2014
Jaarverslag
Inhoudstafel Vooraf Woord van de algemeen directeur 3 Visie en beleid Organogram 6 Beleidsorganen 7 Het jaar in cijfers 8 Vernieuwbouw: spoed en intensieve zorgen 10 Zorg voor en door mensen Kwaliteit verzekeren en borgen 14 Kwaliteit en het Vlaams indicatorenproject VIP² 16 Tevreden patiënten? 19 Baby Friendly Hospital Initiatief 20 De ziekenhuismedewerkers in 2014 22 Met de blik naar buiten Samenwerkingen met patiëntenverenigingen 26 Samenwerkingen met andere ziekenhuizen en gezondheidspartners in de regio 27 Fairtrade@work 28 Activiteiten voor en door medewerkers 29 Financiële gegevens 30 Colofon 32
|1
Vooraf... De bouwwerken naderen het einde. Een ziekenhuis verbouwen terwijl het volledig operationeel blijft is geen sinecure en zorgt voor nogal wat ongemakken voor alle betrokkenen. De realisatie was slechts mogelijk dankzij de inzet van velen en het geduld van ons allemaal, niet in het minst van patiënten, bezoekers, artsen, personeelsleden… Maar het resultaat mag gezien zijn. We beschikken nu over een volledig vernieuwd ziekenhuis, dat klaar is voor het volgende decennium. Op 11 oktober 2014 kregen we een nieuwe minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, Maggie De Block. Ze stelde zich meteen tot doel de ziekenhuisfinanciering en het ziekenhuislandschap grondig te hervormen. Het ontwikkelen van netwerken tussen ziekenhuizen én partners in de zorg van buiten de ziekenhuismuren zal hierbij een speerpunt zijn. De uitdaging bestaat er voor ons, als regionaal ziekenhuis, in om onze plaats te vinden in dit veranderend landschap en in die netwerken. In 2014 werd er dan ook al intensief onderhandeld met andere ziekenhuizen om tot een gestructureerd netwerk te komen dat alle deelnemende ziekenhuizen sterker moet maken. Ons eigen netwerk - onze eigen zorggroep met een aanbod binnen gezondheidszorg, ouderenzorg, kind- en jeugdzorg, beschut wonen en psychiatrische thuiszorg - kan hierbij een niet onbelangrijke troef zijn. 2014 was ook het jaar waarin het accrediteringsproces op volle toeren begon te draaien. Een arbeidsintensief proces, waarbij iedereen - bestuurders, directieleden, artsen en alle medewerkers - betrokken wordt.
Het resultaat hiervan moet zijn dat ons ziekenhuis op een reproduceerbare wijze een acceptabel kwaliteitsniveau van zorg kan leveren. In 2017 hopen we Niaz geaccrediteerd te zijn. Daarnaast werkten we intensief mee aan het meten van onze kwaliteit van zorg via het Vlaams indicatorenproject (Vip²). De geleverde zorg wordt hierbij getoetst aan een set van indicatoren die klinische processen en resultaten meten. De resultaten hiervan bewijzen dat we goed bezig zijn. Er werd gewerkt aan infrastructuur en er wordt continu en steeds meer gewerkt aan het borgen en verbeteren van de kwaliteit. Minstens evenzeer waarderen we echter de manier waarop er ook in het voorbije jaar met onze patiënten, bewoners én met elkaar werd omgegaan. Een nieuw huis voorzien van alle technologie en met procedures en regels voor alles houdt het risico in dat het koud is en blijft. En dat willen we niet. Warme zorg, zorg met een hart is en blijft de basis van onze maatschappelijke opdracht. Daarnaast zijn we verheugd vast te stellen dat we in steeds moeilijker wordende financiële omstandigheden ook het voorbije jaar een stabiele werkgever zijn gebleven en dat vele nieuwe artsen en medewerkers ons team zijn komen versterken.
Richard Neirynck algemeen directeur afgevaardigd bestuurder
|3
Visie en beleid
Organogram
6
|
Beleidsorganen Directiecomité Richard Neirynck | algemeen directeur - afgevaardigd bestuurder Noël Cierkens | adjunct algemeen directeur Dries Myny | hoofd van het verpleegkundig en paramedisch departement Walter Sneyers | hoofdarts Patrick De Groote | hoofd facilitaire diensten, communicatie en algemene zaken Hugo Vandamme | hoofd technische dienst en veiligheid Bart Vanden Driessche | hoofd IT
Raad van Bestuur Bernard Breda | voorzitter Francine Dewilde | ondervoorzitter Luc Kint | ondervoorzitter Richard Neirynck | afgevaardigd bestuurder Lode De Tollenaere | lid Erik Noreilde | lid E.Z. Katrien Vandenbussche | lid Luc Verstraete | lid
Algemene Vergadering Francine Dewilde | voorzitter Bernard Breda | lid Lode De Tollenaere | lid Luc Kint | lid Richard Neirynck | lid Erik Noreilde | lid E.Z. Katrien Vandenbussche | lid Luc Verstraete | lid Jean-Marie Cool | lid Frederik Coussée | lid Joost Kerkhove | lid Gianni Loosveldt | lid Walter Sneyers | lid Eliane Spincemaille | lid Marc Vankeirsbilck | lid Roos Vanwalleghem | lid Kurt Vanryckeghem | lid Wim Vercruyssen | lid
Medische raad Olivier Vinck | voorzitter Carlo Van Holder | ondervoorzitter Iris Vanwalleghem | secretaris Katalien Galle | penningmeester Birgit Belaen | lid Jeroen Biesemans | lid Steven Parmentier | lid Peter Van Daele | lid Jos Van Melkebeke | lid
|7
Het jaar in cijfers Aantal bedden Bedindex C = Chirurgie D = Inwendige A = Psychiatrische Afdeling E = Kinderafdeling G = Geriatrie N* = Neonatologie M = Materniteit IZ = Intensieve Zorgen SP = Revalidatie-afdeling TOTAAL
Figuur: verdeling bedden 2014
Aantal bedden 52 63 30 22 48 22
4% 9%
21%
19%
26%
10 20
9% 12%
267 C
D
A
E
G
N*
M
Aantal meerdaagse opnames Bedindex
Aantal opnames 2013
2014
C = Chirurgie
3.387
3.457
D = Inwendige A = Psychiatrische Afdeling E = Kinderafdeling G = Geriatrie N* = Neonatologie M = Materniteit IZ = Intensieve Zorgen SP = Revalidatie-afdeling
2.597 517 1.095 685 18 893 375 184
2.530 635 997 892 35 864 441 156
TOTAAL
9.751
10.007
Aantal ligdagen Bedindex
Aantal ligdagen 2013
2014
C = Chirurgie
16.425
15.465
D = Inwendige A = Psychiatrische Afdeling E = Kinderafdeling G = Geriatrie N* = Neonatologie M = Materniteit IZ = Intensieve Zorgen SP = Revalidatie-afdeling
14.890 9.599 3.296 16.726 123 4.147 3.129 6.911
16.550 10.890 3.046 16.641 252 4.062 2.803 6.397
TOTAAL
75.246
76.106
8
|
IZ
Bezettingspercentage Bedindex
Bezettingspercentage 2013 2014
C = Chirurgie
86,54
81,48
D = Inwendige A = Psychiatrische Afdeling E = Kinderafdeling G = Geriatrie N* = Neonatologie M = Materniteit IZ = Intensieve Zorgen SP = Revalidatie-afdeling
64,75 87,66 41,05 95,47 53,18
71,97 99,45 37,93 94,98 53,72
85,73 94,67
76,79 87,63
TOTAAL
77,21
78,09
Aantal forfaits dagziekenhuis Aantal forfaits 2013 2014 Miniforfait
4.292
3.820
Maxiforfait Dagforfait chirurgisch dagziekenhuis Forfait groep 1 Forfait groep 2 Forfait groep 3 Forfait groep 4 Forfait groep 5 Forfait groep 6 Forfait groep 7 Forfait 2 chronische pijn Forfait 3 chronische pijn Forfait manipulatie poortkatheter TOTAAL
1.837 3.107 43 855 34 241 44 140 443 1.430 666 210 13.342
2.272 2.999 41 1.140 36 273 32 147 414 1.494 727 473 13.868
Medewerkers: 695 + 602
vrouwen
93
mannen
37
nieuwe medewerkers in 2014
Artsen: 63
Toegelaten artsen: 32 409
verpleegkundigen
68
paramedici
85
administratieve medewerkers
133
andere medewerkers
|9
Vernieuwbouw: spoed en intensieve zorgen SPOEDGEVALLEN In 2014 werd de nieuwe Functie Gespecialiseerde Spoedgevallenzorg in gebruik genomen. De rechtstreekse liftverbinding tussen het onthaal spoedgevallen op niveau -1 en de hogergelegen spoeddiensten zorgt voor een snel transport van de patiënt naar de verzorgingszone. Daar staan naast een triageruimte, twee professioneel uitgeruste reanimatiezalen, enkele gewone spoedopvangruimten, een traumazaal, een gipszaal, een pediatrische zaal en andere verzorgingsruimten ter beschikking van de spoedarts en spoedverpleegkundigen voor de verzorging van de patiënt. Er is bovendien de nodige aandacht besteed aan bureelruimte voor artsen en verpleegkundigen, een ruime centrale verpleegpost en de nodigde ruimte voor modulaire opbergsystemen. Continu camerabewaking - zonder beeldopslag van de diverse ruimten laat toe om steeds centraal in de verpleegpost de status van de verschillende ruimten te bewaken. Op - voor de veiligheid van de ziekenhuismedewerkers belangrijke - locaties binnen de spoedgevallendienst, is er camerabewaking met beeldopslag, zodat men in geval van problemen steeds de beelden terug kan opvragen. Een zeer strikte fasering van de werken met een gedegen coördinatie van de aannemers en onderaannemers, steeds in nauw overleg met het bouwteam, de architect en de stabiliteitsingenieurs heeft ervoor gezorgd dat de realisatie van de vernieuwde Functie Gespecialiseerde Spoedgevallenzorg binnen de vooropgestelde termijn van 1 jaar werd gerealiseerd. Een niet alledaags huzarenstukje!!
10
|
INTENSIEVE ZORG De nieuwe Functie voor intensieve zorg werd begin 2014 in gebruik genomen. Deze nieuwe afdeling op niveau +1 beschikt over 10 bedden, verspreid over 10 afzonderlijke éénpersoonskamers. Twee van deze kamers zijn uitgerust met een toegangssas zodat men indien nodig patiënten met besmettingsrisico kan isoleren. Alle kamers zijn functioneel gebouwd rond de centrale desk. De kamers beschikken over de modernste apparatuur, nodig om de patiënt optimaal te verzorgen. Alle vitale parameters worden op de centrale monitoring intensief gevolgd. Die centrale monitoring bewaakt naast de afdelingseigen parameters ook de telemetriedata op de afdelingen geriatrie 2 en inwendige 1, de data afkomstig van de stroke-unit ,en bepaalde data van de Collectieve Auto Dialyse.
| 11
Zorg door en voor medewerkers
Kwaliteit verzekeren en borgen Het accreditatieproces in het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem Als het over gezondheid gaat wil iedereen graag zekerheid. Om de patiënten te verzekeren dat er alles aan gedaan wordt om veiligheidsrisico’s te reduceren en een hoge kwaliteit van zorg te garanderen, engageerde de directie zich voor een externe accreditatie. Op 7 oktober 2014 werd het startschot gegeven voor het accreditatieproces. Maar wat houdt dit nu precies in? Bij accreditering komt een externe en onafhankelijke instantie een instelling doorlichten. Als de instelling aan bepaalde normen en eisen voldoet wordt een accreditatie - dit is een kwaliteitslabel - toegekend voor een periode van 3 of 4 jaar. Na deze periode volgt opnieuw een externe audit. Voor ziekenhuizen zijn er drie grote instanties die een kwaliteitslabel afleveren: het Amerikaanse Joint Commission International (JCI), het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ) en het Franse Haute Autorité de Santé. Het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem sloot in 2013 een overeenkomst met het NIAZ. Tegen 2017 wil het ziekenhuis graag voldoen aan de eisen die het NIAZ stelt op het gebied van kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid. Het NIAZ baseerde haar eisen op de Canadese ziekenhuisnormen en levert zo een kwaliteitslabel af dat een internationale vergelijking toelaat. Het NIAZ zal de kwaliteit en veiligheid van zorg in het ziekenhuis op basis van tracers beoordelen. Gedurende een week volgt een team van auditoren, die zelf clinici zijn of waren, het spoor (the trace [E], le tracé [Fr]) dat verschillende patiënten in het ziekenhuis doorliepen. Ze lopen dan letterlijk van de spoedopname
14
|
naar het operatiekwartier en van de verpleegafdeling naar de consultatiedienst en controleren alle mogelijke facetten van kwaliteit en patiëntveiligheid. Kreeg de patiënt verstaanbare uitleg over het verloop van de opname? Werd de safe surgery checklist ingevuld? Werd zijn pijn adequaat bevraagd en behandeld? Welke maatregelen treft het ziekenhuis om handhygiëne bij bezoekers te stimuleren? Werden de patiënt en zijn familie betrokken bij het ontslag? Hoe verliep de communicatie met de huisarts? Werd zijn medicatie correct bewaard en toegediend op de afdeling? Kregen de betrokken verpleegkundigen voldoende opleidingsmogelijkheden? Hoe verliep het overleg tussen de verschillende artsen? Werd het valincident van de patiënt geregistreerd en kan de directie aantonen dat ze met deze gegevens het valpreventiebeleid aanpaste? Accreditatie kruist ieders pad. Dat van de patiënt, de verpleegkundigen, de artsen, de directieleden, het onderhouds- en technisch personeel. Ja, ook de administratief bediende die de opnamebrochure overhandigde droeg immers een belangrijke steen bij aan de kwalitatieve zorg voor de patiënt.
De eerste stappen in het accreditatieproces In november en december 2014 vond een nulmeting plaats. Aan de hand van online vragenlijsten werd een grote groep medewerkers (apothekers, artsen, verpleegkundigen, paramedici, directieleden…) bevraagd naar de stand van zaken op vlak van kwaliteit en patiëntveiligheid in het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem. De vragenlijst bracht sterke punten en werkpunten aan het licht, waar 30 werkgroepen zich over zullen buigen in 2015.
Patiënten en doorverwijzers kiezen steeds bewuster aan wie ze hun gezondheid toevertrouwen. Door zich te engageren in een extern accreditatieproces wil het ziekenhuis transparant communiceren over welke kwaliteit van zorg patiënten en doorverwijzers in het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem mogen verwachten, en welke inspanningen er geleverd worden om kwaliteit en patiëntveiligheid te garanderen.
De echte waarde van een kwaliteitslabel Door het contract Kwaliteit & Patiëntveiligheid met de bevoegde Federale Overheidsdienst en het engagement van het ziekenhuis in het Vlaams Indicatorenproject (VIP²) lopen er in het ziekenhuis al jaren projecten inzake kwaliteit en veiligheid. Het NIAZ spoort ziekenhuizen aan deze initiatieven geregeld te evalueren (check) en het beleid daaraan aan te passen of nieuwe maatregelen te treffen (adjust). Een intern auditsysteem moet leiden tot een werkklimaat dat streeft naar continue verbetering.
Figuur: plan-do-check-adjust kwaliteitscyclus
“De meerwaarde van externe accreditatie ligt niet in het verkrijgen van het kwaliteitslabel maar wel in de cultuurverandering die daaraan vooraf gaat.” Rita Barilla projectmanager strategie & accreditatie
Wanneer consumenten over te weinig kennis beschikken om de kwaliteit en veiligheid van een product of een dienst te beoordelen, vallen ze vaak terug op gekende merken en kwaliteitslabels. Ook bij de keuze van een ziekenhuis kunnen patiënten vanaf heden vertrouwen op een keurmerk.
| 15
Kwaliteit: Vip² Kwaliteit als onderdeel van onze missie Kwaliteit en patiëntveiligheid zijn in het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem een absolute prioriteit. Ze werden dan ook expliciet opgenomen in onze missieverklaring. In 2014 werd de nadruk vooral gelegd op het Vlaams Indicatorenproject, VIP². Sinds 2008 al doet het ziekenhuis jaarlijks mee met het project Coördinatie kwaliteit en patiëntveiligheid van de Federale Overheidsdienst (FOD). Het gaat hierbij om een meerjarenplan, met als specifieke thema’s hoogrisico-medicatie, safe surgery, patiëntenidentificatie en transmurale zorg. Voor elk van deze thema’s werden opnieuw projecten uitgewerkt: een veiligheidsmanagementssysteem (VMS), communicatie, family en patient empowerment… Het Vlaams kwaliteitsdecreet dateert dan weer van 17 oktober 2003, en heeft ervoor gezorgd dat het kwaliteitsbeleid in de zorginstellingen volop in beweging kwam. Doel van dit decreet: de kwaliteit van zorg in de Vlaamse zorgsector bevorderen, door verzorgingsinstellingen te responsabiliseren om de kwaliteit van zorg voortdurend te bewaken en te optimaliseren. In dit kader ging vanaf 2011 het Vlaams Indicatorenproject voor Patiënt en Professional (afgekort als VIP²) van start. Dit is een initiatief om de zorgkwaliteit in de Vlaamse ziekenhuizen te meten. Het project wordt geleid door de Vlaamse Vereniging van Hoofdartsen, de ziekenhuiskoepel Zorgnet-Icuro, het Vlaams Patiëntenplatform en de Vlaamse overheid. De meting gebeurt aan de hand van kwaliteitsindicatoren. Deze indicatoren laten toe om de kwaliteit van een welbepaald onderdeel van het zorgproces te meten en uit te drukken in een cijfer. Op die manier is ook een vergelijking met de resultaten van andere ziekenhuizen mogelijk.
16
|
Een stukje kwaliteit meten Een kwaliteitsindicator is een meting van een heel welbepaald, goed omschreven onderdeel van kwaliteit. Met zo’n indicator kan je dus stukjes van kwaliteit meten en uitdrukken in een cijfer. Voor de ziekenhuizen hebben experts uit de sector een groot aantal kwaliteitsindicatoren gekozen en bepaald. De indicatoren zijn letterlijk een ‘indicatie’ of signaalwijzer: ze helpen ons als ziekenhuis om te ontdekken welke zorgprocessen of zorgresultaten meer aandacht verdienen of kunnen verbeteren. Voor de meeste van deze indicatoren hebben experts een streefwaarde afgesproken. De resultaten van verschillende ziekenhuizen kunnen ook vergeleken worden. Indicatoren doen echter geen uitspraak over de algemene, globale kwaliteit in een ziekenhuis. Een indicator is per definitie beperkt omdat het zich richt op 1 heel afgebakend proces. Vergelijk het met de brandstofmeter in uw auto. Die zegt hoeveel brandstof er nog in de auto zit. Als er weinig inzit, gaat er een lampje branden om de aandacht te trekken. Maar of dat voldoende is om op de bestemming te geraken, hangt ook af van heel wat andere factoren: de afstand, het parcours, het verbruik, het volgende tankstation, eventuele lekken… Het is dan ook niet mogelijk om op basis van de cijfers een rangschikking van ziekenhuizen te maken. Daarvoor is er te veel statistische nuance en zijn er te veel andere factoren die de kwaliteit van een ziekenhuis bepalen.
Welke indicatoren? De indicatoren meten deelaspecten van hoe patiënten opgevangen en verzorgd worden in het ziekenhuis en met welke resultaten. Het gaat meestal over medische en/of verpleegkundige handelingen, of paramedische handelingen. Ze zijn ingedeeld in domeinen of thema’s.
DOMEIN moeder- en kindzorg
orthopedie
cardiologie
borstkanker beroertezorg
ziekenhuisbrede kwaliteitsindicatoren
patiëntenervaringen
INDICATOREN deze indicatoren gaan over alles wat met geboortes, bevallingen en de ouder-kindrelatie te maken heeft. Ze gaan bijvoorbeeld over keizersneden, borstvoeding, opname van zuigelingen, heropnames, aanpak van kindermishandeling. deze indicatoren gaan over heup- en knieprothese-ingrepen en over de tijdigheid van de ingreep bij opname voor een heupfractuur. deze indicatoren gaan over de behandeling van hartinfarcten en andere hartaandoeningen. Er zijn bijvoorbeeld indicatoren over sterfte (mortaliteit), gebruik van bepaalde therapieën, gebruik van aspirine of bètablokkers. deze indicatoren gaan over de diagnosestelling, de behandeling en de overleving na 5 jaar. deze indicatoren gaan over de behandeling van een cerebrovasculair accident (CVA), een herseninfarct of hersenbloeding. Er is een indicator over antibioticagebruik, over zogenaamde anticoagulantia (bloedverdunners), over het percentage thrombolyse, en over de tijd tussen opname en toediening van thrombolyticum. deze indicatoren zijn niet met een bepaalde ziekte of behandeling verbonden, maar gaan over de kwaliteit in alle afdelingen van het ziekenhuis, of over overkoepelende kwaliteitscriteria. Voorbeelden hiervan: het aantal heropnames, de handhygiëne, de medicatieveiligheid, incidentie van MRSA en sepsis, patiëntenidentificatie, safe surgery checklist… deze indicatoren geven de mening van de patiënten over de ziekenhuiszorg weer. Er is ook een indicator over de patiëntgerichtheid van de informatie op de ziekenhuiswebsite.
Hoe gebeuren de metingen? Behalve sommige indicatoren in het domein cardiologie zijn de andere domeinen en indicatoren voorlopig niet verplicht. Elk ziekenhuis kiest zelf over welke domeinen het metingen wil doen. Het ziekenhuis moet dan wel alle indicatoren in het domein meten, er mag niet geselecteerd worden.
| 17
Voor sommige indicatoren meet het ziekenhuis zelf de resultaten. Andere resultaten worden gemeten door externe auditoren: dit zijn experten van een ander ziekenhuis die ter plekke komen om observaties en metingen te doen. De indicatoren over patiëntenervaringen komen dan weer van een bevraging onder de patiënten of van een beoordeling van de ziekenhuiswebsite door het Vlaams Patiëntenplatform. Het ziekenhuis levert de resultaten van zijn metingen aan een onafhankelijke dataverwerker. Dit is de zogenaamde trusted third party. Deze vertrouwde derde partij verwerkt de resultaten en controleert de gegevens op fouten. De resultaten worden op hun beurt nog eens gecheckt door de deelnemende ziekenhuizen. Het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem heeft zich geëngageerd voor de volgende domeinen: moeder en kind, orthopedie, cardiologie, borstkanker, de ziekenhuisbrede kwaliteitsindicatoren en patiëntenervaringen. Vanaf 2015 worden de resultaten gepubliceerd op de centrale website www.zorgkwaliteit.be. Het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem ondertekende de engagementsverklaring om zijn resultaten te laten publiceren op deze website.
Wat doet het ziekenhuis met de metingen? Het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem gebruikt de informatie intern, als informatie en motivatie voor de medewerkers. Door voor elke indicator te mikken op de streefwaarde en beter, werkt het ziekenhuis verder aan kwaliteitsverbetering. Het is mogelijk om onze cijfers te vergelijken met die van andere ziekenhuizen. Het besef dat anderen soms tot gelijkaardige of betere resultaten komen met dezelfde middelen, stimuleert zorgverleners vaak om het beter te doen. De Vlaamse overheid heeft ook toegang tot de gegevens. De overheid zal deze informatie gebruiken bij de aansturing van de sector en bij de evaluatie van het beleid. Ook bij beslissingen over de erkenning en bij inspectie van ziekenhuisdiensten zal de overheid de gegevens van het Vlaams indicatorenproject kunnen gebruiken. Kwaliteit is één van de strategische doelstellingen van de raad van bestuur van het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem. Kwaliteit wordt dan ook steevast opgenomen in de beleidsplannen van de departementen die resulteren en uitgewerkt worden in de jaarplannen van alle afdelingen.
“Kwaliteitszorg is ieders verantwoordelijkheid en mag niet bezien worden als een bijkomende of tijdelijke taak, maar als een taak voor iedereen, elke dag!”
Dominique Verheyen kwaliteitscoördinator
18
|
Tevreden patiënten? Het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem hecht groot belang aan de ervaring van de patiënt. Hoe heeft hij/zij zijn verblijf ervaren. Is hij/zij tevreden over de ontvangen zorg? Over de accommodatie? Hoe ervoer de patiënt het contact met onze medewerkers? Daarom krijgt sinds 2012 iedere patiënt op de dag van ontslag een tevredenheidsenquête van de hoofdverpleegkundige. In deze enquête wordt gepeild naar de ervaringen gedurende het ziekenhuisverblijf. Hieronder de resultaten van 2014. Waarom kiezen patiënten voor het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem? eerdere positieve ervaringen met het ziekenhuis
32,91 %
ligging
21,79 %
advies van de huisarts
18,13 %
reputatie van de arts-specialist
8,61 %
opname via ambulance
6,35 %
andere
5,01 %
advies van familie en/of vrienden
4,88 %
reputatie ziekenhuis
2,32%
Zouden patiënten terugkomen naar het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem voor een nieuwe behandeling?
7%
In 2014 kregen we 1638 ingevulde enquêtes terug. Er werden 9659 patiënten ontslagen op onze verblijfsafdelingen. Dit betekent dat de antwoordratio op een kleine 17% ligt. Belangrijk om hierbij te vermelden is dat gedurende 2 keer 4 weken op heel wat afdelingen onze eigen enquête vervangen werd door de Vlaamse Patiëntenpeiling in het kader van het Vlaams indicatorenproject. In de praktijk ligt de antwoordgraad dus een stuk hoger.
Zouden patiënten het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem aanraden aan familie en vrienden?
9%
93% ja
neen
91% ja
neen
| 19
Baby Friendly Hospital Initiatief (bfhi) Baby- en moedervriendelijke zorg Het BFHI werd in 1991 gelanceerd door de Wereldgezondheidsorganisatie en Unicef. Het is een richtlijn die tot doel heeft elke moeder en haar baby tijdens zwangerschap, bevalling en kraamperiode de beste start te geven om een optimale gezondheid te garanderen. Materniteiten die deze richtlijn toepassen, kunnen hiervoor een certificaat krijgen. Het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem behaalde dit certificaat voor het eerst in 2010. In 2014 was het tijd voor een herevaluatie. Om de internationale erkenning te bekomen, moeten de kraamafdeling en het ziekenhuis voldoen aan bepaalde voorwaarden die moeten helpen om elke baby de beste kansen te geven op een optimale gezondheid. Eén van de speerpunten hierbij is de borstvoeding. BORSTVOEDINGSBELEID Vóór onze deelname aan BFHI gaf zo’n 60% van onze pasbevallen moeders borstvoeding op het moment dat ze naar huis gingen. West-Vlaanderen is de provincie waar minst moeders starten met borstvoeding. De voorbije jaren werd er in ons ziekenhuis dan ook sterk gefocust op het borstvoedingsbeleid. 7 van onze vroedvrouwen volgden de opleiding tot internationaal gecertificieerde lactatiekundige IBCLC (International Board Certified Lactational Consultant). Elke vroedvrouw krijgt minimum 8 uur per jaar interne opleiding rond borstvoeding, en nieuwe medewerkers worden persoonlijk bijgeschoold door de hoofdvroedvrouw en de lactatiekundigen. We zien dat de focus op het borstvoedingsbeleid resultaat boekt. In 2014 gaf zo’n 75% van de pasbevallen moeders borstvoeding als ze met de baby huiswaarts keerden.
20
|
2014: de kraamafdeling in cijfers 707
bevallingen
349
jongens
10
tweelingen
368
meisjes
MOEDERVRIENDELIJKE ZORG: FOCUS OP PRENATALE ZORG In de aanloop van de herevaluatie werd in 2014 het prenataal consult bij de vroedvrouw geëvalueerd en verder ontwikkeld. Voordien werden zwangere vrouwen uitgenodigd voor 1 prenataal consult bij één van onze vroedvrouwen. Daarbij werd de suikertest afgenomen, en werd er gepraat over voedingskeuze, arbeid en bevalling. Uit de evaluatie bleek echter dat dit heel veel was voor de aanstaande moeders. Ze werden overstelpt door de vele informatie, waardoor veel niet bleef hangen. Daarom werd het prenataal consult opgesplitst. Sinds 2014 worden aanstaande moeders twee keer uitgenodigd bij de vroedvrouw. Eén keer op een zwangerschapsduur van 24 weken, en één keer op 34 weken. Tijdens het eerste consult wordt de kraamafdeling en de onthaalbrochure met praktische info voorgesteld. De suikertest wordt uitgevoerd. Er wordt daarnaast ook dieper ingegaan op de voedingskeuze voor de baby. Aanstaande mama’s die borstvoeding willen geven, worden uitgenodigd voor onze borstvoedingssessies. Tijdens het tweede consult wordt meer ingegaan op de arbeid en bevalling. Rode draad hierbij is onze gepersonaliseerde roadmap met eigen fotomateriaal. Er werd ook een poster ontwikkeld voor in de arbeidskamers, met verschillende houdingen. (zie foto hiernaast) Er is ook mogelijkheid tot een persoonlijke rondleiding op het verloskwartier. In 2014 kwamen 780 aanstaande moeders langs bij onze vroedvrouwen.
| 21
De ziekenhuismedewerkers in 2014 Het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem is een dynamisch regionaal ziekenhuis dat een kleine 700 enthousiaste medewerkers tewerkstelt. Jaarlijks volgt het ziekenhuis verschillende performantie-indicatoren op inzake Human Resources: instroom, doorstroom, uitstroom, opleidingen, arbeidsongevallen, ziekteverzuim... Hier volgt een terugblik op 2014.
Nieuwe artsen
Dr. Katrien Vanden Broecke dermatologie
Dr. Salwa Othman Spoedgevallen
Dr. Hannes Vervaeke cardiologie
Dr. Betsy Vaganée Spoedgevallen
Dr. Jelle Houthoofd anesthesie
Dr. Veroniek Debrouwere oogheelkunde
Dr. Hilde Demuynck hematologie
Medewerkers: instroom, doorstroom en uitstroom Het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis zet zich dagelijks in voor een goede instroom, doorstroom en begeleiding van medewerkers. Op deze manier willen we de uitstroom van ons gekwalificeerd personeel beperken. In 2012, 2013 en 2014 hadden we een uitstroomratio van respectievelijk 5,01%, 3,87% en 5,4%. Hiervan is het grootste deel toe te wijzen aan ontslag door werkgever om het statuut ‘werkloosheid met bedrijfstoeslag’ te bekomen. Ruim 5% van het personeel kan momenteel van dit statuut - in de volksmond beter gekend als brugpensioen - genieten. Andere arbeidsovereenkomsten worden veelal beëindigd omwille van einde vervangingen wegens zwangerschap, ziekte... Gekoppeld aan deze uitstroom is het begrijpelijk dat onze instroom beperkt bleef, respectievelijk 8,58%, 5,89% en 5,23% in 2012, 2013 en 2014. In 2014 begonnen 37 nieuwe medewerkers in het ziekenhuis te werken. 2012
2013
2014
uitstroomratio
5,01%
3,87%
5,4%
instroomratio
8,58% 5,89% 5,23%
22
|
Figuur: reden van uitdiensttreding (2014)
Motivatie en sturing van medewerkers
Aanwezigheidsbeleid
Vanaf de indiensttreding zorgen we voor een goede opvang en begeleiding, zodat de loopbaan van de nieuwe medewerker in ons ziekenhuis op een positieve wijze kan starten.
In 2014 is het ziekteverzuim ongeveer gelijk gebleven als de voorbije jaren. In vergelijking met andere ziekenhuizen is het cijfer voor ziekteverzuim één van de laagste. Ook de frequentie en de ernstgraad van arbeidsongevallen zijn beperkt. Het cijfer van langdurig zieken is wel hoog.
Ook wordt er rekening gehouden met de drijfveren van het personeel. Zo komen we zoveel als mogelijk tegemoet aan de wens om een andere functie uit te voeren. Dit heroriënteringsbeleid in combinatie met een doordacht vormingsbeleid moet ervoor zorgen dat werknemers gemotiveerd zijn en blijven. Dit draagt immers bij tot kwalitatieve zorg waarin onze personeelsleden dag na dag hun beste beentje voorzetten.
Werk en privé in balans Werken in de zorgsector is de dag van vandaag nog steeds vooral een job voor vrouwen. Als gezinsvriendelijke werkgever proberen wij alle kansen te creëren om de werk-privé-balans bij alle personeelsleden in evenwicht te brengen.
effectieve jobtime (31/12/2014)
Figuur: deeltijdse tewerkstelling -
Daarenboven besteden we bijzondere aandacht aan de verdere ontwikkeling door het volgen van opleiding. Dit kan door verschillende vormen van deeltijds werken aan te bieden. Ook alle bestaande vormen van loopbaanvermindering en ouderschapverlof zijn mogelijk. In 2014 maakte bijna één vijfde van de personeelsleden gebruik van deze wettelijke schorsingen (als ouderschapsverlof, tijdskrediet, …).
Bij de opmaak van uurroosters worden zo veel mogelijk gesplitste uurroosters weggewerkt. Daarnaast wordt bij de opmaak van nieuwe roulementen en uurroosters ook rekening gehouden met de nodige gezondheidscontroles: minimum 11 uur pauze tussen twee shifts, een ononderbroken pauze van 35u per week...
Om ziekteafwezigheid te beperken, legt het ziekenhuis de nadruk op aanwezigheid. In eerste instantie wordt getracht om te voorkomen dat medewerkers uitvallen wegens ziekte. Een goede relatie met de leidinggevende, collegialiteit, communicatie… spelen hierin een primaire rol. Pas in tweede instantie, als preventie niet voldoende gewerkt heeft en mensen toch ziek uitvallen, komt de focus te liggen op een gedegen procedure. Maar dat is nog niet de laatste schakel van de ketting. Als personeelsleden na een (langere) periode van ziekteafwezigheid terugkeren, moet vermeden worden dat ze opnieuw uitvallen. Dat kan door een goede re-integratie op de werkplek waarin de hiërarchische lijn en arbeidsgeneesheer betrokken worden.
Gemiddelde leeftijd van onze medewerkers De gemiddelde anciënniteit bedroeg in 2014 15 jaar. Dit ligt ongeveer anderhalf jaar hoger dan bij andere ziekenhuizen. De gemiddelde leeftijd ligt wel net zoals in andere ziekenhuizen op 42 jaar. Wanneer we de leeftijdspiramide bekijken, dan is het duidelijk dat binnen enkele jaren de babyboomers het werkveld zullen verlaten. De uitdaging is om deze ‘grijze’ kennis en kunde niet verloren te laten gaan en te zoeken naar kennisborging.
Figuur: leeftijdspiramide (31/12/2014)
| 23
Met de blik naar buiten
Samenwerking met patiëntenverenigingen Mijn tweede leven Mijn Tweede Leven is een lotgenotengroep die eind 2010 van start ging onder impuls van de neurologische teams van het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem en AZ Groeninge Kortrijk. Intussen is het een dynamische vereniging geworden die patiënten en hun familie wil verenigen die met een herseninfarct of -bloeding geconfronteerd werden. Ze komen tweemaandelijks samen, om binnen een ontspannende sfeer ervaringen uit te wisselen, steun te zoeken bij elkaar en leuke activiteiten te ondernemen. Hoewel de groep intussen autonoom functioneert blijft er een hartelijke samenwerking met beide ziekenhuizen bestaan. Zo komt op de informatiesessies omtrent de beroertezorg altijd iemand van Mijn Tweede Leven een getuigenis brengen. Zij blijven ook in de stuurgroep zetelen om hun gewaardeerde ervaringsgerichte input te blijven geven aan de dagdagelijkse werking binnen het ziekenhuis. De teams van de ziekenhuizen van hun kant blijven beschikbaar voor de vragen en noden vanuit de vereniging. Een mooi voorbeeld van patiëntenparticipatie!
De borstkliniek op wandel Jaarlijks nodigt het team van de borstkliniek de borstkankerpatiënten en hun familie van de voorbije jaren uit voor een actief ontmoetingsmoment. Weg van het ziekenhuis wordt dan afgesproken voor een mooie wandeling van 5 km (ongeveer een uurtje). In een gemoedelijke, aangename, actieve sfeer ontmoeten hulpverleners en patiënten elkaar terug om eens bij te babbelen. Na de wandeling wordt afgesloten met een kopje koffie en een stukje taart, dat ons aangeboden wordt door de Waregemse vrouwenvereniging Zonta. Deze wandeling vindt traditioneel plaats de eerste zaterdag na de Dag tegen Kanker. In 2014 was dit op zaterdag 20 september.
26
|
Samenwerking met andere ziekenhuizen AZ Groeninge Kortrijk
Functionele samenwerkingsovereenkomst houdende vaststelling van de normen waaraan het ZP voor oncologische basiszorg en het ZP voor oncologie moeten voldoen om te worden erkend Samenwerkingsovereenkomst tss coördinerende borstkliniek en satellietborstkliniek Samenwerkingsovereenkomst inzake NMR Samenwerkingsovereenkomst inzake nierdialyse Samenwerkingsovereenkomst inzake lithotripsie Samenwerkingsovereenkomst in het kader van urologie Samenwerkingsovereenkomst tvv patiënten met locomotorische aandoeningen Samenwerkingsovereenkomst inzake nuclaire geneeskunde Samenwerkingsovereenkomst inzake dringende geneeskundige hulpverlening – MUG Samenwerkingsovereenkomst inzake patiënten met acuut myocardinfarct Samenwerkingsovereenkomst in het kader van de weefselbank van AZ Groeninge
AZ Maria Middelares Gent
Samenwerkingsovereenkomst neurochirurgie - neurologie Samenwerkingsovereenkomst cardiale pathologie B (B1,B2 en B3) en E
Sint-Vincentius Deinze
Samenwerkingsovereenkomst inzake wachtdienst apotheek
Sint-Andries Tielt
Samenwerkingsovereenkomst Anatomo-pathologie Samenwerkingsovereenkomst voor onderzoeken klinische biologie Samenwerkingsovereenkomst nucleaire geneeskunde
AZ Delta Roeselare
Overeenkomst tot samenwerking inzake NMR-activiteiten op de dienst radiologie Overeenkomst tss multidisciplinair centrum voor chronische pijn en multidisciplinair algologisch team
UZ Leuven
Samenwerkingsovereenkomst wegneming en transplantatie van organen Samenwerkingsovereenkomst inzake P*-functie
UZ Gent
Overeenkomst tussen multidisciplinair behandelcentrum voor chronische pijn en multidisciplinair algologisch team Samenwerkingsovereenkomst cardiale pathologie B (B1,B2 en B3), E, T en C Samenwerkingsovereenkomst mbt menselijk lichaamsmateriaal Samenwerkingsovereenkomst inzake P*-functie Samenwerkingsovereenkomst zorgprogramma voor kinderen Samenwerkingsovereenkomst IVF Samenwerkingsovereenkomst op dienstniveau heelkunde
AZ Sint-Jan Brugge
Samenwerkingsovereenkomst cardiale pathologie B (B1,B2 en B3) en E Samenwerkingsovereenkomst pediatrie - N-functie
AZ Glorieux Ronse
Overeenkomst inzake de gezamenlijke oprichting en exploitatie van een CAD in het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem
OLV Aalst
Samenwerkingsovereenkomst cardiale pathologie
Stedelijk Ziekenhuis Aalst
Samenwerkingsovereenkomst stomatologie
Sint-Jozef Pittem
Samenwerkingsovereenkomst psychiatrie voor volwassenen
Heilige Familie Kortrijk
Samenwerkingsovereenkomst kinderpsychiatrie en psychiatrie voor volwassenen
| 27
Fairtrade@work Vandaag lijdt meer dan 1 miljard mensen honger in deze wereld. Drie vierde van hen zijn boeren of landbouwarbeiders in Zuid-Amerika, Afrika en Azië. Fairtrade, of eerlijke handel, werd opgericht met het principe “Handel, geen liefdadigheid”. Men wil betere levensomstandigheden bieden aan de achtergestelde boeren in het Zuiden, en terwijl een win-win-uitwisseling installeren tussen de producent en de consument. Door zich te verenigen in een coöperatieve, organiseren de producenten zich om te investeren in hun toekomst. Dankzij de eerlijke commerciële voorwaarden die worden gegarandeerd, maakt het Fairtrade label de weg vrij voor hen naar noodzakelijke financiële middelen.
In ruil eist het van hen een juist beheer en democratische handelingen. Op die manier beschikken de achtergestelde boeren over de nodige middelen om de armoede zelf te bestrijden, wat hun positie versterkt, en waardoor ze hun toekomst in eigen handen kunnen nemen. Fairtrade producten zijn de laatste jaren in opmars, en dat is belangrijk. Via structurele en dagelijkse consumptie van fairtrade producten vinden de duurzaam verbouwde producten van de coöperatieven uit het Zuiden een afzetmarkt in het Noorden. Via structurele en dagelijkse consumptie van Fairtrade op het werk. Fairtrade Belgium heeft hier een speciaal programma voor opgericht: Fairtrade@ Work.
Fairtrade switch in het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem In 2014 maakte het O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis de Fairtrade switch. Alle koffie, zowel voor onze patiënten en medewerkers, maar ook de koffie die in de cafetaria verkocht wordt, zijn sinds oktober 2014 enkel nog fair trade. Het ziekenhuis ondertekende bovendien ook een Fairtrade@Work-charter, waarbij er wordt gesteld dat de organisatie zich inzet voor een steeds groter gebruik van fairtrade binnen de organisatie. Voor deze switch mocht directeur Richard Neirynck tijdens de nieuwjaarsreceptie op 2 januari 2015 de Havelaar met één ster in ontvangst nemen.
Als bedrijf maak je heel snel het verschil door enkel nog fairtrade koffie te schenken. Zo werd in 2014 in ons ziekenhuis 1848 kg koffie geschonken aan patiënten en medewerkers.
28
|
In de cafetaria verkochten we gemiddeld 95 kopjes koffie per dag, wat jaarlijks zo’n 34.000 kopjes koffie komt. Een volume dat kan tellen in de fairtrade switch!!
Activiteiten voor en door medewerkers Personeelsfeest met huldiging van de medewerkers die 25 jaar in dienst waren
Familiedag in Pairi Daiza
Kliniboys: actie op het voetbalveld
| 29
Financiële gegevens Middelen Figuur: financiering 2014
Financiering van de werking (in € 1000)
13%
2013
2014
26.627
29.869
446
543
Forfaits conventies RIZIV
2.238
2.273
Farmaceutische en gelijkgestelde producten
7.985
9.298
Honoraria
23.803
24.866
Andere opbrengsten inclusief subsidies
8.608
10.288
Totaal
69.707
77.136
Budget van Financiële Middelen (inclusief geraamd inhaalbedrag) Kamersupplementen
39%
32%
3% 12%
1%
Budget van Financiële Middelen (incl. geraamd inhaalbedrag) Kamersupplementen Forfaits conventies R.I.Z.I.V. Farmaceutische en gelijkgestelde producten Honoraria Andere opbrengsten incl. subsidies
Kosten (in € 1000) 2013
2014
Bezoldigingen en artsenvergoedingen
47.983
48.364
Afschrijvingen, huur en waardeverminderingen
5.425
6.756
51
786
Financiële kosten
1.013
1.939
Inkopen farmaceutische, medische en verzorgingsproducten en -diensten
11.219
12.189
Andere kosten (administratie, energie, onderhoud, voeding...)
6.245
6.338
Totaal
71.936
Voorzieningen voor pensioenen en inhaalbedragen
Figuur: kosten 2014 8%
16%
3% 1%
76.373
9%
63%
Bezoldigingen en artsenvergoedingen Afschrijvingen, huur en waardeverminderingen Voorzieningen voor pensioenen en inhaalbedragen Financiële kosten Inkopen farmaceutische, medische en verzorgingsproducten en -diensten Andere kosten (administratie, energie, onderhoud, voeding,…)
30
|
Investeringen Totale investeringen sinds 2008 (in € 1000)
16000 13.290
14000 12000
10.814
10000
13.468
13.140 9.988
9.712
8.774
8000 6000 4000 2000 0 2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
De belangrijkste investeringen in 2014 2014 Bouw- en renovatiewerken
6.795
Uitvoering masterplan, herconditioneringswerken, schilderwerken, omgevingswerken...
Medische apparatuur
1.399
uitrusting recovery, intensieve zorgen, spoedgevallen
Informatica (hard- en software)
365
Andere uitrusting of investering
1.152
licenties, servers, printers, pc’s... los meubilair, inrichting keuken, divers niet-medisch materiaal
| 31
Colofon Verantwoordelijke uitgever / Richard Neirynck, algemeen directeur Redactie, coördinatie en vormgeving / dienst Communicatie O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem Fotografie / Patrick De Groote, Nico Matthijs, An-Sofie Neirynck, Hugo Vandamme, Bart Vanden Driessche, Koen Verhulst
Juni 2015
O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Waregem vzw Vijfseweg 150 8790 Waregem +32 (0)56 62 31 11 -
[email protected]
32
|
www.ziekenhuiswaregem.be
