sinds de invoering van het Spoed Interventie Team in 2010 is het aantal reanimaties met bijna 27% gedaald tot 50!
Ondervoeding Ondervoeding kan complicaties en
Veiligheidmanagement systeem in 2013
Incidenten in de patiëntenzorg 2012
langere ziekenhuisopname in de hand
Heel 2012 stond voor het ZMC in het
Fouten maken is en blijft echter menselijk
werken. Eind 2012 werd daarom bijna
teken van het veiligheidmanagement
en de zorg is mensenwerk. Om van deze
100% van de opgenomen patiënten
systeem. Veel winst valt te halen uit de
fouten te leren en de zorg te kunnen ver-
gescreend op het risico ondervoeding.
prospectieve risico analyses: het van
beteren heeft het ZMC vanaf 2009 het
te voren inschatten en beheersen van
“veilig incidenten melden” ingevoerd.
risico’s in (zorg)processen. In 2013 gaat
Hiermee is het aantal incidenten goed
Decubitus (doorligwonden)
het ZMC daar mee verder. Net als het
zichtbaar geworden. Het is nu bekend
Het ZMC werkt al een aantal jaren heel
verminderen van complicaties en aan-
waar iets fout is gegaan en tot welke
hard aan het voorkomen van decubitus
dacht voor kwetsbare ouderen.
verbeteringen dit heeft geleid. Van het
tijdens opname. De laatste jaren is het
Het ZMC werkt hard aan het creëren
leereffect dat hiermee gepaard gaat is
aantal patiënten met ernstige decubitus
van een echte veiligheidscultuur. Ook
de zorg veiliger geworden.
(graad 2 of meer) fors gedaald. In 2012
patiënten zelf hebben daar een actieve
is het lage percentage gestabiliseerd en
rol in. Zoals het geven van goede en
bedroeg 1,8%.
volledige informatie over hun gezondheidstoestand, het stellen van vragen als men iets niet begrijpt, een zo volledig mogelijk overzicht meenemen van gebruikte medicatie en instructie en advies zo goed mogelijk opvolgen.
Gouden veiligheidsspeld Alle medewerkers werken continu aan de veiligheid van het ziekenhuis. Het delen van de goede initiatieven helpt om van elkaar te leren en zo de kwaliteit van zorg steeds verder te verbeteren. Dit gebeurt ieder jaar met het uitreiken van de Gouden Veiligheidsspeld; het beste initiatief op het gebied van patiëntveiligheid.
De Apotheek won in 2012 de Gouden Veiligheidsspeld met het elektronisch voorschrijven van medicatie. Bij het invoeren van een elektronische medicatieopdracht wordt alle informatie ingevuld door de voorschrijver (zoals sterkte, toedienroute, doseren). Dit leidt tot fors minder voorschrijffouten. De medicatie is direct inzichtelijk voor verpleegkundigen en de arts hoeft niet meer langs afdelingen om medicatie voor te schrijven. Veel veiliger voor patiënten!
9
Veiligheid Aantal meldingen ziekenhuisbreed Soort
Aantal 2008
Aantal 2009
Aantal 2010
Aantal 2011
Aantal 2012
Bloed
6
24
54
68
86
28
276
433
609
786
Medicatie Voeding
6
70
49
35
41
Organisatie / communicatie / documentatie
9
158
267
500
500
Identificatie Apparatuur / materialen / hulpmiddelen
3
25
45
93
103
18
131
172
496
182
Onderzoek / behandeling
2
91
265
432
246
Vallen
0
11
51
62
59
Overig
6
139
191
215
285
Totaal
78
925
1527
2210
2288
In 2012 zijn er elf hoog risico meldingen binnen gekomen. Een aantal meldingen is nader geanalyseerd door de afdeling zelf, een 2-tal meldingen zijn gemeld als calamiteit bij de Raad van Bestuur. De analyses hebben onder andere geleid tot aanpassingen in bestaande protocollen, ontwikkelen van nieuwe protocollen, scholing van medewerkers en verbeteringen in overlegstructuren. Daarnaast zijn er in 2012 twaalf calamiteiten gemeld bij de IGZ, de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Bij een calamiteit is de calamiteitenregeling van het ziekenhuis van toepassing en wordt er een SIRE (Systematische Incident Reconstructie Evaluatie) onderzoek gestart naar de oorzaak van de calamiteit. Inmiddels is de uitvoering van het incidenten-meldingssysteem sterk geprofessionaliseerd. Patiënten of diens familie ontvangen standaard de resultaten van een SIRE onderzoek en de uitkomsten worden altijd met hen besproken. Naar aanleiding van één van de calamiteiten – waaruit bleek dat familieleden al langer een niet-pluis gevoel hadden, maar daarvoor geen gehoor vonden – is in 2012 een plan voor een ‘veiligheidslijn’ ontwikkeld. In bijzondere omstandigheden kunnen familieleden van patiënten dat nummer bellen. De Veiligheidslijn is één van de 10 genomineerde projecten voor de IGZ veiligheidsprijs 2013.
De Veiligheidslijn is één van de 10 genomineerde projecten voor de IGZ veiligheidsprijs 2013.
10
Service
Altijd iets extra voor patiënten. Het Zaans Medisch Centrum wil het elke dag nog beter doen. Door goed naar patiënten en hun wensen te luisteren, weten medewerkers wat er voor patiënten werkelijk toe doet. De goede ervaringen van de patiënten – dat is waar het ZMC voor gaat. Service en gastvrijheid staan dan ook hoog in het vaandel. ‘Het ZMC luistert naar u’ is het motto
De actieve en enthousiaste Cliëntenraad
van het ziekenhuis. Dit gebeurt ook echt,
heeft een belangrijke rol bij het verbeteren
onder andere door het verrichten van
van de service en gastvrijheid. Zo maakt
patiënttevredenheidsonderzoek, spiegel
de Cliëntenraad deel uit van het project
gesprekken en een service protocol.
Gastvrijheidszorg met sterren. De meer-
In 2012 werd de patiënttevredenheid bij
waarde voor de patiënten komt op veel
de poliklinieken en de verpleegafdelingen
terreinen terug. Daarom participeert de
onderzocht. Voor ‘bejegening van patiën-
Cliëntenraad in allerlei gremia van het
ten’ had het ZMC een 7.9 als doel gesteld.
ziekenhuis, van patiënttevredenheid tot
Dat is inmiddels bereikt en wordt door
patiëntveiligheid. Hygiëne, patiëntveilig-
een aantal afdelingen overtroffen.
heid en bejegening zijn speerpunten van de Cliëntenraad.
Patiënttevredenheid Resultaten patiënttevredenheidsonderzoeken 2012 (gedetailleerde informatie in bijlage) Aantal respondenten
bejegeningverzorging verpleegkundigen
bejegeningbehandeling artsen
informatie voorziening
totaal waardering
% aanbeveling ‘zeker wel’
% aanbeveling ‘waarschijnlijk wel’ + ‘zeker wel’
Algemene verpleegafdelingen (gemiddelde)
922
8,3
8,1
7,8
8,0
66%
96%
Dagbehandeling oncologie
50
8,7
8,5
8,6
8,7
84%
98%
Dagopname
195
8,5
8,2
7,9
8,4
77%
96%
Poliklinieken (gemiddelde)
1664
7,9
8,0
7,7
7,7
50%
96%
Afdeling
Patiënttevredenheid
Snel terecht
avondspreekuur begonnen om in deze
Bij het invullen van de vragenlijsten
Patiënten willen graag snel terecht kunnen
behoefte te voorzien, naast dermatologie,
kunnen patiënten ook aanbevelingen
voor een afspraak op een moment dat
KNO, oogheelkunde, radiologie en de
of tips geven. Deze open opmerkingen
hen schikt. Het ZMC werkt daar aan
incontinentie-poli. Ook bloed prikken is
bieden goede aangrijpingspunten om
op de volgende manieren: het realiseren
’s avonds mogelijk.
zaken te verbeteren.
van korte toegangstijden, digitalisering
Om meer van dergelijke aanwijzingen
van de verwijzing van de huisarts
te krijgen wordt in 2013 een nieuwe
met behulp van Zorgdomein en een
methode van onderzoek uitgevoerd.
KlantContactCentrum. Omdat het niet
Opgenomen patiënten krijgen de
voor iedereen even makkelijk is om
vraag ‘wat had het ZMC vandaag
overdag naar het ZMC te komen voor
béter kunnen doen?’. Hierop nemen
een polibezoek, houden veel specialis-
medewerkers – als het nodig en
ten avondspreekuur. In 2012 zijn ook de
mogelijk is – meteen actie.
kaakchirurgen en orthopeden met een
Toegangstijd poli
2,5
week 11
seRviCe KlACHTEn
PATIënTErvArInGEn
soms zijn patiënten niet tevreden over de
Bijgaande tabel laat zien hoeveel patiënt-
wijze waarop zij behandeld zijn in het ZMC.
ervaringen en klachten het ZMC ontving
in dat geval kunnen ze een klacht indienen.
van hoeveel mensen. eén persoon kan
die klacht wordt heel serieus genomen.
immers meer opmerkingen maken. het
de klachtenfunctionaris bespreekt met
ZMC vindt ‘het luisteren naar patiënten’
de klager hoe de klacht verder behandeld
heel belangrijk. daar horen juist ook de
wordt. dat kan informeel – dan bespreken
minder positieve geluiden bij. daar is
behandelaar en patiënt het probleem
immers het meest van te leren. patiënten
samen met de klachtenfunctionaris. het
worden aangemoedigd hun mening te
kan ook formeel. in dat geval bespreekt
geven, via een laagdrempelig in te vullen
een onafhankelijke klachtencommissie
formulier op de website ‘Wat ik nog zeg-
de klacht. de meeste mensen geven de
gen wilde...’. Zij kunnen ook bij de klach-
voorkeur aan de informele weg via de
tenfunctionaris terecht. de toename van
klachtenfunctionaris: snel oplossen en
het aantal opmerkingen ter verbetering
uitpraten. alle klachten worden onder de
zijn dan ook toe te schrijven aan de
loep genomen en waar relevant worden
aandacht die het ZMC hiervoor heeft.
verbetertrajecten ingezet.
Aantal klachten en punten ter verbetering 600
500
535
526 487
nieUwe bewegwijzering
400
In 2012 voerde het ZMC binnen het gebouw nieuwe bewegwijzering
415 351
300
352 297
306
in. Aanleiding waren de klachten over het eerdere woud van bordjes.
273
200
220
Het ZMC betrok cliëntenraad en personeel en koos voor een nieuw systeem met nummers. Dat is beter
100
herkenbaar voor de meeste patiënten en maakt de route door het ziekenhuis makkelijker. De gastheren- en vrouwen bij de ingangen helpen bezoekers zonodig met plattegrondjes. Het nummer van de afdeling waar patiënten moeten zijn staat op de verwijsenveloppen van huisartsen en op de afspraakkaarten van het ziekenhuis. Er is een app ontwikkeld voor de smartphone-gebruikers. ( zie ook bladzijde 23 bij innovatie)
12
0 2012
2011
Totaal aantal klachten
2010
2009
2008
Totaal aantal
Er komen steeds minder formele klachten binnen bij de klachtencommissie in 2012 werden 3 klachten in behandeling genomen met in totaal 10 klachtonderdelen waarover een uitspraak volgde. in 2011 waren er 4 van zulke klachten met in totaal 6 klachtonderdelen. voor 2010 betrof dit aantal 9 klachten met in totaal 23 klachtonderdelen.
pRoCesveRBeTeRing
Het Zaans Medisch Centrum blijft verbeteren. Continu. Hoe kan het Zaans Medisch Centrum patiënten beter helpen en tegelijkertijd slimmer met de inzet van middelen omgaan? Het ZMC blijft de bedrijfsprocessen continu verbeteren. Motor achter de verbeteringen is het Blijvend Beter-programma. Deze grondige aanpak is behoorlijk uniek in ziekenhuisland. De lean six sigma-methodiek vormt daarvoor de basis. Deze aanpak – in Japan ontwikkeld door Toyota- richt zich op het systematisch en consequent achterwege laten van overbodige handelingen. De meerwaarde voor patiënten is hierbij leidend.
het is de kunst om het ziekenhuisverblijf voor de patiënt zo veilig, effectief en comfortabel als mogelijk te maken, met een minimum aan rompslomp. geen overbodige formulieren, niet te lang in spanning wachten totdat je geopereerd wordt, snel een afspraak kunnen maken. de voorbeelden zijn talloos. Met dit uitgangspunt ontwikkelt het ZMC efficiënte en doelmatige bedrijfsprocessen. ook voor de medewerkers is dit veel prettiger.
geen overbodige formulieren, snel een afspraak kunnen maken. de voorbeelden zijn talloos.
Zorgproces centraal.
kleine ergeniSSen
Grondige en systematische verbeteraanpak volgens de Deming Cycle
oploSSen Een veel gehoord probleem was dat er vaak onvoldoende hoofd-
PlAn
ACT
kussens en infuuspalen waren.
Input Do
vooral patiënten hadden hier last
A. Mensen
van. Ze konden hun bed niet in
B. Farmaca C. Medische techniek
CHECK
omdat er geen infuuspaal beschikbaar was of patiënten lagen met hun hoofd op dekens omdat er geen kussens waren. In 2012 is dit probleem door twee lean six sigma
klacht
diagnostiek
behandeling
ontslag
resultaat
opgeleide medewerkers geanalyseerd en hieruit bleek dat er wél genoeg infuuspalen waren, maar dat deze doorgaans niet op de
PlAn
ACT
resultaten van zorg Do
CHECK
I. Gewenste uitkomsten II. Ongewenste uitkomsten III. Patiëntervaring
goede plek stonden. En er bleken inderdaad te weinig kussens te zijn. Inmiddels is het opgelost. Tot tevredenheid van patiënten.
13
Procesverbetering
Steeds meer zorgpaden
2012
34
36 35
2013
Wat waren de opbrengsten in 2012? Zorgprogramma’s
Tactisch plannen
Patiënten met een bepaalde ziekte of
Optimaal gebruik maken van de capaci-
Procesverbetering op afdelingen
aandoening doorlopen in het algemeen
teiten in het ziekenhuis, rekening houden
Ook is veel winst te behalen door werk-
dezelfde soort stappen qua behandeling.
met beschikbare bedden, ruimtes en
processen op de afdelingen efficiënter
Dit heet een zorgprogramma of zorgpad.
apparatuur én de onderlinge samenhang:
in te richten. Met substantieel resultaat:
Daarin zijn alle stappen zo efficiënt en
dat is tactisch plannen. Voor patiënten
logisch mogelijk georganiseerd. Voor
leidt dat bijvoorbeeld tot minder lang
patiënten heeft dit veel voordelen. Bij-
wachten op een operatie. In 2012 be-
voorbeeld: minder bezoeken aan het
gonnen orthopedie en chirurgie hiermee.
proces rondom ontslag verbeterd.
ziekenhuis, een kortere tijd van eerste
Dat leidde tot een efficiëntere benutting
Nu kunnen patiënten sneller naar huis,
bezoek tot behandeling, sneller terecht
van de operatiekamers en een betere
met name bij de afdelingen orthopedie,
kunnen voor onderzoek. In 2014 wil het
bedbezetting. Chirurgie steeg van 65%
chirurgie, cardiologie, gastro-entologie,
ZMC 65% van de zorg in dergelijke pro-
naar 83%. Orthopedie van 76% naar
en longgeneeskunde. De opbrengst
gramma’s georganiseerd hebben. Eind
87%. Patiënten hoefden minder lang te
hiervan is € 1.074.992.
Op de Spoedeisende Hulp worden patiënten sneller gezien door een arts. Alle verpleegafdelingen hebben het
2012 was dit bijna 41%, met 36 zorg
wachten voor een afspraak op de poli
Radiologie plant de onderzoeken een
programma’s. Bekijk op de website een
kliniek. Bij orthopedie 8 dagen minder,
stuk efficiënter, zodat er nu een kortere
voorbeeld van een zorgpad aan de hand
bij chirurgie waren dat 2 dagen minder.
wachttijd is voor de MRI. De opbrengst
van de voorlichtingsfilm voor patiënten met spataderen.
hiervan is € 200.000. Tot en met 2012 hebben we een opbrengst gerealiseerd van € 2.6 mljoen.
Blijvend Beter voor patiënt en medewerker Om het continue verbeteren in het DNA van het ZMC te krijgen is scholing en opleiding essenieel. Tot en met 2012 hebben 51 mensen een lean six sigma opleiding gevolgd en werken zij aan verbeterprojecten. Nog eens 75 medewerkers volgden een van de workshops over specifieke onderwerpen. Straks zijn er 1500 probleem oplossers in dienst! Overal in het ziekenhuis is de drang tot verbeteren te voelen. Betere zorg gaat zo samen met kostenbesparing.
14
Speciale centra
Unieke zorg in de regio. Het Zaans Medisch Centrum profileert zich graag met haar thematische centra: het Pijncentrum, Bewegingscentrum en het Hart-vaat centrum bieden snelle toegang, diagnostiek en doorlooptijd. Uitstekende zorg en altijd multidisciplinair. Ook mensen van buiten de regio weten het Zaans Medisch Centrum hiervoor te vinden.
Pijncentrum; Uw pijn is onze zorg
Bewegingscentrum
het ZMC met extra aandacht: Codia is er voor dialyse. Esperanz voor patiënten
Pijn belemmert veel mensen in hun
vormen samen het Bewegingscentrum.
met kanker. Ook zijn in 2012 de voorbe-
functioneren, op het werk, thuis, of in
Het Bewegingscentrum is er voor patiën-
reidingen getroffen voor Bevalcentrum
relaties. Het Pijncentrum helpt om pijn te
ten met klachten aan het bewegingsap-
Parteanz dat in 2013 zijn deuren opent.
verlichten en het dagelijks functioneren
paraat. Veel mensen hebben immers
te verbeteren. Steeds meer mensen
last van dergelijke klachten. Bijvoorbeeld
weten de weg naar dit centrum te vinden
osteoporose, artrose en reuma. Of lage
kwalitatief hoogwaardige zorg
en de vraag is groot. Met uitbreiding
rugklachten en klachten aan arm, nek
in multidisciplinair verband
van het team en vergroting van aantal
en schouders.
integrale benadering van de patiënt
behandelingen tot gevolg.
Speciale patiëntengroepen begeleidt
De centra van het ZMC staan garant voor:
Service voor de patiënt, werken in team-
optimale logistiek: snelle toegang, diagnostiek en doorlooptijd.
Orthopedie, fysiotherapie en revalidatie
Inschatting is dat zo’n 75% van de be-
verband, korte lijnen, dat is het adagium
woners in de Zaanstreek die met pijn
van het Bewegingscentrum. Patiënten
kampen het pijncentrum van het ZMC
zo snel mogelijk helpen, bij voorkeur alles
gaan raadplegen. In 2010 was dat 62%.
op één dag: röntgenonderzoek, uitslag,
Ten opzichte van 2009 was dat al een
behandeladvies, planning van de OK,
stijging van 11%. Zonder twijfel houdt dit
bespreken van de anesthesie.
verband met de omvorming van de Pijnpoli tot het Pijncentrum op de nieuwe locatie.
Het Bewegingscentrum werkt nauw samen met bijvoorbeeld de orthopedisch
Samenwerken is het sleutelwoord:
instrumentmaker, orthopedische
met elkaar een goed georganiseerd
schoenmaker, ergotherapeut, Fysio
zorgpad bieden voor patiënten met pijn.
Centrum Zaanland, neuroloog, revalidatie-
De intensieve samenwerking met onder
arts, traumachirurg en pijnbestrijders.
andere de neurologen zorgt voor een strak behandelplan. Bekijk het filmpje
Patiënten moeten goed worden geïnfor-
op de website zaansmedischcentrum.nl.
meerd. De informatieavonden worden druk bezocht en zeer positief gewaardeerd. Straks krijgt de regieverpleegkun-
Steeds meer mensen vinden hun weg naar het Pijncentrum:
11%
dige een grotere rol in het zorgproces. Meer aandacht voor risicostratificatie en preventie gaan op termijn gezondheidsschade voorkomen.
ten opzichte van 2009 15
Speciale centra Hart-vaatcentrum
Esperanz
In 2012 is het centrum voor oncologie en
Het Hart-vaatcentrum bundelt de exper-
Het eerste multidisciplinaire centrum van
radiotherapie in Hoorn opgeleverd. Dit
tise van verschillende specialismen die
het ZMC is Esperanz. Drie ziekenhuizen
centrum is het resultaat van een unieke
betrokken zijn bij hart- en vaatziekten.
in Noord-Holland hebben hun krachten
samenwerking tussen Esperanz en het
Het centrum richt zich op patiënten van
op het gebied van oncologische zorg
VUmc. De faciliteit voor radiotherapie in
50 jaar en ouder; hart- en vaatziekten
gebundeld: het Westfriesgasthuis, het
Hoorn is een satellietlocatie van het
treden immers meestal pas op latere
Waterlandziekenhuis en het Zaans
VUmc in Amsterdam. De samenwerking
leeftijd op. De zorgpaden garanderen dat
Medisch Centrum. Medisch specialisten
met VUmc komt voort uit de wens van
de patiënt in korte tijd alle onderzoeken
en verpleegkundigen werken hierin samen,
Esperanz om goede oncologische zorg
ondergaat die nodig zijn en dat de patiënt
waarbij ook zorgverleners buiten het
dichtbij de patiënt aan te bieden.
de optimale behandeling krijgt - een snelle
Zaans Medisch Centrum oncologische
De medisch specialisten van het VUmc
diagnose en behandelplan. Verschillende
zorg bieden binnen Esperanz verband
komen speciaal naar Hoorn om op deze
poli’s bezoeken is niet meer nodig.
zoals de klinisch genetisch consulenten
locatie te werken en hun kennis te delen
Medisch specialisten komen naar de
en de radiotherapeuten van het VU
met Esperanz. De patiënten zijn daardoor
patiënt toe en houden samen spreekuur.
medisch centrum. De hoge kwaliteits-
verzekerd van de kennis en ervaring van
normen van Esperanz zijn leidend.
het universitair medisch centrum, zonder
In 2012 wisten steeds meer mensen het
Zo bieden de ziekenhuizen gezamenlijk
dat ze daarvoor naar Amsterdam of
Hart-vaatcentrum te vinden. Voor patiënten
hoogwaardige oncologische zorg dicht-
Alkmaar hoeven te reizen.
is bijvoorbeeld de one-stop-visit heel
bij huis, dat wil zeggen zoveel mogelijk in
handig: het gezamenlijke consult van de
‘het eigen ziekenhuis’ van de patiënt.
Ook zijn in 2012 een aantal oncologische ingrepen en behandelingen geconcen-
dermatoloog en de (vaat-)chirurg. Als
treerd op een locatie binnen Esperanz.
mensen dat willen kunnen zij vaak al
Esperanz werkt nauw samen met top-
dezelfde dag behandeld worden.
specialisten van academische centra,
Het gaat hierbij om ingrepen en behan-
Het ZMC werkt hard aan nog betere
zoals het VU medisch centrum.
delingen die minder vaak voorkomen
samenwerking tussen chirurgen, internisten
In 2012 behoorde Esperanz tot een van
onder andere de lever-, maag- en long-
en cardiologen. Ook bij het Hart-vaat-
de drie genomineerden voor de Nationale
chirurgie. Doordat verschillende operatie-
centrum krijgt de regieverpleegkundige
Zorg Jaarprijs in de categorie meest
teams zich specialiseren in een beperkt
straks een grotere rol in het zorgproces.
vernieuwende samenwerking. Dit is een
aantal ingrepen, zijn hun patiënten
van de meest prestigieuze zorgprijzen
steeds in de meest ervaren handen.
van Nederland.
Hierdoor blijven kwaliteit en veiligheid van ingrepen en behandelingen gewaarborgd op het allerhoogste niveau.
Open Huis In 2012 liet een grootschalige regionale campagne aan de bewoners van de regio en omringende gebieden zien wat de centra van het ZMC te bieden hebben. Veel publiciteit in de regionale media, inzet van sociale media, een google Adwordscampagne ondersteunden de campagne. In het najaar kwamen ruim 500 geïnteresseerde bezoekers naar het Open Huis. De bezoekers stelden het initiatief zeer op prijs: “het ZMC is toch ‘mijn’ ziekenhuis. Ik wil graag zien wie de specialisten en de verpleegkundigen zijn. Zo’n open dag geeft je de gelegenheid om ze op een meer informele manier te ontmoeten.”
16
Acute Zorg
Trots op onze acute zorg. Voor een kernziekenhuis is een acute functie vanzelfsprekend. Van eerste hulp tot bevallingen: goede acute zorg is belangrijk voor de regio. Het servicegebied van het ZMC groeit, nu het landelijke beleid bundeling van acute zorg op minder locaties stimuleert. Het ZMC is ambitieus en streeft naar een Centrum voor Acute Zorg dat de spoedeisende functie vervult voor de regio boven het Noordzeekanaal. Alles onder één dak: de spoedeisende hulp, een Acute Opname Afdeling, hartbewaking, intensive care, een eerstelijns bevalcentrum en de crisisopvang bij de Psychiatrie. Het ZMC heeft onderzocht hoe deze ambities passen in het nieuwe ziekenhuisgebouw. In 2013 resulteert dit in een ontwerp voor de nieuwbouw van een centrum voor Acute Zorg van het ZMC.
Een unieke samenwerking: Bevalcentrum Parteanz Bevalcentrum Parteanz is voor vrouwen die bij de verloskundige onder controle zijn en niet thuis willen bevallen. Het unieke aan het bevalcentrum is dat de patiënt altijd op dezelfde kamer blijft. Dankzij de speciaal ingerichte kamers komt de zorg naar de patiënt toe: mocht de bevalling
Spoed Eisende Hulp
hun aandoening. Patiënten stellen dat
In 2012 is het ZMC gestart met artsen
op prijs: uit het patiënttevredenheids
SEH die 7x24 uur aanwezig zijn. Het
onderzoek in 2012 bleek dat patiënten de
team staat onder leiding van een ervaren
informatieverstrekking en de bejegening
traumachirurg. De eerste opvang van
in het ZMC als zeer positief ervaren.
patiënten is hiermee altijd gegarandeerd.
om welke reden dan ook medisch worden dan bezoekt de gynaecoloog de patiënt en hoeft deze niet verplaatst te worden. De kamers van het Bevalcentrum zijn direct
De arts SEH kan zo patiënten met urgente
De Huisartsen Post (HAP) en de SEH
naast de verloskamers van het
klachten snel en kundig behandelen en
werken steeds meer samen. Vanaf 2014
ZMC en zijn huiselijk ingericht.
begeleiden. Wacht- en doorlooptijden
zullen de HAP en SEH direct aan elkaar
Het Bevalcentrum heeft een
voor de patiënt verminderen.
gekoppeld zijn. En in 2016 is de spoed-
kraam-verzorgende in dienst die,
zorg volledig geïntegreerd.
net als bij een thuisbevalling,
Net als het hele ziekenhuis, onderwerpt
continu aanwezig is voor de één-
ook de Spoed Eisende Hulp alle werk-
op-één-zorg.
processen streng aan de principes van
Bevalcentrum
lean. Zo hoeven patiënten nu niet meer-
In 2012 zijn de voorbereidingen getroffen
dere keren voor een röntgenonderzoek
voor het realiseren van een bevalcentrum,
naar een andere ruimte en worden
Parteanz, waarin zelfstandig gevestigde
verschillende specialismen die nodig
verloskundigen en gynaecologen van het
zijn voor de behandeling sneller bij de
ZMC samenwerken. In 2012 is hiervoor
patiënt betrokken.
een intentieovereenkomst getekend tussen het ZMC en de verloskundigen.
Gastvrijheid en klantvriendelijkheid waren
Aan het bevalcentrum ligt een business
in 2012 de sleutelwoorden. Het ZMC
case ten grondslag waarover in 2012
heeft veel aandacht voor de manier
besluitvorming heeft plaatsgevonden.
waarop de patiënten benaderd worden
Het Bevalcentrum start begin mei 2013,
en hoe zij geïnformeerd worden over
na afronding van een interne verbouwing.
Verkorte wachttijd met invoeren artsen SEH 17
Samenwerking eerste lijn
Eén keten van zorg. Het ZMC kiest voor samenwerking. Zo zijn er uitstekende contacten met de huisartsen en intensieve samenwerking met andere ketenzorgpartners, zoals met (thuis-)zorgorganisatie Evean. Ook wordt er samengewerkt met verloskundigen in het gezamenlijke bevalcentrum Parteanz, is er een samenwerkingsverband met Hospice de Schelp voor palliatieve zorg en is er een buitenpolikliniek die gevestigd is in gezondheidscentrum Saendelft. Alles om de patiënt vlot te begeleiden door de keten van zorg.
Huisartsen
Evean
Betere communicatie
Het Zaans Medisch Centrum staat samen
Zorginstelling Evean en het Zaans
met huisarts
met de circa 100 huisartsen in de regio
Medisch Centrum werken op steeds
In de zomer van 2012 is een
voor de taak hoogwaardige patiënten-
meer fronten samen. Zo is er een nauwe
zorg voor de inwoners van de Zaan
samenwerking rond de ketenzorg van
streek te bieden, waarbij de zorg in de
botbreuken, COPD en orthopedie.
eerste lijn wordt geleverd wanneer dat
Oudere patiënten die ontslagen zijn van
kan en in de tweede lijn wanneer dit moet.
de specialistische zorg kunnen terecht
Die zorg is aantoonbaar goed, veilig en
in het Transitorium – een afdeling binnen
patiëntgericht.
het ziekenhuis, onder verantwoordelijk-
HuisartsTevredenheidsOnderzoek gedaan. De overall waardering voor het Zaans Medisch Centrum is gestegen van een 6,9 in 2009 naar een 7,7 in 2012. Vooral de toegangstijd, communi-
heid van Evean. Revalidatie op deze
catie en kwaliteit en tijdigheid van
Enkele voorbeelden:
afdeling zorgt voor snellere genezing.
terugkoppeling zijn volgens de
Digitaal verwijzen via ZorgDomein.
Samen met Evean heeft het ZMC trans-
huisartsen sterk verbeterd.
De integratie van de Huisartsenpost
murale zorgpaden geformuleerd. Die
en de Spoedeisende Hulp. Organiseren van nascholingen waarbij
geven precies aan welke zorgverlener op welk moment de juiste zorg aan de
er goede afspraken worden gemaakt
patiënt verleent: patiënten krijgen medisch
over behandeling, ziektebeelden en
specialistische zorg van het ziekenhuis;
het organiseren van zorg.
de revalidatie en herstelzorg worden
Het luisteren naar en betrekken van
geboden door Evean.
de huisartsen bij het verbeteren van zorgprocessen.
Ook bij de nieuwbouw van ziekenhuis
Het organiseren van een jaarlijks ont-
trekt het ZMC samen met Evean op.
moetingsevenement waarbij de zorg-
Aan het ziekenhuis grenst straks een
verleners elkaar beter leren kennen.
zorgboulevard. Daar zijn eerstelijnsvoorzieningen te vinden, waar het ziekenhuis
De komende jaren staan verder optimali-
nauw mee samenwerkt. Ook is er plaats
seren van de samenwerking en afstemmen
voor een Zorghotel: een locatie met
van de zorg rondom de patiënt hoog
meerdere functies. Hier kunnen patiënten
in het vaandel. Het ZMC richt zich dan
herstellen die nog niet zelfstandig naar
vooral ook op innovatieve manieren om
huis kunnen, bijvoorbeeld na een orthope-
verder te verbeteren.
dische ingreep of een operatie vanwege een gebroken heup. Er komt ook ruimte
Stijging huisartsencijfer
6,9
7,7
2009 - 2010 - 2011 - 2012
18
voor palliatieve zorg. afronding van een interne verbouwing.
Samenwerking eerste lijn
De overall waardering voor het Zaans Medisch Centrum is gestegen van een 6,9 in 2009 naar een 7,7 in 2012.
Gezondheidscentrum Saendelft Sinds 2005 heeft het ZMC een samenwerking met Gezondheidscentrum Saendelft - eerstelijns hulpverleners, zoals huisartsen, verloskundigen, (kinder-)psychologen, diëtisten en fysiotherapeuten. De enige buitenpolikliniek van het ZMC is gevestigd in het gezondheidscentrum van Assendelft. Patiënten kunnen in deze buitenpolikliniek onder andere naar het spreekuur van de cardiologen, dermatologen, kinderartsen, neurologen en revalidatieartsen. Er is echo- en röntgenapparatuur. Patiënten hoeven daarvoor niet apart naar het ziekenhuis te reizen. In 2012 heeft het Gezondheidscentrum missie, visie en samenwerkingsafspraken bestendigd. Goed luisteren naar de ervaringen van de patiënten - om zo goed
Thuis signaleren
mogelijk wijkgerichte zorg te bieden – is
Patiënten met hartfalen leren zelf meer grip te krijgen op hun ziekte. Goede controle
daarbij belangrijk.
thuis kan ziekenhuisopname voorkomen. Ruim 40 patiënten maken gebruik van
De patiënttevredenheid is hoog, een 8,4.
Motiva, een systeem waarmee patiënten thuis elke dag heel eenvoudig belangrijke
Het centrum scoorde goed op de presta-
gezondheidswaarden meten, zoals bloeddruk en gewicht. Bij afwijkende metingen
tieindicatoren voor de zogenoemde GEL-gelden.
of vragen belt de patient de hartfalenverpleegkundige van het ZMC. Evean biedt ondersteuning bij het omgaan met Motiva. Huisartsen gaan dit ook doen. Deze korte lijnen zorgen ervoor dat klachten van patiënten snel worden gesignaleerd en behandeld.
19
Netwerkstrategie
Bundeling van krachten. Betere zorg. Het Zaans Medisch Centrum is een regionaal kernziekenhuis dat goede, vertrouwde en betrouwbare zorg dicht bij huis biedt. Daar waar nodig gebeurt dit door samenwerking en schaalvergroting. Zo werkt het ZMC bijvoorbeeld met een ‘shop in shop’ model waarbij aan het ZMC gelieerde merken of organisaties samenwerken binnen de muren van het ziekenhuis. Ook gaat het ZMC allianties aan met topspecialistische of academisch centra zodat patiënten wel de specialistische zorg krijgen die het Zaans Medisch Centrum niet in huis heeft. Waar nodig vindt er doorverwijzing plaats naar deze samenwerkingspartners. Als regionaal kernziekenhuis richt het ZMC zich op bewoners in de Zaanstreek en de omringende gebieden. Logische partners zijn dan ook de ziekenhuizen in de nabije omgeving: het Westfriesgasthuis, het Waterlandziekenhuis, het Sint Lucas Andreas ziekenhuis en het VUmc. De aard van de samenwerking varieert: Electieve zorg
Joint ventures, bijvoorbeeld met Oogziekenhuis Zonnestraal op het gebied van oogheelkundige zorg per 1 januari 2013.
Chronische zorg
Regionale samenwerking zoals: Esperanz – oncolo gische zorg, samen met WFG, WLZ, Codia - dialyse, samen met WFG en WLZ Neurologie, samen met SLAZ.
Acute Zorg
Regionale concentratie bij het ZMC, zoals Bevalcentrum Parteanz.
Zorgondersteuning
Bundeling binnen grotere verbanden zoals Symbiant – pathologie – samen met WFG en MC RML – medische microbiologie – samen met BovenIJ en WLZ Nuges – nucleaire geneeskunde – samen met WLZ, WFG en MCA.
Symbiant In 2011 is de afdeling Pathologie van het ZMC opgegaan in Symbiant. Ook de pathologieafdelingen van het Medisch Centrum Alkmaar en het Westfriesgasthuis zijn onderdeel van dit centrum. Symbiant is een van de grootste pathologie laboratoria in ons land met een achterland van ongeveer 900.000 mensen. In dit expertisecentrum onderzoeken de pathologen per jaar weefselstukjes en celmateriaal van ruim 80.000 patiënten. Pathologie is een vak in beweging. Er zijn steeds meer aanvragen en er is steeds meer vraag naar specialisatie, terwijl de middelen schaars zijn. Dit leidt tot efficiënter werken en meer samenwerking. Als gevolg hiervan neemt de kwaliteit van onderzoek toe. En ook de klanttevredenheid. In 2012 scoorde Symbiant een 8,5!
20
De komende jaren scherpt het ZMC haar netwerkstrategie verder aan. Kwaliteitseisen en bedrijfseconomische principes zijn daarbij leidend.
Netwerkstrategie
Samenwerkingsverband met Zonnestraal Het Zaans Medisch Centrum en Oogziekenhuis Zonnestraal gaan per 1 januari 2013 een samenwerkingsverband (joint venture) aan voor oogheelkundige zorg. De samenwerking garandeert de beschikbaarheid en kwaliteit van oogheelkundige zorg in de regio Zaandam en waarborgt deze zorg op lange termijn. Kwaliteit van zorg en efficiency zijn de pijlers, waarbij de oogheelkundige zorg vanuit de behoefte van de patiënt wordt georganiseerd. Voordelen voor de patiënt zijn hoogwaardige en gespecialiseerde zorg, betere kwaliteit en betere service.
Voordelen voor de patiënt zijn hoogwaardige en gespecialiseerde zorg. Samenwerkingsverband
Partners
Onderwerp/vakgebied
Esperanz BV
WLZ, WFG
Oncologie
Codia BV
WLZ, WFG
Dialyse
Zonnestraal Noord-Holland BV (per 1 januari 2013)
Zonnestraal holding BV
Oogheelkunde
-
SLAZ
Neurologie en IC
-
VUmc
o.a. Neurochirurgie, klinische genetica en onderwijs
RML
BovenIJ, WLZ en WFG
Medische Microbiologie
Symbiant BV
WFG, MCA
Pathologie
KCL
WFG en WLZ
Klinisch Chemisch Laboratoria
NUGES
WLZ, WFG, MCA
Nucleaire Geneeskunde
21
Organisatie en innovatie
Altijd op zoek naar vernieuwing. Het Zaans Medisch Centrum is altijd op zoek naar nieuwe kansen voor betrouwbare en gastvrije zorg. Dat vernieuwen gebeurt op verschillende terreinen: communicatie, behandelingen en de ondersteunende processen.
digitale ondersteuning is onontbeerlijk.
Electronisch patiënten dossier
Huisartsenverwijzing met digitaal Zorgdomein
Daarom legt het ZMC nu de basis voor
Het digitaliseren van patiëntendossiers
Ook de huisartsenverwijzingen zijn eind
online communicatie, op weg naar een
draagt bij aan goede communicatie
2011 gedigitaliseerd via Zorgdomein.
digitale polikliniek. Straks kunnen de
tussen behandelaren. En daarmee aan
Hiermee hebben huisartsen beter zicht
patiënten online afspraken maken, hun
goede zorg voor patiënten. In dit elektro-
op de toegangstijden tot de polikliniek.
dossier inkijken, online met de dokter
nisch dossierprogramma (EPD) worden
Het aantal verwijzingen via ZorgDomein
overleggen. En kunnen behandelaars
drie onderwerpen onderscheiden:
steeg in 2012 van 3904 verwijzingen in
in de keten gemakkelijk op veilige wijze
medisch, verpleegkundig en medicatie.
het eerste kwartaalnaar 6216 verwijzingen
gegevens uitwisselen.
In 2011 introduceerde het ZMC het
in het laatste kwartaal van 2012. Een
Verpleegkundig EPD en het elektronisch
stijging van meer dan 50%!
Een goede organisatie van zorg met
voorschrijven van medicatie in de gehele kliniek. En sinds die tijd worden de medische dossiers gestaag ingevoerd. Chirurgie, Kindergeneeskunde, Interne Geneeskunde, Cardiologie en Gynae cologie zijn in 2012 met een medisch EPD gaan werken. Bijgaand overzicht laat zien welke specialismen dat al deden. De overige specialismen volgen in 2013. Begin 2014 zijn alle dossiers over naar het EPD.
8
Patienttevredenheidcijfer Polikliniek Saendelft. Vernieuwing leidt tot tevreden patienten.
22
Medische Technologie Voor het leveren, onderhouden en moderniseren van alle beeldvormende apparatuur gaat het ZMC een overeenkomst aan met Siemens Healthcare. De keuze voor Siemens is tot stand gekomen na een grondig selectieproces. Siemens heeft een leidende en innovatieve positie op het gebied van medische technologie. De beoogde overeenkomst met Siemens, met een verwachte duur tot 1 januari 2026, past binnen de ambitie van het ZMC om een toonaangevend en toekomstbestendig ziekenhuis te realiseren. Begin mei 2013 werd het samenwerkings contract ondertekend.
oRganisaTie en innovaTie Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) 2006-2010
2010
2012
2013-2014
pilot
100%digitaal
seh
obstetrie
labaanvragen (KCl)
iCC’s
verfijning
pdMs iCu
pdMs oK
Chirurgie
Radiologie aanvragen
eerste hart hulp
interne geneeskunde
Mammachirurgie
preop
Kind Kliniek
neurologie
Revalidatie
Cardiologie
dagbehandeling oncologie
urologie poli
gynaecologie
Kaakchirurgie
allergologie
pijncentrum
Kinderpoli
dermatologie
hartfalen poli
orthopedie Kno urologie kliniek psychiatrie
BESTE IDEE ZMC
onDErZoEK
ZorG DICHTBIJ
veel vernieuwing binnen het ZMC
het ZMC doet zelf onderzoek, of partici-
voor buurtbewoners is de polikliniek
ontstaat uit de eigen gelederen. Mede-
peert daarin. het ZMC werkt mee aan
saendelft een uitkomst. het aanbod van
werkers hebben vaak de meest handige
onderzoek op het gebied van de cardio-
de polikliniek, gevestigd in het gezond-
en praktische oplossingen. Jaarlijks
logie (atriumfibrilleren) vanuit de universi-
heidscentrum saendelft, is flink uitge-
beloont het ZMC daarvoor ook het
teit van Maastricht (RaCe4 studie) en
breid. niet alleen de poliklinieken worden
‘Beste idee van het ZMC’ met een ipad.
start in 2012 een onderzoek naar het
druk bezocht. ook voor de informatie-
al deze ideeën dragen bij aan het verder
optimaliseren van hoog risico patiënten
avonden over knie- en heupvervanging
verbeteren van de zorg en service voor
voorafgaand aan hun operatie, onder de
is veel belangstelling van de bewoners
patiënten. in 2012 waren er 48 ideeën, die
noemer optimal track. dit lijkt te leiden
van Zaanstreek noord. sinds dit jaar
ook allemaal daadwerkelijk geïmplemen-
tot aantoonbaar minder complicaties
kunnen bewoners er ook terecht voor
teerd zijn of in de nabije toekomst worden.
bij deze patiënten.
kinderrevalidatie, urologie en zwangerenspreekuur. de polikliniek scoort een 8.4 op patiënttevredenheid. en maar liefst 80% van de bezoekers zou de polikliniek bij anderen aanbevelen. Zie ook bladzijde 19.
Maar liefst 80% van de bezoekers zou de polikliniek bij anderen aanbevelen.
Snel op plek van beStemming “Hoe kom ik bij het Zaans Medisch Centrum? waar is de afdeling Cardiologie?” De ZMC-app wijst patiënten en bezoekers de weg. Er staan altijd al gastheren en gastvrouwen klaar om de juiste route te tonen. nu kunnen smart-phone bezitters ook hun weg vinden met behulp van deze app. vernieuwing staat bij het ZMC hoog in het vaandel. op moderne wijze communiceren met patienten is dan vanzelfsprekend. De app is nu te downloaden in de App Store en de Play Store.
23
Nieuw ziekenhuis
Nieuw ziekenhuis. Veel meer dan een gebouw alleen! Het ZMC bouwt hét nieuwe ziekenhuis in de regio. Dit gebouw geeft invulling aan de zorg van de toekomst en is in 2016 gereed. Het ontwerp sluit aan bij de kernwaarden van het ZMC en wordt gekenmerkt door korte lijnen, overzichtelijkheid en door een indeling voor efficiënte zorg. Ook sluit het aan op het principe van lean werken en op het principe van een healing environment: Dat laatste wil zeggen dat patiënten en bezoekers het ziekenhuis beleven als een omgeving die positief bijdraagt aan het beter worden. Het betekent dat het nieuwe gebouw zo moet worden ingericht dat het kan bijdragen aan een sneller herstel.
Passend binnen de netwerkstrategie
Aan het nieuwe ziekenhuis zijn een
van het ZMC is het ziekenhuis voor de
parkeergarage, bedoeld voor patiënten
nieuwbouw een lange termijn samen-
en medewerkers, en een zorgboulevard
werking aangegaan met een vastgoed-
verbonden. In de zorgboulevard zijn straks
partij, te weten BAM/VZV. Deze unieke
eerstelijn zorgaanbieders te vinden,
samenwerking krijgt de vorm van een
zoals huisartsen, tandartsen, fysiothera-
alliantie met de volgende kenmerken:
peuten, verloskundigen, een opticien en
Een langdurige relatie van 25 jaar,
ling gegeven aan de samenwerking met
waarin de BAM/VZV samen met
de eerstelijn zorg. Ook komt er een Zorg-
het ZMC verantwoordelijk is voor
hotel. Daarnaast is er ruimte voor een
de kwaliteit, de bouwkosten en de
supermarkt, gezondheidsgerichte detail-
exploitatiekosten na ingebruikname.
handel en een restaurant.
een audicien. Op deze wijze wordt invul-
Dit moet een positief effect hebben op de levensduurkosten. Wie gaat ontwerpen? Mecanoo is gekozen om het nieuwe ziekenhuis te ontwerpen. Het ZMC
Gebruik maken van elkaars expertise in een vroeg stadium. Gezamenlijk ondernemerschap gezamenlijke investeringen en het
heeft in Mecanoo een partner
gezamenlijk dragen van risico’s en
gevonden die in staat is om een
het delen van rendementen.
efficiënt en compact ziekenhuis te realiseren dat de verschillende
In 2012 is de financiering voor de
functies van het ZMC goed kan
nieuwbouw met een bankenconsortium
ondersteunen en zichtbaar maakt.
van Rabobank en BNG afgesproken.
Mecanoo wil het ziekenhuis
Deze financiering is in 2013 geformali-
‘teruggeven’ aan de stad: de
seerd. Ook is in 2012 de overeenkomst
hoofdingang richt zich straks naar de stad toe. Daarmee wordt het een welkom en vriendelijk gebouw. Beelden zeggen meer dan woorden; bekijk het filmpje op zaansmedischcentrum.nl voor een impressie.
24
met alliantiepartner BAM/VZV gesloten en is er een architect geselecteerd. Na het op te leveren Programma van Eisen staat in 2013 het verdere ontwerp van het nieuwe gebouw centraal.
Met Mulitvastgoed, de partij die de Zorgboulevard gaat exploiteren en beheren, is een samenwerkings overeenkomst voorbereid.
Nieuw ziekenhuis
Nieuw ziekenhuis: als gevolg van lean werken is de oppervlakte aanzienlijk kleiner dan het huidige ziekenhuis.
58.250 m
2
40.000 m2
Lean werken in het nieuwe ziekenhuis Het nieuwe ontwerp is compact en flexibel ontworpen, volgens de principes van Lean. Het nieuwe ziekenhuis moet aan een aantal belangrijke eisen voldoen en deze zijn slim in het ontwerp verwerkt. Een groot gebouw, maar met een menselijk maat: kleinschalig en vriendelijk. Een gebouw met overzicht en structuur, zodat je altijd weet waar je bent. Patiënten lopen zo kort mogelijke afstanden en medewerkers voeren zo min mogelijk overbodige handelingen uit. Medewerkers kunnen er prettig en efficiënt werken. Het gebouw is duurzaam en de indeling is flexibel waardoor delen kunnen worden afgestoten of worden bijgebouwd.
25
BIjLaGEN Topklinisch
partners
Acute zorg
Zorgboulevard multidisciplinair
Innovatie
Electief Centrum
Specialismen
Basiszorg
Patiënt Samenwerken Kernziekenhuis
kwaliteit
monodisciplinair
ambitie
Betrouwbaarheid
Gastvrijheid
Multidisciplinair
E Health 2.0 samenwerken
zorgprogramma’s
Alliantie
veiligheid
Gespecialiseerde Centra teamwork netwerken
27
1
Kerngegevens en Financiën
Kerngegevens Capaciteit Type capaciteit
In onderstaande tabellen is informatie opgenomen over capaciteit, productie, personeel en patiënttevredenheid in het verslagjaar 2012.
Aantal beschikbare bedden per einde 2012
Beschikbare bedden/plaatsen
290
Waarvan bedden voor PAAZ
20
Waarvan bedden voor hartbewaking
7 plus 1 presentatiebed
Waarvan bedden voor intensive care met mogelijkheid voor beademing
6
Waarvan bedden voor intensive care zonder mogelijkheid voor beademing
3
De locatie beschikt over een afdeling spoedeisende hulp per einde verslagjaar
Ja
De afdeling spoedeisende hulp is een 7x24-uursafdeling van minimaal het basisziekenhuisniveau
Ja
Productie en cliënten 2012
2011
Verschil %
100.037 (waarvan 917 PAAZ)
99.589 (waarvan 1.112 PAAZ)
0,44% -17,5%
169.902 (waarvan 13.268 PAAZ)
168.657 (waarvan15.337 PAAZ)
0,74% -13,5%
35.496 (waarvan 7.255 PAAZ)
35.941 (waarvan 9.139 PAAZ)
-1,24% -20,61%
15.903 (waarvan 353 PAAZ)
15.834 (waarvan 407 PAAZ)
0,44% -13,27%
77.117 (waarvan 6.988 PAAZ)
78.290 (waarvan 6.986 PAAZ)
-1,5% 0,02%
4,8
4,9
-2,0%
2012
2011
Verschil %
Aantal geopende DBC’s
147.017
129.006
14%
Waarvan in PAAZ
1.149
1.469
-21,8%
Polikliniek
1e consulten Herhaalconsulten
Kliniek
Dagverpleging Opnamen Verpleegdagen Gem. verpleegduur
Waarvan in A-segment
97.388
93.716
3,92%
Waarvan in B-segment
48.480
33.821
43,34%
130.044
131.919
-1,42%
Aantal gesloten DBC’s
1.023
1.284
-20,33%
Waarvan in A-segment
Waarvan in PAAZ
86.722
95.562
-9,25%
Waarvan in B-segment
42.299
35.073
20,6%
2012
2011
Verschil
FTE medewerkers totaal
1.113
1.109
0,36%
Aantal medewerkers totaal
1536
1.534
0,13%
Aantal medewerkers patiëntenzorg
682
660
3,33%
FTE medisch specialisten
102
102
0,0%
Personeel
28
Kerngegevens en Financiën
% aanbeveling ‘zeker wel’
% aanbeveling ‘waarschijnlijk wel’ + ‘zeker wel’
laatste meting 2012
6,8
7,3
7,7
65%
91%
2012
7,5
7,3
8,0
8,1
78%
98%
2012
7,3
7,1
7,7
8,0
70%
97%
2012
7,4
7,9
6,7
7,1
7,5
52%
90%
2012
7,4
7,0
7,8
8,0
63%
98%
2012
7,7
7,4
7,1
7,3
8,0
58%
97%
2012
8,0
6,7
7,1
7,7
8,0
nb
98%
2012
Acute Opname Afdeling
78
8,1
8,1
7,9
7,8
7,5
7,6
7,5
Cardiologie
86
8,0
8,1
7,9
7,7
7,6
7,5
7,0
Chirurgie
85
8,1
8,1
7,7
7,4
7,6
7,5
Gynaecologie-Verlosk.
41
8,2
8,3
8,5
7,9
8,0
UGOR
103
8,2
8,4
8,3
7,9
8,0
Intensive Care
25
8,2
7,9
7,9
Interne Noord
50
7,7
8,1
7,4
7,3
7,2
7,3
Interne Zuid
51
8,1
8,2
8,0
7,6
7,6
Neurologie
63
8,0
8,3
8,0
7,6
Kinderafdeling
41
8,1
8,2
7,9
7,6
SEH
78
8,2
8,2
7,6
Esperanz
50
8,8
8,7
8,5
8,6
8,6
Dagopname
195
8,7
8,5
8,2
7,9
8,1
Poliklinische OK
53
8,0
8,3
8,2
8,2
7,8
totaal
999 8,2
8,3
8,1
7,8
7,8
nazorg
97%
hygiëne en schoonmaak¹
60%
kwaliteit eten en drinken
7,8
zelfstandigheid privacy
7,2
informatie voorziening
2012
bejegening-behandeling artsen
94%
bejegening-verzorging verpleegkundigen
49%
Ontvangst
7,8
Aantal respondenten
totaal waardering
Patiënttevredenheid kliniek en dagopname
Afdeling
Gemiddelde
2012
7,7
8,0
8,1
8,1
2012
8,7
84%
98%
2012
8,4
77%
96%
2012
100%
2011
96%
2012
8,1
7,4
7,2
7,5
8,0
66%
waarde = 8,0 of hoger waarde = 7,6 - 7,9 waarde = < 7,6 ¹ norm = 7,0 of hoger
29
1
Kerngegevens en Financiën Patiënttevredenheid poliklinieken n=
toegangstijdontvangst
bejegening mede werkers
bejegening artsen
informatie voorziening
zelfstandigheid privacy
nazorg
totaal waardering
% aanbeveling ‘zeker wel’
laatste meting
30
8,0
8,3
8,2
8,1
7,9
7,8
7,8
71%
2012
Cardiologie
237
7,9
7,8
7,8
7,5
7,5
7,4
7,5
38%
2012
Chirurgie
130
7,5
7,5
7,5
7,5
7,2
7,1
7,2
30%
2012
Dermatologie
103
8,1
8,1
8,0
7,9
7,7
7,5
7,8
45%
2012
GynaecologieVerlosk.
210
7,8
7,8
8,0
7,5
7,7
7,4
7,6
47%
2012
Hart-Vaatcentrum
134
7,9
7,8
8,0
7,6
7,7
7,4
7,6
46%
2012
Interne geneeskunde
90
7,5
7,6
7,7
7,3
7,3
7,1
7,2
41%
2012
KNO
67
8,0
7,8
7,9
7,6
7,5
7,3
7,5
40%
2012
Longziekten
36
8,0
7,8
7,9
7,7
7,5
7,5
7,7
40%
2012
17
7,5
7,7
7,8
7,4
7,3
7,2
7,5
31%
2012
Neurologie
88
7,7
7,8
7,9
7,5
7,5
7,5
7,4
42%
2012
Neurochirurgie
7
7,6
7,6
8,4
8,0
8,0
8,0
7,5
86%
2012
Oogheelkunde
101
7,9
7,8
7,9
7,6
7,4
7,6
7,7
47%
2012
Orthopedie
122
7,9
7,9
7,9
7,6
7,7
7,4
7,7
48%
2012
Pijncentrum
133
8,3
8,5
8,5
8,1
7,9
7,9
8,2
69%
2012
Reumatologie
20
7,6
7,6
7,7
7,4
7,6
7,3
7,7
45%
2012
Urologie
45
7,9
8,0
8,3
7,6
7,7
7,3
7,7
48%
2012
Kindergeneeskunde
43
8,2
8,3
8,6
8,2
8,0
7,9
8,2
67%
2012
Saendelft
51
8,6
8,6
8,5
8,1
8,1
7,6
8,4
80%
2012
1664
7,9
7,9
8,0
7,7
7,6
7,5
7,7
50%
2012
Specialisme Allergologie (indicatief)
(indicatief) Mondziektenkaakchir (indicatief)
(indicatief)
(indicatief)
Gemiddelde poliklinieken
waarde = 8,0 of hoger waarde = 7,6 - 7,9 waarde = < 7,6
30
Kerngegevens en Financiën Financiën ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 (na resultaatbestemming) Ref.
31-dec-12
31-dec-11
€
€
ACTIVA Totaal vaste activa
65.134.502
69.268.100
Totaal vlottende activa
47.540.855
33.863.811
112.675.357
103.131.911
€
€
20.387.052
17.875.670
Totaal activa PASSIVA Totaal eigen vermogen Voorzieningen
10
4.170.965
4.914.638
Langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar)
11
22.850.449
26.230.057
65.266.890
54.111.546
112.675.357
103.131.911
2012
2011
129.127.758
129.214.048
125.248.173
124.301.754
3.879.585
4.912.294
-1.368.203
-1.896.215
2.511.382
3.016.079
Vlottende passiva Totaal passiva ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2012 Ref. BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN: Som der bedrijfslasten BEDRIJFSRESULTAAT Financiële baten en lasten
26
RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING Bijzondere baten
27
0
4.677.055
Bijzondere lasten
27
0
0
0
4.677.055
2.511.382
7.693.134
2012
2011
2.493.543
7.710.974
17.839
-17.839
2.511.382
7.693.135
Buitengewoon resultaat RESULTAAT BOEKJAAR RESULTAATBESTEMMING Het resultaat is als volgt verdeeld: Toevoeging: Reserve aanvaardbare kosten Bestemmingsreserve egalisatie instandhouding afschrijving
31
2
Profiel van de organisatie
Profiel van de organisatie
2.1.
Algemene identificatiegegevens
Algemene identificatiegegevens Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon
Stichting Zaans Medisch Centrum
Rechtsvorm
Stichting
Adres
Koningin Julianaplein 58
Postcode
1502 DV
Plaats
Zaandam
Telefoonnummer
(075) 650 29 11
Identificatienummer(s) NZa
10-1317
Nummer Kamer van Koophandel
4123298
E-mailadres
[email protected]
Internetpagina
www.zaansmedischcentrum.nl
2.2. Structuur van het concern Doelstelling
Toelatingen
Specialismen
De stichting Zaans Medisch Centrum
Het ZMC is een algemeen ziekenhuis
Het ZMC biedt onderdak aan 25 MSRC
is een maatschappelijke onderneming
dat beschikt over een toelating volgens
erkende specialismen. De instelling
met als hoofddoelstelling het bieden
de bepalingen uit de WTZi. Daarnaast
beschikt over een PAAZ (Psychiatrische
van verantwoorde zorg. Hieronder
heeft het ZMC voor de psychiatrische
Afdeling in een Algemeen Ziekenhuis) en
wordt verstaan: cliëntgerichte, veilige
afdeling op grond van de WTZi een
een buitenpolikliniek in het Gezondheids-
en betaalbare zorg die geleverd wordt
toelating als instelling voor de behande-
centrum Saendelft.
via een doelmatige en transparante be-
ling in verband met een psychiatrische
Naast het bieden van zorg was ook het
drijfsvoering. In de statuten van het ZMC
aandoening en ook voor activerende
opleiden van professionals in 2012 een
is de volgende doelstelling opgenomen:
begeleiding en verpleging.
kernactiviteit van het ZMC. Voor een
“het bevorderen van de gezondheidszorg
zestal specialismen heeft het ZMC een
in het algemeen en meer in het bijzonder
opleidingsbevoegdheid. In onderstaand
het verplegen, het verzorgen, het doen
schema zijn de specialismen weer
van onderzoeken en het behandelen van
gegeven. De specialismen met een
personen die medisch specialistische,
opleidingsbevoegdheid voor assistenten
verpleegkundige en/of verloskundige
in opleiding zijn gemarkeerd met een
bijstand nodig hebben, evenals het
“O” en een opleidingsbevoegdheid voor
bevorderen van het medische, para
stagiaires en co-assistenten met een “S”.
medische en verpleegkundige onderwijs en onderzoek, één en ander in de ruimste zin van het woord.”
32
Profiel van de organisatie
Specialismen ZMC
Ook het opleiden van professionals was in 2012 een kernactiviteit van het ZMC.
Specialismen ZMC Algemene heelkunde (O)
Neurologie (S)
Allergologie
Neurochirurgie
Anesthesiologie (O)
Nucleaire geneeskunde
Cardiologie
Oncologie (via Esperanz)
Dermatologie (S)
Oogheelkunde
Gynaecologie/Verloskunde (O)
Orthopedie
Interne geneeskunde (O)
Pathologie (via Symbiant)
Kaakchirurgie
Pulmonologie
Keel-, neus- en oorheelkunde
Psychiatrie (O)
Kindergeneeskunde (S)
Radiodiagnostiek
Klinische Chemie
Revalidatie
Maag-, darm- en leverziekten
Urologie
Medische microbiologie
Daarnaast heeft het ZMC een opleidings-
Organisatiestructuur
bevoegdheid voor ziekenhuisapotheker,
In 2012 zag de organisatiestructuur van
gezondheidszorgpsycholoog, klinisch
het ZMC er als volgt uit.
psycholoog en psychotherapeut. Evenals voor enkele tientallen verpleegkundige en paramedische (vervolg)opleidingen. De ZMC Academie is opgericht om de organisatie van de opleidingen vorm te geven. Met betrekking tot de medisch specialistische opleidingen is er een nauwe samenwerking met het VU
Raad van Toezicht
Medische Staf
Secretariaat RvB/ Geestelijke Zorg/ ambt.secr.
Ondernemingsraad
Medisch Centrum en het Academisch Public Affairs/ woordvoering
Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam.
Juridische structuur en intern toezicht
Cliëntenraad
Raad van Bestuur
Bouwbureau
VAR
Het ziekenhuis is juridisch vormgegeven in een stichting. De besturing van de organisatie geschiedt volgens een Raad
Klinisch Chemisch Lab.
Neurologie/ Neurochirurgie
Interne Geneeskunde
Psychiatrie
HRM
Beeldvormende technieken
SEH/AOA
OK/CSA
Dermatologie
Financiën
Microbiologisch lab.
Orthopedie
Kinder geneeskunde
Chirurgie
Facilitair Bedrijf
Apotheek
Oogheelkunde
Revalidatie
Urologie
ICT
Buitenpolikliniek Saendelft
Cardiologie
ICU
Allergologie
Projecten en Programma Bureau/Communicatie
Cardiologie
KNO
Kaakchirurgie
van Toezichtmodel. Overeenkomstig hun wettelijke en statutaire taakverdeling zijn de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht verantwoordelijk voor de governancestructuur van de zorgorganisatie als maatschappelijke onderneming en voor de naleving van deze code. Het interne toezicht is daarbij vormgegeven conform de zorgbrede Governancecode 2010. De bestuursstructuur voldoet aan de transparantie-eisen zoals opgenomen in hoofdstuk VI van het uitvoeringsbesluit WTZi.
33
2
Profiel van de organisatie
Sinds 2009 werkt het Zaans Medisch
Alliantie
Centrum ziekenhuisbreed met resultaat-
Vooruitlopend op de voorgenomen
Medezeggenschaps structuur
verantwoordelijke eenheden (RVE’s).
alliantievorming met VitaalZorgVast is er
Het ZMC kent vier inspraak-/advies
De essentie van het RVE-model is dat de
voor de realisatie van de nieuwbouw een
organen, die verschillende belangen-
verantwoordelijkheden en de bevoegd-
bestuur gevormd: het Alliantiebestuur.
groepen vertegenwoordigen:
heden voor de organisatie, de kwaliteit
De Raad van Bestuur van het ZMC heeft
en de kosten van zorgverlening binnen
hierin zitting samen met de directie van
herkenbare RVE’s worden neergelegd.
VitaalZorgVast en de directeur van BAM
Daarbij is de leiding van de RVE’s in
Regio Noord West.
handen van een RVE-voorzitter (medisch specialist) en een bedrijfsleider.
Stafbestuur: vertegenwoordiging van de medische staf. Verpleegkundige Adviesraad: vertegenwoordiging van verpleeg kundigen en verzorgenden. Ondernemingsraad: vertegenwoor diging van medewerkers.
De organisatie van het ZMC telde in 2012 zorg RVE’s en medisch ondersteunende
Cliëntenraad: vertegenwoordiging van patiënten.
RVE’s (o.a. laboratoria, OK en spoed eisende hulp). Gezamenlijk verzorgen
Deze organen geven gevraagd en onge-
deze RVE’s alle directe en indirecte
vraagd advies aan de Raad van Bestuur
patiëntenzorg. De primaire RVE’s en de
over beleid en voorgenomen besluiten
medisch ondersteunende RVE’s worden
in het ziekenhuis.
ondersteund door de zogenoemde diensten ( HRM, financiën, facilitair bedrijf, ICT en projecten en programma bureau /communicatie). Daarnaast heeft het ZMC ook een buitenpolikliniek in het Gezondheidscentrum Saendelft. Naast de spreekuren kunnen de patiënten van het ZMC op de buitenpolikliniek ook terecht voor kleine ingrepen.
34
3
Besturingsmodel
Besturingsmodel Centraal in de aansturing van het ZMC staat het RVE model. Via de resultaatverantwoordelijke eenheden wordt gestuurd op inkomsten, kosten, kwaliteit en veiligheid. Daartoe is een goed gestructureerde winst en verliesrekening voor de RVE’s opgebouwd, in combinatie met algemene en RVE specifieke kwaliteitsdashboards. Een RVE wordt aangestuurd door een unitvoorzitter (medisch specialist) en een bedrijfsleider.
Aanvullend op de besturing via de RVE’s
De Raad van Bestuur legt verantwoor-
is er een kwaliteitsorganisatie, onder
ding af over het gevoerde beleid aan
aanvoering van de stuurgroep kwaliteit.
de Raad van Toezicht. Het ZMC respec-
De voorzitter van de stuurgroep is een
teerde voor een goed bestuur en het
medisch specialist, tevens lid (voorzitter)
afleggen van verantwoording over beleid
van het stafbestuur. Tevens zijn er door
en activiteiten in 2012, de Zorgbrede
de stuurgroep kernteams ingesteld voor
Governance Code die in 2010 is vast
belangrijke subthema’s zoals veiligheid
gesteld door de brancheorganisaties.
en patientgerichtheid.
Overeenkomstig hun wettelijke en statutaire taakverdeling zijn de Raad
De kwaliteitsorganisatie wordt onder-
van Bestuur en de Raad van Toezicht
steund door het Centrum voor kwaliteit
verantwoordelijk voor de governance
en zorginnovatie.
structuur van de zorgorganisatie als maatschappelijke onderneming en voor de naleving van deze code.
3.2. Raad van Bestuur Samenstelling Raad van Bestuur in 2012 Naam
Bestuursfunctie
Nevenfuncties
De heer dr. R.J.M. Dillmann
Voorzitter Raad van Bestuur vanaf 15 september 2005
• Raad van Toezicht GAZO (Stichting Gezondheidscentra Amsterdam Zuidoost) tot 1 februari 2012 • Bestuur Stichting Saendelft • Bestuur Stichting Medisaen (Korteweg Kliniek) • Begeleidingscommissie Evaluatieonderzoek Patiëntveiligheid (NIVEL/VU) • Voorzitter SCEN adviesraad KNMG
De heer drs. A. Notermans
Lid Raad van bestuur vanaf 1 september 2010
• Voorzitter Raad van Commissarissen woningbouw corporatie De Woonschakel
35
3
Besturingsmodel
In de statuten is vastgelegd dat het
De leden van de Raad van Bestuur
Honorering
bestuur van de stichting Zaans Medisch
hebben onderling aandachtsgebieden
De honorering van de beide leden van
Centrum is opgedragen aan een Raad
verdeeld waarbij de voorzitter verant-
de Raad van Bestuur is gebaseerd op
van Bestuur bestaande uit een of meer
woordelijk is voor het functioneren van
de regeling van de Vereniging van
natuurlijke personen, onder toezicht van
de Raad van Bestuur. Ten aanzien van
bestuurders in de gezondheidszorg
de Raad van Toezicht. De leden worden
een aantal belangrijke onderwerpen is
(NVZD-regeling). Voor de voorzitter van
benoemd door de Raad van Toezicht.
sprake van gezamenlijke verantwoorde-
de Raad van Bestuur, aangesteld per
Ook het aantal leden wordt door de
lijkheid. Dit geldt in het bijzonder voor
1-2-2005, geldt dat met ingang van
Raad van Toezicht vastgesteld. De Raad
zaken met een strategisch karakter,
1-1-2011 geen indexering meer wordt
van Bestuur functioneerde in 2012 in
zoals algemeen en strategisch beleid,
toegepast op zijn honorarium. Het betreft
overeenstemming met het reglement dat
nieuwbouw, interne processen, innovatie
hier een bestaand contract onder de
de Raad van Toezicht heeft vastgesteld.
en lerend vermogen van de organisatie.
oude NVZD-regeling dat zo stapsgewijs
In dit reglement zijn de verantwoordelijk-
in lijn wordt gebracht met de huidige
heden en de rolverdeling van de (leden
De Raad van Bestuur heeft periodiek
NVZD-regeling. Formeel was dit niet
van de) Raad van Bestuur geëxpliciteerd.
overleg met het Medisch Stafbestuur,
noodzakelijk, in onderling overleg is hier
Het reglement voldoet aan de vereisten
de Ondernemingsraad, de Clientenraad
toch voor gekozen.
zoals verwoord in de Zorgbrede Gover-
en de VAR.
Met betrekking tot het honorarium van
nancecode 2010.
het lid van de Raad van Bestuur geldt dat gebruik is gemaakt van de ruimte in
De beide bestuurders zijn eindverant-
de NVZD-regeling om een markttoeslag
woordelijk voor en belast met het besturen
te hanteren. Dit vanwege de specifieke
van de zorgorganisatie. Dit houdt onder
marktomstandigheden van het ZMC.
meer in dat zij verantwoordelijk zijn voor
Met beiden is een vertrekregeling afge-
de realisatie van de statutaire en andere
sproken conform het model van de NVZD.
doelstellingen van het ZMC, de strategie en het beleid en de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling en voor de kwaliteit
3.3. Raad van Toezicht
en veiligheid van zorg. De Raad van
Naast haar toezichthoudende rol ten
Bestuur legt hierover verantwoording af
aanzien van het besturen door de Raad
aan de Raad van Toezicht.
van Bestuur en de algemene gang van zaken in het ZMC, adviseert de Raad van Toezicht de Raad van Bestuur en staat deze met raad terzijde.
36
Besturingsmodel Naam
Hoofd- en nevenfuncties
Deskundigheids gebieden
Rooster van aanen aftreden
Aantal vergaderingen bijgewoond
Mevrouw drs. G.M.F. Thomasse (voorzitter en voorzitter remuneratie-commissie) 17-8-1949
- Management consultant, partner Condroz Consulting Group - Voorzitter Raad van Toezicht Muziekscholen Amsterdam (MSA/MSN)
Management, algemeen bestuurlijk
07-03-2005 07-03-2013 (in 2009 herbenoemd)
7
De heer ir. J. Goedhart (vicevoorzitter, voorzitter auditcommissie Bouw en lid Remuneratie-commissie) 10-10-1956
-Algemeen directeur FKG Architecten aan de Zaan bna - Voorzitter Monumentencommissie Gemeente Wormerland - Bestuurslid stichting herbouw beschuittoren Wormerland - Vice-voorzitter Zaans bouwplatform - Lid Raad van Toezicht de Zorgcirkel
Bouwdeskundigheid, bedrijfsleven
01-12-2005 01-12-2013 (in 2009 herbenoemd)
6
De heer prof. mr. J.K.M. Gevers (voorzitter commissie kwaliteit en veiligheid) 17-8-1945
- Voorzitter regionale toetsingscommissie euthanasie regio Zd.Holland/Zeeland - Bestuurslid Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting - Lid ethische adviesraad Sanquin - Lid Gezondheidsraad - Lid-jurist Centraal Tuchtcollege v.d. Gezondheidszorg - Lid Raad van Civiel Militaire Zorg en Onderzoek - Plv. raadsheer Hof Amsterdam - Adviseur DLA Piper, advocaten en notarissen
Wetenschap, juridisch, algemeen maatschappelijk
01-12-2005 01-12-2013 (in 2009 herbenoemd)
7
De heer E. Ris RA (voorzitter auditcommissie financien) 17-10- 1958
- CFO Kendrion N.V. - lid rvc Dekker Holding Krabbendam bv
Financiën, algemeen bestuurlijk, bedrijfsleven
1 februari 2013 herbenoembaar
7
De heer mr. B.W.R. Esselaar MBA (lid auditcommissie bouw tot 1 oktober 2012 en lid auditcommissie financien vanaf 1 oktober 2012) 2-8-1965
- Partner bij Boer en Croon, bureau voor organisatie en advies, interim management en corporate finance (tot 1 april 2012) - Zelfstandig gevestigd adviseur in de gezondheidszorg (vanaf 1 april 2012) - Lid Raad van Toezicht stichting Amsterdamse Bostheater
Algemeen bestuurlijk, management
16-04-2007 16-04-2011 (in 2011 herbenoemd) Lid op voordracht van de cliëntenraad
6
Mevrouw prof. Dr M. de Visser (lid commissie kwaliteit en veiligheid) 17-4-1950
- Neuroloog, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam - Hoogleraar Neuromusculaire Ziekten, Universiteit van Amsterdam - Lid Algemeen Bestuur NWO, Den Haag - Lid Raad van Advies Zorgverzekeraars Nederland - Lid Gezondheidsraad - Lid Raad van Commissarissen Leyden Academy - Bestuurslid Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde - Bestuurslid Amsterdams Universiteitsfonds - Bestuurslid Petrus Camper Instituut
Gezondheidszorg
01-06-2009 01-06-2013 herbenoembaar
6
De heer ir. R. Woudt (lid audit commissie financien tot 1 oktober 2012 en lid auditcommissie Bouw vanaf 1 oktober 2012) 13-5-1947
Algemeen bestuurlijk, - President-commissaris Thunnissen management Groep BV - commissaris Thunnissen Onderhoud BV - Commissaris Dekker Autogroep - Commissaris Korteweg Kliniek -V oorzitter Stichting Uitgeverij Noord-Holland - Bestuurslid P.M. Duyvisfonds - Bestuurslid Kunstcentrum Zaanstad - Bestuurslid Zaans Museum - Bestuurslid Uitgeverij Stichting Zaans Erfgoed
01-12-2009 01-12-2013 herbenoembaar
6
37
3
Besturingsmodel
3.4. Planning- en controlcyclus
De kaderbrief bestaat uit de volgende onderdelen:
Kwaliteit, veilgheid en service
Voor het beheren en besturen van het
strategische doelstellingen;
Ten aanzien van de aandachtsgebieden
ZMC wordt de planning- en control
de productie- en kostenontwikkeling;
kwaliteit, veiligheid en service vinden
cyclus gebruikt. In het verslagjaar is de
de op dat moment bekende financiële
ook kwartaalgesprekken plaats tussen
planning- en controlcyclus geëvalueerd en zijn verbeteringen doorgevoerd.
ontwikkelingen voor de jaren t en t+1;
accounthouders vanuit het Centrum
toelichting gang van zaken begrotings-
voor Zorginnovatie en Kwaliteit en de
procedure.
Planning
RVE leiding, al dan niet aangevuld met
Indien daartoe aanleiding is, wordt het
een vertegenwoordiger namens het
financiële kader in oktober herijkt.
medisch stafbestuur. Tijdens deze kwartaalgesprekken worden
Het meerjarenbeleid van het ziekenhuis wordt vastgelegd in een strategisch
Jaarlijks wordt met de RVE-leiding en de
de voortgang en resultaten bewaakt en
ondernemingsplan en het meerjaren
RVB afspraken gemaakt over resultaats-
besproken op het gebied van zorguit-
kwaliteitsbeleid. Afhankelijk van de
doelstellingen op meerdere aspecten
komsten (prestatie-indicatoren), voort-
ontwikkelingen binnen en buiten het
van de bedrijfsvoering, een resultaats
gang verbeterprogramma’s en projecten,
ziekenhuis, worden deze documenten
definitie en de daaraan gerelateerde
ontwikkeling kwaliteit- en veiligheids
eens in de vier á vijf jaar opgesteld.
incentives. Daartoe werkt de RVE-leiding
managementsysteem, klantervaringen
De Raad van Bestuur van het Zaans
de wijze waarop de jaarlijkse doelstel
en overige aan deze thema’s gerela-
Medisch Centrum evalueert en herijkt
lingen uit de kaderbrief bereikt gaan
teerde onderwerpen. Knelpunten in
het meerjarenbeleid jaarlijks.
worden, uit in jaarplannen en RVE
voortgang en bespreekpunten met de
Ook per RVE of juist samen met andere
specifieke deelbegrotingen. Daarnaast
Raad van Bestuur worden op deze wijze
RVE’s worden meerjarenplannen
worden per RVE de minimaal te behalen
geselecteerd en structureel bewaakt.
beschreven. We noemen dit een onder
doelen uitgewerkt in een RVE specifiek
Een selectie van (meerjaren)doelstellingen
nemingsplan.
dashboard.
kwaliteit, veiligheid en service wordt bij-
De afspraken worden aan het begin van
gehouden en besproken met behulp van
De jaarlijkse herijking van het meerjaren-
elk jaar in een managementcontract tus-
de kwaliteitsdashboardoverzichten.
beleid en de evaluatie van de in jaar t
sen RvB en de RVE-leiding vastgelegd.
Deze overzichten dienen tevens als
behaalde resultaten ten opzichte van de
verantwoordingsinstrument richting de
in de kaderbrief van de in jaar t gestelde
Commissie kwaliteit van de Raad van
doelen vormen de eerste stap in de
Control
voorbereiding van de zogeheten kader-
Minimaal vier keer per jaar voert de Raad
brief. De kaderbrief schetst het algemene
van Bestuur RVE-gesprekken met het
beleid van het Zaans Medisch Centrum
RVE-management. Daarbij wordt de
als geheel en voor de organisatieonder-
voortgang in de realisatie van de
delen afzonderlijk. Daarmee worden de
beleidsdoelstellingen geëvalueerd. Hierbij
kaders voor ondernemings- of jaarplan-
wordt gebruik gemaakt van de Balanced
nen, dashboards en begrotingen van
Score Card waarin de financiële 3-R
alle RVE’s geschetst.
rapportage en het kwaliteitsdashboard zijn opgenomen.
38
Toezicht en de Raad van Toezicht zelf.
Besturingsmodel
Treasurybeleid
De maandelijkse managementrappor
Het treasurybeleid bestuurt en bewaakt
tages vormen de basis voor acties en
de liquiditeits- en solvabiliteitspositie van
transactievoorstellen. De strategie en het
het ziekenhuis, door meerjarendoelstel-
beleid van het ZMC worden gestructu-
lingen voor de financiële situatie van het
reerd aangepakt. Een gestructureerde
ziekenhuis te formuleren. Formalisering
planning- en controlcyclus draagt bij aan
is vastgelegd in het treasury statuut en
de gewenste transparantie.
jaarlijks wordt een treasury jaarplan opgesteld.
Voor het beheren en besturen van het ZMC wordt onderstaande planning-
In de treasurycommissie worden maan-
en controlcyclus gebruikt.
delijks de managementrapportages besproken die onder meer de volgende informatie bevatten: Het liquiditeitsverloop.
planning- en controlcyclus
De prognose van de financierings behoefte op korte en lange termijn. Rentekosten en verwachtingen ten aanzien van de renteontwikkelingen.
5-jaarlijks
Meerjaren beleidsvisie/ Strategisch ondernemingsplan
jaarlijks
Kaderbrief
jaarlijks
RVE jaarplan en begroting
Ontwikkelingen in de leningen portefeuille. Investeringsverloop en verwachtingen.
Plan
Do kwartaal/maand
jaarlijks
Monitoring BSC/RRR/rapportages
Check/Act
Evaluatie Jaarverslag Jaarrekening en jaardocument
Check
39
4
Jaarverslag Raad van Toezicht
Jaarverslag Raad van Toezicht Op grond van de zorgbrede Governance Code 2010 en op grond van
de bedrijfsvoering, het innovatievermogen,
het reglement van de Raad van Toezicht legt de Raad van Toezicht
de toegankelijkheid, cliëntgerichtheid en
met een verslag verantwoording af over het voorliggende verslagjaar. Deze verantwoording treft u onderstaand aan.
cliënt- en medewerkerstevredenheid, samenwerkingsrelaties met andere zorg instellingen, ICT en het personeels- en opleidingenbeleid. Tevens bevat een periodieke voortgangsrapportage een
4.2. Samenstelling Raad van Toezicht
is goed geïnformeerd over het functio-
overzicht van de belangrijke prestatie-
neren van de organisatie en de risico’s
indicatoren op het gebied van kwaliteit
De Raad van Toezicht van het ZMC
die zijn verbonden aan de activiteiten
en veiligheid.
bestaat uit een voorzitter, een vicevoor-
van de organisatie en de financiering van
Daarnaast ontving de Raad van Toezicht
zitter en vijf leden. In 2012 hebben zich
de organisatie. Een informatieprotocol
voortgangsrapportages over het lean
geen wijzigingen voorgedaan in de
ligt ten grondslag aan de informatievoor-
traject Blijvend Beter en waren er voort-
samenstelling van de Raad van Toezicht.
ziening. Iedere vergadering wordt een
gangsrapportages ten aanzien van de
Conform het reglement is één lid
thema uitgebreid besproken, naast de
nieuwbouw.
(de heer B.W.R. Esselaar) benoemd
structurele en actuele agendapunten.
Ook werd de Raad van Toezicht periodiek
op voordracht van de Cliëntenraad.
De Raad van Toezicht volgt nauwgezet
geinformeerd over de stand van zaken
de zich ontwikkelende opvattingen over
ten aanzien van calamiteiten die zich
een meer proactieve houding van een
hebben voorgedaan.
4.3. Reglement Raad van Toezicht
Raad van Toezicht en probeert daar een eigen invulling aan te geven. Met name
De Raad van Toezicht keurde de begro-
De Raad van Toezicht heeft tot taak toe-
waar het de informatie over het primaire
ting 2013 goed in haar reguliere vergade-
zicht te houden op het besturen door de
proces betreft.
ring van december. Het jaarverslag en de jaarrekening van 2011 zijn in april 2012
Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken in het ZMC als maat-
De Raad van Toezicht vergadert minimaal
goedgekeurd door de Raad van Toezicht.
schappelijke onderneming en staat de
zes keer in aanwezigheid van de Raad van
De Raad van Toezicht heeft in 2012 regel-
Raad van Bestuur met raad terzijde.
Bestuur. In 2012 waren er zes reguliere
matig stilgestaan bij de planning en de
De Raad van Toezicht streeft naar het
vergaderingen, waarvan een vergadering
consequenties van de nieuwbouw van
vinden van een goede balans tussen zijn
tevens in aanwezigheid van een externe
het ziekenhuis. Onderwerpen van over-
verantwoordelijkheid als toezichthouder
accountant. Vanwege de ontwikkelingen
leg waren de Alliantievorming met BAM/
en zijn rol als klankbord en adviseur van
inzake de nieuwbouw is daarnaast een
VZV, waarvoor twee, door de Raad van
de Raad van Bestuur.
extra vergadering ingelast voor de gehele
Toezicht goed te keuren, overeenkomsten
De Raad van Toezicht vervult de werk-
Raad.
de basis vormden, te weten de Ontwikkel
zorgt ondermeer door benoeming, eva-
In het kader van zijn reguliere taak be-
komst. Daarnaast stond de financiering
luatie en ontslag dat de zorgorganisatie
handelde de Raad van Toezicht diverse
van de nieuwbouw centraal. Ook was
is voorzien van een capabel bestuur.
onderwerpen in het verslagjaar. De Raad
er aandacht voor de inrichting van de
De Raad van Toezicht hield in 2012
van Toezicht werd in het verslagjaar
goverance van de alliantie en de positie
toezicht conform de richtlijnen van de
periodiek over de ontwikkelingen en de
die de Raad van Toezicht van het ZMC
Zorgbrede Governancecode 2010.
risico’s geïnformeerd door middel van
daarbij inneemt.
schriftelijke voortgangsrapportages.
Begin september gaf de Raad van
overeenkomst en de Allilantieovereen-
geversrol voor de Raad van Bestuur en
Deze rapportages sluiten aan op het
Toezicht in een extra vergadering haar
4.4. Vergaderingen en onderwerpen
jaarplan van de Raad van Bestuur en
goedkeuring aan de financiering van de
betreffen in ieder geval de resultaatge-
nieuwbouw. Eind september werd ook
De Raad van Toezicht is intensief betrok-
bieden: kwaliteit van zorg, de doelmatig-
het nieuwbouwbesluit zelf goedgekeurd
ken bij de ontwikkelingen in het ZMC en
heid en continuïteit van de organisatie en
waarna door de Raad van Bestuur tot
40
Jaarverslag Raad van Toezicht
ondertekening van de Ontwikkel- en
antwoording en prognose boekjaar en
de auditcommissie de relatie met de
Alliantieovereenkomst kon worden over-
de interne controlesystemen van het
externe accountant.
gegaan.
ziekenhuis. De heer E. Ris RA treedt op
Naast de nieuwbouw was (regionale)
als voorzitter van de commissie.
4.5.2. Auditcommissie Bouw
samenwerking in het verslagjaar een
In het verslagjaar ging bijzondere aan-
De auditcommissie bouw adviseert de
onderwerp van belang. In dat kader gaf
dacht uit naar de financiering van de
Raad van Toezicht over te nemen
de Raad goedkeuring aan de oprichting
nieuwbouw. Daarbij is voldoen aan de
besluiten rondom de nieuwbouw.
van de Jointventure met Oogziekenhuis
bankconvenanten een belangrijke extra
Deze commissie is in 2012 zes maal
Zonnestraal en goedkeuring aan de
toets. De auditcommissie is trots op de
bijeengekomen en bestaat uit
oprichting van een bevalcentrum waarin
Raad van Bestuur die de financiering
ir. J. Goedhart (voorz.), mr. B.W.R.
het ZMC samenwerkt met eerstelijns
eind vorig jaar met goed gevolg wist af
Esselaar (tot 1 oktober 2012) en ir. R.
verloskundigen.
te sluiten.
Woudt (vanaf 1 oktober 2012). In 2012
In een speciaal daartoe belegde thema-
Daarnaast had de auditcommissie
besteedde de commissie met name veel
bijeenkomst werd het onderwerp
Financiën aandacht voor de resultaat-
aandacht aan de financiering van de
Kwaliteit en Veiligheid met medewerkers
en cashflowontwikkeling van het zieken-
nieuwbouw, het nieuwbouwbesluit, het
uit de organisatie en vertegenwoordigers
huis als geheel als ook van de Resultaat
programma van eisen, de voorbereidingen
van de medische staf besproken. De
Verantwoordelijke Eenheden afzonderlijk.
ten behoeve van het realiseren van een
ontwikkelingen ten aanzien van Blijvend
De auditcommissie heeft behoefte aan
parkeergarage en een zorgboulevard en
Beter volgde de Raad van Toezicht op
nog meer transparantie van de resultaten
de voorbereidiingen ten aanzien van het
de voet.
van de RVE’s en heeft hierover gedurende
aangaan van een medisch technologisch
het jaar constructief overleg gevoerd
partnership.
Tweemaal per jaar participeert een
met de Raad van Bestuur en de Manager
delegatie van de Raad van Toezicht op
Financiën. In 2013 zullen terzake de eerste
vastgestelde momenten aan de verga-
vruchten waarneembaar zijn.
deringen van de Raad van Bestuur met
Ook is er regelmatig overleg gevoerd
4.5.3. Auditcommissie Kwaliteit en Veiligheid
de ondernemingsraad en de cliëntenraad.
over het lean traject Blijvend Beter ter
De commissie kwaliteit en veiligheid is in
Dit is ook in het verslagjaar gebeurd.
verdere efficiency verbetering in het zieken-
2012 vier maal bijeen gekomen. Voorzitter
huis. Hierbij is de uitdaging gesignaleerd
is prof. dr. J. K.M. Gevers; de inhoudelijke
verbeterpotentieel daadwerkelijk om te
expertise is mede verzekerd door deel-
4.5. Subcommissies van de Raad van Toezicht
zetten. Daarnaast werd stilgestaan bij
name van een tweede lid van Raad van
de invloed van eventuele toekomstige
Toezicht, prof. dr. M. de Visser. De ver-
De Raad van Toezicht van het ZMC
overheidsmaatregelen op de resultaat-
gaderingen zijn in aanwezigheid van de
kende in 2012 vier subcommissies:
ontwikkeling van het ziekenhuis op de
voorzitter van de Raad van Bestuur, de
de auditcommissie financien, de audit-
middel(lange) termijn, zoals DOT en de
voorzitter van het stafbestuur, de manager
commissie bouw, de commissie kwaliteit
adequate registratie daarvan. Op het
Programma en Projectenbureau, een
en veiligheid en de remuneratiecommissie.
gebied van ICT is overleg gevoerd met
kwaliteitsmedewerker en de secretaris
de Raad van Bestuur over nieuwe stappen
van de Raad van Bestuur. De taak van
die moeten worden gezet en de voorbe-
de commissie is het toezicht dat de Raad
4.5.1 Auditcommissie Financiën
reidingen die worden getroffen om de
van Toezicht uitoefent op het beleid met
ICT organisatie verder te professionali-
betrekking tot kwaliteit en veiligheid van
De auditcommissie financien heeft tot
seren; dit vergt investeringen.
zorg te ondersteunen door hiertoe voorbereidende werkzaamheden te verrichten
taak de activiteiten en besluiten van de Raad van Toezicht voor te bereiden die
Over haar bevindingen rapporteerde en
en daarover verslag aan de Raad van
betrekking hebben op het financiële
adviseerde de auditcommissie aan de
Toezicht te doen. De commissie kwaliteit
beleid inclusief de begroting, de jaar
gehele Raad van Toezicht. Namens de
en veiligheid bevordert een goede
rekening, de periodieke financiële ver-
Raad van Toezicht onderhoudt vooral
informatievoorziening aan de Raad van
41
4
Jaarverslag Raad van Toezicht
Toezicht en adviseert deze op het terrein
4.6. Evaluatie
4.8. Honorering
van kwaliteit en veiligheid van zorg.
In overeenstemming met de Governance
De honorering van de Raad van Toezicht
De commissie heeft in 2012 het jaarge-
Code en het reglement van de Raad van
is gebaseerd op het advies van de
sprek met de Inspectie voor de Gezond-
Toezicht vond in 2012 één keer een
Nederlandse Vereniging van Toezicht-
heidszorg (IGZ) over 2011 voorbereid en
vergadering plaats waarbij de Raad van
houders in Zorginstellingen (NVTZ-
geëvalueerd. Daarnaast zijn naast het
Bestuur gedeeltelijk niet aanwezig was.
regeling 2009) waartoe de Raad van
jaardocument 2011 ook de prestatie-
Deze vergadering had tot doel om zowel
Toezicht op voorstel van de remuneratie-
indicatoren Zichtbare Zorg en van de
het functioneren van de Raad van Toezicht
commissie in 2010 had besloten.
IGZ doorgesproken. Ook is veel aan-
en de Raad van Bestuur als het samen-
Ten aanzien van het feit dat Commissaris-
dacht uitgegaan aan het doornemen van
spel tussen beide te evalueren. Deze
sen vanaf 1 januari 2013 daadwerkelijk
de resultaten van patiënttevredenheids-
evaluatie heeft onder externe begeleiding
BTW plichtig zijn (van 1 juli 2012 tot aan
onderzoeken.
plaatsgevonden.
1 juli 2013 is nog een overgangsregime
Calamiteiten staan periodiek op de
Op grond van de evaluatie is afgesproken
van toepassing) volgde de Raad van
agenda van de commissie Kwaliteit en
dat de Raad van Toezicht en de Raad
Toezicht het advies op van de NVTZ
Veiligheid. Dit geldt ook voor het dash-
van Bestuur begin 2013 een 24-uurs
die stelt dat in de normbedragen uit de
board met verantwoordingsinformatie
conferentie houden om o.a. de posities
honoreringsregeling vanaf 1 januari 2013
over kwaliteit en veiligheid waarmee de
van de beide organen en de onderlinge
de af te dragen BTW niet is opgenomen.
Raad van Toezicht structureel wordt
verhouding tussen deze twee organen
geïnformeerd.
te bespreken. Conform het reglement van de Raad van Toezicht zijn bij de zelfevaluatie van de
4.5.4. Remuneratiecommissie
Raad van Toezicht in het verslagjaar de
Sinds 2010 werkt de Raad van Toezicht
nevenfuncties van de leden belicht en is
met een remuneratiecommissie.
vastgesteld dat er geen sprake is van
De commissie bestaat uit de voorzitter
mogelijke belangenverstrengeling van
en de vice voorzitter van de Raad van
toezichthouders met de organisatie of
Toezicht.
de omgeving van de organisatie.
De commissie heeft in 2012 twee keer vergaderd; o.a. ten behoeve van de functioneringsgesprekken met de leden
4.7. Vacature voorzitterschap
van de Raad van Bestuur waarvan de
Met het oog op de expiratie op 7 maart
360 graden feedback ook onderdeel uit-
2013 van het lidmaatschap van de voor-
maakte. Vervolgens zijn deze gesprekken
zitter van de Raad van Toezicht werd
door de commissie geëvalueerd.
onder leiding van een werving en selectie-
Met betrekking tot de Wet Normering
commissie van de Raad van Toezicht
Topinkomens is het beleid gecontinueerd
een kandidaat voorzitter geselecteerd.
dat er niet tot indexering van salaris wordt
In de reguliere vergadering van de Raad
overgegaan totdat het ZMC in de pas
van Toezicht van 10 december 2012
loopt met het gestelde norminkomen.
benoemde de Raad van Toezicht
De remuneratiecommissie heeft de vol-
mevrouw N. Altenburg tot nieuw lid van
tallige Raad van Toezicht op de hoogte
de Raad, met het oogmerk haar in 2013
gehouden van haar bevindingen.
als voorzitter aan te stellen.
voorbereiding op en het voeren van de
42
Honorering RvT
2012
Voorzitter
€ 12.000
Vice voorzitter
€ 10.000
leden
€ 8.000
5 HRM
Mens-en-werk binnen het ZMC Het jaar 2012 was een belangrijk moment om effecten van het ingezette HRM beleid tussen 2008 – 2011 te meten, door de uitkomsten van het medewerkersonderzoek te vergelijken met de uitkomsten van 2008.
Wat vinden onze medewerkers?
Kengetallen 2012
2011/2012 de algemene tevredenheid van onze medewerkers gestegen zou
De algemene tevredenheid is ten opzichte
ZMC gaan werken en zijn er 179 uitge-
zijn tot in de top 25 beste ziekenhuizen
van 2008 gestegen van 6,8 naar 7,4.
stroomd. Het aantal vacatures was 164
in Nederland. Ook wilden wij bij het
Hiermee heeft het ZMC een 5e plek in
waarvan 70 patiëntgebonden vacatures.
volgende onderzoek een aantrekkelijker
de top 25 beste ziekenhuizen behaald.
Het gemiddelde verzuimpercentage
Onze doelstelling in 2008 was dat eind
werkgever te zijn dan in 2008.
In 2012 zijn er 172 personen voor het
over 2012 was 4,4% met een meldingsOp de hoofdonderwerpen: werk,
frequentie van 1,33%.
Tussen 2008 – 2012 hebben we ingezet
arbeidsomstandigheden, collega’s,
In 2011 betrof het gemiddelde verzuim
op de volgende thema’s:
leidinggevende, organisatie, ontwikkelings-
4,92% en was de meldingsfrequentie
mogelijkheden en beloning is de score
gelijk aan die van 2012.
Organisatiebreed invoeren van competentiegericht werken en leren.
tussen 0,5 – 1,5 gestegen. Voor 2012 – 2015 richten we ons op de
Gastgericht werken en leren door o.a.
volgende kernthema’s:
programma “Open huis”, scholings-
Onze kernwaarden zijn meer zichtbaar
traject ‘jij maakt het verschil” en een
geworden in houding en gedrag en
introductietraining ‘gastgericht werken’’.
het gevoel dat onze patiënten het ZMC
en werken leidinggevenden en
waarderen is fors gestegen.
medewerkers.
ZMC – leiderschap: bedrijfsmatig -, proces –, competentiegericht denken en werken. Uitstraling ZMC als werkgever op
Flexibiliseren arbeid en standaard Werken bij het ZMC is aantrekkelijker geworden. De score op ‘graag willen
opleidingen – en (regionale) arbeids-
blijven werken’ is met 0,6 gestegen en
markt.
‘het aanraden van het ZMC als werkgever
Stimuleren mobiliteit en doorstroom.
bij anderen’ met 1,2.
Vergroten van een veilige werk omgeving.
Het ZMC heeft met deze scores ook een
Gezondheidsmanagement. Efficiënter roosteren met behulp van
van Beste werkgever 2012 en heeft hier-
Digitaliseren toegang HR – instrumenten
isatie van het werk(proces). Toepassen competentie – instrumenten in dagelijkse bedrijfsvoering. Ontwikkeling potentieel/talent en loopbaan. Duurzame inzetbaarheid, leefstijl
plek ingenomen onder genomineerden
zelfroosteren en jaarurensystematiek.
Continue verbeteren in denken
bij ook een tweede plek gekregen in de top 5 van snelste stijgers.
en vitaliteit. Instroom jongeren in opleiding en arbeidsmarkt. Digitaliseren, selfservice en samenwerken.
(diverse portals, e – learning en digitaal portfolio) en HR processen.
43
6 ICT
ICT
6.1. ICT-beleid
Ook in 2012 is gewerkt met een
6.2. Unit ICT
Moderne zorgprocessen vragen om
gescheiden aansturing van de uitrol
De unit ICT levert naast EPD gerelateerde
moderne en betrouwbare ICT voor
van het EPD (onder aansturing van
diensten ook alle generieke ICT diensten
zieningen. Op basis van een uitgebreide
de EPD stuurgroep) en het beheer en
(zoals werkstations, printers en telefonie).
afhankelijkheids- en kwetsbaarheids-
onderhoud, onder aansturing van de
Om de stijgende vraag naar hoogwaar-
analyse is daarom een moderniserings-
manager ICT. Binnen de unit ICT zijn
dige en betrouwbare diensten aan te
plan ICT opgesteld waarvan de eerste
deze disciplines onder één aansturing
kunnen wordt een steeds groter beroep
projecten in 2012 zijn afgerond. Zo is
gebracht van een teamleider Informati-
gedaan op de markt. De unit ICT concen-
de gegevensopslag geheel vernieuwd
sering. Deze stap past bij de stand van
treert zich steeds nadrukkelijker op de
waarmee de verantwoorde opslag van
zaken van de EPD implementatie:
taken waar zij goed in is en laat geïdenti-
digitale dossiers is gegarandeerd. Een
inmiddels is immers bijna het gehele
ficeerde taken over aan gespecialiseerde
geheel vernieuwd netwerk en moderne
huis geïmplementeerd en verschuift de
marktpartijen. In lijn hiermee is in 2012
centrale computersystemen borgen dat
aandacht geleidelijk naar onderhoud,
een verdiepingsonderzoek naar de
de basis-ICT voorzieningen mee kunnen
beheer en doorontwikkeling van het EPD.
mogelijkheden van verdere outsourcing
tot de nieuwbouw in 2016 en de migratie
van ICT diensten uitgevoerd wat in 2013
naar de nieuwbouw met vertrouwen
In 2012 is de besturing van de ICT voor-
tegemoet kan worden gezien.
ziening geleidelijk versterkt. Mede onder
leidt tot een marktuitvraag.
aanvoering van de stuurgroep NEN7510
In lijn met eerdere jaren zijn ook in 2012
Ondertussen loopt de uitrol van het EPD
zijn diverse beleidsmaatregelen genomen.
ruim 1000 calls per maand door de ICT
gewoon door. Onze zorgprocessen ver-
Met de versterking van ICT-leveranciers-
servicedesk in behandeling genomen
trouwen daardoor steeds nadrukkelijker
en contractmanagement is ook de aan-
waarvan zo’n 25% betrekking heeft op
op de beschikbaarheid van het EPD.
sturing van uitbestede taken verbeterd.
de EPD’s. Omdat de EPD’s in een
Mede door genoemde voorzieningen is
ICT is op het hoogste niveau in de organi-
steeds groter deel van het huis worden
het mogelijk geweest de stevige groei in
satie geborgd met een portefeuillehouder
gebruikt is een lichte stijging van EPD
het gebruik van EPD’s technisch aan te
ICT in de Raad van Bestuur. Daarnaast
gerelateerde service calls zichtbaar.
kunnen.
levert de Raad van Bestuur ook de voorzitter van de EPD implementatie stuurgroep en de NEN7510 stuurgroep.
44
ICT
Belangrijke projecten in 2012
Modernisering centrale computersystemen Een significant deel van de ruim 100
Modernisering netwerk
centrale computersystemen zijn ver-
Nadat in 2011 de twee primaire schakel-
nieuwd, waarbij zoveel mogelijk gebruik
centrales zijn vervangen kon in 2012 het
is gemaakt van “virtuele” servers.
verdere netwerk onder handen worden
Hierdoor is het aantal fysieke servers
genomen. In alle MER’s en SER’s zijn
gedaald wat lagere beheerlasten met
de netwerkcomponenten vernieuwd en
zich meebrengt en toekomstige innovaties
voorzien van de laatste programmatuur.
goedkoper maakt.
Modernisering opslagcapaciteit Het ZMC digitaliseert in hoog tempo.
Voorbereiding modernisering werkplek
Dat brengt een sterk stijgende behoefte
In 2012 is een start gemaakt met de
aan betrouwbare opslagcapaciteit met
modernisering van de werkplek. In 2013
zich mee. In 2012 is een nieuw systeem
zal dit worden geeffectueerd door een
gerealiseerd waarbij gegevens redundant
Office omgeving die meer bij de tijd is,
worden opgeslagen en waarbij is voor-
vernieuwe e-mail voorzieningen en het
zien in een back-up buiten de muren van
uitfaseren van de oude thuiswerkplek.
ZMC. Het beheer van deze omgeving is
De complete vernieuwing loopt door tot
in handen gegeven van een marktpartij,
in 2014.
waardoor ZMC zich kan concentreren op de behoeftestelling.
45
7
mindmap strategie
Mindmap strategie De mindmap die de basis vormt voor het strategisch plan van het Zaans Medisch Centrum.
46
mindmap strategie
47
Uitgave van: Stichting Zaans Medisch Centrum Koningin Julianaplein 58 1502 DV Zaandam Postbus 210 1500 EE Zaandam Telefoon (075) 650 29 11 www.zaansmedischcentrum.nl
Hoofd- en eindredactie afdeling Communicatie Telefoon (075) 650 27 74
[email protected]
juni 2013
