MOSELLA Een uitgave van IVN Geysteren Venray

MOSELLA Een uitgave van IVN Geysteren Venray September/ Oktober 2015

Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid

Wat is IVN Geysteren-Venray?

Het IVN (Instituut Voor Natuureducatie en Duurzaamheid) is een landelijke organisatie die werkt aan een duurzame samenleving. Dit doet het IVN met vele enthousiaste vrijwilligers, die actief zijn in 170 plaatselijke afdelingen. IVN Geysteren-Venray is zo’n afdeling, waarin circa 135 volwassen leden en ongeveer 35 jeugd– en jongerenleden actief zijn

Wat is het doel van IVN Geysteren-Venray? Sinds onze oprichting in 1981, streven we naar bescherming van onze mooie landschappen en natuur. Hoe? Door de betrokkenheid van mensen te vergroten. Dit doen we door iedereen die ervoor open staat - van jong tot oud - van dichtbij de natuur te laten beleven. Want beleving en verwondering leidt tot betrokkenheid en wij geloven dat betrokkenheid leidt tot duurzamer gedrag.

Wat doen we allemaal?

Een greep uit al onze activiteiten voor zowel leden als niet-leden: We organiseren natuurexcursies, gezinswandelingen, fietstochten, een boottocht en dagexcursies. Op verzoek gidsen we wandelingen. We voeren beheers werkzaamheden uit in de natuur. Ook organiseren we lezingen, cursussen en workshops. Daarnaast zijn op het gebied van vogels, planten, insecten, gidsen en jeugd diverse werkgroepen actief. Je leest alles over onze activiteiten op onze website: www.ivn-geysteren-venray.nl

IVN-lid of donateur van de afdeling worden? Meld je aan bij onze ledenadministratie: Gerben Voorhorst, Akelei 16, 5803CA Venray. Tel. 0478-850534. Email: [email protected] IBAN: NL36 RABO 0156 3203 39 ten name van IVN Afd. Geysteren-Venray.

Wat zijn de kosten? Het donateurschap kost € 20,00 per jaar voor volwassenen. Het IVN-lidmaatschap kost € 28,65 per jaar voor volwassenen. Het lidmaatschap voor Jongeren IVN (12-16 jaar) en Jeugd IVN (6-12 jaar) kost € 10,00 per jaar voor het eerste kind. Elk volgend kind uit een gezin betaalt slechts € 5,00. Per adres ontvang je 6 x per jaar het verenigingsblad de Mosella. Jeugdleden krijgen voor elke activiteit een informatiebrief. IVN-leden ontvangen het landelijke tijdschrift Mens en Natuur. Aanvullende mogelijkheid: Abonnement op tijdschrift De Natuurgids: € 15,50

Website: www.ivn-geysteren-venray.nl IVN Geysteren Venray

pagina 2

Inhoud

Mosella Nacht van de vleermuis !! De Nationale Nacht van de Nachtvlinder 2015 Ommetje Weverslo Minicursus over het Wormdal Fietstocht langs diverse landmarks Wandeling in het Odapark en Vlakwater Vier seizoenen herfstwandeling in ’t Ham Spinnen, akelige beesten … Werken in de natuur. Leef je uit in de natuur! Nacht van de Nacht Spinnenwandeltocht aan het Zwartwater Voor de Kids Herfstvakantie activiteit Waargenomen Berendbotje gaat uit varen Cursus diersporen Generaties verbinden, inspiratie vinden Educatief allerlei (4) Fietstocht In de Pen Jaarprogramma 2015 Wandelingen in de omgeving Wie doet wat binnen IVN Geysteren-Venray?

blz 4 5 5 6 7 10 11 12 13 14 15 18 19 20 21 21 22 24 25 26 27 29 30 31

Voorblad

De naam 'wespspin' heeft alles te maken met het uiterlijk; de spin kan niet steken en de beet is ongevaarlijk voor mensen. De naam is vooral te danken aan het relatief zeer grote vrouwtje. Ze heeft een zwart achterlijf met heldere gele, witte en diepzwarte grillige banden, vooral vlak voor het afzetten van de eitjes is het achterlijf sterk opgezwollen. De wespspin hangt altijd ondersteboven in het wielweb, dat te herkennen is aan de twee extra zigzag matjes die straalsgewijs vanuit het centrum zijn aangebracht.

IVN Geysteren Venray

pagina 3

Mosella

Wil je iets publiceren in de Mosella of op de website? Heb je iets aparts waargenomen, bijzondere planten of vogels gezien, iets beleefd tijdens het struinen door de natuur dat je de moeite waard vindt om in de Mosella te vermelden, stuur (of mail) dan even een berichtje hierover naar de redactie van de Mosella t.a.v.: Emile Simons, Randenrade 46, 5807 BM Oostrum. E-mailadres : [email protected] Kopij voor de Mosella en website: Kopij svp voorzien van uw naam en voorzien van enige toelichting zodat duidelijk is waar het geplaatst moet worden. Wilt u tekst met foto’s insturen dan gaarne de foto’s apart bijvoegen bij de e-mail. Redactiecommissie: Emile Simons, Esther Swinkels, Marije Freriks, en Chrit Luys. Algemene communicatie en PR: Esther Swinkels. Inleveren kopij voor de volgende Mosella: November/ December 2015 vóór 1 oktober 2015.

***** Voor de Kids

Oplossing vorige Mosella: Al draagt een aap een gouden ring, het is en blijft een lelijk ding.

IVN Geysteren Venray

pagina 4

Nacht van de vleermuis !!

Datum : 28 augustus 2015 Tijd : 20.00 uur Start : in De Wis het gemeenschaphuis achter de kerk, Castenray Op 28 augustus wordt weer “de NACHT van de VLEERMUIS” georganiseerd. In heel Nederland zijn er vleermuisactiviteiten voor jong en oud. In Castenray wordt al jarenlang deze nacht georganiseerd door Theo Bouten en Rien Eijkmans van IVN Geysteren-Venray en NHG-Limburg kring Venray. Kijk op de IVN website voor meer informatie.

***** De Nationale Nacht van de Nachtvlinder 2015

Datum : 11 september 2015 Tijd : 21.30 uur Plaats : Golf en Countryclub Geijsteren, Het Spekt 2 Geijsteren Kosten : geen, iedereen, lid of belangstellende, is van harte welkom Informatie : Lo Troisfontaine 0478 580997 Op vrijdag 11 september zal de Golf en Countryclub Geijsteren als decor dienen voor de jaarlijkse landelijke “Nacht van de nachtvlinder” . Het IVN Geijsteren / Venray zal deze avond verzorgen. Alle belangstellenden zullen om 21.30 uur ontvangen worden door de organisatie, die eenieder zullen informeren over de nachtvlinders en hun families, de vangst of lokmethodes. Er is een ruime parkeerplaats. Fotograferen is toegestaan. Om circa 00.30 uur gaat de stekker er uit en keert de rust rond deze mooie locatie terug. Op de site van de Vlinderstichting staat meer info over deze nationale avond. http://www.vlinderstichting.nl/nationale-nachtvlindernacht IVN Geysteren Venray

pagina 5

Ommetje Weverslo

Datum : 20 september 2015 Tijd : 10.00 uur Startpunt : Parkeerplaats Manege Hermkeshof (Weverslo 4) Advies: Stevig, waterdichte schoeisel, we lopen ook door grasland. Het ommetje Weverslo is een wandeling door een eeuwenoud esdorpenlandschap. We komen bijna alle karakteristieke landschapselementen tegen die bij dit landschapstype behoren: beekdal, broekbos, weide, historische bebouwing, esgronden (akkers) en heide. We beginnen de wandeling met de beklimming van het hoogste (natuurlijke) punt van de Peel: de Weverslose berg. Dit is een mysterieuze berg, die volgens de sagen gebouwd is door de peelreuzen. Daarna loopt de wandeling achter de Weverslose berg richting het Loobeekdal. Het Loobeekdal is recentelijk heringericht en de beek meandert weer. We gaan bekijken in hoeverre de natuur weer greep heeft gekregen op deze beek. Dan passeren we het broekbos en het Weversven, dat vroeger een belangrijke rol in de vlasverwerking had en even verderop hebben we een prachtig zicht op de es ofwel de akker. Hier werd vroeger de vlas op geteeld. Aan de rand van de es ligt de oudste boerderij van Weverslo die een monumentale status heeft: Martiene plats. Het is een oude hallenboerderij, die de voorloper vormt van de tegenwoordig zo bekende langgevelboerderijen. De stallen in een hallenboerderij waren zogenaamde potstallen: de uitwerpselen van schapen werden hier opgespaard om later weer dienst te doen als mest op de akkers. IVN Geysteren Venray

pagina 6

Minicursus over het Wormdal

Lezing : Hete bronnen, mijnbouw en natuur in het Wormdal Datum : Maandag 21 september 2015 Tijd : 20.00 uur Plaats : De Kemphaan Venray Tijdens deze lezing door Olaf Op den Kamp maakt u kennis met het Wormdal. De Worm ontspringt uit diverse bronbeekjes in het uitgestrekte Aachener Wald. Ook de warme bronnen van Burtscheid leveren haar water. Niet voor niets vestigde de aan reuma lijdende Karel de Grote zijn paleis in het Wormdal. Nadat ze een tijdlang ondergronds gestroomd heeft, komt de Worm in een prachtig natuurgebied waarin ze naar hartelust mag meanderen. In het Wormdal bij Kerkrade wordt al sinds eeuwen steenkolenmijnbouw bedreven. U maakt kennis met deze mijnbouw, van de primitieve mijnen van abdij Rolduc tot de moderne mijnbouw van de Eschweiler Bergwerksverein. De steenbergen hebben zich ontwikkeld tot ware eldorado’s voor planten en dieren. Koniginnenpage, Vroedmeesterpad en Driedistel vormen hiervan goede voorbeelden. Het dal van de Worm heeft echter nog veel meer te bieden. Langs de oever leven Bevers en in de steile wanden maken IJsvogels hun holen. Vroeger werd de waterkracht van de Worm op allerlei manieren gebruikt, er lagen watermolens om graan te malen of om olie te persen. Ook werden waterraderen ingezet om de steenkolenmijnen droog te pompen. Een apart hoofdstuk vormt Burg Wilhelmstein, een hoogteburcht. Verder gaat het naar de ooibossen bij Haanrade, een stukje jungle in Kerkrade. Daarna stroomt de Worm langs het lintdorp Rimburg met zijn fraaie hoeves in de richting van Geilenkirchen. Onderweg komt ze langs de fraaie landhuizen van Schloss Zweibrüggen en Haus Trips. Verderop ligt Gut Leerodt. Nu stroomt ze naar Hilfahrt waar vroeger wilgentenen gevlochten werden. Via Ober- en Unterbruch passeert ze Heinsberg om bij Kempten in de Rur uit te monden. De lezing duurt ongeveer een uur voor de pauze en nog 45 minuten na de pauze.

IVN Geysteren Venray

pagina 7

In aansluiting op deze lezing is er de mogelijk u op te geven voor de dagexcursie naar het Wormdal. Dagexcursie naar het Wormdal (vooraankondiging) Datum: Zaterdag 3 oktober 2015 Cursusleider: Olaf Op den Kamp 8.30 uur vertrek Venray 10.00 uur aankomst Kerkrade 10.00-11.00 uur: Struinen door de ooibossen langs de Worm bij Haanrade. Het Wormdal bij Haanrade was lange tijd het voorbeeldproject voor natuurontwikkeling in Nederland. Nadat de oeverbeschoeiing hier was weggehaald ging het riviertje zich weer heel natuurlijk ontwikkelen met steile, afkalvende oevers en vlakke oevers waar het sediment weer werd neergelegd. Daarnaast is op de dalbodem een wilgenooibos tot ontwikkeling gekomen met veel Schietwilgen. Hier hoort de Bever thuis die zich tegoed doet aan de bast en de jonge twijgen van de bomen. De IJsvogel broedt in de steile oevers, maar laat zich zelden zien. We maken hier een eenvoudige struinwandeling van 1-1,5 km. 11.00 uur vertrek per bus naar Herzogenrath 11.15 uur-14.00 uur Wandeling met als thema mijnbouw bij Herzogenrath. We maken een wandeling vanuit Herzogenrath langs allerlei sporen van de mijnbouw. Zo passeren we een wand met kolenlaagjes, pingen en een stollen. Al vanaf de 13e eeuw werd in het Wormdal steenkool gewonnen. In eerste instantie aan de oppervlakte, maar al snel ging men door stollen en schachten ondergronds. De vele particuliere mijntjes verdwenen en maakten plaats voor grotere mijnen. Hiervan zijn hier en daar nog sporen te vinden zoals schachten, mijngangen en steenbergen. Tijdens een 5,5 km lange wandeling maken we kennis met het diep ingesneden en landschappelijk zeer fraaie stuk van het Wormdal. Kenmerkend zijn de vele haagbeukenbossen. Halverwege passeren we Burg Wilhelmstein, een kasteel dat vroeger bij de Graven van Gulik hoorde, waar we een kop koffie zullen drinken. IVN Geysteren Venray pagina 8

Ook lopen we over de steenberg van de mijn Gouley waar het overtollige mijnsteen werd opgeslagen. Rond 12.15 uur kunnen we koffie drinken op Burg Wilhelmstein. 14.00 uur vertrek per bus naar Aachener Wald. 14.30-17.30 uur Wandeling Aachener Wald & wandeling door Burtscheid met hete bronnen en sporen van het kuuroord We maken een 3 km lange tocht door het Aachener Wald, een uitgestrekt boscomplex met loof- en naaldbossen, waar de bronnen van de Worm liggen. Op het scheidingsvlak van de Akense zanden en het Vaalser groenzand treden allerlei bronnetjes naar buiten. Het water hiervan vormt het begin van de Worm. Het werd al snel opgevangen in allerlei stuwmeren die dienden als molenvijver, kweekvijver voor vis en later als recreatiegebied. De bus haalt ons weer op bij de Monschauerstraße en brengt ons naar Burtscheid. Hier maken we een 1,5 km lange stadswandeling. Burtscheid is een stadsdeel van Aken waar vele hete bronnen aan de oppervlakte treden. Daartoe behoren de heetste bronnen van Midden-Europa met een temperatuur van 74°Celsius. Deze werden in het verleden veelvuldig gebruikt om te kuren. Dat betekende niet alleen baden, maar ook van het leven genieten in de Casino’s en koffiehuizen. De abdij van Burtscheid, eigenaar van deze baden, kon met de inkomsten hiervan prachtige abdijgebouwen en een kerk laten bouwen. 17.30-19.00 uur: Avondeten (Niet inbegrepen) Kurpark-Terrassen, Dammstraße 40, 52066 Aachen 19.00-20.30 uur: terugreis naar Venray. Opgeven: U kunt zich tot uiterlijk 25 september 2015 via [email protected] opgeven. De kosten van deze cursus bedragen € 30.Plaatsing is pas definitief indien u het bedrag over gemaakt heeft op rekeningnummer NL36RABO 0156 3203 39 t.n.v. I.V.N.GeijsterenVenray onder vermelding van “Excursie Wormdal” Opmerking: Wandelschoenen zijn noodzakelijk. IVN Geysteren Venray

pagina 9

Fietstocht langs diverse landmarks tussen: Broekhuizen-Lottum-Arcen en Walbeck Datum : Zondag 27 september 2015 Startplaats : Bij de kerk van Oostrum Tijdstip : 10.00 uur De jaarlijkse fietstocht voert ons ditmaal naar een aantal interessante zogenaamde landmarks objecten, bezienswaardigheden) in de omgeving van Broekhuizen, Lottum. Arcen en het Duitse Walbeck. Zo zullen we o.a. iets vertellen bij kasteel De Borggraaf, Fort Hazepoot en het Gelderns-Nierskanaal. We zullen dus onderweg een aantal keren afstappen voor een korte pauze en tevens uitleg te geven bij de verschillende landmarks, die we op onze fietstocht tegenkomen. Tevens zullen we een keer een wat langere pauze nemen (eventueel op een terrasje) waar we een kleinigheidje voor de inwendige mens kunnen bestellen. De lengte van de fietsroute zal tussen de 45 en 50 km uitkomen. Neem (als het nodig is) regenkleding mee, stop ook iets te eten en te drinken in je fietstas of rugzak om onderweg te gebruiken Als het weer ons gunstig gezind is, kan het ook dit jaar een mooie en gezellige fietstocht worden. Tot zondag 27 september! Let op : Bij extreem slecht weer gaat de fietstocht niet door!!! Kijk t.z.t. op de website voor de laatste informatie. IVN Geysteren Venray

pagina 10

Wandeling in het Odapark en Vlakwater

Een korte ontspannende wandeling van 1 uur en 15 minuten in een rustig tempo en ritme. Voor wie: Voor ouderen en wandelaars die slechter ter been zijn en korter willen wandelen dan de gewone excursies die twee uur duren. Datum : dinsdag 13 oktober 2015 Tijd : 14.00 uur Vertrekpunt : Theehuis Odapark Het Odapark is natuur maar ook cultuur en kunst. Het is een park om te wandelen en je te laten verrassen door aangelegd en oorspronkelijk natuurschoon. Het is een heel rijk geschakeerd landschap met oude bomen, lanen en stuifduinen. De vele bomen, struiken en heesters, gekoppeld aan een beheerste “wild”-groei hiervan doen de locatie veel eer beleven als een bos. Daarnaast is er de kunst en de cultuur. Kunst en cultuur kunnen het tegenovergestelde zijn van natuur. Want iets kan kunstmatig zijn, door de mens gemaakt, of kan natuurlijk zijn, door de natuur als vanzelf ontstaan. In Odapark is deze tegenstelling volop aanwezig. Cultuur en natuur zijn samengevoegd, zelfs in elkaar geschoven, je ondergaat ze tegelijkertijd. Als je door dit park loopt word je als vanzelf omsloten door de natuur. De bladeren op de grond onder je voeten, de takken die je omgeven, de lucht die door het dak van de bomen heen breekt. En als je het pad van de natuur volgt, komen er kunstwerken op je weg. Deze wandeling biedt de gelegenheid om het St. Odapark en het aangrenzende Vlakwater beter te leren kennen. We sluiten de wandeling af met een kop koffie, voor wie wil, bij het Theehuis. Koffie is voor eigen rekening. IVN Geysteren Venray

pagina 11

Vier seizoenen herfstwandeling in ’t Ham

Datum : 18 oktober 2015 Tijd : 9.30 uur Startpunt : Kleine parkeerplaats aan de Hesselenweg in Horst In 2015 vinden de 4seizoenenwandelingen plaats in het natuurgebied ’t Ham in Horst. ’t Ham is een stuk van het beekdal van de Molenbeek die langs Horst stroomt. Daar meandert de beek en is een van de oevers verlaagd om extra water te kunnen bergen. Als de bladeren gedeeltelijk van de bomen zijn gevallen kunnen we de beverburcht goed zien liggen. Aan de oostkant liggen de bossen en de zandverstuivingen van de Reulsberg. Het hele gebied wordt al ruim 14 jaar beheerd door SBB. Maar in de loop van de tijd is het beheer wel veranderd. We hebben al in de winter, de lente en de zomer gewandeld door dit afwisselende en kleinschalige gebied. Nu maken we in de herfst dezelfde wandeling nog een keer. De bladeren beginnen te verkleuren en van de bomen te dwarrelen. Spinnenwebben worden goed zichtbaar vanwege de hoge luchtvochtigheid. De vruchten van de bomen en struiken zijn rijp of al opgegeten door de vogels. Het is de tijd voor grotere aantallen paddenstoelen. De bijgevoegde foto is in een van de afgelopen jaren in de herfst gemaakt in ’t Ham. Om alvast in de stemming te komen. Tot ziens op 18 oktober in ’t Ham. N.B. In het begrazingsgebied in het beekdal zijn de wandelpaden moeilijk begaanbaar omdat het rundvee die paden ook gebruikt. Stevig hoog schoeisel is beslist nodig! IVN Geysteren-Venray IVN Geysteren Venray

pagina 12

Spinnen, akelige beesten..?!

Datum : 19 oktober 2015 Plaats : De Kemphaan Tijd : 20.00 uur Presentatie : Rien Kersten. Er zijn niet zo veel echte spinnenliefhebbers. Spinnen missen nu eenmaal een aantrekkelijke, kleurrijke of tedere uitstraling. Hoewel vaak sterk behaard, rekenen we ze in het algemeen niet tot de groep van aaibare beesten. Er betstaat zelfs een behoorlijk aantal mensen dat een echte angst of een zekere vrees voor spinnen heeft. In de volksmond worden spinnen in het algemeen negatief geduid en ze waren en zijn ook onderwerp van bijgeloof. Als je spinnen nader durft bekijken blijkt dat we te maken hebben met een heel boeiende diergroep, die een meer genuanceerd oordeel verdient. Tijdens de lezing wordt afgerekend met vooroordelen, misverstanden en onjuiste beeldvorming. Tevens wordt een poging gedaan om aan te tonen dat je verschillende interessante en mooie aspecten van spinnen gemakkelijk in eigen directe omgeving kunt observeren. Met name in de herfst wordt onze aandacht sterker gericht op spinnen. Andere dieren trekken zich terug en met name de webben – kunstige bouwwerken van spinnen – worden in de ochtenddauw prachtig zichtbaar. Tijdens de lezing wordt via een powerpoint-presentatie ingegaan op de plaats van spinnen binnen het dierenrijk en op de algemene morfologie en anatomie van spinnen. Ook komen aspecten van het gedrag van spinnen aan de orde, voeding, voortplanting en broedzorg. Natuurlijk ook aandacht voor de ingenieuze bouwwerken die verschillende spinnensoorten vervaardigen en de heel uiteenlopende functie die de webben en webachtige structuren hebben. Tot slot wordt er een beeld gegeven van enkele groepen spinnen. IVN Geysteren Venray

pagina 13

Werken in de natuur. Leef je uit in de natuur!

Datum : 17 oktober. Tijd : 9.30 tot 12.30 uur Locatie : De Spurkt Kom op voor natuur en landschap in Venray e.o. Het IVN GeysterenVenray organiseert op 17 oktober een natuurwerkdag in de Spurkt. De Spurkt ligt even ten noorden van Venray en is een klein natuurgebied. Het is een afwisselend gebied met moerasbosjes, rietkragen, poelen en ruigtes en voor kleine zangvogels en amfibieën een waar paradijs. Natuurliefhebbers, die het leuk vinden om de natuur een handje te helpen kunnen deze ochtend hun hart ophalen! Deze activiteit is geschikt voor jong en oud. Iedereen kan meehelpen ook al heb je geen ervaring met landschapsonderhoud. Je krijgt vooraf instructie. Op deze manier lever je een bijdrage aan het behoud en de ontwikkeling van dit mooie gebied en bovendien ben je lekker fysiek actief bezig. Leuk om te weten: Het Jeugd-IVN sluit bij deze activiteit aan. De hele familie is dan ook van harte welkom. Wat gaan we doen: • Een poel opschonen! • Lisdodden uittrekken! • Bomen zagen! • Takken slepen! Rillen maken! Wij worden hierbij geholpen door het IKL: Instandhouding Kleine Landschapselementen. Zij stellen ons in de gelegenheid deze ochtend te regelen door ons gereedschap als lieslaarzen, trekhaken, zagen, snoeischaren en handschoenen te verschaffen. Je kunt je aanmelden bij: Piet Weijers tel: 0478-531878 06-20420328 e-mail: [email protected] Theo Bouten tel: 0478-588327 06-23801548 e-mail: [email protected] Warme kleren die ook wat vies mogen worden en stevig schoeisel worden aanbevolen. IVN Geysteren Venray pagina 14

Nacht van de Nacht

Datum : 24 oktober Tijd : Vanaf 19.30 tot 22.30 uur Vertrek tocht is mogelijk van 19.30 tot 20.30 uur Locatie : Boshuizer Bergen, Zuiderbergweg in Oostrum. Kosten : Vrijwillige bijdrage. Let op : Gelieve geen zaklampen mee te nemen. Het is tenslotte de nacht voor de nacht. IVN Geijsteren-Venray organiseert in samenwerking met andere organisaties op zaterdag 24 oktober opnieuw een nachtavontuur in de Boshuizerbergen voor volwassenen én kinderen. Deze nachttocht is georganiseerd in het kader van de Nacht van de Nacht. Startpunt is de Zuiderbergweg in Oostrum. Deze weg rechtdoor vervolgen. De weg gaat over in een korte zandweg. Parkeren is mogelijk in de bermen van deze zandweg. Wat is de Nacht van de Nacht. De Nacht van de Nacht is een jaarlijks terugkerend evenement in oktober, georganiseerd door de Milieufederaties en Stichting Natuur & Milieu. Tijdens de Nacht van de Nacht worden op honderden plaatsen in Nederland activiteiten georganiseerd die de schoonheid van echte duisternis benadrukken. Dit jaar is er ook in Venray een leuke activiteit. Wat gaan we doen? Op zaterdag 24 oktober is een gedeelte van het natuurgebied de Boshuizerbergen tussen 19:30 en 22:30 uur opengesteld voor een rondwandeling in het donker. Wat is er spannender dan een nachtelijke route tussen de geheimzinnige jenerverbesstruiken van dit unieke natuurgebied? IVN Geysteren Venray

pagina 15

Het IVN heeft opnieuw een route, die afwijkt van die van het vorig jaar, gemarkeerd. Dit gebeurt op een dusdanige manier, dat niemand het risico loopt in het donker te verdwalen.. Tijdens de tocht worden de deelnemers verrast met een aantal leuke activiteiten, zoals: een spannend verhaal van Jan Michels, het beluisteren van vleermuizen met behulp van detectors, de sterrenhemel bekijken met een telescoop (mits het helder weer is). Op de start/finishplaats, waar een aantal vuurkorven staan, zal ook een stand zijn met koffie, thee, warme chocomel en gluhwein. De nacht is niet meer duister Verlichting is een van de meest dramatische veranderingen in ons milieu. Assimilatielampen in kassen, beveiligingsschijnwerpers in tuinen, het dicht verlichte wegennet, xenon-projecties op monumentengevels, wit verlichte tennisbanen en reclameborden langs iedere snelweg. Licht lijkt een onlosmakelijk bijeffect van de verstedelijking en de 24-uurseconomie. In een geïndustrialiseerd gebied als West-Europa is het nagenoeg onmogelijk om nog plekjes te vinden waar de hemel echt donker is. Nederland is gewogen en te licht bevonden. Jaarlijks worden miljoenen euro’s verspild door inefficiënte verlichting. Slecht afgeschermde lichtbronnen veroorzaken veel stoorlicht dat niet op de wegen of straten valt, maar omhoog straalt en hooguit de onderkant van overvliegende vliegtuigen verlicht. Aangezien voor elektrische verlichting fossiele brandstoffen worden opgestookt, betekent dit ook een ongewenste uitstoot van kooldioxide in de atmosfeer. IVN Geysteren Venray

pagina 16

Lichtvervuiling vormt, net zo goed als lawaai en stank, een aanslag op het milieu. Niet alleen mensen hebben last van teveel licht. Voor de meeste dieren is het een ramp. De meeste diersoorten in Nederland zijn ‘s nachts actief en als je bosje opeens verlicht wordt veranderen alle evenwichten. Opeens kan je prooi jou zien of ben je zelf zichtbaar. Naast economische en ecologische schade, kent lichtvervuiling ook ethische en esthetische bezwaren. Het nachtelijk duister is een esthetisch waardevol bezit, dat niet zomaar mag worden opgeofferd aan verloren licht. Verlichting is vaak bedoeld als reclame, maar in een bewuste maatschappij is het anti-reclame. Hoe licht is Nederland? In 2003 heeft Platform Lichthinder berekend hoeveel kunstmatige verlichting in Nederland is geïnstalleerd. Het blijkt dat kasverlichting een aandeel van meer dan de helft hierin heeft. De gegevens zijn te vinden in het onderzoek Licht in Nederland. Het rapport is voor zover bekend de eerste poging om de totale hoeveelheid licht die ‘s nachts buiten kunstmatig wordt geproduceerd te kwantificeren. Hoe licht is de wereld? Ongeveer twee derde van de wereldbevolking en 99% van de bevolking in Europa en Amerika (uitgezonderd Alaska en Hawaï) leeft in gebieden waar de nachthemel bovengemiddeld is ‘vervuild’ met licht. Het zicht op de Melkweg is verdwenen bij een vijfde van de wereldbevolking, meer dan twee derde van de Amerikaanse bevolking en meer dan de helft van de Europese bevolking. De data die voor de samenstelling van de atlas zijn gebruikt, dateren van 1996 en 1997. Maar sindsdien, zo zeggen de onderzoekers, is de situatie er alleen maar erger op geworden. Normaal gesproken zijn er ‘s nachts zo’n 2500 sterren met het blote oog zichtbaar, in de steden zijn dat er slechts enkele. Uit de conclusies van het onderzoek: “Uit de Atlas blijkt dat lichtvervuiling zich niet beperkt tot — zoals vaak wordt gedacht — de ontwikkelde landen. Het is een mondiaal probleem dat vrijwel elk land in de wereld aangaat. Zoals verwacht is het probleem het grootst in de Verenigde Staten, Europa en Japan. Maar de nachthemel wordt ernstiger bedreigd dan over het algemeen wordt gedacht.” Bron: Platform Lichthinder IVN Geysteren Venray

pagina 17

Spinnenwandeltocht aan het Zwartwater

Datum : 25 oktober 2015 Tijd : 9.00 uur Plaats : Aan het Zwartwater te Venray De Insectenwerkgroep van IVN Geijsteren – Venray organiseert op 25 oktober 2015 een spinnenwandeltocht aan het Zwartwater te Venray. Om 9.00 uur verzamelen de leden van de insectenwerkgroep zich aan Zwartwater te Venray, om het gebied rondom het Zwartwater te gaan verkennen op de aanwezigheid van spinnen. Het gebied met wat heide en bossen, zal in ieder geval wat diversiteit geven in de soorten die we zullen aantreffen. De spinnen die we aantreffen zullen we op naam of familie proberen te brengen. Het is bekend dat er diverse spinnen zoveel op elkaar lijken dat men ze alleen onder een microscoop moet gaan bekijken om ze op naam te brengen. We laten ons zelf ook een beetje verrassen, omdat dit de eerste keer is dat er zo uitgebreid naar de diverse spinnen gezocht zal worden. Op maandag 19 oktober komt de heer Rien Kersten een avond over spinnen vertellen en dan kunnen we ook zien wat we hier van opgestoken hebben. (zie elders in de Mosella of de website van het IVN) Diegene die mee willen lopen en zoeken zijn van harte welkom. Voor hobby-fotografen is dit ook een unieke gelegenheid om de diverse spinnen vast te kunnen leggen.

IVN Geysteren Venray

pagina 18

Dierenquiz

Voor de Kids

1. Hoeveel poten heeft een insect? 2. Hoeveel stekels heeft een egel ongeveer? 3. Hoe heet het kleinste roofdier in Nederland? 4. Wat is het favoriete maaltje van de otter? 5. De lepelaar heeft een speciaal soort snavel. Waar lijkt deze op? 6. Waarom laten bomen hun bladeren vallen in de herfst/winter? 7. Hoe heet de beroemde paddenstoel rood met witte stippen? 8. Waarom krijgt een specht geen hoofdpijn van het tikken tegen de boom? 9. Noem drie zaden of vruchten van bomen die je vindt in het bos. 10. Hoeveel soorten krabben denk jij dat er in ons Nederlandse water leven? 11. Hoe vangt een vleermuis zijn prooi? 12. Zet in de goede volgorde: vlinder – ei – rups – pop 13. Welke slang leeft in en rond het water? 14. Wat is in europa de meest voorkomende roofvogel? 15. Welk zeedier gebruikt een soort sonar om zijn prooi op te sporen? 16. Hoeveel ogen hebben de meeste soorten spinnen? 17. Wat doet een egel als hij bang is? 18. Welk dier kan niet springen? 19. Welke kleur heeft een mestkever? 20. Welk nog levend vogelsoort is het zwaarst? 21. Welke roze vogels staan vaak op 1 poot in het water? 22. Hoe wordt de broedplaats van vogels genoemd? 23. Hoeveel harten heeft een worm? 24. Welke vogel jaagt ‘s nachts? 25. Wat voor een dier is een emoe?

Oplossing in de volgende Mosella IVN Geysteren Venray

pagina 19

HERFSTVAKANTIEACTIVITEIT voor de jeugd!!! In de herfstvakantie 2015 organiseert het IVN GeysterenVenray EEN VOSSENPAD LOPEN voor kinderen van 4-12 jaar Stel je voor je bent in het bos aan het wandelen en ziet daar een vos lopen. Wat een prachtbeest is dat met zijn rode staart. En je vraagt je af: “Waar leeft een vos van? Hoe komt hij aan zijn voedsel?” Hiervoor moet hij heel goed kunnen zien, ruiken, horen en voelen en heel slim zijn. Hij moet ook heel goed kunnen rennen om zijn prooi te vangen. Nu gaan wij een pad van een vos lopen en kijken of wij net zo slim zijn als de vos. VOSSENPAD: WOENSDAG 28 oktober van 9.00 – 11.30 uur bij het Zwartwater Vredepeel Ben je tussen de 4 en de 12 jaar oud? En wil je meedoen? Meld je dan aan bij: Mart Kusters per email: [email protected] Bij geen reactie bij: Marleen Jacobs per email: [email protected] Vermeld je naam, leeftijd, adres en telefoonnummer. Wacht niet te lang met aanmelden want er kunnen maar een beperkt aantal kinderen meedoen. En… het zou jammer als je te laat bent! Na aanmelding krijg je verdere informatie. Aan de activiteit zijn geen kosten verbonden, je kunt gratis meedoen. IVN Geysteren Venray

pagina 20

Waargenomen

Groene rietcicade Groene rietcicade (Cicadella virides) waargenomen. Het schijnt een heel goed rietcicade-jaar te zijn. Joep van Goch, 23 juni 2015 Vuurlibel en zwarte heidelibel Vuurlibel en zwarte heidelibel waargenomen in het Hoddeven tijdens het inventariseren. Sjef Silvertand, 30 juli 2015 Zie de website voor de foto’s.

***** Berendbotje gaat uit varen

Zaterdag 20 juni was de laatste bijeenkomst van het Jeugd-IVN voor de vakantie. Met een 30-tal kinderen, papa’s en mama’s hebben we de kanotocht over de Groote Molenbeek vanuit Tienray tot de St.Goarkapel in Wanssum gemaakt. Ook drie kinderen en een begeleidster van BijBiezonder een zorgorganisatie uit Swolgen zijn meegevaren. BijBiezonder heeft de kano’s gefaciliteerd. De tocht was voor de kinderen toch wel een belevenis. Uitspraken als: “het lijkt wel een oerwoud, een moeras, dit is leuk en spannend” getuigen ervan dat de tocht als een belevenis is ervaren. Het weer werkte ook mee. De hele tocht hebben we het droog gehouden of het moet zijn dat je met de kano onder een sproeier terecht kwam welke op een van de naastgelegen akkers stond opgesteld. Bij de St. Goar kapel wachtte iedereen een smakelijke picknick welke door Marleen en Renee was klaargemaakt. Iedereen liet het zich goed smaken. Om kwart voor vijf was iedereen huiswaarts. Voor een impressie van de middag zie hiervoor de foto’s gemaakt door Afke vink van BijBiezonder en Marleen Jacobs op de website. IVN Geysteren Venray

pagina 21

Cursus diersporen

Weleens gedacht, tijdens een excursie, als u een loopspoor, een open geknaagde noot, een uitwerpsel op een graspol of steen zag, of een zijdelings gerafeld boompje: “Wat is hier gebeurd, welk dier heeft dit gedaan?” Om u hiermee wat vertrouwder te maken, en daarmee nog meer van de natuur te laten genieten, organiseert IVN GeysterenVenray opnieuw een cursus dierensporen. Eerder werd deze cursus in 2011 gegeven. De cursus wordt verzorgd door Annemarie van Diepenbeek, auteur van de in Nederland veel gebruikte Veldgids Diersporen en co-auteur van de Veldgids Europese Zoogdieren (beide uitgegeven door KNNV Uitgeverij) en de RAVON-Veldgids Herkenning Amfibieën en Reptielen. Een bijzondere cursus dus, die echt meerwaarde kan geven aan je natuurbeleving. Door het spoor te herkennen visualiseer je namelijk het dier dat het spoor achterliet. Het geeft aan elke excursie een extra dimensie: je ‘ziet’ als het ware het dier er bij. Vooral leuk en spannend bij sporen van dieren die je anders nooit of zelden te zien krijgt. Zo weet je na deze cursus hoe je kunt zien of een hol door een vos of door een das bewoond is. En of een braakbal van een uil, een roofvogel of misschien wel van een reiger afkomstig is.

IVN Geysteren Venray

pagina 22

Een veel gehoorde reactie na het volgen van deze cursus is: ‘ik zie nu ineens veel meer, en het herkennen van sporen, daar word je gewoon blij van!” De diersporencursus bestaat uit 5 theorieavonden (20.00 – 22.15 uur) en 2 veldlessen (9.30-12.00 uur), gepland op: de woensdagen 2, 23 en 30 september, 7 en 14 oktober, de zaterdagen 19 september en 10 oktober 2015. De theorieavonden worden gehouden in De Kemphaan te Venray. Het maximum aantal deelnemers is 25. De avonden bestaan uit PowerPointpresentaties, waarbij ruimte is om in te gaan op vragen van cursisten en het bespreken van de door hen meegebrachte sporen. Aan het einde van vier avonden is er een korte opdracht, die klassikaal besproken wordt. De vijfde avond bestaat voor een deel uit het pluizen van uilenbraakballen. Het Programma: - les 1: loopsporen (prenten, sporen en wissels) - les 2: vraatsporen (herbivoren) en prooiresten (carnivoren) - les 3: uitwerpselen, (rui-)veren en -haren - les 4: nesten & holen, veeg- en markeerbomen, zand- en modderbaden + (beperkt) sporen ongewervelden - les 5: braakballen + introductie in het braakballen pluizen Tijdens de beide veldlessen worden alle sporen besproken die we tegenkomen. Kosten voor deze cursus bedragen € 40,- voor IVN-leden en IVN-donateurs, niet leden betalen € 55,U kunt zich tot 31 augustus opgeven: [email protected] Plaatsing is pas definitief indien u het bedrag over gemaakt heeft op rekeningnummer NL36RABO 0156 3203 39 t.n.v. I.V.N.GeijsterenVenray onder vermelding van ‘Cursus diersporen’. Er is geen cursusboek speciaal voor deze cursus, maar ideaal als cursusboek is de Veldgids Diersporen (bestelbaar o.a. via KNNV Uitgeverij, zie http://www.knnvuitgeverij.nl/NL/webwinkel/0/diersporen of via de boekhandel (prijs € 34,95 excl. verzendkosten). Aanschaf is echter helemaal niet verplicht. En u kunt ook een andere sporengids gebruiken of de cursus volgen zonder sporengids. IVN Geysteren Venray

pagina 23

Generaties verbinden, inspiratie vinden

Niet alleen voor kinderen ook voor ouderen heeft bezig zijn met de natuur een heilzame werking. Het zet aan tot praten, roept herinneringen op en brengt mensen met elkaar in contact. Op 7 juli zijn we opnieuw naar verpleegtehuis Beukenrode geweest. Ditmaal kwam groep 7 van basisschool de Bongerd aan de activiteiten deelnemen. Het thema was: natuurverschijnselen. De activiteit vond zowel binnen als buiten plaats. Binnen werd gezamenlijk beelden bekeken en besproken, koffie en limonade gedronken. Daarna werden er groepjes samengesteld van een bewoner en 2 kinderen. In groepjes werd de wandeling naar de binnentuin gemaakt, waar het tweede deel van de activiteit plaatsvond. Aan de hand van ruiken, voelen, proeven en zien worden de verscheidene natuurverschijnselen onder de loep genomen. Zo hadden we een voeldoos, waarin allerlei attributen in zaten. Er waren diverse vruchten om te proeven. De diverse kruiden zaten in de geurzakjes. Verder hebben we allerlei bladeren en takken besproken en bekeken. De ochtend werd afgesloten met het maken van een natuurschilderij. Het was onroerend te zien dat de oudere en het meisje langs haar het schilderijtje aan elkaar cadeau deden. Werkgroep ouderen en IVN. IVN Geysteren Venray

pagina 24

Educatief allerlei (4) Schoolgids 1

Een IVN-gids moet soepel zijn. Kunnen improviseren. De omstandigheden op de gekozen locatie kunnen heel anders zijn dan je in herinnering hebt. Zo moesten we 15 juni naar Afferden voor een activiteit met groep 1-2 ’s morgens en groep 3-4 ’s middags van basisschool Het Diekske. De leerkrachten hadden voor de nabije Eckelse beek gekozen. Daar had ik goede herinneringen aan: er is een beschutte poel met kijkscherm in het kruidige oeverland. Kikkers kwaakten. Nu zat het onderhoud van het terrein ons dwars. Althans het gebrek aan onderhoud. In de poel zat geen open water meer. De schepnetjes van de kinderen moesten door een vijftien centimeter dikke krooslaag heen. In het water eronder vingen ze niets. Gingen ze te diep dan haalden ze prut omhoog. Toen iedereen aan de beurt was geweest bestond de vangst uit een salamanderlarve, een waterpissebed en een waterschorpioen. En dan nog dankzij de vaardigheid van de juf die een IVNcursus in Boxmeer volgde. Voor de kinderen niet echt motiverend. Hetzelfde gold voor het verzamelen van kriebelbeestjes in loeppotjes tussen de kindhoge begroeiing. In de ochtend waren ze nog niet opgewarmd en dus nog niet actief. En dan vinden de kindjes niets. In de middag leverde de speurtocht wel actieve insecten en spinnen op. Alleen maar negatief? Welnee, het was mooi weer, de kinderen waren in opperbeste stemming en in het oeverland zagen we vele plukken gele kleine ratelaars. Een halfparasiet die ik heel wat jaren niet meer was tegengekomen. Maar ja, daar kun je leerlingen die voor het thema water komen niet echt enthousiast voor krijgen…

Schoolgids 2

Ook de activiteit op 9 juli met groep 1-2 in de Casselse vennen verliep op onderdelen anders dan gepland. Alleen waren we hier door een voorwandeling op voorbereid. Ook hier het thema ‘water’ voor de Mariaschool in Oirlo. Nu deden we het startspel op de bodem van de poel in het schapenland naast de toegang tot het terrein. IVN Geysteren Venray

pagina 25

Tussen de kiemplanten van de waterweegbree, en binnen een omzoming van lisdodde ofwel rietsigaar. Het beoordelen van geur en kleur van water deden we langs de Leng en niet in het broekbos, want ook dat lag droog. Uit de Lollebeek haalden de kinderen veel waterdiertjes omhoog. Schrijvertjes, schaatsenrijders, waterpissebedden, bruine waterkevers en jonge visjes. De vele kikkertjes in het graspad langs de beek zorgden voor een goede afsluiting. De echt perfecte afsluiting werd verzorgd door natuurouder Jacqueline. Ze sneed een watermeloen in kleine stukjes en we zogen gezamenlijk het sappige rode vruchtvlees naar binnen terwijl we allemaal gezellig op het gras lagen. De zomervakantie kan beginnen. Wim Jongejans.

***** Fietstocht

Rabobank Venray organiseert een fietstocht op zaterdag 5 september! Het IVN GeysterenVenray doet met een vijftiental mensen mee met deze tocht. Dit kan voor de vereniging een leuk bedrag op gaan leveren. Voor informatie over start plaats en tijd: houdt de website in de gaten. Voor inlichtingen over: kan ik nog meefietsen, kunt u terecht bij Mart Kusters, secretaris IVN Geysteren-Venray. Tel. 06-46816569. e-mail: [email protected] Er kunnen maximaal 25 fietsers deelnemen. U dient wel lid te zijn van de Rabobank. IVN Geysteren Venray pagina 26

In de Pen Een “oorverdovende” stilte. De vakantie van deze zomer stond gepland. Een weekje Friese Wadden en wel in het plaatsje Moddergat. Een heel ander landschap dan ons Noord-Limburgs land. Het huisje waarin we verbleven was een authentiek vissershuis, natuurlijk van binnen verbouwd. Echter de sfeer was er. Voor het huisje ligt de weg die door Moddergat loopt. Achter de weg is de dijk. En al die dagen dat we er waren grazen er de schapen. Dat was ongeveer overal op de dijken. Iedere ochtend en avond maakten we wandelingen tussen de schapen en onze border collie bleef hier kalm en stil onder. Thuis is hij bij onze kudde niet te houden. Indien je de dijk beklimt, heb je een prachtig uitzicht over het Wad. Iedere dag, ieder uur en iedere minuut was het anders. Soms is het een grote watervlakte, steeds met een andere kleur, dan weer is het een grote zandvlakte, of liever: moddervlakte. En natuurlijk moet de lucht worden genoemd, de wolken, de zon, de wind die altijd prominent aanwezig is. Echter het meest indringende wat ik heb ervaren is de rust en de stilte. Het stemde mij tot nadenken. Het denken ging daarvoor: hoe komt het dat de stilte zo indringend bij me binnenkomt. Tijdens de stiltewandeling op de Hamert van 21 juli was het ook stil . Echter het was een ander soort stilte. De stilte van nu was ongedwongen, deze bestond. Geen verkeer, vliegtuiglawaai of het geluid van mensen. Andere momenten onderging ik de ruimte met de stilte. Er was niets en ik hoefde niets. IVN Geysteren Venray

pagina 27

De stilte van het Wad: tijdloos. Het verhaal van Moddergat gaat over de vissers die met hun schepen in 1883 zijn verzwolgen in de golven tijdens een zware voorjaarsstorm. Nu nog leeft de geschiedenis. De talloze vissershuisjes herbergen de ramp van de nacht van Moddergat. In Museum ’t Fiskershúske wordt het verhaal levendig gehouden. Wanneer je er vandaan komt lijkt het of de mensen even de adem inhouden, je wordt er stil van. Wanneer je de dijk overgaat, kom je in het buitendijksgebied. Het gebied loopt regelmatig onder en verandert voortdurend. Het is een paradijs voor vogels. In het gebied ligt een pier, twee kilometer lang loopt deze het Wad in. Het lijkt alsof je zo naar Schiermonnikoog kunt lopen. Als je op de dijk staat, zie je Schiermonnikoog schuin rechts voor je liggen. Als je meer links aanhoudt kom je op Engelsmanplaat. Hier staat een huisje voor vogelaars. Nog meer links aanhouden en je ziet Ameland liggen. Wie rechtdoor loopt, gesteld dat dit mogelijk is, komt op de Noordpool uit. Het is een intrigerende gedachte dat je, als je op de dijk staat, en je kijkt recht vooruit, dat je dan naar de Noordpool kijkt. Tussen Moddergat en de Noordpool is alleen maar water. Eindeloos en je bijna niet voor te stellen. IVN Geysteren Venray

pagina 28

Wij hebben ons een week gewaand ergens ver weg in het buitenland. Ik herinner me onze vakanties in Noorwegen, waar ook bij tijden “de oorverdovende” stilte hing. Dit is Nederland, Moddergat, waar je je af en toe alleen op de wereld waant en als mens klein wordt. De stilte is helend en geeft energie. Het bereikt je ziel. De natuur ongelofelijk: het spel van water, zand en wind. Marije Freriks. Geef graag de pen weer door aan …… De opzet van dit artikel is om 1 keer in de 2 maanden iemand een stukje te laten schrijven voor de Mosella. Het onderwerp is vrij. Geef je de pen door, dan is het wel verstandig om vooraf even daarover contact te leggen.

*****

Jaarprogramma 2015 November Dinsdag 10 november Seniorenwandeling Maandag 16 november Lezing: Wilde zwijnen, leuk, lekker of lastig? Jasja Dekker Dinsdag 17 november Jaarprogramma opstellen. Plantenwerkgr. ?? ?? november Watervogeltelling Zaterdag 21 november Jeugd-IVN Zondag 22 november Publiekswandeling Korstmossen Woensdag 25 november Vollemaanswandeling ?? ?? november Workshop herfstvruchten December Maandag 7 december Varia-avond Zondag 21 december Kerstwandeling ?? ?? Kachelhoutbrigade Meer informatie omtrent deze activiteiten vind U te zijner tijd in het clubblad de Mosella of op de website van IVN Geysteren-Venray. IVN Geysteren Venray

pagina 29

Wandelingen in de omgeving

IVN Maas- en Niers Kastanjewandeling met IVN over de St. Jansberg Datum: zaterdag 24 oktober. Tijd: 15.00 uur Locatie/vertrekpunt: de parkeerplaats bij Eethuis de Diepen aan de Zwarteweg 60 in Milsbeek. IVN de Maasvallei Wandelen over de Molenheide bij Mill Datum: 20 september. Tijd: 10.00 uur Locatie/startpunt: Raadpleeg de website Wandelen over de Hondsbergen bij Overloon. Datum: 18 oktober. Tijd: 13.30 uur Startpunt: Raadpleeg de website IVN de Groene Overlaat Natuurexcursie Landgoed Tongelaar Datum: woensdag 16 september. Tijd 14:00 Startpunt: Parkeerplaats vóór de brug over de Lage Raam, aan de Hoogedijk te Mill. IVN Rijk van Nijmegen De Mookerheide Datum: zondag 13 september. Tijd: 14.00 uur Startpunt: Perkje met wit Maria-kapelletje. Kruising Mortel en Avilaweg, Mook. Kosten: 2 euro. Voor IVN-leden, KNNV-leden, onder de 16 gratis De das in het prachte dal van Palland Datum: zondag 27 september. Tijd: 14.00 uur Startpunt: Het Informatiecentrum Nederlands Cultuurlandschap in Huize Wylerberg Rijksstraatweg 174, Beek-Ubbergen. Kosten: 2 euro. Voor IVN-leden, KNNV-leden, onder de 16 gratis Nationaal park de Maasduinen Ochtendwandeling Datum: 6 september. Tijd: 07.00 uur Startpunt : Ontvangstlocatie Jachthut Op den Hamer, Wellerlooi. IVN Geysteren Venray pagina 30

Wie doet wat binnen IVN Geysteren-Venray? Bestuur

Voorzitter Secretaris Penningmeester

Marije Freriks Martin Kusters Gerben Voorhorst

Bestuurslid Bestuurslid Bestuurslid Erevoorzitter

Piet Weijers Marleen Jacobs Theo Bouten Jan Gootzen

Ledenadmin.

Gerben Voorhorst

PR en communicatie

Kopij Mosella/website Emile Simons Webbeheer Chrit Luys Algemene PR en com. Esther Swinkels

Contactpersonen werkgroepen

Gidsenwerkgroep Martin Kusters Jeugd IVN Marleen Jacobs Jongeren IVN Marije Freriks Ouderen IVN Marije Freriks Plantenwerkgroep Piet Weijers Insectenwerkgroep Lo Troisfontaine Vogelwerkgroep Joof Teeuwen Weidevogelwerkgroep Jan Michels Kerkuilenwerkgroep Piet Willems Steenuilenwerkgroep Gerrit van Meijel Overige uilensoorten Wim Gielens Gezin/kinderactiv. Vacant Natuurbeheer Theo Bouten Monitoring Theo Bouten Schooleducatie Vacant

0478-501325 [email protected] 0478-588180 [email protected] 0478-850534 [email protected] 0478-531878 [email protected] 06-29215298 [email protected] 0478-588327 [email protected] 0478-850534 [email protected] 0478-585314 [email protected] 0478-501325 [email protected] 0478-785333 [email protected] 0478-588180 [email protected] 06-29215298 [email protected] 0478-501325 [email protected] 0478-501325 [email protected] 0478-531878 [email protected] 06-15954350 [email protected] 0478-586757 [email protected] 0478-541563 [email protected] 0478-584006 [email protected] 0478-580086 [email protected] 0478-510640 [email protected] Bestuur. Secr. 0478-588180 0478-588327 [email protected] 0478-588327 [email protected] Secr. 0478-588180. Voorz. 0478-501325

Wandeling op verzoek

Op verzoek geeft IVN Geysteren-Venray ook wandelingen voor besloten gezelschappen. Hiervoor vragen wij een kleine vergoeding. U kunt zich wenden tot het secretariaat: Martin Kusters 0478-588180 [email protected]

Bezoekadres

De meeste binnenhuisactiviteiten vinden plaats in het JUG op de eerste verdieping van ‘de alde Schôl’ in Geysteren, Dorpstraat 15 Geysteren. Voor activiteiten waar we meer bezoekers verwachten, wijken we uit, o.a. naar Zaal de Kemphaan, Kennedyplein 1 Venray.

IVN Geysteren Venray

pagina 31