Kan men ook psychisch ziek worden in andere culturen?
Inhoud
Probleemstelling
Cultuur een eng of een ruim begrip?
(Psychisch) ziek zijn.
Culturele invloeden op psychisch ziek zijn.
Invloeden op het verpleegkundig handelen.
Probleemstelling
Globalisering
Toerisme Migratie Multiculturalisme
154 nationaliteiten in Gent (waarvan + 120 Niet Europees)
+175 nationaliteiten in Brussel
Evolutie naar extramurale psychiatrie
Dalen van opnameduur Integratie en rehabilitatie in reguliere maatschappij.
Psychiatrie in het algemeen ziekenhuis.
Culturele shift
Enkele situaties
Ontmoeting met Emanuel in Rwanda.
Probleem van inwijkeling M.
Cultuur…? Wat wordt daar nu mee bedoeld?
Containerbegrip
Wat?
Een geheel van aangeleerde gedragskenmerken, waaraan alle leden van een gemeenschap zich openlijk houden.
Waarden en normenstelsel
Cultuur: Hoe beschrijven?
Macrocultureel niveau
Mesocultureel niveau
Algemene kenmerken in een ruime maatschappelijke context bv. westerse cultuur, Europese cultuur, Arabische cultuur, centraal Afrikaanse enz….
Onmiddellijke invloed op het individu maar buiten de persoon. Groep waarbinnen men functioneert bv. Sociale categorie, religie
Microcultureel niveau
Eigen aan de persoon bv. Geslacht; seksuele voorkeur, leeftijd, intellect, opleiding.
Zijn culturen te classificeren? Individualistische cultuur
Collectivistische cultuur
Op de persoon gericht
Op de gemeenschap gericht
Kerngezin als belangrijkste eenheid
Uitgebreide familie
Sociale status wordt verworven
Sociale status door geboorte of leeftijd
Sociale banden zijn zwak
Sterke sociale banden
Partnerkeuze door individu
Geen eigen partnerkeuze
Onafhankelijkheid is belangrijke
Afhankelijkheid van de groep
Nadruk op vooruitgang
Nadruk op tradities
Non verbaliteit en cultuur of het lezen van de ander.
Cultuur en beleefdheidsuitingen
Nonverbaliteit
Oogcontact of niet Rol van de glimlach Stemvolume Emotie-uitingen Maatschappelijk afgesproken tekens
Non verbale taal leren lezen
Wat men niet kent ziet men niet. Opvoeding werkt na.
Relatie Ziekte – Cultuur
Geestesziekte
Geestesziek zijn.
universeel voorkomen Objectiveerbaar weinig cultureel gebonden
Sterk verschillende sociale perceptie Cultureel beïnvloede ziekte-uitingen
Cultuureigen psychiatrische fenomenen
Compulsief spugen (India) Koro Latah Amok
Invloed van cultuur op een relatie Macro
Macro
Meso
Meso
HIJ
Micro
ZIJ
Micro
Invloed van cultuur op hulprelatie Macro
Macro
Meso
Meso
HIJ
Micro
VerpleegZIJ kundige
Micro
Risico op psychiatrische problematiek
bij allochtonen
De persoon zelf. De blootstelling aan stresserende factoren in het thuisland (eerste generatie) Kwetsbaarheid nood aan identiteit Taalprobleem Generatie Asielprocedure Sociale problemen
Behandeling van psychiatrische aandoeningen.
Universalistisch
Relativisme
Absoluut
Sterk rekening houdend met de culturele eigenheid
Problemen bij Farmacotherapie
Verschil tussen etnische groepen.
Wat met verpleegkunde?
Verpleegkundige als mens
Communicatie
Lezen van de ander. Communicatie aanpassen?
Somatische zorg
Observatie
Gedragsobservatie Plaatsen van de klachten
Professionele blinde vlek A Voor iedereen zichtbare eigenschappen, kennis en vaardigheden en die professioneel bruikbaar zijn
B Gebied van ontbrekende eigenschappen, kennis en vaardigheden die door de verpleegkundige zelf ervaren wordt
Professionele blinde vlek
C Voor anderen zichtbare eigenschappen, kennis en vaardigheden en die professioneel bruikbaar zijn
D Gebied van ontbrekende eigenschappen, kennis en vaardigheden waar de verpleegkundige geen zicht op heeft
Professionele blinde vlek A
B
Voor iedereen zichtbare eigenschappen, kennis en vaardigheden en die professioneel bruikbaar zijn
Gebied van ontbrekende eigenschappen, kennis en vaardigheden die door de verpleegkundige zelf ervaren wordt
A
C Voor anderen zichtbare eigenschappen, kennis en vaardigheden en die professioneel bruikbaar zijn
D Gebied van ontbrekende eigenschappen, kennis en vaardigheden waar de verpleegkundige geen zicht op heeft
Confrontatie Ontmoeting met de vreemde, psychisch zieke mens. Onvermogen tot helpen
Nieuwe confrontatie
Vermijdingsgedrag
Negatieve ervaring
Vermijdingsgedrag
Dubbel probleem
Confrontatie met cultuur
Confrontatie met afwijkend gedrag
Wat kan gedaan worden?
Opleiding
Frustratie vermijden)
Kennisverhoging Verstandige patiënten toewijzing. Binnen een goed doordacht verpleegsysteem Teamwerk
Supervisie Intervisie Counceling
Overleg met cultuur
Betrekken van hulpvrager (patiënt en familie als cultureel expert). Intercultureel medewerker in de zorg.
Conclusie
Rekening houden met de complexiteit van de mens.
Zelfkennis
Tolerantie
Gezond verstand
