Inhoudsopgave. Inhoudsopgave...2. Vooraf Inleiding...5

Jaarverslag 2013

Inhoudsopgave Inhoudsopgave Vooraf

2

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3 5

1.

Inleiding

2. 2.1 2.2 2.3 2.4

Thema’s Partners Projecten Voucherproject Oog 2013-2015 Internationaal

3. 3.1 3.2 3.3

Ledengroepen Patiëntengroepen Themagroepen Regiogroepen

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6 6 7 10 13

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

14 14 16 17

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. Dienstverlening 4.1 Ooglijn 4.2 Testteam

..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

20 20 21

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5.

Evenementen

22

...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Over de Oogvereniging 6.1 Missie en visie 6.2 Structuur van de vereniging 6.3 Bestuur en ledenraad

........................................................................................................................................................................................................................................................................

25 25 26 27

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7.

Communicatie en voorlichting

8.

Vrijwilligersbeleid

9.

Medewerkers en bureau

.......................................................................................................................................................................................................................................

28 30

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................................................................................................................

10. Financieel Balans per 31 december (nà resultaatbestemming) Staat van baten en lasten

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

31 33 34 35

......................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................................................................................

11. Bijlagen 11.1 De organisatiestructuur van de Oogvereniging

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

11.2 Oogvereniging in cijfers

2

36 36

......................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................

39

Jaarverslag 2013

Vooraf Op 1 januari 2013 werd de Oogvereniging opgericht. Met gepaste trots presenteren wij u het eerste jaarverslag. De Oogvereniging heeft zich ontpopt als een veelzijdige en actieve vereniging waarin mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid elkaar hebben weten te vinden. Eigen regie en ervaringsdeskundigheid staan in de Oogvereniging voorop. Het thema dat ons bindt is het oog. Wie geconfronteerd wordt met een (ernstige) oogaandoening wil weten waar hij aan toe is. Wat zijn de perspectieven en behandelingsmogelijkheden? Als patiënt wil je over je toekomst meebeslissen. Leidt de aandoening tot een beperking dan moet je die zien in te passen in je leven. Je gaat op zoek in het oerwoud van regelingen en voorzieningen, van revalidatie en hulpmiddelen. Wat heb je daarin te kiezen? Functioneren behalve je ogen ook je oren niet goed, dan loop je tegen grote extra problemen op, vooral bij communicatie en oriëntatie. Hier geldt: één en één is méér dan twee. In het jaarverslag leest u hoe de Oogvereniging zich inzet om in de oogheelkunde, de revalidatie, de hulpmiddelenvoorziening en de begeleiding het belang van patiënten en cliënten steeds centraal te stellen. U leest ook hoe de Oogvereniging zich inzet voor het realiseren van een samenleving waaraan iedereen, ongeacht zijn beperking, kan deelnemen. Dat betekent pleiten en lobbyen op de juiste plaatsen. Ten slotte leest u over het veelzijdige aanbod aan voorlichting en ledencontact, waarmee de Oogvereniging wil bereiken dat iedereen die met een oogprobleem te maken krijgt zo goed mogelijk beslagen ten ijs komt. In de Oogvereniging hebben zeven organisaties hun krachten gebundeld. Dat heeft zijn vruchten afgeworpen. Met dezelfde middelen wordt meer werk verzet En, nog Belangrijker, de vereniging heeft meer gezag en dat helpt bij het realiseren van de doelstellingen. Dankwoord Veel dank zijn we verschuldigd aan onze omgeving. Vele instellingen uit onze sector gaven inhoudelijke, praktische of morele steun aan ons werk, wat aanzienlijk heeft bijgedragen aan het resultaat. Veel fondsen steunden ons met projectsubsidies, een stimulans om doelgericht en gefocust naar het resultaat toe te werken. Bijzondere vermelding verdienen het Oogfonds en de Rotterdamse Stichting Blindenbelangen die met een algemene subsidie ruimte hebben geboden voor de communicatie-infrastructuur (website en ledenbladen), folders en beurzen en voor onmisbare flankerende activiteiten zoals beleidsvorming en professionalisering. Dit laatste deden ook legatarissen, onze donateurs en vele leden die ons bedachten met een extra vrijwillige bijdrage.

3

We bedanken in het bijzonder prof. dr. Jan Terlouw, die als eerste voorzitter tot december 2013 een grote bijdrage heeft geleverd aan het tot stand komen van de Oogvereniging. Ten slotte bedanken we nog van harte alle vrijwilligers en medewerkers die zich voor de Oogvereniging hebben ingezet.

Wij wensen u veel plezier bij het lezen van ons jaarverslag..

Joep Aarts, directeur

4

Hein Jens, voorzitter

Jaarverslag 2013

1. Inleiding Op 1 januari 2013 werd Oogvereniging Nederland opgericht. Zeven patiënten- en gehandicaptenorganisaties op het gebied van visuele beperkingen, oogaandoening en doofblindheid hebben in de Oogvereniging hun krachten gebundeld. In dit eerste jaarverslag stelt de Oogvereniging zich aan u voor. Wie zijn wij, wat willen we bereiken en hoe doen we ons werk? Het accent lag in het eerste jaar nog vooral op zaaien en minder op oogsten. Al zijn er ook mooie resultaten bereikt, en die vermelden we met trots. Als eerste leest u in dit jaarverslag met welke thema’s de Oogvereniging zich bezighoudt. U krijgt een impressie van enkele grote evenementen die zijn georganiseerd, en leest u over de activiteiten van ledengroepen, de Ooglijn en het Testteam. In de hoofdstukken 6 t/m 9 vertellen we u meer over de achtergronden van de Oogvereniging. U leest hoe de fusie tot stand is gekomen. Wat was de aanleiding, welke keuzes zijn gemaakt en tot wat voor vereniging heeft dat geleid? De Oogvereniging drijft op de inzet van actieve leden en vrijwilligers. De communicatie, het vrijwilligersbeleid en de bureauorganisatie zijn erop gericht om actieve vrijwilligers te ondersteunen. Het jaarverslag sluit af met een beknopt overzicht van de financiën. De organisatiestructuur van de Oogvereniging en een overzicht van de Oogvereniging in cijfers vindt u in een aparte bijlage. Door het hele jaarverslag heen vindt u foto’s die een impressie geven van de activiteiten van de Oogvereniging in het afgelopen jaar. De foto’s zijn genomen door medewerkers van de Oogvereniging, tenzij anders aangegeven.

5

2. Thema’s Van openbaar Vervoer tot oogzorg, van werk en arbeidsparticipatie tot digitale toegankelijkheid: het zijn gevarieerde thema’s waar de Oogvereniging zich mee bezig houdt. Telkens gaat het erom de belangen te behartigen van mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid. De Oogvereniging richt zich hierbij op een groot aantal partijen, waaronder overheden, medische en paramedische zorgverleners, zorgverzekeraars en bedrijven die publieke diensten aanbieden. Het uitgangspunt van de Oogvereniging is dat ledengroepen zelf opkomen voor de belangen die binnen hun specifieke werkgebied vallen. (Over de activiteiten van de ledengroepen leest u meer in hoofdstuk 3.) Maar er zijn natuurlijk ook thema’s die (bijna) alle mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid aangaan. Deze onderwerpen overstijgen de ledengroepen. Medewerkers op het verenigingsbureau en landelijke werkgroepen houden zich met deze thema’s bezig.

2.1 Partners Allereerst geven we u een overzicht van de belangrijkste partijen waarmee de Oogvereniging regelmatig contact heeft over de verschillende thema’s. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Dit ministerie gaat over de inrichting van de zorgmarkt en beïnvloedt via subsidies de indeling van het maatschappelijk middenveld waartoe de Oogvereniging behoort. In diverse werkgroepen van het ministerie praat de Oogvereniging mee over de transitie van de zorg, de overdracht van zorg vanuit de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Deze overdracht heeft grote gevolgen voor onze doelgroep. De inzet is om zo veel mogelijk onder te brengen in het basispakket van de Zvw (Zorgverzekeringswet), zodat een samenhangend aanbod aan zorg, hulpmiddelen en begeleiding blijft bestaan. Voor specialistische Wmo-diensten bepleit de Oogvereniging collectieve landelijke inkoop. Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG) Het contact met de oogheelkunde loopt vaak via de verschillende patiëntengroepen, omdat het dan over een bepaalde aandoening of over een groep van aandoeningen gaat. Toch is er ook behoefte aan contact dat de patiëntengroepen overstijgt. Dit speelt bijvoorbeeld wanneer het gaat om kwaliteit van oogzorg of over wetenschappelijk onderzoek. In het najaar is hiervoor een eerste, verkennend gesprek met het NOG gevoerd. Ieder(In) (voorheen CG-Raad en platform VG) De Oogvereniging is lid van Ieder(In), de netwerkorganisatie voor mensen met een beperking of chronische ziekte. Het contact met Ieder(In) is vooral toegespitst op specifieke onderwerpen. Toegankelijk betalingsverkeer is een gezamenlijk project. Ook op het vlak van Wmo en arbeidsparticipatie werken de medewerkers van de Oogvereniging en van Ieder(In) intensief met elkaar samen. 6

Jaarverslag 2013

Vivis Vivis is het samenwerkingsverband tussen Koninklijke Visio, Bartiméus en de Robert Coppes Stichting. De voorzitters van de Raad van Bestuur van deze instellingen bespreken in Vivisverband gezamenlijke beleidsonderwerpen. De Oogvereniging heeft hiervoor een standing invitation. Hoog op de agenda staat ook hier de transitie van de zorg, met name de transitie van de AWBZ naar de Zvw. Verder wordt gesproken over de kwaliteit van revalidatie en begeleiding, gezien vanuit het perspectief van cliënten. Ook dit is een belangrijk thema voor de Oogvereniging. Oogfonds en andere fondsen Zonder de steun van fondsen is het werk van de Oogvereniging niet mogelijk. De Oogvereniging spreekt regelmatig met diverse fondsen over de financiering en de voortgang van projecten. Bijzondere vermelding verdient het Oogfonds, dat naast incidentele steun voor projecten al jaren een aanzienlijke bijdrage levert aan de basiskosten van de Oogvereniging.

2.2 Projecten Ervaringsdeskundigheid staat bij de Oogvereniging voorop. Sterke inbreng van de doelgroep is een sleutelfactor en bepalend voor de koers van de Oogvereniging. Graag laten we u kennismaken met verschillende projecten die binnen de Oogvereniging lopen, en die zich richten op de thema’s toegankelijkheid en zorg en ondersteuning. Toegankelijk betalingsverkeer De Oogvereniging en Ieder(In) hebben zich dit jaar opnieuw ingezet voor behoud en verbetering van toegankelijkheid bij de aanpassing van betaalproducten en -kanalen, aan de overgang naar IBAN. Het ging daarbij om de grote problemen die voor klanten met een (visuele) beperking ontstonden bij de migratie van de omgevingen voor online betalen bij de Rabobank en ING. Met beide banken zochten we naar in eerste instantie een tijdelijke en uiteindelijk definitieve oplossing. In 2013 werden de aanpassingen aan het telefonisch kanaal van de drie grote banken effectief waardoor klanten met een functiebeperking hier, ook na de overstap op IBAN, gebruik van kunnen blijven maken. Dit is een mooi resultaat waar de Oogvereniging en Ieder(In) zich in de afgelopen jaren sterk voor hebben gemaakt. Verder zijn we met diverse betrokken partijen in gesprek geweest over de toegankelijkheid van bankieren via internet en via apps, en ook over een betere toegankelijkheid (controleerbaarheid) van betalen aan de kassa. Meldingen en signalen vanuit de achterban hebben steeds een belangrijke input gevormd voor gesprekken en activiteiten. Door deze meldingen komen problemen snel in beeld, zodat naar een oplossing kan worden gezocht. Zorg en Ondersteuning Thuis In dit project draait het om de decentralisatie van de zorg per 1 januari 2015. In de zestien regio’s van de Oogvereniging is een begin gemaakt met het opzetten van een netwerk van 7

actieve vrijwilligers die zich bezighouden met de Wmo. De werkgroep Zorg en Ondersteuning Thuis, waarin mensen vertegenwoordigd zijn vanuit de regio`s, ondersteunt bij dit proces. De werkgroep fungeert hierbij als een informatiepunt: aan de ene kant gaat het erom signalen op te pikken van de achterban in de regio’s. Aan de andere kant willen we informatie over landelijke ontwikkelingen bij de achterban in de regio’s brengen. Belangrijke mijlpalen in 2013: · Meer kennis en een betere structuur binnen de groep van actieve vrijwilligers in het land · Input voor het CVZ-consultatiedocument (het consultatiedocument van het College voor Zorgverzekeringen) · Deelname rondetafelgesprekken over de Wmo in de Tweede Kamer · Samenwerking met Visio en Bartiméus, onder meer voor de landelijke inkoop van specialistische begeleiding en de doventolkzorg · Presentaties voor Wmo-raden in de verschillende regio’s, met een pilot-presentatie in regio Noordwest. De presentaties krijgen een vervolg in 2014. Werk en arbeidsparticipatie Al een aantal jaar bestaat er een mailinglijst voor iedereen die affiniteit heeft met het onderwerp werk. Dit zijn zowel werkzoekenden, als werkende mensen en professionals. De mailinglijst heet Werken Werkt. In 2013 is van hieruit de werkgroep Werk opgericht, wat grotendeels werd ingegeven door de ontwikkelingen rond de Participatiewet en het bijbehorende Quotum. Speerpunten voor de Oogvereniging op het gebied van Werk zijn: politieke lobby, het informeren van de doelgroep en het aanbieden van activiteiten voor de doelgroep. Zaterdag 30 november werd er een dag georganiseerd voor en door mensen met een visuele beperking, Zin in Werk. Het uitgangspunt was: hoe kun je zelf je kansen op de arbeidsmarkt vergroten? Op deze dag konden mensen diverse workshops volgen en was er tijd om te netwerken. Achteraf is gebleken dat diverse deelnemers door deze dag aan een baan zijn gekomen of anderszins geholpen zijn.

Foto: bijeenkomst Zin in werk, 30 november 2013 8

Jaarverslag 2013

Lectuurvoorziening De belangenbehartiging op het gebied van lectuurvoorziening was in 2013 vooral gericht op de dienstverlening rond studie- en vakliteratuur in aangepaste leesvormen. Over de dienstverlening van producent Dedicon zijn veel klachten. Studenten lopen vaak een studieachterstand op, of geven de studie zelfs helemaal op, doordat ze materiaal te laat krijgen aangeleverd. In juli 2013 heeft de Oogvereniging hierover een brief gestuurd naar het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OC&W), de subsidiegever van Dedicon. Ook zijn we opnieuw in gesprek gegaan met Dedicon. Helaas is de situatie nog niet verbeterd. In het najaar is een start gemaakt met een gebruikersgroep voor Dedicon. In deze groep zijn studenten, ouders van kinderen met een visuele beperking in het regulier onderwijs en ambulant onderwijskundige begeleiders vertegenwoordigd. De bedoeling is om Dedicon, gevraagd en ongevraagd, advies te geven. Onderzoek en wetenschap Bij het opstellen van een wetenschappelijke onderzoeksagenda worden steeds vaker patiënten en cliënten betrokken. Dit zorgt ervoor dat onderzoek beter aansluit bij de wensen en behoeften van de doelgroep. Binnen het project Onderzoek en Wetenschap brengt de Oogvereniging de onderzoeksbehoeften in kaart van mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid. Het kan dan gaan om onderzoek op medisch, paramedisch en maatschappelijk terrein. De onderzoeksagenda wordt opgesteld door het Athena Instituut van de Vrije Universiteit Amsterdam volgens het door dit instituut ontwikkelde dialoogmodel. In de adviesraad voor het project hebben het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap, de Optometristenvereniging Nederland, Bartiméus en Koninklijke Visio zitting genomen. De Oogvereniging zal de onderzoeksagenda gebruiken om te pleiten voor wetenschappelijk onderzoek op die terreinen waarde doelgroep naar vraagt. Bovendien kan de Oogvereniging optreden als goed toegeruste gesprekspartner als het gaat om motieven voor wetenschappelijk onderzoek. Cliënten- en beroepsorganisaties zullen gebruikmaken van de uitkomsten om hun beleid of hun onderzoek beter te laten aansluiten bij de behoeften van de doelgroep. Cultuur Bij de Oogvereniging is een groep enthousiastelingen actief die zich bezighoudt met cultuur. Dit is niet een officiële werkgroep, er ligt ook geen opdracht van het bestuur aan ten grondslag. Het accent van de werkzaamheden lag in 2013 vooral op de toegankelijkheid van musea. Op verzoek van de Nederlandse Museumvereniging is, in samenwerking met Stichting Kubes en Museum4all, een Handreiking voor toegankelijkheid musea opgesteld. Leden van de groep hebben deelgenomen aan een symposium van Stichting Kubes en hebben gesprekken gevoerd met musea over diverse projecten op het gebied van toegankelijkheid. Dit in samenwerking met onder andere Stichting Kubes en PBTConsult (Projectbureau Toegankelijkheid).

9

2.3 Voucherproject Oog 2013-2015 De Hoornvlies Patiënten Vereniging, MD Vereniging, Nederlandse Christelijke Blindenen slechtzienden Bond, Retina Nederland, Vereniging Oog In Oog en de Oogvereniging hebben de handen ineen geslagen en werken gedurende drie jaar samen in het zogenoemde Voucherproject Oog 2013-2015. Deze organisaties hebben subsidie gekregen van het fonds PGO. De activiteiten van het voucherproject worden uitgevoerd door gezamenlijke werkgroepen. De vrijwilligers zijn zo veel mogelijk afkomstig uit de gezamenlijke achterbannen. De Oogvereniging coördineert de werkgroepen. Twee van de werkgroepen (Hoortoestellen richtinghoren en Patiëntenperspectief goede oogzorg) krijgen ondersteuning van het LSR, een organisatie met expertise over de kwaliteit van de zorg. Behalve deze werkgroepen is er in maart 2013 een begeleidingscommissie gevormd met bestuursafgevaardigden van de samenwerkende organisaties. Deze commissie komt elk kwartaal bijeen en bespreekt de voortgang van de werkgroepen. Verstrekkingen zorgverzekeringen Veel mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid hebben te maken met verstrekking van visuele hulpmiddelen door zorgverzekeraars. De werkgroep zorgverzekeringen zoekt uit wat de goede en slechte ervaringen zijn van gebruikers van visuele hulpmiddelen. Er vond een meldactie plaats waarbij mensen hun ervaringen met de verstrekking van hulpmiddelen doorgaven aan de Ooglijn. Om een compleet beeld te krijgen komt er in 2014 een enquête onder de gezamenlijke achterbannen. Ook de kant van de zorgverzekeraars wordt uitgezocht. In 2013 is nagegaan of er grote verschillen zijn tussen de polissen van zeven zorgverzekeraars. Dit blijkt niet het geval te zijn. Tot deze conclusie kwam de werkgroep na het vergelijken van de ‘kleine lettertjes’ van de polissen, de zogenaamde hulpmiddelenreglementen. In 2013 hebben we tweemaal een overleg gehad met VGZ over het Low Vision Loket. Namens de achterban dringt de werkgroep aan op verbeteringen. Hoortoestellen Richtinghoren De Projectgroep Hoortoestellen Richtinghoren houdt zich bezig met een specifiek onderwerp van de hulpmiddelenverstrekking, namelijk het nieuwe vergoedingssysteem voor hoortoestellen. De initiatiefnemers van de projectgroep spreken mede uit eigen ervaring. Het streven is dat blinde en slechtziende hoortoesteldragers kunnen (blijven) rekenen op een adequate en betaalbare hoortoestelaanpassing. Bij de uitvoering wordt samenwerking gezocht met andere relevante organisaties, zoals de NVVS (Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden), met professionals uit het werkveld en met blinde en slechtziende hoortoesteldragers. Er is meegewerkt aan een evaluatieonderzoek van het onderzoeksbureau Nivel naar de gevolgen van het nieuwe vergoedingssysteem. De projectgroep heeft in 2013 veel informatie geplaatst op de website van de Oogvereniging www. oogvereniging.nl/projectgroep-hoortoestellen-richtinghoren.

10

Jaarverslag 2013

Patiëntenperspectief goede oogzorg Doel van de werkgroep Patiëntenperspectief is het bevorderen van betere oogzorg, waarbij meer wordt gedacht vanuit de cliënt dan vanuit van de instelling of zorgverlener. Wat een oogarts of andere zorgverlener goede zorg vindt, kan verschillen van de mening van de patiënt. Om erachter te komen wat belangrijk is binnen de oogzorg en revalidatie en wat verbeterd moet worden, organiseren we groepsgesprekken. Op de Vrijwilligersdag van de Oogvereniging in november vonden twee korte groepsgesprekken plaats. In 2014 komen er nog meer groepsgesprekken met mensen met verschillende visuele beperkingen en oogaandoeningen. De uitkomsten van de werkbijeenkomsten gebruiken we om een lijst te maken met zogenaamde kwaliteitscriteria van mensen met een visuele beperking, oogaandoening of doofblindheid. Bovendien wordt er een top-10 gemaakt met verbeterpunten. Over deze verbeterpunten gaan we in gesprek met zorgverleners. Verkeer of Verkeerd Voor het project Verkeer of Verkeerd zijn in 2013 twee speerpunten vastgesteld: oversteekplaatsen voor voetgangers en de zichtbaarheid van fietsroutes voor slechtziende fietsers. Voor de oversteek van voetgangers heeft een groot aantal vrijwilligers Zebrachecks (onderdeel van het programma Blijf Veilig Mobiel) gedaan. De Zebrachecks hebben veel inzicht gegeven in hoe oversteekplaatsen in de praktijk zijn uitgevoerd. Op lokaal niveau denken ervaringsdeskundige vrijwilligers na over de inrichting van oversteekplaatsen in hun gemeente. Dit doen ze aan de hand van gebruikerservaringen en richtlijnen. Binnen het project wordt veel kennis en ervaring uitgewisseld aan de hand van concrete praktijksituaties. In 2014 zal dit meer gestructureerd worden opgezet. Verder zal meer worden ingezet op de zichtbaarheid van fietsroutes aan de hand van publicaties die over dit onderwerp beschikbaar zijn. Openbare Ruimte en Gebouwen De openbare ruimte en (openbare) gebouwen moeten goed en veilig toegankelijk zijn voor iedereen, dus ook voor mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid. Dit is het doel van de werkgroep Openbare ruimte en gebouwen. De brede samenstelling van de werkgroep doet recht aan verschillen in het ervaren van (on) toegankelijkheid. Deze hangen af van factoren als beperking (perifeer zicht, kokervisus, blind, doofblind), maar ook van leeftijd en geslacht. Sommige leden beschikken over expertise uit de wereld van de bouw. Incidenteel doen we een beroep op professioneel advies van de zorginstellingen of van het PBTConsult. Belangrijke mijlpalen in 2013: · De begrippen fysieke toegankelijkheid (gericht op geleidelijnen en tastbare signalering) en visuele toegankelijkheid (gericht op verlichting en leesbare bewegwijzering) zijn afgebakend. · Met ProRail is een convenant getekend over de fysieke toegankelijkheid van stations. · Er zijn praktijkadviezen gegeven over de inrichting en omgeving van Utrecht CS en Rotterdam CS en een ziekenhuis in Amersfoort. Ook is er een gesprek geweest met een Amsterdamse stadsergonoom. 11

Openbaar vervoer Als het om openbaar vervoer gaat, stond in 2013 vooral in het teken van de OV-chipkaart. Er is regelmatig deelgenomen aan overleg bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM). Dit ging over de toegankelijkheid van openbaar vervoer in brede zin, bijvoorbeeld over perrons en over de leesbaarheid van reisinformatie. Ook namen we deel aan het maandelijkse overleg tussen NS en de consumentenorganisaties over de maatregelen die nodig zijn om het papieren treinkaartje af te schaffen en de OVchipkaart in te voeren op een manier die voor iedereen bruikbaar is. Het contact met NS heeft eind maart 2013 geresulteerd in het product OV-chip Plus, waarmee reizigers met een visuele beperking hun reis vooraf telefonisch kunnen boeken en niet meer hoeven in- of uit te checken en dus het paaltje niet meer hoeven te zoeken.

Foto: mensen met een visuele beperking in de Tweede Kamer bij een debat over de OV-chipkaart In 2013 is veel tijd besteed aan het zoeken naar en overleggen over een werkbaar alternatief voor het reizen op saldo in bus, tram en metro. Hoewel vervoerders en verantwoordelijke overheden aanvankelijk begrip toonden voor de problemen die mensen met een visuele beperking bij het reizen op saldo ervaren, was de werkbare oplossing er eind 2013 nog altijd niet. Er werd dan ook druk uitgeoefend op de landelijke politiek. Dit zal in 2014 een vervolg krijgen. Ten slotte hebben we deelgenomen aan een onderzoek om doelgroepenvervoer betaalbaar te houden. Een onderdeel hiervan is Valys. Dit onderzoek is gedaan in opdracht van het ministerie van VWS. Digitale Toegankelijkheid Op het gebied van digitale toegankelijkheid is er in 2013 vertraging opgelopen vanwege langdurige ziekte van de themacoördinator. Aan het einde van de zomer is er een herstart 12

Jaarverslag 2013

gemaakt. Vergroten van de digitale toegankelijkheid door enerzijds te drempel van digitale (overheids-)producten te verlagen en anderzijds de potentie van gebruikers met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid te verhogen: dat is het doel van dit project. Als het gaat om toegankelijkheid van overheidswebsites is pas op de plaats gemaakt. Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft aangegeven de regelgeving te zullen aanpassen en het accent meer te leggen op bruikbaarheid dan op de verplichting om aan de webrichtlijnen te voldoen. Dit heeft ook invloed op het beleid van de Oogvereniging en de andere samenwerkingspartners binnen het voucherproject. We hebben inmiddels een goed contact met het ministerie opgebouwd. Daarnaast heeft het project als doel de digitale kennis en vaardigheden (en daarmee de zelfredzaamheid) van de doelgroep te vergroten, waarschijnlijk door het opzetten van een kennisbank. Een tiental bestaande kennisbanken is onderzocht, en daarbij blijkt het up-to-date houden een probleem. Verder onderzoek, onder andere voor het opstellen van criteria voor de meest relevante informatie, vindt plaats in het eerste kwartaal van 2014.

2.4 Internationaal Opkomen voor de belangen van mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid gebeurt niet alleen in Nederland. Op verschillende terreinen wordt samengewerkt met organisaties in andere (Europese) landen. Eén van de vaste samenwerkingspartners is de overkoepelende European Blind Union, waarbij ook de Oogvereniging is aangesloten. Eén van de terreinen waarop de Oogvereniging internationaal actief is (geweest) is volwasseneneducatie. In januari 2013 heeft een medewerker van de Oogvereniging deelgenomen aan een bijeenkomst hierover in Berlijn. Dit was een voorbereidende bijeenkomst voor een project in het kader van het Long Live Learning Project van de Europese Unie. Het zou een uitwisseling worden tussen Italië, Cyprus, Duitsland en Nederland over de rol van de belangenorganisaties bij volwasseneducatie aan mensen met een visuele beperking. Uiteindelijk is het projectvoorstel dat hieruit voortkwam niet gehonoreerd. Verder is in 2013 opnieuw samen met anderen gewerkt aan Nederlandse steun voor een verdragsrechtelijke uitzondering op de auteurswet voor de internationale uitwisseling van lectuur in aangepaste leesvormen voor mensen met een visuele beperking. De ratificatie van dit zogenaamde WIPO-verdrag is een zaak van lange adem. Het streven is dat er op termijn een regeling is die door uitgevers wereldwijd wordt geaccepteerd.

13

3. Ledengroepen Een groot aantal thema’s waarmee de Oogvereniging zich bezighoudt zijn ondergebracht bij ledengroepen. De Oogvereniging kent verschillende soorten ledengroepen: patiëntengroepen (gericht op een specifieke oogaandoening of groep oogaandoeningen), themagroepen (gericht op een specifieke doelgroep of interessegebied) en regiogroepen verspreid over heel Nederland. Hieronder vindt u een kleine greep uit de activiteiten die de ledengroepen in 2013 hebben georganiseerd. Het uitgebreide jaarverslag van een ledengroep kunt u bij het landelijk bureau opvragen.

3.1 Patiëntengroepen Glaucoombelangen De Glaucoomvereniging is per 1 mei 2013 gefuseerd met de Oogvereniging. Sinds die datum is de Glaucoomvereniging als patiëntengroep Glaucoombelangen actief binnen de Oogvereniging. De patiëntengroep organiseerde bijenkomsten rond de medische aspecten van glaucoom en voorzag leden op verschillende manieren van goede informatie over glaucoom. Twee keer per jaar kwamen coördinatoren van de regio’s met de bestuursleden van Glaucoombelangen bij elkaar om ervaringen uit te wisselen, kennis te delen en ontwikkelingen te bespreken. Zo is gesproken over het fusieproces met de Oogvereniging en is het handboek voor coördinatoren vernieuwd. Coördinatoren verzorgden in 2013 een keur aan informatiebijeenkomsten. In een aantal gevallen zijn de bijeenkomsten samen met de patiëntenservicebureaus van ziekenhuizen

Foto: volle zaal tijdens jubileum Glaucoombelangen, 12 oktober 2013 (foto genomen door Blikvanger Fotografie) 14

Jaarverslag 2013

georganiseerd en was er ruimte om niet-leden uit te nodigen. Aan de bijeenkomsten werkten diverse oogartsen, medewerkers van Visio, optometristen en apothekers mee. Tijdens de Wereldglaucoomweek in maart hebben op verschillende plaatsen oogartsen het initiatief genomen om aandacht te vragen voor glaucoom. Er waren informatiemiddagen waar je je oogdruk kon laten meten. Vrijwilligers van de vereniging werkten hieraan mee. Op 12 oktober werd het 25-jarig jubileum van de Glaucoomvereniging / Glaucoombelangen gevierd. Op deze dag konden leden lezingen bijwonen over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van glaucoom. Er was volop ruimte om vragen te stellen en onderling ervaringen uit te wisselen. Het Glaucoommagazine was ook in 2013 weer een belangrijk communicatiemiddel voor de leden van Glaucoombelangen. Het magazine biedt informatie over glaucoom en glaucoomzorg, zowel voor leden als voor geïnteresseerde niet-leden. In 2013 is ook de brochure Over oogdruppels gesproken herschreven en herdrukt. DoofBlinden Op 1 januari 2013 is de Stichting DoofBlinden Netwerk gefuseerd met Viziris tot de Oogvereniging Nederland en daarmee ontstond de patiëntengroep DoofBlinden van de Oogvereniging. De patiëntengroep heeft een groot aantal actieve vrijwilligers die meestal in tweetallen de activiteiten, overleggen en vergaderingen bijwonen. In 2013 heeft het deelgenotenteam drie zogenaamde deelgenotendagen georganiseerd in verschillende delen van het land. Tijdens één deelgenotendag is er gewandeld. Tijdens de twee andere deelgenotendagen stond de communicatie tussen dove mensen en slechthorende mensen met een visuele beperking centraal. Er werden workshops vingerspellen en Lorm gegeven. In de vele werkgroepen van de Oogvereniging waren in 2013 veel mensen met doofblindheid actief. Denk aan de werkgroep Verkeer of Verkeerd, Toegankelijkheid openbare ruimte en gebouwen en Hoortoestellen RichtingHoren. De specifieke inbreng van deze groep was erg belangrijk. In 2013 waren mensen met doofblindheid ook internationaal actief door op Europese congressen en Wereldcongressen workshops te geven. Retina Een andere groep die apart aandacht verdient is Retina. Op 19 november 2013 fuseerde de vereniging Retina Nederland met de Oogvereniging. Retina Nederland is toen samengegaan met de patiëntengroep Retinabelangen, voortaan patiëntengroep Retina genoemd. Informatie over de activiteiten van Retina Nederland in 2013 vindt u terug in het jaarverslag van Retina Nederland. De patiëntengroep Retina organiseerde samen met de patiëntengroep Glaucoombelangen en de Regionale Hulpmiddelenbeurs twee informatiedagen, één in Leeuwarden en één in Enschede. Bovendien woonden tenminste 100 retinapatiënten (leden en niet-leden) de jaarlijkse informatiemiddag Oogcontact in het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen bij. Een primeur was dat de lezingen al na één dag te beluisteren waren via de website van de Oogvereniging en op de OrionWebbox.

15

Overige patiëntengroepen Ook de kleinere patiëntengroepen organiseerden in 2013 bijeenkomsten over medische onderwerpen. Zo waren er bij Uveïtis twee ledencontactdagen waar informatie werd gegeven over chirurgische behandelingen bij Uveïtis en over wat Koninklijke Visio voor mensen kan betekenen. Tijdens de jaarlijkse contactdag van LOA/LOHN werd door een neuroloog, een oogarts en een speciaal aangestelde verpleegkundige een presentatie gegeven over medische ontwikkelingen.

3.2 Themagroepen Geleidehondgebruikers De themagroep Geleidehondgebruikers komt voort uit de vroegere NVG. De themagroep heeft zich ingezet om de samenwerking met de verschillende geleidehondenscholen te intensiveren. Er is daarvoor een scholenoverleg georganiseerd en er zijn scholen bezocht. De scholen hebben onder andere toegezegd de nieuwe informatie van de themagroep, die verschijnt in 2014, op te nemen in het welkomstpakket voor hun cliënten. De themagroep heeft daarnaast gewerkt aan een klachtenregeling en klachtencommissie. Het bleek namelijk dat leden behoefte hebben aan bemiddeling of een luisterend oor. De drempel voor het indienen van een klacht bij een geleidehondenschool is vrij hoog. In 2014 gaan bij de themagroep twee klachtenfunctionarissen / bemiddelaars aan de slag. Op deze manier helpt de themagroep om de drempel te verlagen om een klacht in te dienen en leden een vertrouwelijke plaats te geven waar zaken besproken kunnen worden. Open Oecumenische Gemeenschap Deze themagroep richt zich op geloof en spiritualiteit in relatie tot het leven met een visuele beperking. De themagroep stimuleert onderling contact en gesprekken en organiseert kunstzinnige en culturele excursies met religieuze of spirituele inhoud. De eerste week van juli stond in het teken van gemeenschap, diepgang en geloof. Een groep leden heeft zich een aantal dagen teruggetrokken in het Dominicanenklooster in Huissen. Op verschillende manieren zochten ze naar wegen voor verdraagzaamheid en kracht. Leden konden een pelgrimswandeling maken, liturgisch bloemschikken of werken in de tuin en in de keuken van het klooster. Ook werd er gezongen en gebeden. In september werd de traditionele Kerkenpaddag georganiseerd in Zutphen. In november brachten leden een bezoek aan het Joods Historisch Museum in Amsterdam. Ouders van kinderen met een visuele beperking Eén van de belangrijkste speerpunten van de themagroep Ouders van kinderen met een visuele beperking (voorheen Fovig) is de Brugklastas. Voor de meeste kinderen is de overgang van groep acht naar de brugklas op een nieuwe school heel spannend. Het grote gebouw, elk uur een andere docent en een nieuwe klas. Voor kinderen met een visuele beperking komt daar nog bij dat nieuwe klasgenoten en docenten ook meestal voor het eerst kennismaken met hun visuele beperking. Om leerlingen daarbij te ondersteunen heeft de themagroep enkele jaren geleden de brugklastas 16

Jaarverslag 2013

ontwikkeld. Met de informatie uit de tas worden de leerlingen met een visuele beperking geholpen om zichzelf te presenteren. Op deze manier kunnen ze laten zien dat ze echt niet zo anders zijn dan hun klasgenoten, maar dat dingen voor hen soms net iets anders gaan. In 2013 heeft de brugklastas een verandering ondergaan. De grootte van de tas is nu van een formaat dat de rugzak ook als dagelijkse schooltas kan worden gebruikt. Daarnaast is de inhoud aangepast en is de gedrukte tekst of brailletekst vervangen door informatie die op een USBstick staat. Oud-revalidanten Traditiegetrouw organiseerde de ledengroep Oud-revalidanten in 2013 twee bijeenkomsten bij Visio Het Loo Erf. Leden konden elkaar hier (weer) ontmoeten en ervaringen en informatie uitwisselen. Tijdens de voorjaarsbijeenkomst werd het 30-jarig bestaan gevierd van de groep (voorheen onderdeel van de NVBS). Verder gaven oud-revalidanten voorlichting Ook en namen leden zitting in de Revalidante raad van Visio Het Loo Erf. Alle cliënten die Visiio Het Loo Erf verlieten kregen de folder van de ledengroep Oud-revlaidanten mee naar huis. Jongeren en studenten Leuke en uitdagende activiteiten organiseren voor jongeren en studenten is een belangrijk speerpunt van deze ledengroep. Op deze manier maken jongeren met een visuele beperking dingen mee, die voor hen anders vaak minder vanzelfsprekend zijn. In 2013 is onder andere een EHBO-themadag georganiseerd. Een belangrijk speerpunt van de ledengroep was ten slotte ook de beschikbaarheid van studiemateriaal in aangepaste leesvormen voor studenten met een visuele beperking.

3.3 Regiogroepen De zestien regiogroepen van de Oogvereniging werken op regionaal niveau hard aan de doelen van de Oogvereniging: contact tussen leden, voorlichting en belangenbehartiging. Vele vrijwilligers zijn iedere week weer druk in de weer in alle uithoeken van het land om op te komen voor de belangen van mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid. Regiogroepen werken daarbij steeds meer samen. Door krachten te bundelen kun je elkaar versterken. Zo loopt in de drie noordelijke regiogroepen Groningen, Friesland en Drenthe, het samenwerkingsproject 3N. Actieve vrijwilligers in deze regio’s kregen gezamenlijke trainingen, zodat iedereen dezelfde boodschap mee naar huis kreeg. De laatste twee jaar komt het steeds vaker voor dat problemen die voor alle drie de regiogroepen gelijk zijn, gezamenlijk worden opgelost. Ook in Limburg is actief samengewerkt. De regiogroepen Noord- en Midden-Limburg en Zuid-Limburg namen deel aan overleggen met Koninklijke Visio in Sittard. Het ging hierbij over informatie aan nieuwe cliënten en gezamenlijke voorlichtingsactiviteiten zoals de internationale Dag van de Witte Stok. Deze dag werd georganiseerd bij Visio in Sittard. Mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid kregen deze dag informatie over elektronische 17

navigatiesystemen. Je kon deze apparatuur tijdens een wandeling met begeleiding ook zelf uitproberen. Een andere belangrijke vorm van samenwerking was die tussen verschillende ledengroepen. Zo organiseerde de regiogroep Groningen in samenwerking met de afdeling Groningen van Glaucoombelangen de Oogdag. Bezoekers konden deelnemen aan workshops en er waren demonstraties. Aan bod kwam de participatiewet, omgaan met energie en kleur- en stijladvies. Ontmoetingen Activiteiten waarbij leden elkaar kunnen ontmoeten en ervaringen uitwisselen zijn in alle regiogroepen zeer belangrijk. Zo konden leden in Friesland deelnemen wandeltochten, een tandemtocht en een bustocht naar het vliegtuigmuseum Aviodrome. Regiogroep Utrecht organiseerde een kampeerweekend bij de Nieuwkoopse plassen. Je kon hier kanoën, fietsen en wandelen. Regiogroep Noord- en Midden Limburg organiseerde speciaal voor de jongere leden een survivalweekend in de Belgische Ardennen Leden in Noord-Brabant en Zeeland konden ten slotte mee op een excursie naar de aardbeienveiling in Hoogstraten en het gevangenismuseum in Merksplas (België). Opkomen voor belangen In diverse regio’s is aandacht besteed aan de internationale Dag van de Witte Stok, die ieder jaar op 15 oktober wordt gehouden. In Twente/Oost-Gelderland werd een manifestatie gehouden op de Korenmarkt in Almelo. In Gooi, Eem- en Flevoland hebben leden zich actief ingezet in Wmo-raden en cliëntenplatforms om de belangen van mensen met een visuele beperking onder de aandacht te brengen. Andere leden hebben weer meegewerkt aan het schouwen (het beoordelen van de toegankelijkheid) van openbare ruimtes, bijvoorbeeld tijdens de zebracheck. Regiogroep Leiden heeft zich sterk gemaakt voor verbeteringen op het busstation van Leiden Centraal Station, dat voor reizigers met een visuele beperking een groot knelpunt blijft. De dynamische indeling van de busplatforms en het ontbreken van toegankelijke reisinformatie zorgen hiervoor dat reizigers met een visuele beperking hier moeilijk hun weg kunnen vinden. Het bestuur van de regiogroep heeft contact gezocht met de gemeente, het Rocov en Rover. Een oplossing was eind 2013 nog niet in zicht. Voorlichting In Twente/Oost-Gelderland konden leden terecht met al hun vragen over daisyspelers, memorecorders, iPhones, iPads en andere hulpmiddelen. Een groep deskundige vrijwilligers organiseerde hiervoor speciale bijeenkomsten. In Noord-Brabant en Zeeland konden leden tijdens de jaarlijkse computerclubdagen weer veel leren over slim en handig gebruik van de computer. Regiogroep Noordwest onderhoudt een eigen telefooncirkel. De bedoeling hiervan is om regelmatig contact te onderhouden met alle leden, tenzij een lid hier geen behoefte aan heeft. Het telefoonteam is zowel een bron van informatie als een luisterend oor.

18

Jaarverslag 2013

Op vele plaatsen in het land werd voorlichting gegeven aan potentiële leden en andere geïnteresseerden. Regiogroep Arnhem/Nijmegen stond met een stand op de regionale hulpmiddelenbeurs in het MuZIEum te Nijmegen, in Musis Sacrum te Arnhem en in het Canisius Wilhelminaziekenhuis te Nijmegen. De regiogroep Haaglanden werkte mee aan een scholenproject in Leidschendam-Voorburg en gaf meerdere keren voorlichting aan buschauffeurs in de regio over hoe zij rekening kunnen houden met reizigers met een visuele beperking. Instappen, uitstappen, optrekken en halteaanduiding kwam hierbij allemaal aan bod.

19

4. Dienstverlening De bekendste dienst van de Oogvereniging is wel de Ooglijn. Iedereen die op zoek is naar een luisterend oor of informatie wil over (leven met) een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid kan bij de Ooglijn terecht. Verder heeft de Oogvereniging het Testteam dat bestaat uit ervaringsdeskundigen die de toegankelijkheid en bruikbaarheid van goederen en diensten testen. In dit hoofdstuk geven we een impressie van waar de Ooglijn en het Testteam zich dit jaar mee bezig hebben gehouden.

4.1 Ooglijn Het was een actief en vruchtbaar jaar voor de Ooglijn. Veel mensen wisten ons weer te vinden met vragen van allerlei aard. In 2013 heeft de Ooglijn in totaal 4.813 contacten gehad. Het was beduidend drukker dan in 2012 (3.415 contacten). Veel mensen benaderden ons voor advies of voor een luisterend oor. De vragen kwamen via de telefoon, per e-mail en ook steeds vaker via Twitter. Hieronder leest u meer over de onderwerpen die eruit sprongen. OV-chipkaart Net als in 2012 kwamen er veel vragen binnen over de OV-chipkaart (ruim 1.200). Onze achterban maakte zich zorgen over het verdwijnen van het Viziris-abonnement. Dit reisproduct, speciaal ontwikkeld voor mensen met een visuele beperking, maakte het mogelijk om voor een vast bedrag onbezorgd met het stads- en streekvervoer te reizen. Eind 2012 stopte de verkoop en vanaf 31 december 2013 kon het Viziris-abonnement niet meer gebruikt worden. Aan de opvolger, het Sentire-reisproduct, zitten allerlei haken en ogen, waardoor mensen die de in- en uitcheckschermen niet kunnen lezen nog steeds financieel risico lopen. Het zoeken naar een oplossing met vervoerders en politici lijkt een kwestie van lange adem. Veel mensen hebben ons dan ook gebeld om te vragen of en wanneer die oplossing er eindelijk komt. Gezondheidsplein In 2013 is de Ooglijn gaan samenwerken met het Gezondheidsplein. Via deze website kunnen mensen gezondheidsvragen stellen en informatie krijgen over medische en paramedische zaken. De Ooglijn draait mee in het online spreekuur. De gedachte hierachter is om de Ooglijn en de Oogvereniging bij een breder publiek onder de aandacht te brengen. Het liep in 2013 nog niet echt storm. Zo nu en dan kwamen er een paar vragen binnen. Pro-actief De Ooglijn reageert niet alleen op vragen die binnenkomen, maar geeft ook pro-actief informatie. Zo zijn er in 2013 weer talloze artikelen toegevoegd aan de online informatiebank van de Oogvereniging. Ook schreven medewerkers van de Ooglijn berichten voor de nieuwsbrief van de Oogvereniging, die vaak weer nieuwe vragen opriepen. Zo konden mensen begin 2013 een bericht lezen over belastingaftrekposten voor mensen met een (visuele) beperking. Hierop belden talloze mensen de Ooglijn op, bijvoorbeeld om te vragen of hun hulpmiddel daar nu wel of juist net niet onder zou vallen. 20

Jaarverslag 2013

Signalen De Ooglijn krijgt allerlei signalen binnen die de Oogvereniging helpen bij de belangenbehartiging. Zo gaven in 2013 veel mensen via de Ooglijn hun klachten door over de nieuwe website van de ING Bank. De themacoördinator Toegankelijk Betalingsverkeer kon deze signalen gebruiken en de problemen bij de bank onder de aandacht brengen. De wisselwerking tussen Ooglijn en projecten voor belangenbehartiging blijkt heel effectief en zal zich in de toekomst steeds verder uitbreiden.

4.2 Testteam Het Testteam doet in opdracht gebruikerstests. Het team bestaat inmiddels uit 150 vrijwilligers die voor tests benaderd willen worden. Het vrijwilligersbestand is heel pluriform en bestaat uit mensen die in ernstige of mindere mate visueel beperkt of doofblind zijn. Ter compensatie van hun beperking gebruiken zij een breed scala aan hulpmiddelen. De diversiteit maakt dat ons testersbestand breed kan worden ingezet, of het nu gaat om het testen van een website, van OV-chippoortjes of van een vakantiehuisje. Getest in 2013 Begin 2013 hebben onze testers in opdracht van ProRail in Rotterdam de structuur van geleidelijnen beoordeeld. Later is deze test in Amersfoort veel grootschaliger herhaald. De bevindingen van de testers verschilden, afhankelijk van het stokgebruik. Verder hebben de testers via internet een enquête ingevuld in opdracht van IMAGO, een consortium dat routenavigatie ontwikkelt voor gebruik binnen en buiten gebouwen. IMAGO wilde weten wat mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid nodig hebben om zich te kunnen oriënteren. Door ziekte van de testcoördinator stond het Testteam in de tweede helft van 2013 op een lager pitje. Wel werden op 14 en 15 oktober (op de internationale Dag van de witte stok) OVchippoortjes uitgebreid getest, in opdracht van NS. Niet alleen vrijwilligers uit het Testteam, maar ook testers met andere fysieke beperkingen deden mee. Ze reisden tussen station Hilversum en station Lelystad en gingen, al dan niet met geleidehond of rolstoel, door de poortjes. Voor sommige geleidehonden was dat even wennen, maar na een paar keer lukte het doorgaans prima. Dat is ook goed te zien in de film, met audiodescriptie, die NS naar aanleiding van de test maakte. Kleinere tests In 2013 was het Testteam ook betrokken bij enkele kleinschalige, maar daardoor niet minder belangrijke tests. Omdat onze achterban veel problemen had met de vernieuwde website van de Rabobank is er een gebruikersonderzoek gedaan. De Rabobank kreeg zo een beeld van de knelpunten en heeft gezorgd voor een (tijdelijke) oplossing. Ook ING benaderde ons naar aanleiding van klachten over de website. Een aantal tests uit 2013 krijgen in 2014 een vervolg. Naar aanleiding van de resultaten van de IMAGO-enquête volgt in 2014 een daadwerkelijke test met routenavigatie. Verder zullen er opnieuw OV-chippoortjes getest worden, deze keer voorzien van een barcodelezer voor e-tickets. Nu er een nieuwe testcoördinator is aangesteld, kan het Testteam weer op volle toeren draaien. 21

5. Evenementen Twee jaarlijks terugkerende evenementen van de Oogvereniging zijn Ziende(r)ogen op de derde zaterdag van januari en de Vrijwilligersmiddag in het najaar. In 2013 werd er daarnaast nog een feest georganiseerd ter gelegenheid van het jubileum van de (inmiddels gefuseerde) NVBS. Ziende(r)ogen op weg! Zaterdag 19 januari 2013 vond in Utrecht voor de derde maal Ziende(r)ogen plaats. De slechtziendendag Ziende(r)ogen op weg! is een inspirerend evenement voor alle mensen die minder goed zien, met name mensen die pas sinds kort te maken hebben met een oogaandoening. De insteek van deze dag is altijd positief: ervaringen uitwisselen en mogelijkheden zien is waar het om draait. Het thema van Ziende(r)ogen 2013 was Ziende(r)ogen op weg! Er namen in totaal 425 mensen (leden en niet-leden) deel. Het werd een levendige dag met sprekers en workshops over alles dat te maken heeft met verkeer, toegankelijkheid en mobiliteit. Tijdens het ochtendprogramma kwamen professionals aan het woord over actuele ontwikkelingen. De Nederlandse Spoorwegen kwamen spreken over openbaar vervoer en toegankelijkheid en oud-politicus en schrijver Jan Terlouw introduceerde de nieuwe Oogvereniging, waarvan hij de eerste voorzitter was. De ochtend werd geleid door de veelbekroonde tv-presentatrice Anita Witzier. In de middag konden deelnemers twee workshops volgen. Er was een breed aanbod: van fotograferen tot elektronische navigatiehulpmiddelen, van zelfmanagement tot toegankelijk betalen.

Foto: aandachtig luisterend publiek tijdens Ziende(r)ogen op weg! op 19 januari 2013 22

Jaarverslag 2013

In aanloop naar de dag werd een fotowedstrijd georganiseerd. En net als in 2012 werd ook dit jaar de Cher ami-award uitgereikt, een blijk van waardering voor een persoon of organisatie, die zich in het voorgaande jaar op bijzondere wijze heeft ingezet voor de doelgroep van mensen met een visuele beperking. Dit jaar werd de award toegekend aan schrijfster Simone van der Vlugt.

Winnende foto Ziende(r)ogen op weg!-fotowedstrijd: door de wirwar aan fietsen op de stoep voor Haarlem NS is het zebrapad nauwelijks zichtbaar (foto genomen door Sonja Schoneveld) Ziende(r)ogen werd georganiseerd in samenwerking met de MD Vereniging, Koninklijke Visio en Bartiméus. Jubileumfeest NVBS Op 8 maart 2013 vierde de NVBS het 35-jarig jubileum. Dit was heel bijzonder, aangezien de ledenraad van de NVBS op 1 maart had besloten met de Oogvereniging te fuseren en daarmee de NVBS op te heffen. Het jubileumfeest werd dan ook meteen een afsluitingsfeest. Het feest was vooral een feest van ontmoeting. Dit is iets waar de NVBS altijd goed in is geweest: ontmoeting, ervaringen uitwisselen, gezelligheid met een serieuze ondertoon. Er waren toespraken waarin werd teruggekeken op de roerige geschiedenis van de vereniging. Ook was er een cabaret van twee leden, die probeerden de geschiedenis van de NVBS in een humoristisch jasje te steken. Er werden bovendien nog enkele erespelden uitgedeeld. De NVBS kende een traditie van gouden en zilveren erespelden voor leden die zich gedurende langere tijd verdienstelijk hadden gemaakt voor de vereniging. Het jubileumfeest werd afgesloten met een gezellig en smakelijk buffet. 23

Vrijwilligersmiddag Een belangrijk en bruisend evenement was de vrijwilligersmiddag op 8 november 2013. Dit is een jaarlijks terugkerend evenement voor alle actieve vrijwilligers van de Oogvereniging. De middag werd dit jaar gehouden in Den Bosch. Vrijwilligers ontmoetten elkaar daar, soms voor het eerst, en wisselden volop ervaringen met elkaar uit. Tijdens workshops konden de vrijwilligers van alles leren over onderwerpen waar de Oogvereniging zich voor inzet. Zo was er een workshop volgen over het VN-verdrag voor de rechten van personen met een handicap, de Wmo, social media; sport en goede oogzorg. Het was een inspirerende en informatieve middag.

24

Jaarverslag 2013

6. Over de Oogvereniging Na ruim een jaar overleggen was het zover: op 1 januari 2013 kwam Oogvereniging Nederland tot stand. Via fusie en juridische overdracht zijn in de loop van het jaar zeven organisaties van en voor mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid opgegaan in deze nieuwe vereniging: Stichting Viziris, de Nederlandse Vereniging van Blinden en Slechtzienden (NVBS), de Glaucoomvereniging, de Federatie van Ouders van Visueel Gehandicapte kinderen (Fovig), Stichting DoofBlinden Netwerk, de Nederlandse Vereniging van Geleidehondgebruikers (NVG) en Retina Nederland. De fusie kwam niet helemaal uit de lucht vallen. De afgelopen vijftien jaar werkten deze organisaties al veelvuldig samen, in wisselende constructies. Door samen één vereniging op te richten wilden de deelnemers onderstrepen dat ze allemaal één gezamenlijk doel nastreven: het bevorderen van het welzijn van mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid. Er waren nog meer overwegingen die meespeelden: · Als je een eenheid bent, kun je meer gezag opbouwen. Met een nieuwe vereniging kun je afrekenen met (het imago van) versplintering · Gezamenlijk heb je een sterkere positie ten opzichte van overheid, zorgverzekeraars, zorgaanbieders en maatschappelijke instellingen · Door de structuur van een vereniging te kiezen, heeft de doelgroep (de leden) een grotere invloed. · Gezamenlijk kun je zorgen voor meer slagkracht, meer doelmatigheid, minder overleg en minder doublures · Binnen één vereniging kun je het potentieel aan mensen en middelen bundelen.

6.1 Missie en visie De missie van de Oogvereniging is als volgt geformuleerd: ‘Oogvereniging Nederland is een organisatie van, voor en door mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid. Ze brengt mensen met elkaar in contact, biedt hen informatie en bundelt hun ervaringen, om zo de belangen van de doelgroep in de samenleving te behartigen en hun participatie te bevorderen.’ De kerntaken van de Oogvereniging zijn: · Contact tussen leden, ervaringen delen en van elkaar leren · Voorlichting 1) aan de doelgroep over medische ontwikkelingen, hulpmiddelen, relevante wet- en regelgeving enzovoort, en 2) aan de samenleving: wat betekent het om te leven met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid en wat kunt u hierin betekenen? · Opkomen voor de belangen van mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid bij overheid, zorgverzekeraars, zorgaanbieders, maatschappelijke instellingen en dergelijke · Diensten leveren aan de doelgroep, zoals het organiseren van een sportkamp voor kinderen met een visuele beperking 25

Eigen regie en ervaringsdeskundigheid staan bij de Oogvereniging voorop. Dit ziet u terug in de standpunten van de Oogvereniging: · Op de zorgmarkt is de patiënt of cliënt de eerste partij. Hij praat mee vanuit zijn ervaringsdeskundigheid · Bij het inrichten van de samenleving is inclusie de leidraad. Alle mensen moeten kunnen meedoen, ongeacht hun beperking · Patiënten zijn klanten: zij zijn goed geïnformeerd en beslissen mee over hun behandeling · Revalidatie is erop gericht dat mensen zo veel mogelijk zelfstandig blijven · Zorgkwaliteit wordt gemeten vanuit het perspectief van patiënten De Oogvereniging is ervoor om de ervaringen van haar achterban te bundelen en te verwoorden.

6.2 Structuur van de vereniging De achterban van de Oogvereniging is bijzonder breed. Dat ziet u terug in de structuur van de Oogvereniging. De Oogvereniging telt 28 ledengroepen, waaronder: · zeven patiëntengroepen gericht op een specifieke oogaandoening of een groep oogaandoeningen · vijf themagroepen gericht op een specifiek onderwerp of specifieke doelgroep zoals geleidehondgebruikers of ouders van kinderen met een visuele beperking · zestien regiogroepen die zich richten op lokale en regionale activiteiten en belangen De ledengroepen voeren de regie op hun eigen werkterrein. Maar er zijn natuurlijk ook onderwerpen die het belang van één ledengroep overstijgen. Deze onderwerpen coördineert het bestuur van de Oogvereniging. Daarnaast bereidt het bestuur het beleid van de vereniging voor en ziet het toe op de uitvoering. Bij dit alles is het verenigingsbureau in Utrecht onmisbaar. Het team van het bureau beheert de Ooglijn, voert het secretariaat, verzorgt de communicatie en coördineert de projecten die de Oogvereniging uitvoert, in samenwerking met de achterban.

26

Jaarverslag 2013

6.3 Bestuur en ledenraad Toen de Oogvereniging werd opgericht, hebben de deelnemende organisaties personen aangewezen om in het bestuur en in de ledenraad zitting te nemen. De startledenraad telde zes afgevaardigden: twee vanuit de toenmalige Glaucoomvereniging, één vanuit de Fovig, één vanuit de NVG en twee vanuit de regiogroepen van de NVBS. De startledenraad kwam vier maal bij elkaar en heeft vooral formaliteiten afgehandeld rond de fusie en de inrichting van de nieuwe vereniging. De eerste gekozen ledenraad is op 5 oktober 2013 geïnstalleerd door voorzitter prof. dr. Jan Terlouw. Deze ledenraad telt achttien afgevaardigden vanuit patiënten-, thema- en regiogroepen. Afgevaardigden zijn lid van het bestuur van hun ledengroep. De afgevaardigden vanuit de regiogroepen vertegenwoordigen ieder twee of drie regiogroepen. De ledenraad is het hoogste orgaan van de vereniging en stelt het beleid van de vereniging vast. De gekozen ledenraad kwam voor het eerst bij elkaar op 15 november. Op de agenda stonden niet alleen de vaststelling van het beleidsplan en de begroting voor 2014, maar ook het besluit over het voorstel tot fusie met Retina Nederland. Dit voorstel werd bij acclamatie en onder applaus aangenomen. Dan is er nog het startbestuur, dat in functie blijft tot juni 2014. Het startbestuur telt negen leden, één vanuit elke deelnemende organisatie, plus een voorzitter en een penningmeester die speciaal in die functie zijn gevraagd. Zie voor de samenstelling Bijlage 1. Het bestuur komt voorlopig iedere maand bij elkaar. In 2013 kreeg het bestuur te maken met talloze inrichtingskwesties. Deze kwamen voort uit de overname van de activiteiten van Viziris en het DoofBlinden Netwerk en uit de juridische fusie van de deelnemende verenigingen per 1 mei en 19 november. Toch bleef er voldoende tijd over om ook aan inhoudelijke activiteiten aandacht te besteden, al hebben de besturen van de ledengroepen, de directeur en het verenigingsbureau het leeuwendeel van dit werk verricht. Voorzitter Jan Terlouw is 31 december afgetreden als voorzitter van de Oogvereniging, na de vereniging veilig door haar eerste jaar te hebben geloodst. Hein jens, die officieel is benoemd in de ledenraad van 15 november, nam het stokje van hem over.

27

7. Communicatie en voorlichting Een nieuwe vereniging moet nog een eigen gezicht krijgen. Daar heeft de Oogvereniging zich in 2013 dan ook hard voor ingezet. Huisstijl De huisstijl voor de Oogvereniging lag begin 2013 al klaar; in de loop van 2013 is deze gebruikt om onder meer foldermateriaal, posters, banners, briefpapier en visitekaartjes te ontwikkelen. Tijdens de ZieZo-beurs in april gaf de Oogvereniging een feestelijke presentatie met ballonnen in de kleuren van de huisstijl. Alle medewerkers van de Oogvereniging droegen de nieuwe donkerblauwe poloshirts met het logo van de Oogvereniging achterop geborduurd. De Oogvereniging was niet meer te missen. Het uitgangspunt van de communicatie was altijd dat alle leden van de Oogvereniging – uit welke hoek ze ook kwamen – zich binnen de vereniging op hun plek zouden moeten voelen. Om het vertrouwde gevoel te behouden, is een aanzienlijk deel van de communicatiemiddelen, zoals nieuwsbrieven van ledengroepen, niet of nauwelijks veranderd met de komst van de Oogvereniging.

Foto: presentatie van de nieuwe kleding van de Oogvereniging met het logo achterop geborduurd.

28

Jaarverslag 2013

Online Online is er wel veel veranderd. De Oogvereniging werd actief op een eigen Twitter- en Facebook-account en uiteraard de website werd gelanceerd. De website moest natuurlijk toegankelijk zijn voor alle bezoekers, ook mensen die bijvoorbeeld een screenreader gebruiken. Dat is gelukt: in april mocht de Oogvereniging van Stichting Accessibility het Waarmerk Drempelvrij in ontvangst nemen. De website raakte steeds verder gevuld. Informatie over bijvoorbeeld oogaandoeningen werd overgeheveld van de websites van de verenigingen die nu niet meer bestonden naar de website van de Oogvereniging. Iedere ledengroep kreeg een eigen miniwebsite binnen de website van de Oogvereniging, die een vrijwillige webredacteur van de ledengroep zelfstandig kan beheren. Om te zorgen dat de webredacteuren van de ledengroepen goed thuis raakten in de beheeromgeving van de website, is er een speciale cursusdag voor webredacteuren georganiseerd. \ Magazines Een belangrijk aandachtspunt in 2013 was de toekomst van de ledenbladen. In eerste instantie waren de ledenbladen van de organisaties die zijn gefuseerd meeverhuisd naar de nieuwe Oogvereniging. Wel werd besloten dat er één nieuw ledenblad moest komen dat voor alle leden boeiende en relevante informatie biedt . Eind december verscheen het eerste nummer van dit ledenblad, de compleet vernieuwde Anders Bekeken. Daarnaast komt er een medisch gericht blad, specifiek voor de leden van patiëntengroepen: Oogmagazine. De eerste editie van dit blad verscheen in 2014. Vele actieve leden en betrokken professionals (vaak freelancers) hebben zich binnen de Oogvereniging voor communicatie ingezet. Op allerlei terreinen zijn initiatieven genomen die in 2014 verder worden uitgebouwd. Op die manier wordt de Oogvereniging steeds meer één herkenbaar geheel waar iedereen zijn plek kan vinden.

29

8. Vrijwilligersbeleid In 2013 zijn met de werkgroep Voorbereiding vrijwilligersbeleid stappen gezet om een vrijwilligersbeleid voor de Oogvereniging vorm te geven. Er werden rollen en profielen geformuleerd werd er is een duidelijke visie uitgewerkt. Er is al een flinke aanzet voor het vrijwilligersbeleid geschreven. In 2014 wordt dit beleid verder vormgegeven. Adviseurs van de Sesam Academie ondersteunen de werkgroep.

30

Jaarverslag 2013

9. Medewerkers en bureau Voor het verenigingsbureau was 2013 een ingrijpend jaar waarin veel is gebeurd. In april, op de ZieZo-beurs, hebben de medewerkers van de Oogvereniging zich voor het eerst gezamenlijk gepresenteerd.

Foto: medewerkers Oogvereniging op de ZieZo-beurs

In het voorjaar heeft het verenigingsbureau aan de Churchilllaan een grote renovatie ondergaan. Eén van de veranderingen is dat het secretariaat nu open is. Wanneer een bezoeker op het bureau binnenkomt, kunnen de medewerkers hem of haar gelijk aanspreken. Hieronder krijgt u een indruk van hoe het was en hoe het is geworden.

Foto’s: renovatie verenigingsbureau 31

Daarnaast hebben de medewerkers van het secretariaat gezorgd voor het integreren van de verschillende ledenadministraties in één verenigings-/ledenadministratie van de Oogvereniging. In mei 2013 is er een welkomstbrief verstuurd aan de ruim 7500 leden die de Oogvereniging nu telde. De leden kregen het verzoek om de gegevens waarmee zij op dit moment geregistreerd stonden aan te vullen of (indien nodig) te wijzigen. Ruim 4500 leden hebben het formulier teruggestuurd. De medewerkers van het secretariaat hadden de handen vol aan het verwerken van de formulieren in de ledenadministratie. Net zoals alle andere organisaties kreeg ook de Oogvereniging te maken met SEPA (Single Euro Payments Area). SEPA heeft als doel om alle eurobetalingen te standaardiseren binnen Europa. Hiervoor moesten alle bankrekeningnummers van leden worden aangevuld met een International Bank Account Number (IBAN). Het verenigingsbureau heeft veel aanvragen ontvangen voor folders en magazines voor beurzen, voorlichting op scholen en wachtkamers van ziekenhuizen, maar ook verzoeken voor het versturen van braillealfabetjes aan kinderen ter ondersteuning van spreekbeurten. Alles bij elkaar heeft het verenigingsbureau het veelbewogen eerste jaar prima doorstaan. In 2014 gaan we weer met volle kracht verder.

32

Jaarverslag 2013

10. Financieel In financieel opzicht was 2013 voor de Oogvereniging een goed jaar. We sloten 2013 af met een overschot van €156.746. Het resultaat 2013 is toegevoegd aan de algemene reserves van de Oogvereniging, dit uiteraard onder voorbehoud van goedkeuring door de algemene ledenvergadering. Het resultaat over het eerste boekjaar van de Oogvereniging is beter dan verwacht (een tekort van €68.000). Dat er een groot verschil is tussen de begrote en de gerealiseerde cijfers, heeft vooral te maken met het feit dat er ten tijde van de opstelling van de begroting 2013 geen concreet referentiekader was. Veel inkomsten en uitgaven zijn destijds geschat. Graag lichten we enkele opvallende punten uit onze jaarrekening kort toe. Inkomsten & uitgaven De totale inkomsten zijn €18.000 hoger dan begroot. Dit komt aan de ene kant doordat de baten bij de ledengroepen hoger uitgekomen zijn. De ledengroepen zijn erin geslaagd om inkomsten uit lokale subsidies, sponsoring en eigen bijdragen te genereren. Aan de andere kant hebben we minder subsidies ontvangen dan begroot. De totale uitgaven zijn €207.000 lager dan begroot. Dit komt onder andere doordat de algemene organisatiekosten en de kosten voor projecten en beleidsthema’s lager uitvielen. Dat laatste heeft een directe relatie met de grote aandacht en energie die naar het fusieproces is gegaan, die ten koste ging van de aandacht voor projecten. De ledengroepen hebben meer kosten gemaakt dan in de begroting stond. Het ging hier met name om kosten voor voorlichting aan leden over de nieuwe structuur van de Oogvereniging. Eigen vermogen Door het positieve financiële resultaat in 2013 is het vermogen van de Oogvereniging eind 2013 gestegen naar € 2,9 miljoen (begin 2013 € 2,7 miljoen). Daarmee is, gelet op eerdere ervaringen van discontinuïteit bij onderdelen van de fusieorganisatie Oogvereniging, de continuïteit gewaarborgd. In 2014 zal de Oogvereniging in een op te stellen financieel meerjarenbeleid de gewenste/benodigde hoogte van het eigen vermogen bepalen.

33

Balans per 31 december (nà resultaatbestemming) * (in euro’s) 2013

Openingsbalans

ACTIVA Vaste activa Verbouwing Vlottende activa Overige vorderingen en overlopende activa Liquide middelen

23.572

-

302.573 2.923.080

276.941 2.713.324

Totaal

3.249.225

2.990.265

PASSIVA Reserves Vrij besteedbaar vermogen Algemene reserves Continuïteitsreserves Bijzondere reserves Bestemmingsreserves Reserves ledengroepen

1.531.641 300.000 195.728 495.048 407.407

1.411.187 300.000 188.243 471.261 363.089

2.929.824

2.733.780

35.707 283.694

29.685 226.800

319.401

256.485

3.249.225

2.990.265

Kortlopende schulden Belastingen Overlopende passiva

Totaal

34

Jaarverslag 2013

Staat van baten en lasten (in euro’s) Werkelijk 2013

Begroting 2013

Baten Baten uit eigen fondsenwerving Subsidies Overige baten Totale baten

542.244 934.746 356.251 1.833.241

565.000 1.034.000 216.000 1.815.000

Lasten Organisatie algemeen Directie en secretariaat Doelactiviteiten Communicatie en Voorlichting Ooglijn Projecten derde partij Projecten en beleidsthema’s Ledengroepen Totale lasten

37.216 418.018 42.027 291.572 104.875 183.059 218.770 380.958 1.676.495

122.000 382.000 45.000 304.000 133.000 197.000 351.000 349.000 1.883.000

156.746

-68.000

Resultaat Voorstel verdeling Resultaat Bijzondere reserve Reserve ledengroepen Algemene reserves

7.485 28.807 120.454 156.746

Voor meer gedetailleerde informatie over onze jaarcijfers verwijzen we u graag door naar onze Jaarrekening 2013 en de toelichting daarop. Deze zijn beschikbaar als digitaal bestand (pdf) en op te vragen bij het bureau van de Oogvereniging. Wij danken onze subsidiegevers, sponsoren, donateurs en andere geldgevers hartelijk voor hun financiële steun aan de Oogvereniging.

35

Bijlagen 11.1 De organisatiestructuur van de Oogvereniging · Ledenraad · Bestuur - Voorzitter | Jan Terlouw; op 1 januari 2014 opgevolgd door Hein Jens - Penningmeester | Freek Hoek - Vice-voorzitter | Jan Vreeburg - Secretaris | Rob van Vliet - Algemeen bestuurslid | Charlotte van de Molengraft - Algemeen bestuurslid | Gea Bouwman - Algemeen bestuurslid | Roxana van Mourik - Algemeen bestuurslid | Aline Saers - Waarnemer | Geert van Delden · Verenigingsbureau Directeur: Peter Hulsen; op 1 maart 2014 opgevolgd door Joep Aarts - Verenigingssecretariaat Coördinator bureau | Marian Hagenbeek Secretaresse | Ingrid Cremers Medewerker secretariaat/ledenadministratie | Mila Nanhoe Secretaresse/ambtelijk secretaris bestuur | Marga Zwanenburg Coördinator communicatie | Lisa Mooijman; op 1 december 2013 opgevolgd door Karlijn de Winter Coördinator vrijwilligersnetwerk | Ton van Weerdenburg - Ooglijn Medewerker Ooglijn | Mirjam Boers Medewerker Ooglijn | Jannes Dijkhuizen Medewerker Ooglijn | Ton van Weerdenburg - Themacoördinatoren Themacoördinator Digitale toegankelijkheid | Roel van Houten; op 1 augustus 2013 opgevolgd door Nathalie Hendrix Themacoördinator Werk en Wmo | Marianne Klein; op 12 mei 2014 opgevolgd door Roos Hoelen en Laura Hoogstraten Themacoördinator Patiëntenperspectief Goede Oogzorg en Verstrekkingen Zorgverzekeringen | Petra Kortenhoeven Themacoördinator Verkeer en Openbaar Vervoer | Ingeborg van der Pijl

36

Jaarverslag 2013

Themacoördinator Lectuurvoorziening | Roel van Houten; op 15 juni 2013 opgevolgd door Marga Zwanenburg Themacoördinator Betalingsverkeer en coördinator Testteam | Suzanne van den Bercken; op 24 februari 2014 opgevolgd door Dennis Dondergoor Themacoördinator Openbare Ruimte en Gebouwen | Herman Evers (vrijwilliger) Beleidsadviseur | Toos Schippers · Ledengroepen - Patiëntengroepen DoofBlinden Glaucoombelangen Albinisme LOA / LHON PXE Retina Uveïtis - Themagroepen Geleidehondgebruikers Open Oecumenische Gemeenschap Ouders van kinderen met een visuele beperking Jongeren en studenten Oud-revalidanten - Regiogroepen Amsterdam Arnhem/Nijmegen Drenthe Friesland Gooi, Eemland en Flevoland Groningen Haaglanden Leiden Noord- en Midden-Limburg Noord-Brabant / Zeeland Noordwest Rotterdam Twente / Oost-Gelderland Utrecht West-Overijssel / Veluwe Zuid-Limburg

37

· Werkgroepen - Toegankelijkheid Werkgroep Verkeer of Verkeerd * Werkgroep Openbaar Vervoer * Werkgroep toegankelijkheid openbare ruimte en gebouwen * Werkgroep digitale toegankelijkheid * Werkgroep toegankelijkheid betalingsverkeer (in ontwikkeling) Werkgroep toegankelijkheid cultuur (in ontwikkeling) Werkgroep Lectuurvoorziening (in ontwikkeling) Werkgroep Werk - Zorg, ondersteuning en dienstverlening Werkgroep Zorg en Ondersteuning Thuis Werkgroep Patiëntenperspectief * Werkgroep Verstrekkingen Zorgverzekeringen & projectgroep

hoortoestellen *

- Ontwikkeling Oogvereniging Werkgroep voorbereiding vrijwilligersbeleid Werkgroep communicatie (in ontwikkeling) - Diverse onderwerpen Werkgroep Zicht op Onderzoek Werkgroep Internationaal

*= Deze werkgroep maakt deel uit van Voucherproject Oog 2013 – 2015, een gezamenlijk initiatief van de Hoornvlies Patiënten Vereniging, MD Vereniging, Nederlandse Christelijke Blinden- en slechtzienden Bond, Vereniging Oog In Oog en Oogvereniging. 38

Jaarverslag 2013

11.2 Oogvereniging in cijfers REGIOGROEPEN 1 juli 2013 Groningen Friesland Drenthe Twente / Oost-Gelderland West Overijssel / Veluwe Arnhem/Nijmegen Gooi, Eem- & Flevoland Utrecht Amsterdam Noordwest Leiden Haaglanden Rotterdam Noord-Brabant / Zeeland Noord- en Midden-Limburg Zuid-Limburg

PATIËNTENGROEPEN Glaucoombelangen DoofBlinden PXE Retina Albinisme LOA/LOHN Uveïtis

THEMAGROEPEN Ouders van kinderen met een visuele beperking Geleidehonden Oud-revalidanten Open Oecumenische Gemeenschap Jongeren en studenten

243 265 197 198 424 456 365 543 783 581 342 441 604 888 298 231 6859

31 december 2013 253 284 205 222 474 477 380 579 801 617 386 460 653 958 311 229 7289

3312 142 59 510 77 65 108 4273

3230 169 55 1414 73 73 97 5111

201

176

219 219

208 208

210

213

84 933

74 879

In de cijfers van de ledengroepen zitten ook leden die van meerdere ledengroepen lid zijn. Het totale ledenaantal per 31 december 2013 is 7588.

39

Postbus 2344 – 3500 GH  Utrecht www.oogvereniging.nl Telefoon: 030 – 2992 878 E-mail: [email protected] Twitter: @oogvereniging

Heeft u vragen? Bel de Ooglijn! Bij de Ooglijn kunt u terecht voor informatie en een luisterend oor. De Ooglijn is er voor iedereen die zelf of in zijn omgeving te maken heeft met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid. Ooglijn: 030 – 2945 444 E-mail: [email protected] Twitter: @ooglijn