23/04/13
Mama, mag ik op ‘t internet? Sofie Vandoninck Faculteit Sociale Wetenschappen
Onderzoekproject Online risico’s & online weerbaarheid Doel van het onderzoek? • Welke kinderen zijn meer kwetsbaar online? • Hoe ondersteunen en begeleiden? • Rol van persoonlijke kenmerken • Rol van sociale omgeving • Rol van ‘mediawijsheid’
Type onderzoek? • Vragenlijst bij 2164 Vlaamse jongeren (5de leerjaar – 4de middelbaar) • Klassikale sessies • Individuele gesprekken
1
23/04/13
Wat doen kinderen online? lager
middelbaar
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 ll spe
s etje
en pjes iswerk surf film hu
ail e- m
t cha
SNS n SNS ebc am en SNS loaden n w hte ld dow bee beric
ws nieu
blog
N=2164
Types online risico’s Content
Contact
Conduct
Kind als ontvanger
Kind als deelnemer
Kind als actor
(massaproducties)
(volwassene als initiatiefnemer)
Agressief
Gewelddadige en gruwelijke inhoud
Lastigvallen, stalken
Cyberpesten
Seksueel
Pornografisch materiaal
Seksueel misbruik
Seksuele vragen en handelingen, ‘sexting’
Inhoudelijk
Racistische en/of discriminerende inhoud
Ideologische overtuigingen/ brainwashing
Schadelijke usergenerated content
Commercieel
Verborgen marketing
Misbruik van persoonlijke data
Gokken, copyright, illegaal downloaden
(kind als initiatiefnemer/ slachtoffer)
Bron: EU Kids Online
2
23/04/13
Blootstelling aan online risico’s
Bron: EU Kids Online
Beschermen tegen online risico’s - intro https://www.youtube.com/watch?v=-JH_QN6obrg http://www.youtube.com/watch?v=Uoh-YmNCn3U
3
23/04/13
Hoe tussenkomen als ouder? Begeleiden
Controleren
Verbieden
Wat willen de kinderen? ik wil… 78
76% van de kinderen zegt dat hun ouders behoorlijk veel tot veel weten over wat zij doen op het internet
13
meer betrokkenheid
9 zoals het nu is
minder betrokkenheid
Bron: EU Kids Online
4
23/04/13
Begeleiden van online veiligheid
Begeleiden Begeleiden van internetgebruik
Helpen wanneer iets moeilijk is op het internet
75%
Uitleggen waarom websites goed of slecht zijn
64%
Praten over online activiteiten
64%
In de buurt blijven terwijl het kind op internet zit
50%
Raad geven om internet veilig te gebruiken
62%
Samen iets doen op het internet
38%
53%
Het kind aanzetten om zelf op ontdekking te gaan op het internet
37%
Praten over wat te doen als er zich iets onaangenaams zou voordoen
48%
Samen aan de computer zitten, maar zonder actief tussen te komen
37%
Praten over hoe zich online gedragen tegenover anderen In het verleden geholpen na een negatieve ervaring
36%
Bron: EU Kids Online
Controleren Controle op online veiligheid
Controle van internetgebruik Website die het kind bezoekt
50%
Software tegen spam of virussen
68%
Toegevoegde contacten op vriendenlijst
41%
Controleren welke websites het kind bezoekt (geschiedenis)
27%
Inhoud van sociaal netwerkprofiel van het kind
40%
Websites filteren of blokkeren
25%
E-mails en berichten van het kind
30%
Tijdsbeperkingen instellen
13%
Bron: EU Kids Online
5
23/04/13
Verbieden (beperkingen) eender wanneer
enkel na toestemming
nooit
71
66
58
56 49
42 33
32 22
20 12
chatten (IM)
23
20
25 19
23
25
6 downloaden
videoclips
SNS
persoonlijke info
uploaden
Bron: EU Kids Online
Begeleiden internetgebruik Praten over online activiteiten
Hoe was het vandaag op’t internet?
6
23/04/13
Begeleiden internetgebruik In de buurt blijven
Begeleiden internetgebruik Samen iets doen op het internet Instellingen aanpassen Profiel aanmaken
Spelletjes spelen
Foto’s online zetten
Facebookvriend worden
Chatten
7
23/04/13
Begeleiden internetgebruik Facebook instellingen aanpassen - demo
Begeleiden internetgebruik Kind aanmoedigen om internet te ontdekken Educatief materiaal Ervaringen delen Delen van interesses Maatschappelijk engagement
Advies en online hulpverlening
Creativiteit
Ontwikkelen van identiteit
8
23/04/13
Begeleiden online veiligheid Helpen wanneer iets moeilijk is Zoekvaardigheden
Navigeren Interpreteren van boodschappen
Knoppenkennis
Begeleiden online veiligheid Uitleggen waarom websites goed of slecht zijn Informatie verzamelen Kritisch zin ontwikkelen Bronnen vergelijken Betrouwbaarheid
www.anti-piracy.be
9
23/04/13
Begeleiden online veiligheid Raad geven om internet veilig te gebruiken Computer Bezittingen
Reputatie Je omgeving
Jezelf
Begeleiden online veiligheid Praten over wat te doen als het misgaat
10
23/04/13
Begeleiden online veiligheid Praten over hoe zich online te gedragen
netiquette
cyberpesten
Begeleiden online veiligheid Helpen na een negatieve ervaring Luisteren
Blokkeren
Verwijderen Melden Aanmoedigen
11
23/04/13
Controle van internetgebruik Websites die je kind bezoekt Favorieten/bladwijzers
PEGI-online
Ketnet Kinderbrowsers
Controle van internetgebruik Vriendenlijst en inhoud van het profiel
Passieve controle
Actieve controle
12
23/04/13
Controle online veiligheid Software tegen spam of virussen
Controle online veiligheid Geschiedenis controleren
13
23/04/13
Controle online veiligheid Websites filteren of blokkeren
Controle online veiligheid Tijdbeperkingen instellen
14
23/04/13
Verbieden & beperkingen opleggen
Afspraken maken
Invloed op online weerbaarheid? Negatieve gevoelens beperken na online risico • Beperkingen opleggen helpt niet • Online veiligheid controleren help niet
Probleemoplossend reageren • • • •
Type risico? Begeleiding van internetgebruik en online veiligheid (contact risico’s) Online veiligheid controleren (content risico’s) Beperkingen opleggen helpt niet (content risico’s)
15
23/04/13
Nuttige websites • www.veiligonline.be Tips voor ouders (Gezinsbond) • www.clicksafe.be o Hulplijn voor kinderen & jongeren o Tips voor ouders, kinderen, jongeren, leerkrachten • www.awel.be o Kinder- en jongerentelefoon o Advies en hulp via telefoon, chat, e-mail of forum • www.sensoa.be o Informatie over seksualiteit voor jongeren o
Nuttige websites • www.anti-piracy.be Tips voor herkennen van illegale sites o Lijst met websites voor legaal downloaden www.ecops.be o Belgisch overheidsmeldpunt voor internetmisbruik www.ketnet.be/spelen, www.spelletjes.be o Verantwoorde online spelletjes voor kinderen www.kinderbrowser.be, www.mybee.be o Kinderbrowsers www.sip-bench.eu o Evaluatie van filtersystemen in Europa o
• • • •
16
