Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)
Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat … , wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36) Hoe denk je dat je bent om gegaan met al die moeilijke situaties die je net hebt verteld? … De meeste mensen zouden het al een hele tijd geleden hebben opgegeven. Wat doet jou doorgaan? Wat is het met jou dat je door dergelijke spannende omstandigheden heen bent gekomen zonder de hoop op te geven? (p37) Wat helpt je om door deze moeilijke tijden heen te komen? (p37) Vertel me eens hoe je het voor mekaar hebt gekregen om… (p37) Wat zou je anders doen wanneer dit wonder gebeurt en het probleem is opgelost? (p37) Hoe merk je dat je op niveau (getal) staat? (p37) Hoe lang zou je zeggen dat je al op niveau (getal) staat? (p37) Wat heb je verder nog gedaan om door die moeilijke situatie waar je in hebt gezeten, heen te komen? (p37) Wat zou je beste vriend zeggen over het feit dat je het voor mekaar hebt gekregen om…? (p38) Wat gaat er beter, ook al is het maar een klein beetje? (p40) BETER (p40)
Vertel me eens meer over wat je deed ipv…? Wanneer realiseerde je je dat je moest … en niet …? Wie was er het meest verbaasd over je besluit om … ipv …? Wanneer je moeder dit hoort, hoe verbaasd zou ze dan zeggen dat ze is, uitgedrukt op een schaal van 1 tot 10? Wat moet je doen zodat je dit opnieuw kunt doen? Hoeveel vertrouwen heb je in jezelf dat je dit weer kunt doen, uitgedrukt op een schaal van 1 tot 10? Wat zou je vertrouwen groter maken? Wat is er nog meer beter?
HETZELFDE (p41) Goh, prachtig! Over het algemeen is het moeilijk om dag na dag hetzelfde te blijven. Hoe denk je dat je dit gedaan hebt? Stel dat ik met je ouder/kind praat, wat zou hij of zij kunnen zeggen dat wel beter ging, ook al is het maar een beetje? Wat deed je die keer dat werkte? In de meeste situaties zou je … Hoe was je deze keer in staat om … ? Op welk niveau zou je zeggen dat je op dit moment op je school zit? Wat heb je nodig om op niveau (getal) te blijven? Wat zou er in je leven kunnen veranderen wanneer je de komende weken op niveau (getal) kunt blijven? Op welk niveau zou je leraar gedacht hebben dat je je sinds onze laatste ontmoeting bevond? Wie zal het eerst merken dat je van niveau (getal) naar niveau (getal) stijgt?
SLECHTER (p41-42) Hoe kwam je door zo’n moeilijke week heen, waarin er zoveel fout liep? Veel mensen in jouw situatie zouden hier niet zo goed mee zijn omgegaan als jij dat gedaan hebt. Wat hielp? Wat hielp het meest van wat je deed? Wat zou je beste vriend zeggen dat het beste was wat je hebt gedaan? Wat was het meest nuttig wat je hielp om onder dergelijke moeilijke omstandigheden zo kalm te blijven als je maar kon? Hoe komt het dat de dingen niet slechter zijn geworden? Wat moet je doen om je huidig niveau van functioneren in stand te houden? Stel dat je het niveau net iets hoger zou kunnen krijgen, zeg van niveau 2 tot niveau 3, wat zou er dan voor jou veranderen? Op welke manier zou je beste vriend zeggen dat je dan anders was?
(Onderzoek details van uitzondering) Hoe reageert vader/moeder hierop? (p46) Wat denken de ouders dat van een uitzondering het meest bruikbaar is? (p46) Wat is de invloed van de andere gezinsleden? Hoe helpen zij? (p46) Wat zouden andere familieleden, bvb opa en oma, zeggen dat het gezin het beste zou kunnen helpen? (p46) Wat zouden de beste vrienden zeggen dat het gezin het beste helpt? (p46) Hoe vastbesloten zijn de ouders om het kind te helpen een perfecte 10 te halen voor zijn prestaties? (p46) Hoe kunnen de ouders het kind verrassen? (p46) Wat moet hier vandaag dus gebeuren zodat u tegen uzelf kunt zeggen dat het helpt om hierheen te komen om te praten? (p52) Wat wilt u haar zien doen ipv …? (p52) Wat zou u haar exact willen zien doen dat u zou vertellen dat ze aan het leren is om …? (p 53) Stel dat hij leert om … ipv …? Wat zou hij in de plaats daarvan dan doen? (p53) Wat is dan uw suggestie dat hij in de plaats daarvan doet? (p53) Stel dat hij dat dan doet, ik ben er niet zeker van hoe waarschijnlijk dat is, maar stel dat hij het doet, wat zou dat dan tussen u en hem veranderen? (p53) Welke kleine signalen moet u zien die u laten weten dat we de goede kant opgaan? (p54) Stel dat zij dat doet, nl. …, wat we net besproken hebben, Wat zou zij dan zeggen over hoe u anders met haar omgaat? (p55) Wat zou zij dus zeggen dat u zou doen wanneer u …? (p55) Wat zou ze dan doen dan ze vanmorgen niet deed? (p56) Laat me nu eens deze vraag stellen. Stel dat jij volgende week …; ik weet niet hoe je dit zult doen, maar stel dat je dat deed, welk verschil zou dat maken tussen jou en je ouders? (p65) Op een schaal van 1 tot 10, waar 1 staat voor geen enkele kans, en 10 voor elke kans dat je ouders je laten …, waar sta jij dan op dit moment? (p66) Vertel me eens, hoewel je op 1 zit, moet er toch een goede reden zijn om …, (p66) Stel dat er iets is dat u kunt doen om ervoor te zorgen dat ze zich net iets beter voelt, wat zou dat dan zijn ? (p66) Stel dat ze dat doet, wat verschil zou dat dan maken? (p66) Wat zou er tussen jullie twee anders zijn wanneer ze … ? (p66)
Stel nu eens dat je moeder je gevoelens en mening over dit onderwerp begrijpt, wat zou er dan veranderen? (p67) Wat voor verschil zou het uitmaken tussen u twee, wanneer hij begint met …? We weten nog niet hoe hij dat zal doen, maar stel dat hij dat doet? (p70) Hoe zou u dat kunnen helpen? (p68) Wat dient er vandaag te gebeuren, zodat u kunt zeggen dat het voor u waardevol geweest is om naar hier te komen? (p69) Vertel me eens meer over wat er meer tussen u zal gebeuren? (p70) Wat zou hij dan anders doen? Wat nog meer? (p70) … Wat zal morgenvroeg het eerste kleine teken zijn wat laat zien dat deze toverwand heeft gewerkt? (p70) Vertel me eens, als je dan … en …, wat zou je dan doen ? (p70) Wat zou je dan in de plaats daarvan hebben? (p71) En hoe zou het later op de dag zijn, hoe merk je dan dat het wonder is gebeurd? (p71) Je hoorde net hoe jouw mama zal merken dat er een wonder is gebeurd, het belangrijkste voor jouw mama is dat .. (p72) Kijk, ik heb hier een mand met dieren (knuffels). Stel dat jij één van die dieren was: je kunt goed … en je doet …, … welk dier zou daar het best bij passen? (p72) Het lijkt erop dat een … zo’n dier kan zijn. Vertel me eens wat meer over … (p72) Tussen nu en volgende keer dat we elkaar zien, wil ik dat je heel zorgvuldig kijkt welk gezicht mama trekt en wat ze elke keer doet, als jij – zonder dat ze jou zegt dat je dat moet doen - met … begint. (p116) Tussen nu en volgende keer dat we elkaar zien, zou het erg helpen om te letten op het moment dat (de kwade krokodil van X in zijn kooi blijft) of ‘Let op de keren dat (de wijze uil zich in en om uw huis laat zien’. (p116)
KINDEREN MET SPECIFIEKE BEHOEFTEN
Kunt u mij uitleggen hoe dit (…) een probleem voor u en uw kind is? (129) Begrijpt u de reden van het probleem voor uw kind? (129) Hoe verklaart u dit probleem voor u zelf, voor uw kind, of aan anderen? (130) Wat is u verteld (hebt u gelezen, bent u te weten gekomen,…) over problemen als deze? (130) Stel dat uw kind mij zou kunnen vertellen wat er is gebeurd of wat dit probleem heeft veroorzaakt, hoe zou dat uw kind kunnen helpen? (130) Wat zal voor u een teken zijn dat de dingen een beetje beter gaan, hem of haar zo goed kennende als u doet? (130) Welk verschil zou het tussen u en uw kind uitmaken, wanneer de dingen een klein beetje beter gingen? Tussen uw kind en andere kinderen? Op school? Met leraren? Met andere volwassenen? (130)
IVM MEDICATIE
Heeft iemand (kinderarts, verpleegster, leraar, buurman, familielid) u de suggestie gedaan dat medicatie nuttig zou kunnen zijn om …(het doel van de cliënt te bereiken)? (131) Hoe denkt u dat medicatie zoals deze (eerder genoemd) voor uw kind zou kunnen werken? (131) Heeft uw kind ooit eerder medicatie geslikt? Heeft dat wel of niet geholpen? (131)
OUDERS VRAGEN OM MEDICATIE
Wat zijn uw gedachten over het nut van medicatie bij uw kind? (131) Stel dat deze medicatie voor uw kind werkt? Welke veranderingen zou u dan in uw kind zien die u zouden zeggen dat deze voor hem of haar werkt? (131) Vertel me eens over de keren dat hij een beetje dichter bij de persoon is zoals u wilt dat hij is. (131) Wat zijn uw ideeën over wat u zou kunnen doen om te zorgen dat de medicatie voor uw kind werkt? (131) Wat zou u bij uw kind waarnemen dat u zal zeggen dat het de medicatie niet langer nodig heeft? (131)
U lijkt het idee te hebben dat uw kind veel meer kan dan het denkt te kunnen. Wat weet u over uw kind dat u zegt dat hij al die dingen kan doen, waarvan u wilt dat hij ze doet? (143) Vertel me eerst eens wat er helpend zou zijn aan het vertellen van uw verhaal aan mij opdat ik zo goed mogelijk naar uw verhaal kan luisteren? (145) Wat dient er tijdens deze bijeenkomst te gebeuren, zodat u kunt zeggen dat het nuttig geweest is? (145) Welk verschil zou het voor hen uitmaken als ze zouden komen praten over hetgeen er gebeurd is? (145) Wat denkt u dat deze verbetering mogelijk heeft gemaakt? (145) Hoe kwam u erachter dat dit zou kunnen helpen? (146) Wat zou de kinderen verder nog kunnen helpen als ze met mij zouden komen praten? (146) Hoe zou het voor … kunnen helpen? (146) Stel dat u met uw jongste kind zou komen, wat voor verschil zou dat voor u uitmaken? (146) Wat is er beter sinds de vorige sessie? (148) Wat heeft uw kind als volgende kleine stap nodig? (150) Waaruit kunt u opmaken – uit wat u de laatste tijd bij uw kind hebt geobserveerd – dat dit zou kunnen helpen? (154) Wat zou jou zeggen dat( X doen) zinvol zou kunnen zijn? (154) Hoe zou jij er kunnen achter komen wanneer het de juiste tijd is om … ? (154) Wat zou je in de plaats daarvan willen doen? (156) En wat ga je dan doen? Laten we eens zeggen over tien jaar, wat zou je dan willen zijn? (157) Is dat zo? Hoe heb je ontdekt dat je … wil worden? (157) Stel dat je X zou verrassen, ik bedoel een echt grote verrassing zou bezorgen, waarover zou je dan moeten praten (, of wat zou je dan kunnen doen)? (158) Wat nog meer? (158) Wat hebben jullie als ouders in het verleden gedaan, wat het jullie kind mogelijk maakt om zich tegenover andere kinderen van zijn sterkste kant te laten zien? (158) Welke gedachten hebben je geholpen om … te doen? (159) Wat deed je, dat je geholpen heeft om …? (159) Welke ideeën hebben jullie over wat een goede … zou zijn …? (162) Wat zegt u dat dit een helpende stap voor X en het gezin is? (164)
Wat betekent het voor X om van het gezin gescheiden te worden? (164) Hoe kunt u uw man in uw plan betrekken? (164) Wat zal u zeggen dat u zowel voor uzelf als voor X en het gezin de juiste beslissing genomen hebt? (164) Hoe waarschijnlijk denk je dat het is dat dit gebeurt? (168) Wat is nodig dat hier zou gebeuren om dit bezoek waardevol te maken? (171) Als u dit probleem weer bij uw kind ontdekt, wat zou uw kind dan zeggen dat het meest verrassende is, wat u kon doen? (177) Wat zou uw kind zeggen dat het het minst verwacht dat u zou doen als uitkomt dat uw kind weer (gelogen) of (gestolen) heeft? (177) Welk van deze (opties) zou uw kind zeggen dat de grootste verrassing voor hem zou zijn? (177) U kunt uw kind als geen ander, welke gevolgen denkt u dat uw kind het meest zullen helpen om te leren aan de regels te gehoorzamen? (178) Wat had, van al de dingen die u al met uw kind heeft geprobeerd, het meest succes bij het overtuigen van uw kind van het feit dat het moest veranderen? (178) Je moet ‘goede redenen’ hebben om te (stelen). Kun je me vertellen wat deze zijn? (178) Hoe helpt het (stelen) jou? Kun je uitleggen wat voor verschil het maakt, wanneer je (steelt)? (178) Hoe heb je het voor mekaar gekregen om anders te reageren op …? (182) Wat zou je beste vriend me vertellen over waar je goed in bent? (193) Hoe ben je zo goed geworden in …? (193) Wat zou je leukste leraar zeggen over waar je in uitblinkt, iets waarvoor jij te verlegen bent om me erover te vertellen ? (193) Wat zou je vriendinnetje zeggen over haar belangrijkste reden voor het feit dat ze zich tot je aangetrokken voelt? (193) Wat zou je beste vriend zeggen dat jou tot een goede vriend maakt? (193) Wat gaf je moeder nu het idee dat het nuttig voor jou of haar zou zijn om naar mij tot te komen en met me te praten? (193) Ik kan me voostellen dat je belangrijkere dingen te doen hebt dan hier naar toe te komen en met een soort van … als ik te praten. Ik ben er zeker van dat dit voor jou niet plezierig is en dat je dingen te doen hebt die veel leuker zijn dan over je problemen te praten. Wat zou hier dan ook moeten uitkomen dat voor jou nuttig zou kunnen zijn, ook al is het maar een beetje? (193) Wat is de kans dat (adolescent) of (ouder) zich op de schaal naar boven/naar beneden kan bewegen? (194) Hoe kunnen (adolescent) en (ouder) een stap dichter bij elkaar komen? (194) Stel dat ik met uw dochter hierover praat, wat zou zij dan zeggen over hoe nuttig (of helpend) dit gesprek voor haar was? (195) Wat zou zij zeggen dat u kunt doen om dit gesprek wat helpender te maken? (195) Wat zou uw zoon zeggen over hoeveel u na het gesprek op zijn oordeel vertrouwde? (195) Wat zou uw dochter zeggen dat haar hielp om … ? (195) Hoe heb jij besloten om anders te doen dan … ? (195) Wat is anders ? (voor adolescenten vaak betere vraag dan “Wat is beter”) (196) Wat zou het laatste zijn dat uw kind of tiener zou verwachten dat u zou doen volgende keer dat …? (198) Hoe denkt u dat uw kind of tiener zal reageren wanneer u (iets onverwachts) zou doen? (198)
Hoe waarschijnlijk is het dat u dit experiment zal uitvoeren? (198) Hoe weet u dat uw kind het beter kan? (202) Je moet een goede reden hebben om/goede redenen hebben om …. Kan je me zeggen welke goede redenen je hebt om …? (204) Hoe komt het dat niemand weet dat jij zo’n (aardig, liefdevol en bezorgd) persoon bent? (208) Ik begrijp dat je de laatste tijd moeite hebt om … Je moet hier ongetwijfeld een goede reden voor hebben en ik vraag me af wat die reden zou kunnen zijn? (210) Stel gewoon eens dat je deze dingen hebt, je …, en je … , wat zou je dan doen dat je op dit moment niet kunt doen? (211) Ik weet niet zeker of ik het daarover met je eens ben. Stel … stel gewoon eens dat je deze dingen hebt, je … en je …, wat zou je dan doen dat je op dit moment niet kunt doen? (211) Op welke manier zou het praten over deze drang om suïcide te plegen) je kunnen helpen? (212) Vertel me eens wat er zou moeten veranderen om de dingen een klein beetje beter te maken? (213) Wat heb je gedaan om dingen een beetje gemakkelijker te maken? (213) Wat gaf je het idee dat het de juiste tijd was om (je haarkleur) te veranderen? (216) Vertel me eens, nu je … en gemerkt hebt dat …, wat voor verschil maakt dat voor jou? (216) Klopt dat? Vertel me eens meer over situaties waarin jij … ? (216) Je moet een goede reden hebben om deze informatie voor je ouders achter te houden. Wat zijn enkele van deze goede redenen? (218) Wat betekent het voor jou dat je seks hebt met je vriend(innet)je? Dat je drugs gebruikt? (218) Wat denk je dat het voor je ouders betekent dat je drugs gebruikt, seks hebt? (218) Stel dat ze ontdekken dat je drugs gebruikt, seks hebt, waarover maak je je dan het meeste zorgen dat als gevolg daarvan zal gebeuren? (218) Je ouders kennende zoals jij dat doet, wat denk je dan dat de beste manier is om hiermee om te gaan? (219) Wat wil je dat je ouders doen, dat ze nu niet doen, als ze te weten komen dat je … ? (219) Welk verschil zou het maken tussen jou en je ouders wanneer ze het weten (wanneer ze het niet weten)? (219) Het helpt dat je (rijk en beroemd) wil worden. Ik denk dat alle kinderen/jongeren dit willen, maar jij bent moedig genoeg om het hardop te zeggen, in tegenstelling tot de meeste anderen. Wat zou je dan willen kunnen doen – ik bedoel, wanneer je beroemd) wordt – dat je nu niet kun oen? (220) Wat zou je dan willen kunnen doen, als je … bent, dat je nu niet kunt doen? (220) Natuurlijk, maar ook al heb je alle reden om verontwaardigd te zijn, je bent vandaag wel gekomen. Wat gaf je het idee dat je deze keuze maakte? (221) Vertel me eens, wat maakte dat je ervoor koos om vandaag te komen en mij te zien? (221) Vertel me eens wat er zou moeten gebeuren dat je vandaag of iets later tegen jezelf kunt zeggen, dat het de moeite waard is geweest dat je vandaag naar me toe gekomen bent? (222) Wat is er sinds we elkaar de laatste keer zagen anders, al is het maar een klein beetje? (223) Wat is er nog meer anders? (224)