Inhoud
Waarom liften gebruiken bij brand?
Gebruikers van liften bij brand
Technische eisen
van
naar
Waarom ?
Toepassing (1/2) ***
Evacuatie
6 à 10 % v.d. populatie
Personen
met beperkte mobiliteit * Grote hoogte van het gebouw Voorkomen van “vertraging” op trappen Evacuatie naar beneden brandweer naar boven * Alternatieven : zie www.besafe.be (niet in deze presentatie)
Waarom ?
Toepassing (2/2) Interventie Snel
brandweer en uitrusting in goede omstandigheden naar of nabij niveau van interventie … en terug
Bron : EN 81-72
Waarom ?
Verplicht of niet ? BE
: liften met prioritaire oproep BE : evacuatie van personen met beperkte mobiliteit *
Toepassing Evacuatie Interventie
* Alternatieven : zie www.besafe.be (niet in deze presentatie)
Gebruikers
Houdbare omstandigheden garanderen In
de wachtzones voor de lift(en) In de lift(en) via Rookbeheersing
Functiebehoud Minimum
duur – BE : 1 uur
via Technische maatregelen
Gebruikers
Keuze tussen Risicoperceptie
Evacueren
en
van de gebruiker
of niet ? Lift betrouwbaar of niet ? Lift sneller of niet ?
BRON : Fire Protection Engineering (SFPE) Public Risk Perception of Elevator Evacuation in High-Rise Buildings Axel Jönsson & Johan Andersson – Issue 87
?
Risicoperceptie = functie van : - Controle over de situatie - Duidelijkheid van de situatie
Gebruikers
Keuze tussen
en
?
Risicoperceptie =
functie van verdieping Verschil tussen trap & lift kleiner bij hogere verdiepingen Grootste gepercipieerd risico : vast zitten in een “file” (trap of lift) Max.
5 min. wachten
BRON : Fire Protection Engineering (SFPE) Public Risk Perception of Elevator Evacuation in High-Rise Buildings Axel Jönsson & Johan Andersson – Issue 87
Gebruikers
Keuze tussen Informatie
?
verhoogt aanvaarden liften bij evacuatie
Vooraf
: informatie, evacuatieoefeningen, signalisatie, …
Tijdens
: communicatie
BRON : Safeline
en
Voice Alarm Systemen Bi-directionele communicatie vanuit lifthal & liftkooi * Signalisatie, …
* Standaard lift : vanuit liftkooi naar lifttechnicus
Technisch - inhoud
Welke gevaren ?
Welke oplossingen ? 2
(EN 81-72)
scenario’s : brand IN of BUITEN liftkoker - lifthal
Voor
verschillende types liften
Technisch
Welke gevaren ?
EN 81-72 - tabel 1 - Significante gevaren en gevaarlijke situaties – Omgeving
Op basis van EN 81-72 EN 81-72 - tabel 2 - Significante gevaren en gevaarlijke situaties volgens EN 1050 bij brandweerliften, inclusief de gevaarlijke situatie 1 van tabel 1
Brand / hitte / hete gassen die zich in de schacht / machineruimte kunnen verspreiden
Algemene gevaren voor liften
Blootgestelde of ontoegankelijke liftapparatuur
Gevaar van opsluiting
Lift niet lang genoeg bruikbaar voor de brandweer
Brandweerlieden > 2 min oponthoud
Brandweerlieden > 2 minuten oponthoud
Combinatie van gevaren
Het in de schacht stromen van water
Defect of storing in de besturing
Opsluiting in de tegen brand beschermde hal door een liftstoring
Menselijke fout, menselijk gedrag
Onveilige omgeving voor de brandweerlieden / mensen die wachten te worden gered
Inadequaat ontwerp, locatie of identificatie van met de hand bediende besturingselementen
Het instorten van de constructie, voordat de brandweerlieden klaar zijn met het gebruik van de lift
Inadequate markering
Onvoldoende aantal brandweerliften of verkeerde locatie ervan om de brandweerlieden zich in het gebouw te laten verplaatsen
Defect in de energievoorziening
Technisch
Welke gevaren ? Functiebehoud
Samengevat
bij brand
Brand,
hitte, rookgassen, water, instorting, … Energievoorziening Gebruikers Houdbare
omstandigheden Eenvoud van bediening Capaciteit : snelheid, aantal en locatie, grootte
Technisch
Welke oplossingen ? Verschil
tussen :
Standaard
lift
EN 81-73 - Gedrag van liften in geval van brand Cfr. USA – “Phase I recall” = naar (alternatief) evacuatieniveau
Brandweerlift Gebruik door brandweer voor interventie & evacuatie EN 81-72 – Brandweerliften – fase 1 & fase 2 voorzien Cfr. USA – “Phase II operation” = bediening door brandweer bij brand Evacuatielift
Gebruik door ‘iedereen’ voor evacuatie
nog geen EN Cfr. USA – “Phase III protected or hardened elevator
Technisch
Welke oplossingen ? Verschil
tussen :
Standaard
lift
EN 81-73 Gedrag van liften in geval van brand
Technisch
Lift zelf & lift in relatie tot het gebouw
Scenario 1 – brand
Scenario 2 – brand BUITEN liftkokers - lifthallen
IN
liftkoker - lifthallen
Technisch
Scenario 1 – brand in liftkoker / lifthallen Lift
buiten dienst stellen
op Dichtstbijzijnde stopplaats uitstappen personen Geldig
voor alle liften : standaard, brandweer, evacuatie, …
Technisch
Scenario 1 – brand in liftkoker / lifthallen brandweerlift
Praktisch – wat is m.i. er nodig ? Branddetectiesysteem
in communicatie met Sturing van de lift(en) volgens doordacht scenario Ingebouwde
beperkte noodvoeding* * Als optie beschikbaar op “standaard” liften
Noodevacuatie-systeem* * Belangrijk verschil tussen “standaard” lift en “brandweerlift”
Bron : EN 81-72
Technisch
Scenario 2 – brand NIET in liftkokers / lifthallen Brandweerlift
en Evacuatieliften : beveiligen tegen de gevolgen van de brand (zie verder)
Andere
liften : naar veilige positie
Evacuatieniveau Alternatief
evacuatieniveau* Praktisch – wat is er nodig ? zie scenario 1 * Niet regelgeving BE
Technisch
Scenario 1 & 2 – voorbeeld interactie branddetectie lift
Bron : Interfacing Fire Alarm, Sprinkler and Elevator Systems - SFPE
Technisch
Bescherming tegen rook
2 opties : Compartimenteren EN
81-72 + BE regelgeving
Rookbeheersingssysteem Overdruk
liftkoker + lifthallen o.a. onderzoek in USA
+ in EN 81-72, 5.1.2. Lift zelf
Bron : EN 81-72
Technisch
Bescherming tegen rook Compartimenteren EN
81-72
BE
SAS Scheiding tussen brandweerlift & standaard liften (4)
– regelgeving
EI - SAS voor liften E – deuren voor liften Bron : EN 81-72
Technisch
Bescherming tegen rook
EN 81-72, 5.1.2.
Correcte werking liftbesturing gewaarborgd in met rook gevulde schacht of machinekamer duur : gelijk aan gebouw … 1 à 2 u Elektrische / elektronische componenten aangepast aan deze omstandigheden
Technisch
Afmetingen liftkooi (EN 81-72, 5.2.1.)
Afmetingen volgens ISO 4190-1
Niet kleiner dan :
1,10 m breed – 1,40 m diep – doorgang 0,80 m – 630 kg
Voor evacuatie + brancard of bed :
1,10 m breed – 2,10 m diep – 1000 kg
Afmetingen lifthal ?
Technisch
Bescherming tegen water Aangepaste IP-graad
elektrische uitrusting
+ positie
Maatregelen Keuze
in liftput
elektrische uitrusting Maximaal niveau = ingedrukte kooibuffer
Bron : EN 81-72
Technisch
Energievoorziening - functiebehoud
EN 81-72
&
AREI art.104 Bron : EN 81-72
Secondaire energievoorziening(en) : nominale belasting gedurende min. 1 uur*
Technisch
Communicatie – EN 81-72 “interactieve
Tussen
tweeweg spreek-luistercommunicatie”
:
liftkooi toegangsniveau
brandweer machinekamer / noodbedieningspanelen Ingebouwde
microfoon-speaker Niet “telefoon met hoorn” Functiebehoud zoals lift
Technisch
Niet voorzien in EN 81-72 : Aantal
& locatie van brandweerliften Opsluiting in lifthal indien lift buiten dienst Brand in liftschacht, lifthal, machinekamer, liftkooi Instorting gebouw Afwezigheid identificatietekens op verdiepingen
Technisch
Evacuatieliften ? Bijkomende
uitdagingen t.o.v. brandweerlift :
Geen
bediening door brandweer Alternatief hiervoor ? Sturing
in “shuttle-mode”
automatisch
heen en weer tussen evacuatieniveau + “brandniveau” Welk “brandniveau” ?
Conclusie
Liften gebruiken in geval van brand is mogelijk. Standaard
lift : duidelijk NIET bij brand Brandweerlift : JA & duidelijke voorwaarden Evacuatielift : geen EN-normen beschikbaar – voorwaarden niet duidelijk Technische
voorwaarden
EN Voorwaarden naar gebruik : informatie, opleiding, …
Belangrijkste bronnen
EN 81-72 : 2003 - Veiligheidsregels voor het vervaardigen en aanbrengen van liften Bijzondere toepassingen voor personenliften en personen-goederenliften - Deel 72: Brandweerliften EN 81-73 : 2005 - Veiligheidsregels voor het vervaardigen en aanbrengen van liften Bijzondere toepassingen voor personenliften en personen-goederenliften - Deel 73: Gedrag van liften in geval van brand Fire Protection Engineering (SFPE)
Article : Protected Elevators and the Disabled Richard W. Bukowski – 2005-10-01
Article : Public Risk Perception of Elevator Evacuation in High-Rise Buildings Axel Jönsson & Johan Andersson – Issue 87
Article : Evacuation of Tall Buildings Bryan Hoskins – Q2 2013
Presentation : Interfacing Fire Alarm, Sprinkler and Elevator Systems, Northern California/Nevada Chapter, SFPE, January 20, 2006 - Bruce Fraser
FOD IBZ – www.besafe.be
Cursussen “PgD Fire Safety Engineering” – Universiteit Gent
Bart Vanbever PgD Fire Safety Engineering Lead Technical Manager Safety @ Vinçotte Voorzitter Firepronet vzw (lid van Fireforum vzw) Voorzitter van de werkgroep GTO/OTC Brandveiligheid
