Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Hotels Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie (dit loopt van één ster tot vijf sterren) mogen zich geen hotel noemen. Dit geldt bijvoorbeeld voor Bed & Breakfasts. Hotels zijn op verschillende manieren onder te verdelen: naar type gast (zakelijk of toeristisch), organisatievorm (zelfstandig of franchise) en type hotel (hotel garni, hotel-café of hotel-restaurant).
Trends Toenemende populariteit budget hotels; Inzetten van kortingsacties; Toetreding van buitenlandse ketens; Er komen meer en grotere hotels; Inspelen op authenticiteit en beleving: ‘het creatieve aanbod’ wint het van de massa; Prijs en uitstraling zijn belangrijker dan sterren; Hoogwaardige voorzieningen steeds belangrijker; ‘Reward systems / loyalty cards’ werken bij zakengasten.
Kansen en bedreigingen 'Value for money’ is de grootste groeimarkt voor het zakelijke middensegment; Wellnessvoorzieningen kunnen bijdragen aan een hogere bezettingsgraad; Toenemende groep ouderen, die meer te besteden hebben, vaker terugkomen en flexibeler zijn qua periode dat ze op vakantie kunnen; Inspelen op specifieke ontbijtwensen; Klantenbinding levert meer rendement op door directe boekingen; Verbetering van de internetstrategie; Arrangementen, speciale acties en samenwerking werken onderscheidend; Kleinschalig particulier aanbod (Bed & Breakfast, kamerverhuur, huisruil) stijgt; Aansluiting bij een keten is niet altijd rendabeler dan zelfstandig blijven, redenen om dit toch te doen zijn vaak yield- en distributie-overwegingen; Door teveel nieuwbouw en ombouw van kantoorpanden dreigt een hoteloverschot (vooral in Amsterdam en Utrecht).
Rabobank Cijfers & Trends, 21 januari 2013
pagina 1 van 7
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Rabobank Cijfers & Trends, 21 januari 2013
pagina 2 van 7
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Perspectief Toenemende prijsconcurrentie Voor 2013 wordt een omzetstijging verwacht van ongeveer 3%, veroorzaakt door zowel prijsstijgingen als hogere bezettingsgraden. Ook voor de langere termijn is er nog zeker perspectief, vooral door de toename van het aantal buitenlandse gasten, uit bijvoorbeeld China, Japan maar ook België. Door internettransparantie neemt de prijsconcurrentie steeds verder toe en vervaagt de scheidingslijn tussen de verschillende sterrenhotels onderling en bed & breakfast aanbieders. Er bestaat zorg om de vele nieuwbouw- en uitbreidingsplannen (vooral in de steden). Een forse toename van hotelkamers kan leiden tot een verdere druk op de bezettingsgraden en kamerprijzen. Derhalve komt het nog meer aan op professionaliteit en onderscheidend vermogen, maar dan nog zal de laagconjunctuur en mogelijke verzadiging te voelen zijn. Conferentiemarkt blijft moeizaam Het aantal meerdaagse cursussen en conferenties buiten de grote steden is fors afgenomen. Hotels proberen de niet verkochte nachten in te vullen met toeristische bezoekers, waarvan meer aanbod is. Dit leidt tot een lagere prijsstelling. De marges van deze bedrijven komen verder onder druk te staan, aangezien er op de toeristische bezoeker een lagere marge gemaakt wordt dan op de zakelijke bezoeker.
Vraag Eerste helft 2012: Het aantal binnenlandse hotelvakanties groeit, maar tegelijkertijd dalen cde bestedingen. Er is een groeiend aantal aanbiedingen en acties vanuit de hotellerie en ook de opkomst van veiling- en kortingsites speelt een rol. Iets minder dan de helft van alle boekingen wordt rechtstreeks bij het hotel gedaan, 55% boekt via boekingssites. Binnen de boekingssites is er een behoorlijke opkomst van veiling- en kortingssites. Ruim 15% van alle boekingen komt voor rekening van deze websites; Het merendeel van de binnenlandse hotelvakanties, zo’n 30%, wordt in een stad doorgebracht. Daarbij zijn met name Maastricht en Den Haag populair. Daarnaast zijn ook hotelvakanties in bos- en heidegebieden en aan de kust populair. De meest populaire regio’s voor een binnenlandse hotelvakantie zijn: 1. Noordzeebadplaatsen, 2. Zuid-Limburg en 3. de Veluwe. Voor gasten speelt internet een belangrijke rol bij het zoeken en boeken van een hotelkamer; Gasten stellen steeds meer eisen aan luxe, comfort en voorzieningen; De toeristische markt groeit vooral door de toename van de 55+ markt; De zakelijke markt is sterk conjunctuurgevoelig; Het aantal buitenlandse gasten is in 2011 en 2012 toegenomen; Voor een optimale bezettingsgraad is het belangrijk zowel zakelijke gasten (op weekdagen) als toeristische doelgroepen (in het weekend en vakantieperiodes) te bedienen; Ruim de helft van alle hotelgasten is afkomstig uit Nederland; Bijna de helft van de buitenlandse gasten verblijft in een Amsterdams hotel.
Rabobank Cijfers & Trends, 21 januari 2013
pagina 3 van 7
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Aantal hotelovernachtingen (x 1 mln) 2007
2008
2009
2010
2011
Totaal aantal hotelovernachtingen
34,1
32,6
31,4
33,7
34,6
Gasten uit Nederland
17,8
17,6
17,0
17,5
17,9
Gasten uit het buitenland
16,3
15,0
14,4
16,2
16,7
Bron: CBS
Aanbod In Nederland zijn ruim 3.100 hotels. Zij beschikken over ruim 110.000 kamers en bijna 230.000 bedden; In Amsterdam zijn 20.000 kamers. Tot 2015 komen daar nog 3.000 kamers bij. 3-sterren hotels komen het meest voor (ruim 45%). Circa 19% van de hotels heeft 2 sterren en nog eens circa 25% heeft 4 sterren; Het aantal werkzame personen in de hotelbranche is circa 52.000, waarvan bijna de helft fulltime werkzaam is; Een hotel heeft gemiddeld 35 kamers met ruim 70 bedden, maar het aantal kamers per logiesverstrekker loopt uiteen van enkele tientallen tot enkele honderden kamers; Driekwart van de hotels heeft een eigen restaurant. In de grote steden ligt dit lager vanwege het grote aanbod van restaurants in de nabijheid. Amsterdam is hierbij de uitschieter waar slechts 33% van de hotels een eigen restaurant bezit; In Nederland zijn ruim 50 hotelketens actief; Het Nederlandse Bed & Breakfast-aanbod is in vijf jaar tijd meer dan verdubbeld. In totaal zijn in Nederland naar schatting 5.000 B&B's, waarvan 4.250 zijn aangesloten bij Bed & Breakfast Nederland (BBN). De meeste B&B's bevinden zich in de provincies Noord-Holland (18%) en Gelderland (15%). Een Nederlandse Bed & Breakfast heeft gemiddeld 2,4 gastenkamer en 5,7 slaapplaatsen; In 2011 ontvingen B&B's op bedandbreakfast.nl 19,4% meer reserveringsaanvragen dan in 2010.
Aantal ondernemingen, kamers en bedden 2008
2009
2010
2011
2012
Aantal hotels
2.875
2.896
3.005
3.102
3.154
Aantal kamers
99.899
102.287
104.089
108.515
110.332
Aantal bedden
206.985
212.230
217.854
225.988
229.497
Bron: Bedrijfschap Horeca & Recreatie
Omzet Omzetsamenstelling De omzet van een hotel bestaat uit de componenten logies, maaltijden, dranken en overige inkomsten (o.a. zaalhuur, telefoon, huur Rabobank Cijfers & Trends, 21 januari 2013
pagina 4 van 7
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie presentatiemiddelen). Per type hotel kan deze omzetsamenstelling nogal verschillen. Bij een hotel-restaurant is het aandeel maaltijden aanzienlijk, terwijl bij de luxe hotels het aandeel logies de grootste inbreng heeft. Omzetontwikkeling Hotels hebben in het derde kwartaal van 2012 een omzetgroei gerealiseerd van 0,2% t.o.v. dezelfde periode in 2011 (CBS); In het tweede kwartaal van 2012 steeg de omzet van hotels met 3,3%, in het eerste kwartaal van 2012 met 2,4% t.o.v. dezelfde periode in 2011; In de eerste helft van 2012 is de gemiddelde kamerprijs in Nederlandse hotels gedaald met 5%; In 2011 is de omzet van hotels met 4,6% gestegen; De totale omzet van de hotelbranche bedraagt circa 3,3 miljard euro per jaar. Ondanks dat de CBS-cijfers een omzetgroei laten zien over het eerste halfjaar van 2012, kampt de Nederlandse hotelmarkt met tegenvallende resultaten, blijkt uit de Global Hotel Market Sentiment Survey van Horwath HTL. Meer dan de helft van de hoteliers heeft in het eerste halfjaar een lagere omzet gerealiseerd dan vooraf werd verwacht. Vooral de gemiddelde kamerprijs blijft achter bij de verwachtingen. Ook de totale omzet valt tegen: voor 52% was de omzet beneden verwachting, tegen 28% boven verwachting. De belangrijkste oorzaak voor de lagere resultaten lijkt de aanhoudende economische crisis te zijn. Voor de tweede helft van 2012 houdt bijna 60% rekening met een omzetdaling ten opzichte van 2011. Gemiddeld wordt verwacht dat de totale omzet met 2,6% zal dalen. Hiermee behoort Nederland tot de meest pessimistische landen van Europa. De index voor het Nederlandse hotelsentiment, die op basis van de verwachte resultaten kan worden berekend, is gedaald van +19 in het begin van 2012 naar -26 nu. In februari 2011, toen de hotelmarkt midden in het herstel zat, was het sentiment nog +51 (Bron: NRIT, Horvath). 2011 De hotelmarkt in Nederland is in 2011 verder hersteld. Uit onderzoek van Horwath HTL blijkt dat de zowel de bezettingsgraad als de kamerprijzen opnieuw zijn gestegen. Uit het onderzoek onder drie-, vier- en vijfsterren hotels in Nederland blijkt dat de gemiddelde bezettingsgraad is gestegen van 65,1% in 2010 tot 66,6% in 2011. Voor 2012 wordt rekening gehouden met een verdere stijging tot 68,8%. Daarmee zouden de bezettingsgraden volgend jaar weer terug zijn op het niveau van 2008, maar nog wel onder het hoogtepunt van 2007 blijven. Ondanks de financiële crisis is vorig jaar voor het eerst sinds 2007 weer een stijging in de gemiddelde kamerprijs gerealiseerd. Het prijsniveau steeg van 93 euro naar 99 euro, een stijging van ruim 6%. De hoteliers verwachten dit jaar opnieuw de prijzen te kunnen verhogen, naar 102 euro. Het prijsniveau ligt dan echter nog steeds ruim 7% onder het niveau van 2007. Wanneer de huidige recessie aanhoudt, moet er echter rekening mee worden gehouden dat reizigers opnieuw zullen bezuinigen op de hotelkosten, wat ertoe kan leiden dat de nu gebudgetteerde prijsstijgingen niet zullen worden gehaald, aldus Horwath HTL. Het herstel in de hotelmarkt is vooral zichtbaar in de regio Amsterdam & Schiphol. Hier zijn in 2011 niet alleen de bezettingsgraden gestegen van 75,1% naar 77%, maar is ook een 12% prijsstijging gerealiseerd. De gemiddelde kamerprijzen in Amsterdam waren in 2011 122 euro tegen 109 euro in 2010. Buiten deze regio is in Nederland wel sprake van een stijging van de bezettingsgraden, maar zijn de prijzen ook in 2011 nog licht gedaald, van 80 euro tot 78 euro. Het herstel van de hotelmarkt is vrijwel volledig te danken aan de toeristen. Het aantal individuele toeristische reizigers steeg met 10% in 2011, terwijl het aantal zakelijke reizigers met 3% is gedaald. Het marktaandeel van de individuele toeristen steeg hierdoor van 37% Rabobank Cijfers & Trends, 21 januari 2013
pagina 5 van 7
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie tot 40%. Daarentegen nam het aantal toergroepen af, terwijl het aantal conferentiegasten licht steeg. Dit geldt echter alleen voor Amsterdam & Schiphol: terwijl het aantal conferentiegasten hier met 18% is toegenomen, is in de rest van Nederland een daling van 8% zichtbaar.
Omzetgegevens MKB
Omzet per onderneming (x €1000)
Kleinbedrijf
Middenbedrijf
2010
2011
2010
2011
2010
2011
1.059,0
1.115,0
230,0
243,0
3.291,0
3.447,0
2007
2008
2009
2010
2011
6,9
2,1
-8,8
2,3
4,6
Toelichting: Cijfers over 2010 zijn realisaties; cijfers over 2011 zijn ramingen. De begrippen in bovenstaande tabel worden toegelicht in de Begrippenlijst. Bron: Rabobank
Omzetmutaties (in % t.o.v. voorafgaand jaar) Omzetmutatie Bron: CBS
Rabobank Cijfers & Trends, 21 januari 2013
pagina 6 van 7
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Achtergrondinformatie Vakbladen Horeca Entrée Hospitality Management Misset Hotel Misset Horeca Horeca Nederland Leisure Management NRIT Magazine
Organisaties Naam
Telefoonnummer
URL
Koninklijke Horeca Nederland
(0348) 48 94 89
www.khn.nl
Bedrijfschap Horeca en Catering
(079) 368 07 07
www.kenniscentrumhoreca.nl
Rabobank Cijfers & Trends Al meer dan vijfendertig jaar biedt de Rabobank met Cijfers & Trends betrouwbare branche-informatie. Via www.rabobank.nl/cijfersentrends is deze informatie gratis te raadplegen. U vindt er onze thema-updates, branche-informatie en sectorprognoses. Ook kunt u de prestaties van uw bedrijf vergelijken met die van andere bedrijven in uw branche.
Rabobank Cijfers & Trends, 21 januari 2013
pagina 7 van 7
