16/06/2015
Lerend Netwerk Duurzame Wijken Wonen in duurzame wijken, de uitdaging voor 2020-2030 Atrium Antwerpen – Trui Maes
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
1 Achtergrond, opdracht > selectie 2 Overzicht van de projecten, incl 4 externe 3 Leerpunten uit de begeleiding > suggestienota 4 Vervolg ? …
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
1
16/06/2015
Achtergrond & opdracht
1
Werkgroepen… WG levende kernen
Ecopolis Vlaanderen
PADDS
Netwerk Duurzame Wijken
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Doel Stimuleren duurzame wijkontwikkeling in Vlaanderen - informatie - goede voorbeelden - begeleiding, ondersteuning & advies
Lerend netwerk - betrokkenen - experts
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
2
16/06/2015
Visie & ervaring VIBE 1e project-begeleiding 2007-2009 (dulomi)
Transitie-proces DuWoBo 2005 … PADDS 2008 … Postgraduaat Duurzaam Bouwen vanuit Bio-Ecologisch perspectief Uitbouw VIBEstudie & advies kerncompetenties
- LCA, bouwmaterialen, constructies - duurzame stedenbouw Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Opdracht Lerend Netwerk 1) Informatie •
fiches goede voorbeelden
•
website voeden
2) Netwerking •
workshops
•
terreinbezoeken
•
suggesties voor knelpunten
•
samenwerking transitieproces DuWoBo
•
afstemmen met andere initiatieven
3) Projecten begeleiden •
selectie 5 projecten (8!)
•
begeleiding, ondersteuning, advies i.s.m. experts
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
3
16/06/2015
Werkwijze & structuur Projectbegeleiding i.s.m. experts
informatie website
thema’s
Klankbordgroepen
VIBE Stuurgroep, Begeleidingscomité & pool 22 experts
open & interactief !
duzameter
voorbeeldfiches
terreinbezoeken knelpunten
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Werkwijze klankbordgroepen Thema: •
(externe) expert
•
discussie
•
knelpuntennota, probleem project, andere…
Gemengde werkgroepjes per wijkproject: •
betrokkenen uit de projectteams
•
toegewezen expert(s), andere experts uit de pool
•
Provinciale Steunpunten Duurzaam Bouwen
•
Externen, betrokken bij andere projecten
•
VIBE/DAR
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
4
16/06/2015
Werkwijze projectbegeleiding •
expert VIBE
•
toewijzing extern expert(s)
•
werkgroepjes klankbordgroepen
•
2 projectbezoeken & werkgroepen ter plekke
•
•
Projectleider en projectteam: projectontwikkelaars, ontwerpers, ev. al aannemers, experts en ngo’s (lokaal/thematisch), ambtenaren/besturen, kwaliteitsbewaker(s), …
•
VIBE-expert, extern ecopolis-expert
•
Provinciale Steunpunten Duurzaam Bouwen
uitgeschreven adviesverslag
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Projecten: oproep Oproep januari 2013 - maart 2013 Advies provinciale steunpunten DuBo Selectie door begeleidingscomité 6 maart 2013 42 +3 ingediende dossiers: - 10 gemeenten (verspreid) - 5 intercommunale (W-Vl) - 5 SHM (A’pen) - 1 OCMW (W-Vl) - 10 privé (verspreid)
- 11 Antwerpen - 5 Limburg + 3 - 9 Vlaams-Brabant - 8 Oost-Vlaanderen - 9 West-Vlaanderen
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
5
16/06/2015
Projecten: voorwaarden Voorwaarden / selectiecriteria - hoog ambitieniveau - geïntegreerde aanpak - vroege planfase en/of plannen wijzigbaar - engagement initiatiefnemer
- actieve participatie in netwerk
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Projecten: voorwaarden Een geïntegreerde aanpak en hoog ambitieniveau? - hoog ambitieniveau - geïntegreerde aanpak
- vroege planfase en/of plannen wijzigbaar - engagement initiatiefnemer - actieve participatie in netwerk
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
6
16/06/2015
Projecten: selectiecriteria 1) Dekking alle provincies 2) Leeraspecten: meerwaarde netwerk haalbaarheid terreinworkshops 3) Variatie: thema’s omgevingstype omvang gemeente
4) Inhoudelijke criteria: volledigheid dossier relevantie locatie relevantie timing ambitie & aangehaalde thema’s interessante knelpunten voorbeeldproject / multiplicatoreffect schaalgrootte combinatie partners & engagementen
selectie op basis van mix van alle criteria!
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Projecten: geselecteerd Antwerpen 1- Turnhout: Heizijdse Velden * 2- Wijnegem: De Wervehoef * Limburg 3- Diepenbeek: Lutselus Steenakkerstraat * Vlaams-Brabant 4- Vilvoorde: Koningslo ex-Kodaksite ** 5- Leuven: Hertogensite ** Oost-Vlaanderen 6- Deinze: Stedelijk wonen aan de Leie II ** 7- Zulte: Wolspinnerij Denys – LysYarns **
West-Vlaanderen 8- Veurne: Suikerfabriek ** Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
7
16/06/2015
Projecten: activiteiten januari 2013 – 2015 Begeleiding 8 wijkprojecten: •
WVL (1) – OVL (2) – Antw (2) – VlBr (2) – LIM (1)
•
4 workshops op maat ter plaatse
•
Juni 2015 workshops: hoe ambities vertalen & PPS
Klankbordgroepen: •
21 maart 2013 (+ terreinbezoek Vaartkom Leuven): duzameter
•
21 juni 2013: groen-blauwe netwerken
•
1 oktober 2013 (+ terreinbezoek Brussel): participatie
•
21 januari 2014: mobiliteit
•
3 dec 2014 (+ terreinbezoek Hertogensite): collectieve energie
Transitiearena DuWoBo op 27 mei 2014: duurzame wijken Ronde Tafel op 10 sept 2014: Suggestienota voor duurzame wijken Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Overzicht wijkenbrede in ontwikkeling Transitiearena, klankbordgroep 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
2
125ha, park + 3000 won Heizijdse Velden - Turnhout *: 46ha, park/natuur, BT+ 450 won Suikerfabriek – Veurne**: 10ha, 300 won De Werve Hoef – Wijnegem*: 7ha, 650 won Hertogensite – Leuven**: 6ha, 200 won Denys Wolspinnerij – Zulte**: 5ha, 250 won Koningslo Ex-Kodaksite – Vilvoorde**: 5ha, 100 won Lutselus Steenakkerstraat – Diepenbeek*: 1ha, 80 won Stedelijk Wonen aan de Leie II – Deinze**:
Externe projecten 1. De Vloei- Ieper (wvi), 1e ecopolis-traject ! 2. De Venning- Kortrijk (shm) 3. Tondelier- Gent (stad) 4. Den Draad- Gent (privé)
TransitieArena= ‘brede’ klankbordgroep 12 wijken in 2x 6workshops feedback op de projecten (o.m. fiche sterktes & zwaktes, suggesties)
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
8
16/06/2015
1 Heizijdse Velden - Turnhout
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
● Actoren: • Indiener: Stad Turnhout • Partners: SHM De Ark, private ontwikkelaars en hun ontwerpers ● Type, programma: • Randstedelijke greenfieldontwikkeling voor wonen Bruyne Strijd, Heizijde, Kastelein: 125 ha te ontwikkelen over de komende 15 à 20 jr • 3000 WE + lokale voorzieningen, landschapspark en stadsboerderij ● Terrein/ligging • Tussen stad en Turnhoutse Vennegebied/platteland • Over het kanaal, nieuwe fietsbrug naar het station ● Huidige fase: • Ontwerpend Onderzoek qua bebouwing, mobiliteitsscenario’s > RUP • Duurzame verkavelingsontwerpen: Bruyne Strijd fase2 & Heizijde fase1 • Participatief ontwerptraject landschapspark, stadsboerderij ● Ambities - aandachtspunten - uitdagingen: • Mobiliteit (STOP principe, trage netwerk), waterbeheer, stadslandbouw • Onderzoek voor geothermisch warmtenet, stadsregionale opportuniteit • Kwaliteit vh buurtleven verhogen: diversiteit woontypes, gepast stapelen, voorzieningen qua diensten, verenigingsleven, werkplekken, collectief groen • Kindvriendelijke publieke ruimte: inrichting en grond van groen-vingerpark als voorwaarde voor bebouwing en verkaveling Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
9
16/06/2015
2 Suikerfabriek - Veurne ● Liggingsplan
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
● Actoren: • Indiener: West-Vlaamse Intercommunale • Partners: gemeente, PPS ● Type, programma: • Transformatie van verlaten bedrijvensite • 450 WE op 13,5ha + 4ha recreatief park + 15ha natuurpark & beheerscentrum + 15ha bedrijventerrein = 46ha ontwikkeling ● Terrein/ligging: • Verlaten bedrijventerrein Suikerfabriek • Aansluitend bij natuurgebied in de oude decantatiebekkens • Ligging nabij station, op loopafstand van de Markt ● Huidige fase: • Inrichtingsplan & ontwerpend onderzoek, brownfieldconvenant & marktconsultatie > gronduitgifte voor fase1 woonwijk ● Ambities– aandachtspunten - uitdagingen: • Brownfield, uitbouw groen-blauw netwerk, OW- en NZ-fietsas, integratie bestaande bekkens, dijken en moerasgebieden, • sociale mix, mix in typologie, mandeligheid per cluster • sensibilisering, participatie, (tijdelijk) gebruik > fasering! • lokaal (rest)warmtenet Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
10
16/06/2015
3 De Werve Hoef- Wijnegem
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
● Actoren: • Indiener: SHM De Ideale Woning cvba • Partners: gemeente Wijnegem ● Type, programma: • Randstedelijke greenfieldontwikkeling • 300 WE + ev. buurthandel, kinderopvang, stadsboerderij, volkstuin • 10,62 ha ● Terrein/ligging • woonuitbreidingsgebied aansluitend bij de kern • Loopafstand van de kern ● Huidige fase: • 1e fase: infrastructuurwerken gestart , 2e en 3e fase: projectdefinitie > ontwerpwedstrijd masterplan ‘Open Oproep’ (Vl.Bouwmeester) ● Ambities - aandachtspunten - uitdagingen: • contacten met zorginstelling, nieuwe woonvormen (co-housen, zorgwonen…), nieuwe vormen van grond ter beschikking stellen (erfpacht, CLT…), sterke participatie • pilootproject met multiplicatoreffect • Geluidshinder (Houtlaan, Merksemsebaan) Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
11
16/06/2015
4 Hertogensite - Leuven ● Liggingsplan
Situering van de site in de benedenstad
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
● Actoren: • Indiener: Stad Leuven • Partners: KU-Leuven UZ, Resiterra nv ● Categorie: • Stedelijke inbreiding, herbestemming ziekenhuis/KUL-site tot woonwijk • 650 WE, Dijle openleggen, Dijlepad doortrekken, behoud bouwkundig erfgoed, collectief energienet, autoluw, welzijnstoren & cultuurcluster • 7ha ● Terrein/ligging: • Leuvense binnenstad, op grens intra/extra muros • Nabij Romaanse Poort en vervoersknoop Sint-Jacobsplein ● Huidige fase: • Masterplan voor RUP en Energiestudie + Participatietraject ● Thema’s – aandachtspunten - uitdagingen: • strategisch stadsinbreiding, integreren van historische restanten, herwaardering van de Dijle, mix van wonen, mobiliteit, participatie • Klimaatneutraal: laag+hoog warmtenet (nieuwbouw+renovatie), WKO • Implementatie duurzaamheidsmeter stad Gent
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
12
16/06/2015
5 Denys Wolspinnerij, Lys Yarns - Zulte
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
● Actoren: • Indiener: Gemeentebestuur Zulte • Partners: Santerra nv - Safti nv ● Type, programma: • Transformatie oude bedrijvensite • Dorpskernvernieuwing tot gemengd woon-, winkel- en kantoorgebied • 4,4 ha + 2,4 ha ● Terrein/ligging • Dorpskern van deelgemeente Zulte • Site1: ingesloten tussen nieuwe wijk Anglo-Belge, verbindingsweg naar Waregem (Statiestraat) en de Staatsbaan N43 (Gent-Kortrijk) • Site2: naast een basisschool en rusthuis rand van de Leie-vallei ● Huidige fase: • Brownfieldconvenant, opmaak masterplan > RUP ● Ambities - aandachtspunten - uitdagingen: • Onder druk van de sanering wil men een hoge woondensiteit realiseren, correcte mix tussen wonen, winkelen en werken; uitbreiding / behoud naastliggend actief bedrijf • voorbeeldproject inzake duurzaamheid Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
13
16/06/2015
6 Koningslo Ex-Kodaksite - Vilvoorde
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
● Actoren: • Indiener: stad Vilvoorde • Partners: Banimmo/Verbist en Omgeving (ontwerper) ● Type, programma: • Herbestemming KMO-zone tot woonsite • 250 WE, eventueel lokale voorzieningen, eventueel zorgfunctie • 5 ha ● Terrein/ligging: • Zuidelijke buitenwijk Koningslo, nabij Strombeek • Nabije woonweefsels: kern Koningslo Het Voor + verkaveling De Pomp + lintbebouwing Streekbaan-Steenstraat • In groene vallei-omgeving, holle weg Kwakkelstraat ● Huidige fase: • masterplan, RUP op te starten ● Ambities – aandachtspunten - uitdagingen: • Landelijk/groen karakter, nabije woonweefsels, nabije beekvallei • Verschillende functies mogelijk (wonen/zorg/economisch activiteit), • Geen doorgangsfunctie voor autoverkeer
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
14
16/06/2015
7 Lutselus Steenakkerstraat - Diepenbeek
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
● Actoren: • Indiener: Vestio nv & Geosted bvba • Partners: gemeente Diepenbeek, Groep Machiels, Hasseltse huisvestigingsmaatschappij, Infrax en DUBO Limburg ● Type, programma: • Woonuitbreiding op gesaneerde grond steengrindwasserij • Ca 100 WE + openleggen/herstel Dautebeek, helofytenveld • 5ha 31a ● Terrein/ligging: • Omgeven door bestaande verkavelingen • 1km van Lutselus-kern, 3km van Diepenbeek station/kern ● Huidige Fase: • Conceptontwerp afgerond, haalbaarheidsstudie lopende ● Ambities - aandachtspunten - uitdagingen: • Ecologisch woonbouwproject (laag-energie, houtskeletbouw), gemeenschappelijke voorzieningen, alternatieve energie, biogas, recycling grijs water, herwaardering Dautenbeek, autoluw, • ‘green urbanism’, referentieproject, CO2 neutraal
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
15
16/06/2015
8 Stedelijk wonen aan de Leie - Deinze
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
● Actoren: • Indiener: stad Deinze • Partners: PPS ● Type, programma: • Stedelijke inbreiding • Ca 80 WE: Mix in woontypologie, functies, erfgoedcel, autoluw • Ca 1ha + Martinusvijver, brug naar Martinuspark en Brielparking ● Terrein/ligging: • voormalige gesaneerde stadsgasfabriek & legaat Louis Dhondt • Stedelijk gebied tussen Leie & handelsas, 5’ lopen van Markt of Station • Stadsproject Stedelijk Wonen a/d Leie I in ontwikkeling ● Huidige fase: • Stadsvernieuwingsteam voor stedelijke projectregie • Participatietraject Deinze 2020 • Conceptstudie (2014) > gronduitgifte (2015) ● Ambities - aandachtspunten - uitdagingen: • Kernherwaardering (strategische locatie), participatie, duurzame innovatieve ontwikkeling, ontsluiting, doorwaadbaar, maar autoluw • Hefboom vr andere projecten: integraal & flexibel ontwerp, pro-actief • Grondgebonden en appartementen (ca 8000m2 vloeropp) Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
16
16/06/2015
Extern 1 De vloei- Ieper (wvi/stad, shm, pps)
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
● Actoren: • Projectleider: WVI i.s.m. Stad Ieper. • Partners: WVI, Ons Onderdak, Imfiro, Provincie West-Vl., VMSW ● Type programma: • Duurzame stadsuitbreiding, 10ha • 250-tal WE, groen/blauw netwerk, werken-aan-huis ● Terrein/ligging: • Woonuitbreidingsgebied (oosten van Ieper), omgeven door 2 wijken; op wandelafstand van historische binnenstad; op fietsafstand van het station; meerdere buslijnen; in onmiddellijke omgeving van buurtwinkels, scholen, sportcomplex, woon- en zorgcentrum ● Huidige fase: • Lopende: groenbeheerplan, verdeelplan en ruilakte, basisakte en huishoudelijke reglement deeltuinen; Juni 2014 start der werken ● Ambities – aandachtspunten - uitdagingen: • Integrale benadering: groen/blauw netwerk (ruimte voor natuur, ontmoeting, sport/spel); gebundeld parkeren; autoluw; speelstraten; deeltuinen; sociale mix; diversiteit woningaanbod; energiezuinig; hernieuwbare energie; communicatie en participatie; multifunctioneel ruimtegebruik; proceskwaliteit
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
17
16/06/2015
Extern 2 De Venning- Kortrijk (shm)
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
● Actoren: • Projectleider: SHM Goedkope Woning Kortrijk • Partners: BURO II & ARCHI+I, UGent, Kortrijk, partners Concerto ● Type programma: • Opwaardering van sociale wijk uit jaren ‘60 tot CO2-neutrale, energiezuinige en sociaal duurzame wijk; • Verbouwen 50WE, bouwen 64WE en 82 app (passief), niet-residentiële functies ; reconversie industriële omgeving ● Terrein/ligging: • St Janswijk (binnen stadsring), overzijde van het Leie-Scheldekanaal ● Huidige fase: • ECO-Lifeproject ; Fase 1 (2011-2012): bouw van 82 app (bewoond sinds juli2013). Fase 2-3 (2013-2014): bouwen en verbouwen van alle woonhuizen; einde werken: 2015 ● Ambities – aandachtspunten - uitdagingen: • Onderzoek naar financiële haalbaarheid (voor VMSW) van duurzame aanpak (hoge score op duurzaamheidsmeter, inclusief hoge ambitieniveau van CO2neutraliteit/nulenergie) • Eigen warmtenetwerk; nieuwe bouwsystemen; begeleiding bewoners
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
18
16/06/2015
Extern 3 Tondelier- Gent (stad & pps)
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
● Actoren: • Projectleider: Tondelier Development nv – Stad Gent • Partners: Tondelier Development nv – Stad Gent, SHM ● Type programma: • Transformatie van de stadsgassite, brownfield 7 ha • 530 woonunits, kantoor/commerciële ruimte, publieke voorzieningen, ruim nieuw park, fiets- en voetgangersverbindingen… ● Terrein/ligging: • Stedelijk, ten noorden van Gent, deel van de Rabotwijk • Vlakbij openbaar vervoersverbinding (< 350 m), nieuwe fiets- en voetgangersverbindingen, STOP -principe ● Huidige fase: • Verkavelingsvergunning en eerste bouwvergunning verleend – start werken eind 2014 – realisatie totaliteit 2024 ● Ambities – aandachtspunten - uitdagingen: • Voorbeeldproject – ambitieuze score Duurzaamheidsmeter Stad Gent, diverse typologie , diverse budgetten, buurtgerichte publieke voorzieningen, mix functies, opwaardering bestaande omgeving, buurtbeheer, participatie, tijdelijke invulling De Site … • Complexe combinatie van bodemsanering en vastgoedontwikkeling Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
19
16/06/2015
Extern 4 Den Draad- Gent (privé, shm/stad)
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
● Actoren: • Projectleider : Re-Vive (brownfieldontwikkelaar) • Partners: Denc-Studio, Buro2-Archi+I, Weysen-Debaere, Cameleon architects, HUB Architecten, Studiebureaus Grontmij / VETO / Ecorem / Stedec, Aannemers: Wyckaert / Vandenbussche / Strabag / Verhelst ● Type programma: • Transformatie brownfield, 4,5 ha • 60 woningen, 2 kantoren, 30 appartementen, 1,5 ha parkzone ● Terrein/ligging: • bedrijventerrein Suikerfabriek; aansluitend bij natuurgebied in de oude decantatiebekkens; strategische ligging op wandelafstand van station en historische binnenstad ● Huidige fase: • Fase 2: finale fase in uitvoering (passief /LE woningen); Fase 3: gestart in uitvoering (passief/LE woningen); nog 5 units te koop ● Ambities – aandachtspunten - uitdagingen: • “Buurtschuur” in openbaar domein, kangeroe woningen, probleemstelling ikv huisnummers en uitkeringen • Sociale huisvesting, timing afstemmen /commercialisatie
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
20
16/06/2015
Leerpunten uit de trajectbegeleiding
3
• Proces • Partners, direct - indirect • Omkadering, thema’s & studies • Omkadering, instrumenteel
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Leerpunten uit het traject Turnhout
Politieke cultuur …! Duza ambities voorbereiden als je gaat onderhandelen met private eigenaars • Gewenste ruimtelijke structuur (r) en groen-blauwe hoofdstructuur ! (o) • Traject kindvriendelijke omgeving (o) als aanzet geven met stadsboerderij • Mobiliteitscenario’s (m) • Studie warmtenet (l) • Duzameter
50-60 won/ha, 20-30% grondgebonden
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
21
16/06/2015
Leerpunten uit het traject Veurne
Engagement lokaal bestuur …! Beperkte flexibiliteit PRUP (cfr Papenhof) • Behoud zuidburgweg • Knip doorgaand verkeer, Parkeernorm • Oriëntatie id woonkamers Impact externe actoren: • NMBS (frequentie), De Lijn (OV-as), kusttram • Fietsbrug ih verlengde van OW-fietsas • Coalitie voor collectief (rest)warmtenet Uitdaging: hoge herontwikkelingskost <> duza ambities, collectief wonen, tuindelen Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Leerpunten uit het traject Wijnegem
Partners vroegtijdig mee aan tafel! • Bezorgdheid omwonenden …! Beperkte verkeersontsluiting, maar doorwaadbaar voor zacht verkeer = must • Hoe omgaan met de geluidsoverlast? Partner AWV, oplossing: kantoren / woningen in geluidswal? Duza ambities combineren met betaalbaar “sociaal” wonen, nieuwe woonvormen, huurkoop, erfpacht, CLT … (regelgeving) Woonuitbreiding i.s.m. private partner: RUP!
2e fase: ontwerp herzien: masterplan
1e fase in realisatie
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
22
16/06/2015
Leerpunten uit het traject Leuven
De tijd, expertise en participatietraject doen een project rijpen…! Kracht van de stad: diverse diensten betrokken in integraal verhaal • degelijke motivatie vr elke beslissing bvb. onroerend erfgoed (l) • vooruitzien (bvb OV-trace, parkeren) Win-win van partnership, mix functies, collectief warmtenet (r), densiteit met kleine footprint vs groen, autoluw (m) Hoe ‘betaalbaar’ sociaal bouwen? Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Leerpunten uit het traject Zulte
Druk van hoge saneringskost, densiteit vs duza ambities, dorpscontext …! • Hoe hoog bouwen in een dorp vs kost van publiek domein, behoud fabriekshal • Autoluw vs autocultuur, P-norm en +/duur ondergronds parkeren • Zoeken nr win-win onder partners = zuiver en open kaart spelen! Duzascan als alternatief voor duzameter in de ontwerpfase ? Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
23
16/06/2015
Leerpunten uit het traject Vilvoorde
Ontwikkelaar/ontwerper groeien gaandeweg richting meer duurzaamheid …, ook in een sterk landschappelijke context : “Groenloo” Vooruitzien, flexibiliteit: mix wonen, ev. meer/minder wonen vr ouderen, bezoekersparkeren ad rand en/of ondergronds (relief!) Wat vastleggen in RUP / via overeenkomst? bvb P-norm, compensatie vr sociaal wonen in voorzieningen, integratie kerkomgeving, fasering Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Leerpunten uit het traject Diepenbeek
Woonuitbreiding > PRIAK > verkavelen > RUP • Beekzone verruimen (onderhoud), fasering • Hylofyten, maar aansluiten op net … • P-norm <> overlast (buren) > faseren CO2-neutrale wijk <> partners afwachtend • Wie investeert? Wie bouwt sociaal: privé of shm? Wie beheert later? … extensief • Volledig gesloten kringlopen (energie, biogas, water, materiaal = houtskelet) • Fietsas naar centrum, • Kaarten op tafel ivm investering
Woonerven, fietsers, voetgangers
Sociale koop en bescheiden won Sociale huur Vrije kavels
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
24
16/06/2015
Leerpunten uit het traject Deinze
GGwon 40%
GGwon 37%
GGwon 53%
1 projectleider vr veel stadsprojecten Eigendomspositie sterk voor PPS, op 1pcl na (tuin partikulier) Hoge densiteit, ontsluiting cruciaal (bruggen o.m. AWZ), aansluiting op fietspaden en knip op de site Sterke inbreiding, met scenario’s voor door-ontwikkelen op termijn, focus op jonge gezinnen (en betaalbaar) Participatie met direct omwonenden Inbedding id stedelijke structuur sterk AUTO Netwerk 2013-2014(Atrium Antw Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015 - 160615)
FIETS
Een top 5 als conclusie: het proces bepaalt (mee) de inhoud ! 1 Context: Alles start met heldere macro-meso-micro analyse, het potentieel en de noden
2 Slimme sturing door een sterk projectteam: Welke actoren ‘betrokken’ en hoe verhouden ze zich onderling? Worden gebruikers betrokken bij de besluitvorming? 3 Belangen: wie zijn direct belanghebbenden? Wie wordt beïnvloed of heeft invloed? Wie is vernieuwend? Gaat het om klassieke macht, innoverende of mobiliserende? 4 Projectdefinitie: vertrek van een inspirerende visie en stel een ambitieus Programma van Eisen (ambities) op. Maak -vrij snel- het financieel plaatje (transparantie) 5 Engagement in ontwikkeling en realisatie: bouw krachtige coalities op met heldere (materiële, financiële) arrangementen Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
25
16/06/2015
Gentse dzhm / evr ea
Website > Doe-wijzer
Vlaamse dzhm / evr ea
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
®BUUR
Van knelpunten naar suggestienota (1) 1 Proces en regie 1.1 Een gemandateerd team 1.2 Duurzaamheid blijvend aansturen tijdens het proces 1.3 De afspraken formeel vastleggen 1.4 Voorzie vroegtijdige participatie
2 Financieel plaatje 2.1. Tijdens de projectontwikkeling voor de investeerders 2.2. Betaalbaar voor de bewoner
3 Integrale benadering 3.1. Afstemming met de ruimere omgeving 3.2. Integrale benadering op projectniveau Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
26
16/06/2015
Van knelpunten naar suggestienota (2) 4 Water en groen 4.1. Versterk de groenstructuur in en om de wijk 4.2. Bekijk regenwater als een opportuniteit
5 Mobiliteit 5.1. Een sturend parkeerbeleid 5.2. Volwaardige plaats voor fietsers en voetgangers
6 Ruimtegebruik 6.1. Geef de herontwikkeling van bestaande wijken voorrang 6.2. Creativiteit botst op traditionele regelgeving 6.3. Hogere bouwdichtheid gaat perfect samen met leefbaarheid
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Van knelpunten naar suggestienota (3) 7 Kringlopen 7.1. Ga verantwoordelijk om met energie 7.2. Recyclage en keuze van nieuwe materialen 7.3. Renovatie of sloop en nieuwbouw?
8 Naar een andere wooncultuur 8.1. Gemeenschappelijk Wonen botst op stedenbouwkundige voorschriften en woonnormen 8.2. De lokale overheid faciliteert Gemeenschappelijk Wonen 8.3. Financiële aspecten van het Gemeenschappelijk Wonen
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
27
16/06/2015
Vervolg …
• • • • • •
4
Traag, maar er zijn veel wijken in ontwikkeling Er zijn instrumenten (duzameter, duzascan, …) Er is een pak expertise in Vlaanderen Goede voorbeelden inspireren (freiburg, tübingen, malmö, stockholm, co'hagen als voorlopers, nu ook hier!) maar je eigen lokale context is de vertrekbasis netwerk duurzame wijken Leer van-met-door anderen
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Toekomst? Ecopolis-trajectbegeleiding
• expert VIBE
idem als Netwerk Duurzame Wijken gecombineerd met PADDS-analyse
• toewijzing expert(s)
• voorafgaandelijk PADDS-analyse (NGO-expertise) • 2 of meer projectbezoeken & werkgroepen ter plekke • werkgroepjes klankbordgroepen • betrokkenen project • VIBE-expert, externe expert • uitgeschreven adviesverslag
Netwerk duurzame wijken– 2013-2014
28
16/06/2015
Ecopolis Vlaanderen: handboek
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Meer info visie & aanpak www.ecopolis-vlaanderen.be Postgraduaat Duurzaam Bouwen & Wonen vanuit Bio-Ecologisch perspectief (6e editie september 2015 – mei 2016) Studiereis EVA-Lanxmeer (Culemborg) & Houten e.a. VIBE studiereizen
Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
29
16/06/2015
Vragen, interesse, voorstellen?
[email protected] alle documenten op www.vibe.be (downloads)
www.duurzaamheidsmeter-wijken.be www.duwobo.be in herziening community www.duwobo.com Netwerk 2013-2014(Atrium Antw - 160615) Netwerk duurzame Duurzamewijken– wijken 2013-2015
Netwerk duurzame wijken– 2013-2014
30