Korsakov in België: veel zorg of veel zorgen? Bart Schepers
UPC Sint-Kamillus Bierbeek
Doel
1. Is België een goede leerling? Hoe goed is de zorg voor korsakovpatiënten vandaag georganiseerd? 2. Beschrijven van de voornaamste knelpunten en lacunes in de zorg 3. Vooruitblik en verwachte ontwikkelingen
2.6.1 Alcohol consumption among population aged 15 years and over, 2010 and change, 1980-2010 2010 (or nearest year)
Change per capita, 1980-2010 Italy Sw eden Malta Greece Cyprus Netherlands Finland Bulgaria Poland United Kingdom Denmark Slovenia EU-27 Slovak Republic Belgium Czech Republic Estonia Portugal Spain Hungary Germany Ireland France Austria Lithuania Romania Latvia Luxembourg
6,9 7,3 7,7 8,2 8,4 9,4 9,7 10,0 10,1 10,2 10,3 10,3 10,7 10,7 10,8 11,4 11,4 11,4 11,4 11,5 11,7 11,9 12,0 12,2 12,6 12,7 13,2 15,3
6,6 7,3 7,3 8,3
10,0 10,1
15
10
5
9 -38
35 -18 23 -10 -12 9 -12 -15 -26 -20 -3 -23 -38 -23 -16 24 -38
-16 17 1 12
Turkey FYR of Macedonia Norw ay Iceland Serbia Montenegro Sw itzerland Croatia
1,5 3,7
20
-59
0
-17 10 70
-26
-75
-50
Litres per capita Source: OECD Health Data 2012 ; WHO Global Information System on Alcohol and Health.
-25
0
25
50
75
% change over period
Alcohol in Vlaanderen Hoeveel mensen hebben een alcoholprobleem? • In Vlaanderen was in 2013 van 10% van de bevolking die het laatste jaar alcohol dronk het alcoholgebruik problematisch te noemen op basis van de CAGE-vragenlijst: bij 15% van de mannen en 5% van de vrouwen. • Het problematisch alcoholgebruik steeg de afgelopen jaren van 5% in 2001 tot 10% in 2013. De toename stelde zich zowel bij mannen als vrouwen. • De proportie problematische alcoholgebruikers was het grootst in de leeftijdsgroep 5564 jaar (13%). • 9% van de huisartspatiënten kreeg tijdens het laatste jaar de diagnose alcoholmisbruik of -afhankelijkheid. Dit gold voor dubbel zoveel mannen als vrouwen. (Bron: www.vad.be, Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen)
Algemene situatie • Prevalentie? • Ontbreken van specifieke programmatie, weinig formeel geregeld
Sectoren binnen het zorglandschap Algemene gezondheidszorg
Geestelijke gezondheidszorg
Ouderenzorg Verslavingszorg
Sociale eerstelijnsvoorzieningen
CLIENT
Welzijnsvoorzieningen (personen met handicap VAPH)
Algemene situatie • Prevalentie? • Ontbreken van specifieke programmatie, weinig formeel geregeld • Sectorale indeling zorgsysteem • Relatieve onbekendheid, complexiteit, gebrek aan netwerk dreiging tot exclusie
Korsakov in de maatschappij
Maatschappij: ZORG WELZIJN WONEN WERK VRIJE TIJD ETHIEK
Korsakovpatiënt Complexe zorgbehoeften:
Basisfuncties - zelfzorg Wonen Daginvulling – activiteiten Financieel Relationeel: isolement Medische opvolging - medicatie Psychisch- Psychiatrisch – Gedrag Alcohol
Algemene situatie • Prevalentie? • Ontbreken van specifieke programmatie, weinig formeel geregeld • Sectorale indeling zorgsysteem • Relatieve onbekendheid, complexiteit, gebrek aan netwerk dreiging tot exclusie • Spontane initiatieven vanuit diverse sectoren, zoals: • ZONAR (Zonnelied en WZC Arcus) • Zorgpad Korsakov (OPZ Rekem) • Het Korsakovhuis (vzw Walden Beschut Wonen)
Knelpunten en lacunes Functies blijven nog onvolledig ingevuld: • • • • • • •
Preventie en educatie Screening, vroegdetectie en vroeginterventie Diagnose- en indicatiestelling () Revalidatie en training Psychosociale rehabilitatie Woonvoorzieningen Specialistische thuiszorg en outreach
Knelpunten en lacunes (Kopelman et al., 2009)
Knelpunten en lacunes Functies blijven nog onvolledig ingevuld: • • • • • • •
Preventie en educatie Screening, vroegdetectie en vroeginterventie Diagnose- en indicatiestelling () Revalidatie en training Psychosociale rehabilitatie Woonvoorzieningen Specialistische thuiszorg en outreach
Recente ontwikkelingen
Recente ontwikkelingen
Vierfasenmodel UPC Sint-Kamillus Bierbeek
Doel • Streven naar een maximale, aanvaardbare levenskwaliteit. • Met een maximale maatschappelijke integratie en autonomie. • In samenspraak met de patiënt en zijn sociaal netwerk. Maar: dit is misschien niet steeds het gemakkelijkste, het veiligste, het meest wenselijke, het meest gezonde of zelfs het meest alcoholvrije…
