Onderwerpen voor de masterproef Lijst per onderzoekscentrum

Onderwerpen voor de masterproef 2014-2015 Lijst per onderzoekscentrum

Centrum voor Ethiek, Sociale en Politieke Filosofie Prof. dr. L. Anckaert Onderwerpen: - Een onderwerp in verband met joodse wijsbegeerte - Een onderwerp in verband met biomedische ethiek

Prof. dr. A. Braeckman Specialisatie: Hedendaagse politieke filosofie (Tocqueville, Lefort, Gauchet, Foucault), Duitse idealisme (Schelling, romantiek), sociale theorie (Weber, Luhmann) Huidig onderzoek: politieke en democratische representatie; staat en gouvernementaliteit Concrete onderwerpen: - politieke en democratische representatie (Pitkin, Urbinati, Saward, etc.) - het begrip van het politieke: de symbolische institutie van de samenleving (Schmitt, Lefort, Mouffe, etc.) - democratie (Tocqueville, Gauchet, etc.) - mensenrechten en democratie (Arendt, Lefort, Gauchet) - representatie en constituerende macht (Castoriadis, Lefort, Kalyvas, etc.) - staat en gouvernementaliteit (Foucault)

Prof. dr. H. De Schutter Specialisatie: politieke filosofie en taalfilosofie Huidig onderzoek: taalpolitiek, federalisme en migratie Concrete onderwerpen: Politieke filosofie: - thematische onderwerpen uit de hedendaagse normatieve politieke filosofie waarover de student een eigen normatieve positie ontwikkelt. Voorbeelden: (waarom) is federalisme verkieslijk boven unitarisme of onafhankelijkheid van de deelstaten?; een morele onderbouwing van taalrechten; een morele afweging van de uitbreiding van de EU; de legitimiteit van integratievereisten voor immigranten; wat is een rechtvaardig immigratiebeleid?; vereist rechtvaardigheid dat we aan gevestigde nationale minderheden meer taalrechten toekennen dan aan migrantengroepen? - thema’s uit de politieke filosofie van l’abbé Grégoire, Herder, Humboldt, Mazzini, Mill, Taylor, Kymlicka, Rawls, Tamir, Benhabib, Miller, Carens. Ook mogelijk: de receptie van Herder door hedendaagse nationalisten; Tocqueville over federalisme; Gramsci over taalpolitiek; de relevantie van The Federalist Papers voor federalisme in multinationale staten; het radicale voorstel van niet-territoriale autoriteit door de Oostenrijkse marxisten Karl Renner en Otto Bauer. Taalfilosofie: - thema’s uit de taalfilosofie van Hobbes, Locke, Condillac, Grégoire, Herder, Gadamer, Taylor - Voorbeelden van onderwerpen: de taalfilosofische positie van Dante in De Vulgari Eloquentia; de taalfilosofie van Machiavelli; taalfilosofie en taalideologie in/van de Franse Revolutie; Mauthner: Muttersprache und Vaterland; het linguïstische postkolonialisme van E. Glissant (bv. analyse van het recht op opaciteit); Derrida: Le monolinguïsme de l’autre

Dr. T. Decreus Specialisatie: politieke filosofie

Onderwerpen voor de masterproef 2014-2015 – lijst per onderzoekscentrum

Huidig onderzoek: (post-)marxisme, democratietheorie, politieke representatie Concrete onderwerpen: - Verscheidene thema's uit het werk van Chantal Mouffe, Ernesto Laclau, Slayoj Zizek, Claude Lefort Giorgio Agamben en Antonio Gramsci. Auteurs die met voornoemde auteurs in discussie treden komen ook in aanmerking. - Discussie omtrent politieke representatie en de relatie tussen democratie en representatie. In het bijzonder auteurs als Hannah Pitkin, Frank Ankersmit, Nadia Urbinati en Michael Saward - Relatie tussen markt en democratie (Hayek, Friedman, Marx, Polanyi, ...)

Prof. dr. R. Geenens Specialisatie: continentale politieke filosofie (hedendaagse en geschiedenis van), rechtsfilosofie Huidig onderzoek: Lefort, soevereiniteit en representatie in de postnationale constellatie, soevereiniteit en representatie in het klassieke Franse liberalisme Concrete onderwerpen: - soevereiniteit en representatie in supranationale structuren - soevereiniteit en representatie in de “revolutionaire” periode (1789-1848), bijv. Sieyès, Constant, Guizot - Lefort en leerlingen (Manent, Gauchet, Rosanvallon) over totalitarisme, mensenrechten, individualisering, conflict, representatie - thema’s uit het Franse liberalisme (Montesquieu, Constant, Tocqueville, Aron) - thema’s uit het werk van Habermas, bijv.: Habermas’ antropologie (Erkenntnis und Interesse), constitutioneel patriottisme, erkenning (versus Taylor, Honneth, Fraser) - problemen uit de hedendaagse politieke filosofie, bijv. betekenis van politieke gelijkheid, depolitisering, agonisme, directe versus indirecte democratie - modern natuurrecht (Grotius, Pufendorf, Locke, …) - esthetica van dans (Nelson Goodman, Graham McFee, Francis Sparshott, …)

Prof. dr. T. Heysse Specialisatie: argumentatietheorie, epistemologie, meta-ethiek, sociale en politieke filosofie Huidig onderzoek: deliberatieve democratie, verhouding macht/kennis in hedendaagse politieke filosofie, geschiedenis en waarden, realisme in de politieke filosofie Concrete onderwerpen: - consensus, conflict en macht in de politieke gemeenschap - waarheid en politiek, waarheid in de ethiek - ideaal versus realiteit in de politieke filosofie - macht, geweld, dwang - conservatisme - representatie - opvattingen over geschiedenis en ethiek, opvattingen over geschiedenis en democratie - geschiedenisfilosofie in de ‘analytische’ wijsbegeerte - collectiviteit en groepen in de ‘analytische’ wijsbegeerte (Searle, Bratman, Tuomela, Gilbert) thema’s in het werk van Habermas, Rawls, Bernard Williams, Crispin Wright, John Skorupski, John McDowell, David Wiggins, Claude Lefort, Donald Davidson, Simon Blackburn, Thomas Nagel, Nelson Goodman, Robert Brandom, Michael Dummett, Charles Taylor

Dr. M. Lievens Specialisatie: (continentale) politieke filosofie Huidig onderzoek: democratische representatie, depolitisering en postpolitiek, post-fundationalisme in de politieke filosofie, democratie en de markt, commons, de staat. Concrete onderwerpen: Thema's uit het werk van o.a. Carl Schmitt, Karl Marx, Antonio Gramsci, Ernesto Laclau & Chantal Mouffe, Jacques Rancière, Antonio Negri, Claude Lefort, Etienne Balibar; en meer in het bijzonder: het begrip van het politieke, de

2


rol van conflict in de democratie, radicale democratie, soevereiniteit en constituerende macht, depolitisering, de relatie tussen democratie en de markt, geld en soevereiniteit, de politiek van klimaatverandering, commons, de staat

Prof. dr. B. Pattyn Specialisatie: Ethiek Huidig onderzoek: interdisciplinaire analyse van moraal als sociaal gegeven; het interindividueel karakter van inzichten, regels, woorden en interactiepatronen; De relatie tussen media en mentaliteit Concrete onderwerpen: - Journalistieke integriteit - De ethische discussie over migratie - De ethische discussie over regularisering - Waaraan beantwoordt een publieke opinie? - Persoonsidentiteit vanuit de lectuur van Erving Goffman - De relevantie van sociale rituelen (Erving Goffman) - Ludwick Fleck over denkstijlen en het collectief karakter van wetenschapsbeoefening - Jonathan Haidt’s psychologie van het morele - Overzicht van de Jeremiaden over de fragmentatie van wetenschappelijke kennis - De relevantie van Francis Herbert Bradley’s ‘My Station and its Duties’. - De moderne haalbaarheid van Durkheims moraal - Over de aard en de remedies ten aanzien van overregulering

Prof. dr. B. Raymaekers Specialisatie: Kant, ethiek, rechtsfilosofie, politieke filosofie Concrete onderwerpen: 1. I. Kant: - ‘sensus communis’ (evtl. In vergelijking met H. Arendt of J.F. Lyotard) - teleologie - het filosofie-concept in de inleidingen tot de Kritik der Urteilskraft - het ‘oorspronkelijk verdrag’ in politieke filosofie en rechtsfilosofie - de relatie ethiek, politiek en recht - de notie autonomie (doorwerking in hedendaagse interpretaties O’Neill, Korsgaard, …) - liberale en/of republikeinse staatsopvatting - de vroegste receptie van Kant in het Nederlandse taalgebied - neo-kantianisme 2.

Rechtsfilosofie, politieke filosofie - rol van het natuurrecht binnen de actuele rechtsfilosofie (o.m. J. Finnis) - discussie natuurrecht-rechtspositivisme (R. Dworkin, N. MacCormick, H. Kelsen…) - het sociale contract en de kritiek erop - politieke denken tijdens het interbellum - soevereiniteit (N. Walker) - auteurs: H. Arendt, Carl Schmitt (het einde van het politieke, kritiek op het liberalisme), L. Strauss, M. Gauchet, R. Dworkin, G. Radbruch, M. Nussbaum, …

3.

Geschiedenis van het HIW (invloed van neo-thomsime)

Prof. dr. S. Rummens Specialisatie: fundamentele ethiek, metaethiek, politieke en sociale filosofie Huidig onderzoek: Wittgenstein en ethiek, moreel relativisme, democratietheorie, compatibilisme/incompatibilisme debat, Habermas Concretere onderwerpen:: - Wittgenstein en ethiek - filosofie als (Wittgensteiniaanse) therapie

3


-

discoursethiek transcendentale funderingen in de hedendaagse ethiek morele onenigheid moreel relativisme fact/value dichotomie vrije wil en determinisme representatie en deliberatie populisme en democratie democratisch tekort in de EU/in België federale structuur van de EU/van België politiek extremisme religie in de publieke sfeer mondiale democratie

Dr. A. Topolski Specialisatie: Hedendaagse continentale sociale, ethische en politieke filosofie, Arendt, Levinas, Derrida, Nancy, Balibar, Asad, joodse denken, vredeshandhaving/militaire ethiek, politieke retoriek, communicatie/media, godsdienst, feminisme/intersectionality, vrijheid, democratie, mensen recht, politics of belonging, global justice, racisme, antisemititism, islamophobia, multiculturalism, Huidig onderzoek: de retoriek van het 'joods-christendom' in de hedendaags Europese identiteitscrisis, islamofobie, antisemitisme, Levinas, Arendt, racisme, geschiedenis van Europa, political-theology, multiculturalism Concrete onderwerpen: - Levinas, Buber, Derrida, Arendt, Nancy, Hart en Negri etc - Feminism/gender - multiculturalism - joodse gedacht - democratie – radical en/of anarchism - racism, inclusie/exclusie - Europese politiek - Chomsky – media manipulation - democratisch tekort in de EU - political-theology - politiek extremisme - religie in de publieke sfeer - global justice

Prof. dr. A. Vandevelde Specialisatie: Toegepaste ethiek, economische ethiek, filosofie van de sociale (en economische) wetenschappen, sociale en politieke filosofie Huidig onderzoek: het liberalisme-communautarisme-debat, economische en menselijke rationaliteit, filosofie van de sociale zekerheid, filosofie van het geld, filosofie van de sociale wetenschappen Concrete onderwerpen: - Thema's uit het werk van Rousseau, Smith, Hume, Hobbes, Locke, Ch. Taylor, M. Walzer, M. Sandel, J. Rawls, A. Sen - Universalisme en particularisme in ethiek en politieke filosofie (o.a. Sheila Benhabib, Walzer e.a.) - Wat is de betekenis en de reikwijdte van de zogenaamde neutraliteit van de overheid? - Brian Barry's theorie van de rechtvaardigheid - Rechtvaardigheid tussen leeftijdsgroepen - De politiek van de gegarandeerde aanwezigheid: positieve discriminatie van vrouwen en minderheden - Zijn we eigenaar van ons lichaam? Zie Ann Phillips… - Het egalitarisme van Ronald Dworkin - Vrijheid van goederenverkeer – vrijheid van mensen. Over het recht op vrije migratie - Theorieën van uitbuiting en uitsluiting - Sociale rechtvaardigheid in de Europese Unie

4


Prof. dr. L. Van Liedekerke Specialisatie: bedrijfsethiek, Economische ethiek, Geschiedenis van het economisch denken. Huidig onderzoek: financiële ethiek, politieke implicaties van CSR, bedrijfsethische thema’s Concrete onderwerpen: - Maatschappelijk verantwoord investeren - Institutionele verantwoordelijkheid van ondernemingen - De economische filosofie van David Hume

Prof. dr. P. Van Tongeren Specialisatie: Nietzsche, hermeneutische ethiek, geschiedenis van de ethiek, deugdethiek Huidig onderzoek: zie 'specialisaties' Concrete onderwerpen: thema's op het gebied van genoemde specialisaties. Nader overleg gewenst; bij wijze van voorbeeld, enkele suggesties: - hybris (en anagkè) bij Nietzsche - Nietzsche en Kierkegaard over 'het ogenblik' - analyse van Nietzsches NL KSA 8, 9[1] en E. Dührings 'Der Werth des Lebens' - Nietzsche's 'wir' - Menno ter Braaks interpretatie van Nietzsche - Nietzsche en Augustinus (toe te spitsen) - Gadamer (ivm themas van de ethiek) - P. Ricoeur (ivm ethiek) - (een deel van) de geschiedenis van een bepaalde deugd - de theologale deugd van de caritas en de hedendaagse zorgethiek

Centrum voor Logica en Analytische Wijsbegeerte Dr. P. Adriaens Specialisatie: geschiedenis en filosofie van de psychiatrie; geschiedenis en filosofie van de seksuologie; filosofische antropologie. Huidig onderzoek: filosofie en de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (bijvoorbeeld: de definitie van geestesziekte in DSM, de plaats van de parafilieën of perversies in DSM,…); filosofische problemen in de seksuologie (bijvoorbeeld de vraag of seksuele voorkeuren natuurlijke soorten zijn, de filosofische veronderstellingen achter evolutionaire verklaringen van homoseksualiteit, wat is een perversie,…); sociaal constructionisme in de psychiatrie en de seksuologie; filosofische problemen in het onderzoek naar schizofrenie (bijvoorbeeld: schizofrenie en subjectiviteit, schizofrenie als natuurlijke soort,...); cultuur-gebonden syndromen; het gebruik van beeldmateriaal in de geschiedenis van de psychiatrie. Concrete onderwerpen: - Zijn geestesziekten natuurlijke soorten of sociale constructies (Ian Hacking, Peter Zachar, Rachel Coopoer,...)? - Foucault over homoseksualiteit - Analyse van het concept ‘geestesziekte’ (DSM-5; Jerome Wakefield; Derek Bolton;...) - Is rouw een geestesziekte? - Wat is een perversie? - Filosofische geschiedenis van homofobie - Cultuurgebonden syndromen (culture bound syndromes) - Natuurlijke soorten, menselijke soorten, interactieve soorten,...

Dr. F. Broncano-Berrocal Areas of specialization: Epistemology and the Philosophy of Luck Concrete research projects: - the analysis of knowledge 5


- the analysis of the notions of luck, risk and control - epistemic luck - modal theories of knowledge (safety/sensitivity) - virtue epistemology - externalist theories of knowledge and justification - the Gettier Problem - the role of thought experiments in epistemology - lying and deception

Prof. dr. F. Buekens Specialisatie: taalfilosofie (breed genomen), filosofie van de geest Huidig onderzoek: normen voor beweringen, implicaturen (Grice), Searle’s theorie over institutionele feiten en toepassingen, argumentatiestrategieën in evolutionaire psychologie Concrete onderwerpen:  Taalfilosofie (eng genomen) - Grice’s theorie over implicaturen - Het fenomeen van ‘fautloos meningsverschil’ en smaakoordelen. Expressivitische theorieën over smaakoordelen. - Pinker over implicaturen en hun sociale psychologie - Waarheidstheorieën - Normativiteit en waarheid.  Handelingsfilosofie en filosofie van de geest, epistemologie - Accuraatheid: accurate vs. ware overtuigingen. - Inzicht en illusies van inzicht: Dennett over de Intentional Stance  Searle’s theorie over institutionele feiten - Searles theorie van institutionele feiten - Institutionele feiten en hun evolutionaire voorgeschiedenis - Institutionele feiten: ontologie en epistemologie  Geschiedenis van de filosofie - Alle taalfilosofen (met mogelijkheid tot vergelijking tussen ‘continentale’ en ‘analytische’ aanpak)  Varia - Sociologie van de filosofie. Geschiedenis van het postmoderne denken - Inzicht en illusie: filosofie van de geest en empirische psychologie van ‘begrip’ en ‘begrijpen’ - Evolutionaire psychologie en normatieve epistemologie

Prof. dr. S. Cuypers Specialisatie - Wijsgerige psychologie (philosophy of mind) - Kenleer (epistemology) - Wijsgerige pedagogiek (philosophy of education and teaching) Thema’s waarover u thans onderzoek verricht: - probleem van morele verantwoordelijkheid - het probleem van de persoonsidentiteit - Richard Peters and Paul Hirst over opvoeding en onderwijs Concrete onderwerpen waarover u een verhandeling zou willen begeleiden: De Masterproef wordt begeleid binnen het kader van de analytische wijsbegeerte - thema’s uit de geest-lichaam theorieën van Donald Davidson, Jaegwon Kim - thema’s uit de theorieën over de persoonsidentiteit van Sydney Shoemaker, Derek Parfit, Eric Olson, Paul Snowdon - thema’s uit theorieën over morele verantwoordelijkheid van John Martin Fischer, Ishtiyaque Haji, Michael J. Zimmerman - thema’s uit de kenleer van Bertrand Russell, het logisch positivisme, Laurence BonJour - thema’s uit de filosofie van de opvoeding en het onderwijs van Richard Peters, Paul Hirst, Wolfgang Brezinka

6


Prof. dr. A. De Block Specialisatie: filosofie van de cognitieve wetenschappen, filosofie van de biologie, filosofie van de seksualiteit, filosofie van de geneeskunde. Filosofie van de sport Huidig onderzoek: psychologisch onderzoek naar vooroordelen, culturele evolutie, indeling van psychische stoornissen, homoseksualiteit/homofobie, ‘menselijke natuur’ Concrete onderwerpen: - Conceptuele grondslagen van evolutiebiologie en culturele evolutie. - Wijsgerige kritieken van evolutiepsychologie - Dawkins en filosofie van de biologie (vooruitgang in de evolutie, memetica, …) - Intelligentie/emoties bij planten/dieren - Scruton/Nagel of Soble over ‘perversie’ - Sociaal-constructivisme over homoseksualiteit/psychische stoornissen - Stigmatisering en ‘labeling’ in de psychiatrie/geneeskunde - Wat is ‘de menselijke natuur’? - Filosofie van de sport (doping, filosofische reflecties over topsport, sportiviteit, de esthetica van sport)

Dr. L. Demey Specialisatie: filosofische logica, formele epistemologie en taalfilosofie, filosofie van de wiskunde, geschiedenis van de logica. Huidig onderzoek: logische geometrie, epistemische logica, logica als knooppunt van verschillende disciplines (bvb. filosofie, psychologie, taalkunde, informatica, economie). Concrete onderwerpen: - het gebruik van Aristotelische diagrammen in hedendaagse logica’s (modale logica, epidemische logica, etc.) - de relatie tussen Aristotelische en andere soorten van diagrammen in de logica - gegradeerde Aristotelische relaties en diagrammen (probabilistisch, fuzzy, absoluut-Booleaans) - conceptuele decoraties van Aristotelische diagrammen - abstracte en visuele schoonheid in de wiskunde - historische studie van Aristotelische diagrammen bij/in een specifiek auteur/tijdsperiode/deeldiscipline (bvb. Johannes Buridanus, katholieke logici in de jaren ’50 van de 20e eeuw, deontische logica) - het probleem van logische alwetendheid - epistemische logica en kanstheorie - dynamische epistemische logica De meeste van deze onderwerpen kunnen in een meer technische (logische, wiskundige) richting of in een meer filosofische (conceptuele, historische) richting gestuurd worden, in functie van de interesses, ambities en vooropleiding van de student. Studenten kunnen ook eigen onderwerpen voorstellen; we zullen dan samen de haalbaarheid van het voorstel bespreken. Deze mogelijkheid is in het bijzonder interessant voor studenten die — bvb. via het major/minorsysteem in de bachelor — reeds een uitgebreide ervaring in andere discipline dan de filosofie (bvb. psychologie, taalkunde) opgebouwd hebben, en in hun masterscriptie graag de brug zouden slaan tussen de filosofische logica en die andere discipline

Dr. M. Eronen Areas of specialization: philosophy of science, philosophy of mind, philosophy of psychology, philosophy of neuroscience Areas of current research: nature of psychological properties, methodology of psychology, levels of organization, mental causation, interventionist theory of causation, robustness, phenomenal consciousness, mechanistic and reductive explanation Concrete research projects: - Explaining the brain: Ruthless reductionism or pluralism? - What counts as scientific evidence for mind-brain identities?

7


-

New (empirical) approaches to mental causation The possibility of mechanistic explanation of psychological phenomena Problems of psychological measurement

Dr. H. Ghijsen Specialisatie: epistemologie, filosofie van perceptie Huidig onderzoek: de rol van bewuste ervaring in perceptuele rechtvaardiging Concrete onderwerpen: - Theorieën van perceptuele rechtvaardiging, zoals ‘dogmatism’, ‘evidentialism’, epistemologisch disjunctivisme en verschillende versies van betrouwbaarheidstheorieën. - Onbewuste waarneming en perceptuele rechtvaardiging. - Epistemische consequenties van cognitieve penetratie van perceptuele ervaring. - Het Sellarsiaans dilemma voor experientialisme. - Perceptuele rechtvaardiging vs. inferentiële rechtvaardiging

Prof. dr. J. Heylen Specialisatie: filosofische logica, formele epistemologie, wetenschapsfilosofie, filosofie van de wiskunde, taalfilosofie, Carnap, Quine, Kripke Concrete onderwerpen: - Beschrijvingen - Voorwaardelijke zinnen - Getalsnamen - Modale logica - Epistemische logica - Intensionele logica - Epistemische rekenkunde, Modaal-Epistemische Rekenkunde - Geslotenheid van kennis - Limieten van kennis - A priori kennis - Tegenfeitelijke theorieën van kennis Geïnteresseerden mogen elk onderwerp uit één van mijn specialisatiedomeinen voorstellen. De haalbaarheid van het voorstel zal vervolgens beoordeeld worden.

Prof. dr. C. Kelp Areas/figures of specialisation: Epistemology Areas/figures of current research: the nature and value of knowledge, aims of cognition and inquiry, the point and purpose of epistemic concepts Concrete research projects: - the analysis of knowledge - epistemic value - closure/transmission principles for knowledge/justification - modal theories of knowledge (safety/sensitivity) - virtue epistemology - the semantics of knowledge attributions - the point and purpose of epistemic concepts - the epistemology of disagreement - entitlement - scepticism - norms of assertion and informative speech acts - Fitch’s paradox

Dr. J. Sholl Areas/figures of specialization: history and philosophy of medicine, historical epistemology (Bachelard, Canguilhem, Foucault), general issues in philosophy of science (realism/anti-realism debate, historicity, 8


naturalism), philosophy of biology (plasticity, allostasis, and robustness, function debate, ecologicaldevelopmental biology, evolutionary medicine), phenomenology (Merleau-Ponty), process philosophy (Bergson, Whitehead) Areas/figures of current research: philosophical issues in medicine, the concepts/practices of medicalization and pathologization, concepts of health and disease, the naturalization of scientific concepts, the social determinants of and social construction of health and disease, medical anthropology, sociology of health and disease, the philosophy of Georges Canguilhem Concrete research projects: - Are health and disease scientific concepts or social constructs (naturalism-normativism debate)? - Can health and disease be naturalized? - How can biology/physiology be used to understand or develop theories of health and disease? - Are health and disease environmentally (or socially) relative? - What role does/should the experience of health and disease play in how these concepts are defined? - Distinguishing between medicalizing and pathologizing - How can (phenotypic) plasticity clarify/challenge debates about human nature? - The philosophy of Georges Canguilhem and its historical roots, e.g. Spinoza, Kant, Nietzsche, Bergson, Bachelard, Goldstein, Merleau-Ponty, theories in biology, etc. - What role can historical epistemology play in the philosophy of medicine? - Can historical epistemology help clarify the realism/anti-realism debate? - The relation/tension between historical epistemology and naturalism

Prof. dr. R. Vergauwen Specialisatie: filosofische logica, onderwerpen omtrent het statuut van de logica, formele semantiek, Russische filosofie Huidig onderzoek: - Het ontstaan van de niet-klassieke logica in Rusland - Realisme en werkelijkheid Concrete onderwerpen: - Logica en werkelijkheid - Formele ontologie - Russische filosofie

Prof. dr. S. Wenmackers Specialisatie: wetenschapsfilosofie; formele epistemologie (ook computersimulaties); fysica. Huidig onderzoek: grondslagen van de fysica (klassieke fysica en kwantummechanica) en filosofie van de kansrekening (paradoxen, Bayesianisme, infinitesimale kansen). Concrete onderwerpen: - Wat zijn kansen? - Wat is het verband tussen kleine kansen en (on-)mogelijkheid? - Welke rol spelen oneindig kleine grootheden in wetenschappelijke theorieën en in de relatie tussen theorie en experiment? - Is (in-)determinisme een eigenschap van de wereld of van onze beschrijving ervan? - Waarom is klassieke mechanica gebaseerd op versnelling? Studenten zijn steeds welkom om een eigen onderwerp binnen de wetenschapsfilosofie voor te stellen; de onderzoeksvraag wordt dan in onderling overleg bepaald.

9


Centrum voor Metafysica en Filosofie van de Cultuur Prof. dr. P. Cortois Specialisatie: cultuurfilosofie, esthetica en kunstfilosofie, godsdienstfilosofie, wetenschapsfilosofie Huidig onderzoek: symbooltheorie, rituelen (ritueel en kunst), moderniteitsdebatten Concrete onderwerpen: - I. esthetica en symbolisme: - I.1. algemene symbooltheorie (Cassirer, Langer; natuur-en-cultuur; symbool en gevoel, grenzen van symboliseerbaarheid…) - I.2. filosofie van het ritueel (mythe en ritueel; rituele overtuigingen; ritueel formalisme; rituele classificatie; Wittgensteinianen, Scheffler, Austin, Douglas, grondslagen van de antropologie) - I.3. esthetica en filosofie van de stad (Simmel, Tönnies, Seel, Augé, Toulmin & Janik, Boomkens, …); - I.4. filosofie van de muziek (Jankélévitch, Scruton, Langer, Robinson,...) - I.5. filosofie van de literatuur (dialectiek en antagonisme bij H. Keilson; realisme, positivisme, naturalisme en sciencefaction in de roman; de ideeënroman en de bestemmingsroman) - II. Moderniteitsdebatten: - de Cassirer-Blumenberg lineage; Gellner, Horton, neo-intellectualisme, Wittgensteinianen in moderniteits- en premoderniteitsdebatten omtrent wetenschap en religie... - III. Epistemologie en wetenschapsfilosofie: - III.1. epistemologie en wetenschapsfilosofie in Frankrijk (Granger, Canguilhem, Brunschvicg, G. Bachelard, S. Bachelard, Cavaillès, Meyerson, Lautman,...); - III.2. classificatie en ‘kind terms’ (interactieve soorten bij Hacking, toepassingen op psychologie, psychiatrie, sociale en cultuurwetenschappen, classificatie en (on)vergelijkbaarheid) - III.3. twee-culturendebatten, spanningen tussen ritueel beeld, manifest beeld en wetenschappelijk beeld: wetenschap en cultuur, statuut van de humanities, epistemologie van de geschiedschrijving, darwinisme en ultradarwinisme…

Prof. dr. K. de Boer Specialisatie: - Metafysica - Geschiedenis van de moderne wijsbegeerte - Duits Idealisme (m.n. Hegel) - Continentale filosofie Huidig onderzoek: - Kants Kritiek van de zuivere rede in het licht van zijn hervorming van de metafysica - Hegels Grundlinien der Philosophie des Rechts Concrete onderwerpen: - Kants Kritiek van de zuivere rede - Kants eerste critici (Jacobi t/m Hegel) - Hegel - Heidegger

Prof. dr. W. Desmond Specialisatie: - German idealism, Kant, primarily Hegel; Left-Hegelianism, post-Hegelianism: Feuerbach, Marx, Bauer, Stirner, Kierkegaard, Schopenhauer, Nietzsche. - Themes in aesthetics: the relation of philosophy and art after Kant; the relation of mimesis and originality; Romanticism, originality and its cultural democratization; the re-appearance of Platonic themes like eros and mania; genius; the sublime; the dark origin; the migration of transcendence from religion to art; art and the sacred and the issue of myth - Themes in philosophy of religion: post-Hegelian atheism; post-atheistic religiousness; addressing God from the between; post-secular porosity of philosophy and religion - Themes in metaphysics: dialectical and post-dialectical thought and the problems of identity and difference, the self and the other; the problem of transcendence as more than human self-transcendence

10


- Themes in ethics: valueless being; the issue of intrinsic good (in an ontological sense as well as an ethical); the limits of autonomy; the problem of the nihilism of modernity; will to power and the instrumentalizing of being; the relation between being and the good; ethical service beyond sovereignty and servility Huidig onderzoek: Thinking the intimate universal (with a bow to some of the issues of political theology): the intimate universal beyond the abstract universal, the concrete universal of Hegel, as well as other than the post-Hegelian, postmodern singular that poses itself over against the universal. The intimate universal as relevantly manifested in art, religion, philosophy and politics. Concrete onderwerpen: In addition to projects drawing from the areas and figures above, some of the following might be of interest to students: - Existential thinkers such as Marcel, Shestov, Dostoevski in connection with some of the themes mentioned above in relation to ethics, metaphysics and philosophy of religion - American philosophers such as Peirce, Dewey, James, Paul Weiss and other non-analytic American philosophers (for example, Robert Neville, Brian Martine, David Weissman...). American philosophers beyond the analytic versus Continental divide (Stanley Cavell, for instance, or Joseph Margolis).

Dr. E. Meganck

Specialisatie: metafysicakritiek, hedendaagse Franse filosofie, godsdienstfilosofie Huidig onderzoek: Nietzsche, Heidegger, Derrida, Levinas, Nancy, Vattimo, Caputo, Kearney, Hart ... Concrete onderwerpen: - het filosofische probleem van (religieuze) identiteit - caritas in de filosofie - God als Naam in de filosofie (en het probleem van de ontotheologie) - differentiedenken en theologie - deconstructie als/en (ethische, politieke, religieuze ...) praxis - andere onderwerpen binnen het kader van bovenstaande specialisatie en onderzoeksdomeinen

Prof. dr. S. Symons Specialisatie: negentiende-en twintigste eeuwse filosofie van de kunst en kunstkritiek, vooral Duitse en Franse. Concrete onderwerpen: Gesuggereerde auteurs (over kunst): Benjamin, Adorno, Canetti, Kracauer, Simmel, Worringer, Warburg, Riegl, Wölfflin, Heidegger, en Merleau Ponty, Deleuze, Lyotard, Derrida, Rancière Gesuggereerde thema's/debatten: - filosofie van de literatuur, schilderkunst, fotografie, film - interpretaties van Walter Benjamin (Friedlander, Weber, Butler, Weigel, Hamacher, Bratu Hansen) - Miriam Bratu Hansen over Kracauer, Adorno en Benjamin over cinema - de lach bij Benjamin en Adorno - Secret societies bij Simmel - de massa bij Simmel, Canetti, Deleuze, Freud, Baudrillard - post-medium condition (Krauss, Jameson, Steinberg, Deleuze) - "visual" culture en negentiende eeuwse voorlopers (Debord, Berger, Crary, Vattimo, Nancy) - einde van de kunst (Hegel, Danto, Belting) - representeerbaarheid van historische trauma's (James E. Young, Ernst van Alphen, Georges Didi-Huberman, Eric Santner, Giorgio Agamben) De student mag zelf ook suggesties doen in de lijn van de hierboven opgegeven thema’s.

Prof. dr. H. Tegtmeyer Areas of specialisation: Ontology, Natural Theology, Phenomenology and its roots, Aesthetics Suggestions for research projects: - The relation between logic and epistemology in Aristotle. - The role of the categories in logic and ontology.

11


-

Heidegger's notion of ontology. Anselm and Plantinga on the ontological argument. Aquinas and Swinburne on the cosmological argument. Heidegger’s idea of phenomenology

Dr. D. Vanden Auweele Specialisatie: geschiedenis van de filosofie van de Moderniteit (in het bijzonder: Kant, Schopenhauer en Nietzsche), godsdienstfilosofie (zowel historisch als thematisch), het probleem van het kwade, metafysica Huidig onderzoek: het probleem van het kwade en pessimisme in Kant; Schopenhauers metafysica in relatie tot Kant; de interpretatie van Nietzsche’s Also sprach Zarathustra; hedendaagse godsdienstfilosofie (John Caputo, Richard Kearney, William Desmond); Dostoevsky’s filosofie van de verlossing Concrete onderwerpen: - De relatie tussen Kants weigering van de klassikale Theodicée en zijn begrip van het kwade - De rol van het komische en het tragische in Nietzsche’s Also sprach Zarathustra - Thema’s in Schopenhauers filosofie (kennis, kunst, ascese, godsdienst) - Schopenhauers godsdienstfilosofie in relatie tot de Romantiek - Dostoevsky over de verlossing in De Gebroeders Karamazov of Misdaad en Straf - Metafysica in hedendaagse godsdienstfilosofie

Prof. dr G. Vanheeswijck Specialisatie: Metafysica, wijsgerige godsleer, cultuurfilosofie Huidig onderzoek: De evolutie van het metafysicaconcept in de post-hegeliaanse filosofie; de plaats van René Girard in het hedendaagse denken; betekenis van subjectiviteit Concrete onderwerpen: - het metafysicaconcept bij Schopenhauer - het metafysicaconcept bij Strawson - het godsbeeld bij René Girard - de godsdienstfilosofie van Gianni Vattimo - de cultuurfilosofische identiteit van 'Europa' - het metafysicaconcept bij Jan Patocka - christendom en ressentiment: Nietzsche en Scheler - het filosofieconcept van Charles Taylor - het subjectsbegrip bij Charles Taylor

De Wulf-Mansioncentrum voor Antieke, Middeleeuwse en Renaissancefilosofie Dr. G. Claessens Specialisatie: (antieke en vroegmoderne) wetenschapsfilosofie, geschiedenis van de wijsbegeerte, de platoonse traditie, receptiestudies, hermeneutiek Huidig onderzoek: - Vroegmoderne receptie van het platoonse receptakel - Vroegmoderne materie- en ruimtetheorieën - Vroegmoderne receptie van het platonisme - Hedendaagse beschouwingen over de geschiedenis van de wijsbegeerte - Methodologie van receptie Concrete onderwerpen: - vroegmoderne receptie van Plato’s Timaeus - Ficino’s commentaar op Plato’s Timaeus - Receptiestudies en filosofie - Het begrip ‘verbeelding’ in de oudheid/de vroegmoderne tijd, ...

12


-

De idee ‘Grieks’ in de hedendaagse wijsbegeerte De figuur Socrates in de geschiedenis van de wijsbegeerte De geschiedenis van de hermeneutiek (Schleiermacher, Dilthey, Gadamer, ....) Het lichaam/lichamelijkheid bij Plato/Neoplatonisme/Augustinus, ....

Studenten kunnen zelf voorstellen doen binnen mijn vakgebied

Prof. dr. P. d’Hoine Specialisatie: antieke filosofie, Plato, Aristoteles, Neoplatonisme Huidig onderzoek: neoplatoonse metafysica en natuurfilosofie, de receptie van Plato’s Ideeënleer in de latere oudheid, de neoplatoonse commentaartraditie, Proclus, Syrianus, Plotinus Concrete onderwerpen: - Onderwerpen die verband houden met Plato’s Ideeënleer (het ontstaan van de Ideeënleer, Ideeën en definities, de discussie over de Ideeënleer in de Parmenides, …) of de receptie daarvan in de latere oudheid (Aristoteles’ kritiek op de Ideeënleer, platoonse Ideeën bij Plotinus, Proclus, …) - Plato en/of Aristoteles over dichtkunst, retoriek - Filosofie als ‘manier van leven’ in de oudheid - De ‘harmonie’ van Plato en Aristoteles in de late oudheid - Filosofie en mythologie in de late oudheid - Onderwerpen die verband houden met de invloed van Plato’s denken in de latere filosofie (vnl. latere oudheid, moderne tijd, hedendaagse filosofie en esthetica) Studenten mogen ook zelf onderwerpen voorstellen die aansluiten bij mijn specialisatie.

Dr. E. De Bom Onderzoeksinteresses: - geschiedenis politieke filosofie met nadruk op 16de en 17de eeuw - politieke filosofie: Europese Unie, grenzen, migratie Huidig onderzoek: Soevereiniteit bij de Spaanse scholastici en hun volgelingen, alsook in hedendaagse discussies Mogelijke thema’s: - politieke thema’s uit het werk van de Spaanse scholastici en hun volgelingen (Vitoria, De Soto, Molina, Lessius, Suarez, Grotius…) ! opgelet: kennis van Latijn in vele gevallen noodzakelijk - politieke theorie van de EU - grenzen en rechtvaardigheid - migratie en het recht tot uitsluiting

Prof. dr. P. De Leemans Specialisatie: receptie van Aristoteles’ natuurfilosofie in de Middeleeuwen Huidig onderzoek: middeleeuwse vertalingen van en commentaren op Aristoteles’ Parva Naturalia, De motu animalium en de Problemata Physica Concrete onderwerpen: (NB: voor sommige onderwerpen is kennis van Latijn en/of Grieks verplicht) - Studie van een onderwerp dat aan bod komt in Aristoteles’ Parva Naturalia, De motu animalium en andere dierenboeken, of de Problemata Physica (bv. [zelf]beweging, zintuiglijke waarneming en kennisverwerving, perfectie en imperfectie in de biologie, psychologie en moraliteit). - Filosofisch kader van antieke of middeleeuwse encyclopedieën - Autoriteit, ervaring en filosofische reflectie - Editie en analyse van een middeleeuwse filosofische tekst

Prof. dr. R. Friedman Areas/figures of specialisation: Medieval Philosophy and Theology

13


Areas/figures of current research: 13th and 14th century theories of cognition (esp. concept formation); modal theory in the later Middle Ages; later medieval ideas on the eternity of the world and the nature of the infinite; trinitarian theology, predestination, divine simplicity in the same period. Literary genres of later medieval philosophy and theology. Concrete research projects: - 13th and 14th century philosophy and theology - Selected thinkers in earlier medieval philosophy (Augustine, Boethius, Eriugena, Anselm, Abelard) - History of medieval universities - Editions of texts from the medieval period

Dr. E. Gielen Specialisatie: Byzantijnse literatuur en filosofie (receptie van antieke filosofie), antieke en Byzantijnse geneeskunde Huidig onderzoek: (vroegbyzantijnse) traktaten over de menselijke natuur, waarin de fysiologie van het menselijk lichaam in detail wordt uiteengezet, op basis van medische kennis uit de oudheid, antieke filosofische inzichten over mens en materie en vroegchristelijke theologie. Concrete onderwerpen: - een nader te bepalen aspect van (laat-)antieke geneeskunde - studie van een onderwerp dat verband houdt met Byzantijnse geneeskunde (en haar link met antieke geneeskunde en filosofie) - biologie bij Aristoteles - Galenus van Pergamon als filosoof - houding van Galenus tegenover Plato, Aristoteles…

Prof. dr. J. Opsomer Specialisatie: Antieke wijsbegeerte, natuurfilosofie en ontologie, Midden- en Neoplatonisme, hellenistische wijsbegeerte Huidig onderzoek: Natuurfilosofie in de late oudheid (Aristoteles-commentaren, Neoplatonisme), Proclus, Iamblichus, Plutarchus van Chaironeia, Aristoteles’ kritiek op Plato Concrete onderwerpen: - mathematische verklaringsmodellen in de natuurfilosofie (Proclus, Simplicius) - natuurfilosofie in Plato’s Timaeus - Aristoteles’ kritiek op Plato’s Ideeënleer - Aristoteles’ kritiek op Plato’s psychologie (De anima) - Opvattingen over beweging, materie, tijd, plaats … in de geschiedenis van het Platonisme (bv. Philoponus, Simplicius) - atomisme (Democritus, Epicurus, Lucretius) - Plotinus over natuurfilosofische of psychologische thema’s - de delen van de ziel in Plato en Aristoteles - categorieënleer

Dr. J. Pelletier Areas/figures of specialisation: Medieval Philosophy Areas/figures of current research: Areas/figures of current research: medieval metaphysics and various themes (esp. categories, universals, transcendentals), William of Ockham, nominalism/realism, late medieval semantics, theory of knowledge, cognition and concept formation, philosophical theology (esp. faith and reason, scientific status of theology, cognition and concepts of God), late medieval political philosophy Concrete research projects: - theories of categories in 14th century Oxfordians - Walter Chatton and Adam Wodeham on metaphysics

Prof. dr. A. A. Robiglio Area of competence: 14


History of Western Philosophy, with the focus on: - Medieval, Renaissance, and Early Modern thought; - History of Philosophical Historiography (from G.B. Vico to the 20th century). - Existentialism (20th century) - Italian Philosophy (e.g., A. Rosmini, B. Croce, G. Gentile, A. Gramsci, L. Pareyson) Areas of specialization (including current research): - Thomas Aquinas and his sources; - Dante Studies - Renaissance Thomism (1348-1545); - Moral Dilemmas in Medieval and Renaissance thought; - Philosophical Anthropology (viz., the question of Dignity before Kant); - History of Epistemology (viz., the problem of Testimony before David Hume; Probability before Pascal); - Neo-scholasticism (including the ‘Louvain school’, J. Maritain, É. Gilson, etc.). Suggestions for thesis topics: on request

Prof. dr. G. Van Riel Specialisatie: Antieke wijsbegeerte, Plato, Neoplatonisme Huidig onderzoek :de theologie van Plato, de filosofie van Augustinus en zijn voorgangers, de genotsleer van Plato, Aristoteles en de neoplatonici Concrete onderwerpen:  Vroomheid in Plato's Euthyphro  De theologie van Plato in de Wetten b. 10  Het scheppingsverhaal bij Ambrosius en Augustinus  Origenes en Augustinus  Aristoteles over vrijgevigheid en royaliteit  Plato's Protagoras: kan de deugd worden aangeleerd?  de genotsleer van Thomas van Aquino  man en vrouw bij Augustinus en Johannes Scottus Eriugena

Husserl-Archief: Centrum voor Fenomenologie en Continentale Wijsbegeerte Prof. dr. R. Breeur Specialisatie: moderne en hedendaagse (Franse) wijsbegeerte Huidig onderzoek: (Zelf)bewustzijn en singulariteit, Vrijheid en Passies bij Descartes, Malebranche en Spinoza Concrete onderwerpen: - Denkers: Franse XXe eeuw: (van Bergson t/m Deleuze), Moderne denkers (Malebranche, Arnauld, Descartes, ...) - "Antropologische" themas: Herinnering en geschiedenis, Bewustzijn en vrijheid (vanuit continentale traditie), Herinnering en verbeelding, Cogito en passies, emoties en verantwoordelijkheid.

Prof. dr. N. de Warren Specialisatie: Phenomenology; hermeneutics; French post-structuralism; critical theory; German Idealism; philosophy of art; philosophy of literature; philosophy of religion; 19th-century philosophy Huidig onderzoek: theory of the imagination; the problem of stupidity; forgiveness; modern philosophy and the First World War

Prof. dr. J. Jansen Areas/figures of specialisation: Husserl; Kant; Imagination Research; Phenomenology and Cognitive Science; Phenomenology and Philosophy of Mind; Aesthetics and Aisthesis

15


Areas/figures of current research: Husserl on the Imagination; early phenomenology on the Imagination; Transcendental Idealism; Transcendental Philosophy: metaphilosophical issues; notions of the 'a priori'; '4 e cognition'; social and political dimensions of 'philosophy of mind'; comparative and pluralist aesthetics Concrete research projects: Students may suggest topics, of which they will have to demonstrate that they fall within the above-mentioned areas

Dr. L. Lauwaert Specialisatie: Continentale filosofie, psychoanalyse, wijsgerige antropologie Huidig onderzoek: Wijsgerige antropologie van geweld Concrete onderwerpen: - Woede en geweld; geweld in het nature-nurture-debat; zinloos geweld; geweld en religie; terreur/terrorisme; geweld en revolutie; etc. Aan de hand van auteurs als Sloterdijk, Sartre, Balibar, Virilio, Bataille, Girard, Arendt, Zizek, Freud, Benjamin,… - Freuds cultuurantropologische teksten (‘Onbehagen in de cultuur’, ‘De man Mozes’, etc.) - Freuds doodsdrift in de continentale filosofie (Zizek, Lacan, Deleuze, Brassier, etc.) - Speculatief realisme: Meillasoux, Laurelle, Brassier, Harman, etc. - Thema’s uit het werk van Agamben, Lacan, Nancy, Deleuze, Bataille, Badiou, Zizek, etc.

Prof. dr. U. Melle Specialisatie: Fenomenologie (Husserl, Scheler, Heidegger en Merleau-Ponty), continentale wijsbegeerte, waarden- en deugdenethiek, ecofilosofie, eco-ethiek, filosofische antropologie, dierenethiek, filosofie van de techniek Huidig onderzoek: Husserl, Heidegger, filosofische antropologie Concrete onderwerpen: - Structuren van het bewustzijn - Ecologische esthetiek - Ecofenomenologie - (postmoderne) Dierenethiek

Prof. dr. P. Moyaert Specialisatie: Psychoanalyse, continentale wijsbegeerte Concrete onderwerpen: - Freud en de psychoanalyse; - Drift bij Schopenhauer, Bergson, Bernet enzovoort - Deleuze - Thema’s uit de existentiële fenomenologie en de fenomenologische psychiatrie (Binswanger, Minkowski, Jaspers, Maldiney enzovoort)

Dr. M. Ubiali Areas/figures of specialisation: Husserl's Phenomenology; Husserl's Ethics; Early Phenomenology: Alexander Pfaender, Moritz Geiger, Edith Stein, Hannah Arendt, Jean-Paul Sartre. Concrete research projects: - Phenomenological Psychiatry - Early Phenomenology - Current Debate in Free Will - Hannah Arendt’s thought

Prof. dr. R. Visker Specialisatie: Hedendaagse continentale wijsbegeerte; fenomenologie

16


Huidig onderzoek:het metafysische statuut van kunst (Schopenhauer, Nietzsche, Heidegger, …) Concrete onderwerpen: - Foucaults cursussen aan het Collège de France - Een aantal antropologische thema’s (bijvoorbeeld ‘lachen en wenen’) in aansluiting bij het werk van Plessner, Gehlen, Buytendijk. - Taal bij Heidegger, Benjamin en andere auteurs; argumenten voor filosoferen in de moedertaal (wat is dat?) - Onderwerpen binnen het domein van 'specialisatie' zoals hierboven aangegeven. Studenten kunnen hun voorstellen met mij bespreken. Zie mijn publicatielijst (CV) op de website van het HIW

Dr. T. Vongehr Areas/figures of specialisation: - phenomenology Areas/figures of current research: - Husserl, Heidegger, Scheler, Merleau-Ponty - phenomenological method, action-theory, emotions and will - philosophy of sport Concrete research projects: on request: Students can suggest themes within the above-mentioned framework of research and specialization areas.

Dr. M. Wehrle Specialisatie: fenomenologie (Husserl, Merleau-Ponty, Gurwitsch), cognitive (neuro)psychology, filosofische en historische antropologie, History of the Body (geschiedenis van de lichaam), History of Medicine (geschiedenis van de geneeskunde), Gender en cultuur filosofie (Foucault, Butler) Huidig onderzoek: normatieve ervaring: 1) de invloed van (sociale en culturele) normen op de ervaring (cultuur filosofie) en 2) de constitutie van normen door en in de ervaring (fenomenologie) Concrete onderwerpen: - Aandacht in fenomenologie en cognitieve psychologie - Lichaamelijkheid in fenomenologie, cognitieve wetenschappen en culturele filosofie - Habitualiteit in filosofie en cognitieve (neuro)psychologie - De normatieve functie van habitualiteit en habitus in de concrete ervaring - Normaliteit als conditie voor ervaring en socialiteit (Husserl, Merleau-Ponty, Plessner, Schütz) - Normaliteit als normalisatie en oorzak van exclusie (Bourdieu, Foucault, Butler, Waldenfels) - De relatie tussen normaliteit en normativiteit in de ervaring

17

Onderwerpen voor de masterproef Lijst per onderzoekscentrum

Recommend Documents