KLEURRIJKE COMMUNICATIE

Nummer 5

MKB Marketing Magazine van MultiCopy

KLEURRIJKE COMMUNICATIE

DE HEREN ACHTER HET KLM-BLAUW EN HET NS-GEEL



JAN DES BOUVRIE OVER DE WITTE KRACHT & MACHT



BRENG MEER KLEUR EN DIVERSITEIT BINNEN UW BEDRIJF



FRANS MOLENAAR EN RONALD KOLK OVER KLEUR IN COUTURE

m4

Kleur en sterke merken Wat is het verhaal achter KLM-blauw en NS-geel? Een gesprek met de mensen die verantwoordelijk zijn voor de succesvolle huisstijlen.

12

MKB Marketing Magazine van MultiCopy

Breng kleur in uw organisatie Ad de Ruijter van het Landelijk Netwerk Diversiteitsmanagement over het economisch belang van een kleurrijke organisatie.

20

De Witte Kracht Kleurrijke communicatie werkt beter

Jan des Bouvrie brengt kleur met wit. Wat is het geheim van wit? En hoe kleurt wit je leven? U leest het op pagina 24.

Kleur verkoopt. In de afgelopen 45 jaar heeft kleur in communicatie een niet te stuiten opmars gemaakt.

24

De tijd van zwart en wit ligt grotendeels achter ons – en niet voor niets. De Amerikaanse Color Marketing Group, waarin ruim 1.000 marketing managers van grote Amerikaanse bedrijven verenigd zijn, komt met harde conclusies. Uit hun gecombineerde onderzoeken komt

en verder

naar voren dat door kleurgebruik de merkherkenning van bedrijven met ruim 80% toeneemt. Kleur zorgt er ook voor dat uw boodschap 40% beter wordt gelezen

Colofon

Kleur kom je overal tegen. In de huisstijl van bedrijven, in advertenties en brochures, in covers van boeken, in de natuur, in de mode, in het straatbeeld, in huis, op kantoor en in de samenleving. Zonder kleur zou het leven grijs, grauw, saai en statisch zijn.

m4 is een uitgave van de Nederlandse MultiCopy bedrijven. Met een oplage van 200.000 is m4 het grootste ondernemers marketingmagazine in Nederland.

Redactieadres:

Gelukkig is kleur op alle fronten erg bereikbaar geworden.

MultiCopy Nederland BV

Ook in drukwerk. MultiCopy heeft de afgelopen jaren

Weesperstraat 63

zwaar geïnvesteerd om ook kleine oplagen drukwerk

1018 VN Amsterdam

uiterst betaalbaar te kunnen produceren. Daarvan

[email protected]

profiteren de ruim 50.000 zakelijke klanten van

www.multicopy.nl

MultiCopy. Als ook u meer kleur in uw communicatie wilt, dan hopen wij van harte dat deze uitgave van m4

m4 wordt gemaakt door o.a.

u inspireert. Een persoonlijk gesprek met een MultiCopy

Martijn van Baal, Adjiedj Bakas,

adviseur zal dan hopelijk leiden tot meer kleur en succes

Otto Blauboer, Myra Dik, Annette

in uw communicatie.

Eijsackers, Monique Strack van Schijndel, Adriaan Theeuwes en

Redactie m4

René Toonen.

Kleurrijke marketing

Dit moet u beslist weten over hoe kleur helpt verkopen.

Haute couture

Frans Molenaar en Roland Kolk brengen kleur in de haute couture.

Wat staat ons te wachten?

Trendwatcher Adjiedj Bakas over een kleurrijke toekomst.

m4 hebbedingen 04 08 15

Topdesigner over kleur & communicatie

18

Kleur en persoonlijkheid

28

Michel de Boer van Studio Dumbar over stijl & kleur. Wat zeggen kleuren over uw karakter? The Color Company brengt uitkomst.

16

4

5

Breng meer kleur in uw communicatie Als een foto meer zegt dan duizend woorden, kan een beeld in kleur wel een miljoen waard zijn. Zeker als het gaat om de mate waarin een beeld van kleur wordt herinnerd. Psychologen hebben ontdekt dat kleur meer doet dan opvallen alleen. Het helpt de herinnering te versterken en te verlengen. De ideale combinatie als het gaat om het maken van succesvolle communicatie. Kleur beklijft beter.

Een wereld zonder kleur is ondenkbaar. Ook in de marketingcommunicatie. Zwart-wit is bijna retro. Er staan meer advertenties in kleur in de krant dan in zwart. Presentaties zonder kleur zijn ondenkbaar geworden. Zwart-wit foto’s zijn een uitzondering en bijna verworden tot historische documenten. En een huisstijl zonder kleur is erg vorige eeuw. Merkbekendheid Kleuren associëren met merken. Een goed voorbeeld zijn de Nederlandse supermarkten. Soms kan in vergelijkende advertenties met een kleur volstaan worden. Bijna iedereen weet dat blauw AH is, rood Dirk, geel Jumbo, oranje C1000 en groen Super de Boer. Maar je hoeft geen wereldmerk te zijn om de kracht van kleur in de communicatie te benutten. Kleur zegt iets over de organisatie, het merk, de dynamiek, de betrouwbaarheid. Bijna alle ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf gebruiken kleur om zich beter te presenteren. En niet voor niets. Onderzoek toont aan dat in 85% van de aankoopbeslissingen kleur een belangrijke rol speelt. Uitingen in kleur worden 40% beter gelezen en versnelt de informatieoverdracht met tussen de 55 en

78%. En dat terwijl de kosten voor kleurgebruik eigenlijk uiterst gering zijn. Kleurige successen Dat kleur ook een belangrijke bijdrage kan leveren in marketingsuccessen is geen verrassing. De Amerikaanse Color Management Group deelt ervaringen van marketeers. Neem de Cadillac XLR Neiman Marcus in de kleur ‘majestic amethyst’. Zo bijzonder dat de gehele gelimiteerde oplage binnen 14 minuten was verkocht via het internet. Maar ook het aloude Heinz Ketchup kan delen in kleursucces. Toen het marketingteam voorstelde om een aparte variant groene ketchup te introduceren, fronsten oudgedienden de wenkbrauwen. Toen er in de eerste 7 maanden na introductie 10 miljoen flessen van waren verkocht tegen een extra hoge prijs, was hen het lachen vergaan. Er moest zelfs volcontinu worden geproduceerd. Een ander voorbeeld waar kleur een omslag betekende is natuurlijk Apple. Nadat het merk in de problemen was gekomen waren het de kleurige iMacs en iPods die de ommezwaai inluidden. De keuze uit vele kleuren maakten de computer tot een trendy design hebbeding.

Nederland is oranje Een kleur kan symbool zijn voor een heel land. Neem Nederland en oranje. Het is de kleur van het koningshuis en saamhorigheid. Kleur kan verbroederen. Dat zie je aan het oranjelegioen bij internationale sportwedstrijden. De kleur oranje wordt door een aantal Nederlandse bedrijven gebruikt. Het meest in het oog springend van de laatste tijd is het beeldmerk met de oranje leeuw van ING Bank. Het aloude Postbank blauw moest tijdens de integratie van beide banken eraan geloven. De hele integratie – en de overgang van kleur – heeft ruim anderhalf jaar geduurd. Niet alleen werden de klanten er in deze hele periode langzaam maar zeker op voorbereid dat het Postbank-blauwpast-bij-jou zou gaan verdwijnen, maar ook zijn honderden miljoenen gemoeid geweest met deze overstap. Hoe succesvol het nieuwe nationale oranje ING gevoel zal worden tegen inlevering van de oude Postbank icoonkleur zal de toekomst moeten leren. Maar dat ze niet over één nacht ijs zijn gegaan mag duidelijk zijn. Kleur in druk In de grafische industrie is kleuren druk- en printwerk al jarenlang de grote groeier. Ster-

6

7

ker nog, het aantal zwart-wit prints daalt jaar in jaar uit. Dat komt niet in de laatste plaats omdat kleur de afgelopen jaren een stuk meer betaalbaar is geworden. Het is nog maar een aantal jaren gelden dat kleurendrukwerk soms wel tot drie keer zoveel kostte als zwart-wit. En daar kwamen dan nog de kosten bij voor lithografie en prepress. Door de opkomst van digitale drukmethoden en met name de grote kwaliteitverbetering daarin, is kleur binnen ieders budgettair bereik gekomen. MultiCopy heeft de afgelopen jaren zwaar geïnvesteerd in de allernieuwste generatie grafische productiemachines. Daarmee kunnen zelfs kleine oplagen digitaal in kleur worden geproduceerd in de kwaliteit die niet van traditioneel vierkleuren drukwerk is te onderscheiden. Toch is prijs en de mogelijkheid van kleine oplagen niet het enige voordeel. Digitaal kan ook in grootformaat worden gedrukt. Zelfs in enkele stuks. Zoals vlaggen, banieren, billboards, presentatiewanden en displays. Kleur van formaat is binnen ieders handbereik. Breng kleur in uw bedrijf Nu is het misschien wel de tijd om zelf na te gaan of uw bedrijf of organisatie niet wat meer kleur kan gebruiken. Juist in – en met name na – tijden van recessie is het belangrijk jezelf te onderscheiden en de grauwe middelmaat te doorbreken. Die kleur zit in de huisstijl, de inrichting, de verpakkingen en de mensen. In dit nummer van m4 willen wij graag inspiratie geven op alle fronten. Want communicatie met kleur maakt het broodnodige verschil. Het werkt.

Kleuren combineren De kleurpsychologie heeft een studie gemaakt naar de best mogelijke kleur­ combinaties. Er zijn drie methodes om kleuren goed en risicoloos te combineren. Monochroom kleurenschema In dit schema maakt u gebruik van één basiskleur en past die toe in een variëteit aan gradaties. Door steeds percentages van die kleur te nemen, ontstaat een rustig beeld waarbij toch de indruk van meerdere kleurtonen wordt gegeven.

De betekenis van kleuren In de psychologie hebben kleuren hun eigen betekenis. Hoewel er natuurlijk culturele verschillen zijn in perceptie en betekenis, zijn er uniforme gevoelens die geassocieerd worden bij het zien van kleuren. Blauw

Waarheid, helderheid, waardigheid, status, macht.

Bruin

Mannelijkheid, stabiliteit, gewichtigheid.

Geel Energie, vreugde, geestkracht, luchtigheid, lichtheid van het bestaan. Geelgroen

Nieuw leven, voorjaar, groeikracht.

Grijs

Saai, vervelendheid, grauwheid, massa.

Groen

Vruchtbaarheid, vrede, natuur.

Oranje

Feest, overvloed.

Paars

Koninklijk, rijkdom, verfijning, rouw, ingehouden emotie.

Rood

Gevaar, liefde, passie, warmte, vlammen.

Roze

Liefde, humor, vriendschap, trouw.

Violet Helderziendheid, wijsheid, spiritualiteit, succes, kracht, genezing, onafhankelijkheid, bescherming. Wit

Licht, puur, zuiverheid, netheid, leegte.

Zwart

Dood, rebellie, ellende, einde, elegantie, mysterie, wraak.

CASE Vertimart geeft kleur aan tandartsen

Complementair kleurenschema Hierbij maakt u gebruik van een groot kleurcontrast door een tweede kleur te kiezen die precies tegenover de hoofdkleur ligt op het kleurenwiel. Bijvoorbeeld citroengeel met daar tegenover roze. Hierdoor wordt een warme kleur met een koele kleur gecombineerd. Driekleurenschema Hierbij selecteert u drie kleuren uit het kleurenwiel, die steeds even ver van elkaar liggen. Dus de hoofdkleur en de kleuren die op 1/3 deel van het wiel links en rechts van die kleur liggen. Deze methode is erg populair bij webdesigners en geeft een harmonieus beeld.

Vertimart ontwikkelt software voor

mogelijkheid de huisstijl te individualiseren.

tandartsen, mondhygiënisten, tand-

MultiCopy ontwikkelde tevens een webshop

technische laboratoria en orthodontisten.

die aan de website van Vertimart is gekoppeld.

De automatiseringoplossingen combineren

Elke gebruiker kan via deze module zelf de

beroepspecifieke functies met een

drukwerken bestellen die op dat moment

perfecte administratie die aansluit op de

nodig zijn. Met direct inzicht in levertijden en

wettelijke vergoedingsystemen. Om meer

kosten.

te zijn dan alleen de toonaangevende softwareontwikkelaar vroeg Vertimart

Het resultaat is een zorgenvrije totaal-

MultiCopy een kleurrijk promotioneel

oplossing. Van design tot verwerking en

concept te ontwikkelen dat aansluit bij de

geautomatiseerde individualisering met

functionaliteiten van de software.

de eigen gegevens van de tandarts, die zelf de keuze kan maken van welk grafisch concept

De oplossing is gevonden in een aantal

het best aansluit bij de profilering van de

kleurrijke creatieve totaalconcepten

praktijk. Bovendien kan door de toepassing

voor afspraakkaarten, oproepkaarten,

van geavanceerde digitale druktechnieken

praktijkfolders, briefpapier enz. Alle

ook in kleine oplagen betaalbaar kleuren-

promotionele materialen zijn niet alleen

drukwerk worden geleverd.

afgestemd op de Vertimart programmatuur, maar bieden de tandartsen ook de

www.vertimart.nl

8

9

“Juist nu is er behoeft aan vrolijkheid, aan durf”

“Kleurige kleding wordt gezien als veel extraverter. Toch hoeft dat beslist niet waar te zijn”

Ronald Kolk

Frans Molenaar

De kleur van de mode Nederland telt een aantal topcouturiers. Frans Molenaar en Ronald Kolk staan al jaren aan de top en zijn medebepalend voor het modebeeld. Zij brengen kleur in het leven. Maar hoe laten zij zich inspireren? Wie bepaalt welke kleur in is en welke uit? En hoe ver kun je gaan? Twee eigenzinnige heren, met elk een eigenzinnige visie.

Frans Molenaar presenteerde recent zijn 88ste collectie haute couture. Daarmee stevent hij af op een record onder de internationale couturiers. Als geen ander weet hij hoe kleur de couture verovert heeft. “Vroeger werden er veel minder uitgesproken kleuren gebruikt in de mode. Nu kan alles. Kanariegeel met knalroze? Prima. Als het de vrouw maar staat.” Niet voor iedereen Molenaar: “Kleding, dus zeker ook couture, moet de vrouw staan. Moet haar mooier maken. Niet iedereen kan daarom elke kleur dragen. De ene kleur maakt de ene vrouw fletser, terwijl het de ander juist beeldig staat. Je moet ook erg uitkijken of je niet teveel opvalt in een bepaalde kleur. Niet iedereen wil dat en het heeft natuurlijk ook effect op hoe lang je iets kunt dragen, zonder dat mensen denken: daar heb je haar weer in hetzelfde pak.”

Ronald Kolk staat bekend om zijn theatrale, soms zelfs monumentale couture. In zijn atelier in Amsterdam: “Mensen vergeten vaak hoe krachtig een kleur kan zijn. Soms zelfs zo krachtig, dat er maar een heel dunne scheidslijn ligt tussen succes en echt fout. Sommige dames kunnen zich meer permitteren dan andere.” Eigenzinnig Kolk: “In de couture worden de kleuren vaak al zes, zeven jaar eerder bepaald. Er zijn kleurmakers die nu al hun stempel drukken op welke kleuren in 2015 helemaal in zullen zijn. Nadat de kleur bepaald is, gaan de stoffenmakers aan de slag om de kleuren toe te passen in kunstzinnige stof- en weeftechnieken. Als couturier heb je als eerste toegang tot die nieuwe kleuren en stoffen. Wij lopen dan ook meestal voor op de confectie.

“Toch is het al lang niet zo dat wij als couturiers het modebeeld bepalen. We breken wel markten open, maar kledingtrends zijn tegenwoordig zo groot en worden bepaald door grote modemachten. En andere belangrijke groepen natuurlijk. Denk aan de invloed van wie wat draagt tijdens de

Oscaruitreiking. Of de invloed van het Koninklijk Huis op kledingcodes. Zo heeft Prinses Maxima de broek een plaats gegeven in het tenue de ville. Er zijn veel factoren die bepalen wat kan en wat niet.” Nieuwe kleuren Frans Molenaar: “Ik kies de kleuren die ikzelf mooi vind en laat me eigenlijk weinig leiden door internationale trends. Door de jaren heen ben ik steeds mee synthetische kleuren gaan gebruiken. Felle kleuren. Zoals citroengeel bijvoorbeeld. Of knalroze. Daarbij heb ik als eigen signatuur de piping, de biezen. Die maak ik hetzij in dezelfde kleur, hetzij juist heel contrasterend. Zo kan een donker jasje met een heel felgekleurde bies iets heel spannends en eigens krijgen. Een zwart jasje met knalgekleurde bies is heel wat spannender dan zonder die contrastkleur. “Ik ben een man van uni kleuren. Dan is er een mooie balans tussen de vorm en de kleur. Soms maak ik één ontwerp in een aantal verschillende kleuren. Zo heb ik voor een schrijfster een keer een jasje in 7 verschillende kleuren gemaakt die ze tijdens een tv-programma droeg. Dat gaf eenheid, maar ook verfrissende variatie. Elke kleur gaf haar een heel eigen, frisse

uitstraling. Je ziet dan heel goed het effect van wat kleur doet in de mode.” Theatrale couture Roland Kolk: “Net zoals niet iedereen elke kleur goed staat, kan ook niet iedereen grootse, theatrale couture dragen. Als couturier ben je ook de adviseur van je clientèle. Een kunstenaar kan heel andere kleding dragen dan een burgemeester. En bij een politica past een heel sexy decolleté ook minder. De kleding mag een aanvulling zijn op de draagster, maar mag in principe nooit een conflict opleveren.

“In de kleding die zakelijk wordt gedragen is een veel duidelijkere code van wat gepast is en wat niet. Kleuren staan daarin ook veel langer vast. Als de kleding niet zakelijk of juist heel feestelijk wordt gedragen, dan is er veel meer mogelijk. Je kunt dan best wel eens een beetje uit de band springen. Een statement maken.”

10

11

MultiCopy kleurt groen! Alle MultiCopy ondernemingen zijn massaal FSC gerectificeerd. Dat

Milieu en papier

biedt u de mogelijkheid om via MultiCopy te laten zien dat een duur-

Er heersen nogal wat misverstanden over papier en de invloed daarvan op het milieu. Natuurlijk moeten we niet verspillen. Maar we hebben wel een paar feiten op een rij gezet.

zame samenleving u ernst is. MultiCopy kan immers het FSC keurmerk drukken en printen op grafische producten die daarvoor in aanmerking Fotografie modeshows Ronald Kolk: Jaro van Meerten

Show Ronald Kolk

De kleur van de mode Extravert zwart Frans Molenaar: “Kleurige kleding wordt gezien als veel extraverter. Toch hoeft dat beslist niet waar te zijn. Ook in een zwarte jurk kun je als vrouw erg opvallen. Maar dan wel in een goeie jurk. Ik ken vrouwen die altijd zwart dragen en daarmee een heel opvallend en duidelijk statement afgeven. In mijn collecties heb ik dan ook altijd een blok met zwarte en donkere couture. En dat is beslist niet saai. Integendeel. “Het bijzondere van couture is dat alles speciaal is. Het zijn eenmalige stukken, die dus ook vaak gemaakt worden op de draagster. Alleen al daarom trek ik me weinig aan van kleurtrends, maar kan samen met mijn cliënte bepalen welke kleur het best staat. Als dat ook goed met het ontwerp combineert, ontstaat couture die zowel qua vorm als qua kleur helemaal is afgestemd op de draagster.” Actualiteit Ronald Kolk: “Couture collecties weerspiegelen in kleur ook vaak de actualiteit in het wereldbeeld. Nu er sprake is van recessie zie je dat de meeste couturiers iets voorzichtiger zijn met kleuren. Dat had ik bij de Irak-oorlog. Ik heb toen zelfs mijn hele collectie aangepast. Nu heb ik mijn kont

uit bomen uit verantwoord beheerde bossen. Een uniek feit, zo blijkt uit de woorden van de Nederlandse FSC directeur Bart van der Linden. “Wereldwijd is het nog niet eerder voorgekomen binnen de grafische industrie dat een hele keten van 80 gaat voor de internationale standaard van verantwoord bosbeheer.” Aan de markt verplicht Gerard Slot, algemeen directeur van MultiCopy: “We zijn het verplicht aan de maatschappij en aan onze klanten om ook op terreinen als duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen voorop te lopen. Wij hebben ruim 50.000 actieve klanten in het midden- en kleinbedrijf. Ook zij staan voor duurzaamheid en bewust ondernemen. Maar dan moet dat – ook op grafisch gebied – wel bereikbaar zijn. Wij bieden dat. Bij elke MultiCopy. Daar kan

tegen de krib gegooid en heb juist voor mooie kleuren gekozen. Juist nu is er behoefte aan vrolijkheid, aan durf.” Kolk: “Het mooie van Nederland is dat het beeld in Nederland aan het veranderen is. Meer reizen, meer multiculturele invloeden, meer buitenleven, theaterbezoek en partijen. Hierdoor zie je het modebeeld in rap tempo veranderen. Van veilig en ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’ zie je dat er nu meer kleur gedragen wordt. Meer uitgesproken dessins, méér accenten in de mode. Mensen krijgen meer durf, meer lef. En dat is geweldig natuurlijk.” Kolk: “Mensen besteden meer aandacht aan hun uiterlijk. Dat maakt het hele straatbeeld zoveel mooier. Als we de slonzigheid terug kunnen dringen en iedereen er schoon, fris en onbevlekt uitziet, hebben we al een eerste stap gewonnen. Als we met z’n allen dan ook ons met iets meer smaak en durf kleden, dan is de allergrootste overwinning bereikt. Een Italiaanse vrouw durft te combineren. Mooie kledingstukken die goed te combineren zijn. In kleuren en stijlen. Terwijl in Nederland het meer lijkt te gaan over de vraag of je voldoende T-shirts hebt, zodat je er elke dag iets anders uit ziet. Jammer is dat.”

komen. Daarmee laat u zien dat u kiest voor papier dat gemaakt wordt

Show Frans Molenaar

iedere organisatie, groot of klein, nu terecht voor grafische producten met het FSC keurmerk.” Geen green washing Willem Lageweg van MVO Nederland: “We zijn ervan overtuigd dat in de 21ste eeuw waarin we leven, maatschappelijk verantwoord ondernemen prominent bijdraagt aan omzet, groei en winst. Maar dan wel bewust. Green washing en alleen maar op korte termijn effect inspelen helpt niet. MVO komt vanuit het hart en de ziel van de ondernemer en de onderneming. Nu zien we al dat de overheid harde eisen stelt aan duurzaam inkopen. Geloof me: die richtlijnen zullen snel ook door commerciële organisaties op grote schaal worden opgepakt. Dat zie je nu al en dat gaat sneller dan iedereen denkt.”

1. 200 kg papier maken kost 500 kwh. Maar ter vergelijking: een kleine koelkast kost 250 kwh of een enkele LCD televisie LCD tussen de 240 en 750 kwh. 2. 200 kg papier productie kost 130 – 250 kg CO2. Ter vergelijking: dat is de uitstoot van 1.000 tot 2.000 kilometer met één enkele auto. 3. Internet kost minstens zoveel energie en CO2 uitstoot als papier. Van de productie van computers en monitoren tot het energieverbruik van computer en scherm en alle computers die achter het internet hangen. 4. Van hardhout kun je geen papier maken.

Sterke merken, sterke kleuren!

12

Wie KLM zegt, zegt blauw. Net zoals NS meteen associeert met geel. Twee oer-Hollandse sterke merken met al decennialang heel sterke kleuren. Merk en kleur zijn onlosmakelijk verbonden. Maar net als het merk, wordt ook de kleur strikt gemanaged. Innovatief & uitdagend. Strikt maar wel met creativiteit. En zonder angst om soms zelfs de kleurige merkwaarde ter discussie te stellen. m4 sprak met de mensen die hiervoor verantwoordelijk zijn. “Als eerste commerciële luchtvaartmaat­ schappij hadden wij ook de eerste keuze uit de kleuren. Dat werd dus blauw. Net als de lucht.” Het klinkt bijna té logisch om waar te zijn als Frank Houben, Director Communications & Corporate Identity de kleurkeuze van de KLM toelicht. “We bestaan nu 90 jaar en blauw is altijd de kleur van de KLM geweest. Maar… het is niet altijd hetzelfde blauw geweest.”

Frans Houben

Blauw als kernkleur Frank Houben: “Blauw zal altijd de kernkleur van de KLM zijn. Als een Nederlander in het buitenland in een blauw vliegtuig stapt, begint al het gevoel van thuiskomen. Dat is zo’n mooi en sterk gevoel, dat we dat altijd zullen blijven koesteren. Toch evolueert de kleur blauw. Een aantal decennia terug was alles blauw, blauw, blauw. Alles van de KLM had de PMS kleurcode 299. Maar je kunt niet altijd door alle jaren heen dezelfde zijn en blijven. Je moet je verleden meenemen, maar jezelf wel steeds aanpassen aan de tijd. Dat geldt ook voor je huisstijlkleur.” De KLM zit in haar jubileumjaar in een van de grootste restyling operaties van de laatste tijd. Onder het motto refreshingly genuine – of in goed Nederlands verfrissend oprecht –

13

Nieuw blauw Frank Houben: “Een van de belangrijkste veranderingen is dat om het blauw van de KLM sterker te maken, we meer wit zijn gaan gebruiken. In dat wit komt het blauw veel sterker uit dan wanneer we steeds volle vlakken blauw gebruiken. We zijn ook meer blauwe tinten gaan gebruiken en afgestapt van één vaste kleur. En we hebben er wat oranje aan toegevoegd als accentkleur. Dat tezamen met een nieuwe typografie, een nieuwe letterkeuze, maakt de nieuwe huisstijl van de KLM. En we hebben gekozen voor een veel directere manier van fotografie. Recht van voren. We staan midden in de wereld met onze klanten. We zijn net zo nieuwsgierig naar nieuwe ontdekkingen. We willen graag inspireren en geïnspireerd worden.” Het nieuwe blauw van de KLM is al terug te vinden in de reclamecampagnes, in de nieuwe folders, de Holland Harald, de Flying Blue websites, de maaltijdpresentatie en nog veel meer. “Volgend jaar moet het overal geïmplementeerd zijn. Met nieuwe uniformen van Mart Visser, met een nieuwe identiteit van de Economy Class met meer kleuraccenten en van de World Business Class met juist minder kleuren.”

past de KLM haar stijl aan. Onder leiding van Houben is daar een begin mee gemaakt. Frank Houben: “We doen natuurlijk continu onderzoek bij onze klanten. Daaruit kwam – gelukkig – veel positiefs naar boven, maar tegelijkertijd werden we wel gezien als een tikkeltje traditioneel. Misschien wel wat ouderwets. Voor ons was dat het startpunt om eens te kijken naar wat we hebben en welke kansen er liggen om ons nog sterker in de huidige tijd te profileren. “We willen de passagier een nieuwe beleving meegeven. Oprecht dat zijn we, dat waren we. Maar dat verfrissende mocht sterker. We moesten opener, dynamischer, meer vernieuwend worden. Dat heeft zich vertaald in een heel nieuwe stijl van communiceren, waarbij we hebben samengewerkt met het Londons designbureau Landor. Een gigantisch traject, waarbij we in fases de stijl aanpassen. Van campagne tot aankleding van de vliegtuigen, van magazines tot folders; van presentatiematerialen tot kleding. Kortom: eigenlijk alles van de KLM. We zijn immers een bedrijf dat staat voor eenduidigheid en herkenning.”

Consistent Frank Houben: “Het is zo belangrijk dat je als merk vasthoudt aan je identiteit. Blauw heeft ons mede gebracht tot waar we nu staan. Elke beslissing tot aanpassing – klein of groot – moet heel bewust worden genomen en gedragen worden door de hele organisatie. Je hebt heel wat voorbeelden gezien van bedrijven die rigoureus hun uitstraling wilden veranderen. Dat heeft altijd niet alleen veel geld en tijd gekost, maar uiteindelijk ook vaak niet het gewenste resultaat gebracht. Bij ons zit blauw in het bloed. Blauw en KLM zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.” NS in het geel De NS – ze spreken liever niet meer van de Nederlandse Spoorwegen omdat NS veel meer doet dan treinen alleen – is geel. Al ruim 40 jaar. Het was een toentertijd een hele stap weet

14

15

Column De Trendwatcher

Van Himbergen

De toekomst is aan kleur! Goed, wit is weer terug als modekleur. Een prachtige kleur. Ook in combinatie met andere kleuren. Ik vind liefde tussen mensen van verschillende huidskleur ongelofelijk ontroerend. Globalisering maakt dat dit nu vaker voorkomt dan vroeger. Maar globalisering vertraagt in Evert-Jan van Himbergen, Projectmanager Corporate Identity van NS. Van Himbergen: “Bij de restyling van NS kwam ook de kleur ter discussie. De designers onder leiding van topontwerper Gert Dumbar, kwamen toen heel gedurfd met de kleur geel aanzetten. Nou, dat had heel wat voeten in de aarde. Geel viel weliswaar erg op binnen het landschap, maar het was wel erg uitgesproken. Bovendien waren er praktische vragen. Zoals of geel niet te besmettelijk was. Of de treinstellen er wel goed uit bleven zien met al het slijpsel van de bovenleidingen? Of… Kortom: niet iedereen was vanaf de eerste dag even enthousiast. Nu is het geel niet meer weg te denken. Sterker: het geel is in de jaren ‘70 en ‘80 zo’n beetje de kleur van het openbaar vervoer in Nederland geworden.” Kleurkeuze Van Himbergen: “Toch is het geel de afgelopen jaren niet altijd de enige hoofdkleur geweest voor NS. In de periode van de verzelfstandiging van NS was er een fase van totale verandering. Elk bedrijfsonderdeel moest herkenbaar worden en kreeg als het ware zijn eigen kleur. Op zichzelf een begrijpelijke strategie, maar pas toen bleek hoe belangrijk een eenduidige kleur voor een organisatie is. Door al de andere kleuren was de eenheid even weg. Ondanks het feit dat het beeldmerk voor alle bedrijfsonderdelen hetzelfde was. De conclusie was dat we als NS toch duidelijk één bedrijf wilden zijn. Met één missie, één beleid, één identiteit, één team en dus ook één kleur. En dat was weer ons NS geel.”

Evert-Jan van Himbergen: “We hebben naast het geel wel altijd nog blauw gehad als flankerende kleur. Vroeger hadden we blauwe banen op de treinen. Die dienden dan als achtergrond voor de reclame die op de treinen aangebracht konden worden. Blauw is nu de contrastkleur. Dat maakt het geel ook veel sterker.” Kleureigen NS heeft een unieke positie in Nederland. De rails is niet van hen, maar de treinen wel. De stationsgebouwen zijn van NS, maar de bewegwijzering weer niet. Kortom: een uitdaging voor Van Himbergen en zijn team. Van Himbergen: “Geel is voor ons de basis van alle uitingen die we volledig in de hand hebben. De intercity treinen, de Sprinters, de kaartautomaten, de eigen NS taxi’s en scooters, de website, de folders, de advertenties. Daar­ voor hebben we al jarenlang een heel strikt kleur- en huisstijlbeleid. Dat is in de loop der tijd in verschillende fases aangepast, maar eigenlijk steeds actueel gebleven. “Ons geel is fris, opvallend, herkenbaar en past in elk landschap en weertype. Bovendien laat het zich heel goed combineren met verschillende contrastkleuren. Zoals het blauwe van de bewegwijzering. Het kan geen toeval zijn dat anderen in het openbaar vervoer ons geel heel duidelijk hebben geleend. Maar toch blijft het onlosmakelijk verbonden aan de NS.” Nieuwe uitdagingen Van Himbergen: “Momenteel zitten we in tal van nieuwe uitdagingen. We vervoeren

dagelijks zo’n miljoen Nederlanders. Die vertrekken allemaal vanaf een station en komen op een ander station weer aan. De stations zijn grote ontmoetingsruimten geworden, waar ruimte is voor nieuwe services. Of dat nu gaat om winkelen, services, communicatie of catering. Het NS station wordt een convenience centrum, waarin we als NS allerlei submerken zullen introduceren. Juist daar kan het zijn dat we geel loslaten omdat al deze concepten een eigen identiteit zullen moeten krijgen. NS is echter wel het keurmerk. “Als je een sterke huisstijlkleur hebt, zul je die heel consequent moeten toepassen. We hebben gezien dat ons geel zo sterk was dat het ook heel sterk in de tweede ronde terug kon komen. Maar je zult ook de ruimte moeten blijven scheppen om niet overconsequent te worden. Misschien wordt je kleur wel sterker in een omgeving waar ook ruimte is voor andere kleuren. Kijk naar de stations. Daar vallen de grote gele accenten des te meer op”

crisistijden en verandert in slowbalisering. Met als gevolg minder expats die buiten hun vaderland werken en dus minder gemengde liefdes. Met minder migratiebewegingen en dus ook daardoor minder gemengde liefdes. Toch was vorig jaar al 1:13 nieuwe huwelijken die in ons land gesloten werden, gemengd, en in de grote steden 1:3. Uit al deze zebrahuwelijken ontstaan weer zebrababy’s die het beste van beide kleuren verenigen, dus dat helpt allemaal wel. Een voordeel van de multiculturele samenleving is dat je op sekstoerisme in eigen land kunt. Kleur zal het mkb de komende jaren op meer manieren beïnvloeden. Nu staan meer dan 100.000 familiebedrijven te koop en etnisch ondernemerschap ontwikkelt zich razendsnel. Al 1:7 nieuwe ondernemers is allochtoon terwijl echt niet 1:7 Nederlanders allochtoon is. Veel van de huidige Nederlandse familiebedrijven die nu te koop staan worden overgenomen door immigranten uit de 2e of 3e generatie. Er groeit daardoor nu snel een gekleurde middenklasse. De meeste mkb’ers doen zaken in hun eigen regio, maar ook mkb’ers doen steeds vaker zaken met het buitenland. In Brabant kwam ik een ondernemersechtpaar tegen dat elektrische stadsstepjes, de Cme, in China bouwt en hier verkoopt, vanaf 2010 op de weg. Geweldig! Maar globalisering en het lokale vermengen zich steeds meer in de trend van glocalisering. Texels zuiglam, een locale specialiteit, kan je nu via internet bij de Texelse slager bestellen en hij bezorgt het bijna kakelvers binnen 24 uur bij je thuis, overal in Nederland. De kleur van de regio komt nu ook in andere regio’s terug. Dat gebeurde al met de asperges uit Limburg

De geschiedenis was kleurrijk,  de toekomst  zal dat ook zijn,  mooi toch?

die in het aspergeseizoen het hele land nu roomwit kleuren. Lokale boerenkazen in allerlei gradaties van wit en geel appelleren aan steeds meer mensen buiten de regio en deze ambachtelijk gemaakte boerenkazen vinden tegenwoordig aftrek in heel Nederland. Kleur associëren we met van alles. Er zijn tegenwoordig heuse kleurdeskundigen, die ons vertellen hoe kleuren onze gemoedsstemming beïnvloeden. Blauw associëren we met rust en zakelijkheid, rood met passie, geel met zon en ga zo maar door. We maken nu, mede mogelijk gemaakt door de technologie, steeds andere kleuren. Dat zie je terug in verven, behangsoorten en wat dies meer zij. Kleurverandering in de samenleving beïnvloeden ook marketing. Zo hoorde ik van een behangleverancier dat verschillende allochtone groepen andere behangsoorten willen, in andere kleuren, vaak ook meer glimmend. En dat die nu ook op de markt komen. Grappig, al die kleurveranderingen. De geschiedenis was kleurrijk, de toekomst zal dat ook zijn. Mooi toch? Adjiedj Bakas

Adjiedj Bakas is Zwarte Ondernemer van het Jaar 2008 en Trendwatcher of the Year 2009. In december verschijnt zijn nieuwste boek ‘De Toekomst van de Liefde’. www.bakas.nl

16

17

hebbedingen Kleur op de grond Elke vloer wordt vrolijk als er een Pinocchio kleed op ligt van de Deense designstudio Hay. Hay laat met haar Deense designmeubelen de prachtige innovaties van de jaren vijftig op een moderne manier herleven. Waaronder dit opvallende kleed dat vernoemd is naar Deense veelkleurige snoepjes. Het kleed bestaat uit duizenden gekleurde stoffen ballen die allemaal met de hand in Nepal zijn gemaakt en als een parelsnoer aaneen zijn geregen. Het Pinocchio kleed is verkrijgbaar vanaf € 279,-

Walkman bekent kleur

Een uniek geschenk: een mooie fles wijn met een origineel

In ieder mens schuilt een kunstenaar. Als

schilderijtje erop en een lijst om het schilderijtje later in op te

je er echt serieus tegenaan wilt gaan, dan

hangen. Dat is de bijzondere combinatie van Bottle Art Origi-

is deze schilderkist van Talens een absolute

nals. De fles en het lijstje zitten in een mooie geschenkdoos.

must. Talens maakt kleuren waarmee je

Je kunt kiezen uit een groot aantal schilderijen die allemaal

iedereen kunt verrassen, verbazen, doen

met de hand zijn gemaakt, passend bij de interesse of sport

twijfelen, ontroeren, shockeren, inspireren.

van de ontvanger. Als de fles leeg is, haal je het schilderijtje

De Rembrandt lijn is de ultieme en exclusieve

eraf, stopt het in de lijst en hangt het op de muur. Zo krijgt

keus van professionals. Gemaakt van de

een fles wijn eeuwigheidswaarde. Eventueel kan ook kunst

allerbeste grondstoffen zodat vele generaties

naar wens op bestelling worden gemaakt. Elke doos kost

van de kunst kunnen genieten. Deze zeer luxe

circa € 49,50.

houten schilderskist is gevuld met alles wat een kunstschilder nodig heeft. Zoals 39 tubes

www.bottle-art.nl

Rembrandt olieverf, zinkwit, titaanwit, vernis in soorten, prachtige penselen, schildersmes-

Dertig jaar geleden veranderde Sony de muziekwereld door de introductie www.hay.dk

De kleuren van Rembrandt

Kleurige kunst op de fles

sen, een palet, houtskool

van de Walkman. Eerst een cassettespeler, later een cd-speler en nu een

en nog veel meer. De prijs

digitale mediaspeler. De nieuwste kleurrijke generatie Walkman heet S540

van deze prachtkist: € 639,-.

en heeft twee geïntegreerde stereo luidsprekers. Ideaal voor het delen

Maar die heb je er bij een eer-

van muziek met anderen op het strand, in het park of onderweg. De S540

ste meesterwerk al heel snel uit.

is voorzien van een 2,4 inch lcd-scherm, Clear Stereo- en Clear Basstechnologie. De Walkman heeft een FM-tuner en een voicerecorder die

www.talens.com

naast spraak ook radioprogramma’s kan opnemen. En natuurlijk kun je er video en foto’s op bekijken. De S-serie Walkman is vanaf oktober 2009 verkrijgbaar in Nederland in de kleuren zwart, paars, roze en rood en kost

De kleuren van onderwater Het moet niet gekker worden, maar hij is er: de duikbril met geïntegreerde foto- en videocamera. Ideaal om tijdens de zeevakantie onderwater opnamen te maken. De duikbril die officieel de Liquid Image Underwater Camera Mask heet, bevat een 5.1 megapixel fotocamera. Video opnamen zijn in VGA kwaliteit en hebben een beeldsnelheid van 25 frames per seconde. Zonder geheugenuitbreiding is dit goed voor 53 seconden video opnamen of maximaal 55 foto’s. De camera bevat 16Mb geheugen maar is uitbreidbaar tot maximaal 2GB door middel van een MicroSD kaart. De bril wordt geleverd inclusief fotobewerkingsoftware en USB Link kabel. Het mooiste nieuws: je hoeft geen James Bond te zijn om er één te kopen. De prijs: vanaf circa € 129,-. www.liquidimageco.com

circa a € 140,- voor de 8GB en € 160,- voor de 16GB uitvoering. www.sony.nl

Het rode mes gaat hi-tech

Kleur uw huis

Het Zwitserse legermes is wereldberoemd en uiterst handig. Het beproefde concept van Victorinox gaat heel eigentijds met de allernieuwste SwissMemory multitools. Alleskunners met zowel uiterst compacte gereedschappen als een geavanceerde geïntegreerde memorystick. Er zijn vier modellen met allemaal

Geef uw woonkamer, slaapkamer of werkkamer elke dag een eigen

geïntegreerd USB geheugen voor het opslaan van data, presentaties, video

kleuraccent zonder dat u steeds de muren opnieuw hoeft te schilderen.

en muziek. Als Zwitsers kwaliteitsproduct vanzelfsprekend beveiligd met een

Philips introduceert de nieuwe generatie energiezuinige LivingColors Mini-

wachtwoord. Desgewenst met een hogedruk ballpoint waarmee je zelfs onder-

lampen. Met de LivingColors Mini kunt u uw kamer op een nieuwe manier

steboven kunt schrijven, met een led-lampje en naar keuze mes en schaartje.

afstemmen op de nieuwste trends en het licht en de sfeer aanpassen aan

Prijs: vanaf circa € 34,-.

uw stemming en de gelegenheid. Door de intuïtieve kleurencirkel op de lamp aan te raken kan met speels gemak een van de 256 kleuren worden gekozen om een nieuwe sfeer te scheppen en de kamer op elk moment een eigen persoonlijke kleur te

www.homeijgifts.nl

geeft hebbedingen weg! Wilt u helemaal gratis zo’n mooi m4 hebbeding? We hebben voor u een Bottle Art Originals doos, een Victorinox mes met usb en een Rembrandt schilderkist.

geven. De LivingColors Mini is verkrijgbaar in vier uitvoeringen. Adviesprijs: circa € 109,- tot € 119,www.philips.nl

Stuur een mailtje aan [email protected] en geef aan welk hebbeding u waarom wilt hebben. Onder de origineelste inzendingen worden de hebbedingen verdeeld. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.

18

19

Kleur geeft herkenbare meerwaarde aan een merk Studio Dumbar in Rotterdam is één van de bekendste designstudio’s van ons land. Inmiddels ook ver daarbuiten, want nog niet lang geleden opende Dumbar zelfs een kantoor in Sjanghai. Studio Dumbar tekende voor huisstijlen als die van de Rijksoverheid, KPN, TNT Post, Randstad, de Politie,

Michel de Boer op een Rotterdamse politieboot.

Vopak en vele anderen. Sterke merken. Niet in de laatste plaats herkenbaar

“Minstens zo herkenbaar als de Euromast”

“Het mooie is dat in de kleuren rood en blauw heel veel extra functionaliteiten zitten. Zo kan bijvoorbeeld elke politieauto bij een blokkade als een soort visueel hek dienen. De lijnen lopen door in de portieren als die openstaan. Door speciale reflecties is ook in het donker de striping uiterst zichtbaar. Het blauw is retro reflecterend waardoor het bijna

verlichting is als je er met een lamp op schijnt en het rood is fluorescerend en werkt het best met daglicht reflectie;” De Boer: “De kleuren en de basisvorm van de striping is volledig universeel toepasbaar. Of het nu gaat om een politieboot, een helicopter, een auto of een motor. Tot zelfs een flitscamera of een helm. De combinatie kleur en vorm geeft de identiteit en het signaal.” Kleurkracht voor iedereen Dumbar werkt voor grote bedrijven en culturele organisaties. Wat voor advies hebben zij voor kleinere ondernemingen? Michel de Boer: “Elk bedrijf of organisatie, groot of klein, wil onderscheidend zijn.

Dat moet je zichtbaar terugzien in de identiteit en de merkwaarden. Dat unieke moet je zoeken. Belangrijk is wel dat het ook relevant en geloofwaardig moet zijn. Als je dat onderscheid hebt gevonden, moet je dat vertalen in het ontwerp.

“Kleur is daarbij een belangrijk onderdeel. Het helpt je om je duidelijk af te zetten tegen anderen. Zorg dat je je goed laat adviseren, maar wees vooral ook consequent in het gebruik ervan. Laat het terugkomen in alle uitingen. Van de gevel tot de visitekaartjes; van de verpakkingen tot de auto’s. Je kunt alleen een sterk visueel merk maken door het te koesteren en zorgvuldig toe te passen. “Lelijke kleuren bestaan overigens niet, wel lelijke combinaties. Dat houdt ook in dat je altijd een andere kleur kunt vinden dan die van je concurrent. In de telecommarkt heb je groen van KPN, het magenta van T-Mobile en rood van Vodafone. Elke kleur is helemaal eigen.”

Nieuwe stad De Boer heeft net de visuele identiteit voor het Franse AG2R gemaakt dat tijdens de Tour de France een geweldige exposure kreeg op de shirts van een team en werkt nu aan de identiteit voor een nieuw te bouwen stad in Korea, Unjeong. “Een geweldige klus”, zo zegt De Boer. “We zijn daarbij ook betrokken bij het ontwerpen van tientallen stadselementen. Van bushaltes tot lantaarnpalen, van bewegwijzering tot straatmeubilair, van openbare ruimten tot ga zo maar door. Een hele stad die nog niet eens bestaat nu al een eigen identiteit geven is natuurlijk een hele eer. En of kleur daarbij een belangrijke rol speelt? Reken maar! www.studiodumbar.com

Fotografie: © Dieter Schütte

De eigenheid van kleur De Boer: “Een kleur kan heel erg eigen worden. Recent hebben wij de visuele

“We hebben wel de kleur groen aangepast, of eigenlijk opnieuw uitgevonden. Warmer en levendiger. In plaats van een volle kleur werd het een soort receptkleur. Met verlooptinten en structuren. Daar hebben we de kleur blauw tegenaan gezet. KPN gebruikte al blauw, maar door het tegen het groen te zetten, is het groen als het ware nog krachtiger geworden. Het is zo sterk geworden dat als je het groen zonder logo en zonder verwijzing naar het merk laat zien, bijna iedereen spontaan KPN in de kleur ziet.”

Kleur trekt aandacht Hoe duidelijk kleur de aandacht kan trekken, bewijst wel het werk dat Dumbar voor de politie heeft gemaakt. Michel de Boer: “Aan de ene kant hebben we het logo gemaakt, maar de striping die we hebben ontwikkeld voor alle voertuigen is net zo onderscheidend, dat iedereen al van verre de politie aan ziet komen.

Fotografie: © Lex van Pieterson

De Boer kan er als geen ander over meepraten. Het blauw van de Rijksoverheid, het groen van KPN, het oranje van TNT, het blauw van Randstad en het rood/wit/blauwe van de politie. Kleuren die van afstand al associaties oproepen met het merk.

identiteit voor de KPN opnieuw ontworpen. De oude stijl was door een veranderende markt, in combinatie met de nieuwe ambitie van de KPN, achterhaald geworden. En daarmee stond ook het groen ter discussie. Het zou kapitaalvernietiging zijn geweest als we het groen vaarwel hadden gezegd. Het was in al die jaren zo’n eigen kleur geworden dat een KPN zonder groen ineens een heel ander bedrijf geworden zou zijn.

Fotografie: © Dieter Schütte

Michel de Boer, creatief directeur van Studio Dumbar: “Kleur is een van de belangrijke componenten in de visuele identiteit van merken. De combinatie van beeldmerk, typografie en kleur maakt de huisstijl. Maar het moet wel een kleur zijn die wat eigens toevoegt en past bij de sfeer die je rondom het merk wilt creëren.”

Fotografie: © Papon Pressesport

door hun eigen kleur.

20

21

Onze samenleving verandert continu. Vandaag ziet de wereld er heel anders uit dan tien jaar geleden en over tien jaar weer anders dan nu. Fysieke grenzen tussen landen en culturen vervagen en integreren. In de grote steden is soms al bijna de helft van de inwoners allochtoon. De volgende generaties Nederlanders zullen gemixte achtergronden hebben. Hoe haal je het maximale uit diversiteit? Ad de Ruijter is programmamanager van Div, een landelijke netwerkorganisatie, gericht op het realiseren van diversiteit­ management bij bedrijven en organisaties. m4 sprak met hem.

Ad de Ruijter: “Het is verrassend hoeveel ondernemers, juist ook binnen het midden- en kleinbedrijf, denken dat diversiteit een soort sociaal programma is. Niets is minder waar. Diversiteit is eigenbelang van een organisatie. Door het inzetten van een verscheidenheid aan talenten, culturen en inzichten creëert en pakt een bedrijf de kansen die zich op de markt voordoen. Om maar bij allochtone Nederlanders te blijven: als de helft van de inwoners van een stad allochtoon is, dan is dat ook de helft van alle consumenten. En de helft van je werknemerspotentieel. En de helft van je buren.”

Diversiteit sleutel tot succes

Breng kleur in je organisatie!

Div is een initiatief van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en werkt tevens in opdracht van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Tot en met 2010 geeft Div uitvoering aan een aantal werkprogramma’s gericht op diversiteit in het midden- en kleinbedrijf en een aantal sectoren behorende tot de overheid. Dit wordt gedaan via branche-, sector- en intermediaire organisaties.

Goede mix Ad de Ruijter: “Diversiteit is meer dan het werken met allochtonen alleen natuurlijk. Elke organisatie moet een goede mix nastreven van al het beschikbare talent. Dat leidt tot diversiteit in leeftijd, in geslacht en achtergrond. Onderzoek en ervaringen leren dat bedrijven die een actief diversiteitbeleid hebben, succesvoller zijn dan zij die de buitenwereld aan zich voorbij laten gaan. “Als je kijkt naar de grootste bedrijven in de wereld, de Fortune Top 500 bijvoorbeeld, dan zie je dat bedrijven met meer vrouwen aan de top veel succesvoller zijn. Ze hebben een hogere beursnotering, zijn vernieuwender, hebben een slimmere marktbenadering. Toeval? Ik denk het niet. Mensen leren van elkaar. Als je veel dezelfde mensen bij elkaar zet, dan is het leerproces snel afgelopen. Juist variatie leidt tot discussie, tot nieuwe inzichten, tot out-of-the-box denken. Twee mannelijke topmanagers hebben andere gesprekken dan als het een man en een vrouw zouden zijn.”

Rijke historie Nederland heeft een rijke historie als het gaat om openstaan voor de wereld. We spreken veel talen, we richten ons erg op zakendoen met het buitenland, we hebben een open cultuur. Ad de Ruijter: “Maar wel tot op zekere hoogte. Neem het gevoel van ‘ze pikken onze banen’. In 1870 was dat al een veelgehoorde opmerking toen Duitse rietvlechters bij Nederlandse mandenmakers kwamen werken. Maar we hebben nooit zonder instroom vanuit het buitenland kunnen opereren op onze arbeidsmarkt. Misschien heeft dat wel bijgedragen tot het gemak van zakendoen met het buitenland. Want daarin neemt Nederland best een unieke plaats in. “Natuurlijk hoor je ook veel negatieve geluiden over buitenlanders. Daarvoor moet je je ogen niet sluiten. Er zijn criminele Marokkaanse hangjongeren, maar tegelijkertijd zijn Marokkanen ook goed voor de grootste instroom op onze universiteiten en hogescholen. Er zijn veel hoogopgeleide allochtone Nederlanders en dat aantal zal alleen maar stijgen. Net als dat er veel perfecte vakmannen en -vrouwen onder zijn.”

22

23

“Om van alle markten optimaal te kunnen profiteren, moet je de markten natuurlijk wel kennen. Dat is een tweede voordeel van diversiteit. Je verbreedt de kennis binnen je organisatie”

Nieuwe markt Ad de Ruijter: “Wat veel zwartkijkers vergeten is dat de allochtonen hun geld in Nederland uitgeven. De tijd dat de oude gastarbeiders geld naar huis stuurden en weinig in ons land consumeerden, ligt achter ons. In 2006 was de totale markt van allochtonen goed voor €14 miljard aan consumentenuitgaven. Per jaar neemt dat bedrag met € 2 miljard toe, zodat het nu al ruim € 20 miljard is. En elke ondernemer wil graag een deel van die uitgaven. Belangrijke redenen Ad de Ruijter: “Diversiteit is eigenbelang voor ondernemers. De drie belangrijkste redenen zijn een veranderende arbeidsmarkt, je geloofwaardigheid als bedrijf en je veranderende afzetmarkt. Dat laatste is het verhaal van de koopkracht van de allochtonen. Je geloofwaardigheid gaat over het feit dat je de wereld om je heen niet kan en mag ontkennen. Je wil een afspiegeling zijn van de maatschappij. De veranderende arbeidsmarkt is een derde belangrijk punt. Als je bij voorkeur een oer-Hollandse 40-jarige medewerker zoekt met ervaring en de juiste papieren, dan lukt het je bijna niet die te vinden op de vrije arbeidsmarkt. Ze zijn er niet meer.

“Als mkb ondernemer zul je dan ook stil moeten staan bij je eigen diversiteitbeleid. Dat begint bij de vraag wat er met je bedrijf gebeurt als je niets doet. “Je moet je daarna afvragen wat je dan moet doen. Kies je voor status quo en doe je niks, dan moet je voorbereid zijn op de consequenties. Mis je omzet en markt? Mis je goede medewerkers? Mis je een stukje toekomst? Maar als je ervoor kiest om wel wat te doen, dan zul je een diversiteitprogramma moeten ontwikkelen.” Nieuwe wereld Ad de Ruijter: “De meeste ondernemers hebben daarbij hulp nodig. Je kent de arbeids- en afzetmarkt immers niet. Een typische beginnersfout die ondernemers maken is dat ze zich concentreren op zaken die de nieuwe medewerkers niet kunnen, in plaats van op wat ze juist wel kunnen en wat ze aan nieuwe talenten meebrengen. Die goede kanten zul je moeten ontwikkelen om optimaal profijt te hebben van de nieuwe diversiteit binnen je organisatie. “Een ander aspect is dat je vaak niet weet waar je je nieuwe medewerkers kunt vinden. Simpelweg omdat ze soms niet in je eigen belevingsfeer leven. Div, maar ook andere organi-

saties, brengen ondernemers en kandidaten in contact. Dat gebeurt vaak kosteloos. “Bij de werving en selectie worden soms nog grote fouten gemaakt. Soms zie je wervingcampagnes die helemaal gericht zijn op het individu, de zelfstandigheid en de persoonlijke ontwikkeling. Met functie-eisen die of erg vanzelfsprekend zijn of juist alle relevantie missen. Dat schrikt af. Mediterrane kandidaten worden veel meer aangesproken op zaken als eer en de rol binnen een groep of team. Het zijn meer teamspelers dan individualisten. Neem de nieuwe wervingscampagne van de politie. Daarin wordt daar juist een beroep op gedaan. “Zij heeft jou nodig”, spreekt meer aan dan “Begin een carrière bij de politie”.” Ad de Ruijter: “Diversiteit is noodzaak. Tijdens de huidige crisis zie je dat het aantal faillissementen onder monoculturele organisatie groter is dan onder bedrijven met diversiteit. Toch is juist de crisis bijna contraproductief voor diversiteit. Je ziet dat de werkloosheid onder allochtonen juist harder stijgt, terwijl die daarvoor juist daalde. Dat is jammer omdat divers samengestelde teams een hoger oplossingsvermogen hebben en sneller en creatiever tot resultaten komen. Juist dat zijn zaken die het verschil maken in moeilijke tijden.”

Waterland geeft kleur aan de toekomst Het Intergemeentelijk Samenwerkingsorgaan

uit Regio Waterland 2040” werd op het etiket

Waterland heeft een regiovisie ontwikkeld voor

volledig doorgetrokken, zodat één, herkenbaar

de periode tot 2040. De titel: Vitaal met Karak-

totaalbeeld ontstond. Dat gold ook voor een

ter. Het geeft de ambities en plannen weer van

serie ansichtkaarten die de ontvanger zelf kan

de regio die bestaat uit de gemeenten Beem-

versturen. Op de kaart wordt de vraag gesteld

ster, Edam-Volendam, Landsmeer, Purmerend,

hoe de regio Waterland zich tot 2040 verder

Waterland, Wormerland en Zeevang..

ruimtelijk moet ontwikkelen. Websitebezoek en actieve discussieparticipatie is daarbij het

MultiCopy heeft het visierapport geprodu-

doel.

ceerd voor de presentatie ervan aan alle belanghebbenden. Een kleurrijk rapport dat

Voor deze discussie werden ook actuele

is samengesteld door het Rotterdamse ad-

informatiefolders gemaakt zodat iedereen

viesbureau RBOI. Het is natuurlijk belangrijk

over kennis en argumenten beschikt om

dat de belangrijkste aanbevelingen beklijven.

constructief mee te denken over de toekomst

Reden voor MultiCopy om een aantal flanke-

van de regio.

Div adviseert bedrijven en organisatie kosteloos als het gaat om diversiteit. Div beschikt over

rende communicatiemiddelen voor te stellen

een aantal interessante hulpmiddelen om een diversiteitbeleid te ontwikkelen en te imple-

in de stijl van de toekomstvisie van het ISW.

menteren. Van stappenplannen tot cd’s, publicaties en consults. Een interessant boek is ‘Het

Met als doel: actieve aandacht en participatie.

gemengde team’ met praktijkervaring binnen het mkb. Het boek kan gratis worden aangevraagd door ondernemers bij Div.

MultiCopy bedacht om alle gasten tijdens de presentatie te voorzien van flesjes water uit

www.div-management.nl

Waterland. Ook in relatief kleine oplagen kan MultiCopy dit soort maatwerk promotionele artikelen produceren. Het thema ”Groeten

www.isw.nl

24

25

Vraag een Nederlander waaraan hij denkt als hij wit hoort en tien tegen één dat de naam van Jan des Bouvrie valt. De bekendste Nederlandse interieurontwerper van deze tijd. Zijn bijnaam is Jan Wit, zijn jubileumboek heeft een witte omslag, zijn designsignatuur wordt gekenmerkt door veel wit, maar verder is het een uiterst kleurige man. Wat is nou die witte kracht? m4 zocht de designgoeroe op.

De witte kracht Jan des Bouvrie

“Wit is de basis van kleur. Alles komt beter uit in een witte omgeving. Wit maakt rustig, maakt groter, maakt blij. Wit verveelt niet, wit is tijdloos. En.. wit zorgt ervoor dat alles eromheen veel mooier uitkomt. Een bord eten op een veelkleurig Perzisch kleedje ziet het er veel minder lekker uit dan op wit damast. En een schilderij oogt heel anders tegen een witte muur dan tegen een schrootjeswand.” Jan des Bouvrie: “Kleur is mijn hele leven belangrijk geweest. Als klein jongetje had ik een erg donkere kamer boven de meubelzaak van mijn ouders. Toen ik een jaar of tien, elf was, had ik daar zo genoeg van dat ik de kamer een paar keer zelf heb overgeschilderd. In het zwart, in het rood, in geel en wit. Van zo’n zwarte kamer werd ik heel depressief. Geel maakte me blij, maar wit gaf me echt ruimte. Toen is mijn fascinatie en mijn liefde voor wit ontstaan denk ik. Simpelweg door het effect te ontdekken.”

De grote omkeer Des Bouvrie: “In die tijd waren interieurs en meubels veelkleurig. Toen ik in de zaak van mijn ouders kwam heb ik een keer mooie, dure meubelstukken in wit overgeschilderd. Een mooie teakhouten Pastoe kast, palissander tafels... van alles. Je raadt het: het was aan de straatstenen niet te slijten. Of men vond het besmettelijk, of te steriel. Tot op een goede dag mevrouw Orlow van toentertijd Turmac en een ware mecenas van de kunst, de winkel binnenstapte en meteen viel voor een witte bank. De bank was nog niet afgeleverd of ze belde. Mijn eerste reactie was dat ze de bank terug wilde laten brengen. Maar niets was minder waar. Ze vertelde me dat ze het hele huis wit wilde laten maken.” Die dag begon het succes van Des Bouvrie’s wit. Wit was accepté. Nederland kleurde wit. Van de bekende Gelderland banken tot de ontwerpen van prachtige woningen en kantoren. “Dat is niet zonder slag of stoot gegaan”, zo herinnert Jan des Bouvrie zich.

“Ik zal nooit vergeten dat ik de kantoren van de VNU tijdschriftengroep onder handen mocht nemen. Toen ik klaar was stonden alle journalisten me in witte doktersjassen op te wachten. Ze vonden het niks. Tot ze me een maand later hun excuses aanboden met de tekst dat ze zich vergist hadden. Het was echt prettiger werken in wit.”

De revival van wit Jan des Bouvrie: “Voor mij is wit nooit weggeweest, maar als je nu kijkt op de internationale modebeurzen, dan zie je dat alle grote ontwerpers weer helemaal terug bij wit zijn. Wit heeft ook van die ongekende voordelen. Allereerst maakt wit de ruimte zelf groter. Als je een ruimte ziet die helemaal wit is van dezelfde afmeting als een ruimte met kleuren, dan zal je zien hoeveel groter wit oogt. Of kijk naar een witte auto. Die lijkt ook groter dan dezelfde auto in het zwart of blauw. “Het tweede voordeel is dat wit rust geeft. Ik ontdekte het pas weer opnieuw toen ik een huis voor gehandicapte kinderen inrichtte. Elke afdeling kreeg een eigen kleur, maar de leukste en waar het meest gebeurde, was de witte ruimte. Kinderen waren rustiger, stonden meer open, waren creatiever. Ze gingen allemaal wat met de ruimte doen. Die rust, die geeft wit. “En tenslotte is wit tijdloos. Je hoeft niet bang te zijn dat wit dateert. Integendeel. Het biedt juist ruimte om met kleine accenten steeds een wisselende sfeer te scheppen. Kleine kleuraccenten komen prachtig uit in wit, zonder dat je drastisch hoeft te veranderen.”

Wit en ondernemen Jan des Bouvrie: “Mijn advies aan ondernemers in het midden- en kleinbedrijf is om meer wit te gebruiken. Schilder je bedrijf wit. Tien tegen één dat alle producten die je verkoopt of alle diensten die je aanbiedt ineens

veel mooier en grootser uitkomen. Laat je producten de kleur zijn, niet je gebouw. “Een ander advies is om te zorgen voor eenheid in uitstraling. Maak er geen rommeltje van. Zorg dat alle bureaus hetzelfde zijn, dat de verlichting in orde is en dat mensen zich prettig voelen in jouw zakelijke omgeving. Sfeer – en succes – zit voor een groot deel in je hart. Dat is ook precies waarom ik iedereen aanraadt om ook eens je partner naar je bedrijf te laten kijken. Vrouwen kijken anders naar zaken dan mannen. Ze halen de scherpe kantjes ervan af. Ze zijn opener. Ze zien zaken die wij niet zien en komen met oplossingen. Gebruik je vrouw en kinderen dan ook regelmatig als je sparring partner.”

Geen eendagsvlieg Jan des Bouvrie: “Ik geloof in oplossingen met stijl, met eenvoud en een lange levensduur. Ontwerpen moeten zo tijdloos mogelijk zijn. Net als wit. Ik zeg wel eens: het ergste wat een eendagsvlieg kan overkomen is dat hij een pechdag heeft. Daarom wil ik nooit een eendagsvlieg worden. Mijn klanten moeten weten dat ze iets hebben waarmee ze lang vooruit kunnen en dat niet gaat vervelen. En wit, dat verveelt nooit. Het is de mooiste basis die je als ontwerper kunt hebben.”

26

27

Column De deurwaarder

Vandaag is rood… Wat is er vandaag de dag nog zeker in het zakendoen? Bedrijven waarvan je dacht dat ze nooit in de problemen zouden kunnen komen, vallen om. Het aantal faillissementen groeit sneller dan ooit tevoren. Want hoewel de crisis volgens de deskundigen het dieptepunt al achter zich heeft, moeten de echte klappen nog komen. Elk bedrijf kan het in moeilijke tijden wel een tijdje uithouden. Als de omzet daalt, betekent het immers nog niet dat er helemaal geen omzet meer is. Als de bank minder scheutig is met financiering, dan doen bedrijven bijna ongemerkt – en vaak zonder afspraak – een beroep op de leveranciers. Zij nemen – tegen wil en dank – vaak de financiering over. Simpelweg omdat de leveranciers later worden betaald. Niet binnen 30 dagen, maar soms zelfs na 90 dagen of zelfs nog langer. En in het ergste geval komt het geld nooit binnen. Geen zekerheid Er is een groot verschil tussen bankfinanciering en leverancierskrediet. De bank houdt het overzicht en verlangt continu rapportage. De bank vraagt zekerheden. Van cessie van debiteuren tot zelfs de privégarantie van de ondernemer. Maar u als leverancier? U moet het bijna altijd doen zonder zekerheid. U weet niet hoe het bedrijf ervoor staat waar u – vaak al heel lang – zaken mee doet. U weet niet hoeveel andere crediteuren er op hun geld wachten. U weet niet hoe hoog de schulden zijn en of daar überhaupt door het bedrijf nog uit te komen is. Wij maken elke dag mee dat bedrijven helemaal rood kleuren zonder dat ze het zelf in alle hevigheid beseffen. Want als een bankkrediet het plafond heeft bereikt kan er niet meer betaald worden. Als de leveranciers niet betaald zijn, kan er vaak nog gewoon worden besteld. En neemt de stapel onbetaalde rekeningen alleen nog verder toe.

Kunt u daar dan helemaal niets tegen doen? Ja en nee. Het begint natuurlijk met het hebben van goede leveringsvoorwaarden. Gek genoeg hebben heel veel bedrijven die (nog steeds) niet. Leveringsvoorwaarden geven in een aantal situaties iets extra aan zekerheid. Bijvoorbeeld het voorbehoud van het eigendomsrecht van geleverde goederen zolang ze nog niet zijn betaald. Zorg daarom – juist nu – dat u goede leveringsvoorwaarden hebt die niet alleen bij de Kamer van Koophandel zijn gedeponeerd, maar die u ook meestuurt met al uw offertes en facturen.

“Zorg daarom  – juist nu – dat  u goede leveringsvoorwaarden hebt...”

Credit management Minstens zo belangrijk is een goed credit management. Bepaal tot welk bedrag een klant bij u ‘rood’ mag staan. Wat is de kredietlimiet en hou die strak in de gaten. Juist nu is er meer reden om kredietlimieten te verlagen dan te verhogen.

Delken&Boot geeft inburgeren kleur

Vraag om betaling van facturen. Hou de vervaldata in de gaten, communiceer goed met de administratie van uw klant en leg alle contacten vast. Als u wat vreemds ontdekt, hoort of voelt, ga er dan meteen iets harder achter aan. En vooral: laat het gezonde verstand altijd de boventoon voeren. Als een klant ineens heel veel bestelt, veel meer dan normaal, en er staan grote bedragen open, dan is er niks op tegen om pas te leveren als de oude facturen betaald zijn en eventueel een deel van de nieuwe levering is aanbetaald. Als dat een probleem is, dan zou ik me echt zorgen maken. Want voor u het weet mogen wij voor u achter de vordering aan. Of zoals ik pas iemand hoorde zeggen: wat kan het oplopen!

CASE

Delken&Boot is een toonaangevend project-

plastificeerd en met werkbladen, praktijkfoto’s

bureau op het gebied van inburgering en het

en luister-cd’s. Alles wordt door MultiCopy

leren van een (tweede) taal. Het Rotterdamse

gemaakt en afgewerkt.

bureau staat bekend om de doelgerichte aanpak, waarbij uitgegaan wordt van herkenbare

De werkboeken worden op afroep geprodu-

situaties uit het alledaagse leven. Daarbij wor-

ceerd. Zo blijft het lesmateriaal actueel en

den multimediatoepassingen niet geschuwd.

hoeven ook geen onnodige voorraden aange-

Zowel voor collectief als individueel onderwijs

houden te worden. Dit Printing on Demand

en thuisgebruik.

principe (drukken als het nodig is), biedt daarom ongekende voordelen. Door toepassing

René Toonen is gerechtsdeurwaarder en partner van het Amsterdamse bureau Nijstad & Toonen Gerechts­ deurwaarders.

Delken&Boot heeft lesmaterialen ontwikkeld

van digitale druktechnieken hoeven de kosten

op verschillende niveaus, waaronder de CP-

ook niet hoger te zijn dan wanneer een grotere

Starter. Met deze kit leren cursisten ondermeer

oplage in één keer wordt gemaakt.

gespreksvaardigheid in cruciale praktijksituaties. De studenten kunnen de gesprekken thuis oefenen met een huiswerk cd. De inhoud is

Meer informatie: 020 - 34 68 150.

gebaseerd op de eindtermen van het inburgeringexamen. Delken&Boot zocht een partner voor de productie van de kits en vond die in MultiCopy. MultiCopy maakt de totale cursusmap met al

René Toonen

het kleurrijke studiemateriaal. Duurzaam ge-

www.delkenboot.com

28

29

The Color Company geeft inzicht

Kleur bekennen! Kleur heeft een grote invloed op hoe je jezelf voelt. Zit je op een roze wolk of ben je een zwartkijker? Al eeuwen lang wordt er onderzoek gedaan naar het effect van kleur op mensen en hun gedrag. Niet verwonderlijk dat er ook een kleurtherapie is die je helpt om je ‘ware ik’ te ontdekken en te ontplooien: Auro-Soma. Sabine Rijssenbeek van The Color Company laat mensen en bedrijven kleur bekennen.

“Basis van de kleurtherapie zijn 107 flessen met uitgesproken kleuren. Mensen moeten intuïtief een aantal keuzes maken uit die kleuren. Elke kleur heeft een eigen verhaal en geeft inzicht in waar je als mens nu staat en hoe je jezelf verder kunt ontwikkelen.” Sabine Rijssenbeek is de drijvende kracht achter The Color Company. Na haar studie bedrijfskunde en een carrière als marketeer bij Heineken laat ze nu mensen, bedrijven en managers letterlijk kleur bekennen. “En dat leidt tot heel verrassende resultaten”. Sabine Rijssenbeek: “Toen ik kennis maakte met Aura-Soma was ik helemaal verkocht op het moment dat ik al die mooie flessen zag. Zoveel sprankelende kleuren. Op dat moment had ik samen met een zakenpartner The Health Company in Amsterdam opgezet, een winkel in gezondheid in de Cornelis Schuytstraat. Iedereen die binnenkwam werd daar meteen aangetrokken door de kleurenflessen.”

Sabine: “De Aura-Soma kleurentherapie gaat ervan uit dat alles energie is. De mens, de gedachten, de dingen, maar ook kleuren. De kleuren – of kleurcombinaties – die je aandacht trekken versterken je persoonlijke energiebalans. Vandaar dat de kleuren die je kiest je inzicht geven in waar je nu in het leven staat.” Niet zweverig Sabine: “Toegegeven, je kunt heel zweverig naar het hele concept kijken, maar de praktijk leert dat de kleurflessen heel treffend inzichten geven waar je meteen wat mee kunt doen. The Color Company geeft regelmatig workshops voor teams van grote bedrijven die tot verrassende resultaten leiden.

maar wel een manier om snel een indruk te krijgen over je persoonlijkheid en de zaken die aandacht vragen in je ontwikkeling. De kleuren zeggen veel over je. En helpen je de richting te vinden. “Steeds vaker maken bedrijven en organisaties gebruik van de kleurtherapie. Iedereen uit een team kiest dan een eigen kleurenfles. Die kleuren geven inzicht in de persoonlijke doelen, talenten en uitdagingen. Alleen al die analyse geeft het hele team stof tot nadenken en energie om beter en effectiever te gaan samenwerken. De kleuren – en de analyse daarvan – openen de discussie en zorgen ervoor dat je snel tot de kern komt om effectiever en prettiger het maximale uit het team te halen.”

“Pas had ik een workshop voor partners van een groot advocatenkantoor. Je begrijpt dat een aantal nogal lacherig begon aan de kleurkeuze. Ferrari-rood was al populair voordat de kleurflessen op tafel kwamen. Eén van hen maakte continu grappen. Je begrijpt dat ik hem als eerste een fles liet kiezen. En ja: het was de kleur die in de therapie ‘de clown’ heet. En aangeeft dat je moeite hebt om je ware gevoel te laten zien en dat camoufleert met clowneske afleidingsmanoeuvres. Hoe mooi kon zo’n workshop beginnen.”

Sabine: “Het is eigenlijk geweldig wat kleuren doen. Iedereen heeft wel een favoriete kleur of juist een kleur die je juist wilt vermijden. Kleuren hebben altijd iets wat erg uitgesproken is. Met de kleurtherapie ontdek je meteen dat er achter elke kleur een uitgesproken persoonlijkheid schuil gaat. Zakelijk, maar vooral ook privé.”

Teams krijgen kleur Sabine Rijsssenbeek: “Kleurtherapie is niet een oplossing die je leven helemaal op z’n kop zet,

Meer informatie over de workshops van The Color Company: www.thecolorcompany.nl

30

31

m aanbiedingen Groene communicatie met FSC

Geef kleur aan uw relaties

Breng kleur in uw presentatie

Met promotionele- en relatiegeschenken onderstreept u hoe belangrijk

Iedereen weet hoe belangrijk een goede presentatie is. Laat zien

u de band met uw klanten vindt. Zeker vandaag de dag is loyaliteit

wat u doet, wat u verkoopt en waarin u goed bent. Bijvoorbeeld

in relaties erg belangrijk en mag u best blijk geven dat u die loyaliteit

met behulp van de presentatiesystemen van MultiCopy.

beloont. MultiCopy heeft een uitgebreid assortiment presentatiewanden,

Als u maatschappelijk verantwoord onderneemt, is het misschien nu de

MultiCopy heeft een groot assortiment promotionele artikelen en

displays, banieren, vlaggen en posters waarmee u zich op

tijd om dat ook in details te laten zien. Bijvoorbeeld door al uw druk- en

geschenken waarmee u de relatie kleur geeft. Van pennen tot USB sticks;

grootformaat kunt presenteren.

printwerk te laten voorzien van het FSC keurmerk. MultiCopy kan u

van kunst tot promotionele kleding; van sieraden en paraplu’s tot repen

adviseren m.b.t. de keuze van prachtige papiersoorten die gemaakt zijn

chocolade.

Door de toepassing van digitale technieken is de productie erg betaalbaar. Zo leveren wij al vlaggen in kleur vanaf zo’n € 50,-

van hout uit verantwoord beheerde bossen. Daarmee levert u een extra bijdrage aan het behoud van een beter milieu.

Als u de MultiCopy adviseur vertelt wat u zoekt en wat uw

en displays vanaf met rolbanier vanaf zo’n € 125,-. Uiteraard helpen

budget is, dan komt hij/zij met een verrassend voorstel. En als

wij u ook graag met het maken van een opvallend ontwerp.

Het FSC keurmerk kan worden afgedrukt op al het drukwerk. Van

communicatieondersteuner van ruim 50.000 mkb-bedrijven weten we

briefpapier tot folders; van posters tot direct mailings. Zeker nu duurzaam

dat we ook in kleinere oplagen met slimme oplossingen kunnen komen

Redenen te over voor een gesprek ‘van formaat’

inkopen een belangrijke trend gaat worden, is het niet onverstandig om

waarmee u kunt scoren.

met uw MultiCopy adviseur.

zelf actief te laten zien dat het u serieus is. De adviseurs van MultiCopy kunnen u terzijde staan bij het opzetten van een compleet drukwerkplan waarin FSC een sleutelrol speelt. Omdat MultiCopy massaal is gecertificeerd is het nu voor elke organisatie mogelijk om kleur te bekennen. Groen welteverstaan.

Spaar kosten en milieu met de inkten en toners van MultiCopy

Beheer uw printers De nieuwe Better Choice website is een ideaal middel om de printers in uw bedrijf te beheren. Vaak hebt u printers van verschillende merken en types. Op de better Choice website kunt u uw gehele printerpark simpel beheren. Elke printer kunt u een eigen naam en locatie geven. Bijvoorbeeld secretariaat, sales management enz. Als u dan inkt of toner nodig hebt, dan klikt u op de betreffende printernaam en u ziet meteen welk type inkt of toner u nodig hebt. Op de website kunt u ook meteen bestellen. U hebt de keuze uit de merkinkt en -toner of die van Better Choice. Het prijsverschil ziet u meteen. Bijkomend hebt u geen grote voorraden supplies nodig, die u later misschien weg moet

Nieuwe tijden, nieuwe huisstijl

gooien omdat de printer is vervangen.

Juist nu de markt weer aantrekt en de omzetkansen weer

voordeel van de website is dat de inkt en toner snel wordt geleverd. Daardoor Als een van de grootste drukkers en printers van Europa kent MultiCopy de inkt- en tonermarkt als geen ander. Reden voor MultiCopy om een eigen lijn inkten en toners te ontwikkelen voor

groeien, is het verstandig om te kijken naar uw uitstraling. www.inktentoner.multicopy.nl

Misschien is het tijd voor een nieuwe huisstijl. Met meer

(bijna) alle gangbare laser- en inktjetprinters. De naam: Better Choice.

kleur, meer allure en meer uitstraling.

Bij Better Choice inkt en toner wordt gebruikgemaakt van deels

Ook als u maar weinig drukwerk gebruikt, kan het tegenwoor-

gerecyclede cartridges. Deze worden volledig gereconditioneerd en

dig heel aantrekkelijk zijn om optimaal gebruik te maken kleur.

klaargemaakt voor zorgenvrij professioneel printen. In veel cartridges

Door de nieuwe digitale productiemethoden is kleurendruk-

zit plastic en andere materialen die milieubelastend kunnen zijn.

werk lang niet meer zo kostbaar.

Door deze cartridges opnieuw te gebruiken wordt een actieve bijdrage geleverd aan het milieu. Maar u spaart niet alleen het milieu,

De vormgevers van MultiCopy bespreken graag uw wensen

u bespaart ook aanzienlijk op de kosten.

met u en komen dan snel met spraakmakende voorstellen. Een betere presentatie leidt immers altijd tot resultaat!

Better Choice kost aanmerkelijk minder dan de merkinkten en -toners. En dat terwijl ze minstens even goed zijn en met 100% garantie worden geleverd. Dat is dus dubbel sparen.

CASE Reisbureau Zonvaart straalt vakantieplezier uit Toerkoop reisbureau Zonvaart in

isolatie op de werkplekken, zodat ook het

Heerhugowaard is recent verhuisd naar een

werkcomfort werd verbeterd.

andere locatie in het vernieuwde winkel­ centrum Middenwaard. Een top-locatie die

Vanuit het reisbureau kunnen de mede­

meteen wordt gezien door iedereen die met

werkers wel naar buiten kijken, maar van

de auto aan komt rijden. Alleen… het aantal

buiten niet naar binnen. De duizenden

promotionele mogelijkheden voor opvallende

consumenten die dagelijks voorbij lopen,

buitenreclame is beperkt. MultiCopy bracht

krijgen met de gigantische prints van mooie

uitkomst met een creatieve oplossing.

reisbestemmingen al meteen het juiste vakantiegevoel.

Als je niets aan de buitengevel mag hangen, moet je uitwijken naar binnen. Het concept

MultiCopy bedacht de toepassing en ont­­wik­

was een lichtdoorlatende zonwering die

kelde het creatieve concept voor Toerkoop

op grootformaat door MultiCopy in kleur

Zonvaart dat in 2009 is uitgeroepen tot

werd geprint. Maar liefst 50 vierkante meter

Reisbureau van het Jaar in Noord-Holland.

vakantiebeelden en informatie werd aan de binnenzijde van de ramen bevestigd. Het ophangsysteem bestaat uit een aantal transparante zuignappen, zodat niets op de ramen geplakt hoefde te worden. Het gebruikte materiaal is lichtdoorlatend, maar zorgt tevens voor zonwerving en warmte-

www.travelcentre.nl