Leefregels na een longoperatie
U hebt in het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis een longoperatie ondergaan waarbij: • er een onderzoek is gedaan naar aanleiding van uw klachten (kortademigheid), • een biopsie (stukje weefsel) is weggenomen, • een gedeelte van de long (lobectomie) • of de gehele long (pneumonectomie) is verwijderd. Meestal is de reden van deze operatie longkanker maar het kan ook gaan om een hardnekkig ontstekingsproces, een goedaardige afwijking of een onbegrepen afwijking. Door het wegnemen van de gehele long of een gedeelte ervan ontstaat ruimte in de borstkas. De ontstane ruimte vult zich met weefselvocht dat wordt omgevormd tot een soort littekenweefsel of wordt opgevuld met het overgebleven deel van de long. Wat u wel of niet kunt na de operatie is afhankelijk van de soort operatie en de kwaliteit van de long voor de operatie en van de hoeveelheid longweefsel dat is verwijderd. Hierbij dient u rekening te houden met de mogelijkheid dat minder lichamelijke inspanning mogelijk is dan voorheen. Bij een operatie via een kijkbuis (VATS) zult u vaak sneller opknappen na de operatie. In deze folder staan enkele richtlijnen om uw herstel zo spoedig mogelijk te laten verlopen.
Pas op met zwaar tillen, trekken of duwen de eerste zes weken. Als u buktdoe dit dan altijd met gebogen knieën en blaas uit als u bukt. Houdt er rekening mee dat u bij een teveel aan inspanning niet voldoende lucht zult hebben. Het is belangrijk dat u uw arm en schouder aan de geopereerde kant goed blijft bewegen maar het wordt u afgeraden om de eerste weken uw arm boven uw schouder te bewegen. Er is geen bezwaar tegen seksuele gemeenschap.
Algemene aanbeveling: het herstel van de operatie wordt bespoedigd als u niet rookt.
Pijn Door de operatie kan een gekneusd, pijnlijk gevoel maar ook gevoelloosheid van de huid optreden in het operatie gebied. Deze pijn is te verklaren doordat dichtbij de botten is geopereerd. De gevoelloosheid trekt binnen enkele weken tot maanden bij. Gewoonlijk duurt het zes tot acht weken voordat de pijn op de achtergrond raakt. Pijn maakt het leveren van inspanningen moeilijk en kan u belemmeren in het functioneren. Het is belangrijk dat de pijn goed wordt behandeld met voldoende pijnmedicatie. Bij een juiste pijnbestrijding zult u meer en beter bewegen wat ten goede komt aan uw herstel. Na verloop van tijd kunt u zelfstandig de pijnstilling afbouwen.
Lichamelijke gesteldheid Aan het einde van de ziekenhuisopname zult u zich waarschijnlijk naar omstandigheden goed voelen. Eenmaal thuis kan dit tegen vallen omdat er meer van u verwacht wordt. Rondlopen, buiten wandelen en rustig andere werkzaamheden hervatten is goed. Hierbij is het verstandig dat u voldoende rust neemt en niet forceert, uw lichaam heeft voldoende tijd nodig om te herstellen. Lichte werkzaamheden kunt u snel hervatten. Zware werkzaamheden zult u na de eerste paar weken weer kunnen oppakken, u voelt zelf wanneer u dit aan kunt. 2
Wond Na de operatie heeft u een wond die gehecht is. De meeste hechtingen van de wond zijn oplosbaar en hoeven niet verwijderd te worden. Wanneer anders het geval is zal de arts of verpleegkundige dit met u bespreken. In principe hoeft de wond niet meer verzorgd te worden als u naar huis gaat. Als u een drain heeft gehad kan uit deze opening nog veel vocht komen. Als de wonden wel verzorgd dienen te worden zal de verpleegkundige dit met u bespreken en zal er eventueel thuiszorg ingeschakeld worden. Bij thuiskomst is het goed om veranderingen van het wondgebied zoals roodheid en/ of het wijken van de wondranden goed te observeren. Bij twijfel of afwijkingen kunt u contact opnemen met uw huisarts of de polikliniek heelkunde. Baden of douchen is geen probleem.
3
Het onderstaande schema dient als voorbeeld: • de eerste twee weken na ontslag neemt u vier maal daags – om de zes uur – twee tabletten paracetamol van 500 mg; • na twee weken neemt u vier maal daags – om de zes uur – één tablet paracetamol van 500 mg gedurende één week; • na drie weken wordt er gestopt met de pijnbestrijding en gebruikt u alleen nog maar zonodig twee tabletten paracetamol van 500 mg. Paracetamol is voor eigen rekening en kan bij een apotheek of drogist worden gehaald zonder recept van een arts. Zonodig krijgt u van uw behandelend arts bij ontslag een recept voor extra pijnmedicatie die u kunt innemen bij ernstige pijn. Als de pijnmedicatie niet voldoende blijkt te zijn kunt u contact opnemen met uw huisarts.
Ademhaling Na de operatie kunt u moeite hebben met een goede diepe ademhaling en het ophoesten van slijm. Het is belangrijk dat u in de thuissituatie zo goed mogelijk diep blijft inademen, door blijft zuchten, hoestreflexen zo min mogelijk onderdrukt en goed blijft bewegen om een longontsteking te voorkomen. Door een kussentje tegen de operatiewond te drukken kunt u soms makkelijker doorademen of hoesten. Een goede pijn bestrijding zal u daar bij helpen. Voeding U hoeft geen speciaal dieet te volgen, tenzij er sprake is van gewichtverlies voor of na de operatie. Mocht er sprake zijn van gewichtverlies voor de operatie dan heeft u een individueel advies gekregen van de diëtist van de afdeling. Hebt u gewichtverlies na de operatie dan kunt u contact opnemen met de huisarts voor een voedingsadvies. Het is aan te raden om voldoende, gezonde en gevarieerde voeding te eten om goed te herstellen en complicaties te voorkomen. Extra informatie over gezonde en goede voeding is te vinden op www.voedingscentrum.nl
4
Psychische gesteldheid Het ondergaan van een operatie is een ingrijpende en stressvolle gebeurtenis. Bij thuiskomst na de operatie kunnen veel emoties los komen. U kunt te maken krijgen met angst en onzekerheid. Het is daarom belangrijk om de activiteiten rustig aan op te bouwen zodat u meer zelfvertrouwen krijgt. De manier van omgaan met gevoelens van verdriet en onzekerheden (als u geconfronteerd bent met longkanker) is voor ieder verschillend. Familie en vrienden kunnen voor u een grote steun zijn. Er bestaat voor u ook de mogelijkheid om contact te leggen met lotgenoten. Wij verwijzen u hiervoor naar de onderstaande internetsites en telefoonnummers. Als u geen behoefte heeft aan lotgenotencontact is er ook individuele begeleiding mogelijk, bijvoorbeeld door maatschappelijk werk of een psycholoog. Een verwijzing hiervoor kunt u vragen aan uw behandelend arts of huisarts. www.kankerpatient.nl/longkanker/ www.longkanker.info Het Taborhuis: centrum voor begeleiding van mensen met kanker Telefonisch bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 9.00 16.00 uur. Telefoon (024) 684 36 20 of (024) 684 19 15. Website: www.taborhuis.nl NIM: buddy zorg en maatschappelijk werk Telefonisch bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 9.00 17.00 uur. Telefoon (024) 323 27 51. Website: www.nim.nl E-Mail:
[email protected]
Werkhervatting Wanneer u uw werk na de operatie weer kan hervatten verschilt per persoon. Na circa 3-4 weken kunt u de werkzaamheden normaal gesproken hervatten. Het is verstandig om de werkzaamheden op te bouwen. 5
Vervoer en sport Autorijden is in principe snel weer mogelijk. Voorwaarden zijn onbeperkte arm en schouderfunctie en goed over de schouder kunnen kijken. Vliegen wordt de eerste 2 weken afgeraden omdat het longvlies deze weken nodig heeft om te herstellen. Verdere activiteiten of sporten mag u zo snel mogelijk weer oppakken. Hierbij geldt in het algemeen: als het goed voelt dan is het goed. Des te eerder bent u conditioneel weer aardig op niveau. Contact opnemen Indien u last krijgt van de volgende symptomen vóór de eerste poliklinische controle moet u contact opnemen met uw huisarts. • bij hevig aanhoudende pijnklachten ondanks gebruik van pijnstillers; • bij toenemende benauwdheid; • bij een temperatuur hoger dan 38,5° Celsius. De eerste zes weken is de longchirurg uw aanspreekpunt, hierna neemt uw eigen longarts de verdere behandeling weer over. Indien u vragen heeft die niet dringend zijn kunt u contact opnemen met: Verpleegkundig spreekuur heelkunde B02 Telefonisch bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 8.30 – 17.00 uur. Telefoonnummer: (024) 365 78 57. Voor dringende acute vragen/problemen kunt u contact opnemen met uw huisarts of diens vervanger. Deze kan bij vragen/problemen u verder helpen.
6
7
Adres en Telefoonnummer Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos 100 6532 SZ Nijmegen Polikliniek heelkunde B58: Telefoonnummer (024) 365 82 60 (tijdens kantooruren) Verpleegafdeling heelkunde B44 Telefoonnummer (024) 365 78 00
8
G651 / 11-12
Website: www.chirurgie.cwz.nl
