2001 JAARVERSLAG ACTIVITEITENVERSLAG HSEQ-VERSLAG
Investor relations (vragen over financiële en boekhoudkundige gegevens) René Sterckx Tel.: +32 (0)2 282 74 80 Fax: +32 (0)2 282 75 43 E-mail:
[email protected] Investor relations (contacten en vergaderingen met analisten) en perscontacten Griet Heyvaert Tel.: +32 (0)2 282 72 30 Fax: +32 (0)2 282 79 43 E-mail:
[email protected] Andere talen Deze publicatie is ook verkrijgbaar in het Frans en het Engels. Wilt u een exemplaar ontvangen, neem dan contact op met het departement Communicatie: Tel.: +32 (0)2 282 75 72 Fax: +32 (0)2 282 79 43 e-mail:
[email protected]
Markante feiten 2001
13 maart
4 juli
1
De Europese Commissie maakt haar
26 september De raad van bestuur van Distrigas keurt
voorstel bekend om de opening van de
het voorstel van het management tot
interne aardgasmarkt te versnellen.
splitsing van de onderneming goed.
(p. 60)
(p. 46)
De raad van bestuur van Distrigas be-
31 oktober
De onderneming past haar tarieven
vestigt het mandaat van het manage-
voor aardgastransportdiensten in
ment om de splitsing van de onderne-
België aan: de tarieven verlagen en de
ming verder te onderzoeken en een
flexibiliteitsdiensten breiden uit. (p.66)
voorstel ter zake uit te werken. (p. 46)
16 juli
23 juli
Het Belgische federale parlement keurt
30 november
De buitengewone algemene vergade-
een aantal amendementen op de gas-
ring hecht haar goedkeuring aan de
wet van 29 april 1999 goed: openings-
partiële splitsing van de onderneming
graad van de aardgasmarkt in België
via de oprichting van een nieuwe
stijgt tot 58%. (p. 62)
vennootschap. (p. 20)
40ste klant ondertekent een Hub
1 december
Huberator lanceert nieuw Hub Services
Services Agreement met Huberator. Het
Agreement met twee nieuwe diensten
stijgende aantal Huberator-klanten
die de continuïteit van de aardgashan-
ondersteunt de verdere liquiditeitsgroei
del op Hub Zeebrugge nog versterken
op Hub Zeebrugge. (p. 73)
en daardoor bijdragen tot de verdere liquiditeitsgroei. (p. 75)
2
3
73ste boekjaar
INHOUD
Verslagen aan de algemene vergadering
INHOUD
van 14 mei 2002
Deel 1
Markante feiten 2001
1
Woord vooraf
8
Gids van de aandeelhouder
12
Bestuursorganen op 27 februari 2002
16
Jaarverslag 1
4
Toelichting bij de reorganisatie van de structuur van de Distrigas-groep
21
2
Geconsolideerde resultatenrekening
24
3
Geconsolideerde balans
27
4
Activiteiten en resultaten van de dochterondernemingen
29
5
Resultaten Fluxys NV
30
6
Vooruitzichten 2002
31
7
Corporate governance
34
Deel 2
Activiteitenverslag 1
Aardgastransportdiensten in België
60
2
Hubdiensten en dispatchingdiensten
72
3
Exploitatie & constructie
77
4
Aardgasverkoop (eerste semester)
87
5
Human Resources
89
5 Deel 3
HSEQ-verslag 1
HSEQ-beleid
96
2
Naar een uniform HSEQ-systeem
97
3
Health
99
4
Safety
103
5
Environment
105
Deel 4
Geconsolideerde jaarrekeningen
121
Deel 5
Jaarrekeningen Fluxys NV
149
6
7
Woord vooraf Gids van de aandeelhouder Bestuursorganen op 27 februari 2002
Fluxys werkt sinds 1 december 2001 als onafhankelijk netwerkuitbater naast het nieuwe Distrigas. 2001 was voor de onderneming dan ook het jaar van de unbund-
Woord vooraf
ling en de deconstructie, een proces dat zich stilaan in het geheel van de Europese aardgasindustrie aan het voltrekken is. In 2002 zal Fluxys vanuit haar nieuwe startpositie weer gaan opbouwen, de bedrijfsprocessen heroriënteren en een nieuwe commerciële dynamiek ontwikkelen rond de transportgebonden diensten. Die dynamiek is essentieel: de onderneming heeft er immers voor gekozen om haar sleutelrol in het Europese liberaliseringsproces volop en met de nodige zin voor innovatie te spelen.
Afzonderlijke aardgastransportonderneming Met de splitsing van de geïntegreerde aardgasonderneming in een transportonderneming en een handelsonderneming, is in een vroeg stadium ingespeeld op de richting die de ontwikkeling van de aardgasmarkt en het wettelijk en regulerend kader nemen. Wat het wettelijk en regulerend kader betreft, ziet het er op Europees niveau naar uit dat geïntegreerde aardgasbedrijven hoe dan ook zullen worden verplicht om de activiteiten aardgashandel en aardgastransport in aparte entiteiten onder te brengen. Daarbij komt dat op Belgisch niveau aan geïntegreerde aardgasondernemingen bijkomende eisen worden opgelegd die de schaalvoordelen wegnemen die voortvloeien uit het beheer van beide activiteiten in één juridische entiteit. Voorts hebben geïntegreerde aardgasbedrijven in diverse Europese lidstaten zoals het Verenigd Koninkrijk, Italië, Nederland, Denemarken en Spanje zich al opgesplitst of daartoe de beslissing genomen. Door de opening van de nationale markten worden aardgashandel en aardgastransport bovendien aparte metiers met elk hun eigen specifieke context. Aardgashandel krijgt in toenemende mate een Europese in plaats van een nationale dimensie. Aardgastransport daarentegen is een sterk netgebonden activiteit. De toegang tot de transportnetten, een belangrijke dienstverlening binnen de transportactiviteit, wordt ook in toenemende mate een gereguleerde activiteit, terwijl de aardgashandel progressief wordt geliberaliseerd.
Wo o rd v o o r a f
8
In dat perspectief was het beter om de twee activiteiten van het geïntegreerde Distrigas in afzonderlijke bedrijven te organiseren: zo kunnen ze zich elk beter toespitsen op hun eigen kernactiviteiten en doelstellingen. In 2001 is in de onderneming dan ook bijzondere aandacht besteed aan de bedrijfsorganisatie. Zowel in de bestuursorganen als bij de medewerkers vormde de splitsing van de onderneming het leidmotief. Om de continuïteit van de dienstverlening optimaal te blijven verzekeren, werden de voorbereidingen rond de operatie in een bijzonder korte periode afgerond.
Essentiële rol van de netuitbater: spilfunctie in het liberaliseringsproces De liberalisering van de Europese gasmarkt gaat in een eerste fase gepaard met een herschikking van diverse mid- & downstreamfuncties die tot voor kort door geïntegreerde spelers werden vervuld. Die integratie had een positief effect, voornamelijk inzake leveringszekerheid en efficiëntie van het bevoorradings-
9
proces. Vandaag is die organisatie echter niet meer aangepast aan de veranderende verwachtingen van de wetgevers, de regulatoren en vooral de klanten. Aardgastransportondernemingen zoals Fluxys zijn de centrale schakel in het uitbouwen van het concurrentiemodel op de eengemaakte Europese gasmarkt. Ze hebben immers een scharnierfunctie in de bevoorradingsketen waarin diverse spelers actief zijn: aardgasproducenten, groothandelsbedrijven, traders, leveranciers op het niveau van de distributie en de eindverbruikers. In het verlengde van de scharnierfunctie die aardgastransportbedrijven vervullen, wordt van hen verwacht dat ze transportdiensten, flexibiliteitsdiensten en aanverwante diensten verlenen. LNG-terminallingdiensten en opslagdiensten liggen daarbij voor de hand, maar ze kunnen hun toegevoegde waarde nog sterk verhogen door andere transportgebonden diensten aan te bieden zoals dispatchingdiensten, dienstverlening op het vlak van aardgastelling, onderhoud van gasontvangststations bij klanten, enz. Aardgastransportondernemingen staan ook voor de uitdaging om via nieuwe diensten oplossingen aan te reiken voor de operationele knelpunten in het vrije
Wo o rd v o o r a f
verkeer van aardgas op de eengemaakte markt. Zo werkt Fluxys actief mee om de beperkingen weg te werken die nog bestaan op het vlak van onder andere interoperabiliteit van de netten en communicatiesoftware. Een en ander gebeurt zowel bilateraal met netgebruikers en netoperatoren als in de schoot van Gas Transmission Europe (GTE), de vereniging van Europese aardgastransportoperatoren. Fluxys speelt binnen GTE een actieve rol, met onder meer het voorzitterschap van de werkgroep rond interoperabiliteit. Fluxys werkt ook zelf aan voorstellen om de beschikbare transportcapaciteit in haar net zo optimaal mogelijk te gebruiken. De onderneming heeft met haar initiatieven rond Hub Zeebrugge in het verleden trouwens al aangetoond over de nodige durf, visie en doorzettingsvermogen te beschikken om toekomstgerichte diensten te ontwikkelen. Fluxys staat als netuitbater dus op het kruispunt van diverse aardgasmetiers. De commerciële uitdaging voor 2002 en het jaar daarop bestaat er dan ook in dat de onderneming zich moet positioneren om haar toegevoegde waarde te maximaliseren.
10 Actief op een groeimarkt Voorzichtig geschat zal de Europese aardgasmarkt de komende tien jaar een jaarlijkse vraagstijging van circa 3% kennen. Ook in België wordt een verdere toename van het aardgasverbruik verwacht, met name in het residentiële eindverbruikerssegment en het segment van de stroomproductie. Om dat bijkomende aardgas naar zijn eindbestemming te brengen, moeten de verbindingen tussen de steeds verder afgelegen bronnen en de eindverbruikersmarkten worden versterkt, zowel transeuropees als binnen de diverse nationale en regionale netten. Fluxys wil in het beheer van haar activa inspelen op de effecten van de vraaggroei naar aardgas in Europa en daartoe een actief investeringsbeleid voeren: het is de bedoeling om het net verder uit te bouwen in functie van de vraag naar aardgas en bijbehorende capaciteit. Fluxys wil ook de draaischijfrol van haar net blijven versterken en de aardgasverbruikers in België daarvan verder de vruchten laten plukken. De onderneming zit daarmee in essentie op dezelfde golflengte als de politieke overheden en de regulatoren, met wie ze constructief overleg pleegt, bijvoorbeeld inzake het investeringsplan op 10 jaar.
Wo o rd v o o r a f
Duurzaam ondernemen De visie van Fluxys richt zich naar een model van duurzame groei dat zowel de aandeelhouders, de klanten, de personeelsleden als de omwonenden in de buurt van haar installaties in aanmerking neemt. Het HSEQ-beleid dat de onderneming sinds 1998 uitbouwt, spitst zich toe op vier centrale elementen: kwaliteitsbeheer, het welzijn van personeelsleden en contractanten, het milieu en de industriële veiligheid. Zo streeft de onderneming ernaar om de milieu-impact van haar activiteiten - die al minimaal is - systematisch verder te beperken en inzake arbeidsveiligheid worden significante inspanningen gedaan om het aantal arbeidsongevallen verder terug te dringen in de richting van de nul-ongevallendoelstelling. Wat industriële veiligheid betreft, legt Fluxys zich toe op zowel de veilige en betrouwbare uitbating van het net als op de vrijwaring van de integriteit ervan.
De toekomst ligt open 11
Fluxys staat in de nieuwe marktomgeving voor belangrijke uitdagingen maar kan rekenen op een personeelsploeg die wordt erkend om zijn ervaring en knowhow. Zowel de bestuursorganen, de directie als de medewerkers hebben er vertrouwen in dat Fluxys haar essentiële rol in de nieuwe marktomgeving met succes kan vervullen: het ondernemingsmotto Excellence in gas transport zal de komende twee jaar volop vorm krijgen.
WA LT E R P E E R A E R
JEAN-PIERRE HANSEN
Gedelegeerd bestuurder
Voorzitter van de raad van bestuur en van het directiecomité
Wo o rd v o o r a f
Maatschappelijke aandelen Fluxys De maatschappelijke aandelen van Fluxys staan genoteerd op de Eerste Markt van
Gids van de aandeelhouder
Euronext Brussels.
Agenda van de aandeelhouders •
14 mei 2002
Algemene vergadering
•
23 mei 2002
Uitbetaling van het dividend
•
28 augustus 2002
Persbericht van de raad van bestuur over de halfjaarresultaten
Uitbetaling van het dividend Het brutodividend voor het boekjaar 2001 bedraagt 40 EUR per maatschappelijk aandeel, tegenover 38,18
EUR
in 2000. Het nettodividend bedraagt 30 EUR, tegenover 28,64
EUR
in
het vorige boekjaar. Het dividend van de aandelen aan toonder wordt uitbetaald tegen afgifte van het dividendbewijs nr. 1 aan de loketten van Fortis Bank, Bank Brussel Lambert, KBC en Artesia Bank.
Toelichting bij de cijfers over het Fluxys-aandeel Bij de splitsing van het vroegere Distrigas (zie p. 21) gaf ieder Distrigas-aandeel automatisch en zonder bijkomende inbreng recht op een Fluxys-aandeel en een aandeel in het nieuwe Distrigas. De aandelen categorie D van beide ondernemingen noteren sinds 1312-2001 als afzonderlijke aandelen op de Eerste Markt van Euronext Brussels. Op 13-12-2001 sloot het Fluxys-aandeel af op ongeveer 2/3 van de laatste notering van het vroegere Distrigas-aandeel. Dat stemde overeen met de schatting van de relatieve waarde van het Fluxys-aandeel zoals die werd gemaakt in de prospectus bij de beursintroductie van de aandelen D van het nieuwe Distrigas. Nadien daalde de koers van het aandeel en eind 2001 bedroeg hij 787 EUR. Bij de interpretatie van de koersevolutie dient te worden opgemerkt dat het geringe aantal beursgenoteerde aandelen de liquiditeit ervan beperkt, wat uiteraard zijn impact heeft op de volatiliteit van de koers. Dat fenomeen wordt geïllustreerd door het geringe gemiddelde dagelijks volume verhandeld op de Eerste Markt van Euronext Brussels tussen 13 december en het einde van het jaar (10 aandelen).
Gids van de aandeelhouder
12
FLUXYS-AANDEEL ( IN
EUR )
2001
2000
1999
1998
1997
Maximum
1.320
1.950
1.440
1.264
703
Minimum
756
1.160
1.066
654
615
Slotkoers op 31-12
787
1.290
1.425
1.259
656
Gemiddelde koers
1.202
1.620
1.248
888
657
Brutodividend per aandeel
40,00
38,18
36,19
34,41
32,72
Nettodividend per aandeel
30,00
28,64
27,14
25,81
24,54
332,39
339,52
262,20
248,81
226,00
56,41
68,11
59,20
47,45
43,96
14
19
24
27
15
2
4
5
5
3
702.636
702.636
702.636
702.636
702.636
Gemiddeld dagelijks verhandeld volume 44
80
108
186
179
Koers
Cashflow per aandeel Nettowinst per aandeel
Verhouding koers/winst op 31-12 Verhouding koers/cashflow op 31-12
13
Aantal aandelen
Koers en dagelijks verhandelde volumes van het Fluxys-aandeel Volume
EUR 1.400
800
1.300
700
1.200
600
1.100
500
1.000
400
900
300
800
200
Koers
700
100
Dagelijks verhandelde volumes
13-12-2001
600
0 jan
feb
maa
apr
mei
jun 2001
jul
aug
sep
okt
nov
dec
jan
feb
2002
Gids van de aandeelhouder
Nettodividend/brutodividend per aandeel (EUR) 50
40 40
38,18 36,19 34,41 32,72 30 28,64
30 25,81
27,14
24,54
14
20
10
0 1997
Gids van de aandeelhouder
1998
1999
2000
2001
Geconsolideerd nettoresultaat
Geconsolideerd eigen vermogen
deel Fluxys
deel Fluxys
NV
(mln.
EUR )
50
NV
(mln.
EUR )
1.200
48
1.102** 42 40*
1.000
40
33 800
31 30
600
15
20 400
244
253
270
1997
1998
1999
291
10 200
0
0 1997
1998
1999
2000
2001
2000
2001
* De splitsing van de onderneming werd boekhoudkundig van kracht op 01-07-2001: de inkomsten uit de handel in aardgas en internationale transportcapaciteit zijn vanaf dan geboekt bij het nieuwe Distrigas (zie p. 21). ** In het kader van de splitsing van de onderneming werden de vaste activa in 2001 geherwaardeerd (zie p. 27-28).
Meer toelichting bij de evolutie 2000-2001 van de geconsolideerde cijfers leest u in de hoofdstukken 2 en 3 van het jaarverslag (vanaf p. 24) en in de geconsolideerde jaarrekeningen (vanaf p. 121).
Gids van de aandeelhouder
Raad van bestuur
Bestuursorganen
Jean-Pierre Hansen, voorzitter Walter Peeraer, gedelegeerd bestuurder
op 27 februari 2002 Bestuurders Willy Bosmans Jean-Pierre Connerotte Jean-Pierre Depaemelaere Yvan Dupon Jacques Laurent Claude Marinower Patrick Moenaert Jacques Pivin Jozef Roos Etienne Snyers Robert Urbain Michel Van Hecke Emmanuel van Innis
Baron Emmanuel de Bethune Claude Grégoire Daniel Termont
Renger Bierema Marc Brykman Pierre Cambresier
Vertegenwoordigers van de federale regering Luc Barbé Fernand Sonck
B e s t u u r s o rg a n e n o p 2 7 f e b r u a r i 2 0 0 2
16
Directiecomité Jean-Pierre Hansen, voorzitter
Leden Willy Bosmans Jean-Pierre Depaemelaere Jacques Laurent Patrick Moenaert Claude Grégoire Renger Bierema
Als gedelegeerd bestuurder woont Walter Peeraer overeenkomstig artikel 19 van de statuten de vergaderingen van het Comité bij met raadgevende stem.
17
Het secretariaat van de raad van bestuur en van het directiecomité wordt sinds 1-1-2002 waargenomen door Griet Heyvaert.
Directieteam Walter Peeraer, gedelegeerd bestuurder
Patrick G. Wailliez, verantwoordelijk voor Operations & TPA Michel Verlinden, verantwoordelijk voor Infrastructuur Gérard de Hemptinne, verantwoordelijk voor Support Dominique Nieuwland, verantwoordelijk voor Regulatory affairs, Plan en Strategie
B e s t u u r s o rg a n e n o p 2 7 f e b r u a r i 2 0 0 2
18
19
Deel 1
Jaarverslag
Deel 1
Overeenkomstig het Wetboek Vennootschappen hebben we de eer u het jaarverslag voor het boekjaar 2001 van uw vennootschap en de groep voor te stellen en u
Jaarverslag
de jaarrekening afgesloten op 31-12-2001 ter goedkeuring voor te leggen.
Het woord vooraf van de voorzitter van de raad van bestuur en de gedelegeerd bestuurder geeft samen met het activiteitenverslag (vanaf p. 60) een overzicht van de activiteiten in 2001 en de belangrijkste gebeurtenissen die zich na het afsluiten van het boekjaar hebben voorgedaan.
Het boekjaar werd in belangrijke mate gekenmerkt door de partiële splitsing van de onderneming via de oprichting van een nieuwe onderneming die de bestaande naam Distrigas overnam, een operatie waartoe de algemene vergadering van 30-11-2001 besliste. De partiële splitsing gebeurde overeenkomstig de artikels 677, 743 en 744 van het Wetboek Vennootschappen.
20
Jaarverslag
1
Toelichting bij de reorganisatie van de structuur van de Distrigas-groep
Splitsing van het geïntegreerde Distrigas in Fluxys en het nieuwe Distrigas Distrigas
PA R T I Ë L E S P L I T S I N G V I A D E O P R I C H T I N G V A N E E N N I E U W E V E N N O O T S C H A P O P
01-12-2001
Bestaande vennootschap met nieuwe naam: Fluxys
Nieuwe vennootschap met bestaande naam: Distrigas
Eigenaar van het geïntegreerde net voor aardgastransport en -transit, van de installaties voor aardgasopslag en van de LNG-terminal in Zeebrugge
Activiteiten: • Aardgasverkoop in België en Europa • Aardgasinkoop
21
Activiteiten:
• LNG-handel en -shipping
• Aardgastransport-, aardgasopslag- en LNG-terminallingdiensten
• Arbitrageactiviteiten op de spotmarkten voor aardgas
• Verwante dienstverlening met onder meer hubdiensten en dispatchingdiensten
• Commercialisering van internationale transportcapaciteit: grens-tot-grens-capaciteit in België (transit) en capaciteit buiten België
• Exploitatie, onderhoud en verdere ontwikkeling van de infrastructuur
Boekhoudkundige splitsing - boekjaar 2001 Fluxys
Handel in aardgas en internationale transportcapaciteit
Aardgastransportdiensten
2001 01-01-2001
Boekhoudkundige splitsing
31-12-2001
01-07-2001
Jaarverslag
Geconsolideerde dochterondernemingen van het vroegere Distrigas (vóór 30-11-2001)
56 %
74,998 %
FINPIPE
SEGEO
75 %
2 % + actieve partner
90 % DISTRIGAS
&
C°
10 % H U B E R AT O R
98 %
99,8 % TRANSFIN
DISTRIGAS
E TA C
Distrigas
Jaarverslag
99,99 % DISTRI RE
0,01 %
70 % NMTM
22
Geconsolideerde dochterondernemingen Fluxys (sinds 01-12-2001)
74,998 % SEGEO
Distrigas
70 % NMTM
90 % H U B E R AT O R
23
Geconsolideerde dochterondernemingen Distrigas (sinds 01-12-2001)
Distrigas 56 % FINPIPE
2 % + actieve partner 75 % E TA C
DISTRIGAS
&
C°
98 %
99,8 %
99,99 % DISTRI RE
TRANSFIN
Jaarverslag
2
Geconsolideerde resultatenrekening
GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING ( IN
MLN . EUR )
2001
2000
1999
1998
1997
2.410
2.899
1.789
1.860
1.824
92
108
105
92
83
2
-6
-17
-14
-25
94
102
88
78
58
- 16
- 20
-16
-16
-1
78
82
72
62
57
- 37
- 31
-27
-24
-24
1
2
2
-
-
42
53
47
38
33
40
48
42
33
31
2
5
5
5
2
236
239
184
173
159
• Derden inbegrepen
1.135**
334
313
296
275
• Fluxys-deel
1.102**
291
270
253
244
23
73***
27
222
110
Omzet Bedrijfsresultaat Financieel resultaat Resultaat uit gewone bedrijfsvoering Uitzonderlijk resultaat Resultaat vóór belastingen Belastingen Resultaat van de ondernemingen waarop de vermogensmutatiemethode is toegepast Nettoresultaat • Fluxys-deel • Deel van derden Cashflow* Eigen vermogen
Investeringen in materiële vaste activa
*
Berekening volgens NBB, zonder oprichtingskosten afgeschreven tegen 100% tijdens het boekjaar.
** In 2001 werden de vaste activa geherwaardeerd; de herwaardering bedroeg 958 mln. EUR. *** De investeringen in materiële vaste activa in 2000 werden in belangrijke mate beïnvloed door de investering van Distrigas & C° in het mede-eigendom van een LNG-schip in aanbouw.
Jaarverslag
24
Consolidatiekring. Ten gevolge van de splitsing van het geïntegreerde Distrigas in Fluxys en het nieuwe Distrigas is de consolidatiekring van Fluxys veranderd. Bij de afsluiting van 31-12-2001 omvatte de consolidatiekring van Fluxys enkel nog de dochterondernemingen
NMTM, SEGEO
en Huberator. De dochterondernemingen
Distrigas & C°, Distri RE, ETAC, Finpipe en Transfin maken sedert 01-07-2001 deel uit van de consolidatiekring van het nieuwe Distrigas.
Omzet. De omzet van het boekjaar 2001 omvat voornamelijk twee elementen (zie ook het commentaar bij de geconsolideerde resultatenrekening op p. 128): •
de aardgasverkoop tot 30-06-2001 (2.138 mln. EUR), waarbij de prijs voor de bijbehorende aardgastransport-, aardgasopslag- en LNG-terminallingdiensten in de aardgasverkoopprijs was vervat,
•
de inkomsten uit aardgastransport-, aardgasopslag- en LNG-terminallingdiensten (156 mln. EUR), die sinds 01-07-2001 integraal als zodanig worden geboekt.
25 Bedrijfsresultaat. Er werden voorzieningen aangelegd om de kosten te dekken voor werken inzake milieuzorg en om eerdere voorzieningen voor de uitdienstneming van installaties op het juiste niveau te brengen. Er werd ook een voorziening geboekt voor het vervroegde vertrek van sommige personeelsleden in het kader van het herstructureringsproject Transform 2003.
Financieel resultaat. De financiële kosten op lange termijn blijven dalen doordat geen nieuwe leningen werden aangegaan. Bovendien wordt het financieel resultaat in 2001 positief beïnvloed door inkomsten afkomstig van deelnemingen die binnen het raam van de splitsing van de onderneming werden ingebracht in het nieuwe Distrigas na opneming van de dividenden. Die inkomsten maken vanaf 2002 geen deel meer uit van de Fluxys-inkomsten.
Jaarverslag
Uitzonderlijk resultaat. De evolutie van het uitzonderlijk resultaat ten opzichte van 2000 (-16 mln. eur) laat zich verklaren door het feit dat de resultaten van het eerste semester van de dochterondernemingen die nu deel uitmaken van de consolidatiekring van het nieuwe Distrigas uit de consolidatiekring van Fluxys werden verwijderd. De resultaten in kwestie zijn vervat in het openingssaldo van het eigen vermogen in de geconsolideerde rekeningen van het nieuwe Distrigas.
Resultaat van het boekjaar. Het geconsolideerde resultaat van het boekjaar bedraagt 42 mln. EUR tegenover 53 mln. resultaat bedraagt 40 mln.
EUR
EUR
in 2000. Het aandeel van Fluxys in dat
, tegenover 48 mln.
EUR
in 2000. Die afwijking resul-
teert uit de verandering in de consolidatiekring van de onderneming (zie boven).
26
Jaarverslag
3
Geconsolideerde balans
GECONSOLIDEERDE BALANS ( IN Activa
MLN . EUR )
31-12-2001
31-12-2000
Verschil
1.309
572
737
1
1
0
12
248
-236
Vaste activa Vorderingen op lange termijn Voorraden Vorderingen op korte termijn Beschikbaar Overlopende rekeningen
439
-343
817
-427
6
18
-12
1.814
2.095
-281
31-12-2001
31-12-2000
Verschil
1.102
291
811
33
43
-10
Voorzieningen
130
211
-81
Schulden op lange termijn
398
490
-92
Schulden op korte termijn
147
942
-795
4
118
-114
1.814
2.095
-281
Totaal
Passiva Eigen vermogen Belangen van derden
27
96 390
Overlopende rekeningen Totaal
Vaste activa. De investeringen in vaste activa bedragen dit jaar 23 miljoen
EUR.
In het kader van de splitsing besliste de raad van bestuur om de vaste activa te herwaarderen. De herwaardering gebeurde volgens de depreciated replacement
cost-methode en werd toegepast op het geheel van de transport- en opslaginfrastructuur die voor derden toegankelijk is, behalve de installaties van de LNG-terminal in Zeebrugge. De herwaardering bedroeg 958 mln.
EUR.
Voorts heeft de raad van bestuur beslist om met terugwerkende kracht vanaf 1-1-2001 nieuwe waarderingsregels te hanteren.
Jaarverslag
Eigen vermogen. Het eigen vermogen van de groep is toegenomen met 811 mln. EUR, voornamelijk als gevolg van de boeking van de herwaarderingsmeerwaarde (zie ‘vaste activa’ op p. 27 en de geconsolideerde toelichting, punt XVII op pagina 146).
EIGEN VERMOGEN ( IN
MLN . EUR )
Eigen vermogen aan het eind van het boekjaar 2000
291
Mutaties tijdens het boekjaar Partiële splitsing • Ingebracht eigen vermogen • Kringschommeling Herwaardering van de vaste activa
-140 -19 +958
Resultaat van het boekjaar • Geconsolideerd resultaat (aandeel van de groep) • Bestemming van het resultaat (dividenden) Eigen vermogen aan het eind van het boekjaar 2001
+40 -28 1.102
Schulden. De partiële splitsing en de kringschommeling die eruit voortvloeide, hebben ertoe geleid dat de financiële schulden op korte en op lange termijn drastisch zijn afgenomen.
Jaarverslag
28
4
Activiteiten en resultaten van de dochterondernemingen
4.1
Financiële dochteronderneming (zie ook p. 22-23)
N M T M N V (geconsolideerde dochteronderneming - deelneming Fluxys 70%) NMTM - Nationale Methaanterminalmaatschappij - is eigenaar en concessiehouder
van de LNG-terminal in Zeebrugge. De installaties worden in het raam van een leasingovereenkomst ter beschikking gesteld van Fluxys, die de installaties uitbaat. Het nettoresultaat van het boekjaar bedraagt 6,9 miljoen EUR, tegenover 7,3 miljoen EUR
in 2000.
4.2
Operationele dochterondernemingen (zie ook p. 22-23)
S E G E O N V (geconsolideerde dochteronderneming - deelneming Fluxys 74,998%) SEGEO
29
- Société Européenne du Gazoduc Est-Ouest – is eigenaar van de infrastruc-
tuur voor het vervoer van aardgas tussen ’s-Gravenvoeren en Blaregnies. In deze infrastructuur, die Fluxys uitbaat, wordt het Noorse aardgas vervoerd dat in Emden (Duitsland) aankomt en bestemd is voor België en Frankrijk. Het nettoresultaat van het boekjaar bedraagt - net zoals in 2000 - 1,4 mln.
EUR.
H U B E R ATO R (geconsolideerde dochteronderneming - deelneming Fluxys 10% op
30-06-2001, deelneming op 90% gebracht door aankoop van Distrigas & C° aandelen) Huberator staat in voor het administratieve beheer van Hub Zeebrugge en verleent diverse diensten aan bedrijven die op de hub operaties uitvoeren. Huberator lanceerde in 2001 twee nieuwe diensten voor bedrijven die actief zijn op Hub Zeebrugge. Eind 2001 telde de onderneming 42 klanten, tegenover 32 eind 2000. Het nettoresultaat van het boekjaar bedraagt 1,4 miljoen
EUR,
tegenover 0,3
miljoen EUR in 2000.
B E LG I A N P I P E C O N T R O L N V (niet-geconsolideerde dochteronderneming -
deelneming Fluxys 25%) Belgian Pipe Control (BPC) staat in voor het klein onderhoud en de inspectie van de leidingen die eigendom zijn van derden en die andere producten dan aardgas vervoeren.
Jaarverslag
5
Resultaten Fluxys
RESULTATEN FLUXYS
NV
( IN
NV
MLN . EUR )
2001
2000
1999
1998
1997
2.378
2.851
1.769
1.860
1.824
Bedrijfsresultaat
72
85
93
87
87
Financieel resultaat
-9
-12
-24
-21
-36
Resultaat uit gewone bedrijfsvoering
63
73
69
66
51
Uitzonderlijk resultaat
-1
-20
-17
-16
-1
Resultaat vóór belastingen
62
53
52
50
50
-24
-18
-18
-18
-19
38
35
34
32
31
210
205
166
160
156
1.065
238
229
220
212
21
25
27
294
109
Omzet
Belastingen Nettoresultaat Cashflow* Eigen vermogen** Investeringen in materiële vaste activa
*
Berekening volgens NBB, zonder oprichtingskosten afgeschreven tegen 100% tijdens het boekjaar.
** In 2001 werden de vaste activa geherwaardeerd; de herwaardering bedroeg 958 mln. EUR.
Jaarverslag
30
Het nettoresultaat van Fluxys bedraagt 38 miljoen
EUR
voor dit boekjaar, wat een
stijging inhoudt van 5,2% ten opzichte van vorig jaar.
Rekening houdend met een overgedragen winst van 3 mln.
EUR
stelt de raad van
bestuur voor om het resultaat als volgt te bestemmen: •
10 mln. EUR voor de beschikbare reserves;
•
3 mln. EUR als over te dragen winst;
•
28 mln. EUR, namelijk 75% van het beschikbare resultaat van het boekjaar, voor dividenduitkering aan de aandelen.
Het brutodividend per aandeel voor 2001 bedraagt 40
EUR
, tegenover 38,18 EUR in
2000. Het nettodividend bedraagt 30 EUR, een stijging van 4,8% in vergelijking met het vorige boekjaar.
31 6
Vooruitzichten 2002
De toekomstperspectieven van Fluxys moeten worden beschouwd op basis van de onzekerheden die nog bestaan inzake de risico's en opportuniteiten voor de onderneming in de nieuwe marktomgeving. Voorts staat ook nog niet vast hoe de reglementering van de aardgastransportactiviteiten op de Belgische markt verder zal evolueren. Zo moet de federale regering nog de tariefstructuur voor de gereguleerde activiteiten in een koninklijk besluit vastleggen. Zodra het KB is uitgevaardigd, heeft Fluxys een termijn van 60 dagen om haar budget van het boekjaar voor te leggen evenals een voorstel van gereguleerde tarieven dat rekening houdt met het KB in kwestie.
Jaarverslag
Wat haar gereguleerde activiteiten betreft, streeft Fluxys ernaar om binnen het nieuwe regulerend kader een tariefstructuur en een niveau van tarieven uit te werken die concurrentieel blijven en toelaten een billijk rendement voor haar aandeelhouders te realiseren. Op die manier kan de onderneming blijven investeren in de integriteit en de verdere ontwikkeling van haar infrastructuur. Wat als billijk rendement moet worden beschouwd, dient ook te worden geëvalueerd in het licht van de nieuwe risico’s die verbonden zijn aan de veranderende marktomgeving waarin Fluxys actief is. Doordat de onderneming geen wettelijk transportmonopolie meer heeft, kunnen andere bedrijven immers zelf 32 leidingen aanleggen en uitbaten. Bovendien staan de LNG-terminallingdiensten in concurrentie met het aanbod van andere LNG-terminals in Europa en moet de LNG-terminallingactiviteit worden bekeken als schakel in de aanvoer van LNG, dat competitief dient te zijn tegenover pijpleidinggas. Om op termijn de groei van de onderneming te ondersteunen, streeft Fluxys er ook naar om bijkomende diensten te ontwikkelen. Daarbij zou de bedrijfservaring en knowhow inzake netexploitatie en beheer van gasstromen kunnen worden gecommercialiseerd bij derden zoals dat vandaag al gebeurt met de hubdiensten op Hub Zeebrugge en de dispatchingdiensten.
33
7
Corporate governance
7.1
Aandeelhouders
Tot 31-12-2001 had Distrihold participaties in zowel het nieuwe Distrigas als in Fluxys. Sindsdien is Distrihold opgesplitst in twee nieuwe vennootschappen: Fluxhold, dat participeert in Fluxys, en Distrihold, dat participeert in het nieuwe Distrigas.
SUEZ
98,82 % 50% (+1)
50% (-1)
TRACTEBEL
BELGIAN SHELL
38,46% (Aandelen A: 33,25% en aandelen D: 5,21%)
PUBLIGAS
FLUXHOLD
16,75% Aandelen A
16,67% Aandelen C
16,71% Aandelen D (waarvan 5,21% in handen van Tractebel)
16,62% Aandelen B
1 aandeel
E E R S T E M A R K T VA N E U R O N E X T B R U S S E L S
B E L G I S C H E S TA AT BIJZONDER AANDEEL
Jaarverslag
34
7.2
Raad van bestuur
7.2.1
Uitvoerend bestuurder
WA LT E R P E E R A E R
Gedelegeerd bestuurder Walter Peeraer werd voorlopig aangesteld als bestuurder ter vervanging van Jean de Garcia de la Vega op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Tractebel). Walter Peeraer was algemeen directeur van de vennootschap vóór zijn aanstelling als gedelegeerd bestuurder op 30-11-2001. De algemene vergadering van mei 2002 zal zich uitspreken over zijn definitieve benoeming.
7.2.2
35
Niet-uitvoerende bestuurders
JEAN-PIERRE HANSEN
Voorzitter van de raad van bestuur en voorzitter van het directiecomité Jean-Pierre Hansen is voorzitter van de algemene directie van Tractebel en gedelegeerd bestuurder van Tractebel. Hij is als voorzitter van de raad van bestuur aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Fluxhold-Tractebel, vroeger Distrihold-Tractebel). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2004.
W I L LY B O S M A N S
Bestuurder Willy Bosmans is verantwoordelijk voor de operationele eenheid Elektriciteit en Gas in Europa (EGE) van Tractebel, lid van de algemene directie van Tractebel, gedelegeerd bestuurder van Electrabel en gedelegeerd bestuurder van Distrigas. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Tractebel). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2007.
Jaarverslag
J E A N - P I E R R E C O N N E R OT T E
Bestuurder Jean-Pierre Connerotte is directeur-generaal Netmanagement van Electrabel. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Fluxhold-Tractebel, vroeger Distrihold-Tractebel). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2006.
J E A N D E GA R C I A D E L A V E GA
Bestuurder Jean de Garcia de la Vega is als directeur verantwoordelijk voor het Juridisch Departement van Tractebel. Hij was als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Tractebel). Jean de Garcia de la Vega heeft zijn ontslag ingediend als bestuurder met ingang van 30-11-2001 en werd vervangen door Walter Peeraer.
J E A N - P I E R R E D E PA E M E L A E R E
Bestuurder Jean-Pierre Depaemelaere is lid van de algemene directie van Tractebel en algemeen directeur Corporate Human Resources van de Tractebel Groep. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Fluxhold-Tractebel, vroeger Distrihold-Tractebel). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2007.
Y VA N D U P O N
Bestuurder Yvan Dupon is directeur-generaal Distributie van Electrabel en bestuurder van Electrabel. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Tractebel). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2003.
Jaarverslag
36
PA U L H A I N E
Bestuurder Paul Haine is bestuurder van vennootschappen. Hij was als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Tractebel). Paul Haine heeft zijn ontslag ingediend als bestuurder met ingang van 05-09-2001 en werd vervangen door Etienne Snyers.
E T I E N N E H U R T E CA N T
Bestuurder Etienne Hurtecant is licentiaat economische wetenschappen en expert bij Publigas. Hij was als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Fluxhold-Publigas, vroeger Distrihold-Publigas). Etienne Hurtecant heeft zijn ontslag ingediend als bestuurder met ingang van 27-02-2002 en werd vervangen door Claude Marinower.
37
JAC Q U E S L A U R E N T
Bestuurder Jacques Laurent is bestuurder van Tractebel en raadgever van de voorzitter van de algemene directie van Tractebel. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Fluxhold-Tractebel, vroeger DistriholdTractebel). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2002.
C L A U D E M A R I N OW E R
Bestuurder Claude Marinower is voorzitter van
IMEA
en gemeenteraadslid van Antwerpen.
Hij werd door de aandeelhouders van categorie A (Fluxhold-Publigas) op 27-02-2002 voorlopig aangesteld als bestuurder ter vervanging van Etienne Hurtecant, ontslagnemend. De algemene vergadering van mei 2002 zal zich uitspreken over zijn definitieve benoeming.
Jaarverslag
PAT R I C K M O E N A E R T
Bestuurder Patrick Moenaert is burgemeester van Brugge. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Fluxhold-Publigas, vroeger Distrihold-Publigas). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2003.
JAC Q U E S P I V I N
Bestuurder Jacques Pivin is ere-volksvertegenwoordiger en ere-burgemeester. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Fluxhold-Publigas, vroeger Distrihold-Publigas). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2003.
JOZEF ROOS
38
Bestuurder Jozef Roos is gasthoogleraar aan de
KUL,
gedelegeerd bestuurder van
ALZ NV
en
voorzitter van het Vlaams Economisch Verbond. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Tractebel). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2005.
ETIENNE SNYERS
Bestuurder Etienne Snyers is lid van de algemene directie van Tractebel. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Tractebel), ter vervanging van Paul Haine, ontslagnemend. Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2002.
Jaarverslag
ROBERT URBAIN
Bestuurder Robert Urbain is Minister van Staat, ere-volksvertegenwoordiger, burgemeester van Boussu-Hornu en voorzitter van de Waalse regionale raad van Intermixt. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Fluxhold-Publigas, vroeger Distrihold-Publigas). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2004.
M I C H E L VA N H E C K E
Bestuurder Michel Van Hecke is bestuurder van vennootschappen. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Tractebel). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2003.
E M M A N U E L VA N I N N I S
39
Bestuurder Emmanuel van Innis is bestuurder van Tractebel en lid van de algemene directie van Tractebel. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie A (Fluxhold-Tractebel, vroeger Distrihold-Tractebel). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2004.
BARON EMMANUEL DE BETHUNE
Bestuurder Baron Emmanuel de Bethune is voorzitter van de raad van bestuur van
SPE
en
voorzitter van de Vlaamse Energie Holding. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie B (Publigas). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2002.
Jaarverslag
CLAUDE GRÉGOIRE
Bestuurder Claude Grégoire is gedelegeerd bestuurder van
SPE
en gedelegeerd bestuurder
van Socofe. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie B (Publigas). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2006.
DA N I E L T E R M O N T
Bestuurder Daniel Termont is schepen van de Haven, Economie en Feestelijkheden van de Stad Gent, voorzitter van de TMVW en voorzitter van Publigas. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie B (Publigas). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2003.
RENGER BIEREMA
Bestuurder Renger Bierema is Director North-West Europe Shell International Gas Ltd. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie C (Belgian Shell). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2002.
MARC BRYKMAN
Bestuurder Marc Brykman is voorzitter en gedelegeerd bestuurder van Belgian Shell en voorzitter van de Belgische petroleumfederatie. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie C (Belgian Shell). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2005.
P I E R R E CA M B R E S I E R
Bestuurder Pierre Cambresier is financieel directeur van Belgian Shell. Hij is als bestuurder aangesteld op voorstel van de aandeelhouders van categorie C (Belgian Shell). Zijn huidige mandaat loopt af op de algemene vergadering van mei 2003.
Jaarverslag
40
7.2.3
Vertegenwoordigers van de federale regering met raadgevende stem
P H I L I P P E D E V U Y S T (tot 31-12-2001)
Vertegenwoordiger van de federale regering Philippe Devuyst, adviseur bij het Kabinet van Energie, werd als vertegenwoordiger van de federale regering aangesteld door Olivier Deleuze, staatssecretaris voor Energie en Duurzame Ontwikkeling.
LU C B A R B É (vanaf 1-1-2002)
Vertegenwoordiger van de federale regering Luc Barbé, kabinetschef op het Kabinet van Energie, werd ter vervanging van Philippe Devuyst als vertegenwoordiger van de federale regering aangesteld door Olivier Deleuze, staatssecretaris voor Energie en Duurzame Ontwikkeling.
41
FERNAND SONCK
Vertegenwoordiger van de federale regering Fernand Sonck, directeur-generaal van het Bestuur Energie, werd als vertegenwoordiger van de federale regering aangesteld door Olivier Deleuze, staatssecretaris voor Energie en Duurzame Ontwikkeling.
7.2.4
Secretariaat
Het secretariaat van de raad van bestuur wordt sinds 1-1-2002 verzekerd door Griet Heyvaert.
Jaarverslag
7.2.5
Samenstelling van de raad van bestuur
In uitvoering van de overeenkomst van 24 mei 1994 tussen de Belgische Staat, Ackermans & Van Haren en Tractebel over de privatisering van de Nationale Investeringsmaatschappij en haar filialen zijn specifieke regels bepaald voor de samenstelling van de raad van bestuur, het aantal bestuurders en de overlegprocedure tussen de aandeelhouders van Fluxys.
Samenstelling - De raad van bestuur is overeenkomstig artikel 11 van de statuten samengesteld uit 21 leden: •
15 bestuurders op voorstel van de aandeelhouders van categorie A,
•
3 bestuurders op voorstel van de aandeelhouders van categorie B,
•
3 bestuurders op voorstel van de aandeelhouders van categorie C.
In de artikels 11 en 12 van de statuten is de procedure vastgelegd voor het geval dat een of meer bestuurdersmandaten vacant worden voordat de termijn van die mandaten afloopt. In die situatie heeft de raad van bestuur het recht de vacature voorlopig in te vullen. De raad stelt dan een of meer kandidaten aan die worden voorgesteld door de overblijvende leden van de groep bestuurders die is benoemd op voorstel van de aandeelhouders die de bestuurder(s) hebben voorgesteld van wie het mandaat vacant is geworden. De eerstvolgende algemene vergadering doet dan in haar eerstvolgende bijeenkomst de definitieve benoeming. De benoemde bestuurder beëindigt het mandaat van de bestuurder die hij of zij vervangt.
Overlegprocedure - De bovengenoemde overlegprocedure werd als volgt ingevoerd in artikel 16 van de statuten:
De bestuurders die op voordracht van de aandeelhouders van categorie B zijn verkozen, stemmend bij eenparigheid, of de bestuurders die op voordracht van de aandeelhouders van categorie C zijn aangesteld, eveneens stemmend bij eenparigheid, kunnen eisen dat het directiecomité of de raad van bestuur elke
Jaarverslag
42
beslissing uitstelt indien er een beslissing over een van de onderstaande materies moet worden genomen; in dat geval zal het directiecomité of de raad van bestuur geen enkel besluit over die materie kunnen nemen gedurende een periode van vijftien dagen te rekenen vanaf de datum van de vergadering van het betreffende orgaan. (…) De materies waarnaar in het vorige lid wordt verwezen, zijn de volgende: •
het financiële beleid en het dividendenbeleid van Fluxys,
•
de vastlegging en de herziening van de jaarbegroting,
•
het verwerven van deelnemingen of desinvesteringen in andere vennootschappen (met inbegrip van investeringen in nieuw opgerichte vennootschappen),
•
het sluiten, wijzigen of ontbinden van overeenkomsten met een gekapitaliseerde waarde van meer dan 12.394.676,24 EUR,
•
het wijzigen van het activiteitendomein van Fluxys of van haar geografische activiteitengebied.
43
Bestuurders - De leden van de raad van bestuur worden voor maximaal 6 jaar benoemd en kunnen door de algemene vergadering worden ontslagen. Uittredende leden kunnen opnieuw worden aangesteld.
De statuten bepalen geen specifieke regels inzake de leeftijdsgrens van de leden van de raad van bestuur. Ook de raad van bestuur zelf heeft terzake geen regels vastgelegd.
Jaarverslag
Leden met raadgevende stem - Overeenkomstig het KB van 16 juni 1994 tot invoering ten voordele van de Staat van een bijzonder aandeel in het vroegere Distrigas, zoals gewijzigd door artikel 29 van de wet van 29 april 1999, heeft de federale minister bevoegd voor energie het recht twee vertegenwoordigers van de federale regering aan te stellen die met raadgevende stem zitting hebben in de raad van bestuur en in het directiecomité van de vennootschap. Dat recht blijft onveranderd behouden in Fluxys. (zie ook ‘Bijzonder aandeel van de Belgische Staat’ op pagina 57).
Onafhankelijke bestuurders - Er hebben geen onafhankelijke bestuurders zitting in de raad van bestuur. De statutaire bepalingen over de samenstelling van de raad van bestuur laten inzake de aanstelling van een onafhankelijk bestuurder geen strikte naleving toe van de corporate governance-voorstellen zoals die geformuleerd zijn door de Commissie van het Bank- en Financiewezen en door het directiecomité van Euronext Brussels.
44 Los van de voorschriften van artikel 523 en 524 van het Wetboek van Vennootschappen (artikels inzake belangenconflict, voordien artikel 60 en 60 bis), is de bovengenoemde overlegprocedure een waarborg dat de Fluxysbestuursorganen hun beslissingen nemen in het belang van de onderneming en al haar aandeelhouders. Bovendien kan de Belgische Staat door de aanstelling van vertegenwoordigers van de federale regering in de raad van bestuur en het directiecomité erover waken dat Fluxys de belangen van de consumenten respecteert en haar openbare-dienstverplichtingen correct uitvoert.
Jaarverslag
7.2.6
Bevoegdheden en onderwerpen van beraadslagingen
Overeenkomstig artikel 18 van de statuten beschikt de raad van bestuur over de meest uitgebreide macht om alle handelingen van bestuur of beschikking uit te voeren die de vennootschap betreffen. In 2001 waren dit de meest significante onderwerpen van gedachtewisseling en beraadslaging:
Handel in aardgas en internationale transportcapaciteit (tot 1-12-2001) •
de aardgasverkoopactiviteiten in België (verkoop aan de distributie-
•
de swap-akkoorden tussen Distrigas, Tractebel LNG North America,
•
de aardgasinkoopactiviteiten en het bevoorradingsplan,
intercommunales, stroomproducenten en industriële klanten),
Gas Natural en Sonatrach,
45
•
de tradingactiviteit,
•
de situatie van de contracten voor grens-tot-grens-capaciteit in België,
•
het onderschrijven van bijkomende reverse flow-capaciteit in de Interconnector in het kader van het project om compressiecapaciteit in Zeebrugge te bouwen.
Transportdiensten in België en hubdiensten •
de ontwikkeling van de hubdiensten op Hub Zeebrugge,
•
de herstructurering van het net,
•
het investeringsplan en de goedkeuring van belangrijke
•
het beleid en de rapportering inzake HSEQ.
bestellingen voor werken en leveringen,
Jaarverslag
Wettelijk en regulerend kader •
de ontwerp-uitvoeringsbesluiten bij de gaswet, onder meer inzake de voorlopige financiering van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas, en inzake de gedragscode voor toegang tot het vervoersnet,
•
de amendementen op de gaswet van 29 april 1999,
•
het indicatief 10-jarenplan van de CREG.
Splitsing van de onderneming •
de herziene en definitieve staat van de activa en de passiva van Distrigas op 30-06-2001,
•
de goedkeuring van het voorstel van het management tot partiële splitsing door oprichting van een nieuwe vennootschap,
•
de goedkeuring van het omstandig verslag inzake de partiële splitsing door oprichting van een nieuwe vennootschap,
•
het voorstel tot wijziging van de statuten van Distrigas NV,
•
het voorstel van statuten van de nieuw op te richten vennootschap,
•
de prospectus over de beursintroductie van de aandelen D van de nieuw op te richten vennootschap,
•
benoeming van de voorzitter en de gedelegeerd bestuurder, de samenstelling van het directiecomité en gedelegeerde handtekeningen.
Financiële verrichtingen •
de jaarlijkse en semestriële rekeningen van de onderneming en van de dochterondernemingen.
Jaarverslag
46
7.2.7
Periodiciteit van de vergaderingen
De raad van bestuur is in 2001 drie keer in gewone zitting en drie keer in buitengewone zitting bijeengekomen. De frequentie van de gewone zittingen maakte het onder meer mogelijk om de algemene vergadering voor te bereiden en de jaarrekeningen, de halfjaarlijkse rekeningen, het jaarverslag en de budgetten voor het volgende boekjaar te bestuderen en goed te keuren. De frequentie van de buitengewone zittingen maakte het mogelijk om de partiële splitsing van de onderneming te bestuderen en goed te keuren.
7.2.8
Besluitvorming binnen de raad
Quorum - Overeenkomstig artikel 15 van de statuten kan de raad van bestuur alleen beraadslagen en beslissingen nemen als ten minste de helft van de
47
bestuurders aanwezig of vertegenwoordigd is. Iedere bestuurder mag zich door een van zijn of haar collega’s laten vertegenwoordigen.
Meerderheid - Overeenkomstig artikel 15 van de statuten worden de beslissingen van de raad van bestuur genomen bij meerderheid van stemmen van de aanwezige of vertegenwoordigde bestuurders. De vertegenwoordigers van de federale regering nemen aan de vergaderingen van de raad van bestuur deel met raadgevende stem (zie ‘Bijzonder aandeel van de Belgische Staat’ op pagina 57).
Jaarverslag
7.2.9
Organisatie van het toezicht op het dagelijks bestuur
Overeenkomstig artikel 19 van de statuten duidt de raad van bestuur de leden van het directiecomité aan alsook de gedelegeerd bestuurder. De raad neemt ook het reglement aan over de vertegenwoordiging inzake het dagelijks bestuur (artikel 20 van de statuten). Het directiecomité oefent de controle uit op het dagelijks bestuur (zie ‘Comité opgericht door de raad van bestuur: directiecomité’ vanaf pagina 50).
7.2.10 Regels voor de uitoefening van een bestuursfunctie
De wettelijke bepalingen inzake het uitoefenen van een bestuurdersmandaat zijn volledig van toepassing. In de statuten zijn geen specifieke bijkomende bepalingen opgenomen.
48
7.2.11 Bezoldiging van de bestuurders Overeenkomstig een beslissing van de algemene vergadering, genomen krachtens de statuten, bedragen de emolumenten die voor 2001 aan de leden van de raad van bestuur werden uitbetaald 230.320,50 EUR.
Zoals de voorbije jaren heeft de raad van bestuur voor 2001 voorgesteld om geen tantièmes uit te betalen.
Jaarverslag
Overeenkomstig artikel 19 van de statuten is de raad van bestuur ertoe gemachtigd om bijzondere bezoldigingen te betalen aan een bestuurder die, zonder gedelegeerd bestuurder te zijn, bijzondere taken voor de vennootschap op zich zou nemen. De Raad heeft ook het recht de reiskosten van de bestuursleden en hun voorschotten terug te betalen. De algemene vergadering van 30 november 2001 heeft over dit punt niet beraadslaagd.
De vennootschap kende geen enkele lening toe aan de bestuurders; de bestuurders voerden ook geen enkele ongewone transactie met de vennootschap uit.
Naar aanleiding van de splitsing van de vennootschap zal op voorstel van de raad van bestuur aan de algemene vergadering van mei 2002 worden gevraagd om de bedragen van de emolumenten aan te passen aan de nieuwe situatie van de onderneming.
49
Jaarverslag
7.3
Comité opgericht door de raad van bestuur: directiecomité
Voorzitter J E A N - P I E R R E H A N S E N (Fluxhold–Tractebel)
Leden J E A N - P I E R R E D E PA E M E L A E R E (Fluxhold–Tractebel) W I L LY B O S M A N S (Tractebel) JAC Q U E S L A U R E N T (Fluxhold-Tractebel) C L A U D E G R É G O I R E (Publigas) PAT R I C K M O E N A E R T (Fluxhold-Publigas) R E N G E R B I E R E M A (Belgian Shell)
Vertegenwoordigers van de federale regering met raadgevende stem P H I L I P P E D E V U Y S T (tot 31-12-2001) LU C B A R B É (sinds 1-1-2002) FERNAND SONCK
Als gedelegeerd bestuurder woont WA LT E R P E E R A E R overeenkomstig artikel 19 van de statuten de vergaderingen van het Comité bij met raadgevende stem.
Secretariaat Het secretariaat van het directiecomité wordt sinds 1-1-2002 verzekerd door G R I E T H E Y VA E R T .
Jaarverslag
50
7.3.1
Samenstelling van het directiecomité
Conform de statuten wordt de voorzitter van het directiecomité aangesteld door de raad van bestuur en is het directiecomité samengesteld uit 7 leden: •
5 leden gekozen onder de bestuurders benoemd op voorstel van
•
1 lid gekozen onder de bestuurders benoemd op voorstel van
•
1 lid gekozen onder de bestuurders benoemd op voorstel van de
de aandeelhouders van categorie A,
de aandeelhouders van categorie B,
aandeelhouders van categorie C.
Overeenkomstig het KB van 16 juni 1994 over het bijzondere aandeel van de Belgische Staat in de vennootschap, zoals gewijzigd door de wet van 29 april 1999, heeft de federale minister twee vertegenwoordigers van de federale regering aangesteld die met raadgevende stem zitting hebben in de raad van bestuur
51
en het directiecomité van de vennootschap (zie ook ‘Bijzonder aandeel van de Belgische Staat’ op pagina 57).
Jaarverslag
7.3.2
Bevoegdheden
In overeenstemming met de statuten bereidt het directiecomité de beslissingen voor die aan de raad van bestuur worden voorgelegd. De verslagen van het directiecomité aan de raad van bestuur dienen daartoe als basisinstrument.
Conform de statuten oefent het directiecomité toezicht uit op de verrichtingen die onder het dagelijks bestuur ressorteren. De gedelegeerd bestuurder, bijgestaan door de leden van het directieteam, brengt daartoe maandelijks aan het directiecomité verslag uit over de werkzaamheden die onder het dagelijks bestuur ressorteren. Dat verslag omvat onder meer informatie over het verloop van de transportactiviteit, de vorderingsstaat van de werken en studies, het budget van de investeringswerken, de goed te keuren bestellingen, de resultaten inzake HSEQ en de thesaurietoestand.
7.3.3
Periodiciteit van de vergaderingen en besluitvorming
Het directiecomité vergadert in principe iedere maand, uitgezonderd in juli en augustus. Bijkomende vergaderingen worden gehouden telkens als het belang van de vennootschap het vereist. Overeenkomstig artikel 19 van de statuten neemt het directiecomité beslissingen bij meerderheid van de aanwezige of vertegenwoordigde bestuurders.
7.3.4
Bezoldiging van de leden van het directiecomité
Overeenkomstig artikel 19 van de statuten bepaalt de raad van bestuur de emolumenten van de leden van het directiecomité. De Raad heeft voor het directiecomité geen bijzondere emolumenten voorzien.
Jaarverslag
52
7.4
Dagelijks bestuur: gedelegeerd bestuurder en directieteam
7.4.1
53
Directieteam (tot 31-11-2001)
(vanaf 1-12-2001)
W I L LY B O S M A N S
WA LT E R P E E R A E R
Gedelegeerd bestuurder
Gedelegeerd bestuurder
WA LT E R P E E R A E R
PAT R I C K G . WA I L L I E Z
Algemeen directeur
Directeur Operations & TPA
PAT R I C K G . WA I L L I E Z
MICHEL VERLINDEN
Directeur Transport
Directeur Infrastructuur
MICHEL VERLINDEN
GÉRARD DE HEMPTINNE
Directeur Infrastructuur
Adjunct-directeur Support
JEAN VERMEIRE
DOMINIQUE NIEUWLAND
Commercieel algemeen directeur
Onderdirecteur Plan & Strategie
J O S E P H CA S T E R M A N S
Directeur Gasverkoop & Trading E R W I N VA N B R U Y S E L
Directeur Gasbevoorrading en International Capacity Trade M A R C - H U G U E S R OY E R
Directeur Administratie, Financiën, Personeel en Risk Management GÉRARD DE HEMPTINNE
Adjunct-directeur Planning, Analyse en Business Development DOMINIQUE NIEUWLAND
Onderdirecteur Regulatory Affairs, Juridische Zaken, Financiële planning en Studies
Jaarverslag
7.4.2
Bevoegdheden van het directieteam
Het directieteam wordt voorgezeten door de gedelegeerd bestuurder. Het directieteam is ook verantwoordelijk voor de interne organisatie van de onderneming.
De gedelegeerd bestuurder neemt zijn beslissingen onder toezicht van het directiecomité. Beslissingen die niet onder het dagelijks bestuur ressorteren, worden door het directieteam voorbereid en voorgelegd aan het directiecomité en aan de raad van bestuur. De gedelegeerd bestuurder staat in voor de uitvoering van de beslissingen van beide organen.
Het directieteam heeft binnen het raam van haar algemeen beleid inzake risicobeheer in 2001 specifieke audits laten uitvoeren van: •
het proces van offertes en contracten opmaken voor aardgasverkoop,
•
de interne controles in de bedrijfsprocessen van Fluxys-dochter Huberator (audit gestart in 2001).
Het directieteam heeft - naast de onderwerpen die aan de bestuursorganen werden voorgelegd - ook bijzondere aandacht besteed aan onder meer: •
de gevolgen van de splitsing voor de organisatie van de onderneming en het human resources-beleid,
•
de nieuwe tarifering van de transport- en LNG-terminallingdiensten,
•
de ontwikkeling van nieuwe hubdiensten,
•
de arbeidsveiligheid van de medewerkers en de industriële veiligheid van de installaties,
•
de milieu-aspecten verbonden aan de bouw en de uitbating van de infrastructuur,
•
de optimalisering van de exploitatieprocessen.
7.4.3
Periodiciteit van de vergaderingen
De directievergaderingen hebben wekelijks plaats.
Jaarverslag
54
7.5
Commissaris
Het mandaat van commissaris van de vennootschap werd door de algemene vergadering van 8 mei 2001 voor een periode van 3 jaar toegekend aan de burgerlijke coöperatieve vennootschap Deloitte & Touche, Bedrijfsrevisoren
BCVBA
en
verstrijkt bijgevolg na afloop van de algemene vergadering van 2004. De verantwoordelijke vertegenwoordiger van de commissaris is Josephus Vlaminckx, bedrijfsrevisor.
Voor het boekjaar 2001 bedraagt de vergoeding van het mandaat van commissaris 40.000 EUR.
7.6
Beleid inzake de resultaatsbestemming
55 Het beleid inzake resultaatsbestemming wordt bepaald in artikel 31 van de statuten. Zolang de winst van het boekjaar geen 10% van het kapitaal heeft bereikt, moet 5% van die winst worden afgehouden voor de wettelijke reserve. Het winstsaldo, vermeerderd of verminderd met het overgedragen resultaat wordt ter beschikking gesteld van de algemene vergadering die, op voorstel van de raad, een minimum van vijfenzeventig procent van het gedeelte van dit saldo afkomstig van de lopende resultaten na belastingheffing van het boekjaar, zal besteden als dividenden en tantièmes. Het daarvoor toegewezen bedrag wordt als volgt verdeeld: •
minstens 97% voor de maatschappelijke aandelen pro rata temporis et liberationis en,
•
hoogstens 3% voor de raad van bestuur om door hem te worden verdeeld volgens een huishoudelijk reglement.
De algemene vergadering voegt op voorstel van de raad van bestuur het eventuele saldo toe aan de overgedragen winst of aan de reserves.
Jaarverslag
Zoals de voorbije jaren heeft de raad van bestuur voor 2001 voorgesteld om geen tantièmes aan de bestuurders uit te betalen.
In de geest van de statutaire bepalingen over de resultaatsbestemming richt Fluxys haar beleid op een versterking van de eigen middelen door regelmatige toevoegingen aan de reserves. Dat is nodig om in een markt in volle evolutie de financiële toestand te versterken, om voor de transport- en opslagactiviteiten de nodige investeringen te kunnen uitvoeren en om de verdere ontwikkeling van de onderneming op de Europese aardgasmarkt te kunnen verzekeren.
7.7
Dochterondernemingen
In het raam van de rapportering over de geconsolideerde resultaten (jaarlijks en semestrieel) ziet de raad van bestuur minstens 2 keer per jaar toe op de evolutie van de activiteiten bij de dochterondernemingen. Hij wordt punctueel geïnformeerd over belangrijke gebeurtenissen of ontwikkelingen bij deze dochterondernemingen.
7.8
Aandeelhoudersovereenkomst
Tractebel, Belgian Shell en Publigas hebben de modaliteiten van hun samenwerking binnen het vroegere Distrigas in een overeenkomst geregeld. Die modaliteiten geven onder andere uitwerking aan de bepalingen van de overeenkomst van 24-05-1994 tussen de Belgische Staat, Ackermans & Van Haren en Tractebel over de privatisering van de Nationale Investeringsmaatschappij en haar filialen.
De modaliteiten werden opgenomen in de statuten, meer bepaald in de artikels waaraan wordt gerefereerd in 7.2.5 ‘Samenstelling van de raad van bestuur’.
Jaarverslag
56
7.9
Bijzonder aandeel van de Belgische Staat
Conform het KB van 16 juni 1994 gewijzigd door de wet van 29 april 1999 en conform de statuten zijn naast de gewone rechten aan het bijzonder aandeel van de Staat in het vroegere Distrigas een aantal bijzondere rechten verbonden. Die rechten blijven van kracht bij Fluxys en kunnen worden uitgeoefend door de federale minister bevoegd voor energie: •
het recht van verzet tegen bepaalde overdrachten van strategische activa als die overdrachten zouden indruisen tegen de federale belangen inzake energie,
•
het recht om twee vertegenwoordigers van de federale regering te benoemen met raadgevende stem in de raad van bestuur en in het directiecomité; de vertegenwoordigers kunnen bij een beslissing die in strijd wordt geacht met het federale energiebeleid beroep aantekenen bij de minister,
57
•
een bijzonder stemrecht in geval van blokkering in de algemene vergadering over een aangelegenheid die de doelstellingen van het energiebeleid aanbelangt.
Artikel 29 §2 van de wet van 29 april 1999 bepaalt inzake het bijzonder aandeel dat de Koning, na advies van de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas, de niet-discriminatoire en transparante criteria zal bepalen voor de uitoefening van de bijzondere rechten die aan het bijzonder aandeel zijn verbonden.
Dit is uitgewerkt in het KB van 5 december 2000 tot vaststelling van de criteria voor de uitoefening van de bijzondere rechten verbonden aan de bijzondere aandelen ten voordele van de Staat in de Nationale Maatschappij der Pijpleidingen en in het vroegere Distrigas. Dit KB bepaalt op exhaustieve wijze de oogmerken die de Minister bij de uitoefening van de bijzondere rechten kan nastreven, alsook de criteria voor de uitoefening van deze rechten.
Jaarverslag
58
59
Deel 2
Activiteitenverslag
Deel 2 Activiteitenverslag
1
Aardgastransportdiensten in België
1.1
Wettelijk en regulerend kader
Europese Commissie: sneller openingsritme. In maart 2001 maakte de Europese Commissie haar voorstel bekend om de opening van de interne aardgasmarkt te versnellen door de gasrichtlijn van 1998 aan te passen. Het voorstel wordt parallel behandeld op het niveau van de Europese Raad en het Europees Parlement (codecision procedure).
Het Spaanse voorzitterschap van de Raad heeft de intentie kenbaar gemaakt om in de eerste jaarhelft van 2002 een gevoelige vooruitgang te boeken in de bespreking van de aanpassingen van de richtlijnen voor elektriciteit en gas. Op de Top van Barcelona van maart 2002 heeft de Raad van Staatshoofden er bij de Europese Raad en het Europees Parlement op aangedrongen om nog in 2002 die aanpassingen goed te keuren. Voor aardgas gaat het onder meer over de volgende punten: •
dat alle niet-huishoudelijke verbruikers vanaf 1 januari 2004 vrij hun aardgasleverancier kunnen kiezen,
•
dat de activiteiten aardgashandel en aardgastransport alleen nog in juridisch afzonderlijke entiteiten kunnen worden georganiseerd,
•
dat de toegang tot de netten dient te gebeuren op basis van transparante en gepubliceerde tarieven,
•
dat in iedere lidstaat een specifieke reguleringsinstantie in het leven wordt geroepen.
Madrid Regulatory Forum. In juli 2001 vond het vierde Madrid Regulatory Forum plaats. Het Forum werd in 1999 door de Europese Commissie in het leven geroepen om bij de implementatie van de gasrichtlijn de visies van alle betrokkenen over de lidstaten heen te stroomlijnen: nationale regulatoren, lidstaten, de Europese Commissie, netwerkoperatoren, aardgasleveranciers en -traders, afnemers, netgebruikers en gasbeurzen. Om grensoverschrijdende handel op
Activiteitenverslag
60
het operationele niveau te versoepelen, moet immers nog een aantal operationele hindernissen worden weggewerkt. Zo zijn er tussen de lidstaten en tussen de operatoren grote verschillen in onder meer operationele procedures, communicatiesystemen en standaarden voor gaskwaliteit. TPA - ingangspunten op het Fluxys-net
Gas Transmission Europe (GTE) – de vereniging van aardgastransportoperatoren
Hoogcalorisch aardgas
die in Europa een net exploiteren met interconnectiepunten op belangrijke trans-
Laagcalorisch aardgas
nationale assen - rapporteerde tijdens het Forum van juli 2001 over tariferings-
TPA-ingangspunten
mechanismen, interoperabiliteit, capaciteitsbeheer, balancePoppel (1)
ring en opslag. Zandvliet (1) Zeebrugge (4) Zelzate (2)
Gas transmission Europe (GTE), dat vroeger in de schoot van Eurogas actief was, is sinds begin 2002 Obbicht (1)
een afzonderlijke internationale vereniging
61
‘s-Gravenvoeren (1)
met eigen rechtspersoonlijkheid.
Eynatten (2)
Fluxys speelde een belangrijke rol als promotor en medestichter van het nieuwe GTE en heeft ook het voorzitterschap van de
GTE-werkgroep
rond interoperabiliteit.
Eurogas blijft de gemeenschappelijke belangen van de Europese aardgasbedrijven behartigen.
Blaregnies (3)
Bras (1)
Fluxys was ook lid van de werkgroep die in april 2002 heeft geleid tot de oprichting van
EASEE-gas
(European Association for Streamlining of Energy
Exchange - gas). De vereniging stelt zich tot doel om een gemeenschappelijke Pétange (1)
aanpak te ontwikkelen en te promoten bij het vereenvoudigen en stroomlijnen van de operationele processen in de aardgassector. Een en ander moet leiden tot Netgebruikers kunnen op 17 verschillende
een efficiëntere en effectievere eengemaakte Europese aardgasmarkt.
ingangspunten aardgas in het Fluxys-net brengen. Daarmee behoort het Fluxys-net tot de best geïnterconnecteerde aardgassystemen in West-Europa.
Activiteitenverslag
België: ruimere toegang tot het transportnet en gereguleerde TPA. Op het vlak van aardgastransport werd begin 2001 een koninklijk besluit uitgevaardigd over de procedure die eindgebruikers moeten volgen om erkend te worden als afnemer die in aanmerking komt voor levering via toegang tot het net door derden (Third Party Access of TPA).
In juli 2001 keurde het Belgische federale parlement een aantal amendementen op de gaswet van 29 april 1999 goed. De amendementen hadden als resultaat dat aardgasafnemers die een vestiging hebben met een jaarverbruik van meer dan 5 miljoen m3(n) per site of hun leveranciers toegang kregen tot het Fluxys-net. Vóór de amendering van de wet was het Fluxys-net al opengesteld voor het transport van aardgas naar stroomproducenten en sites met een jaarverbruik van 25 miljoen m3(n).
Voorts bepaalt de geamendeerde wet dat vanaf 1 oktober 2006 ook eindafnemers die een site hebben met een jaarverbruik tussen 1 en 5 miljoen m 3(n), of hun leveranciers toegang krijgen tot het transportnet. De amendementen op de gaswet houden ook in dat in plaats van het systeem van onderhandelde TPA-tarieven uit de gaswet van 29 april 1999 wordt gekozen voor een systeem van gereguleerde TPA-tarieven.
CREG. Eind 2001 heeft de CREG inzake aardgasvervoer een voorstel van koninklijk besluit over onder meer de algemene tariefstructuur en de basisprincipes en procedures inzake de tarieven goedgekeurd en overgemaakt aan de federale staatssecretaris voor Energie en Duurzame ontwikkeling. Het voorstel van koninklijk besluit behandelt de tarifering voor toegang tot het net, de opslag en de LNG-terminal, en maakt een onderscheid tussen enerzijds tarieven voor basisdiensten en complementaire diensten (gereguleerd) en anderzijds supplementaire diensten. Voorts stipuleert het voorstel een vergaande detaillering van de informatie die aardgastransportondernemingen aan de CREG dienen te verstrekken
Activiteitenverslag
62
en dat de CREG zich het recht voorbehoudt om a posteriori gedane kosten te verwerpen als die onredelijk worden bevonden. In aansluiting op het voorstel van koninklijk besluit dient de
CREG
nog nadere richtlijnen uit te werken, onder meer
voor het bepalen van het toegelaten rendement voor gereguleerde diensten.
Haalbaarheidsstudies. In het najaar van 2001 maakte de
CREG
haar indicatief
tienjarenplan voor de aardgasbevoorrading van België over aan de federale staatssecretaris voor Energie. Het tienjarenplan schetst hoe de CREG de aardgasmarkt in België ziet evolueren en welke investeringen ze nodig acht om de werking van de markt en de zekerheid van de bevoorrading te garanderen. In het raam van het plan heeft Fluxys met de
CREG
een akkoord gesloten om rond 5
projecten een haalbaarheidsstudie uit te voeren:
63
•
de versterking van de bevoorrading van Antwerpen en Loenhout,
•
de versterking van de bevoorrading van Henegouwen,
•
de uitbreiding van de capaciteit van de LNG-terminal van Zeebrugge,
•
Rationeel energiegebruik (REG) in drukreduceerstations: recuperatie van expansie-energie in drukreduceerstations,
•
de ontsluiting van het laagcalorisch-aardgasnet (Slochteren-gas).
Activiteitenverslag
64
Fluxys ziet op de geliberaliseerde aardgasmarkt een centrale rol weggelegd voor de transportfunctie: ze is de katalysator van het vrije verkeer van aardgas. Vanuit die visie wil de onderneming haar ondernemingszin en expertise inzake netexploitatie, constructie en gasstromenbeheer optimaal inzetten om in haar dienstenaanbod te anticiperen op de behoeften van de gasmarkt én de evoluties op langere termijn. Het is daarbij de ambitie om zowel commercieel als technologisch erkend te worden als een referentie op de Europese aardgasmarkt. Fluxys wil in lijn met de reglementering en de bijbehorende tarifaire oriëntaties voor haar aardgas65 transportdiensten blijven werken met tarieven die in Europees opzicht competitief zijn én ruimte creëren voor een billijke vergoeding van het kapitaal en een toekomstgerichte investeringspolitiek.
1.2
Transportdiensten en LNG-terminalling
Transporttarieven verlaagd. Fluxys heeft in 2001 haar flexibiliteitsdiensten aangepast om beter tegemoet te komen aan de behoeften van de netgebruikers. Voorts leidden een nauwkeuriger kostentoewijzing en efficiëntiewinsten tot een verlaging van de transporttarieven. De verlaging omvatte onder meer volgende elementen: •
de aanpassing van de indexeringsbasis, die op zich al een prijsverlaging van circa 7% inhoudt,
•
de verlaging van het diametergebonden element in het tarief voor het gebruik van het Medium Transport Grid (MT),
•
de veralgemeende toepassing van één enkel tarief voor de toegang tot het net, wat een cumulatieve aanrekening per route vermijdt.
Niet-Distrigas netgebruikers contracteren meer capaciteit. Niet-Distrigas netgebruikers zijn offertes voor aardgastransport in België beginnen vragen vanaf juli 2000. Bij vergelijking van het aantal aanvragen in de tweede jaarhelft van 2000 met dat in de tweede jaarhelft van 2001 blijkt dat er geen significante toename is. Wel nam de transportcapaciteit gecontracteerd door niet-Distrigas netgebruikers in de loop van 2001 toe.
Sinds de openstelling van het transportnet in augustus 2000 volgt Distrigas dezelfde procedures als de andere netgebruikers om transportcapaciteit te reserveren. Bij de splitsing van de onderneming in 2001 heeft Fluxys met Distrigas ook formele transportcontracten gesloten voor de levering aan Distrigas-klanten.
Activiteitenverslag
66
Evolutie transporttarieven in Europa in de loop van 2001
SNAM Rete Italia (I)
+250%
+225%
+200% Transco St Fergus (GB)
+150%
+119%
+100%
+50%
BGE (IRL)
Fluxys (B)
Gastransport Services (NL) +13%
0
Gas Natural (E)
Duitsland +12%
-7% -4% -35%
67
-50%
-36%
-18%
Dansk Gaz de Energi France Service (F) +22% (DK)
+1% -2%
+70%
Transco excl. St Fergus (GB)
+7% -5%
-26%
-3% -10%
Bron: PA Consulting Group
PA Consulting Group vergeleek in diverse EU-landen de aardgastransporttarieven van begin 2001 met die op 01-01-2002. Voor elk transportbedrijf werden 39 transportsituaties onderzocht. De grafiek toont per land tussen welke uitersten de prijzen zijn geëvolueerd voor die 39 transportsituaties.
Activiteitenverslag
+11%
Vervoer via hoofdtransportleidingen (HTL):
Combinatie van vervoer via hoofdtransportleidingen (HTL) en secundaire
RTL: 0 km - HTL: 50 km - 100 mln. m3 - 8.000 uur
transportleidingen (RTL): RTL: 30 km - HTL: 50 km - 10 mln. m3 - 5.000 uur 200
180
180
160
160
140
140
120
120
/uur/jaar
200
EUR /m
EUR /m
100
3
100
3
/uur/jaar
De Fluxys-transporttarieven behoren tot de laagste in Europa
80
80 Gemiddelde (74)
60
60 Gemiddelde (51)
40
20
20
0
0
Ga
st ra
ns
po
rt
Se r
vic D e Tr uit s (N an L s sc l an ) - m d o in (D (G ) B) - m - m ma SN in in - x AM Re St max Ga te Fe rg Ita z de F lia lu us F xy (I) ran s( - m ce O B in (F) MV ) - M - m (A az in U) -m ar a Ga de ax sN lV Da ns at allo ur k En a er BG l (E gi ) Se E (I rv RL ice ) (D K) Ga st ra ns po rt Se rv ic Du es its (NL la ) nd - m i (D )- n m ma Tr in x an sc Fl ma Ga o (G x ux zd B ys ) e SN Fr - m OM (B) AM an in V ce - S (AU Re t (F te ) - Fer ) Ita Dan g m lia sk in us (I) E - m ner BG max in g i S E - M er (IR az vice L) ar (D a Ga de K) sN lV at allo ur al (E )
40
Bron: PA Consulting Group. De transportsituaties in de twee grafieken zijn gekozen omwille van hun representativiteit voor de afstanden op het Fluxys-net. Tegelijk brengen ze voldoende verscheidenheid aan inzake laadfactor en volume.
Activiteitenverslag
68
Tariefstructuur voor LNG-terminallingdiensten. Na de openstelling voor derden van de LNG-terminal in augustus 2000 werd bij terminallingaanvragen in een eerste fase telkens een prijsvoorstel op maat opgesteld. Sinds het laatste trimester van 2001 is voor kandidaat-klanten een tarief beschikbaar. Het LNGterminallingtarief omvat de ontvangst van LNG, het bufferen ervan in de LNGopslagtanks, het hervergassen en het uitzenden in het net. De Fluxys-tarieven voor LNG-terminalling zijn competitief met die van andere aanbieders in Europa.
Trend naar meer spotcargo’s LNG. De LNG-terminal in Zeebrugge heeft 32 scheepsladingen LNG ontvangen in 2001, goed voor 26,58 miljoen MWh. Alle ladingen werden gelost voor rekening van Distrigas. De aanvoer naar de terminal nam af in vergelijking met 2000 (56 ladingen LNG) doordat Distrigas de Methania op andere trajecten dan Algerije-Zeebrugge heeft ingezet.
Door het voorlopig wegvallen van de Methania-trafiek kwam terminalling-
69
capaciteit vrij die werd gebruikt om cargo’s afkomstig van andere bronnen te ontvangen. Zo loste de LNG-terminal in oktober het LNG-schip Abuja met een spotcargo Nigeriaans LNG. Eind december werd in Zeebrugge ook een spotcargo Omaans LNG gelost, aangevoerd door het LNG-schip Lakshmi. De gloednieuwe Lakshmi zette voor haar maiden voyage koers naar Zeebrugge en was het grootste schip dat de terminal ooit ontving. Op 4 januari 2002 kende de terminal opnieuw een primeur: voor het eerst werd er een lading LNG gelost uit Qatar, aangevoerd door de Höegh Galleon, eveneens een spotcargo.
Een en ander illustreert de evolutie op de LNG-markt waarbij in toenemende mate scheepsladingen LNG hun bestemming krijgen in functie van kortetermijntransacties. De LNG-terminal van Zeebrugge heeft dankzij zijn geografische ligging bijzondere troeven om een sleutelrol te spelen in de ontvangst van spotcargo’s die bestemd zijn voor de Noordwest-Europese aardgasmarkt.
Activiteitenverslag
70
Aardgashubs spelen een centrale rol in de liberalisering van de aardgasmarkt: ze creëren een marktplaats voor kortetermijnhandel die als uitvalsbasis dient voor nieuwe spelers op de eindverbruikersmarkt. Tegelijk bieden ze gevestigde aardgasleveranciers de mogelijkheid om de aardgasinkoop op lange termijn als hoeksteen van hun portfolio te behouden. Naarmate de aardgasmarkten verder liberaliseren, neemt het volumerisico in hun langetermijninkoopcontracten immers toe en via de kortetermijnmarkt kan dat risico beter worden beheerd. Huberator lanceerde als operator van Hub Zeebrugge in 2001 twee nieuwe diensten die de 71 continuïteit van de aardgashandel op Hub Zeebrugge nog versterken en daardoor bijdragen tot de verdere liquiditeitsgroei. Screentrading zou de liquiditeitsgroei op Hub Zeebrugge nog verder ondersteunen. Huberator evalueert ook de mogelijkheden om in een partnership of als aandeelhouder mee te werken aan andere aardgashubs in continentaal West-Europa.
2
Hubdiensten en dispatchingdiensten
2.1
Evolutie van het hublandschap
Bunde/Oude Statenzijl. In 2001 zette de praktijk van de kortetermijnhandel in aardgas zich verder door in continentaal West-Europa. Naast Hub Zeebrugge, die zich handhaaft en verstevigt als belangrijkste aardgashub op het continent, kreeg een ander kruispunt in het Europese aardgasnetwerk meer voet aan de grond als toekomstige hub: Bunde/Oude Statenzijl (Duits-Nederlandse grens). In tegenstelling tot Hub Zeebrugge is Hub Bunde/Oude Statenzijl niet rechtstreeks verbonden met de geliberaliseerde UK-markt. Daardoor is het aantal producenten-aanbieders beperkter.
Fluxys ziet in de ontwikkeling van andere continentaal West-Europese hubs naast Hub Zeebrugge veeleer een opportuniteit dan een bedreiging. Verschillende hubs kunnen immers complementair functioneren: zo kan de ontwikkeling van nieuwe hubs en de samenwerking tussen hubs leiden tot nieuwe hubproducten en -diensten. In de Verenigde Staten, bijvoorbeeld, wordt tussen hubs aardgas geswapt. Fluxys-dochter Huberator evalueert in dat perspectief de mogelijkheden om in een partnership of als aandeelhouder mee te werken aan andere aardgashubs in continentaal West-Europa.
Marktmaker Enron van de kaart. Eind november 2001 kwam energietrader Enron op de rand van een faillissement te staan. In de Verenigde Staten vroeg het bedrijf een gerechtelijk akkoord (Chapter 11) aan en in Europa ging een aantal Enron-bedrijven in vereffening. Begin 2002 leek het erop dat het Enron-debacle in de eerste plaats een zware financiële impact had op de stakeholders van het bedrijf. De impact op de energiemarkten zelf leek minder ingrijpend. De kortetermijnmarkten voor aardgas in West-Europa – waar Enron de trader en marktmaker bij uitstek was – lijken niet fundamenteel aangetast: het wegvallen van Enron had slechts een tijdelijk effect op de markliquiditeit doordat andere traders het marktaandeel van Enron hebben geabsorbeerd.
Activiteitenverslag
72
2.2
Hub Zeebrugge zet groeitrend voort
Aantal Huberator-klanten en liquiditeit nemen verder toe. Eind december telde Huberator 42 klanten, tegenover 32 in december 2000. Ook de liquiditeit nam verder toe: het dagelijks gemiddelde van de fysiek geleverde volumes op de hub steeg in het vierde kwartaal van 2001 met 97 % vergeleken met dezelfde periode in 2000. De gemiddelde netto verhandelde volumes op dagbasis stegen in het vierde kwartaal van 2001 met 146 % in vergelijking met het laatste kwartaal van 2000. Gemiddeld werden de fysiek geleverde volumes 3,7 keer verhandeld. In december was er een lichte terugval van het aantal hubtransfers als gevolg van de verdwijning van Enron, maar in januari stegen de volumes weer boven het gemiddelde.
Evolutie aantal Huberator-klanten en liquiditeit op Hub Zeebrugge 1999
2000
2001 50 45 40 35 30 25 20 15
Aantal Huberator-klanten
73
10 5 0 10 11 12
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12
1
Netto verhandelde volumes Fysiek geleverde volumes Aantal Huberator-klanten
Activiteitenverslag
Grotere prijstransparantie. Dow Jones Energy Newswires lanceerde in oktober 2001 de Dow Jones Zeebrugge Index for Natural Gas (ZIG). De ZIG-prijsindex is beschikbaar via het internet en diverse nieuwsagentschappen en vergroot verder de prijstransparantie voor de traders op de markt. Sinds 2000 zijn ook al twee andere prijsindexen op Hub Zeebrugge beschikbaar: European Spot Gas Markets publiceert dagelijks de Heren Zeebrugge Index en Petroleum Argus publiceert de Zeebrugge Spot Price Index.
LNG-BRONNEN
NOORSE AARDGASVELDEN
ZEBRA
GASUNIE
74 INTERCONNECTOR ZEEBRUGGE TERMINAL FLUXYS
GASUNIE
FLUXYS-NET
HUB
RUHRGAS GAZ DE FRANCE WINGAS
SOTEG
Activiteitenverslag
Breder aanbod hubdiensten. Op 1 december 2001 lanceerde Huberator een nieuw Hub Services Agreement (HSA 2001). Het HSA 2001 omvat twee nieuwe diensten die de continuïteit van de aardgashandel op Hub Zeebrugge nog versterken en daardoor bijdragen tot de verdere liquiditeitsgroei. •
Automatic Back-up Service. Als genomineerd aardgas door technische problemen niet tijdig beschikbaar is op Hub Zeebrugge, stelt Huberator zijn klanten automatisch de genomineerde volumes ter beschikking voor een looptijd tot 5 uur. Hebben klanten na die vijf uur nog bijkomend back-upaardgas nodig, dan kunnen ze een beroep doen op Huberator voor het sluiten van back-up-overeenkomsten met andere klanten.
•
Rounding Service. Klanten gebruiken in hun commerciële contracten vaak andere energie-eenheden dan de GJ, de energie-eenheid voor de nominaties op Hub Zeebrugge. Daardoor treden kleine afrondingsverschillen op die ingrijpende gevolgen kunnen hebben voor de continuïteit van de aardgashandel op de hub. Met de Rounding Service zorgt Huberator ervoor dat verschil-
75
len tot 1 GJ per uur per klant automatisch worden bijgepast.
Huberator organiseerde voor zijn klanten een tweedaagse info- en opleidingsessie rond de nieuwe diensten en het gebruik van de IT-applicaties die aan de diensten werden aangepast.
De nieuwe hubdiensten zijn het resultaat van een rondvraag die de Zeebrugge Focus Group – een werkgroep van Europese aardgasbedrijven – eind 2000 hield bij de traders die actief zijn op Hub Zeebrugge. Het opzet was om bij de tradinggemeenschap een round-up te maken van de ervaringen en de behoeften na een jaar werken met het Hub Services Agreement 1999. Uit de rondvraag bleek ook dat de meerderheid van de Huberator-klanten voorstander is van screentrading met een clearing-systeem. Huberator heeft in 2001 diverse contacten gehad met bedrijven waarmee in een partnership screentrading zou kunnen worden aangeboden. Screentrading zou de liquiditeitsgroei op Hub Zeebrugge nog verder ondersteunen.
Activiteitenverslag
2.3
Dispatchingdiensten
Huberator biedt sinds 2001 ook dispatchingdiensten aan. Shippers hebben de keuze uit twee dienstenpakketten: •
Huberator kan op vraag van een shipper zijn berichten- en dataverkeer opvolgen. Indien er een probleem opduikt, verwittigt Huberator de wachtdiensten van de shipper.
•
Shippers kunnen ook opteren voor een uitgebreider dienstverlening. Huberator volgt dan niet alleen het berichten- en dataverkeer op, maar verzorgt ook de transport- en aardgasnominaties. In dat geval wordt gewerkt met een geheel van raaminstructies die in detail bepalen welk type acties Huberator moet ondernemen in welke omstandigheden.
76
Activiteitenverslag
3
Exploitatie & constructie
3.1
Beheer van de gasstromen
Splitsing technische en economische dispatching. In de tweede helft van 2001 werden op de dispatching de voorbereidingen getroffen om in het perspectief van de splitsing van de geïntegreerde onderneming de economische dispatching te kunnen afsplitsen van de technische dispatching. •
De technische dispatching hangt samen met de transportfunctie. Ze omvat het beheer van het evenwicht van het net, het beheer van het evenwicht op Hub Zeebrugge en de bijbehorende gegevensuitwisseling met transportklanten, transitklanten, hubklanten en de operatoren van netten en leidingen die aan het Fluxys-net zijn gekoppeld.
•
77
De economische dispatching hangt samen met de handelsfunctie. Ze omvat onder meer het opstellen van afnamevooruitzichten van Distrigas-klanten en het beheer van de inkoopportfolio in functie van die vooruitzichten en het prijsniveau van het aardgas uit de diverse beschikbare bronnen. Voorts verzorgt de economische dispatching de uitwisseling van transportgegevens met de netoperatoren op wie de handelsfunctie een beroep doet om het aardgas tot bij de aardgasklanten te brengen.
Om de economische dispatching van de technische dispatching af te splitsen, werd voortgebouwd op de operationele en administratieve scheiding die al in 2000 tussen beide was ingevoerd. Toen werden de personeelsorganisatie en de toegang tot de transportinformatica aangepast om bij het openstellen van het net aan derden te kunnen garanderen dat alle netgebruikers op gelijke voet zouden worden behandeld en dat de vertrouwelijkheid van commerciële informatie bewaard zou blijven.
Activiteitenverslag
Door de bestaande operationele en administratieve scheiding verder door te trekken, kon het nieuwe Distrigas na de splitsing van de geïntegreerde onderneming over eigen medewerkers en informatica beschikken om als afzonderlijk bedrijf de economische dispatching op eigen kracht verder te zetten.
Nieuwe architectuur transportinformatica. Parallel met de operatie om de economische dispatching van de technische dispatching af te splitsen, werd in 2001 verder gewerkt aan een nieuwe architectuur voor de transportinformatica waarin de functionaliteiten voor het beheer van het netevenwicht en de gegevensuitwisseling met transport- en hubklanten optimaal worden weerspiegeld. Bijzondere aandacht gaat daarbij naar een systeem waarmee netgebruikers via het internet capaciteit zouden kunnen reserveren. In die context promoot Fluxys overigens actief de ontwikkeling van een secundaire-capaciteitsmarkt.
De nieuwe architectuur in de transportinformatica wordt stap voor stap en modulair uitgebouwd. Op die manier kunnen de functionaliteiten soepel en snel worden aangepast om in te spelen op behoeften van de markt en de richting die het regelgevend kader inzake tariefstructuur voor toegang tot het transportnet neemt.
De afronding van het project is gepland voor 2004. In 2002 wordt vooral gewerkt aan de uitbreiding van de mogelijkheden voor gegevensuitwisseling met de shippers in het Fluxys-net. Op het programma staan onder meer gegevensuitwisseling over globale afnamevooruitzichten en interventies op het net.
Activiteitenverslag
78
3.2
Exploitatie netten en installaties
Inzake patrouillering, de visuele inspectie van de leidingtracés en de kleine onderhoudswerken, werd begin 2001 een nieuwe, efficiëntere werkverdeling ingevoerd. De nieuwe methodiek in de werkverdeling werd in 2000 in een aantal pilootsectoren uitgetest en is in 2001 algemeen geïmplementeerd.
Tracking-systeem. Er is ook verder gewerkt aan een nieuw en performanter tracking-systeem voor de patrouillering. Het systeem, dat onder meer gebruik maakt van Global Positioning System-technologie, zal de efficiëntie verbeteren en de arbeidsveiligheid van de patrouilleurs verhogen. Het zal ook tijdwinst opleveren bij interventies doordat de dichtstbijzijnde interventieploeg ogenblikkelijk kan worden gelokaliseerd. In de loop van 2002 wordt het systeem uitgetest en in gebruik genomen.
79 Dagelijks getransporteerde energie in het Fluxys-net: vergelijking tussen augustus en december 2001 1.000.000 900.000 800.000 700.000
Hoogste dagafname 2001: 14 december - 889.258 MWh
MWh
600.000 December
Laagste dagafname 2001:
500.000
05 augustus - 215.761 MWh
400.000 300.000 200.000 Augustus 100.000 0 1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Activiteitenverslag
80
Fluxys zet haar investeringsbeleid uit op twee fronten. Ten eerste wil de onderneming blijven investeren in de integriteit van haar infrastructuur: de basis om het net veilig en betrouwbaar te 81 exploiteren. Tegelijk wil de onderneming haar infrastructuur gericht verder ontwikkelen om de draaischijfrol ervan in de nationale en transnationale aardgasstromen te versterken.
3.3
Integriteit van het net en investeringen
Technische projecten: 2001 overgangsjaar. Fluxys investeerde in 2001 circa 21,5 mln. EUR in technische projecten, tegenover circa 25 mln. EUR in 2000. In het Fluxys-investeringsplan op tien jaar dat in de loop van 2001 werd geactualiseerd, is voor de periode 2001-2010 een investeringsbudget tussen 500 en 600 mln. EUR voorzien.
Herstructurering van het net. In 2001 werd zoals gepland begonnen met de herstructureringswerken in de Gentse regio. Er werd 1,2 kilometer leidingen aangelegd van Wondelgem naar een nieuw drukreduceerstation in de haven van Gent en in het havengebied zelf werd 3,6 kilometer leidingen heraangelegd. In 2002 volgt de tweede fase van de herstructureringswerken en de derde fase is gepland voor 2003.
Industriële aansluitingen. Fluxys heeft in 2001 drie nieuwe industriële sites aangesloten op het net: Carmeuse in Engis, Vamo Fuji in Ertvelde en ALG in Sclaigneaux (Andenne). In 2002 wordt bij Cockerill Sambre in Seraing een voedingslijn voor een WKK-installatie aangesloten.
Nieuwe leidingen. In 2001 zijn verschillende studies uitgevoerd om vanaf 2002 het net verder te ontwikkelen: •
tracé Verlaine-Engis (8 km), ter versterking van de
•
tracé Herve-Verviers (9 km),
•
tracé Dilsen-Lommel (48 km) ter versterking van het net in Limburg.
voedingslijn van Cockerill Sambre,
Stations. In 2001 is een nieuw drukreduceerstation gebouwd in het Gentse havengebied (60.000 m3(n)/h) en in Genappe (5000 m3(n)/h). Voorts werd de capaciteit van twee drukreduceerstations verhoogd tot 5000 m3(n)/h (Laakdal en Mettet).
Activiteitenverslag
82
Het debietknooppunt in Masnuy is verder versterkt en heeft sinds maart 2001 een capaciteit van 900.000 m3(n)/h. Het debietknooppunt in Wachtebeke is versterkt met een verbindingsleiding in het kader van de versterking van Hub Zeebrugge.
Voorts zijn verschillende studies afgerond ter voorbereiding van projecten die in 2002 en 2003 worden uitgevoerd. Zo worden in 2002 ten behoeve van de distributie-intercommunales drukreduceerstations gebouwd in Arlon, Baulers, Fleurus, Gent-Terdonk, Zaventem en Zelzate.
Voor de geplande drukreduceerstations in Aalst, Dessel, Herentals, Maldegem en Stembert (Verviers) loopt de studiefase in 2002 verder.
Opslaginstallaties. In de ondergrondse aardgasopslag in Loenhout is dit jaar een opslagniveau bereikt van 1,05 miljard m3(n). De komende jaren wordt het opslagniveau verder opgedreven tot 1,1 miljard m3(n).
83 In 2002 wordt in Loenhout begonnen met de stapsgewijze verhoging van de uitzendcapaciteit, die vandaag 500.000 m3(n)/h bedraagt en tegen 2007 moet oplopen tot een piekdebiet van 600.000 m3(n)/h. Ook de injectiecapaciteit wordt verhoogd. In het kader van dat project worden in 2002 een bijkomende gascompressor geplaatst, twee nieuwe ontzwavelingstorens op het platform A en bijkomende verbrandingsinstallaties. Voorts worden de collectoren en bepaalde drukreduceerinstallaties van het platform A aangepast.
De commerciële uitbating van de opslag in Anderlues is eind februari 2001 definitief beëindigd. Sinds oktober 2001 wordt het resterende kussengas verwijderd door middel van een nieuw geïnstalleerde compressoreenheid. Het doel is de opslag tegen 2004 terug te brengen tot haar initiële volume. In Péronnes is in 2001 de eerste fase van de sluiting beëindigd: alle meet- en injectieleidingen zijn afgesloten en op de secundaire schachten is een afdekplaat geplaatst. In 2002 wordt de uitdienstneming van de opslag voltooid met het afsluiten van de hoofdschachten St-Albert en Ste-Marguerite. Nadien volgt nog een observatieperiode van twee jaar.
Activiteitenverslag
3.4
Onderzoek en ontwikkeling
Fluxys voert O&O-projecten in eigen beheer en werkt ook samen met de
Koninklijke Vereniging van Belgische Gasvaklieden (KVBG) en met de Groupe Européen de Recherche Gazière (GERG). Het gaat voornamelijk om toegepast onderzoek en technische ontwikkeling, vrijwel niet over fundamentele research. In 2001 situeerden de inspanningen zich op diverse domeinen. Milieu en duurzame ontwikkeling. Er werd onderzoek gedaan om de geluidemissies en uitstoot van schadelijke gassen te beperken in onder meer drukreduceerstations en branders. Ook werden oplossingen ontwikkeld om de methaanuitstoot te reduceren. Rationeel energiegebruik (REG). Er zijn acties ondernomen om het energiegebruik in industriële installaties te verbeteren en gastoestellen te testen op hun geschiktheid in het kader van REG. Kwaliteit van de dienstverlening. Er werd state of the art-technologie ingezet om de toestand van het net beter te kennen en op te volgen. Voorts werd de internationale normalisering opgevolgd en werd het onderzoek naar nieuwe technische ontwikkelingen voortgezet. Afstandslezing en-sturing. In 2001 werden de inspanningen voortgezet om vanop afstand efficiënter net- en klantengegevens te kunnen lezen en netelementen te kunnen sturen. Operationele efficiëntie. In 2001 werden nieuwe IT-toepassingen ontwikkeld om de gasstromen beter te kunnen beheren en zo optimaal te kunnen functioneren in de geliberaliseerde markt. Steeds meer actoren, zoals shippers en traders, zijn immers actief geworden in de keten van de gaslevering. Kennismanagement. Om de informatiedoorstroming en het beheer van gegevens te verbeteren werd het systeem van elektronisch documentenbeheer verder uitgebouwd en verfijnd zodat kennis en informatie optimaal ter beschikking staan van alle personeelsleden.
Activiteitenverslag
86
4
Aardgasverkoop (eerste semester)
In dit hoofdstuk leest u toelichting bij de vergelijking van de aardgasverkoop in het eerste semester van 2001 met die in het eerste semester van 2000. Algemene evoluties op het vlak van aardgashandel en een overzicht van de aardgasverkoop op jaarbasis leest u in het jaarverslag 2001 van het nieuwe Distrigas (zie p. 21).
AARDGASVERKOOP (IN 1000
87
MW h)
30/06/01
30/06/00
Distributie-intercommunales
46.445
42.806
•
Huishoudelijke, tertiaire en ambachtelijke klanten
39.834
36.139
•
Industriële klanten
6.611
6.667
Rechtstreekse industriële klanten
26.139
29.972
Stroomproductie
18.083
22.166
Verkoop buiten België en trading
39.611
16.528
130.278
111.472
Totaal
Globaal verkoopvolume: + 16,9%. De stijging van het aardgasverkoopvolume was het meest uitgesproken in de verkoop buiten België en de trading (+139,7%).
Verkoop aan de distributie-intercommunales in België: + 8,5 %. De stijging in de verkoop aan de distributie-intercommunales was vooral het gevolg van de weersomstandigheden: het gebruik van aardgas voor huishoudelijke verwarming nam toe doordat het eerste semester in 2001 gevoelig kouder was dan in 2000 (10% graaddagen meer). Daarbij komt dat het aandeel van aardgas op de huishoudelijke-verwarmingsmarkt structureel steeg.
Voor de industriële klanten die zijn aangesloten op de distributienetten bleef de aardgasverkoop op hetzelfde peil als in het eerste semester van 2000.
Activiteitenverslag
Rechtstreekse industriële klanten in België: - 12,8 %. De verkoop aan de rechtstreekse industriële klanten kwam ongeveer op het niveau van het eerste semester van 1999 te liggen. Die daling was – net zoals de evolutie in het verbruik van de industriële klanten van de openbare distributie - voornamelijk toe te schrijven aan de conjunctuurverzwakking en de tijdelijk minder gunstige concurrentiepositie van het aardgas ten opzichte van andere energiebronnen, voornamelijk olieproducten. De daling van de olieproductnoteringen zette immers al eind 2000 in, terwijl de aardgasprijzen door het vertragend effect van het indexeringsmechanisme in de aardgasinkoopcontracten pas in het tweede kwartaal van 2001 zijn beginnen te dalen. Ook onderhouds- en herstellingswerken en werkonderbrekingen bij enkele belangrijke industriële klanten resulteerden in een daling van het verbruik.
Stroomproductie in België: - 18,4 %. De terugval in de verkoop voor stroomproductie in België kwam vooral doordat stroomproducenten ter vervanging van aardgas tijdelijk goedkopere brandstoffen (stookolie en kolen) hebben ingezet en een gedeelte eigen productie hebben vervangen door stroominvoer.
Verkoop buiten België en trading: +139,7 %. De liberalisering van de aardgasmarkten in de Unie verscherpte de concurrentie, deed de liquiditeit op de spotmarkten van Zeebrugge en Bacton toenemen en creëerde tegelijk ook nieuwe opportuniteiten voor aardgasverkoop buiten de Belgische markt.
Activiteitenverslag
88
5
Human Resources
Focus op coaching en communicatie. Diverse human resources-initiatieven in 2001 legden het accent op coaching en communicatie. Een en ander kadert in de aanpak waarbij zowel in de manier van werken als in het opleidingenaanbod instrumenten worden aangereikt om het menselijk potentieel optimaler tot ontplooiing te laten komen en in te zetten.
Splitsing van de onderneming. Vanaf de tweede helft van 2001 is op het vlak van human resources heel wat energie gestoken in de voorbereiding op een eventuele splitsing van de onderneming. De meeste functies waren duidelijk identificeerbaar als behorend tot de transportactiviteit of de handelsactiviteit en konden in overeenstemming daarmee worden toegewezen. Bij de splitsing van de supportdiensten, die beide activiteiten ondersteunden, werd naar een evenwicht gezocht waarbij in de twee afzonderlijke ondernemingen voldoende domein-
89
expertise aanwezig bleef. Eind 2001 werkten bij Fluxys 810 medewerkers.
Nieuwe bedrijfscontext: nieuwe functies. De splitsing van de onderneming bracht mee dat het aantal medewerkers voor de transportactiviteit toenam. Om het geheel van activiteiten in twee afzonderlijke ondernemingen te organiseren, zijn immers meer mensen nodig dan binnen één enkel geïntegreerd bedrijf.
Activiteitenverslag
Daarbij komt dat Fluxys als afzonderlijke aardgastransportonderneming een eigen commerciële finaliteit heeft en actief is in een marktomgeving in volle verandering. Een en ander schept bijkomende behoefte aan nieuwe functies. In dat perspectief wordt in 2002 bijzondere aandacht geschonken aan het aanwervingsbeleid en aan een grotere jobmobiliteit binnen de onderneming en Tractebel.
Sectorale CAO-onderhandelingen 2001-2002: cruciaal voor de toekomst. Bij de sectorale CAO-onderhandelingen 2001-2002 stonden drie thema’s op de agenda: de klassieke onderhandelingen over de koopkracht van de medewerkers, de loon- en arbeidsvoorwaarden voor nieuw aan te werven medewerkers en het beter uitlijnen van het personeelsbestand en de personeelscompetenties via heroriëntering, vorming en opleiding.
In het perspectief van een Europese energiemarkt die hoe langer hoe competitiever wordt, waren de onderhandelingen cruciaal voor de toekomst van de Belgische aardgas- en elektriciteitsbedrijven en hun medewerkers. De onderhandelingen zorgden het hele jaar voor een gespannen sociaal klimaat in de sector. Onder meer door de traditie van sociaal overleg en de open sociale communicatie binnen de onderneming hebben de sectorale CAO-onderhandelingen bij Fluxys niet tot een sociaal conflict geleid.
Activiteitenverslag
90
Loon- en arbeidsvoorwaarden. In het eerste trimester kwam het tot een akkoord over maatregelen voor het behoud van de koopkracht. In het najaar werden nieuwe loon- en arbeidsvoorwaarden overeengekomen voor nieuwe medewerkers vanaf 1 januari 2002, terwijl de bestaande engagementen ten opzichte van de eerder aangeworven personeelsleden gewaarborgd blijven. De loonsvoorwaarden voor nieuw aangeworven medewerkers liggen weliswaar lager dan voor de personeelsleden die al in dienst zijn, maar blijven op het niveau van de beste industriële sectoren in België. Het globale verloningspakket behoudt dus de uitstraling om de beste krachten op de arbeidsmarkt aan te trekken.
Transform 2003. In het najaar werd ook overeenstemming bereikt over Transform 2003, het plan om het personeelsbestand af te stemmen op de vereisten van de geliberaliseerde energiemarkt. De liberalisering doet immers nieuwe activiteiten en dus ook nieuwe functies ontstaan, terwijl bestaande functies fundamenteel zijn veranderd of verdwijnen als gevolg van bijvoorbeeld
91
productiviteitsinspanningen of doordat ze niet langer tot de kerntaken van een energieonderneming kunnen worden gerekend.
Door de beheersing van het personeelsaantal in het verleden, bleef de impact van Transform 2003 relatief beperkt. Een veertigtal personeelsleden is bij het plan betrokken. Ze kunnen kiezen voor een uitstap- en vertrekregeling of voor een heroriënteringstraject naar een andere functie die beter aansluit bij hun competenties, binnen de onderneming of bij een ander bedrijf uit de sector. Medewerkers die voor een heroriënteringstraject kiezen, worden begeleid door een persoonlijke coach.
Activiteitenverslag
92
Fluxys wil haar profiel van aantrekkelijke werkgever nog versterken door bijzondere aandacht te geven aan loopbaanbegeleiding en jobmobiliteit. Tegelijk wil de onderneming haar human resources 93 beleid scherper richten naar het verder ontwikkelen en aantrekken van de competenties die nodig zijn om haar industriële en commerciële politiek als 100% aardgastransportbedrijf waar te maken.
94
95
Deel 3
HSEQ-verslag
1
Deel 3 HSEQ-verslag
HSEQ-beleid
HSEQ-beleid. Het Fluxys-beleid inzake Welzijn, Veiligheid, Milieu en Kwaliteit (Health, Safety, Environment & Quality of HSEQ) is gebaseerd op een preventieve aanpak op alle verantwoordelijkheidsniveaus en in alle ondernemingsprocessen. Ook uniformiteit is een basisgegeven in de aanpak: zowel in Health, Safety als in Environment hanteert Fluxys voor de drie Gewesten uniforme normen en standaarden, ook als die niet in alle Gewesten worden opgelegd. Het Fluxys-HSEQ-beleid heeft tot doel om: • de veiligheid en gezondheid op het werk te behouden van alle personen die rechtstreeks deelnemen aan de ondernemingsactiviteiten, • de veiligheid en betrouwbaarheid te verzekeren van de infrastructuur en de uitbating ervan, • de milieu-impact van de ondernemingsactiviteiten te minimaliseren, • de ondernemingsperformantie continu te verbeteren.
96
HSEQ-organisatie. Inzake HSEQ leidt de directeur Infrastructuur de HSEQstuurgroep en legt hij de synthese van de stuurgroep-vergaderingen voor aan het directieteam. De stuurgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de technische directies. Het departement HSEQ heeft, samen met de Interne Dienst Preventie en Bescherming op het Werk, niet alleen een raadgevende en dienstverlenende
DIRECTIETEAM
DIRECTIE O P E R AT I O N S
&
T PA
DIRECTIE
DIRECTIE
INFRASTRUCTUUR
SUPPORT
INTERNE DIENST PREVENTIE EN D E PA R T E M E N T H S E Q BESCHERMING OP HET WERK
HSEQ-verslag
DIRECTIE PLAN
&
S T R AT E G I E
HSEQ-STUURGROEP
functie maar ook de taak om de meest geschikte uitvoeringsmethodes aan te geven, de verkregen resultaten te meten en indien nodig acties ter verbetering voor te stellen.
2
Naar een uniform HSEQ-systeem
Overlappende normen overkoepeld. Het kwaliteitsbeleid van Fluxys streeft ernaar om de ondernemingsperformantie te verbeteren. Dat gebeurt onder meer door de Beste Beschikbare Technieken (BAT, Best Available Technologies) intern te laten doorstromen en de verschillende bedrijfsprocedures en –processen te stroomlijnen. In 2001 werden de HSEQ-procedures geüniformeerd.
In de domeinen H, S, E en Q gelden verschillende normen en beheerssystemen. Al die normen vertonen sterke gelijkenissen qua systeemopbouw en filosofie: ze
97
streven naar een continue verbetering door een systeem van plan-do-checkadjust (PDCA). Wel leggen ze vaak andere accenten. Zo focust de ene norm sterk op klantentevredenheid en procesaanpak terwijl de andere normen meer aandacht besteden aan onder meer noodplanning en operationele controle.
Om de integratie van de verschillende HSEQ-aspecten te bevorderen, heeft Fluxys in 2001 de verschillende HSEQ-normen en -systemen gestroomlijnd in één overkoepelend model op basis van de PDCA-structuur. De procedures in het overkoepelende model kunnen dus zowel worden gebruikt voor een kwaliteitssysteem als voor een milieu-, welzijns- of veiligheidsbeheerssysteem. Naargelang van het toepassingsdomein worden specifieke onderdelen bijgevoegd.
De voordelen van het eenvormige systeem zijn duidelijk. Iedereen bij Fluxys die met HSEQ te maken heeft, kan terugvallen op dezelfde aanpak die bovendien beantwoordt aan alle wettelijke normen. Op die manier worden dubbel werk en onduidelijkheden vermeden, en stromen Beste Beschikbare Technieken gemakkelijker door. Uit contacten in internationale werkgroepen blijkt dat andere gas-
HSEQ-verslag
Fluxys geïntegreerd HSEQ-managementsysteem (op basis van ISO 9000 - versie 2000)
I M P L E M E N TAT I E E N W E R K Z A A M H E D E N CONTINUE VERBETERING
• Organisatie & verantwoordelijkheden • Opleiding, bewustzijn & vakbekwaamheid • Communicatie • Documentatie van het managementsysteem PLANNING
• Documentenbeheer • Beheersing van de werkzaamheden
• Bepaling HSEQ-aspecten
• Planning voor noodsituaties
• Wettelijke & andere eisen • Doelstellingen • Programma
BIJSTURING
Beoordeling door de directie HSEQ-BELEID
V E R I F I C AT I E E N C O R R I G E R E N D E M A AT R E G E L E N
• Monitoring en meting • Incidenten, (bijna-)ongevallen, afwijkingen en corrigerende en preventieve maatregelen • Registraties • Interne audits
bedrijven en internationale commissies een soortgelijke aanpak nastreven. Verschillende afdelingen en entiteiten zijn intussen begonnen met de uitbouw van een eigen kwaliteitssysteem volgens de PDCA-principes. Zo gebruikt de laswerkplaats in het interventiecentrum van Zuun sinds 2001 een kwaliteitshandboek (Quality Plan Workshop) voor de werkplaats waar pijpleidingconstructies worden gelast. Ook werd een Quality Plan for Contractors opgesteld dat als doel heeft de Fluxys-onderaannemers bepaalde kwaliteitscontroles zelf te doen uitvoeren bij de bouw en aanleg van pijpleidingen.
Quality: doelstellingen voor 2002: •
de volledige integratie van de kwaliteitsplannen voor onze werven en interventies op leidingen,
•
via oefeningen en simulaties de procedures bij ernstige incidenten verbeteren.
HSEQ-verslag
98
3
Health
Doelstelling: nul ongevallen. Sinds 2000 is het aantal arbeidsongevallen bij Fluxys gestabiliseerd rond iets meer dan twintig ongevallen per jaar, na een forse daling als gevolg van de sensibiliseringsinspanningen van 1998 en 1999. In 2001 waren er 25 ongevallen, met in totaal 733 dagen werkverlet. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat een achttal ongevallen met meer dan 20 dagen werkverlet stevig doorweegt in die statistiek. Evolutie arbeidsongevallen - frequentiegraad
Om het aantal ongevallen opnieuw structureel te doen
30
dalen en een stap verder te zetten naar het uiteindelijke einddoel van nul ongevallen, is Fluxys in 2000 begonnen
20
met een participatieve risicoanalyse zoals voorzien in de Welzijnswet. Ongeveer 400 medewerkers onderzochten de eigen werksituatie en definieerden de mogelijke risi-
99
10
co's bij elke takensoort, onder leiding van hun hiërarchie en de interne dienst Preventie en Bescherming op het Werk, en met de steun van externe veiligheidsexperts.
0 1997
1998
1999
2000
2001
2000
2001
Frequentiegraad Trend frequentiegraad
De grote betrokkenheid van de medewerkers bij een participatieve risicoanalyse vormt een goede waarborg
Evolutie arbeidsongevallen - ernstgraad
voor een doorgedreven aandacht voor veiligheid op het 1,4
werk. Een belangrijk voordeel is ook dat deze methode 1,2
niet alleen de ongevallen maar ook bijnaongevallen en 1,0
potentiële risico's in kaart brengt. Ongevallen vormen 0,8
immers maar de top van de ijsberg. 0,6 0,4 0,2 0,0 1997
1998 Ernstgraad Trend ernstgraad
HSEQ-verslag
1999
De risico-inventarisering werd in het najaar van 2001 afgerond en in een databank gegoten. Die vormt de basis voor een globaal preventieplan (GPP) over vijf jaar. Elk jaar wordt het plan bijgestuurd op basis van een analyse van alle ongevallen en bijna-ongevallen die zich tijdens het jaar hebben voorgedaan (dynamisch risicobeheerssysteem). Het vijfjarenplan kadert in de wet op het Welzijn van 1996, die uitdrukkelijk een systeembenadering van de ongevallenpreventie vooropstelt.
Dynamisch risicobeheerssysteem
2
3
4
5
6
Globaal preventieplan op basis van participatieve risicoanalyse
DO
DO
HECK E
PL LA
DO
HECK E
ADJUST
PL LA
ADJUST ADJ UST
DO
HECK E
PL LA
100
DO
HECK E
ADJUST
PL LA
HECK E
ADJUST
Globaal preventieplan jaarlijks bijsturen: dynamisch risicobeheerssysteem
Sociale sponsoring. Net als de vorige jaren werden de Fluxys-medewerkers voor veiligheid gesensibiliseerd met een actie Sociale Sponsoring. In die formule krijgen de diverse afdelingen een budget ter beschikking om lokale sociale projecten te sponsoren die ze zelf uitkiezen. Het budget daalt naarmate er meer arbeidsongevallen in de afdeling gebeuren. In 2001 werden 15 projecten gesponsord rond gehandicaptenzorg, jeugdhulp, kansarmoede en ziekenzorg, voor een bedrag van circa 42.000 EUR.
HSEQ-verslag
De nieuwe wet op tijdelijke en mobiele bouwplaatsen van 27 januari 2001 maakt een veiligheidscoördinator verplicht voor tijdelijke of mobiele werven waarbij meer dan één aannemer betrokken is en legt strenge veiligheidsvoorschriften op van bij de ontwerpfase tot en met de uiteindelijke uitvoering van de werken. Fluxys heeft de wet op tijdelijke en mobiele bouwplaatsen toegepast nog voor ze officieel van kracht was. Voor grote werken werd een documentatiesysteem opgesteld om bij het uitschrijven van offertes soepel het bijbehorende veiligheidsplan op te maken. Een gelijkaardig systeem is operationeel om voor kleine onderhoudswerken de werkinstructies vergezeld te doen gaan van de nodige veiligheidsinstructies.
VCA. De afdelingen Projectorganisatie Infrastructuur Gastransportnet en Kathodische Bescherming behaalden in 1999 een certificaat Veiligheidschecklist Aannemers (VCA). In 2000 en 2001 werden tussentijdse audits georganiseerd die de certificatie telkens opnieuw hebben bevestigd. In 2002, het derde jaar na de
101
toekenning van het certificaat, volgt opnieuw een volledige audit. Met de VCA-certificering heeft Fluxys een borgingssysteem voor werken die de onderneming als contractant voor andere bedrijven uitvoert. Intussen wordt de VCA-werkwijze ook geïntegreerd in andere afdelingen binnen de onderneming. Voorts werkt Fluxys zoveel mogelijk met onderaannemers die VCA-gecertificeerd zijn of volgens de VCA-procedures werken.
Health: doelstellingen voor 2002 : •
het wegwerken, verminderen of beheersen van de bekende risico's door de uitvoering van het eerste jaaractieplan in het kader van het globaal preventieplan, volgens de principes van een dynamisch risicobeheerssysteem,
•
de bijsturing van het globaal preventieplan op basis van de evaluatie van het
•
hernieuwing van het VCA-certificaat en uitbreiding van de VCA-principes tot
eerste jaaractieplan,
andere activiteiten, zoals bijvoorbeeld onderhoudswerken in eigen beheer.
HSEQ-verslag
Integraal veiligheidszorgsysteem Fluxys heeft de aanzet genomen tot een integraal veiligheidszorgsysteem dat alle aspecten van arbeids- en industriële veiligheid samenbrengt naar het model van de integrale kwaliteitszorg. Op die manier worden in de Health & Safety aanpak vier regelgevingen geïntegreerd: de welzijnswet, de wetgeving inzake tijdelijke en mobiele werkplaatsen, het Veiligheids-KB voor leidingen en aanverwante installaties en de in Belgische wetgeving omgezette Europese richtlijn inzake Seveso-inrichtingen.
DYNAMISCH RISICOBEHEERSSYSTEEM
MENS Arbeidsveiligheid (Health)
INSTALLATIES Industriële veiligheid (Safety)
SAFETY MANAGEMENT SYSTEM (SMS)
COMAH (STATIONS)
HSEQ-verslag
PIPELINE INTEGRITY MANAGEMENT SYSTEM (PIMS)
102
4
Safety
Safety Management System. De infrastructuur van Fluxys telt drie Sevesoinrichtingen: de LNG-terminal in Zeebrugge, de piekbesnoeiingsinstallatie in Dudzele en de ondergrondse aardgasopslag in Loenhout. Op 26 juni 2001 werd de Europese COMAH-richtlijn voor die installaties ('Seveso II') omgezet in Belgische wetgeving. De nieuwe richtlijn is op verschillende punten strikter dan de vroegere. Voor elke site moet een intern en extern veiligheidsrapport worden opgesteld en is een veiligheidszorgsysteem vereist. De overheden voorzien regelmatige inspecties van dat Safety Management System.
In overleg met de bevoegde overheden is Fluxys in 2000 al begonnen met haar Safety Management System te documenteren en te stroomlijnen naar de nieuwe overheidsvoorschriften. Dat gebeurde volgens het overkoepelende PDCAsysteem zoals in punt 2 beschreven. In 2001 werd ook begonnen met de veilig-
103
heidsrapporten voor de verschillende Seveso-inrichtingen. In 2002 worden de rapporten gefinaliseerd.
Eén van de Seveso II-eisen is dat noodplannen en crisiscommunicatie minstens om de drie jaar tegen het licht worden gehouden en opgefrist. Daarom actualiseerde Fluxys in 2001 het ondernemingsbrede plan voor crisismanagement. Meer dan 150 mensen woonden een informatiesessie bij over de nieuwe noodplanprocedure. In 2002 worden specifieke opleidingen en simulatieoefeningen gehouden.
Veiligheidszorgsysteem voor pijpleidingen. Fluxys heeft in 2001 de grondslag gelegd voor een Pipeline Integrity Management System (PIMS). Met het PIMS, dat wordt uitgewerkt op basis van het Safety Management System (SMS), anticipeert de onderneming op wat normalerwijze wettelijk zal worden opgelegd in het kader van de herziening van de regelgeving inzake veiligheidsbeheerssystemen voor hogedrukaardgastransportsystemen.
HSEQ-verslag
Pijpleidinginspectie en -diagnose. Fluxys brengt in haar aardgasinfrastructuur systematisch de schakels in kaart die op termijn een veiligheidsrisico kunnen meebrengen. Daarnaast gaan helikopterpatrouilles na of er in de buurt van de leidingen geen verstoringen of niet-gemelde graafwerken gebeuren. De helikopterpatrouilles zijn in 2001 opgedreven: ze controleren een groot aantal pijpleidingtracés voortaan wekelijks in plaats van tweewekelijks. Voor de hoofdassen van het Fluxys-net was dat sowieso al het geval.
Om de basisgegevens over de technische toestand van het net verder te verbreden, screent Fluxys haar leidingen via zogenoemde intelligent pigs (pipeline integrity gauge): inspectierobotten onderzoeken van binnenuit de leidingen. Met die techniek is in 2001 ongeveer 450 kilometer pijpleiding van binnenuit gecontroleerd.
Beschadiging door derden voorkomen. Statistieken wijzen uit dat grote incidenten op hogedrukaardgasleidingen vrijwel altijd het gevolg zijn van beschadigingen door derden. In die optiek deed Fluxys in 2001 gericht inspanningen om via mailingcampagnes en bezoeken ter plaatse specifieke doelgroepen te sensibiliseren. Voorts ging bijzondere aandacht naar de bebakening van de tracés om zo de ondergrondse aanwezigheid van leidingen bovengronds een optimale zichtbaarheid te geven.
Safety: doelstellingen voor 2002: •
de uitwerking van een langetermijnplan voor intelligent PIG-inspecties,
•
de verdere implementatie van het Safety Management System,
•
het opstellen van mathematische modellen waarmee het veiligheidsniveau van de leidingen kan worden beoordeeld.
HSEQ-verslag
104
5
Environment
5.1
Kern: minimale milieu-impact
Oog voor de hele levenscyclus. Net zoals alle andere industriële activiteiten heeft de Fluxys transportactiviteit een impact op het milieu. Het milieubeleid van Fluxys spitst er zich op toe om die impact systematisch verder te beperken en omspant de volledige levenscyclus van de aardgasinstallaties: ontwerp, aanleg, exploitatie en ontmanteling van infrastructuur.
Fluxys zoekt proactief naar mogelijkheden om afval, geluidshinder en luchtemissies verder te verlagen en houdt bij elk project al vanaf de conceptuele fase ook rekening met het aspect rationeel energiegebruik. De technische bestekken die bij de aanleg worden gebruikt, zijn gericht op een zo minimaal mogelijke milieuimpact. Die bestekken worden regelmatig geactualiseerd op basis van de erva-
105
ring op het terrein en maken integraal deel uit van de aanpak die Fluxys van onderaannemers eist. Aannemers worden onder meer gekozen op grond van de mate waarin ze milieuverantwoorde werkmethodes gebruiken.
De manier waarop Fluxys aardgas tot bij de afnemers brengt – via ondergrondse pijpleidingen – is over de hele lijn een milieuverantwoorde keuze. Traditionele transportmodi moeten het tegenover ondergronds pijpleidingenvervoer afleggen op het vlak van zowel ruimtegebruik, veiligheid, energie-efficiëntie als milieuimpact. Specifiek wat milieu-impact betreft, scoort pijpleidingenvervoer bijzonder goed op alle relevante indicatoren: geluidemissies, luchtemissies, bodemverontreiniging en visueel-landschappelijke impact.
HSEQ-verslag
Fluxys-milieuzorgsysteem. Op basis van het Fluxys-milieuzorgsysteem werd in 1998 en 1999 een milieuconformiteitsonderzoek gevoerd in 120 drukreduceerstations. In 2000 kwamen de installaties op de LNG-terminal van Zeebrugge aan de beurt. Het onderzoek werd in februari 2001 afgerond en in de loop van het jaar volgde eenzelfde onderzoek voor de aardgasopslaginstallaties in Loenhout, de piekbesnoeiingsinstallatie van Dudzele en de compressiestations van Weelde, Winksele, Berneau en Sinsin. De andere Fluxys-installaties komen in 2002 aan de beurt.
Milieuactieprogramma. Fluxys startte in 2000 met de implementatie van een milieuactieprogramma dat loopt tot 2014. Het programma focust prioritair op ingrepen die het risico op buurthinder het meest verlagen. Tegen 2006 moeten alle stations technisch volledig conform zijn aan de verschillende milieuwetgevingen.
106 Environment: doelstellingen voor 2002: •
in reële gebruikssituaties geluids- en emissiemetingen uitvoeren op de Clean Enclosed Burner,
•
het meerjarenplan opvolgen dat onze installaties nog milieuvriendelijker wil maken,
•
saneren van een sterk verontreinigd terrein in de omgeving van Luik.
HSEQ-verslag
5.2
Geluid
Minimale geluidshinder. Sommige activiteiten tijdens de aanleg van pijpleidingen veroorzaken lawaai, maar in samenwerking met de aannemer wordt dat tijdelijke ongemak tot een minimum beperkt door geluidsarme machines in te zetten. Zo worden in de buurt van woonwijken geluidsarme bemalingspompen gebruikt.
Bij de exploitatie van het net kunnen compressoren, gasmotoren, gasturbines, drukregelapparatuur en installaties om aardgas op te warmen een bron van geluidshinder zijn. Het geluidsniveau van die installaties hangt weliswaar af van de exploitatiemodaliteiten zoals debiet en drukverschil maar wordt niettemin tot een minimum beperkt via preventieve geluidsbeperkende maatregelen aan de bron. In totaal werden in 2001 in 7 stations geluidsbeperkende maatregelen genomen.
107 Conische filters. Na een aantal tests in 2000 werd in verschillende telstations een nieuw type conische filter in gebruik genomen. De filters moeten de gevoelige turbinetellers in de tellijn beschermen tegen vuil. Het geluidsvermogen van de filters is gedaald met 30 decibel. Ze hebben nu hetzelfde geluidsniveau als een gewoon gesprek en produceren geen fluittonen meer.
Geluidsarme drukregelaar. Door de installatie van de modernste apparatuur is het geluidsniveau van de drukregelaars in de Fluxys drukreduceerstations gedaald van 100 decibel in 1980 tot 85 decibel in 1999. De geluidsarme drukregelaar die Fluxys sinds 2000 test in het drukreduceerstation van Nimy, heeft een geluidsniveau van amper 65 decibel.
In 2001 werden de tests met de nieuwe drukregelaar uitgebreid naar het station van Assenede. Zowel in Nimy als in Assenede leverden de tests zeer goede resultaten op en vanaf 2002 worden de drukregelaars in andere stations geïnstalleerd. De meest geluidsgevoelige drukreduceerstations krijgen daarbij voorrang.
HSEQ-verslag
108
5.3
Lucht
Bij de exploitatie van de transportinfrastructuur gebruikt Fluxys hoofdzakelijk aardgas als brandstof voor onder meer gasturbines, gasverwarmers en LNGverdampers. Bij de verbranding van aardgas komen stikstofoxides (NO x) en koolstofdioxide (CO2) vrij. Fluxys zorgt ervoor dat die emissies minstens aan de wettelijke normen voldoen.
Voor sommige specifieke toepassingen zoals noodgroepen gebruikt Fluxys stookolie als brandstof. Die toepassingen stoten hogere concentraties stikstofoxides (NOx), koolstofdioxide (C02), zwaveldioxide (S02) en stofdeeltjes uit en worden alleen in noodgevallen of bij periodieke testen ingezet.
De regelapparatuur in de drukreduceerstations werkt op gasdruk en kan een
109
minieme uitstoot van methaan (CH4) meebrengen. Methaanemissies kunnen zich ook voordoen tijdens interventies op pijpleidingen of als stations worden uitgeschakeld of opgestart.
Systematische emissiemetingen. Sinds 1994 verplicht de Vlaamse overheid jaarlijkse luchtemissiemetingen voor alle installaties met een vermogen van meer dan 100 kilowatt. Installaties van twee megawatt en meer moeten zelfs om het kwartaal worden gecontroleerd. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Waalse Gewest leggen momenteel geen verplichtingen op.
In het kader van zijn uniforme keuze voor de strengste Gewestnorm voert Fluxys sinds september 2001 voor al zijn installaties systematische emissiemetingen uit. Het gaat om ongeveer 370 meetpunten op branders, verdampers, gasmotoren en gasturbines in de drukreduceer-, compressie- en opslagstations en in de LNG-installaties. Door de metingen kan Fluxys zijn installaties zo bijstellen dat
HSEQ-verslag
hun rendement verhoogt en dat de uitstoot verlaagt. Op verschillende plaatsen werd de emissie van stikstofoxides (NOx), koolstofdioxide (CO2) en methaan (CH4) gereduceerd. De metingen tonen voorts de effectiviteit van het Fluxys-milieubeleid aan. Zoals blijkt uit de bijgaande grafieken, is Fluxys erin geslaagd om een globaal dalende trend te realiseren in de NOx-, CO2- en CH4-emissies per vervoerde hoeveelheid aardgas. Dat heeft geleid tot een verminderde impact op het broeikaseffect en het gat in de ozonlaag.
Evolutie Global Warming Potential 400.000 350.000
Ton CO2 eq
300.000 250.000
110
200.000 150.000 100.000 50.000 0 1993
HSEQ-verslag
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
0,040 0,035 0,030
CH4 (%)
0,025
CH4-verlies in functie
0,020
van hoeveelheid 0,015
getransporteerd aardgas
0,010 0,005 0,000 1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Jaar
1,0 0,9
0,7
NOx-uitstoot in functie
0,6
van hoeveelheid
0,5
getransporteerd aardgas
0,4 0,3 0,2 0,1 0,0 1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Jaar
250
200
CO2 (mg/MJ)
111
NOx (mg/MJ)
0,8
C02-verlies in functie
150
van hoeveelheid getransporteerd aardgas
100
50
0 1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
HSEQ-verslag
Jaar
Milieuzuinige brander. In 2000 testte Fluxys een milieuzuinige metaalgaasbrander met klein vermogen; in 2001 was een brander met groot vermogen aan de beurt. De brander heeft een grondiger en gelijkmatiger verbrandingsproces waarmee hij ver onder de strengste emissienormen blijft. In het kader van het milieuactieprogramma wordt hij in 2002 in andere stations geïnstalleerd.
Minder mist en meer olie. Omwonenden van het compressiestation in Winksele uitten in het verleden hun bezorgdheid over de witte dampen die het station produceerde. Het probleem bleek te liggen bij de oliedeeltjes die vrijkwamen bij de ontluchting van de oliecarter.
In Winksele is nu een 'demistor' geplaatst waardoor er geen zichtbare oliedamp meer vrijkomt en dagelijks 2 à 3 liter olie wordt gerecupereerd. Zo is in 2001 al 526 liter olie hergebruikt. In het kader van het milieuactieprogramma worden de demistoren vanaf 2002 ook in andere compressiestations geïnstalleerd.
112 Clean Enclosed Burner. Bij de drukvermindering van leidingen voor bijvoorbeeld onderhoudswerken, komt gas vrij. In het verleden werd dat gas 'afgeblazen'. Daarbij komt methaan vrij, dat bijdraagt tot het ozoneffect en het broeikaseffect.
Om de uitstoot van methaan te reduceren, onderzocht Fluxys onder meer de mogelijkheid van een mobiele hercompressor, die het gas zou opvangen en verderop weer de leiding in zou stuwen. Die oplossing bleek economisch echter niet haalbaar.
De oplossing is nu gevonden in de Clean Enclosed Burner. Dat apparaat zorgt voor een grondig en gelijkmatig verbrandingsproces waarbij alleen water en koolstofoxides vrijkomen. Die koolstofoxides dragen 21 maal minder bij tot het broeikaseffect dan methaan. In 2002 wordt de Clean Enclosed Burner verder getest in reële gebruikssituaties.
HSEQ-verslag
Fluxys vermindert op nog verschillende andere manieren de uitstoot van methaan (CH4). •
Bij het onder gas zetten van nieuwe pijpleidingen worden hoe langer hoe
•
De LNG-opslageenheden zijn uitgerust met boil-off-recuperatie-eenheden
meer stikstofbuffers gebruikt, in plaats van te spoelen met aardgas.
om verdampend LNG op te vangen en in het net te injecteren.
Procentuele verdeling
Procentuele verdeling
Procentuele verdeling
CH4-verlies 2001
NOx-uitstoot 2001
C02-uitstoot 2001
40%
20%
6%
35%
7%
8% 4%
113
0%
36%
79%
12%
Compressiestations Opslag Drukreduceer- en mengstations LNG-activiteit Leidingen
HSEQ-verslag
53%
114
Duurzaamheid staat centraal in de Fluxys-aanpak: in haar streven naar rendabele groei steunt de onderneming op respect voor het milieu, industriële veiligheid en het welzijn van haar mede115 werkers en contractanten. De onderneming wil ook de principes van de kwaliteitszorg stelselmatig fijnmaziger toepassen om zo de basis te versterken voor haar streven naar voortdurende verbetering.
5.4
Bodem
Beperkte impact. De impact op bodemvervuiling door de activiteiten van Fluxys is uiterst beperkt. Bij graaf- en boorwerken ziet Fluxys erop toe dat de teelaarde en andere grondlagen op de werf apart worden opgeslagen en daarna zo worden heraangevuld dat de bodem zich weer in zijn oorspronkelijke staat kan herstellen. Bij werken in open sleuf wordt archeologen en geologen de kans geboden om opgravingen te doen en monsters te nemen.
Vervuilde terreinen zijn voor het overgrote deel erfenissen uit het verleden, vaak van andere bedrijven. In 2001 is de campagne begonnen om die historische vervuilingen in kaart te brengen en waar nodig te saneren.
Systematische bodemmetingen. Naargelang de grootte van de installatie is Fluxys verplicht om een oriënterend bodemonderzoek uit te voeren om de 5, 10 of 20 jaar. Voor de kleinste installaties is dat onderzoek niet verplicht, maar Fluxys heeft besloten om het ook daar uit te voeren. In 2001 werden 10 sites onderzocht, wat het totaal aantal onderzochte sites op 18 brengt.
Van de 18 onderzochte stations werd in 5 stations een historische bodemverontreiniging vastgesteld. Eind 2001 werden de saneringswerken in Sclessin aangevat. Voor de andere saneringen zijn provisies aangelegd. De uitvoering van de saneringswerken hangt er af van de resultaten van een meer gedetailleerd bodemonderzoek.
Vervangingen transformatoren. Zes Fluxys-stations zijn uitgerust met transformatoren die PCB's bevatten. In het kader van het milieuactieprogramma werden de transformatoren in 4 stations vervangen door nieuwe exemplaren zonder PCB's.
HSEQ-verslag
116
5.5
Water
Bemaling bij pijpleidingconstructie. Op de tracés waarlangs pijpleidingen worden aangelegd, heeft de bodem vaak een structuur en een samenstelling die bemalen noodzakelijk maakt. Dat veroorzaakt een lokale wijziging in het profiel van de grondwaterstromen. In overleg met de eigenaars en exploitanten wordt bepaald welke bemalings- en lozingsmethode vanuit landbouwtechnisch en milieuoogpunt de beste is.
Studie gescheiden riolering. In de piekbesnoeiingsinstallatie van Dudzele werd een haalbaarheidsstudie uitgevoerd om bedrijfsafvalwater te scheiden van het andere rioleringswater. De resultaten worden in 2002 verwacht.
117
HSEQ-verslag
5.6
Fauna en flora
Behoud van ecosystemen. Fluxys ziet er met bijzondere aandacht op toe dat de diverse ecosystemen behouden blijven in de gebieden waar pijpleidingen komen te liggen. Zo worden ecologisch waardevolle gebieden zoals natuurreservaten en RAMSAR-gebieden zoveel mogelijk vermeden. Is dat om de een of andere reden niet mogelijk, dan worden de bijzondere voorschriften ter zake toegepast zoals aangegeven in een milieueffectenrapport dat vooraf wordt opgesteld. Ook potentieel archeologisch belangrijke sites worden zoveel mogelijk vermeden.
118
Herstel vegetatie. In de onmiddellijke nabijheid van sleuven of werkputten worden vegetatie en landbouwgewassen verwijderd. Na de aanleg van een pijpleiding zorgt Fluxys er met de hulp van onder meer landbouwexperts voor dat de terreinen in kwestie zich weer volledig in hun oorspronkelijke staat kunnen herstellen. Zo wordt er in overleg met de landbouwers voor gezorgd dat de gewassen die zich voordien op de sites bevonden opnieuw worden gezaaid of heraangeplant. Fluxys heeft overigens met de Belgische Maatschappij voor Bosbeheer en de Belgische landbouwverenigingen protocollen ondertekend waarin de regels staan gedefinieerd om ervoor te zorgen dat grondeigenaars geen nadeel ondervinden nadat Fluxys de terreinen weer in hun oorspronkelijke staat heeft hersteld.
HSEQ-verslag
5.7
Visuele impact
Leidingen ondergronds. Alleen bij de graafwerken en de aanleg van de pijpleidingen zijn op de werven machines te zien. Daarna hebben pijpleidingen geen enkele visuele impact meer doordat ze ondergronds zijn aangelegd.
Landschapsintegratie. Fluxys heeft een reeks projecten voor landschapsintegratie op stapel staan waarvan het eerste in 2001 werd gerealiseerd. In mei 2001 werden de verfraaiings- en beplantingswerken in het buizenpark van Winksele-Herent voltooid die in april 2000 waren begonnen. Het buizenpark is nu harmonieus in het landschap geïntegreerd.
5.8
119
Afval
Doorgedreven afvalrecuperatie. Fluxys stelt zich tot doel om afval zoveel mogelijk te voorkomen door een juiste productkeuze en een doorgedreven recyclage. De LNG-terminal in Zeebrugge ging in 2001 over tot een uitbreiding van haar recyclagemogelijkheden met een mini-containerpark dat de verschillende soorten afval sterker uitsplitst dan wettelijk wordt verplicht. Onder meer afvalolie, metaal, PMD, papier, KGA, GFT, grof afval en glas worden apart ingezameld en opgehaald. In 2002 wordt het systeem veralgemeend naar andere Fluxysvestigingen.
HSEQ-verslag
120
T i t e l v a n h e t b e t re f f e n d e h o o f d s t u k
Inleiding Rekening houdend met het belang van het eigen vermo-
De commissaris-revisor heeft een verslag zonder voor-
gen en de omzet van de moedermaatschappij binnen de
behoud uitgebracht over de statutaire jaarrekening van
geconsolideerde rekeningen, zou de gedetailleerde
FLUXYS NV.
publicatie van de statutaire jaarrekening en haar toe-
Deze documenten werden neergelegd bij de Nationale
lichtingen in deze brochure grotendeels een overlapping
Bank van België. Ze zijn op aanvraag verkrijgbaar op het
meebrengen van de toelichting bij de geconsolideerde
volgende adres :
jaarrekening.
Conform artikel 105 van het wetboek van vennoot-
FLUXYS NV
schappen werd beslist om een ingekorte versie van de
Departement Communicatie
statutaire jaarrekening van de vennootschap FLUXYS NV
Kunstlaan 31
voor te stellen.
1040 Brussel
121
Deel 4
Geconsolideerde rekeningen
op 31/12/2001
Inhoud Inleiding
121
Synthese
122
Activa
125
Passiva
127
Resultatenrekenening
128
Toelichting
133
Verslag van de Commisaris
147
Synthese van de geconsolideerde balans op 31/12/2001 (in miljoenen EUR)
ACTIVA
Vaste activa Vorderingen op lange termijn Voorraden Vorderingen op korte termijn Beschikbaar Overlopende rekeningen
31/12/2001
31/12/2000
Verschil
1.309
572
737
1
1
0
12
248
-236
96
439
-343
390
817
-427
6
18
-12
1.814
2.095
-281
31/12/2001
31/12/2000
Verschil
1.102
291
811
33
43
-10
Voorzieningen
130
211
-81
Schulden op lange termijn
398
490
-92
Schulden op korte termijn
147
942
-795
Totaal
PASSIVA
Eigen vermogen Belangen van derden
Overlopende rekeningen Totaal
4
118
-114
1.814
2.095
-281
122
Synthese van de geconsolideerde resultaten op 31/12/2001 (in miljoenen EUR)
RESULTATENREKENING 31/12/2001
31/12/2000
Verschil
Opbrengsten
2.423
2.914
-491
Kosten
2.331
2.806
-475
92
108
-16
Opbrengsten
54
47
7
Kosten
52
53
-1
2
-6
8
Bedrijfsresultaten
Financiële resultaten
Uitzonderlijke resultaten Opbrengsten
0
0
0
16
20
-4
-16
-20
4
78
82
-4
-37
-31
-6
41
51
-10
1
2
-1
42
53
-11
Aandeel van derden
2
5
-3
Aandeel van FLUXYS
40
48
-8
Kosten
123
Geconsolideerde brutowinst Belastingen Winst van de geconsolideerde maatschappijen Resultaat van maatschappijen in vermogensmutatie Geconsolideerde winst
Geconsolideerde balans op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
COMMENTAAR OP DE ACTIVA 1.
De immateriële vaste activa omvatten enkel software waarvan de
4.
2.
raam van een inkoop van Noors gas voor de bevoorrading van de
In het raam van de splitsingsoperatie heeft de raad van bestuur van
elektrische centrales vanaf 1997, in het kader van de splitsing.
Fluxys beslist over te gaan tot een voorzichtige herwaardering van alle vaste activa voor transport en opslag, infrastructuren waartoe
De rubriek "Voorraad" omvat de overdracht aan Distrigas NV van de aardgasvoorraad en de vooruitbetalingen die werden gestort in het
boekwaarde op 31/12/2001 1.906 bedraagt.
5.
Deze rubriek omvat de bedragen die onze klanten verschuldigd zijn
derden een gereguleerde toegang hebben, met uitzondering van de
voor onze transport-, opslag-, terminalling- en andere activiteiten.
installaties van de LNG-terminal van Zeebrugge. Die herwaarde-
De vorderingen "gasklanten" maken voortaan deel uit van de reke-
ring is uitgevoerd volgens de "depreciated replacement cost" en
ningen van de groep Distrigas.
bedraagt 958.292.
De overige vorderingen omvatten voornamelijk de terug te vorde-
De investeringen van het boekjaar bedragen 22.564 en omvatten
ren belastingen en taksen (+ 1.752) en de andere overige vorderin-
voornamelijk terreinen en gebouwen en transport- en opslagin-
gen met de afrekening terug te betalen door Distrigas NV (+ 58.734)
stallaties. Dit boekjaar bedroegen de afschrijvingen 91.305.
in het kader van de splitsing.
De daling van 20.760 in vergelijking met het vorige boekjaar is het gevolg van enerzijds, de aanpassing van de perimeter en
6.
Deze rubriek omvat niet-vervallen in rekening gebrachte kosten voor 1.567 en verworven inkomsten voor 4.360.
anderzijds, de daling van de kosten voor afschrijving op de installaties die niet betrokken waren bij de herwaardering en de wijziging van de waarderingsregels. De aanschaffingswaarde na herwaardering en wijziging van de consolidatiekring bedraagt op 31/12/2001 3.020.137 terwijl het geboekte afschrijvingsfonds 1.712.986 bedraagt. 3.
De daling van de financiële vaste activa met 35.406 vloeit voornamelijk voort uit de overdracht van de deelnemingen in DISTRI RE, ETAC, IZT, CITENSY, INTERCONNECTOR (UK), GASELEC en GASELEC& Co en van de BTW-waarborg aan de groep Distrigas naar aanleiding van de gedeeltelijke splitsing van Fluxys en de verandering van de consolidatiekring die eruit volgt.
124
Geconsolideerde balans op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
ACTIVA
VASTE ACTIVA
31/12/2001
31/12/2000
Verschil
1.309.092
571.540
737.552
II.
Immateriële vaste activa
(1)
1.906
1.368
538
IV.
Materiële vaste activa
(2)
1.307.151
534.731
772.420
A. Terreinen, gebouwen en woonhuizen B. Installaties en machines C. Meubilair, rollend materieel en uitrusting D. Leasing en soortgelijke rechten E. Overige materiële vaste activa
5.605
6.772
-1.167
178.840
71
178.769
77
-9
42.624
-39.790
35
35.441
-35.406
0
3.335
-3.335
0
3.335
-3.335
35
32.106
-32.071
34
25.599
-25.565
1
6.507
-6.506
504.574
1.523.215
-1.018.641
Vorderingen op meer dan één jaar
627
684
-57
B. Overige vorderingen
627
684
-57
12.186
248.633
-236.447
11.210
247.986
-236.776
11.210
10.786
424
0
104.072
-104.072 -133.128
Financiële vaste activa
(3)
1. Deelnemingen B. Andere ondernemingen 1. Deelnemingen, aandelen en deelbewijzen 2. Vorderingen
VLOTTENDE ACTIVA VI.
6.038 628.579
68
A. Ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast
125
42.001 443.186
2.834
F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen
V.
48.039 1.071.765
VII. Voorraden en bestellingen in uitvoering
(4)
A. Voorraden 1. Grond- en hulpstoffen 4. Handelsgoederen 6. Vooruitbetalingen
0
133.128
976
647
329
96.277
439.049
-342.772
A. Handelsvorderingen
24.312
427.570
-403.258
B. Overige vorderingen
71.965
11.479
60.486
389.339
816.483
-427.144
389.339
816.483
-427.144
218
656
-438
5.927
17.710
-11.783
1.813.666
2.094.755
-281.089
B. Bestellingen in uitvoering
VIII. Vorderingen op ten hoogste één jaar
IX.
Geldbeleggingen
X.
Liquide middelen
XI.
Overlopende rekeningen
(5)
B. Overige beleggingen
(6)
Geconsolideerde balans op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
COMMENTAAR OP DE PASSIVA 1.
4.
Het eigen vermogen stijgt met 811.607. Dat stemt voornamelijk
De daling van deze rubriek (- 3.989) is het resultaat van de wijziging
overeen met de boeking van de herwaarderingsmeerwaarde op de
van de consolidatiekring en de overboeking naar post XI.-A. -
materiële vaste activa waarvan sprake hiervoor, verminderd met het
"Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen" van
aandeel van het eigen vermogen met betrekking tot de tradingacti-
de bedragen van de leasingvergoedingen en leningen terugbetaal-
viteiten dat bij Distrigas NV wordt ingebracht en met de wijziging van
baar in 2002. De daling van die rubriek moet worden beschouwd als
de consolidatiekring, als gevolg van de gedeeltelijke splitsing van
een gevolg van de verandering van de consolidatiekring en de daling
Fluxys (zie punt XI van de toelichting).
van de rubriek XI.B.2. – "Financiële schulden op ten hoogste één jaar – Overige leningen" (-144.320). 5.
De geconsolideerde reserves zijn als volgt samengesteld:
De ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen in deze rubriek evenals het deel ervan dat binnen het jaar vervalt, werden bij
2001
2000
FLUXYS
65.363
109.528
SEGEO
28.073
27.037
8.066
8.121
N.M.T.M. HUBERATOR
680
345
TRANSFIN
-
62
DISTRIGAS & C°
-
15.173
ETAC TOTAAL
-
2.062
102.182
162.328
Distrigas NV ingebracht in het kader van de gedeeltelijke splitsing van Fluxys. 6.
bij de groep Distrigas worden geboekt. 7.
3.
De schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten boeken voornamelijk de gevolgen van de overdracht naar Distrigas NV van de verschuldigde BTW op gasverkopen.
8. 2.
De daling van deze rubriek wordt voornamelijk verklaard doordat de ontvangen of nog te ontvangen facturen voor gasleveringen voortaan
De overlopende rekeningen omvatten proportionele gedeelten van
Deze rubriek omvat de belangen van derden in SEGEO ten belope
vervallen interesten op leningen en andere kredieten evenals over
van 10.753 (10.408 in 2000), in N.M.T.M. ten belope van 22.048
te dragen opbrengsten. De overgedragen bedragen die ter beschik-
(22.072 in 2000) en in HUBERATOR ten belope van 198. In 2000
king werden gesteld van het Controlecomité conform de tarifering-
omvatte ze eveneens de belangen van derden in FINPIPE ten belope
principes ten gunste van de gas- en elektriciteitsverbruikers en
van 11.067 en in DISTRIGAS & C° ten belope van 9. Sinds 01/07/2001
conform de uitgegeven aanbevelingen, worden voortaan bij Distrigas
zijn die maatschappijen niet meer in de consolidatiekring.
NV geboekt.
Als gevolg van de gedeeltelijke splitsing van Fluxys werden de voorzieningen met betrekking tot de handelsactiviteiten (158.562) bij Distrigas NV ingebracht waardoor deze rubriek daalt. De voorzieningen die bij Fluxys blijven, hebben voornamelijk betrekking op de kosten voor de sluiting van vestigingen, herstructureringswerken en de inspanningen van Fluxys inzake milieubeleid.
126
Geconsolideerde balans op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
PASSIVA
EIGEN VERMOGEN VAN DE GROEP
(1)
31/12/2001
31/12/2000
Verschil
1.102.100
290.493
811.607
60.272
126.500
-66.228
38
79
-41
I.
Kapitaal
II.
Uitgiftepremies
III.
Herwaarderingsmeerwaarden
939.608
1.586
938.022
IV.
Reserves
102.182
162.328
-60.146
BELANGEN VAN DERDEN
32.999
43.556
-10.557
32.999
43.556
-10.557
129.662
211.135
-81.473
129.662
211.135
-81.473
3. Grote herstellings- en onderhoudswerken
93.686
159.448
-65.762
4. Overige risico's en kosten
35.976
51.687
-15.711
SCHULDEN
548.905
1.549.571
-1.000.666
Schulden op meer dan één jaar
397.748
489.501
-91.753
397.748
401.737
-3.989
3. Leasingschulden en soortgelijke schulden
165.426
0
165.426
4. Kredietinstellingen
176.762
276.271
-99.509
55.560
125.466
-69.906
VIII. Belangen van derden
(2)
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN IX.A. Voorzieningen voor risico's en kosten
(3)
127 X.
A. Financiële schulden
(4)
5. Overige leningen C. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen
XI.
(5)
Schulden op ten hoogste één jaar A. Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen B. Financiële schulden
0
87.764
-87.764
147.207
942.410
-795.203
61.359
94.613
-33.254
0
157.485
-157.485
1. Kredietinstellingen
0
13.165
-13.165
2. Overige leningen
0
144.320
-144.320
38.840
558.863
-520.023
38.840
558.863
-520.023
18.322
98.851
-80.529
3.053
83.807
-80.754
C. Handelsschulden 1. Leveranciers
(6)
E. Schulden m.b.t. belastingen, bezold. En sociale lasten 1. Belastingen
(7)
2. Bezoldigingen en sociale lasten F. Overige schulden
XII. Overlopende rekeningen
(8)
15.269
15.044
225
28.686
32.598
-3.912
3.950
117.660
-113.710
1.813.666
2.094.755
-281.089
Geconsolideerde resultatenrekening op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
COMMENTAAR OP DE BEDRIJFSRESULTATEN 1.
De omzet van het boekjaar 2001 daalt met 488.863 in vergelijking
De afschrijvingen voor het boekjaar 2001 zijn als volgt verdeeld:
met het vorige boekjaar.
-
Als gevolg van de gedeeltelijke splitsing van Fluxys omvat de omzet
dochterondernemingen die nu deel uitmaken van de
inkomsten met betrekking tot de toegang van derden tot het trans-
groep Distrigas.
portnet, de opslag en de LNG-terminal van Zeebrugge er volledig worden in opgenomen vanaf 01/07/2001 (155.691). Vanaf 2002
Sinds hun indienststelling op 01/10/1998, worden de VTN-installa-
maakt de gasverkoop geen deel meer uit van de omzet van Fluxys.
ties degressief afgeschreven tegen een percentage gelijk aan het dubbele van het lineaire percentage van 5%.
De andere bedrijfsopbrengsten worden in 2001 beïnvloed door een eenmalige subsidie.
3.
Materiële vaste activa: 91.305 waarvan 6.479 betrekking hebben op de afschrijvingen in het eerste semester van de
de aardgasverkopen slechts tot 30/06/2001 (2.138.432) terwijl de
2.
Immateriële vaste activa: 838
Deze rubriek omvat voornamelijk de aardgasinkopen, met uitzondering van de kosten van de LNG-terminal van Zeebrugge tot 30/06/2001, daarna worden ze overgenomen door Distrigas NV.
6.
Nieuwe voorzieningen werden aangelegd voor werken inzake milieu, voor de kosten voor de sluiting van vestigingen en, voor het eerste semester 2001, voor de risico's van de tradingactiviteit in het gereguleerde (tariefmaatregelen) en niet-gereguleerde segment (contracten met verkiesbare klanten) in de context van de markt-
4.
Deze rubriek daalt met 19.633, de diverse diensten en goederen
openstelling.
met betrekking tot de handelsactiviteit zijn er slechts tot 30/06/2001 in opgenomen.
Een voorziening ten belope van 3.107 werd eveneens aangelegd voor de kosten in verband met het vervroegde vertrek van sommige
5.
Met ingang van 01/01/2001 zijn nieuwe waarderingregels van toe-
personeelsleden van Fluxys in het kader van het herstructure-
passing voor de afschrijving van transport- en opslaginstallaties
ringsproject "Transform 2003".
waartoe derden een gereguleerde toegang hebben, met uitzondering van de installaties van de LNG-terminal van Zeebrugge, waarbij wordt uitgegaan van een economische levensduur die vergelijkbaar is met die gehanteerd door de Europese gasindustrie.
128
Geconsolideerde resultatenrekening op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
RESULTATENREKENING
I.
Bedrijfsopbrengsten A. Omzet
(1)
31/12/2001
31/12/2000
Verschil
2.423.461
2.914.421
-490.960
2.410.114
2.898.977
-488.863
B. Wijziging in de voorraad goederen in bewerking en gereed produkt en in de bestellingen in uitvoering
328
-727
1.055
2.580
10.008
-7.428
10.439
6.163
4.276
2.331.212
2.806.169
-474.957
1.913.082
2.381.771
-468.689
(3)
1.848.059
2.421.895
-573.836
65.023
-40.124
105.147
(4)
150.694
170.327
-19.633
82.941
82.391
550
92.143
112.768
-20.625
C. Geproduceerde vaste activa D. Andere bedrijfsopbrengsten
II.
(2)
Bedrijfskosten A. Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 1. Inkopen 2. Wijziging in de voorraad B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa
129
(5)
E. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen F. Voorzieningen voor risico's en kosten G. Andere bedrijfskosten
(6)
10.086
2.726
7.360
76.894
51.291
25.603
5.372
4.895
477
III.
Bedrijfswinst
92.249
108.252
-16.003
IV.
Financiële opbrengsten
53.876
47.286
6.590
6.594
157
6.437
39.772
39.319
453
7.510
7.810
-300
52.069
53.470
-1.401
43.055
49.936
-6.881
A. Opbrengsten uit financiële vaste activa B. Opbrengsten uit vlottende activa C. Andere financiële opbrengsten
V.
Financiële kosten A. Kosten van schulden B. Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan bedoeld onder II.E. C. Andere financiële kosten
VI.
0
-52
52
9.014
3.586
5.428
94.056
102.068
-8.012
Winst uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting van de geconsolideerde ondernemingen
Geconsolideerde resultatenrekening op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
COMMENTAAR OP DE FINANCIËLE RESULTATEN
COMMENTAAR OP DE UITZONDERLIJKE RESULTATEN
De opbrengsten van de financiële vaste activa werden in 2001
In 2001 houden de uitzonderlijke kosten rekening met het feit dat de
gunstig beïnvloed door de ontvangen dividenden in het eerste
resultaten van het eerste semester van de dochterondernemingen
semester voor deelnemingen die op 01/07/2001 bij Distrigas NV
die nu deel uitmaken van de consolidatiekring van Distrigas NV
werden ingebracht in het raam van de partiële splitsing van Fluxys.
(14.594), uit de consolidatiekring van Fluxys werden verwijderd.
Vanaf 2002 maken die inkomsten geen deel meer uit van de inkom-
Dat bedrag is geïntegreerd in het eigen vermogen bij het opstellen
sten van Fluxys.
van de geconsolideerde rekeningen van de nieuwe maatschappij
De financiële opbrengsten en de financiële kosten omvatten tot
Distrigas.
30/06/2001 de financiële elementen gekoppeld aan de stortingen en
In 2000 werden de uitzonderlijke kosten beïnvloed door de toevoe-
het bekomen van de vooruitbetalingen op gasleveringen voor het-
ging aan de voorzieningen voor het buiten gebruik stellen van oude
zelfde bedrag. Die zijn met 4.164 gedaald ten opzichte van 2000.
leidingen.
De overige financiële opbrengsten registreren in 2000 een
Tot slot bevatten de uitzonderlijke kosten het ten laste nemen van de
eenmalige opbrengst.
gemeentebelastingen met betrekking tot het opslagstation van
De financiële kosten op lange termijn zetten hun daling voort als gevolg van de afwezigheid van nieuwe leningen.
Péronnes, waarvan de exploitatie op 31/12/1991 werd gestaakt. Dit laatste element wordt door de maatschappij Fluxys aangevochten.
130
Geconsolideerde resultatenrekening op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
RESULTATENREKENING 31/12/2001
31/12/2000
Verschil
312
0
312
B. Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa
0
0
0
C. Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten
0
0
0
312
0
312
0
0
0
16.230
20.026
-3.796
VII. Uitzonderlijke opbrengsten
D. Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa E. Andere uitzonderlijke opbrengsten
VIII. Uitzonderlijke kosten A. Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa C. Voorzieningen voor uitzonderlijke risico's en kosten D. Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa E. Andere uitzonderlijke kosten
IX.
XI.
0
0
18.617
-18.423
14.594
0
14.594
1.442
1.409
33
78.138
82.042
-3.904
-37.000
-30.897
-6.103
-37.000
-31.271
-5.729
0
374
-374
41.138
51.145
-10.007
1.039
2.062
-1.023
42.177
53.207
-11.030
2.541
5.349
-2.808
39.636
47.858
-8.222
Winst van het boekjaar vóór belasting van de geconsolideerde ondernemingen
131
0 194
Belastingen op het resultaat A. Belastingen B. Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor Belastingen
XII. Winst van de geconsolideerde ondernemingen XIII. Aandeel in het resultaat van de ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast XIV. Geconsolideerde winst XV. Aandeel van derden in het resultaat XVI. Aandeel van de groep in het resultaat
Geconsolideerde resultatenrekening op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
RESULTAATVERWERKING 31/12/2001
31/12/2000
Verschil
42.177
53.207
-11.030
Winst groep
39.636
47.858
-8.222
Winst derden
2.541
5.349
-2.808
Toevoeging aan de reserves
11.530
21.031
-9.501
Door Fluxys uit te keren winst
28.106
26.827
1.279
Vergoeding van het kapitaal
28.106
26.827
1.279
Verwerking van het aan de derden toekomend resultaat
2.541
5.349
-2.808
Totaal resultaat van het boekjaar
132
Geconsolideerde toelichting op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
I.
CONSOLIDATIECRITERIA
De geconsolideerde rekeningen van de groep FLUXYS worden vastgelegd conform de bepalingen van het koninklijk besluit van 06/03/1990. Ze zijn opgesteld in duizenden EUR. Naar aanleiding van de partiële splitsing van FLUXYS NV met ingang van 01/07/2001, werd de consolidatiekring gewijzigd. Hij omvat de maatschappijen FLUXYS, SEGEO, N.M.T.M., HUBERATOR, FINPIPE, TRANSFIN, DISTRIGAZ & C°, ETAC (volgens vermogensmutatiemethode) en DISTRI RE (volgens vermogensmutatiemethode) tot 30/06/2001 en de maatschappijen FLUXYS, SEGEO, N.M.T.M. en HUBERATOR vanaf 01/07/2001. De uitzonderlijke kosten worden beïnvloed door het feit dat de resultaten van het eerste semester van de dochtermaatschappijen
133
die naar DISTRIGAS (New) werden overgedragen, uit de consolidatiekring werden verwijderd. De maatschappij BELGIAN PIPE CONTROL werd niet geconsolideerd en de vermogensmutatie werd evenmin toegepast gezien haar geringe relatieve belang. Tot slot merken wij op dat de gedeeltelijke splitsing van FLUXYS en de daaruit volgende wijziging van de consolidatiekring een invloed hebben op de meeste rubrieken van de balans en de resultatenrekeningen.
Geconsolideerde toelichting op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
II. a. DOOR DE GLOBALE INTEGRATIEMETHODE GECONSOLIDEERDE ONDERNEMINGEN NAAM
ZETEL
B.T.W.
Aandeel in
SEGEO NV
Kunstlaan 31
- 1040 Brussel
Nationaal nr
het kapitaal
415.204.441
N.M.T.M. NV
Guimardstraat 4
- 1040 Brussel
426.047.853
74,998 % 70,000 %
HUBERATOR NV
Guimardstraat 4
- 1040 Brussel
466.874.361
90,000 %
FINPIPE ESV (1)
Guimardstraat 4
- 1040 Brussel
444.889.015
56,000 %
DISTRIGAS & C° CVA (1)
Guimardstraat 4
- 1040 Brussel
464.255.658
99,9412 %
TRANSFIN NV (1)
Guimardstraat 4
- 1040 Brussel
464.236.654
99,9400 %
(1) Tot 30/06/2001.
b.
ONDERNEMINGEN DIE UIT DE CONSOLIDATIE GEWEERD WERDEN IN TOEPASSING VAN ART. 13.1° GEZIEN HUN MINIEME BELANGRIJKHEID Nihil
III.
ONDERNEMINGEN GECONSOLIDEERD DOOR EVENREDIGE CONSOLIDATIE
134 Nihil
IV.a.
ONDERNEMINGEN WAAROP VERMOGENSMUTATIE IS TOEGEPAST NAAM
ZETEL
DISTRI RE SA (1)
av. de la Gare 65
B.T.W. Nationaal nr
Aandeel in het kapitaal
-
ETAC BV (1)
F. Roeskestraat 123 - NL-1077 EE Amsterdam
100,000 %
NL 8072.38.491.B 01
75,000 %
- L-1611 Luxembourg
(1) Tot 30/06/2001.
b.
ONDERNEMINGEN DIE UIT DE CONSOLIDATIE GEWEERD WERDEN IN TOEPASSING VAN ART. 13.1° GEZIEN HUN MINIEME BELANGRIJKHEID
NAAM
ZETEL
BELGIAN PIPE CONTROL NV
Guimardstraat 4
- 1040 Brussel
B.T.W. Nationaal nr
Aandeel in het kapitaal
446.109.037
25,000 %
Geconsolideerde toelichting op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
VI. WAARDERINGSREGELS
Schatting op het einde van het boekjaar Op het einde van het boekjaar worden deze rekeningen gevaloriseerd conform het advies van de Commissie voor
1.
INVENTARIS
Boekhoudkundige Normen (bulletin nr 20 van december 1987, secties VII A en B). De monetaire activa en passivaposten evenals
De nieuwe, gewijzigde of aangevulde regels, zijn onderlijnd.
de rechten en verplichtingen worden gewaardeerd tegen de slotkoers van het boekjaar.
Algemene regels De actiefbestanddelen worden gewaardeerd tegen hun aanschaf-
Deze herwaardering doet omrekeningsverschillen ontstaan die samengevat zijn per munteenheid.
fingswaarde of hun kostprijs en worden tegen diezelfde waarde in
Behalve wanneer zij het voorwerp uitmaken van een specifieke
de balans opgenomen onder aftrek van de desbetreffende afschrij-
dekking worden de negatieve verschillen in het resultaat genomen
vingen en waardeverminderingen.
terwijl de positieve uitgesteld worden.
De ingebrachte elementen worden gevaloriseerd tegen de bedongen waarde van de inbrengen. Ze bevatten geen belastingen en
Oprichtingskosten
kosten met betrekking tot de inbreng; indien ze niet volledig ten laste worden gebracht van de resultatenrekening van het boekjaar
135
in de loop waarvan de inbreng geschiedt, worden ze opgenomen in de rubriek "Oprichtingskosten".
De oprichtingskosten worden slechts op het actief geboekt voor zover ze niet ten laste worden genomen gedurende het boekjaar waarin ze werden besteed.
De materiële of financiële vaste activa kunnen het voorwerp uitmaken van een herwaardering wanneer de waarde van de
Immateriële vaste activa
activa, bepaald in functie van hun nut voor de onderneming, op
Andere dan van derden verworven immateriële vaste activa worden
vaststaande en duurzame wijze uitstijgt boven hun boekwaarde.
slechts tegen kostprijs op het actief geboekt voor zover die niet
De betrokken activa worden slechts geherwaardeerd in de mate
hoger is dan een voorzichtige raming van de gebruikswaarde of
waarin de aldus uitgedrukte meerwaarde wordt verantwoord
van het toekomstig rendement van deze vaste activa voor de onder-
door de rendabiliteit van de onderneming of van het betrokken
neming.
bedrijfsonderdeel. Materiële vaste activa Tegoeden, rechten, schulden en andere verplichtingen in vreemde valuta
Het klein materieel, de verbruiksgoederen en de hulpstoffen die bestendig worden hernieuwd en waarvan de aanschaffingswaarde
Boeking bij het afsluiten van de verrichting
te verwaarlozen is in verhouding tot het balanstotaal, mogen op het
De rekeningen die een vordering of schuld in vreemde valuta uit-
actief worden opgenomen voor een vast bedrag indien de hoeveel-
drukken, worden gevaloriseerd tegen de koers van de dag waarop
heid, de waarde en de samenstelling ervan niet aanmerkelijk ver-
de verrichting plaatsheeft. Indien de koersschommeling echter
anderen van het ene boekjaar tot het andere. In dit geval wordt de
geen invloed heeft op het verloop van de verrichting, zal een stan-
prijs voor de hernieuwing van deze bestanddelen opgenomen
daardkoers kunnen worden gekozen of een gemiddelde koers die
onder de bedrijfskosten.
periodiek wordt bepaald.
Geconsolideerde toelichting op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
De gebruiksrechten betreffende materiële vaste activa waarover de onderneming beschikt op grond van leasing of gelijkaardige overeenkomsten worden onder de activa opgenomen voor het gedeelte van de volgens de overeenkomst te storten termijnen, dat strekt tot
Voorraden
Gasvoorraden De gasvoorraden worden bijgehouden volgens de LIFO-methode d.w.z. laatst in/eerst uit.
de wedersamenstelling van de kapitaalwaarde van het goed, waarop de overeenkomst betrekking heeft.
Voorraad verbruiksgoederen en hulpstoffen De verbruiksgoederen en de hulpstoffen worden geïnventariseerd
De overeenkomstige verplichtingen aan de passiefzijde worden ieder jaar gewaardeerd ten belope van het gedeelte der in de volgende boekjaren te storten termijnen, dat strekt tot de wedersamenstelling van de kapitaalwaarde van het goed, waarop de overeenkomst be-
door toepassing van de methode van de gewogen gemiddelde prijzen. Voor bepaalde goederen kunnen de prijzen van ieder element of groep elementen, die zijn geklasseerd per jaar van aanschaffing, worden geïndividualiseerd.
trekking heeft. Deze voorraden mogen, binnen de toegelaten grenzen van de administratie van Directe Belastingen en in functie van het type gestocFinanciële vaste activa
keerd goed, het voorwerp uitmaken van waardeverminderingen.
Voor de deelnemingen en de aandelen die in de rubriek "Financiële
Bestellingen in uitvoering
vaste activa" zijn opgenomen, wordt tot waardevermindering overge-
De werken in uitvoering voor derden worden gevaloriseerd op basis
gaan in geval van duurzame minderwaarde of ontwaarding verant-
van hun kostprijs, de bijbehorende onrechtstreekse kosten inbegre-
woord door de toestand, de rentabiliteit of de vooruitzichten van de
pen. Wat sommige belangrijke werken betreft, kan deze kostprijs
vennootschap waarin de deelneming of de aandelen worden aange-
evenwel de financiële lasten bevatten met betrekking tot het ont-
houden.
leend kapitaal ter financiering van de werken.
Op de vorderingen, inclusief de vastrentende effecten, die in de fi-
Waardeverminderingen
nanciële vaste activa zijn opgenomen, worden waardeverminderin-
Indien nodig worden waardeverminderingen geboekt, hetzij om
gen toegepast, zo er voor het geheel of een gedeelte van de vorde-
rekening te houden met de marktwaarde, hetzij met de risico's
ring onzekerheid bestaat over de betaling hiervan op de vervaldag.
inherent aan de aard van de betrokken producten of van de
De bijkomstige kosten met betrekking tot de aanschaffing van finan-
gevoerde activiteit.
ciële vaste activa worden ten laste genomen in de resultatenrekening van het boekjaar waarin ze werden aangegaan.
Vorderingen op ten hoogste één jaar - Geldbeleggingen Liquide middelen
Vorderingen op meer dan één jaar Op de vorderingen op meer dan één jaar worden waardeverminderingen toegepast, zo er voor het geheel of een gedeelte van de vordering onzekerheid bestaat over de betaling hiervan op de vervaldag.
Voor de bestanddelen bedoeld in deze rubrieken worden waardeverminderingen geboekt indien hun realisatiewaarde op de balansdatum lager is dan hun aanschaffingswaarde. Er worden aanvullende waardeverminderingen geboekt, hetzij om rekening te houden met de evolutie van hun realisatie- of marktwaarde, hetzij met de risico's inherent aan de aard van de betrokken producten of van de gevoerde activiteit.
136
Geconsolideerde toelichting op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
2.
AFSCHRIJVINGEN
Voor de materiële vaste activa waarvan de gebruiksduur niet is beperkt, wordt slechts tot waardeverminderingen overgegaan in geval
De afschrijvingen worden als volgt toegepast :
van duurzame minderwaarde of ontwaarding.
Oprichtingskosten
Afschrijvingsmethodes
Voor de oprichtingskosten worden passende afschrijvingen geboekt
a.1. Lineaire afschrijving
per jaarlijkse schijven van tenminste twintig percent van de werkelijk uitgegeven bedragen; de afschrijving van de uitgiftekosten en van de agio's op leningen mag echter gespreid worden over de looptijd van
De materiële vaste activa andere dan bedoeld onder de punten b, c of d hieronder worden lineair afgeschreven volgens hun gebruiksduur of vermoedelijk gebruik.
de leningen. De belangrijkste afschrijvingsperiodes zijn de volgende :
Immateriële vaste activa Voor de immateriële vaste activa met een beperkte gebruiksduur
-
50 jaar voor leidingen;
-
40 jaar voor opslaginstallaties;
-
gebruiksduur of het waarschijnlijke gebruik.
137
De informaticasoftware wordt afgeschreven tegen 20%.
35 jaar voor administratieve gebouwen, woningen en installaties ten voordele van het personeel;
wordt overgegaan tot een afschrijvingsplan, gespreid naargelang de -
20 jaar voor industriële gebouwen; 5 jaar voor het gereedschap, de voertuigen, werftoestellen en het meubilair;
Voor de immateriële vaste activa waarvan de gebruiksduur niet is
-
4 jaar voor het informaticamaterieel;
beperkt, wordt slechts tot waardeverminderingen overgegaan in
-
3 jaar voor prototypes;
geval van duurzame minderwaarde of ontwaarding.
-
10 tot 30 jaar voor andere installaties.
Er werden eveneens nieuwe waarderingsregels aangenomen door de Materiële vaste activa De materiële vaste activa in dienst worden afgeschreven volgens onderstaande methodes.
Raad van Bestuur met effect op 1 januari 2001. Inderdaad, het rijpheidsniveau van de Belgische en Europese gasindustrie, de progressieve marktliberalisering , de nieuwe wettelijke- en reglementaire omgeving – o.a. de verplichting van « unbundling » en de introductie
Voor deze vaste activa wordt overgegaan tot aanvullende of uitzonder-
van de « TPA » evenals de verschijning van een spot markt – verplich-
lijke afschrijvingen wanneer, ingevolge hun technische ontaarding of
ten tot een nieuwe kijk op de waarderingsregels en meer in het bij-
wegens de wijziging van economische of technologische omstandig-
zonder op de afschrijvingsmethodes en afschrijvingspercentages van
heden, hun boekhoudkundige waarde hoger is dan hun gebruiks-
het Fluxys transportnet.
waarde voor de onderneming. De UVM methode (« unit volume method ») wordt opgegeven ten bate Voor de buiten gebruik gestelde of niet meer duurzaam tot de acti-
van de lineaire methode met een economische levensduur vergelijk-
viteit van de onderneming bijdragende materiële vaste activa, wordt
baar aan de gebruiken van de Europese gasindustrie.
in voorkomend geval tot een uitzonderlijke afschrijving overgegaan om rekening te houden met de waarschijnlijke realisatiewaarde ervan.
Deze wijziging van de waarderingsregels in combinatie met de herwaardering van bepaalde materiële vast activa betekent een meerlast van 4.777 voor dit boekjaar in vergelijking tot vorig boekjaar.
Geconsolideerde toelichting op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
a.2. Lineaire afschrijving op de installaties die ter beschikking van
b. de verlies- of kostenrisico's die voor de maatschappij voortvloei-
de cliënteel worden gesteld
en uit persoonlijke of zakelijke zekerheden, verstrekt tot waarborg van schulden of verbintenissen van derden, uit verbintenissen tot
Afschrijvingspercentages bepaald in functie van de voorziene
aan- of verkoop van vaste activa, uit de uitvoering van gedane of
gebruiksduur van deze bezittingen.
ontvangen bestellingen, uit termijnposities en -overeenkomsten in
b.
Afschrijving volgens de "Unit Volume Capacity"
deviezen, termijnposities en -overeenkomsten op goederen, uit
Afschrijving toepasselijk op de waarde van investeringen die dienen
technische waarborgen verbonden aan reeds door de onderneming
voor het vervoer van aardgas na aftrek van de speciale afschrijving.
verrichte verkopen of diensten, uit hangende geschillen.
De afschrijvingslast wordt bepaald op basis van de investeringsprogramma’s.
c.
d.
4.
BELASTINGEN
Afschrijving van de L.N.G.-terminalinstallaties van Zeebrugge Deze installaties worden lineair afgeschreven tegen de hieronder
De fiscale last van het boekjaar wordt bepaald op de afsluitingsda-
vermelde percentages :
tum in functie van de geraamde belastingen en dit rekening houdend
-
5,44 % op industriële gebouwen;
-
10 % op installaties, materieel en uitrusting;
-
20 % op gereedschap, meubilair en andere activa.
met de gedane voorafbetalingen en de verrekenbare voorheffingen.
5.
HERWERKINGEN EN WEGLATINGEN
Degressieve afschrijving Afschrijving van toepassing op de VTN-installaties tegen het dubbele
Door binnen de groep eenvormige waarderingsmethodes toe te
% van het lineaire afschrijvingspercentage van 5 %.
passen, kunnen de rekeningen van de geconsolideerde vennootschappen zonder kenmerkende herwerkingen voorgesteld worden.
3.
Om een getrouw beeld weer te geven werden de vaste activa verkre-
ONTWAARDINGEN EN VOORZIENINGEN
gen in leasing en soortgelijke rechten ten opzichte van een andere maatschappij van de groep in de overeenstemmende investeringsEr wordt rekening gehouden met de voorziene risico's, mogelijke
rekeningen geplaatst.
verliezen en ontwaardingen ontstaan tijdens het boekjaar waarop de jaarrekening betrekking heeft of tijdens voorgaande boekjaren. Er wordt rekening gehouden met de kosten en de opbrengsten die
6.
AFSLUITINGSDATUM
betrekking hebben op het boekjaar of op voorgaande boekjaren, ongeacht de dag waarop deze kosten en opbrengsten worden betaald
De geconsolideerde rekeningen worden per 31 december vastge-
of geïnd, behalve indien de effectieve inning van deze opbrengsten
legd, datum van afsluiting van de moedermaatschappij. Indien de
onzeker is.
afsluitingsdatum van een vennootschap tussen 30 september en
Voorzieningen moeten onder meer gevormd worden met het oog op :
31 december begrepen is, zal haar jaarrekening als zodanig worden gebruikt. Indien de afsluitingsdatum vroeger dan 30 september valt,
a. de kosten van grote herstellings- of onderhoudswerken en van verplaatsingen van leidingen;
zal ten behoeve van de consolidatie een tussentijdse situatie per 31 december worden opgemaakt.
138
Geconsolideerde toelichting op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
VIII.
STAAT VAN DE IMMATERIELE VASTE ACTIVA (Rubriek II van het actief)
Concessies, octrooien, licenties A.
C.
Aanschaffingswaarde a.1. Per einde van het vorige boekjaar
3.474
a.2. Mutaties tijdens het boekjaar
1.376
a.3. Per einde van het boekjaar
4.850
Afschrijvingen en waardeverminderingen c.1. Per einde van het vorige boekjaar c.2. Mutaties tijdens het boekjaar
D.
139
2.106 838
c.3. Per einde van het boekjaar
2.944
Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
1.906
Geconsolideerde toelichting op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
IX. STAAT VAN DE MATERIELE VASTE ACTIVA Terreinen,
A.
Installaties Meubilair,
gebouwen
en machines
en woon-
(1)
Leasing
rollend
en
Overige
Activa
Totaal
in aanbouw
mat. en
soortgelijke
&
huizen
uitrusting
rechten
vooruit-
(1)
(1)
betalingen
Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar
88.867
2.051.669
25.690
4.125
310
54.436
2.225.097
6.868 -38
11.193
1.674
0
0
2.829
22.564
-8.694
-1.209
0
0
0
- Interne overboekingen
-9.941
4.185
6.338
0
-4.125
0
-6.398
0
- Kringschommelingen
-2.219
-377.223
0
251.612
0
-48.033
-175.863
Per einde van het boekjaar
97.663
1.683.283
26.155
251.612
310
2.834
2.061.857
0
0
0
0
0
0
0
3.371
954.921
0
0
0
0
958.292
-12
0
0
0
0
0
-12
- Interne overboekingen
0
0
0
0
0
0
0
- Kringschommelingen
0
0
0
0
0
0
0
3.359
954.921
0
0
0
0
958.280
46.866
1.608.483
18.918
4.054
233
11.812
1.690.366
Mutaties tijdens het boekjaar - Aanschaffingen met inbegrip van de geproduceerde vaste activa - Overdrachten en buitengebruikstellingen
B.
Meerwaarden Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar - Geboekte - Afgeboekte
Per einde van het boekjaar
C.
Afschrijvingen Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar - Geboekte
2.738
62.243
2.841
19.871
9
3.603
91.305
- Teruggenomen
0
0
0
0
0
0
0
- Verworven van derden
0
0
0
0
0
0
0
-31
-4.861
-1.209
0
0
0
-6.101
- Afgeboekte - Interne overboekingen
4.057
2.202
0
-4.054
0
-2.205
0
- Kringschommelingen
-647
-101.628
0
52.901
0
-13.210
-62.584
52.983
1.566.439
20.550
72.772
242
0
1.712.986
48.039
1.071.765
5.605
178.840
68
2.834
1.307.151
Per einde van het boekjaar
D.
Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
waarvan gebouwen (1) Afwijking voor de gas- en elektriciteitssector
846
140
Geconsolideerde toelichting op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
X.
1.
STAAT VAN DE FINANCIELE VASTE ACTIVA Ondernemingen waarop de vermogens-
Andere
mutatiemethode is toegepast
ondernemingen
2.514
25.652
- Aanschaffingen
-
-
- Overdrachten en buitengebruikstellingen
-
-
-2.514
-25.587
0
65
Deelnemingen en aandelen a. Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar
- Kringschommelingen Per einde van het boekjaar
b. Meerwaarden Per einde van het vorige boekjaar
-
1.494
Mutaties tijdens het boekjaar: kringschommelingen
-
-1.494
Per einde van het boekjaar
-
0
Per einde van het vorige boekjaar
-
-
Per einde van het boekjaar
-
-
c. Waardeverminderingen
141
d. Niet-opgevraagde bedragen Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: kringschommelingen Per einde van het boekjaar
1.240
1.547
-1.240
-1.516
0
31
e. Schommelingen eigen vermogen Per einde van het vorige boekjaar
2.061
Mutaties tijdens het boekjaar - Vermogensmutatie - Kringschommelingen Per einde van het boekjaar Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
2.
1.039 -3.100 0 0
34
Vorderingen Nettoboekwaarde per einde van het vorige boekjaar
6.507
Mutaties tijdens het boekjaar - Toevoegingen - Terugbetalingen - Kringschommelingen
-6.506
Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
1
Gecumuleerde waardeverminderingen per einde van het boekjaar
0
Geconsolideerde toelichting op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
XI. STAAT VAN DE RESERVES EN VAN HET OVERGEDRAGEN RESULTAAT
Waarde per einde van het vorige boekjaar
162.328
Mutaties tijdens het boekjaar : - Geproduceerd resultaat
39.636
- Bestemming van het resultaat : dividenden
-28.105
- Overgeboekte reserves bij de partiële splitsing
-72.233
- Overgeboekte reserves m.b.t. de filialen bij de partiële splitsing
-17.297
- Overdracht van herwaarderingsmeerwaarden
18.764
- Kringschommelingen
-911
Waarde per einde van het boekjaar
102.182
XII. STAAT VAN DE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN nihil.
XIII. STAAT VAN DE SCHULDEN
142
Uitsplitsing van de resterende waarde minder dan 1 jaar
vanaf 1 jaar tot 5 jaar
meer dan 5 jaar
A. Schulden met een oorspronkelijke looptijd van meer dan één jaar A. Financiële schulden 2. Niet-achtergestelde obligatie-leningen
0
0
0
3. Leasingschulden
18.381
78.038
87.388
4. Kredietinstellingen
35.733
176.762
0
7.245
29.250
26.310
61.359
284.050
113.698
5. Andere leningen Totaal
C. Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen
0
0
0
D. Andere schulden
0
0
0
Totaal
61.359
397.748
B. Schulden of gedeelte van de schulden gewaarborgd door : Belgische overheidsinstellingen en reële zekerheden A. Financiële schulden 4. Kredietinstellingen
212.495
Geconsolideerde toelichting op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
XIV. RESULTATEN Per 31/12/2001 A.
Gasverkopen
2.138.432
2.761.558
Transport voor België, opslag en terminalling
155.691
1.041
Andere prestaties en diverse opbrengsten
115.991
136.378
2.410.114
2.898.977
949,6
979,1
- Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen
55.506
54.840
- Patronale bijdragen voor sociale verzekeringen
17.411
17.478
Totaal
B.
Per 31/12/2000
Netto-omzet
Personeel en personeelskosten 1. Gemiddeld aantal werknemers tijdens het boekjaar 2. Personeelskosten
- Patronale premies voor bovenwettelijke verzekeringen - Andere personeelskosten - Pensioenen Totaal
143 D.
613
786
1.627
1.749
7.784
7.538
82.941
82.391
36.998
31.271
Belastingen op het resultaat 1. Belastingen op het resultaat van het boekjaar a) Verschuldigde of betaalde belastingen en voorheffingen b) Geactiveerde overschotten van betaalde belastingen en voorheffingen c) Geraamde belastingsupplementen (opgenomen in de passiva) 2. Belastingen op het resultaat van vorige boekjaren a) Verschuldigde of betaalde belastingsupplementen
48.027
31.984
- 12.047
- 1.025
1.018
312
2
0
2
0
Geconsolideerde toelichting op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
XV. NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN
A.2. Zakelijke zekerheden door de onderneming gesteld op haar eigen activa. - Onherroepelijk mandaat tot hypotheekvestiging gegeven door de N.M.T.M. ten voordele van Fortis Bank als waarborg voor de kredietovereenkomst afgesloten door beide maatschappijen. Bedrag : maximum 495.787 duizenden EUR. - Onherroepelijk mandaat tot hypotheekvestiging gegeven door de N.M.T.M. ten voordele van Fortis Bank als waarborg voor de kredietovereenkomst afgesloten door enerzijds Fortis Bank en het Cocetrel C.C. en anderzijds het Cocetrel C.C. en de N.M.T.M. Bedrag : maximum 30.987 duizenden EUR. - Inpandgeving ten gunste van Fortis Bank van de door FLUXYS betaalde vergoedingen, ter wedersamenstelling van het geleende kapitaal en van de interesten, als zekerheid voor de terugbetaling van de toegestane kredieten zowel wat de hoofdsom als de interesten betreft.
A.4. Verbintenissen tot overdracht - Aankoopoptie volgens het leasingcontract met I.Z.T.
C.
4.593
Hangende geschillen en andere verplichtingen
144
- Geschillen - Petroleumactiviteit : geschillen gedekt door de staatswaarborg (Zie punt : ontvangen waarborgen hieronder) - Door derden gestelde waarborgen voor rekening van de onderneming - Huurwaarborgen
1.107
- Andere gestelde waarborgen
364
- Ontvangen waarborgen Huidige activiteit - Bankborgstellingen
9.148
Petroleumactiviteit - Verbintenis die onze vennootschap van de Belgische staat heeft ontvangen om de risico's te dekken waaraan ze zou worden blootgesteld wegens de bevoorrading van het land met aardolieproducten, bij koninklijk besluit van 03/02/1981 (Belgisch Staatsblad van 17/02/1981), in overeenstemming met de overeenkomst van 09/11/1979 tussen de Belgische Staat en FLUXYS en volgens de brief van 30/12/1983 van de ministeries van Financiën en Economische Zaken. - Andere verbintenissen - Ontvangen verbintenissen - Gegeven verbintenissen Verbintenissen in het raam van I.Z.T. en V.T.N. Verbintenissen wegens het ZEEPIPE-contract (Troll) Verbintenis aangegaan om Fortis Bank het krediet terug te betalen bij tekortkoming van COCETREL Andere gegeven verbintenissen
Geconsolideerde toelichting op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
D.
Aanvullend pensioenstelsel a. Beschrijving van de stelsels : * Stelsel van het type "te bereiken doel" : Het kaderpersoneel dat werd aangeworven vóór 01.05.1999 en het statutair personeel hebben recht op een kapitaal dat in geval van volledige loopbaan overeenstemt met een rente die 75% van de laatste jaarlijkse wedde bedraagt, min het bedrag van een theoretisch wettelijk pensioen. In geval van onvolledige loopbaan wordt een minderingscoëfficiënt toegepast. * Stelsel van het type "vaste premies" : Het kaderpersoneel dat werd aangeworven na 01.05.1999 heeft recht op een kapitaal dat is opgebouwd uit de persoonlijke premies en de werkgeverspremies, waarvan het bedrag vier keer hoger ligt dan dat van de persoonlijke premies. * In geval van overlijden vóór de pensionering, voorzien beide stelsels kapitalen ten voordele van de overlevende echtgenoot/echtgenote en wezenrentes. b. Maatregelen die door de onderneming werden getroffen om de kosten te dekken Om voornoemde kapitalen en rentes te waarborgen, stort de maatschappij de werkgeversbijdragen en de persoonlijke bijdragen aan volgende organismen : Pensiobel Oud VZW, Pensiobel sector VZW, Elgabel VZW, Powerbel VZW en Contassur NV.
145
Geconsolideerde toelichting op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
XVI. BETREKKINGEN MET VERBONDEN ONDERNEMINGEN EN MET ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT (niet in de consolidatie inbegrepen)
A. Verbonden
B. Ondernemingen met
ondernemingen
deelnemingsverhouding
Per 31/12/2001 Per 31/12/2000 1.
2.
- Deelnemingen
3
63
31
25.536
- Vorderingen
0
0
0
0
16.427
454
124
195
360.146
392.990
165.426
0
0
0
35.914
0
125
672
96
Vorderingen - Op ten hoogste 1 jaar
3.
Beleggingen - Vorderingen
4.
Schulden - Op meer dan 1 jaar - Op ten hoogste 1 jaar
7.
Per 31/12/2001 Per 31/12/2000
Financiële vaste activa
Financiële resultaten a) Opbrengsten uit financiële vaste activa Opbrengsten uit vlottende activa b) Kosten van schulden
1.786
0
0
11.330
11.117
0
0
11.202
0
7
13
XVII. BESTUURDERS 2.a. Rechtstreekse en onrechtstreekse bezoldigingen aan de bestuurders toegekend
256
XXI. BIJZONDERE INLICHTINGEN Herwaardering van de vaste activa. In het vooruitzicht van de splitsing van de onderneming Fluxys, heeft de Raad van Bestuur besloten tot een voorzichtige herwaardering van de vaste activa. De herwaardering betreft het geheel van investeringen in transport en opslag, infrastructuren waartoe derden een gereguleerde toegang hebben met uitzondering van de installaties van de LNG Zeebrugge Terminal. Investeringen met betrekking tot leasingcontracten, ship or pay transitcontracten op lange termijn en terreinen zullen geen voorwerp uitmaken van deze herwaardering, zoals de Zeepipe Terminal en de Interconnector Zeebrugge Terminal. De herwaardering is gebeurd op basis van de "depreciated replacement cost" methode wat inhoudt dat een meerwaarde wordt opgetekend die overeenstemt met het verschil tussen enerzijds de actuele nieuwwaarde van de hogervermelde investeringen, verminderd met de bestaande provisies in verband met de herwaardeerde investeringen en met een verouderingscoëfficiënt berekend volgens de nieuwe waarderingsregels aangenomen door de Raad en anderzijds, de historische aanschaffingswaarde. Deze methode werd goedgekeurd door de commissaris-revisor; twee onafhankelijke experten hebben verslagen opgemaakt waaruit, na analyse van het rendement dat het CCEG toestaat en van de eerder waargenomen rentabiliteit, blijkt dat de waarde van het transportnet en die van de opslaginstallaties in geen geval minder is dan de nieuwe boekwaarde die 1.035,76 mln EUR bedraagt op 01/01/2001. De experten zijn enerzijds het "Bureau Van Dijk management consulting" en anderzijds "The Brattle Group Ltd.".
146
Verslag van de Commissaris-Revisor
VERSLAG VAN DE COMMISSARIS OVER DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING AFGESLOTEN OP 31 DECEMBER 2001 GERICHT TOT DE ALGEMENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS VAN DE VENNOOTSCHAP FLUXYS NV
Aan de Aandeelhouders, Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij U verslag uit over de uitvoering van de controleopdracht die ons werd toevertrouwd. Wij hebben de controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening, opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur van de vennootschap, over het boekjaar afgesloten op 31 december 2001, met een balanstotaal van EUR 1.813.666(000) en waarvan de resultatenrekening afsluit met een geconsolideerde
147
winst van het boekjaar van EUR 42.177(000). Wij hebben eveneens de
ramingen die de onderneming maakte en de voorstelling van de geconsolideerde jaarrekening in haar geheel beoordeeld. Wij zijn van mening dat deze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel. Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening afgesloten op 31 december 2001 een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van het geconsolideerd geheel in overeenstemming met de in België toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, en wordt een passende verantwoording gegeven in de toelichting.
controle van het geconsolideerd jaarverslag uitgevoerd. Bijkomende verklaringen (en inlichtingen) Verklaring zonder voorbehoud over de
Wij vullen ons verslag aan met de volgende bijkomende verklaring
geconsolideerde jaarrekening
die niet van aard is om de draagwijdte van onze verklaring over de
Onze controles werden verricht overeenkomstig de normen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen eisen dat onze
jaarrekening te wijzigen : •
Het geconsolideerde jaarverslag bevat de door het Wetboek van
controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke
Vennootschappen vereiste gegevens en stemt overeen met de
mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaar-
geconsolideerde jaarrekening.
rekening geen onjuistheden van materieel belang bevat, rekening houdend met de Belgische wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften.
Antwerpen, 8 april 2002
Overeenkomstig deze normen hebben wij rekening gehouden met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van het geconsoli-
De Commissaris,
deerd geheel, alsook met de procedures van interne controle.
DELOITTE & TOUCHE
Wij hebben de voor onze controles vereiste ophelderingen en inlich-
Bedrijfsrevisoren BV o.v.v.e. CVBA
tingen verkregen. Wij hebben op basis van steekproeven de verant-
Vertegenwoordigd door Jos VLAMINCKX
woording onderzocht van de bedragen opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. Wij hebben de waarderingsregels, de consolidatiegrondslagen, de betekenisvolle boekhoudkundige
148
Deel 5
149
Jaarrekeningen Fluxys nv
per 31/12/2001
Inhoud Balans
150
Resultatenrekeningen
151
Bijkomende inlichtingen
153
Sociale balans
155
Balans op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
ACTIVA 31/12/2001
31/12/2000
Verschil
1.355.993
488.769
867.224
1.906
1.368
538
1.305.389
414.054
891.335
Financiële vaste activa
48.698
73.347
-24.649
VLOTTENDE ACTIVA
452.115
1.480.964
-1.028.849
627
684
-57
12.186
248.633
-236.447
VASTE ACTIVA Immateriële vaste activa Materiële vaste activa
Vorderingen op meer dan één jaar Voorraden en bestellingen in uitvoering Vorderingen op ten hoogste één jaar Geldbeleggingen Liquide middelen Overlopende rekeningen
95.929
454.617
-358.688
339.157
760.823
-421.666
161
453
-292
4.055
15.754
-11.699
1.808.108
1.969.733
-161.625
150 PASSIVA
EIGEN VERMOGEN Kapitaal Uitgiftepremies Herwaarderingsmeerwaarden Reserves Overgedragen winst
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN Voorzieningen voor risico's en kosten
SCHULDEN
31/12/2001
31/12/2000
Verschil
1.065.281
237.692
827.589
60.272
126.500
-66.228
38
79
-41
939.608
1.586
938.022
62.169
106.138
-43.969
3.194
3.389
-195
129.662
211.136
-81.474
129.662
211.136
-81.474
613.165
1.520.905
-907.740
Schulden op meer dan één jaar
462.892
612.015
-149.123
Schulden op ten hoogste één jaar
145.846
791.685
-645.839
4.427
117.205
-112.778
1.808.108
1.969.733
-161.625
Overlopende rekeningen
Resultatenrekening op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
RESULTATENREKENING 31/12/2001
31/12/2000
Verschil
Bedrijfsopbrengsten
2.391.932
2.882.493
-490.561
Bedrijfskosten
2.319.612
2.797.201
-477.589
-12.972
Bedrijfsresultaten
72.320
85.292
Financiële opbrengsten
55.588
55.644
-56
Financiële kosten
64.926
67.608
-2.682
Financiële resultaten
-9.338
-11.964
2.626
Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belasting
62.982
73.328
-10.346
312
0
312
1.636
20.025
-18.389
Uitzonderlijke resultaten
-1.324
-20.025
18.701
Winst van het boekjaar vóór belasting
61.658
53.303
8.355
-24.248
-17.731
-6.517
Winst van het boekjaar
37.410
35.572
1.838
Te bestemmen winst van het boekjaar
37.410
35.572
1.838
Uitzonderlijke opbrengsten Uitzonderlijke kosten
151
Belastingen op het resultaat
Resultatenrekening op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
RESULTAATVERWERKING
A.
31/12/2001
31/12/2000
Verschil
40.799
39.056
1.743
37.410
35.572
1.838
3.389
3.484
-95
Onttrekking aan het eigen vermogen
0
0
0
2. Aan de reserves
0
0
0
9.500
8.840
660
0
0
0
3. Aan de overige reserves
9.500
8.840
660
Over te dragen resultaat
3.194
3.389
-195
1. Over te dragen winst
3.194
3.389
-195
28.105
26.827
1.278
28.105
26.827
1.278
Te bestemmen winstsaldo 1. Te bestemmen winst van het boekjaar 2. Overgedragen winst van het vorige boekjaar
B.
C.
Toevoeging aan het eigen vermogen 2. Aan de wettelijke reserve
D.
F.
Uit te keren winst 1. Vergoeding van het kapitaal
Indien de hierboven vermelde verdeling aanvaard is en rekening houdend met de fiscale voorschriften, wordt het nettodividend vastgesteld op
30,00 EUR
152
Bijkomende inlichtingen op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
VIII.STAAT VAN HET KAPITAAL PER EINDE VAN HET BOEKJAAR
A.1. Geplaatst kapitaal Per einde van het vorige boekjaar
126.500
Wijzigingen tijdens het boekjaar : Partiële splitsing
-66.228
Per einde van het boekjaar
60.272
A.2. Samenstelling van het kapitaal
G.
Aandelen op naam
585.432
Aandelen aan toonder
117.204
Aandeelhoudersstructuur
Aangever
153
Datum van de kennisgeving
Type aandeel
Tractebel N.V. (verbonden met G.B.M.)*
13/10/2000
A&D
270.203
38,46
Fluxhold N.V. (verbonden met Tractebel)*
13/10/2000
A
117.696
16,75
Publigas*
13/10/2000
B
116.812
16,62
Belgian Shell N.V.*
13/10/2000
C
117.106
16,67
621.817
88,50
*in overleg handelend
Aantal opgegeven stemrechten
%
Bijkomende inlichtingen op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
XV. BELASTINGEN OP HET RESULTAAT Per 31/12/2001 A.
Uitsplitsing van de post 670/3 1. Belastingen op het resultaat van het boekjaar
24.246
a) Verschuldigde of betaalde belastingen en voorheffingen
36.220
b) Geactiveerde overschotten van betaalde belastingen en voorheffingen
-11.974
2. Belastingen op het resultaat van vorige boekjaren
2
a) Verschuldigde of betaalde belastingsupplementen
B.
2
Verschillen tussen de winst vóór belastingen en de geraamde belastbare winst Winst vóór belasting
61.658
Fiscale gegevens : - Definitief belaste inkomsten
-1.765 -7.419
- Verworpen uitgaven
3.000
- Belastbare reserves
19.771
- Reeds belaste reserves - Investeringsaftrek
-14.523 -2.594
Totaal
154 59.893
XX. WAARDERINGSREGELS De nieuwe waarderingsregels met betrekking tot de afschrijving van de materiële vaste activa werden door de Raad van Bestuur aangenomen met effect op 1 januari 2001. Inderdaad, het rijpheidsniveau van de Belgische- en Europese gasindustrie, de progressieve marktliberalisering , de nieuwe wettelijke- en reglementaire omgeving – o.a. de verplichting van « unbundling » en de introductie van de « TPA » evenals de verschijning van een spot markt – verplichten tot een nieuwe kijk op de waarderingsregels en meer in het bijzonder op de afschrijvingsmethodes en afschrijvingspercentages van het Fluxys transportnet. De UVM methode (« unit volume method ») wordt opgegeven ten bate van de lineaire methode met een economische levensduur vergelijkbaar aan de gebruiken van de Europese gasindustrie. Deze wijziging van de waarderingsregels in combinatie met de herwaardering van bepaalde materiële vast activa betekent een meerlast van 4.777 voor dit boekjaar in vergelijking tot vorig boekjaar.
Sociale balans op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
XXI.BIJZONDERE INLICHTINGEN Herwaardering van de vaste activa. In het vooruitzicht van de splitsing van de onderneming Fluxys, heeft de Raad van Bestuur besloten tot een voorzichtige herwaardering van de vaste activa. De herwaardering betreft het geheel van investeringen in transport en opslag, infrastructuren waartoe derden een gereguleerde toegang hebben met uitzondering van de installaties van de LNG Zeebrugge Terminal. Investeringen met betrekking tot leasingcontracten, ship or pay transitcontracten op lange termijn en terreinen zullen geen voorwerp uitmaken van deze herwaardering, zoals de Zeepipe Terminal en de Interconnector Zeebrugge Terminal. De herwaardering is gebeurd op basis van de "depreciated replacement cost" methode wat inhoudt dat een meerwaarde wordt opgetekend die overeenstemt met het verschil tussen enerzijds de actuele nieuwwaarde van de hogervermelde investeringen, verminderd met de bestaande provisies in verband met de herwaardeerde investeringen en met een verouderingscoëfficiënt berekend volgens de nieuwe waarderingsregels aangenomen door de Raad en anderzijds, de historische aanschaffingswaarde. Deze methode werd goedgekeurd door de commissaris-revisor; twee onafhankelijke experten hebben verslagen opgemaakt waaruit, na analyse van het rendement dat het CCEG toestaat en van de eerder waargenomen rentabiliteit, blijkt dat de waarde van het transportnet en die van de opslaginstallaties in geen geval minder is dan de nieuwe boekwaarde die 1.035,76 mln EUR bedraagt op 01/01/2001. De experten zijn enerzijds het "Bureau Van Dijk management consulting" en anderzijds "The Brattle Group Ltd.".
155 R.S.Z.- NUMMER ONDERNEMING: 030-0128512-38 PARITAIRE COMITÉS DIE VOOR DE ONDERNEMING BEVOEGD ZIJN: 326
I.
STAAT VAN DE TEWERKGESTELDE PERSONEN
A.
Werknemers ingeschreven in het personeelsregister
1. Voltijds
2. Deeltijds
2001
2001
3. Totaal (*) of totaal in voltijdse equivalenten (**) 2001
4. Totaal (*) of totaal in voltijdse equivalenten (**) 2000
1. Tijdens het boekjaar en het vorige boekjaar - Gemiddeld aantal werknemers - Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren - Personeelskosten - Voordelen bovenop het loon
918,6
43,9
949,6**
979,1**
1.327.944
46.147
1.374.091*
1.420.050*
80.567
2.374
82.941*
82.389*
670*
585*
Sociale balans op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
2. Op de afsluitingsdatum van het boekjaar
1. Voltijds
2. Deeltijds
3. Totaal in voltijdse equivalenten
914
46
946,8
842
46
874,8
a. Aantal werknemers ingeschreven in het personeelsregister b. Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst - Overeenkomst voor een onbepaalde tijd - Overeenkomst voor een bepaalde tijd
59
59
13
13
- Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk - Vervangingsovereenkomst c. Volgens het geslacht - Mannen
766
6
768,4
- Vrouwen
148
40
178,4
46
741,8
d. Volgens de beroepscategorie - Directiepersoneel
205
- Bedienden
709
205
- Arbeiders - Andere
156
b. Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen
1. Uitzendkrachten
2. Ter beschikking van de onderneming gestelde personen
1. Tijdens het boekjaar - Gemiddeld aantal tewerkgestelde personen - Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren - Kosten voor de onderneming
13,81 27.310 708
Sociale balans op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
II.
TABEL VAN HET PERSONEELSVERLOOP TIJDENS HET BOEKJAAR 1. Voltijds
2. Deeltijds
3. Totaal in voltijdse equivalenten
A. Ingetreden a. Aantal werknemers die tijdens het boekjaar in het personeelsregister werden ingeschreven
106
106,0
b. Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst - Overeenkomst voor een onbepaalde tijd
25
25,0
- Overeenkomst voor een bepaalde tijd
62
62,0
19
19,0
secundair onderwijs
40
40,0
hoger niet-universitair onderwijs
21
21,0
9
9,0
25
25,0
- Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk - Vervangingsovereenkomst c. Volgens het geslacht en het studieniveau - Mannen:
lager onderwijs
universitair onderwijs
157
- Femmes:
lager onderwijs secundair onderwijs hoger niet-universitair onderwijs
9
9,0
universitair onderwijs
2
2,0
Sociale balans op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
1. Voltijds
2. Deeltijds
3. Totaal in voltijdse equivalenten
B. Uitgetreden a. Aantal werknemers met een in het personeelsregister opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het boekjaar een einde nam
125
125,0
b. Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst - Overeenkomst voor een onbepaalde tijd
42
42,0
- Overeenkomst voor een bepaalde tijd
67
67,0
16
16,0
- Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk - Vervangingsovereenkomst c. Volgens het geslacht en het studieniveau - Mannen:
lager onderwijs
11
11,0
secundair onderwijs
48
48,0
hoger niet-universitair onderwijs
24
24,0
9
9,0
universitair onderwijs - Vrouwen:
lager onderwijs secundair onderwijs
24
24,0
hoger niet-universitair onderwijs
8
8,0
universitair onderwijs
1
1,0
27
27,0
- Afdanking
10
10,0
- Andere reden
88
88,0
d. Volgens de reden van beëindiging van de overeenkomst - Pensioen - Brugpensioen
waarvan: het aantal werknemers dat als zelfstandige ten minste op halftijdse basis diensten blijft verlenen aan de onderneming
158
Sociale balans op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
III. STAAT OVER HET GEBRUIK VAN DE MAATREGELEN TEN GUNSTE VAN DE WERKGELEGENHEID TIJDENS HET BOEKJAAR Aantal betrokken werknemers 1. Aantal
2. In voltijdse
3. Financieel
equivalenten
voordeel
29
29,0
23
1
1,0
17
17,0
Maatregelen ten gunste van de werkgelegenheid 1. Maatregelen met een financieel voordeel 1.1. Bedrijfsplan - Mannen - Vrouwen 1.2. Jongerenbanenplan 1.3. Lage lonen 1.4. Tewerkstellingsakkoorden 1995 - 1996 - Mannen - Vrouwen 1.5. Banenplan ter bevordering van de tewerkstelling van langdurig werklozen
159
1.6. Maribel 1.7. Herinschakelingsjobs (ouder dan 50 jaar) 1.8. Prépension conventionnelle à mi-temps 1.9. Volledige loopbaanonderbreking 1.10. Vermindering van de arbeidsprestaties (deeltijdse loopbaanonderbreking)
2. Andere maatregelen 2.1. Eerste-werkervaringscontract 2.2. Ingroeibanen 2.3. Jongerenstage 2.4. Overeenkomsten werk - opleiding 2.5. Leerovereenkomst 2.6. Opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor een bepaalde tijd 2.7. Conventioneel brugpensioen
Aantal werknemers betrokken bij één of meerdere maatregelen ten gunste van de werkgelegenheid - totaal voor het boekjaar
47
47,0
- totaal voor het vorige boekjaar
41
40,5
Sociale balans op 31/12/2001 (in duizenden EUR)
IV. INLICHTINGEN OVER DE OPLEIDINGEN VOOR DE WERKNEMERS TIJDENS HET BOEKJAAR 1. Aantal
2. Aantal
betrokken
gevolgde
3. Kosten voor de
werknemers
opleidingsuren
onderneming
- Mannen
652
18.512
1.783
- Vrouwen
159
4.122
351
Totaal van de opleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever
160
Fluxys Alle activiteiten van Fluxys draaien rond één ding: aardgas doen stromen. Vandaar het element flux in de naam, van fluxus, Latijn voor stroom. Met sys in de staart verwijst de naam naar het systeem achter het bedrijf: dat is de infrastructuur uiteraard, maar bijvoorbeeld ook het centrale zenuwstelsel van informatiesystemen om de aardgasstromen te beheren, in het Fluxys-net en op Hub Zeebrugge.
Fluxys heeft in zijn logo een pictogram als metgezel. Een transportsysteemin-een-notendop waarin het aardgas van pijp naar pijp kan stromen. De blauwe stip staat voor het aardgas dat klanten in het Fluxys-net leveren. De zachte terracottakleur symboliseert het duurzaam ondernemerschap dat Fluxys nastreeft, met de bekommernis om het leefmilieu als centraal gegeven.
Excellence in gas transport Fluxys wordt erkend om de kwaliteit van haar diensten en wil ernaar blijven streven de beste te zijn in haar vak. Fluxys heeft een opmerkelijk menselijk kapitaal aan competentie en ervaring in huis en beschikt over een infrastructuur op het kruispunt van de Europese aardgasstromen. De onderneming zal die troeven verder ontwikkelen en optimaal inzetten om haar dienstverlening nog te verbeteren en uit te breiden, in België en in Europa.
De Fluxys-aardgasvervoersinfrastructuur omvat 3.730 kilometer leidingen, bijbehorende stations, een piekbesnoeiingsinstallatie, Hoogcalorisch aardgas
ondergrondse-aardgasopslaginfrastructuur en een terminal voor de ontvangst, operationele opslag en hervergassing van vloeibaar
Laagcalorisch aardgas
aardgas (LNG). Zowat 600 van de 810 medewerkers staan rechtstreeks in voor de exploitatie, het onderhoud en de verdere ontwik-
LNG-terminal
keling van de infrastructuur. Compressiestation
In België verkoopt Fluxys aardgastransportdiensten vanaf de grens tot bij de distributie-intercommunales en de eindverbruikers
Opslag
aangesloten op haar net. Daarnaast biedt het bedrijf ook LNG-terminallingdiensten en aardgasopslagdiensten aan.
NOORWEGEN NEDERLAND
R TO EC N ON RC TE IN
ZEEPIPE
VERENIGD KONINKRIJK
Mengstation
NEDERLAND
Zeebrugge Dudzele
NOORWEGEN DUITSLAND
Poppel Weelde
Zandvliet
LNG
Wuustwezel
Zelzate Brugge
Antwerpen from Emden Genk Gent
Obbicht
Winksele
Kortrijk
Aachen
Brussel
Brakel
‘s-Gravenvoeren RUSLAND DUITSLAND
Berneau
Eynatten
Tournai Charleroi Namur Anderlues Blaregnies
Sinsin
Fluxys-dochter Huberator is de operator van Hub Zeebrugge, de belangrijkste kortetermijnmarkt voor aardgas in continentaal West-Europa. Voorts omvat
FRANKRIJK SPANJE ITALIË
Bastogne
LUXEMBURG
het Fluxys-aanbod een waaier van aardgastransportgebonden diensten, gaande van dispatchingdiensten en kathodische bescherming tot informatietechnologie en communicatiesoftware voor het beheer van aardgasstromen tussen bron en verbruiker.
Arlon Pétange
Fluxys NV - maatschappelijke zetel Kunstlaan 31 B-1040 Brussel Tel. +32 (0)2 282 72 11 Fax +32 (0)2 230 02 39 www.fluxys.net BTW: BE 402.954.628 HRB: 34991
D/2002/9484/1