ALGEMENE LEEFREGELS NA EEN BEROERTE In deze folder geeft het Ruwaard van Putten ziekenhuis u enkele algemene leefregels na de beroerte (= CVA (Cerebro Vasculair Accident) die u heeft gehad. Dit kan zijn een herseninfarct, hersenbloeding of TIA. De leefregels kunnen een positieve bijdrage leveren aan uw herstel en de kans op herhaling in de toekomst verkleinen. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig te lezen. Indien voor u van toepassing zullen aanvullingen en/of wijzigingen op deze algemene informatie altijd door uw behandelend arts en/of de verpleegkundige aan u worden meegedeeld.
Roken Roken is de belangrijkste risicofactor omdat nicotine de bloedvaten vernauwt. Het hart moet daardoor meer moeite doen om de noodzakelijke hoeveelheid bloed door de vaten te pompen. Roken beschadigt ook de vaatwanden. Door roken worden deze ruwer, waardoor vetten en cholesterol zich er gemakkelijker op kunnen afzetten en de vaten dichtslibben. Dat maakt de kans op een hartinfarct, pijn op de borst of een beroerte groter. Indien u stopt met roken, neemt de kans op het krijgen van een beroerte af. Daarom is het van het grootste belang te stoppen met roken om zo de kans op een nieuwe beroerte in de toekomst te verkleinen.
227-310810
Bloeddruk
gevallen is het van belang, dat u de medi-
Van een te hoge bloeddruk merkt u meestal
cijnen volgens afspraak met uw behande-
niets. Een te hoge bloeddruk kan echter wel
lend arts blijft gebruiken. Als de medicijnen
gevolgen hebben voor uw gezondheid.
op zijn kunt u bij uw huisarts een herha-
Hierdoor kan onder andere schade ontstaan
lingsrecept opvragen.
aan de vaatwanden waardoor vetten en cholesterol zich makkelijker hierop kunnen
Het kan ook zijn dat u in het ziekenhuis
vastzetten en bloedvaten langzaam nauwer
bent gestart met bloeddrukverlagende
worden. De vaatweerstand neemt toe zodat
medicatie of dat uw behandelend arts bij uw
het hart harder moet werken om het bloed
controleafspraak op de polikliniek besluit dit
rond te pompen. Ook kunnen door de vaat-
alsnog te starten. Op het moment dat u
vernauwing makkelijker bloedpropjes los-
geen controleafspraken meer heeft bij uw
schieten, die een hart- of herseninfarct
behandelend arts dient u bij uw huisarts uw
kunnen veroorzaken.
bloeddruk regelmatig te laten controleren en behandelen. Uw behandelend arts zal u
Cholesterol
hierover, indien van toepassing, meer uitleg
Cholesterol is een noodzakelijke bouwstof
geven.
voor cellen en hormonen. Onderweg nestelt cholesterol zich gemakkelijk in de wanden
Bloedsuiker
van slagaders waardoor deze vernauwen en
Een verhoogd bloedsuikergehalte kan be-
dichtslibben. Dit proces heet slagaderverkal-
schadiging van de bloedvaten of problemen
king. Hoe meer slagaders verkalkt zijn, hoe
aan uw ogen en/of nieren tot gevolg
groter het risico op een hart- of vaatziekte.
hebben. Indien u diabetespatiënt bent, is het van belang dat u uw bloedsuikergehalte
Medicatie
regelmatig controleert. Wanneer dit afwij-
U bent in het ziekenhuis al gestart met
kende waarden laat zien, neemt u dan
bloedverdunnende medicatie, die het
contact op met uw diabetesverpleegkundige
samenklonteren van bloed tegengaan,
of (huis)arts.
waardoor de kans op een nieuwe beroerte kleiner wordt. Ook is het mogelijk, dat uw behandelend arts u cholesterolverlagende medicatie heeft voorgeschreven. In beide
2
227-310810
Alcohol
Vermoeidheid
Het gebruik van teveel alcohol geeft onder
Gun uzelf tijd weer actief te worden en
andere een vergroot risico op hart- en vaat-
begin met kleine stappen. Probeer wel zo
ziekten. Drink daarom niet meer dan 1 à 2
snel mogelijk een dagritme op te bouwen
glazen alcohol per dag. Een aantal medi-
met een evenwichtige verdeling van activi-
cijnen mag niet in combinatie worden
teit en rust.
gebruikt met alcohol. Overleg hierover met uw behandelend arts of huisarts.
Stress hanteren Probeer zoveel mogelijk spanningsvolle
Autorijden
situaties te vermijden of er zodanig mee om
Na een beroerte mag u, conform richtlijnen
te gaan, dat het voor u geen overmatige
van het CBR, een half jaar niet autorijden. U
stress oplevert. Angst voor herhaling is
bent zelf verantwoordelijk voor het melden
begrijpelijk en het vergt tijd om weer
van uw beroerte bij het CBR. Wij wijzen u
vertrouwen te krijgen in uw eigen lichaam.
erop, dat als u zich niet aan deze richtlijn
Houd u aan de in deze folder omschreven
houdt, u in geval van een ongeluk strafbaar
preventieve maatregelen en leefregels, blijf
bent. Bij aanhouding gelden dezelfde nor-
praten met uw naasten en mensen in uw
men als bij rijden onder invloed. Bovendien
omgeving, zo nodig met uw (huis)arts.
bent u niet verzekerd. Het is dus van groot belang, dat u zich aan deze richtlijn houdt!
Bouw uw werk langzaam op, evalueer regel-
Voor patiënten die beroepsmatig autorijden
matig en bespreek uw eventuele zorgen met
(zoals taxi- of buschauffeurs) gelden andere
uw leidinggevende of bedrijfsarts.
richtlijnen. Kijk voor meer informatie in ieder geval op www.cbr.nl.
Neem bij blijvende klachten contact op met uw (huis)arts.
Vliegen Luchtvaartmaatschappijen hanteren ver-
Lichaamsbeweging
schillende richtlijnen. Kijk voor meer infor-
Voldoende beweging houdt uw hart en
matie op de website van de betreffende
vaten in conditie en heeft een bloeddrukver-
vliegmaatschappij waarmee u wilt reizen.
lagend effect. Dit maakt de kans op hart- en vaatziekten en daarmee de kans op een beroerte kleiner. Dagelijks een half uur
3
227-310810
bewegen waarvoor u een matige tot
Mensen die een beroerte hebben gehad,
redelijke inspanning moet leveren is
maar ook hun partners, maken zich soms
voldoende. U mag het half uur ook opsplit-
zorgen over hun seksuele relatie en zijn
sen en de tijd over de dag verdelen.
bang dat seksuele opwinding een nieuwe beroerte kan veroorzaken. Daar is echter in
Hanteer bij inspanning de volgende vuist-
de meeste gevallen geen reden toe. Wel kan
regel.
het zijn dat u (tijdelijk) minder zin heeft. Ook sommige medicijnen hebben als bijwer-
U doet het goed als u
king dat de zin in vrijen vermindert en dat
-
luistert naar uw lichaam.
bij mannen de potentie verlaagt. Vraag uw
-
behoorlijk moet ademhalen.
behandelend arts of alternatieven beschik-
-
hart sneller gaat kloppen.
baar zijn zonder deze bijwerkingen.
U gaat te ver als u
Vrijen kan na een beroerte nog heel ple-
-
buiten adem raakt en niet meer kunt
zierig zijn maar vergt soms enige aanpas-
praten.
sing, creativiteit en het overwinnen van
lange tijd nodig heeft om weer bij te
angst. Belangrijk is te blijven praten met uw
komen.
partner en zo nodig hulp te zoeken bij uw
-
(huis)arts of seksuoloog. Overgewicht Overgewicht geeft een verhoogde kans op
Nazorg en lotgenotencontact
hart- en vaatziekten. Afvallen is gunstig
Voor aanvullende informatie en lotgenoten-
voor uw gezondheid waarbij uw cholesterol-
contact verwijzen wij u naar
gehalte en bloeddruk omlaag gaan. Nederlandse Hartstichting Intimiteit en seksualiteit
Telefoonnummer 0900 – 3000 300
Soms hebben mensen na een beroerte het
www.hartstichting.nl
gevoel dat ze hun lichaam niet meer kennen. Het lichaam reageert bijvoorbeeld
Nederlandse CVA-vereniging Samen
anders op aaien en strelen door gevoels-
Verder
stoornissen.
Telefoonnummer 030 – 65 94 650 www.cva-samenverder.nl
4
227-310810
En verder Ook voor uw naasten is het feit dat u een beroerte hebt gehad vaak een heftige gebeurtenis. Het is belangrijk regelmatig met elkaar te praten en vragen en zorgen te delen om zo de ruimte te scheppen weer met elkaar in balans te komen. Tot slot Mocht u na het lezen van deze algemene informatie nog vragen hebben, stelt u die dan gerust aan uw behandelend arts of de verpleegkundige. Het telefoonnummer van de afdeling Neurologie is (0181) 65 82 90. Het telefoonnummer van de polikliniek Neurologie (route 30) is (0181) 65 83 70.
5
227-310810
