Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4. 5.
Verklarende woordenlijst Voorwoord Inleiding Samenvatting vooraf Marktonderzoek 5.1 Showrooms 5.2 Onderzoek naar de meubelmarkt 5.2.1 Meubels 5.2.2 Kleurgebruik 5.2.3 Stijl 5.2.4 Materiaalgebruik 5.2.5 Constructie 5.2.6 Afmetingen 5.2.7 Prijzen 5.2.8 Bijzonderheden 5.3 New Classic stijl 5.4 Doelgroep & marktsegment 5.5 Aandachtspunten 6. Meubelselectie 6.1 Voorstel basismodellen 6.2 Keuze 7. Programma van eisen 7.1 Inventarisatie meubels 7.2 Ergonomie 7.2.1 Waarom ergonomie? 7.2.2 Bank en fauteuil 7.2.3 Kast 7.3 Stakeholders 7.4 Programma van eisen 8. Ideeschetsen 8.1 Eerste schetsronde 8.2 Tweede schetsronde 8.3 Keuze uit de schetsen 9. Van idee naar concept 9.1 Creëren van concepten 9.2 Afmetingen 9.3 Materiaal 9.4 Kostprijs 10. Definitieve conceptkeuze 11. Uitwerking 11.1 Detaillering 11.1.1 Gebogen armleuning 11.1.2 Afwerking poten 11.1.3 Capitonnering 11.2 Materiaal 11.2.1 Het frame 11.2.2 Vulling 11.2.3 Voorpoten 11.2.4 Stof 11.2.5 Glasplaat
Bebaux, de meubelcollectie
3 4 5 6 7 7 7 7 7 8 8 8 9 9 9 10 10 11 12 12 12 12 12 13 13 13 13 13 14 15 15 16 17 18 18 19 19 20 21 22 22 22 23 23 25 25 26 26 27 28
1
Bacheloropdracht Tim Vaessen
12.
13. 14. 15. 16. 17.
11.3 Productie 11.3.1 Voorpoten 11.3.2 Keuze 11.3.3 Romp van de meubels 11.4 Kostprijs 11.5 3D modellen 11.6 Presentatietekeningen Prototype 12.1 Materialen 12.2 Assemblage 12.3 Eindmodel 12.4 Vergelijking prototype/tekening 12.5 Toetsing programma van eisen 12.6 Salontafel Modellen Conclusie Aanbevelingen Evaluatie Bronvermelding
Bebaux, de meubelcollectie
28 28 30 31 31 32 33 34 34 34 37 37 38 39 40 41 42 42 43
2
Bacheloropdracht Tim Vaessen
1. Verklarende woordenlijst Aansnijding = Anodiseren = Assemblage = BEBO International = Capitonnering = Coating = Concentrisch = CNC gestuurde draaibank = Doelgroep = Ergonomie = Gemarkeerd = Gietloop = Krimp = Lichtechtheid = Martindale test = Meubelmarkt = Meubels = Meubelcollectie = New Classic stijl = Neoclassicisme = Opdrachtgever = Opkomer = Polijsten = Rubs = Showroom = Slink = Solidworks = Stakeholder = Teak = Volumieke massa = Vormkast = Winkel = Zitmeubels =
Kleine opening waardoor het vloeibare metaal in de vormholte kan stromen Het langs een elektrochemische weg omzetten van aluminium in aluminiumoxide Het in elkaar zetten van een meubelstuk Bedrijf waarvoor de opdracht is uitgevoerd Bekleding van een meubelstuk met capitons (knopen) Een hoogglanzende deklaag Met één gemeenschappelijk middelpunt Draaibank aangestuurd door een computerprogramma Mensen vanaf 30 jaar met een bovengemiddeld inkomen Wetenschap die het aanpassen van producten aan mensenmaten bestudeert Met marker ingevuld Buis waardoor het metaal in de matrijs wordt gegoten Volumevermindering van een gietstuk na het stollen Mate waarin een meubelstof bestand is tegen het verkleuren onder invloed van zonlicht, daglicht en kunstlicht Wrijvingstest voor stoffen waarmee de levensduur wordt bepaald De huidige meubels die in de winkels staan Kasten, tafels, banken en stoelen die in huis staan Meubellijn die door BEBO International wordt aangeboden Stijl die klassiek en modern combineert Stijl die specifiek verwijst naar de Griekse en Romeinse tijd BEBO International Extra ingang tot de mal waardoor lucht kan ontsnappen en kan worden gekeken tot hoever de mal is gevuld Een oppervlakte zeer glad en hoogglanzend slijpen Het aantal toeren waarbij een stof kapot gaat Ruimte waar de ontworpen meubels tentoon worden gesteld Volumevermindering door het stollen van een gietstuk 3D modelleer programma (groep) personen die op een of andere manier met de meubels te maken krijgen Een Indonesische houtsoort Soortelijke massa van een materiaal Kast waarin van zand de mal wordt gemaakt Plaats waar meubels worden verkocht Bank, eetkamerstoel, fauteuil en chaise longue
Bebaux, de meubelcollectie
3
Bacheloropdracht Tim Vaessen
2. Voorwoord De bacheloropdracht: een opdracht naar keuze waarin de opgedane kennis van de afgelopen drie jaar kan worden gepresenteerd. De eerste keer een opdracht buiten de universiteit, wat ook gelijk hele andere ervaringen met zich meebrengt. Gelukkig ben ik bij het bedrijf BEBO International goed opgevangen, wat ook zeker heeft bijgedragen aan het resultaat. Ondanks dat er niet op de universiteit werd gewerkt en dat ik buiten de mensen van BEBO International weinig met andere mensen ben omgegaan, zijn er toch verschillende mensen die hebben bijgedragen aan dit project. Informatie over productietechnieken, de stoffering of gewoon als steun tijdens de opdracht. Ik wil hierbij dan ook graag alle mensen bedanken die me hebben geholpen tijdens deze opdracht. Allereerst de mensen van BEBO International, in het bijzonder mijn begeleider Beate Bouwman. In de eerste plaats alleen al voor de goede zorgen (koffie, lunch, etc), maar ook voor de vele informatie die ze mee heeft gegeven. Hierbij denk ik bijvoorbeeld aan het stoffeerproces waar ik van tevoren niets van wist. Arthur Eger, mijn begeleider op de universiteit. Ik ben niet veel langsgeweest, maar als ik documenten opstuurde kreeg ik goede feedback en ook bij het zoeken naar productietechnieken voor de voorpoten heeft hij zijn steentje bijgedragen. Er zijn nog veel meer mensen die ik persoonlijk zou kunnen bedanken, maar dan wordt het verslag nog een paar pagina’s dikker. Ik noem daarom nu een paar namen (en hopelijk vergeet ik niemand): Gonny Vaessen, Jack Vaessen, Joost van de Ven, Wieteke de Kogel-Polak, Pastoe, alle bezochte meubelshowrooms, Hydroform beheer en iedereen die ik nog vergeet. Als laatste wil ik nog een heel speciaal persoon bedanken: Suzanne Vliegen. Zij heeft mij altijd gesteund, als ik met een probleem zat probeerde ze me te helpen. Als ik gewoon even iemand nodig had bij wie ik een verhaal kwijt moest, dan was ze er. Als ik feedback wilde, dan gaf ze dat. Ondanks dat ze zelf ook druk is met de bacheloropdracht.
Bebaux, de meubelcollectie
4
Bacheloropdracht Tim Vaessen
3. Inleiding “Het ontwerpen van een meubelcollectie voor het bedrijf BEBO International” zo luidde de allereerste opdrachtomschrijving. Na een inleidend gesprek met dhr. Eger werd al snel duidelijk dat de opdracht een veel te groot gebied omvatte. Het ontwerpen van een gehele meubelcollectie is veranderd in het neerzetten van een basis voor een meubelcollectie. Hierbij ligt de nadruk op de zitmeubels, zoals een fauteuil en een bank. Omdat drie maanden voor een dergelijke opdracht niet al te lang is, is ervoor gekozen om een aantal adviezen te geven, in plaats van alles uit te werken. Zo zijn er nog geen stoffen geselecteerd en ook de productiemethode voor de voorpoten is nog niet vastgelegd. Om een houvast te hebben tijdens de opdracht, is aan het begin van het traject een plan van aanpak opgesteld. Dit plan van aanpak is te vinden in bijlage A: “Plan van aanpak”. Met behulp van dit plan van aanpak en de opgestelde planning kan er gestructureerd en efficiënt worden gewerkt. Om een beeld te krijgen van de huidige meubelmarkt zijn er verschillende showrooms bezocht. Daarnaast is een onderzoek naar de new classic stijl belangrijk om tot een goed ontwerp te komen. Er zijn programma’s van eisen opgesteld waaraan de meubels uiteindelijk kunnen worden getoetst. Er moet rekening worden gehouden met ergonomische maten (de meubels moeten wel goed zitten) en door alle stakeholders in kaart te brengen wordt met alle mogelijke gebruikers rekening gehouden. Na al het voorbereidende werk zijn de eerste schetsen gemaakt. Deze schetsen zijn gebaseerd op gekozen basismodellen die na het marktonderzoek zijn vastgelegd. Door middel van intensief overleg zijn uit de vele schetsen concepten gekozen. Alle concepten zijn tot hetzelfde niveau uitgewerkt zodat ze goed te vergelijken zijn. De gekozen ideeën zijn hierna verder uitgewerkt, waarbij is getracht aan elk aspect te denken. Om tot een goede beeldvorming te komen worden er 3D modellen en presentatietekeningen gecreëerd. Daarnaast is er een prototype gemaakt. Eventuele fouten kunnen na het maken worden aangepast of verwijderd. Van een aantal uiteindelijke modellen zijn foto’s toegevoegd.
Bebaux, de meubelcollectie
5
Bacheloropdracht Tim Vaessen
4. Samenvatting vooraf Om tot een goed ontwerp voor de meubels te komen, is eerst onderzoek gedaan naar de huidige meubelmarkt, de doelgroep en de new classic stijl. Er zijn verschillende showrooms bezocht, waarbij is gelet op afmetingen, kleur en materiaalgebruik, prijzen en andere bijzonderheden. Lichte kleuren zijn in overvloed te herkennen. Om een indruk te krijgen hoeveel geld de doelgroep over heeft voor meubels, is er onderzoek gedaan naar de woonuitgaven van de doelgroep. Hieruit bleek dat men ongeveer 33% van het besteedbaar inkomen aan de woning uitgeeft. De uiteindelijke prijzen van de meubels kunnen hierop worden toegespitst. De vrij onbekende new classic stijl is onderzocht. Uit dit onderzoek zijn een aantal aandachtspunten naar voren gekomen van deze stijl zoals de capitonnering, zachte kussens en het gebruik van motieven. Uit de verschillende meubels die zijn bekeken tijdens het marktonderzoek is een selectie gemaakt. Deze geselecteerde meubels worden als basismodellen gebruikt voor de ontwerpen. Voordat er schetsen zijn gemaakt zijn er programma’s van eisen opgesteld. Aan de hand van deze programma’s kunnen de uiteindelijke ontwerpen worden getoetst. De meubels moeten new classic stijl uitstralen, moeten vervoerbaar zijn en mogen geen scherpe randen hebben. Er is ook een lijst van stakeholders opgesteld en er is gekeken naar ergonomische maten van de mens, zoals de lichaamslengte en de onderbeenlengte. Deze drie aspecten moeten ervoor zorgen dat de meubels ergonomisch verantwoord zijn en voldoen aan belangrijke eisen. Al het vooronderzoek is gedaan, de eisen zijn opgesteld en de stijl is onderzocht. Hierna zijn de eerste schetsen gemaakt. Door intensief overleg met de opdrachtgever zijn verschillende schetsen gekozen. Door middel van divergeren en convergeren zijn er verschillende alternatieven gemaakt. Uiteindelijk zijn er uit de schetsen ontwerpen gekozen die als concept worden uitgewerkt. De gekozen concepten zijn vervolgens uitgewerkt. Hierbij is gelet op kleur, kussens (met of zonder capitonnering) en materiaal. Ook is er gekeken naar de kostprijs en zijn de afmetingen bepaald. Uit deze concepten zijn vervolgens de definitieve modellen gekozen. Deze definitieve modellen zijn gedetailleerd uitgewerkt. Zo is er gekeken naar het profiel van de voorpoten, het patroon van de capitonnering en de ronding van de armleuningen. De materialen en productietechnieken zijn onderzocht en er zijn voorstellen gedaan. Aan de stof zijn een aantal eisen gesteld, zoals een minimale lichtechtheid van 4 en een maximaal gewicht van 750 gram per meter. Als productietechniek is voorgesteld om de poten te zandgieten. Het meest geschikte materiaal voor de voorpoten is aluminium. Er is een schatting van de kostprijs gemaakt en om een goed 3 dimensionaal beeld te krijgen van de modellen zijn er 3D modellen met Solidworks gecreëerd. Als laatste zijn de ontworpen modellen uitgewerkt in twee presentatietekeningen. Er is gekozen voor het maken van een prototype. Met een prototype kunnen de maten worden gecontroleerd en eventuele fouten of rare zaken kunnen dan worden aangepast. Voor het prototype zijn andere materialen gebruikt dan voor de uiteindelijke modellen. Het prototype is vervaardigd van vurenhout i.p.v. eikenhout en ook de stof waarmee de stoel is bekleedt, is anders. Het assemblageproces is een redelijk lang en arbeidsintensief proces. Van het uiteindelijke prototype zijn enkele foto’s toegevoegd. De montage van een salontafel verloopt heel anders. Het frame zorgt voor de esthetische uitstraling, het is daarom belangrijk dat alle details netjes en gedetailleerd zijn afgewerkt.
Bebaux, de meubelcollectie
6
Bacheloropdracht Tim Vaessen
5. Marktonderzoek 5.1 Showrooms Voordat er meubels kunnen worden ontworpen moet er onderzoek worden gedaan naar de huidige markt. Wat voor soort meubels zijn er al op de markt? Welke materialen worden er gebruikt en welke prijzen worden er gevraagd? Dit zijn slechts enkele vragen die vooraf zijn gesteld. Om een goed beeld te krijgen van de huidige meubelmarkt zijn verschillende showrooms bezocht. In overleg met de opdrachtgever zijn een aantal winkels/showrooms geselecteerd waar onderzoek moest worden gedaan. Daarnaast heb ik zelf gekeken naar winkels die meubels verkochten in de gewenste stijl. Deze winkels zijn ook toegevoegd aan de lijst van showrooms die moesten worden bezocht. Niet alle geselecteerde winkels verkochten new classic meubels, maar om een compleet beeld te krijgen is ook naar andere stijlen gekeken. In bijlage B: “Bezochte winkels” is de lijst van winkels te vinden. 5.2 Onderzoek naar de meubelmarkt 5.2.1 Meubels Bij het marktonderzoek is gericht gekeken naar woonmeubels. Hierbij moet worden gedacht aan banken, fauteuils, salontafels en kasten. Er zijn ontzettend veel verschillende meubels op de markt en daardoor ook tal van meubelzaken. Het is onmogelijk om alle meubelzaken in Nederland te bezoeken en dus ook om alle verschillende, unieke meubels te zien. In bijlage B: “Bezochte winkels” is een lijst te vinden van winkels die bezocht zijn in het kader van dit marktonderzoek. Afb. 5.1: Lederen fauteuil
Om het marktonderzoek goed en efficiënt te laten verlopen is een checklist opgesteld. Hierdoor zullen in elke winkel dezelfde aspecten worden onderzocht en kunnen de resultaten later goed met elkaar worden vergeleken. De checklist is te vinden in bijlage C: “Checklist”.
Afb. 5.2: Stoffen fauteuil
De uitwerking van het marktonderzoek dat te zien is, is een samenvatting van de resultaten. De checklists zijn verwerkt waaruit conclusies zijn getrokken. De verwerking is bijgevoegd in bijlage D: “Resultaten marktonderzoek”.
5.2.2 Kleurgebruik Wat opvalt, is dat er heel veel lichte kleuren worden gebruikt, waaronder ook heel vaak wit. De gebruikte kleuren zijn heel neutraal en de meeste meubels hebben slechts één (egale) kleur. Bij de klassieke meubels komt regelmatig hout voor, hierdoor worden de meubels vrij donker. Daarnaast hebben sommige meubels motieven of strepen. Bij moderne meubels is te zien dat er ook voor opvallende kleuren wordt gekozen. Deze worden fel uitgevoerd, wat de meubels fris en vrolijk maakt. Er zijn weinig meubels waarbij kleurcombinaties worden gebruikt, het is heel vaak één egale kleur, gebruikt voor het hele meubel. De winkels
Bebaux, de meubelcollectie
7
Afb. 5.3: Witte kast
Bacheloropdracht Tim Vaessen
die in de richting van de gewenste new classic stijl komen hebben vaak lichte meubels. De bekleding is gestreept of er zijn motieven. De meubels die echt new classic genoemd kunnen worden hebben veelal hout en een donkere uitstraling. Zo af en toe wordt de donkere uitstraling gecombineerd met een felle kleur zoals wit of rood. 5.2.3 Stijl Slechts twee van de onderzochte winkels verkopen echte new classic meubels. De concurrentie wat betreft deze meubels is nog niet groot, de markt is nog erg open. Er kan een grove splitsing worden gemaakt tussen verschillende stijlen: ouderwets/klassiek en modern. Er zijn een aantal winkels waar koloniale meubels Afb. 5.4: Links een ouderwetse fauteuil in wit, rechts een moderne stoel met frisse kleuren staan, andere winkels verkopen meer frisse, moderne meubels. De klassieke meubels zijn vaak fors en heel degelijk. Bij Rivièra Maison, Flamant en Lifestyle staan hele rustige en simpele meubels. De grotere meubelzaken verkopen naast moderne meubels ook hele aparte meubels, met alternatieve vormen en materialen. 5.2.4 Materiaalgebruik Hout, verschillende soorten stof en leder zijn veruit de meest gebruikte materialen. Bij hout kan worden gedacht aan verschillende soorten hout: eikenhout, beukenhout, kersenhout, hardhout, esdoornhout, essenhout, etc. Soms zijn de houten meubels netjes afgewerkt of gefineerd. Sommige meubels hebben dat niet, hierdoor gaan kwaliteit en prijs omlaag. Bij fauteuils en banken zijn vooral stof en leder veel gebruikte materialen. Stof en leder zijn er in vele verschillende soorten en maten. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van suède, dit heeft een aparte en nette uitstraling. Bij tafels en kasten zijn hout en glas veelgebruikte materialen. Glas geeft de meubels een chique uitstraling. Verder zijn er tal van materialen die heel weinig worden gebruikt, maar wel zorgen voor een alternatieve sfeer van het meubel. Voorbeelden hiervan zijn steen, chroom, polyester en titaan. Een klassieke uitstraling kan worden bereikt Afb. 5.5: Hout is een door hout te gebruiken. New classic meubels combineren hout veelgebruikt materiaal met stof, leder of glas. 5.2.5 Constructie Het framewerk van fauteuils en banken is bijna altijd gemaakt van beukenhout. Het frame is behoorlijk fors, dit komt doordat de constructie grote gewichten moet kunnen dragen. Heel veel meubels maken gebruik van een standaard steunconstructie: vier poten waar het meubel op rust. De grote meubelzaken hebben verschillende meubels staan die een alternatieve steunmethode hebben: één poot, drie poten, een stang etc. De poten zelf zijn vaak fors. De stoffering verschilt per meubel en winkel. Bij het ene meubel loopt de stoffering door tot de grond, bij de ander is alleen het zitgedeelte zelf gestoffeerd. New classic meubels kenmerken zich door zachte kussens en een afgewerkte stoffering. Kenmerk bij de salontafels is dat deze steeds lager worden. Afb. 5.6: Salontafels worden steeds lager
Bebaux, de meubelcollectie
8
Bacheloropdracht Tim Vaessen
5.2.6 Afmetingen Afmetingen verschillen behoorlijk per meubelstuk. Bij banken kunnen afmetingen betrekking hebben op 2-persoons, 3-persoons of op 4-persoonsbanken. Er wordt daarom gekeken naar gemiddelden. Banken zijn gemiddeld tussen de 200 en 250 cm breed. Hierbij zijn pieken rond de 300 cm breed (4-persoons), er zijn ook banken die slechts 150 cm breed zijn (2-persoons). De meeste banken zijn ongeveer 100 cm diep, de variatie hierbij is ± 10 cm. De hoogte van de banken ligt tussen de 50 en 100 cm, waarbij het merendeel boven de 75 cm zit. Fauteuils zijn meestal 100 cm breed en 100 cm diep. Ook hierbij zijn kleine afwijkingen te noteren, zo kunnen breedte en diepte variëren van 80 tot 120 cm. De hoogte van de fauteuils ligt net als bij de banken tussen de 50 en 100 cm, waarbij ook hier het merendeel boven de 75 cm zit. Kasten zijn er in vele verschillende maten. Een gemiddelde kast heeft een breedte van 130-150 cm. Dit kan echter sterk verschillen, er zijn ook kasten die breder zijn dan 200 cm of juist maar 100 cm. De hoogte van de kasten verschilt minder, de meeste kasten zijn ongeveer 230 cm hoog. De variatie hierbij is ± 30 cm. Salontafels hebben redelijk vaste maten, ze zullen in het midden van de kamer moeten passen, tussen de andere meubels in. Breedte en lengte van de tafels liggen tussen de 70 en 140 cm in. Er zijn ook behoorlijk wat vierkante tafels. Zoals hierboven ook al opgemerkt, huidige salontafels zijn laag. De gemiddelde hoogte van een tafel is 40 cm. Er zijn zelfs tafels die maar 28 cm hoog zijn. 5.2.7 Prijzen De prijzen zijn zeer verschillend. Dit ligt aan de winkel, de materialen en het merk van het meubel. Bij goedkopere, kwalitatief mindere winkels ligt de prijs van een bank rond de 1000 euro. Lifestyle en Rivièra liggen iets hoger met gemiddeld 1500 euro. De grote meubelzaken hebben heel verschillende prijzen, variërend van ongeveer 2000 euro tot zelfs 6500 euro. Bij exclusieve banken liggen de prijzen over het algemeen tussen de 2500 en 3000 euro, maar dat bedrag kan gemakkelijk oplopen tot 6500 euro. De goedkoopste fauteuils kosten tussen de 350 en 500 euro. Deze zijn bij grotere meubelzaken (Inside & Out, Pronto, Resink) te verkrijgen. Een gemiddelde prijs voor een fauteuil ligt rond de 1250 euro, wat meer exclusieve en design fauteuils liggen rond de 2000 euro. Dit bedrag kan oplopen tot 4200 euro. De gemiddelde prijs voor een kast ligt ook rond de 1250 euro. Bij goedkopere winkels zijn kleinere en goedkopere kasten te krijgen voor gemiddeld 750 euro. De duurdere designkasten hebben prijzen rond de 2000 euro waarbij de top ligt op 2800 euro. Er moet wel worden opgemerkt dat er zeer veel verschillende kasten zijn in verschillende maten. Goedkope kasten zijn meestal kleiner en duurdere kasten zijn vaak groot. Een salontafel kost gemiddeld 500 euro. Goedkopere tafels zijn al te krijgen vanaf 300 euro. Luxere designtafels zijn een stuk duurder, de prijzen hiervan liggen tussen de 1200 en 1500 euro. De duurste tafels kosten rond de 3000 euro. Een overzicht van de gemiddelde prijzen is te vinden in bijlage E: “Gemiddelde prijzen”. 5.2.8 Bijzonderheden Veel meubelwinkels hebben verschillende stijlen naast elkaar staan in hun showroom. Klassiek en modern zijn vaak vertegenwoordigd, maar nog nauwelijks gecombineerd. De meeste showrooms zijn netjes ingericht en uitgebreid. De echte merken zijn minder
Bebaux, de meubelcollectie
9
Bacheloropdracht Tim Vaessen
uitgebreid, die hebben alleen hun eigen collectie. In de meeste winkels staan eyecatchers vooraan. Deze opvallende, aantrekkelijke meubels moeten de klanten naar binnen halen. Sommige winkels hebben een hele frisse, luchtige uitstraling. Deze winkels zijn licht door de ramen of het kleurgebruik. Winkels die meer gericht zijn op klassieke meubels zijn donkerder en proberen met verlichting warme sferen te creëren. Rivièra heeft een eigen kenmerk doordat op veel meubels teksten worden gezet. 5.3 New Classic stijl New Classic is een relatief nieuwe stijl die op dit moment helemaal “in” is. Klassiek en modern worden gecombineerd, waardoor er een nieuwe sfeer en stijl ontstaat. De voordelen van oud en nieuw worden verenigd in deze nieuwe stijl. New classic moet niet worden verward met neoclassicisme. Het neoclassicisme is sterk beïnvloedt door de Griekse en Romeinse cultuur. De stijl verwijst specifiek naar dit tijdperk terug. De klassieke kenmerken van die tijd worden nagestreefd in nieuwe werken. Hier komen geen moderne invloeden aan te pas, wat het grote verschil is met new classic. De new classic stijl komt oorspronkelijk uit Engeland en is ontwikkeld in de jaren negentig. De meubels die daar in deze stijl werden gemaakt, zaten erg zacht. Dit in tegenstelling tot Nederlandse (design) meubels. In Nederland heeft de new classic stijl zich ontwikkeld door de middenweg te kiezen tussen de oorspronkelijke Engelse meubels en de Nederlandse meubels: het moderne en strakke van de Nederlandse meubels in combinatie met het zachte zitten van de Engelse meubels. De combinatie van klassiek en modern zorgt voor een sjieke, maar toch gezellige sfeer. Een combinatie die vaak een volwassen culturele positie en smaak uitdrukt. De New Classic stijl is bovendien heel sierlijk. De kracht van de stijl is dat het een tijdloos karakter heeft, maar toch modern is. Het new classic interieur blijft mooi door de kracht en de eenvoud die ervan afstraalt.
Afb. 5.7: Bank in de New Classic stijl
5.4 Doelgroep & marktsegment De doelgroep waar de meubelcollectie zich op richt, zijn mensen van 30 jaar en ouder. Deze groep mensen werkt al een aantal jaar en hebben daarmee een aardig kapitaal kunnen opbouwen. Rond de leeftijd van 30 jaar is men over het algemeen toe aan nieuwe woonmeubels. Deze nieuwe meubels mogen meer kosten dan de huidige meubels, huidige meubels zijn zeer waarschijnlijk aangeschaft toen men nog beginner was. In onderstaande tabel zijn gemiddeld besteedbare inkomens te zien. Van deze inkomens wordt ongeveer 30% gebruikt voor onderhoud en inrichting van de woning. Leeftijdsgroep 15-25 jaar 25-45 jaar
Man 12.700 34.400
vrouw 11.100 20.800
Tabel 5.1: Gemiddeld besteedbare inkomens
De doelgroep heeft dus een vrij ruim budget. Dit betekent echter niet gelijk dat men trendy meubels in huis haalt. Trends worden pas gevolgd als deze zich bewezen hebben.
Bebaux, de meubelcollectie
10
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Daarnaast zullen deze mensen hun huis netjes en afgewerkt willen inrichten. Het marktsegment waar de collectie zich op richt zijn kwalitatief goede meubels die duurder zijn dan fabrieksmeubels. De afwerking is echter nauwkeuriger en materialen zijn van goede kwaliteit, de meubels worden kwaliteitsproducten. De meubels zullen een grote levensduur moeten hebben. De new classic stijl kan ervoor zorgen dat de meubels tijdloos zijn en hierdoor niet uit de mode raken. Er zullen moderne invloeden worden toegebracht aan de meubels, wat ze speciaal en exclusief maakt. Er kan niet zomaar worden gesproken over “de doelgroep”. Binnen de doelgroep is een scheiding waar te nemen. Consumenten kunnen worden onderverdeeld in vier werelden en zes groepen. Bij het ontwerpen van de meubels is het van belang rekening te houden met de kenmerken van deze groepen. Bepaalde groepen zullen moeten worden aangesproken, met behulp van een aantal factoren kan dit worden gedaan. Er zijn vier werelden: de rode, groene, blauwe en gele wereld. Voor een uitleg over deze werelden wordt verwezen naar bijlage F: “In welke wereld zitten uw klanten?” waar een artikel te vinden is met meer uitleg. De doelgroep waar de collectie zich op richt bevindt zich voornamelijk in de blauwe en de rode wereld. Hier kan het ontwerp op worden aangepast. Deze groepen zijn trendy, creatief en energiek. Het interieur moet status en exclusiviteit uitstralen. Er is een voorkeur voor speciale en aparte items, maar deze moeten wel exclusief en van hoogwaardige kwaliteit zijn. 5.5 Aandachtspunten Aan de hand van het onderzoek dat is gedaan, kunnen enkele aandachtspunten worden opgesteld. Deze punten zouden als ondersteuning kunnen dienen tijdens het ontwerpen en wellicht als basis kunnen dienen voor de meubels. Allereerst is er gekeken naar de resultaten van het marktonderzoek. Daar zijn de volgende aandachtspunten bij te noteren: - Motieven, strepen en kleurcombinaties maken meubels opvallend - Er worden nog weinig opvallende kleuren gebruikt, terwijl dit wel aantrekkelijk werkt - Lichte kleuren en wit worden veel gebruikt - Hout, stof, glas en leder worden veel gebruikt - Framewerk van banken en fauteuils is stevig en gemaakt van beukenhout - Gemiddelde afmetingen van bank, fauteuil, salontafel en kast moeten in de gaten worden gehouden - Showrooms zijn netjes en uitgebreid ingericht De meubelcollectie richt zich op een bepaalde groep mensen. Deze groep mensen heeft ook een aantal kenmerken waar rekening mee kan of moet worden gehouden: - Hoog budget voor meubels - Trendy, aparte meubels zijn aantrekkelijk - Hoge kwaliteit vereist - Status en exclusiviteit De aandachtspunten die voortkomen uit het onderzoek naar de new classic stijl: - Combinatie klassiek en modern - Tijdloos karakter - Sjieke en gezellige sfeer - Eenvoud zorgt voor een krachtige uitstraling
Bebaux, de meubelcollectie
11
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Ten slotte is er gekeken naar de meubels van Diez. Dit bedrijf maakt new classic meubels en kan dus als uitgangspunt dienen voor de te ontwerpen meubelcollectie. - Neutrale kleuren - Chesterfield “knopen” worden vaak gebruikt - Ouderwetse poten bij fauteuils, vrij slanke poten - Motiefjes, ribbel of strepen over meubels - Kussens op banken en fauteuils - Wit (in combinatie met zwarte poten) - Donkere stoffering, stoffering loopt niet door tot op de grond - Warme sfeer, maar niet teveel met donker hout - Banken hebben redelijk forse, vierkante poten, altijd van (donker) hout
6. Meubelselectie 6.1 Voorstel basismodellen Tijdens het marktonderzoek zijn foto’s gemaakt van verschillende meubels. Uit deze foto’s zijn modellen geselecteerd en deze zijn vervolgens samengevoegd in een overzicht. Aan de hand van deze overzichten zijn door de opdrachtgever keuzes gemaakt. De gekozen meubels zullen als uitgangspunt gaan dienen voor de eigen collectie. De overzichten zijn per meubelstuk te vinden in de bijlage G: “Overzichten meubels”. 6.2 Keuze Uit de overzichten zijn een aantal modellen gekozen die als uitgangspunt gaan dienen voor de collectie. Meubel Fauteuil Bank Salontafel Kast
Nummers 2, 5, 8, 9, 10, 19, 21 1, 4, 6, 13, 14, 15 2, 3, 7, 9, 17, 20, 21, 23, 25 5, 6, 9, 11, 12
Tabel 6.1: Keuze uit de overzichten
Bij alle meubels zijn meerdere modellen gekozen. Elk meubel heeft zijn eigen positieve en negatieve kenmerken. De opdrachtgever heeft bij het kiezen aangegeven welke modellen als uitgangspunt moeten gaan dienen en waarom deze modellen leuk en aansprekend zijn. Met deze aspecten dient rekening te worden gehouden tijdens het schetsen.
7. Programma van eisen 7.1 Inventarisatie meubels In overleg met de opdrachtgever is ervoor gekozen om een fauteuil, bank en een eetkamerstoel te ontwerpen. Deze drie meubels zullen als primaire basis dienen voor de gehele collectie. Mocht er nog tijd zijn nadat bovenstaande meubels zijn uitgewerkt, dan worden de mogelijkheden van een salontafel en wellicht een kast onderzocht.
Bebaux, de meubelcollectie
12
Bacheloropdracht Tim Vaessen
7.2 Ergonomie 7.2.1 Waarom ergonomie? Ergonomische maten kunnen worden gebruikt bij het ontwerpen van de meubels. Bij een fauteuil is het bijvoorbeeld belangrijk dat mensen met de voeten bij de grond kunnen komen, maar ook dat men gemakkelijk overeind kan komen. Bij een kast zullen mensen het fijn vinden dat producten die zich in de kast bevinden, kunnen worden gepakt. Daarom mag de kast niet te hoog of te diep zijn. Door rekening te houden met ergonomische maten wordt er dus voor gezorgd dat de meubels door een zo groot mogelijke groep mensen kunnen worden gebruikt. Hierbij kan worden gedacht aan het opstaan, het pakken van spullen of de diepte van een zitting. Bij een groep zijn er altijd mensen die er uit schieten, de extreme gevallen. Dit kan zijn doordat men erg klein is of juist zeer lang. Deze extreme waardes worden gegeven door de P5 en P95. Dit houdt in dat 5% van de bevolking kleiner is dan de P5 waarde en 5% langer dan de P95 waarde. Over het algemeen worden deze extreme waardes niet meegenomen in een ontwerp, tenzij deze waarden juist van belang zijn. De standaarddeviatie geeft een maat voor de spreiding van de waardes aan, ofwel hoe betrouwbaar is mijn gemiddelde. In bijlage H: “Ergonomische maten” is een tabel met waarden en maten van volwassen Nederlanders tussen de 10 en 60 jaar te vinden. Deze tabel is gebruikt bij het opstellen van eisen en bij het ontwerpen van de meubels. 7.2.2 Bank en fauteuil Bij de bank en fauteuil zijn de zitmaten en het lichaamsgewicht van belang. Met behulp van de zithoogte kunnen stoelleuningen worden ontworpen. De ellebooghoogte is van belang voor de armleuningen, deze mogen niet te hoog worden. De onderbeenlengte is een maat voor de hoogte van de bank of fauteuil. De voeten moeten op de grond kunnen worden neergezet. Bil-knieholte diepte is een maat voor de diepte van bank en fauteuil. Als een zitting te diep is, dan kan men niet met de rug tegen de rugleuning zitten, aangezien het onderbeen dan al tegen de bank of fauteuil zit. Heupbreedte geeft een indicatie voor de minimale breedte van de zitting voor de fauteuil of zitplaats op de bank. 7.2.3 Kast De hoogte van de kast kan worden bepaald met behulp van de lichaamslengte, reikhoogte van beide armen, schouderhoogte en ooghoogte. De producten die in de kast staan moeten te pakken zijn en het liefst ook te zien zijn. De diepte van de kast kan worden bepaald met behulp van de reikdiepte. Deze maten zullen ook gecombineerd moeten worden. Een kast kan wel voldoen aan de eis voor reikdiepte, maar als het meubel dan zo hoog is dat geen mens meer bij de bovenste plank kan, dan heeft het nog weinig nut om rekening te houden met de reikdiepte. 7.3 Stakeholders Stakeholders zijn (groepen) mensen die op een of andere manier in aanraking gaan komen met de meubels. Al deze groepen hebben verschillende belangen bij de meubels en uit die belangen volgen verschillende wensen. De stakeholders en hun afzonderlijke wensen staan hieronder genoemd. Niet alle belangen en wensen zijn even belangrijk, zo zal het belang van het recyclebedrijf bij lange na niet zo belangrijk zijn als het belang van BEBO International. Om onderscheid te maken tussen de verschillende belangen worden er weegfactoren toegekend aan de stakeholders. Hoe belangrijker de stakeholder en zijn belang in de meubels, hoe hoger de weegfactor. De weegfactoren lopen van 1 tot 10.
Bebaux, de meubelcollectie
13
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Stakeholders Consument Transporteur BEBO International Productiebedrijf Stoffenleveranciers Kinderen Dealers
Andere meubelfabrikanten Ontwerper Productiemedewerkers Medewerkers showroom Nevengebruikers (ouderen, minder valide mensen) Grondstoffenfabrikanten Recyclebedrijf
Belangen Wil leuke, trendy meubels in hun huis hebben staan Wil zoveel mogelijk meubels tegelijk transporteren en zoveel mogelijk winst maken Wil naamsbekendheid verkrijgen en winst maken, grote omzet verkrijgen Wil zoveel mogelijk meubels produceren, winst maken Willen meubels met hun stoffen laten bekleden, grotere omzet, naamsbekendheid verkrijgen en winst maken Willen kunnen klauteren op de meubels, kunnen liggen op de meubels, willen zich niet bezeren aan de meubels Willen zoveel mogelijk meubels verkopen, omzet vergroten, klanten winnen
Weegfactor 9
Zien hun winst dalen door grotere concurrentie, minder omzet Naamsbekendheid verwerven en winst maken Zo eenvoudig mogelijk meubels produceren Werkgelegenheid, producten goed aan de man kunnen brengen Gemakkelijk opstaan en zitten in de zitmeubels, gemakkelijk dingen kunnen pakken van en uit meubels Meer grondstoffen leveren voor producten, grotere omzet Wil zoveel mogelijk onderdelen die te recyclen zijn
1
5 10 4 4 3 7
8 5 3 5 4 1
7.4 Programma van eisen Van elk meubelstuk (bank, fauteuil, eetkamerstoel, salontafel en kast) is een programma van eisen opgesteld. Deze programma’s komen in grote lijnen met elkaar overeen, maar voor ieder meubel zijn specifieke eisen toegevoegd. Hieronder zijn enkele eisen te zien. De complete programma’s van eisen zijn te vinden in bijlage I: “Programma van eisen”. Uitstraling - Het product moet de New Classic stijl uitstralen - De poten van het product moeten zichtbaar zijn Veiligheid - Er mogen geen scherpe randen aan het product zitten Kleur -
en materiaal Het product moet eenvoudig, volledig te reinigen zijn Materialen mogen niet worden aangetast door reinigingsmiddelen De stoffering mag niet verkleuren onder invloed van licht o De stoffering moet een minimale lichtechtheid van 4 hebben
Productie en kosten - Het product mag niet meer kosten dan huidige producten in hetzelfde segment
Bebaux, de meubelcollectie
14
Bacheloropdracht Tim Vaessen
8. Ideeschetsen 8.1 Eerste schetsronde Een overzicht van schetsen die zijn gemaakt tijdens de 1e schetsronde. De schetsen zijn gemaakt door middel van divergeren en convergeren. Dit houdt in dat leuke, interessante schetsen worden geselecteerd (convergeren). Op deze schetsen wordt doorgedacht en nieuwe schetsen gemaakt (divergeren).
Afb. 8.1: Eerste schetsen
Bebaux, de meubelcollectie
15
Bacheloropdracht Tim Vaessen
8.2 Tweede schetsronde Ook bij de tweede schetsronde is volgens het principe van divergeren en convergeren geschetst. Deze schetsen zijn iets verder en gedetailleerder uitgewerkt, zo zijn er verschillende schetsen gemarkeerd en liggen de modellen qua stijl een stuk dichter bij elkaar.
Afb. 8.2: Tweede schetsen
Bebaux, de meubelcollectie
16
Bacheloropdracht Tim Vaessen
8.3 Keuze uit de schetsen Uit de vele schetsen die zijn gemaakt, is door de opdrachtgever (per meubelstuk) een aantal modellen gekozen. Deze modellen zijn verder uitgewerkt tot concepten. Van de kast zijn verder geen concepten uitgewerkt. Het tijdsbestek van de opdracht is daarvoor tekort. De geschetste kasten kunnen in een later stadium (na de opstartperiode van de meubelcollectie) dienen als uitgangspunt voor modellen. Onderstaande schetsen zullen worden uitgewerkt tot concepten.
Afb. 8.3: Geselecteerde schetsen
Bebaux, de meubelcollectie
17
Bacheloropdracht Tim Vaessen
9. Van ideeën naar concepten 9.1 Creëren van concepten Per gekozen concept is er onderzoek gedaan naar verschillende kleuren bekleding, de manier van bekleden (capitonnering, reliëf, egaal) en het gebruik van kussens. Hieronder zijn schetsen te zien van het onderzoek bij de drie concepten van de eetkamerstoel. Bij de salontafels zijn ook verschillende varianten gecreëerd. Hier is alleen geëxperimenteerd met de kleurstelling, omdat daar verder geen bekleding bij komt kijken.
Afb. 9.1: Uitwerking concept 1 van de eetkamerstoel
Afb. 9.2: Uitwerkingen van concept 2 en 3 van de eetkamerstoel
Bebaux, de meubelcollectie
18
Bacheloropdracht Tim Vaessen
9.2 Afmetingen Van elk concept is een maattekening gemaakt. Met behulp van ergonomische maten (zie paragraaf 7.2 en bijlage H: “Ergonomische maten”), het opmeten van huidige meubels en logisch nadenken kan een redelijke schatting worden gemaakt van goede afmetingen. Hieronder is een maattekening van het eerste concept van de eetkamerstoel te zien. De maattekeningen van alle concepten zijn te vinden in bijlage J: “Maattekeningen”.
Afb. 9.3: Maattekening van concept 1 van de eetkamerstoel
9.3 Materiaal De frames van de bank, fauteuil, chaise longue en eetkamerstoel zullen worden vervaardigd van hout. Dit is een veel gebruikt materiaal voor meubelframes. Vooral beukenhout wordt veel gebruikt omdat dit degelijk en niet al te duur is. De salontafel en eventueel kast zullen ook van hout worden vervaardigd. Het soort hout ligt echter nog niet vast, dit ligt aan de prijs van de verschillende soorten. Er is een voorkeur voor eikenhout, maar om de stijl van de meubels gelijk te houden is ook beukenhout een optie. De zitmeubels zullen worden bekleed met stof. Meubelstoffen kunnen van katoen zijn, maar ook van linnen, viscose of polyester. De voorste, gedraaide poten zullen worden gemaakt van metaal. Over het metaal komt een coating laagje, of het metaal wordt nabewerkt (polijsten, anodiseren), zodat de pootjes hoogglanzend worden. De zitmeubels moeten voordat ze gestoffeerd worden, worden opgevuld. Dit gebeurt met schuimrubber en synthetische watten. Deze materialen bevorderen de zachtheid van de zitting en zorgen ervoor dat je het framewerk (bijna) niet meer kan voelen.
Bebaux, de meubelcollectie
19
Bacheloropdracht Tim Vaessen
9.4 Kostprijs De kostprijs is van een aantal dingen afhankelijk. De stof wordt bijvoorbeeld per meter geleverd, maar voor een eetkamerstoel is veel minder stof nodig dan voor een vierpersoonsbank. Hetzelfde verhaal gaat op voor de vulling, in een eetkamerstoel gaat veel minder schuim en watten dan in een 4-persoonsbank. Een derde factor is het frame van de meubels, hoe groter het meubel des te meer materiaal er nodig is voor het karkas. Bij grotere meubels zoals een 4-persoonsbank zullen ook extra dwarsverbindingen in het frame moeten worden gemaakt om stevigheid te garanderen. Bij een concept van de salontafels worden glasplaten gebruikt. Ook hiermee dient rekening te worden gehouden. De transportkosten worden berekend per vrachtwagen. Hoe meer meubels er tegelijk kunnen worden vervoerd, des te lager de kosten voor transport. De voorpoten zullen van metaal worden gemaakt, de productiemethode is echter nog niet bepaald. De mogelijkheden die er zijn vereisen allemaal gereedschap, hier zullen kosten voor moeten worden gemaakt. Daarnaast zal er per pootje nog een stukprijs moeten worden betaald. Laatste factor waarmee rekening moet worden gehouden zijn de arbeidskosten. De meubels zullen in Polen worden gefabriceerd, de lonen van Poolse arbeiders moeten daarom worden meegenomen. Een overzicht van de kostenposten: Materiaal Houten frame Stoffen bekleding Vulling Arbeidskosten Transportkosten Voorpoten
Kosten € 10,- tot € 40,€ 15,- per meter stof € 5,- tot € 15,€ 250,- per maand is het minimumloon € 700,- voor een vrachtwagen € 1000 – 5000 voor gereedschap Stukprijs ongeveer € 5,-
Tabel 9.1: Overzicht van de kostenposten voor het produceren van meubels
Per meubelsoort is een globale kostprijs berekend. Binnen deze berekening kunnen prijzen variëren. Bij de bank is het frame van een 2-persoonsbank een stuk goedkoper dan het frame van een 4-persoonsbank. Er zijn gemiddelden genomen aangezien het hier gaat om een eerste indicatie. Bij de transportkosten is ervan uitgegaan dat er 140 meubels in een vrachtwagen passen en bij het produceren van de voorpoten dat er ongeveer 500 stuks worden geproduceerd. Onderstaande getallen staan voor geschatte kostprijzen in euro’s.
Frame Bekleding Vulling Arbeidskosten Transportkosten Gedraaide poten Glasplaat Totaal
Bank 30 180 15 20 5 15 0 265
Eetkamerstoel 10 60 5 10 5 20 0 110
Fauteuil 20 120 10 15 5 15 0 185
Salontafel 40 0 0 10 5 20 20 115
Tabel 9.2: Kostprijs per meubelsoort
Bebaux, de meubelcollectie
20
Bacheloropdracht Tim Vaessen
10. Definitieve conceptkeuze Uit de gecreëerde concepten is door de opdrachtgever een selectie gemaakt. Van deze selectie zullen modellen worden vervaardigd in een productiebedrijf in Polen. De gekozen modellen verschillen in vorm niet zoveel van de schetsen. Het verschil tussen de schetsen en de concepten zit in de uitwerking van de zitting en rugleuning (wel of geen kussens), de capitonnering, de kleur en prijzen. Naar aanleiding van de eerste geproduceerde modellen kan desgewenst nog het een en ander worden aangepast. De meubels zullen zo gedetailleerd mogelijk worden uitgewerkt. Ook zal er een prototype worden vervaardigd van een van de eetkamerstoelen.
Afb. 10.1: Keuze uit de concepten. Bovenstaande modellen zijn klaar om te worden geproduceerd
Bebaux, de meubelcollectie
21
Bacheloropdracht Tim Vaessen
11. Uitwerking 11.1 Detaillering 11.1.1 Gebogen armleuning Belangrijk kenmerk van de meubels zijn de gebogen armleuningen. Deze bogen mogen er echter niet voor zorgen dat mensen hun armen niet kwijt kunnen. Als de ronding van de bogen niet goed is, kan men de armen niet kwijt op de armleuning. Om tot een goede ronding te komen, is er gekeken naar de ergonomische maten. De elleboogzitvlakhoogte (bijlage H: “Ergonomische maten”) geeft een goede indicatie voor de hoogte van de armleuning. De elleboog moet op een hoogte van 240 mm boven de zitting worden neergelegd. De onderarmen worden niet parallel aan het lichaam neergelegd, dan zou men helemaal verkrampt en statig rechtop zitten. De onderarmen worden ongeveer 15 tot 20 cm voor de rugleuning neergelegd.
Afb. 11.1: Universele boog om maten te verduidelijken H = Hoogte boven de zitting O = Te overbruggen hoogte D = Diepte van de zitting P = Afstand tot steunplaats elleboog
Met deze gegevens kunnen er bogen worden geconstrueerd die het zitcomfort niet verminderen. Omdat de hoogte bij de meubels verschilt, zullen de bogen niet overal hetzelfde zijn. Wat bij elke boog wel hetzelfde is, is dat het voorste gedeelte horizontaal loopt en het achterste gedeelte helemaal verticaal. Als er een grotere hoogte moet worden overwonnen, zullen de rondingen sterker worden. Als de te overbruggen hoogte kleiner is, dan worden de rondingen ook flauwer. Hieronder zijn de maten van de meubels te zien. De betekenissen van de letters en welke afmeting er wordt bedoeld, is te zien in afbeelding 11.1.
Eetkamerstoel 1 Eetkamerstoel 2 Eetkamerstoel 3 Fauteuil 1 Fauteuil 2 Bank 1 Bank 2 Chaise longue 1 Chaise longue 2
H 130 185 205 235 300 225 225 120 100
O 420 200 180 230 160 150 150 320 250
D 480 530 460 660 460 600 600 1700 1760
P 170 170 170 200 200 170 170 200 200
Tabel 11.1: Afmetingen per concept
Om het bovenstaande verhaal te verduidelijken zijn de armleuningen (op de chaise longue na) op schaal getekend. Bij elke tekening is aangegeven waar de hoogte van 240 mm is bereikt en hoever de onderarm van de rugleuning wordt gelegd. Deze tekeningen zijn te vinden in bijlage K: “Gebogen armleuningen”.
Bebaux, de meubelcollectie
22
Bacheloropdracht Tim Vaessen
11.1.2 Gedraaide poten Bij alle meubels komen gedraaide poten voor. Tot nu toe is er bij elke schets zomaar een poot getekend. Nu moet echter worden bepaald hoe de poten er precies uit gaan zien. Er zullen verschillende poten komen, de poten van de eetkamerstoel zullen veel langer worden dan de poten van de fauteuil. Ook de minimale en maximale diameter van de poot verschilt per meubel. Allereerst is er gekeken naar verschillende vormen. Deze zijn te vinden in bijlage L: “Vorm van de poten”. Er zullen drie verschillende poten moeten worden gemaakt. De poten van de eetkamerstoelen moeten 350 mm lang worden, voor de salontafels moeten de poten 250 mm lang worden en de andere meubels hebben poten die 100 mm lang zijn. Voor de poten zijn verschillende profielen gemaakt. Deze profielen zijn gebaseerd op de poot die te zien is op afbeelding 11.2.
Afb. 11.2: Gedraaide poot van een ouderwetse tafel
Hieronder zijn concept stoelpoten te zien.
Afb. 11.3: Conceptprofielen voor de gedraaide poten
Uit de gemaakte profielen zijn vervolgens definitieve poten gekozen. Deze poten zijn op ware grootte getekend. Ook hier is intensief overlegd met de opdrachtgever over een geschikte vorm. Van de uiteindelijke poten zijn technische tekeningen gemaakt. De tekeningen zijn te zien in bijlage M: “Maattekeningen voorpoten”. 11.1.3 Capitonnering Bijna alle modellen hebben een kussen op de zitting of de rugleuning. De kussens moeten ervoor zorgen dat de mensen niet tegen harde randen van de meubels hoeven aan te zitten of het frame door de vulling heen voelen. Daarnaast dragen de kussens bij aan de new classic stijl. Een belangrijke eis aan de meubels is dat ze een new classic uitstraling hebben. Dit is al gedeeltelijk gelukt door
Bebaux, de meubelcollectie
23
Afb. 11.4: Chesterfield bank met capitonnering
Bacheloropdracht Tim Vaessen
de gedraaide voorpoten. Een andere deel wordt gedaan door het capitonneren van de kussens. Capitonneren kwam jaren geleden veel voor, onder andere de Chesterfield banken zijn zeer bekend. Het capitonneren gebeurde vroeger vaak in combinatie met leer. Dit gaf een sjieke, luxe uitstraling aan de meubels. De kussens van de meubels zullen dus worden gecapitonneerd. Bij het capitonneren zijn verschillende patronen mogelijk. Er is onderzoek gedaan naar patronen, hiernaast zijn een aantal ideeën te zien. Naar aanleiding van deze verschillende schetsen is er gekeken naar het patroon welke het beste bij de meubels en binnen de new classic stijl past. Het capitonneren zelf bestaat al lang en geeft een klassieke uitstraling, het patroon daarentegen moet juist modern en strak zijn.
Afb. 11.5: Onderzoek naar capitonneer patronen
Voor bijna alle meubels is er gekozen voor een patroon met slechts vier knopen. Deze knopen zijn symmetrisch verdeeld over het kussen. Voor één van de eetkamerstoelen is gekozen voor een patroon met vijf knopen. Dit is gedaan om deze stoel een iets afwijkender karakter te geven dan de andere stoelen. Ook dit patroon is strak, de vijfde, extra knoop komt midden op het kussen te zitten waardoor het geheel alsnog helemaal symmetrisch is. Definitieve kussens met maten voor de eetkamerstoelen en de fauteuils zijn hieronder te zien.
Afb. 11.6: Patronen van de capitonnering en de maatvoering per kussen
Bebaux, de meubelcollectie
24
Bacheloropdracht Tim Vaessen
11.2 Materiaal 11.2.1 Het frame Het frame van de meubels zal worden vervaardigd uit hout. Huidige, kwalitatief goede meubels hebben over het algemeen een karkas van beukenhout, maar ook eikenhout komt wel eens voor. Aangezien de ontworpen meubels hoogwaardige producten moeten worden, zal ook bij deze meubels een van de twee bovengenoemde houtsoorten worden gekozen. Van beide houtsoorten zijn verschillende eigenschappen op een rijtje gezet.
Soort hout Volumieke massa (kg/m³) Bewerken Voorboren nodig? Buigen Lijmen Oppervlakte afwerking Voordelen
Nadelen
Beukenhout Loofhout 690 en 750 Goed Ja Zeer goed Zeer goed Goed - Relatief goedkoop - Sterk materiaal - Lichter dan eiken -
-
Scheurt snel tijdens het drogen Kan huidirritatie bij mensen opleveren die gevoelig zijn voor vers beuken Hout kan verbranden tijdens voorboren
Eikenhout Loofhout 670 en 970 Goed Ja Zeer goed Zeer goed Goed - Sterk materiaal - Mooi, hoogwaardig hout - Beitsen en logen gaat heel goed - Hout corrodeert in contact met ijzer. Hierdoor gaat het hout verkleuren - Iets zwaarder dan beuken - Duurder dan beuken
Afbeelding
Tabel 11.2: Eigenschappen van beuken- en eikenhout
Zoals blijkt uit bovenstaande tabel zitten er tussen beuken en eikenhout geen grote verschillen. Belangrijk gegeven is dat er bij alle meubels gedraaide, metalen poten onder de meubels komen te zitten. In contact met eikenhout zouden ijzeren poten ervoor kunnen zorgen dat het hout gaat verkleuren. Het beukenhout kan echter verbranden bij het boren, dit is weer niet handig bij de montage van het frame. Uiteindelijk is er gekozen voor eikenhout. De keus is hierop gevallen omdat eikenhout een hoogwaardig materiaal is, het hout heeft “de naam” kwalitatief zeer goed te zijn en heeft een mooie nerf. Het gewicht van eiken is iets groter, maar zal niet heel veel schelen. De inkoopsprijs van eikenhout is in Polen, waar de meubels gefabriceerd worden, een stuk lager dan in Nederland. Daarnaast hoeven de meubels niet low-budget te zijn, dus is de hogere prijs van eikenhout geen probleem. Bij de materiaalkeuze van de gedraaide poten ligt nu wel een beperking, dit materiaal moet roestvast zijn, zodat verkleuring van het hout niet mogelijk is. IJzeren poten worden dus uitgesloten. Een uitgebreide beschrijving van beide houtsoorten is te vinden in bijlage N: “Hout”. Het houten frame zal tijdens de montage worden gelijmd. Voor het lijmen wordt polyvinylacetaatlijm (PVAc) gebruikt. Dit is de officiële naam voor normale witte houtlijm. Voor het lijmen van de metalen voorpoten aan het houten frame zal een tweecomponenten epoxylijm worden gebruikt.
Bebaux, de meubelcollectie
25
Bacheloropdracht Tim Vaessen
11.2.2 Vulling In oudere meubels komt veel vering voor. Deze vering kan bestaan uit spiraalveren of de nieuwere variant, de no-sagveer. Voordeel van veren is dat de levensduur zeer groot is, het is oerdegelijk. Nadeel is echter de prijs; het is een duur systeem. In het begin zal het meubel ook stug zitten, maar door gebruik neemt het comfort toe. Meer informatie over vering is te lezen in de bijlage O: “Vering”. Een moderner materiaal dat veel in nieuwe meubels wordt gebruikt is koudschuim. Koudschuim geeft een stevige zit, maar zal tijdens het gebruik in stevigheid afnemen. Het schuim gaat vele jaren mee en is vormvast, wat het zeer geschikt maakt als vulling in een zitmeubel. De dichtheid van het schuim is een belangrijke factor in het zitcomfort. Het minimum voor een goed zitkussen is 30 kg/m³, maar beter is schuim met een dichtheid van 35 of 40. De maximale dichtheid ligt rond de 50 kg/m³. Als er schuim wordt gebruikt met een hogere dichtheid wordt de zitting wel erg hard en dat bevordert het zitcomfort niet. Een te lage dichtheid geeft juist een te zachte zitting waardoor men het frame nog kan voelen. Of er nu veren of schuim wordt gebruikt, er zal altijd een extra laag vulling overheen moeten komen om de zitting af te maken en het zitcomfort te verhogen. Vroeger werd voor deze extra laag paardenhaar of dons gebruikt, ook hier hebben nieuwere materialen hun intrede gedaan. Nu worden meestal watten en synthetische vullingen gebruikt. In de ontworpen zitmeubels wordt een koudschuim gebruikt met een dichtheid van ongeveer 35 kg/m³. Koudschuim gaat lang mee, is vormvast en geeft veel comfort. Dit schuim komt in de kussens van de zitting en in de rugleuning. Over het schuim komt een wattenlaag om het zitcomfort te verhogen. Alle delen van de romp worden verder bedekt met watten, zodat harde randen niet meer te voelen zijn. 11.2.3 Voorpoten De gedraaide voorpoten zullen van metaal worden gemaakt. Daarnaast zal dit metaal hoogglanzend moeten zijn. De keuze om het frame van eikenhout te maken brengt beperkingen met zich mee voor het materiaal van de poten. Het metaal moet roestvast zijn. Om een hoogglanzend, gedraaid voorpootje te produceren, wat ook nog eens roestvast is, zijn een aantal manieren. Roestvast staal, ofwel RVS, is een geschikt materiaal. RVS heeft een dichtheid van 7600 – 8100 kg/m³, wat vrij zwaar is. Ook is het materiaal vrij duur in vergelijking met andere materialen. Het materiaal is echter zeer goed bestand tegen invloeden van buitenaf, het is sterk en gemakkelijk te fabriceren. Oppervlakte afwerking is wat lastiger, RVS kan men alleen polijsten en spiegel polijsten. Een ander geschikt materiaal is aluminium. Dit materiaal corrodeert wel, maar niet in contact met eikenhout. Om ervoor te zorgen dat het aluminium mooi blijft, zal het materiaal moeten worden gelakt, geanodiseerd of gepolijst. De dichtheid van aluminium is 2500 – 2900 kg/m³ en is daarmee dus stukken lichter dan RVS. Ook de prijs van het materiaal is lager. Aluminium ziet er na productie al goed uit, maar er zijn nog verschillende oppervlakte afwerkingen mogelijk. Om het materiaal tegen corrosie te beschermen, moet zeker een afwerkingsmethode worden toegepast. Zo kan het worden geanodiseerd in verschillende kleuren en hardheden. Daarnaast kan het materiaal worden geopaliseerd en gepolijst. Een derde mogelijkheid is chroom. Dit materiaal zorgt bij RVS als bestandsdeel voor de roestvastheid en is dus zeer goed bestand tegen zuurstof. De dichtheid van chroom is 7100 – 7200 kg/m³ en is vrij duur. Het smeltpunt van chroom ligt erg hoog, waardoor
Bebaux, de meubelcollectie
26
Bacheloropdracht Tim Vaessen
het verwerken ervan ook nog eens kostbaar is. Het materiaal wordt nu vaak gebruikt in legeringen en als coating om andere materialen te beschermen. De belangrijkste eigenschappen op een rijtje.
Dichtheid (kg/m³) Prijs (€/kg) Verwerking Oppervlakteafwerking
RVS 7600 - 8100 2,17 – 8,68 Gemakkelijk - polijsten - spiegel polijsten
Aluminium 2500 – 2900 1,09 – 1,77 Zeer gemakkelijk - anodiseren - polijsten - opaliseren
Chroom 7100 – 7200 5,79 – 6,51 Moeilijk
Tabel 11.3: Eigenschappen mogelijke metalen voor de voorpoten
Belangrijk bij de materiaalkeuze is dat het materiaal goed verwerkbaar is, relatief weinig weegt en gemakkelijk na te bewerken is. Dit heeft geleidt tot de keuze voor aluminium. Aluminium is goed te verwerken, het heeft een laag smeltpunt waardoor het geschikt is voor onder andere gietwerk. De dichtheid is zeer laag, waardoor het materiaal licht is. Daarnaast kan aluminium op verschillende manieren worden afgewerkt, waardoor de poten uiteindelijk hoogglanzend kunnen worden. Meer informatie over oppervlakte afwerkingstechnieken is te vinden in bijlage P: “Oppervlakteafwerking”. 11.2.4 Stof Bij de keuze van meubelstoffen moet worden gelet op de uitstraling van de stof, de prijs en het gewicht. Daarnaast zijn ook de lichtechtheid en Martindale belangrijke factoren. Lichtechtheid is de mate waarin een meubelstof bestand is tegen het verkleuren onder invloed van zonlicht, daglicht en kunstlicht. Dit is afhankelijk van de gebruikte kleurstoffen en speciale behandelingen. Er zijn acht gradaties waarin de lichtechtheid kan worden onderverdeeld. Het is niet mogelijk stoffen te vervaardigen die onder invloed van licht niet verkleuren.
1 2 3 4 5 6 7 8
= = = = = = = =
Zeer gering Gering Matig Redelijk goed Goed Zeer goed Opvallend goed Uitmuntend
De slijtweerstand of slijtvastheid wordt bepaald door middel Tabel 11.4: Gradaties van de Martindale-test. Met behulp van een gewichtje wordt een van lichtechtheid bepaalde druk veroorzaakt op een wrijfnok. Deze nok wrijft al draaiend in concentrische cirkels over het te testen stukje stof. Wanneer er drie draden zijn gebroken, is het aantal toeren Martindale vastgesteld. Het aantal toeren Martindale wordt meestal in het engels aangeduid, in rubs.
Er zijn nog geen specifieke stoffen geselecteerd. Aan de hand van staalmonsters is er wel gekeken naar mogelijke kleuren. Voor de verschillende meubels zijn, aan de hand van de stalen, kleurreeksen geselecteerd. De meubels zullen in die kleurreeksen worden gestoffeerd. Aan de hand van deze kleurreeksen en de eisen (die hieronder worden genoemd) kunnen er stoffen worden geselecteerd.
Bebaux, de meubelcollectie
27
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Eetkamerstoelen
Bank
Chaise longue
Fauteuil
Afb. 11.7: Kleurreeksen waarin de meubels gestoffeerd zullen gaan worden
De uiteindelijke stoffen moeten een minimale lichtechtheid van 4 hebben en minimaal 20.000 rubs in de Martindale test halen. Daarnaast mag het gewicht niet meer dan 750 gram per meter wegen en de prijs mag niet meer dan € 30,- per meter bedragen. Deze eisen zijn ook opgenomen in de programma’s van eisen. 11.2.5 Glasplaat In het tweede concept van de salontafel wordt gebruikt gemaakt van glazen platen. In het houten frame wordt een rand gefreesd waarop de glazen platen komen te liggen. Tussen deze glazen platen kan de gebruiker zelf een afbeelding naar keuze plaatsen. Als het tafelblad geheel wordt ondersteund door een tafel is een totale dikte van 5 mm genoeg, als het glas vrijkomt op een poot dan zal het glas minimaal 8 mm dik moeten zijn. De glasplaten zullen door de tafel helemaal worden ondersteund, er zullen daarom glazen platen van 4 mm dik worden gebruikt. De totale dikte van het glas wordt dus 8 mm. 11.3 Productie 11.3.1 Voorpoten Metaaldraaien De voorpoten kunnen door middel van metaaldraaien worden gemaakt. Dit is een verspanend proces, waarbij het uitgangsmateriaal (een massieve staaf) in de gewenste vorm wordt gedraaid. Bij metaaldraaien zijn in principe alle vormen mogelijk, zolang het product maar rond en symmetrisch over de lengte as is. Met een CNC gestuurde draaibank kunnen allerlei vormen worden gecreëerd. Na het draaien van het product zal de staaf nog moeten worden uitgeboord. Aangezien het hier om een meubelstuk gaat, is gewicht een belangrijke factor. Zandgieten Bij het zandgieten zal eerst een houten of metalen model moeten worden gemaakt van het uiteindelijke product. Aan de hand van dat model kan vervolgens in zand een mal worden gemaakt. Nadat de mal is gemaakt en de nodige voorzieningen zijn getroffen (aansnijding, opkomer en gietloop) kunnen de vormkasten worden afgesloten en kan het metaal worden gegoten. Het gieten moet rustig verlopen zodat er geen zand van de mal wordt losgespoeld. Na het uitharden kan het zand worden verwijderd. De overtollige delen worden verwijderd, het gietstuk is nu klaar om een oppervlakte afwerking te
Bebaux, de meubelcollectie
28
Bacheloropdracht Tim Vaessen
ondergaan. Bij het koelen moet wel rekening worden gehouden met krimp en slink. Het volume van het gegoten product neemt hierdoor af. Met dan kan een
zandgieten kunnen ook producten worden gemaakt met kernen. Bij de mal wordt van zand een kern gemaakt. Dit kernzand is steviger dan het zand van de mal, maar wel worden verwijderd na het gieten van het product. In bijlage Q: “Zandgieten” is uitgebreide beschrijving van het zandgietproces te vinden. Hydrovormen
Bij hydrovormen gebeurt het vormen van het materiaal door middel van waterdruk. Allereerst moet er een matrijs worden gemaakt, deze kan ongeveer 1 meter lang zijn. Het geheel bestaat uit twee matrijsdelen, de bovenste en de onderste helft. Er wordt een metalen buis in de matrijs gelegd. Door middel Afb. 11.8: Schematisch proces van het hydrovormen van twee doornen aan beide uiteinden wordt de buis op z’n plek gehouden. De matrijs sluit zich doordat de bovenste matrijshelft naar beneden komt. Als alles is gecontroleerd en is goedgekeurd wordt de matrijs in een pers gedaan. Deze pers zorgt ervoor dat de matrijs niet open kan schieten tijdens het vormproces. Nu wordt er onder hoge druk water in de buis gevoerd. Water heeft als kenmerk dat het niet in volume afneemt onder druk. Als er veel druk op het water komt te staan, zal het tegen de wand van de stalen buis gaan drukken. Het water drukt zo de buis in de matrijs, waardoor de buis zijn vorm krijgt. Als het product groot is of als er scherpe randen en hoeken in het product zitten, zal het hydrovormproces twee of drie keer moeten worden herhaald. Uiteindelijk zal de stalen buis Afb. 11.9: Links de pers en rechts de mal helemaal naar de matrijs gevormd zijn. waarin het proces plaatsvindt Wentelgieten en rotatiegieten Bij het gieten met een rotatiebeweging wordt de gietvorm tijdens het gieten geroteerd. Bij het wentelgieten wordt de matrijs in alle richtingen gekanteld. Als de gewenste wanddikte is bereikt, kan het overtollige materiaal eruit worden laten gelopen. Met wentelgieten is het mogelijk om zonder kern dunne wanddiktes te bereiken. Het proces is geschikt voor kleine series. Rotatiegieten gebeurt met lagere snelheden en kan worden toegepast voor rotatiesymmetrische producten. Bij rotatiegieten wordt de mal over twee assen gekanteld. Allereerst worden het metaal en de mal opgewarmd, het metaal wordt tegen de wanden aangedrukt door de zwaartekracht, die telkens anders is doordat de mallen worden gekanteld. Als al het metaal tegen de wanden zit, wordt het geheel gekoeld. Ook nu worden de mallen gekanteld. Uiteindelijk worden er producten verkregen die naadloos en spanningsvrij zijn. Omdat het proces redelijk lang duurt, zal de stukprijs echter hoger zijn dan bij andere productietechnieken. Investering in de matrijs is relatief lager. Afb. 11.10: Het proces van rotatiegieten
Bebaux, de meubelcollectie
29
Bacheloropdracht Tim Vaessen
11.3.2 Keuze
Te gieten legering
Hydrovormen RVS buis, aluminium buis
Grootte Haalbare complexiteit Haalbare detaillering Maatnauwkeurigheid Haalbare ruwheid Nabewerking Minimum aantal Aanlooptijd Kosten bij lage aantallen Kosten bij hoge aantallen
Klein tot middel Zeer hoog Zeer hoog Goed Ong. 1 Weinig 2000 15 – 25 weken Zeer hoog Middelmatig
Te gieten legering Grootte Haalbare complexiteit Haalbare detaillering Maatnauwkeurigheid Haalbare ruwheid Nabewerking Minimum aantal Aanlooptijd Kosten bij lage aantallen Kosten bij hoge aantallen
Metaaldraaien Alle staal en non-ferro materialen Klein tot groot Hoog Hoog Goed 3 Weinig 50 4 – 12 weken Middelmatig Redelijk laag
Zandvormen Staal, gietijzer, niet ijzer legeringen Klein tot middel Eenvoudig tot vrij hoog Middelmatig Matig 12,5 - 25 Matig 1 4 – 8 weken Redelijk laag Laag Rotatiegieten Laagsmeltende metalen Klein tot groot Middelmatig Hoog Vrij goed 6 Weinig tot geen 50 4 – 12 weken Middelmatig Redelijk laag
Tabel 11.5: Eigenschappen van verschillende productietechnieken
In eerste instantie wordt nu gekozen voor het produceren door middel van zandgieten. Het gekozen materiaal, aluminium, kan worden gegoten. Daarnaast is zandgieten zeer geschikt voor het produceren van slechts enkele modellen. Er is geen lange aanlooptijd nodig en de kosten voor het produceren van de modellen is relatief laag. Alle andere productiemethodes worden pas aantrekkelijk naarmate er meer modellen worden gemaakt. De nadelen van zandgieten, matige detaillering en maatnauwkeurigheid, is bij de productie van deze poten niet erg. De haalbare ruwheid is vrij hoog, dat betekent dat er wel voldoende aandacht aan de nabewerking moet worden besteedt. Maar ook hierbij geldt, de poten hoeven niet tot op de millimeter nauwkeurig gemaakt te worden, het gaat om de uitstraling en niet om precisie. In een later stadium zou er kunnen worden overgeschakeld op een ander productieproces. Hydrovormen is een heel nauwkeurig proces wat erg mooi resultaten oplevert, maar is ook een erg duur proces. Er moeten zeer veel modellen worden gemaakt, voordat de kostprijs van het produceren op een aanvaardbaar niveau is. Metaaldraaien gebeurt met massieve buizen. Na het draaien zal er dus altijd nog geboord moeten worden, wat een hoop extra werk oplevert. Ook bij wentel- of rotatiegieten nemen de kosten af bij grotere aantallen. Nadeel bij rotatiegieten is echter dat het proces langzaam verloopt. Zolang de meubels nog niet in grote aantallen worden geproduceerd, is het kostbaar om poten van aluminium te laten maken. Dit heeft te maken met de hoge gereedschapskosten die bij het gieten komen kijken. De eerste paar modellen kunnen als alternatief houten poten krijgen, eventueel bekleed met bladzilver om het hoogglanzende effect te bereiken.
Bebaux, de meubelcollectie
30
Bacheloropdracht Tim Vaessen
11.3.3 Romp van de meubels De basis van een meubel is de romp. Allereerst zullen alle houten balken die samen de romp gaan vormen, op maat moeten worden gezaagd. Voor de bogen (die de armleuningen vormen) zullen bredere planken nodig zijn waaruit de profielen kunnen worden gezaagd. Na het zagen van de balken kan het karkas in elkaar worden gezet. De balken worden aan elkaar vastgezet door middel van verlijmen en houtdeuvels. De achterste poten worden doorgetrokken tot de bovenkant van de stoel. Dit is om de stevigheid van het meubel te bevorderen. Aan de beide zijkanten en aan de achterzijde van de stoel worden extra balken bevestigd, de onderste armregels en de onderregel voor de voorrug (zie afbeelding 11.11). Ook deze balken zorgen voor extra stevigheid en vergemakkelijken het stoffeerproces. De twee voorste, gedraaide poten worden gelijk in het frame verwerkt. Dit wordt gedaan door de voorpoot uit een balk te maken, waarbij het onderste gedeelte Afb. 11.11: Romp van een fauteuil wordt gedraaid. In het prototype zullen deze voorpoten van hout worden gemaakt, in de uiteindelijke modellen van aluminium. De gehele voorpoot bestaat dus uit het gedraaide gedeelte met daarboven nog een balkvormig gedeelte. Door middel van tweecomponentenlijm zal de aluminiumpoot worden vastgezet aan de rest van het houten frame. Het frame is nu gereed om te worden gestoffeerd. De stoffen zullen worden geproduceerd door een stoffenfabrikant. Het stoffeerproces zelf wordt gedetailleerd uitgelegd in paragraaf 12.2: assemblage. 11.4 Kostprijs Aan de hand van verschillende gegevens is geprobeerd een zo goed mogelijk kostprijs te berekenen. Er zijn verschillende bronnen gehanteerd, zoals prijslijsten van stoffabrikanten, internet, brochures en cijfers die door de opdrachtgever zijn verstrekt. Daarnaast is er rekening gehouden met het verschil tussen Nederlandse en Poolse prijzen. In Polen zijn de prijzen van materiaal en productie ongeveer 2x zo laag als in Nederland. In de kostprijs berekening worden materialen genoemd waarmee meerdere meubels kunnen worden geproduceerd. Hierbij kan worden gedacht aan houtlijm, koudschuim en de tweecomponentenlijm. Er is rekening gehouden met afschrijvingskosten van houtbewerkingmachines, arbeidskosten en productie van de voorpoten. De kosten voor het zandgieten van de voorpoten zijn gebaseerd op het produceren van 250 stuks, per poot komt daar nog een stukprijs van € 5,- bovenop. Bij het transport wordt ervan uitgegaan dat er circa 200 meubels in een vrachtwagen passen. Rekening houdend met al deze aspecten, kunnen er redelijke schattingen worden gedaan van de kostprijzen per meubel. De genoemde kostprijzen op de volgende pagina blijven echter schattingen. De exacte Poolse prijzen zijn niet bekend, waardoor het berekenen van een kostprijs erg moeilijk is. In bijlage R: “Kostprijs” is te zien hoe aan de totale kostprijs is gekomen.
Bebaux, de meubelcollectie
31
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Meubel Eetkamerstoel 2-persoons bank 4-persoons bank Chaise longue Fauteuil Salontafel met glazen plaat Salontafel zonder glazen plaat
Kostprijs € 80,85 € 129,97 € 188,16 € 112,88 € 97,10 € 158,87 € 141,60
Tabel 11.6: Kostprijs per meubelsoort
11.5 3D model Om een beter inzicht te krijgen in de maten en verhoudingen van de modellen, zijn er een aantal Solidworks modellen gemaakt. Met behulp van deze modellen kan worden gekeken of de meubels voldoen aan gestelde eisen, maar ook of de maten en verhoudingen kloppen of dat er nog het een en ander moet worden aangepast. In de bijlage S: “3D modellen” zijn meerdere modellen te zien, hier worden er slechts twee getoond.
Afb. 11.13: 3D model van een salontafel
Afb. 11.12: 3D model van de vierpersoonsbank
Al tijdens het modelleren zijn er verbeteringspunten naar voren gekomen. Verhoudingen of maten die niet kloppen zijn direct aangepast. Bij de chaise longue bleek dat de boog erg vlak zou worden. Daarnaast waren de poten erg hoog, wat de esthetische waarde van het meubel niet ten goede kwam. Deze twee aspecten zijn derhalve aangepast, de poten zijn korter geworden en de boog begint op een lager punt zodat de ronding sterker wordt. Dit geeft een evenwichtiger beeld aan het geheel. Bij de eetkamerstoel ziet de zitting er vrij ondiep uit. Van dit model is ook een prototype gemaakt, waar ook uit bleek dat de zitting ondiep was. Om de stoel comfortabeler te maken, zal de zitting ongeveer 5 cm dieper worden gemaakt en zal het kussen in de rugleuning een klein beetje schuin aflopen.
Bebaux, de meubelcollectie
32
Bacheloropdracht Tim Vaessen
11.6 Presentatietekeningen
Afb. 11.14: Zithoek waarin verschillende ontwerpen worden gepresenteerd
Afb. 11.15: Eetkamer waarbij twee modellen van de eetkamerstoel worden gepresenteerd
Bebaux, de meubelcollectie
33
Bacheloropdracht Tim Vaessen
12. Prototype 12.1 Materialen Om een indruk te krijgen hoe de meubels eruit komen te zien, is er een prototype gemaakt van een van de eetkamerstoelen. Aangezien het prototype alleen wordt gemaakt om het model te bekijken (moet het nog worden aangepast?), zullen in een aantal gevallen niet de geselecteerde materialen worden gebruikt. Dit in verband met kostenbesparing. Het frame van de uiteindelijke meubels wordt gemaakt van eikenhout, in het prototype zal gebruikt worden gemaakt van vurenhout. De achterste poten zullen wel van eikenhout worden gemaakt. Deze poten zijn in de uiteindelijke modellen zichtbaar, het is handig om te zien hoe een bepaalde stof in combinatie met eikenhout eruit ziet. De voorste poten worden ook gemaakt van vurenhout, deze poten zullen worden gedraaid door een houtdraaier. In het uiteindelijke meubel zullen de voorpoten van aluminium worden gemaakt en niet gedraaid maar gegoten. Ook de stof waarmee het prototype wordt bekleedt is niet dezelfde als de stof die op de uiteindelijke meubels wordt gedaan. De stoel wordt nu bekleed met linnen, de kleur is naturel bruin. Daarnaast wordt er een hoes gemaakt van wit/blauw gestreept. In het uiteindelijke model is de bedoeling dat de eetkamerstoel verkrijgbaar is in een blauwserie. De vulling en assemblage van het karkas zullen op eenzelfde manier gebeuren als bij dit prototype 12.2 Assemblage De assemblage van het prototype zal stap voor stap worden besproken. Allereerst de opbouw van het frame.
Afb. 12.1: Opbouw van het frame van de eetkamerstoel
De balken worden op maat gezaagd. Daarna worden eerst beide zijkanten in elkaar gezet. Hierna worden de dwarsverbindingen aangebracht, waarmee de zijkanten aan elkaar worden vastgezet. Als laatste worden de bogen gemonteerd. De bogen worden
Bebaux, de meubelcollectie
34
Bacheloropdracht Tim Vaessen
tegen de rugleuning vastgezet met deuvels en lijm. Aan de voorkant van de stoel wordt eerst een klein deel van de voorpoot weggefreesd. De boog wordt nu op de voorpoot gelegd, op het gedeelte waar het hout is weggefreesd.
Afb. 12.3: Montage van het frame gebeurd met deuvels en houtlijm.
Afb. 12.2: Montage van de bogen op de voorpoten
Het frame zit nu helemaal in elkaar, nu gaat het frame worden bekleed met stof. Hieronder is per stap te zien hoe het prototype is opgebouwd en wordt er uitgelegd wat er is gedaan. Ook de opbouw van het frame wordt nog een keer besproken. Het frame wordt in elkaar gezet door in de balken gaten te boren en vervolgens met houtdeuvels te verbinden. Per verbinding tussen de balken worden twee deuvels gebruikt. Om extra stevigheid te krijgen worden de balken en de deuvels ook gelijmd. Het frame wordt met lijmklemmen vastgezet, zodat de lijm goed kan uitharden.
Zoals in afbeelding 12.2 te zien is, wordt er een deel van de voorpoot weggefreesd. De gebogen armleuningen kunnen nu op de voorpoten worden gelegd. Na het monteren van de armleuningen moet de romp worden geschuurd. Met een vlakschuurmachine worden scherpe randen en oneffenheden weggehaald.
Nadat het karkas helemaal in elkaar is gezet, worden er jute singels over de zitting gespannen. De singels zorgen ervoor dat er ook daadwerkelijk op de stoel gezeten kan worden. Daarnaast worden er enkele singels over de rugleuning gespannen. Deze dienen als extra stevigheid voor het koudschuim dat later tegen de rugleuning komt te zitten.
Bebaux, de meubelcollectie
35
Bacheloropdracht Tim Vaessen
De romp is nu klaar om te worden gestoffeerd. Dit wordt per deel van het meubel aangepakt. Allereerst wordt de zitting gestoffeerd. Er wordt een wattenlaag over de singels gelegd en vastgezet met nietjes op de onderste balken van de romp.
Over de wattenlaag komt de stof. De stof wordt ook met nietjes op de onderste balken van het frame vastgezet. Er zal nog een kussen op de zitting komen, het is daarom niet zo belangrijk dat de zitting zacht wordt.
De rugleuning moet wel zacht worden. In tegenstelling tot andere delen van de stoel komt hier een laag koudschuim te zitten. Voordat dit deel kan worden gestoffeerd wordt er over de achterkant een doek gespannen. Ook het doek wordt met nietjes vastgezet. Dit is om te voorkomen dat gebruikers vanaf de achterkant gemakkelijk bij het frame kunnen en dat de stof daar strak zit. Over het geheel komt nu een laag watten om het extra zacht te maken en daarna worden voor- en achterkant gestoffeerd. Ook op de zijkant wordt doek gespannen. Over het doek komen watten, zowel de watten als het doek worden vastgezet met nietjes. Dit maal op de extra balk in het frame (onderste armregel, zie afbeelding 11.11). De zijkant kan nu worden gestoffeerd. Hetzelfde proces geldt natuurlijk ook voor de andere zijkant van de eetkamerstoel.
Bebaux, de meubelcollectie
36
Bacheloropdracht Tim Vaessen
De laatste randen die nog los zitten, worden gestikt met een enkele naad. Over de armleuningen komt een extra strook stof, wat de gebogen vorm extra goed tot zijn recht laat komen. Deze strook wordt ook vastgezet met een enkele naad. Na het stikken van de naden moet alleen het kussen nog worden gemaakt, dit gaat op een zelfde manier als de rest met koudschuim als basis, waar watten overheen komen.
12.3 Eindmodel
Afb. 12.4: Enkele foto’s van het prototype. Rechts is ook gekeken of de stoel bij een eetkamertafel past.
12.4 Vergelijking prototype/tekening Om te kijken of het prototype lijkt op het “papieren ontwerp” zijn een aantal maten opgemeten. Deze maten zijn vervolgens vergeleken met de maten die op papier staan. Deze maten zijn te vinden in de bijlage T: “Matentekening eetkamerstoel”. De maten (in mm): Diepte zitting Dikte rugleuning Breedte armleuning Lengte poten Hoogte begin armleuning Uitsteken van het kussen (voorkant) Breedte kussen Totale breedte stoel Totale hoogte stoel
Tekening 400 80 60 350 230 40 455 580 1000
Prototype 420 80 45 350 245 20 450 570 1000
Tabel 12.1: Vergelijking van de afmetingen van het prototype met de tekening
Bebaux, de meubelcollectie
37
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Er zijn kleine verschillen tussen de getekende stoel en het prototype. De diepte van de zitting is bij het prototype groter dan bij de tekening. Nadat er in de stoel is gezeten, is gebleken dat de zitting zelfs nog dieper moet worden. De uiteindelijke stoel zal een diepte van 470 mm moeten krijgen om lekker te kunnen zitten. De armleuningen van het prototype zijn minder breed dan op de tekening. In de uiteindelijke stoel zal wel 60 mm worden aangehouden. Hiermee is ook gelijk het verschil in breedte van de totale stoel verklaard. De breedte van de stoel is minder dan op de tekening, maar dat komt dus doordat de armleuningen minder breed zijn geworden. Het begin van de armleuning is hoger dan op de tekening. Dit komt doordat de gebogen armleuning op de voorpoten is gemonteerd, in plaats van ertegenaan. De hoogte die de stoel nu heeft is echter goed, deze maat (beginhoogte armleuning) wordt veranderd in 245 mm. Het kussen steekt aan de voorkant meer uit dan op de tekening. In het uiteindelijke model mag deze maat ook worden aangehouden, zo is de voorste rand van het frame in ieder geval niet voelbaar. De breedte van het kussen is goed, daar hoeft niets aan te worden veranderd. 12.5 Toetsing prototype Het prototype kan gedeeltelijk worden getoetst aan de gestelde eisen. Het programma van eisen voor de eetkamerstoel is te vinden in de bijlage I: “Programma van eisen”. Niet alle eisen kunnen worden getoetst, omdat in het prototype gebruik is gemaakt van een aantal alternatieve materialen. Zo kan er nog niets worden gezegd over de stof en de uitstraling, productie en transport. Indien er eisen zijn die hieronder niet worden genoemd, dan konden ze (nog) niet worden getoetst. Het zitgedeelte is meer dan 400 mm breed en voldoet hiermee aan de gestelde eis. De diepte van de zitting mocht maximaal 500 mm zijn. In het prototype is deze maat 420 mm, in het uiteindelijke model wordt 470 mm aangehouden. Beide maten voldoen aan de gestelde eis. De poten van de stoel zijn al 350 mm hoog, de minimale zithoogte van de stoel moest 400 mm zijn. Deze maat is niet precies opgemeten, maar er zit nog een behoorlijke rand (groter dan 50 mm) tussen het kussen en de poten, dus ook deze eis is gehaald. “Het product moet zacht zitten” is een eis die nu niet goed te testen is. Hiervoor zal je verschillende mensen in de stoel moeten laten zitten. Alle personen die tot nu toe in de stoel hebben gezeten, vinden hem zacht zitten. Daarnaast is de stoel ook stabiel. De poten van de stoel zijn zichtbaar en er zitten bijna geen scherpe randen meer aan. Alleen de randen van de achterpoten voelen nog een beetje scherp aan. Deze zijn al rondgeschuurd, maar dit zou nog iets meer mogen. Het product heeft twee grote rondingen, de armleuningen. In de rest van de stoel komen geen rondingen voor, waarmee ook aan de eis “Het product mag niet teveel rondingen hebben” is voldaan. Het product is door een persoon op te tillen, over het exacte gewicht kan nog niets worden gezegd (verschil in materialen). De stoel zal ook gemakkelijk in het laadruim van een vrachtwagen passen. Wellicht de belangrijkste eis: straalt de stoel de new classic stijl uit? Deze stoel doet dat minder dan de andere modellen. Op de rugleuning is hier geen gebruik gemaakt van knopen. Ondanks dat, straalt de stoel wel de gewenste sfeer uit. Dit komt door de gedraaide voorpoten, in tegenstelling tot het strakke uiterlijk met de rechte lijnen. In andere modellen wordt gebruikt gemaakt van knopen, deze versterken de klassieke invloeden. Omdat ze echter in een strak patroon zijn geplaatst, behoudt de stoel toch een moderne uitstraling.
Bebaux, de meubelcollectie
38
Bacheloropdracht Tim Vaessen
12.6 Salontafel De drie salontafels zijn qua opbouw niet te vergelijken met de zitmeubels. Bij de salontafel is niet de stoffering, maar de montage van het frame het belangrijkste onderdeel. Dit is wat de mensen uiteindelijk zien en hier moet dan ook veel zorg aan worden besteed. Ook per salontafel (er zijn drie concepten) zit verschil in de opbouw van het frame. Voordat er een prototype gemaakt zou kunnen worden, moet goed worden nagedacht in welke volgorde het monteren gaat gebeuren. Omdat van een van de salontafels een prototype in Polen is gemaakt, is hiervan per stap het montageproces beschreven.
Afb. 12.5: Montageproces bij één van de salontafels
Er zijn twee manieren om de zijplaten met elkaar te verbinden. De eerste manier is om in een van de platen een rand te frezen en de andere plaat er vervolgens tegenaan te lijmen en met deuvels vast te zetten. Deze manier betekent wel dat er een zichtbare rand aan twee zijkanten van de tafel te zien is. De tweede manier is om de randen van de platen af te schuinen onder een hoek van 45 graden. De platen passen nu perfect tegen elkaar aan, er is wel een rand zichtbaar, maar deze zit op de hoek en valt minder op dan een rand op de zijkant. Nadeel van deze laatste methode is dat het zeer veel precisie vereist en dat het daarom meer tijd en geld kost. Er moet worden bekeken of de eerste methode esthetisch verantwoord is of dat de tweede manier wordt gekozen en dat de kosten hoger worden. Een ander probleem is het monteren van de poten. De houten achterpoten worden aan de binnenkant van het frame tegen de zijplaten gelijmd en geschroefd. De bovenkant van de poten kan ook gelijk als steunvlak voor het tafelblad dienen. De voorpoten geven meer moeilijkheden. Aan de bovenkant van de poten zal een plaatje moeten komen. Dit plaatje kan daarna tegen de onderkant van het tafelblad worden geschroefd. De montage van de andere salontafels is niet onderzocht. Belangrijk bij de montage is dat het zorgvuldig en netjes gebeurt, de esthetische waarde is bij deze meubels zeer belangrijk.
Bebaux, de meubelcollectie
39
Bacheloropdracht Tim Vaessen
13. Modellen
Afb. 13.1: Geproduceerde salontafel
Afb. 13.2: Fotoreportage van de eetkamerstoel (prototype)
Bebaux, de meubelcollectie
40
Bacheloropdracht Tim Vaessen
14. Conclusie De afgelopen drie maanden is er veel werk verzet om tot goede ontwerpen te komen. Ondanks dat er pas één ontwerp is geproduceerd als model, kan er toch worden gesproken van een geslaagd project. Er zijn verschillende ontwerpen gemaakt die helemaal klaar zijn om te worden geproduceerd. Dit zal dan ook binnenkort gaan gebeuren. Ondanks het feit dat er nog geen stoffen zijn gekozen en de productietechniek voor de voorpoten nog niet is bepaald, kan er wel worden geconcludeerd dat de meubels de beoogde new classic stijl uitstralen. De gedraaide poten en de capitonnering zorgen voor aan de ene kant een klassieke sfeer, maar het moderne uiterlijk en het patroon van de capitonnering zorgen aan de andere kant ook voor een moderne sfeer. Na het maken van het prototype is wel gebleken dat nog niet alle maten voldoen aan de verwachtingen. Hier en daar zullen aan de ontwerpen dus nog afmetingen moeten worden aangepast. Het beste gaat dit door domweg op een stoel of bank te gaan zitten, dat kan dus pas gebeuren als ook van andere modellen prototypes zijn gemaakt. Hier dient rekening mee te worden gehouden als er wordt besloten tot productie van een model. Bij het prototype was ook te zien dat de stoffering een belangrijke rol speelt in de uitstraling van de zitmeubels. Het is daarom erg belangrijk dat er een kwalitatief goede stof op de meubels komt te zitten. In dit verslag zijn een aantal eisen gesteld aan de te kiezen stof, hier dient zeker rekening mee te worden gehouden. Van de geproduceerde salontafel zijn op dit moment alleen foto’s beschikbaar. De gemaakte tafel staat op dit moment nog in Polen, maar komt binnenkort naar Nederland. Bij het geproduceerde model zijn de gedraaide poten van hout gemaakt. Ook dit staat erg goed bij het meubel, maar ook hierbij moet worden gekeken hoe de tafel eruit ziet met aluminium poten. Er zijn dus nog een aantal factoren die ervoor kunnen zorgen dat de meubels wel of niet verkocht zullen worden. Het model van de meubels is in ieder geval vernieuwend en de materialen zijn van hoge kwaliteit. Dit maakt de meubels tot kwaliteitsproducten die zullen bijdragen aan een sfeervol en vernieuwend interieur.
Bebaux, de meubelcollectie
Afb. 14.1: Prototype van een eetkamerstoel
41
Bacheloropdracht Tim Vaessen
15. Aanbevelingen Zoals bij de conclusie ook al genoemd, is het zeer belangrijk dat er goede stoffen worden geselecteerd. De stoffering is erg belangrijk bij meubels, de consument ziet immers alleen de buitenkant. Bij het aanbieden van de meubels zal de consument moeten kunnen kiezen uit verschillende kleuren stof. Iedere inrichting in huis is anders en mensen hebben ieder hun eigen smaak. Door een aanbod te geven van verschillende kleuren kunnen meer klanten worden getrokken. Omdat niet iedere kleur mooi zal staan op de meubels, zal voordat de meubels geshowd worden, een selectie moeten worden gemaakt van de mogelijke stofkleuren. Deze selectie dient in de showroom aanwezig te zijn, zodat klanten direct kunnen kijken en kiezen. Ook voor de poten dienen er keuzemogelijkheden te zijn. In de ontwerpen wordt uitgegaan van een hoogglanzend, gedraaid pootje. Er zullen echter mensen zijn die geen hoogglanzende poten willen hebben. Ook dit heeft weer met smaak en inrichting te maken. Er zullen daarom ook houten, gedraaide poten moeten worden aangeboden. Wellicht kunnen er verschillende soorten houten poten worden aangeboden, of verschillende afwerkingtechnieken (polijsten, anodiseren, etc) zodat de poten er anders uit gaan zien. De voorpoten zullen echter wel altijd gedraaid moeten blijven, dit is een belangrijk kenmerk van de meubels. Verder zal het belangrijk zijn om veel reclame te maken. Dit kan door middel van het uitgeven van een brochure, het ophangen van posters en het plaatsen van advertenties. Daarnaast is het belangrijk dat de meubels bij geselecteerde dealers komen te staan. Wellicht is het mogelijk de meubels niet alleen aan particulieren te verstrekken, maar ook als projectruimte inrichting, hotelinrichting of vergaderzalen aan te bieden. Deze mogelijkheden moeten worden onderzocht, maar ook hierbij geldt dat er vanuit het bedrijf initiatief moet worden ondernomen.
16. Evaluatie De opdracht is naar mijns inziens zeer goed verlopen. Halverwege liep ik zelfs voor op mijn planning. Dit was erg fijn aangezien ik nu meer tijd kon besteden aan de uitwerking van de meubels. In mijn planning had ik geen tijd ingeruimd voor het maken van een prototype. Uiteindelijk is dit er wel van gekomen. Ik moet zeggen dat dit een zeer waardevolle aanvulling is voor mijn bacheloropdracht. Nu kon meteen worden gekeken of de afmetingen voldeden en of de uitstraling in orde was. Daarbij heb ik ook geleerd hoe een romp van een meubel in elkaar zit en hoe het stofferen in zijn werk gaat. Het blijft toch erg lastig om meubels te ontwerpen die nog helemaal niet op de markt zijn. Er bestaan al zo ontzettend veel meubels en ongetwijfeld zijn er meubels die lijken op de meubels die tijdens de opdracht zijn ontworpen. Toch zijn de ontwerpen niet alledaags, waardoor ze wel loskomen van de huidige markt. Het bleek erg moeilijk om informatie te vinden over de new classic stijl. Dit komt doordat de stijl eigenlijk pas net is ontwikkeld en nog steeds aan het ontwikkelen is. Ik denk wel een goed beeld te hebben gekregen van de stijl, de ontwerpen kunnen in deze categorie worden geplaatst. Een ander punt is dat het zeer moeilijk is om met productiebedrijven in contact te komen. Uiteindelijk is dit redelijk gelukt, maar het is jammer te zien dat vele pogingen om informatie te krijgen, stranden. Bebaux, de meubelcollectie
42
Bacheloropdracht Tim Vaessen
17. Bronvermelding Boeken -
“Special woon magazine”, verschillende nummers voor het bekijken van meubels. “Productergonomie, ontwerpen voor gebruikers”, Hans Dirken. Voor het opzoeken en toepassen van ergonomische maten van de mens, pagina 133. “Industriële productie – Het voortbrengen van mechanische producten”, Prof. Dr. Ir H.J.J. Kals. Voor informatie over productiemethodes, pagina 31 t/m 50. “Handboek meubels stofferen”, Nicole Fulton. Voor informatie over het complete stoffeerproces en de benodigdheden. “CAD/CAM handleiding SolidWorks deel 2”, faculteit der construerende technische wetenschappen. Voor het creëren van 3D modellen met solidworks, pagina 3-2 t/m 3-15.
Programma’s -
CES edupack 2005, voor het zoeken naar geschikte materialen en de prijzen daarvan Solidworks 2003, voor het creëren van 3 dimensionale modellen
Internetsites Voor het marktonderzoek, het bekijken van de huidige markt en het vinden van eigenschappen van stijlen. - http://www.hetthuisgevoel.nl/modernclassic.html - http://www.kokwooncenter.nl/template.asp?pid=125 - http://www.rolandlap.nl/shop.asp?mid=12&action=wrtlfs&pid=1 - http://www.newclassicfurniture.com/ - http://www.scavolini.com/stili.asp?st_id=17&lang=EN - http://www.bergers.nl/nl/woninginrichting_new_classic.htm - http://www.schuitema-furniture.com/ - http://home.hetnet.nl/~rhjclassicmeubeldesign/Home.htm - http://www.lifestylewonen.nl/ - http://www.riviera-maison.nl/ - http://www.etcexpo.nl/nl/?mod=text&text=2 - http://www.interiorsdmftrade.nl/ - http://www.diez.nl/ - http://www.flamant.com/ - http://www.kunstkennis.nl/kunstgeschiedenis/classicisme/classicisme.htm - http://www.digischool.nl/ckv1/studiew/dehelden/classicisme_en_neoclassicisme.h tm Informatie over de doelgroep in cijfers - http://statline.cbs.nl/StatWeb/Table.asp?LYR=G4:0,G1:0,G3:0&LA=nl&DM=SLNL &PA=70957ned&D1=a&D2=a&D3=a&D4=0,516&D5=3&D6=a&HDR=T,G2&STB=G5 - http://statline.cbs.nl/StatWeb/Table.asp?LYR=G2:8&LA=nl&DM=SLNL&PA=60046 ned&D1=0&D2=0,2,10,15,18,22,28&D3=a&HDR=T&STB=G1 - http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/arbeid-inkomen-socialezekerheid/inkomen-bestedingen-vermogen/cijfers/default.htm - http://www.cbw.org/cijfersenfeiten.php - http://www.cbw.org/displayarticle.php?articleid=675 - http://www.hbd.nl/index.cfm/24,333,69,doc/RapportOrientatiegedragConsJuni200 5.doc
Bebaux, de meubelcollectie
43
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Informatie over productietechnieken, productiebedrijven en gebruikte materialen (eigenschappen) - http://home.hetnet.nl/~edo.brunink/Articles/Meubels.html - http://www.gabis.pl/index.html - http://www.mecam.be/Productieproces.htm - http://mitchellpowellfurnishings.com/cd_p_couchwoods.htm - http://nl.wikipedia.org/wiki/Houtsoorten - http://www.meilink-stoffering.nl/materialen.htm - http://www.palty.nl/producten/zigzag.htm - http://www.hydroformbeheer.nl/home.htm - http://www.houtinfo.nl/main.php?mn=0&id=1002 - http://nl.wikipedia.org/wiki/Chroom - http://www.verotex.nl/pages/testssto.html - http://www.pge.nl/ - http://www.anox.nl/nl/eigen.htm - http://www.sneekhout.nl/HHvademecum.asp?HHID=28 - http://www.or-inktchemie.com/common.asp?id=121&instantie=0 - http://www.productionnavigator.nl/ace/pn/ - http://www.hydroformbeheer.nl/home.htm Informatie over het stofferen, de stof, benodigdheden en technieken - http://www.serv.be/publicaties/46.pdf - http://www.meubelsuper.nl/alles_over_zitten.html - http://www.eline-meubel.nl/veren.htm - http://www.eline-meubel.nl/mooi.htm - http://www.kobefab.com/template3.aspx?template=11 Sites gebruikt voor het vinden van prijzen van componenten - http://www.mcb.nl/smallcms/index.php?id=189 - http://www.overtoom.nl - http://www.polyetheronline.nl/koudschuimonline.htm - https://www.handig.nl/webapp/wcs/stores/servlet/Handig/index.jsp?h=10739114 15734&g=1077279444703&sg=1077279447781&s=1077279448734&p=150 - http://www.deglasspecialist.nl/ - http://www.mcb.nl/smallcms/index.php?id=189 - http://www.meilink-stoffering.nl/materialen.htm
Bebaux, de meubelcollectie
44
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Inhoudsopgave
A: Plan van aanpak B: Bezochte winkels C: Checklist D: Resultaten marktonderzoek E: Gemiddelde prijzen F: In welke wereld zitten uw klanten? G: Overzichten meubels H: Ergonomische maten I: Programma van Eisen J: Maattekeningen K: Gebogen armleuningen L: Vorm van de poten M: Maattekeningen voorpoten N: Hout O: Vering P: Oppervlakte afwerking Q: Zandgieten R: Kostprijs S: 3D modellen T: Maattekening eetkamerstoel
Bijlagen
2 7 8 8 11 11 14 16 16 22 28 28 29 29 30 31 31 33 34 37
1
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlage A: Plan van aanpak Opdrachtomschrijving Het ontwerpen van een meubelcollectie (BEBAUX) voor het jonge bedrijf BEBO International, voor de verkoop in eigen showroom en de afzet via geselecteerde dealers. De meubelcollectie is gebaseerd op de stijl new classic. De collectie bestaat uit enerzijds gestoffeerde zitmeubelen en anderzijds uit verschillende kasten en andere woonaccessoires. De opdracht omvat het proces van marktonderzoek tot ontwerp en detaillering. De collectie zal ook op de markt moeten worden gezet, dit gedeelte zal echter buiten de opdracht vallen. Het bijzondere aspect is de marktbewerking van een reeds bestaand product. Enerzijds dient het product zelf zodanig verandert te worden, dat er een eigen herkenbaarheid ontstaat op de markt. Anderzijds dient een verkooptraject ontwikkelt te worden, waardoor geselecteerde dealers deze collectie willen opnemen in hun bestaande collectie. Dit laatste gedeelte valt dus buiten de opdracht. Actoranalyse Doelstelling BEBO International is een klein bedrijf wat zich richt op interieur inrichting. Dat betekent zowel advies, zelf inrichten en nu met een meubelcollectie op de markt komen. De doelstelling van de actor is het bieden van een allround service op het gebied van wonen en leven. De klant staat in alle gevallen centraal, het bedrijf streeft naar een hoge mate van persoonlijke service en dienstverlening. BEBO International is een commercieel bedrijf, dit betekent dat ook het maken van winst een doelstelling is. Daarnaast is ook het verwerven van naamsbekendheid een doelstelling van het bedrijf. Positie in het netwerk De actor is een bedrijf dat gevestigd is in Soestduinen. Het bedrijf biedt een allround service aan haar klanten. In Nederland zijn een aantal bedrijven die zich zijn gaan richten op het ontwerpen en laten produceren van new classic meubelen. BEBO onderscheidt zich hiervan door de productie in Polen te laten uitvoeren. Andere toonaangevende bedrijven in dit segment zijn Diez en Flamant. Belangen Belang voor BEBO is om winst te maken en naamsbekendheid te verkrijgen, met als uitgangspunt om in hoge mate tegemoet te komen aan persoonlijke wensen van de klanten. Visie op het probleem Het probleem is in dit geval om een compleet nieuwe meubelcollectie op de markt te zetten. De collectie mag niet standaard zijn, de meubels zullen dus moeten opvallen tussen alle andere meubelen. Dit moet gebeuren door bestaande meubels zodanig te transformeren dat een eigen identiteit ontstaat, de meubels opvallend zijn en toch de consument aanspreken.
Bijlagen
2
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Projectkader Welke problemen spelen er precies? Er zijn al tal van meubelcollecties op de markt. Daarbij zijn al ontzettend veel stijlen, kleuren en merken te noemen. Probleem van de nieuwe collectie is dat de meubels moeten opvallen tussen de huidige meubels. Daarnaast mogen de meubels niet te duur zijn, de prijs mag dus niet te hoog worden. De doelgroep zijn gezinnen van boven de 30 jaar, deze groep heeft al wat geld om het huis behoorlijk in te richten. Wat zijn de achtergronden van het probleem? Er zijn tal van meubelontwerpers en meubelfabrikanten. Elke fabrikant wil een eigen merk op de markt zetten met als bedoeling om zoveel mogelijk meubels te verkopen. Niet alleen winst speelt daarbij een rol, ook naamsbekendheid is van belang. Er zijn zeer veel mensen die zich op een of andere manier bezighouden met meubelontwerp en zich ook willen onderscheiden. Een ander probleem zijn de grote winkelketens (bijvoorbeeld IKEA) die voor een zeer lage prijs toch mooie, degelijke meubels aanbieden. Als een bedrijf wil concurreren met een bedrijf als IKEA, zal men toch iets extra’s moeten bieden. In welke richting zoekt men naar oplossingen? De oplossing wordt gezocht door te kijken naar bestaande meubels en dan voornamelijk in de new classic stijl. Door het toevoegen moderne aspecten aan de meubels zal er iets extra’s worden toegevoegd, waardoor de opvallendheid wordt vergroot. Ook door middel van een uitgekiende marketingaanpak kunnen consumenten en dealers worden aangetrokken. Doelstellingen Het doel van de opdracht is het ontwerpen van de basis voor een meubelcollectie voor BEBO International. Het onderzoek is praktijkgericht. Daarbij gaat het om probleem signaleren en diagnosticeren. Er moet worden gekeken naar bestaande meubels (afmetingen, kostprijs, stijl en productie). Ook de new classic stijl wordt nader onderzocht. Hieruit zullen aandachtspunten naar voren komen waar rekening mee dient te worden gehouden. Het onderzoek is daarnaast ook ontwerp/verander gericht. Bestaande meubels moeten herontworpen worden. De accenten van het onderzoek liggen voornamelijk op de voorfase en de ontwerpfase. In mindere mate komt ook de detailleringsfase aan bod. Allereerst moet er marktonderzoek worden gedaan. Dit gebeurt door het bezoeken van showrooms en meubelzaken en het doorzoeken van literatuur voor informatie over de new classic stijl. Bij het bezoeken van showrooms wordt gelet op aspecten als afmetingen, kostprijs, stijl, productie en materiaal. Uit dit marktonderzoek zullen aandachtspunten naar voren komen waarmee rekening moet worden gehouden tijdens het ontwerpen. Deze aandachtspunten moeten worden verwerkt in een programma van eisen. Uit de onderzochte meubels worden modellen geselecteerd die als basis gaan dienen voor de nieuwe meubelcollectie. Vervolgens kan worden begonnen met het ontwerpen van de nieuwe meubels. Dit zal in verschillende ontwerpfases gebeuren. Uiteindelijk zullen concepten worden ontwikkeld, waaruit een keuze zal worden gemaakt door de opdrachtgever. De gekozen concepten zullen nog verder worden uitgewerkt waarna de meubels in Polen gefabriceerd zullen worden. De uitwerking richt zich op details van de meubels (naden, afwerking), maar ook productie, materiaal, kostprijs en solidworks modellen.
Bijlagen
3
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Vraagstelling: centrale en deelvragen 1. Hoe ziet de huidige meubelmarkt eruit? a. Wat voor soort meubels zijn op dit moment populair? b. Wat zijn de gemiddelde afmetingen van huidige meubels? c. Welke materialen worden vooral gebruikt? d. Hoe zit het met de prijs/kwaliteitsverhouding? e. Hoe zijn huidige meubels geconstrueerd? 2. Wat zijn de kenmerken van de new classic stijl? a. Welke kleuren worden er gebruikt? b. Welke materialen worden er gebruikt? c. Welke vormen kenmerken de stijl? d. Wat is het marktaandeel van new classic meubels? 3. Waar moeten de meubels aan voldoen? a. Welke ergonomische eisen worden er gesteld aan het ontwerp? b. Hoe verhouden de prijzen van de ontworpen meubels zich met huidige meubels in het gewenste segment? c. Welke kenmerken van de stijl moeten zeker terugkomen in de meubels? d. Wat is het maximale gewicht dat een meubel mag wegen? 4. Zijn de uiteindelijke ontwerpen geschikt om op de markt te brengen? a. In hoeverre zijn de meubels te transporteren? b. Hoe hoog is de kostprijs? c. In hoeverre is er een eigen identiteit gecreëerd? Begripsbepaling Identiteit Meubelcollectie Meubels New Classic Showrooms
Meubels met specifieke kenmerken voor de ontworpen collectie Serie van verschillende meubels die allen in dezelfde stijl zijn ontworpen Woonmeubels die in de huiskamer kunnen staan Vormgevingsstijl gebaseerd op de klassieke stijl met moderne invloeden Winkels waarin meubelcollecties te bezichtigen zijn
Strategie & materiaal 1. Hoe ziet de huidige meubelmarkt eruit? a. Wat voor soort meubels zijn op dit moment populair? o Case study, door middel van personen Æ Ondervraging van gemiddeld 2 of 3 werknemers in totaal b. Wat zijn de gemiddelde afmetingen van huidige meubels? o Experiment, door middel van werkelijkheid Æ Metingen doen met meetinstrument c. Welke materialen worden vooral gebruikt? o Case study, door middel van werkelijkheid Æ Inhoudsanalyse o Case study, door middel van personen Æ Ondervraging van 2 werknemers in totaal d. Hoe zit het met de prijs/kwaliteitsverhouding? o Case study, door middel van werkelijkheid Æ Inhoudsanalyse van prijzen t.o.v. geleverde kwaliteit e. Hoe zijn huidige meubels geconstrueerd? o Case study, door middel van werkelijkheid Æ Observatie van constructiesystemen
Bijlagen
4
Bacheloropdracht Tim Vaessen
2. Wat zijn de kenmerken van de new classic stijl? a. Welke kleuren worden er gebruikt? o Bureauonderzoek, door middel van media Æ Observatie van verschillende internetsites met new classic meubels o Case study, door middel van werkelijkheid Æ Observatie van new classic meubels in showrooms b. Welke materialen worden er gebruikt? o Bureauonderzoek, door middel van media Æ Observatie van verschillende internetsites met new classic meubels o Case study, door middel van werkelijkheid Æ Observatie van new classic meubels in showrooms c. Welke vormen kenmerken de stijl? o Bureauonderzoek, door middel van media Æ Observatie van verschillende internetsites met new classic meubels o Case study, door middel van werkelijkheid Æ Observatie van new classic meubels in showrooms d. Wat is het marktaandeel van new classic meubels? o Case study, door middel van werkelijkheid Æ Inhoudsanalyse en observatie 3. Waar moeten de meubels aan voldoen? a. Welke ergonomische eisen worden er gesteld aan het ontwerp? o Bureauonderzoek, door middel van literatuur Æ Inhoudsanalyse van ergonomie literatuur b. Hoe verhouden de prijzen van de ontworpen meubels zich met huidige meubels in het gewenste segment? o Case study, door middel van media en werkelijkheid Æ Inhoudsanalyse, vergelijking van prijzen c. Welke kenmerken van de stijl moeten zeker terugkomen in de meubels? o Case study, door middel van personen Æ Ondervraging van opdrachtgever d. Wat is het maximale gewicht dat een meubel mag wegen? o Bureauonderzoek, door middel van literatuur Æ Inhoudsanalyse van literatuur 4. Zijn de uiteindelijke ontwerpen geschikt om op de markt te brengen? a. In hoeverre zijn de meubels te transporteren? o Bureauonderzoek, door middel van literatuur Æ Inhoudsanalyse van laadgegevens van vrachtwagens b. Hoe hoog is de kostprijs? o Case study, door middel van werkelijkheid Æ Inhoudsanalyse van component en kosten ervan c. In hoeverre is er een eigen identiteit gecreëerd? o Survey, door middel van personen Æ Ondervraging door middel van een enquête afgenomen bij meerdere personen o Experiment, door middel van personen Æ Ondervraging van meerdere personen over de identiteit Planning De planning is bijgevoegd in bijlage A 1: Planning. Het onderdeel verslaglegging loopt tijdens de gehele opdracht door. Dit is echter niet te zien in de laatste afbeelding.
Bijlagen
5
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Knelpunten In de planning is onderscheidt gemaakt tussen zes verschillende onderdelen. In elk van deze onderdelen kunnen knelpunten optreden. Hieronder staan mogelijke problemen en mogelijke oplossingen. Marktonderzoek: - Showrooms kunnen niet op tijd worden bezocht o Op tijd afspraak maken met showrooms Selectie: - Te weinig beeldmateriaal om een selectie te kunnen maken o Veel beeldmateriaal verzamelen tijdens bezoeken aan showrooms Programma van eisen: - Ergonomische eisen zijn moeilijk te vinden o Op tijd op zoek naar literatuur gaan - Specificaties kunnen moeilijk worden opgesteld o Specificaties doorlopend bijstellen als dat nodig is Ontwerpfase 2: - Materialen en kostprijs zijn moeilijk te bepalen o Intensief overleg houden met opdrachtgever over de kosten en mogelijkheden wat betreft materiaal Detaillering: - Uitwerking van materiaal, productie, kostprijs en assemblage zijn moeilijk te bepalen o Intensief overleg houden met opdrachtgever over de kosten en mogelijkheden wat betreft materiaal, productie en assemblage. Bronnen http://www.bebointernational.com/ http://www.bebointernational.com/?paginaid=3 http://www.flamant.com/mainwww/frameset.asp?language=nl http://www.diez.nl/ Bijlage A 1: Planning
Bijlagen
6
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlage B: Bezochte winkels -
Middelman Soest Inside & Out Pronto Soest Le Garage Interiors Flamant Kok Wooncenter Amersfoort Rivièra Maison Lifestyle Amersfoort Resink Woondesign Enschede Hoogboezem Rotterdam Baalbergen Rotterdam Kosnova Rotterdam
Bijlagen
7
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlage C: Checklist Winkel: Meubels:
Kleurgebruik:
Stijl:
Materiaalgebruik:
Constructie:
Afmetingen:
Prijzen:
Andere bijzonderheden:
Bijlage D: Resultaten marktonderzoek Kleur
Stijl
Niet opvallend/neutraal Donker Dof Weinig verschillend 1 kleur Kleurcombinatie Motief/strepen Felle kleuren licht/wit houtkleur Rood Fris
5 5 2 3 5 3 3 5 6 3 4 3
Veel verschillend
4
Bijlagen
Simpel Rustig Ouderwets/klassiek Koloniaal Rechthoekig Modern Goedkope uitstraling Fors/groot/degelijk Geen aparte dingen Fris New Classic Aparte dingen Eigen sfeer
8
2 3 8 4 1 8 1 3 2 4 3 4 2
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Materiaal Suède Leder Verschillende stoffen Hout Glas Teak Polyester Chroom Riet/rotan Leer Linnen Titaan Zilver Combinaties
Constructie 7 10 12 12 8 3 2
Vierkant Kussens Forse omhulzing/poten Uit 1 stuk Houten binnenframe Geen afwerking Degelijk Standaard steunconstructie Stalen/ijzeren frame Stoffering tot op de grond Lage tafels Alternatieve steun
2 1 2 2 1 1 5
2 4 5 4 11 1 3 7 4 4 2 3
Afmetingen Bank
Kasten
Tafels
Fauteuils
300x100 200-250x100x50 100 diep 257x108x77 180x97x95 200-250x100x50 200-300x100-120 250-300x100 270x111 222x108x92 240 breed 202x100 218x95x80 160x92x85
100-200x150-250x30-40 150x250x50 170x235x48 165x210x45 100x300x60 150x300x50-75 85x210x33 110x152x45 109x198x47 150x209x44 130x145x65 130x138x43 130x84x40 215x102x41
100x100 140x75 140x70x45 130x70 100x100 110x110x42 105x105x42 120x60x32 84x84 140x70 115x115x38 140x72x37 120x120 140x90x25
100x100 64h x 83b x 78d 100-120x80 100x100 100x120 112x108x98 82x83x74
Prijzen Bank 1900 3000 7500 700 800 1600 750 1500 2800 2800 1500 1700 1600 2000 2800 2600 6000 2800
Bijlagen
Kast 750 650 900 600 1300 2000 2300 2400 979 775 1099 699 695 799 2700 2500 1680 1829
Tafel 800 1000 3000 300 400 750 500 300 400 700 900 1200 3300 1000 1000 2800 1500 1000
9
Fauteuil 2000 400 800 600 600 900 1000 1200 1500 2200 400 1400 2100 3000 4200 3500 2300 1200
Bacheloropdracht Tim Vaessen
6700 2700 6000 3000 2600 7000 5000 2000 1730 1100 2300 865 799 2200 1129 2400 1869 2300 1400 515 945
1150 1310 1540 1335 820 1025 Gemiddelde 1326,458
Eetkamerstoel 200 100 350 1000 110 170 300 210
1595 1090
1500 1200 1500 1100 1000 815 1170
1900 900 2300 1700 1000 1285 500
1340 600 279 365 395 289 1180 1000 539 735 345 465 725 565
579 365 379 400 619 700 1245 1100 355 389 570 915 1350
660 Gemiddelde 305
Gemiddelde 1259,237
Gemiddelde 965,425
620 1235 1640 Gemiddelde 2388,227
Bijzonderheden Salontafels heel laag Veel standaard steunconstructies Ouderwets en modern naast elkaar Eyecatchers vooraan Licht Ouderwets Koloniaal Geen eyecatchers Lage prijzen Lagere kwaliteit Zweedse uitstraling Frisse uitstraling Rommelig Teksten op meubels Netjes en uitgebreide winkel Modern
Bijlagen
2 3 4 2 3 3 2 1 2 1 1 2 2 1 5 3
10
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlage E: Gemiddelde prijzen Goedkoop Gemiddeld Design Top
Bank € 1000 € 2000 € 2500-3000 € 6500
Fauteuil € 350-500 € 1250 € 2000 € 4200
Kast € 750 € 1250 € 2000 € 2800
Salontafel € 300 € 500 € 1200-1500 € 3000
Bijlage F: In welke wereld zitten uw klanten? Al jaren is duidelijk dat een indeling van consumenten naar leeftijd, inkomen of sociale klasse steeds minder zegt over de manier waarop ze met hun interieur omgaan. Beter is het om te kijken naar de behoeften die de consument heeft als het gaat om het interieur. In het interieurbelevingsonderzoek zijn deze behoeften vastgesteld, hetgeen heeft geleid tot een nieuwe manier van het indelen van klanten. Klanten kunnen worden ingedeeld in vier werelden: rood, blauw, groen en geel. Het onderzoek laat ook zien welke blokkades er zijn als het gaat om een aanschaf voor het interieur; het oriëntatieproces is vaak erg lang. Hiervoor zou in de woonbranche veel meer aandacht moeten zijn. In de afgelopen tien jaar is de aandacht voor wonen op TV en in de woonbladen tot grote hoogte gestegen. Het zijn dit soort initiatieven die er mede toe hebben geleid dat in Nederland relatief veel aan het interieur wordt besteed. Toch blijkt dat door deze massale aandacht de consument het ook wel eens moeilijk heeft. Veel consumenten vinden het lastig om te kiezen als het om een aanschaf voor het eigen interieur gaat. Blokkades De consument geeft aan dat de aanbieders van de producten (de woonwinkels) nog wel eens ver afstaan van de aanbieders van de ideeën (de woonprogramma’s op TV en de woonbladen). Mede hierdoor vindt men het erg moeilijk om de blauwdruk van het eigen interieur (wat vindt men mooi; wat heeft men in het hoofd) te vertalen naar een daadwerkelijke aanschaf. Deze en andere blokkades leiden ertoe dat de aanschaf van een nieuw product voor het interieur vaak lang op zich laat wachten. Ondernemers in de branche zouden in samenwerking met belangenbehartigers, zoals de CBW en het HBD hier aan moeten werken om de omzetten in de branche verder te vergroten. Blokkades bij interieuraankopen: • • • • • • •
De aanbieders van producten staan ver af van de aanbieders van ideeën. Het is moeilijk om de blauwdruk (het idee) te vertalen naar een daadwerkelijke aanschaf. Calvinistische moraal: wat nog goed is hoeft niet te worden vervangen. Men wil het huis wel anders inrichten, maar de indeling van de woning laat dat vaak niet toe door standaard architectuur. Mede onder invloed van de woonprogramma’s denkt men vaak dat men het hele interieur moet vervangen, dus een complete metamorfose. Emotionele gevolgen van verandering. Er dient rekening gehouden te worden met alle bewoners.
Een andere manier van indelen Eén van de belangrijkste blokkades (winkels staan veraf van de consument) kan worden verminderd indien ondernemers beter inzicht hebben in de behoeften van hun klanten. Het “Interieurbelevingsonderzoek” heeft de behoeften, de wensen en het gedrag van consumenten geïnventariseerd. Uit het onderzoek blijkt dat mensen hun interieur verschillend beleven, maar ook dat hun winkelbehoefte verschillend is. Hieronder treft u de resultaten van het onderzoek.
Bijlagen
11
Bacheloropdracht Tim Vaessen
De Nederlandse consument is in te delen op een sociologische as (men is sociaal gericht of meer op zichzelf) en een psychologische as (men is extravert of introvert). Op deze manier ontstaan vier kwadranten: de vier belevingswerelden. De rode wereld is de plek waar je kunt genieten en jezelf verwennen. De gele wereld is de plek waar je met andere mensen plezier kunt maken. De blauwe wereld is de plek die je graag aan anderen laat zien. Tenslotte is de groene wereld de plek waarin je je veilig voelt. In de vier belevingswerelden bevinden zich verschillende groepen consumenten. De consumenten aan de bovenkant van het schema (de extraverte consumenten) hebben een zeer expliciete blauwdruk van hun interieur. Ze weten heel goed wat ze willen en bezoeken winkels om daar de producten te zoeken die ze mooi vinden. De consumenten aan de onderkant van het schema (de introverte consumenten) hebben een meer impliciete blauwdruk. Ze hebben een redelijk idee van wat ze mooi vinden (blauw meer dan groen) en bezoeken winkels om daar inspiratie en ideeën op te doen. Vier werelden, zes groepen consumenten Binnen de vier belevingswerelden zijn zes groepen consumenten te onderscheiden. In grote lijn zijn de werelden en de groepen consumenten daarin als volgt te omschrijven. De rode wereld Voor de bewegers in de rode wereld is het huis een plaats om te relaxen en te genieten, inrichten gebeurt impulsief en revolutionair. Hier wonen vooral energieke, eigenzinnige, creatieve, intelligente, non-conformistische mensen, trendsetters, met name 20-plussers. Zij wonen veelal in stedelijke gebieden, zijn vrijgezel of wonen samen. Het interieur is multifunctioneel, met aparte of speciale items. Men heeft enkele zeer bepalende meubelstukken en verder zo weinig mogelijk. Ideeën en inspiratie komen uit tijdschriften, tv programma’s en sociale contacten. Omdat mensen uit de rode wereld vooral zelf beslissingen nemen, is het van belang dat een winkel creatief denken faciliteert. De blauwe wereld In de blauwe wereld is het huis noodzakelijk om rust te creëren en om te “tonen”. De inrichting is enigszins statisch, veranderingen gebeuren geleidelijk en bouwen voort op de reeds gerealiseerde stijl en sfeer. In deze wereld treffen we perfectionisten met een materialistische inslag aan, intelligent en zakelijk. Zij zijn 30-50 jaar en hebben een gezin, en zijn vaak woonachtig in een vrijstaande of twee-onder-een-kap woning. Het interieur heeft vaak een exclusieve uitstraling. Evenals in de rode wereld heeft men ook voorkeur voor speciale en aparte items, maar deze moeten exclusief luxe en van hoogwaardige kwaliteit zijn. Er is sprake van ruime budgetten; trends worden pas gevolgd als deze zich hebben bewezen. Stijladviseurs zullen vaak assisteren om de blauwdruk expliciet te maken. Wensen ten aanzien van winkelconcepten zijn: beperkte variatie aan “design en trendy” items, een winkelformule dient gerenommeerd te zijn. De gele wereld Hier is het huis een plek om te leven. De inrichting moet praktisch zijn en meeontwikkelen met de levensfasen van de bewoner. De mensen uit de gele wereld zijn spontaan, enthousiast en geïnteresseerd in anderen. Zij zijn veelal 30-50 jaar en hebben een gezin. Men zoekt de gezelligheid vaak in de eigen buurt. In deze wereld is een tweedeling waar te nemen: de ene groep (de socializers) is continu bezig het interieur (enigszins) aan te passen, terwijl de andere groep (de buurtbewoners) nauwelijks iets aan te interieur verandert. Deze laatste groep vervangt alleen als dat echt nodig is. Beide groepen maken veelal gebruik van decoratieve elementen om sfeer te creëren. Buurtbewoners oriënteren nauwelijks; men koopt bij voorkeur bij winkels in de buurt. Socializers daarentegen kijken vaak naar relevante tv programma’s en lezen woontijdschriften. Wat winkelwensen betreft zoekt men het in winkels waar de sfeer en stijl overeenkomt met de thuissituatie. Decoratieve elementen hebben een hoge attentiewaarde en omloopsnelheid. Bewoners van de gele wereld zijn gevoelig voor prijsaanbiedingen en acties.
Bijlagen
12
Bacheloropdracht Tim Vaessen
De groene wereld Het huis vormt een thuis dat gestaag groeit al naar gelang het levensverhaal meer invulling krijgt. Ook in de groene wereld is sprake van een tweedeling. “Hoeksteners” hebben een onopvallende uitstraling: kalm, nuchter en geen drang tot opvallen. Het zijn stille genieters, meestal in de leeftijdscategorie 40 tot 60 jaar, en met een gezin waarvan de kinderen het huis uit gaan. Wat betreft de inrichting is men bezig met items te vervangen door nieuwere, luxere versies. De sfeer staat echter vast, waardoor men over het algemeen weinig behoefte aan inspiratie heeft. Men let op kwaliteit, en in mindere mate ook op gemak en comfort; men is niet trend-gevoelig. Men heeft behoefte aan een concentratie van winkels en is bereid hier ver voor te reizen. “Terugtreders” zijn zachtaardig, kalm en enigszins verlegen. Men heeft een teruggetrokken bestaan. Hier treffen we relatief veel ouderen aan (maar er zijn ook jongeren die in deze groep vallen!), alleenstaand of nog samen maar de kinderen het huis uit. Men is veelal aangewezen op de eigen woning; de inrichting bevat veel items met herinneringen. Men koopt niet of nauwelijks nieuwe items voor het interieur, en als men dat doet, dan bij voorkeur dichtbij huis, op een vast adres. Gemak, comfort in de bereikbaarheid en ruime keuze zijn belangrijk voor deze groep. De rol van de verkoper De klanten in de verschillende werelden dienen in de winkel op een verschillende manier benaderd te worden. De winkelinrichting (Wel of geen routing? Gebruik van accessoires?), de communicatie (Nadruk leggen op prijzen? Welke media gebruiken?) en de rol van de verkoper dienen afgestemd te worden op de behoeften van de klant. Op dit laatste aspect zullen we nu nader ingaan. De rol van de verkoper is het grootst aan de onderkant van het model. De consumenten uit de blauwe en groene wereld hebben een impliciete blauwdruk en verwachten dus een zeer sterke ondersteuning van de verkoper. De blauwe wereld zoekt de winkel er op uit. De verkoper dient leidend te zijn in het verkoopgesprek. Hij of zij is over het algemeen redelijk hoog opgeleid om een goede gesprekspartner te kunnen zijn voor de klant. In de groene wereld dient de klant aan de hand te worden genomen. De verkoper speelt een belangrijke rol in het op zijn gemak stellen van de klant. Hij of zij is een bekende in de omgeving en praat gemakkelijk (vaak over koetjes en kalfjes). De klant kan best ook even alleen rondkijken, maar een verkoper dient binnen handbereik te zijn. In de rode en gele wereld is de rol van de verkoper iets beperkter. Deze klanten weten zelf (in meer of mindere mate) behoorlijk goed wat ze willen. Vooral de rode klanten weten dit zeer goed. De rol van de verkoper kan bij hen iets meer ondersteunend zijn. Maar de verkoper moet veel weten van de achtergrond van de artikelen in de winkel. Indien nodig moet hij een zeer goede gesprekspartner kunnen zijn, die to-the-point is. In de gele wereld is de rol van de verkoper ook meer ondersteunend. De verkoper dient duidelijk aanwezig te zijn in de winkel (uniforme bedrijfskleding kan daarbij ondersteunen) zodat de klant weet waar hij of zij met vragen terecht kan. Vragen zullen met name betrekking hebben op kwaliteit, duurzaamheid en diverse gebruiksmogelijkheden.
Bijlagen
13
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlage G: Overzichten meubels
Bijlagen
14
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlagen
15
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlage H: Ergonomische maten Mannen X gem S 939 34
Vrouwen X gem S 874 33
Mannen + vrouwen X gem S P5 P95 907 47 829 985
818 238 457
32 26 25
750 238 403
32 26 25
784 238 430
47 26 37
706 195 369
862 281 491
375 518 620 1071 141 467 375
19 30 28 49 12 34 20
328 494 599 1065 147 465 395
22 32 31 52 17 53 34
352 506 610 1068 144 466 385
31 33 31 51 15 45 30
301 452 559 984 119 392 336
403 560 661 1152 169 540 435
Lichaamsgewicht
76
10
65
10
71
11
53
89
Lichaamslengte Reikdiepte Borstdiepte Reikhoogte beide armen Ooghoogte Schouderhoogte Ellebooghoogte Vuisthoogte Heupbreedte Schouderbreedte
1794 747 286 2123 1669 1496 1134 794 356 412
64 38 26 91 64 58 48 30 18 18
1651 704 291 1907 1532 1366 1051 753 365 362
65 44 36 76 59 61 43 42 28 20
1723 726 289 2015 1601 1431 1093 774 361 387
96 46 32 137 92 88 62 42 24 31
1565 650 236 1789 1449 1286 991 705 321 336
1881 802 342 2241 1753 1576 1195 843 401 438
Variabele Kruin-zitvlakte hoogte (zithoogte) Ooghoogte Elleboog-zitvlak hoogte Knieholte hoogte (onderbeenlengte) Elleboog-grijpdiepte Bil-knieholte-diepte Bil-knieschijfdiepte Bil-voetdiepte Dijbeenhoogte Ellebogenbreedte Heupbreedte
-
Maten van volwassen Nederlanders tussen de 20 en 60 jaar. Maten zijn ongeschoeid en ongekleed. Alle maten zijn in mm en gewicht in kg.
Bijlage I: Programma van eisen Bank Ergonomie - Het zitgedeelte van het product moet geschikt zijn voor minimaal drie personen o Het zitgedeelte van het product moet minimaal 2000 mm breed zijn - Het product moet het gewicht van minimaal vier personen kunnen dragen o Het product moet een gewicht van 400 kg kunnen dragen Kleur en materiaal - De kleur van het product moet opvallen - Het frame van het product moet van een degelijk, stevig materiaal worden gemaakt - Het product moet eenvoudig, volledig te reinigen zijn - Materialen mogen niet worden aangetast door reinigingsmiddelen
Bijlagen
16
Bacheloropdracht Tim Vaessen
-
De bekleding moet slijtvast zijn o Duurzaamheid moet minimaal 20.000 rubs in Martindale wrijftest zijn Het product mag de vloer in huis niet beschadigen De stoffering mag niet verkleuren onder invloed van licht o De stoffering moet een minimale lichtechtheid van 4 hebben De stof mag niet te zwaar zijn o De stoffering mag niet meer dan 750 gram per meter wegen
Zitgemak - Het product moet zacht zitten - Gebruikers van het product moeten gemakkelijk op kunnen staan uit het product o Het zitgedeelte van het product moet minimaal 370 mm hoog worden o De diepte van het zitgedeelte mag maximaal 460 mm worden - Gebruikers moeten hun armen kunnen ondersteunen o De armleuning moet ongeveer 260 mm boven het zitvlakgedeelte zitten Uitstraling - Het product moet de New Classic stijl uitstralen - Het product moet een doelgroep van mensen tussen de 30 en 65 jaar aanspreken - Het product mag niet teveel rondingen hebben Veiligheid - Er mogen geen scherpe randen aan het product zitten - Materialen van het product mogen niet schadelijk zijn voor de gebruiker - Het product moet stabiel zijn Productie en kosten - Het product mag niet meer kosten dan huidige producten in hetzelfde segment o De prijs van het product mag maximaal 1500 euro worden? - Het product moet in een standaard fabriek fabriceerbaar zijn - Productie mag niet te lang duren o Productie mag maximaal acht weken in beslag nemen? - De stoffering mag niet te duur zijn o De stof mag niet meer dan 30 euro per meter kosten Transport - Het product moet in een standaard laadruim van een vrachtwagen passen - Het product moet door twee personen (eventueel met hulpmiddel) te tillen zijn o Het product mag maximaal 100 kg wegen Wensen - Het product mag een gestreepte bekleding hebben - Het product mag een bekleding met een motief hebben - Bekleding mag met knopen worden vastgezet - Het product mag een lounge gedeelte bevatten - Het product mag hoofdsteunen hebben
Bijlagen
17
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Eetkamerstoel
Ergonomie - Het zitgedeelte van het product moet geschikt zijn voor minimaal één persoon o Het zitgedeelte van het product moet minimaal 400 mm breed zijn - Het product moet het gewicht van minimaal één persoon kunnen dragen o Het product moet een gewicht van minimaal 120 kg kunnen dragen Kleur en materiaal - De kleur van het product moet opvallen - Het frame van het product moet van een degelijk, stevig materiaal worden gemaakt - Het product moet eenvoudig, volledig te reinigen zijn - Materialen mogen niet worden aangetast door reinigingsmiddelen - De bekleding moet slijtvast zijn o Duurzaamheid moet minimaal 20.000 rubs in Martindale wrijftest zijn - Het product mag de vloer in huis niet beschadigen - De stoffering mag niet verkleuren onder invloed van licht o De stoffering moet een minimale lichtechtheid van 4 hebben - De stof mag niet te zwaar zijn o De stoffering mag niet meer dan 750 gram per meter wegen Zitgemak - Het product moet zacht zitten - Gebruikers van het product moeten gemakkelijk op kunnen staan uit het product o Het zitgedeelte van het product moet minimaal 400 mm hoog worden o De diepte van het zitgedeelte mag maximaal 500 mm worden Uitstraling - Het product moet de New Classic stijl uitstralen - Het product moet een doelgroep van mensen tussen de 30 en 65 jaar aanspreken - Het product mag niet teveel rondingen hebben - De poten van het product moeten zichtbaar zijn Veiligheid - Er mogen geen scherpe randen aan het product zitten - Materialen van het product mogen niet schadelijk zijn voor de gebruiker - Het product moet stabiel zijn Productie en kosten - Het product mag niet meer kosten dan huidige producten in hetzelfde segment o De prijs van het product mag maximaal 100 euro worden? - Het product moet in een standaard fabriek fabriceerbaar zijn - Productie mag niet te lang duren o Productie mag maximaal vier weken in beslag nemen? - De stoffering mag niet te duur zijn o De stof mag niet meer dan 30 euro per meter kosten Transport - Het product moet in een standaard laadruim van een vrachtwagen passen - Het product moet door één persoon te tillen zijn o Het product mag maximaal tien kg wegen Wensen - Het product mag een gestreepte bekleding hebben - Het product mag bekleding met een motief hebben
Bijlagen
18
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Fauteuil
Ergonomie - Gebruikers moeten hun armen kunnen ondersteunen o De armleuning moet ongeveer 260 mm boven het zitvlakgedeelte zitten - Het zitgedeelte van het product moet geschikt zijn voor minimaal één persoon o Het zitgedeelte moet minimaal 435 mm breed zijn - Het product moet het gewicht van minimaal één persoon kunnen dragen o Het product moet een gewicht van 120 kg kunnen dragen Kleur en materiaal - De kleur van het product moet opvallen - Het frame van het product moet van een degelijk, stevig materiaal worden gemaakt - Het product moet eenvoudig, volledig te reinigen zijn - Materialen mogen niet worden aangetast door reinigingsmiddelen - De bekleding moet slijtvast zijn o Duurzaamheid moet minimaal 20.000 rubs in Martindale wrijftest zijn - Het product mag de vloer in huis niet beschadigen - De stoffering mag niet verkleuren onder invloed van licht o De stoffering moet een minimale lichtechtheid van 4 hebben - De stof mag niet te zwaar zijn o De stoffering mag niet meer dan 750 gram per meter wegen Zitgemak - Het product moet zacht zitten - Gebruikers van het product moeten gemakkelijk op kunnen staan uit het product o Het zitgedeelte van het product moet minimaal 370 mm hoog worden o De diepte van het zitgedeelte mag maximaal 460 mm worden Uitstraling - Het product moet de New Classic stijl uitstralen - Het product moet een doelgroep van mensen tussen de 30 en 65 jaar aanspreken - Het product mag niet teveel rondingen hebben Veiligheid - Er mogen geen scherpe randen aan het product zitten - Materialen van het product mogen niet schadelijk zijn voor de gebruiker - Het product moet stabiel zijn Productie en kosten - Het product mag niet meer kosten dan huidige producten in hetzelfde segment o De prijs van het product mag maximaal 750 euro worden? - Het product moet in een standaard fabriek fabriceerbaar zijn - Productie mag niet te lang duren o Productie mag maximaal zes weken in beslag nemen? - De stoffering mag niet te duur zijn o De stof mag niet meer dan 30 euro per meter kosten Transport - Het product moet in een standaard laadruim van een vrachtwagen passen - Het product moet door één persoon (eventueel met hulpmiddel) te tillen zijn o Het product mag maximaal 40 kg wegen Wensen - Het product mag een gestreepte bekleding hebben - Het product mag een bekleding met een motief hebben - Bekleding mag met knopen worden vastgezet
Bijlagen
19
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Kast Ergonomie - De binnenkant van het product moet voor alle gebruikers zichtbaar zijn o Het product mag maximaal 1750 mm hoog worden - Gebruikers moeten in staat zijn alle artikelen die in het product staan te kunnen pakken o Het product mag maximaal 650 mm diep worden - Het product moet gemakkelijk te openen zijn o Het openen van het product mag maximaal 10 N vereisen Materiaal - Het frame van het product moet van een degelijk, stevig materiaal worden gemaakt - Het product moet eenvoudig, volledig te reinigen zijn - Materialen mogen niet worden aangetast door reinigingsmiddelen Uitstraling - Het product moet de New Classic stijl uitstralen - Het product moet een doelgroep van mensen tussen de 30 en 65 jaar aanspreken - De poten van het product moeten zichtbaar zijn Veiligheid - Er mogen geen scherpe randen aan het product zitten - Materialen van het product mogen niet schadelijk zijn voor de gebruiker - Het product moet stabiel zijn - Eventuele deuren in het product mogen niet automatisch dichtklappen - Eventuele deuren in het product moeten demonteerbaar zijn Productie en kosten - Het product mag niet meer kosten dan huidige producten in hetzelfde segment o Het product mag maximaal 1000 euro kosten? - Het product moet in een standaard fabriek fabriceerbaar zijn - Productie mag niet te lang duren o Productie mag maximaal acht weken in beslag nemen? Transport - Het product moet in een standaard laadruim van een vrachtwagen passen - Het product moet door twee personen (eventueel met hulpmiddel) te tillen zijn Wensen - Het product moet kunnen worden gesplitst in twee losse delen - De twee delen van het product moeten aan elkaar kunnen worden gemonteerd - In het product mag een combinatie van meerdere materialen worden gebruikt
Bijlagen
20
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Salontafel Ergonomie - Het product moet minimaal het gewicht van één persoon kunnen dragen o Het product moet een gewicht van 100 kg kunnen dragen - Gebruikers moeten gemakkelijk artikelen van het product kunnen pakken o Het product moet minimaal 300 mm hoog zijn Kleur en materiaal - De kleur van het product moet opvallen - Het frame van het product moet van een degelijk, stevig materiaal worden gemaakt - Het product moet eenvoudig, volledig te reinigen zijn - Materialen mogen niet worden aangetast door reinigingsmiddelen Uitstraling - Het product moet de New Classic stijl uitstralen - Het product moet een doelgroep van mensen tussen de 30 en 65 jaar aanspreken - De poten van het product moeten zichtbaar zijn Veiligheid - Er mogen geen scherpe randen aan het product zitten - Materialen van het product mogen niet schadelijk zijn voor de gebruiker - Het product moet stabiel zijn - Artikelen die op het product staan mogen niet gemakkelijk glijden o Het oppervlak moet een wrijvingsweerstand van minimaal twee N geven Productie en kosten - Het product mag niet meer kosten dan huidige producten in hetzelfde segment o De prijs van het product mag maximaal 750 euro worden? - Het product moet in een standaard fabriek fabriceerbaar zijn - Productie mag niet te lang duren o Productie mag maximaal zes weken in beslag nemen? Transport - Het product moet in een standaard laadruim van een vrachtwagen passen - Het product moet door één persoon (eventueel met hulpmiddel) te tillen zijn o Het product mag maximaal 25 kg wegen Wensen - Het product mag meerdere materialen combineren - Er mogen opbergmogelijkheden in het product zitten
Bijlagen
21
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlage J: Maattekeningen
Bijlagen
22
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlagen
23
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlagen
24
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlagen
25
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlagen
26
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlagen
27
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlage K: Gebogen armleuningen
Bijlage L: Vorm van de poten
Bijlagen
28
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlage M: Maattekeningen voorpoten
Bijlage N: Hout Beukenhout Beukenhout is loofhout, dus afkomstig van een loofboom. Het hout heeft een regelmatige en dichte structuur. De nerf is fijn en gelijkmatig. De volumieke massa ligt tussen 690 en 750 kg/m³. De minimale waarde is gelijk aan dat van eikenhout, maar de maximale waarde is een stuk lager. Gemiddeld genomen is beukenhout dus lichter dan eikenhout. Tijdens het drogen van beukenhout kunnen heel snel scheuren ontstaan. Dat komt doordat beukenhout behoorlijk krimpt tijdens het drogen. De luchtvochtigheid moet goed in de gaten worden gehouden tijdens het droogproces. Beukenhout kan goed worden bewerkt, bij spijkeren en schroeven is het wel noodzakelijk om voor te boren. Bij boren moet worden uitgekeken dat het hout niet verbrand. Lijmen en buigen gaat zeer goed en ook de oppervlakteafwerking gaat goed. Beukenhout is kleur- en smaakloos, als het in contact komt met voedingsstoffen levert dat geen problemen op. Vers beukenhout kan bij mensen die daar gevoelig voor zijn huidaandoeningen opleveren. Ook kan langdurig inademen van grote hoeveelheden houtstof astmatische verschijnselen veroorzaken.
Bijlagen
29
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Beukenhout is een van de meest gebruikte en bekende loofhoutsoorten van onze industrie. Het is niet alleen zuiver beukenhout, er zijn ook afgeleide producten op de markt. Als het hout onder druk wordt gebracht, nemen de volumieke massa en de mechanische eigenschappen toe. Een aantal handelsnamen van bewerkt beukenhout zijn Lignostone, Delignit, Panzerholz enz. Eikenhout Eikenhout heeft geelbruine tot donkerbruin kernhout. Het kernhout steekt duidelijk af tegen het 25-50 mm brede bleekbruine spint. Spint is het lichte en zachte hout wat direct onder de schors zit. Het hout is ringporig. Dit houdt in dat de vaten alleen in de jaarringen van het vroege hout zitten. De structuur en kwaliteit van het hout variëren, deze zijn afhankelijk van de groeicondities van de boom. Zo is eikenhout uit Polen taai en hard en heeft over het algemeen een matige tot grove nerf. Eikenhout uit een ander Europees gebied zal weer net iets andere eigenschappen hebben. Eikenhout heeft een hoog looistofgehalte, waardoor het in contact met metalen corrodeert. Ook eikenhout is loofhout (ook wel hardhout genoemd). Het is een relatief zwaar soort hout, de soortelijke massa varieert tussen 670 en 970 kg/m³ (bij een vochtgehalte van 12%). Het spreekt voor zich dat als het vochtgehalte hoger is, het gewicht van het hout ook toeneemt. Eikenhout is over het algemeen gemakkelijk te bewerken. De bewerkbaarheid is wel afhankelijk van de soortelijke massa van het hout. Spijkeren en schroeven gaat daarentegen een stuk moeizamer. Eiken is hardhout, waardoor het nodig is om voor te boren voordat er kan worden gespijkerd of geschroefd. Het lijmen en buigen gaat echter wel weer zeer goed. Ook oppervlakteafwerking gaat goed, beitsen en logen is geen probleem. Een nadeel van eikenhout is dat als het in contact komt met metaal, het hout gaat corroderen. Dit komt door het looizuur in het hout. De corrosie zorgt ervoor dat het hout zal verkleuren. Roestvast bevestigingsmateriaal is daarom aan te bevelen.
Bijlage O: Vering De vering kan men verdelen in twee systemen: namelijk de vering die onder spanning staat in onbelaste toestand en de vering die pas gaat werken als ze belast wordt. Het eerste systeem is het oudste en het beste. Dit systeem bestaat uit een aantal springveren die door middel van koppeltouwen onderling aan elkaar verbonden zijn. De springveren zijn verschillend van hoogte en worden door de koppeltouwen afgespannen en op de goede hoogte gebracht. Dit heeft tot gevolg dat de zitting in het begin tamelijk stug zal zijn, maar door het gebruik het comfort alleen maar zal toenemen. Het systeem is erg degelijk, de gemiddelde levensduur van deze vering is 25 jaar. Het systeem kan men altijd herkennen. Bij het omdraaien van het meubel kan men de jute singelbanden zien waarop de springveren zijn bevestigd. Omdat dit systeem nogal arbeidsintensief is en het nodige vakmanschap vraagt, zijn er in de loop der jaren andere methoden bedacht. Het dichtst bij de bovenstaande methode komt het 'interieur'. Dit is een vering van kleine in elkaar gedraaide veren, zoals die in matrassen worden toegepast. Het grote verschil is echter dat deze veren niet onder spanning staan en pas werken als het meubel belast wordt. Als iemand op het meubel gaat zitten, zal hij of zij eerst wegzakken voordat de veren gaan functioneren.
Bijlagen
30
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Om nog eenvoudiger te kunnen produceren is de 'no-sag'veer (of zigzagveer) ontwikkeld. Dit is een metalen, slangvormige veer, die horizontaal van voren naar achteren in het meubel wordt aangebracht en geen singels vraagt. Deze methode biedt minder comfort dan de vorige methodes, maar is zoals gezegd goedkoper. Hierdoor wordt de no-sagveer wel erg vaak gebruikt. Het eenvoudigste systeem dat wordt gebruikt is een vlechtwerk van rubber of elastieken banden. Het is veruit het goedkoopste en heeft dan ook maar een beperkte levensduur. Deze methode wordt veel toegepast onder losse kussens en is vaak aanleiding tot de klacht dat de kussens te zacht zijn. In de meeste gevallen zijn echter niet de kussens te zacht, maar zijn de singels niet tegen hun taak opgewassen. De kwaliteit van het vlechtwerk hangt af van het aantal banden (singels) dat wordt gebruikt. Des te meer singels er worden gebruikt, des te steviger de zitting. Ook de tussenafstand speelt een belangrijke rol, deze moet zo klein mogelijk zijn voor een stevige zitting.
Bijlage P: Oppervlakteafwerking Polijsten Polijsten is het laten glanzen of spiegelen van een oppervlak door het heel erg glad te slijpen. Anodiseren Anodiseren is het langs elektrochemische weg omzetten van aluminium in aluminiumoxide. Deze oxide is moleculair verbonden met het basismateriaal en resulteert in de best denkbare hechting die mogelijk is. Er zijn veel verschillende anodiseerprocessen, meestal op basis van zwavelvuur. Ook zijn er processen op basis van chroom- en fosforzuur. Door het veranderen van de procesparameters kunnen de eigenschappen van een anodiseerlaag worden beïnvloed. Zo zal het verlagen van de temperatuur van het elektrolyt resulteren in harde slijtvaste lagen. Opaliseren Dit door PGE ontwikkelde proces resulteert in een anodiseerlaag met zeer specifieke eigenschappen. De corrosiebestendigheid is beter dan bij een normale anodiseerlaag en is ook harder. Vuil hecht nauwelijks op deze buitengewoon gladde laag, die dan ook veelvuldig wordt toegepast op lagers en op rollers voor papiertransport. Naast het decoratieve uiterlijk van deze laag, draagt deze behandeling ook bij aan een zeer lage reflectie (<7%) in een gebied van 200 tot 300 nm.
Bijlage Q: Zandgieten In deze bijlage wordt het zandgietproces besproken. Als eerste wordt het model op een vormplaat gelegd. Daarop wordt rondom een metalen vormkast (onderkast) geplaatst. De vormkast wordt gevuld met zand, het zand wordt verdicht en aangestampt door middel van schokken en persen voor extra stevigheid. Nadat de bovenkant is gladgestreken
Bijlagen
31
Bacheloropdracht Tim Vaessen
wordt de vormkast omgekeerd. De bovenkast wordt nu op de onderkast geplaatst. In de bovenkast komen een gietloop en opkomer voor het gietproces. De opkomer zorgt ervoor dat poreusheid in het gietstuk wordt voorkomen. Na het plaatsen van deze voorzieningen wordt de bovenkast ook vol zand gestort. Ook dit zand wordt verdicht en aangestampt. Voor het afnemen van de bovenkast van de onderkast worden de kegels voor de gietloop en opkomer verwijderd. Er wordt licht tegen de opkomer en gietloop aangetikt om ervoor te zorgen dat er geen zand aan blijft plakken. De bovenkast wordt omgekeerd, nu kan er in de vormkast een aansnijding worden gemaakt om het vloeibare metaal straks in de vormholte te laten stromen. Het model wordt nu uit de vormkast genomen, opnieuw door middel van tikken om de zandvorm zo min mogelijk te beschadigen. Nu kan de bovenkast weer op de onderkast worden geplaatst en is het model klaar voor het gieten. Het vloeibare metaal moet rustig worden gegoten, zodat er geen zand van de zandvorm wordt losgespoeld. De opkomers worden op het hoogste punt geplaatst, de gieter kan hierdoor zien hoe het vollopen verloopt en hoe hoog het metaal al is. Nadat het gietstuk is afgekoeld, worden de vormkasten leeggeschud en wordt het gietstuk gestraald om overtollig zand te verwijderen. De vormkasten worden leeggeschud en daarmee wordt de gietvorm dus vernietigd. Voor elk gietstuk is een nieuwe gietvorm nodig. Bij het afkoelen moet rekening worden gehouden met slink en krimp. Slink is volumevermindering door stollen. Het tekort aan materiaal wat hierdoor optreedt, kan worden aangevuld met materiaal uit de opkomer. Ook treedt er krimp op, het volume van het gietstuk krimpt. De krimp is afhankelijk van het gebruikte materiaal. Zandgieten kan ook worden gedaan met behulp van inwendige kernen. Hiermee kunnen holle ruimtes in het gietstuk worden gerealiseerd. Het maken van de kern gebeurt in houten of metalen matrijzen. Dit wordt de kernbak genoemd. Vormmaterialen Er zijn verschillende geschikte zandsoorten. Te beginnen bij kleigebonden vormzand. De basis is kwartszand, hier wordt 5–7% klei en 2-3% water aan toegevoegd. Deze componenten worden gemengd. Nadat het zand wordt verdicht in de vormkast, ontstaan kleibruggen en verkrijgt het zand zijn samenhang. De sterkte van het zand neemt toe met toenemend gehalte klei. Met toenemende verdichting neemt echter de gasdoorlaatbaarheid af. Hierdoor kunnen tijdens het gieten de in de vormholte aanwezige gassen niet snel genoeg ontsnappen, waardoor poreusheid in het gietstuk kan ontstaan. Chemisch gebonden vormzand ontleent zijn sterkte aan een reactie van het zand met toegevoegde bestanddelen. Voorbeelden zijn CO2 zand, glas-waterzand, furaanzand en cementzand. De chemische reactie tussen de bestanddelen vindt plaats bij kamertemperatuur. Kernzand Aan het kernzand worden over het algemeen hogere eisen gesteld voor sterkte, vuurvastheid en gasdoorlaatbaarheid. De kern wordt volledig door vloeibaar metaal omgeven en zal vaak op buiging worden belast. Na het stollen moet de kern zijn sterkte verliezen, zodat het uitbreken gemakkelijk verloopt.
Bijlagen
32
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlage R: Kostprijs Algemene kosten per onderdeel: Materiaal Eikenhouten frame Stof Koudschuim (200x90x6) Koudschuim (200x90x2) Synthetische watten (2 cm dikte) Nietjes (24/8 mm) Jute singels Vilt (diameter 22 mm) Spandoek Houtlijm (Bison PVAc lijm) Tweecomponentenlijm (epoxylijm) Houtdeuvels (30 mm lang)
Kosten € 10,- tot € 40,€ 15 per meter stof € 42,07 € 14,02 € 3,- per meter € 1,90 voor 2000 stuks € 6,- per rol € 1,45 voor 12 stuks € 2,- per meter € 16,80 voor 2 stuks € 6,50 € 1,80 per 50 stuks
Overige kosten die bij productie om de hoek komen kijken: Afschrijvingskosten Arbeidskosten Zandgieten (Aluminium) Transportkosten
€ € € € €
1 a 2 euro per meubel 250,- per maand is het minimumloon 2500 voor gereedschapskosten 5 stuksprijs 700,- voor een vrachtwagen
Bij een concept van de salontafels worden glasplaten gebruikt, de prijzen hiervan zijn te zien in de volgende tabel: 2 mm 3 mm 4 mm
€ 19,51 € 22,38 € 28,52
Per meubelstuk wordt een prijsindicatie gegeven. De genoemde prijzen zijn in euro.
Frame Stof Koudschuim Watten Nietjes Jute Singels Vilt Spandoek Houtlijm Tweecomponentenlijm Houtdeuvels Afschrijvingskosten Arbeidskosten Voorpoten (zandgieten) Transportkosten Totaal
Bijlagen
Eetkamerstoel 24,10,5,4,50 1,1,75 0,25 1,0,45 1,0,90 2,5,20,4,80,85
33
Fauteuil 30,20,7,50 5,50 1,2,0,25 1,50 0,45 1,0,90 2,6,15,4,97,10
2-persoonsbank 33,67 30,12,50 8,1,60 4,0,30 3,0,80 1,80 1,80 2,50 10,15,5,129,97
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Frame Stof Koudschuim Watten Nietjes Jute Singels Vilt Spandoek Houtlijm Tweecomponentenlijm Houtdeuvels Afschrijvingskosten Arbeidskosten Voorpoten (zandgieten) Transportkosten Totaal
Chaise longue 37,28 20,10,6,50 1,6,0,25 1,50 0,45 1,0,90 2,6,15,5,112,88
4-persoonsbank 52,36 45,20,12,2,50 9,0,40 6,0,90 2,2,3,50 12,50 15,5,188,16
Frame Vilt Houtlijm Houtdeuvels Glas Schroeven Afschrijvingskosten Arbeidskosten Voorpoten Transportkosten Totaal
Salontafel met glas 76,81 0,25 0,60 0,45 44,76 2,3,6,20,5,158,87
Salontafel zonder glas 84,30 0,25 0,60 0,45 0 2,3,6,40,5,141,60
Bijlage S: 3D modellen
Bijlagen
34
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlagen
35
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlagen
36
Bacheloropdracht Tim Vaessen
Bijlage T: Matentekening eetkamerstoel
Bijlagen
37
Bacheloropdracht Tim Vaessen