www.researchportal.be - 19 Sep 2016 02:29:23
Onderzoeksprojecten (50 - 100 van 332) Zoekfilter: Classificaties: Linguïstiek
Verdere ontginning van data over de prohibitief in de talen van de wereld en het bijstellen van reeds uitgevoerde detailstudies in het vooruitzicht van een monografie. Universiteit Antwerpen Abstract: De term 'prohibitief' verwijst naar een negatieve imperatief. In de meeste talen van de wereld is de prohibitief evenwel niet gewoon de combinatie van een imperatief en een negatie. Het project poogt de wereldwijde variatie te beschrijven en te verklaren. Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Johan Van der Auwera
Argumentstructuur van ZIJN en conflatie in Romaanse en Germaanse talen Universiteit Antwerpen Abstract: Argumentstructuur van ZIJN en conflatie in Romaanse en Germaanse talen Organisaties: • Centrum voor grammatica, cognitie en typologie
Onderzoekers: • Johan Van der Auwera • Gretel De Cuyper
Het leismo: een sociolinguïstische vergelijkende studie tussen Andalusië en Madrid Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek beoogt een synchronische analyse van het "leismo" in het Spaans - het gebruik van de datiefvorm daar waar men, vanuit syntactisch oogpunt, de accusatiefvorm verwacht - in Andalusië en Madrid. Men zal trachten niet alleen de zuiver linguïstische factoren op te sporen, maar ook, middels enquêtes ter plaatse, de sociolinguïstische factoren te bepalen die de bovengenoemde alsnog kunnen verstoren. Organisaties: • Vakgroep Romaanse talen (andere dan het Frans)
Onderzoekers: • Eugeen Roegiest
Werkingsmiddelen FWO-aspirant Céline Vermeiren Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek situeert zich in een functioneel-typologisch perspectief en beoogt een nauwkeurige lexico-syntorctische, semantische en discussieve analyse aslook een onderlinge vergelijking van het gebruik van de verschillende series van "free choice" - indefiniti voornaamwoorden in het modern (en oud-) Frans aan de hand van een uitgebreid modern corpusonderzoek. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Dominique Willems
Coreferentieresolutie voor het extraheren van antwoorden. (STEVIN-COREA) Universiteit Antwerpen Abstract: Coreferentieresolutie vervult een sleutelfunctie bij het automatisch interpreteren van tekst. Het is een probleem dat tot op heden vooral vanuit een linguïstisch standpunt werd bestudeerd. De nadruk lag daarbij dan vooral op pronominale coreferentieresolutie, nl. het zoeken van een antecedent voor een gegeven anaforisch voornaamwoord. Prakische toepassingen zoals informatie-extractie (IE), automatisch samenvatten en automatische vraag-beantwoord-systemen (QA) vereisen echter een correcte herkenning van de coreferentiële relaties tussen verschillende types nominale constituenten. Corpusgebaseerde computationele systemen die dergelijke relaties automatisch detecteren, moeten getraind en getest worden op voldoende geannoteerde data. Voor het Nederlands echter zijn er nauwelijks geannoteerde corpora beschikbaar en bovendien bestaan er geen automatische systemen voor de resolutie van coreferentiële relaties tussen nominale constituenten. In COREA zal er een robuust systeem ontwikkeld worden voor de resolutie van dergelijke coreferentiële relaties en zal het effect van coreferentieresolutie onderzocht worden op praktische toepassingen zoals IE en QA. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Walter Daelemans
De invloed van het gehoor op de vroege lexicale ontwikkeling van dove kinderen met en zonder cochleair implantaat. Universiteit Antwerpen Abstract: Bij congenitaal dove kinderen met een Cochleair Implantaat kan men observeren dat de vroege taalverwerving doorgaans via twee modaliteiten verloopt; zowel met gesproken woorden als gebaren; dove kinderen zonder CI verwerven de taal veelal monolinguaal, d.m.v. gebaren. Door de vroege lexicale ontwikkeling van beide groepen longitudinaal te bestuderen en bovendien te vergelijken met die van normaal horende kinderen, zal het onderzoek de vraag beantwoorden of er in kinderen met CI sprake is van een simultane ontwikkeling, waarbij er invloed van de éne modaliteit op de andere is; dan wel van twee gescheiden ontwikkelingspaden voor beide modaliteiten. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Etienne Gillis
Ruusbroecs woorden. Een gelemmatiseerde concordantie van de werken van Jan van Ruusbroec. Universiteit Antwerpen Abstract: De bijna voltooide kritische editie van Ruusbroecs werken legt een fundament voor een betrouwbare studie van Ruusbroecs leer en opvattingen. Doel is dit fundament uit te breiden en verder te operationaliseren door middel van een gelemmatiseerde concordantie van het volledige woordmateriaal van Ruusbroec, die bovendien kan dien als de grondslag voor een toekomstig Ruusbroec-lexicon. Het voorgestelde project wil het mogelijk maken de benodigde expertise in te kopen waarover de betreffende onderzoekseenheid, het Ruusbroecgenootschap, niet
beschikt. Organisaties: • Onderzoekscentrum Ruusbroecgenootschap
Onderzoekers: • Thomas Mertens
Publicatie van de monografie "Writing and Speech Recognition: Observing Error Correction Strategies of Professional Writers". Universiteit Antwerpen Abstract: Publicatie van de monografie "Writing and Speech Recognition: Observing Error Correction Strategies of Professional Writers". Organisaties: • Management
Onderzoekers: • Mariëlle Leijten
Databank van veertiende-eeuwse niet-lineaire Nederlandse teksten. Opbouw en linguïstisch onderzoek. Universiteit Antwerpen Abstract: Databank van veertiende-eeuwse niet-lineaire Nederlandse teksten. Opbouw en linguïstisch onderzoek. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Etienne Gillis • Georges C De Schutter
Politieke correctheid, solidariteit en gelijke kansen. Een discoursanalyse van de berichtgeving over minderheden in de Vlaamse media. Vrije Universiteit Brussel Abstract: In politiek-maatschappelijke debatten en in de media wordt sinds de jaren 90 regelmatig gewag gemaakt van politieke correctheid. Politieke correctheid is een geladen term, waarvan de oorsprong verre van duidelijk is en de betekenis veranderlijk en contextafhankelijk is. Vanuit een traditie van kritisch discoursonderzoek wil dit onderzoek ten eerste een historisch en theoretisch kader schetsen van politieke correctheid en van de visie op taal waarop politieke correctheid steunt (historisch-theoretisch). Ten tweede wil het via een kwantitatieve mapping van politieke correctheid in de Vlaamse pers een overzicht geven van de verschillende discours over politieke correctheid en de evoluties daarin (empirisch descriptief). Dit kwantitatieve vooronderzoek vormt de basis voor de selectie van cases die kwalitatief zullen worden onderzocht. Ten derde wil het onderzoek immers via een (kwalitatieve) discoursanalyse het functioneren van discours over politieke correctheid in discours over de multiculturele samenleving en de Vlaamse identiteit onderzoeken. Via een analyse van mediateksten en ander bronnenmateriaal wil het politieke correctheid analyseren als onderdeel van discursieve strategieën (empirisch analytisch). Het wil tevens een bijdrage leveren aan de methodologische aspecten van discoursonderzoek, o.a. door een combinatie van kwantitatieve en kwalitatieve methoden van tekstonderzoek. Organisaties: • Culture, Emancipation, Media and Society • Communicatiewetenschappen
Onderzoekers: • Nico CARPENTIER • Benjamin DE CLEEN
Een historisch-sociolinguïstische analyse van egoducumenten in 19de-eeuws Vlaanderen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Sinds 1995 (aanvangdatum eerste aspirantmandaat) onderzoek ik de taalsituatie in het 19de-eeuwse Vlaanderen vanuit een historischsociolinguïstische invalshoek. Er wordt daarbij gestreefd naar een overzicht van de feitelijke taalvariatie in de diverse geledingen van de toenmalige samenleving, op basis van origineel bronnenonderzoek. De taalsituatie in Brugge fungeert als case-study. Na het afgeronde onderzoek naar de taal van de lagere en de middenklasse (doctoraat) wordt nu als sluitstuk het taalgebruik van de hogere klassen onderzocht. Hiervoor zullen in diverse archieven originele documenten verzameld worden, die dan nadien bewerkt worden tot een elektronisch bevraagbaar corpus. Een analyse van de spelling, de grammatica en de stijl wordt gekoppeld aan onderzoek naar de functies van de verschillende gebruikte taalvariëteiten. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • WIM VANDENBUSSCHE
Een historisch-sociolinguïstische analyse van egodocumenten in 19de-eeuws Vlaanderen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Sinds 1995 (aanvangdatum eerste aspirantmandaat) onderzoek ik de taalsituatie in het 19de-eeuwse Vlaanderen vanuit een historischsociolinguïstische invalshoek. Er wordt daarbij gestreefd naar een overzicht van de feitelijke taalvariatie in de diverse geledingen van de toenmalige samenleving, op basis van origineel bronnenonderzoek. De taalsituatie in Brugge fungeert als case-study. Na het afgeronde onderzoek naar de taal van de lagere en de middenklasse (doctoraat) wordt nu als sluitstuk het taalgebruik van de hogere klassen onderzocht. Hiervoor zullen in diverse archieven originele documenten verzameld worden, die dan nadien bewerkt worden tot een elektronisch bevraagbaar corpus. Een analyse van de spelling, de grammatica en de stijl wordt gekoppeld aan onderzoek naar de functies van de verschillende gebruikte taalvariëteiten. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • ROLAND WILLEMYNS
Pattern Analysis, Statistical Modelling and Computational Learning (PASCAL). Universiteit Antwerpen Abstract: Pascal is een FP6 netwerk met als doel het oprichten van een gedistribueerd instituut voor onderzoek naar patroonherkenning, statistische modellering en zelflerende systemen, als kerntechnologieën voor multimodale interfaces. Deze interfaces zijn in staat tot natuurlijke interactie met mesnelijke gebruikers. De rol van CNTS in het netwerk is de toepassing van zelflerende systemen bij problemen van natuurljke taal verwerking. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Walter Daelemans
Norm en pragmatiek. Een historiografische en systematisch onderzoek naar het structuralistische normbegrip en de pragmatiek Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek streeft naar een systematische analyse van overeenkomsten en verschillen bij de invulling van het begrip "norm" in de structuralistische taalwetenschap en in de moderne pragmatiek. De onmiskenbare relatie tussen deze disciplines is gedeeltelijk historisch gegroeid, aangezien de pragmatiek en de structuralistische studie van de norm zich gedeeltelijk op dezelfde tradities in de geschiedenis van het taalonderzoek beroepen. Organisaties: • Vakgroep Duits
Onderzoekers: • Klaas Willems
Redaktie van het IPrA tijdschrift "Pragmatics" en organisatie van de tweejaarlijkse International Pragmatics Conferences. Universiteit Antwerpen Abstract: Redaktie van het IPrA tijdschrift "Pragmatics" en organisatie van de tweejaarlijkse International Pragmatics Conferences. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Jozef Verschueren
Metaforen en media : het gebruik van metaforen en de constitutie van nieuwsfeiten in de Franse geschreven pers. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit project is de rol te bestuderen die metaforen spelen in de totstandkoming van en de rapportage over nieuwsfeiten in de media. Het project levert zo een bijdrage tot twee onderzoeksdomeinen die binnen de taalkunde in volle ontwikkeling zijn: enerzijds de studie van metaforen, die sinds het werk van Lakoff en Johnson een centrale plaats inneemt in de cognitieve taalkunde, en anderzijds het onderzoek dat binnen de hedendaagse pragmatiek gevoerd wordt naar de wijze waarop nieuwsfeiten tot stand komen en voorgesteld worden in de media. Als specifieke casus hebben wij de artikels gekozen die in de Franse geschreven pers verschenen zijn over de rellen die in oktober-november 2005 plaats hadden in verschillende grote Franse steden. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Walter De Mulder • Stefanie Peeters
Medics on the Move (MoM). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Toegepaste Taalstudies
Onderzoekers: • Christel Van De Poel
Vooronderzoek thuistaal in onderwijs van allochtone kinderen (deel 2) Universiteit Gent Abstract: In het kader van het project Thuistaal in onderwijs wordt een nulmeting uitgevoerd bij alle leerlingen in de tweede en derde kleuterklassen van de deelnemende scholen, alsook bij een controlegroep van leerlingen getrokken uit een aantal vergelijkbare scholen. De meting behelst toetsing van taalvaardigheid, meer bepaald begrippen (Nederlands en Turks) en metalinguïstisch bewustzijn (ontluikende geletterdheid). Organisaties: • Vakgroep Vergelijkende cultuurwetenschappen
Onderzoekers: • Hendrik Pinxten
Live-ondertiteling met spraaktechnologie: Procedure voor kwaliteitsverbetering. Universiteit Antwerpen Abstract: Met logging software wordt een analyse gemaakt van live-ondertitelingsprocedures voor televisie waarbij een 'respeaker' gebruik maakt van spraaktechnologie om ondertitels te produceren volgens de block-methode en de scrollingmethode. Het onderzoek betreft het rendement van de spraakherkenning, de ondertitels geproduceerd volgens beide methodes en de cognitieve schrijfprocessen die daar deel van uitmaken. Einddoelen: het verbeteren van de logging en het uitwerken van procedures voor de kwaliteitsverbetering van live ondertiteling. Organisaties: • Management
Onderzoekers: • Luc Van Waes • Mariëlle Leijten
Lexicale en morfosyntactische ontwikkeling bij jonge kinderen met een cochleaire implantatie : een crosslinguïstisch onderzoek van het Nederlands en het Hebreeuws. Universiteit Antwerpen Abstract: (1) De studie van de lexicale en morfosyntactische aspecten van de taalverwerving in een populatie van CI kinderen, in vergelijking met een groep van NH kinderen (gelijk(e) leeftijd I taalontwikkelingniveau). In dit opzicht sluit het dit project perfect aan bij het lopende FWO Onderzoeksproject over spraak- en taalverwerving bij jonge CI kinderen. (2) Een crosslingurstische vergelijking van gematchte CI kinderen die Nederlands resp. Hebreeuws als moedertaal verwerven. waardoor de toetsing van specifieke hypothesen over taalverwervingsmechanismen mogelijk wordt, gezien de interessante opposities tussen deze typologisch heel verschillende talen (zie verder). De afgeleide doelstellingen hebben betrekking op interventieprogramma.s na een CI. discrepanties tussen de verwerving bij CI en NH kinderen. kunnen specifieke repercussie hebben voor interventieprogramma's.
Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Etienne Gillis
Abveriabele uitdrukkingen van "scalariteit" in het Frans Universiteit Gent Abstract: Het project heeft als doel het concept "scalariteit" in het Frans uit te diepen aan dehand van kwantificerende en intensifiërnede bijwoorden. Alle gebruiken van de onderzochte bijwoorden worden geïnventariseerd om een typologie van de verschillende betekenisrealties op te stellen. Het project zal nagaan of het concept scalariteit de diversiteit aan betekenissen en gebruiken van de onderzochte bijwoorden kan verklaren. Organisaties: • Vakgroep Frans
Onderzoekers: • Pascale Hadermann
Contract Leonardo Da Vinci voorbereidend bezoek onder het programma 'Een leven lang leren'. Universiteit Hasselt Abstract: De voorbereidende bezoeken situeren zich binnen het LLP onder de transversale programma's. Een studiebezoek is een kort verblijf van ,in dit geval, drie dagen in een gastland voor een groep van 10 tot 15 Europese onderwijs- en beroepsopleidings specialisten en beleidsvormers. Ze zijn belanghebbenden die een bepaald aspect van het 'levenslang leren-programma' willen onderzoeken in een ander deelnemend land. Een voorbereidend bezoek omvat meestal presentaties en on-site bezoeken aan plaatsen zoals onderwijs-en opleidingsinstellingen, ministeries en opleidingscentra. Zij bieden een forum voor discussie, uitwisseling en het leren over thema's van gemeenschappelijk belang en op Europese en nationale prioriteiten. Organisaties: • Centrum voor Toegepaste Linguïstiek
Onderzoekers: • Martine VERJANS
Maatschappelijke diversiteit in juridische argumentatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Een onderzoek naar de wijze waarop verwijzingen naar maatschappelijke diversiteit worden gebruikt in argumentatieve communicatie in rechtbanken. Op basis van authentieke rechtbankinteractie, transcripties van strafzittingen verzameld tijdens veldonderzoek, wordt onderzocht hoe en in welke situaties het thema maatschappelijke diversiteit door deelnemers aan strafzittingen (magistraten, aanklager, advocaten, verdachte) gehanteerd wordt bij het beoordelen van de strafwaardigheid van de gepleegde feiten. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Jozef Verschueren
NEON: Nederlandse ondertiteling. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project ontwikkelt CNTS een systeem voor automatische ondertiteling op basis van de output van spraakherkenning. Zo'n systeem laat toe om zinnen waar nodig te vereenvoudigen en in te korten zonder dat ze ongrammaticaal worden of veel van hun betekenis verliezen. Als methode wordt een combinatie van regelgebaseerde en statistische technieken gebruikt. Het project verloopt in samenwerking met onder meer de VRT en de NOS en de spraakherkenningsonderzoeksgroep van de K.U. Leuven. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Walter Daelemans
Cerebellaire neurocognitie: een neuropsychologische en neurolinguïstische investigatie van cognitieve disfuncties na cerebellaire letsels bij kinderen en adolescenten. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit FWO-onderzoeksproject, bestaande uit een neurolinguïstiscehn neuropsychologisch onderzoeksluik, werd d.m.v, externe financiering (NVSG-ANAH, SIG, Deloitte Belgium) en bijpassing van het OZR opgesplitst in 2 bursalen. Deze aanvraag betreft een predoctoraal opvangmandaat volgend op mijn bursaal-mandaat om mijn doctoraat af te ronden (geplande verdediging: mei 2009). Aangezien er een (bij de aanvang van het project NIET te voorzien) tekort was aan pediatrische patienten, werd er een grensoverschrijdende samenwerking op punt gesteld met kinderneurologe Dr. Catsman-Berrevoets (Erasmus MC/Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam) die van start ging in februari 2007. Dankzij deze samenwerking heb ik een 30-tal kinderen kunnen includeren waaruit een veelheid aan data en meerwaarde aan analyses zal gepuurd worden. Daarenboven is er een tweede interpratieniveau (akoestische analyses) toegevoegd, waarbij ik de fonetische analysetechnieken heb leren beheersen i.s.m. Prof. dr. Verhoeven (City University of London, Universiteit Antwerpen). Er werd tevens een internationale samenwerking gestart met dr. Visch-Brink (Erasmus Universiteit Rotterdam) en Prof, dr. Howard (University of Newcastle) om de afasietest "Comprehensive Aphasia Test" te vertalen en te normeren omdat de bestaande Nederlandstalige afasietesten onvoldoende sensitief zijn om taalstoornissen bij volwassen patienten met cerebellaire laesies te diagnosticeren. Normering zal plaatsvinden in maart 2008 waarna de klinische bruikbaarheid van de afasietest zal getoetst worden bij patienten met cerebellaire laesies. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Philippe PAQUIER
Speech algorithms for clinical and educational applications (SPACE). Vrije Universiteit Brussel Abstract: In vele toepassingen van spraaksynthese, zoals computerondersteund taalleren of leestraining, is het van belang dat een ogenblikkelijke feedbazck kan gegeven worden en dat de geproduceerde spraak zeer natuurlijk en zeer verstaanbaar klinkt. Hier wordt een hierarchisch ontwerp
voor de spraaksynthesizer voorgesteld en onderzocht, waarbij de spraak wordt samengesteld als een aaneenschakeling van elementen van uiteenlopende duren (diphonen, syllablen, worden, phrases, zinnen, paragrafen). Om correctieve feedback mogelijk te maken, moet het bovendien mogelijk worden bepaalde woorden extra te benadrukken. Daartoe zal onderzoek verricht worden naar geschikte spraak modificatie strategien. Organisaties: • Elektronica en Informatica
Onderzoekers: • WERNER VERHELST
Linguïstische beschrijving van minderheidstalen met behulp van automatische leertechnieken. Universiteit Antwerpen Abstract: Linguïstisch geannotateerde tekstcorpora zijn een belangrijk hulpmiddel bij de taaltechnologische ontsluiting van een taal. Voor commercieel interessante talen, zoals het Engels en het Nederlands, kunnen bestaande geannoteerde corpora gebruikt worden om accurate en robuste taaltechnologische toepassingen te ontwikkelen. Als er geen vooraf geannoteerde corpora beschikbaar zijn, wat het geval is bij minderheidstalen, zijn de traditionele datagebaseerde algoritmen echter onbruikbaar. Dit project onderzoekt de geautomatiseerde linguïstische beschrijving van minderheidstalen op basis van alternatieve classificatietechnieken. Daarbij zal gebruik worden gemaakt van algoritmen die het gebrek aan geannoteerde corpora omzeilen door zelf een eerste classificatie af te leiden. Die classificatie kan gebaseerd zijn op corpora met lopende tekst (techniek: "unsupervised learning") of op bestaande, geannoteerde corpora voor een andere taal (techniek: "kennistransfer"). De methodologie die in dit project wordt voorgesteld, laat toe om het gebruik en de werking van de respectieve classificatietechnieken systematisch te vergelijken en te evalueren. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Guy De Pauw • Walter Daelemans
Wetenschappelijke opdracht in het kader van het onderzoek naar spraak- en taalverwerving bij cochleaire implantaten bij jonge kinderen. Universiteit Antwerpen Abstract: Wetenschappelijke opdracht in het kader van het onderzoek naar spraak- en taalverwerving bij cochleaire implantaten bij jonge kinderen. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Etienne Gillis
Grammatica en prosodie van cognitieve werkwoorden als interactionale uitdrukkingen. Een studie van variatie in het hedendaags gesproken Brits Engels. Universiteit Gent Abstract: Dit project wil het semantisch-pragmatische veld van Engelse cognitieve werkwoorden in eerste en tweede persoon enkelvoud die een pragmatische interactionale functie hebben verworven in kaart brengen. De theoretische doelstelling is een bijdrage te leveren tot beter inzicht in de relatie tussen grammatica, prososdie en alledaagse gesproken interactie. De studie is gebaseerd op corpora van hedendaags gesproken Brits Engels. Organisaties: • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Anne-Marie Vandenbergen • Miriam Taverniers
Frans en Engels als Vreemde taal in de eerste graad van het secundair onderwijs in Vlaanderen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project vergelijkt het onderwijs Frans en Engels in de 1ste graad van het secundair onderwijs in Vlaanderen. Het vetrekpunt vormen de bevindingen en het descriptief-theoretisch kader ontwikkeld in het kader van een gelijkaardig voorgaand onderzoek naar het vreemdetaalonderwijs Frans en Engels in de 3de graad van het secundair onderwijs in Vlaanderen (Housen, Janssens & Pierrard 2001). Drie aspecten van het onderwijsleerproces worden geëvalueerd, voor elk van de twee talen: (1) Onderwijskundige factoren (bv. leerplannen, eindtermen, methodologisch-didactische aanpak); (2) Motivaties en attitudes van leerlingen en leerkrachten; (3) Taalvaardigheden van de leerlingen. Aspecten (2) en (3) worden onderzocht bij het begin en op het einde van de 1ste graad d.m.v. een comparatief, cross-sectioneel veldonderzoek op basis van een willekeurige steekproef van 600 leerlingen. De bedoeling is om op basis van de verworven inzichten aanbevelingen te formuleren voor de optimalisatie van het beleid en de praktijk van het onderwijs Engels en Frans. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • MICHEL PIERRARD
Hybride identiteiten en tweedetaalverwerving in meertalige contexten. Een comparatieve studie van twee- en eentalige adolescenten in de Belgische en Canadese hoofdstedelijke regio's. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit onderzoeksproject is een voortzetting van het door de onderzoeksraad van de VUB gefinanclerde project Taal en identiteit in Brussel. Onderzoek naar de relatie tussen tweedetaalverwerving, motivatie en identiteit by adolescenten in een meertalige context, Het doel is een comparatieve studie van de relatie tussen tweedetaalverwerving en identiteit in de Belgische en Canadese hoofdstedelljke regio's. Recent onderzoek toont aan dat taalleerders die in meertalige en multiculturele contexten wonen hybride identiteitsprofielen (Bakhtin 1981) vertonen. De ontwikkeling van nieuwe instrumenten gebaseerd op comparatieve studies en gemengd kwantitatief-kwalitatief onderzoek is nodig om aan deze nieuwe maatschappelijke realiteit tegemoet te komen. Dit project beantwoordt aan deze noodzaak. De vergelijking van tweedetaalverwerving bij een- en tweetallge adolescenten in de Canadese en Belgische context heeft tot doel (1) te onderzoeken in welke mate adolescenten hybride talige, regionale en nationale identiteiten vertonen via analyse van lnteractionele taaldata op microniveau, (2) een instrument te ontwikkelen dat een grootschalige crosscontextuele analyse van hybride identiteiten toelaat. Dit onderzoek is zeer innoverend m.b.t
onderzoeksmethodologie en het is te verwachten dat het bijdraagt tot belangrijke theoretische wat betreft tweedetaalverwerving in meertalige regio's. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • PIERRE VAN DE CRAEN
Automatische Bijsluiter Optimalisator. Een auteursomgeving voor de correctie en productie van bijsluiterteksten Hogeschool Gent Abstract: Gezien de maatschappelijke en economische relevantie van deze problematiek, willen we in dit project een Automatische Bijsluiter Optimalisator (ABOP) ontwikkelen. Dit is een auteursomgeving (een software-prototype), die de auteur begeleidt en bewaakt zowel bij het genereren van nieuwe bijsluiterteksten als bij het adapteren van reeds bestaande in het kader van de nationale registratie. De doelstelling is om sneller tot een consistentere en leesbaardere bijsluiter te komen. Die ABOP moet de auteur niet alleen leiden in de keuze van allerlei vormelijke aspecten, maar de optimalisator moet hem ook bijstaan op inhoudelijk vlak en voor de drie bovenvermelde knelpunten een oplossing bieden. Zo zal redundantie worden gereduceerd. De vakterminologie wordt zo veel mogelijk vermeden. Informatie, instructies en waarschuwingen worden duidelijk percipieerbaar gemaakt (o.a. in de layout) en formuleringen worden met een vaste inhoud verbonden. Om deze inhoudelijke ondersteuning te kunnen bieden moet er een automatisch tekstbegrip opgebouwd worden. Dit doen we door verregaand gebruik te maken van taaltechnologische tools voor syntactische en semantische analyse. De impact van elk van deze inhoudelijke ingrepen zal gemeten worden aan de hand van een kwaliteitstest naar de leesbaarheid, begrijpelijkheid en bruikbaarheid van de bijsluitertekst. Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Taaltechnologie • Vakgroep Nederlands
Onderzoekers: • Veronique Hoste • Peter Velaerts • Isabelle Delaere
Een evaluatiecorpus voor automatisch samenvatten. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit BOF project willen we een corpus voor het Nederlands aanleggen voor het evalueren en ontwikkelen van automatische samenvatters. Automatisch gegenereerde samenvattingen kunnen helpen met het doorzoeken en aanbieden van grote hoeveelheden informatie. Voor het ontwikkelen van automatische samenvatters is de evaluatiestap zeer belangrijk. Het evaluatiecorpus zal bestaan uit 200 teksten en minimaal vijf verschillende samenvattingen per tekst. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Iris Hendrickx
Tekstreductie bij live ondertiteling met spraakherkenning. Universiteit Antwerpen Abstract: Schrijven met spraakherkenning is een erg waardevolle en snelle methode gebleken om live televisieprogramma's van (intralinguale) ondertitels te voorzien. Toch zorgen de vaak erg hoge spreeksnelheid van het te ondertitelen bronmateriaal en de beperkte leessnelheid van de kijkers ervoor dat er ingekort en aangepast moet worden. Dit onderzoek gaat op zoek naar de ideale reductiegraad voor de ondertiteling van live programma's. Aan de hand van twee opeenvolgende experimenten worden zowel productie als receptie van real-time ondertitels belicht. Organisaties: • Management
Onderzoekers: • Luc Van Waes
Tekstkritische uitgave van de dichtbundel Clair-obscur van Jean Cocteau. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het uitgangspunt van het huidige project is tweeledig. In eerste instantie heeft de kritische uitgave van de Oeuvres poétiques complètes van Jean Cocteau (1999) ons informatie op het vlak van de tekstvarianten opgeleverd die niet in de tekstkritische publicatie zijn opgenomen wegens plaatsgebrek. Aangezien de huidige publicatiepolitiek van de meeste uitgeversconcerns zich concentreert op de zogenaamde "significante varianten", die voornamelijk betrekking hebben op inhoudelijke of thematische aspecten van de poëzie, worden de overige varianten van bijvoorbeeld linguïstische, metrische of visuele aard, achterwege gelaten. Door deze selectie ontstaat ~en onvolledig en vertekend beeld van de poëtische genesis. In de tweede plaats heeft het internationaal colloquium "Editer la poésie", dat we in samenwerking met de ULB in oktober 2003 georganiseerd hebben, de noodzaak aangetoond van een nieuw type tekstkritische uitgave voor poëzie. De aandacht dient niet alleen gericht te worden op alle registers van de dichtkunst waarbij varianten kunnen optreden (fonetische klankmatrijzen, metrum, morfo-syntaxis, spatialisatie, typografische componenten, ...), maar ook op de verschillende "campagnes d'écriture" of schrijffases waarbij recurrente veranderingen optreden die het geheel van deze registers beheren en die bijgevolg belangrijke informatie kunnen opleveren voor de interpretatie van de teksten. Op deze manier is het niet de eindtekst maar de evolutie tussen de verschillende tekstversies onderling die garant staat voor de betekenis. Het doel van dit project is het samenstellen van een volledig nieuw type tekstkritische uitgave voor poëzie. Dit vergt een complementaire en interdisciplinaire aanpak. Allereerst is er het technische luik. Hier staat de aanmaak van een digitale databank centraal. Deze beschrijving verschaft toegang tot alle gedichten in al hun versies: van het eerste klad tot de uiteindelijke drukversie, en maakt een studie van alle registers van de poëtische creatie mogelijk. Het tekstkritische luik biedt vervolgens een inzicht in de complexe evolutie van de poëtische creativiteit. Dit gebeurt via een analyse van het geheel van de informatie die vrijkomt op basis van de studie van de varianten en hun onderlinge interactie. De ontwikkeling van de technische en de tekstkritische aanpak verlopen niet alleen parallel, de synergie die hierbij vrijkomt moet een verruimende rol spelen in de globale uitwerking van het project. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • DAVID GULLENTOPS
Het toetsen van fraseologische kennis in vreemdetaalverwerving. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dankzij het nieuwe onderzoeksthema Taaltoetsontwikkeling voor vreemdetaalverwervingsonderzoek en de geassocieerde 0,1 ZAPfunctie kan de onderzoeksgroep AQUILANG verschillende aspecten van de reeds ontwikkelde expertise in vreemdetaaldidactiek op innoverende manier met elkaar te integreren in betreffend project (" Het toetsen van fraseologische kennis in vreemdetaalverwerving") dat zich richt op de
ontwikkeling van - en het onderzoek naar- toetsen voor het meten van collocationele kennis in een vreemdetaal (Engels en Spaans). Volgens recente inzichten in de vreemdetaaldidactiek is vlot en effectief taalgebruik immers grotendeels afhankelijk van het kunne herkennen en recycleren van meerwoordcombinaties, die in de literatuur vaak "Chunks" genoemd worden. Het project heeft als doelstellingen (a) een meetinstrument (Discriminating Collocations Test) te ontwikkelen om de fraseologische kennis van vreemdetaalleerders in kaart te brengen en in verband te brengen met hun andere vaardigheden in de vreemde taal (bv. de morfologische en syntactische vaardigheden), en (b) een nieuw integratief toetsformaat (Deleted Essentials Test) dat een verbetering vormt op de wijd verspreide CLOZE en c-tests ( zie Eyckmans et al. 2004) te verfijnen en verspreiden. De toetsformaten worden iet enkel ontwikkeld voor beginners maar ook, en vooral voor meer gevorderde niveaus van vreemdetaalontwikkeling. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • June EYCKMANS
Woordenschatverwerving in verwante vreemde talen (EuroComGerm) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Al een heel aantal jaren doen wij (Lutjeharms en Lochtman) onderzoek naar de verwerving van woordenschat (en syntaxis) in een vreemde taal. daar onze eigen gegevens vooral komen uit onderzoek naar de verwerving van verwante talen (Nederlands, Duits, Engels) is Lutjeharms gevraagd mee te werken met het EuroCom-project (zie: http://www.eurocom-frankfurt.de), dat al is uitgewerkt voor de Romaanse talen. Sinds begin 2005 zijn we zeer intensief bezig met de Germaanse talen (een andere groep werkt aan de Slavische talen). voor de vewerving van het Nederlands door Duitstaligen, die ook engeld kennen, is het hoofdstuk eind 2005 en begin 2006 afgewerkt. Sinds januari 2005 is Lutjeharms ook verantwoordelijk voor de uitwerking van "Lautentsprechungen" (overeenkomst bij klanken) in de Germaanse talen. Robert Möller (ULg) werkt daar intussen aan mee (als specialist diachronie). Ook Marie-Reine Blommaert heeft hierbij geholpen (zij kent Deens, Zweeds en Noors) en alle in 7 vermelde partners. Dit zeer omvangrijk geworden hoofdstuk is intussen afgewerkt, rekening houdend met Nederlands, engels, Duits, Deens, Zweeds, Fries, Noors (Bokmal) en Ijslands. In januari 2007 heb ik de (hopelijk) laatste drukproeven verbeterd. Het eerste EuroComGerm-boek had eind 2006 moeten verschijnen, maar heeft wat vertraging opgelopen. Nu de theoretische achtergrond is uitgewerkt, kunnen we cursussen - volgens het principe van de meertaligheidsdidactiek- opstellen. Lutjeharms heeft al een begin gemaakt met Nederlands. Dit oefenmateriaal is begin 2007 - met succes - uitgetest met studenten van de universiteit van Darmstadt. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • MADELINE LUTJEHARMS
Naar een corpusgebaseerde grammatica voor het Noord-Sotho. Universiteit Gent Abstract: In dit project is het de bedoeling om de basis te leggen voor de eerste volledig corpusgebaseerde grammatica van het Noord-Sotho. Na zes weken werk is in principe het theoretisch kader af, is er een toegang tot een beter corpus met betere middelen mogelijk, en werd een aanvang genomen met enkele deelaspecten van de corpusgebaseerde grammatica zelf. Organisaties: • Vakgroep Nederlandse taalkunde
Onderzoekers: • Jacques Van Keymeulen • Gilles-Maurice De Schryver
Islamitische identiteiten in Vlaanderen (1964-heden). Universiteit Antwerpen Abstract: Vanuit een pragmatisch-linguïstisch, cultuurhistorisch en etnografisch perspectief bestudeert dit project publiek toegankelijk en geëliciteerd discours dat geproduceerd wordt door Vlaamse moslims. Dit gebeurt met het oog op de analyse van islamitische politieke zelfbeelden zoals die zich sinds 1964 ontwikkelen binnen islamitische gemeenschappen in Vlaanderen. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Jozef Verschueren • Marie-Claire Foblets • Henk de Smaele
Metaforen en media: het gebruik van metaforen en de constitutie van nieuwsfeiten in de Franse geschreven pers Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit project is de rol te bestuderen die metaforen spelen in de totstandkoming van en de rapportage over nieuwsfeiten in de media. Het project levert zo een bijdrage tot twee onderzoeksdomeinen die binnen de taalkunde in volle ontwikkeling zijn: enerzijds de studie van metaforen, die sinds het werk van Lakoff en Johnson een centrale plaats inneemt in de cognitieve taalkunde, en anderzijds het onderzoek dat binnen de hedendaagse pragmatiek gevoerd wordt naar de wijze waarop nieuwsfeiten tot stand komen en voorgesteld worden in de media. Als specifieke casus hebben wij de artikels gekozen die in de Franse geschreven pers verschenen zijn over de rellen die in oktober-november 2005 plaats hadden in verschillende grote Franse steden. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Walter De Mulder • Stefanie Peeters
Strategieën voor topic-initiatie door patiënten in hun interactie met dokters: Een etnomethodologische en conversatieanalytische benadering van medische gesprekken in een institutionele Poolse context. Universiteit Antwerpen Abstract: Onderzoek naar interactionele strategiën in gesprekken tussen artsen en patiënten is geen vrijblijvende onderneming. Inzicht in de wijze waarop de communicatie verloopt en in de mogelijke communicatieve problemen eigen aan een institutionele medische context, kan rechtstreeks bijdragen tot een optimalisering van de gezondheidszorg. Het voorliggende onderzoeksproject wil daaraan een bijdrage leveren. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Jozef Verschueren • Matylda Weidner
Voltooiing boekproject "Engaging with Language and Ideology: Pragmatic guidelines for Empirical Ideology research" en de ontwikkeling van de grondslagen voor een nieuw theorievormend onderzoek in de taalkundige pragmatiek. Universiteit Antwerpen Abstract: Voltooiing boekproject "Engaging with Language and Ideology: Pragmatic guidelines for Empirical Ideology research" en de ontwikkeling van de grondslagen voor een nieuw theorievormend onderzoek in de taalkundige pragmatiek. Organisaties: • Antwerps Centrum voor Pragmatiek (IPrA Research Center)
Onderzoekers: • Jozef Verschueren
Naar een synthese van kennisgebaseerde en datagebaseerde methodes in de computertaalkunde. Universiteit Antwerpen Abstract: Hybride systemen voor natuurlijke taalverwerking die diepe, op taalkundig inzicht gebaseerde, analyses combineren met de inductieve datagebaseerde methodes kunnen een significante verbetering van de accuraatheid en toepasbaarheid van de computertaalkunde bewerkstelligen. Er zijn evenwel verschillende manieren waarop een dergelijk hybridisering gerealiseerd kan worden. In dit project zal ik vooral kijken naar de cognitiewetenschap als inspiratiebron voor nieuwe hybride aanpakken. Dit werk bouwt voort op eerder werk rond memory-based language processing als cognitief relevant model. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Walter Daelemans
LANQUA : Language Network for Quality Assurance Universiteit Hasselt Abstract: Het contract is een samenwerkingsovereenkomst in het kader van een EU-gesponsord project gecoördineerd door de University of Southampton en waaraan meer dan 60 EU-universiteiten meewerken. CTL werkt mee aan de subgroep "Interculturele verschillen" gecoördineerd door de Portugese universiteit van Faro. Doel is het opstellen van kwaliteitsstandaarden voor de opleidingen van vreemde-taalleraars en deze operationaliseren zodat EU-kwaliteitslabels kunnen toegekend worden. Organisaties: • Centrum voor Toegepaste Linguïstiek • Centrum voor Toegepaste Linguïstiek • Centrum voor Toegepaste Linguïstiek
Onderzoekers: • Willem CLIJSTERS
De dood begrijpen in de utopie: een analyse van de visie, van de ziel en van het hiernamaals in de litaire utopieën van de 17e eeuw. Vrije Universiteit Brussel Abstract: - Het vetrekpunt van het project is de paradox eigen aan het utopisch denken : de utopieën ontwerpen een maatschappij die onveranderlijk is en ahistorisch, dus vrij van de dood ; maar de inwoners van de utopieën moeten wel degelijk sterven. Het onderzoek betreft de manier waarop de utopieën van de 17e eeuw een antwoord geven op deze paradox door het ontwikkelen van bepaalde opvattingen betreffende de dood en het hiernamaals. Deze vraagstelling laat toe de utopieën op een nieuwe manier te classificeren en een aantal belangrijke morele, politieke en literaire implicaties van het utopisch denken te belichten. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Daniel ACKE
Een studie naar de ontologische, epistemologische en morele status van het dier in het discours van het pittoreske, het mooie en het sublieme in de Britse romantiek. Vrije Universiteit Brussel Abstract: 1. Kritische Achtergrond en Probleemstelling Dit project past in de traditie van het ecocriticism. Deze relatief jonge tak van de literatuurkritiek bestudeert de functie en morele positie van de niet-menselijke natuur in de literaire tekst. Terwijl het Amerikaanse ecocriticism zich voornamelijk concentreert op het werk van Henry David Thoreau en Ralph Waldo Emerson (zie bijvoorbeeld Buell en Scheese), legt de Britse richting het zwaartepunt op de natuurpoëzie van William Wordsworth (zie als belangrijkste grondleggers Bate en Kroeber). De Britse ecologische tekstinterpretatie vertoont echter een aantal opmerkelijke lacunes, die dit onderzoek wil opvullen. Al te vaak bestuderen ecocritici de natuur als homogeen geheel en gaan ze voorbij aan de bijzondere positie die het dier inneemt in de romantische ethiek en kunst. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Peter HEYMANS • JOHAN CALLENS
Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_Bench fee i.h.k. van Joint PhD VUBUniversité de la Sorbonne Nouvelle (France)_Catherine Gobert. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het vetrekpunt van het project is de paradox eigen aan het utopisch denken : de utopieën ontwerpen een maatschappij die onveranderlijk is en ahistorisch, dus vrij van de dood ; maar de inwoners van de utopieën moeten wel degelijk sterven. Het onderzoek betreft de manier waarop de utopieën van de 17e eeuw een antwoord geven op deze paradox door het ontwikkelen van bepaalde opvattingen betreffende de dood en het hiernamaals. Deze vraagstelling laat toe de utopieën op een nieuwe manier te classificeren en een aantal belangrijke morele, politieke en literaire implicaties van het utopisch denken te belichten. Organisaties: • Taal- en Letterkunde
Onderzoekers: • Daniel ACKE
Automatische alignatie van vertaaleenheden onder het zinsniveau Hogeschool Gent
Abstract: Het onderwerp van dit doctoraatsonderzoek is het automatisch aligneren van vertaaleenheden onder het zinsniveau. Het onderzoek situeert zich binnen het domein van de (ver)taaltechnologie, en is van direct nut voor de verdere ontwikkeling van bestaande vertaalhulpmiddelen, zoals vertaalgeheugens, terminologie-extractie en automatische vertaling. Organisaties: • Departement Vertaalkunde • Vakgroep Taaltechnologie • Vakgroep Engels
Onderzoekers: • Joost Buysschaert • Lieve Macken
Taal als springplank tot het hoger onderwijs Hogeschool Gent Abstract: - Digitale instapproef taalvaardigheid: alle eerstejaarsstudenten worden online getest op hun taalvaardigheid. - Digitale basiscursus taalvaardigheid in Blackboard: differentieerbaar zelfstudiepakket volgend op de instapproef met theorie en oefeningen. Organisaties: • Departement Lerarenopleiding Ledeganck • Vakgroep Talen en Onderwijs • Vakgroep Pedagogiek en Agogiek
Onderzoekers: • Hanne Vandenbussche • Barber Bossuyt • Bert De Bisschop • Helena Vanhuysse • Liesbet Dutillieux • Sabina Versieck
Computerlinguistiek, taal- en spraaktechnologie. Universiteit Antwerpen Abstract: CLIF is de Vlaamse vereniging van onderzoeksgroepen voor computerlinguistiek, taal- en spraaktechnologie. Het doel van de vereniging is het stimuleren van samenwerking op het gebied van onderzoek en de gezamenlijke ontwikkeling van hulpmiddelen die de capaciteiten van individuele deelnemende groepen te boven gaat. Organisaties: • Centrum voor Computerlinguïstiek en Psycholinguïstiek (CLiPS)
Onderzoekers: • Walter Daelemans