NATUURlijk eten! kookboek
1
SWKGroep
Inhoud Koken 4
Keukenspullen 5 Italiaanse broodjes met tomaatbasilicumsalade
6
Romige courgettesoep met tijm
7
Zoete worteltjestaart
8
Ei ei eiersalade
10
Roze bietensalsa
11
Picknicken 12 Komkommerwatermeloensalade 13 Pastasalade met slaboontjes en tomaatjes
14
Wraps met moestuingroenten, avocado en kip
15
Suikerbroodsandwich met aardbeien
16
Zomerfruitsaus met vanille
16
Verfrissende citroenlimonade
18
Dit kookboek is van:
SWKGroep
2
Voorwoord De natuur is altijd anders. Inspirerend, leuk en leerzaam. Kinderen hebben natuur nodig! Daarom is natuur een thema dat terugkomt op alle kinderopvanglocaties van de SWKGroep. Onder het motto: NATUURlijk eten! staan dit voorjaar en de zomer in het teken van zaaien, oogsten, koken en picknicken. NATUURlijk eten: Zelf zaaien, oogsten, koken en picknicken Een eigen moestuin aanleggen en onderhouden. Leren wat je moet doen om zelf worteltjes, sla, radijs, slaboontjes, kerstomaat, lente-ui en kruiden te kweken. Dat is wat de kinderen op de locaties van Kinderopvang BijDeHand, Kern Kinderopvang Zoetermeer, Kern Kinderopvang Randstad, IJsselkids, Stichting Vrije Kinderopvang Rotterdam en KOKO Kinderopvang hebben gedaan. Eind van de zomervakantie is het tijd om alles te oogsten wat in de moestuin is gegroeid. En dan… Koken en picknicken Na het oogsten is het tijd om te koken en picknicken. Hiervoor hebben we dit speciale ‘NATUURlijk eten! kookboek’ ontwikkeld. Een op maat gemaakt kinderkookboek met de lekkerste (picknick)recepten. Speciaal afgestemd op de oogst die in de moestuin is gekweekt. NATUURlijk staan er ook de leukste tips in voor een geweldige picknick. De recepten zijn zo puur mogelijk gehouden, zodat je goed de smaak van de oogst proeft. Voor de kinderkoks die graag experimenteren, staan er tips in voor extra toevoegingen aan de recepten. Alle kinderen bij de kinderopvangorganisaties van de SWKGroep krijgen dit kookboek cadeau. Zodat zij ook thuis of op school in de keuken aan de slag kunnen. Is het weer niet mooi genoeg om te picknicken? Dan serveer je de gerechten gewoon op tafel. En dan samen genieten van een gezellige picknick of maaltijd met lekkere, gezonde én zelf gemaakte gerechten. Wij wensen alle kinderen NATUURlijk veel kookplezier!
3
SWKGroep
Koken Voordat je echt begint met het maken van de gerechten uit dit ‘NATUURlijk eten! kookboek’, even een paar handige en belangrijke tips. Lees snel verder. het recept is ‘een makkie’ het recept is iets meer werk het recept is iets moeilijker Oppassen in de keuken Iedereen, jong en oud, moet oppassen in de keuken. Want in de keuken wordt gewerkt met messen, hete pannen, ovens en allerlei keukenapparaten. Concentreer je goed als je iets aan het snijden bent. Zorg dat de pannen stevig op het fornuis staan met de stelen naar binnen. Zodat de pan niet van het fornuis valt. Gebruik ovenhandschoenen bij de oven en pannenlappen bij hete pannen. Vraag hulp bij lastige dingen zoals het pakken van hete pannen en schalen en het gebruik van keukenapparaten en messen. Vraag altijd wat je zelf mag doen en waar je hulp bij moet vragen. En dan kun je lekker aan de slag! Frisse en nette koks Was je handen goed met water en zeep voor je begint. Want koken doe je met schone handen. Ruim de keuken even op voordat je begint. Je snijplank moet je natuurlijk wel ergens kunnen neerleggen... Ook tijdens het koken is het fijn om een beetje op te ruimen. Proeven en op smaak brengen Zout en peper worden gebruikt om eten nog lekkerder te maken. Op smaak brengen noem je dat. Zout versterkt de smaak en peper maakt het gerecht wat pittiger. Pas op: teveel zout en/of peper is niet lekker. Proef je gerecht altijd. En als het nodig is, kun je er een beetje zout en/of peper bij doen. Tip: beter twee keer een klein beetje zout en/of peper erbij, dan in één keer teveel. Voordat je begint Kies een recept en lees het eerst helemaal door. Kijk goed wat je nodig hebt. Kijk wat er al is en maak voor de spullen die er niet zijn een boodschappenlijstje. Dan naar de winkel. Kijk ook hoeveel tijd het maken van het gerecht kost, dan kan je plannen hoe laat je in de keuken moet beginnen. Zet alles klaar, was je handen en koken maar. Succes en veel kookplezier! En dan NATUURlijk gezellig samen eten!
SWKGroep
4
Keukenspullen
5
SWKGroep
Italiaanse broodjes met tomaatbasilicumsalade
15 minuten • 8 broodjes •
Je hebt nodig 150 gram kleine tomaatjes • 6 blaadjes basilicum • 1 eetlepel olijfolie • zout, peper • 8 sneetjes ciabatta (= een Italiaanse broodsoort) • 1 teentje knoflook
Keukenspullen Een snijplank, een mesje, een kom, een schaar, een eetlepel, een broodrooster en een groot bord. Zo maak je het Was de tomaten. Snijd ze in kleine stukjes en doe ze in een kom. Knip de basilicumblaadjes in stukjes en meng ze met de tomaat. Breng de tomatensalade op smaak met één eetlepel olijfolie, een beetje zout en peper. Rooster de sneetjes brood lichtbruin in de broodrooster. Snijd het knoflookteentje doormidden (je hoeft hem niet te pellen) en wrijf ermee over de geroosterde boterhammen. Zo krijgen ze een lekkere smaak. Leg de boterhammen op een groot bord en schep de tomatensalade erop. Weet je wat ook lekker is? Doe nog een klein beetje balsamico-azijn door de tomatensalade. Niet teveel, want je wilt natuurlijk wel de pure smaak van de tomaten blijven proeven.
SWKGroep
6
Romige courgettesoep met tijm
30 minuten • 4 personen • Je hebt nodig 1 ui • 1 teentje knoflook • 1 courgette (ongeveer 350 gram) • alle blaadjes van 2 takjes tijm • 2 eetlepels olijfolie • 500 ml bouillon (kip of groente) • 100 ml slagroom
Keukenspullen Een snijplank, een mes, een eetlepel, een hoge pan, een knoflookpers, een houten lepel, een maatbeker en een staafmixer of blender. Zo maak je het Haal de schil van de ui en snijd de ui doormidden. Snijd beide uienhelften in kleine stukjes. Pel de knoflook. Was de courgette en snijd hem in stukken. Zet de pan op het fornuis. Doe de olijfolie in de pan en laat het goed warm worden. Doe de ui in de pan en pers de knoflook erboven uit. Bak de ui en knoflook ongeveer 2 minuten op laag vuur. Roer af en toe met een houten lepel door de pan. Doe de courgettestukken en de tijmblaadjes in de pan en bak ze een minuutje mee. Schenk de bouillon in de pan en maak het zo warm dat het gaat koken. Laat de soep 15 minuten koken, totdat de courgette zacht is. Doe de slagroom erbij. Haal de pan van het vuur. Pureer de soep met de staafmixer of in de blender (het is handig als een volwassene je hierbij even helpt). Serveer de soep in soepkommen, diepe borden of bekers.
7
SWKGroep
Zoete worteltjestaart
20 minuten voorbereiden
1 uur baktijd • 8 tot 10 personen •
Je hebt nodig 300 gram wortels • 50 gram gepelde walnoten • 3 eieren • 185 gram bruine basterdsuiker • 185 ml zonnebloemolie • 200 gram zelfrijzend bakmeel • 2 theelepels koekkruiden • mespunt zout • 50 gram rozijnen Crème voor op de taart: 185 gram roomkaas naturel • 30 gram poedersuiker • 1 eetlepel sinaasappelsap of citroensap Keukenspullen Een oven, een springvorm (taartvorm) doorsnede 22 cm, bakpapier, een klein kommetje, een rasp, een beslagkom, een mixer, een zeef, een spatel, een houten lepel en een mes. Zo maak je het Verwarm de oven voor op 180 °C. Doe het bakpapier in de taartvorm (lees de tip hieronder hoe je dat handig kan doen). Was de wortels en rasp ze in dunne slierten. Breek de walnoten in kleine stukjes. Breek de eieren boven een kommetje. Doe de suiker met de olie in een beslagkom. Mix het 3 minuten met de mixer. Doe, als je mixt, de eieren langzaam bij het oliemengsel. Zeef het bakmeel met de koekkruiden boven de beslagkom. Meng het met een spatel door het beslag. Meng ook het zout, de geraspte wortel, de walnoten en rozijnen door het beslag. Schep het beslag in de taartvorm en bak de taart in ongeveer 1 uur gaar in de oven. Laat de taart helemaal afkoelen. Doe de roomkaas met de poedersuiker en het sinaasappel- of citroensap in een kom en roer het met een houten lepel goed door elkaar. Schep het roomkaasmengsel op de taart en smeer het glad met een mes. Snijd de taart in stukken en geniet. Rijzen Zelfrijzend bakmeel is bloem (een soort meel) waar bakpoeder bij is gedaan. In bakpoeder zit koolzuurgas. Dat gas stijgt op door de warmte in de oven. Hierdoor gaat het beslag rijzen (= langzaam omhoogkomen) en krijg je een hogere taart.
SWKGroep
8
9
SWKGroep
EI EI Eiersalade
15 minuten • 4 personen •
Je hebt nodig 4 scharreleieren • 2 eetlepels mayonaise • 1 eetlepel Griekse yoghurt • ½ theelepel mosterd • 10 sprieten bieslook of 1 eetlepel geknipte tuinkers • zout, peper
Keukenspullen Een steelpan, een kookwekker, een snijplank, een eetlepel, een theelepel, een schaar en een kom. Zo maak je het Doe de eieren in een steelpan. Doe zoveel water in de pan dat de eieren onder water staan. Breng het water aan de kook en laat de eieren 8 minuten koken. Laat de eieren ‘schrikken’, dan kan je ze makkelijk pellen! Dat doe je zo: giet het hete water voorzichtig uit de pan. Pas op: de pan is heet! Laat snel veel koud water in de pan lopen. Daarna nog een keer het water uit de pan gieten en weer koud water erin doen. Pel de eieren en snijd ze in kleine stukjes. Meng in een kom de mayonaise met de Griekse yoghurt en de mosterd. Knip met een schaar de bieslook in kleine stukjes. Of knip de tuinkers. Meng de stukjes ei en de geknipte bieslook of tuinkers door het mayonaisemengsel. Breng de eiersalade op smaak met een beetje zout en peper. Eet je zelfgemaakte eiersalade op een boterham, stokbrood of toastjes.
SWKGroep
10
Roze bietensalsa
10 minuten bereiden en 30-60 minuten koken• 4 personen •
Je hebt nodig 2 rode bieten • 1 kleine sjalot (= een speciaal uitje) • 4 eetlepels Griekse yoghurt • zout, peper • kleine crackers of tortillachips om mee te dippen
Keukenspullen Een kleine kookpan, een mes, een vork of satéprikker, een rasp en een kom. Zo maak je het Was de bieten. Doe ze in een pan en voeg zoveel water toe dat de bieten onder water staan. Kook de bieten gaar. Dit duurt 30 tot 60 minuten (prik met een vork of satéprikker in de bieten om te testen of ze gaar zijn. Als je er makkelijk in kan prikken, zijn ze gaar). Laat de bieten afkoelen. Snijd het velletje van de bieten. Pel de sjalot. Rasp de bieten en de sjalot. Meng in een kom de geraspte bieten met de sjalot en yoghurt en breng de salsa op smaak met een beetje zout en peper. Eet de salsa met crackers of tortillachips. Lekker!
11
SWKGroep
Gezellig samen buiten eten, dat is picknicken. Klinkt goed hè? Lekker buiten eten met jouw vrienden of familie?! Je hebt nodig een picknickkleed • eten en drinken • onbreekbare borden • bestek • servetten • onbreekbare bekers (eventueel extra bekers als je ook soep meeneemt) • een vuilniszak voor het afval
Een goede plek In het park, op het strand of in het bos! Picknicken kan op iedere plek in de natuur. Maar op het speelplein of in de tuin kan ook. Als het warm is, zoek je een goed plekje onder een boom of je neemt een parasol mee. Check voor je je picknickkleed neerlegt of de plek schoon en droog is. Ga lekker zitten. Eet. Drink. En maak er een gezellige middag of avond van! Opruimen Vergeet geen vuilniszak mee te nemen. Zo kan je, nadat je lekker en gezellig met elkaar hebt gegeten, de plek netjes opruimen. Zo blijft de natuur en jullie fijne picknickplaats schoon voor andere mensen en voor jezelf als jij weer eens gaat picknicken. Spelletjes Als je bent uitgegeten, heb je vast zin in wat beweging. Neem dus ook buitenspeelgoed mee naar de picknick. Zoals je skateboard, een (voet)bal, een badmintonset, springtouw of wat je maar wilt.
SWKGroep
12
Komkommerwatermeloensalade
15 minuten • 4 personen •
Je hebt nodig 1 komkommer • 300 gram watermeloen • 100 gram feta (= Griekse kaas) • 8 blaadjes munt • 10 blaadjes platte peterselie • zout, peper • 3 eetlepels olijfolie
Keukenspullen Een snijplank, een mes en een saladeschaal. Zo maak je het Was de komkommer en snijd hem in plakjes. Haal de schil van de watermeloen. Haal de pitjes uit de meloen en snijd de meloen in blokjes. Snijd de fetakaas in blokjes. Scheur de muntblaadjes en peterselieblaadjes in stukjes. Meng in een schaal de komkommer met de meloen, fetakaas, munt en peterselie. Breng de salade op smaak met een beetje zout en peper en doe er de drie eetlepels olijfolie overheen.
13
SWKGroep
Pastasalade met slaboontjes en tomaatjes
30 minuten • 4 personen •
Je hebt nodig 150 gram strikjespasta of spiraalpasta •150 gram slabonen of sperziebonen • 150 gram kleine tomaatjes • 120 gram jong belegen kaas • 8 blaadjes basilicum • 2 lente-uien • 3 eetlepels olijfolie • zout, peper Keukenspullen Een maatbeker, een grote kookpan met deksel, een wat kleinere kookpan, een kookwekker, een vergiet, een snijplank, een mes, een schaar en een grote saladeschaal. Zo maak je het Schenk anderhalve liter (=1500 ml) water in een pan. Doe het deksel op de pan en breng het water aan de kook. Als het water kookt, doe je de pasta in de pan en kook je het gaar (kijk op de verpakking hoe lang de pasta moet koken). Giet de pasta af in een vergiet en spoel het koud met water. Was de boontjes. Snijd de uiteinden eraf. Snijd de boontjes in stukjes van ongeveer 1 cm. Doe de boontjes met een halve liter water in een pan en kook ze in 8 tot 10 minuten gaar. Giet het water uit de pan met de boontjes (gebruik een vergiet) en spoel ze koud met water. Was de tomaatjes en snijd ze in vieren (doormidden en nog een keer doormidden). Snijd de kaas in piepkleine blokjes. Was de lente-uien. Snijd de onderkant van de lente-ui. En snijd aan de bovenkant een stuk van de lange donkergroene sprieten van de lente-ui af (dit gebruik je niet). Snijd de rest van de lente-uien in dunne ringetjes. Meng in een grote schaal de pasta, boontjes, tomaatjes, kaas, basilicum, lente-uien en olijfolie. Proef de salade en breng hem op smaak met zout en peper. Smaakt hij goed? Smullen maar!
SWKGroep
14
Wraps met moestuingroenten, avocado en gerookte kip
20 minuten
10 minuten baktijd • 6 kleine wraps •
Je hebt nodig 3 bloemtortilla’s • 75 gram wortel • 12 radijsjes • 150 gram gerookte kipfilet • 6 blaadjes kropsla • 1 grote rijpe avocado • zout, peper
Keukenspullen De oven, aluminiumfolie, een rasp, een mesje, een slacentrifuge of een schone theedoek en cocktailprikkers. Zo maak je het Zet de oven op 170°C en laat de oven warm worden. Verpak de tortilla’s met z’n drieën in een stuk aluminiumfolie en leg het pakketje 10 minuten in de oven. Was en rasp de wortel. Was de radijsjes, snijd de steeltjes en het puntje eraf en snijd de radijsjes in plakjes. Snijd de gerookte kip in plakjes. Was en droog de slablaadjes met de slacentrifuge. Of doe de blaadjes sla in een schone theedoek, ga naar buiten en draai de theedoek heel hard rond (zo ben je eigenlijk zelf de slacentrifuge). Halveer de avocado. Dat doe je zo: snijd met een mesje de avocado rondom in tot op de pit. Trek daarna met je handen beide helften los van elkaar. Snijd beide avocadohelften over de lengte (de lange kant) doormidden. Nu kan je makkelijk de schil eraf pellen. Als de schil eraf is, snijd je de avocado in plakjes. Laat de tortilla’s afkoelen en beleg ze met blaadjes sla, plakjes avocado, radijs, wortel en kip. Breng de vulling op smaak met een beetje zout en peper. Rol de tortilla’s strak op en snijd elke tortilla doormidden. Prik de tortilla’s vast met een cocktailprikker. En klaar is je gerecht.
15
SWKGroep
Suikerbroodsandwich met aardbeien
10 minuten • 4 personen •
Je hebt nodig 175 gram aardbeien • 4 sneetjes suikerbrood • roomkaas naturel (uit een kuipje) • poedersuiker Keukenspullen Keukenpapier, een snijplank en een mesje. Zo maak je het Was de aardbeien en maak ze droog met keukenpapier. Snijd de kroontjes (de groene blaadjes) van de aardbeien. Snijd de aardbeien in plakjes. Smeer een laagje roomkaas op de sneetjes suikerbrood. Leg de aardbeienplakjes op het suikerbrood. Bestrooi de aardbeien met poedersuiker. Eet smakelijk!
Zomerfruitsaus met vanille
20 minuten + extra tijd om af te koelen • 8 personen •
Je hebt nodig 500 gram zomerfruit (aardbeien, frambozen, bessen, bramen) • 1 vanillestokje • ½ citroen • 200 gram suiker Keukenspullen Een mesje, een citruspers, een steelpan en een houten lepel. Zo maak je het Was het fruit en snijd de kroontjes (de groene blaadjes) van de aardbeien af. Snijd met een mesje het vanillestokje open. Pers de citroen uit. Doe het fruit met de suiker, het vanille stokje en het citroensap in een steelpan. Zet het vuur aan, roer met een houten lepel in de pan tot het fruit gaat koken. Zet het vuur laag en laat de saus 3 minuten zachtjes koken. Het vanillestokje mag je weggooien. En de saus opeten. In de yoghurt, vla of over een bol vanille-ijs. De saus kan je zeker wel een paar dagen bewaren in de koelkast. SWKGroep
16
17
SWKGroep
Verfrissende citroenlimonade
15 minuten + ½ uur om af te koelen • ongeveer 6 glazen •
Je hebt nodig 4 citroenen • 1 liter water (= 1000 ml) • 110 gram suiker • 6 blaadjes munt • en als je van ijskoud houdt: ijsklontjes
Keukenspullen Een citruspers, een steelpan, een houten lepel, een grote glazen kan of fles en glazen. Zo maak je het Pers de citroenen uit. Doe 500 ml water met de suiker in een steelpan en roer met een houten lepel tot de suiker is opgelost. Laat het suikerwater een minuutje koken. Roer het citroensap erdoor en laat het helemaal afkoelen. Schenk de limonade in een kan en schenk er nog 500 ml ijskoud water bij. Doe de muntblaadjes en eventueel nog wat ijsklontjes erbij en serveren maar!
SWKGroep
18
Colofon Initiatief: SWKGroep Illustratie, recepten & teksten: Clara den Hartogh Projectbegeleiding & eindredactie: afdeling Marketingcommunicatie SWKFacet Vormgeving: Samantha Lakerveld, Jet Terhorst © SWKGroep 2013 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand en/of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
SWKGroep
Randstad
SWKGroep
Zoetermeer
20
