Ondergrondse opslag Kansen en dilemma’s
Nut en noodzaak?
2
Historisch perspectief • • • •
Aanname “alles is optimaal geregeld”, water volgt functie; Nu voldoende water door externe aanvoer; Weinig urgentie voor efficiënt watergebruik; Water wordt hierdoor nauwelijks gezien als schaars goed.
“In ons gebied geldt in de praktijk het zogenoemde ‘piepsysteem’ als de gebruiker water nodig heeft belt hij.”
“Veel ondernemers denken te kunnen volstaan met de middelen die er nu zijn – tot de problemen van échte droogte zich aandienen.” 3
Trends en ontwikkelingen •
Veranderende omstandigheden • Aanvoer neemt af, gebruik neemt toe; • Toenemende verzilting; • Rek van het systeem neemt af.
• Ontwikkeling van de zoetwater voorziening • Van iedereen tevreden houden naar een rationele, meer integrale, aanpak; • Het fysische én bestuurlijke systeem flexibeler maken; • Lokale maatregelen als structurele oplossing voor veranderende omstandigheden.
Noodzaak en het nut van lokale en regionale zelfvoorzienendheid! 4
Nut en noodzaak Noodzaak: • Regionale (gedeeltelijke) zelfvoorzienendheid; • Lokale oplossingen. Nut voor ondernemer: • Optimalisatie oogstopbrengsten; • Risicodekking voor droogte; • Beperken zoutschade.
totaal beschikbaar water
Nut voor beheerder: • Minder of geen externe aanvoer nodig; • Besparen op doorspoelwater; • Besparen op energiekosten; • Uiteindelijk hiermee een robuuster watersysteem. 5
6
7
8
Wat hebben we bereikt? • •
De nut en noodzaak van ondergrondse zoetwater opslag is aangetoond; “Het voorzieningen niveau” is vastgesteld in het Deltaprogramma.
• Hoe gaan we van lokale pilots naar regio, naar voorzieningen niveau? • Een aantal succesvolle pilots hebben de potentie aangetoond; • De gebruiker moet nu meegenomen worden in dit proces; • Maak bv. inzichtelijke waar het water vandaan komt en wat de baten zijn; • Hiermee wordt het voorzieningen niveau praktisch toepasbaar.
9
Voorbeelden van ambities Regionale onafhankelijkheid, door lokale zelfvoorzienendheid
Waterschap
“Ondergrondse opslag creëert oplossingen voor de onmogelijkheden van het systeem.”
“Het bedrijfsleven en de betrokken overheden moeten zich gezamenlijk inzetten om de knelpunten te overbruggen.” De leverancier
“Combineer pilots en agrarische studiegroepen voor effectieve resultaten.”
“Directe communicatie met de sector vergroot het urgentiebesef dat zo van belang is.” Provincie
De expert
Landbouwer
“In deze pioniersfase is het extreem belangrijk om de kosten in kaart te krijgen.”
10
Regionaal Noord-‐Nederland • A:ankelijkheid van externe aanvoer “Efficiënter doorspoelen is voor ons één van de grootste drivers om te par5ciperen in de pilots”
Zuid-‐Holland • Groot aandeel glastuinbouw “De doorvoering van het brijnbeleid kan een belangrijke drijfveer zijn voor ondergrondse waterberging”
Zuidwestelijke Delta • Geringe externe aanvoer, grote delen zout “Directe vergro5ng van de reële oogstopbrengst bij extra water voor irriga5e”
Waterschappen “Het waterschap is voornamelijk intermediair tussen de onderzoekers en de markt.”
“Berging kan leiden tot beperktere impact van wateroverlast.”
“Ondergrondse opslag kan positieve impact hebben op de waterkwaliteit eisen (bijv. KRW).“
“Ons waterschap maakt wel kosten voor doorspoelen maar in de praktijk zijn de baten te verwaarlozen.”
Sectoraal Landbouw “Door het beregeningsverbod voor pootgoedteelt is men zich bewust van het watertekort – toch is gebruik van innovatieve waterbronnen niet heel bekend.” Bollenteelt “De urgentie wordt bij de telers in de Noordkop voornamelijk gevoeld als het gaat over waterkwaliteit en ziektekiemen.” Glastuinbouw “Als het nieuwe brijnbeleid wordt ingevoerd móét de sector op zoek naar alternatieve bronnen.” Industrie “Ondergrondse waterberging heeft voor de toekomst potentie – op dit moment is het urgentiebesef alleen bij de grote partijen aanwezig.” Natuur “Lokale opslag biedt mogelijkheden om natuur en landbouw naast elkaar te laten bestaan.”
‘Hick-ups’ • Vraag naar business cases om inzicht te krijgen in de kosten en baten;
• Groei van urgentiebesef m.b.t. zoet water en ondergrondse berging als oplossing;
?
• Wie is de probleemeigenaar? Historisch het waterschap, maar niet in een formele rol. Wie gaat die taak op zich nemen; • Waar leg je de verantwoordelijkheid neer; is dat alleen de markt of speelt het waterschap ook nog een rol? • Nu volgt beleid ontwikkeling; • Beleid zou openingen kunnen bieden voor versnelling van ontwikkelingen. 14
En nu?
“Wat is de reële regionale vraag, wie zijn de gebruikers en welke oplossing passen we toe?”
“Wa t tuss word t geb en loka de rela r tie wat uiker le ersc e hap n ?”
Pilo t sho s en wca ses
15
Potentie
16
Kennis
17
Korte- en lange termijn
18
Internationalisering
19
Sector
regio
Tijd
Verbinding 20
“Kernboodschap” Er is erkenning voor het belang van lokale wateropslag door alle marktpartijen – zie ook voorzieningenniveau in DP Maar: • Verschillende perspectieven; • Verschillende urgenties; • Van pilots, via showcases naar regionale, en reguliere systemen.
Deelsessies: • Kosten en baten: hoe ziet het verdienmodel eruit? • Beleid, wet- en regelgeving: ligt hier nog een beleidsopgave? • Techniek en uitvoering: waar staat de techniek? • De stad: heeft ondergrondse wateropslag potentie in de stad?
21
