INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID RUIMTELIJKE ONTWIKKELING GEMEENTE DIEMEN

INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID RUIMTELIJKE ONTWIKKELING GEMEENTE DIEMEN 2011 -2014

INHOUDSOPGAVE: 1. HET INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID 1.1 1.2

WAT VOORAF GING GEWIJZIGDE WETGEVING EN ONWIKKELINGEN

2 2

2. DOELEN EN CONDITIES 2.1 2.2 2.3

VISIE DOELSTELLINGEN BELEIDSUITGANGSPUNTEN EN RANDVOORWAARDEN

4 5 5

3. PRIORITEITSSTELLING 3.1 3.2 3.3 3.4

ALGEMEEN RISICOANALYSE PRIORITEITEN DOORWERKING VAN DE PRIORITEITEN

9 9 10 16

4. STRATEGIE, WERKWIJZE EN MIDDELEN 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9

HANDHAVINGSINSTRUMENTEN HANDHAVINGSSTRATEGIE WERKWIJZE ORGANISATIE CAPACITEIT MANDATERING KWALITEITSBEWAKING EN OPLEIDINGEN SAMENWERKING, OVERLEG, VEILIGHEID & BEREIKBAARHEID MIDDELEN

18 19 20 20 20 22 22 23 24

5. MONITORING EN EVALUATIE 5.1 5.2 5.3

HANDHAVING ALS CYCLISCH PROCES MONITORING EVALUATIE

25 25 25

6. BIJLAGE

INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID GEMEENTE DIEMEN 2011-2014

1

1. HET INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID RUIMTELIJKE ONTWIKKELING 1.1 WAT VOORAF GING Op 1 juli 2008 is er in de gemeente Diemen een fysieke scheiding gemaakt tussen vergunningverlening en handhaving met betrekking tot de fysieke taakvelden (milieu, bouwen en wonen, brandveiligheid, parkeren, openbare buitenruime e.d.). Vanaf dat moment zijn alle toezichthouders van weten regelgeving op het gebied van openbare ruimte, milieu, bouwen en brandveiligheid bij elkaar in één team geplaatst. Al snel bleek dat er verschillende stijlen van het houden van toezicht en het handhavend optreden bestonden. De afgelopen jaren is getracht eenduidigheid en eenstemmigheid in die verschillende strategieën te creëren om zo tot een helder en transparant optreden te kunnen komen. Het gemeentebestuur vraagt al een geruime tijd om de stand van zaken in het kader van de handhaving te geven en inzichtelijk te maken in welke richting handhaving zich zou moeten ontwikkelen. Het integrale handhavingsbeleid biedt een gemeentebrede basis voor de verdere professionalisering van de handhaving in de gemeente. De afgelopen periode (2008-2010) is vooral ervaring opgedaan door de gemeentelijke handhavers en externe handhavingspartners met: De mogelijkheid van integraal handhaven De mogelijkheid van programmatisch handhaven Integraal handhaven betekent kort gezegd dat de diverse inspecties en handhavingsacties op elkaar worden afgestemd en zo mogelijk gecombineerd worden aangepakt. Bij een bedrijvenbezoek vinden bijvoorbeeld inspectie op brandveiligheid, bouwtoezicht en milieutoezicht gecoördineerd plaats. Geen eilandjes dus meer. Programmatisch handhaven betekent dat op basis van een vooraf vastgesteld programma de handhavingsmiddelen en –capaciteit wordt ingezet. Het geeft een duidelijk samenhang tussen beleid en uitvoering. Een programma maakt het nodig dat beleidskeuzes worden gemaakt. Een programma is dynamisch, dat betekent dat het met regelmaat moet worden geëvalueerd en waar nodig wordt bijgesteld. Een nadere omschrijving van deze begrippen wordt in de bijlage gegeven. Er is gewerkt aan het bevorderen van een effectieve en gecoördineerde wijze van de uitvoering van handhavingstaken en –acties en de preventieve werking die hier van uitgaat. Er zijn op ambtelijk niveau en in overleg met het bestuur prioriteiten gesteld (zonder expliciete besluitvorming) en er is gewerkt aan het verhogen van de kwaliteit van de handhaving en professionalisering van de handhaving. Doel van het handhavingsbeleid Met dit integrale handhavingsbeleid wordt inzichtelijk gemaakt hoe de gemeentelijke handhavingstaak wordt uitgevoerd en welke prioriteiten er gesteld zijn. Op basis van dit integrale handhavingsbeleid wordt jaarlijks een uitvoeringsprogramma gemaakt, zodat de uitvoering van de handhavingstaak de landelijke actualiteit en taakstellingen kan volgen. Naast het uitvoeringsprogramma is een handhavingsarrangement met de externe handhavingspartners van belang, waarin is opgenomen wie welke taken verricht en hoe bepaalde handhavingstaken worden opgepakt. 1.2 GEWIJZIGDE WETGEVING EN ONWIKKELINGEN Landelijke ontwikkelingen Door incidenten als Volendam, Maastricht en Tiel is er de afgelopen tien jaar veel veranderd ten aanzien van handhaving en is handhaving meer op de kaart gezet. Een van de belangrijkste ontwikkelingen is de beginselplicht tot handhavend optreden die voort is gekomen uit jurisprudentie. Diverse weten regelgeving is aangescherpt om zo daadkrachtig en effectief te kunnen optreden. INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID GEMEENTE DIEMEN 2011-2014

2

De afgelopen periode is er veel veranderd en zijn er veel ontwikkelingen geweest waarop ingespeeld moest of moet worden. Enkele voorbeelden zijn onder andere de gewijzigde Woningwet (2007), waarmee verbetering van de naleving, de handhaving en de handhaafbaarheid van de bouwregelgeving wordt voorgestaan en de komst van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in 2010, die tot doel heeft verschillende vergunningen (maar ook ontheffingen en andere toestemmingsvereisten) voor wonen, ruimte en milieu zoveel mogelijk samen te voegen in één omgevingsvergunning. Met de invoering van de Wabo is uitdrukkelijk de keuze gemaakt om de handhaving van alle taakvelden waarop deze wet betrekking heeft zoveel mogelijk integraal aan te pakken. Het Besluit omgevingsrecht is ook in werking getreden en stelt kwaliteitseisen aan de handhaving. Met de komst van deze algemene maatregel van bestuur op 1 oktober 2010 zijn de kwaliteitseisen die er ten aanzien van milieuhandhaving al waren uitgebreid naar de andere disciplines. Daarnaast voegde de op 1 juli 2009 in werking getreden vierde tranche van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) regels over drie nieuwe onderwerpen toe aan de Awb: • Bestuursrechtelijke geldschulden • Bestuurlijke handhaving (in het bijzonder de bestuurlijke boete) • Attributie van bestuursbevoegdheden aan ambtenaren Verder heeft deze wet belangrijke wijzigingen in de bestaande bepalingen over de bestuursdwang en de last onder dwangsom gebracht. Deze wijzigingen hangen grotendeels samen met de nieuwe regels over bestuursrechtelijke geldschulden en bestuurlijke handhaving. Bovengenoemde ontwikkelingen leidde ertoe dat tijd en energie gestoken is in de aanpassing van werkwijzen, procedures, systemen en brieven. Al geruime tijd speelt tevens de discussie ten aanzien van de Regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s) . Door een onderzoekscommissie is geconstateerd dat de huidige manier van werken leidt tot een aantal knelpunten: kwaliteit van de handhaving: niet altijd en overal voldoende menskracht en deskundigheid; dienstverlening naar burger en bedrijfsleven: grote, onrechtvaardigde verschillen in de handhavingsaanpak naar burgers en bedrijven; efficiency en effectiviteit van de handhaving: inefficiënte of onmogelijke aanpak voor 'jurisdictie'- overschrijdende milieuproblemen en zware milieucriminaliteit. De oplossing voor de knelpunten ligt in samenwerking tussen de verschillende overheidsinstanties. Gemeenten en provincies moeten samen bepalen op welke manier wordt samengewerkt . Een mogelijkheid daarbij is de vorming van een omgevingsdienst, ook wel RUD genoemd. Het ministerie van VROM, het IPO en de VNG hebben gezamenlijk de randvoorwaarden bepaald: het basistakenpakket voor de RUD en de kwaliteitscriteria. Een samenwerkingsverband van de gemeenten Amsterdam, Haarlemmermeer, , Velsen en Zaanstad en de provincie Noord-Holland heeft een verkenningsonderzoek verricht naar de haalbaarheid van een Regionale Uitvoeringsdienst voor de regio Noordzeekanaal+gebied. Dit gebied bestaat uit delen van de drie veiligheidsregio’s Kennemerland, Zaanstreek-Waterland en Amsterdam-Amstelland. De Regionale Uitvoeringsdienst zal zich naar verwachting vooral bezig houden met de vergunningverlening voor milieuhinderlijke bedrijven en de handhaving met betrekking tot dergelijke bedrijven. Het is de vraag of het voor de kleinere gemeenten efficiënt is om zich bij een dergelijke grootschalige RUD aan te sluiten. Gelet daarop wordt ook in AM verband gekeken naar verdergaande samenwerking wat betreft de zaken die onder de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht vallen (met name het bouw en milieu gedeelte). Het is namelijk wel duidelijk dat de individuele gemeenten op termijn niet meer kunnen voldoen aan de hoge kwaliteitseisen die zullen worden gesteld aan vergunningverlening en handhaving bij bedrijven. Hoewel het streven van de minister gericht was op vorming van RUD’s per 1 januari 2012, lijkt de VNG aan te sturen op 1 januari 2013 als ingangsdatum. INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID GEMEENTE DIEMEN 2011-2014

3

Naast deze ontwikkelingen die het handhaven in het algemeen betreffen, speelt ook een aantal ontwikkelingen ten aanzien van specifieke wetgeving. Voorbeeld hiervan is het wijzigingsvoorstel Drank- en Horecawet, waarmee onder andere het toezicht op de naleving van de Drank- en Horecawet over gaat naar de gemeenten. Voorts is het Besluit Buitengewoon Opsporingsambtenaar (waaronder de domeinlijst) per 1 april 2010 in werking getreden. Deze wijziging bracht met zich mee dat een omzetting diende plaats te vinden van de Boaaktes. De nieuwe domeinlijst heeft ertoe bijgedragen dat een keuze gemaakt moest worden ten aanzien van de functies die voor de Boa’s (buitengewoon opsporingsambtenaren) zijn aangevraagd. Nieuw is de bestuurlijke strafbeschikking. Naast het Openbaar Ministerie en de politie kunnen nu ook bestuursorganenen/of buitengewoon opsporingsambtenaren strafbeschikkingen uitvaardigen. Het gaat hierbij om het opleggen van een boete voor overtredingen of lichte misdrijven.. De Boa´s kunnen zelfstandig processen-verbaal (de zogenaamde overlastfeiten) op elektronische wijze aanleveren bij het Centraal Justitieel Incasso Bureau, zonder tussenkomst van de politie. Met de bestuurlijke strafbeschikking krijgt de gemeente een gedeelte van de opbrengst, namelijk € 40 per proces-verbaal voor een overlastfeit en € 25,-- voor een proces-verbaal inzake parkeren, terwijl de gemeente geen werk heeft aan het innen van de boete. Met de bezuinigingen van het rijk staat de vergoedingsregeling onder druk. De processen-verbaal voor de verkeersovertredingen (zoals bijvoorbeeld de blauwe zone) kunnen met ingang van 1 september 2011 op elektronische wijze rechtstreeks worden aangeleverd. Plaatselijke ontwikkelingen De gemeente Diemen heeft onlangs een parkeernota vastgesteld. De parkeernota en de keuzes die hierin gemaakt zijn vragen om een nadere beschouwing van de handhaving binnen de diverse parkeerzones (betaalde zone, ontheffingenzone en betaalde parkeren). De gemeente Diemen werkt wijkgericht. Bepaalde handhavingstaken zouden aan het wijkgericht werken gerelateerd kunnen worden. Voornoemde ontwikkelingen leiden ertoe dat de rol van handhaving binnen het gemeentelijke taakveld steeds groter wordt. Ook de burgers verwachten meer handhaving van de gemeente. Door de enorme groei van de vraag en het feit dat niet duidelijk is vastgelegd welke rol de handhavers beleidsmatig moet vervullen ontstaan er knelpunten in de uitvoering. Daarvoor is het noodzakelijk dat er beleid wordt ontwikkeld op basis waarvan prioriteiten bij de handhaving kunnen worden gesteld. Op basis van die prioritering wordt een jaarprogramma voor de handhaving opgesteld.

2. DOELEN EN CONDITIES 2.1 VISIE De visie ten aanzien van handhaving die de gemeente Diemen heeft, kan als volgt worden weergegeven : “het zo efficiënt mogelijk gebruik maken van de beschikbare middelen om de gemeente Diemen leefbaar (schoon, heel en veilig) te krijgen en te houden”. De gemeente Diemen wil voor handhaving tot een gestructureerde aanpak komen die aansluit bij de gemeentelijke doelstellingen en de manier van werken binnen de gehele organisatie (bijv. wijkgericht werken). De gemeente heeft hierbij de ambitie de handhaving nadrukkelijker zichtbaar te maken, het vertrouwen in de gemeente als handhavende instantie te versterken en de handhaving kwalitatief op een hoger niveau te brengen. Door burgers en bedrijven te laten weten waar de gemeente mee bezig gaat en tegelijkertijd zichtbaar op te treden worden de verschillende doelgroepen gestimuleerd, actief benaderd en geadviseerd de regels na te leven.


4

Niet alleen het voorkómen van overtreding van rechtsregels, maar ook de (dreiging van) toepassing van bestuurs- of strafrechtelijke instrumenten maakt dat de gemeente in de volle breedte inzet op handhaving. 2.2 DOELSTELLINGEN De doelstellingen van het handhavingsbeleid zijn: 1. Het bieden van een duidelijk kader voor programmatisch handhaven, hetgeen resulteert in een jaarlijks programma met prioriteitsstelling en werkwijze bij de handhaving van regelgeving die van invloed zijn op de directe leefomgeving . 2. Het inzetten van handhaving als een instrument ten behoeve van de geformuleerde visie en om beleidsdoelstellingen op diverse gemeentelijke taakvelden te kunnen realiseren. Handhaving is geen op zichzelf staand doel. 3. Het effect van handhaving vergroten door het invoeren van een programmatische aanpak van handhaving; 4. Het tegengaan van ongewenste precedentwerking door zaken bestuurlijk vast te leggen in een beleidsdocument; 5. Het scheppen van duidelijkheid wat van handhaving mag worden verwacht, zowel intern (bestuur, ambtelijke organisatie) als extern ( burgers, bedrijven). 2.3

BELEIDSUITGANGSPUNTEN EN RANDVOORWAARDEN

Hieronder wordt een aantal beleidsuitgangspunten en randvoorwaarden voor handhaving beschreven. 2.3.1 Integrale handhaving Onder integrale handhaving wordt een betere afstemming en samenwerking (met behoud van specialismen) tussen de verschillende taakvelden op het gebied van handhaving verstaan. De gemeente wil door integrale handhaving de effectiviteit van haar handhavingstaken verbeteren. Daarbij gelden de volgende uitgangspunten: •

•

•

•

Door het invoeren van integrale handhaving ontstaat een beter inzicht in de uitgangssituatie en worden problemen in het veld sneller duidelijk. Door dit gezamenlijk inzicht kunnen ook gezamenlijke speerpunten voor de handhaving worden bepaald. De oog en oor functie van de verschillende taakvelden levert hiervoor input. Door middel van integrale handhaving verbetert de afstemming tussen de verschillende handhavers, waardoor de gemeente eenduidig en uniform kan optreden in geval een overtreding wordt geconstateerd. Door het uitvoeren van integrale (kleinschalige) projecten, waarin een bepaald thema of gebied vanuit allerlei invalshoeken geïntegreerd wordt opgepakt, wordt de effectiviteit en zichtbaarheid van handhaving verbeterd. Integrale handhaving leidt uiteindelijk tot verbetering van de effecten van de geleverde inspanningen; concreet betekent dit een beter nalevingsgedrag.

1. De gemeente kiest er voor haar handhavingstaken vorm te geven conform de uitgangspunten van integrale handhaving. 2.3.2 Zorgplicht De overheid heeft een wettelijke zorgplicht om te handhaven. Hiermee heeft de wetgever de mogelijkheid geschapen voor overheden om een eigen handhavingsbeleid te voeren, prioriteiten te stellen en een concrete afweging in het betrokken geval te maken.


5

Het behoort tot de kern van de taken van de overheid om de veiligheid van de burgers en de samenleving zo goed mogelijk te waarborgen. Burgers moeten er op kunnen vertrouwen dat de overheid haar verantwoordelijkheid voor toezicht en handhaving neemt. 2. De geformuleerde gemeentebrede uitgangspunten en de uitwerking daarvan leiden ertoe dat de gemeente Diemen op basis van bestuurlijk vastgestelde prioriteiten meetbaar en volgens vaste uitgangspunten en juridische randvoorwaarden haar handhavingstaak uitvoert en daarmee invulling geeft aan haar zorgplicht. 2.3.3 Kwaliteit handhaving De primaire doelstelling van een integraal handhavingsbeleid van de gemeente is de kwaliteit van handhaving te verhogen. Integraal onderdeel van het realiseren van deze kwaliteit is onder andere het waarborgen van de onafhankelijkheid en objectiviteit van handhaving. Tevens dient, om de kwaliteit te kunnen waarborgen, voldoende capaciteit, middelen en kennis (opleiding en training) beschikbaar te zijn. 3. De kwaliteit van handhaving dient gewaarborgd te zijn. Essentieel is de mogelijkheid tot opleiding en training. 2.3.4 Programmatisch handhaven De gemeente stelt zich tot doel de handhaving programmatisch, planmatig en cyclisch op te pakken. Daarbij worden de resultaten van de uitvoering jaarlijks aan het bestuur gerapporteerd. 4. De gemeente kiest ervoor haar handhavingstaken vorm te geven conform de uitgangspunten voor programmatische handhaving. 2.3.5 Handhaafbaarheid van regels De handhaafbaarheid van regelgeving wordt alom gezien als een kritische succesfactor voor een succesvolle handhaving. De toetsing van handhaafbaarheid is als zodanig geen ’daad’ van handhaving, maar draagt wel bij aan een effectieve handhaving. Regels dienen dusdanig te zijn geformuleerd dat deze uitvoerbaar en ook handhaafbaar zijn. Een regel die niet handhaafbaar is, moet niet worden gesteld, maar worden gewijzigd of ingetrokken. Voor de handhaafbaarheid van wetgeving zijn landelijk in de vorm van onder andere handhaafbaarheidstoetsen bij nieuwe wetgeving de nodige initiatieven ontwikkeld. Steeds komt in aanbevelingen naar voren dat er betrokkenheid dient te zijn tussen normsteller en handhaver. Binnen een handhavingsorganisatie dient dit organisatorisch te worden bewerkstelligd. 5. Bij nieuwe en te wijzigen gemeentelijke normstelling wordt structureel een handhaafbaarheidstoets uitgevoerd. 2.3.6 Van reactieve naar pro- actieve handhaving De huidige uitvoering van de handhaving is, gelet op de grote achterstanden die bestonden bij het formeren van het team Handhaving, veelal gebaseerd op een reactieve insteek, waarbij op basis van een klacht, melding of verzoek het handhavingsproces in gang wordt gezet. Gebleken is dat een dergelijke reactieve aanpak alleen onvoldoende is om van adequate handhaving te kunnen spreken. De keuze voor programmatisch handhaven impliceert dat ook een meer pro- actieve en preventieve aanpak gewenst is. Immers, dan kunnen (op basis van een risicoanalyse) duidelijke beleidsmatige keuzes worden gemaakt en prioriteiten worden gesteld. INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID GEMEENTE DIEMEN 2011-2014

6

6. De handhaving in de gemeente dient zich van reactief naar proactief te ontwikkelen. Daartoe dienen in een handhavingsprogramma de voorgenomen handhavingsinspanningen op basis van een prioriteitenstelling te worden vastgesteld. Over de uitvoering van het programma wordt jaarlijks aan de gemeenteraad gerapporteerd. 2.3.7 Samenwerking De verantwoordelijkheid en bevoegdheid voor de handhaving ligt bij verschillende instanties en disciplines. Samenwerking is dan ook noodzakelijk voor een optimaal en integraal resultaat van de handhavingstaken. Daarbij kan specifieke deskundigheid, ondersteuning, aanvulling en informatie over en weer worden benut. Om aan deze samenwerking in de handhaving steeds meer gestalte te geven, wordt in het handhavingsprogramma gewerkt met projecten. 7. Om de samenwerking in de handhaving verder te bevorderen dienen in het jaarlijks op te stellen handhavingsprogramma handhavingsacties te worden opgenomen waar meerdere instanties en/ of taakvelden bij betrokken zijn. 2.3.8 Gedogen Het onderwerp gedogen staat al geruime tijd volop in de belangstelling. Gedogen bestaat in verschillende verschijningsvormen (actief/ passief), die echter gemeenschappelijk hebben dat de overheid bij een geconstateerde overtreding om welke reden dan ook niet optreedt. De algemene publieke opinie is momenteel dat voor gedogen in beginsel geen plaats meer is. 8. Gedogen van overtredingen vindt door de gemeente enkel plaats in tijdelijke overgangs- of overmachtsituaties en schriftelijk in de vorm van een gedoogbeschikking met voorwaarden. 2.3.9 Tweesporenaanpak De gemeente beschikt over diverse bij de wet geregelde sanctiemogelijkheden. Deze zijn in te delen in publiekrechtelijke, privaatrechtelijke en strafrechtelijke instrumenten. Met name de rol van het strafrecht is in de handhaving van bestuursrechtelijke wetgeving (bijvoorbeeld milieuwetgeving) de laatste jaren sterk gegroeid. Strafrecht is daarbij complementair aan het bestuursrecht. Dit heeft tot doel om herhaling van de overtreding te voorkomen. Deze zogenaamde tweesporenaanpak wordt nu nog zelden in de gemeente toegepast. In het handhavingsbeleid dient het twee sporenbeleid, in overleg met politie en justitie, te worden voortgezet. 9. Bij de handhaving van de regels door de gemeente wordt het twee sporenbeleid, waar mogelijk, voortgezet. 2.3.10 Monitoring handhaving Niet alleen het meten van de uitvoering van de handhaving is belangrijk, ook de effecten hiervan dienen gemonitord te worden. Het is immers begrijpelijk dat waar om intensivering van de handhaving wordt gevraagd er in toenemende mate belangstelling is voor de effecten daarvan. 10. De inspanningseffecten van de handhaving worden structureel en op uniforme wijze gemonitord. 2.3.11 Gemeentelijk stappenplan voor handhaving Bij handhaving worden acties ondernomen die moeten leiden tot naleving van regels. INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID GEMEENTE DIEMEN 2011-2014

7

Vanuit het gelijkheidsbeginsel zullen deze acties voor derden gelijkheid en uniformiteit moeten vertonen. Daarom is het belangrijk dat de gemeente een eenduidige strategie voor de handhaving vastlegt. Middelen om dit te doen zijn onder andere het toepassen van een vastgesteld stappenplan en het werken met handhavingsprotocollen. 11. De uitvoering van handhaving door de gemeente wordt volgens een eenduidige strategie via stappenplannen en protocollen vormgegeven. 2.3.12 Publiciteit en openbaarheid Het publiceren en openbaar maken van beleidsvoornemens en de resultaten van de handhaving heeft een belangrijke voorlichtende en preventieve werking. 12. Beleidsvoornemens en resultaten van de handhaving worden, met inachtneming van de Wet

openbaarheid van bestuur, openbaar gemaakt. 2.3.13 Handhaving is geen doel op zich Handhaving is nodig om een doel te bereiken. Handhaving is dan ook een middel om een bepaald (hoger liggend) doel te behalen. Er wordt niet gehandhaafd om het handhaven. 13. Handhaving is geen doel op zich, maar is een middel om beleidsdoelstellingen te bereiken. 2.3.14 Afstemming met wijkgericht werken De handhaving van wetgeving(veelal lokale wetgeving) die erop gericht is om de leefbaarheid van buurten en wijken te verbeteren, wordt afgestemd op het programma van wijkgericht werken. 14. De handhaving van wetgeving die erop gericht is om de leefbaarheid van buurten en wijken te verbeteren, wordt afgestemd op het programma van wijkgericht werken. 2.3.15 Handhavingsprocedures volledig en tijdig afronden Om op bestuurlijk niveau serieus genomen te worden, is het van belang om eenmaal ingezette handhavingstrajecten te allen tijde volledig en tijdig af te ronden. Dat kan er uiteindelijk toe leiden dat er dwangsommen geïnd moeten worden. Veelal leidt het ertoe dat een procedure uiteindelijk leidt tot hetgeen waarvoor de procedure is ingezet. Van belang is om de zaken goed en helder af te ronden en te archiveren. Onafgemaakte zaken maken dat het bestuur niet serieus genomen wordt en maakt handhaving ongeloofwaardig. 15. De handhavingstrajecten die worden gestart worden te allen tijde volledig en tijdig afgerond. Kwaliteitseisen ten aanzien van handhavend optreden Bij het handhavend optreden worden de volgende kwaliteitseisen in acht genomen: Integer Dienstverlenend Herkenbaar Professioneel Eenduidig Rechtmatig


8

3. PRIORITEITSSTELLING 3.1 ALGEMEEN De handhaving van een groot aantal wetten en regels op het gebied van de fysieke ruimte waarvoor de gemeente verantwoordelijk is, zijn niet op dezelfde intensieve manier te handhaven. Tevens varieert het effect bij niet handhaven van een bepaalde regel op de fysieke ruimte ook. Voor een duidelijk en weloverwogen handhavingsbeleid is daarom een prioriteitenstelling noodzakelijk. Dit betekent dat er keuzes gemaakt moeten worden. Daarbij spelen vragen als wat gaan we handhaven, hoe gaan we handhaven, wat heeft prioriteit en wat heeft minder prioriteit. Om de actualiteit van de handhavingsproblematiek te waarborgen, moet deze periodiek door het gemeentebestuur worden vastgesteld. Door middel van een jaarlijks op te stellen handhavingsevaluatie kunnen de prioriteiten dan opnieuw worden bepaald. Een integrale benadering van de handhavingsproblematiek laat zien dat handhaving vaak taakveldoverschrijdend kan zijn. Juist hier is afstemming van en duidelijkheid over handhaving op zijn plaats. De beleidsuitgangspunten uit hoofdstuk 2 en de handhavingsvisie van de gemeente Diemen vormen hierbij de basis voor het stellen van prioriteiten. Daarbij krijgen de handhavingstaken met de grootste risico’s logischerwijs de hoogste prioriteit. Om die risico’s te kunnen inschatten, is een risicoanalyse uitgevoerd. Hierop wordt in paragraaf 3.2. nader ingegaan. In paragraaf 3.3. zijn vervolgens de resultaten van deze risicoanalyse opgenomen en is de gevonden prioriteitstelling weergegeven. In paragraaf 3.4. tenslotte wordt ingegaan op de wijze waarop deze prioriteitenstelling doorwerkt in de uitvoering van de gemeentelijke handhavingstaken. Van belang is in ieder geval aan te geven welke taken niet door het team Handhaving worden uitgevoerd: het houden van toezicht op de diverse belastingverordeningen zoals onder andere de hondenbelastingverordening, de legesverordening, de verordening op de marktgelden, de reclamebelastingverordening; het handhaven van rijdend verkeer omdat de Boa’s hiertoe niet bevoegd zijn; het handhaven van de openbare orde en veiligheid omdat dit een kerntaak van de politie betreft; het houden van toezicht en het handhaven op basis van de parkeerverordening; het houden van toezicht en het handhaven ten aanzien van sociale wetgeving en de leerplicht; privaatrechtelijke handhaving. 3.2 RISICOANALYSE Zoals in de vorige paragraaf al werd aangegeven, is de prioriteitenstelling gebaseerd op een inschatting van het risico op negatieve effecten bij overtreding van de verschillende handhavingstaken. Om die risico’s in te kunnen schatten is een risicoanalyse gemaakt op basis van de systematiek van het Ministerie van Justitie. De risicoanalyse bestaat uit een aantal stappen. Allereerst is gekeken welk belang er gehecht wordt aan de aspecten: • Fysieke veiligheid (letsel, al dan niet dodelijk); • Kwaliteit (kwaliteit van de sociale omgeving, waaronder gevoelens van (on)veiligheid); • Financieel-economische schade; INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID GEMEENTE DIEMEN 2011-2014

9

• Verlies van of schade aan natuurschoon; • Schade aan de (volks)gezondheid; • Schade aan het bestuurlijke of gemeentelijke imago. Vervolgens is gekeken naar de effecten: wat is het effect van het niet naleven van de regels voor de verschillende beleidsvelden op de hiervoor genoemde aspecten? Met andere woorden hebben de regels die worden overtreden tot doel bovenstaande aspecten te beschermen? Tenslotte is een inschatting gemaakt wat de kans op regelovertreding is indien de gemeente niet handhaaft: de verwachte overtredingskans van die regels zonder handhavingsinspanning. Hierbij is wel rekening gehouden met andere mechanismen die de naleving beïnvloeden zoals andere bevoegde gezagen en regelgeving waarvoor de gemeente niet bevoegd is maar die van invloed kunnen zijn op de kans dat de betreffende regels worden overtreden. In de bijlage treft u de uitgewerkte risicoanalyse met voorbeeld berekeningen van de gemeente Diemen aan. Hieruit volgt de prioriteitenlijst van handhavingstaken. 3.3 PRIORITEITEN Op grond van de resultaten van de risicoanalyse is in de bijlagen een overzicht gegeven van handhavingstaken en de prioriteiten voor de handhaving. HELE HOGE PRIORITEIT NUMMER 1

2

SPECIFICATIE Alle categorieën constructieve veiligheid met uitzondering van zeer eenvoudige constructies Alle categorieën brandveiligheid

3 4

Externe veiligheid Vuurwerk

5

Brandgevaarlijke opslag / explosiegevaar

6 7

Meldingen illegale lozingen en incidenten Ter beschikking stellen consumentenvuurwerk tijdens verkoopdagen Vuur onderhouden bij gebouwen Grote evenementen

8 9 10 11

Veiligheid of gezondheid bij bouwen, slopen, gebruik bouwwerk Verkeersonveiligheid door bouwwerken

12

Mishandeling ambtenaar in functie

HANDHAVINGSTAAK Strijd met het Bouwbesluit

Strijd met het Bouwbesluit / Strijd met het Gebruikbesluit Strijd met Bevi, Revi Strijd met Vuurwerkbesluit / Wet Milieubeheer Strijd met Wet milieubeheer / Activiteitenbesluit Strijd met Wet milieubeheer / ASV Strijd met Vuurwerkbesluit / APV

Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met APV, Brandbeveiligingsverordening Strijd met de Bouwverordening / Bouwbesluit/ Woningwet Strijd met Wabo / Geen of in afwijking van een omgevingsvergunning Strijd met Wetboek van Strafrecht


10

HOGE PRIORITEIT NUMMER 1 2 3

6 7 8 9 10 11 12

SPECIFICATIE Kamerbewoning Geen gebruiksvergunning / melding Afwijking gebruiksvergunning / niet melden Overbevolking in woonruimte Wijziging monument / beschermd dorpsgezicht Woongebouw overige veiligheid Ziekenhuis / zorgcentra overige veiligheid Sporthal / zwembad overige veiligheid Restaurant / café / horeca overige (Kinder)dagverblijven overige veiligheid Scholen overige veiligheid Interne constructieve wijziging gebouwen

13 14 15 16 17

Bedrijven overige veiligheid Kantoren overige veiligheid Winkels overige veiligheid Risicovol asbest Afvalwater bij inrichtingen

18

Afval bij inrichtingen

19

Bodem bij inrichtingen

20

Energie

21 22 23 24 25 26 27

Geluid bij bedrijven / horeca Geluid bij evenementen Bodem bij niet-inrichtingen Verkeersbesluiten voor werken Parkeren bij scholen Werken op of aan de weg / CROW Verbod afvalstoffen anders dan afzonderlijk ter inzameling aanbieden Verbod afvalstoffen anders dan via aangewezen inzamelmiddel aanbieden Verbodafvalstoffen op andere dagen en tijden aan te bieden Verbod afvalstof in bodem aan te brengen / houden Verbod opslag afvalstoffen Samenscholing Hinderlijk gedrag in voor publiek toegankelijke ruimten / gebouwen Openlijk gebruik en handel Hinderlijk gebruik van drank en softdrugs

4 5

28 29 30 31 32 33 34 35

HANDHAVINGSTAAK Strijd met het Gebruiksbesluit Strijd met het Gebruiksbesluit Strijd met het Gebruiksbesluit Strijd met de Bouwverordening Strijd met Wabo / Geen of afwijking omgevingsvergunning Strijd met het Bouwbesluit Strijd met het Bouwbesluit Strijd met het Bouwbesluit Strijd met het Bouwbesluit Strijd met het Bouwbesluit Strijd met het Bouwbesluit Strijd met Wabo / Geen of afwijking omgevingsvergunning Strijd met het Bouwbesluit Strijd met het Bouwbesluit Strijd met het Bouwbesluit Strijd met de Bouwverordening Strijd met Wet milieubeheer / Activiteitenbesluit Strijd met Wet milieubeheer / Activiteitenbesluit Strijd met Wet milieubeheer / Activiteitenbesluit Strijd met Wet milieubeheer / Activiteitenbesluit Strijd met Wet geluidhinder Strijd met Wet geluidhinder /AMvB’s Strijd met Wet Bodembescherming Strijd met Wegenverkeerswet / BABW Strijd met RVV/Wet Mulder Strijd met Wegenverkeerswet Strijd met ASV Strijd met ASV Strijd met ASV Strijd met ASV Strijd met ASV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV


11

36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52

Betreden gesloten woning of lokaal Vernieling Belediging ambtenaar in functie Bedreiging met geweld Verbod vuur te stoken Bezigen consumentenvuurwerk tijdens de jaarwisseling Objecten onder hoogspanningsleiding Blauwe zone Parkeren van grote voertuigen Parkeren in strijd met parkeerverbod Parkeren langs gele strepen Parkeren buiten de vakken Evenementen

56 57 58 59

Exploitatie (horeca) Horeca Ordeverstoring in horeca Parkeren van uitzichtbelemmerende voertuigen Verbreken zegels vanwege bevoegd gezag Staat bouwwerk, open erf of terrein Verbod op het ter inzameling aanbieden door anderen dan de gebruikers Gevaarlijke honden Aanhitsen dier Veiligheid op het ijs Afwijken van vergunning /melding

60

Natte koeltorens

61

Overtredingen uit de gemiddelde of lage prioriteit die de openbare ruimte ernstig verstoren of ontsieren en waar meerdere personen last van hebben dan wel een ernstige belemmering van de doorgang tot gevolg hebben.

53 54 55

Strijd met APV/Wetboek van Strafrecht Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met APV/Wetboek van Strafrecht Strijd met APV Strijd met APV Strijd met RVV/Wet Mulder Strijd met APV Strijd met RVV/Wet Mulder Strijd met RVV/Wet Mulder Strijd met RVV/Wet Mulder Strijd met APV, Brandbeveiligingsverordening Strijd met APV Strijd met Drank- en Horecawet Strijd met APV Strijd met APV Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met de Bouwverordening Strijd met ASV Strijd met APV Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met APV Strijd met Wet milieubeheer / Activiteitenbesluit / Wabo Strijd met Wet milieubeheer /activiteitenbesluit Strijd met APV

GEMIDDELDE PRIORITEIT NUMMER 1 2 3 4

SPECIFICATIE Strijdig gebruik Bijgebouwen voorzijde of zijkant naar openbaar gebied gekeerd Uitbreiding gebouwen voorzijde of zijkant naar openbaar gebied gekeerd Gevelwijziging voorzijde of zijkant naar openbaar gebied gekeerd

HANDHAVINGSTAAK Strijd met bestemmingsplan Strijd met Wabo / Geen of afwijking omgevingsvergunning Strijd met Wabo / Geen of afwijking omgevingsvergunning Strijd met Wabo / Geen of afwijking omgevingsvergunning


12

5

6

Gebouwen niet zijnde brandveiligheid, constructieve veiligheid en overige veiligheid Uitbreiding / bijgebouw bij gebouwen

7

Handelsreclame /reclame

8 9

Hinder / Stank Aanlegwerkzaamheden

10 11 12 13

Woningen overige veiligheid Geluid bij bouwen of wegwerkzaamheden Afvalwater bij niet-inrichtingen Lucht bij inrichtingen

14

Zonder vergunning / melding

15 16

Verkeersbesluiten vergunning Verkeer regelen na ongeval

17

20 21

Verkeer regelen bij verkeersbesluiten / vergunningen Verkeer regelen bij ad-hoc werkzaamheden Maken, veranderen, beschadigen van een (uit)weg Niet de rijbaan gebruiken Niet opvolgen aanwijzing verkeerregelaar

22

Verkeersveiligheid in gevaar brengen

23

art 2 Wet aansprakelijkheid Motorvoertuigen Verbod straatafval achter te laten Verbod afvalstoffen te doorzoeken of te verspreiden Verbod vervoeren, laden, lossen afvalmateriaal Verbod tot ontdoen autowrak Betogingen op openbare plaatsen Baldadigheid Opschudding veroorzaken Schennis eerbaarheid Openbare dronkenschap Gevaarlijk of hinderlijk voorwerp Verkoop van schadelijke waren Fietswrakken Fietsen aan gemeentelijke eigendommen Defecte voertuigen

18 19

24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

Strijd met het Bouwbesluit

Strijd met Wabo / Geen of afwijking omgevingsvergunning Strijd met Wabo / Geen of afwijking omgevingsvergunning /APV Strijd met de Bouwverordening/APV Strijd met bestemmingsplan /Strijd met Wabo / Geen of in afwijking van omgevingsvergunning Strijd met het Bouwbesluit Strijd met Wet geluidhinder / AMvB’s/APV Strijd met Waterwet /Wet milieubeheer Strijd met Wet milieubeheer / Activiteitenbesluit Strijd met Wet milieubeheer / Activiteitenbesluit /Wabo Strijd met Wegenverkeerswet / BABW Strijd met Wegenverkeerswet / BABW/Hulpverlening Strijd met Wegenverkeerswet / BABW Strijd met Wegenverkeerswet / BABW Strijd met Wabo /APV Strijd met RVV/Wet Mulder Strijd met Wetboek van Strafrecht / Wegenverkeerswet Strijd met Wegenverkeerswet / Wetboek van Strafrecht Strijd met Wet aansprakelijkheid Motorvoertuigen Strijd met ASV Strijd met ASV Strijd met ASV Strijd met ASV /APV Strijd met APV Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met Wetboek van Strafrecht / APV Strijd met APV Strijd met Warenwet /APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV


13

38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77

De weg anders gebruiken dan publieke functie ervan Caravans Campers Aanhangwagens Aantasting groenvoorziening door voertuigen Illegaal gebruik ontheffing Hondenverontreiniging Loslopende honden Standplaatsen Snuffelmarkten / braderieën Weekmarkt Sluitingstijden Terrassen Collectieve / incidentele festiviteiten Uitstallingen / objecten Avondwinkels Straatprostitutie Seksinrichtingen Tentoonstellen erotische / pornografische goederen en afbeeldingen Veiligheid op het water Overlast aan vaartuigen Verbod ligplaats in te nemen Voorwerpen op, in of boven het water Wrakken in openbare wateren Illegaal in gebruik genomen gemeentegrond Rust verstoren in openbaar vervoer Slapen op of aan de weg Overige geluidshinder Houden van hinderlijke of schadelijke dieren Verontreiniging door andere dieren Alle categorieën constructieve veiligheid, eenvoudige constructies Ernstige mate in strijd met welstandseisen Bouwafval Plakken en kladden Huisnummering Schenken aan minderjarigen Straatartiest Kappen of snoeien van bomen zonder of in afwijking van een vergunning Erfafscheiding voorzijde of zijkant naar openbaar gebied gekeerd Natuurlijke behoefte doen

Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV/RVV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met Marktverordening Strijd met Winkeltijdenwet /APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met Wabo /APV Strijd met Winkeltijdenverordening Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV / bestemmingsplan Strijd met APV Strijd met Waterwet / APV Strijd met Bestemmingsplan / Wabo Strijd met Wet personenvervoer Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met de Woningwet / Bouwbesluit Strijd met de Woningwet Strijd met de Bouwverordening Strijd met APV Strijd met Verordening naamgeving en nummering Strijd met Drank- en Horecawet Strijd met APV Strijd met Bomenverordening / Wabo Strijd met Wabo / Geen of afwijking omgevingsvergunning Strijd met APV


14

78

Wegwerpen reclamebiljetten en ander foldermateriaal

Strijd met APV

LAGE PRIORITEIT NUMMER 1 2 3 4 5

SPECIFICATIE Voeren van duiven, eenden en zwanen Winkelwagens Fietsen tegen gebouwen Fietsen buiten de stalling Dakkapellen

6

Schotelantennes

7

Interne wijziging gebouwen

8

Erfafscheiding overig

9

Gevelwijziging overig

10

Administratief

11 12 13 14

Lucht bij niet-inrichtingen Hinderlijke beplanting of voorwerp Geen helm dragen Inzamelverbod huishoudelijke afvalstoffen behoudens aanwijzing Verbod op het ter inzameling aanbieden van huishoudelijk afval aan anderen Verbod bedrijfsafval aan te bieden aan inzameldienst Naleving Wet Openbare Manifestaties Stalken openbare weg Verstoring rust op zon- en feestdagen bij godsdienstbijeenkomst Inbreekwerktuigen en geprepareerde tassen Vervoer plakgereedschap Eigen onroerende zaak in brand steken Voertuigen van autobedrijf Te koop aanbieden van voertuigen Parkeren van reclamevoertuigen Overhangend groen Flyeren Venten Collecteren Kledinginzameling Vermakelijkheden zondag voor 13:00 uur Heling

15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

HANDHAVINGSTAAK Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met Wabo / Geen of afwijking omgevingsvergunning Strijd met Wabo /Geen of afwijking omgevingsvergunning Strijd met Wabo /Geen of afwijking omgevingsvergunning Strijd met Wabo /Geen of afwijking omgevingsvergunning Strijd met Wabo /Geen of afwijking omgevingsvergunning Strijd met Wet milieubeheer / Activiteitenbesluit Strijd met Besluit luchtkwaliteit Strijd met APV Strijd met RVV/Wet Mulder Strijd met ASV Strijd met ASV Strijd met ASV Strijd met Wet Openbare Manifestaties Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met Zondagswet Strijd met APV Strijd met APV Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met Zondagswet Strijd met Wetboek van Strafrecht


15

33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47

Verstrooien van as Opslaan voertuigen, vaartuigen, mest, afvalstoffen Aanwezigheid van en toezicht door exploitant en beheerder Besluit Personenvervoer (taxiregelingen) Naaktrecreatie Verschaffen gegevens nachtregister Recreatief nachtverblijf buiten kampeerterreinen Dieren onbevoegd laten lopen Onbevoegd in bezaaide grond Voorzieningen voor verkeer en verlichting Betreden verboden terrein Doen van valse aangifte Valsheid in geschrifte Gebruik vals reisdocument Overtreding Visserijwet

Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met Besluit Personenvervoer Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met APV Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met Wetboek van Strafrecht Strijd met Visserijwet

3.4 DOORWERKING VAN DE PRIORITEITEN De hiervoor weergegeven prioriteitenstelling moet richting geven aan de inzet van mensen, middelen, de frequenties van toezicht en handhaving en de aspecten waarop tijdens handhavingsbezoeken wordt gelet. De prioriteitenstelling wil zeggen dat we overal aandacht aan besteden alleen met een verschillende handhavingsinzet. PRIORITEIT PRIORITEIT 1: ZEER HOOG

METHODE Toezicht: Actief zoeken naar en nasporen van elke indicatie van illegale activiteiten; In kaart brengen en houden van legale activiteiten, door waarneming ter plaatse en bureaucontrole. Handhaving: • Elk bekend geworden overtreding wordt volgens het stappenplan gehandhaafd. • Een verbeurde dwangsom wordt te allen tijde geïnd,ook als op het moment van inning al een einde is gemaakt aan de illegale situatie.

PRIORITEIT 2: HOOG

Toezicht: • Actief zoeken naar en opsporen van illegale activiteiten; • In kaart brengen en houden van legale activiteiten, door waarneming ter plaatse en bureaucontrole. Handhaving: • Handhaving in projectvorm en


16

•

steekproefsgewijs volgens het stappenplan, met dien verstande dat de situaties met grote veiligheidsrisico’s prioriteit krijgen. Een verbeurde dwangsom wordt te allen tijde geïnd, ook als op het moment van inning al een einde is gemaakt aan de illegale situatie.

PRIORITEIT 3: GEMIDDELD

Toezicht: Structureel steekproefsgewijs controleren. Handhaving: • Handhaving in projectvorm en steekproefsgewijs volgens het stappenplan. Omvang van de steekproef hangt af van de beschikbare capaciteit. Een verbeurde dwangsom wordt alleen geïnd als op het moment van inning nog geen einde is gemaakt aan de illegale situatie.

PRIORITEIT 4: LAAG

Toezicht: • Incidenteel steekproefsgewijs controleren dan wel op piepsysteem controleren. Handhaving: • Handhaving vindt niet structureel steekproefsgewijs plaats, afhankelijk van de beschikbare capaciteit.

PRIORITEIT HOOG (1 & 2) Een hoge prioriteit betekent dat intensieve en integrale controle op basis van een vooraf opgesteld actieplan plaatsvindt op de naleving van de regels. Integraal wil zeggen: met de betrokken taakvelden van de eigen organisatie en de relevante partners. Een hoge prioriteit brengt met zich mee dat elke melding van burgers, bedrijven of handhavingspartners waaruit zou kunnen worden afgeleid dat er sprake is van regelovertreding van de kernbepalingen een vervolg krijgt. Bij een eerste constatering van overtreding van handhavingstaken met een hoge handhavingsprioriteit volgt altijd een reactie, daar waar mogelijk "lik op stuk". Enerzijds om de overtreder direct tot naleving te dwingen, anderzijds om tijdrovende aanschrijvingsprocedures tot een minimum te beperken. Bij constatering van een overtreding van een kernbepaling bij hercontrole volgt een bestuursrechtelijke of strafrechtelijke sanctie. Over de toepassing van strafrechtelijke en bestuursrechtelijke sancties afhankelijk van de aard van de overtreding en over de aard en omvang van de strafrechtelijke geldboete maakt het INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID GEMEENTE DIEMEN 2011-2014

17

gemeentebestuur afspraken met politie en Openbaar Ministerie (vast te leggen in het handhavingsarrangement). PRIORITEIT GEMIDDELD (3) Bij constatering van een overtreding volgt altijd een reactie. In de nadere uitwerking van de handhavingsinspanningen per taakveld wordt aangegeven of de reactie in eerste aanleg bestaat uit een schriftelijke waarschuwing of een bekeuring. Indien bij hercontrole opnieuw een overtreding wordt geconstateerd volgt een sanctie, afhankelijk van de aard van de overtreding bestaande uit een strafrechtelijke geldboete of een bestuurlijke sanctie. Over de aard en omvang van de strafrechtelijke geldboete maakt de gemeente afspraken met politie en Openbaar Ministerie (vast te leggen in het handhavingsarrangement). PRIORITEIT LAAG (4) Een lage prioriteit betekent dat minimale handhavingsactiviteit plaatsvindt. Handhaving in de vorm van controles vindt alleen plaats indien uit een melding of waarneming rechtstreeks een vermoeden van regelovertreding voortvloeit. Daarnaast zal de gemeente twee keer per jaar een controleactie uitvoeren. Doel van deze acties is het in beeld krijgen van de naleving van regelgeving op de verschillende taakvelden en het verkrijgen van input voor hernieuwde prioriteitstelling. Bij constatering van een overtreding volgt een schriftelijke dan wel mondelinge waarschuwing. Over de aard en de omvang van de sanctie maakt de gemeente afspraken met politie en Openbaar Ministerie. KLACHTEN Klachten en handhavingsverzoeken worden, gelet op bovenstaande prioritering hoog ingeschaald. Dit sluit aan bij het standpunt van de gemeenteraad als het gaat om de behandeling van klachten. Als de klacht een onderwerp betreft in de categorie laag of gemiddeld, wordt de klacht bij de eerstvolgende controle behandeld.

4. STRATEGIE, WERKWIJZE & MIDDELEN 4.1 HANDHAVINGSINSTRUMENTEN Er zijn verschillende handhavingsinstrumenten die gebruikt kunnen worden om handhavend op te treden. Hiervoor dient allereerst een onderscheid gemaakt te worden tussen bestuursrechtelijke handhavingsinstrumenten en strafrechtelijke handhavingsinstrumenten. De bestuursrechtelijke handhavingsinstrumenten bestaan uit het geven van een schriftelijke waarschuwing, het middels een vriendelijk verzoek legaliseren van een illegale situatie, een voornemen tot last onder dwangsom of bestuursdwang en het uiteindelijke besluit tot oplegging van een last onder dwangsom of last onder bestuursdwang. Daarnaast zijn er specifieke vormen van bestuursdwang, zoals het opleggen van een gebruiksbeperking, het opleggen van een bouwstop of, het verwijderen van spullen en/of voertuigen van de openbare weg. Tevens kan een vergunning worden ingetrokken. Naast voornoemde bestuursrechtelijke handhavingsinstrumenten bestaat er in het strafrecht het geven van een waarschuwing en uitdelen van een boete. Tot slot beschikt de burgemeester over een aantal bevoegdheden ten aanzien van handhaving van de openbare orde, zoals het noodbevel.


18

Privaatrechtelijk zijn er voor de gemeente ook mogelijkheden: 1 Gebruik maken van de eigenaarbevoegdheid Wanneer inbreuk wordt gemaakt op een eigendom van de overheid, kan de overheid gebruik maken van de bevoegdheden die een eigenaar toekomt en op basis hiervan een einde maken aan een strijdige situatie. 2 Sluiten van een overeenkomst De gemeente kan met een burger een overeenkomst sluiten waarin de rechten en plichten van zowel de gemeente als de burger zijn geregeld. Aan dergelijke overeenkomsten kan een bepaling worden opgenomen dat bij niet-nakoming van de overeenkomst de burger/een bedrijf een boete is verschuldigd aan de gemeente. 3 Actie ondernemen naar aanleiding van een onrechtmatige daad De gemeente is bevoegd om handhavend op te treden wanneer een burger een onrechtmatige daad pleegt, bijvoorbeeld de beschadiging van een gemeentelijke zaak zoals een boom of een verkeersbord. De gemeente kan daarbij eisen de gemeentelijke zaak weer te herstellen. 4.2 HANDHAVINGSSTRATEGIE Een professionele handhaving kenmerkt zich door een consequente uitvoering. Door middel van een vastgesteld stappenplan bij overtredingen kan hieraan invulling worden gegeven. Binnen de gemeente Diemen wordt gebruik gemaakt van het zogenaamde driestappenschema. Na het constateren van een overtreding hanteert de gemeente Diemen het volgende driestappenschema. In de bijlagen zijn diverse stroomschema’s en stappenplannen opgenomen welke onderstaande werkwijze toelichten. 1. Controle en vriendelijk verzoek De overtreder wordt door middel van een vriendelijk verzoek op de overtreding gewezen en krijgt de mogelijkheid om binnen een gestelde termijn de overtreding te beëindigen en eventuele schade te herstellen. 2. Hercontrole en vooraankondiging sanctie (mogelijkheid tot zienswijzen) Als geconstateerd wordt dat aan het eerste schrijven geen gehoor is gegeven, wordt naar de overtreder een bestuurlijke waarschuwing (vooraankondiging) verstuurd met een nieuwe termijn. Daarbij wordt duidelijk gemaakt welke sancties de gemeente openstaan om de overtreding te doen beëindigen en eventuele schade te herstellen. Tevens krijgt de overtreder in deze brief de mogelijkheid zijn zienswijzen tegen genoemde sanctie kenbaar te maken. 3. Oplegging en uitvoering bestuursrechtelijk besluit Als ook de bestuurlijke waarschuwing niet tot het gewenste resultaat heeft geleid, legt de gemeente conform de procedure van de Algemene wet bestuursrecht een handhavingsbesluit op. Na het verstrijken van de termijn in dit besluit worden de aangekondigde sancties geëffectueerd. De keuze voor drie stappen is ingegeven door het inzicht dat enerzijds een overtreder de ruimte dient te krijgen zijn gedrag aan te passen en maatregelen moet kunnen nemen. Anderzijds mag het handhavingstraject niet onevenredig lang worden met het gevaar dat er onvoldoende zicht is op het beëindigen van de illegale situatie. Van het stappenschema kan in de volgende situaties worden afgeweken: • De overtreding heeft betrekking op een situatie met acuut gevaar of op grove nalatigheid. In deze situatie wordt direct een handhavingsbeschikking opgelegd zonder of met een INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID GEMEENTE DIEMEN 2011-2014

19

•

•

zeer korte termijn voor herstel (spoedbestuursdwang). Wanneer de overtreding: o doelbewust is begaan; o er sprake is van een overtreding waarop de overtreder reeds eerder is gewezen; o de overtreding niet gering van omvang is; wordt er direct een bestuurlijke waarschuwing met een hersteltermijn verzonden en al door de buitengewoon opsporingsambtenaar (Boa) van de gemeente een strafrechtelijke vervolging plaatsvinden; Wanneer bestuursrechtelijk optreden geen oplossing biedt, bijvoorbeeld omdat er sprake is van onherstelbare schade, zal direct door de buitengewoon opsporingsambtenaar van de gemeente een strafrechtelijke vervolging plaatsvinden. Voorbeelden van overtredingen zijn, onaangelijnde honden, niet voldoen aan de opruimplicht, parkeerexcessen en afvaldelicten. De hoogte van de boetes wordt niet door de gemeente vastgesteld, maar wordt landelijk vastgesteld.

4.3 WERKWIJZE Met het stappenplan uit de vorige paragraaf streeft de gemeente naar een uniforme uitvoeringsstrategie voor de handhaving in Diemen. Uiteraard kan de wijze waarop de handhaving plaatsvindt per taakgebied verschillen. Deze verschillen zijn enerzijds ingegeven door de specifieke taken die elk taakveld heeft, anderzijds zijn ze ingegeven door een verschil in uitwerking van de prioriteiten en kernbepalingen uit hoofdstuk 3. De specifieke werkwijze zal in dit hoofdstuk verder worden weergegeven. 4.4 ORGANISATIE Zoals al even kort is aangehaald, heeft het team Handhaving vier taakgebieden, te weten: • Bouwen • Milieu • Brandveiligheid • Openbare Ruimte Daar waar voorheen geen fysieke scheiding tussen vergunningverlening en handhaving was gemaakt, is dit in 2008 gerealiseerd. Op deze wijze hoeven de vergunningverleners niet hun eigen vergunningen te controleren. Sinds 2008 groeit binnen de gemeente gestaag het besef dat handhaving meer op de kaart moet komen en wordt het team Handhaving steeds meer benaderd voor handhavingstaken. 4.5 CAPACITEIT Het team Handhaving bestaat op dit moment uit elf medewerkers (10,5 fte). In onderstaande tabel ziet u het aantal fte´s gerelateerd aan het taakveld. Het overzicht is afgestemd op de begroting en het afdelingsplan. FUNCTIE Inspecteur bedrijven Inspecteur bedrijven / Boa domein 2 Inspecteur brandveiligheid Inspecteur bouwen woningtoezicht/ Boa domein 1 Inspecteur bouwen woningtoezicht

TAAKVELD Milieu Milieu

FTE 1 1

Brandveiligheid

1

Bouwen

1

Bouwen

1 (tijdelijke functie voor de duur van twee


20

Controleur / Handhaver Openbare Ruimte / Boa domein 1 Administratief medewerkster

Coördinator

Openbare Ruimte

Milieu, Brandveiligheid, Bouwen en Openbare Ruimte (accent Milieu) Milieu, Brandveiligheid, Bouwen en Openbare Ruimte (accenten Bouwen en Openbare Ruimte)

jaar) 4

0,5

1

Opgemerkt dient te worden dat de inspecteur brandveiligheid een eenpitsfunctie betreft. Hierdoor is de gemeente kwetsbaar. Sinds korte tijd is er een inspecteur brandveiligheid aangenomen die zich met name met de vergunningverlening bezig houdt. Daar één van de twee functies inspecteur bedrijven een lange tijd niet vervuld is geweest, is daar ook daar sprake geweest van een kwetsbare situatie. Daarbij dient te worden opgemerkt dat een van de inspecteurs bedrijven en de inspecteur brandveiligheid per 1 maart 2012 met pensioen gaan, waardoor er veel locale kennis verloren zal gaan. Sinds enige tijd is er tevens een bodeminspecteur die voor 0,5 fte inzetbaar is voor handhaving. Deze inspecteur is ondergebracht bij het team Vergunningen. Voor de juridische ondersteuning wordt gebruik gemaakt van de afdelingsjuriste van de afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling die de vier teams (Team Ruimtelijk Beleid, Team Projecten, Team Vergunningen en Team Handhaving) van deze afdeling van juridisch advies en juridische stukken voorziet. Op dit moment verrichten de tijdelijk ingehuurde inspecteur Bouw- en Woningtoezicht en de coördinator van het team Handhaving tevens juridische werkzaamheden, aangezien er een enorme inhaalslag gerealiseerd moest worden. In regionaal verband wordt op milieugebied al geruime tijd samengewerkt. Voor milieuhandhaving is in het werkprogramma 2011 40 uur opgenomen. Het gaat hierbij voornamelijk om inzet van uren, waarvan verwacht mag worden dat het in verhouding tot het aantal inrichtingen binnen onze gemeente niet lonend is de kennis en kunde hiervoor in eigen beheer te verwerven. Daarnaast wordt een gedeelte van het toezicht op het Gebruiksbesluit (taakveld brandveiligheid) verricht door de brandweer. Hier ligt een overeenkomst aan ten grondslag. Een medewerker van de GGD is aangewezen als toezichthouder op hygiëne van woningen. Bij vervuilde woningen doet hij veelal het toezicht en stelt hij rapportages op ten behoeve van een eventuele aanschrijving. Daarnaast wordt intensief samengewerkt met het wijkteam Diemen (politie). Hierbij kan gedacht worden aan toezicht bij evenementen, parkeren bij scholen, integrale controles bij bedrijven, woningontruimingen, hondencontoles en veiligheidscontroles door meer blauw op straat. De contacten met Shield Security zijn eveneens gelegd. Op dit moment wordt gewerkt aan een mogelijke samenwerking met Groengebied Amstelland en Staatsbosbeheer.


21

4.6 MANDATERING In het vastgestelde mandaatbesluit is aangegeven tot welk niveau handhavingscorrespondentie door de handhavende ambtenaren kan worden afgedaan. De hoofdregel is dat het hoofd van de afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling gemandateerd is om alle handhavingsbrieven te ondertekenen en daarvoor de verantwoordelijkheid draagt. Indien er zienswijzen worden ingediend ná de vooraankondiging zal het definitieve handhavingsbesluit worden genomen na overleg met de portefeuillehouder handhaving (de burgemeester). Indien er geen zienswijzen worden ingediend maar er sprake is van een politiek gevoelige casus dan de portefeuillehouder ten aanzien van die zaak moet beslissen. Het college ziet alleen voorstellen als er bezwaar-, of beroepsprocedures spelen. 4.7 KWALITEITSBEWAKING & OPLEIDINGEN Het bewaken van de kwaliteit van het handhavingsproces vormt een essentieel onderdeel van de handhavingscyclus. Gelet echter op de invoering van een nieuwe digitale werkomgeving (Squit XO, BOA-registratiesysteem en VIS) zullen de managementrapportages eenvoudiger te genereren zijn. Ervan uitgaande dat deze pakketten binnen afzienbare tijd volledig functioneren zal gebruik gemaakt worden van de onderstaande methode: CONTROLEACTIES KWALITEITSBEWAKING

CONTROLEMIDDEL

MOGELIJKE AFWIJKING

TE VERRICHTEN ACTIE

VERANTWOORDELIJKE MEDEWERKER

PLANNING CONTROLES

Telling en registratie in Squit, BRS en VIS

Achterblijven bezoeken

Inspecteurs / coördinator

PLANNING HERCONTROLES

Telling en registratie in Squit, BRS en VIS Steeksproefsgewijs

Hercontroles vinden niet plaats of vinden te laat plaats

VERSLAGLEGGING BEZOEKEN

Steekproefsgewijs

Geen of onvoldoende registratie

OPMAAK BRIEVEN

Controle door coördinator en juridisch medewerker / 4 ogen principe

Uitgaande brieven bevatten niet alle essentiële onderdelen

TOEPASSING

Controle door

Sancties,

Achterstanden wegwerken, extra menskracht inzetten, planning herzien Rappellering door inspecteurs / coördinator Dossier opnieuw inrichten Opdracht de registratie te optimaliseren Coördinator / juridisch medewerker informeert naar motieven afwijking en verzoekt zonodig om aanpassing van de brief Coördinator /

DOSSIEROPBOUW

Dossier is niet ingericht volgens de checklist


Inspecteurs / coördinator

coördinator / juridisch medewerker coördinator / juridisch medewerker coördinator / juridisch medewerker

coördinator / 22

STRATEGIE EN WERKWIJZE

coördinator en juridisch medewerker / 4 ogen principe

begunstigingstermijnen, communicatie, samenwerking en gedogen, niet conform strategie

AFHANDELING ACTIES

Bewaking door coördinator

Actie wordt niet of te laat uitgevoerd

EVALUATIE WERKPROCESSEN

Bewaking actualiteit eens per jaar

Proces is niet of onvoldoende actueel

juridisch medewerker informeert naar motieven afwijking en verzoekt zonodig om aanpassing van de strategie Rappel door coördinator

juridisch medewerker

Aanpassen werkproces c.q. protocol

coördinator / afdelingsmanager

coördinator

Voorts geldt dat, daar waar mogelijk, de controles om de drie jaar door een andere inspecteur worden gedaan, om de kwaliteit van controles te waarborgen. Een vereiste daarbij is de zorg voor voldoende opleiding. Op dit moment is er slechts een afdelingsbudget beschikbaar waar alle medewerkers gebruik van moeten maken. Aangezien de Boa’s met enige regelmaat verplichte cursussen (bijspijkeropleiding, BOA-diploma, verkeersregelaarsexamen etc.) moeten doen, is het deel van het opleidingsbudget dat voor hen beschikbaar is al opgesoupeerd. Naast de verplichte opleidingen zijn er tevens andere opleidingen die van belang zijn voor een goede professionele uitvoering van de handhaving. De continue ontwikkelingen op dit gebied maken het ook dat cursussen en opleidingen noodzakelijk zijn om bij te kunnen blijven. 4.8 SAMENWERKING, OVERLEG, VEILIGHEID EN BEREIKBAARHEID Bij handhaving spelen samenwerking en overleg een belangrijke rol. Samenwerken met andere partners is in gevallen waar sprake is van overlapping van bevoegdheden en verschillende relevante wetgeving, nodig. Over de vorm en inhoud van de oog en oorfunctie worden in de lokale handhavingsoverleggen afspraken gemaakt. De afspraken worden vastgelegd in het te realiseren handhavingsarrangement dat tot doel heeft goede afspraken over de handhaving te maken (werkverdeling, samenwerking, bestuursrechtelijke of strafrechtelijke aanpak etc.). Voor het toezicht op de naleving van bepaalde regelgeving is het van belang om ook buiten kantoortijden controles te verrichten. De controleurs / handhavers Openbare Ruimte die tevens buitengewoon opsporingsambtenaar zijn, werken in roosterdienst en draaien zowel avond- (tot 22.00 uur) als weekenddiensten. Daarnaast werken bepaalde inspecteurs in de avonddienst om bijvoorbeeld bepaalde klachten te kunnen afhandelen of bepaalde controles te kunnen uitvoeren. Dergelijke acties zullen snel een projectmatig karakter hebben en zijn opgeschaald tot een project met een integraal karakter. Medewerkers van de gemeentewerf draaien om tourbeurt piketdienst en zijn de contactpersonen voor situaties buiten kantooruren. Het is vervolgens aan hen om af te wegen of en zo ja wie mogelijk moet worden ingeschakeld bij een bepaalde melding/ klacht. De vier controleurs / handhavers Openbare Ruimte zijn 24 uur per dag bereikbaar voor noodgevallen. Bij de aanstelling is dit geëist door de toenmalige afdelingsmanager. Er is tot op heden geen INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID GEMEENTE DIEMEN 2011-2014

23

piketvergoeding voor gegeven. Het team Handhaving heeft zich aangesloten bij de piketdienst van de Dienst Milieu en Bouwen (verder: DMB) van Amsterdam voor wat betreft milieu-incidenten. Indien de milieu-inspecteuren van het Team Handhaving niet bereikbaar of niet aanwezig zijn, zal de DMB worden ingeschakeld. Ook kan de DMB worden ingeschakeld indien de klacht te omvangrijk is voor de milieu-inspecteuren. Voor de bouwincidenten wordt gezocht naar een piketregeling. Wel wordt regelmatig gebruik gemaakt van de DMB voor het beoordelen van constructieve veiligheid, ook bij calamiteiten. Burgers kunnen het betreffende telefoonnummer vinden in de gemeentegids en op de gemeentelijke website (via de boodschappendienst). De controleurs / handhavers Openbare Ruimte hebben geen geweldsmiddelen. Zij zijn voorzien van steekvesten en kunnen middels hun portofoon rechtstreeks via de noodknop de politie inschakelen. Bij grootschalige of gevaarlijke acties waarbij gezamenlijk met de politie wordt opgetreden, lopen de Boa’s vaak in koppels met de politie. Aangezien de Boa’s geen geweldsmiddelen hebben, is de regeling Toetsing Geweldsbeheersing BOA (verder: RTGB) niet verplicht. Verwacht wordt dat dit binnen afzienbare tijd wel verplicht wordt. De regeling is in 2005 verplicht gesteld door het ministerie, voor buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) met geweldsbevoegdheden. Aan deze regeling is een toetsing verbonden. De boa moet ieder jaar dan verplicht aan deze toetsing voldoen. Voldoet hij/zij hier niet aan is de boa niet bevoegd om zijn geweldsbevoegdheid uit te voeren. Mocht hij/zij dit wel doen, dan zijn zowel de boa als de werkgever aansprakelijk voor het mogelijk ontstane letsel of schade. Daarnaast is de werkgever op grond van de Arbowet verplicht zorg te dragen voor een veilige werkomgeving. Een cursus RTGB zou het gevoel van veiligheid van de Boas’s doen vergroten. Alle inspecteurs van het team Handhaving beschikken over een mobiele telefoon. De vier controleurs / handhavers Openbare Ruimte hebben allen een portofoon, waarmee zij zijn aangesloten op het C 2000 netwerk. Zij staan dus rechtstreeks met de politie in contact. Tijdens evenementen wordt gewerkt met een speciaal evenementenkanaal. Daarnaast beschikken de vier controleurs / handhavers Openbare Ruimte over een portofoon waarbij zij bij het regelen van het verkeer tijdens calamiteiten met andere verkeersregelaars in contact staan. De controleurs / handhavers Openbare Ruimte wonen zo veel mogelijk de politiebriefing bij om zo op de hoogte te blijven wat er in Diemen speelt, voor hun veiligheid en om de politie te ondersteunen in de ogen – en orenfunctie. 4.9 MIDDELEN In de begroting 2011 is een budget opgenomen voor de aanschaf van een nieuw Boa registratiesysteem waarmee mobiel handhaven mogelijk wordt gemaakt. De Boa’s van het team Handhaving lopen in uniform en de overige handhavers van het team Handhaving hebben een herkenbare jas. De aanschaf van de kledij komt ten laste van het jaarlijkse budget van het team Wijkbeheer. De controleurs / handhavers Openbare Ruimte hebben een herkenbare elektrische auto en twee dienstfietsen. Daar het team Handhaving uit elf personen bestaat en waarvan het werk veelal op straat ligt, wordt verzocht om een budget op te mogen nemen voor de aanschaf van een tweede voertuig, zodat niet alleen de discipline openbare ruimte zichtbaar handhaaft, maar ook de overige disciplines milieu, brandveiligheid en bouwen. Laatstgenoemde disciplines gebruiken hun eigen voertuig, waardoor zij niet zichtbaar zijn. Om de handhaving verder te professionaliseren zouden de verplichte opleidingen die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van hun functie uit het reguliere opleidingsbudget gehaald moeten worden. Op deze wijze kunnen de handhavers ook in aanmerking komen voor andere opleidingen en cursussen om zo verder te professionaliseren en up to date te blijven. Een mogelijkheid is vooralsnog de vergoeding die voor elk proces-verbaal (zogenaamde PVvergoeding) wordt ontvangen, in de begroting ten gunste te laten komen aan de handhaving, voor bijvoorbeeld cursussen. INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID GEMEENTE DIEMEN 2011-2014

24

5. MONITORING EN EVALUATIE 5.1 HANDHAVING ALS CYCLISCH PROCES Programmatisch handhaven is een cyclisch proces. Het proces begint met het vastleggen van de doelen en condities voor de handhaving die vertaald worden in een duidelijke strategie en werkwijze. Na uitvoering is monitoring het sluitstuk van deze beleidscyclus. Met monitoring wordt het mogelijk om de resultaten van het handhavingsbeleid inzichtelijk te maken. Deze informatie is nodig om te kunnen beoordelen in hoeverre de gestelde doelen gerealiseerd zijn. De resultaten van de monitoring gebruikt de gemeente om haar beleid periodiek bij te stellen. 5.2 MONITORING Om de resultaten van de handhaving zichtbaar te maken wordt nu voornamelijk gerapporteerd over aantallen uitgevoerde controles, hercontroles en bestuursrechtelijk optreden. Het grote nadeel van de methode is dat deze wel iets zegt over de inspanningen die de overheidsorganisatie heeft verricht, maar niet wat die inspanningen hebben opgeleverd (effecten). Tevens zegt dit niets over welke overtredingen zijn geconstateerd. De resultaten van de handhaving zullen kunnen worden uitgedrukt in tijd en hoe lang de actie duurde vanaf het eerste contact tot het moment dat de overtreding ongedaan is gemaakt. In de jaarverslagen zal hier op worden ingegaan. 5.3 EVALUATIE Een belangrijk uitgangspunt voor integrale handhaving is dat verantwoording wordt afgelegd aan het bestuur over de resultaten van de handhavingsinspanningen. Daarom zal jaarlijks een overzicht worden verstrekt van de resultaten van het afgelopen jaar.


25

INTEGRAAL HANDHAVINGSBELEID RUIMTELIJKE ONTWIKKELING GEMEENTE DIEMEN

Recommend Documents