Onderwijs Onderzoekschool Politieke Geschiedenis
2011-2012 Onderzoekschool Politieke Geschiedenis
1
1. Inleiding en samenvatting De Onderzoekschool Politieke Geschiedenis (OPG) biedt in het academisch jaar 2011‐2012 hoogwaardig onderwijs aan promovendi, verzorgd door toonaangevende onderzoekers in Nederland en Vlaanderen. Voor 2012‐2013 wordt ook in een aanbod voor research master studenten voorzien. De OPG hanteert een brede omschrijving van het vakgebied politieke geschiedenis. Het omvat de volgende onderzoeks‐ en leerstoelgebieden: politieke geschiedenis van de vroegmoderne, moderne en eigen tijd, algemene geschiedenis, vaderlandse of Nederlandse geschiedenis, Europese studies, geschiedenis van internationale betrekkingen en organisaties, koloniale geschiedenis, militaire geschiedenis. De in 2011 opgerichte OPG is de opvolger van de samenwerkingsverbanden Ponteg en het Netwerk Politieke Geschiedenis (2006‐2011). De OPG wil de kwaliteit van het onderzoek en de samenwerking op het vakgebied in Nederland en Vlaanderen bevorderen. Naast het verzorgen van onderwijs onderhoudt de OPG daartoe een nationaal en internationaal netwerk . Het algemeen bestuur van de OPG bestaat uit gezaghebbende wetenschappers van de diverse Nederlandse universiteiten en onderzoeksinstellingen. De OPG heeft een promovendiraad en biedt promovendi ruimte voor actieve betrokkenheid; de promovendi zijn vertegenwoordigd in het algemeen bestuur. Het bureau van de OPG is gehuisvest bij het KNAW Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis (Huygens ING) in Den Haag. In de eerste jaargang van de OPG omvat het opleidingsaanbod voor de promovendi de volgende onderdelen: A. Drie studiedagen waarin verschillende perspectieven op de vraag ‘wat is politiek en politieke geschiedenis’ centraal staan. Deze grondige kennismaking met het vakgebied is met name bedoeld voor de eerstejaars promovendi. B. Vier onderzoekseminars over specifieke thema’s waarin het work in progress van de promovendi centraal staat. Deze seminars zijn met name voor de tweede en derdejaars bedoeld. C. Een mede door (ver gevorderde) promovendi zelf te organiseren symposium voor alle promovendi. Voor het academisch jaar 2012‐2013 wordt een onderwijsaanbod voor de research masters ontwikkeld in de vorm van een meerdaagse winterschool.
2. Het onderwijsaanbod Het onderwijsaanbod van de OPG bestaat uit studiedagen waar zowel inhoudelijke verdieping als wetenschappelijke vaardigheden op het programma staan. Als deelnemer in de OPG krijgen promovendi bovendien de kans te participeren in een (inter)nationaal netwerk. Zo biedt de OPG promovendi een inspirerende werkomgeving die hen ondersteunt in hun ontwikkeling tot onafhankelijke onderzoekers die kunnen functioneren in een (inter)nationale academische gemeenschap. Onderzoekschool Politieke Geschiedenis
2
A. Verdiepende kennismaking met het vakgebied Drie studiedagen voor eerstejaars promovendi. Promovendi uit andere jaren zijn nadrukkelijk uitgenodigd deel te nemen aan deze bijeenkomsten. In het najaar van 2011 worden drie bijeenkomsten georganiseerd. De eerste studiedag en het ochtendprogramma van de twee de en derde studiedag vormen een lintcursus, waarin in totaal 8 keer de vraag ‘wat is politiek en politieke geschiedenis?’ of politiek als essentially contested concept aan de orde komt, telkens vanuit een ander perspectief. Bijvoorbeeld: politiek opgevat als werking van de statelijke instituties; politiek als communicatievorm; politiek als maatschappelijke ordening vanuit ideologie; politiek als bestuur; politiek opgevat vanuit politieke theorie, ideeën en concepten; popular politics/politiek buiten de institutionele kaders; politieke bewegingen, de strijd om politieke erkenning; politiek bezien als genderprobleem; politiek als alle soorten machtsverhoudingen, ook in de persoonlijke sfeer; het eigen karakter van de vroegmoderne politieke sfeer. Die perspectieven of zienswijzen illustreren de verschillende benaderingen van het vak, zoals die alleen al binnen Nederland en Vlaanderen bestaan en die vertegenwoordigd worden door toonaangevende sprekers van verschillende universiteiten, het NIOD en het Huygens ING. In elke bijeenkomst worden twee of drie perspectieven kort gepresenteerd. Daarbij is aandacht voor de nationale en internationale ontwikkelingen. Op deze wijze biedt de cursus een staalkaart van de wetenschappelijke beoefening van de politieke geschiedenis en zijn de promovendi die het onderwijs volgen op de hoogte van de state of the art‐discussies. Na het ochtendprogramma is er een gezamenlijke lunch met ruimte voor informele gedachtenuitwisseling , nadere kennismaking en netwerken. In het tweede deel van de tweede en derde bijeenkomst staat een thema of een oefening centraal en draagt de bijeenkomst het karakter van een workshop waar een actieve inbreng van de promovendi wordt verwacht. Hier is aandacht voor onderzoeksstrategieën en voor de bronnen van politiek‐historisch onderzoek, in het bijzonder de mogelijkheden, uitdagingen en problemen van de nieuwe grote digitale bronnencorpora. Ter voorbereiding van de bijeenkomsten wordt vooraf aan de bijeenkomsten relevante literatuur verspreid die de promovendi bestuderen. Ter afsluiting is er een gezamenlijke borrel. De eerste en tweedejaars promovendi nemen jaarlijks deel aan minimaal vier bijeenkomsten: de drie speciaal voor hen georganiseerde studiedagen en ten minste een van de thematische onderzoeksseminars of het symposium. De volgende bijeenkomsten vinden plaats in 2011‐2012: 1. Vrijdag 7 oktober 2011 (Utrecht 11.00 – 17.00 uur) [datum onder voorbehoud] Organisatie: Universiteit Utrecht / prof. Dr. Ido de Haan Het programma begint om 11.00 met een algemene introductie van de OPG en een kennismaking waarin de promovendi zichzelf kort voorstellen en hun onderzoek introduceren. Tussen 12.00 uur – 17.00 uur zijn er drie inhoudelijke presentaties waarin verschillende benaderingen van politieke geschiedenis (institutionele geschiedenis versus politieke culturele geschiedenis) aan bod komen. Na afloop is er ruimte voor discussie. Onderzoekschool Politieke Geschiedenis
3
2. Maandag 14 november 2011 (Den Haag Huygens ING, 11.00 – 17.00 uur) Organisatie: Huygens ING / prof. Dr. Ida Nijenhuis, Universiteit van Antwerpen / dr. Marnix Beijen, Universiteit van Amsterdam / prof. Dr. James Kennedy In de ochtend worden drie presentaties verzorgd in de reeks ‘wat is politiek en politieke geschiedenis?’. De middag is gewijd aan bronnen van politiek‐historisch onderzoek, in het bijzonder de mogelijkheden, uitdagingen en problemen van de nieuwe grote digitale bronnencorpora. Er wordt gediscussieerd over de vraag of daarvoor een nieuwe onderzoeksstrategie nodig is? 3. Maandag 12 of 19 december 2011 (Groningen, 11.00 – 17.00 uur ) Organisatie: Universiteit Groningen / prof. Dr. Dirk Jan Wolffram In de ochtend worden drie presentaties verzorgd in de reeks ‘wat is politiek en politieke geschiedenis?’. Hierbij is specifiek aandacht voor de internationale betrekkingen en gender en politieke geschiedenis. Het tweede gedeelte is gewijd aan onderzoeksstrategieën: van historiografisch debat via vraagstelling tot een effectieve onderzoeksstrategie. Promovendi buigen zich over het probleem welke vraag binnen hun onderzoek het meeste problemen oplevert. Ze zoeken daarna samen met andere promovendi en ervaren onderzoekers naar de beste strategie om hun probleem op te lossen. B. Thematische onderzoekseminars Vier onderzoekseminars, bedoeld voor tweede en derdejaars; eerste jaars zijn ook welkom. Er worden vier seminars georganiseerd door historici verbonden aan verschillende universiteiten. Elk seminar heeft een eigen thema en begint met een algemene lezing over het onderwerp. Daarna presenteren de promovendi hun eigen onderzoek. De tweede en derde jaars promovendi krijgen eenmalig de kans een paper te presenteren in een onderzoekseminar. Hiertoe schrijven ze een paper van minimaal 1000, maximaal 5000 woorden. Hun voordracht wordt becommentarieerd door deskundige externe referenten. In 2011‐2012 vinden de volgende seminars plaats: 1. Maandag 6 februari 2012 (Nijmegen 13.00 – 17.00 uur) Organisatie: Universiteit Nijmegen / prof. Dr. Remieg Aerts Thema: Religie en/in politieke geschiedenis 2. Maandag 12 maart 2012 (Leiden 13.00 – 17.00 uur) Organisatie: Universiteit Leiden / prof. Dr. Henk te Velde Thema: Politieke bewegingen 3. Maandag 16 april 2012 (Amsterdam 13.00 – 17.00 uur) Organisatie: Universiteit van Amsterdam / prof. Dr. James Kennedy, NIOD/ dr. Peter Romijn Thema: Verzet en geweld 4. Maandag 21 mei 2012 [onder voorbehoud] Organisatie: Universiteit Maastricht / dr. Nico Randeraad Thema: Stand van de nationale geschiedenis Onderzoekschool Politieke Geschiedenis
4
C. Symposium Georganiseerd door vergevorderde promovendi; alle promovendi zijn welkom Elk academisch jaar krijgen enkele vergevorderde promovendi de gelegenheid samen een symposium te organiseren over een onderwerp dat met hun proefschrift is verbonden. Zij dienen hiervoor een voorstel in bij de coördinator van de OPG, dr. Margit van der Steen. Het dagelijks bestuur beslist welk plan uitgevoerd kan worden. Om internationale netwerkvorming te stimuleren is bij voorkeur een van de sprekers en/of organisatoren niet uit Nederland afkomstig.
D. Kalender 2011-2012 Zie voor updates de website www.onderzoekschoolpolitiekegeschiedenis.nl Tijdstip Activiteit en locatie Studiedag een: 7 oktober Inleiding / Kennismaking / Verschillende benaderingen: 11.00 – 17.00 uur Institutionele geschiedenis versus politieke culturele Utrecht [datum onder voorbehoud] Geschiedenis Studiedag twee: 14 november Drie presentaties: ‘wat is politiek en politieke geschiedenis’ / 11.00 – 17.00 uur Werkcollege: bronnen, in het bijzonder de mogelijkheden, Den Haag uitdagingen en problemen van de nieuwe grote digitale bronnencorpora. Studiedag drie: 12 of 19 december Drie presentaties in de reeks ‘wat is politiek en politieke 11.00 ‐ 17.00 uur geschiedenis?’ met aandacht voor internationale betrekkingen Groningen en gendergeschiedenis / Werkcollege: onderzoeksstrategieën. 6 februari Onderzoekseminar Religie in/en politieke geschiedenis 13.00 ‐ 17.00 uur Nijmegen Onderzoekseminar Politieke bewegingen 12 maart 13.00 ‐ 17.00 uur Leiden Onderzoekseminar Verzet en geweld 16 april 13.00 ‐ 17.00 uur Amsterdam 21 mei Onderzoekseminar Stand van de nationale geschiedenis 13.00 ‐ 17.00 uur [datum en thema onder voorbehoud] 18 juni Symposium 13.00 ‐ 17.00 uur
Onderzoekschool Politieke Geschiedenis
5
4.Informatie en organisatie Informatie over de OPG: www.onderzoekschoolpolitiekegeschiedenis.nl Directeur: prof. Dr. Remieg Aerts:
[email protected] Coördinator: dr. Margit van der Steen:
[email protected] Bureaumedewerker: Renske Siemens, MA:
[email protected] Voorzitters promovendiraad: Charlotte Brand MA en Ronald Kroeze MA Leden algemeen bestuur: Prof. Dr. Remieg Aerts (Universiteit Nijmegen) Charlotte Brand, MA (Universiteit Nijmegen) / Ronald Kroeze, MA (Vrije Universiteit Amsterdam) (promovendi) Prof. Dr. Ido de Haan (voorzitter)(Universiteit Utrecht) Prof. Dr. George Harinck (Vrije Universiteit) Prof. Dr. James Kennedy (Universiteit Amsterdam) Prof. Dr. Ida Nijenhuis (KNAW Huygens ING) Prof. Dr. Henk te Velde (Universiteit Leiden) Prof. Dr. Dirk Jan Wolffram (Universiteit Groningen) Adres Bureau OPG: Huygens ING Prins Willem‐Alexanderhof 5 2595 BE Den Haag Postbus 90754 2509 LT Den Haag T 070‐3156438
Onderzoekschool Politieke Geschiedenis
6
Aanmelding Onderzoekschool Politieke Geschiedenis Promovendi Promovendi die zich willen aanmelden voor de OPG, worden verzocht een e‐mail te sturen naar Renske Siemens (
[email protected]) met vermelding van onderstaande gegeven. Deze informatie wordt gebruikt voor de verwerking van de aanmelding en de website van de onderzoekschool. Naam promovendus: E‐mailadres: Telefoonnummers: Adres werk : Adres privé: Titel onderzoek: Korte omschrijving onderzoek (max 250 woorden) : Promotor (en ev. co‐promotor): Aanvang onderzoek: Verwachte einddatum onderzoek : Foto (facultatief): Research master studenten Research masters die op de hoogte willen blijven van de nieuwste ontwikkelingen, kunnen hun gegevens doorgeven aan Renske Siemens. Naam research master: E‐mailadres: Universiteit: Onderzoekschool Politieke Geschiedenis
7
