Muziek zeer veeleisende activiteit verwerken van auditieve info herkennen van emoties beroep op geheugen voorstellingsvermogen (deels visueel) verwachtingen toetsen, plannen, vooruitdenken, anticiperen ◦ uitvoeren bewegingen ◦ ◦ ◦ ◦ ◦
Hersenen hebben een zekere plasticiteit Langdurige training van (instrumentale) vaardigheden veroorzaakt veranderingen in het CZS. ◦ Op jonge leeftijd: veranderingen in hardware Vb: handgebied in motorcortex vergroot
◦ vanaf 7 jr: veranderingen in software
Pianisten geschikt voor hersenonderzoek ◦ Gebruiken hele brein ◦ Noodzakelijke coördinatie links en rechts ◦ Bewegingen moeten tegelijkertijd vloeiend en trefzeker zijn ◦ 4 ledematen betrokken
Onderzoek Düsseldorf (1995) Vergelijking hersenscans van ◦ Pianostudenten ◦ medische studenten die nooit een instrument hadden gespeeld omvang kleine hersenen aanzienlijk groter bij pianostudenten direct verband met het aantal uren oefenen. voorste deel hersenbalk aanzienlijk dikker bij pianisten
Onderzoek Karolinska Institutet (2005) Verband tussen hoeveelheid uren studie en groei hersenen ◦ Retrospectief onderzoek bij pianisten ◦ Ppn gemiddeld 32 jaar ◦ Oefenen op jonge leeftijd (voor 12 jr) → invloed op dikte verbindingsbanen in de hersenen
Onderzoek Harvard (Schlaug 2009) Twee groepen kinderen, leeftijd 5 -7 jaar. Groep 1: ◦ 18 kinderen, half uur p.w. individueel les op muziekinstrument
Groep 2: ◦ 13 kinderen, geen muziekles
Nulmeting: geen verschillen
Na 29 mnd: hersenbalk dikker bij eerste groep. ◦ Alleen bij kinderen die 2 uur per week hadden geoefend. ◦ Bij minder oefenen → geen verschil
Canada (Schellenberg 2004) 144 kinderen, 6 jaar. Lessen gratis, check motivatie 4 groepen ◦ pianoles ◦ zanglessen ◦ toneellessen ◦ controlegroep Stijging IQ in alle groepen met gem. 4 IQ punten
Stijging 7 IQ punten bij kinderen die pianoof zanglessen hadden gevolgd
Daarnaast Pianoleskinderen: beter emoties destilleren uit taal (Zowel in Engels als in Tagalog)
Duitsland (Bastian 2001: Muziek maakt slim)
7 basisscholen in Berlijn, 170 kinderen
5 scholen 4 uur intensief muzieklessen ◦ 2 uur alg. muziekles, ◦ 1 uur instrument, ◦ 1 uur orkest/ensemble
2 scholen 1 u per week muziek (reguliere curriculum)
Resultaten Op sommige IQ-testen is de intelligentie gestegen Kinderen met concentratieproblemen hebben baat bij uitgebreide muzieklessen Minder afwijzingen in de klas In (pre) puberteit: muziek als middel om onzekerheid en agressie te hanteren
Groot Brittannië (The power of music: Hallam 2010) Groot overzicht diverse onderzoeken naar: ◦ Effecten instrumentaal onderwijs ◦ Overdracht op andere vaardigheden wanneer processen vergelijkbaar zijn
Bespelen instrument positieve invloed op taalvaardigheid +leesvaardigheid ruimtelijk inzicht +wiskunde algemene leerprestaties fijne motoriek zelfvertrouwen sociale vaardigheden
Positieve invloeden op persoonlijke en sociale ontwikkelingen van kinderen alleen als ervaringen positief en belonend zijn. Implicaties voor de leraar
Onderzoek naar effecten van bespelen van een instrument bij senioren
Gevoelens van verbondenheid met anderen Gezondheid Zelfwaardering Gevoelens van competentie en zelfstandigheid Het voorkomen van gevoelens van isolatie en eenzaamheid Ervaren en uitdrukken van spirituele gevoelens
Conclusies (Rene Kahn 2011) Bij vroeg beginnen met het leren bespelen van een instrument worden er meer en steviger verbindingen in de hersenen gevormd. Stijging IQ en EQ Veel studeren op een instrument kan voor blijvende veranderingen zorgen in bepaalde (senso-motorische) gebieden in de hersenen.
Relativering: Correlatie is nog geen oorzakelijk verband Waarom onderzoeken of muziek invloed heeft op andere domeinen? Gebeurt niet bij wiskunde bv. Legitimatie noodzakelijk? Van belang bij beoordelen van onderzoeken vorm muziekonderwijs: ◦ hoe lang les? ◦ welke methode wordt gebruikt? ◦ hoeveel thuis studeren?
[email protected] Meer lezen?
Rene Kahn Susan Hallam Liesbeth van Beemen Henkjan Honing Eveline Crone David Levitin music Gary McPherson
De tien geboden voor het brein Music psychology in education Ontwikkelingspsychologie Iedereen is muzikaal Het sociale brein van de puber This is your brain on The child as a musician
