Midden-Brabant Koopstromenonderzoek 2007
Het regionaal economisch ontwikkelingsprogramma ‘De ideale connectie’ is een gezamenlijk initiatief van de samenwerkende gemeenten, de onderwijs- en kennisinstellingen en het bedrijfsleven in de regio Midden-Brabant
Midden-Brabant, Koopstromenonderzoek 2007 Definitief rapport BRO Boxtel Postbus 4 5280 AA Boxtel Bosscheweg 107 Boxtel T +31 (0)411 85 04 00 F +31 (0)411 85 04 01 E
[email protected]
Rapportnummer:
203X00154.032563_3
Datum:
01 maart 2007
Opdrachtgevers:
Kamer van Koophandel Midden Brabant en de gemeenten Dongen, Gilze en Rijen, Goirle, Hilvarenbeek, Oisterwijk en Waalwijk Met medewerking van de gemeente Tilburg
Contactpersoon opdrachtgever:
Kamer van Koophandel Midden Brabant- Leonie van Vilsteren
Projectteam BRO:
Marije Drost, Odeke Renders
Trefwoorden:
Koopstromenonderzoek, Midden-Brabant
Beknopte inhoud:
Dit rapport omvat de resultaten van het koopstromenonderzoek dat is uitgevoerd onder inwoners in de regio Midden-Brabant. Naast cijfers over binding en afvloeiing zijn de achtergronden van het koopgedrag (motieven, oordelen en aanbevelingen) achterhaald.
Initiatief
Dit regionaal economisch ontwikkelingsprogramma ‘De ideale connectie’ is een gezamenlijk initiatief van de samenwerkende gemeenten, de onderwijs- en kennisinstellingen en het bedrijfsleven in de regio Midden-Brabant
Inhoudsopgave
pagina
1. INLEIDING
3
2. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5
7
Midden-Brabant Binnenstad Tilburg Woonboulevards Centrumgebieden Kleine(re) kernen
7 9 10 10 13
3. FEITEN EN CIJFERS MIDDEN-BRABANT 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6
15
Aanbod Koopstromen Motieven Oordelen Gemiste voorzieningen Aanbevelingen
15 15 18 18 20 20
4. FACTSHEETS PER GEMEENTE 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8
23
Gemeente Dongen Gemeente Gilze en Rijen Gemeente Goirle Gemeente Hilvarenbeek Gemeente Loon op Zand Gemeente Oisterwijk Gemeente Tilburg Gemeente Waalwijk
25 35 43 51 59 61 71 77
VERANTWOORDING
Inhoudsopgave
1
1
2
Inhoudsopgave
1.
INLEIDING
Sterke dynamiek in de detailhandel in Midden-Brabant De detailhandel is een dynamische sector. Aanbod en vraag zijn sterk in ontwikkeling. Winkels worden steeds groter. Nieuwe winkelconcepten zien het licht. Detailhandel komt steeds vaker geïntegreerd met horeca en leisure voor. Net als in andere gebieden in Nederland openbaart de hier geschetste dynamiek zich ook in MiddenBrabant. Deze dynamiek richt zich zowel op bestaande winkelconcentraties als op (mogelijk) nieuw te ontwikkelen locaties. Initiatieven in Midden-Brabant zijn gericht op onder meer de versterking van centrumgebieden in Dongen, Gilze, Goirle, Hilvarenbeek, Kaatsheuvel, Oisterwijk, Moergestel, Tilburg en Waalwijk, maar ook op locaties als de woonboulevard van Waalwijk en diverse winkelgebieden in Tilburg. Schat aan informatie over koopgedrag Een goed inzicht in vraag en aanbod is essentieel voor enerzijds goed onderbouwde beslissingen van ondernemers en gemeenten, anderzijds om effecten van initiatieven te kunnen monitoren. Tot op heden ontbraken echter gegevens over het koopgedrag. Deze lacunes worden met dit onderzoek ingevuld. Nog niet eerder werd in deze regio zo’n uitgebreid onderzoek verricht. Voorliggend rapport levert een schat aan informatie op over het koopgedrag van inwoners van Midden-Brabant. Daarbij gaat het om cijfers, zoals koopkrachtbinding en koopkrachtafvloeiing. Maar ook om achtergronden van het koopgedrag. Er wordt antwoord gegeven op vragen als: wat vinden consumenten van de centrumgebieden in Midden-Brabant? En waarom bezoekt men bepaalde winkelgebieden? Ook is door consumenten aangegeven welke voorzieningen men mist en zijn suggesties gedaan voor verbetering van de grotere winkelgebieden. Om de gegevens op de juiste wijze te kunnen interpreteren is het consumentenonderzoek aangevuld met cijfers over het inwonertal van de diverse kernen1 en het aanwezige aanbod aan detailhandel.2 Groot aantal participanten De Kamer van Koophandel Midden-Brabant is de initiatiefnemer van dit onderzoek. In samenwerking met de gemeenten Dongen, Gilze en Rijen, Goirle, Hilvarenbeek, Oisterwijk en Waalwijk heeft de Kamer het onderzoek laten uitvoeren door BRO. De gemeente Loon op Zand heeft niet geparticipeerd in het onderzoek. Om toch een volledig beeld van de regio te krijgen is wel een aantal consumenten uit Loon op Zand bevraagd. Tot slot zijn om dezelfde reden en met goedkeuring van de gemeente Tilburg resultaten uit in 2006 door BRO uitgevoerd vergelijkbaar onderzoek in de gemeente Tilburg opgenomen.3
1 2 3
Bron: CBS, 2006. Bron: Locatus Retailverkenner, 2006. Bron: Gemeente Tilburg, Detailhandelsstructuurvisie 2006, BRO, juli 2006.
Hoofdstuk 1
3
Telefonisch consumentenonderzoek In Midden-Brabant zijn over een periode van ongeveer twee maanden in totaal 1.577 telefonische enquêtes afgenomen. Met het onderzoek in Tilburg erbij gaat het om in totaal 2.294 enquêtes. De veldwerkperiode liep van oktober tot en met december 2006. Het aantal af te nemen enquêtes is in overleg met de verschillende gemeenten vastgesteld en varieert dan ook per gemeente, afhankelijk van de samenstelling van de gemeente en het gewenste betrouwbaarheidsniveau. De getrokken steekproef betreft een weerspiegeling van de samenstelling van de bevolking in de diverse gemeenten, evenwichtig verdeeld naar onder meer geslacht en leeftijd. Weging van de resultaten geeft een representatief beeld van het koopgedrag in Midden-Brabant. Onderzoeksgebied Midden-Brabant
Basisvragenlijst met voor enkele gemeenten wijzigingen c.q. aanvullingen In het onderzoek is gebruikgemaakt van een door BRO ontwikkelde basisvragenlijst. Deze vragenlijst is door de jaren heen op basis van ervaring ontwikkeld en wordt op jaarbasis ingezet in een groot aantal onderzoeken. In de vraagstelling worden in de dagelijkse 2 en in de niet-dagelijkse artikelensector 7 branchegroepen onderscheiden. Hiermee ontstaat een goed inzicht in de koopkrachtbinding en de koopkrachtafvloeiing in die artikelgroepen, zowel op branchegroepniveau als samengevat voor de beide hoofdgroepen (de dagelijkse en niet-dagelijkse artikelensector). Daarnaast zijn standaard vragen opgenomen over motieven, oordelen, gemiste voorzieningen en suggesties en aanbevelingen.
4
Hoofdstuk 1
Op verzoek van enkele gemeenten zijn vragen toegevoegd, dan wel aangepast. Dat geldt voor Gilze en Rijen en Goirle. Voor Gilze en Rijen zijn enkele vragen met betrekking tot gemiste voorzieningen toegevoegd. Aangezien in het centrum van Goirle tijdens de veldwerkperiode werd gebouwd is daar niet gevraagd naar oordelen over het centrum. In plaats daarvan zijn enkele andere vragen geformuleerd. Deze vragen hebben betrekking op de plannen voor het nieuwe centrum van Goirle. Meerwaarde zit in herhaling De beschikbaarheid van goede en eenduidige data is essentieel als onderlegger voor (beleids-)beslissingen van gemeenten en ondernemers. De extra meerwaarde van een koopstromenonderzoek als deze ligt in vergelijkingen door de jaren heen. Dit maakt het mogelijk om het functioneren van de winkelgebieden te monitoren en de effecten van investeringen in bijvoorbeeld centrumgebieden in beeld te brengen. Opzet In hoofdstuk 2 zijn de belangrijkste conclusies en aanbevelingen opgenomen. Het koopgedrag op het niveau van de hele regio Midden-Brabant staat in hoofdstuk 3 centraal. Daarbij worden vergelijkingen getrokken tussen verschillende gemeenten. In hoofdstuk 4 zijn de resultaten voor elk van de gemeenten afzonderlijk op overzichtelijke wijze gepresenteerd en de belangrijkste conclusies getrokken. Een korte verantwoording treft u aan in de bijlage.
Hoofdstuk 1
5
6
Hoofdstuk 1
2.
CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN
Uit het consumentenonderzoek zijn tal van conclusies te trekken over het functioneren van de detailhandel in Midden-Brabant en aanbevelingen te formuleren voor optimalisering van datzelfde aanbod. Dat geldt zowel op het niveau van de regio als geheel, als voor individuele gemeenten en winkelgebieden. De feiten en cijfers in hoofdstuk 3 (op het niveau van de regio Midden-Brabant) en hoofdstuk 4 (factsheets per gemeente) bieden hiervoor een prima basis. Voorliggend hoofdstuk geeft de belangrijkste conclusies en aanbevelingen weer. Eerst wordt ingegaan op het functioneren van detailhandel in de regio als geheel, vervolgens op de belangrijkste categorieën winkelgebieden, te weten binnensteden, woonboulevards, middelgrote centrumgebieden en de kleine(re) kernen.
2.1 Midden-Brabant De detailhandel als geheel Confrontatie van gegevens inzake vraag (draagvlak, bestedingen, koopstromen) en aanbod (aanwezig oppervlak aan detailhandel) geeft zicht op het functioneren van de detailhandel in de regio Midden-Brabant.4 De dagelijkse artikelensector functioneert volgens benaderingen op een niveau van ca. € 6.500,- per m² wvo. De nietdagelijkse sector komt uit op een gemiddelde omzet van ca. € 1.500,- per m² wvo. In deze cijfers is nog geen rekening gehouden met de omzet van consumenten van buiten de regio. Aangezien consumenten hun boodschappen bij voorkeur dicht bij huis doen, zal de toevloeiing in de dagelijkse sector vrij beperkt zijn. Voor aankopen in de niet-dagelijkse sector is dit aandeel echter substantieel. De bestedingen van inwoners van buiten Midden-Brabant in winkelgebieden in de regio is in voorliggend onderzoek niet meegenomen. Wel kan op basis van een aantal bestaande onderzoeken een raming worden gemaakt van deze bestedingen.5 Deze ramingen resulteren in een inschatting van het functioneren van de detailhandel in MiddenBrabant inclusief toevloeiing van buiten. Op basis van deze ramingen kan worden geconstateerd dat de detailhandel in de regio gemiddeld voldoende tot goed functioneert. Functioneren per sector per m² wvo
Midden-Brabant Landelijk gemiddelde
4 5
Dagelijkse sector
Niet-dagelijkse sector
€ 6.700-6.800
€ 1.850-1.950
€ 6.400
€ 1.900
De methodiek is toegelicht in de verantwoording. Bron: o.a. Koopstromenonderzoek West-Brabant, 2006 en door BRO uitgevoerde onderzoeken in onder meer Den Bosch en de regio Eindhoven.
Hoofdstuk 2
7
De dagelijkse artikelensector Met een omzet van gemiddeld ca. € 6.700 tot € 6.800,- per m² wvo functioneert de dagelijkse artikelensector boven het landelijk gemiddelde. De relatief hoge gemiddelde omzet per m² wvo duidt op een vrij beperkt aantal m² winkelaanbod in de dagelijkse sector en op relatief kleinschalig (supermarkt-)aanbod. Puur cijfermatig betekent dit dat sprake is van enige mogelijkheden voor uitbreiding van bestaande winkels, dan wel voor toevoeging van nieuw winkelaanbod. Zonder dat dit betekent dat meer bestedingen van buiten de regio moeten worden getrokken, dan wel de afvloeiing naar winkelgebieden buiten Midden-Brabant (die in deze sector al zeer gering is), namelijk ca. 1% verder dient te worden beperkt. Het betreft trouwens een gemiddelde. Individuele winkelgebieden in de sector kunnen hogere, dan wel lagere omzetten realiseren, afhankelijk van bijvoorbeeld omvang, branchering en formules. Ook geldt dat winkels in grotere steden, zoals Tilburg, over het algemeen een hogere omzet per m² realiseren, dan die in kleinere kernen, zoals Riel en Moergestel. Dat heeft onder meer te maken met huisvestingslasten. De niet-dagelijkse artikelensector De winkels in de niet-dagelijkse sector realiseren een omzet die gemiddeld rond de € 1.850,- tot € 1.950,- per m² wvo ligt. Dit is vergelijkbaar met het landelijk gemiddelde. Op basis daarvan kan worden geconcludeerd dat de winkels in deze sector vrij normaal functioneren. Ook hier geldt dat het om een gemiddelde gaat voor hele sector. Aanbod in centrumgebieden functioneert doorgaans op een (fors) hoger niveau; rond de € 3.000,per m² wvo of meer. Terwijl een woonboulevard toe kan met veel lagere omzetten, veelal tussen de € 800,- en € 1.200,- per m² wvo. Het vrij gemiddelde functioneren van de detailhandel wijst op een markt waar vraag en aanbod vrij goed in balans zijn. Wel vloeit relatief veel koopkracht af naar elders. Blijkbaar voldoet het aanbod niet volledig aan de wensen van de inwoners van Midden-Brabant. Hier ligt dan ook een opgave. Zonder daarbij trouwens de realiteitszin uit het oog te verliezen. Midden-Brabant is geen homogeen gebied. Diverse gemeenten liggen in de invloedssfeer van binnensteden als Breda, Den Bosch en Eindhoven en grote woonboulevards als Meubelplein Ekkersrijt en Woonboulevard Breda. Deze winkelgebieden zullen ook naar de toekomst toe aantrekkingskracht blijven uitoefenen op consumenten uit Midden-Brabant. Het moet ook niet de bedoeling zijn om die concurrenten naar omvang of invulling te overtreffen. Wel kan een kwaliteitsimpuls van de winkelgebieden in de regio ervoor zorgen dat de eigen inwoners een nog aantrekkelijker winkelaanbod dan nu het geval is ter beschikking hebben. Compact, compleet en comfortabel zijn daarbij de kernbegrippen. Daarbij moeten randvoorwaarden als inrichting, parkeren en bereikbaarheid niet worden vergeten.
8
Hoofdstuk 2
2.2 Binnenstad Tilburg De binnenstad van Tilburg is qua aanbod en omzet het sterkste winkelgebied in Midden-Brabant. De regio Midden-Brabant staat echter niet op zichzelf, maar heeft ook te maken met winkelgebieden in de omgeving. Midden-Brabant in breder perspectief
Den Bosch
Breda
Tilburg
Eindhoven
Nabije ligging Breda, Den Bosch en Eindhoven Onderzoek naar koopgedrag wijst uit dat consumenten over het algemeen het dichtstbijzijnde winkelgebied bezoeken voor de aankopen, mits dit gebied qua omvang, invulling, sfeer, bereikbaarheid e.d. aan de wensen voldoet. Tilburg zit daarbij in een wat lastig parket, omdat het moet concurreren met diverse sterke binnensteden op korte afstand. Zo zijn er gemeenten in Midden-Brabant die in de invloedsfeer van twee steden liggen zoals Waalwijk, Dongen en Gilze en Rijen. Zo is men vanuit Waalwijk net zo snel in Den Bosch als in Tilburg en vanuit Rijen zelfs sneller in Breda dan in Tilburg. Beperkte omvang detailhandel en ontbreken historische kwaliteiten De omvang van het detailhandelsaanbod in de Tilburgse binnenstad is in vergelijking tot de drie eerder genoemde binnensteden (nog) vrij beperkt.6 Wel wordt in 6
Aanbod niet-dagelijkse sector in de volgende binnensteden: Tilburg 65.942 m² wvo, Den Bosch 92.191 m² wvo, Breda 98.927 m² wvo, Eindhoven 106.348 m² wvo. Bron: Retailverkenner, 2006.
Hoofdstuk 2
9
Tilburg met onder meer het Pieter Vredeplein hard gewerkt aan versterking. Ook de andere binnensteden zitten echter niet stil en Breda en Den Bosch beschikken door hun historische kwaliteiten over een betere uitgangssituatie. Concurrentie binnen de regio Binnen de regio Midden-Brabant ondervindt Tilburg eveneens concurrentie. De binnenstad staat niet onbetwist aan de top van de hiërarchie. Er is met name sterke concurrentie vanuit de centrumgebieden van Oisterwijk en Waalwijk. De centra van deze gemeenten worden vooral als aantrekkelijk ervaren door het sterke hoogwaardige modische aanbod. Iets waar de Tilburgse binnenstad minder om bekend staat. Oisterwijk koppelt er bovendien een sfeervol centrum aan. Kansen voor de Tilburgse binnenstad liggen met name op een versterking van aanbod en segmentatie van de recreatieve branches (modisch). Het gaat daarbij zowel om formules als om het creëren van een dwaalmilieu met kleinschaliger aanbod.
2.3 Woonboulevards In de regio Midden-Brabant bevindt het belangrijkste aanbod in de perifere branches (wonen, doe-het-zelf en tuin) zich in Tilburg en in Waalwijk. Met name de woonboulevard van Waalwijk oefent een grote aantrekkingskracht uit op inwoners van Midden-Brabant en consumenten van buiten de regio. De meeste bestedingen komen terecht in Tilburg. Deze gemeente kent echter een sterk verspreid gelegen perifeer aanbod. De geplande concentratie en versterking van dit aanbod zal er naar verwachting voor zorgen dat minder omzet dan nu afvloeit naar elders. Zo wordt gedacht aan herontwikkeling van woonboulevard Leypark en het achtergelegen AaBé-complex. Maar ook hier geldt dat de concurrentie niet stil zit. Waalwijk werkt aan plannen voor versterking van de woonboulevard, evenals Meubelplein Ekkersrijt in Son en Breugel en de woonboulevard in Breda. In die zin is haast geboden.
2.4 Centrumgebieden Binnen de centrumgebieden is het relevant vanwege omvang en aantrekkingskracht onderscheid te maken tussen Waalwijk Centrum en de overige centrumgebieden. Centrum Waalwijk Het centrum van Waalwijk is met een omvang van in totaal ca. 37.000 m² wvo het tweede centrumgebied van Midden-Brabant. Het centrum oefent een sterke aantrekkingkracht uit op de eigen inwoners die er komen om te winkelen (in mindere mate voor de dagelijkse boodschappen) en vervult daarnaast een functie voor inwoners van omliggende gemeenten als Aalburg, Geertruidenberg, Loon op Zand en Woudrichem. De aantrekkingskracht heeft te maken met de omvang en diversiteit van het aanbod. Met name het vrij hoogwaardige modische assortiment trekt. Net
10
Hoofdstuk 2
als in andere centrumgebieden is consumenten gevraagd suggesties te doen voor verdere verbetering van het winkelklimaat in de Waalwijk Centrum. Parkeren wordt verreweg als belangrijkste aandachtspunt benoemd. Zowel wat betreft prijsniveau als aantal en kwaliteit ervan. Een punt van aandacht dus bij de verdere versterking van het centrumgebied (De Els). Functioneren middelgrote centrumgebieden De andere centrumgebieden hebben een detailhandelsaanbod dat schommelt tussen ca. 10.000 en 20.000 m² wvo. Dit type centrumgebieden combineert een functie voor dagelijkse boodschappen met een pakket aan niet-dagelijkse voorzieningen. Het gaat hierbij om de centrumgebieden van Dongen, Kaatsheuvel, Oisterwijk, Rijen en Goirle. Het centrum van Hilvarenbeek valt op dit moment nog niet in deze grootteklasse, maar zal wanneer de plannen voor toevoeging van ca. 4.700 m² winkelruimte doorgaan in de toekomst wel tot deze categorie gaan behoren. Aanbod, binding en omzet centrumgebieden Inwonertal Centrumgebied
Aanbod (m² wvo)
Binding (%)
centrum
op regio niet- dagelijks
Omzet (mln. €)
kern
dagelijks
Dongen
23.313
5.690
11.725
4,6
4,0
54
108
162
Oisterwijk
19.580
4.625
12.350
3,3
3,8
32
108
140
Kaatsheuvel
16.605
7.195
8.340
4,5
3,1
67
59
126
dagelijks
niet-
dagelijks
dagelijks
niet-
totaal
dagelijks
Rijen
16.048
5.970
4.870
3,8
1,7
47
19
66
Goirle
19.830
4.225
5.800
3,7
2,1
33
28
61
Bron: Locatus Retailverkenner, 2006. De aangegeven omzet is zonder bestedingen van buiten de regio.
Het centrum van Dongen realiseert de grootste omzet in deze categorie. Daar staat echter ook het meest omvangrijke winkelaanbod tegenover. De verklaring voor deze sterke positie ligt verder in het relatief omvangrijke primaire verzorgingsgebied. Het centrum hoeft de bestedingen van de eigen inwoners niet te delen met andere kernen, zoals dat in bijvoorbeeld Gilze en Rijen wel het geval is. De centrumgebieden van Oisterwijk en Kaatsheuvel blijven niet ver achter. Rijen en Goirle zijn in de huidige situatie wel echt een maatje kleiner, zowel qua omvang als omzet. Voor Goirle vormt de ligging nabij Tilburg ook een belangrijke verklaring. Rijen moet daarbij concurreren met het wat kleinere, maar toch relatief sterke Gilze. Ten tijde van het consumentenonderzoek werd in Goirle gebouwd aan het vernieuwde centrum. In het kader hiervan is consumenten expliciet gevraagd naar hun normale aankoopgedrag. Dat het heeft geleid tot een representatief beeld van het normale koopgedrag blijkt uit de resultaten van het onderzoek. Van vertekening is geen sprake. Ondanks de bouwactiviteiten functioneert de detailhandel ten tijde van het onderzoek bovengemiddeld. Dit bovengemiddelde functioneren duidt op
Hoofdstuk 2
11
een (te) beperkte schaal van het centrum. De vernieuwing voorziet hierin. De toekomst lijkt daarbij rooskleurig. Consumenten geven immers aan het centrum na oplevering vaker te zullen gaan bezoeken dan voorheen. Waardering centrumgebieden Uit de suggesties van consumenten blijkt dat men nog wel wat aan te merken heeft op de diverse centrumgebieden. De winkelgebieden voldoen niet op alle vlakken aan de wensen van hun bezoekers. Dit komt tot uiting in zowel de rapportcijfers als de gemiste voorzieningen en suggesties. Over het algemeen worden Oisterwijk Centrum en Rijen Centrum relatief hoog gewaardeerd. Daarbij geldt echter dat Oisterwijk laag scoort op parkeren. De oorzaak ligt in het betaald parkeren in het gebied. Een score van 6,0 is gelet hierop echter nog heel behoorlijk. Rijen Centrum scoort opvallend laag op horeca. Het gaat dan niet zozeer om het aantal horecagelegenheden als wel om de kwaliteit ervan. Blijkbaar sluit het horeca-aanbod onvoldoende aan bij de verwachtingen van winkelende consumenten. Het gaat dan om het ontbreken van winkelondersteunend horecaaanbod zoals een brasserie of lunchroom. Consumenten verwachten in toenemende mate sfeer en beleving in een centrumgebied. In die zin liggen hier nog kansen. Aanknopingspunten voor centrumplannen In de regio spelen verschillende plannen ter versterking van de diverse centrumgebieden. Zo zijn er plannen voor herstructurering van de centra van Dongen, Gilze en Oisterwijk en wordt momenteel gebouwd aan het vernieuwde centrum van Goirle. Het onderzoeksmateriaal biedt goede aanknopingspunten bij de verdere uitwerking van de diverse centrumplannen. Deze liggen enerzijds op versterking van het winkel- en horeca-aanbod, anderzijds op aspecten op randvoorwaarden als verblijfsklimaat, inrichting, parkeren en bereikbaarheid. Schaalvergroting van supermarkten speelt in diverse plannen een rol. Een zorgvuldige afweging ten aanzien van de (nieuwe) locatie van supermarkten (in, aan de rand of buiten het centrum) is noodzakelijk gelet op de functie die supermarkten als belangrijke trekker in veel van deze winkelgebieden vervult. De belangrijkste punten per winkelgebied zijn de volgende: • Dongen Centrum: versterken van sfeer, inrichting en horeca. • Kaatsheuvel Centrum: belangrijke aandachtspunten zijn met name horeca en sfeer. • Oisterwijk Centrum: benutten van aanwezige kwaliteiten met blijvende aandacht voor parkeren en bereikbaarheid. • Rijen Centrum: benutten van aanwezige kwaliteiten met extra aandacht voor met name horeca. • Goirle Centrum: de belangrijkste aandachtspunten zijn horeca, parkeren en sfeer en gezelligheid. Op het vlak van het winkelaanbod gaat het in Goirle met name om versterkingen op het modische vlak.
12
Hoofdstuk 2
2.5 Kleine(re) kernen Tot slot onderscheiden we de categorie kleine(re) kernen. Dit zijn de kernen met een winkelaanbod dat niet uitreikt boven de ca. 7.000 m² wvo. Hieronder vallen Gilze, Hilvarenbeek en Sprang-Capelle, maar bijvoorbeeld ook Berkel-Enschot, Diessen, ’sGravenmoer, Moergestel, Riel, Udenhout en Waspik. In kernen van deze omvang vormen supermarkten doorgaans de belangrijkste trekkers. Voor het nu en naar de toekomst goed functioneren van deze kernen is eigentijds supermarktaanbod essentieel. We constateren tegelijkertijd dat supermarkten in diverse kernen vanwege ruimtelijke knelpunten op zoek zijn naar nieuwe locaties. Het gaat hierbij nogal eens om locaties waarbij door de (te grote) afstand de benodigde wisselwerking tussen supermarkt en bestaande detailhandel ontbreekt. Het aanbod in deze kernen wordt hiermee verzwakt en zorgvuldigheid bij de afweging van dergelijke plannen is dus gewenst. Naar de toekomst toe is behoud van een zo compleet mogelijk dagelijks aanbod van belang voor een goed functioneren van de kleinste kernen. Voor de net wat grotere kernen geldt dat naast het dagelijkse pakket wordt voorzien in een compact pakket aan niet-dagelijkse voorzieningen. In beide gevallen zullen gelet op de nog steeds toenemende mobiliteit parkeren en bereikbaarheid steeds belangrijker worden.
Hoofdstuk 2
13
14
Hoofdstuk 2
3.
FEITEN EN CIJFERS MIDDEN-BRABANT
In dit hoofdstuk zijn de belangrijkste resultaten op het niveau van de hele regio Midden-Brabant gepresenteerd. Achtereenvolgens komen draagvlak en aanbod, koopstromen, motieven, oordelen, gemiste voorzieningen en suggesties en aanbevelingen aan de orde.
3.1 Aanbod Kengetallen draagvlak en aanbod per gemeente Aanbod in m² wvo Inwonertal
Dagelijks
Niet-dagelijks
Dongen
25.533
8.251
29.764
Gilze en Rijen
25.270
9.277
21.709
Goirle
22.390
7.924
15.934
Hilvarenbeek
15.064
5.207
18.479
Loon op Zand
22.804
9.326
34.812
Oisterwijk
25.902
9.391
37.315
200.388
56.090
231.315
45.767
15.294
103.555
383.118
120.760
492.883
130.008
492.861
Tilburg Waalwijk Totaal Referentie
Het detailhandelaanbod in Midden-Brabant in de dagelijkse sector blijft enigszins achter bij het landelijk gemiddelde. Het aanbod in de niet-dagelijkse sector is vergelijkbaar in omvang. Dit laatste komt met name door het aanbod van Tilburg en van de meubelboulevard in Waalwijk.
3.2 Koopstromen Inwoners uit Midden-Brabant besteden op jaarbasis in totaal ca. € 1,67 miljard in de detailhandel. Van deze bestedingen komt 91% terecht bij detailhandel in de eigen regio. De overige 9% vloeit af naar winkelgebieden buiten de regio. Koopkrachtbinding en -afvloeiing per sector in Midden-Brabant Koopkrachtbinding
Koopkrachtafvloeiing
Dagelijkse artikelen
99%
1%
Niet-dagelijkse artikelen
84%
16%
Totaal
91%
9%
Hoofdstuk 3
15
De koopkrachtbinding is het hoogste in de dagelijkse artikelensector. Dat is niet verwonderlijk aangezien consumenten de dagelijkse boodschappen nog steeds vooral in de directe omgeving doen, terwijl men voor niet-dagelijkse artikelen (bijvoorbeeld kleding en meubels) bereid is een grotere afstand af te leggen. De binding in de dagelijkse sector is goed vergelijkbaar met die in andere regio’s.7 In de niet-dagelijkse sector blijft de binding echter achter bij diverse andere regio’s.8 Uit cijfers op het niveau van de branchegroepen blijkt dat de lagere binding met name te wijten is aan de branchegroepen kleding en mode en wonen. De oorzaak ligt in het sterkere aanbod in de omgeving, zoals de binnensteden van Breda en Den Bosch en de woonboulevards in Breda en Son en Breugel (Ekkersrijt). Koopkrachtbinding en -afvloeiing per niet-dagelijkse branchegroep Koopkrachtbinding
Koopkrachtafvloeiing
Kleding en mode
77%
23%
Media
93%
7%
Hobby en vrije tijd
90%
10%
Huishoudelijke artikelen
91%
9%
Bruin- en witgoed
90%
10%
Doe-het-zelf artikelen
94%
6%
Wonen
72%
28%
Totaal
84%
16%
De mate waarin gemeenten in staat zijn koopkracht te behouden is hieronder aangegeven. Koopkrachtbinding dagelijkse en niet-dagelijkse sector per gemeente Dagelijkse artikelensector 96,2%
Niet-dagelijkse artikelensector 58,4%
Gilze en Rijen
93,4%
36,4%
Goirle
81,6%
45,2%
Hilvarenbeek
93,4%
45,7%
Loon op Zand
97,0%
49,9%
Oisterwijk
93,8%
62,8%
Tilburg
98,0%
87,6%
Waalwijk
83,9%
75,3%
Dongen
7
Ter vergelijking: West-Brabant: 99%, regio Den Haag/Wassenaar 91%, regio Drechtsteden 97%, regio Rotterdam e.o. 95%, stadsgewest Utrecht-Noord 95%, regio Stedendriehoek 95%, regio Twente 98% en regio Zwolle e.o. 95%. Bronnen: Koopstromenonderzoek West-Brabant 2006, Koopstromenonderzoek Randstad 2004, Koopstromenonderzoek Overijssel 2006.
8
Ter vergelijking: regio Den Haag/Wassenaar 73%, regio Drechtsteden, regio 80%, regio Rotterdam e.o. 85%, stadsgewest Utrecht-Noord 87%, regio Stedendriehoek 89%, regio Twente 92% en regio Zwolle e.o. 82% Bronnen: Koopstromenonderzoek Randstad 2004, Koopstromenonderzoek Overijssel 2006.
16
Hoofdstuk 3
De koopkrachtbinding in de dagelijkse- en niet-dagelijkse artikelensector is het hoogst in Tilburg, dit valt te verwachten gezien de omvang van het aanbod in de gemeente. Inwoners uit Tilburg zullen hun dagelijkse aankopen voornamelijk in de eigen woonplaats doen, omdat ruim voldoende aanbod aanwezig is. De binding in de dagelijkse en de niet-dagelijkse artikelensector is het laagst in Goirle. De verklaring ligt in een combinatie van een vrij beperkt eigen aanbod en de ligging nabij Tilburg. De binding in de dagelijkse sector is voor nagenoeg alle gemeenten (behalve Goirle en Waalwijk) hoger dan de gemiddelde binding voor gemeenten van vergelijkbare omvang. In de niet-dagelijkse sector is de binding in nagenoeg alle gemeenten (behalve Oisterwijk en Waalwijk) lager de gemiddelde binding in vergelijkbare gemeenten. 9 Rol van de verschillende aankoopkanalen Dagelijkse artikelensector
Niet-dagelijkse artikelensector
99,6%
97,8%
Markt
0,2%
0,3%
Postorder
0,0%
0,3%
Internet
0,2%
0,9%
Fabrieksverkoop
0,0%
0,1%
Winkels
Anders
0,0%
0,5%
Totaal
100%
100%
Consumenten doen hun aankopen in winkels, maar ook binnen andere aankoopkanalen. Alternatieve aankoopkanalen zijn de warenmarkten, het internet en postorder. De beperkte omvang van de alternatieve aankoopkanalen is vrij gebruikelijk, de verschillen tussen de diverse gemeenten minimaal. Al een aantal jaren bestaat de vrees bij de reguliere detailhandel (de winkels) dat de bestedingen via internet ten koste zullen gaan van het reguliere aanbod. Ondanks de sterke groei van dit aankoopkanaal in de afgelopen jaren in Nederland is het aandeel echter nog steeds beperkt; minder dan 1% in Midden-Brabant. In bepaalde artikelgroepen (bijvoorbeeld media) is het echter wel een ontwikkeling waar ondernemers nadrukkelijk rekening mee moeten houden. Veel winkeliers spelen hier met een multichannel strategie op (fysieke winkel en verkoop via internet samen) ook al op in.
9
Zie de factsheets per gemeente voor de exacte cijfers.
Hoofdstuk 3
17
3.3 Motieven In navolgend overzicht zijn, voor de dagelijkse en de niet-dagelijkse sector, de belangrijkste motieven om winkelgebieden te bezoeken weergegeven. Verreweg de belangrijkste reden om een bepaald winkelgebied te bezoeken is nabijheid. Dit geldt zowel bij het doen van boodschappen (de dagelijkse artikelensector) als bij bestedingen in de niet-dagelijkse sector, zoals doe-het-zelf, media, wonen e.d. Ook gemak is in beide sectoren een belangrijk criterium. Bezoekmotieven dagelijkse en niet-dagelijkse sector Dagelijkse
Niet-dagelijkse
artikelensector
artikelensector
32,2%
19,7%
25,7%
Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
11,2%
26,2%
18,9%
Gemakkelijk/gemak
10,5%
12,6%
11,6%
Lage prijzen
Dichtbij/in de buurt
Totaal
10,4%
2,5%
6,3%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkel
5,3%
2,9%
4,0%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop
3,4%
4,1%
3,8%
Gezellige sfeer
2,2%
5,2%
3,7%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
3,1%
3,1%
3,1%
Makkelijk parkeren
3,1%
2,0%
2,5%
Overige
18,6%
21,7%
20,4%
Totaal
100%
100%
100%
Er zijn echter ook verschillen. Zo speelt het prijsniveau van bijvoorbeeld een supermarkt een belangrijkere rol bij het doen van boodschappen (de dagelijkse sector). Bij aankopen in de niet-dagelijkse sector, bijvoorbeeld op het gebied van kleding/mode of bruin- en witgoed wordt meer waarde gehecht aan ruime keuzemogelijkheden. Dat is niet verwonderlijk, aangezien consumenten voor dit soort aankopen willen kunnen ‘kijken en vergelijken.’. Een ruime keuze is daarvoor belangrijk. Deze verschillen zijn terug te zien in de diverse winkelgebieden. Over het algemeen geldt dat hoe meer een winkelgebied gericht is op boodschappen, hoe belangrijker nabijheid en lage prijzen zijn. Bij de grotere centrumgebieden, zoals Tilburg en Waalwijk, ligt het accent vrij sterk op kleding en mode. Hier speelt dan ook de ruime keuze een belangrijkere rol.
3.4 Oordelen Consumenten is gevraagd het centrumgebied in hun gemeente te beoordelen. De beoordeelde winkelgebieden krijgen een algemeen oordeel van gemiddeld een 7,0. Dat is een nette score. In de tabel is het algemene oordeel en het oordeel over enkele van de belangrijkste aspecten weergegeven.
18
Hoofdstuk 3
Consumenten is niet gevraagd Goirle Centrum te beoordelen, omdat dit centrum ten tijde van het onderzoek werd herontwikkeld. De centrumgebieden van Oisterwijk, Moergestel, Rijen, Hilvarenbeek, Waalwijk en Loon op Zand hebben ‘overall’ een hoger beoordelingscijfer dan gemiddeld. Over Gilze Centrum, Kaatsheuvel Centrum, Dongen Centrum, Sprang-Capelle Centrum en Tilburg Centrum zijn consumenten wat kritischer. Met een algemeen oordeel van tussen de 6,5 en 6,8 krijgen deze centra echter nog altijd een ruime voldoende. Beoordeling centrumgebieden Algemeen
Dongen Centrum
6,7
Kwaliteit
Kwaliteit
Variatie in
winkels
horeca
assortiment
7,3
6,5
6,6
Sfeer
Parkeren
6,5
6,4
Gilze Centrum
6,5
7,2
7,0
6,4
6,5
7,1
Rijen Centrum
7,6
7,8
4,9
7,3
7,5
8,0
Hilvarenbeek Centrum
7,3
6,1
7,8
5,8
6,9
6,0
Kaatsheuvel Centrum
6,8
7,4
6,6
7,1
6,6
7,4
Loon op Zand Centrum
7,2
7,6
7,5
6,6
7,1
6,0
Oisterwijk Centrum
7,6
7,6
7,8
7,4
7,9
6,0
Moergestel Centrum
7,3
7,4
7,8
6,7
7,1
6,9
Tilburg Centrum
6,7
6,8
7,2
6,7
6,3
6,0
Waalwijk Centrum
7,2
7,4
7,0
7,4
7,1
5,4
Sprang-Capelle Centrum
6,8
7,3
5,5
7,0
6,6
7,2
Gemiddeld
7,0
7,1
7,1
6,8
6,8
6,5
Wanneer naar specifieke aspecten wordt gekeken valt op dat de kwaliteit van het winkelaanbod in met name Rijen, Loon op Zand en Oisterwijk hoog wordt gewaardeerd, terwijl het winkelaanbod volgens consumenten in Hilvarenbeek en Tilburg verbetering behoeft. De beoordeling van de horeca is wisselend en hangt deels samen met het verwachtingspatroon dat consumenten hebben, waarbij men in grotere centrumgebieden meer en betere horeca verwacht dan in kleinere gebieden. Het centrum van Hilvarenbeek wordt hierbij hoog beoordeeld. Het horeca-aanbod betreft echter voornamelijk avondhoreca en is in mindere mate winkelondersteunend. Wat betreft de variatie in het assortiment is het centrum van Rijen een positieve uitschieter. Het centrum van Hilvarenbeek wordt als beduidend minder gevarieerd beoordeeld. Niet verwonderlijk is dat Oisterwijk qua sfeer een hoge beoordeling krijgt. Centra als Dongen, Tilburg, Gilze en Kaatsheuvel worden minder sfeervol gevonden. De verschillen in de beoordeling van het (auto-)parkeren zijn voor een belangrijk deel te verklaren door het parkeerregime. Waar sprake is van betaald parkeren is de beoordeling aanzienlijk lager dan in winkelgebieden waar consumenten gratis kunnen parkeren.
Hoofdstuk 3
19
3.5 Gemiste voorzieningen In navolgende tabel is aangegeven welke voorzieningen door consumenten worden gemist. De antwoorden zijn tot een aantal categorieën samengevoegd. Daarbij geldt dat men meerdere antwoorden kon geven. In centrumgebieden gemiste voorzieningen Aandeel Kledingwinkels
43,0 %
Horeca
22,4 %
Warenhuis
21,7 %
Schoenenwinkels
9,7 %
Huishoudelijke artikelen
6,7 %
Bioscoop
4,3 %
Supermarkt
4,0 %
Hobbywinkel
3,9 %
Muziek/CD-winkel
3,9 %
Stoffen- en fourniturenzaak
3,0 %
Het meest genoemd worden kledingwinkels. Dat kan gaan om een specifieke winkel (H&M, Promiss), maar ook om bepaalde segmenten (dames-, heren- of kinderkleding, grote maten, goedkopere winkels). Consumenten missen in diverse winkelgebieden horecagelegenheden. Soms betreft het cafés, soms andere horeca (restaurants, snackbars en koffiebars). Ook het gemis van warenhuizen (Bijenkorf V&D, Hema) wordt genoemd. Hierbij kan het per gemeente verschillen welk warenhuis gemist wordt. Tevens kan de vraag gesteld worden of het een reëel gemis genoemd kan worden. Het betreft immers veelal winkelgebieden waar dergelijk aanbod doorgaans niet wordt aangetroffen. Met betrekking tot supermarkten zijn de wensen divers. Sommige respondenten zien graag een supermarkt in een centrumgebied, andere zijn van mening dat deze beter thuishoort aan de rand van of buiten het centrum.
3.6 Aanbevelingen Onderstaand overzicht geeft de belangrijkste aanbevelingen weer die consumenten doen ten aanzien van de door hen bezochte centrumgebieden.
20
Hoofdstuk 3
Suggesties voor versterking winkelklimaat Aandeel Parkeren
36,9 %
Meer diversiteit in winkels
21,8 %
Gezelligheid
15,6 %
Horeca
15,2 %
Autovrij winkelgebied
8,5 %
Compacter/meer eenheid
7,7 %
Betere toegankelijkheid (rolstoel, kinderwagen)
3,0 %
Openingstijden (langer, meer afgestemd)
2,8 %
Parkeren is voor veel consumenten een belangrijk onderwerp. De aanbevelingen op dit vlak zijn divers en sterk wisselend per centrumgebied. Vaak gaat het om het parkeerregime. Het kan dan gaan om betaald parkeren of de aanwezigheid van een blauwe zone. Andere aanbevelingen liggen op het vlak van parkeerduur (men kan bijvoorbeeld maximaal 1 uur parkeren op bepaalde locaties) of het ontbreken van de mogelijkheid om achteraf en/of met chipknip te betalen. Andere onderwerpen zijn onder meer de diversiteit in het winkelaanbod (luxe, middenklasse, goedkoper), sfeer en gezelligheid, horeca en de inrichting van het winkelgebied (compact, comfortabel, autovrij).
Hoofdstuk 3
21
22
Hoofdstuk 3
4.
FACTSHEETS PER GEMEENTE
Over elk van de deelnemende gemeenten is hierna een aantal pagina’s opgenomen waarin de resultaten van het onderzoek worden gepresenteerd in tabellen en kaartbeelden met conclusies. Gemeenten Achtereenvolgens komen de volgende gemeenten aan bod: • Gemeente Dongen. • Gemeente Gilze en Rijen. • Gemeente Goirle. • Gemeente Hilvarenbeek. • Gemeente Loon op Zand. • Gemeente Oisterwijk. • Gemeente Tilburg. • Gemeente Waalwijk. In de gemeente Loon op Zand is slechts een beperkt aantal enquêtes afgenomen. Om die redenen kan voor deze gemeente alleen op hoofdlijnen worden gerapporteerd. Onderwerpen Voor elke gemeente komen achtereenvolgens onderstaande onderwerpen aan bod: • Kengetallen draagvlak en aanbod. • Koopstromen dagelijkse en niet-dagelijkse sector. • Koopstromen branchegroepen niet-dagelijkse sector. • Beoordeling centrumgebieden. • Motieven om ergens te winkelen. • Voorzieningen die consumenten missen in het winkelgebied. • Suggesties voor versterking van het winkelgebied. In enkele gemeenten zijn extra vragen toegevoegd, dan wel vragen aangepast. De resultaten van deze vragen treft u aan bij de betreffende gemeente.
Hoofdstuk 4
23
24
Hoofdstuk 4
4.1 Gemeente Dongen
Kengetallen draagvlak en aanbod Aanbod in m² wvo Dongen ‘s-Gravenmoer Totaal
Inwonertal
Dagelijks
Niet-dagelijks
23.313
7.278
29.331
2.220
973
433
25.533
8.251
29.764
9.191
39.170
Referentie
Koopstromen totaal gemeente Dagelijkse artikelensector
Niet-dagelijkse artikelensector
Binding
Binding
65,8%
51,2%
2,0%
0,0%
Dongen Elders
20,3%
6,1%
’s-Gravenmoer
8,2%
1,1%
Totaal
96,2%
58,4%
Referentie
92,0%
62,0%
Dongen Centrum Dongen Spar Europaplein
Hoofdstuk 4
25
0,5%
96,2%
1,4%
0,8%
43,8%
58,4% 7,8%
5,3%
0,4%
26
Hoofdstuk 4
Koopstromen naar aankoopplaats dagelijkse artikelensector (in%)
Dongen Centrum Dongen Spar Europaplein
Dongen
‘s-Gravenmoer
Totaal
69,9
22,3
65,8
2,1
0,0
2,0
Dongen Elders
22,1
0,8
20,3
’s-Gravenmoer
2,8
64,9
8,2
97,0
88,0
96,2
Subtotaal Dongen Kern Rijen
0,1
Kern Waspik
0,3
2,6
0,1 0,5
Kern Kaatsheuvel
0,6
4,0
0,9
Kern Loon op Zand
0,5
Gemeente Tilburg
0,6
3,2
0,8
Subtotaal Regio
2,1
9,8
2,8
Nederland elders
1,1
1,2
1,1
1,0
0,1
100%
100%
Dongen
‘s-Gravenmoer
Totaal
52,2
37,4
51,2
0,5
Buitenland Totaal
100%
Koopstromen naar aankoopplaats niet-dagelijkse artikelensector (in %)
Dongen Centrum Dongen Spar Europaplein
0,0
Dongen Elders
6,4
2,7
6,1
’s-Gravenmoer
0,4
7,8
1,1
59,3
47,9
58,4
Subtotaal Dongen Kern Gilze
0,1
0,1
Kern Rijen
0,3
0,3
Kern Oisterwijk
0,1
Kern Waalwijk
2,9
Kern Sprang-Capelle
0,1
Kern Waspik
0,5
2,9
0,7
Kern Kaatsheuvel
0,1
2,3
0,4
Gemeente Tilburg
5,6
2,1
5,3
Subtotaal Regio
9,7
11,4
9,9
Breda
7,7
8,9
7,8
Eindhoven
0,0 3,0
4,1
0,1
0,4
0,3
0,4
Nederland Elders
18,9
26,6
19,5
Subtotaal Nederland
27,3
35,7
28,0
Buitenland Totaal
Hoofdstuk 4
3,6
5,0
3,8
100%
100%
100%
27
DHZ
Wonen
74,0
witgoed
67,8
Bruin- en
HH art.
71,7
tijd
33,6
Dongen Spar Europaplein
Hobby vrije
Media
Dongen Centrum
mode
Kleding/
Koopstromen naar aankoopplaats per niet-dagelijkse branchegroep (in %)
77,0
56,6
21,7
0,1
0,1
Dongen Elders
0,8
1,5
4,1
1,2
1,5
30,0
3,7
‘s-Gravenmoer
0,9
2,0
2,0
0,5
0,1
2,3
0,6
35,3
75,3
74,0
75,7
78,6
89,0
25,9
0,1
0,8
0,2
1,4
0,1
0,3
0,1
1,1
0,1
1,0
2,9
0,2
0,5
0,4
0,6
Subtotaal Dongen Kern Gilze
0,4
Kern Rijen Kern Molenschot Kern Heukelom
0,1
Kern Waalwijk
1,7
Kern Sprang-Capelle
0,1
0,3
0,1
16,3 0,7
Kern Waspik Kern Kaatsheuvel
0,3
0,3
Kern Loon op Zand
0,0
0,3
Gemeente Tilburg
0,4
0,1
8,5
4,8
5,8
1,9
2,6
3,9
5,7
Subtotaal Regio
10,7
6,1
7,3
3,1
4,9
5,4
26,6
Breda
11,4
3,6
3,4
4,3
6,3
0,6
16,3
Den Bosch
1,7
0,3
0,1
0,3
0,6
0,1
Eindhoven
0,5
0,2
0,3
0,3
0,8 0,8
Nederland Elders
33,4
13,3
13,5
14,6
8,3
4,4
22,3
Subtotaal Nederland
47,2
17,4
17,3
19,2
15,5
5,1
40,2
België
0,6
0,1
3,0
Buitenland Elders
6,4
1,1
1,5
2,1
1,3
0,6
3,8
Subtotaal Buitenland
7,0
1,1
1,5
2,1
1,2
0,7
6,8
Totaal
100%
28
100%
100%
100%
100%
100%
100%
Hoofdstuk 4
Motieven Redenen om het meest uit te geven in Dongen Centrum aan dagelijkse artikelen Dongen Centrum Dichtbij/in de buurt
32,7%
Gemakkelijk/gemak
16,5%
Lage prijzen
15,4%
Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
7,6%
Fijne/prettige/goede winkels
4,8%
Goed bereikbaar (fiets/auto/voet)
4,4%
Makkelijk parkeren
3,6%
Gewoonte
2,3%
Goede kwaliteit artikelen
2,2%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop
1,7%
Winkelen in eigen stad/dorp
1,2%
(Vroegere) band/i.v.m familie daar/heb er gewoond
0,9%
Gratis parkeren
0,8%
In verband met werk/school
0,8%
Overig
5,1%
Totaal
100%
Redenen om het meest uit te geven in Dongen Centrum aan niet-dagelijkse artikelen Dongen Centrum Dichtbij/in de buurt
22,5%
Gemakkelijk/gemak
19,5%
Goede keuzemogelijkheden/veel te bieden
16,6%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
7,2%
Gezellige sfeer
4,3%
Gewoonte
2,8%
Winkelen in eigen stad/dorp
2,8%
Goede service en bediening
2,7%
(Vroegere) band/i.v.m familie daar/heb er gewoond
2,0%
Steun eigen winkeliers
1,9%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkels
1,8%
Lage prijzen
1,4%
Makkelijk parkeren
1,4%
In verband met werk/school
1,4%
Overig
11,7%
Totaal
100%
Hoofdstuk 4
29
Redenen om het meest uit te geven in ‘s-Gravenmoer Centrum aan dagelijkse artikelen ‘s-Gravenmoer Centrum Dichtbij/in de buurt
32,2%
Gemakkelijk/gemak
16,1%
Winkelen in eigen stad/dorp
16,1%
Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
9,7%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkels
6,5%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
3,2%
Gewoonte
3,2%
Vertrouwde winkels
3,2%
In verband met mijn werk/school
3,2%
Speciale producten/aanbod/winkel
3,2%
Goede aanbiedingen
3,2%
Totaal
100%
Redenen om het meest uit te geven in ‘s-Gravenmoer Centrum aan niet-dagelijkse artikelen ‘s-Gravenmoer Centrum Dichtbij/in de buurt
36,1%
Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
27,8%
Gezellige sfeer
16,7%
Gemakkelijk/gemak
8,3%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
2,8%
In verband met mijn werk/school
2,8%
Vertrouwde winkels
2,8%
In verband met service/garantie
2,8%
Totaal
100%
30
Hoofdstuk 4
Rapportcijfers Beoordeling Dongen Centrum in rapportcijfers van 1 tot 10 Vergeleken met gemiddelde van alle centrumgebieden in Midden-Brabant Dongen Centrum
Referentie
Kwaliteit van de winkels
7,2
7,1
Prijsniveau van de winkels
7,1
6,9
Variatie in aangeboden assortiment
6,7
6,8
Sfeer/gezelligheid
6,3
6,8
Inrichting van het centrum
6,2
6,6
Autobereikbaarheid
6,9
6,8
Autoparkeergelegenheid
6,8
6,5
Kwaliteit van de horeca
6,5
7,1
Aantal horecagelegenheden
6,2
6,9
Algemeen oordeel
6,7
7,0
Gemiste voorzieningen Winkels of voorzieningen die worden gemist in Dongen Centrum Dongen Centrum Kledingwinkels
10%
V&D
6%
C&A
5%
Hobbywinkel
3%
Kledingzaak voor ouderen
3%
Schoenenwinkel
3%
Kledingzaak voor jongeren
3%
Goedkope/betaalbare kledingwinkels
3%
Restaurants
3%
Terrasjes
3%
Winkels of voorzieningen die worden gemist in ’s-Gravenmoer Centrum ’s-Gravenmoer Centrum Blokker
8%
Drogisterij
8%
Boetieks
8%
Computerspeciaalzaak
4%
Kledingzaak voor jongeren
4%
H&M
4%
Kruidvat
4%
Hema
4%
Scapino
4%
Schoenenwinkel
4%
Hoofdstuk 4
31
Aanbevelingen Suggesties ter verbetering van het winkelklimaat in Dongen Centrum Dongen Centrum Meer gezelligheid
13%
Meer terrasjes
10%
Meer compactheid/eenheid
6%
Autovrij maken winkelgebied/centrum
6%
Meer verscheidenheid aan winkels/meer diversiteit
6%
Betere bewegwijzering in centrum
4%
Overkappen/overdekt winkelcentrum
4%
Meer parkeergelegenheid
4%
Betere uitstraling/meer entourage
3%
Betere parkeergelegenheid
3%
Suggesties ter verbetering van het winkelklimaat in ’s-Gravenmoer Centrum ’s-Gravenmoer Centrum Meer winkels
30%
Meer diversiteit aan winkels
20%
Ophogen van het trottoir/verbeteren/egaliseren
10%
Meer parkeergelegenheid
10%
De markt uitbreiden/groter maken/verplaatsen
10%
Conclusies • Met 96,2% is de binding in de dagelijkse artikelensector hoog. Het gemiddelde voor vergelijkbare gemeenten ligt op 92,0%. Niet verwonderlijk ligt de binding in de kern Dongen hoger dan die in ’s Gravenmoer. • De binding in de niet-dagelijkse sector ligt daarentegen met 58,4% op een relatief laag niveau ten opzichte van het landelijk gemiddelde van 62,0%. Ook hier is de binding op de kern Dongen hoger dan die op ’s-Gravenmoer. Afvloeiing vindt met name plaats naar Breda en naar elders. • Kijken we naar de verschillende branchegroepen, dan valt op dat de binding in de doe-het-zelf branche fors is. Voor kleding/mode en wonen bezoeken inwoners van de gemeente Dongen veelal winkelgebieden buiten de eigen gemeente, zoals Breda en Tilburg voor kleding en mode en Waalwijk voor wonen. Hierdoor is de binding in de eigen gemeente dus lager. • Met een 6,5 wordt het horeca-aanbod in Dongen beduidend minder goed beoordeeld dan gemiddeld. Parkeergelegenheid daarentegen wordt hoger gewaardeerd dan in de andere centrumgebieden. • De belangrijkste motieven om Dongen Centrum voor dagelijkse artikelen te bezoeken zijn nabijheid en (in mindere mate) gemak en lage prijzen. Voor ’sGravenmoer Centrum is het belangrijkste motief nabijheid, maar gemak en goede/vele keuzemogelijkheden scoren ook hoog.
32
Hoofdstuk 4
•
•
•
De belangrijkste motieven om Dongen Centrum voor niet-dagelijkse artikelen te bezoeken zijn eveneens nabijheid en gemak. Voor ’s-Gravenmoer Centrum zijn nabijheid en goede keuzemogelijkheden de hoofdredenen. Net als in veel andere centrumgebieden worden in Dongen met name kledingwinkels en warenhuizen (V&D) gemist. Specifiek voor ’s-Gravenmoer worden Blokker en een drogisterij genoemd. Suggesties ter verbetering van het winkelklimaat in Dongen Centrum zijn met name gericht op het verhogen van de gezelligheid en terrasjes. Voor ’sGravenmoer worden een ruimer winkelaanbod en meer diversiteit genoemd.
Hoofdstuk 4
33
34
Hoofdstuk 4
4.2 Gemeente Gilze en Rijen
Kengetallen draagvlak en aanbod Aanbod in m² wvo Inwonertal
Dagelijks
Gilze
7.498
3.007
5.896
Rijen
16.048
6.096
12.581
Molenschot
Niet-dagelijks
1.384
174
3.232
Hulten
340
0
0
Totaal
25.270
9.277
21.709
8.623
31.783
Referentie Koopstromen totaal Dagelijkse artikelensector
Niet-dagelijkse artikelensector
Binding
Binding
20,7%
9,9%
Gilze C1000 Nieuwstraat
8,4%
0,8%
Gilze Elders
0,2%
0,6%
55,0%
23,6%
Rijen Lidl Stationsstraat
7,6%
0,1%
Rijen Elders
1,4%
1,5%
Molenschot
0,0%
0,1%
Totaal
93,4%
36,4%
Referentie
92,0%
62,0%
Gilze Centrum
Rijen Centrum
Hoofdstuk 4
35
1,0%
1,4%
93,4%
1,1%
4,1%
13,9%
22,2%
36,4%
36
Hoofdstuk 4
Koopstromen naar aankoopplaats dagelijkse artikelensector (in %) Gilze
Rijen
Molenschot
Gilze Centrum
64,3
0,9
22,6
20,7
Gilze C1000 Nieuwstraat
27,9
3,0
8,4
Gilze Elders
Hulten
Totaal
4,0
0,2
Rijen Centrum
1,8
80,0
48,0
61,6
55,0
Rijen Lidl Stationsstraat
2,5
9,5
6,0
37,9
7,6
2,1
1,0
Rijen Elders Molenschot Subtotaal Gilze en Rijen
1,4
0,5 96,6
92,4
85,2
99,5
93,4
Kern Dongen
1,5
1,0
Kern Riel
0,5
0,3
Kern Waalwijk
0,5
Kern Kaatsheuvel
0,1 0,4
0,6
Gemeente Tilburg
1,4
1,4
0,1
0,5
1,4
Subtotaal Regio
1,9
4,0
0,1
0,5
3,2
Alphen-Chaam
0,9
Breda
0,7
0,2
10,0
1,0
3,3
4,7
2,3
1,6
3,5
14,7
3,6
100%
100%
100%
Nederland Elders Subtotaal Nederland Totaal
0,3
100%
100%
Hulten
Totaal
Koopstromen naar aankoopplaats niet-dagelijkse artikelensector (in %) Gilze Gilze Centrum
Rijen
32,7
Molenschot 4,6
9,9
Gilze Elders
4,1
0,1
1,5
Rijen Centrum
2,4
33,6
21,7
Rijen Elders
0,1
2,4
0,9
1,6
Molenschot
0,1
1,0
0,1
Subtotaal Gilze en Rijen
1,4 12,4
23,6
39,4
36,1
29,6
12,4
36,4
Kern Dongen
0,3
5,9
1,9
10,3
4,1
Kern Riel
0,2
0,1
Kern Oisterwijk
0,1
0,0
Kern Waalwijk
1,2
Kern Kaatsheuvel
0,1
Gemeente Tilburg
25,8
Subtotaal Regio
27,7
Breda
1,4
1,1
0,8
0,0 7,0
28,4
13,9
16,1
9,7
38,7
19,2
21,7
22,0
29,1
10,7
22,2
Nederland Elders
10,3
25,3
28,2
38,1
21,1
Subtotaal Nederland
32,0
47,3
57,3
48,8
43,3
0,8
0,5
3,4
100%
100%
100%
Buitenland Totaal
Hoofdstuk 4
8,8
0,7 100%
100%
37
HH art.
witgoed
DHZ
Wonen
4,3
12,1
14,4
14,0
19,5
7,1
2,8
1,5
1,6
0,5
1,0
0,5
0,4
2,9
0,3
44,0
28,7
33,5
34,9
30,5
13,2
0,7
0,1
0,2
0,6
7,4
1,0
0,1
Rijen Centrum
10,8
Rijen Lidl Stationsstraat Rijen Elders
0,1
0,2 0,1
1,0
Molenschot
Bruin- &
tijd
3,1
Gilze C1000 Nieuwstraat Gilze Elders
Hobby/ vrij-
Media
Gilze Centrum
mode
Kleding/
Koopstromen naar aankoopplaats per niet-dagelijkse branchegroep (in %)
0,4
Subtotaal Gilze en Rijen
0,2
14,2
51,3
43,9
50,4
50,4
61,6
22,1
Kern Dongen
2,6
0,1
2,2
1,3
2,7
15,6
1,9
Kern ’s Gravenmoer
0,1
0,1
Kern Riel
0,4
0,1
Kern Oisterwijk
0,1
Kern Waalwijk
0,8
Kern Waspik
0,1
0,6
0,7
0,7
5,1 0,1
Kern Kaatsheuvel
0,2
Gemeente Tilburg
19,3
15,1
15,3
11,4
10,0
10,6
10,8
Subtotaal
23,0
15,8
18,3
13,4
12,8
26,2
18,5
1,7
0,4
0,7
30,9
19,7
19,8
17,4
22,0
4,0
30,1
0,3
0,1
Alphen-Chaam Breda Den Bosch
0,4
0,1
Eindhoven
0,2
0,1
0,6
Rotterdam
0,5
0,1
0,1
1,9
Utrecht
0,1
0,4
0,1
Nederland Elders
29,8
13,2
16,9
18,7
12,5
7,9
23,4
Subtotaal Nederland
61,9
33,0
37,0
36,4
36,7
12,3
56,8
België
0,9
0,7
0,1
2,7
Subtotaal Buitenland
0,9
0,7
0,1
2,7
Totaal
100%
38
100%
100%
100%
100%
100%
100%
Hoofdstuk 4
Motieven Redenen om in Gilze Centrum het meest uit te geven aan dagelijkse artikelen Gilze Centrum Dichtbij/in de buurt
55,4%
Gemakkelijk/gemak
12,0%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkels
6,0%
Steun eigen winkeliers
4,8%
Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
4,8%
Lage prijzen
3,6%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
2,4%
Goede aanbiedingen
2,4%
(Vroegere) band/i.v.m. familie daar/heb er gewoond
2,4%
Makkelijk parkeren
1,2%
Gezellige sfeer
1,2%
Goede service en bediening
1,2%
In verband met mijn werk/school
1,2%
Makkelijk met ruilen/garantie/service
1,2%
Totaal
100%
Redenen om in Gilze Centrum het meest uit te geven aan niet-dagelijkse artikelen Gilze Centrum Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
36,9%
Dichtbij/in de buurt
12,6%
Gezellige sfeer
9,7%
Steun eigen winkeliers
6,8%
Lage prijzen
4,9%
(Vroegere) band/i.v.m. familie daar/heb er gewoond
4,9%
Gemakkelijk/gemak
3,9%
In verband met mijn werk/school
3,9%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkels
3,9%
Gewoonte
1,9%
Fijne stad/omgeving/dorp
1,9%
Makkelijk parkeren
1,9%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
1,9%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop
1,0%
Overig
4,0%
Totaal
100%
Hoofdstuk 4
39
Motieven Redenen om in Rijen Centrum het meest uit te geven aan dagelijkse artikelen Rijen Centrum Dichtbij/in de buurt
25,6%
Lage prijzen
13,0%
Overdekt
11,5%
Veilig (verkeer)
11,5%
Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
10,8%
Gemakkelijk/gemak
7,2%
Makkelijk parkeren
5,2%
In verband met mijn werk/school
3,6%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
3,4%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop
1,7%
Goede kwaliteit artikelen
1,6%
(Vroegere) band/i.v.m. familie daar/heb er gewoond
1,4%
Gezellige sfeer
0,9%
Steun eigen winkeliers
0,5%
Overig
2,6%
Totaal
100%
Redenen om in Rijen Centrum het meest uit te geven aan niet-dagelijkse artikelen Rijen Centrum Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
26,1%
In verband met mijn werk/school
13,5%
Overdekt
11,2%
Dichtbij/in de buurt
8,0%
Makkelijk parkeren
6,5%
Gezellige sfeer
6,2%
Gemakkelijk/gemak
4,7%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
3,2%
Fijne stad/omgeving/dorp
2,6%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkels
2,1%
(Vroegere) band/i.v.m. familie daar/heb er gewoond
1,9%
Lage prijzen
1,8%
Veel variatie in winkels
1,5%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop
1,5%
Overig
9,2%
Totaal
100%
40
Hoofdstuk 4
Rapportcijfers Beoordeling centra Gilze en Rijen in rapportcijfers van 1 tot 10 Vergeleken met gemiddelde van alle centrumgebieden in Midden-Brabant Gilze Centrum
Rijen Centrum
Referentie
Kwaliteit van de winkels
7,2
7,8
7,1
Prijsniveau van de winkels
7,0
7,5
6,9
Variatie in aangeboden assortiment
6,4
7,3
6,8
Sfeer/gezelligheid
6,5
7,5
6,8
Inrichting van het centrum
5,9
7,4
6,6
Autobereikbaarheid
7,3
7,8
6,8
Autoparkeergelegenheid
7,1
8,0
6,5
Kwaliteit van de horeca
7,0
4,9
7,1
Aantal horecagelegenheden
7,0
7,0
6,9
Algemeen oordeel
6,5
7,6
7,0
Gemiste voorzieningen Winkels of voorzieningen die worden gemist in Gilze Centrum Gilze Centrum Kledingwinkel
32%
Schoenenwinkel
10%
Warenhuis (bijvoorbeeld Hema)
8%
Drogisterij
8%
Viswinkel
7%
Boekhandel
5%
Groenteboer
4%
Huishoudelijke artikelen (bijv. Blokker)
4%
Elektrowinkel
4%
Supermarkt
3%
Winkels of voorzieningen die worden gemist in Rijen Centrum Rijen Centrum Kledingwinkel
26%
Schoenenwinkel
18%
Warenhuis (bijvoorbeeld Hema)
13%
Sportwinkel
5%
Groenteboer
4%
Hobbywinkel
3%
Horeca
3%
Elektrowinkel
3%
Speelgoedwinkel
3%
Muziek/CD-winkel
2%
Hoofdstuk 4
41
Conclusies • Met 93,4% is de binding in de dagelijkse artikelensector iets hoger dan in andere gemeenten (92,0%). De binding vanuit de gemeente op de kern Rijen ligt hoger dan de binding op de kern Gilze. Dat is in de lijn met het aanwezige aanbod, dat in Rijen groter is. • De binding in de niet-dagelijkse sector ligt met 36,4% op een relatief laag niveau. Het landelijk gemiddelde ligt op 62,0%. Rijen is verreweg de belangrijkste aankoopplaats in de gemeente, gevolgd door Gilze. Afvloeiing vindt met name plaats naar Breda en Tilburg. • Kijken we naar de verschillende branchegroepen, dan valt op dat de binding in de branches huishoudelijk, bruin- en witgoed en doe-het-zelf fors is. Voor kleding/mode en wonen bezoeken inwoners van de gemeente Gilze en Rijen veelal winkelgebieden buiten de eigen gemeente, zoals Breda. • Opvallend is dat het centrum van Gilze beduidend minder wordt gewaardeerd dan de andere centrumgebieden. Het centrum van Rijen daarentegen krijgt met een 7,6 een hoge beoordeling. • ‘Overall’ scoort Rijen Centrum op vrijwel alle aspecten hoger dan Gilze Centrum en hoger dan het gemiddelde, met name autoparkeergelegenheid scoort fors hoger dan het gemiddelde. De beoordeling van de kwaliteit van de horeca echter is onvoldoende. • Gilze Centrum scoort op de inrichting van het centrum laag. Autobereikbaarheid daarentegen wordt als ruim voldoende beoordeeld. • Het belangrijkste motief om Gilze Centrum voor dagelijkse artikelen te bezoeken is nabijheid. Het belangrijkste bezoekmotief voor Rijen Centrum is eveneens nabijheid. • Het belangrijkste bezoekmotief voor niet-dagelijkse artikelen is voor beide centra het uitgebreide winkelaanbod. • Net als in veel andere centrumgebieden worden ook in de gemeente Gilze en Rijen met name kledingwinkels, schoenenwinkels en warenhuizen (Hema) gemist.
42
Hoofdstuk 4
4.3 Gemeente Goirle
Kengetallen draagvlak en aanbod Aanbod in m² wvo Goirle Riel Totaal
Inwonertal
Dagelijks
Niet-dagelijks
19.830
5.074
14.428
2.560
2.850
1.506
22.390
7.924
15.934
7.049
26.446
Referentie
Koopstromen totaal
Goirle Centrum Goirle Tilburgseweg Goirle Elders Riel
Dagelijkse artikelensector
Niet-dagelijkse artikelensector
Binding
Binding
55,2%
32,4%
8,3%
4,5%
10,6%
7,6%
7,4%
0,7%
Totaal
81,6%
45,2%
Referentie
92,0%
62,0%
Hoofdstuk 4
43
16,6%
0,5%
81,6%
0,7%
46,2% 2,6%
45,2% 1,4%
44
Hoofdstuk 4
Koopstromen naar aankoopplaats dagelijkse artikelensector (in %)
Goirle Centrum Goirle Tilburgseweg Goirle Elders Riel Subtotaal Goirle
Goirle
Riel
Totaal
60,0
17,6
55,2
8,6
5,7
8,3
11,5
3,8
10,6
1,4
54,6
7,4
81,6
81,7
81,6
4,2
0,5
Kern Gilze Kern Hilvarenbeek
0,1
Gemeente Tilburg
17,0
12,5
16,6
Subtotaal Regio
17,1
16,7
17,2
Alphen-Chaam
0,4
Breda
0,1
0,4 0,1
0,8
Rotterdam
0,5
Vught
0,1
0,8
0,2
Subtotaal Nederland
1,0
1,6
1,2
100%
100%
100%
Goirle
Riel
Totaal
Buitenland Totaal
0,5
0,2
Koopstromen naar aankoopplaats niet-dagelijkse artikelensector (in %)
Goirle Centrum
33,6
23,5
32,4
Goirle Tilburgseweg
4,7
2,5
4,5
Goirle Elders
7,7
6,3
7,6
Riel
0,1
5,5
0,7
Subtotaal Goirle
46,2
37,6
45,2
Kern Oisterwijk
0,3
0,3
Kern Waalwijk
0,5
0,4
Kern Hilvarenbeek
0,3
Kern Kaatsheuvel
0,1
Gemeente Tilburg
45,8
49,3
46,2
Subtotaal Regio
47,0
49,8
47,3
Alphen-Chaam
0,2
0,5
0,2
Breda
2,2
5,6
2,6
Den Bosch
0,6
0,7
0,7
Eindhoven
1,4
1,3
1,4
Nederland Elders
1,5
0,9
1,5
Subtotaal Nederland
5,9
9,0
6,4
België
0,5
3,6
0,9
Buitenland Elders
0,1
Subtotaal Buitenland Totaal
Hoofdstuk 4
0,3
0,5
0,1
0,1
0,6
3,6
1,0
100%
100%
100%
45
tijd
HH art.
witgoed
DHZ
Wonen
Bruin- en
Media
27,7
47,6
38,9
52,9
24,1
38,6
13,6
Goirle Tilburgseweg
3,5
3,8
6,1
5,7
8,2
3,5
2,6
Goirle Elders
2,3
4,7
7,0
3,4
1,2
33,0
3,7
0,4
0,6
3,0
56,5
52,6
65,1
Kleding/
mode
Hobby vrije
Koopstromen naar aankoopplaats per niet-dagelijkse branchegroep (in %)
Goirle Centrum
Riel Subtotaal Goirle
33,4
1,5 33,6
76,6
19,9
Kern Gilze Kern Oisterwijk
0,5
Kern Waalwijk
0,1
Kern Hilvarenbeek
0,3
1,0 2,5 0,5
Kern Diessen
0,4 0,5
0,6
Kern Kaatsheuvel
0,5
Gemeente Tilburg
54,7
41,5
43,7
32,0
60,5
21,7
58,4
Subtotaal Regio
55,6
41,5
43,7
32,5
61,0
22,1
63,0
1,0
0,5
Alphen-Chaam
0,5
Best
0,1
0,2
0,5
0,8
0,7
2,3
0,1
0,5
Breda
4,3
Den Bosch
1,8
Eindhoven
2,0
Rotterdam
0,8
FOC Roermond
1,2
0,1
0,6
0,6 0,5
0,3
0,3
1,2
0,5
0,9
Subtotaal Nederland
9,7
2,0
3,3
2,4
5,3
België
0,9
Buitenland Elders
0,2
3,7 1,2
3,6
0,5 100%
100%
13,6 3,6
0,5
1,2 100%
46
4,6
0,4 0,8
Totaal
4,5 0,5
Nederland Elders
Subtotaal Buitenland
0,7
100%
100%
100%
100%
Hoofdstuk 4
Motieven Redenen om in Goirle Centrum het meest uit te geven aan dagelijkse artikelen Goirle Centrum Dichtbij/In de buurt
45,3%
Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
18,7%
Gemakkelijk/gemak
6,5%
Lage prijzen
4,4%
Gewoonte
3,5%
Fijne/prettige/goede winkels
3,3%
Speciale producten/aanbod winkel
2,9%
Makkelijk parkeren
2,5%
In verband met werk/school
2,5%
Snel boodschappen doen/winkelen
1,8%
Gezellige sfeer
1,7%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop
1,3%
Goede kwaliteit artikelen
1,3%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
1,1%
Overig
3,2%
Totaal
100%
Redenen om in Goirle Centrum het meest uit te geven aan niet-dagelijkse artikelen Goirle Centrum Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
41,8%
Dichtbij/in de buurt
22,1%
Lage prijzen
5,9%
Goede kwaliteit artikelen
4,4%
Speciale producten/aanbod/winkel
3,8%
In verband met werk/school
3,6%
Makkelijk parkeren
2,6%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
2,4%
Gewoonte
2,0%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop
1,8%
Fijn centrum/omgeving/dorp
1,6%
Gezellige sfeer
1,4%
Gemakkelijk/gemak
1,2%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkels
1,2%
Overig
4,2%
Totaal
100%
Hoofdstuk 4
47
Goirle Centrum Plannen Goirle Centrum Bekendheid met de plannen voor Goirle Centrum Goirle Centrum ja
89%
nee
11%
Totaal
100%
Frequentie van bezoek Mate waarin men verwacht het vernieuwde Goirle Centrum te gaan bezoeken Goirle Centrum Vaker
40%
Even vaak
58%
Minder vaak
2%
Totaal
100%
Mening met betrekking tot de plannen in Goirle Centrum Goirle Centrum Goed plan/leuk/prima/redelijk Ik hoop dat 't centrum rendabel wordt/afwachten wat 't wordt
60,1% 9,0%
Slecht plan/wordt niet mooi
4,5%
De parkeergelegenheid is nog niet goed
3,6%
Wordt minder knus/wordt te groot
2,7%
Te hoog gegrepen
2,3%
Opknapbeurt is nodig
1,8%
Maakt me niet zoveel uit
1,8%
De bouw vind ik te strak/niet mooi
1,4%
Hoe groter hoe beter
1,3%
Toevoeging voorzieningen Winkels of voorzieningen die men graag toegevoegd wil zien aan Goirle Centrum Goirle Centrum Kledingwinkels
27,9%
Boekwinkel
12,4%
Schoenenwinkels
7,0%
Goedkope winkels
5,9%
Kledingwinkels voor kinderen
4,3%
Groot warenhuis
3,2%
Winkels voor ouderen
2,7%
Gratis parkeren/betere parkeergelegenheid
2,2%
Cadeauwinkel/Expo
1,6%
Horecagelegenheden
1,6%
48
Hoofdstuk 4
Aanbevelingen Suggesties ter verbetering van het winkelklimaat in Goirle Centrum Goirle Centrum Meer groen
25%
Meer horecagelegenheden
13%
Gratis parkeren/betere parkeergelegenheid
11%
Leuk aankleden/meer gezelligheid/fleuriger
10%
Meer verlichting
5%
Een plein om het centrum aan te duiden
4%
Lichtere kleuren gebruiken
3%
Auto's uit doorgaande straten halen
3%
Betere doorstroming vanaf Tilburgseweg
3%
Bankjes plus prullenbakken
3%
Gewenste veranderingen Veranderingen die er toe leiden dat men vaker komt winkelen in Goirle Centrum. Goirle Centrum Betere parkeergelegenheid/gratis parkeren
16%
Meer horeca
16%
Centrum leuk aankleden/gezellige sfeer
10%
Meer kledingwinkels
9%
Overdekt winkelcentrum met meer winkels
8%
Blauwe zone weghalen
4%
Zebrapaden aanleggen/veiligheid vergroten
3%
Betere bereikbaarheid voor auto's
3%
Schoenwinkels
2%
Iets doen met het Kloosterplein
2%
Riel Voorzieningenaanbod Mening met betrekking tot het voorzieningenaanbod in Riel Riel Prima zo/goed nu
29%
Zeer mager aanbod
19%
Bank moet vaker open
14%
Alles is erg beperkt
14%
Te eenzijdig/niet toereikend
10%
Hoofdstuk 4
49
Gemiste voorzieningen Winkels of voorzieningen die worden gemist in Riel Riel Meer winkels
20%
Nieuw winkelcentrum
13%
Groot postkantoor
13%
Meer kledingwinkels
13%
Drogist
13%
Conclusies • Met 81,6% is de binding in de dagelijkse artikelensector relatief laag ten opzichte van het landelijk gemiddelde van 92%. Inwoners uit de beide kernen zijn in gelijke mate georiënteerd op het aanbod in de gemeente. Afvloeiing vindt met name plaats naar het op korte afstand gelegen Tilburg. • De binding in de niet-dagelijkse sector ligt met 45% op een laag niveau in vergelijking met vergelijkbare gemeenten (62%). Afvloeiing vindt met name plaats naar Tilburg. • Kijken we naar de verschillende branchegroepen, dan valt op dat de binding op huishoudelijke artikelen en de doe-het-zelf branche fors is. Voor bruin- en witgoed en wonen bezoeken inwoners van de gemeente Goirle veelal winkelgebieden buiten de eigen gemeente, zoals Tilburg. • De belangrijkste motieven om Goirle Centrum te bezoeken is voor de dagelijkse artikelen nabijheid (45%) en voor de niet-dagelijkse sector verscheidenheid (42%) en in mindere mate nabijheid (22%). • De bekendheid met de plannen voor Goirle Centrum is met 89% groot. De verwachtingen zijn met name positief (‘een goed plan’ 60%), ongeveer 33% is negatief of terughoudend over het plan. Maar liefst 40% verwacht het vernieuwde centrum vaker te zullen gaan bezoeken. • Voor de nieuwe inrichting van het centrum zijn met name kledingwinkels (28%) gewenst. Maar ook een boekwinkel (12%) wordt genoemd. • Als suggesties ter verbetering van het centrum worden voornamelijk meer groen (23,6%) en meer horeca (13%) genoemd. • Gewenste veranderingen voor een frequenter bezoek aan Goirle Centrum zijn betere parkeergelegenheid (16%) en meer horeca (16%). • In Riel is men redelijk tevreden met het huidige aanbod (29% vindt het huidige aanbod goed). Specifiek voor de kern Riel worden meer winkels (20%) en een nieuw winkelcentrum (13%) gemist.
50
Hoofdstuk 4
4.4 Gemeente Hilvarenbeek
Kengetallen draagvlak en aanbod Aanbod in m² wvo Inwonertal
Dagelijks
Niet-dagelijks
Hilvarenbeek
8.571
4.328
14.223
Diessen
3.623
879
3.721
Esbeek Biest Houtakker
1.188
0
55
840
0
480
Haghorst Totaal
842
0
0
15.064
5.207
18.479
4.982
15.665
Referentie Koopstromen totaal Dagelijkse artikelensector
Niet-dagelijkse artikelensector
Binding
Binding
Hilvarenbeek Centrum
40,3%
33,3%
Hilvarenbeek C1000 Apollostraat
39,9%
1,8%
Hilvarenbeek Elders
2,7%
2,3%
Diessen Centrum
9,9%
7,6%
Diessen Elders
0,6%
0,7%
Totaal
93,4%
45,7%
Referentie
91,0%
53,0%
Hoofdstuk 4
51
3,5% 0,7%
93,4%
0,6% 1,6%
1,0%
42,1% 0,9%
45,7%
52
4,2%
Hoofdstuk 4
Koopstromen naar aankoopplaats dagelijkse artikelensector (in %) Hilvaren-
Diessen
Esbeek
Biest Hou-
beek
Haghorst
Totaal
takker
Hilvarenbeek Centrum
41,8
34,6
42,7
46,5
40,0
40,3
Hilvarenbeek C1000
50,8
18,8
47,6
42,0
5,5
39,9
Hilvarenbeek Elders
4,5
0,5
Diessen Centrum Subtot. Hilvarenbeek
2,7
38,2 97,1
Kern Waspik
92,1
90,3
1,6
23,2
10,5
90,1
68,7
93,4
1,8
0,4
Kern Oisterwijk
13,4
0,7
Kern Loon op Zand
0,6
0,3
Gemeente Tilburg
2,3
3,1
7,9
9,9
4,5
3,5
Subtotaal Regio
2,9
4,9
7,9
9,9
17,9
4,9
Oirschot
0,4
10,3
0,7
Nederland Elders
2,7
1,8
3,2
0,9
Subtotaal Nederland
3,1
1,8
13,5
1,6
100%
100%
100%
100%
Totaal
100%
100%
Koopstromen naar aankoopplaats niet-dagelijkse artikelensector (in %) Hilvaren-
Diessen
Esbeek
beek
Biest
Haghorst
Totaal
26,0
33,3
Houtakker
Hilvarenbeek Centrum
35,7
31,5
34,4
23,0
0,5
14,8
Hilvarenbeek C1000
1,5
Hilvarenbeek Elders
2,0
2,8
4,1
Diessen
3,8
19,6
9,3
Esbeek Subtot. Hilvarenbeek
2,3
12,4
8,3
0,2 43,0
Kern Dongen
53,8
48,4
0,0 40,1
41,2
0,2
Kern Gilze
0,1
Kern Goirle
0,1
Kern Oisterwijk
0,4
Kern Waalwijk
2,3
1,8 2,8
45,7 0,0 0,0 0,1
1,9
1,0
9,4
0,9
0,2
1,0
1,1
5,2
Gemeente Tilburg
47,3
34,0
30,8
46,5
31,8
42,1
Subtotaal Regio
48,1
35,2
33,8
52,7
41,2
43,7
Breda
1,6
0,2
0,3
0,7
0,5
1,0
Den Bosch
2,1
0,7
1,9
1,7
0,3
1,6
Eindhoven
3,2
5,5
4,7
4,9
6,0
4,2
Nederland Elders
1,1
2,4
10,6
9,4
2,7
Subtotaal Nederland
8,0
8,8
17,5
6,3
16,2
9,5
Buitenland
0,7
1,0
0,3
1,5
0,7
100%
100%
100%
100%
100%
Totaal
Hoofdstuk 4
100%
0,6
53
tijd
HH art.
witgoed
DHZ
Wonen
Bruin- en
Media
24,4
39,7
47,5
52,5
6,3
65,7
12,5
Hilvarenbeek C1000
1,1
4,5
1,7
2,2
0,2
5,0
Hilvarenbeek Elders
0,3
1,2
2,8
1,2
0,1
9,0
2,2
Diessen Centrum
5,2
0,7
3,3
3,3
25,5
6,0
8,6
Diessen Elders
0,3
1,1
1,0
2,0
0,4
0,3
Kleding/
mode
Hobby vrije
Koopstromen naar aankoopplaats per niet-dagelijkse branchegroep (in %)
Hilvarenbeek Centrum
Esbeek
0,1
Biest Houtakker Subtotaal Hilvarenbeek Kern Dongen
31,3
46,1
0,1
0,1
56,4
60,2
34,0
86,2
0,1
0,1
Kern Gilze
23,5
0,3
Kern Goirle
0,2
Kern Oisterwijk
1,2
0,7
1,3
0,8
Kern Moergestel Kern Waalwijk
0,9
0,5
1,1 0,1
4,4
0,6
Kern Loon op Zand Gemeente Tilburg
51,6
49,7
37,7
32,7
57,4
10,9
51,0
Subtotaal Regio
53,2
50,5
39,6
33,5
58,6
11,9
56,2
0,6
0,1
Bladel
0,4
Best
0,1
Breda
1,7
0,5
Den Bosch
3,9
Eindhoven
5,7
Oirschot
0,3
0,3
Reusel
0,3
0,3
0,5
0,5
2,7
0,2
0,9
0,3
0,6
0,5
1,7
0,9
0,3
1,5
1,2
1,1
0,6
0,2
1,0
0,6
3,2
1,7
Vught Nederland Elders
2,8
0,7
0,6
0,1
0,9 11,1
0,7 0,0
0,3 0,5
1,1
0,8
Subtotaal Nederland België
4,7
Subtotaal
0,1
Totaal
100%
54
4,7 100%
100%
100%
100%
100%
100%
Hoofdstuk 4
Motieven Redenen om in Hilvarenbeek Centrum het meest uit te geven aan dagelijkse artikelen Hilvarenbeek Centrum Dichtbij/in de buurt
38,0%
Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
19,2%
Lage prijzen
11,1%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkels
6,5%
Gemakkelijk/gemak
5,0%
Gewoonte
4,7%
Goede kwaliteit artikelen
3,2%
In verband met werk/school
2,5%
Makkelijk parkeren
1,9%
Winkelen in eigen stad/dorp
1,4%
Speciale producten/aanbod/winkel
1,3%
Steun eigen winkeliers
1,0%
Goede service en bediening
0,9%
(Vroegere band)/ivm familie daar/heb er gewoond
0,9%
Overig
2,4%
Totaal
100%
Redenen om in Hilvarenbeek Centrum het meest uit te geven aan niet-dagelijkse artikelen Hilvarenbeek Centrum Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
32,9%
Dichtbij/in de buurt
28,7%
Gemakkelijk/gemak
5,8%
Lage prijzen
5,1%
In verband met mijn werk/school
4,9%
Gezellige sfeer
3,7%
Speciale producten/aanbod/winkel
3,1%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
2,9%
Goede kwaliteit artikelen
2,7%
Gewoonte
2,2%
Steun eigen winkeliers
1,7%
Vertrouwde winkels
1,1%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop/bij de hand
1,0%
Ben aangewezen op deze winkels
1,3%
Overig
2,9%
Totaal
100%
Hoofdstuk 4
55
Rapportcijfers Beoordeling Hilvarenbeek Centrum in rapportcijfers van 1 tot 10 Vergeleken met gemiddelde van alle centrumgebieden in Midden-Brabant Hilvarenbeek Centrum
Referentie
Kwaliteit van de winkels
6,1
7,1
Prijsniveau van de winkels
5,8
6,9
Variatie in aangeboden assortiment
5,8
6,8
Sfeer/gezelligheid
6,9
6,8
Inrichting van het centrum
6,4
6,6
Autobereikbaarheid
6,5
6,8
Autoparkeergelegenheid
6,0
6,5
Kwaliteit van de horeca
7,8
7,1
Aantal horecagelegenheden
7,5
6,9
Algemeen oordeel
7,3
7,0
Gemiste voorzieningen Winkels of voorzieningen die worden gemist in Hilvarenbeek Centrum Hilvarenbeek Centrum Elektrozaak
11%
Verschillende winkels/voorzieningen op allerlei gebied
10%
Kledingwinkels
8%
Hema
7%
Groenteboer
6%
Supermarkt
5%
CD-zaak
5%
Speelgoedwinkel
4%
Dameskledingzaak
3%
Meubelzaak
3%
Aanbevelingen Suggesties ter verbetering van het winkelklimaat in Hilvarenbeek Centrum. Hilvarenbeek Centrum Meer parkeergelegenheid
13%
Meer compactheid/eenheid
11%
Betere parkeergelegenheid
11%
C1000 behouden
6%
Autovrij maken winkelgebied/centrum
4%
Ophogen van het trottoir/verbeteren/egaliseren
4%
Uitbreiden voetgangersgebied
4%
Eenrichtingsverkeer invoeren
4%
Meer winkels
4%
Meer verscheidenheid aan winkels/meer diversiteit
3%
56
Hoofdstuk 4
Conclusies • Met 93,4% is de binding in de dagelijkse artikelensector hoog. Het landelijk gemiddelde ligt op 91,0%. Alleen vanuit de kern Haghorst vloeit veel vrij veel koopkracht af, met name naar Oisterwijk en Oirschot. Binnen de gemeente is Hilvarenbeek Centrum verreweg het belangrijkste winkelgebied gevolgd door Diessen Centrum. • De binding in de niet-dagelijkse sector ligt met 45,7% op een vrij laag niveau ten opzichte van het landelijk gemiddelde voor vergelijkbare gemeenten van 53,0%. Ook hier is Hilvarenbeek het belangrijkste winkelgebied, op (grote) afstand gevolgd door Diessen. Afvloeiing vindt met name plaats naar Tilburg. • Kijken we naar de verschillende branchegroepen, dan valt op dat de binding in de huishoudelijke artikelen en de doe-het-zelf branche hoog is. Voor kleding/ mode en wonen bezoeken inwoners van de gemeente Hilvarenbeek veelal winkelgebieden buiten de eigen gemeente, zoals Tilburg en (in minder mate) Eindhoven voor wonen. • Het algemene rapportcijfer voor Hilvarenbeek is hoger dan gemiddeld, dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de hoge beoordeling voor het aantal horecagelegenheden en de kwaliteit ervan. De horeca in Hilvarenbeek is echter niet aanvullend aan het detailhandelaanbod omdat het centrum voor een groot deel uit uitgaanshoreca bestaat. • De belangrijkste motieven om Hilvarenbeek Centrum voor dagelijkse artikelen te bezoeken zijn achtereenvolgens nabijheid en in mindere mate goede keuzemogelijkheden. Voor niet-dagelijkse artikelen zijn met name verscheidenheid en nabijheid belangrijke redenen. • Gemiste voorzieningen zijn een elektrozaak, verschillende winkels/voorzieningen en kledingwinkels. • Suggesties ter verbetering van het centrum van Hilvarenbeek liggen op het vlak van meer en betere parkeergelegenheid en een compacter centrum.
Hoofdstuk 4
57
58
Hoofdstuk 4
4.5 Gemeente Loon op Zand
In de gemeente Loon op Zand is slechts een beperkt aantal enquêtes afgenomen. Als gevolg hiervan wordt enkel op hoofdlijnen gerapporteerd. Kengetallen draagvlak en aanbod Inwonertal Kaatsheuvel Loon op Zand De Moer Totaal
Aanbod in m² wvo Dagelijks
Niet-dagelijks
16.605
7.715
32.629
5.663
1.611
2.071
536
0
112
22.804
9.326
34.812
8.416
31.116
Referentie
Koopstromen totaal Dagelijkse artikelensector
Niet-dagelijkse artikelensector
Binding
Binding
Kaatsheuvel (Kern)
80,1%
43,1%
Loon op Zand (Kern)
16,9%
6,8%
Totaal
97,0%
49,9%
Referentie
92,0%
62,0%
De Moer (Kern)
Hoofdstuk 4
0,0%
59
Koopstromen naar aankoopplaats dagelijkse artikelensector (in %) Kaatsheuvel
Loon op Zand
De Moer
Totaal
97,3
96,0
99,7
97,0
Kern Waalwijk
1,2
1,0
Gemeente Tilburg
1,5
0,9
0,3
1,3
Subtotaal Regio
2,7
2,1
0,3
2,4
Loon op Zand (gemeente)
1,1
Breda
1,1
0,3
Nederland Elders
0,9
0,2
Subtotaal Nederland
2,0
0,6
Totaal
100%
100%
100%
100%
Koopstromen naar aankoopplaats niet-dagelijkse artikelensector (in %)
Loon op Zand (gemeente)
Kaatsheuvel
Loon op Zand
De Moer
Totaal
55,4
35,2
45,0
49,9
6,9
0,5
Kern Dongen
0,4
Kern Goirle
0,1
0,1
0,1
Kern Oisterwijk
0,1
0,4
0,2
Kern Waalwijk
28,7
20,1
18,3
26,2
6,6
32,1
24,5
13,6
35,9
52,7
49,7
40,7
Breda
1,4
5,1
Den Bosch
3,5
2,1
Nederland Elders
2,9
5,0
Subtotaal Nederland
7,8
12,2
Buitenland
0,9
Gemeente Tilburg Subtotaal Regio
Totaal
100%
2,3 5,4
3,2 3,5
5,4
9,0 0,6
100%
100%
100%
Conclusies • Met 97,0% is de binding in de dagelijkse artikelensector op gemeenteniveau hoog. Het landelijk gemiddelde voor gemeenten van vergelijkbare omvang ligt op 92,0%. • De binding in de niet-dagelijkse sector ligt met 49,9% daarentegen op een vrij laag niveau ten opzichte van de referentie met 62,0%. Afvloeiing vindt met name plaats naar Waalwijk en Tilburg.
60
Hoofdstuk 4
4.6 Gemeente Oisterwijk
Kengetallen draagvlak en aanbod Aanbod in m² wvo Inwonertal
Dagelijks
Niet-dagelijks
Oisterwijk
19.580
7.910
29.416
Moergestel
6.080
1.481
4.899
Heukelom Totaal
260
0
3.000
25.902
9.391
37.315
8.416
31.116
Referentie
Koopstromen totaal Dagelijkse artikelensector
Niet-dagelijkse artikelensector
Binding
Binding
Oisterwijk Centrum
44,4%
48,1%
Oisterwijk Em-Té
17,1%
0,4%
Oisterwijk Elders
13,3%
6,2%
Moergestel Centrum
18,8%
7,7%
Moergestel Elders
0,1%
0,4%
Totaal
93,8%
62,8%
Referentie
92,0%
62,0%
Hoofdstuk 4
61
3,3% 93,8%
1,2%
4,2%
21,8% 62,8%
2,1%
62
Hoofdstuk 4
Koopstromen naar aankoopplaats dagelijkse artikelensector Oisterwijk
Moergestel
Totaal
Oisterwijk Centrum
54,5
12,1
44,4
Oisterwijk Em-Té
22,4
0,2
17,1
Oisterwijk Elders
16,8
2,2
13,3
0,1
78,2
18,8
0,4
0,1
93,2
93,8
Moergestel Centrum Moergestel Elders Heukelom Subtotaal Oisterwijk
93,9
Kern Goirle
0,3
Kern Hilvarenbeek
0,4
0,1
0,3
Gemeente Tilburg
2,8
4,9
3,3
Subtotaal Regio
3,5
5,0
3,8
Eindhoven
0,4
0,2
0,4
Oirschot
0,2
1,2
0,3
Nederland Elders
2,0
0,3
1,7
Subtotaal Nederland
2,4
1,7
2,4
Buitenland
0,2
Totaal
100%
0,1 100%
100%
Oisterwijk
Moergestel
Totaal
55,2
25,8
48,1
Koopstromen naar aankoopplaats niet-dagelijkse artikelensector
Oisterwijk Centrum Oisterwijk Elders
7,7
1,6
6,2
Moergestel Centrum
0,4
30,4
7,7
Moergestel Elders Heukelom Subtotaal Oisterwijk
1,7
0,4
0,4
0,2
0,4
63,8
59,7
62,8
Kern Dongen
0,1
0,1
Kern Gilze en Rijen
0,1
0,1
0,1
Kern Goirle
0,1
0,3
0,2
Kern Waalwijk
1,4
0,7
1,2
Kern Hilvarenbeek
0,2
0,4
0,2
Kern Loon op Zand
0,2
Gemeente Tilburg
19,9
27,4
21,8
Subtotaal Regio
22,0
28,9
23,8
Den Bosch
4,6
2,7
4,2
Eindhoven
2,1
2,5
2,1
Oirschot
0,3
1,2
0,5
Nederland Elders
6,4
4,8
6,0
13,4
11,2
12,8
0,7
0,1
0,3
100%
100%
100%
Subtotaal Nederland Buitenland Totaal
Hoofdstuk 4
0,2
63
DHZ
Wonen
65,8
witgoed
58,3
Bruin- en
HH art.
73,3
tijd
44,5
Hobby vrije
Media
Oisterwijk Centrum
mode
Kleding/
Koopstromen naar aankoopplaats per niet-dagelijkse branchegroep (in %)
50,9
45,2
24,3
Oisterwijk Attent
0,1
0,1
Oisterwijk Em-Té
0,1
1,4
0,5
Oisterwijk Elders
0,5
0,6
5,4
0,2
1,2
28,1
5,9
Moergestel Centrum
5,0
4,3
7,5
8,9
13,8
12,2
3,7
Moergestel Elders
0,1
0,4
0,3
2,2
0,2
50,3
80,1
72,0
0,3
Heukelom
2,5
Subtotaal Oisterwijk Kern Dongen
74,9
66,1
0,4
90,4
34,0
0,4
0,2
Kern Gilze
0,2
Kern Rijen
0,2
Kern Goirle
0,3
Kern Waalwijk
1,1
Kern Hilvarenbeek
0,4
0,1
0,3
0,4 0,4
0,1
6,1 0,2
0,1
0,2
Kern Kaatsheuvel
0,3
Kern Loon op Zand
0,3
0,3
Gemeente Tilburg
18,7
17,6
15,6
9,2
7,9
7,4
16,6
Subtotaal Regio
20,7
18,0
16,5
9,8
8,3
7,8
23,9
Breda
3,6
1,6
0,3
2,4
1,2
4,0
Den Bosch
7,9
0,5
2,7
1,0
1,0
Eindhoven
0,1
0,2
0,9
Haaren
0,4
1,3
Son en Breugel
1,0
Vught
1,1
Nederland Elders Subtotaal Nederland
4,9
0,5
3,0
0,8
1,7
0,2
4,3
16,9
2,6
4,3
4,8
2,9
3,3
9,4
België
1,0
Buitenland Elders Subtotaal Buitenland Totaal
0,7
1,1
0,7 100%
64
1,1
1,0 100%
100%
2,3 100%
100%
100%
100%
Hoofdstuk 4
Motieven Redenen om in Oisterwijk Centrum het meest uit te geven aan dagelijkse artikelen Oisterwijk Centrum Dichtbij/in de buurt
30,1%
Lage prijzen
12,3%
Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
10,2%
Gemakkelijk/gemak
9,3%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkels
6,1%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
5,6%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop
3,9%
Vertrouwde winkels
2,9%
Makkelijk parkeren
2,9%
Gezellige sfeer
2,9%
Goede kwaliteit artikelen
2,2%
Alles onder 1 dak
2,2%
Winkelen in eigen stad/dorp
2,1%
Gewoonte
1,3%
Overig
6,0 %
Totaal
100%
Redenen om in Oisterwijk Centrum het meest uit te geven aan niet-dagelijkse artikelen Oisterwijk Centrum Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
22,9%
Dichtbij/in de buurt
20,8%
Gemakkelijk/gemak
15,2%
Gezellige sfeer
8,1%
Lage prijzen
3,5%
Goede service en bediening
3,3%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkels
2,8%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
2,6%
In verband met service/garantie
2,6%
Goede kwaliteit artikelen
2,0%
Steun eigen winkeliers
2,0%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop
1,8%
In verband met mijn werk/school
1,5%
Winkelen in eigen stad/dorp
1,5%
Overig
9,4%
Totaal
100%
Hoofdstuk 4
65
Redenen om in Moergestel Centrum het meest uit te geven aan dagelijkse artikelen Moergestel Centrum Dichtbij/in de buurt
36,1%
Gemakkelijk/gemak
11,1%
Winkelen in eigen stad/dorp
9,3%
Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
6,5%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop
5,6%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
4,6%
Lage prijzen
4,6%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkels
4,6%
Steun eigen winkeliers
4,6%
Vertrouwde winkels
3,7%
Alles onder 1 dak
2,8%
Makkelijk parkeren
0,9%
Gezellige sfeer
1,9%
In verband met mijn werk/school
1,9%
Overig
1,8%
Totaal
100%
Redenen om in Moergestel Centrum het meest uit te geven aan niet-dagelijkse artikelen Moergestel Centrum Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
30,7%
Dichtbij/in de buurt
18,6%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkels
5,6%
Gezellige sfeer
5,6%
Winkelen in eigen stad/dorp
5,6%
Gemakkelijk/gemak
4,8%
Steun eigen winkeliers
4,0%
Goede kwaliteit artikelen
2,4%
Alles onder 1 dak
2,4%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
2,4%
Gewoonte
2,4%
In verband met mijn werk/school
1,6%
Makkelijk parkeren
1,6%
(Vroegere) band/i.v.m. familie daar/heb er gewoond
1,6%
Overig
10,7%
Totaal
100%
66
Hoofdstuk 4
Rapportcijfers Beoordeling centra Oisterwijk en Moergestel in rapportcijfers van 1 tot 10 Vergeleken met gemiddelde van alle centrumgebieden in Midden-Brabant Oisterwijk Centrum
Moergestel Centrum
Referentie
Kwaliteit van de winkels
7,6
7,4
7,1
Prijsniveau van de winkels
6,8
6,8
6,9
Variatie in aangeboden assortiment
7,4
6,7
6,8
Sfeer/gezelligheid
7,9
7,1
6,8
Inrichting van het centrum
7,6
6,5
6,6
Autobereikbaarheid
6,7
7,0
6,8
Autoparkeergelegenheid
6,0
6,9
6,5
Kwaliteit van de horeca
7,8
7,8
7,1
Aantal horecagelegenheden
7,9
7,9
6,9
Algemeen oordeel
7,6
7,3
7,0
Gemiste voorzieningen Winkels of voorzieningen die worden gemist in Oisterwijk Centrum Oisterwijk Centrum V&D
8%
Goedkope/betaalbare kledingwinkels
6%
Kledingzaak voor kinderen
5%
Schoenenwinkel
5%
Hobbywinkel
5%
Goedkopere winkels
5%
Bijenkorf
4%
Action
4%
Stoffen- en fourniturenzaak
3%
Winkel voor huishoudelijke artikelen
3%
Winkels of voorzieningen die worden gemist in Moergestel Centrum Moergestel Centrum Hema
12%
Kledingzaak voor kinderen
7%
Uitgaansgelegenheid voor jeugd/teens
5%
Kledingzaak voor heren
5%
Kruidvat
5%
Kledingwinkels
5%
Goedkope/betaalbare kledingwinkels
5%
Visboer
5%
Goedkopere winkels
5%
Betaalbare/goedkopere supermarkt
3%
Hoofdstuk 4
67
Aanbevelingen Suggesties ter verbetering van het winkelklimaat in Oisterwijk Centrum Oisterwijk Centrum Goedkopere parkeergelegenheid
13%
Meer parkeergelegenheid
12%
Autovrij maken winkelgebied/centrum
11%
Betere parkeergelegenheid
11%
Goedkopere winkels
5%
Gratis parkeren
4%
Minder verkeer in het winkelgebied
4%
Winkels beter toegankelijk
2%
Meer gezelligheid
2%
Meer winkels
2%
Suggesties ter verbetering van het winkelklimaat in Moergestel Centrum Moergestel Centrum Betere parkeergelegenheid
13%
Meer gezelligheid
11%
Bredere wegen
11%
Meer compactheid/eenheid
8%
Meer winkels
8%
Pleintje gezelliger maken
5%
Goedkopere winkels
5%
Autovrij maken winkelgebied/xentrum
3%
Meer diversiteit aan winkels
3%
Meer terrasjes
3%
Conclusies • Met 93,8% is de binding in de dagelijkse artikelensector iets hoger dan gemiddeld voor gemeenten van deze omvang (92,0%). Gelet op het veel omvangrijkere aanbod in Oisterwijk is het logisch dat het centrum van Oisterwijk de meeste koopkracht bindt. • De binding in de niet-dagelijkse sector ligt met 62,8% op een goed niveau. Het vergelijkbaar gemiddelde ligt op 62,0%. Ook hier is het centrum van Oisterwijk het belangrijkste winkelgebied. Afvloeiing vindt met name plaats naar Tilburg. • Kijken we naar de verschillende branchegroepen, dan valt op dat de binding in de branchegroepen media en doe-het-zelf fors is. Voor kleding/mode en wonen bezoeken inwoners van de gemeente Oisterwijk tevens winkelgebieden buiten de eigen gemeente, ook hier trekt Tilburg veel consumenten. • De rapportcijfers tonen een positief oordeel over beide kernen. Met een algemeen oordeel van respectievelijk 7,6 en 7,3 scoren beide centra (ruim) boven het gemiddelde.
68
Hoofdstuk 4
• •
•
• • •
In Oisterwijk Centrum wordt met name de sfeer hoog gewaardeerd, over parkeergelegenheid is men echter minder positief. Het centrum van Moergestel scoort voornamelijk goed op het aantal horecagelegenheden en de kwaliteit ervan. De laagste beoordeling betreft de inrichting van het centrum. De belangrijkste motieven om Oisterwijk Centrum voor dagelijkse artikelen te bezoeken zijn nabijheid en in mindere mate lage prijzen. Voor Moergestel Centrum zijn nabijheid en in mindere mate gemak de belangrijkste motieven. De belangrijkste motieven om de beide centra voor niet-dagelijkse artikelen te bezoeken zijn de goede keuzemogelijkheden en nabijheid. In beide kernen centra warenhuizen (respectievelijk een V&D in Oisterwijk en een Hema in Moergestel) en een kledingzaak voor kinderen gemist. Suggesties ter verbetering van de centra zijn met name gericht op parkeergelegenheid: meer, beter en/of goedkoper.
Hoofdstuk 4
69
70
Hoofdstuk 4
4.7 Gemeente Tilburg
Kengetallen draagvlak en aanbod Aanbod in m² wvo Tilburg Berkel-Enschot Udenhout Totaal
Inwonertal
Dagelijks
Niet-dagelijks
181.217
50.275
220.735
10.718
2.880
3.755
8.453
2.935
6.825
200.388
56.090
231.315
63.021
234.013
Referentie
Koopstromen totaal Dagelijkse artikelensector
Niet-dagelijkse artikelensector
Binding
Binding
88,9%
83,3%
Berkel-Enschot
4,9%
2,2%
Udenhout
4,1%
2,2%
Totaal
97,9%
87,6%
Referentie
97,0%
91,0%
Tilburg
Hoofdstuk 4
71
98,7%
0,6%
3,1% 0,8%
1,1%
89,8% 0,8%
1,4%
72
Hoofdstuk 4
Koopstromen naar aankoopplaats dagelijkse artikelensector (in %) Tilburg Tilburg Berkel-Enschot
Berkel-Enschot
Udenhout
Totaal
98,4
4,5
11,1
89,6
0,2
77,4 13,6
88,9
4,1
98,6
95,5
100,0
98,7
Udenhout Subtotaal Tilburg
4,9
Kern Gilze
0,2
0,1
Kern Rijen
0,2
0,1
Kern Goirle
0,6
Kern Oisterwijk
0,2
Kern Waalwijk
0,2
Subtotaal Regio
1,4
Nederland Elders Totaal
0,6 4,5
0,4 0,1
4,5
0,0
1,3
0,0
0,0
0,0
0,0
100%
100%
100%
100%
Berkel-Enschot
Udenhout
Totaal
47,7
40,0
85,4
Koopstromen naar aankoopplaats niet-dagelijkse artikelensector (in %) Tilburg Tilburg
89,6
Berkel-Enschot
36,4
Udenhout Subtotaal Tilburg
89,6
2,3
4,5
56,0
2,3
88,6
96,0
89,8
Kern Dongen
0,2
0,1
Kern Goirle
0,3
0,3
Kern Loon op Zand
0,5
0,4
Kern Oisterwijk
0,2
Kern Waalwijk
3,3
Subtotaal Regio
4,5
Breda
1,2
9,1
4,0
0,8 3,1
9,1
4,0
4,7 1,1
Eindhoven
1,6
1,4
's-Hertogenbosch
0,9
0,8
Rotterdam
0,2
Nederland Elders
1,7
2,3
Subtotaal Nederland
5,7
2,3
0,0
5,2
100%
100%
100%
Buitenland Elders Totaal
Hoofdstuk 4
0,1 1,7
0,2 100%
0,1
73
Udenhout Subtotaal Tilburg Kern Dongen
90,4
86,8
87,4
86,7
88,5
52,0
2,0
3,3
1,7
2,0
0,7
3,0
0,7
kelen
76,4
tijd
Wonen
DHZ- en
witgoed
Bruin- en
lijke arti-
Huishoude-
Hobby/ vrije
tuin
Berkel-Enschot
Media
Tilburg
Mode
Kleding /
Koopstromen per niet-dagelijkse branchegroep (in %)
1,0
1,4
3,7
1,8
3,3
3,1
2,3
79,4
95,1
92,2
91,2
90,7
94,6
55,0
0,1
1,2
0,2
0,2
0,1
0,2
Kern Gilze
0,1
0,1
Kern Rijen
0,3
0,1
0,2
0,0
0,8
0,4
Kern Goirle
0,3
Kern Kaatsheuvel
0,4
0,2
0,7
0,3
0,0
0,1
0,2 0,3
Kern Loon op Zand
0,4
Kern Oisterwijk
1,4
0,8
1,0
1,6
0,9
Kern Waalwijk
3,3
0,6
1,4
1,3
0,4
0,4
12,4
Regio Tilburg
5,9
1,6
3,7
3,5
2,4
3,3
15,6
Breda
3,1
0,6
0,7
1,2
2,9
0,5
6,4
Eindhoven
2,2
0,6
0,7
1,3
1,6
1,2
6,8
Den Bosch
3,9
0,7
1,1
1,3
0,3
0,1
0,7
Nederland Elders
4,4
1,2
1,3
1,3
2,0
0,3
11,8
13,6
3,1
3,8
5,1
6,8
2,1
25,7
100%
100%
100%
Subtotaal Nederland Buitenland Totaal
0,0
1,1
0,2
0,2
0,3
100%
100%
100%
100%
1,3
2,3
3,9
Rapportcijfers Beoordeling Tilburg Centrum in rapportcijfers van 1 tot 10 Vergeleken met gemiddelde van alle centrumgebieden in Midden-Brabant Tilburg Centrum
Referentie
De kwaliteit van de winkels
6,8
7,1
Het prijsniveau van de winkels
6,7
6,9
De variëteit in aangeboden assortiment
6,7
6,8
De totale sfeer/gezelligheid van het centrum
6,3
6,8
De inrichting van het centrum
6,1
6,6
De autobereikbaarheid van het centrum
6,1
6,8
De autoparkeergelegenheid van het centrum
6,0
6,5
De kwaliteit van de horeca in het centrum
7,2
7,1
Het aantal horecagelegenheden
7,3
6,9
Algemeen oordeel
6,7
7,0
74
Hoofdstuk 4
Gemiste voorzieningen Winkels of voorzieningen die worden gemist in Tilburg Centrum Tilburg Centrum 1.
Bijenkorf
2.
Aanbod voor ouderen
3.
Exclusieve zaken/speciaalzaken
4.
Diversiteit in winkels (meer keuzemogelijkheden)
5.
Kledingzaken (kwaliteitszaken)
Aanbevelingen Suggesties ter verbetering van het winkelklimaat in Tilburg Centrum Tilburg Centrum 1.
Meer sfeer/gezelligheid
2.
Meer groen
3.
Meer variatie/meer aanbod
4.
Meer/betere/goedkopere/gratis parkeergelegenheid
5.
Meer winkels bij elkaar/centrum creëren
6.
Meer horeca/lunchroom/cafetaria/restaurants
7.
Betere toegankelijkheid/bereikbaarheid
8.
Uitbreiden/zijstraten er meer bij betrekken
9.
Bloembakken
10.
Niveau moet hoger/meer kwaliteit
Conclusies • Met 98,7% is de binding in de dagelijkse artikelensector gemiddeld, het landelijk gemiddelde ligt op 97,0%. • De binding in de niet-dagelijkse sector ligt met 89,8% op een redelijk niveau, het landelijk gemiddelde ligt op 91,0%. Afvloeiing vindt met name plaats naar Waalwijk en in mindere mate Eindhoven. • Kijken we naar de verschillende branchegroepen, dan valt op dat de binding in de meeste branchegroepen goed is. Alleen voor kleding/mode en vooral wonen is de afvloeiing fors. Inwoners van de gemeente Tilburg bezoeken voor kleding naast het eigen centrumgebied ook andere binnensteden, zoals de binnensteden van Den Bosch en Breda. Afvloeiing in de branchegroep wonen vindt met name plaats naar Waalwijk en, in mindere mate, Eindhoven. • Tilburg Centrum wordt op vrijwel alle aspecten benedengemiddeld beoordeeld, met name over de autobereikbaarheid is men minder positief. Het aantal horecagelegenheden en de kwaliteit ervan wordt echter hoger dan gemiddeld gewaardeerd. • In de gemeente Tilburg wordt een warenhuis (Bijenkorf) gemist. • Genoemde suggesties ter verbetering van Tilburg Centrum liggen op het vlak van sfeer, groen en variatie en het versterken van het dwaalmilieu.
Hoofdstuk 4
75
76
Hoofdstuk 4
4.8 Gemeente Waalwijk
Kengetallen draagvlak en aanbod Aanbod in m² wvo Inwonertal
Dagelijks
Niet-dagelijks
Waalwijk Sprang-Capelle Waspik
30.388 10.263 5.116
11.269 2.515 1.510
93.084 7.311 3.160
Totaal Referentie
45.767
15.294 20.310
103.555 83.552
Koopstromen totaal
Waalwijk Centrum Waalwijk C1000 Andoornstraat Waalwijk Edah Waalwijk Em-té Grotestraat Waalwijk Nettorama Waalwijk Plus Mozartlaan Waalwijk Woonboulevard Waalwijk Elders Sprang-Capelle Centrum Sprang-Capelle Elders Waspik Totaal Referentie
Hoofdstuk 4
Dagelijkse artikelensector
Niet-dagelijkse artikelensector
Binding 26,4% 5,6% 6,2% 7,2% 15,2% 3,6% 0,3% 1,4% 6,2% 5,6% 6,1%
Binding 54,9% 0,7% 0,1% 0,1% 0,2% 0,1% 7,7% 4,5% 3,3% 2,0% 1,7%
83,9% 94,0%
75,3% 69,0%
77
83,9%
1,3%
13,6%
0,5%
75,3%
0,5%
7,3%
7,3%
2,0%
2,3%
78
Hoofdstuk 4
Koopstromen naar aankoopplaats dagelijkse artikelensector (in %)
Waalwijk Centrum Waalwijk C1000 Andoornstraat
Waalwijk
Sprang-Capelle
Waspik
Totaal
33,0
11,0
18,3
26,4
8,5
5,6
Waalwijk Edah
9,3
Waalwijk Em-té Grotestraat
9,9
1,4
2,8
7,2
20,0
5,2
7,3
15,2
3,9
3,6
Waalwijk Nettorama
6,2
Waalwijk Plus Mozartlaan
4,8
Waalwijk Elders
2,3
8,0
Sprang-Capelle Centrum
0,7
25,0
Sprang-Capelle Em-Té
0,6
22,5
5,5
0,6
0,1
Sprang-Capelle Elders Waspik Subtotaal Waalwijk
Kern Kaatsheuvel Subtotaal Regio
0,1
0,4
53,0
6,1
67,1
86,1
83,9
11,9
1,3
0,7
0,5
9,2
32,8
0,2
13,6
10,0
32,8
12,1
15,5
1,7
0,6
100%
100%
Nederland
0,7
Buitenland
0,1
Totaal
6,2
89,3
Kern ‘s-Gravenmoer Kern Oisterwijk
1,7 0,8
100%
100%
Koopstromen naar aankoopplaats niet-dagelijkse artikelensector (in %)
Waalwijk Centrum
Waalwijk
Sprang-Capelle
Waspik
Totaal
62,0
40,1
39,7
54,9
Waalwijk Woonboulevard
8,7
6,3
4,4
7,7
Waalwijk Elders
7,5
2,3
1,2
5,7
Sprang-Capelle Centrum
0,7
9,1
7,8
3,3
Sprang-Capelle Elders
1,0
3,2
5,9
2,0
Waspik
0,4
1,5
11,0
1,7
80,3
62,5
69,9
75,3
0,1
Subtotaal Waalwijk Kern Dongen
1,2
1,4
0,5
Kern Oisterwijk
0,1
0,6
0,1
Kern Loon op Zand
0,8
0,6
0,2
Kern Kaatsheuvel
3,4
20,1
4,4
7,1
Gemeente Tilburg
2,4
3,0
0,4
2,3
Subtotaal Regio
5,9
25,2
7,4
10,2
Breda
1,6
1,8
4,4
2,0
Den Bosch
7,7
6,4
6,6
7,3
Nederland Elders
3,8
3,7
9,5
4,4
13,1
11,9
20,5
13,7
0,7
0,3
0,9
0,6
100%
100%
100%
100%
Subtotaal Nederland Buitenland Totaal
Hoofdstuk 4
79
0,8
1,6
Waalwijk Nettorama
1,0
Waalwijk Woonboulevard
Wonen
1,0
Waalwijk Em-Té Grotestr.
DHZ en tuin
Waalwijk Edah
74,2
witgoed
0,6
58,6
34,3
31,5
Bruin- en
62,8
0,1
lijke art.
75,1
1,1
Waalwijk C1000
Huishoude-
60,8
Waalwijk Centrum
vrije tijd
Media
Hobby en
schoenen
Kleding en
Koopstromen naar aankoopplaats per niet-dagelijkse branchegroep (in %)
2,0
0,6 0,6
0,1
0,8
0,1
0,0
0,5
19,9
30,6
Waalwijk Elders
0,4
6,4
1,7
2,7
20,3
1,7
Sprang-Capelle Centrum
3,3
2,6
1,3
5,6
3,1
4,8
Sprang-Capelle Elders
0,3
0,7
1,1
0,0
4,5
4,3
3,9
Waspik
0,1
1,3
3,7
1,3
3,4
4,3
66,1
80,7
78,7
78,6
72,5
87,4
77,6
0,5
0,1
0,7
0,9
12,9
9,1
5,6
4,0
0,5
0,5
0,3
Subtotaal Waalwijk Kern Dongen
0,5
Kern Oisterwijk
0,2
Kern Moergestel
0,1 1,0
Kern Diessen Kern Kaatsheuvel
0,1 5,7
7,3
Kern Loon op Zand Gemeente Tilburg
8,0 0,6
3,0
1,5
1,6
0,6
3,8
2,1
2,2
1,4
0,1
0,3
1,3
2,7
1,0
5,4
Den Bosch
16,6
4,5
6,4
3,3
4,2
Eindhoven
0,9
Heusden
0,2
0,6
0,6
Rotterdam
0,8
1,3
0,6
Nederland Elders
3,4
3,7
2,9
Subtotaal Regio Breda
3,1
0,4 0,4
0,9 0,6
0,5 1,8
6,0
0,3 0,5
2,1
2,8
Subtotaal Nederland België
0,6
0,1
Buitenland Elders
0,1
0,2
Subtotaal Buitenland
0,9
0,3
Totaal
100%
80
100%
100%
100%
1,9
1,9 100%
100%
100%
Hoofdstuk 4
Motieven Redenen om in Waalwijk Centrum het meest uit te geven aan dagelijkse artikelen Waalwijk Centrum Dichtbij/in de buurt
26,3%
Gemakkelijk/gemak
13,0%
Lage prijzen
12,3%
Goede keuzemogelijkheden/veel te bieden
7,1%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop
6,9%
Makkelijk parkeren
5,5%
Steun eigen winkeliers
5,5%
Fijne winkels/prettige winkels goede winkels
5,2%
(Vroegere) band/i.v.m. familie daar/heb er gewoond
3,9%
Gratis parkeren
2,1%
Goede service en bediening
1,5%
Gezellige sfeer
1,5%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
1,4%
Alles onder 1 dak
1,4%
Overig
6,2%
Totaal
100%
Redenen om in Waalwijk Centrum het meest uit te geven aan niet-dagelijkse artikelen Waalwijk Centrum Gemakkelijk/gemak
19,0%
Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
17,6%
Dichtbij/in de buurt
17,5%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop
13,7%
Vanwege de leeftijd
4,4%
Snel boodschappen doen/winkelen
3,6%
Gezellige sfeer
3,1%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
2,3%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkels
2,0%
Makkelijk parkeren
1,8%
Goede service en bediening
1,8%
In verband met mijn werk/school
1,6%
Lage prijzen
1,2%
Goedkoop parkeren
1,2%
Overig
9,2%
Totaal
100%
Hoofdstuk 4
81
Redenen om in Sprang-Capelle Centrum het meest uit te geven aan dagelijkse artikelen Sprang-Capelle Centrum Dichtbij/in de buurt
27,5%
Goede keuzemogelijkheden/veel te bieden
11,6%
Gratis parkeren
8,7%
Lage prijzen
8,7%
Goede kwaliteit artikelen
5,8%
Winkelen in eigen stad/dorp
5,8%
Makkelijk parkeren
4,3%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop
4,3%
Goede service en bediening
2,9%
Goed bereikbaar (fiets/auto/te voet)
2,9%
Goede aanbiedingen
2,9%
Gemakkelijk/gemak
2,9%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkels
2,9%
Gewoonte
2,9%
Gezellige sfeer
1,4%
Overig
4,2%
Totaal
100%
Redenen om in Sprang-Capelle Centrum het meest uit te geven aan niet-dagelijkse artikelen Sprang-Capelle Centrum Goede keuzemogelijkheden/veel winkels bij elkaar
30,9%
Dichtbij/in de buurt
15,5%
Gratis parkeren
8,4%
Alle boodschappen in 1 keer/alles te koop
7,0%
Makkelijk parkeren
7,0%
Gemakkelijk/gemak
4,2%
(Vroegere) band/i.v.m. familie daar/heb er gewoond
4,2%
Gezellige sfeer
2,8%
Fijne winkels/prettige winkels/goede winkels
2,8%
Lage prijzen
2,8%
Speciale producten/aanbod/winkel
2,8%
Vanwege de leeftijd
2,8%
Goede service en bediening
1,4%
Gewoonte
1,4%
Overig
5,6%
Totaal
100%
82
Hoofdstuk 4
Rapportcijfers Beoordeling centra Waalwijk en Sprang-Capelle in rapportcijfers van 1 tot 10 Vergeleken met gemiddelde van alle centrumgebieden in Midden-Brabant Waalwijk Centrum
Sprang-Capelle Centrum
Referentie
Kwaliteit van de winkels
7,4
7,3
7,1
Prijsniveau van de winkels
7,2
6,9
6,9
Variatie in aangeboden assortiment
7,4
7,0
6,8
Sfeer/gezelligheid
7,1
6,6
6,8
Inrichting van het centrum
6,9
6,5
6,6
Autobereikbaarheid
6,6
7,4
6,8
Autoparkeergelegenheid
5,4
7,2
6,5
Kwaliteit van de horeca
7,0
5,5
7,1
Aantal horecagelegenheden
7,0
5,6
6,9
Algemeen oordeel
7,2
6,8
7,0
Gemiste voorzieningen Winkels of voorzieningen die worden gemist in Waalwijk Centrum Waalwijk Centrum V&D
21%
H&M
10%
Uitgaansgelegenheid voor jeugd/teens
5%
Bijenkorf
5%
Schoenenwinkel
3%
Kledingwinkels
3%
Kledingzaak voor heren
3%
Bioscoop
3%
Kledingzaak voor kinderen
2%
Bloemist
2%
Winkels of voorzieningen die worden gemist in Sprang-Capelle Centrum Sprang-Capelle Centrum Kledingwinkels
11%
Stoffen en fournituren zaak
7%
Blokker
7%
Boekhandel
7%
V&D
4%
Winkel voor huishoudelijke artikelen
4%
Kledingzaak voor heren
4%
H&M
4%
Schoenenwinkel
4%
Speelgoedwinkel
4%
Hoofdstuk 4
83
Suggesties of aanbevelingen Aanbevelingen of suggesties ter verbetering van het winkelklimaat in Waalwijk Centrum. Waalwijk Centrum Goedkopere parkeergelegenheid
26%
Meer gezelligheid
7%
Meer parkeergelegenheid
7%
Betere parkeergelegenheid
6%
Gratis parkeren
6%
Meer diversiteit aan winkels
4%
Minder telefoonwinkels
3%
Parkeerplaatsen dichterbij
3%
Betere samenwerking winkeliers bij evenementen/feestdagen
3%
Meer horeca
3%
Aanbevelingen of suggesties ter verbetering van het winkelklimaat in SprangCapelle Centrum Sprang-Capelle Centrum Goedkopere parkeergelegenheid
19%
Betere uitstraling/meer entourage
11%
Meer winkels
8%
Winkels beter toegankelijk
8%
Betere parkeergelegenheid
5%
Meer gezelligheid
3%
Betere bewegwijzering in centrum
3%
Meer diversiteit aan winkels
3%
Meer compactheid/eenheid
3%
Koopavond tot 21.00 uur
3%
Conclusies • Met 83,9% is de binding in de dagelijkse artikelensector lager dan gemiddeld is voor dit vergelijkbare gemeenten (94,0%). Vooral vanuit Sprang-Capelle vloeit veel koopkracht af (naar Kaatsheuvel). • De binding in de niet-dagelijkse sector ligt met 75,1% op een relatief hoog niveau. Het vergelijkbare landelijk gemiddelde ligt op 69,0%. Net als in de dagelijkse sector is Waalwijk Centrum het belangrijkste winkelgebied. En ook hier geldt dat met name vanuit Sprang-Capelle koopkracht afvloeit. Afvloeiing vindt met name plaats naar Kaatsheuvel en Den Bosch. • Kijken we naar de verschillende branchegroepen, dan valt op dat ook hier de binding in de doe-het-zelf branche fors is. Datzelfde geldt trouwens voor de branchegroep wonen. De verklaring ligt in het op de woonboulevard gelegen ruime en sterke aanbod aan woonwinkels.
84
Hoofdstuk 4
•
•
•
•
•
•
•
Voor kleding/mode ligt de binding lager. Inwoners van de gemeente Waalwijk bezoeken hiervoor geregeld winkelgebieden buiten de eigen gemeente, zoals Den Bosch. Waalwijk Centrum krijgt met name voor variatie, kwaliteit en het prijsniveau een voldoende, autoparkeergelegenheid wordt echter minder positief beoordeeld. Sprang-Capelle Centrum scoort met name laag op de verschillende horecaaspecten, autobereikbaarheid en –parkeergelegenheid worden daarentegen hoog gewaardeerd. De belangrijkste motieven om Waalwijk Centrum te bezoeken zijn achtereenvolgens nabijheid en gemak voor dagelijkse artikelen, gemak, de goede keuzemogelijkheden en nabijheid voor niet-dagelijkse artikelen. Ook in Sprang-Capelle is nabijheid het belangrijkste motief voor dagelijkse artikelen. De goede keuzemogelijkheden zijn bepalend om Sprang-Capelle Centrum voor de niet-dagelijkse artikelen te bezoeken. Net als in veel andere centrumgebieden worden met name warenhuizen (21,9% noemt V&D) gemist. Ook wordt voor beide kernen H&M genoemd. Deze winkels treft men doorgaans echter niet in kernen van deze omvang aan. Voor de centrumgebieden in beide kernen wordt een uitbreiding van de parkeergelegenheid als belangrijkste aanbeveling gedaan.
Hoofdstuk 4
85
86
Hoofdstuk 4
VERANTWOORDING
Aantal enquêtes per gemeente In totaal zijn in het kader van dit onderzoek (inclusief het eerdere onderzoek in Tilburg) 2.294 enquêtes afgenomen. Deze enquêtes zij als volgt verdeeld over de verschillende gemeenten. Gemeente
aantal
Dongen
310
Gilze en Rijen
220
Goirle
210
Hilvarenbeek
211
Loon op Zand
102
Oisterwijk
314
Tilburg
717
Waalwijk
210
Totaal
2.294
Benadering economisch functioneren Het economisch functioneren van de detailhandel wordt benaderd aan de hand van een aantal stappen: • Eerst wordt het bestedingspotentieel vastgesteld. Dit bestedingspotentieel krijgen we door het aantal inwoners te vermenigvuldigen met de gemiddelde detailhandelsbestedingen. Deze gemiddelde detailhandelsbestedingen zijn gecorrigeerd voor het inkomensniveau. • De gebonden bestedingen worden verkregen door het bestedingspotentieel te vermenigvuldigen met de koopkrachtbinding. Dit is de omzet die in het gebied terechtkomt. De koopkrachtbinding geeft inzicht in het deel van de bestedingen dat in een betreffende regio, gemeente of winkelgebied wordt uitgegeven en hoeveel er afvloeit er naar elders. • Het functioneren van de detailhandel (de vloerproductiviteit) wordt vervolgens benaderd door de gebonden bestedingen te delen door het aanwezige winkelaanbod (in m² winkelvloeroppervlak). Hier komt een gemiddelde omzet per m² wvo uit. • De gerealiseerde vloerproductiviteit kan worden afgezet tegen de in de branche gangbare vloerproductiviteiten. Deze zogenoemde normvloerproductiviteit wordt gezien als de gemiddelde omzet per m² wvo die de detailhandel moet realiseren om rendabel te kunnen functioneren. Ligt de gerealiseerde vloerproductiviteit hoger dan de normvloerproductiviteit dan duidt dit op een goed functioneren en daarmee vaak op ruimte voor versterking.
Verantwoording
1
Bij de in dit rapport aangegeven omzet en de benaderingen van het functioneren past een nuancering. Het onderzoeksgebied beperkt zich tot de regio MiddenBrabant zelf. Consequentie is dat bestedingen van inwoners van buiten de regio in winkelgebieden in de regio niet in beeld zijn gebracht. Met name voor de grootste winkelgebieden (bijvoorbeeld de binnenstad van Tilburg) en winkelgebieden die liggen aan de rand van het onderzoeksgebied (bijvoorbeeld het centrum van Waalwijk en de woonboulevard in Waalwijk) kan dit een enigszins vertekend beeld opleveren. De winkelgebieden functioneren dan beter dan is weergegeven. Begrippenlijst Bestedingspotentieel
Totaal aan winkelbestedingen die door de inwoners van een bepaald gebied gedaan kunnen worden. Gebaseerd op inwoneraantal en gemiddelde (landelijke) toonbankbesteding per hoofd van de bevolking. Deze landelijke toonbankbestedingen zijn gecorrigeerd wanneer het inkomensniveau per hoofd van de bevolking in een gemeente meer dan 5% positief of negatief afwijkt van het landelijk gemiddelde.
Consumentenonderzoek
In dit rapport wordt hiermee een telefonische enquête onder huishoudens van een bepaald gebied (zoals kern, gemeente, regio of provincie) bedoeld, waarmee kan worden bepaald waar (in welke winkels, concentraties) hun detailhandelsbestedingen terechtkomen en waarom. Ook wel koopstromenonderzoek genoemd.
Dagelijkse artikelen
Tot de dagelijkse artikelen worden gerekend het gangbare aanbod in supermarkten en in speciaalzaken op het gebied van voedingsen genotmiddelen en artikelen in de sfeer van persoonlijke verzorging (drogisterij en parfumerie).
Detailhandel
Verkoopkanaal voor goederen rechtstreeks aan de eindgebruiker.
Detailhandel (als activiteit)
Het bedrijfsmatig te koop aanbieden, waaronder de uitstalling ten verkoop, verkopen en/of leveren van goederen aan de uiteindelijke gebruiker of verbruiker.
Koopkrachtafvloeiing
Mate waarin inwoners van een bepaald gebied hun detailhandelsbestedingen plaatsen bij gevestigde winkels buiten dat gebied.
Koopkrachtbinding
Mate waarin inwoners van een bepaald gebied hun detailhandelsbestedingen plaatsen bij winkels die in dat gebied gevestigd zijn.
2
Verantwoording
Koopkrachttoevloeiing
Mate waarin inwoners van buiten een bepaald gebied detailhandelsbestedingen plaatsen bij winkels die in dat gebied gevestigd zijn.
Niet-dagelijkse artikelen
Het aanbod in alle andere winkels dan hiervoor genoemd bij de dagelijkse artikelen (kleding & schoenen, media, hobby & vrije tijd, huishoudelijke artikelen, bruin- en witgoed, doe-het-zelfartikelen en wonen).
Niet-winkelaankopen
Detailhandelsbestedingen buiten de gevestigde winkels (onder andere warenmarkt, postorder, internet, etc.).
Winkelgebied
Concentratie van winkels die voor de consument waarneembaar als eenheid te onderscheiden is. Naast winkels gaat het veelal ook om horeca-aanbod en consumentverzorgende ambachtelijke bedrijven en dienstverlening.
Winkelvloeroppervlak (wvo)
Winkelruimte die voor de consument toegankelijk is (dus exclusief magazijn, kantoor, etalage, etc.).
Verantwoording
3