NUMMER 184
OKTOBER 2013
DORPSKRANT
Schaarsbergen
2
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
COLOFON
INHOUD
7
Dorpsraad • Wim van Droffelaar (voorzitter)
[email protected]
10
• Karin van Helden (secretaris)
[email protected] • Peter Offringa (penningmeester)
ING nr. 3879256 • Henny Beijer (lid) • Bert Erckens (lid) • Sjoerd Meulensteen (lid)
Website Dorpsraad
12
www.dorpsraadschaarsbergen.nl Redactie Teun Alblas, Hessel van Dijk, Guus Rood, Dorine Keijzer Fotograaf Hans Broeksteeg Redactieadres Holtweg 12 6816 RG Arnhem E-mail redactie
[email protected] Voor overleg over kopij of inhoudelijke klachten over de Dorpskrant kunt u contact opnemen met Hessel van Dijk, eindredacteur, (026) 44 24 151 Voor klachten of vragen over de bezorging van de Dorpskrant kunt u
16
contact opnemen met Jeannette de Vries, (026) 44 24 460 Basisontwerp Richard van Zijll de Jong Druk Drukkerij Editoo, Arnhem De Dorpskrant verschijnt vijf maal per jaar in de maanden februari, april, juni, oktober en december
Sluitingsdatum kopij voor nummer 185 is 18 november 2013 De volgende Dorpskrant verschijnt in week 49
3 3 4 5
Van de redactie Herfst Van de dorpsraad Dorpsraadvergadering over de RIN-locatie 7 Wij spraken met... 7 Kerstlampionnenoptocht 9 Waar is dit? 9 Sinterklaasfeest 10 Schaarsbergen in kaart 10 Senioren, is sporten iets voor u? 12 High Tea in de kern
12 13 13 15 16 16 17 20
Jubileum bij Garage de Bruin Eendracht Schaarsbergen 75 jaar Kerstmarkt Kunstzinnig Schaarsbergen Markant Pand Basiscursus geloof Column Landgoed de Menthenberg, een bijzondere plek 21 De dood onder ogen zien 22 Wie de jeugd heeft... 23 Bij de hand
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
Van de redactie Wat een schitterende zomer! Het was niet nodig om elders op vakantie te gaan. De natuur om ons heen lag er prachtig bij. De campings en terrasjes waren iedere dag druk bezet en duizenden bezoekers wisten de weg naar ons dorp te vinden. Augustus is oogstmaand. Al eeuwen is dat voor de boeren een spannende en zeker ook inspannende tijd. Het handwerk is echter wat minder geworden hetgeen goed zichtbaar is aan de indrukwekkende machines waarmee de huidige boer zijn oogst binnenhaalt. Uit informatie blijkt dat het schrale voorjaar voor de veehouders een financiële tegenvaller was. De zogenaamde Eerste Snee viel weg en daarom moest er langer bijgevoederd worden. De oogst zelf ondervond weinig invloed van de vele uren zon. De foto op de voorpagina toont de oogstmachine van Henny Roelofsen aan het werk op de Koningsweg. De campings kregen te maken met een zwakke start ten gevolge van een koud voorjaar maar zagen dat redelijk gecompenseerd door de extra drukte tijdens de mooie augustusmaand. De vakantie voorbij, het dagelijks ritme herstelt. Wij bewaren de mooie herinneringen en met veel nattigheid glijden wij nu weer de herfst in. De redactie mocht zich verheugen over veel ingezonden berichten en wij raden u dan ook aan om goed kennis te nemen van alle aangekondigde evenementen e.d..
Herfst Regelmatig belichten we in onze Dorpskrant hoe bevoorrecht wij zijn met het mooie Warnsborn en de parken Sonsbeek en de Hoge Veluwe zo vlak naast onze voordeuren. In alle jaargetijden genieten wij van de schoonheid van bossen en heide. In het bijzonder tijdens de herfst, wanneer de bomen zich in de meest schitterende kleuren hullen, is het heerlijk wandelen in de omgeving, waarbij we de lucht van het vochtige bos gulzig naar binnen halen. Herfstbossen hebben een bijzondere sfeer en je ontkomt er niet aan als je je er tenminste voor openstelt. In de herfstmaand oktober ervaren wij dit en het gedicht van Herman Andriessen (Uit: Klein brevier van de ziel. Leven met getijden en seizoenen. Deel IV Herfst 1998) geeft dit sfeerbeeld heel goed weer.
De bijeenkomst medio september in de dorpskerk over de RIN locatie, verliep in grote harmonie en uit de agenda van de daaraan voorafgaande dorpsraadvergadering bleek heel duidelijk dat er op dit moment geen grote problemen zijn. U vindt in dit nummer een aantal artikelen in het kader van de gebruikelijke rubrieken. Wij staan daarnaast stil bij het vertrek van Rinus Voeten als correspondent en voormalig redactielid en hopen dat de opgenomen kalenders van afvalinzameling en activiteiten wederom van nut zullen zijn.
3
4
Van de dorpsraad Impressie van de dorpsraadvergadering van 11 september 2013 De voorzitter heet de aanwezigen welkom. De notulen worden ongewijzigd vastgesteld. Naar aan leiding van het plan voor de wijkaanpak (destijds een speciale avond georganiseerd in februari om input te geven voor het plan) gaat de voorzitter nader in op het verwerken van de gegeven informatie op het standaardformulier wat is toegestuurd is. Weinig van de door de bevolking aangereikte informatie komt terug. Bovendien is geen rekening gehouden met het specifieke karakter van de wijk en kan vooralsnog ook geen aandacht voor dit onderwerp worden verwacht. De koppeling met de eerdere wijkschouwen ontbreken eveneens. Recentelijk is bovendien een concept spelregels voor wijkgericht werken ontvangen die moeten aansluiten op de ‘nieuwe werkelijkheid’, aldus de aanbiedingsbrief. Ook hier wordt niet gerept op het verband met de wijkaanpak en eerdere afspraken in bijv. wijkschouwen. De voorzitter merkt op dat het de trend is van het steeds meer verleggen van zaken naar de inwoners nog afgezien van de juridische verantwoordelijkheden en praktische uitvoerbaarheid van partijen. Nog afgezien van de nieuwe gemeentelijke procesvoorstellen in verband met inventarisatie, afstemming en de wijze van oplossing voor voorkomende wensen of problemen in Schaarsbergen lijkt het goed de rol van de Vereniging en daarin de Dorpsraad in verband met deze nieuwe trend te herijken. De Dorpsraad zal zich de komende tijd hierover buigen.
De brief zal op de website geplaatst worden zodat reacties naar de secretaris kunnen worden gestuurd en het bestuur zal zich beraden over een reactie aan de gemeente. Een afspraak met de wethouder over de gang van zaken is terug verwezen naar de wijkmanager. Er staat een afspraak in september. In de rondvraag wordt nog gevraagd naar het herstel van de bestrating na de vervanging van een aantal leidingen. Er is nog geen voortgang te bespeuren. De voorzitter vertelt dat hij inmiddels heeft gebeld met de gemeente hierover en tot zijn verbazing werd verzocht contact op te nemen met de hoofdaannemer. Nieuwe bewoners zullen in de toekomst welkom worden geheten en een welkomstpakket krijgen. In de volgende bestuursvergadering wordt dit voornemen nader ingevuld. Tevens komt het toegenomen aantal inbraken aan de orde en de mogelijkheid van verscherpte controle door de wijkagent. De kerstmarkt is dit jaar op 14 december en Muziekvereniging Eendracht bestaat 75 jaar. Zij viert dat met een receptie op 5 oktober en een jubileumconcert op 19 oktober. Tot slot wordt in de rondvraag gevraagd naar de toekomst van klein Warnsborn. Daarover bestaat nog geen duidelijkheid. De voorzitter geeft hierna het woord aan de wethouder Margreet van Gastel die nader ingaat op de recente ontwikkelingen van de RIN-lokatie op basis van de concept gebiedsvisie. Zowel de voordracht als de concept gebiedsvisie staan op de website van de dorpsraad. Voor meer info zie www.dorpsraadSchaarsbergen.nl
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
Tweede deel dorpsraadvergadering over de RIN-locatie De vergadering werd gehouden in de Dorpskerk omdat het tweede deel van de bijeenkomst in het teken stond van de RIN locatie. Het gedetailleerde verslag van het vergadering van de Dorpsraad is te vinden op de website www.dorpsraadschaarsbergen.nl Na behandeling van de agenda van de Dorpsraad werden de (ca. 70) aanwezigen toegesproken door de wethouder mevrouw van Gastel. In een bondig en helder betoog gaf zij een toelichting op de belangrijkste aspecten van de Gebiedsvisie RIN-Locatie.
Ontsluiting Een verkeersmeting heeft uitgewezen dat er meer dan 3000 verkeersbewegingen zijn op de Kemperbergerweg en nog geen 10% daarvan op de Menthenbergerweg. Daarom is er voor gekozen om de ontsluiting te doen plaatsvinden via de Menthenbergerweg. Op een vraag van één der aanwezigen gaf mevrouw Gastel aan dat op deze weg extra maatregelen genomen zullen worden om de verkeersveiligheid te waarborgen. Als er al sprake is (onwaarschijnlijk) van een ontsluiting via de Kemperbergerweg, moet deze worden gezocht in de vorm van aansluiting op de bestaande ventweg.
Deze zijn: Stedenbouw De maximale bouwhoogte is 12 meter boven het maaiveld en de maximale goothoogte is 10 meter. Dat houdt in dat gebouwen met een plat dak (appartementen) 12 meter hoog mogen zijn en dat komt overeen met drie verdiepingen. Waar in het algemeen bij voorgeschreven bouwhoogtes een marge wordt aangehouden van 10 %, zal deze in dit project niet vanzelfsprekend worden toegestaan. Er komen 25 tot maximaal 50 woningen waaronder ook een aantal grondgebonden woningen (geen appartementen) Terreininrichting Uitgangspunt is dat deze recht doet aan het huidige landschappelijke karakter. De bestaande monumentale tuin wordt gerestaureerd in de geest van het oorspronkelijke concept. Het boskarakte blijft behouden en het is de bedoeling dat de bomen op den duur hoger worden dan de bebouwing. Het verharde oppervlak (wegen en paden) wordt geminimaliseerd. Het voormalig kantoorgebied Dat wordt informeel woongebied met een groene uitstraling en veel aandacht voor de privacy van de omwonenden, Daartoe zal er sprake zijn van een geleidelijke overgang van de nieuwbouw naar de omliggende bestaande bebouwing. Ten behoeve van de bewoners van Merkendal komt er bovendien een extra brede strook van 7,5 meter, genomen vanaf de perceelgrens van de nieuwbouw, waarbinnen niet gebouwd mag worden.
De wethoudster gaf ook de volgorde aan van de procedurele activiteiten. De nu gepresenteerde Gebiedsvisie zal na deze presentatie (op 12 september dus) gestuurd worden naar het College van B&W. Daarna wordt de notitie ter goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraad. Zodra die wordt verkregen gaat men werken aan een stedenbouwkundige visie om de uitgangspunten van de Gebiedsvisie bouwkundig nader in te vullen. Na goedkeuring door de raad moet het bestemmingsplan worden gewijzigd en pas nadat die procedure succesvol is afgerond, komt er een bouwplan. Er gaat dus nog heel wat water door de Rijn alvorens de eerste spade de grond ingaat. Na haar betoog gaf de dorpsraadvoorzitter gelegenheid tot het stellen van vragen. Die waren uitsluitend informatief van aard. Daarmee werd de indruk gewekt dat de meeste aanwezigen zich in het plan wel konden vinden. Dat er in zo’n positieve en gemoedelijke sfeer over de plannen voor deze locatie kon worden vergaderd is het sprekende bewijs voor de positieve inbreng van de bewonerswerkgroep die zich vanaf het begin en met grote energie en deskundigheid, tegen de oorspronkelijke plannen heeft verzet. De dorpsgemeenschap mag hen en de wethoudster, die blijk gaf goed geluisterd te hebben, dankbaar zijn.
5
6
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
Wij spraken met... Mevrouw G. Streekstra-Magendans uit Doorwerth Voor de oudere inwoners van Schaarsbergen is zij zeker een bekende, want met haar man Henk runde zij maar liefst dertig jaar in Schaarsbergen het toenmalige restaurant Koningshoek op de hoek van de Kemperbergerweg en de Koningsweg. Het gebouw bevindt zich nu het Pannenkoekenhuis, waarover in de vorige Dorpskrant uitvoerig werd geschreven. In dat verhaal viel ook de naam Steegstra en een opmerkzame inwoonster aan de Scheidiuslaan attendeerde ons er op dat de juiste naam Streekstra is. Zij wist te vertellen dat mevrouw Steekstra nog in goede gezondheid verkeert en in Doorwerth woont. Reden voor de redactie om op een zonovergoten augustusmiddag naar Doorwerth te koersen om deze dame nog wat geheimen te ontfutselen over dertig jaar horeca in Schaarsbergen. Dat viel wel in goede aarde, want na de koffie stak zij enthousiast van wal. Het schoolgebouwtje werd, sinds het niet meer het onderwijs hoefde te bedienen, bewoond door ene Veldhuizen en zijn vrouw. Hij was jachtopziener en zij dook in het verenigingsleven in het dorp. Naast de woonfunctie was er een klein boerencafeetje, dat niet zoveel voorstelde, meent zij zich te herinneren. Toen het gebouw te koop kwam, werden Henk en zijn vrouw door hun accountant getipt. De cafetaria in Soestdijk werd ingeruild voor de Koningshoek in Schaarsbergen, waar zij een restaurant begonnen. De eerste jaren organiseerden zij dansavonden, waar militairen graag kwamen. Er werden zelfs verpleegsters uit het ziekenhuis van Arnhem aangevoerd en natuurlijk jongelui uit de omgeving. Het appelgebak was in de beginjaren hun specialiteit, maar Henk ontwikkelde al spoedig een voorliefde voor wildmaaltijden. Daar wisten zij menige klant mee naar hun etablissement te lokken, want koken kon Henk ! Het viel in de beginjaren niet mee, want Schaarsbergen was toen nog niet zo bedeeld met welgestelden als nu.
Bovendien waren de mensen destijds best zuinig. Zo vertrok de vrouwenvereniging resoluut toen ze het waagden de prijs van een kopje koffie te verhogen van 25 naar 35 cent. Het was hard werken geblazen! Er bleef niet veel tijd over voor andere zaken want het bedrijf (en het gezin natuurlijk) vroegen alle aandacht. Drie dochters brachten ze groot. Toch zag Henk nog kans zich op het kerkelijk erf actief te betonen: hij zat een aantal jaren in de kerkenraad. En dat verscheidene serviceclubs uit Arnhem, zoals de Rotary en de Ronde Tafel, de weg naar hun restaurant wisten te vinden bewees dat hun restaurant gewild was. Toen ze het in 1993 verkochten aan twee heren, was het tijd om te gaan uitrusten van gedane arbeid. De beide heren hielden het slechts twee jaar vol en daarna werd het restaurant met succes een pannenkoekenhuis. Maar daarover las u in de Dorpskrant van juni jl. Helaas overleed Henk in 2008 en moest mevrouw Streekstra alleen verder. Gelukkig ondervindt ze veel gezelligheid van haar dochters en haar kleinkinderen. Al met al kijkt ze met tevredenheid terug op haar tijd in Schaarsbergen. Jammer dat zovelen die ze kende er inmiddels niet meer zijn. Zelf is ze ook de tachtig al gepasseerd, maar ze geniet nog van een goede gezondheid. Leuk om haar even te hebben gesproken.
Kerstlampionnenoptocht Schaarsbergen Zaterdag 14 december 2013 Start om 17.00 uur bij ’t Pannekoekhuis, Kemperbergerweg 673 Schaarsbergen Onder begeleiding van muziekvereniging Eendracht Einde van de tocht op de kerstmarkt (op het terrein rondom de kerk van Schaarsbergen)
7
8
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
voor iedereen die fitness of Spinning wil doen
of fysiotherapie nodig heeft Oremusplein 58-60 6815 DS Arnhem sport: 026 389 35 00
[email protected] fysiotherapie: 026 389 39 52
[email protected] internet: www.lifeinmotion.nl
openingstijden maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9.00 tot 21.30 uur woensdag van 12.00 tot 21.30 uur zaterdag van 9.00 tot 12.00 uur
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
?
WAAR IS DIT?
Schaarsbergen is een dorp met een hoog cultuurgehalte. Je kunt geen concert of voorstelling in Musis of de Schouwburg bijwonen of je komt er wel een paar dorpelingen tegen.
En niet te vergeten ons onvolprezen Museum voor Moderne Kunsten. Ook daar worden regelmatig Schaarsbergers waargenomen. Wonderlijk, dat er zo weinig reacties komen, als je een mooi beeld uit een tuin van Schaarsbergen in je rubriek ‘Waar is dit?’ plaatst. Gelukkig is er toch een prijswinnaar: Tonny van Vugt, Kemperbergerweg 191, meldde ons dat het beeld staat in de voortuin van het pand Kemperbergerweg 735. En daarmee
verdient zij het flesje wijn, dat de redactie hiervoor heeft klaargezet. Proficiat! En dan nu de nieuwe opgave. Waar hangt dit uithangbord? Dit kan voor velen van u niet zo moeilijk zijn. Stuur uw oplossing dus massaal in. Oplossingen, zoals gebruikelijk, graag schriftelijk of per mail aan ‘Waar is dit?’, p/a Bloylantweg 24,
[email protected]
Sinterklaasfeest De Sint heeft ons laten weten graag weer naar Schaarbergen te komen. Op zaterdag 23 november komt de Sint met zijn pieten naar ons Dorpshuis, Kemperbergerweg 804. De Sint hoopt dat alle kinderen erbij zullen zijn. • We beginnen om 15.15 uur in het Dorpshuis naast de kerk • De toegang is gratis
• Alle kinderen krijgen iets te drinken met iets lekkers • En natuurlijk komt Sinterklaas met zijn pieten • Bij het afscheid is er voor elk kind een cadeautje! • Voor ouders is er de mogelijkheid om een drankje aan de bar te kopen. Zorg dat je erbij bent! Dit wil je niet missen!
P.S. Indien u iets over uw kind te vertellen heeft aan de Sint, kunt u dit doormailen naar:
[email protected] Het feest wordt mogelijk gemaakt door vrijwilligers en sponsoren. Voor u is er de mogelijkeid om een vrijwillige bijdrage te doneren in de ‘geldkist’ bij de uitgang.
9
10
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
Schaarsbergen in kaart Met ferme pas wandelt hij door ons dorp. De geboren Brabander Rinus Voeten (80) lijkt zijn stappen te tellen om te meten hoe groot de afstanden zijn van het ene perceel naar het andere. Het kadaster heeft voor hem geen geheimen meer na ruim 10 jaar speurwerk in ‘het register van onroerende goederen en de daarop gevestigde rechten.’ Na 55 afleveringen in de dorpskrant is een einde gekomen aan de reeks historische feiten, die Rinus Voeten vanaf 2003 beschreef. Tijd voor een terugblik met deze bevlogen speurder. Boek Schaarsbergen In 2002 verscheen het boek ‘Van Zijpendaal tot Kemperheide’. Rinus Voeten had een aandeel in het schrijven van dit historische jubileumboek bij het 25 jarig bestaan van de Dorpsraad. Naar zijn gevoel was hij te laat bij betrokken bij de voorbereiding en als perfectionist zag hij enkele onvolkomenheden. Voorbeelden: de verwisseling van de ‘oude pleisterplaats Klein Warnsborn’ met het veel minder oude Pension Warnsborn. Bovendien was er zo ontzettend veel méér te melden over Schaarsbergen in de 19e eeuw. Rinus zocht zaken tot de bodem uit en raadpleegde daartoe niet alleen het kadaster, maar ook het ‘Geldersch Archief’. Daaruit bleek dat er in 1832 slechts 20 (!) woningen stonden in het toenmalige, veel kleinere
gebied van het huidige Schaarsbergen. Anno 2013 behoren daartoe Ligtenbeek, Papendal, Kemberberg, Warnsborn en Bakenberg. Vroeger bestonden er nog geen straatnamen, elk huis had slechts een letter en cijfer als adres. Met name de ‘K’ kwam in veel voor in de Schaarse (=lage) Bergen. Misschien bestond K3 dus toen al! In 1876 is dat veranderd in de huidige straatnamen en huisnummers. Daarbij werden de lijnen soms vreemd getrokken, want Huize Warnsborn kreeg een tijdje als adres: ‘Kemperbergerweg’. Een stuk van de huidige Strolaan trouwens óók. Ontginningsboerderijen Het kadaster vermeldt de eigenaren. Dat waren vaak rijke lieden uit de stad Arnhem of behorend tot de Gelderse adel. Ook rijke mensen uit het westen van het land of inwoners van Duitsland bezaten hier gronden. Soms gingen ze er zelf wonen, soms deden ze het als geldbelegging en verhuurden ze de opstallen aan boeren. Zo koopt ‘Christiaan de Bruijn, suikerfabrikant te Amsterdam’ in 1841 het landgoed ‘Warnsborn’, alsmede boerderij ‘Het Hooge Erf’. Zo ontstonden ook de boerderijen Rijzenburg en Wildhoeve aan de Koningsweg en ‘Reijersheide’ (= heide van de familie Reijers) vlakbij het huidige viaduct over de A50 bij Papendal. Rinus Voeten verwijst graag naar de werkgroep ‘Histo-
Senioren, is sporten iets voor u? Zoekt U een sportactiviteit die bij u past? Sportvereniging RSVV heeft al jaren diverse seniorengroepen (55+) in Arnhem, voor mensen die actief bezig willen zijn met sport en spel. Op de locatie Papendal is nog plaats voor senioren, die een uur en een kwartier sportief willen bewegen. De lessen beginnen met 20 minuten bewegen op muziek om de spieren en gewrichten los te maken. Hierna volgt een sport- of spelactiviteit, zoals bijv. handbal, hockey, korfbal en badminton. Deze balsporten zijn aangepast voor senioren. Zo wordt er gebruik gemaakt van
zachte ballen. De spelregels zijn op seniorenniveau. De laatste 15 minuten worden nog wat grondoefeningen gedaan. Na afloop wordt gezamenlijk koffie gedronken voor de sociale contacten en de gezelligheid. Kom vrijblijvend langs en doe een keertje mee. De lessen zijn op maandagochtend van 9.45-11.15 uur of van 11.15-12.45 uur, in een sportzaal op Papendal. Wilt U meer informatie dan kunt u bellen met docente Marijke Vleeming, Tel: (026) 3642207
11
risch Schaarsbergen’. Medelid in de dorpsraad Jan Hogendam werkte intensief mee, maar had niet genoeg informatie. Rinus leerde hoe aanvullende gegevens opgediept kunnen worden uit het kadaster. Ook het ontbreken van een groot aantal markante panden in het jubileumboek motiveerde Rinus om zijn artikelen te schrijven. Zo wijst hij op het ontbreken van Reijersheide, Het Hoog Erf, en de Groote Kweek in genoemd boek. Grenzenloos Op de vraag waar de grenzen van Schaarsbergen liggen verwijst onze dorpsgenoot naar eerdere artikelen in de dorpskrant. Die grenzen bestaan eigenlijk niet, want het dorp is nooit een zelfstandige gemeente geweest, zoals Elden of Rozendaal. De grenzen van Schaarsbergen zijn de grenzen van Arnhem met Renkum en Otterlo. Vaak houdt men gemakshalve de Schelmseweg aan als de zuidgrens, maar Papendal en Burgers Zoo kun je dus tot Schaarsbergs gebied rekenen. De bevolking is ingrijpend veranderd in de ruim 1 eeuw, die Voeten beschrijft. Van straatarme keuterboeren, die ploeterden in de schrale Veluwse grond en er hun schapen weidden, tot een rijk gedeelte van Arnhem, waar grond- en huizenprijzen tot voor kort torenhoog waren. Voeten vraagt zich af of dat niet ten koste is gegaan van
de saamhorigheid die vroeger gewoon was. Men ontmoette elkaar en kende iedereen. Vandaag lijkt dat veel minder het geval. Volgend boek? Als gevraagd wordt welke wensen Voeten heeft voor de toekomst, fronst hij bedachtzaam het hoofd. “Ik zou graag het tweede boek willen samenstellen over de historie van Schaarsbergen. Bijvoorbeeld als bundeling van mijn 55 artikelen.” Het lijkt een goede suggestie om Rinus Voeten hiervoor uit te nodigen, ook als hommage voor zijn tomeloze inzet om de geschiedenis van Schaarsbergen vast te leggen.
Uitnodiging Vrijwilligersborrel Oranjevereniging/Kerstmarkt/ Avondvierdaagse Vrijdag 8 november 2013 Dorpshuis Schaarsbergen 20.00 uur: Algemene ledenvergadering Oranjevereniging Schaarsbergen 21.00 uur: Borrel voor alle vrijwilligers van de Oranjevereniging, Sinterklaasfeest, Kerstmarkt, Avondvierdaagse Schaarsbergen en Stichting Vrienden Dorpskern.
12
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
High Tea in de kern De uitnodiging was breed verspreid. Via e-mail en de brievenbus werden alle inwoners van Schaarsbergen, Hoogkamp en Gulden Bodem uitgenodigd voor een ‘High Tea’ op zaterdag 24 augustus. Een leuk initiatief
van de ‘Stichting van de vrienden van de dorpskern Schaarsbergen’. Enkele tientallen gasten schoven aan op het veld bij de dorpskerk aan de Kemperbergerweg. Meegebrachte hapjes, ruim voldoende dranken
en meubilair van de Oranjevereniging hadden een gezellige sfeer gecreëerd. Zelfs onze prachtige muziekkoepel werd na twee jaar eindelijk weer gebruikt. Een kwintet musici ‘Animuze’ omlijstte de gesprekken met prachtige klanken. Het lijkt een geslaagd idee om bewoners van het mooie ArnhemNoord op deze manier nader met elkaar in contact te brengen. Een welgemeend compliment is dan ook op zijn plaats voor de organisatoren Maria Hulstaert, Richard Veenvliet en Fred Bosman. Hun stichting met adres www.vriendendorpskern-schaarsbergen.nl (let op: kern, dus niet: kerk), geeft alle informatie van volgende evenementen, zoals een wijnproeverij en een verhalenmiddag. Word daarom ook lid van deze club voor slechts s 25 per jaar. Doen!
Jubileum bij Garage de Bruin Eind augustus was er een klein feestje in de garage aan de Kemperbergerweg. Alexander Curré vierde daar zijn dertigjarig jubileum. In het begin van de tachtiger jaren begon hij daar ooit als jonge monteur, nadat hij zijn autotechnische opleiding met goed gevolg had afgerond. Zelf woonde hij toen nog bij zijn ouders, die op het terrein van Het Nationale Park de Hoge Veluwe woonden. Zijn vader was daar jachtopziener en dus groeide Alexander, samen met zijn broer Arnoud, midden in de natuur op. Uiteraard mochten ze zo af en toe wel met hun vader mee, dus over wild in het park hoef je hem niets meer wijs te maken. In de vakantie
hielpen ze graag buurman Varekamp op de witte boerderij, dus ook van het boerenbedrijf weet hij het nodige af. Bij Garage de Bruin is in die dertig jaar veel gebeurd. Hij heeft het bedrijf over zien gaan van vader op zoon en is nu, als gevolg van het overlijden van Erwin de Bruin enige jaren terug, de bedrijfsleider. Auto’s hebben voor hem niet zoveel geheimen meer, alhoewel de moderne elektronica een lastig hoofdstuk blijft. Gelukkig komt daarvoor ook steeds meer apparatuur beschikbaar. “Het blijft een veelzijdig bedrijf”, zegt hij, want ofschoon Renault hun favoriete merk is, repareren ze eigenlijk alles zelf en als het zo uitkomt zelfs fiet-
sen en landbouwtrekkers. De redactie van de Dorpskrant wenst Alexander Curré van harte geluk met deze mijlpaal.
13
Eendracht Schaarsbergen 75 jaar Op 1 oktober 2013 bestaat muziekvereniging Eendracht Schaarsbergen 75 jaar. De vereniging is in 1938 ontstaan uit een fusie tussen muziekvereniging Kunst na arbeid en muziekvereniging Schaarsbergen. Nu 75 jaar later bruist de vereniging nog als nooit tevoren. De muzikanten van jong tot oud komen iedere donderdagavond op de repetitie in het verenigingsgebouw ‘De Lariks’, waar Eendracht in 1994 eigenaar van werd. Het gebouw werd in 1995 herbouwd en na acht maanden opnieuw in gebruik genomen. Ieder jaar organiseert Eendracht haar voor- en najaarsconcert. Daarnaast is de muziekvereniging onder andere jaarlijks present op Koninginnedag op de Hoogkamp en op Schaarsbergen, maar ook bij de Airborne wandeltocht te Oosterbeek. Om het jubileum van Eendracht te vieren organiseert de vereniging op zaterdag 5 oktober een jubileumrecep-
tie. Twee weken later, op zaterdag 19 oktober, vindt het jubileumconcert plaats in de kaderschool. Hier zal Eendracht een deel uit haar muzikale geschiedenis ten gehore brengen. Naast het optreden van Eendracht, zal ook het allround orkest De Dieseltrekkers, onder leiding van Jos Jansen, een deel van de avond invullen met een gevarieerd programma. Naast alle feestelijkheden viert onze dirigent Gerrit Klein Hulze dit jaar zijn 25 jarig jubileum bij Eendracht. Oproep aan oud leden Oud leden zijn van harte welkom op zowel de receptie op 5 oktober als het jubileumconcert op 19 oktober. Contact via Mieke Polman-Van Westeneng, Schelmseweg 7A, 6816 PA Arnhem of
[email protected]
Kerstmarkt Schaarsbergen Zaterdag 14 december 17.00 tot 20.00 uur Schaarsbergen verandert deze dag weer in een sprookjesachtig kerstdorp. Met kerstbomen, sfeervolle verlichting, prachtig aangeklede kramen, de geur en warmte van vele vuurkorven en mooie muzikale optredens in de kerk ademt het één en al kerstsfeer uit. Rondom de prachtige kerk van Schaarsbergen zullen weer zo’n 40 kramen u verrassen met een bijzonder gevarieerd aanbod. Van kerstartikelen tot huis en tuindecoraties, van brocante tot delicatessen, van kunst tot veel meer...
Om 17.00 uur start de kerstlampionnenoptocht bij ’t Pannekoekhuis Schaarsbergen aan de Kemperbergerweg. Een feestelijke optocht onder muzikale begeleiding van muziekvereniging Eendracht. Op de kerstmarkt zullen er voor de kinderen ook weer diverse activiteiten zijn zoals broodjes bakken en luisteren naar, misschien wel spannende, verhalen van de verhalenverteller. Verder kunt u zich verwarmen aan heerlijke glühwein en zal er voor ieder wat wils te eten zijn. Entree en parkeren zijn gratis.
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
Zowel zakelijk als privé! Zeer bijzondere bruidssuites Unieke trouwlocatie Oranjerie Groot Warnsborn‘ Idyllisch Serre-Restaurant Lunches, diners, brunches en High Tea, ook voor kleinere gezelschappen Prachtig terras ‘
14
Bakenbergseweg 277, 6816 VP Arnhem • Tel. 026 445 57 51 • Fax 026 443 10 10 • E-mail:
[email protected] www.grootwarnsborn.nl
Coupeuse gediplomeerd lerares coupeuse, voor verander- en herstelwerk, geeft naailes, ook voor kinderen en workshops
AUTOBEDRIJF
Ben Pluim VOOR ONDERHOUD EN REPARATIE VAN
OPE L Greet Gerritsen Meesters van Goghstraat 71 6813 HE Arnhem 026 - 4460555
SCHAARSBERGERTJE Save a date! 13 oktober 2013 OPEN HUIS bij Groot Warnsborn Deze speciale dag staat in het teken van (opnieuw) kennismaken met alle mogelijkheden die Groot Warnsborn biedt. Wij stellen een leuk programma voor u samen. Reserveer de datum in uw agenda. Wij kijken uit naar uw komst. Alvast aanmelden? Mail naar
[email protected] Met gastvrije groet, Lammert en Sjoukje de Vries, Landgoed Groot Warnsborn www.grootwarnsborn.nl - tel. 00-31-(0)26-4455751
Deelenseweg 30, 6816 TS Arnhem Tel. 026-4423431
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
Kunstzinnig Schaarsbergen Ons dorp huisvest heel wat kunstenaars, in de breedste zin van het woord. Deze keer aandacht voor beeldend kunstenaar Trude Obbink. In tegenstelling tot eerdere kunstenaars uit deze rubriek, was het Trude zelf op de middelbare school al duidelijk dat haar toekomst in de kunst zou liggen. Om haar ouders, met eigen juwelierszaak, tegemoet te komen, voltooide ze eerst de goud- en zilversmedenopleiding in Schoonhoven. Ze leerde er solderen, polijsten, smeden. Dat de klant uiteindelijk bepaalt hoe het moet worden vond ze lastig. Ze wilde zelf bepalen hoe iets eruit zou komen te zien Het waren de jaren ’80, de periode van de grote jeugdwerkloosheid en ze mocht blij zijn met haar baantje bij een juwelier. Haar behoefte om eigen ruimtelijk werk te maken bleef en daarom meldde ze zich aan bij de avondopleiding Handvaardigheid aan de kunstacademie Arnhem. Er zat tevens een onderwijsakte (MO) aan vast met de achterliggende filosofie dat er meer kunstenaars voor de klas moesten komen. De opleiding bleek een gouden greep. Het tempo lag hoog: elke week moest er werk zijn dat, ten overstaan van iedereen, besproken kon worden. De techniek maakte je je eigen met behulp van de assistent van de betreffende werkplaats. In 1990 studeerde Trude af. Exposities volgden, er werd werk verkocht en ze werd gevraagd voor onderwijsprojecten Ook had ze haar eigen kunstklussenbedrijf. Trude maakt meestal ruimtelijk werk van diverse materialen. Daarin spelen patronen vaak een belangrijke rol. Die geven vastigheid in de chaos en brengen ordening aan zodat je je weg kunt vinden. Een vloerkleed van keramiek, een borst van sierstaalwerk met een tepel van glas. Combinaties die verrassen. Kunst ook met een boodschap, die ze wil kunnen uitleggen. Dat is trouwens geen integrale boodschap, net zoals haar kunst ook geen vast patroon of inspiratiebron kent. Ze leeft
bij de dag en laat zich raken door haar omgeving en de omstandigheden waarin ze verkeert. Toen er rond 2005 door minder vraag en meer concurrentie nog maar weinig werk was in het onderwijs, ging ze aan de slag op de afdeling handvaardigheid van een blindeninstituut. Mensen die blind waren geworden kregen er bezigheidstherapie en leerden tegelijkertijd andere zintuigen gebruiken en diverse vaardigheden. Het was mooi werk maar ook emotioneel zwaar. Van eigen werk maken kwam niet veel, want daarvoor moest ze haar kop kunnen vrijmaken. In deze periode verhuisde ze ook naar Schaarsbergen. Met bemiddeling van het SLAK kon ze een van de Casa Nova huisjes aan de Kemperbergerweg huren. Inmiddels is het haar eigendom en woont ze er met haar zoon. In 2012 hield het werk bij het blindeninstituut op. Het afge-lopen jaar heeft Trude haar eerstegraads lesbevoegdheid als docent beeldende vorming behaald bij ArtEZ en geeft ze les in de bovenbouw HAVO/ VWO, in de vakken CKV (Culturele en Kunstzinnige Vorming) en KUA (Kunst Algemeen). Nieuwe kennis en ervaring, zoals opgedaan bij de lessen kunstgeschiedenis en het maken van een film voor de opleiding, inspireren haar bij het maken van kunst. Dat geldt ook voor haar woonomgeving, getuige het gebruik van schapenwol en gevonden takken in recent werk. Dat de omstandigheden door de tijd heen een meer praktische benadering van haar vroegen – er moet immers brood op de plank komen –, heeft geen invloed op haar creativiteit. Kunst zal ze altijd blijven maken. Het is wat ze het beste kan en het geeft haar de mogelijkheid iets op haar eigen manier te kunnen blijven doen. Meer weten van Trude Obbink? Ze geeft regelmatig exposities en is bereikbaar via telefoonnummer: 06 18239659 of email:
[email protected]
15
Markant Pand Wat maakt een pand markant? Uit de laatste twee edities van deze rubriek zou u kunnen opmaken dat uw redacteur in het bijzonder gefascineerd is door wat zich achter een, op het oog, onopvallende/gesloten voorgevel bevindt. Dat dat zo is blijkt ook de keuze voor deze editie: het huis van Annemarie en Wim van Droffelaar aan het einde van de Kemperbergerweg tegenover de hekken van de Hoge Veluwe. Toen de makelaar hen zes jaar geleden dit huis voorstelde, zagen ze in eerste instantie een huis dat alles had wat ze niet zochten: een enorme vierkante bunker van grijze steen met ook nog een plat dak. Alleen de locatie kon hen bekoren: in het bos, omgeven door bomen en toch dicht bij alle uitvalswegen en bekend terrein. Zo had Wim nog leren autorijden op dit stukje van de Kemperbergerweg.
Tot dat moment waren Annemarie en Wim al 19 jaar de zeer tevreden bewoners van het voormalig ouderlijk huis van Wim aan de Diepenbrocklaan in ArnhemNoord. Een prachtig en volumineus splitlevel huis uit de jaren ’50 met kantoorruimte. Toen de kinderen het huis uit waren werd het wel erg groot en zo ontstond het idee om op zoek te gaan naar een huis waar ze samen verliefd op zouden worden. Dat gebeurde pas toen ze dit huis binnen gingen. Achter de gesloten voorgevel bleek zich een huis te bevinden dat juist openheid, transparantie en toegankelijkheid uitstraalt. Drie binnengevels van glas en staal in U-vorm geven via schuifdeuren toegang tot de in het midden gelegen patio, waar zelfs bomen in staan. De enige buitengevel van glas, op de zuid- tevens tuinzijde, maakt dat binnen en buiten haast een geheel lij-
Basiscursus geloof Voor wie wel eens iets meer wil weten over geloven. Omdat je het van huis uit niet hebt meegekregen, maar wel interesse hebt in de christelijke traditie. Of omdat je er wel bekend mee bent, maar toe bent aan een vernieuwing, een ‘upgrade’ van je geloof. Op zes woensdagavonden avonden van 20:00 uur tot 22:00 uur komen de belangrijkste thema’s aan bod zoals God, de Bijbel, Jezus, inspiratie, christelijke levenskunst,
uitzicht en bidden. Er is ruimte om vragen te stellen en om met andere gelovigen, twijfelaars en zoekers in gesprek te gaan. De avonden vinden plaats in de kleine zaal van het Dorpshuis, steeds op woensdagavond, op 23 en 30 oktober en 6, 13, 20, 27 november en zijn open voor iedereen die belangstelling heeft. Opgeven kan bij Wilma Hartogsveld,
[email protected]
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
ken. En door de glazen deuren tussen de leefruimtes lijkt alles met elkaar verbonden. Ze kregen het gevoel door het huis te worden omarmd. In de bezoeken die volgden raakten ze steeds meer gefascineerd door de perfectie van het huis, gebouwd in 1969 gebaseerd op een ontwerp van de architect Mies van der Rohe. Sober en sereen door het gebruik van beton, staal en glas in een vast ritme, onder andere zichtbaar in de glazen gevels, de (ingebouwde) kastenwanden en de drie identieke, kleine slaapkamers. Over elke functie en detail van het huis is nagedacht, waarbij de meest pure materialen zijn gebruikt. Niet alleen in het ontwerp (van de plaats) van, bijvoorbeeld, keuken, badkamers, tussenwanden en leefruimte (met zitkuil!), maar ook in de afwerking (verborgen meterkast, geïntegreerde buitenverlichting) en de stoffering, zoals vloerbedekking, lampen, gordijnen, kleurgebruik etc. Dat was het werk van de bewoners van de laatste 30 jaar, de familie Knoef, die destijds een gerenommeerde meubel- en interieurzaak in Arnhem bezaten. Hierdoor staat er een huis dat weliswaar veel jaren ’70 kenmerken heeft, maar de indruk wekt recent te zijn ontworpen. Het huis was in hun ogen zo af, dat ze geen behoefte voelden er ook maar iets aan te veranderen. Geen verfje, moderne keukenapparatuur, nieuwe vloerbedekking of wat dan ook. Ook de meubels van hun oude huis, veel Pastoe en Interlübke, pasten naadloos. Alleen het platte dak werd vervangen om eventuele problemen in de toekomst voor te zijn. De verhuizing was dan ook in een paar dagen gepiept. En ook nu, vijf jaar later, is alles nog hetzelfde en koesteren ze hun icoon uit 1969. Het geeft een enorme rust. Saai? Hoezo? Waarom iets veranderen aan huis en inrichting als het plaatje nog steeds klopt? Bovendien is het beeld dat zich openbaart als ze via de voordeur naar buiten gaan elke dag anders. Dat geldt ook voor het zicht op de tuin en de bomen boven hun hoofd in de patio. Zijn er dan helemaal geen nadelen aan het huis of de plek? Nou vooruit: het huis heeft geeft kabel en dus zijn ze aangewezen op een ‘gewone’ telefoonlijn en schotelantenne. En door al die bomen rondom en in het huis zijn ze van september tot december zo’n 8 a 9 weekenddagen bezig met het ruimen van de bladeren. Waar anderen fietsen, lopen zij hun rondjes met bladblazers en kruiwagens. Ze hebben het graag over voor het wonen in hun ‘boshuis’, waar vrijelijk, ook reeën, dassen en andere dieren van de ruimte en vrijheid kunnen genieten.
Taal Voor de dorpskrant belde ik aan bij een mevrouw. De deur werd geopend door een jongen van een jaar of twaalf. Hij riep naar achteren: “Mam, iemand voor jou.” “Wie?” “Een man!” Onze kinderen zouden vroeger hebben gezegd: “Een meneer.” Taal verandert, daar is niks mis mee. Het wemelt van nieuwe woorden zoals facebook, hyves, linkedin. Overal zie je het Engels oprukken. Ik vind dat jammer, want elk volk behoort trots te zijn op zijn eigen taal. Zelfs het Fries is als officiële taal erkend en wordt gebruikt in plaatsnamen. Ook het toenemend aantal fouten in het gebruik van onze mooie taal vormen een bron van ergernis. Het vreselijke ‘hun hebben’ in plaats van ‘zij hebben’ is al niet meer te stuiten. Ook ‘ik besef me’ in plaats van ‘ik besef’ lijkt gemeengoed te worden. De wielrenner die ooit zei: “Ik had vandaag een lage moraal” bedoelde ‘moreel’, maar sindsdien gebruiken alle sporters het foute woord. Verslaggevers noemen de ‘plaats’ op de ranglijst: ‘plek’. Lelijker kan bijna niet. Erg storend zijn de blunders in overlijdensadvertenties. Zoals: ‘Tijdens zijn vakantie in Frankrijk nam God tot zich’ of varianten daarvan. God gaat niet op vakantie. Als je mensen wijst op fouten in hun taalgebruik reageren ze vaak met: “Ik irriteer me aan jou.” Dan is het beter verder maar je mond te houden. Een goed taalgebruik is niet altijd gemakkelijk. Wat vindt u van de krantenkop ‘Inbrekers zagen gat in dak’, of: ‘Minister stuurt moeder naar Irak’? De schrijver heeft vast iets anders bedoeld dan de lezer begrijpt. Datzelfde geldt een beetje voor kinderen die iets fraais betitelen als ‘vet, heftig’ of, vooruit dan maar, ‘cool’. Mooie nieuwe woorden zijn er ook wel. ‘Apenstaartje’ is een prachtige vondst, zolang u het aan een Duitse vriend maar niet vertaalt als ‘Affenschwanz’. Radio, televisie en internet hebben een grote invloed op onze taal. Ook daar maken schrijvers en presentatoren talloze fouten in tekst en uitspraak. De ‘n’ aan het eind van een woord is afgeschaft: ‘Zitte werke’ en zo. Wat betekenen deze fouten en slordigheden? Je kunt ze schouderophalend afdoen, maar een goed taalgebruik zegt ook iets over degene met wie je communiceert. Denk eens aan winkels en terrasjes. Het viel me van de zomer op dat in Schaarsbergen gelukkig nog heel aardig met je wordt gesproken als je een pannenkoek bestelt. ‘Nette jongens en meisjes’ denk je dan. “Dus zal de kwaliteit van het gebodene ook wel goed zijn.” We hebben nog één winkel in ons dorp. Ook daar word je in goed Nederlands verwelkomd. Ze wachten bovendien tot een klant zijn aankopen heeft ingepakt alvorens de volgende aan te spreken. Soms wordt de klant zelfs uitgezwaaid als hij vertrekt of langsfietst. Dat is niet alleen vriendelijk, maar geeft je dag ook wat extra kleur. En mij een goed gevoel. Doei! Kees Groen
17
18
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
autobedrijf
de Bruin
Reparaties alle merken APK keuringen Schadeherstel en spuitwerk In- en verkoop van nieuwe en gebruikte autos Total tankstation
autobedrijf
de Bruin ’n goed adres voor vakmanschap en service
Kemperbergerweg 727 6816 RV Arnhem Telefoon (026) 443 59 04
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
19
20
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
Landgoed de Menthenberg, een b Op een mistige dag ga ik op bezoek bij Jan Houwert en Marty Six, eigenaar en bewoners van het Landgoed de Menthenberg. Als ik aanbel gaat het hek open en rijd ik heel voorzichtig over de lange oprit naar het huis. De weg is namelijk spiegelglad. Ik passeer een beeld (prachtige roze, drievoudige koffiepot) van Klaas Gubbels en kom dan bij het huis, waar ik word verwelkomd door Jan Houwert. Hij vertelt dat hij en zijn vrouw in de jaren 80 al eens in Arnhem hebben gewoond toen hij werkzaam was als directeur van de Arnhemse Courant. Toen hij ging werken voor de regionale uitgeverij in Twente verhuisden zij naar Hengelo (O). Vervolgens kwam hij in de Raad van Bestuur van Wegener met kantoor in Apeldoorn, maar daar wilden zij niet wonen. Arnhem was goed bevallen en zo gingen zij op zoek naar een geschikte locatie. Die bleek echter moeilijk te vinden. Juist in die tijd concentreerde AKZO zijn activiteiten in Arnhem, waardoor er meerdere mensen een geschikt huis zochten en de prijzen werden opgedreven. Toen vonden ze het landgoed Menthenberg, dat zich echter in zeer slechte staat bevond; tientallen jaren was er niets aan gedaan. Het landgoed is in 1700 als buitenverblijf gebouwd door Dr. Wilhelm Menthen, destijds een belangrijk man in het Gewest Gelderland. Begin 19e
eeuw is het koetshuis bijgebouwd en zijn er verdere aanpassingen aan het woonhuis gedaan. Na de eerste wereldoorlog werd het bewoond door de familie Scheidius en de laatste bewoners waren de baron van Harinxma thoe Slooten en zijn vrouw (M. Scheidius). De barones is in 1989 overleden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft het ondermeer gediend als onderdak voor eenheden van de SS en is er veel beschadigd. Na de oorlog werd het huis ook niet meer echt bewoond en raakte het ernstig verwaarloosd. Na het overlijden van de barones is het landgoed verkocht aan Zweedse beleggers. Zij hadden zich daar echter enorm op verkeken. Omdat het een rijksmonument is, konden zij er niet veel mee beginnen. Op een gegeven moment kwamen zij in de problemen, maar verkopen wilden ze nog steeds niet. Over de verkoop van het landgoed is dan ook ruim een jaar onderhandeld. De overdracht vond tenslotte plaats in 1993. Hierna duurde het nog eens anderhalf jaar om het huis in bewoonbare staat te krijgen. De hele buitenkant moest worden afgebikt en opnieuw gevoegd, de kogelgaten en granaatscherven zaten er nog in! De restauratie was natuurlijk heel specialistisch werk dat werd uitgevoerd met behulp van de Stichting tot Behoud van Historische Buitenplaatsen en Monumentenzorg.
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
bijzondere bi plek in Schaarsbergen Nadat het eerste deel van het huis klaar was zijn ze erin getrokken. Daarna moest natuurlijk nog de tuin (11 hectare groot) gerestaureerd worden want dat was een oerwoud! Daarbij zijn de zichtlijnen weer grotendeels teruggebracht. “Zo’n landgoed is een passie”, aldus Jan Houwert, “anders kun je dit niet allemaal opbrengen”. Hij is nu grotendeels met pensioen, maar nog steeds zeer actief. Zo is hij o.a. bestuurslid van Introdans, is hij betrokken bij de organisatie van de Mode Biennale en voorzitter van de Raad van Toezicht van het Groninger Museum. Marty Six fungeert als ‘rentmeester’. “Alles is ingewikkeld” zegt ze, “of je nu iets moet schilderen of dat er een lekkage is; gewone, simpele oplossingen zijn er niet”. Duidelijk is dat het huis veel onderhoud vergt. Ook is het nog steeds een ‘buiten’, d.w.z. dat het ‘s winters behoorlijk koud kan zijn. Bijzonder is ook dat het water in de twee vijvers (die al in 1830 worden beschreven) wast met de stand van de Rijn. Minder leuk is, dat dan ook de kelders onderlopen. “Het is een heerlijke plek om te wonen”, aldus ook Marty Six. “En dat op het hoogste punt van Arnhem! Als je boven staat heb je een prachtig uitzicht over de Hoge Veluwe”. Daarom heeft het echtpaar zich ook zeer verbolgen getoond over de plannen voor hoogbouw op de RIN-locatie, recht op de noordgrens van het landgoed.
Dat lijkt nu goed te komen, maar ze blijven waakzaam! Het landgoed is te klein en te kwetsbaar om open te stellen voor publiek, al ontvangen ze wel eens specifieke groepen (uit tuinhistorische of kunsthistorisch oogpunt). Dat het echtpaar van kunst houdt is overduidelijk. In de prachtig gerestaureerde kamers, zoals een met geschilderde behangsels gedecoreerde eetkamer, heeft menig kunstvoorwerp een plekje gevonden. Ook is er het ‘project’ van de beelden. Er staan over het hele landgoed verspreid zo’n 20 beelden van verschillende beeldhouwers. Hiervoor zijn de kunstenaars uitgenodigd met de opdracht een plek te zoeken in de tuin en daarvoor een beeld te maken. Het is opmerkelijk dat maar weinig mensen in Arnhem op de hoogte zijn van het bestaan van het landgoed, misschien met uitzondering van diegenen die houden van tamme kastanjes. Regelmatig klommen de mensen vroeger over de hekken om kastanjes te rapen! Bijzonder zijn ook de oude mispelboom en twee maretakken in de boomgaard. Mochten er na het lezen van dit artikel mensen zijn, die als vrijwilliger willen helpen de (moes)tuin van het landgoed te onderhouden, dan zijn zij meer dan welkom! U kunt dit melden aan de redactie van de Dorpskrant. Duidelijk is dat het een bijzondere plek is, die bewoond wordt door bijzondere mensen.
De dood onder ogen zien Donderdag 14 november om 20:00 uur, Dorpshuis Hoewel soms de indruk wordt gewekt dat het leven maakbaar is, worden we bij ernstige ziekte of bij een naderend levenseinde in alle heftigheid geconfronteerd met het tegendeel. De medische wetenschap heeft de afgelopen vijftig jaar grote vooruitgang geboekt wat betreft ‘nieuwe’ diagnoses en vooruitstrevende behandelingen. Dat heeft, ook in de samenleving, geleid tot een rotsvast vertrouwen in de mogelijkheden van de geneeskunst. Helaas is niet voor alle ziekten genezing mogelijk en is er een onvermijdelijk einde voor ieder mens. Je schikken in dit onvermijdelijke einde is niet makkelijk en lang niet altijd even goed bespreekbaar. Bovendien hebben artsen van nature de neiging vooral
actief te (be)handelen en zou het wellicht beter zijn om soms ook bewust niet te handelen. Hierbij is het in gesprek gaan met de patiënt en zijn naasten van essentieel belang. De wenselijkheid en voor- en nadelen van een behandeling zullen besproken moeten worden. Soms zijn behandelingen namelijk niet meer in het belang van de patiënt en wordt zelfs een goed afscheid van het leven belemmerd. Misschien is het tijd om het laatste taboe – de dood – onder ogen te zien als onze enige zekerheid en over de angst voor de dood, de zin van het leven en hoe om te gaan met een naderend levenseinde met elkaar te praten. Inge Brouwer (huisarts) en Wilma Hartogsveld (theoloog) zullen deze avond een inleiding houden over dit thema en met de zaal in gesprek gaan.
21
22
Waar word je boos om? Als iemand echt te ver gaat: aan dingen komt die ik zelf heb gekocht zonder het te vragen. En als mensen aggressief zijn. Ik word denk ik eerder nukkig dan boos.
Wie de jeugd heeft... Hidde (11 jaar): ‘Ik wil geen dier zijn, ik wil mens blijven’. Met wie woon je in huis? Met mijn zusje Bente van 9, mama Judit en mama Annette. En de katers Io en Pavlov en hond Morris. Sinds wanneer woon je in Schaarsbergen? Sinds ongeveer 3 jaar. We zijn verhuisd vanwege het werk van mijn moeder Judit. Die werkt in Rijnstate als kinderarts. Omdat ons huis nog gebouwd moest worden hebben we eerst nog een jaar bij mijn oma in Wageningen gewoond. Ik ging toen al wel naar de Arnhemse Montessorischool (AMS). Op welke school zit je? Op de AMS, in groep 8 van groep 6/7/8. Bij meester Ton, die is nieuw, en juf Sanne. Wat zijn je hobby’s? Ik speel cello. Volgens veel mensen heb ik talent. Ik heb les en ik zit in een orkest in Zutphen. We geven concerten en hebben orkestweekenden. Ook zit ik op jui-jutsu bij Dojo Kreijtz. Verder houd ik van tekenen, pianospelen en Minecraft spelen op
de computer. Dat doe ik met mijn beste vriend Mauro, die bij me in de buurt woont. We hebben samen ook een geheime hut gebouwd in het bos. Daar spelen we met onze zelfgemaakte pijlen en boog. Wat is je belangrijkste bezit? M’n familie, omdat we zoveel leuke dingen samen doen. Daarna m’n cello. Ben je wel eens verliefd? Niet echt. Op dit moment niet. Waar heb je voor het laatst hard om moeten lachen? Ik lach best wel vaak bijvoorbeeld om de lach van m’n zusje. Welk dier zou je willen zijn? Ik wil geen dier zijn, ik wil gewoon mens blijven. Hoewel mensen wel vaak verkeerde dingen doen, zoals dieren afslachten, de natuur kapot maken en het milieu vervuilen. Maar lang niet alle mensen doen dat. Waar word je blij van? Als het stormt en onweert en we lekker knus en veilig met elkaar binnen zitten en Bente en ik samen tekenen.
Wie zou je graag een dag willen zijn? De vader van Mauro. Ik zou graag willen ervaren hoe het is om een volwassen man te zijn. Hij is nog kinderlijk maar wel volwassen. Met hem en Mauro kan ik echte mannendingen doen. Wat is je favoriete plek in Schaarsbergen? Bij onze geheime hut ‘de sluipers’. Dat is dezelfde naam als onze groep op Minecraft. Wat vind je leuk en wat vind je niet zo leuk aan het wonen in Schaarsbergen? Ik vind eigenlijk alles leuk: de school, vrienden in de buurt, leuke locatie, fijn huis. Ik heb het goed getroffen. Waar zou je willen wonen als je niet in Schaarsbergen woonde? In de Achterhoek bij het bosgebied. Lekker rustig en landelijk wonen. Maar alleen met een vriend in de buurt. Wat wil je later worden? Ik wil technische geneeskunde studeren: apparaten ontwikkelen die patiënten beter maken. En ik ga met Mauro samen in een studentenhuis wonen. Hoe ziet de wereld er uit over tien jaar? Ik denk dat iedereen wat armer is dan nu, er wonen mensen op Mars, het deeltje wat kan tijdreizen is groter geworden, maar tijdreizen kan nog net niet.
DORPSKRANT SCHAARSBERGEN 184
BIJ DE HAND Centraal Informatie- en Adviespunt van Swoa
Activiteitenkalender
Ouderen in Schaarsbergen kunnen hier terecht met vragen over wonen, welzijn, zorg en financiën op werkdagen van 9.00 tot 12.00 uur, onder telefoonnummer (026) 445 99 99.
5 oktober
10 oktober
Servicenummer gemeente Arnhem Voor al uw vragen of klachten over de openbare ruimte, kunt u dagelijks bellen, 24 uur per dag, bellen met telefoonnummer 0900-1809. Ook kunt u een e-mail sturen naar
[email protected]
13 oktober 19 oktober
23 oktober
Data ophaal huisvuil De kliko’s met huisvuil en groen afval moeten altijd op maandag rond 7.30 uur aan de weg staan met de wielen achter.
8 november
14 november 7 oktober 12 oktober 14 oktober 21 oktober 28 oktober 4 november 11 november 18 november 25 november
grijs + plastic oud papier groen grijs groen grijs + plastic groen grijs groen
14 november 23 november 14 december
Jubileumreceptie Muziekvereniging De Eendracht Locatie: Verenigingsgebouw De Lariks Vergadering Dorpsraad Locatie: Dorpshuis Open huis Landgoed Groot Warnsborn Locatie: Groot Warnsborn Jubileumconcert Muziekvereniging De Eendracht Locatie: Kaderschool, Koningsweg 23A (en de vijf woensdagen daarna) Basiscursus Geloof Locatie: Dorpshuis Vergadering Oranje Vereniging Schaarsbergen met borral na voor alle vrijwilligers Locatie: Dorpshuis Vergadering Dorpsraad Locatie: Dorpshuis Inleiding ‘De dood onder ogen zien’ Locatie: Dorpshuis Sinterklaasfeest Locatie: Dorpshuis Kerstmarkt Schaarsbergen Locatie: terrein voor de kerk
Nieuwsbrief van de Dorpsraad Schaarsbergen Let op! Na 1 december worden groene bakken met GFTafval niet meer opgehaald tot en met februari 2014. Nieuwe bezuiniging van gemeente. Zakken voor plastic afval (nog gratis!) verkrijgbaar bij Bakkerij Reijnen, Kemperbergerweg 159. Grof vuil: bellen met SITA 4460490. Kosten: e 35 per m3, vooraf te betalen.
Voorkomen is beter Er zijn onlangs weer meldingen van inbraken geweest en van pogingen om binnen te komen. Oost-Europeanen en anderen probeerden met een stukje plastic de voordeur te openen. Zorg daarom boor goed hang- en sluitwerk en sluit alles goed af, ook al bent u in de tuin of maar kort afwezig. Inbraken worden zelden opgelost, de buit is voorgoed verloren.
Als beheerder van www.dorpsraadschaarsbergen.nl valt het mij op dat na het verzenden van een nieuwsbrief, ik regelmatig ‘onbestelbaar’ meldingen retour krijg. Een mogelijke oorzaak kan zijn dat de eigenaar van het e-mailadres is overgestapt naar een andere internet-provider. Bestaand e-mailadres komt dan te vervallen met als gevolg dat u verstoken blijft van deze informatie. Indien u de laatste maanden via e-mail geen nieuwsbrief meer heeft ontvangen is dat een mogelijke oorzaak. De nieuwsbrief van de Dorpsraad Schaarsbergen wordt regelmatig verstuurd. Meestal met informatie die niet kan wachten tot de Dorpskrant verschijnt. Denk daarbij aan informatie van lezingen, wandeltochten en ontwikkelingen rond de RIN-locatie e.a. Indien u de nieuwsbrief wilt ontvangen dan kunt u zich aanmelden via de website www.dorpsraadschaarsbergen.nl aan de rechterzijde ‘Abonneren op nieuwsbrief’ met uw naam en e-mailadres. Hans Klaver, sitebeheerder
23
ZOO KONINKLIJK!
In 2013 is Burgers’ Zoo 100 jaar jong en ter ere van dit jubileum hebben we het predicaat Koninklijk ontvangen! Kom dit vieren met onze dieren in de Bush en Desert: het grootste overdekte regenwoud en de grootste overdekte woestijn ter wereld. Duik daarna in 8 miljoen liter tropische koraalzee van de Ocean, ga op Safari in de Afrikaanse savanne en sta oog in oog met tijgers in de Rimba. Kijk voor alle feestelijke jubileumactiviteiten op www.burgerszoo.nl
BUSH
DESERT
OCEAN
SAFARI
RIMBA