Onze lijst Kandidatenlijst D66 Zuidhorn 1 Harrie Rutgers Zuidhorn 2 Jan Gutman Visvliet 3 Johan van Egten Briltil 4 Anton Augustijn Zuidhorn 5 Mattijs Endedijk Aduard 6 Jos Jonker Briltil 7 Clara Prins Lauwerzijl
Fotografie & opmaak: Jan Gutman Dit verkiezingsprogramma is een publicatie van D66, afdeling Zuidhorn. Alle rechten voorbehouden - © D66 Zuidhorn, 2014 www.D66-zuidhorn.nl
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
“De gemeente speelt een steeds grotere rol in uw leven. Daarom moet u ook een veel grotere rol in uw gemeente spelen. Dat begint met stemmen op 19 maart; stemmen op D66.” De gemeente wordt belangrijker, uw stem dus ook! Voorjaar 2014 en u mag wéér naar de stembus. Gaat u weer stemmen? Veel mensen vragen zich af of gemeentepolitiek wel belangrijk is. Ik overtuig u er graag van dat u juist bij deze gemeenteraadsverkiezingen uw stem moet laten horen. Een ijzeren wet in de politiek is: alle politiek is lokaal. Als raadslid, wethouder en burgemeester heb ik gezien hoe dat werkt: de belangrijkste vraag moet steeds zijn ‘Wat betekent dit voorstel voor mensen in hun dagelijks leven, in hun directe omgeving?’. Voor D66 is het essentieel dat iedereen meepraat en meebeslist over de plannen die ons raken. Dat is een democratisch recht én, vinden wij, ook een democratische plicht. Het is in ieder geval de beste garantie voor politiek waarin de mens centraal staat. Dat is belangrijk, want er moeten indringende keuzes gemaakt worden. Hoe groot wordt de klas van uw kind komend jaar? Werken beroepsonderwijs en het lokale bedrijfsleven samen tegen jeugdwerkloosheid? Worden zorg en ondersteuning van ouderen en gehandicapten op maat geleverd? Pakt uw gemeente nu eindelijk de leegstand aan van achterhaalde industrieterreinen en niet gebruikte beeldbepalende gebouwen? Geeft uw gemeente ruimte aan bewoners die samen zonnepanelen op hun daken laten plaatsen? Heeft u als bewoner zelf over dit alles iets te zeggen? De gemeente speelt een steeds grotere rol in uw leven. Daarom moet u ook een veel grotere rol in uw gemeente spelen. Dat begint met stemmen; stemmen op D66. D66 werkt aan een samenleving die gebouwd is op vrije mensen die zich inspannen en ontplooien. Hierdoor wordt de samenleving als geheel sterker en rijker. Wij mensen zetten ons van nature niet alleen in voor onszelf, maar ook voor onze naasten, onze leefomgeving, de maatschappij en onze gezamenlijke toekomst. Daarom komt D66 op voor de kansen van iedereen, bijvoorbeeld via het onderwijs. Met een overheid die steunt, randvoorwaarden schept en waar nodig stuurt. D66 weet zeker dat de kracht van mensen onderling de belangrijkste maatschappelijke motor is. Wij vertrouwen op die kracht van mensen, individueel en samen.
3
D66-politici hebben een kenmerkende stijl: we zijn duidelijk over wat we willen, we denken in mensen en niet in groepen, we beginnen bij u en niet bij de regels en houden altijd het oog op de toekomst. Wij zijn optimistisch maar weten ook dat we hard moeten werken om onze idealen te verwezenlijken. Gaat u zitten afwachten of u in de beste of in de slechtste gemeente van Nederland woont? Of gaat u er, samen met D66, voor zorgen dat uw gemeente de handschoen oppakt? U kunt het verschil maken. Zeker hier in Zuidhorn, in uw eigen omgeving! Wacht niet af. Stem op 19 maart. Beter nog; stem D66!
Alexander Pechtold
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
Inhoud
Inhoud
4
Voorwoord 5 Liberaal, sociaal en groen 7 Samen wonen, samen leven 9 Welzijn nieuwe stijl 12 Meer werk in onze gemeente 15 Vrijheid en bereikbaarheid 18 Samen kennis opbouwen 20 Besturen is samenwerken 23 Nawoord 26
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
Samenwerken en elkaar de ruimte geven! Dat is de visie van D66 Verkiezingen Op woensdag 19 maart kunt u een stem uitbrengen voor de nieuwe gemeenteraad van Zuidhorn. Wij denken natuurlijk dat een stem op D66 de beste keuze is. In dit programma zullen we uitleggen waarom.
Voorwoord
Onze visie D66 laat zowel landelijk als op gemeenteniveau zien dat het een partij is die graag wil samenwerken aan een betere toekomst, voor iedereen. Wij beoordelen voorstellen op hun inhoud, niet op de partij van wie het voorstel komt. Wij denken niet de waarheid in pacht te hebben, daarom gaan we graag in overleg, met u als inwoner, met het college en de gemeenteraad, voor de beste oplossing. Samenwerking, maar ook elkaar de ruimte geven. Dat willen we ook in de gemeente Zuidhorn en het Westerkwartier bereiken. Samenwerken en toch elkaar de ruimte geven, is een manier waardoor duurzame relaties kunnen ontstaan. Dat is het derde kernpunt van D66. Wij zijn altijd op zoek naar duurzame oplossingen voor de toekomst. Oplossingen waarbij recht gedaan wordt aan mensen en ons woon- en leefmilieu. Dat betekent ook dat we ons in de politiek positief willen opstellen. Niet oppositie voeren om de oppositie, maar meedenken en meewerken. Samen met u De gemeente Zuidhorn is het eerste aanspreekpunt als het om uw belangen gaat. Het is daarom van belang dat u ook een belangrijke stem heeft in het beleid van de gemeente. Natuurlijk zullen de gemeenteraadsleden van D66 altijd open staan voor uw suggesties en vragen. We schrijven ook in ons verkiezingsprogramma niet voor wat er moet gebeuren. Samen met u bepalen wij het beleid. En wij vinden dat de gemeente dat voorbeeld zou moeten volgen. De gemeente moet zich pro-actief opstellen en burgers uitnodigen mee te werken aan de zaken die zij belangrijk vinden. Meer ambitie Wij willen meer dan op de winkel passen. D66 vindt dat de gemeente Zuidhorn meer ambitie moet tonen. Meer ambitie als het gaat om de plaatselijke arbeidsmarkt. Meer ambitie om onze gemeente écht duurzaam te laten zijn. Meer ambitie als het gaat om ons onderwijs en meer ambitie op het gebied van wonen en leven. Naast de reguliere taken die een gemeente uitvoert, zien wij de gemeente ook als een instelling die mensen bij elkaar brengt, verbindt en als aanjager die samen met u voor een duurzame toekomst gaat. Op die manier bereiden we onze gemeente voor op de kansen die geboden worden en de uitdagingen waar we voor staan. Hoe we dat willen aanpakken, leest u in dit programma.
5
Een transparante gemeente Wij hebben bestuurders nodig die transparant zijn bij het maken van keuzes. Zeker nu de samenvoeging van de gemeenten Zuidhorn, Leek, Grootegast en Marum tot de gemeente Westerkwartier wordt voorbereid moet de communicatie beter worden dan ooit. De besteding van het geld dat de gemeente van u ontvangt via de belastingen moet helder zijn, met name als hogere offers worden gevraagd. Bestuurders die een duidelijke inspirerende visie tonen op de koers die onze gemeente moet varen. En ook bestuurders die genomen beslissingen en gevoerd beleid terugkoppelen naar de inwoners. De gemeente, dat zijn de burgers! De gemeente is niet een vergadervorm met een ambtenarenapparaat. Zeker in een grotere gemeente Westerkwartier moet het geluid van onze 15 kernen niet verloren gaan en als het aan D66 ligt zal dat ook zeker niet gebeuren. Samenwerken en elkaar de ruimte geven. Daar staat D66 voor!
Liberaal sociaal en groen
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
D66 gaat voor samenwerking en individuele vrijheid Liberaal en sociaal D66 benadert mens en maatschappij op een positieve manier. Wij vertrouwen erop dat mensen veel van de problemen die ze tegenkomen zelf kunnen oplossen. Als dat even niet lukt binnen de eigen kring van familie, vrienden en buren, moet de overheid de helpende hand uitsteken. Ons uitgangspunt is dat de overheid de eigen kracht, vindingrijkheid en creativiteit van mensen ondersteunt en ruimte geeft. De sleutel voor verandering ligt bij mensen zelf en een overheid die daarbij aansluit.
Liberaal, sociaal en groen
Mensen zijn niet gelijk, wél gelijkwaardig. Mensen zijn verschillend en de overheid laat ruimte voor die verschillen. Wij streven naar economische zelfstandigheid voor zoveel mogelijk mensen. D66 staat voor een dynamische open samenleving waarin iedereen de ruimte krijgt om zijn eigen beslissingen te nemen en iedereen zich op zijn manier kan ontwikkelen. Wij vinden het vanzelfsprekend om welvaart verantwoord met elkaar te delen. Groen Wij treden de wereld om ons heen tegemoet met respect en mededogen. Dat geldt voor de mensen om ons heen en voor onze omgeving. De aarde is niet van ons en dus geen gebruiksartikel. Stoppen met het uitputten en vervuilen van onze leefomgeving. In de discussie over natuur en milieu staat niet de aantasting, maar het behoud van natuur en milieu voorop. Dat houdt in dat de gemeente geen korte termijn politiek moet bedrijven, maar verder moet kijken dan de horizon. Maar de burgers moeten het verschil maken. De gemeente is er om groene initiatieven van burgers mede mogelijk te maken en verder te brengen. Dat vraagt duurzaam commitment van het trio college, gemeenteraad en ambtenaren voor het vergroenen van onze gemeente. En burgers die dat trio scherp houden! Elkaar de ruimte geven, individuele vrijheid en een groene leefomgeving. Daar draait het bij D66 om.
7
Samen wonen samen leven
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
Groen en veilig wonen
Samen wonen, samen leven
Groen en veilig wonen Onze gemeente is een typische forenzengemeente. Bijna 80% van de inwoners heeft zijn werk buiten de gemeente. Ongeveer 15% werkt zelfs buiten de regio Groningen-Assen. Voor onze inwoners is de woon- en leefomgeving dus extra belangrijk. Openbaar groen, sport- en speelgelegenheden, laagdrempelige toegang tot culturele voorzieningen, winkels met passende openingstijden, zorg, zorginstellingen en scholen in de directe omgeving dragen bij aan meer woongenot. D66 wil de burgers bij de inrichting van hun leefomgeving meer inspraak geven. De gemeente moet handen en voeten gaan geven aan ambitie om een klimaatneutrale gemeente te worden. De tijd van praten ligt achter ons, papier is geduldig, wij niet. En nu vooruit! Wonen Huisvesting hoort samen vorm gegeven te worden door bewoners, omwonenden, bouwbedrijven, woningcorporaties en de gemeente. Het belang van bewoners gaat daarbij voor het belang van projectontwikkelaars. Samen met burgers wil D66 werken aan energieneutrale woningen, ook in de bestaande bouw. Dat er nog steeds nieuwe woningen gebouwd worden die niet energieneutraal zijn, beschouwt D66 als een gemiste kans. Bij elk project zijn de toekomstige exploitatiekosten minstens zo belangrijk als de eenmalige bouwkosten. Vooraf investeren in duurzame oplossingen levert in de tijd kostenbesparingen op. De komende jaren worden wat D66 betreft gebruikt om een omschakeling naar volledig duurzame bouw mogelijk te maken. Daarbij verdient ook nieuwe technologie aandacht, de ontwikkelingen gaan snel. Zuidhorn mag ook best eens vooroplopen, vindt D66! Experimenten op het gebied van duurzame technologie, zoals bijvoorbeeld de opslag van duurzaam opgewekte energie binnen onze gemeente, zullen door D66 van harte worden aangemoedigd. D66 hecht er veel waarde aan dat er ook voor jongeren en senioren voldoende ruimte is op de woningmarkt en dat zij binnen de gemeentegrenzen goed kunnen doorgroeien van een kleine naar een grotere woning of omgekeerd. D66 staat voor: • Bijzondere aandacht voor woningen voor starters. • Een huisvestingsbeleid voor senioren, in lijn met het beleid van de overheid dat zich richt op zo lang mogelijk zelfstandig wonen; hier ligt een uitdaging voor woningaanpassing en tegelijkertijd duurzame aanpassingen, dus betrek ook onze senioren bij deze uitdaging. Daar liggen kansen, een substantieel deel van onze inwoners is 60 plus. • Een gemeente Zuidhorn die onze burgers stimuleert hun woning energieneutraal te maken. • Welstandsvrij bouwen of op z’n minst de macht van de welstandscommissie inperken, zodat de eenvormigheid plaats kan maken voor meer creatieve en duurzame uitingen van burgers. • In de kleinere kernen samen met de inwoners bekijken wat de mogelijkheden zijn voor het woningbestand.
9
Leven De woonkwaliteit wordt in belangrijke mate bepaald door de leefomgeving. Een belangrijke rol daarin speelt het openbaar groen in de directe omgeving, maar ook de aanwezigheid van speelgelegenheden, trapveldjes en hangplekken voor de oudere jeugd. Niet minder belangrijk is, dat de mensen zelf invloed hebben op hun leefomgeving. Zij moeten dan ook zo veel mogelijk betrokken worden bij het vormgeven en onderhoud van het groen in hun omgeving. Grasvelden, perkjes en struikenpartijen mogen in dat kader best onderhoudsarm gemaakt worden of “overgedragen” aan bijvoorbeeld buurtverenigingen en/of dorpsbelangen. Dat betekent overigens niet dat het onderhoud of toezicht vervolgens achterwege gelaten kan worden.
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
D66 vindt daarnaast dat de gemeente in haar rol als met name woon- en leefgemeente aantrekkelijk moet blijven door een zo compleet mogelijk aanbod aan voorzieningen, zowel op sportief, cultureel als op recreatief gebied. Sport speelt een belangrijke rol in het bevorderen van een gezonde levensstijl. Subsidie aan sportclubs moet gericht blijven op de breedtesport. Het doel is zo veel mogelijk inwoners, jong èn oud, in beweging te krijgen; sport maakt deel uit van een integraal gezondheidsbeleid, beweging en frisse lucht dragen bij aan gezond ouder worden en lagere zorgkosten. D66 vindt dat in de gemeente Zuidhorn een breed en toegankelijk sportaanbod aanwezig dient te zijn. Daarnaast hanteert D66 als principe dat sportverenigingen wel een eigen verantwoordelijkheid hebben en daar waar dat kan zelfredzaam zijn. Cultuur is mede bepalend voor kwaliteit en aantrekkelijkheid van de gemeente als vestigingsplaats. Het is niet gemakkelijk om in een gemeente een bloeiend cultureel leven op peil te houden. Toch heeft de gemeente een sleutelrol om ook culturele initiatieven te ondersteunen en aan te moedigen, vanuit een duidelijke eigen visie op cultuur. Dit komt de gemeenschapszin ten goede. D66 staat voor: • Een zo breed mogelijk sportaanbod. • De structurele invoering van de sportpas, een goed middel om specifieke doelgroepen (groep 1-19 en 50+) gratis te laten kennismaken met allerlei sporten in de gemeente, in samenwerking met scholen, sportverenigingen en de gemeente. • Blijvende aandacht voor de vele monumenten in onze gemeente. • Subsidiering en stimulering van kunstuitingen, die de gemeente Zuidhorn op de kaart zetten. • Creatief gebruik van braakliggende gronden en leegstaande panden. Veiligheid Veiligheid en leefbaarheid zijn voor D66 aan elkaar verwante kernbegrippen. Onveilige situaties in het verkeer moeten worden opgespoord en opgelost. Als het aan D66 ligt, wordt de verkeersveiligheid rondom scholen verbeterd. Ouders moeten worden gestimuleerd om hun kinderen lopend of op de fiets naar school te laten gaan. Verder willen we dat de politie zichtbaar is in alle kernen en sneller optreedt bij overlast. De politie moet weer dichter bij de gemeenschap staan en individuen kennen. Dit betekent ook dat signalen van inwoners van de verschillende dorpen serieus moeten worden genomen. D66 wil dat ook ’s avonds en in het weekend er voldoende bezetting is om tijdig te kunnen optreden bij bijvoorbeeld vernielingen. Ook inzake de veiligheid rondom de NAM-locatie en de kanalen (schepen met risicovolle ladingen), moet de gemeente in control blijven. De kernen moeten gehoord worden als het om onveilige situaties gaat. Veiligheid gaat om onze inwoners en moet niet blijven hangen bij professionals.
10
D66 staat voor: • Een zorgvuldige afweging tussen veiligheid en energiebesparing in de buitengebieden. • Het breed inzetten van bewegingsmelders, zodat verlichting niet continu hoeft te branden. • Verkeersveiligheid, met name bij scholen en in dorpskernen. • Zuidhorn is een plattellandsgemeente bij uitstek: dat vraagt het garanderen van een minimaal niveau van onderhoud. Ten allen tijde zorgen voor uitstekend zichtbare belijning. • Een gemeentelijke veiligheidskaart, waarin meldingen en afhandeling zichtbaar zijn.
Welzijn nieuwe stijl
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
Drie decentralisaties Nieuwe taken voor de gemeente
Welzijn nieuwe stijl
Drie decentralisaties: nieuwe taken voor de gemeente Gemeenten worden in 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Een deel van deze taken hebben zij nu ook al, een deel nemen zij over van de Rijksoverheid. Gemeenten zitten het dichtst bij de inwoners en kunnen deze zorg effectiever, met minder bureaucratie en goedkoper leveren. Gemeenten krijgen er de komende jaren belangrijke taken bij of de huidige taken worden uitgebreid. Het gaat om: • de transitie AWBZ naar de Wmo • de participatiewet • de transitie Jeugdzorg Het kabinet gaat de huidige AWBZ (algemene wet bijzondere ziekenkosten) ingrijpend hervormen. Alleen de zwaarste, langdurige zorg wordt dan nog vergoed uit de AWBZ. Lichtere vormen van AWBZ-zorg hevelt het Rijk over naar gemeenten. De gemeente krijgt hiermee taken op het terrein van de lichtere langdurige zorg, de jeugdzorg en de participatie: verantwoordelijkheid voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit vormt voor de gemeente een grote uitdaging. Onze veranderende samenleving speelt ook een belangrijke rol. We groeien toe naar een participatiesamenleving waarin burgers, professionele organisaties, vrijwilligersorganisaties en gemeente samenwerken. D66 vindt dat gemeenschapsvorming de basis is om de energie te benutten die aanwezig is in onze buurten, wijken en dorpen, bij de burgers dus. We richten onze gezamenlijke inspanningen op het versterken van de kracht van mensen, zodat zij zelf mede regie kunnen nemen over hun leven en dat anderen hen daarbij (zo nodig) kunnen helpen. Er is een omslag nodig om het gat tussen vraag en aanbod in de zorg te dichten en de kosten van de zorg beheersbaar te houden. Die omslag kunnen we bereiken door de zelfredzaamheid van inwoners binnen hun eigen sociale netwerk te versterken. Daarbij kunnen professionele organisaties een belangrijke rol spelen, samenwerkend binnen de lokale zorg- en ondersteuningsnetwerken. Daarnaast kan de inzet van innovatieve en arbeidsbesparende technologie binnen die samenwerkingsverbanden een belangrijke bijdrage leveren. D66 herkent in deze veranderingen een goed moment om bestaande problemen aan te pakken en te werken aan een toekomstbestendige zorg in alle gemeenten. Een moment om betere zorg te realiseren door meer maatwerk, minder bureaucratie en nieuwe manieren van het invullen van deze taken op lokaal niveau. Daarom is D66 op hoofdlijnen voorstander van deze decentralisaties. D66 wil zorg van goede kwaliteit, die voor iedereen toegankelijk blijft. Het nemen van eigen verantwoordelijkheid dient hierbij op de voorgrond te staan, want mede daardoor kan de stijging van de zorgkosten afgeremd worden.
12
Voor D66 staat de zorgvrager centraal. Wij willen met mensen praten i.p.v. over mensen; dit gesprek wordt wat D66 betreft gevoerd door de zorgcoördinator van de gemeente. De gemeente is namelijk de bestuurslaag die het dichtst bij de burger staat. Met een zorgcoördinator kan de gemeente de mensen snel (met een korte communicatielijn) maatwerk leveren dat aansluit bij de specifieke zorgbehoefte. D66 ziet de verbinding tussen de drie decentralisaties als essentieel om het uitvoeren van beleid op lokaal niveau tot een succes te maken. (bijvoorbeeld bij multiprobleem-gezinnen). Door één intakegesprek met één aanspreekpunt/regisseur in plaats van tien hulpverleners kan de inwoner beter en adequater worden geholpen.
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
D66 wil dat de voortgang van de verschillende decentralisaties op gemeentelijk niveau met name op uitvoeringniveau goed in de gaten wordt gehouden. Mensen mogen niet tussen wal en schip vallen! Met de decentralisaties komt er een omvangrijk en complex takenpakket op de gemeenten af. Dit vraagt om een professionaliseringsslag en een versterking van de bestuurskracht bij ambtelijke diensten, bestuurders en gemeenteraadsleden. D66 vindt dat medewerkers goed moeten zijn toegerust om hun nieuwe taken te gaan vervullen. De partij is hiermee voorstander van schaalvergroting door herindeling. Transitie AWBZ naar de Wmo D66 staat voor: • Versterking van de algemene voorzieningen: kleine (private) en lokale of wijkgebonden woon- en zorginitiatieven. • Een centrale rol voor de wijkverpleegkundige (“regisseur”). • Aandacht voor vrijwilligers en mantelzorgers. • Een goed georganiseerd professioneel vangnet. • Een onafhankelijk meldpunt voor zorg gerelateerde klachten. Jeugdzorg D66 staat voor: • Eigen kracht van ouders en het kind als uitgangspunt, ondersteund door professionals. • Investeren door de gemeente in vroege signalering van problemen en preventie. • Een belangrijke rol voor het Centrum voor Jeugd en Gezin. • Investeren in passend onderwijs. • D66 wil dat de taken jeugdzorg en onderwijs onder één wethouder vallen, omdat de taken sterk met elkaar verbonden zijn. Participatie D66 staat voor: • Aan de slag blijven, ook als dat via vrijwilligerswerk is. • De gemeente biedt maatwerk in het begeleiden naar werk. • Sterke samenwerking tussen de gemeente en werkgevers. • Eigen kracht van mensen, maar goede begeleiding voor mensen die niet op eigen kracht voort kunnen. • Gemeenten hebben lokaal een verantwoordelijkheid voor sociale werkplaatsen en 'beschermde werkplekken'. De aangekondigde bezuinigingen en hervormingen scheppen kansen om de zorg toekomstbestendiger en menselijker te maken. Maar de veranderingen zullen ook pijn doen. Een zorgstelsel dat niet is gebaseerd op rechten en plichten maar op verbondenheid en betrokkenheid voelt als verbetering maar het opgeven van verworven rechten voelt voor de betrokkenen ook als verlies.
13
Omdat de hier genoemde hervormingen ingrijpend zijn en de komende jaren nog volop de aandacht zullen vergen is continue waakzaamheid geboden en dit moet zijn weg vinden in verordeningen, gemeentelijk beleid en toezicht. Er is veel te doen. Een zorgstelsel dat bouwt en vertrouwt op de eigen kracht van mensen, is toekomstbestendig.
Meer werk in onze gemeente
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
Werken: Elkaar de ruimte geven Ondernemen De ontwikkeling van een gezond ondernemersklimaat in de gemeente Zuidhorn is nodig voor het behoud van bestaande en het genereren van nieuwe werkgelegenheid in de gemeente. D66 wil dat er een gunstig en aantrekkelijk vestigingsklimaat wordt ontwikkeld voor bestaande en nieuwe ondernemers. D66 Zuidhorn pleit voor een gemeente die zich initiatiefrijk toont bij investeringen in duurzame energie. Kleinschaligheid staat daarbij voorop (in samenwerking met buurtverenigingen, dorpsbelangen, agrarische ondernemers). Dit biedt kansen aan onze bouwbedrijven en ondernemers in duurzame technologie. Dat is een win-win situatie voor iedereen.
Meer werk in onze gemeente
D66 staat voor: • Topprioriteit voor het behoud van bestaande werkgelegenheid. • Het gemeentelijk apparaat is flexibel en denkt mee met onze ondernemers. • Kansen voor duurzame productie en verkoop van voedsel. In het Westerkwartier/Lauwersmeergebied zijn talloze ondernemers actief, die biologisch voedsel produceren. • Geef deze ondernemers de ruimte door een maandelijkse boerenmarkt te houden en kies voor geleidelijke vergroening van de weekmarkten in onze regio, zodat kleinschalige producenten en leveranciers van lokaal geproduceerd voedsel worden gestimuleerd en onze inwoners duurzaam kunnen consumeren. • Het doelgericht uitnodigen van ondernemers zich te vestigen in onze gemeente, die passen bij het landelijke karakter van de gemeente. Recreatieve sector De gemeente heeft veel meer te bieden aan recreatie dan zij nu benut. Zuidhorn is prachtig gelegen temidden van een weids landschap, met een ruime hoeveelheid aan vaarwegen, fietspaden en wandelmogelijkheden. Dit biedt absoluut kansen op recreatiegebied. D66 wil de groeiende groep lokale ondernemers in de recreatiesector ondersteunen. D66 staat voor: • Actief de mogelijkheden van onze gemeente te promoten in en buiten onze gemeente. • Meer aandacht voor de recreatieve pijlers en parels in onze gemeente en de andere gemeenten van het toekomstige Westerkwartier. • Nieuwe recreatie-initiatieven binnen de gemeente te nemen en te ondersteunen. • Op korte termijn een professionele camperplaats binnen de gemeentegrenzen te realiseren die zichzelf terug verdient. • Gratis internet voor gasten in en rond de winkelcentra.
15
Landbouw Momenteel wordt bijna 90 procent van ons grondoppervlak gebruikt voor akkerbouw, grasland en tuinbouw. In de loop der eeuwen zijn het de boeren geweest die het huidige landschap van onze gemeente hebben vormgegeven. En dat proces staat niet stil. Schaalvergroting, intensifiëring en grootschalige monocultuur is aan de orde. Niet noodzakelijkerwijs wat D66 betreft. Wij zijn natuurlijk van mening dat een economisch succesvolle landbouwsector goed is voor de gehele gemeente: “Boeren moeten kunnen boeren” maar wel in een 21e eeuwse setting. D66 ziet duurzaamheid, bio-energievoorziening, agrarisch natuurbeheer en kleinschalige recreatie als kansen om het platteland leefbaar te houden. D66 staat voor: • Innovatieve en duurzame ontwikkeling van de landbouw. • Ondersteuning door de gemeente van agrarisch ondernemerschap door heldere, eenduidige en correcte planologische procedures en vergunningverlening.
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
• •
•
16
Verantwoord gebruik en aanpassing van de gemeentelijke infrastructuur waar mogelijk, in overleg met de agrarische sector. Meer ruimte voor duurzaamheid in de landbouw, aangevuld met de aanleg van zonneweides, biovergisters en windenergie in overleg met de inwoners, waarbij de gemeente overal waar maar mogelijk een faciliterende rol neemt. De instelling van een Groenfonds door de gemeente ingesteld waaruit maatregelen op het gebied van agrarisch natuurbeheer en landschappelijke verbetering gefinancierd worden.
Vrijheid en bereikbaarheid
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
Samenwerking mogelijk maken
Samenwerking mogelijk maken Meer dan de helft van de inwoners van de gemeente Zuidhorn pendelt tussen de kernen en de stad Groningen. Voor hen is goed vervoer nodig. Toenemende samenwerking met andere gemeenten binnen het Westerkwartier vereist goede onderlinge afstemming en samen kiezen van prioriteiten. D66 pleit daarom voor een regionale aanpak van een goede bereikbaarheid van, naar en door Groningen richting de rest van Nederland en Duitsland.
Vrijheid en bereikbaarheid
D66 vindt dat in een landelijk gelegen gemeente als Zuidhorn de bereikbaarheid topprioriteit verdient. Openbaar Vervoer moet optimaal aansluiten bij de wensen van onze bewoners en het onderhoud en de veiligheid van wegen verdient bijzondere aandacht (en niet alleen van het hoofdwegennet). Mobiliteit gaat niet alleen over de keuze tussen auto en openbaar vervoer. Bij D66 gaat het ook over waar, wanneer en waarom. Het vervoer is collectief waar het kan en individueel waar het moet. Openbaar vervoer D66 ziet de trein- en busstations in Zuidhorn en Grijpskerk als belangrijke scharnierpunten voor het OV en als aansluiting op overige mobiliteit-OV voor het noordelijk Westerkwartier. D66 staat voor: • Vergroting van de rol van de transferia in Zuidhorn en Grijspkerk, mede door betere aansluitingen van bus- en treinverbindingen naar de kernen te bepleiten; • Treinen vanaf 5.30 uur richting Groningen en Leeuwarden voor onze forenzen en ’s avonds 2x per uur een trein naar Zuidhorn/Grijpskerk, zodat onder meer de aansluiting op treinen uit de randstad beter verloopt. • Meer mogelijkheden voor gedeeld gebruik van de auto en auto-ondemand (Greenwheels-concept). Wegen Belangrijk zijn de bereikbaarheid, veiligheid en schoon rijden. De gemeente Zuidhorn en de toekomstige gemeente Westerkwartier moeten ook via de weg optimaal ontsloten worden. Het wegnemen van de knelpunten op de Friesestraatweg moet wat D66 betreft versneld aangepakt worden om betere doorstroming mogelijk te maken. D66 wil ook onderzoeken hoe de ontsluiting naar de A7 (Zuidhorn-Leek) verbeterd kan worden.
18
D66 staat voor: • Meer mogelijkheden om groene (bio)brandstoffen te tanken en elektrische voertuigen op te laden. Geen nieuwe files voor het oplaadpunt. • Optimalisatie van de veiligheid rond het spoor, met name voor schoolgaande jeugd. • Handhaven van de 30 km zones bij inrijden van de buurten, wijken en dorpen door de wegen daarop aan te passen. • Onderzoek naar het verkeersbordluw of verkeersbordvrij maken van de kernen, zodat alle deelnemers aan het verkeer gedwongen worden beter op te letten en rekening met elkaar te houden. • Het in kaart brengen van gevaarlijke verkeerssituaties, zoals het ontbreken van een voetpad langs een groot deel van De Gast, en de aanpak hiervan.
Samen kennis opbouwen
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
Het belang van goed onderwijs
Samen kennis opbouwen
Onderwijs Goed onderwijs is de basis voor een samenleving waarin iedereen tot zijn recht komt en alle mensen de kans krijgen het beste uit zichzelf te halen. Onderwijs is de beste garantie voor verdere ontwikkeling, persoonlijk, maatschappelijk en economisch. De verantwoordelijkheid voor goed onderwijs moet liggen bij de scholen zelf. D66 is er voor dat onderwijsverbeteringen zoveel mogelijk door de scholen zelf worden ingevoerd. Scholen kunnen zo meer op maat hun leerlingen bedienen. Scholen die goede ideeën hebben, moeten niet worden geremd door een overheid die belemmeringen opwerpt, maar gestimuleerd in de uitvoering van die ideeën. Basisonderwijs in de gemeente Het ideaal van D66 is dat er in iedere kern een brede school met buitenschoolse opvang, sportmogelijkheden en huiswerkbegeleiding aanwezig is, waar alle inwoners terecht kunnen. D66 wil daarom samen met openbaar en christelijk onderwijs zoeken naar mogelijkheden tot samenwerking, ook in kernen waar nu geen school meer is. Samenwerkingsscholen worden gestimuleerd, zonder dat daarbij afbreuk wordt gedaan aan de eigen identiteit van scholen. Een brede dorpsschool kan deze verschillende stromingen juist binden. Daarnaast kan een brede dorpsschool als ontmoetingsplek van het dorp dienen. Natuurlijk bepaalt het bestuur het beleid op de scholen. De gemeente moet daar niet in treden. Wel wil D66 dat de gemeente meer dan nu het geval is in gesprek blijft met scholen om greep te houden op (toekomstige) ontwikkelingen, bijvoorbeeld middels een convenant. Onderwijs is voor D66 erg belangrijk en het wil waar mogelijk scholen ondersteunen. Van leerkrachten wordt in deze tijd veel gevraagd, D66 vraagt aandacht daarvoor. D66 wil daarbij ook aandacht voor leerlingen (en ouders) die zich op school misdragen en dat de gemeente met schoolbesturen meedenkt om dit probleem op te lossen. Ook het keurslijf van de CITO-eindtoets is voor de kleine scholen in onze gemeente niet zelden een zware last. D66 vindt dat deze niet-verplichte toetsen op kleine basisscholen best achterwege kunnen blijven, zonder dat de kwaliteit van het onderwijs aangetast wordt en dat er meer vertrouwen wordt gegeven aan de leerkrachten, welke periodiek toetsen op basis van eigen expertise. Middelbaar onderwijs D66 staat voor overleg van onze gemeente met scholen van middelbaar onderwijs om naar het voorbeeld van het Gomarus College in Zuidhorn en het Lauwerscollege in Grijpskerk een vestiging te openen voor enkele jaren van het voortgezet onderwijs. Scholen die bijvoorbeeld in Groningen ruimtetekort hebben, zou ruimte in onze gemeente aangeboden kunnen worden.
20
Hoger onderwijs De gemeente Zuidhorn bevindt zich in het gebied van grote kennisinstellingen als ROC’s, hogescholen en de universiteit. Toch worden de kansen die dat biedt volgens ons maar matig benut. D66 vindt dat jonge, getalenteerde mensen vertrouwd moeten worden gemaakt met wat het leven op het platteland te bieden heeft en wil dat het voor jongeren aantrekkelijk wordt gemaakt om na hun studie weer terug te keren naar de gemeente. D66 wil komen tot vergroting van het aantal stageplaatsen bij de gemeente, maatschappelijke instellingen en MKB. De studenten kunnen bijdragen aan het onderzoeken en uitwerken van nieuwe ideeën. Op die manier kunnen we onze jongeren langer vast houden binnen onze gemeentegrenzen en hun talenten beter inzetten voor het gemeenschapsbelang.
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
D66 staat voor: • Meer brede dorpsscholen in zowel de grotere als de kleinere kernen. • Verregaande samenwerking tussen verschillende soorten scholen. • Een belangrijker plaats voor de deskundigheid van de leraren bij beoordeling van leerlingen in plaats van landelijke toetsen. • Meer vestigingen van scholen voor voortgezet onderwijs in Zuidhorn. • Meer stageplaatsen bij de gemeente, maatschappelijke instellingen en MKB realiseren.
21
Besturen is samenwerken
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
Initiatief, inspraak en herindeling
Eigen kracht - kernen Als inwoners van de gemeente Zuidhorn hebben we de overheid nodig. De gemeente voert tal van taken uit, zo geeft ze officiële documenten uit, verstrekt uitkeringen aan wie niet in eigen levensonderhoud kan voorzien. Is verantwoordelijk voor de huisvesting van scholen, maakt bestemmingsplannen, legt straten, wegen voetpaden en fietsroutes aan en zorgt dat ze onderhouden worden, enz. enz. enz.
Besturen is samenwerken
De gemeente krijgt daarvoor bijdragen van het Rijk (uitkering uit het Gemeentefonds), daarnaast heft zij belastingen en leges. We mogen dan ook verwachten dat er doelgericht en efficiënt wordt omgegaan met die financiële middelen. De huidige tijd kent veel onzekerheden. Veranderingen treden vaak onverwacht op. D66 is van mening dat inwoners van de gemeente daarom een defensieve financiële lijn mogen verwachten en terughoudendheid bij de vaststelling van de financiële uitgangspunten. D66 is een tegenstander van het dekken van gemeentelijke tekorten door middel van een verhoging van belastingen zoals OZB, afvalstoffenheffing en rioolrecht. D66 staat voor: • Het gemeentelijk apparaat legt zichzelf een norm voor de maximale jaarlijkse verhoging van de gemeentelijke lasten. • Uitgangspunt bij leges, dat deze kostendekkend moeten zijn; • De gemeente toont financiële soberheid, zonder een grijze muis te worden. • Daar waar gebrek aan financiële ruimte direct ingrijpt op het voorzieningenniveau van de inwoners, worden zij in een zo vroeg mogelijk stadium betrokken. D66 gaat uit van eigen kracht van mensen, de gemeente moet daar dan wel zo goed mogelijk op inspelen! De lokale overheid heeft een dienende rol in de samenleving en zou zich ook zo moeten opstellen. D66 vindt dat de burger centraal moet staan: de overheid is er voor de burger en niet andersom! D66 wil dat de gemeente kritischer naar zichzelf kijkt. Regels zijn er niet om het de overheid makkelijker te maken, maar juist om de kwaliteit van de dienstverlening te waarborgen.
23
D66 staat voor: • Minder regeldruk en bij het aanvragen van een vergunning: ‘Geen bericht is goed bericht’. • Een gemeente die continu haar verordeningen tegen het licht houdt en gedateerde of elkaar tegensprekende regelgeving aanpast of intrekt. • Een coalitieakkoord op hoofdlijnen als uitgangspunt in plaats van een dichtgetimmerd akkoord dat zowel collegepartijen als oppositie tot slaafse volger maakt of volledig buitenspel zet. • Een gemeenteraad, die naast de vaststelling van de kaders en de controle van het college, haar werkzaamheden zodanig organiseert dat er sprake is van debat op hoofdlijnen, duidelijke keuzes, levendig onderling debat en het gebruik van eigentijdse presentatiemiddelen. Een maximale vergadertijd van 3 uren, die dwingt tot keuzes en efficiënt en effectief vergaderen. • Bewezen deskundigheid, vaardigheden en ervaring bij het benoemen van wethouders en burgemeesters als het belangrijkste criterium en niet de partijpolitieke achtergrond. Internet Voor betrokkenheid van inwoners is de toegankelijkheid van informatie noodzakelijk. De informatie en kennisuitwisseling binnen de gemeente via het internet kan daarbij helpen. Interactieve informatie-uitwisseling kan meehelpen tot een vorm van dorpsdemocratie te komen.
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
D66 staat voor: • Burgers regelen hun gemeentelijke zaken zoveel mogelijk via het internet. • Het houden van digitale peilingen over thema’s die in de kernen spelen. • Het direct digitaal kunnen melden en volgen van gesignaleerde problemen in buurt, wijk of dorp. • Kortom het anders vormgeven van communicatie van de gemeente naar de inwoners van onze gemeente; communicatie is 2-wegverkeer, brengen en halen. Breng de democratie met behulp van het internet dicht mogelijk bij onze 15-kernen! • Live-stream van openbare gemeentelijke vergaderingen/bijeenkomsten. Gemeentelijke herindeling D66 heeft zich in haar verkiezingsprogramma voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 al voorstander verklaard van een gemeentelijke herindeling. Dit is nog steeds het geval. De gemeenten in de regio zijn zelfstandig te klein om alle gemeentelijke taken op een goed kwaliteitsniveau uit te voeren. De provincie Groningen heeft besloten dat er uiterlijk 1 januari 2018 nog 6 gemeentes in Groningen zijn. De gemeente Zuidhorn zal opgaan in de gemeente Westerkwartier samen met Marum, Grootegast en Leek, met inbegrip van het Middag-Humsterland. D66 zal alle nieuwe plannen van de Gemeente Zuidhorn beoordelen in het licht van de nieuwe Gemeente Westerkwartier.
24
D66 zal bij de uitvoering van deze herindeling de volgende uitgangspunten hanteren: • De uitvoering wordt voortvarend aangepakt en er wordt optimaal gebruik gemaakt wordt van de regie die de provincie Groningen aanbiedt • Een besluitvoorbereidend orgaan (werknaam “Westerkwartier”) voor alles wat te maken heeft met de nieuwe gemeente Westerkwartier. Elke fractie uit 4 gemeentes benoemt een vertegenwoordiger . De stem van elke vertegenwoordiger krijgt een gewicht gerelateerd aan de omvang van de fractie in de betreffende gemeenteraad. • Optimaal gebruik maken van bestaande gebouwen. Een nieuw groot gemeentehuis of aparte gemeenteloketten in de huidige gemeentes zijn kostbaar en niet nodig om een gemeenschapsgevoel te behouden of te creëren. • Een krachtige lokale rekenkamer • De nieuwe gemeentelijke organisatie zal qua omvang en qua kosten kleiner zijn dan de optelsom van de 4 oorspronkelijke ambtelijke organisaties, waarbij ambtenaren zoveel mogelijk op natuurlijke wijze afvloeien. Het streven is dat een sterke, deskundige en efficiënte organisatie overblijft. • Bovengemeentelijke/regionale samenwerkingsverbanden worden teruggedrongen omdat de democratische controle vaak gebrekkig is en de verantwoordelijkheden versnipperd. • De extra kosten om de gemeente Westerkwartier op te richten gedekt zijn door de gelden die de rijksoverheid ter beschikking stelt voor gemeentelijke herindelingen. • De gemeente Westerkwartier richt een digitale vergaderlocatie in, waarbij elke inwoner via het internet de gemeenteraadsvergaderingen live kan volgen. • Een centraal digitaal meldpunt voor de gemeente Westerkwartier inzake onregelmatigheden en zichtbaar maken voortgang en afhandeling.
Verkiezingsprogramma 2014 - 2018
Geachte kiezer, Op woensdag 19 maart 2014 kunt u uw stem uitbrengen voor de nieuwe gemeenteraad van Zuidhorn. D66 Zuidhorn heeft in de afgelopen vier jaar uw belangen in de raad van Zuidhorn kunnen vertegenwoordigen. Met uw hulp zetten we dat de komende vier jaar door. Daarvoor hebben wij uw stem en steun nodig. Het gedachtengoed van D66 doet het landelijk goed. Samen met u laten we dat ook in de gemeente Zuidhorn zien en horen.
Nawoord
In dit programma maken we duidelijk waar D66 Zuidhorn voor wil staan. We zijn er voor iedere inwoner uit elk van de 15 dorpen. Iedereen die hecht aan ons motto “Samenwerken en elkaar de ruimte geven”. Het is belangrijk dat in de raad goede besluiten worden genomen vanuit een heldere visie. Het programma voor 2014 tot 2018 geeft de fractie van D66 Zuidhorn daarom richting voor het raadswerk en heldere en praktische doelen. Doelen die we willen bereiken. De raad heeft de afgelopen vier jaar voor stevige en soms onverwachte beslissingen gestaan. De recessie werd op alle niveaus en gebieden goed voelbaar. D66 Zuidhorn heeft in diverse discussies een gezonde en zelfs een beslissende bijdrage in de besluitvorming kunnen leveren. Onder meer op het gebied van onderwijs, duurzaamheid, zorg, ruimtelijke ordening en sport. We konden kritisch, maar ook doortastend zijn omdat we ons niet laten leiden door linkse of rechtse dogma’s. Ons programma maakt dat opnieuw duidelijk. De komende vier jaar staan belangrijke zaken op de agenda die u als inwoner van de gemeente Zuidhorn zullen raken. Rijksbezuinigingen, decentralisaties in de zorg, herindeling, verdere regionalisering van taken. Er staat veel op het spel. Bent u straks op lokaal niveau nog in staat via uw raad sturing te geven aan ontwikkeling of bepalen straks uitsluitend de bestuurders wat er gebeurd. Wie neemt het voor uw belangen op? We zien het als onze plicht om alles uit de kast te halen om uw betrokkenheid bij de politiek, de gemeenteraad, uw fractie ook in de nieuwe, grotere gemeente mogelijk te maken. Om alles wat op ons af komt het hoofd te kunnen bieden moeten we ons dus groter organiseren maar moeten we de schaal van samenleven met de bestaande sociale patronen koesteren. In dit D66 Zuidhorn programma voor de periode 2014 / 2018 hebt u kunnen lezen waar wij voor staan. Hopelijk kunt u hiermee volmondig instemmen. Ik wil dit graag beëindigen met: Samenwerken aan een betere toekomst waarbij we elkaar de ruimte geven. Stem D66 Zuidhorn! Harrie Rutgers,
26
Harrie Rutgers
Jan Gutman
fractievoorzitter
D66 Zuidhorn.
Johan W. van Egten
Anton Augustijn
Mattijs Endedijk