Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Hotels Hotels hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van logies. Logiesverstrekkers zonder sterclassificatie (dit loopt van één ster tot vijf sterren) mogen zich geen hotel noemen. Dit geldt bijvoorbeeld voor Bed & Breakfasts. Hotels zijn op verschillende manieren onder te verdelen: naar type gast (zakelijk of toeristisch), organisatievorm (zelfstandig of franchise) en type hotel (hotel garni, hotel-café of hotel-restaurant).
Trends Toenemende populariteit budget hotels; Inzetten van kortingsacties; Toetreding van buitenlandse ketens; Er komen meer en grotere hotels; Inspelen op authenticiteit en beleving: ‘het creatieve aanbod’ wint het van de massa; Prijs en uitstraling zijn belangrijker dan sterren; Hoogwaardige voorzieningen steeds belangrijker; ‘Reward systems / loyalty cards’ werken bij zakengasten.
Kansen en bedreigingen 'Value for money’ is de grootste groeimarkt voor het zakelijke middensegment; Wellnessvoorzieningen kunnen bijdragen aan een hogere bezettingsgraad; Toenemende groep ouderen, die meer te besteden hebben, vaker terugkomen en flexibeler zijn qua periode dat ze op vakantie kunnen; Inspelen op specifieke ontbijtwensen; Klantenbinding levert meer rendement op door directe boekingen; Verbetering van de internetstrategie; Arrangementen, speciale acties en samenwerking werken onderscheidend; Kleinschalig particulier aanbod (Bed & Breakfast, kamerverhuur, huisruil) stijgt; Aansluiting bij een keten is niet altijd rendabeler dan zelfstandig blijven, redenen om dit toch te doen zijn vaak yield- en distributie-overwegingen; Door teveel nieuwbouw en ombouw van kantoorpanden dreigt een hoteloverschot (vooral in Amsterdam en Utrecht).
Rabobank Cijfers & Trends, 26 juni 2013
pagina 1 van 8
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Rabobank Cijfers & Trends, 26 juni 2013
pagina 2 van 8
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Perspectief Toenemende prijsconcurrentie Voor 2013 wordt voor de hotelsector een omzetstijging verwacht van ongeveer 3%, veroorzaakt door zowel prijsstijgingen als hogere bezettingsgraden. De taart wordt wel onder meerdere ondernemers verdeeld doordat het aanbod groeit. Individueel en afhankelijk van de lokatie staan de bezettingsgraden en kamerprijzen dus wel onder druk. Voor de langere termijn is er nog zeker perspectief, vooral door de toename van het aantal buitenlandse gasten, uit bijvoorbeeld China, Japan maar ook België. Door internettransparantie neemt de prijsconcurrentie steeds verder toe en vervaagt de scheidingslijn tussen de verschillende sterrenhotels onderling en bed & breakfast aanbieders. Er bestaat zorg om de vele nieuwbouw- en uitbreidingsplannen (vooral in de steden). Een forse toename van hotelkamers kan leiden tot een verdere druk op de bezettingsgraden en kamerprijzen. Derhalve komt het nog meer aan op professionaliteit en onderscheidend vermogen, maar dan nog zal de laagconjunctuur en mogelijke verzadiging te voelen zijn. Conferentiemarkt blijft moeizaam Het aantal meerdaagse cursussen en conferenties buiten de grote steden is fors afgenomen. Hotels proberen de niet verkochte nachten in te vullen met toeristische bezoekers, waarvan meer aanbod is. Dit leidt tot een lagere prijsstelling. De marges van deze bedrijven komen verder onder druk te staan, aangezien er op de toeristische bezoeker een lagere marge gemaakt wordt dan op de zakelijke bezoeker.
Vraag Het aantal binnenlandse hotelvakanties groeit, maar tegelijkertijd dalen cde bestedingen. Er is een groeiend aantal aanbiedingen en acties vanuit de hotellerie en ook de opkomst van veiling- en kortingsites speelt een rol. Iets minder dan de helft van alle boekingen wordt rechtstreeks bij het hotel gedaan, 55% boekt via boekingssites. Binnen de boekingssites is er een behoorlijke opkomst van veiling- en kortingssites. Ruim 15% van alle boekingen komt voor rekening van deze websites; Het merendeel van de binnenlandse hotelvakanties, zo’n 30%, wordt in een stad doorgebracht. Daarbij zijn met name Maastricht en Den Haag populair. Daarnaast zijn ook hotelvakanties in bos- en heidegebieden en aan de kust populair. De meest populaire regio’s voor een binnenlandse hotelvakantie zijn: 1. Noordzeebadplaatsen, 2. Zuid-Limburg en 3. de Veluwe. Voor gasten speelt internet een belangrijke rol bij het zoeken en boeken van een hotelkamer; Gasten stellen steeds meer eisen aan luxe, comfort en voorzieningen; De toeristische markt groeit vooral door de toename van de 55+ markt; De zakelijke markt is sterk conjunctuurgevoelig; Het aantal buitenlandse gasten is in 2011 en 2012 toegenomen; Voor een optimale bezettingsgraad is het belangrijk zowel zakelijke gasten (op weekdagen) als toeristische doelgroepen (in het weekend en vakantieperiodes) te bedienen; Ruim de helft van alle hotelgasten is afkomstig uit Nederland; Bijna de helft van de buitenlandse gasten verblijft in een Amsterdams hotel.
Rabobank Cijfers & Trends, 26 juni 2013
pagina 3 van 8
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Aantal hotelovernachtingen (x 1 mln) 2008
2009
2010
2011
2012
Totaal aantal hotelovernachtingen
32,6
31,4
33,7
34,6
35,5
Gasten uit Nederland
17,6
17,0
17,5
17,9
18,4
Gasten uit het buitenland
15,0
14,4
16,2
16,7
17,1
Bron: CBS
Uit de KPMG Hospitality Benchmark 2013 komt het volgende naar voren: Zakelijke boekingen vormen een steeds kleiner aandeel van het totaal aantal boekingen. In 2012 had 54% van het aantal boekingen een vrijetijdskarakter, een toename van 10% ten opzichte van 2011; Kamers blijken steeds minder vaak bij het hotel zelf geboekt te worden. 30% van de hotelkamers wordt inmiddels al via online intermediairs geboekt; Hotels maken steeds vaker zelf gebruik van veilingssites om bezetting te verhogen. In 2012 maakte 5% van de hotels hiervan gebruik. Het gaat vooral om viersterrenhotels.
Aanbod In Nederland zijn ruim 3.150 hotels. Zij beschikken over ruim 110.000 kamers en bijna 230.000 bedden; In Amsterdam zijn 20.000 kamers. Tot 2015 komen daar nog 3.000 kamers bij. 3-sterren hotels komen het meest voor (ruim 45%). Circa 19% van de hotels heeft 2 sterren en nog eens circa 25% heeft 4 sterren; Het aantal werkzame personen in de hotelbranche is circa 52.000, waarvan bijna de helft fulltime werkzaam is; Een hotel heeft gemiddeld 35 kamers met ruim 70 bedden, maar het aantal kamers per logiesverstrekker loopt uiteen van enkele tientallen tot enkele honderden kamers; Driekwart van de hotels heeft een eigen restaurant. In de grote steden ligt dit lager vanwege het grote aanbod van restaurants in de nabijheid. Amsterdam is hierbij de uitschieter waar slechts 33% van de hotels een eigen restaurant bezit; In Nederland zijn ruim 50 hotelketens actief; Het Nederlandse Bed & Breakfast-aanbod is in vijf jaar tijd meer dan verdubbeld. In totaal zijn er in Nederland naar schatting ruim 5.000 B&B's.
Aantal ondernemingen, kamers en bedden 2008
Rabobank Cijfers & Trends, 26 juni 2013
2009
2010
2011
2012
pagina 4 van 8
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie Aantal hotels
2.875
2.896
3.005
3.102
3.154
Aantal kamers
99.899
102.287
104.089
108.515
110.332
Aantal bedden
206.985
212.230
217.854
225.988
229.497
Bron: Bedrijfschap Horeca & Recreatie
Omzet Omzetsamenstelling De omzet van een hotel bestaat uit de componenten logies, maaltijden, dranken en overige inkomsten (o.a. zaalhuur, telefoon, huur presentatiemiddelen). Per type hotel kan deze omzetsamenstelling nogal verschillen. Bij een hotel-restaurant is het aandeel maaltijden aanzienlijk, terwijl bij de luxe hotels het aandeel logies de grootste inbreng heeft. Omzetontwikkeling In het eerste kwartaal van 2013 hebben hotels, inclusief pensions en conferentieoorden, 0,4% minder omgezet dan een jaar eerder. Dit is het 2e opeenvolgende kwartaal met een omzetdaling na ruim 2 jaar van stijging; Over heel 2012 is de omzetontwikkeling van hotels met 1,5% positief. Deze groei was aanzienlijk lager dan in 2011 toen de omzet met ruim 4,6% toenam in vergelijking met een jaar eerder (bron: CBS); De totale omzet van de hotelbranche bedraagt circa 3,3 miljard euro per jaar.
Omzetmutaties (in % t.o.v. voorafgaand jaar) Omzetmutatie
2008
2009
2010
2011
2012
2,1
-8,8
2,3
4,6
1,5
Bron: CBS De Nederlandse hotelmarkt heeft in 2012 opnieuw een omzetdaling moeten verwerken. Uit onderzoek van Horwath HTL blijkt dat de zowel de bezettingsgraad als de kamerprijzen zijn gedaald. Daarmee is een hapering gekomen in het toch al moeizame herstel sinds het begin van de crisis in 2008. Voor 2013 wordt wel groei verwacht.
Ontwikkeling omzet per beschikbare kamer Nederlande hotels (in euro's) 2011
2012
2013*
Nederland
66
64
66
Amsterdam & Schiphol
91
90
92
Provincies
49
47
48
Driesterren
48
51
53
Viersterren
63
61
63
Rabobank Cijfers & Trends, 26 juni 2013
pagina 5 van 8
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie Vijfsterren
128
122
126
Bron: Horwath HTL; * 2013 is prognose De gemiddelde bezettingsgraad van de drie- vier en vijfsterrenhotels in Nederland is gedaald van 67,2% in 2011 tot 66,3% in 2012, heeft Horwarth onderzocht. Voor 2013 wordt rekening gehouden met een nieuwe stijging tot 67,5%. Daarmee zouden de bezettingsgraden dit jaar nog steeds 5 procentpunten onder het hoogtepunt van 2007 blijven.
Ontwikkeling bezettingsgraden Nederlande hotels (in %) 2011
2012
2013*
Nederland
67,2
66,3
67,5
Amsterdam & Schiphol
77,8
77,1
78,0
Provincies
60,3
58,9
60,2
Driesterren
66,8
68,5
70,2
Viersterren
67,1
65,7
66,5
Vijfsterren
68,8
66,4
68,7
Bron: Horwath HTL; * 2013 is prognose De gemiddelde kamerprijs is vorig jaar gedaald met één euro, van 98 euro tot 97 euro. Voor 2013 verwachten de hoteliers dat de gemiddelde kamerprijs weer iets zal stijgen, tot 98 euro. Het prijsniveau ligt dan echter nog steeds ruim 8% onder het niveau van 2007.
Ontwikkeling kamerprijzen Nederlande hotels (in euro's) 2011
2012
2013*
98
97
98
118
116
118
Provincies
81
80
80
Driesterren
72
74
75
Viersterren
94
93
94
Vijfsterren
186
184
184
Nederland Amsterdam & Schiphol
Bron: Horwath HTL; * 2013 is prognose
Rabobank Cijfers & Trends, 26 juni 2013
pagina 6 van 8
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Driesterren in de plus De hapering in de hotelmarkt is vooral zichtbaar in de vier- en vijfsterrensegmenten. Zowel de bezettingsgraad als de gemiddelde kamerprijs nam in beide segmenten af. In het driesterrensegment daarentegen is zowel in de bezettingsgraad als in de gemiddelde kamerprijs in 2012 een lichte stijging zichtbaar. In alle segmenten wordt voor 2013 rekening gehouden met een stijging van de resultaten. De sterkste stijging wordt verwacht door de driesterrenhotels, die rekenen op een nieuwe stijging van zowel de bezettingsgraad als de gemiddelde kamerprijs. In het vijfsterrensegment hopen de hotels bij een stabiele kamerprijs wel een iets hogere bezettingsgraad te behalen.
Omzetgegevens MKB
Omzet per onderneming (x €1000)
Kleinbedrijf
Middenbedrijf
2011
2012
2011
2012
2011
2012
814,0
837,0
194,0
199,0
3.056,0
3.152,0
Toelichting: Cijfers over 2011 zijn realisaties; cijfers over 2012 zijn ramingen. De begrippen in bovenstaande tabel worden toegelicht in de Begrippenlijst. Bron: Rabobank
Rabobank Cijfers & Trends, 26 juni 2013
pagina 7 van 8
Rabobank Cijfers & Trends Branche-informatie
Achtergrondinformatie Vakbladen Horeca Entrée Hospitality Management Misset Hotel Misset Horeca Horeca Nederland Leisure Management NRIT Magazine
Organisaties Naam
Telefoonnummer
URL
Koninklijke Horeca Nederland
(0348) 48 94 89
www.khn.nl
Bedrijfschap Horeca en Catering
(079) 368 07 07
www.kenniscentrumhoreca.nl
Rabobank Cijfers & Trends Al meer dan vijfendertig jaar biedt de Rabobank met Cijfers & Trends betrouwbare branche-informatie. Via www.rabobank.nl/cijfersentrends is deze informatie gratis te raadplegen. U vindt er onze thema-updates, branche-informatie en sectorprognoses. Ook kunt u de prestaties van uw bedrijf vergelijken met die van andere bedrijven in uw branche.
Rabobank Cijfers & Trends, 26 juni 2013
pagina 8 van 8