Magazine van de kerken in Edam en Volendam

Magazine van de kerken in Edam en Volendam

Vrijwilligers doen een boekje open in de Grote Kerk Stelling: “Wat mooi dat de kerk er is!” Nieuwe serie: “Edam na de Hervorming” Jan Berkhout: al een aantal jaren in de luwte

Jaargang 40, nummer 8, oktober 2012

Redactioneel

Colofon Venster oktober 2012 Voorzitter Vensterredactie Ed Broeze

[email protected]

Vensterredacteur Frans Koning

[email protected]

Redactieleden Simon Ruitenberg Ria Ruck - Martens Wijnanda Hamstra

Elly ten Holt Marika Fraenkel

Vormgeving Henk Goede Lieuwe Kramer Maarten van Oostveen Foto’s Arie van Ginkel Ron Verniers

Jacco Huber Jocé Menzo

[email protected] [email protected]

Advertenties Jan Harmsen

0299-372565

Aanleverpunten kopij Raad van Kerken Helma de Vries Achterhaven 39, 1135 XS Voor ingezonden brieven

0299-372969 [email protected]

Doopsgezinde Gemeente Cora den Engelse Paltrokmolen 40, 1135 KM Kerkgemeente Edam Jacco Huber Tjaskermolen 3, 1135 LM

“ut kerkblaodje van Aiedam” Venster haalt zelden de landelijke pers, maar wel de plaatselijke variant. Lees maar eens het stukje "op de plècht" in de Nivo van 29 augustus op p. 7. Het is geschreven in dialect maar als je het fonetisch uitspreekt, krijg je - behalve trek in een portie aal - ook een interessant verhaal over het artikel met Nico Schoorl in het Venster van juli-augustus. Vooral over de manier waarop pastoor Schoorl Volendam heeft verlaten. Twee dingen vielen mij op. Ten eerste het gezegde 'een nat gepiste toog wordt nooit meer droog'. Ik kende hem niet, maar het zou een mooie stelling kunnen zijn voor onze nieuwe rubriek "de Stelling van de maand". Verder las ik over de perikelen rondom de bouw van de Vincentiuskerk destijds dat de bisschop het "lankerniet van 'arte dee, deirom het verdomde ie ut ook om de kerk zellef in te wèèje". Lijkt me een mooie kluif voor onze historici. Eén van hen, Gerrit Conijn, begint vanaf nu een serie "Edam in de tijd na de Reformatie." Veel leesplezier!

Frans Koning

Bijbelse tegels In de 18e eeuw, werden ze aangebracht rond de schouw in de woonkamer of de keuken,. Ouders vertelden hun kinderen de Bijbelse verhalen aan de hand van deze mooie afbeeldingen.

[email protected] 0299-366486 [email protected] 0299-350533

RK Edam Ria Ruck - Martens Jac. Tonissenstraat 8, 1135 JB

[email protected] 0299-369949

Protestantse Gemeente Volendam Jan van Strijen Dijkgraaf Poschlaan 30, 1135 GP

0299-366836

Aanmelden of afmelden voor ontvangst Venster Lieuwe Kramer

[email protected] 0299-372899

Verspreiding Venster Familie Kok (Protestants Edam) Jan Ettema (RK Edam) Arjan Maas (Volendam) Drukwerk Graphic Service Edam

0299-371916 0299-366694 0299-365661 Oplage: 1.960

Voor adressen van de verschillende kerken: zie de pagina’s van de betreffende gemeente of parochie verderop in dit blad. Penningmeester Reinier Stijvers Rabobankrekening

[email protected] 38.56.31.499

Kopij voor het volgende Venster kunt u inleveren

vóór donderdag 18 oktober a.s. Het nieuwe Venster verschijnt in de week voor

4 november 2012 pagina 1

David en Goliath Goliath zei tegen de slaven van koning Saul: “Waarom zouden jullie slag leveren? Ik ben een vrije Filistijn, en jullie zijn maar slaven van Saul! Laat iemand uit jullie midden naar beneden komen. Als hij van mij verslaat zullen wij aan jullie onderworpen zijn. Als ik hem versla, zullen jullie aan ons onderworpen zijn en ons als slaven dienen. Ik daag het leger van Israël uit om iemand te sturen met wie ik een tweegevecht kan houden. Goliath herhaalde zijn uitdaging 40 dagen achter elkaar en spotte zo met het Israëlitische leger, waar niemand het tegen hem op durfde te nemen Toch was hij uiteindelijk niet de overwinnaar, want de herdersjongen David velde Goliath op de 40e dag in Gods naam met een welgemikte steen tegen het voorhoofd. Waarna hij Goliath met diens eigen zwaard onthoofdde. Lees meer in NBV - Samuel 21:19 oktober 2012, 40e jaargang

De Gouden Jaren van Jan Munneke

Foto: RV

Zo’n dertig jaar geleden begon de ontkerkelijking in Nederland. Ook in Edam is sindsdien veel veranderd. De veel kleiner wordende gemeenschappen zoeken naar nieuwe vormen van kerk-zijn. Al die veranderingen kwamen er door en voor mensen. Venster ging op zoek naar mensen die ”Gouden Jaren” beleefden in kerk en maatschappij. Hij woont al 40 jaar in Middelie, maar dat hij daar niet is geboren is wel te horen. De wieg van Jan S. Munneke (1935) stond in Gasselte. Daar ging hij naar de ULO, doorliep de middelbare landbouwschool, en belandde in 1960, via Den Haag in Klundert! 12 jaar heeft hij daar gewoond, eerst in een kosthuis, in 1961 is hij getrouwd. In Klundert waren ze nog erg streng in de leer. Tweemaal op zondag naar de kerk, en zeker niet fietsen op zondag. Ook vond men, d.w.z. de kerkenraad, dat je na een half jaar belijdeniscatechisatie nog geen belijdenis mocht doen. Maar alles is goed gekomen en hij heeft er twaalf jaar gewerkt. Middelie Vandaar ging hij naar de CONO in Middenbeemster en zo kwam hij in Middelie terecht. Sinds die tijd is hij lid van de – eerst nog – Gereformeerde Kerk van Edam, later de PKN. Vanaf 1973, toen Ds. Hoogstrate hier kwam, is hij organist. In diezelfde tijd was hij ook één periode ouderling. Dat was geen succes, want de roosters van organist en ouderling van dienst waren niet op elkaar afgestemd, en je kan niet beiden tegelijk zijn. Als organist zat hij natuurlijk in de orgelcommissie voor de bouw van een orgel in de Groenlandkerk. Dat orgel werd voor het eerst gebruikt in 1977 en ingewijd door Simon C. Jansen. Verder was hij vanaf 1981 penningmeester van de Stichting Kerk Middelie, om het kerkje van Middelie te redden van de ondergang.

pagina 2

In maart 1996 werd hij als dank voor deze activiteiten en het “vliegende organist zijn” benoemd in de orde van Oranje Nassau. In 2006 is hij gestopt met organist zijn. Hij vond dat het tijd werd voor een jongere generatie. Tegenwoordig is hij soms organist van “de reizende protestantse gemeente” in de Zeevang, die diensten houden in Oudendijk, Beets, Kwadijk, Purmerend, enz. Kortom overal waar ze door omstandigheden geen organist hebben. Wat was uw actiefste periode? Mijn drukste tijd was 1973 -1977. Ouderling en organist zijn is een slechte combinatie. Welke kerkelijke activiteit uit die periode blijft u bij? Er zijn natuurlijk vele goede herinneringen, maar een één van mooiste is wel de viering van het feit dat Lena Aberson 50 jaar organist was en ik 25 jaar. Dat was in 1998. Daar heb ik nog een prachtig ingelijst gedicht van, gemaakt door Ds. Fennema. Gedichten maken kon hij erg goed! Wat vindt u aantrekkelijk in de huidige kerk? Het samengaan en samenzijn van de kerken vind ik erg fijn. Jammer dat de Doopsgezinden niet meedoen. Ik hoop wel dat we zonder onenigheid tot één kerkgebouw kunnen komen. Maar het zal hier en daar zeker pijn doen.

Elly ten Holt oktober 2012 40e jaargang

Grote Kerk heiligdom voor boekenwurmen

Foto: AvG v.l.n.r. Mieke van der Veen, Ria Wessels, Jan Lemson, Mieke van der Pol, Bart Wijnandts, Ria Hakkenhaar en Rie Hooghiemstra

De boekenverkoop in de Grote Kerk draait prima! Reden voor Het Venster eens te zien hoe het een en ander daar aan toe gaat. Het is druk in de Grote Kerk. Mensen van de restauratiewerkzaamheden lopen af en aan, toeristen scharrelen al ramen bewonderend er tussendoor en ergens voorin staat Arie van Ginkel op een zeer gammel kistje de groep mensen van de boekenverkoop te fotograferen. Minzaam lachend en keurig opgesteld wacht men geduldig tot het klaar is. “Ze zijn voor jou hoor” lacht Arie me toe terwijl hij zich rap uit de voeten maakt om de klus verder zo snel mogelijk af te maken. Op Margreet Zuidema na zijn ze er allemaal: Ria Wessels, Rie Hooghiemstra, Bart Wijnandts, Mieke van der Pol, Mieke van der Veen, Jan Lemson en Ria Hakkenhaar. Ze hebben allen een ding gemeen: het zijn boekenfreaks! Ze kunnen hun hart ophalen: bijna dagelijks moeten de tientallen boeken die worden binnengebracht, gecontroleerd worden op kwaliteit en bruikbaarheid voor de verkoop. Nou ja, verkoop, gemiddeld gaan de boeken weg voor 1,00 euro per stuk. Jan Lemson: “Maar de laatste twee jaar hebben ze wel in totaal 10.000,00 euro opgebracht! En dit jaar staan we, ondanks slechte weersomstandigheden, nu al op 8000,00 euro terwijl het seizoen nog niet afgelopen is!” Daar sta ik inderdaad even van te kijken. Het doel Hebben jullie medezeggenschap over de besluitvorming waar het geld precies aan wordt besteed? "Nee" zegt Mieke van der Veen "daar gaat het bestuur over. Maar het is in ieder geval voor de instandhouding van de kerk." De boekenberg In de schappen vind je de meest uiteenlopende boeken, variërend van romans, thrillers, reisbeschrijvingen, kookboeken tot kinderboeken en alles wat ertussen zit. Komen er dan veel kinderen voor deze boeken? Volgens Mieke en Ria zijn het er niet veel , het zijn meestal volwassenen die voor de kinderen boeken kopen. pagina 3

Generatieverschil? Zien jullie verschil tussen kinderen van nu vergeleken met die uit je eigen jeugd, met name voor wat betreft het opnemen van kennis? Men vindt dat er niet zo heel veel verschil is. Kinderen waren en zijn nog steeds moeilijk tot lezen te brengen. Ria Hakkenhaar: "Vroeger waren stripverhalen taboe vanwege de gevreesde leesluiheid. Eigenlijk gebeurt met internet hetzelfde: je leest en ziet tegelijkertijd de beelden." Bart Wijnandts, toevallig vandaag officieel begonnen, vindt het vooral een verarming nu kinderen tegenwoordig veel minder boeken lezen. Succesboeken Is er een bepaald soort boek dat bij de meeste kopers populair is? "Nou", zegt Ria, "op kaasmarktdagen worden er opvallend veel streekromans verkocht, dan moeten we echt zorgen dat er voldoende voorraad is." Een BN'er op zijn tijd… Zijn er weleens schrijvers aanwezig? Rie Hooghiemstra: " het is voorgekomen dat een belangrijke vertegenwoordiger van een zeer bekende uitgeverij speciaal naar Edam kwam om acht dozen gloednieuwe boeken af te leveren. Fantastisch natuurlijk!" Rie voegt er lachend aan toe: "Maar het is nog fijner wanneer men na jaren tevergeefs te hebben gezocht, uiteindelijk bij ons het boek wordt gevonden voor.... 1 euro! " Het ware boekgevoel Tot slot: wat vinden jullie van internet als vervanger van het boek? “Het is handig tijdens de vakantie een boek te lezen via een tablet, maar...” en hier komen de ware boekenfreaks aan het woord, " niets gaat boven een boek in je handen te hebben. Alleen de geur al…"

Marika Fraenkel oktober 2012, 40e jaargang

Regio De Dammen fietst voor Vrede

Op weg naar Monnickendam.

Op zondag 16 september vertrokken na de eucharistieviering, die in het teken van vrede stond én na een kopje koffie, ruim twintig fietsers van de H. Nicolaaskerk in Edam, waaronder pastoor Berga. Deze Fietstocht voor Vrede was georganiseerd door de MOV groepen van Regio De Dammen in het kader van de Nationale Vredesweek, die dit jaar het thema “Energie voor Vrede” droeg. Voordat we vertrokken werd er aan alle deelnemers een rugzakje uitgedeeld, waarop een logo met de tekst ‘Hart voor Vrede’ was gedrukt. Bij Hotel Katwoude sloten de Volendamse fietsers zich bij ons aan en gezamenlijk fietsten we verder naar Monnickendam. Voor de HH. Nicolaas en Antoniuskerk stond diaken Henk Bak ons al verwelkomend op te wachten, terwijl in de kerk koffie en broodjes uitnodigend voor ons klaarstonden. Gelaafd met broodjes, koffie, thee en gesprekken gingen we op weg naar Volendam, maar niet voordat er een groepsfoto gemaakt was. En nadat we nog een lied hadden gezongen, vertrok de groep, inmiddels aangegroeid tot zo’n kleine vijftig personen.

het Mariabeeld. Het was een mooie viering, met de lectrices Alie en Marga, die een gedicht en voorbeden voorlazen, terwijl Gerarda Bloem ‘het koor’ dirigeerde tijdens het zingen van de liederen. Kapelaan Peter Piets had een korte, inspirerende verkondiging over vergevingsgezindheid en gaf ons als opdracht mee trots te zijn op ons geloof en het vooral door te geven.

Puzzelen langs de dijk Langs de dijk van Katwoude kon men puzzelen op een rebus, deze bleek een zin te vormen: ‘Bewaar de vrede niet alleen, maar deel hem ook uit’. Al grappend over de zogenaamde hoofdprijs: een voettocht naar Rome, spontaan en gul aangeboden door Henk Bak fietste de groep verder. Maria- en Vincentiuskerk in Volendam In Volendam leidde kapelaan Peter Piets ons rond in de Mariakerk en werd er spontaan een Marialied gezongen. De tocht ging vervolgens langs de Vincentiuskerk, ook daar was tijd om de kerk te bezichtigen. Tenslotte voerde de route ons naar het Boelenspark, waar als afsluiting een korte gebedsviering gehouden werd bij

pagina 4

Gebedsviering bij het Mariabeeld in Volendam.

Na afloop van de viering werden nog de winnaars van de rebus bekend gemaakt, zij kregen een klein prijsje. Daarna ging ieder zijns weegs.

Christine Vreeswijk oktober 2012, 40e jaargang

Hoe gaat het nu met pastoor Jan Berkhout? De bekendste voorganger in Edam-Volendam is ongetwijfeld pastoor Berkhout, die tijdens de nieuwjaarsramp pastoor was van de St. Vincentiusparochie. Jarenlang was hij de steun en toeverlaat van ouders van overleden kinderen en waar hij kon ondersteunde hij de slachtoffers. Van zijn hand is ook het boek Pastoor van Volendam, waarin hij zijn ervaringen uit die periode beschrijft. Zijn jeugd Maar hoe zag zijn leven er verder uit? Enthousiast vertelt hij: “Ik werd een maand voor de oorlog geboren in De Rijp als zesde zoon in een gezin van tien kinderen. Ik doorliep de lagere school en ging toen naar de Mulo in Alkmaar. Deze maakte ik niet af, want ik vond werken fijner. Toen ik 15 jaar was werd ik leerling-verkoper in de Bijenkorf in Amsterdam. Ik verkocht tapijten, bedden, gordijnen en meubelen. Ik vond dat erg leuk. Maar op mijn 21e jaar raakte ik zoekende…is dit wat ik heel mijn leven wil? Maar ja, wat dan? Ik was leider bij de verkennerij en op een dag las ik in het leidersblad dat je jongens erop attent kunt maken dat ze priester zouden kunnen worden: “Ook jonge leiders die niet gehuwd zijn kunnen via de huizen voor Late Roepingen alsnog priester worden”. Het duurde twee jaar voordat ik de stap durfde te wagen. Toen begon ik in Horst, Noord-Limburg, aan mijn gymnasium. Vanaf 1967 volgde ik een studie theologie in Amsterdam. Het seminarie Warmond was opgeheven en in Amsterdam werd de Katholieke Theologische Hogeschool gestart. Ik vond de theologiestudie heerlijk. Parochies Pastoor Berkhout wilde na zijn studie, waarvoor hij Cum Laude is geslaagd, het liefst priester worden, maar bisschop Zwartkruis had vele jonge priesters uit het ambt zien weg gaan. “Zo werd ik pastoraal werker in Wervershoof.” vertelt hij verder. “Na vijf jaar voelde ik dat ik op een nieuwe uitdaging moest ingaan: niet een veilig dorp, maar de stad; niet wonen op een pastorie, maar een flat, liefst werken in een team. Het werd HaarlemSchalkwijk. Het duurde even voor ik me daar thuis voelde. Het werden echter mooie jaren en ik deed er vooral veel huisbezoek. Toen ik daar acht jaar had gewerkt ging ik op verzoek van de bisschop naar Huizen, waar ik Jan Hopman opvolgde, die rector was geworden van de priesteropleiding. Drie jaar later werd ik benoemd tot deken van Beverwijk. Dit in combinatie met het pastoraat in Uitgeest. Ook daar ben ik drie jaar geweest. Toen werd ik gevraagd om naast deken ook rector te worden van de priesteropleiding van het bisdom. Dat ging niet goed. De KTHA werd gesloten en studenten moesten nu hun studies doen in Utrecht. Voor de studenten sloten het wonen en werken niet meer op elkaar aan. De studenten wilden een seminarie. In die periode belde de bisschop me en vertelde mij dat hij

een jongen uit Ethiopië op bezoek had gehad, die priester wilde worden. Of hij opgenomen kon worden in het Willibrordhuis? Het bleek Petros Berga. Op 3 december 1991 heb ik Petros opgehaald uit Haarlem en vanaf toen was hij priesterstudent van het bisdom Haarlem. Hij sprak geen woord Nederlands. De eerste woorden heb ik hem nog geleerd, maar Petros was slim. ‘s Avonds keek hij op de tv naar een Engelstalige film met Nederlandse ondertiteling. In korte tijd beheerste hij de Nederlandse taal.” Volendam “Ik werd in 1995 pastoor in Volendam, overigens tot mijn grote vreugde. Van mij werd toen verteld dat ik van de 8 meibeweging was. Om die reden probeerde een wethouder mijn benoeming te voorkomen, maar dat is niet gelukt. Ik was namelijk niet van de 8 meibeweging. In juni trad ik aan en werd door de vissersvloot ingehaald. Het was een oude traditie in Volendam dat de pastoor van de Vincentiusparochie zo werd binnengehaald. Volendam is de drukste parochie die ik heb meegemaakt. Veel uitvaarten, huwelijken en dopelingen. In die eerste jaren werd de kerk grondig gerestaureerd. Op één avond werd 2 miljoen gulden opgehaald voor de restauratie en later nog eens zo’n bedrag om het interieur te vernieuwen. Ik kreeg van het Haarlemse kerkbestuur de prachtige houten altaren, die nu in de kerk staan. Het kostte niets. De banken kwamen uit Beverwijk en de beelden aan de pilaren uit Amsterdam.” De ramp “De ramp is een hoofdstuk apart. Op 1 januari 2001 ’s morgens om half acht kwam het telefoontje binnen: er is brand geweest in het Hemeltje; vijf jongeren zijn omgekomen. De ramp zou definitief mijn leven veranderen. De eerste week de vele uitvaarten; daarnaast de zieken in de ziekenhuizen in België, Duitsland en Nederland. Het ging maar door…Ik werd ziek, kon niet meer en nam ontslag in Volendam, maar heb daarna nog vier jaar gewerkt in Breezand. Met de nazorg en opvang van de ouders van de overleden kinderen heb ik mij tot 2008 beziggehouden. In 2006 ging ik met pensioen, kreeg een huis aangeboden in Alkmaar en werk tot nu toe nog in Tuitjenhorn.” Tenslotte wil pastoor Berkhout nog kwijt dat priester zijn “het mooiste is dat mij in mijn leven is overkomen” en wil hij u allen groeten.

Jaap Buijs pagina 5

oktober 2012, 40e jaargang

Wat is uw functie?

Foto: AvG Voorafgegaan door de diaken en ouderling-kerkrentmeester begeleidt de Ouderling van Dienst de predikant naar het liturgisch centrum

Naast de dominee en de pastoor zijn er nog andere functies binnen de kerk. Het Venster gaat bij een aantal mensen langs en stelt de vraag: ‘Wat is uw functie binnen de kerk en wat houdt deze functie in?’ Om u zodoende meer inzicht te geven in de organisatie van uw kerk. In deze aflevering de ouderling. Drie vragen Het bestuur van de Kerkgemeente wordt gevormd door de Kerkenraad. Hierin hebben alle ambtsdragers zitting, te weten: diakenen, ouderlingen, kerkrentmeesters en de predikant. In deze aflevering staat de functie van de ouderling centraal. Op dit moment zijn er vier ouderlingen, ik sprak met een van hen, John van Voorst, over de inhoud van de functie van ouderling. Een vraag die onlangs ook in het pastoraal beraad ter sprake kwam en die je in drieën kan delen: 1. Wat beweegt je om ouderling te worden? 2. Naar wie ga je toe? 3. De rol als vertegenwoordiger van de kerk.

Wat beweegt je en naar wie ga je toe? Op de eerste vraag stelt John dat wanneer niemand iets doet, er ook niets gebeurt. Daarbij is hij van huis uit een verenigingsman en vindt hij vooral dat je dingen met elkaar moet doen. En als je dat goed doet, dan blijven taken beheersbaar. Natuurlijk doe je het ook vanuit een innerlijk gevoel en kan je zodoende je geloofsovertuiging in een gemeenschap laten uitkomen. Daarbij is hij gewend te praten en niet geremd om op mensen af te stappen. Een eigenschap die zeker van pas komt bij het afleggen van huisbezoeken als ouderling. Huisbezoeken vinden onder andere plaats wanneer daar om gevraagd wordt bij de kerkbalans, wanneer het minder goed gaat met mensen, wanneer mensen minder vaak de kerk bezoeken, maar ook bij leuke momenten zoals huwelijksjubilea. Iedere ouderling heeft een eigen wijk en weet wat daar speelt.

Vertegenwoordiging en verantwoording Naast de huisbezoeken zijn er nog andere pastorale taken.

pagina 6

Ouderlingen helpen met het voorbereiden van diensten en iedere zondag is er een ouderling van dienst. Voorafgaand aan de dienst spreekt deze het consistoriegebed uit. Na het welkomstwoord geeft de ouderling een hand aan de dominee en draagt daarmee de verantwoordelijkheid voor de dienst over aan de dominee. Na afloop van de dienst schudden beide elkaar opnieuw de hand en ligt de verantwoordelijkheid weer bij de ouderling en daarmee bij de kerkenraad. Bij aanwezigheid van de eigen dominee is de taak van de ouderling een wat kleinere dan bij diens afwezigheid. In dat laatste geval is het de ouderling van dienst die in voorkomende situatie een in memoriam leest. Zowel in de dienst op zondagochtend als bij uitvaartdiensten. Bij uitvaartdiensten kan daarnaast gevraagd worden of de ouderling een gebed met de familie wil lezen. Verder is de ouderling voor alle pastorale vragen, naast de dominee, het eerste aanspreekpunt.

Pastoraal beraad De ouderlingen verrichten hun taken niet geheel onvoorbereid. Eens in de maand is het pastoraal beraad, het overleg tussen ouderlingen, pastorale medewerkers en de dominee, waarin wordt gesproken over het wel en wee van gemeenteleden en huisbezoeken. Daarnaast wordt er een thema besproken, waarmee coaching wordt gegeven aan de ouderlingen, zodat zij weten hoe zij met bepaalde situaties kunnen omgaan. Enige coaching lijkt voor de functie van ouderling geen overbodige luxe. De functie bestaat uit diverse taken, welke soms meer moeite kunnen kosten. Zolang je het samen doet, maak je het beheersbaar. Speerpunt van de functie van ouderling is de vertegenwoordiging van de kerkgemeenschap naar de gemeenteleden.

Wijnanda Hamstra-Bark oktober 2012 40e jaargang

Met deze nieuwe rubriek willen we proberen door middel van een prikkelende stelling een discussie op gang te brengen tussen de lezers en de redactie van het Venster en tussen de lezers onderling. Waarom? In het Venster is meestal sprake van eenrichtingsverkeer. De redactie schrijft de artikelen en de lezers lezen ze, zo simpel is het. In het verleden is wel eens een poging ondernomen om wat meer inbreng te krijgen van de lezer, maar dat heeft toch niet tot de levendige discussie geleid die we voor ogen hadden. In de redactie hebben we nagedacht hoe we meer tot een tweerichtingsverkeer kunnen komen. Daarom het idee "De Stelling van de maand". Op een stelling moet geschoten worden Het Fort van Edam is onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Met een ring van forten werd de kwetsbare hoofdstad beschermd tegen vijandelijke aanvallen. Voor zover ik weet, is het er nooit van gekomen, maar elke potentiele belager zou het moeilijk gehad hebben om de ring te doorbreken. De stelling was "van beton", men had zich ingegraven. Zo kan je dus letterlijk en figuurlijk een stelling betrekken en beschieten. Je kunt een uitspraak doen die staat als een huis maar ook uitnodigt tot een spervuur van tegenargumenten. Dan blijkt een standpunt toch niet zo robuust als gedacht, en ligt de waarheid toch weer in het midden. Dat willen wij op deze plaats ook proberen. Soms zal het de spreekwoordelijke knuppel in het hoenderhok zijn, waarmee niet gezegd zij dat de kerken bevolkt worden door kippen (ook een uitdagende stelling overigens...), soms slechts een kietelend veertje onder de kin, om in pluimveetermen te blijven. De gedachte is dat wij een stelling poneren met een inleiding of verduidelijking, en dat u of jij reageert via [email protected], of gewoon een briefje in de hand stopt van één van de redactieleden (zie voor de pagina 7

namen het colofon op p. 1). Hopelijk kunt u zich beperken tot 100-150 woorden. De maand daarop hopen we dan uw reacties te kunnen bundelen, en weer een nieuwe stelling te formuleren. Ook is het mogelijk dat één van de lezers een stelling inbrengt. De stelling moet wel iets te maken hebben met kerk en kerkzijn, met name in Edam en de regio. We zijn tenslotte een kerkblad. De redactie van het Venster moet echter niet afgerekend worden op de inhoud van de stelling: het gaat erom een discussie op gang te brengen. Tenslotte moet het omgekeerde van een stelling gelijkwaardig zijn, en net zoveel reacties opleveren, b.v. “Er is geen behoefte aan meer oecumenische diensten in Edam” tegenover “Er zijn veel te weinig oecumenische diensten in Edam”. De eerste stelling De laatste halve eeuw heeft de kerkverlating ongekende vormen aangenomen, zowel bij protestanten als rooms-katholieken. De met de kerk gelieerde zuilen zijn langzamerhand verpulverd of zijn een geheel eigen weg gegaan: politieke partijen, omroepverenigingen, vakbonden. Kerkgebouwen werden afgestoten of afgebroken. De stem van de kerk is nauwelijks hoorbaar in het gedruis van alledag. Is het nog slechts het suizen van de zachte stilte? Daarom hier de eerste stelling:

  Wat is het toch mooi dat de kerk bestaat! 

Schroom niet en laat uw mening horen via: [email protected]

Frans Koning september 2012, 40e jaargang

Startzondag uitbundig gevierd

Foto: AvG

Zondag 16 september was de aftrap van de Kerkgemeente voor het nieuwe seizoen. Na de feestelijke viering wachtte iedereen een heerlijke lunch van zelf meegebrachte lekkernijen. Dit alles in het teken van het thema: “Ontmoeten en verbinden”. Een impressie. Maria en Martha De zon schijnt over een wit zandpad dat kronkelt naar het liturgisch centrum, als de kerkgangers binnendruppelen voor de Startzondagviering. Het begin van het nieuwe seizoen. Tijdens de feestelijke viering stelden zich de Bijbelse personages voor die voor de gemeente de weg bereiden: Abraham, Jozef, Paulus, Maria en nog vele anderen. Ds Juup van Werkhoven ging tijdens haar preek in op de verschillende taken van de gemeenteleden aan de hand van het verhaal van Maria en Martha in Lucas 10: 38-42: “Maria en Martha, ze zijn in de geschiedenis van de kerk, in de uitleg van de tekst, vaak tegen elkaar uitgespeeld. De twee zussen staan voor twee manieren van geloven en kerk zijn…. Martha is de actieve gelovige. De doener, zij staat voor de diaconie. En Maria is de meer beschouwende, contemplatieve gelovige. Zij staat voor het meditatieve, het biddende leven, de liturgie…Martha kan niet zonder Maria, en zo heeft de gemeente twee kanten en die twee kanten vullen elkaar aan.” Een treffend beeld, waarmee de gemeente naar een nieuw seizoen werd geleid.

pagina 8

Aan het einde van de dienst werd een aantal vrijwilligers in het zonnetje gezet: Lieuwe Kramer en Hennie Verkerk, Ella Aberson en Elske de Leng. Muzikaal werd de gemeente ondersteund door zo’n 18 zingende gemeenteleden, een soort “zondagscantorij”, die ruim voor de dienst de liederen met elkaar hadden doorgenomen. Rijke lunch Na de koffie stond in het koor een rijke lunch gereed. Menigeen liet zich de eigengemaakte hartige en zoete heerlijkheden goed smaken. Op de webplek van de Kerkgemeente vind u een uitgebreide fotoreportage van Arie van Ginkel Een aantal staat op deze pagina. Hij schreef erbij: “Van een ‘maagdelijk’ zandpad op de oude zerken tot een prachtige tekening van Isabelle! En van alles daartussen zijn op deze zondagmorgen plaatjes gemaakt. Wat een indrukken hebben we op kunnen doen en wat een mogelijkheden liggen er voor ons. Geniet van deze impressie van een bijzondere zondagochtend in de Grote Kerk van Edam.”

oktober 2012, 40e jaargang

Wat doet de kerk voor jonge Edammers?

Foto: AvG Tijdens de startzondag begeleidde Abraham de kinderen naar de kindernevendienst.

In deze rubriek verschijnt iedere maand een interview met jonge mensen die lid zijn van de kerk. Deze maand niet, dit keer willen wij de nieuwe plannen onder de aandacht brengen die de kerkgemeente heeft om jongeren, kinderen en hun ouders in de kerk te ontmoeten. Koffie met de dominee Afgelopen maand heb ik geen bezoek gebracht aan een gemeentelid, maar kreeg ik zelf ds. Juup van Werkhoven op bezoek. Zij vertelde mij daarbij onder andere haar plannen voor het nieuwe seizoen in de Kerkgemeente. Met ingang van het startweekend in september zijn deze plannen in werking getreden. Alle ouders van kinderen en jongeren die zijn ingeschreven bij de Kerkgemeente hebben hierover een brief ontvangen. Mocht u deze niet hebben gekregen of gelezen, dan volgt hierna een samenvatting. Familiezondag Eenmaal per maand zal er een familiezondag worden georganiseerd, waarbij er een gericht aanbod voor elke leeftijdsgroep is: “Kom in de kring”-viering voor peuters en kleuters, Kindernevendienst voor kinderen uit groep 3-8 van de basisschool en een Jongerenviering voor jongeren die op de middelbare school zitten. Data 2012: 7 oktober, 4 november, 2 december, 25 december (Kerst). Jongerenvieringen en eetcatechese De 12+ jongerenvieringen zijn anders dan de kindernevendienst, hier staat (be)vragen en zoeken centraal, discussiëren en leren, maar ook dromen en bidden. Steeds is er een inhoudelijk thema aan de hand van een Bijbelverhaal, en een creatieve verwerking. Geen kleurplaten, maar wel creativiteit met muziek en taal en soms ook serieus met verf en klei. Voor jongeren vanaf een jaar of 14 is er verder eens per maand in de pastorie een eetcatechese, waar sapagina 9

men gegeten en gesproken wordt. Vrijdag 14 september waren 9 jongeren te gast in de pastorie, afspraken voor oktober worden binnenkort gemaakt. Kerk-op-schootvieringen Naast de familiezondagen zal er op 18 november om 16:00 uur een “Kerk op Schoot”-viering worden georganiseerd. Een viering op zondagmiddag voor (groot) ouders en jonge kinderen. Kinderen op schoot of in de kinderwagen. De predikant leidt de viering, vertelt een verhaal, er wordt een liedje geleerd en een eenvoudig gebed. Na de viering, die ongeveer 20 minuten duurt, gaan de kinderen aan de slag met een knutsel, terwijl de ouders elkaar kunnen ontmoeten. Gespreksgroep “Rondom dertig” Ten slotte zal er op een doordeweekse avond een gespreksgroep worden gevormd, voor gemeenteleden “rondom dertig” (25-45) zowel met als zonder kinderen. In deze gespreksgroep worden onderwerpen besproken die door de leden zelf worden aangedragen, zoals: het dertigersdilemma, de “work-life balance”, de vraag “waar leef ik voor?” een avond over geloofsopvoeding. De eerste avond zal zijn donderdag 4 oktober in de Lutherse kerk. Meer informatie over de activiteiten van het nieuwe seizoen staan in een folder die op te vragen is via Henri Kalk. Ook via de website of nieuwsbrieven (opgave via [email protected]) kunt u informatie vinden.

Wijnanda Hamstra-Bark oktober 2012, 40e jaargang

Ook wij bezoeken graag kerken als we rondtrekken in ons huisje op wielen. Soms prachtige kathedralen, soms eenvoudige Romaanse kerkjes (en eigenlijk alles daartussen!). Deze keer ontdekten we in Noord-Frankrijk in de Thiérache, een grensgebied met België, de Vestingkerken. Als je tijd, en zin hebt(!) kun je de vestingroute volgen. Meer dan 60 kerken liggen er in dat gebied. Elk gehucht had zijn eigen kerk en die werd niet alleen voor de zondagse kerkgang gebruikt. Tijdens de Spaanse overheersing, en ook later, waren er in deze grensgebieden vaak gewapende conflicten. Als de soldaten aan het plunderen sloegen zochten de dorpsbewoners, met al hun vee, bescherming in zo'n vestingkerk. Beneden werd

Kloosterlinge en Mystica. Ze werd geboren op 22 juli 1647 te Lauthecour, gelegen in het Bisdom Autun, Bourgondië, in Frankrijk. Als kind had ze een buitengewone verering voor het Allerheiligste Sacrament. In plaats van mee te spelen met andere kinderen trok ze zich vaak terug in haar parochiekerk om in stilte bij Jezus te bidden. Na de dood van haar vader werd ze op achtjarige leeftijd naar het klooster van de Clarissen van Charolles gestuurd. Ze trad in 1667 toe tot het klooster van de visitandinen in Paray le Monial. Vanaf 1675 heeft ze daar verschillende mystieke verschijningen van de Heer gehad. Jezus zelf gaf haar opdracht de devotie van het Heilig Hart te verspreiden. Haar geestelijk leidsman, de jezuïetenpater Claude

pagina 10

dan het vee gestald, boven was er een zaal voor de bevolking. In de kerken waren stookplaatsen, soms zelfs broodovens en een put voor drinkwater. Ze verbleven er soms dagenlang. Men kon zichzelf enigszins verdedigen met geweervuur of door voorwerpen naar beneden te gooien. Brandend pek en alles wat voorhanden was werd naar beneden gegooid om de belagers af te schrikken. De kerkklokken werden geluid om dorpen in de directe omgeving te waarschuwen. Zo konden die zich ook tijdig terugtrekken en bescherming zoeken in hun eigen kerken (Vraagje: Zijn in geval van nood de kerkklokken van Edam ook in Volendam te horen??)

Mijn vakantiekerk

De vestingkerk van Eglancourt

Jannie en Arie van Ginkel

Heilige van de maand   

 

1647‐1690  Margaretha Maria Alacoque 

De la Colombiére was samen met haar de vurige verspreider tot eerherstel van Jezus Heilig Hart. Zij voelden zich opgenomen in het Hart van de Heer. De adviezen tot afbeelden werden mystiek aangereikt, een doornenkroon met een kruis, zinnebeelden voor de pijn die Hij leed door zonden van zijn volgelingen. Aanvankelijk stuitte deze devotie binnen haar klooster en ook binnen de kerk op tegenstand. Opschudding, onenigheid en ruzie werden door haar lijdzaam geïncasseerd. Toch verspreidde deze verering zich uiteindelijk binnen de kerk over de hele wereld. Ze overleed in 1690 en werd in 1920 officieel heilig verklaard.

Hans Hofman oktober 2012, 40e jaargang

Joep van der Oord: alles is muziek De Kerk is de grootste vrijwilligersorganisatie van Nederland. Ook in Edam-Volendam zetten veel mensen zich belangeloos in voor het werk van de kerk. Daarbij kan het gaan om bestuursfuncties, vormingswerk, pastorale zorg of hele concrete klussen. Venster belicht elke maand een profiel van één van deze vrijwilligers. Deze keer Joep van der Oord. Een afspraak met Joep is snel gemaakt. Het kan na de repetitie van het St. Caecilia koor, waar ik zelf op zit en dat op donderdag repeteert in de Burghwall. Wie is Joep? Joep is geboren en getogen in Purmerend, is 53 jaar, woont in Oosthuizen met Sonja Tol. Sonja speelt dwarsfluit en geeft les aan kinderen en volwassenen. De liefde voor muziek heeft hij van zijn vader, die jarenlang hoorn speelde in het Stedelijk Orkest van Purmerend. Joep en zijn twee zussen moesten ook op hoornles en zo is het begonnen. Eerst was de muziek alleen een hobby, want hij heeft een opleiding tot loketbeambte bij de PTT gevolgd en er ook een poos gewerkt. Dit beviel niet echt en toen heeft hij op het conservatorium de opleiding schoolmuziek, orkestdirectie en de dirigentenopleiding gedaan. Tijdens zijn studie speelde hij al hoorn in een operettebegeleidingsorkest en er werd hem gevraagd dirigent van dit operettekoor te worden. Vervolgens is Joep dirigent geweest van diverse koren, maar ook van fanfare- en harmonieorkesten.

Foto: AvG

Wat doet Joep nu? “Sinds juni 2001 ben ik dirigent van het St. Caecilia koor in Edam. De groep mensen vind ik heel leuk. Ik vind het belangrijk dat de traditie van deze kerkmuziek, Latijns en Gregoriaans, in stand wordt gehouden. In het begin wilde ik niet te vaak komen op zondag, maar ik ben het steeds meer gaan waarderen. Ik zie het dirigeren op zondag nu als een rustpunt in de week en vind het nooit erg om twee keer in de maand op zondag vroeg op te staan.” Projecten “Met de mensen van het St. Caecilia koor en een hoop andere liefhebbers doe ik regelmatig een project. Het begon met de stadsfeesten in 2007. We hebben toen de missa

pagina 11

Pro Pace, gecomponeerd door de Edammer Harry Günther, ingestudeerd en gezongen, niet alleen in Edam maar in kerken in heel Noord Holland. Iedereen vond het geweldig om te doen. Daarna hebben we de Joris-mis, gecomponeerd door Herman Finckers voor zijn eigen huwelijk, gezongen. Dit jaar heeft het St. Caecilia koor samen met het Westfries Mozartkoor een concert gegeven in de N.H. Kerk in Zwaag en hebben we in juni in Hoorn tijdens het festival voor oude muziek de Krönungsmesse van Mozart en de Mis in D Dur van Salieri gezongen. Die laatste was nog nooit in Nederland uitgevoerd. Ik vind dit soort dingen heel leuk om te doen en de koorleden ook. Sonja helpt me bij deze projecten; we doen het samen.” Projectkoor komend jaar Wat het projectkoor volgend jaar gaat zingen is nog niet precies bekend. Het wordt of de Missa Buenos Aires of het Gloria van Vivaldi. De repetities beginnen in november in de Burghwall op donderdag van half acht tot half tien. Iedereen in Edam die mee wil doen met dit project is van harte welkom. In het begin zijn de repetities één keer in de maand, later twee keer en de laatste paar keer wekelijks. Op zaterdagen zijn er repetities per stemgroep. Inlichtingen en opgave: 0299-403348 of [email protected]. Wat doet Joep nog meer? Ik ben nog dirigent van een operettekoor in Zaandam en een popkoor in Duivendrecht. Verder geef ik muziekles op diverse basisscholen, bij Muziekschool Waterland, organiseer ik lessen op muziekgebied bij de naschoolse opvang en verzorg ik voor Fluxus drama-, muziek- en dansvoorstellingen in de Beemster en Edam-Volendam voor basisschoolleerlingen. Kortom: alles wat Joep doet is muziek

Dineke Burghouts oktober 2012, 40e jaargang

Gospelkoor in de St. Nicolaaskerk

Op zaterdag 20 oktober komt het Gospelkoor Mensaheronan di Pas naar Edam. Het koor verleent op die zaterdagavond om 19.00 uur medewerking aan de eucharistieviering. Het parochiebestuur is bijzonder blij dat het dit bijzondere koor voor deze viering heeft kunnen vastleggen. Het belooft een viering te worden met een bijzonder bruisend karakter. Ontstaansgeschiedenis Het Gospelkoor Mensaheronan di Pas bestaat inmiddels tien jaar. Het koor is begonnen als een Antilliaanse gebedsgroep waar een koortje aan verbonden was. Door hun enthousiasme en inzet groeide het koortje al snel uit tot een volwaardig koor van veertien leden. De leider en oprichter van het koor en de gebedsgroep is Nelson Evertsz. Hij wilde graag Antilliaanse vieringen in Nederland houden en met dit doel is de gebedsgroep en het koor opgericht. De naam “Mensaheronan di Pas” komt uit het Papiamento, de taal die gesproken wordt op Curaçao, Aruba en Bonaire en betekent: “Vredesboodschappers.” Optredens Inmiddels zingt het koor vrijwel iedere week en luistert ook diensten van andere Antilliaanse gemeenschappen op, bijvoorbeeld in Den Haag, Delft, Zwijndrecht, Rotterdam en Groningen. Het koor heeft ook haar medewerking verleend aan de jongerendag in Lisse. Naast de Antilliaanse vieringen, werkt Mensaheronan di Pas ook regelmatig mee aan gemengde viering, waarbij er zowel in het Nederlands als in het Papiamento wordt gezongen en gebeden.

Inspiratie Nelson Evertsz geeft aan dat de motivatie van de koorleden vooral bestaat uit het loven en prijzen van God. Zij willen graag vreugde brengen tijdens de vieringen, zodat iedereen een open hart krijgt om het goede nieuws van onze Heer te kunnen ontvangen. Het koor heeft een eigen instrumentale begeleidingsgroep met daarbij een drumstel, keyboard, piano, saxofoon, dwarsfluit, gitaar, quarta (dit is een gitaar met vier snaren) en een basgitaar. Toekomstplannen Het koor is dit jaar begonnen met het zelf schrijven van liederen en hoopt – met Gods wil - een cd uit te mogen brengen. Daarnaast willen zij in de toekomst een lofprijzingtour houden op Aruba, Bonaire en Curaçao. Optreden in Edam Op zaterdagavond 20 oktober kunt u in de Eucharistieviering van 19.00 uur kennismaken met dit enthousiaste koor. We nodigen u van harte uit om aanwezig te zijn en we denken dat ons een sprankelende en verrassende viering te wachten staat!

Ria Ruck-Martens pagina 13

oktober 2012, 40e jaargang

Edam in de tijd na de Reformatie - 1

Waterland in de tijd van de Reformatie (kaart van Lucas Jansz. Waghenaer).

In de zestiende eeuw werden de Nederlanden vooral door twee kwesties beheerst: de opstand tegen de Spaanse overheersers en de Reformatie. In 1568 begon de oorlog die tachtig jaar zou duren, maar in dezelfde turbulente tijd barstte ook een godsdienststrijd los. In een serie artikelen zullen we aandacht besteden aan de religieuze ontwikkelingen die zich afspeelden in Edam en omgeving, mede gebaseerd op het proefschrift De classis Edam 1572-1650 van Dr. E. Geudeke en Geschiedenis van het katholicisme in Noord-Nederland in de 16e en 17e eeuw van L.J. Rogier. Woelige tijden In de tijd die vooraf ging aan de Reformatie in 1572 was er ook in Edam veel onrust en dreiging en dit was een reden om de Grote Kerk in 1566 geruime tijd gesloten te houden. In dat jaar had Edam al een gereformeerde gemeente. Ernstige vormen van onlusten hebben zich hier niet voorgedaan, maar er waren wat vernielingen aangericht op het kerkhof. De pastoor voelde zich niet meer veilig op straat en vroeg aan het stadsbestuur om bewaking van zijn huis. De eerste bisschop van Haarlem In 1564 had de Haarlemse bisschop Nicolaes van Nieuwland bij zijn visitatie door Waterland ook Edam bezocht en had daar naar zijn mening weinig recht te zetten. Hij nam zijn intrek in het klooster en de stad betaalde zijn verblijf. Hij preekte en diende het sacrament

van het Vormsel toe. De bisschop vroeg de magistraat strenger op te treden tegen de Wederdopers. Verder leek er geen vuiltje aan de lucht. Zag hij de grote dreiging van het Calvinisme toen nog niet? Deze eerste bisschop van Haarlem bezat de eigenschappen van een goed bestuurder maar was tevens een berucht alcoholist en daardoor enigszins een droevige figuur. Toch trachtte hij met enige mildheid te besturen en pleitte hij vaak voor verzachting van de openbare straffen die aan ketters werden opgelegd. Van Nieuwland had in Leuven gestudeerd. In die tijd waren er geen andere universiteiten in de Nederlanden. Theologiestudenten konden echter wel elders terecht, zoals in Parijs, aan de Italiaanse hogescholen, Keulen en andere Duitse universiteiten. De paus verleende Van Nieuwland op 11 december 1570 het gevraagde ontslag. Geplaagd door jicht, ouderdomskwalen en gebukt onder schulden overleed de oud-bisschop op 15 juli 1580 te Maartensdijk bij Utrecht. Raad van Beroerten Berucht in die tijd waren de plakkaten van de Bloedraad of Raad van Beroerten, een door Alva in 1567 ingestelde rechtbank ter berechting van de schuldigen aan het oproer (beroerten) tegen het Spaanse gezag. Mevr. C. Boschma-Aarnoudse vermeldt hierover in haar boek Het Westeinde van Edam: “Deze vaak aanzienlijke Edamse burgers waren om geloofsredenen het ‘ketterse boerenstadje Edam’ ontvlucht, wat confiscatie van hun goederen met zich mee bracht. Zij werden voor de Bloedraad in Brussel gedaagd. Na de Pacificatie van Gent in 1576 werd een streep gezet onder de confiscatie en kon iedereen met een gerust hart naar Edam terugkeren.

Gerrit Conijn en Jaap Molenaar Nicolaes van Nieuwland (1510-1580)

pagina 14

oktober 2012, 40e jaargang

Samenwerking diaconieën Edam en Volendam Na het volledig opgaan van de Hervormde, Gereformeerde en Lutherse kerken in de Kerkgemeente Edam en de verzelfstandiging van de Protestantse Gemeente Volendam bleven er nog twee diaconieën over. Deze werken nauw samen en dat blijven ze doen.

Oude situatie In de tijd voor de start van het SOW-proces waren er meerdere kerkelijke instanties aanwezig in EdamVolendam waaronder de Gereformeerde Kerk, de Lutherse Kerk en de Hervormde Gemeente EdamVolendam. De diaconie van de Hervormde Gemeente Edam-Volendam bezat, zoals vele andere diaconieën, o.a. een aantal stukken grond. Deze grondstukken worden verpacht zodat jaarlijks pachtgeld wordt ontvangen waarmee de Hervormde diaconie Edam-Volendam haar diaconale taak op financieel gebied goed kon uitvoeren. Nieuwe situatie Het gevolg van het SOW-proces was dat de Gereformeerde Kerk, de Lutherse Kerk en het Edamse deel van de Hervormde Gemeente Edam-Volendam samen de Kerkgemeente Edam zijn gaan vormen als onderdeel van de Protestante Kerk Nederland. Het Volendamse deel van de Hervormde Gemeente EdamVolendam koos voor een verzelfstandiging en werd eveneens als onderdeel van de Protestantse Kerk Nederland de Protestantse Gemeente Volendam. Daarvoor moest echter wel iets geregeld worden m.b.t. het eigendom van de stukken grond en de pachtopbrengsten. De afspraak werd gemaakt dat als eigenaar wordt aangemerkt de Kerkgemeente Edam en dat de diaconie van de Protestantse Gemeente Volendam daarin participeert voor een afgesproken percentage. Dit percentage is tevens van toepassing op de ontvangen pacht en de te betalen kosten waaronder die van het hoogheemraadschap (waterschapslasten).

Samenwerking Omdat de diaconale taken van Volendam en Edam dezelfde zijn, is door de huidige samenwerking op een natuurlijke wijze een gezamenlijke diaconie ontstaan. De gezamenlijke diaconieën hebben samen een beleidsplan opgesteld waarin zij de taken van de diaconie hebben verwoord. Om de twee jaar wordt besproken of een ieder de uitgangspunten nog onderschrijft. Dezelfde collectedoelen Mede op basis van dit beleidsplan is er voor gekozen dat zowel in Edam als in Volendam (zo veel mogelijk) hetzelfde collecterooster en dezelfde collectedoelen worden aangehouden en dat door Edam en Volendam gewerkt wordt aan het financiële plaatje van de grotere projecten en andere financiële bijdragen, uiteraard in verhouding met het afgesproken percentage. Wel maken de diaconieën van Edam en Volendam ieder hun eigen begroting en jaarrekening en zijn verantwoording schuldig aan hun eigen kerkenraad. Mede om als gezamenlijk team te kunnen opereren, maar ook om elkaar op de hoogte te houden van de diverse diaconale zaken wordt er maandelijks vergaderd. Deze vergaderingen worden bij roulatie gehouden bij een van de diakenen thuis. Deze samenwerking verloopt dermate positief dat in de toekomst op de huidige werkwijze wordt voortgegaan.

Joke Roodhart voorzitter diaconie Kerkgemeente Edam

Gerard de Wijn voorzitter diaconie Protestantse Gemeente Volendam

pagina 15

oktober 2012, 40e jaargang

De vredesweek 2012

Overdenking

Een maandelijkse bijdrage van uw pastores uit Edam-Volendam

Dit keer:

Beste lezers van ons Venster, Als ik u dit schrijf zijn we in de vredesweek die van 15 t/m 23 september loopt. We weten allen dat vrede een bijzonder belangrijk goed is, maar we weten tegelijk dat dit goed ons niet zomaar in de schoot valt. Ieder jaar vragen de kerken ons in de Vredesweek voor de vrede te bidden, en voor de vrede en de gerechtigheid tussen mensen, volkeren en culturen te werken, dichtbij en ver weg. Vrede in onszelf, in ons gezin, in onze familie, in onze buurt. Vrede in onze geloofsgemeenschappen, in onze steden, in ons land en rede in de wereld. Samenleven in vrede en harmonie begint natuurlijk dichtbij onszelf, liggen wij met onszelf overhoop, of hebben wij in ons eigen leven vrede/harmonie gevonden, ondanks de vele beperkingen, tegenslagen en rampen die wij in ons eigen leven hebben ervaren?. Pas als wij, met Gods hulp, vrede in ons eigen leven hebben gevonden, zijn wij in staat verder op macroniveau aan vrede te werken. Vrede op microniveau kan pas komen, als wij op wereldniveau leren luisteren naar elkaar: rijk naar arm, de ontwikkelde landen en culturen naar de minder ontwikkelde landen en culturen, moslims naar christenen en omgekeerd, de ene mens naar de ander, en als wij allen gaan luisteren naar dezelfde God, die ons aanspreekt en aankijkt. De echte vrede kan pas komen als we verder willen kijken dan ons eigen huis, ons eigen belang en ons eigen geluk. Op zondag 16 september j.l. heb ik persoonlijk deelgenomen aan een vredesfietstocht die georganiseerd was door de samenwerkende parochies van regio “De Dammen”. De organisatoren hebben het nationale vredesthema van dit jaar “Energie voor Vrede” vertaald naar zeven concrete intenties: vrede in families, vrede in het verkeer, vrede op het werk, vrede op de

scholen, vrede in eigen huis, vrede met God, met je zelf en met je naaste, vrede tussen de geloofsgemeenschappen, niet te vergeten deze dagen vooral vrede in de

Petros Berga Pr.

nationale politiek. De vredesfietstocht heeft rond 50 vredelievenden getrokken en de onderlinge gesprekken en de openlucht gebedsviering in Volendam waren hartverwarmend. De oecumenische vredesmotortocht op zaterdag 29 september a.s. heeft ook als intentie: vrede in het verkeer! Genoeg intenties om in de komende tijd voor vrede te bidden en genoeg redenen om ons voor de Vrede in te zetten. Moge God onze inzet rijkelijk zegenen en ons in zijn vrede bewaren!

Petros Berga, pr.

Poëzie estafette

Als je voelt dat het waar is

Soms twijfelt een mens wel eens aan de zin van het leven. Maar als je voelt dat het waar is heeft alles een reden.

Als je voelt dat het waar is als je echt voelt dat je leven zijn zin heeft

Tanny Bleeker

als je voelt dat het waar is dat alles en iedereen zijn bestemming heeft,

Ik geef het stokje door aan Hermien Douma

dan treur je niet om het gevallen blad. Tanny Bleeker Marina San Giorgi

pagina 16

oktober 2012, 40e jaargang

Raad van Kerken Secretariaat: Helma de Vries, Achterhaven 39, 1135 XS Edam, tel. 372969 – e-mail [email protected] Penningmeester: Henri Kalk, Kapsteeg 5, 1135 WR Edam, tel. 371297 - Postbank: 2637888

De agenda van Noord-Holland Wilt u weten wat er op kerkelijk gebied te doen is in onze provincie? Een groot aantal activiteiten van andere gemeenten, parochies en aanverwante organisaties in de reregio vindt u op de sites www.pkn.nl of www.bisdomhaarlem.nl Landelijk Ook landelijk biedt de Raad van Kerken u veel informatie op kerkelijk gebied. U vindt de landelijke raad op: http://www.raadvankerken.nl/

Even voorstellen: Janny Rijswijk-Eijk De raad van kerken Edam-Volendam bestaat uit een groep enthousiaste kerkleden van diverse kerkelijke gezindte. Wie zijn zij en wat beweegt hen om zich in te zetten voor de Oecumene? Wij stellen ze de komende tijd aan u voor. Jannie Rijswijk-Eijk werd geboren in Graft in een tuindersgezin, Na de middelbare school ging ze werken bij de Veiling B.P.O. in Purmerend op de administratie en als telefoniste. Ze kwam daar Kees Rijswijk uit Edam tegen als klant van de veiling. Ze trouwden in De Rijp in de Doopsgezinde Kerk. Bijzonder aan deze huwelijksviering was wel dat het werd voltrokken door een Lutherse predikant en dat deze plechtigheid muzikaal werd begeleid door een hervormde organist. Samen met haar man Kees hebben ze twee dochters. Ina woont in Zwitserland en Gerda woont in Hoogkarspel. Ze hebben vier kleinkinderen. In hun vrije tijd gaan ze graag varen of fietsen. Ook de caravan speelt een belangrijke rol in de vrijetijdsbesteding. Janny is bij de Raad van Kerken gekomen door toedoen van dominee Gaby Wendt. Die kreeg dankzij de komst van Janny meer tijd voor andere dingen. Ze vindt het heel prettig en zinvol om in een aantal vieringen met alle kerkgemeentes een kerkdienst te hebben en hoop dat veel mensen dat met haar zullen blijven delen. Voor de oecumenische vieringen in de Meermin verzorgt ze de predikanten en de organisten en bovendien haalt ze ook wel mensen op voor de kerkdienst. Na de dienst samen koffie drinken hoort volgens Janny daar vanzelfsprekend bij. Oecumene betekent voor haar gezamenlijke diensten, maar ook buiten de kerk met een ander pagina 17

geloof omgaan zoals in verenigingen, op scholen en met elkaar op reis. Janny spreekt de wens uit dat de Raad van Kerken nu en in de toekomst iets kan betekenen voor jong volwassenen in Edam. Beleidsplan Raad van Kerken Nederland 2012-2016 Het beleidsplan van de Raad van Kerken in Nederland voor de periode 2012-2016 sluit qua opbouw aan bij de Charta Oecumenica, een gezaghebbend document van de Europese Oecumenische Assemblee uit 2001. Dit document is door nagenoeg alle lidkerken van de Raad onderschreven, en ook van nieuwe leden wordt gevraagd medewerking te verlenen aan de uitvoering van de daarin genoemde verplichtingen binnen de Nederlandse context. De Charta Oecumenica is in de afgelopen jaren een geschikt handvest gebleken voor groeiende samenwerking tussen de kerken in Europa. Anno 2011 biedt het nog steeds een uitstekende routeplanner om de samenwerking van de kerken in ons land op beleidsniveau voor de komende jaren richting en vorm te geven: samen komen, samen zoeken, samen handelen… Het voorliggende beleidsplan bevat voldoende bouwstenen om het Huis van de Oecumene, dat de Raad van Kerken wil zijn, in te richten en verder uit te bouwen. Een deel van de beleidspunten is voortzetting van bestaand werk dat in en vanuit de Raad reeds geschiedt met medewerking van de lidkerken en associés, de plenaire vergadering, het bureau, de beraad-, project- en taakgroepen, de ambassadeurs en vrijwilligers. Een deel vraagt nieuwe aanbesteding en vergt extra aandacht middels project- en jaarplannen. Te midden van de veelheid aan activiteiten wordt de komende beleidsperiode vooral prioriteit gegeven aan een zestal punten: • Versterking van de missionaire presentie van de kerken in getuigenis en dienst door zo veel mogelijk gezamenlijk op te trekken en gezamenlijk te spreken in de Nederlandse samenleving; • verder werken aan gemeenschappelijke visie op zichtbare eenheid en op het doel en de weg van de oecumene; • opnieuw op gang brengen van het gesprek over eucharistische beleving met het oog op onderlinge (h)erkenning; • aandacht blijven vragen op alle niveaus voor de oecumenische beweging zelf als gezamenlijke leerschool van kerken en christenen; • gemeenschappelijke inzet voor sociale cohesie en sociale verantwoordelijkheid vanuit het Evangelie van Jezus Christus; Meer informatie vindt u op de website van de Raad van Kerken Nederland.

oktober 2012, 40e jaargang

Doopsgezinde Gemeente Edam Kerkgebouw: “De Vermaning”, Jan Nieuwenhuyzenplein 6, 1135 WV Diensten: 10.00 uur, elke eerste en derde zondag van de maand Er is geen vaste predikant, de diensten worden door verschillende voorgangers geleid Voorzitter: H.A.J.O. Schaap, Molenwerf 5, 1135 GM, tel. 0299-371946, [email protected] Koster: J.B.G. Ottenhof-Günther, 0299-372745

Een dankgebed van Aviva Boissevain Goede god, wij danken u, dat u uw woord tot ons richt en dat wij hiervan mogen leren. Dat u ons laat zien wat gerechtigheid en recht betekent. Dat dit geen begrippen zijn, maar daden. Zorg. En dat wij daarom allen in staat zijn tot het doen van recht en deze verantwoordelijkheid niet uit handen geven aan valse profeten. Wij danken u dat u ons verantwoordelijkheidsgevoel hebt gegeven waarmee wij voor een ander willen zorgen, voor een ander willen instaan om de kwaliteit van het leven van diegene te waarborgen. Wij danken u dat wij inzien dat het zorgen voor een ander een waarde heeft die niet valt uit te drukken. Al probeert de samenleving ons op andere gedachten te brengen. Al stellen onze medemensen ons soms vragen over ons onvanzelfsprekende gedrag. Wij danken u dat wij de schamperheid van anderen kunnen trotseren en onze eigen idealen blijven verwezenlijken. Dat u ons de vrijheid geeft om tegen de regels in te gaan, wanneer de gerechtigheid dit verlangt. Wij danken u dat wij deze verantwoordelijkheid serieus nemen en onze taak in de wereld hieraan aanpassen. Wij danken u voor de kracht en moed die nodig zijn om op te komen voor mensen die zich minder vaak laten zien dan de samenleving van ze eist. Dat wij inzien dat het doen van gerechtigheid schuilt in kleine dingen, iedere dag opnieuw, en dat recht niet een eenmalige uitspraak is of beslissing, maar een goed moet zijn dat stroomt als water voor ieder mens, in een altijd voortvloeiende beek. Amen.

Filmhuis Edam

Van de beheerscommissie Het is al weer enige tijd terug dat de beheerscommissie van de Vermaning van zich heeft laten horen, maar wees gerust want hier geldt gewoon `geen bericht goed bericht’. Genoegzaam inmiddels bekend dat de Vermaning met de consistorieruimte uiteraard in eerste instantie op de eerste en derde zondag van de maand wordt gebruikt ten behoeve van de kerkdiensten maar daarnaast met regelmaat voor overige activiteiten, zoals in de maanden juli en augustus als ondersteuning voor de kaasmarkten, oefenruimte voor koren en andere musici, lezingen, vergaderingen van b.v. Oud Edam en het NUT. Groen van toen Ook was de Vermaning geopend tijdens de Open Monumentendagen op zaterdag 8 en zondag 9 september j.l. Het thema was Groen van Toen met een expositie van de vroegere groentetuinen in Edam. Technisch staan de gebouwen er piekfijn bij, het reguliere onderhoud onder toezicht van de Monumentenwacht behoedt de kerkenraad voor onverwachte tegenvallers. En dit alles onder het toeziend oog en leiding van het kostersechtpaar Henk en Jopie Ottenhof.

John van Voorst.

Filmhuis Grote Kerk Edam: Elke tweede donderdag van de maand films van bijzondere cineasten of films met een inspirerend thema. Entree € 4.00. Kosterij Grote Kerk, 20.15 uur.

11 oktober 2012: “Les Intouchables” Regie: Olivier Nakache en Eric Toledano Hoofdrollen : Omar Sy (Driss) en François Cluzet (Philippe) Speelduur : 113 minuten Land/Jaar : Frankrijk 2011 Op donderdag 11 oktober kunt u kijken naar de Franse succesfilm “Les Intouchables”, letterlijk vertaald: “De Onaantastbaren”. Een film die in Frankrijk inmiddels de meest bezochte film in de Franse filmgeschiedenis is geworden en een film die ook in Nederland voor veel enthousiaste bezoekers gezorgd heeft.

pagina 19

oktober 2012, 40e jaargang

Kerkgemeente Edam Predikant: ds. Juup van Werkhoven-Romeijn, Grote Kerkstraat 21,1135 XR Edam. Tel: 06-23042861. [email protected] Voorzitter: mw. Joke Roodhart, Botter 11,1132 EZ Volendam. Tel:350517 Scriba: dhr. Henri Kalk, Kapsteeg 5, 1135 WR Edam. Tel. 371297 Postadres: Postbus 159, 1135 ZL Edam Rabobank: 31.56.22.059

In memoriam Donderdag 20 september namen we in de Grote Kerk afscheid van Lafinus Gerardus Porsius. Hij is overleden op 14 september in de leeftijd van 88 jaar. Finus Porsius was voor velen in Edam een bekende. Hij is leraar aan de Technische School geweest en architect. Kerkelijk was hij vroeger zeer betrokken bij de Hervormde Kapel aan de Nieuwe Haven. Finus was een gelovig mens. We hebben hem herdacht met een tekst van Paulus over de liefde en met woorden van Jezus waarin de zorg voor de naaste centraal stonden. Onze gedachten en gebeden gaan uit naar zijn vrouw en de kinderen en kleinkinderen. Startweekend 14,15,16 september

Negen jongeren gaven gehoor aan de uitnodiging en kwamen op vrijdagavond 14 september naar de pastorie voor een barbecue. We maakten kennis, aten lekker en bespraken wat we zouden kunnen doen. Plannen genoeg, van het maken van een flashmob tot streetdance en ook gewoon praten over wat ons bezig houdt. Zaterdagmiddag waren de ouderen aan de beurt. De diaconie had uitstekend gezorgd, het koor zong prachtig en er waren drie bijzondere Bijbelse gasten. Van te voren was niet bekend wie die gasten waren, met vragen en antwoorden kwamen we daar langzaam achter.

ds. Juup van Werkhoven-Romeijn Startzondag 16 september Een feestelijk startweekend werd op zondag bekroond met een mooie dienst. Het nieuwe seizoen staat in het teken van “Ontmoeten en Verbinden”. Zo hadden de kinderen de eerste ontmoeting met 13 figuren uit de bijbel. Met de eerste van hen, Abraham, liepen zij over het zandpad naar de kindernevendienst. We konden voor het eerst genieten van de ''ZondagsZangers''. De preek ging over het verhaal van Martha en Maria. Zij worden vaak gezien als symbool van twee manieren van kerk zijn: het actieve doenerige en het meer beschouwende. Maar dat is geen tegenstelling. Goede werken en geloof kunnen niet zonder elkaar. Na de dienst en het gezellige koffiedrinken stond er in pagina 20

het koor een heerlijke lunch klaar. Veel mensen hadden wat meegenomen. Een mooie afsluiting. Dank aan alle betrokkenen en in het bijzonder Madelon Cazemier en Jose Hermanides. Voor de foto’s zie www.kerkgemeente.nl

Henri Kalk Oecumenische vredesviering Vrede op aarde wie kan dat geloven wie durft dat te hopen? Er zijn er die het horen, zich openstellen op zoek gaan. Er zijn er die het vinden in zichzelf die het uitstralen op de mensen om hen heen.

Zondag 23 september mocht ik samen met pastoor Petros Berga voorgaan in de oecumenische Vredesviering in de Grote Kerk. Het thema van de vredesweek was “Energie voor vrede”. Daar kun je twee kanten mee op. Hebben wij nog wel energie om ons in te zetten voor de vrede? Maar het gaat ook letterlijk om energie. Want om de schaarse energiebronnen van de aarde ontstaat veel strijd. Geboren Op 20 juli 2012 is geboren Pepijn Johannes Ronaldus, zoon van Femke en Chris van Wanrooij-Visser (Windmolen 4). Van harte gelukgewenst! Diensten in oktober 7 oktober is er een familieviering (zie hierna onder jeugd). Het is Israël zondag. Vanaf 14 oktober kerken we weer in de Lutherse Kerk. 21 oktober is er een doopdienst. De Heilige Doop zal worden bediend aan twee kindjes. Eloise, dochter van Renske en Kris Powel. Renske en Kris zijn lid van de Nederlandse Kerk in Londen maar willen hun kindje graag in Nederland laten dopen. De tweede dopeling is Pieter Vriend. Zijn moeder Lydia Vriend-Tump was tot voor een jaar lid van de Kerkgemeente. We kijken uit naar mooie vieringen! oktober 2012, 40e jaargang

In gesprek Donderdag 20 september was de eerste gespreksavond in een serie van 8 avonden dit seizoen. Thema van deze avond was “Geloof en Politiek”. Heel actueel zo kort na de verkiezingen en in de week van prinsjesdag. Zien we nog toekomst voor christelijke politiek en hoe zit het eigenlijk met de scheiding van kerk en staat? Het werd een geanimeerde avond. Het volgende gesprek zal zijn op donderdag 18 oktober: een ontmoeting tussen geloof en poëzie. Geloofscursus-belijdeniscatechese Wat is de inhoud van ons geloof? Dit seizoen organiseren we een cursus van vijf avonden. Aan het eind van de cursus is er de mogelijkheid om belijdenis te doen. De eerste avond zal zijn op 11 oktober. Meer informatie bij de predikant. Bijbelkring

Een paar keer in het seizoen willen we ons samen verdiepen in de Bijbeltekst die de komende zondag aan de orde zal komen. De eerste Bijbelkring zal zijn op woensdag 10 oktober om 10.00 uur in de Lutherse Kerk. Informatie en opgave bij de predikant. Kring voor dertigers, nu ja 25-45 jarigen… Alle dertigers (laten we het ruim nemen 25-45 jarigen) zijn van harte uitgenodigd voor de gespreksgroep “Rondom 30”. Donderdagavond een keer in de maand. Over thema’s die hen bezig houden: het dertigers dilemma, waar leef ik voor, geloofsopvoeding etc. De eerste avond zal zijn op donderdag 4 oktober om 20.00 uur in de Lutherse Kerk. Informatie en opgave bij de predikant. Jeugd Zondag 7 oktober is er een familieviering in de Grote Kerk. Rebecca zal haar verhaal vertellen. Dat betekent ook dat er voor alle groepen jeugd een eigen programma is. Voor peuters en kleuters, voor de kinderen vanaf groep 3-4 van de basisschool en voor het eerst nu ook een bijeenkomst voor jongeren die op de Middelbare School zitten. Jan Schoute zal deze eerste jongerenviering leiden en de jongeren krijgen een onderkomen in de diaconiekamer in de Librije van de Grote kerk. Komen jullie ook? De volgende familie zondag zal zijn op 4 november. Voor jongeren is er dit seizoen ook eetcatechese. De eerste keer was op vrijdag 14 september. De volgende bijeenkomst is op vrijdag 19 oktober. Geef je op bij de predikant!

pagina 21

Folder Alle activiteiten voor het nieuwe seizoen in de Kerkgemeente zijn opgenomen in een folder. Wilt u een exemplaar ontvangen dan graag een telefoontje of Email aan de scriba Henri Kalk. Agenda • 7 oktober familieviering in de Grote Kerk. Er is “Kom in de Kring” voor peuters en kleuters en Kindernevendienst. De 12 plus jongen komen bij elkaar in de Librije van de Grote Kerk. • 10 oktober 10.00 uur Bijbel kring in de Lutherse Kerk • 11 oktober 20.00 uur Belijdeniscatechese in de pastorie • 18 oktober 20.00 uur In gesprek, een ontmoeting tussen “Geloof en Poëzie” in de Hulpkerk • 19 oktober 18.00 uur Eetcatechese in de pastorie voor jongeren • 1 november 20.00 uur Gespreksgroep Rondom Dertig in de Lutherse Kerk • 4 november Familieviering met “Kom in de Kring” voor peuters en kleuters, Kindernevendienst en jongerenviering voor 12 plus jongeren. 31 oktober gemeentevergadering over vervolg op rapport Heilig Huisje De kerkenraad wil u als gemeenteleden bijpraten over de ontwikkelingen sinds in het voorjaar het rapport van Heilig Huisje is behandeld. Welke aanvullende onderzoeken zijn inmiddels gedaan en wat moet er nog gebeuren. Welke varianten zien we en hoe kan per variant worden tegemoetgekomen aan de vele reacties die er zijn binnengekomen. Bij die onderzoeken willen we ook gebruik maken van de kennis die in de gemeente aanwezig is. Daarnaast is uit de reacties gebleken dat de keuze voor een gebouw ook te maken heeft met de visie op het gemeente zijn. Daarover willen we met u in gesprek. Op deze avond wordt daar een inleiding op gegeven. Het belooft een boeiende avond te worden en wij hopen op uw komst. Woensdag 31 oktober 20:00 uur, jeugdhuis Groenland Verslag kerkenraadsvergadering van 18 sept. 2012 • Voor het printen van kerkbrieven en liturgieën is een werkgroep gevormd. Daarnaast wordt ook gekeken hoe het samenstellen van de kerkbrief minder tijd kan kosten. • Besproken wordt welke volgende stappen we willen zetten in de besluitvorming over onze kerkgebouwen. • Dat wordt aan de leden gepresenteerd op de gemeenteavond van 31 oktober a.s. Zie verder de aparte aankondiging. • Het startweekend was goed georganiseerd en is succesvol verlopen. Er worden nieuwe activiteiten gestart zoals familievieringen, jongerengroepen, catechese en gespreksavonden. oktober 2012, 40e jaargang

• De eerste reacties zijn bemoedigend. • De kerkenraad is tevreden over het functioneren van Frans Koning als eerste organist annex kerkmusicus. Zijn aanstelling wordt verlengd. De samenwerking met de Nicolaascantorij wordt voortgezet. • Voor de verbouwing van de nieuwe pastorie is een aantal aannemers gevraagd offerte uit te brengen. Verlichting in de Grote Kerk weer stralend! Sinds enkele weken branden de lampen in de Grote Kerk weer uitbundig. Zoals In het vorige nummer van het Venster vermeld stond, was de verlichting in de Grote Kerk nader onder de loep genomen door de Stichting en het Installatiebedrijf Smit uit Volendam.

In februari, als alles klaar is, organiseren we een feestelijke bijeenkomst waarbij ook de gedeputeerde Elvira Sweet aanwezig zal zijn. ‘ Taxidienst Iedereen kan altijd gehaald en gebracht worden. Wel verzoeken wij u omdat alvast door te geven op zaterdag. Tevens zoeken wij nog wat chauffeurs. Voor meer info: Rien de Vries tel: 06 22-9483 05. Datum Taxidienst telefoonnummer C. Rijswijk 06-53173149 30-09 A. Aberson 350988 07-10 H. Kalk sr. 362699 14-10 B. v Dillen 367147 21-10 T. Maas 365661 28-10 H. Eijk 371939 04-11 J. Bak 371580 11-11 Collectes uit de Eredienst Datum Kerk Diaconie 29-07 € 131,83 € 136,17 05-08 € 139,26 € 112,40 12-08 € 93,36 € 163,30 19-08 € 97,00 € 124,60 26-08 € 118,60 € 133,52

Enkele jaren geleden heeft de firma Smit de aanwezige dure verlichting gewijzigd in ultramoderne energiezuinige lampen. Gebruikmakend van de bestaande armaturen hoefde slechts de helft van de lampen te branden om de verlichting te verbeteren en de kosten te miniseren. Gewoon gesponsord, dus gratis! Voor de vakantie was de verlichting minder geworden omdat er lampen defect waren. Smit is daarover geïnformeerd en heeft, opnieuw zonder kosten, direct na de bedrijfsvakantie de defecte lampen vervangen en vier extra lampen opgehangen. Ook gratis! Smit wil verder, in samenwerking met de Stichting, nog onderzoeken hoe het orgel apart uitgelicht kan worden. Een welgemeende dank aan de firma Smit is hier zeker op zijn plaats! Weer grote subsidie voor Grote Kerk Het is de Stichting Kerkelijke Monumenten Edam (SKME) weer gelukt om een grote subsidie voor onderhoud van de Grote Kerk binnen te halen. Dit keer komt het geld van de Provincie. In totaal geeft zij 1.3 miljoen aan zeven rijksmonumenten in Noord-Holland, waaronder € 258.000 voor de Grote Kerk. Het zorgt ervoor dat tegenvallers – het loszittende houten plafond van de kerk en de ‘gevaarlijke’ bonte knaagkever – opgenomen kunnen worden in het onderhoudsplan. Het oorspronkelijke plan kan dus gewoon uitgevoerd worden. SKME-bestuurslid Rien de Vries schat in dat alle werkzaamheden in februari gereed zijn. Tussentijdse informatie Op donderdag 4 oktober start de actie tijdens een informatieve bijeenkomst over de tussentijdse resultaten van de restauratiewerkzaamheden. Rien de Vries: ‘Er zijn zoveel mensen nieuwsgierig naar wat er gebeurd is en wat er nog op stapel staat dat we dat graag tussentijds in woord en beeld willen laten zien. pagina 22

02-09

Doel JOP Jeugdwerk Oost Europa

Welzijn Gehandicapten Nederland € 101,83 € 135,70 Oudezijds 100 € 681,88 € 805,69

Bloemen uit de Eredienst 19-08; mw Lena Aberson-Quist,Dwars Jonkerlaantje 1 26-08; mw I. de Boer-Rijzinga, Meermin 02-09; mw Mary Hooijberg-Verhoog, Bult 22 09-09; mw H. Kuiper-de Moes, Achterhaven 23 16-09; dhr. Lieuwe Kramer, Roelof Bootstraat 52 16-09; mw Hennie Verkerk, Roelof Bootstraat 52 16-09; mw Ella Aberson, Kleine Kerkstraat 13 16-09; mw Elske de Leng-Lagerburg, Noorderstr. 38 Verjaardagen van onze senioren 07-10 hr. B.Ph. Wijnandts; P. Taemszstraat 7 07-10 mw. A.J. de Ruiter; Jonkerlaantje 47 09-10 hr. J. Schardam; P. Pietersstraat 1/k319 14-10 mw. M.M. Radder-Coljee; Gr. Westerbuiten 23 16-10 mw. N. Pels-Tromp; P. Pietersstraat 1/k304 17-10 mw. G. Molenaar-Westerneng; W. Pontstraat 20 20-10 mw. D. Heemskerk-Maas; Persijnlaan 99; P’end 23-10 mw. A. Brommersma-Duim; Baandervesting 51 24-10 mw. A. Schinkel-den Braven; P Pietersstr 1/k303 24-10 mw. J. Wijnandts-Gaasbeek; P. Taemszstraat 7 25-10 mw. M.H. Schreuder-Seeleman; Zeevangszeedijk 6 31-10 mw. T. Mus-Mus; Prof. Mr. P.J. Oudlaan 1; P’end U allen een fijne dag gewenst! Mededelingen Kerkelijk Bureau Verhuisd mw. C. de Graaf-Rol; van: Herenweg 36; naar: Herenweg 40C; Egmond-Binnen

oktober 2012, 40e jaargang

Rooms-Katholieke Kerk Pastorie: Voorhaven 126, 1135BV Edam, tel 371765 (werkdagen 14-16 uur) Pastoor: P. Berga Sorballa, mobiel 06-55175706 Vice-voorzitter: C.G. Veth, tel. 373264 Secretaris: S.P.M. Ruitenberg, tel.06-83225048 Penningmeester: Nico Günther, tel. 372138 Postgiro: 288809 t.n.v. RK parochiebestuur Edam www.parochieedam.nl e-mail:[email protected]

Wij vragen uw gebed Voor onze zieken thuis en in de zieken- en verpleegtehuizen; dat zij door Gods Geest gesterkt worden; dat wij hun lijden verlichten en draaglijk maken door onze aandacht en oprecht medeleven. Voor onze dierbare overledene Annie Eeltink-van Eijk; dat zij voor altijd moge zijn ingegaan in de vreugde van haar Heer. Voor ons bruidspaar: Minne Faber en Rebecca Trinke; dat zij een gezegende toekomst samen mogen hebben. Mededelingen van het Parochiebestuur Altijd werk aan de kerk. Een prachtige, maar ook terechte, uitdrukking. Zo nemen wij nu het rapport van Monumentenwacht ter hand en zullen er verschillende herstelwerkzaamheden aan de kerk en de pastorie worden uitgevoerd. Gelukkig hebben wij ook nu weer de beschikking over deskundige vrijwilligers, zodat een deel in eigen beheer kan worden uitgevoerd. Maar er blijft ook een deel dat door de aannemer gedaan zal moeten worden. Ook is er onlangs een risicoanalyse gedaan en naar aanleiding daarvan zullen ook een aantal verbeteringen van de veiligheid worden doorgevoerd. Dit alles is wel een aanslag op onze financiële middelen, zodat we zullen moeten besluiten wat er dit jaar gedaan moet worden en wat doorgeschoven kan worden naar het volgend jaar.

Voorbereiding Startweekend Met deelname van vertegenwoordigingen van vrijwel alle werkgroepen zijn deze werkzaamheden in volle gang. Gekeken wordt of wij niet iets meer kunnen doen dan een lezing en een feestelijke Hoogmis. Zodra de plannen definitieve vormen gaan krijgen leest u hier meer over in het Venster. Mochten er onderwerpen zijn die u onder onze aandacht wilt brengen, informeer ons dan tijdig. Wij bespreken deze dan in onze eerstvolgende vergadering.

Cor Veth Huwelijk: Minne Faber en Rebecca Trinke

Werkgroep Beheer en Onderhoud Dank weer aan de mannen die in de hal een schitterende opbergkast gemaakt hebben en de hal hebben geschilderd. Alles ziet er weer piekfijn uit. Schenking Wij hebben onlangs een oud knielkussen gekregen. Het is een kussen van zwart fluweel met in goudkleurige letters erop geborduurd: "A. de Vries". Het moet lang geleden gebruikt zijn in onze kerk door Aloysius de Vries, van de manufacturenzaak aan het Spui 33 (vroeger huisnummer 44). Het kussen was eigendom van mevrouw Louise de Vries (Aloysius was haar opa), thans 84 jaar en het is ons door haar geschonken via haar zoon Eduard Klaver. Voor de oudgedienden onder ons: mevrouw de Vries had een manufacturen winkel waar nu Primera in zit. Tegenwoordig hangen er vilten matjes in de kerkbanken waar je op kunt knielen, vroeger werden kennelijk eigen knielkussens gebruikt. De vraag aan u is of er mensen zijn die iets meer weten over het gebruik van deze kussens. Schrijft u ons een briefje of een email naar: [email protected] pagina 23

Foto: Ed Geels Fotografie, Haarlem

Vrijdag 24 augustus hebben Minne Faber en Rebecca Trinke elkaar hun ja-woord gegeven tijdens een mooie gebedsviering, in onze kerk die voor deze gelegenheid prachtig versierd was. Pastoor Berga en kapelaan Piets gingen samen voor in de viering en Cantate Domino zorgde voor de muzikale omlijsting. De viering werd in het Engels gedaan, omdat de bruid – en een aantal van de gasten – uit Australië kwam. We wensen Minne en Rebecca alle goeds en een gezegende toekomst toe in Perth, Australië.  

  Vieringen in de Meermin RK kerk 03 okt: 10.30 uur Woord- en Communieviering 11 okt: 16.00 uur Viering Raad van Kerken 17 okt: 10.30 uur Eucharistieviering 25 okt: 16.00 uur Viering Raad van Kerken 31 okt: 10.30 uur Woord- en Communieviering

oktober 2012, 40e jaargang

EHBO Van tijd tot tijd moet de inhoud van verbanddozen t.b.v. EHBO gecontroleerd worden op de inhoud en de houdbaarheidsdatum van de inhoud. Aanvulling en vervanging blijkt dan soms noodzakelijk. Voor deze taak zoekt het parochiebestuur iemand die de twee dozen van de pastorie en de kerk onder haar of zijn hoede zou willen nemen. Wij denken hierbij natuurlijk aan een EHBO’er. Heeft u interesse en de bereidheid om deze klus voor uw rekening te nemen, neemt u dan even contact op met de coördinator Beheer en Onderhoud, de heer Bart Veenboer. Telefoon 367132

Allerzielenviering

Allerzielenviering van 2011 op ons kerkhof

Missie Zendingskalender 2013

Op zondagochtend 4 november zal om 10:00 uur de Allerzielenviering plaatsvinden. Tijdens deze viering gedenken we al onze dierbare overledenen en in het bijzonder hen die het afgelopen jaar van ons zijn heengegaan. Na de viering zal er op de R.K. begraafplaats nog een korte herdenkingsbijeenkomst zijn. De naaste familie van de overledenen ontvangt tijdig een uitnodiging voor deze viering. Na afloop van de bijeenkomst op de begraafplaats bent u van harte welkom in de Burghwall, daar staan koffie en broodjes voor u klaar. Oktober: Mariamaand Oktober is de rozenkransmaand. Daarom zal er iedere vrijdagavond in deze maand om 19.15 uur weer het rozenkransgebed gebeden worden voor vrede en alle noden in de wereld. Daarna begint om 19.30 uur de eucharistieviering. Wij nodigen u hierbij van harte uit. In Memoriam: Annie Eeltink-van Eijk Annie overleed op 2 juli jl. op haar eigen kamer in de Meermin. Ze heeft daar 19 jaar met veel plezier gewoond. De laatste jaren ging ze vooral lichamelijk achteruit en moest ze steeds meer van haar zelfstandigheid inleveren. Met Pinksteren kwam ze ten val, met als gevolg veel pijn. Uit bed komen was niet meer mogelijk. De kinderen hebben samen met het personeel van de Meermin geprobeerd het haar zo comfortabel mogelijk te maken. De liefdevolle en betrokken inzet van het personeel van de Meermin heeft veel verzacht. Annie heeft het in haar leven niet gemakkelijk gehad, op zeer jonge leeftijd verloor zij haar moeder, enkele jaren later haar vader. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was zij werkzaam als bediende bij een gezin in Amsterdam. Na deze periode kwam zij naar Edam, hier vond zij ook werk; bij Slagerij De Geer op de Kaasmarkt. In deze periode heeft zij haar man Kees ontmoet en zij zijn in 1948 getrouwd. Samen hebben zij negen kinderen gekregen. Kees kwam te overlijden in 1966 en daarna stond ze alleen voor de opvoeding. Van zuster Schipperijn heeft zij in die tijd heel veel steun gehad. Voor haar ontspanning was ze lid van de Vrouwenbond, waarvan enkele jaren in het bestuur. Toen haar dochter Marjan overleed in 2005 had ze een moeilijke tijd en het verdriet hierover is eigenlijk niet milder geworden. Op vrijdag 6 juli hebben wij afscheid van haar genomen, de kinderen en de kleinkinderen hebben met elkaar een indrukwekkende ceremonie verzorgd in het crematorium in Hoorn.

Zoals u gewend bent is de nieuwe Missie Zendingskalender weer in onze parochie verkrijgbaar. Dit jaar gemaakt door Indonesische Christelijke kunstenaars van verschillende generaties. Zij willen als christelijke kunstenaars ook een bijdrage leveren aan het Indonesië van de 21ste eeuw. Ze vinden dat ze een boodschap hebben, een blijde boodschap. Die blijde boodschap is dat God een zorgzame Vader is voor alle mensen en dat elk mens als zijn evenbeeld zorg dient te dragen voor anderen. De titel van de kalender is dan ook: Kijken met andere ogen. Mensen van verschillende bevolkingsgroepen en godsdiensten leven in Indonesië naast elkaar. Via de mooie schilderijen die we zien op de kalender maken we kennis met dit land en de mensen die er wonen. Helaas moet ik u ook vertellen dat de kalender dit jaar voor de laatste keer wordt uitgegeven. Door de dalende verkoopcijfers en oplopende kosten is het niet meer mogelijk de kalender uit te geven. Erg jammer, ik heb altijd met veel plezier de kalender in de parochie verkocht en ik hoop dat er dit laatste jaar nog extra veel zullen worden gekocht, als afsluiting van een lange periode. Net als vorig jaar zal ik ook, in overleg met het kerkbestuur, in oktober of november een zondag na de Heilige Mis achter in de kerk nog extra kalenders verkopen, buiten mijn vaste klanten. De prijs van deze prachtige Missie Zendingskalender is evenals vorig jaar € 8,- De opbrengst komt geheel ten goede aan “Mensen met een Missie”. Voor meer informatie kunt u kijken op www.missiezendingskalender.nl Leny Otten Noorderstraat 8, Edam Tel. 0299-372781

pagina 24

oktober 2012, 40e jaargang

Mededelingen van het KVG

Informatieavonden Wereld Jongerendagen

10 oktober: ochtend over AED apparaat Zoals de laatste jaren gebruikelijk is geworden, komt Peter van Putten ons weer de werking van het AED apparaat uitleggen. Hopelijk heeft niemand van u deze kennis ooit nodig, maar in geval van staat u dan niet met de handen in het haar of raakt in paniek. Het is niet zo dat u dan een ervaren helper bent, maar u kunt zich redden tot er professionele hulp komt. Deze ochtend begint om 10.00 uur in de Burghwall. Introducés zijn welkom, ook als het heren zijn. 17 oktober: De Dominicaanse republiek Vanavond komt Hans Tijsen ons vertellen over de Dominicaanse republiek. Een arm land in Midden-Amerika waar hij ervaring heeft opgedaan met ontwikkelingshulp. Met behulp van dia’s weet hij ons mee te nemen naar dit zeer arme land. Het belooft een interessante avond te worden. Introducés zijn welkom, zij betalen dan € 3,50. De Burghwall is open om 19.30 uur en we beginnen de avond om 20.00 uur Taxivervoer Ria v.d.Waart tel: 368049 3 november: Sam’s kledingactie Het is een traditie dat het KVG begin november een inzameling van kleding en ander textiel houdt voor Sam’s kledingactie. Ook dit jaar worden er weer flyers verspreid. Ieder jaar is het weer een mooie dag waarop heel veel vrijwilligers langs de huizen gaan om de zakken met kleding op te halen. En zoals dat ook gaat, zijn er ieder jaar weer nieuwe mensen nodig om dat team van ophalers te versterken. Kom ons helpen of vraag aan kinderen en kleinkinderen of die deze zaterdagmorgen mee willen helpen. Jos Has weet er alles van en haar kunt u bereiken op tel. 371178. Autodienst op zondagmorgen U kunt op zondagmorgen naar de kerk gereden en weer thuis gebracht worden. We geven u hierbij het rooster voor de maand oktober: Datum Taxidienst 07-10 Mevr. A. Visser 14-10 Dhr. J. Conijn Dhr. C. Veth 21-10 Dhr.v.d.Wal Dhr. S. Ruitenberg 28-10 Dhr. B.Veenboer Dhr. L. v.d. Waart

Telefoonnummer 351323 362889 373264 366713 621930 367132 368049

Nieuwe misdienaars in opleiding De komende weken zult u tijdens de eucharistievieringen op zondag steeds nieuwe misdienaars op het altaar aan het werk zien. Dit zijn de communicanten van het afgelopen jaar, die – steeds twee aan twee – een keer ‘meedraaien’ om te ontdekken of het misdienaar zijn iets voor hen is. Mevr. Ria van der Waart gaat de misdienaars begeleiden. We wensen alle kinderen heel veel succes en hopen op versterking van ons misdienaars-team!

pagina 25

Met nog tien maanden te gaan voordat het spektakel van de Wereld JongerenDagen in Rio de Janeiro losbarst, organiseert het jongerenpastoraat van het bisdom drie informatieavonden voor zowel jongeren als ouders. Kun je het je voorstellen? Met de paus de openingsmis op het strand van Rio, een kruisweg door de sloppenwijk van Rio? Met miljoenen jongeren vanuit de hele wereld een nacht door brengen op het militair vliegveld van Santa Cruz? Deze WJD wordt sowieso een hele belevenis! Wellicht klinkt het avontuur interessant, heb je altijd al een verre reis willen maken of wil je eens bewust stilstaan bij wat het christelijk geloof te vertellen heeft. Wil je meer informatie, heb je vragen en ben je nieuwsgierig geworden? Kom naar één van de drie informatieavonden in ons bisdom! Ook leuk om andere jongeren uit ons bisdom te ontmoeten natuurlijk. De aangeboden reizen naar Rio kosten ca. € 2400,- p.p. van 13 t/m 30 juli 2013 en worden georganiseerd voor jongeren tussen de 18 en 30 jaar. 1e avond: 27 september 2012, 19.30 uur, Westelijk Halfrond 1, Amstelveen 2e avond: 20 oktober 2012, 19.30 uur, Dorpsstraat 516, Langedijk 3e avond: 26 oktober 2012, 19.30 uur, Val van Urk 7, Volendam. Wil je graag een informatieavond over de WJD bij jou in de buurt? Bel of mail het jongerenpastoraat (0235112637, [email protected]) en wij komen langs! Meer informatie kun je vinden op de volgende website: www.jongbisdomhaarlem.nl Jarigen in oktober: 08-10 Dhr. P.C.J. Beeldsnijder, Voorhaven 24 11-10 Mw H. Schotsman-v.d Meij, Brouwersgracht 32 11-10 Dhr. H. Keijzer, P. Pietersstraat 1 / 07 14-10 Dhr. C.P. Langeveld, Coen de Koninglaan 16 17-10 Dhr. A.C. Rossenaar, Roelof Bootstraat 15A 25-10 Mw J.A. Koekkoek-van Lint, P. Pieterstr. 1/221 28-10 Mw. C.M. Karels-Buisman, P. Pieterstr. 1/315 28-10 Mw J.A.M. Schiering-Rentinck, P.Pieterstr.1/106 29-10 Mw J.M. Tol-Visser, P. Pieterstr. 1/301 30-10 Mw. J.E. Butzelaar-Hilgers, P.Pieterstr. 1/117 30-10 Mw L.M. Loermans-vd Meer, Brouwersgracht 41 U allen hartelijk gefeliciteerd en een fijne dag gewenst. Wij vragen Gods zegen voor de komende tijd.

oktober 2012, 40e jaargang

Protestantse Gemeente Volendam Kerkgebouw: Stolphoevekerkje, Burgemeester Kolfschotenplein 1, 1131 BN Volendam Er is geen vaste predikant, de diensten worden door verschillende voorgangers geleid Secretariaat: Burgemeester Kolfschotenplein 1-1A, 1131 BN Volendam, tel: 362535, b.g.g. 366836 Postbank: 2015357, t.n.v. Prot. Gem. Volendam

Kijken en Vieren De Open Monumentendag en Startzondag werden goed bezocht. De eerste dag waren er ruim 200 bezoekers en ’s middags op de tweede dag 60. Alleszins dus een geslaagd weekend. Als je als bezoeker van een monument het kerkje voor het eerst bezoekt valt het eenvoudige, sobere karakter van het interieur op. Je kijkt rond: schilderwerk in appelbloesem, parelgrijs en groen. Bovenin het gewelf in hemelsblauw met gouden zon, maan en sterren met vier wapenstukken. Opvallend het in ’t midden aangebrachte, gepolychromeerde rozet.

Foto: LK

De inventaris is eenvoudig, vaste banken en losse stoelen. Voorin staat een hek met boog en deurtjes en daarachter een preekstoel, lezenaar, schaal, kaars en orgels. Op de lezenaar en preekstoel liggen oude Bijbels. Voor het doophek een tafel, waarop een kleed met hierop een tweetal tinnen bekers, borden en een kan, en ook nog twee kaarsenkandelaars. Als je op de Startzondag in hetzelfde kerkje komt, de dienst bezoekt, en dus begint met bijwonen van de eredienst, dan kom je binnen om te vieren! We vieren dan de Opstanding van onze Heer, Jezus Christus. Alles wat je waarneemt is dan ook heel anders. Het interieur en de inventaris krijgen hierin betekenis. Het hemelgewelf verwijst dan bijvoorbeeld naar het ontzagwekkende van Gods schepping. Je weet dat zelf wel, zeker als je er regelmatig komt. Het is sfeervol en rustig. Banken en stoelen staan naar het centrum, daar ligt het geopende Woord op de lezenaar en preekstoel. Daar is de Paaskaars, Licht der wereld, symbool van Christus. Aan het hek de doopschaal, bediening van de doop, inlijving in het Lichaam van Christus, zijn gemeente. Voor het hek een tafel, tijdens de dienst de avondmaalstafel, waarop een kleed, met centraal daarop PX en een Alfa- en Omegateken. Ook de avondmaalsbekers, borden en kan staan hierop, als

pagina 27

verwijzing naar de viering van de Maaltijd van de Heer. Op de tafel staan kandelaars, Licht … en ook bloemen. Jezus verwijst naar hun schoonheid, ze zijn gesteld in dienst van, horen bij de aanbidding en het feest van, de liturgie. We laten deze bloemen niet staan, maar brengen ze naar een zieke of iemand die iets te vieren heeft. Startzondag Op de Startzondag hangen we ook altijd de belangrijkste bladen uit onze Plaatselijke Regeling: het Beleidsplan, liturgie, kerkenraad en agendering. Deze geven de gelegenheid om te vertellen over het hoe en waarom iets gebeurt in onze gemeente. Voorts hadden we teksten hangen van de thema’s voor deze dagen. Op de boekentafel documentatie: Kerkorde, dienstboeken, tijdschriften en kranten, folders e.d. om in te zien, en aan te geven waarmee wij werken. Kerkordewijzigingen Door herziening van de Kerkorde wordt ingaande januari a.s., de Synode van ± 150 leden teruggebracht naar rond 75. Het was zodoende dat diaken Gerard de Wijn al was gestopt om als tweede afgevaardigde, namens de Classis, beschikbaar te zijn voor evt. synodevergaderingen. Ook andere organen worden anders ingericht. (Provinciale) Algemene Classicale Vergaderingen of ACV’s worden met ingang van komend jaar omgevormd tot Classicaal Regionaal Overleg organen, CRO’s. Onze ouderling-kerkrentmeester, Jan van Strijen, is al enige jaren scriba van de ACV Noord-Holland. Dit wordt nu beëindigd, door de komst van een CRO Noord-Holland. Bloemen uit de diensten 05-08 Hr. J.J.H. ten Katen, verjaardag 12-08 Fam. Jan Tol, als dank 19-08 Hr. R. de Groot, verjaardag 26-08 Gerard Jan Slegt, verjaardag 02-09 Jan van Strijen, verjaardag 09-09 Mw. L. Zeeman-Roos, verjaardag 16-09 Irene Collet, groet Collecten tijdens de diensten 05-08 Satu per Satu 12-08 Aktie hulp Oost Europa 19-08 Zomerzending 26-08 St.Welzijn gehandicapten 02-09 Oudezijds 100 09-09 Kerk Moerwijk 16-09 Vredesweek

Diaconie Kerk 72,25 68,10 55,30 46,40 42,40 40,00 40,45 51,85 141,15 65,00 35,55 40,50 65,50 65,00

Offerblok 26-08 15,00 en 22-09 19,30, heel hartelijk bedankt Wij bidden samen voor hen die het moeilijk hebben en voor de zieken, om Gods nabijheid. En aan allen: Een gezegende tijd toegewenst! oktober 2012, 40e jaargang

Raad van Kerken Edam-Volendam De Meermin P. Pietersstraat 1 1135 GS Edam Dag Tijd Dienst, voorganger Overige informatie 11-10 16.00 Oecumenische viering, ds.J.v.Werkhoven Organist: de heer J. Munneke 25-10 16.00 Oecumenische viering, mw. M. de Wolf Organist: de heer N. Vriend Organist: de heer F. Koning 08-11 16.00 Oecumenische viering, Fons van Zijl

Doopsgezinde gemeente Edam Jan Nieuwenhuizenplein 4-6 1135 WV Edam Dag Tijd Dienst, Voorganger Overige informatie 07-10 10.00 Godsdienstoefening, zr. A. Boissevain 21-10 10.00 Godsdienstoefening, zr. M. de Wolf 04-11 10.00 Godsdienstoefening, zr. A. Boissevain

Protestantse Kerkgemeente Edam Dag Tijd Dienst, Voorganger

Kerkgebouw

Overige informatie

07-10 14-10 21-10 28-10 04-11

Grote Kerk Lutherse Kerk Lutherse Kerk Lutherse Kerk Lutherse Kerk

familieviering

10.00 10.00 10.00 10.00 10.00

Eredienst - ds. Juup van Werkhoven Eredienst - ds. Juup van Werkhoven Eredienst - ds. Juup van Werkhoven Eredienst - ds. Rieks Hoogenkamp Eredienst - ds. Juup van Werkhoven

doopdienst familieviering

Rooms-Katholieke kerk, Voorhaven 126 1135 BV Edam Dag Tijd Dienst,Voorganger Overige informatie 03-10 05-10 06-10 07-10 11-10 12-10 13-10 14-10 17-10 19-10 20-10 21-10 25-10 26-10 27-10 28-10 31-10 03-11 04-11

10.30 19.15 19.00 10.00 16.00 19.15 19.00 10.00 10.30 19.15 19.00 10.00 16.00 19.15 19.00 10.00 10.30 19.00 10.00

Woord- en communieviering - Meermin rozenkransgebed + eucharistieviering Eucharistieviering Eucharistieviering Viering Raad van Kerken - Meermin rozenkransgebed + eucharistieviering Eucharistieviering Eucharistieviering Eucharistieviering - Meermin rozenkransgebed + eucharistieviering Eucharistieviering Eucharistieviering Viering Raad van Kerken - Meermin rozenkransgebed + eucharistieviering Eucharistieviering Eucharistieviering Woord- en communieviering - Meermin Eucharistieviering Eucharistieviering - Allerzielen

m.m.v. Cantate Domino

m.m.v. St. Caecilia

m.m.v. Gospelkoor Mensaheronan di Pas

m.m.v. St. Caecilia

m.m.v. Cantate Domino

Protestantse Gemeente Volendam, Burg. Kolfschotenplein 1, 1131 BN Volendam Dag Tijd Dienst, Voorganger Overige informatie 07-10 14-10 21-10 28-10 04-11

11.00 11.00 11.00 11.00 11.00

Eredienst - Marjan Nijman Eredienst - Menny de Wolf Eredienst - Kees van Lenten Eredienst - Denise Dijk Eredienst - Marjan Nijman

Rooms-Katholieke Kerk Volendam: Voor info over de diensten: Zie kerkpagina's in de NIVO

pagina 28

oktober 2012, 40e jaargang