inhoud Voorwoord 4 Geschillen en klachten 6 Milieu 8 Sociaal economische aangelegenheden 12 Training en opleiding 14

JAARBERICHT 2012

inhoud

FOCWA JAARBERICHT 2012

Voorwoord

4

Geschillen en klachten

Milieu

Sociaal – economische aangelegenheden

12

Training en opleiding

14

CarrosserieNL

18

CINTEC

22

VERENIGING Schadeherstel

26

VERENIGING Specialisten

36

ORGANISATIESCHEMA

ORGANEN EN commissies

6 8

41

42

3

Voorwoord

FOCWA en individuele ondernemer moeten aan de bak

Kennis is alles Het is ook in de carrosseriebranche zwaar weer. Helaas kunnen wij daar als FOCWA niet veel aan doen: het is des ondernemers om zich door deze moeilijke tijd heen te vechten. Dat vraagt veel inzet, ook op het gebied van kennis in je bedrijf. Want net als in andere technische sectoren zitten wij met een probleem: de instroom van jonge mensen in onze branche is te laag. Dat komt doordat werken met je handen in Nederland te weinig aanzien heeft. In Duitsland, waar je nog het systeem van meester en gezel hebt, ligt dat anders. Wij spannen ons als FOCWA sinds kort extra in om jongeren te interesseren voor ons prachtige vak. We laten hen zien dat de voertuigen waaraan wij werken snel veranderen. Alles moet lichter, sneller en beter, en daarom gebruiken fabrikanten en toeleveranciers van auto’s, trucks en andere voertuigen nieuwe materialen. De bewerking en verwerking daarvan vraagt veel kennis, kunde en vakmanschap. Net als de groeiende hoeveelheid elektronica in voertuigen. Als FOCWA proberen wij de ondernemer te helpen in deze tijden van snelle veranderingen. Door ervoor te zorgen dat

4

opleiders zich concentreren op het verzorgen van een goed en actueel onderwijsaanbod. Door via diverse websites informatie en technische kennis aan te bieden. En door specialisten in huis te hebben die leden individueel advies kunnen geven. Of het nu gaat om techniek, personeelsbeleid, milieu, arbo, juridische kwesties, bouwvoorschriften, enzovoorts: onze leden kunnen bij het dienstencentrum van FOCWA aankloppen voor een deskundig antwoord. De groeiende technische complexiteit van voertuigen is een ‘uitdaging’, maar zij schept ook mogelijkheden voor ondernemers die investeren in kennis,kunde en vakmanschap. Ik weet dat het, in deze tijden waarin grote opdrachtgevers soms niet-reële eisen stellen, niet gemakkelijk is. Het risico bestaat dat je werk aanpakt dat niet winstgevend is. En als je geen winst maakt, kun je niet investeren in de opleiding van je mensen. Zo beland je in een vicieuze cirkel. Het is de kunst om dat te voorkomen. Als ondernemer moet je kijken naar de markt van morgen en investeren in mensen en de techniek van de toekomst. FOCWA helpt daarbij.


‘Kijk naar de markt van morgen en investeer in mensen en de techniek van de toekomst.’

Bert Schreuder, algemeen voorzitter FOCWA

5

Geschillen & klachten

Het aantal PRO-meldingen blijft dalen

Geschillencommissie behandelt meer zaken Het aantal opdrachtgevers met een vraag of klacht groeide in 2012, maar het aantal bemiddelingen groeide ook. Netto resultaat: de FOCWA-NIVRE Geschillencommissie behandelde iets meer zaken. Opvallend is daarnaast dat schadeherstellers minder vaak ‘klaagden’ over Audatex-calculaties: zij deden opnieuw minder PRO-meldingen (Product Resultaten Onderzoek).

In 2012 groeide het aantal opdrachtgevers van schadeherstel dat zich tot FOCWA wendde met een vraag of klacht. Maar het aantal gevallen waarin de vraag naar tevredenheid werd beantwoord of waarin bemiddeling een oplossing bood groeide ook. Daardoor steeg het aantal zaken dat werd behandeld door de FOCWANIVRE Geschillencommissie maar mondjesmaat. Volgens projectmanager Job Schaafsma van Vereniging FOCWA Schadeherstel was de oorzaak van het groeiende aantal vragen en klachten tweeledig. “Door de recessie wil een deel van de klanten niet of te weinig investeren in veilig en kwalitatief goed schadeherstel, maar daarna is men niet altijd tevreden over de kwaliteit. Daar komt nog bij dat het voor consumenten in de gestuurde schadestroom niet altijd duidelijk is hoe en wat er volgens de verzekeringspolis hersteld mag worden. Als wij de klant vervolgens uitleggen hoe de vork in de steel zit, is het probleem vaak van tafel.”

Job Schaafsma “schadeherstellers vinden een

Hij merkt op dat de Geschillencommissie vanaf 2013

uitkomst die goed is in de ogen van de opdrachtgever

klachten zal rubriceren naar klachten met of zonder

belangrijker dan een feitelijk juiste calculatie.” veiligheidsrisico. Daarmee sluit de commissie aan bij

Incasso

HIQURE, de nieuwe kwaliteitsnorm voor schadeher-

In 2012 startte FOCWA een samenwerking

stel, die ditzelfde onderscheid maakt.

met Flanderijn, een landelijk opererend top 3 incassobureau met een bewezen track record

PRO-meldingen

en correcte wijze van incasseren. FOCWA-leden

Als een gebruiker van het calculatiemodel Audatex

hoeven geen dossierkosten te betalen en in de

meent dat een schadecalculatie niet de juiste infor-

minnelijke fase behandelt Flanderijn hun zaken op

matie bevat, dan kan hij dit via een zogeheten PRO-

basis van no cure no pay. Door de samenwerking

melding kenbaar maken. Mocht de melding over een

met Flanderijn kunnen FOCWA-bedrijven hun

systeemfout gaan, dan wordt deze direct door ABZ/

debiteurenrisico aanzienlijk beperken.

Audatex beoordeeld en indien van toepassing aangepast. Wanneer het een melding is over een arbeidstijd,

6


‘Door de recessie wil een deel van de klanten te weinig investeren in goed’ schadeherstel.’ herstelmethode en/of uit te voeren activiteit, dan

FOCWA-NIVRE Geschillencommissie

2012

2011

2010

Totaal aantal zaken

45

38

61

Klachten over spuitwerk

19

14

34

Klachten over plaatwerk/montage

20

12

29

Klachten over het proces

17

11

28

Klachten over roestvorming

5

4

5

41

96

wordt de melding beoordeeld door een panel van deskundigen waarin ook FOCWA is vertegenwoordigd. Na

Totaal aantal behandelde klachten 61

overeenstemming binnen het panel wordt het besluit opgenomen in het Audatex-calculatiesysteem. Nadat het aantal PRO-meldingen een aantal jaren

Tabel 1. Door meer te bemiddelen, bleef de stijging van het aantal

gestaag groeide, liet 2011 een daling zien. Die zette

zaken dat de FOCWA-NIVRE Geschillencommissie behandelde

zich in 2012 voort: het aantal meldingen nam met 34

beperkt. Eén zaak kan uit meerdere klachten bestaan.

procent af naar 332. De oorzaak daarvan ligt vermoe-

Bron: FOCWA

delijk deels in het toenemende gebruik van technische en statistische filters en rankingsystemen van PRO-meldingen

opdrachtgevers, zegt Schaafsma. “Men vindt een uitkomst die goed is in de ogen van de opdrachtgever

2010

2011

2012

deze economisch moeilijke tijden mogelijk wat minder

Aantal PRO-meldingen

669

504

332

prioriteit. Tot slot is het zo dat veel schadeherstelbe-

Arbeidswaarden

drijven backofficesystemen hebben waarin Audatex is

te laag ervaren

243

213

133

geïntegreerd, maar waarbij de koppeling tussen beide

(36,3%) (42,3%) (40,1%)

belangrijker dan een feitelijk juiste calculatie.” Daarnaast geven schadeherstellers de PRO-meldingen in

nog niet zodanig is dat je vanuit het geïntegreerde Audatex-systeem gemakkelijk een PRO-melding kunt aanmaken. Schaafsma: “Wij zijn in overleg met de

Tabel 2. Het aantal PRO-meldingen daalde in 2012 (meldingen

leveranciers van de backofficesystemen om dat te

merk en AZT).

verbeteren. Naar verwachting komt dat in de loop van

Bron: ABZ

2013 voor elkaar.” PRO-melders Overige klachten

2010

2011

2012

Aantal PRO-melders

214

135

150

Ook over bedrijven die lid zijn van FOCWA Specialisten en CarrosserieNL komen er klachten binnen. Deze klachten leiden relatief zelden tot een zaak bij de Geschillencommissie. “De meeste klachten lossen wij zelf op, door te bemidde-

Tabel 3. Het aantal bedrijven dat een PRO-melding deed steeg in

len”, aldus secretaris David de Glint van FOCWA

2012.

Specialisten. Voor CarrosserieNL geldt hetzelfde,

Bron: ABZ

aldus Schaafsma. “Als er een klacht binnenkomt, wordt deze door CarrosserieNL zelf opgelost.”

7

Milieu

Praktische uitvoerbaarheid en kosten blijven veel aandacht vragen

FOCWA zit bovenop milieudossiers Een NEN-norm voor werk aan elektrische voertuigen, de Leidraad gevaarlijke stoffen en elektromagnetische straling waren drie van de milieu-onderwerpen die in 2012 de aandacht van FOCWA vroegen. Praktische uitvoerbaarheid en zo laag mogelijke kosten voor de ondernemer staan daarbij altijd centraal.

In 2012 werden er in Nederland (incl. hybrides) ruim

meer ANWB, de brandweer, VBS (bergers), Robert

vijfduizend elektrische auto’s verkocht; gestaag groeit

Bosch en AD Benelux in de werkgroep, die naar ver-

hun aantal op de weg. Voor schadeherstel en ander

wachting in het voorjaar van 2013 een concept van de

werk aan deze auto’s bestaat tot nu toe geen spe-

nieuwe norm zal publiceren. “Iedereen kan vervolgens

cifieke norm en valt men terug op NEN-norm 3140.

op- een aanmerkingen maken, en daarna wordt de

“Deze norm voor het werken aan elektrische installa-

norm vastgesteld. Hij zal dan de algemeen geaccep-

ties wordt in feite misbruikt bij elektrische voertuigen”,

teerde manier zijn waarop je aan elektrische voertuigen

zegt Jenda Horák, bij FOCWA verantwoordelijk voor

werkt.”

juridische zaken en milieubeleid. “Er staat bijvoorbeeld in hoe je met twee man aan een stoppenkast moet

Leidraad gevaarlijke stoffen

werken. Allemaal niet erg relevant voor onze leden.”

In het voorjaar van 2012 deed de Inspectie SZW

Om dit probleem aan te pakken, werd Horák in 2012

(voormalige Arbeidsinspectie) een inspectieronde bij

voorzitter van een werkgroep die een specifieke norm

FOCWA-bedrijven. De officiële rapportage daarvan is

(NEN 9140) ontwikkelt. Naast FOCWA zitten onder

nog niet beschikbaar, maar wel werd al snel duidelijk dat de Inspectie vond dat de ca. tien jaar oude Leidraad blootstelling gevaarlijke stoffen die wordt gebruikt in de Risico Inventarisatie en Evaluatie van FOCWA toe

8

Preventie

was aan een nieuwe validatie. De Inspectie vraagt zich

In 2008 werd het Activiteitenbesluit van kracht,

name af of de uitkomsten van de RIE nog wel klop-

dat voor vele bedrijven (waaronder de leden van

pen met de werkelijkheid, zegt Horák. “Wij zullen de

FOCWA) alle andere Besluiten met milieuvoor-

Leidraad van een nieuwe onderbouwing voorzien en

schriften verving. In 2012 werd ook het Besluit

met een opvolger komen die zal worden opgenomen

Landbouw hierin opgenomen. Nu doen landbou-

in de Arbocatalogus.” Het gaat in de Leidraad om de

wers ook aan voertuigonderhoud en het was

blootstelling aan schuurstoffen, lasrook, oplosmiddelen

voor FOCWA dan ook zaak om te voorkomen dat

en dergelijke. “We gaan een overzicht van gevaarlijke

de voorschriften daarvoor niet van toepassing

stoffen en hun grenswaarden opstellen, plus de maat-

zouden worden verklaard op de FOCWA-leden.

regelen die bedrijven moeten nemen om de risico’s

Horák signaleerde dit probleem, dat vervolgens

terug te dringen.” De Leidraad zal ook handzamer en

werd opgelost. “De directe impact voor onze

praktischer worden, zodat gebruik ervan de onderne-

leden is minimaal gebleven.”

mer minder tijd kost.


‘Het gebruik van de Leidraad gevaarlijke stoffen gaat minder tijd kosten.’

Elektromagnetische straling De Europese Unie werkt al enkele jaren aan een Europese norm voor de blootstelling aan elektromagnetische straling die vrijkomt bij lassen. In 2012 dreigde die norm vastgesteld te worden zonder dat het de betrokken branches duidelijk was welke gevolgen dit zou hebben voor het lassen. Op verzoek van onder meer FOCWA werd de invoering van de norm echter een jaar uitgesteld. Dit gaf de betrokken branches de ruim-

Jenda Horák: “REACH kan een behoorlijke invloed

te om een aantal metingen laten doen door KEMA.

krijgen op de werkwijze in FOCWA-bedrijven.”

Daarbij bleek dat de instrumenten om de hoeveelheid elektromagnetische straling te meten zoals omschre-

Het onderzoek wordt naar verwachting eind 2014

ven in de conceptnorm nog niet bestaan, vertelt Horák.

afgesloten.

“Die instrumenten moeten nog worden ontwikkeld – als dat al mogelijk is.” Het is iedereen inmiddels wel

REACH

duidelijk geworden dat de norm veel te theoretisch is.

Ook in 2012 besteedde Horák de nodige tijd aan

De discussie zal nog wel even duren.

REACH (Registration, Evaluation and Authorisation of CHemicals), de regelgeving waarmee de Europese

Isocyanaten

Unie de registratie, evaluatie en toelating van chemi-

In het najaar van 2010 startte FOCWA samen met TNO

sche stoffen reguleert. Voor veel kleinere fabrikanten

een door de overheid gesubsidieerd vervolgonderzoek

en importeurs van chemische stoffen is REACH een

naar isocyanaten, een bestanddeel van de verharders

last, aldus Horák: de registratie- en rapportageverplich-

in onder meer lakken en plamuren. Blootstelling aan

tingen kosten hun handenvol geld. “Het gevolg voor

isocyanaten kan longklachten veroorzaken. Doel van

onze leden kan straks zijn dat bepaalde lakken, lijmen,

het onderzoek was vast te stellen welke maatregelen

kitten, smeermiddelen, oliën en andere materialen

een ondernemer kan treffen om de gezondheid van zijn

waar chemische stoffen in zitten duurder worden, of

medewerkers te beschermen. In 2011 werden achttien

niet meer beschikbaar zijn. Vooral bij stoffen in niche-

schadeherstelbedrijven benaderd om in 2012 mee te

producten bestaat dit risico.” Op termijn zullen er

werken aan het onderzoek. Hoewel de eindresultaten

bovendien voor een deel van de stoffen die FOCWA-

van dit onderzoek nog niet bekend zijn, lijken de eerste

leden gebruiken veel uitgebreidere blootstellingsscena-

tussentijdse resultaten uit te wijzen dat de grenswaar-

rio’s (lees: gebruiksvoorschriften) komen. Dat kan een

den voor blootstelling aan isocyanaten in schadeher-

behoorlijke invloed hebben op de werkwijze in FOC-

stelbedrijven niet worden overschreden, zegt Horák.

WA-bedrijven, zegt Horák. “In welke mate onze leden

“De huidige beschermingsmethoden lijken afdoende.”

daar last van zullen krijgen, is moeilijk te voorspellen. 9

MILIEU

Maar we zitten er bovenop. Gunstig is dat we in onze branche al een vrij hoog beschermingsniveau hebben. Als FOCWA hebben we altijd veel aandacht besteed aan dit onderwerp.” Richtlijn Bodembescherming In april 2012 werd de nieuwe Nederlandse Richtlijn Bodembescherming (NRB) gepubliceerd. Deze werd onder meer vernieuwd omdat de oude NRB niet aansloot bij nieuwe weten regelgeving, met name het Activiteitenbesluit, met algemene milieuregels voor bedrijven. Horák was nauw betrokken bij de totstandkoming van de nieuwe richtlijn. Bedrijven die werken met stoffen die de bodem of het grondwater kunnen verontreinigen, zijn verplicht het nodige te doen om dit risico tot een verwaarloosbaar niveau terug te brengen. De NRB helpt daarbij. De richtlijn bevat een bodemrisico-checklist (BRCL) waarmee je als bedrijf kunt bepalen wat het bodemrisico is van je activiteiten. Bovendien maakt de BRCL duidelijk welke maatregelen en voorzieningen je kunt

De EU werkt aan een norm voor blootstelling aan

inzetten om een verwaarloosbaar bodemrisico te

straling tijdens het lassen.

bereiken. Denk bijvoorbeeld aan het aanbrengen van een vloeistofdichte vloer of lekbakken. Volgens Horák

ondernemers schrokken zich vroeger vaak dood als ze

is de nieuwe NRB minder star in het voorschrijven van

de NRB zagen”, legt hij uit. “Zonder adviesbureau kwa-

maatregelen en biedt hij meer ruimte voor maatwerk.

men ze er niet doorheen. De NRB is nu veel eenvoudi-

Bovendien is hij duidelijker en beter leesbaar. “Kleine

ger in gebruik.” Projectgroep NMP-VOS In 2012 beëindigde de projectgroep Nationaal Reduc-

Barroso: minder regeldruk

tieplan Niet Methaan Vluchtige Organische Stoffen

FOCWA streeft ernaar, deels samen met of via

(NRP-NMVOS) zijn activiteiten. In deze projectgroep

MKB Nederland, om de overheid zover te krijgen

– waarin Horák zitting had – werkten overheid en

dat zij de regeldruk voor ondernemers verkleint.

bedrijfsleven samen om te voldoen aan de Europese

“Uit onderzoek is gebleken dat het naleven

en Nederlandse wetten en regels voor de uitstoot van

van regelgeving voor het mkb vaak tien keer

vluchtige organische stoffen. Men wilde deze uitstoot

zo duur is als voor grote bedrijven”, zegt Horak.

in de periode 2000-2010 met 30 procent verlagen, een

“Het doel is dan ook om te voorkomen dat Den

doelstelling die met 34 procent ruimschoots werd ge-

Haag en Brussel met een regelgeving komen

haald. De schadeherstelsector heeft daar zijn bijdrage

die voor het mkb te duur of onuitvoerbaar is.

aan geleverd, aldus Horák. “Vooral in de kleurlak is de

Daar is een mentaliteitsverandering voor nodig

hoeveelheid oplosmiddelen fors teruggedrongen en

en die proberen wij te bewerkstelligen.” De EU

vervangen door water. Voor de bedrijven betekende

heeft begrip voor dit streven, aldus Horak. “Ook

de gewijzigde samenstelling van de lakken dat de

commissievoorzitter José Manuel Barroso heeft

ventilatiesnelheid van de spuitcabines moest worden

gezegd dat hij wil dat de regeldruk voor het mkb

verhoogd. Daarnaast moesten de spuitpistolen anders

minder wordt.”

schoongemaakt worden. Deze aanpassingen hebben per bedrijf enkele tienduizenden euro’s gekost. Maar

10


‘FOCWA werkt mee aan een NEN-norm voor werken aan elektrische voertuigen.’ doordat wij hier als branche vroeg mee zijn begonnen,

met voorlopige gezondheidswaarden voor synthetische

zijn die investeringen gedaan in economisch betere

nanomaterialen. Deze waarden zijn in samenspraak

tijden. Bovendien er zijn ook voordelen, zoals snellere

met vakbonden, overheid en bedrijfsleven (waaronder

droogtijden. Ook is het werk nu veiliger voor mens en

FOCWA) tot stand gekomen. FOCWA zal deze nano-

milieu.”

referentiewaarden gebruiken om in de Arbocatalogus arbomaatregelen voor de branche op te stellen. Hier

Nanotechdeeltjes

wordt in 2013 aan gewerkt. Op termijn zal er ook in

Nanotechdeeltjes (synthetische deeltjes met minus-

de REACH-documentatie (zie elders op deze pagina’s)

cuul kleine afmetingen) staan de laatste jaren in de

informatie over nanotechdeeltjes worden opgenomen,

belangstelling. Met de opkomst van zelfherstellende

aldus Horák.

en makkelijk reinigbare lakken, en zelfs lakken met deeltjes erin die actief vuil afbreken, heeft de nanotechnologie haar intrede gedaan in het schadeherstel. Om meer inzicht te krijgen in de gevolgen voor mens en milieu, startte FOCWA Schadeherstel in 2010, samen met partijen uit de keten (VVVF en VNCI), een pilot-onderzoek. Daaruit bleek dat er in Nederland geen sprake is van een volledige ‘nanoketen’, ofwel een keten waarbij alle betrokken bedrijven, van grondstofproducent tot en met eindgebruiker, zich in Nederland bevinden. Daardoor kwam het in het pilot-onderzoek niet tot metingen van nanotechdeeltjes bij schadeherstelbedrijven. Over de risico’s van blootstelling aan nanotechdeeltjes is nog vrij weinig bekend. Om de eventuele risico’s te verkleinen, publiceerde de SER in 2011 een boekje

Vloeistofdichte vloeren Het Keuringsdocument CUR/PBV 44 dat werd gebruikt bij de keuring van vloeistofdichte vloeren is vervangen door AS 6700. Horák: “Wij hebben dat in de gaten gehouden en daardoor heeft deze moderniseringsslag geen effecten van betekenis voor onze leden.”

11

Sociaal-economische aangelegenheden

2012 was slecht, 2013 wordt spannend

CAO en pensioenen vragen de volle aandacht Het jaar 2012 was voor veel FOCWA-ondernemers uiterst zwaar. Dat zal zijn weerslag hebben op de CAO-onderhandelingen die in 2013 plaatsvinden. Ook de pensioenen waren een punt van grote zorg. Met de vakbonden wordt gesproken over een nieuwe pensioenregeling.

In 2012 hadden bedrijven in de carrosseriebranche het

Deze vonden plaats in Egmond aan Zee, Zwolle, Ulven-

in het algemeen zwaar. “Wij kregen veel vragen van

hout en Berg en Dal en leden konden daar hun CAO-

leden over reorganisaties en het afscheid nemen van

wensen kenbaar maken. Meinsma: “Naast de ontwik-

werknemers”, zegt Jan Meinsma, stafmedewerker

keling van de lonen was vooral de oudere werknemer

sociaal-economische zaken bij FOCWA. Dit is ook te-

een onderwerp dat het nodige losmaakte. Mensen

rug te zien in het aantal werknemers in de branche: dat

moeten langer doorwerken en de vraag is dan: hoe

daalde in 2012 met ca. 3 procent (zie tabel). Naar de

houd je deze dure werknemers gezond en productief?

indruk van Meinsma vond de inkrimping van het werk-

De oudere werknemer zal bij de CAO-besprekingen

nemersbestand plaats in alle geledingen van FOCWA.

hoog op de agenda staan.” Het aantal leden dat de bijeenkomsten bezocht was met enkele tientallen niet zo groot, maar toch was

Werknemers carrosseriebranche

FOCWA tevreden, zegt Jos Apeldoorn, adviseur sociale en juridische zaken: “De opkomst kan nog beter, maar

31 dec 2009

18.726

de mensen die er waren, hadden zich erg goed voorbe-

31 dec 2010

18.089

reid en waren fel in de discussies. Bovendien was het

31 dec 2011

18.129

de eerste keer dat deze ledenraadpleging plaatsvond.

31 dec 2012

17.643

Wij denken dat de opkomst de volgende keer groter zal zijn.” FOCWA wil deze manier van CAO-vooroverleg

Nieuwe CAO

met de leden vaker gaan gebruiken.

De CAO uit het voorjaar van 2011 loopt op 1 mei 2013 af. In voorbereiding op de onderhandelingen over een

Lager pensioen

nieuwe CAO, die in maart 2013 begonnen, organiseer-

In januari 2013 nam Pensioenfonds Metaal en Techniek

de FOCWA eind 2012 vier regionale bijeenkomsten.

(PMT), het pensioenfonds voor onder meer werknemers in de carrosseriebranche, de beslissing om de pensioenen en pensioenaanspraken met ingang van

‘FOCWA gaat haar leden vaker raadplegen voor het CAO-overleg.’

1 april 2013 te verlagen. Begin 2012 was al duidelijk geworden dat het herstelplan dat PMT had ingediend bij de Nederlandsche Bank onvoldoende resultaat opleverde en dat de dekkingsgraad van het pensioenfonds zich niet snel genoeg herstelde. Daarom gingen de pensioenaanspraken op 1 april 2013 met 6,3 procent omlaag. Bovendien werd besloten om voor de rest van

12


Jan Meinsma: “wij onderhandelen met de bonden over een nieuwe pensioenregeling.” 2013 de bijdrage van werkgevers in de pensioenpremie

catalogus zich tot de onderwerpen lichamelijke belas-

iets te verhogen en die van de werknemers iets te

ting en schadelijk geluid, maar in 2012 is er hard aan

verlagen.

gewerkt om daar machineveiligheid aan toe te voegen. Nadat de Inspectie SZW (de voormalige Arbeidsinspec-

Nieuwe pensioenregeling

tie) het concept had goedgekeurd, werd machinevei-

Om de problemen rond de pensioenen structureel aan

ligheid begin 2013 online gezet. Bedrijven vinden er

te pakken, zijn werkgevers en vakbonden begin 2013

nu richtlijnen en checklists die met dit onderwerp te

een overleg over een nieuwe pensioenregeling gestart.

maken hebben.

“We hebben onszelf tot doel gesteld om de contouren van een nieuwe regeling op 1 januari 2014 helder te hebben”, zegt Meinsma. De onderhandelingen daarover zullen waarschijnlijk lastig zijn, maar werkgevers en

Tweede man

bonden weten dat ze veranderingen moeten doorvoe-

Al vele jaren houdt Jan Meinsma zich als stafme-

ren. “Als we niets doen is de kans reëel dat de dek-

dewerker sociaal-economische zaken bij FOCWA

kingsgraad van het pensioenfonds zich onvoldoende

bezig met zaken als CAO, personeelsbeleid en

herstelt. Dan zouden we op 1 april 2014 opnieuw een

arbo. Sinds september 2012 heeft hij in mr. Jos

korting moeten toepassen. Dat willen we voorkomen.

Apeldoorn een collega. Deze is adviseur sociale

Het wordt een spannend jaar.”

en juridische zaken, maar houdt zich ook bezig met onderwijszaken.

Arbocatalogus Eind 2010 ging de Arbocatalogus voor de carrosseriebranche, die FOCWA samen met de bonden had opgesteld, online. In eerste instantie beperkte deze 13


Onderwijscommissie FOCWA timmert aan de weg

Meer jongeren, betere afstemming onderwijs op praktijk Er moeten meer jongeren in de carrosseriebranche gaan werken. En het onderwijsaanbod moet nog beter worden afgestemd op de behoeften bij bedrijven. FOCWA zette in 2012 meerdere stappen om deze twee doelstellingen te realiseren.

Training en opleiding staan bij FOCWA volop in de aandacht. In 2011 werd een branchebrede Onderwijscommissie gevormd die twee hoofddoelstellingen heeft: bevordering van de instroom van jonge werknemers en een betere afstemming tussen vakonderwijs enerzijds en de behoeften van bedrijven in de carrosseriebranche anderzijds. “Wij bepalen FOCWA-breed welke kant we op willen met het onderwijs en geven de besturen van VOC, VOC-KBB en OOC (zie kader ‘Drie instellingen’, red.) onze visie mee”, zegt Jos Apeldoorn, secretaris van de Onderwijscommissie. Zo steekt de commissie veel energie in de voorbereiding van de beleidsdagen waarin VOC, VOC-KBB en OOC zich in juni 2013 buigen over het onderwijsbeleid voor

Drie instellingen

Jos Apeldoorn: “via TechniekPact willen we meer

Drie instellingen spelen een belangrijke rol in de

leerlingen interesseren voor technisch onderwijs.”

trainingen en opleidingen voor de carrosseriesector:

de komende jaren. De Onderwijscommissie praat

• VOC is het opleidingsinstituut van de branche;

in de voorbereiding daarvan met de besturen en het

• VOC-KBB is als kenniscentrum van de branche

management van VOC, VOC-KBB en OOC. “We willen

verantwoordelijk voor:

een betere afstemming tussen wat wij als bedrijfsle-

- branchekwalificaties

ven nodig hebben en wat er in het onderwijs gebeurt”,

- erkenning leerbedrijven

zegt Apeldoorn.

- begeleiding en ondersteuning leerbedrijven • OOC is het fonds dat financiële ondersteuning

TechniekPact

geeft aan training en opleiding in de carrosse-

Als secretaris van de Onderwijscommissie vertegen-

riebranche. Zowel vakbonden als werkgevers

woordigt Jos Apeldoorn FOCWA Federatie in CBON,

zijn in OOC vertegenwoordigd.

de Commissie Beroepsonderwijs Nederland van MKB Nederland en VNO-NCW. “Men verzamelt daar de standpunten van alle branches. Het mooie is dat je ook

14


‘De hele technische sector heeft het probleem dat er te weinig jongeren een technische opleiding volgen.’

als kleine branche je stem kunt laten horen. Bovendien breng ik de kennis die ik daar opdoe in bij de Onderwijscommissie.” Apeldoorn vertegenwoordigt FOCWA ook bij de besprekingen die overheid, bedrijfsleven en onderwijs voeren over het TechniekPact, een initiatief om meer leerlingen te interesseren voor technisch

Jasper Burgers: “we willen voor het schooljaar

onderwijs. In mei 2013 hebben partijen hun handteke-

2013-2014 een instroom van tachtig nieuwe leerlingen.”

ning onder het TechniekPact gezet. Dit initiatief is hard nodig, blijkt uit de woorden van Jasper Burgers, tech-

open dagen van ROC’s. Burgers: “Als een leerling zich

nisch adviseur bij CarrosserieNL. “De hele technische

bij onze stand meldt, noteren we zijn naw-gegevens

sector heeft het probleem dat er te weinig jongeren

en gaan we voor hem op zoek naar een leerplek. We

een technische opleiding volgen. Als we niets doen,

willen voor het schooljaar 2013-2014 een instroom van

worden er in de periode 2012-2016 naar schatting

minstens tachtig nieuwe leerlingen bereiken.”

155.000 technici minder opgeleid dan de markt vraagt.” Betere aansluiting Carrosseriebouw

Ook in het onderwijs zelf probeert CarrosserieNL ver-

Jaarlijks stromen er ongeveer 200 duizend leerlingen

anderingen teweeg te brengen. Een van de grootste

het MBO in. De carrosseriebouwsector heeft er daar

problemen is volgens Burgers de slechte aansluiting

zo’n honderd per jaar van nodig om de gevolgen van de

van het VMBO-onderwijs op het ROC-onderwijs. “Daar

vergrijzing op te vangen. Het bleek de afgelopen jaren

kunnen wij niet zoveel aan doen, maar we gaan wel

echter steeds lastiger om dat aantal te halen. Zo zag

over dit onderwerp praten met de vijftig VMBO’s met

het er voor het schooljaar 2012-2013 naar uit dat er te

een goede afdeling techniek.” Daarnaast heeft Carros-

weinig nieuwe leerlingen zouden instromen. Carrosse-

serieNL contact gezocht met de docenten van de vijf

rieNL greep in en deed een beroep op onderwijsinstel-

ROC’s die Carrosseriebouw onderwijzen. “Doel is dat

ling VOC en op oud-ondernemer Chrit Deckers, die er-

die docenten tijdens deze bijeenkomsten van elkaar

voor zorgde dat er voldoende leerplekken beschikbaar

leren, zodat de kwaliteit van het onderwijs omhoog

kwamen bij bedrijven in de carrosseriebouw. Voldoen-

gaat.”

de leerlingen werven om die leerplekken te bezetten

Burgers roept bedrijven uit de sector op om ook zelf

bleek lastiger. “We hebben uiteindelijk toch nog 23

aan de slag te gaan. “Ze zijn vaak te afwachtend.

extra leerlingen gehaald, maar we hielden net zoveel

Eigenlijk zou een ondernemer veel vaker zelf naar een

lege leerplekken over”, vertelt Burgers, die zich bij Car-

VMBO of ROC moeten stappen, liefst samen met

rosserieNL onder meer bezighoudt met onderwijs. Om

andere ondernemers uit zijn regio. Als je samen een

meer jongeren te interesseren voor een opleiding in de

aantal leerplekken aanbiedt, dan gaan de VMBO’s en

carrosseriebouwsector, heeft CarrosserieNL beslo-

ROC’s die mensen vanzelf opleiden.” Hij raadt onderne-

ten om in 2013, samen met VOC, bedrijven actief te

mers aan zich te concentreren op derde- en vierdejaar

helpen bij de werving en zich meer te presenteren op

leerlingen uit het VMBO. “Die hebben dan snuffelsta15


ges bij bedrijven, een mooie gelegenheid om kennis te maken met onze sector.” Schadeherstel Vereniging FOCWA Schadeherstel verstevigde in 2012 de banden met het kenniscentrum VOC. “We hebben bij de trainingen en opleidingen gezorgd voor een betere afstemming tussen vraag en aanbod”, zegt secretaris Karel Bukholczer. De Onderwijscommissie van FOCWA speelde in dit proces een belangrijke rol. Ook steekt FOCWA Schadeherstel veel energie in het enthousiasmeren van scholieren en jongeren voor het vak van schadehersteller. Zo bezoekt het FOCWA Promotieteam Eurogarantbedrijven onder meer beroepskeuzebeurzen en grootschalige autosportevenementen. Om de opleiding en training van medewerkers van schadeherstelbedrijven te bevorderen, zette FOCWA Schadeherstel in 2012 de ontwikkeling van online hulpmiddelen voor leden hoog op de agenda. Zo werd de online FOCWA Kennisscan ontwikkeld die begin 2013 live ging. Ondernemers kunnen met de Kennisscan

Hoe interesseer je hen voor een baan in de carrosse-

snel en gemakkelijk checken hoe het is gesteld met de

riebranche?

kennispositie van hun medewerkers; de kwalificaties waaraan een Auto Schade Technicus moet voldoen zijn

nig kandidaten voor een goede instroom van nieuwe

daarbij het uitgangspunt. “De scan werd na zijn lance-

mensen bij de technische beroepen die wij vertegen-

ring onmiddellijk veel gebruikt, daar zijn we heel tevre-

woordigen. We denken daarom aan het opzetten van

den over”, zegt Bukholczer. Gebruik van de Kennisscan

een technische mobiliteitsopleiding waarvan in ieder

is kosteloos voor leden van FOCWA Schadeherstel.

geval autorestauratie gebruik kan maken.” In het onderwijs ten behoeve van de Caravan- en

Specialisten

Camperservicebedrijven werd in 2012 voor het

Secretaris David de Glint van FOCWA Specialisten sluit

eerst gebruik gemaakt van de vernieuwde cursus

zich aan bij de analyse dat het onderwijs in de carros-

Caravantechniek. Bovendien gaat de vakgroep een

seriebranche onvoldoende aansluit op de behoeften

PACK-herhalingscursus ontwikkelen. De vakgroep

van het bedrijfsleven. “Dat lag ook aan FOCWA zelf.

Autoruitherstelbedrijven gaat op zijn beurt de cursus

Maar we zijn met zijn allen aan het werk om dat te

Autoruithersteller herzien. Dit hangt samen met het

verbeteren.” FOCWA Specialisten heeft ook haar eigen

kwaliteitskeurmerk dat de vakgroep ontwikkelt en met

aandachtsgebieden voor onderwijs. “Zo zijn er te wei-

de technologische ontwikkelingen in het vak. De vakgroepen Autorestauratiebedrijven en Bekleedbedrijven tenslotte besloten eind 2012 samen te gaan

‘FOCWA Schadeherstel ontwikkelde in 2012 de online Kennisscan.’

werken met het Mobiel Erfgoed Centrum. Dit MEC richt zich op het behoud van de kennis en kunde die nodig is voor restauratie, onderhoud en bediening van mobiel erfgoed. De Glint verwacht dat de samenwerking met het MEC vruchten kan afwerpen in het onderwijs in autorestauratie en bekleden (zie verder in het hoofdstuk FOCWA Specialisten, pagina 36).

16


De overheid Het Ministerie van Onderwijs wil het aantal branchekwalificaties ruwweg halveren. Die branchekwalificaties, omschrijvingen van functies en de kwalificaties die daarvoor nodig zijn, vormen de basis voor het beroepsonderwijs. De operatie moet in 2014 worden afgerond. Het gevolg zal zijn dat er bredere opleidingen ontstaan. Zo komt een leerling die nu nog wordt opgeleid als Schadehersteller of Carrosseriebouwer straks wellicht in de opleiding Metaalbewerking te zitten. Staat dit niet haaks op het streven om op maat opgeleide leerlingen af te leveren aan het bedrijfsleven? Jasper Burgers is niet op voorhand negatief. “Met de huidige aanpak zijn we ook niet blij. De uitstromende leerlingen voldoen weliswaar aan de kwalificatiedossiers, maar de ROC’s geven er vaak een eigen interpretatie aan.” Bovendien: als er straks

‘CarrosserieNL gaat samen met VOC actief bedrijven helpen met de werving van leerlingen.’

op het VMBO en MBO brede technische opleidingen worden gegeven, biedt dit het VOC de gelegenheid om daar bovenop meer specialistisch onderwijs te verzorgen en zo onze sector te voorzien van adequaat opgeleide medewerkers.

Minder kenniscentra Het Ministerie van Onderwijs wil de komende jaren ook het aantal kenniscentra terugbrengen, door daar drastisch op te bezuinigen. Dat kan betekenen dat VOC-KBB, het kenniscentrum dat onder meer verantwoordelijk is voor de branchekwalificaties en begeleiding van praktijkopleiders in de carrosseriesector, verdwijnt. “Nederland heeft zeventien Kenniscentra. De bekostiging daarvan wordt mogelijk met 80 procent verlaagd”, zegt Frank Vos, directeur van VOC-KBB. Aanvankelijk was Den Haag van plan om alle kenniscentra te fuseren tot één organisatie, maar Vos denkt niet dat het zover komt. “Ik verwacht dat er een klein aantal grote kenniscentra over zal blijven. De acht kenniscentra voor technisch beroepsonderwijs werken bijvoorbeeld aan een gezamenlijk aanbod. We zijn een lobby aan het voeren voor behoud van sectorale herkenbaarheid en betrokkenheid.”

17

Carrosserienl

FOCWA Carrosseriebouw verandert naam in CarrosserieNL

Sectoronderzoek, LPK en keurmerk duurzaamheid FOCWA Carrosseriebouw onderzocht in 2012 de financiële positie van de bedrijven in de sector. Die bleek redelijk sterk, ondanks de economische malaise. De vereniging besloot ook om de uiterst succesvolle LPK verder te professionaliseren, om het keurmerk Duurzaam Carrosseriebedrijf te ontwikkelen en om de naam te veranderen in CarrosserieNL.

Voor de leden van CarrosserieNL was 2012 opnieuw

Bij de lichte aanhangwagens daarentegen ging het juist

een moeilijk jaar. Nadat in 2008 de economische

erg slecht, met een daling van 17 procent.

problemen ontstonden die tot de dag van vandaag aanhouden, was er in de meeste marktsegmenten

Onderhoud en reparatie

die zij bedienen sprake van een krimp van 40 tot 50

Een tweede negatieve ontwikkeling was dat truckdea-

procent, en soms zelfs meer, met 2010 als dieptepunt.

lers zich meer en meer manifesteerden als concurren-

In 2011 was er sprake van enig herstel, maar 2012 viel

ten. Dalende verkoopcijfers en een dalende onder-

opnieuw tegen. De verkoop van vrachtwagens daalde

houdsbehoefte van trucks zetten hun omzet onder

met ruim 3 procent, terwijl er 1,5 procent minder op-

druk. Om die reden leggen truckdealers zich vaker toe

leggers werden afgezet. Zware aanhangwagens waren

op het onderhoud en de reparatie van carrosserieën,

het enige marktsegment dat groeide (+ 3,7 procent).

trailers en hydrauliek. Henk Bos, secretaris van CarrosserieNL: “Wij denken dat die verandering structureel is – en dus een uitdaging voor onze branche. Reparatie

CarrosserieNL

en onderhoud zijn immers voor een deel van onze

Vereniging CarrosserieNL komt – nationaal en

leden een niet onbelangrijke bron van inkomsten.” Hij

internationaal - op tal van terreinen op voor de ge-

denkt dat carrosserie- en trailerbouwers wel een gun-

zamenlijke en individuele belangen van de carros-

stige uitgangspositie hebben. “De kwaliteit van hun

serie- en trailerbouwbranche en de aangesloten

werk en specialisatie, met name op het gebied van

ondernemingen. Bij CarrosserieNL zijn ongeveer

hydrauliek, geeft hen een flinke voorsprong. Daarnaast

230 fabrikanten en ombouwers van wegtrans-

moet je ook nog eens heel servicegericht zijn. Laad-

portmiddelen aangesloten. Aan de aangesloten

kleppen en koelinstallaties hebben de neiging om er

ondernemingen wordt een breed pakket van

ook om vier uur ’s nachts zomaar mee op te houden.”

speciaal voor de sector ontwikkelde producten en diensten aangeboden. Het aanbod strekt zich

Sectoronderzoek

uit van de CAO voor het carrosseriebedrijf tot

In november 2012 organiseerde CarrosserieNL bij

en met informatie en concrete advisering over

Scania een algemene ledenvergadering. Daar werd na

wettelijke regelgeving van meer dan dertig landen

een zeer interessante inleiding en een bedrijfsbezoek

en eisen waarmee de leden rekening moeten

stilgestaan bij het onderzoek Hoe staat de sector er nu

houden bij de bouw van transportoplossingen. In

echt voor? Dat onderzoek richtte zich op de financiële

samenwerking met RDW wordt de Nederlandse

positie van de bedrijven in de sector. Bos: “We hebben

regelgeving in hanteerbare vorm aangeboden.

de jaarstukken van zo’n tweehonderd werkmaatschappijen en holdings geanalyseerd.” Daaruit bleek dat de

18


‘Na een licht herstel in 2011 kromp de markt in 2012 opnieuw.’ solvabiliteit relatief hoog was (37,7% in 2010), terwijl de quick ratio (indicator van de liquiditeit voor de korte termijn) in 2010 gemiddeld 1,06 was. Deze moet bij een gezond bedrijf groter zijn dan 1,0, een grenswaarde die dus net werd gehaald. Grotere bedrijven (meer dan vijftien medewerkers) stonden er gemiddeld minder goed voor dan kleinere. Tijdens de Jaarvergadering gaf ook ING een presenta-

Servicegericht zijn en vakkennis geeft CarrosserieNL-

tie, onder de titel Truck- en trailermarkt houdt zich op

leden een voorsprong in de markt

de vlakte. De bank verwachtte voor 2013 geen verdere daling van de truckverkoop – maar ook geen groei.

last van. Er zijn ook andere gevolgen. Zo mogen de

Voor opleggers werd een verdere, lichte daling van de

leden van CarrosserieNL straks bijvoorbeeld niet meer

verkoop voorspeld.

aan uitlaatsystemen werken.

Beurzen

Duurzaam Carrosseriebedrijf

Ondanks de economische malaise beleefde de Be-

Duurzaamheid is de laatste jaren steeds belangrijker

drijfsautoRAI in april 2012 zijn wedergeboorte, na een

geworden voor de leden van CarrosserieNL. Alles is

afwezigheid van vijf jaar. “Weliswaar kleiner en anders

gericht op aerodynamica, lichtgewicht en CO2-reductie.

opgezet dan de beurs die we kenden, maar toch een

Maar ook in de bedrijven zelf is duurzaamheid een

goede beurs voor de leden die er exposeerden”, aldus

punt van aandacht. Daarom werden in 2012 de funda-

Bos. Ook de Carrosserievakdagen die regelmatig

menten gelegd van het keurmerk Duurzaam Carros-

plaatsvinden in Hardenberg en Gorinchem zijn naar zijn

seriebedrijf. Het eerste keurmerk werd in april 2013

mening van belang voor de leden. Over de Carrosse-

uitgereikt aan Carrosserie Akkermans uit Oud Gastel.

rievakdagen Venray, die in 2012 voor het eerst werden

Het keurmerk werd in opdracht van CarrosserieNL

gehouden, is hij minder zeker. “Venray moet zijn plekje

ontwikkeld door de stichting Duurzaam Repareren

nog veroveren.” Dat de organisatie achter de Carros-

en is vergelijkbaar met het al eerder geïntroduceerde

serievakdagen deze beurs in 2013 voor het eerst ook

duurzaamheidscertificaat voor de autobranche. Inhou-

in Duitsland gaat organiseren, heeft zijn belangstelling.

delijk zijn de eisen echter toegesneden op de bedrijfs-

“Dat kan voor onze leden best wel eens interessant

activiteiten van carrosseriebouwers, die weliswaar

zijn. We hebben inmiddels ook contact gelegd met een

ook reparaties uitvoeren, maar in eerste instantie toch

andere Duitse beurs, Nufam in Karlsruhe.”

fabrikant zijn. Volgens Bos werken veel carrosserie-

Eind 2012 waren de eerste trucks met Euro 6 motoren

bouwers al zeer duurzaam. “De klanten eisen dat ook

te zien; in 2013 zullen er meer volgen. Een belang-

steeds vaker, met name bij Europese aanbestedingen

rijke ontwikkeling, want zonder Euro 6 kom je straks

en overheidsopdrachten.” CarrosserieNL stelt het certi-

bijvoorbeeld de Tweede Maasvlakte niet op, zegt Bos.

ficaat voorlopig niet verplicht. “Het is juist bedoeld voor

De komst van de nieuwe motoren wierp zijn schaduw

de ondernemers die zich hiermee willen onderschei-

vooruit: transportondernemingen stelden bestellingen

den en duurzaamheid zien als het toekomstbestendig

uit. Daar hadden de leden van CarrosserieNL in 2012

maken van het bedrijf.” 19

Carrosserienl

‘Met de nieuwe aanpak onderscheidt de LPK zich nog scherper van kopieën in de markt.’

LPK: strengere controle

bij de steekproeven strenger op toezien dat de LPK

De Laadklep Periodieke Keuring, die kort na de

correct wordt uitgevoerd. Ook kwam er een strenger

eeuwwisseling werd ingevoerd, is een groot succes

sanctiebeleid. Als er bij een steekproef een ernstige

gebleken. In 2011 werden er meer dan 13.000 LPK’s

tekortkoming wordt geconstateerd, dan krijgt het keu-

uitgevoerd, zo’n 30 procent meer dan een jaar eerder.

ringsbedrijf een gele of rode kaart. Met deze nieuwe

In 2012 bleef het aantal keuringen stabiel. Om de LPK

aanpak onderscheidt de LPK zich nog scherper van

verder te professionaliseren, zette CarrosserieNL in

LPK-kopieën in de markt.

2012 een aantal stappen. Zo besloot de LPK-commissie ook steekproeven te gaan doen bij de keuring van

Nieuwe naam

een laadklep die in gebruik wordt genomen. Bovendien

FOCWA Carrosseriebouw besloot in 2012 om vanaf

gingen de keurmeesters van Dekra (dat in maart 2012

januari 2013 verder te gaan onder de naam Carros-

TÜV Nederland opvolgde als steekproefinstantie) er

serieNL. “Wij willen de carrosseriesector sterker neerzetten. De naam FOCWA heeft dan als nadeel dat

‘Ondernemers kunnen zich onderscheiden als Duurzaam Carrosseriebedrijf.’

20

iedereen aan schadeherstel denkt, maar niet aan onze bedrijven”, verklaart secretaris Henk Bos de naamsverandering. Hij erkent dat de naam FOCWA ook een voordeel heeft: een grote bekendheid. CarrosserieNL maakt dan ook nog steeds gebruik van de ondertitel ‘aangesloten bij FOCWA’. Ook staat het leden van CarrosserieNL vrij om het FOCWA-logo te blijven gebruiken.


Nieuwe bestuurder In november 2012 legde Wil van der Peet zijn functie als bestuurslid van CarrosserieNL neer. Hij werd opgevolgd door Roel Hertoghs. Wil van der Peet had een lange bestuurshistorie bij FOCWA Carrosseriebouw/ CarrosserieNL, VOC en OOC achter de rug. Bij de verzelfstandiging in 2010 zei hij graag te willen helpen bij de start van de nieuwe vereniging, maar slechts twee jaar beschikbaar te zijn als bestuurder. Van der Peet zat namens CarrosserieNL ook in het federatiebestuur van FOCWA. Deze functie is op 1 januari 2013 overgenomen door Ron Snoeks, voorzitter van het bestuur van CarrosserieNL. Ook de andere verenigingen binnen FOCWA vaardigen hun voorzitter af naar het federatiebestuur. Afscheid In augustus 2012 nam CarrosserieNL afscheid van Harry Meijer nadat hij veertien jaar voor de vereniging had gewerkt. Meijer was technisch adviseur en legde zich met name toe op bedrijfskundige zaken en kwaliteitszorg. Zijn ruime ervaring ging echter niet direct verloren: Meijer was op freelance basis nog actief voor CarrsosserieNL tot het lot tragisch beschikte dat hij op 8 mei 2013 plotseling overleed, slechts acht maanden na zijn pensionering. In oktober 2012 volgde oud-ondernemer Jasper Burgers Harry Meijer op. Hij heeft niet alleen het takenpakket van Meijer overgenomen, maar richt zich ook op het onderwijs, een onderwerp dat sinds vorig jaar een hoge prioriteit heeft bij CarrosserieNL. (zie het artikel over onderwijs op pagina 22).

21

CINTEC

CINTEC kijkt terug op een vruchtbaar jaar

Nieuw lesmateriaal, meer leerlingen en het vijfde IPC Nieuw lesmateriaal en extra nadruk op het werven van leerlingen: CINTEC besteedde in 2012 veel aandacht aan opleiding en onderwijs. En met ‘100% Productontwikkeling’ slaagde CINTEC er voor de vijfde keer op rij in om een succesvolle IPC-aanvraag te doen.

CINTEC startte 2012 met een nieuwjaarsbijeenkomst

Leerlingen werven

in Nijkerk. Daar werd onder meer gesproken over vei-

Ook scholing kwam tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst

ligheid in de werkplaats. Adviseur Josje Salentijn wees

aan de orde. Rob Velzeboer van opleidingsinstelling

op het belang van een goede risico-inventarisatie en

VOC legde uit dat er een tekort aan goed opge-

-evaluatie. Grotere bedrijven (meer dan 25 medewer-

leid technisch personeel dreigt te ontstaan. Om dit

kers) moeten voor hun RI&E-rapportage (Risico Inter-

probleem aan te pakken, startten CarrosserieNL en

tarisatie en Evaluatie) en Plan van Aanpak een externe

CINTEC in 2012 een project gericht op de instroom van

deskundige inschakelen, kleinere ondernemingen mo-

nieuwe leerlingen en op het creëren van leerplekken

gen dit zelf doen. Om hen hierin bij te staan, werden

bij bedrijven. Hiervoor werd Chrit Deckers, oud-on-

er in de loop van het jaar drie workshops gehouden.

dernemer en tot voor kort ROC-docent, ingeschakeld.

Een deskundige van adviesbureau De Goede Praktijk

Deze mobiliseerde samen met VOC bedrijven om

maakte daarin samen met de deelnemers een RI&E-

leerlingen te werven en te plaatsen (zie ook artikel over

rapportage en een Plan van Aanpak. In 2013 wordt in

onderwijs op pagina 14). Speciaal hiervoor werden vier

overleg met de bonden bepaald of er meer van deze

regionale workshops georganiseerd.

workshops zullen komen.

Samen met VOC zorgde CINTEC er in 2012 voor dat het opleidingsmateriaal voor MBO niveau 2 en dat voor de Aanvullende Praktijkopleiding (APO) volledig werden vernieuwd. Het nieuwe lesmateriaal werd bij de start

Technologiecentrum

van het nieuwe schooljaar door de vijf ROC’s in gebruik

CINTEC is het branchetechnologiecentrum van

genomen. In 2013 wordt ook de lesstof voor MBO

CarrosserieNL. Het stimuleert technologische

niveau 3 vernieuwd.

ontwikkelingen, vaak samen met technische hogescholen en universiteiten, TNO en andere on-

IPC

derzoekscentra. Ook geeft CINTEC subsidiead-

Samen met de Federatie Nederlandse Rubber– en

vies en publiceert het jaarlijks een subsidiewijzer.

Kunststofindustrie (NRK) diende CINTEC in september

Daarnaast is er aandacht voor bedrijfsstrategie,

2012 voor een groep van twaalf bedrijven een Innova-

productiviteitsverbetering en personeelsbeleid.

tie Prestatie Contract (IPC) in bij AgentschapNL. De

Tot slot verzorgt CINTEC kennisoverdracht aan

aangevraagde subsidie werd eind 2012 toegekend. Bij

leden van CarrosserieNL.

dit IPC, 100% Productontwikkeling genaamd, werken bedrijven uit verschillende sectoren (rubber- en kunststofindustrie, carrosserie- en trailerbouw, metaalindustrie) gedurende twee jaar samen aan innovaties op het

22


Het lesmateriaal voor MBO niveau 2 werd in 2012 vernieuwd. gebied van productontwikkeling. Er zijn zes samenwer-

het Ministerie van Economische Zaken. Bijvoorbeeld

kingstrajecten gestart.

om te praten over de ‘topgebieden’. We hebben met

Voor CINTEC was dit het vijfde IPC dat werd inge-

MKB Nederland en VNO voor elkaar gekregen dat de

diend. In 2005 stond CINTEC samen met VNO, MKB-

IPC-regeling tot nog toe overeind is gebleven, ondanks

Nederland en federatie NRK aan de wieg van de IPC-

de bezuinigingen, en dat de Innovatievouchers vermoe-

regeling. Ook in 2012 hield de organisatie als het om

delijk zullen terugkeren, zij het in een ander jasje.”

stimulering van innovatie gaat de vinger aan de Haagse pols, vertelt Henk Bos, manager van CINTEC. “We

Projecten

zitten met MKB Nederland regelmatig om de tafel met

Het project FORWARD, waarin trailerbouwers samen met Hogeschool Arnhem Nijmegen dynamische

‘De instroom van leerlingen en het creëren van leerplekken kregen een boost.’

belastingen en versnellingen meten, werd in 2012 afgerond met de oplevering van een werkend Multi Body Model. Dit model is een hulpmiddel om nieuwe constructies sneller en beter te kunnen ontwerpen. Met zeven bedrijven werd het vervolgproject LIFE (LIfetime Fatigue Enhancement) gestart. Ook hiervoor werd Raak-subsidie aangevraagd. Het project LIFE richt zich met name op structurele lijmverbindingen en de rol daarvan in constructies, rekenen aan vermoeiing 23

CiNTEC

Het project LITE richt zich onder andere op vermoeiing

in lasconstructies en vermoeiing bij constructies met

bij constructies met boutverbindingen.

boutverbindingen. Doel is om in 2013 een onderzoek naar wielophangingen toe te voegen. Samen met TNO werd een samenwerkingscluster gestart dat zich richt op verkorting van de doorlooptijd en op lean manufacturing. Twee carrosseriebedrijven

‘Twaalf bedrijven profiteren van het vijfde IPC dat CINTEC indiende.’

24

nemen hieraan deel.


De website van CINTEC werd in 2012 vernieuwd en is weer helemaal van deze tijd.

25

Schadeherstel

HIQURE, Kennisscan en MVO-scan als blikvangers

FOCWA Schadeherstel ondersteunt leden in moeilijke markt Het was voor de branche een moeilijk jaar, maar Vereniging FOCWA Schadeherstel (SH) ontplooide in 2012 een aantal interessante initiatieven. Naast de nieuwe reparatienorm HIQURE springen de online Kennisscan en de MVO-scan in het oog. Ook voor 2013 staan er mooie noviteiten op stapel.

De totale omzet van de Nederlandse schadeherstellers

Weinig investeren

daalde in 2012 met ongeveer 2 procent. Dat lag aan

De moeilijke marktomstandigheden hadden een nega-

een daling van het werkaanbod, aldus Karel Bukholc-

tief effect op de bereidheid van schadeherstellers om

zer, secretaris van Vereniging FOCWA Schadeherstel.

te investeren in equipment, opleiding en training, al liet

“De uurtarieven daalden niet langer, die leken min of

het laatste kwartaal wel enig herstel daarvan zien. Het

meer gestabiliseerd, ook al waren de opdrachtgevers

algehele beeld was niettemin negatief, zegt Bukholczer.

nog steeds zeer kritisch over de schadelast. Onder

“Momenteel investeren schadeherstellers ongeveer

die opdrachtgevers hebben met name verzekeraars

1 procent van hun begrote kosten in opleiding en

het ook lastig,” analyseert Bukholczer. “Sinds de NMa

training. Bij andere bedrijven in de technische sector

gezegd heeft dat het lonend is om van polis te veran-

is dat 3 tot 5 procent, afhankelijk van hun activiteiten.”

deren, zie je grotere schommelingen in de portefeuilles

Ook richting hun toeleveranciers (lakken, onderdelen)

van verzekeraars. Daar komt nog eens bij dat er de

zijn schadeherstellers kritisch op de kosten. “Schade-

laatste jaren minder nieuwe auto’s zijn verkocht en dat

herstellers kiezen vaker voor andere toeleveranciers,

de auto’s die verkocht werden kleiner zijn. Door deze

ze doen er alles aan om hun rendement te ondersteu-

factoren zijn de premie-inkomsten lager.”

nen. Voor onderdelen bijvoorbeeld kiezen ze steeds veelvuldiger voor Duitse dealers, die de schadehersteller meer korting geven dan ze in Nederland krijgen. Die Duitse dealers zagen hun onderdelenafzet in ons land vorig jaar verder groeien. De Nederlandse auto-impor-

Nieuwe technische site

teurs en dealers hebben daar last van.”

FOCWA besloot in 2012 om de technische ondersteuning van zijn leden te gaan moderniseren. In

Truck en LiTe

de loop van 2013 komt er een nieuwe website

In de niches van het voertuigschadeherstel sloeg

met reparatietips en -procedures. Op de nieuwe

de economische recessie in 2012 hard toe. De ca.

website zullen de technische informatie en

veertig leden van de sectie Truckschadeservice hadden

reparatietips opgezocht kunnen worden aan de

erg veel last van de stilstand in de logistieke sector.

hand van de merk-, type- en uitvoeringsgegevens

“Zij hebben het van al onze leden het moeilijkst”,

die ook in Audatex worden gebruikt. Bovendien

aldus Bukholczer. “Je ziet dat ze in reactie daarop

zal de site de informatie bevatten die de schade-

veel nevenactiviteiten ontwikkelen, zoals industrieel

hersteller nodig heeft om reparaties volgens de

spuiten en belettering.” Voor de leden van de sectie

HIQURE-norm uit te voeren.

LiTe Autoschadeherstel was de situatie niet veel beter. Deze bedrijven, veelal zzp’ers die zich toeleggen op licht technisch schadeherstel, hadden de pech dat er in

26


‘Als we niet oppassen, bepalen autofabrikanten straks waar een auto met schade naar toe gaat.’ 2012 weinig grote hagelbuien waren. Dit in tegenstelling tot 2011, toen het juist veel hagelde. Bovendien besteedden zowel schadeherstelbedrijven als autodealers door de recessie minder klein herstelwerk uit. Ook leidde het verminderde aantal autoverkopen – en de daarmee samenhangende daling van het aantal autotransporten – tot minder transportschades. HIQURE In de zomer van 2012 presenteerde stichting KZS, waarin FOCWA Schadeherstel een leidende rol heeft, het lang verwachte nieuwe kwaliteitszorgsysteem HIQURE. Anders dan bij de meeste kwaliteitszorgsystemen gaat het bij HIQURE niet om de borging van processen, maar om de veiligheid en kwaliteit van het geleverde werk. Om schadeherstellers te helpen met het nieuwe kwaliteitszorgsysteem te werken, publiceerde Stichting KZS het Handboek HIQURE. Daarnaast organiseerde FOCWA Schadeherstel zes voorlichtingsbijeenkomsten. Bukholczer: “Die zijn goed bezocht, in totaal door zo’n twaalfhonderd leden. In 2013

Karel Bukholczer: “met het MVO-certificaat kun je

zullen we nog twee of drie van zulke bijeenkomsten

aan je klanten laten zien dat je maatschappelijk verant-

houden, maar dan met een verdiepingsslag.”

woord ondernemen hoog in het vaandel hebt staan.”

Reacties De circa 880 schadeherstelbedrijven die deelnemen

opdrachtgevers zeggen: het hoeft voor ons niet dit jaar

aan het kwaliteitslabel Eurogarant en die deelnemer

al te gebeuren, maar de branche moet er wel mee aan

willen blijven, hebben twee jaar de tijd om zich te laten

de slag gaan. Het belang van de verzekerde en ver-

certificeren volgens de HIQURE-norm. Bukholczer

keersdeelnemers verdient zonder meer de aandacht,

denkt dat de meerderheid van de Eurogarant-deelne-

nu en in de toekomst.”

mers dit zal doen. “Onze indruk is dat 70 procent van onze leden positief is over HIQURE en dat 30 procent

Nieuwe website

sceptisch is.” Ook de grote zakelijke opdrachtgevers

In 2012 werkte FOCWA Schadeherstel aan een nieuwe

(verzekeraars, leasemaatschappijen) zien volgens hem

website; deze ging in het voorjaar van 2013 live. Op

het belang van de nieuwe kwaliteitsnorm. “Opdracht-

het ledengedeelte zien leden nu alleen informatie die

gevers vinden in overwegende mate dat de kwaliteit

specifiek voor hen van belang is. Deze informatie is

van het schadeherstel en het verhogen van de veilig-

gegroepeerd in de rubrieken ‘Mijn bedrijf’ (bedrijfs-

heid van inzittenden en andere verkeersdeelnemers in

economische informatie) en ‘Mijn Personeel’ (P&O,

Nederland naar een nieuw niveau moeten. De verze-

CAO en Tijdelijk personeel). Ook kunnen leden op de

keraars zijn positief kritisch, al is het zo dat sommige

vernieuwde website artikelen bestellen via de FOCWA 27

Schadeherstel

webshop. Daarnaast is de voorlichting aan potentiële

instrument kunnen FOCWA-schadeherstellers online

klanten uitgebreid. Zij kunnen makkelijker dan voor-

bepalen of zij voldoen aan de eisen die gelden voor

heen een schadeherstelbedrijf in de buurt opzoeken en

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. De scan

de kwaliteit en het vakmanschap van FOCWA-bedrij-

is gebaseerd op de internationale richtlijn ISO 26000.

ven worden prominent onder de aandacht gebracht.

Een bedrijf dat aan de eisen voldoet, krijgt van FOCWA een officieel MVO-certificaat. Bukholczer: “Daarmee

Kennis- en MVO-scan

kun je aan je klanten laten zien dat je maatschappelijk

Ook de ontwikkeling van online hulpmiddelen voor

ondernemen hoog in het vaandel hebt staan.”

leden stond in 2012 hoog op de agenda. Zo werd de online FOCWA Kennisscan ontwikkeld die begin 2013

AIRC

live ging. Ondernemers kunnen met de Kennisscan

FOCWA Schadeherstel voert het secretariaat van AIRC

snel en gemakkelijk checken hoe het is gesteld met de

en vervult daardoor een belangrijke rol binnen deze Eu-

kennispositie van hun medewerkers; de kwalificaties

ropese koepelorganisatie van nationale branchevereni-

waaraan een Auto Schade Technicus moet voldoen

gingen voor schadeherstel. In 2012 vroegen drie dos-

zijn daarbij het uitgangspunt. “De scan werd na zijn

siers veel aandacht. Alle drie hebben ze te maken met

lancering onmiddellijk veel gebruikt, daar zijn we heel

technische informatie en gegevens. Het eerste staat

tevreden over”, zegt Bukholczer.

bekend als het CEN-dossier. De Europese Commis-

Gebruik van de Kennisscan is kosteloos voor leden van

sie heeft het Europese normalisatie-instituut CEN de

FOCWA Schadeherstel. Dat geldt ook voor de MVO-

opdracht gegeven om een standaard op te stellen voor

scan die in maart 2013 beschikbaar kwam. Met dit

de technische informatie die autofabrikanten verstrek-

In oktober 2012 organiseerde FOCWA Schadeherstel zijn jaarcongres. Zo’n 550 bezoekers trokken richting Nieuwegein en gaven het congres een rapportcijfer van ruim 7,5. Vooral de technische bijdragen van Maarten Steinbuch van de TU Eindhoven en Kees Gehrels van NXP Semiconductors werden hoog gewaardeerd. 28


‘De zes bijeenkomsten over HIQURE werden door 1.200 leden bezocht.’ tive bedrijven recht krijgen op deze informatie, mits zij aan bepaalde voorwaarden voldoen. Zij zullen zich daarvoor moeten laten certificeren. Volgens Suleyman Bagislayici, die bij FOCWA dit dossier onder zijn hoede heeft, zal het nog enkele jaren duren voor de nieuwe norm er is. Hij verwacht onder schadeherstelbedrijven veel belangstelling voor de SERMI-certificatie. “Zij zullen voor dit type technische informatie niet afhankelijk willen zijn van dealers.” Telematica Tot slot staat ook telematica in Brussel – en bij de AIRC – hoog op de agenda. Vanaf 2015 moeten alle nieuwe Suleyman Bagislayici: “telematicagegevens

personenauto’s in Europa een zogenaamd E-call sys-

moeten ook beschikbaar komen voor de onafhankelijke

teem hebben, dat ervoor zorgt dat er bij een ongeluk

aftermarket.”

automatisch een signaal (emergency call) vanuit de auto naar een alarmnummer wordt gestuurd. In de slip-

ken voor het onderhouden en repareren van auto’s. Als

stream hiervan werken autofabrikanten ook aan B-call

deze informatie door alle fabrikanten op uniforme en

(breakdown call: de auto verstuurt een signaal zodra hij

toegankelijke wijze wordt verstrekt, is zij voor schade-

stilvalt door technische problemen) en S-call (service

herstellers en alle andere partijen in de onafhankelijke

call: de auto geeft onderhoudsinformatie door, zodat er

aftermarket veel beter bruikbaar. De AIRC is betrokken

een onderhoudsadvies kan worden teruggestuurd). De

bij het opstellen van de nieuwe standaard.

grote vraag is nu: waar komt al die informatie terecht? Het risico bestaat dat autofabrikanten en hun partners

SERMI

(importeurs, dealers) hierbij een bevoorrechte positie

Een tweede belangrijk dossier is SERMI. Dit SERMI

krijgen. “Dit is een heel serieuze bedreiging. Straks

(Security Related Repair and Maintenance Information)

bepalen de autofabrikanten waar een auto met pech of

is een orgaan waarin Europese belangenorganisaties

schade naar toe gaat”, zegt Bagislayici. Via AFCAR (een

als AIRC, ACEA, FIA, Figiefa en Cecra samenwerken

Europees samenwerkingsverband van belangenorga-

om afspraken te maken over technische informatie die

nisaties in de autobranche) heeft de AIRC in 2012 de

gerelateerd is aan anti-inbraak en -diefstalsystemen

lobby in Brussel om deze problematiek aan te pakken

van auto’s. Autofabrikanten zijn geneigd om dit type

geïntensiveerd. “Wij vinden dat de telematicagege-

technische informatie alleen ter beschikking te stellen

vens niet alleen naar de autofabrikanten moeten gaan,

aan hun dealers en erkende reparateurs – en niet aan

maar ook beschikbaar moeten komen voor de onafhan-

onafhankelijke partijen in de aftermarket, zoals scha-

kelijke aftermarket.”

deherstelbedrijven en universele autobedrijven. Het is nu de bedoeling dat SERMI in de komende jaren een norm opstelt die ervoor zorgt dat alle automo-

29

Schadeherstel

Andere samenstelling wagenpark begint schadeherstellers te raken

Schadeherstel in cijfers Het aantal auto’s met schade daalde in 2012 met bijna 2 procent. Daar stond een minieme stijging van het gemiddelde schadebedrag tegenover. Verder valt op dat het aandeel van autoschades met een relatief laag herstelbedrag groeide. Dat komt doordat de Nederlander de afgelopen jaren steeds vaker een kleine auto rijdt.

30

Vereniging FOCWA Schadeherstel publiceerde

voortaan te baseren op het totaal aantal gemaakte

jarenlang marktcijfers op basis van het aantal Audatex-

Audatex-calculaties. Uitgangspunt hierbij is dat aan

calculaties (bron FOCWA/AMICE/ABZ) waarbij zowel

nagenoeg alle schadegevallen een Audatex-calculatie

een schadehersteller als een zakelijke opdrachtgever

ten grondslag ligt. De op deze wijze verkregen

bekend waren. Deze cijfers vonden hun oorsprong in

marktcijfers bieden de mogelijkheid om marktontwik-

schaderapporten en berichten die via het ABZ-netwerk

kelingen kwalitatief beter te verklaren en geven een

werden verstuurd of waarover ABZ via andere metho-

volledig beeld van trends in de markt. Sinds januari

den beschikte. Veranderende processen bij zakelijke

2012 gebruikt FOCWA Schadeherstel deze cijfers om

opdrachtgevers en een toename van het gebruik van

haar leden maandelijks te informeren over de ontwik-

calculatiemogelijkheden door diverse opdrachtgevers

kelingen in de markt. Ook in dit Jaarbericht 2012 zijn

binnen het ABZ-netwerk waren voor FOCWA Schade-

de gepubliceerde cijfers gebaseerd op het totaal aantal

herstel en ABZ in 2011 aanleiding om hun marktcijfers

Audatex-calculaties.


Audatex-calculaties

2012

2011

‘12 tov ‘11

2010

‘11 tov ‘10

Januari

97.852

102.169

-4,2%

97.776

4,5%

Februari

91.912

91.967

0,1%

102.142

-10,0%

Maart

94.327

99.574

-5,3%

113.683

-12,4%

April

80.679

87.807

-8,1%

94.993

-7,6%

Mei

88.619

98.154

-9,7%

84.463

16,2%

Juni

94.602

86.183

9,8%

102.292

-15,7%

Juli

92.585

89.915

3,0%

95.074

-5,4%

Augustus

92.832

90.349

2,7%

86.562

4,4%

September

91.267

98.214

-7,1%

99.989

-1,8%

Oktober

100.846

97.585

3,3%

95.244

2,5%

November

99.468

100.487

-1,0%

99.682

0,8%

December

87.093

90.222

-3,5%

96.045

-6,1%

Cum. jan-dec

1.112.082

1.132.626

-1,8%

1.167.945

-3,1%

€ 1.192,83

€ 1.189,24

0,3%

€ 1.227,49

-3,2%

€ 1.326.524.772

€ 1.346.964.144

-1,5%

€ 1.433.640.808

-6,4%

Gem. schadebedrag januari-december Totaal calculatiebedrag januari-december

Commentaar FOCWA Schadeherstel Het weer had in 2012 grote invloed op het aantal schadecalculaties. Nadat het jaar slecht was begonnen, trok de markt in de zomermaanden aan, om in september weer in elkaar te klappen. In oktober zagen we een korte opleving (regen), maar november en december (maanden die normaal gesproken relatief veel schades kennen) vielen opnieuw tegen.

31

Schadeherstel

Audatex-calculaties per segment (gestuurde schade FOCWA)

2010

2011

2012

A small

54.613

55.087

65.196

B city

106.382

94.166

101.913

C lower family

140.768

123.085

122.688

D upper family

112.189

94.713

89.236

E executive

30.513

29.061

28.465

F lower luxury

3.756

3.775

3.465

G lower sports

6.746

5.784

5.202

H upper sports

1.721

1.678

1.640

J medium MPV

67.777

57.559

56.082

K upper MPV

14.368

10.874

9.267

L lower utility

23.055

20.481

20.905

M upper utility

9.690

9.292

9.439

X other

53.749

46.909

47.464

Tabel 2. Het aantal calculaties per segment (RAI) op basis van AMICE-informatie (gestuurde schade FOCWA-bedrijven).

Gemiddeld calculatiebedrag per segment (gestuurde schade FOCWA-bedrijven)

2010

2011

2012

A small

€ 1.045

€ 1.048

€ 1.019

B city

€ 1.113

€ 1.112

€ 1.093

C lower family

€ 1.155

€ 1.162

€ 1.151

D upper family

€ 1.238

€ 1.239

€ 1.218

E executive

€ 1.455

€ 1.453

€ 1.419

F lower luxury

€ 2.043

€ 2.050

€ 1.984

G lower sports

€ 1.282

€ 1.282

€ 1.215

H upper sports

€ 2.278

€ 2.461

€ 2.293

J medium MPV

€ 1.240

€ 1.219

€ 1.181

K upper MPV

€ 1.383

€ 1.377

€ 1.348

L lower utility

€ 1.389

€ 1.397

€ 1.316

M upper utility

€ 1.799

€ 1.782

€ 1.674

X other

€ 1.550

€ 1.611

€ 1.589

Gemiddeld

€ 1.245

€ 1.249

€ 1.217

Tabel 3. Het gemiddelde calculatiebedrag per segment (RAI) op basis van AMICE-informatie (gestuurde schade naar FOCWA-bedrijven).

32


Calculatielast per segment (gestuurde schade FOCWA-bedrijven)

2010

2011

2012

A small

€ 57.083.435

€ 57.754.746

€ 66.440.053

B city

€ 118.443.835

€ 104.701.180

€ 111.397.543

C lower family

€ 162.585.399

€ 143.036.342

€ 141.248.208

D upper family

€ 138.878.731

€ 117.392.753

€ 108.686.967

E executive

€ 44.406.968

€ 42.236.354

€ 40.393.091

F lower luxury

€ 7.674.492

€ 7.739.251

€ 6.874.159

G lower sports

€ 8.651.631

€ 7.413.694

€ 6.319.144

H upper sports

€ 3.920.290

€ 4.129.779

€ 3.759.863

J medium MPV

€ 84.040.034

€ 70.146.887

€ 66.228.869

K upper MPV

€ 19.877.901

€ 14.975.836

€ 12.493.817

L lower utility

€ 32.020.211

€ 28.604.194

€ 27.501.408

M upper utility

€ 17.427.900

€ 16.558.035

€ 15.798.635

X other

€ 83.314.080

€ 75.582.174

€ 75.429.773

Tabel 4. De totale calculatielast per segment (RAI) op basis van AMICE-informatie (gestuurde schade naar FOCWA-bedrijven).

Commentaar FOCWA Schadeherstel De groei van het aantal schadecalculaties voor auto’s uit het A- en B-segment is opvallend. Deze weerspiegelt het groeiende marktaandeel van kleine, zuinige auto’s in het rijdende wagenpark. Deze is op zijn beurt een gevolg van het fiscale en economische beleid van de overheid. Dit beleid tast de koopkracht van de berijder aan. Voor schadeherstellers is dit geen gunstige ontwikkeling. Het gemiddelde schadebedrag ligt bij kleinere auto’s lager dan gemiddeld. Bovendien zal bij een grote schade aan een kleine auto eerder het punt worden bereikt waarop de herstelkosten niet opwegen tegen de restwaarde van de auto. Deze wordt dan economisch total loss verklaard. Opvallend is ook de grote daling van het gemiddelde calculatiebedrag bij dure auto’s uit het M- en X-segment (zie tabel 3). Vermoedelijk is deze veroorzaakt door de druk van opdrachtgevers om de schadelast te verlagen. Dit leidt er onder meer toe dat er meer wordt gerepareerd en minder wordt vervangen. Voor schadeherstelbedrijven die zijn verbonden aan een dealerbedrijf is dit een ongunstige ontwikkeling.

33

Schadeherstel

Calculaties per prijssegment (gestuurde schade, FOCWA-bedrijven)

2010

2011

2012

Tot € 2.000

529.297

465.534

477.961

€ 2.000 - € 3.000

62.877

55.898

53.035

€ 3.000 plus

33.153

31.032

29.969

Tabel 5. Het aantal duurdere schades is sinds 2010 dalend.

Commentaar FOCWA Schadeherstel Het aantal schades met een relatief hoog calculatiebedrag daalt, terwijl het aantal schades met een calculatiebedrag tot € 2.000 in 2012 groeide. De oorzaak: het groeiende aandeel van kleinere auto’s in het Nederlandse wagenpark. Schadeherstellers moeten rekening houden met een structureel andere mix.

Hagelcalculaties (gestuurde schadestroom)

2010

2011

2012

FOCWA

5.344

15.044

7.761

Niet-FOCWA

545

2.475

851

Alle bedrijven

5.889

17.519

8.612

Gem. calculatiebedrag FOCWA

€ 1.568

€ 1.753

€ 1.709

Gem. calculatiebedrag niet-FOCWA

€ 1.698

€ 1.787

€ 1.812

Gem. calculatiebedrag alle bedrijven

€ 1.580

€ 1.758

€ 1.719

Totaal gecalculeerd FOCWA

€ 8.377.890

€ 26.369.940

€ 13.263.321

Totaal gecalculeerd niet-FOCWA

€ 925.414

€ 4.423.600

€ 1.542.433

Totaal gecalculeerd alle bedrijven

€ 9.303.304

€ 30.793.540

€ 14.805.754

Tabel 6. Het aantal gecalculeerde hagelschades, het gemiddelde calculatiebedrag en het totaal aan gecalculeerde hagelschades, uitgesplitst naar FOCWA- en niet-FOCWA-bedrijven.

34


Leden Vereniging FOCWA Schadeherstel

2012

2011

’12 tov ‘11

Totaal aantal leden

1.241

1.284

-3,3%

Deelnemers EuroGarant

838

862

-2,8%

Tabel 7. Zowel het aantal leden van Vereniging FOCWA Schadeherstel als het aantal deelnemers aan EuroGarant daalde in 2012.

Commentaar FOCWA Schadeherstel De druk in de markt van autoschadeherstel blijft niet zonder gevolgen. Zowel het aantal leden van FOCWA Schadeherstel als het aantal deelnemers aan EuroGarant daalde in 2012. Sommige bedrijven zien zich om economische redenen gedwongen om de deuren te sluiten. Daarnaast kunnen ondernemers zonder opvolger het bedrijf vaak niet verkopen aan een collegaondernemer.

35

Specialisten

Nieuwe bestuursfilosofie betrekt leden direct bij beleidsvorming

FOCWA Specialisten stelt leden centraal Doordat Vereniging FOCWA Specialisten de leden meer centraal stelt, onderging de vereniging in 2012 een aantal ingrijpende veranderingen. De opvallendste: leden gaan in de toekomst een rol spelen in werkgroepen gericht op de ontwikkeling en uitvoering van nieuw beleid.

Eind 2011 stelde Vereniging FOCWA Specialisten

uitvoeren van beleid. Die werkgroepen – voorgezeten

een missie en een visie op die in 2012 nader werden

door bestuursleden – concentreren zich ieder op een

uitgewerkt. Zo formuleerde de vereniging de volgende

bepaalde portefeuille, corresponderend met de porte-

missie: FOCWA Specialisten zorgt voor ondersteuning,

feuilles in het hoofdbestuur en de vakgroepbesturen

facilitering en stimulering van een financieel gezonde

(zie kader ‘Bestuursportefeuilles’).

bedrijfsvoering, zodat de aangesloten leden, nu en in de toekomst, hun continuïteit kunnen waarborgen.

Kwaliteitskeurmerken

Voor de periode 2013-2015 zijn drie speerpunten

De nieuwe koers heeft ook gevolgen voor de com-

benoemd:

municatie met de leden. Die wordt geïntensiveerd en

- de leden moeten betaald krijgen voor de kwaliteit die

geprofessionaliseerd, aldus David de Glint, secretaris

zij leveren;

van FOCWA Specialisten. “We doen dat onder het

- er moet een vitalisering van de branche plaatsvinden;

motto Be good and tell it. Dat geldt zowel voor onze

- de beschikbaarheid van goed geschoold personeel

eigen communicatie richting de leden en overige

moet verbeteren.

stakeholders als voor de communicatie van onze leden richting hun klanten.” In dat kader vallen ook de

Belangrijk ook is de nieuwe bestuursfilosofie die

kwaliteitskeurmerken die worden ontwikkeld bij de

FOCWA Specialisten ontwikkelde, met als grondslag:

vakgroepen Autoruitherstelbedrijven en Caravan- en

wij gaan de leden meer centraal stellen. Zij worden in

Camperservicebedrijven. “We willen met die keurmer-

werkgroepen direct betrokken bij het ontwikkelen en

ken het door ons gewenste imago versterken, zonder daarbij te ver voor de muziek uit te lopen. Je moet ook rekening houden met belanghebbende partijen. Alles staat of valt met draagvlak, intern en extern.”

Bestuursportefeuilles Het hoofdbestuur en de vakgroepbesturen van

Regiobijeenkomsten

FOCWA Specialisten werken met dezelfde porte-

FOCWA Specialisten gaat vanaf medio 2013 een aantal

feuilles. Deze zijn:

regiobijeenkomsten houden voor de leden. Insteek

• bestuurs- en verenigingszaken en financiën;

daarvan is de dienstverlening van FOCWA Specialis-

• marketing, pr en communicatie;

ten goed onder de aandacht te brengen, thema’s als

• onderwijs, ontwikkeling en techniek;

onderwijs en ontwikkeling te belichten en informatie

• arbeidsmarkt, economie en branchezaken;

bij de leden op te halen die bijdraagt aan verdere

• kwaliteit en innovatie.

ontwikkeling van het dienstenpakket van de vereniging. “Met vier fte hebben we een secretariaat met

36


‘We willen met de keurmerken de kwaliteit van onze leden beter inzichtelijk maken voor opdrachtgevers en consumenten.’

een bescheiden omvang, dus de input en kennis en expertise van leden is zeer welkom. Zeker ook gezien de vorming van de werkgroepen, die de rol van het

David de Glint: door de grotere inzet van bestuur-

secretariaat heeft veranderd”, aldus De Glint. “Door

ders en leden in de werkgroepen is het secretariaat nu

de grotere betrokkenheid en inzet van bestuurders en

meer ondersteunend.

leden is het secretariaat nu meer ondersteunend en coördinerend, zowel bij het bedenken als het uitvoeren van beleid. Tijdens de regiobijeenkomsten kunnen de

Hiermee beschikt de vereniging over een ‘nulmeting’,

leden ook onderling kennis en ervaringen uitwisselen.

zodat zij weet waar zij nu staat en waarmee zij later

Wellicht vloeien er prachtige samenwerkingsverbanden

kan vaststellen of nieuw beleid de waardering van

uit voort.”

de leden vergroot. De uitkomsten van het onderzoek verschilden sterk per vakgroep. Positief was dat veel

Tevredenheidsonderzoek

leden aangaven dat ze bereid zijn om zich voor FOCWA

Eind 2012 startte FOCWA Specialisten een ledente-

Specialisten in te zetten, aldus De Glint.

vredenheidsonderzoek dat begin 2013 werd afgerond.

In 2012 trok de vereniging een nieuwe medewerkster aan: Toos Nouris heeft -in haar hoedanigheid van secretaresse- alle administratieve processen doorgelicht en waar nodig in overleg aangepast en gedocumenteerd.

Zes vakgroepen FOCWA Specialisten is een vereniging met 725

Autoruitherstelbedrijven

leden en zes vakgroepen. De twee grootste

De vakgroep Autoruitherstelbedrijven groeide in 2012

daarvan zijn Autoruitherstelbedrijven en Caravan-

opnieuw, naar plm. 360 leden. Oorzaak: een aantal

en Camperservicebedrijven. Daarnaast maken

verzekeraars stelt het lidmaatschap van FOCWA

de vakgroepen Autopoetsbedrijven, Motorfiets-

verplicht voor de autoruitherstelbedrijven waarmee

schadeherstelbedrijven, Autorestauratiebedrijven

zij samenwerken. “De sturing in deze markt neemt

en Bekleedbedrijven deel uit van de vereniging.

toe”, zegt De Glint. “Sommige leden zien dat als een

Deze vier vakgroepen hebben samen ca. 140

probleem en kijken naar ons voor een oplossing. Waar

leden. Te weinig, vindt De Glint. “We willen dat

het kan, ondersteunen we hen.” Zo gaat de vakgroep

de kleinere vakgroepen gaan groeien. Dit is nodig

een kwaliteitskeurmerk voor zijn leden introduceren;

om het verschil te kunnen maken. We gaan daar

de ontwikkeling daarvan werd begin 2013 gestart. “Wij

de komende jaren meer aan doen.”

gaan daarover communiceren met de opdrachtgevers en onze achterban.” Om de mening van de achterban 37

Specialisten

De sturing in autoruitherstel neemt toe, bij caravan- en camperservice komt zij op.

te peilen, wordt in samenwerking met de Hanzehoge-

Mystery man onderzoek

school Groningen een nulmeting gedaan.

De vakgroep Autoruitherstelbedrijven besloot in 2012 om een dynamisch mystery man onderzoek op te

Ook was er in 2012 een goed bezochte ledenvergade-

zetten. Naar verwachting gaat dit onderzoek in de loop

ring waarin de leden van de vakgroep zijn geïnformeerd

van 2013 van start, deels op basis van steekproeven,

over de ontwikkelingen in de komende periode en via

deels op basis van een klachtenmeldingssysteem.

stellingen hun input hebben kunnen leveren. Die input

De vakgroep zal ook bekijken of zijn erkenningsrege-

wordt weer gebruikt bij de voorbereiding richting een

ling, waaraan een gesanctioneerd kwaliteitsbeleid ten

kwaliteitskeurmerk.

grondslag ligt, moet worden vernieuwd. De Glint: “We horen uit de markt dat onze toelatingseisen te laag zouden zijn.” Een van die eisen is dat een ruithersteller de cursus Autoruithersteller bij VOC of een gelijkwaar-

Nieuwe website FOCWA

dige opleiding met succes moet hebben afgerond.

In 2012 besteedde Vereniging FOCWA Specia-

“We bekijken of we, in het licht van technologische

listen – samen met zusterverenigingen FOCWA

ontwikkelingen en het kwaliteitskeurmerk, de oplei-

Schadeherstel en CarrosserieNL – veel aandacht

dingseisen moeten herzien.”

aan de nieuwe website Focwa.nl die begin 2013 live is gegaan. “De website is nu meer op de

Nieuwe voorzitter

klant gericht en platformonafhankelijk: hij is bruik-

Eind 2012 nam Douwe Bekius (directeur van Car-

baar op pc’s, smartphones en tablets”, vertelt De

glass) na een lange periode van gewaardeerde inzet

Glint. Een stap in de goede richting, is zijn oor-

voor FOCWA afscheid als voorzitter van de vakgroep

deel. “De site heeft een professionele uitstraling

Autoruitherstelbedrijven. Hij werd op 1 januari 2013

en biedt ons de mogelijkheden om enerzijds onze

opgevolgd door Romeo Charmes. Charmes kan in zijn

leden goed te informeren en anderzijds klanten

rol als onafhankelijk voorzitter verder bijdragen aan

naar onze leden toe te trekken.”

het verwezenlijken van de missie van de vakgroep. Hij heeft geen zitting in het hoofdbestuur van FOCWA Specialisten; het bestuur van de vakgroep heeft Wilma Dijkema afgevaardigd als vertegenwoordiger in het hoofdbestuur. Caravan- en Camperservicebedrijven De vakgroep Caravan- en Camperservicebedrijven zag zijn ledenaantal in 2011 en 2012 licht afnemen, tot ca. 230 bedrijven. De oorzaak hiervan was onder andere dat een tiental leden zich door de economische omstandigheden gedwongen zag de deuren te sluiten. In de markt van het schadeherstel aan caravans en campers was de sturing van schades door grote

38


opdrachtgevers naar een select aantal herstelbedrijven tot voor kort een onbekend fenomeen. Maar dat is geleidelijk aan het veranderen, vertelt De Glint. “Achmea bijvoorbeeld heeft een zestigtal bedrijven geselecteerd om nauwer mee samen te werken.” Het kwaliteitskeurmerk dat de vakgroep ontwikkelt, kan bedrijven in de toekomst helpen zich in de markt te onderscheiden. Ambitieus jaarplan De vakgroep Caravan- en Camperservicebedrijven stelde in 2012 een ambitieus Jaarplan 2013 op. Naast de ontwikkeling van het kwaliteitskeurmerk staan ook meer communicatie met de leden en een herziening van de Periodieke Aanhangwagen en Caravan Keuring (PACK) op de agenda. Daarnaast zal de erkenningsregeling voor bedrijven die zich bezighouden met mobiele service (campers, woonwagens e.d.) worden aangescherpt. Tot slot wil de vakgroep werk gaan maken van de digitalisering van FOCWA-documenten die de leden gebruiken. “Daarmee komen we tegemoet aan de vraag vanuit de leden.” Om het jaarplan uit te voeren, trok FOCWA Specialisten een nieuwe werknemer aan: Bart Smolders. Hij houdt zich sinds maart 2013 voor Caravan- en Camperservicebedrijven bezig met relatiebeheer en projecten. Autorestauratie- en Bekleedbedrijven De vakgroepen Autorestauratiebedrijven en Bekleedbedrijven, die al enkele jaren gezamenlijke jaarvergaderingen houden, hebben voorgenomen te onderzoeken of

De stand van FOCWA Specialisten tijdens de opbouw-

zij op meer gebieden kunnen gaan samenwerken. Dat

fase op de beurs Interclassics.

deden zij al tijdens het klassiekerevenement Interclassics & Topmobiel dat jaarlijks in januari wordt gehouden

Dutch Car Restorers

in het MEC in Maastricht. Eind 2012 besloot FOCWA

De Nederlandse autorestauratiebedrijven behoren tot

Specialisten om met dit MEC te gaan samenwerken.

de Europese top: grofweg een derde van hun omzet

Het MEC richt zich op het behoud van de kennis en

komt uit het buitenland. Ter (internationale) promotie

kunde die nodig is voor restauratie, onderhoud en

werken de FOCWA-autorestauratiebedrijven samen

bediening van mobiel erfgoed. Doel van de samenwer-

onder het kwaliteitslabel Dutch Car Restorers. Dit label

king is projecten op te zetten die FOCWA Autorestau-

had in de loop der jaren wat van zijn glans verloren,

ratiebedrijven en FOCWA Bekleedbedrijven ten goede

maar in 2012 werd besloten om het nieuw leven in

komen. Op Interclassics gaven de vakgroepen samen

te blazen. De Glint: “We gaan Dutch Car Restorers

met het MEC onder meer demonstraties 3D printen,

nadrukkelijk onder de aandacht van de markt brengen.

met als focus ‘vervangende onderdelen anders produ-

Met een duidelijke uitleg van wat klanten kunnen

ceren’. De Glint verwacht dat de samenwerking met

verwachten wanneer zij met een aangesloten bedrijf in

het MEC vruchten kan afwerpen in het onderwijs in

zee gaan.” De herintroductie van het label vond begin

autorestauratie en bekleden.

2013 plaats tijdens Interclassics.

39

specialisten

‘We kijken meer dan voorheen naar wat er in de markt gebeurt en wat dat betekent voor onze leden.’ Politieke lobby

Autopoetsbedrijven

Nederland heeft ongeveer 300.000 klassieke voertui-

De economische tegenwind van de afgelopen jaren

gen. Oldtimers zijn op dit moment vrijgesteld van het

heeft de autopoetsbedrijven hard getroffen. Het aantal

betalen van motorrijtuigenbelasting, maar de overheid

leden van de gelijknamige vakgroep nam in enkele

wil die vrijstelling schrappen, formeel om milieurede-

jaren tijd dan ook af van ruwweg tachtig naar vijftig.

nen. Het levert de schatkist naar verwachting € 153

De vakgroep heeft daarom besloten meer aandacht

miljoen op. “De voorgestelde plannen hebben inmid-

te gaan besteden aan het werven van nieuwe leden.

dels al wel grote schade aangericht”, zegt De Glint.

Ook wil men de contacten met leden verder intensi-

“Door onzekerheid in de markt is de verkoop van klas-

veren. Zo is de vakgroep in 2012 gestart met het vaker

siekers sterk gedaald. Ook de hoeveelheid werk voor

versturen van zijn nieuwsbrief en was er in 2012 een

restauratie- en bekleedbedrijven is erdoor geraakt.”

ledenvergadering.

FOCWA Specialisten heeft samen met ANWB, KNAC,

Om de autopoetsbedrijven te helpen bij hun markt-

RAI, FEHAC en BOVAG een alliantie gevormd om

bewerking heeft FOCWA Specialisten in 2012 nieuw pr-

tegen de overheidsmaatregelen in het geweer te

materiaal voor hen ontwikkeld. Ieder lid kreeg een usb-

komen tijdens onderhandelingsgesprekken met de

stick met daarop vijf filmpjes die zij kunnen gebruiken

staatssecretaris van Financiën, Frans Weekers. De

in hun bedrijf of op hun website: een complete film

alliantie wist er een maximaal resultaat uit te halen, al

over autopoetsen, een teaser en films over het exterieur,

houdt het akkoord tegelijkertijd een aderlating in: de

het interieur en extra werkzaamheden. De filmpjes zijn

mrb-vrije leeftijd van klassiekers wordt per januari 2014

ook te bekijken op de website van FOCWA.

opgetrokken naar 40 jaar en ouder. Voor voertuigen op benzine die tussen de 26 en 39 jaar oud zijn (en nu mrb-vrij), komt er een overgangsregeling die inhoudt dat er een kwarttarief mrb (max jaarlijks € 120) moet worden betaald. Ze mogen echter van december t/m februari niet de weg op. Voor diesels en lpg-voertuigen jonger dan 40 jaar komt deze regeling er niet, besliste de Tweede Kamer in mei 2013. Eigenaren hiervan betalen per 1 januari 2014 de volle mep aan mrb. De alliantie is ingenomen met dit succes, want men ging de onderhandelingen in met het vooruitzicht dat de mrb-vrijstelling conform het regeerakkoord helemaal zou verdwijnen. Ex-minister Jan Kees de Jager die tijdens de gesprekken tussen partijen als intermediair optrad, onderstreepte nog eens dat de alliantie het maximaal haalbare heeft binnengesleept. Mede hierdoor is op voorhand besloten dat de alliantie opnieuw de gelederen sluit en in het geweer komt als daar aanleiding voor is.

40

Organisatieschema


Federatie FOCWA

Leden

FOCWA Federatieraad

FOCWA Federatiebestuur

Federatie FOCWA Dienstencentrum

CarrosserieNL

Vereniging FOCWA Schadeherstel

Vereniging FOCWA Specialisten

41

ORGANEN en commissies

FED = Federatie FOCWA CNL = CarrosserieNL SH = Vereniging FOCWA Schadeherstel SP = Vereniging FOCWA Specialisten

ORGANEN EN AFVAARDIGING Federatie Focwa

Klankbordgroep Verzekeringen

(organen, (interne) commissies, werkgroepen en

J. Smit (SH)

afvaardiging namens de Federatie)

T. van Steijn (CNL)

Samenstelling per 19 januari 2013

R. van Rijn (SP) J. Knijf (Federatie)

Vereniging Federatie FOCWA

Sociale commissie

Bestuur

Datum aftreden/

T. van Dalen (SH) voorzitter

herbenoemen

J. Meinsma (Federatie) secretaris

B. Schreuder (SH) voorzitter

2015

H.C. Bos (CNL)

F. Huffnagel (SH)

2017

R. Dubbeldam (SH)

J. Pranger (SP) penningmeester

2015

R. van Markus (SH)

B. Kolvenbach (SP)

2017

A. de Groot (SH)

J. Verweij (CNL)

2015

W. van der Peet (CNL)

R. Snoeks (CNL)

2017

E. Henneken (CNL) J.G. Vink (CNL)

Federatieraad

Voordracht SH

M. Stavenuiter (SP)

G. Frederiks

SH

E. van den Berkmortel (CNL)

W. Holtkamp

SH

vacature

SH

R. van Markus

SH

Stichting FOCWA Adviescentrum

M. van Leeuwen

SH

Bestuur

J. Posthouwer

SH

K. Bukholzcer (SH)

T. van den Heuvel

SH

B. Kolvenbach (SP)

H. Verhoef

SH

G.J. Karhof (CNL)

vacature

SH

J. Eekhout

SH

J. van Dijk

SH

Stichting Vakopleiding Carrosseriebedrijf VOC

E. Voorhorst

SP

Bestuur

J. Altena

SP

C. Pellegrom (SH), voorzitter

J. verheul

SP

P. Elzinga (SH), secretaris en penningmeester

M. Lukkien

SP

B. Kolvenbach (SP)

E. Keilholz

SP

A. Oosterhuis (SH)

R. Sterke

SP

T. Burgers (CB)

R. Koning

SP

J.G.A.M. Derijck (FNV)

vacature

CNL

M.H. Hietkamp (CNV)

S. van Stenis

CNL

G.J.G. Kruithof (De Unie)

Commissie van Toezicht Carrosseriebedrijf J. Schaafsma (SH) FOCWA-NIVRE Geschillencommissie J. Schaafsma (SH)

42

R. Hoekstra (SP)

A. Oosterhuis


Stichting Kenniscentrum Beroepsonderwijs

Algemeen Bestuur

Bedrijfsleven Vakopleiding Carrosseriebedrijf

T. van Dalen (SH)

Raad van Toezicht

J. Meinsma (Federatie)

C. Pellegrom (SH) B.H.M. Kolvenbach (SP)

Onderhandelingscommissie

Vacature (CNL)


J.G.A.M. Derijck (FNV) G.J.G. Kruithof (De Unie)

Indelingscommissie

M.H. Hietkamp (CNV)


O. van Nugteren (MBO-Raad) H.C.A. ter Stege (MBO-Raad) Vacature (MBO-Raad)

Stichting Administratiekantoor Mn-Services (STAK) Bestuur R. Hoekstra (SP)

Paritaire Commissie Carrosseriebranche Vacature (Focwa) Wil Koot (SH)

Stichting Administratiekantoor Schadeverzekering

H.C. Bos (CNL) waarnemer

Metaal & Techniek Bestuur J. Meinsma (Federatie)

Stichting Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Carrosseriebedrijf OOC Bestuur

Stichting Sociaalfonds Metaal & Techniek

H.C. Bos (CNL) werkgeversvoorzitter

Bestuur

A. Oosterhuis (SH) secretaris

K. Bukholzcer (SH)

C. Pellegrom (SH) J.G.A.M. Derijck (FNV) werknemersvoorzitter M.H. Hietkamp (CNV) penningmeester

Stichting Vervroegd Uittreden Metaal & Techniek

G.J.G. Kruithof (De Unie)

Bestuur J. Meinsma (Federatie)

Federatie van Werkgeversorganisaties Metaal en Techniek

Stichting Werkgelegenheidsfonds Metaal & Techniek

Raad van Ondernemers

Bestuur

T. van Dalen (SH)


J. Meinsma (Federatie) Secretarissenvergadering

NV Schade


Raad van commissarissen T. van Dalen (SH)

Stichting Vakraad Metaal en Techniek Dagelijks Bestuur

Branchegroep VOS

J. Meinsma (FED)

J. Horák (SH)

43

College van Deskundigen Bodem-beschermende

Vereniging FOCWA Specialisten

voorzieningen

Bestuur

J. Horák (SH)

B. Kolvenbach, voorzitter R. Hoekstra, vice voorzitter

College van Deskundigen Milieu-certificaat

D. Bekius

J. Horák (SH)

L. Mulder H. Tosses D. de Glint, secretaris

TechniekTalent K. Bukholczer (SH)

Ledenraad: J. Altena C. van Eijk

STEM

J. Verheul

K. Bukholczer (SH)

L. van Elzen M. Lukkien R. Weijers

CarrosserieNL

E. Keilholz

Bestuur

H. Joosten

R. Snoeks, voorzitter

W. Dijkema

A. Akkermans

E. Voorhorst

G. Karhof J. Verweij H. Bos, secretaris

Vereniging FOCWA Schadeherstel Algemeen Bestuur

Ledenraad

G. Huffnagel, voorzitter


M. van Leeuwen

E. Henneken

G. van Dreven

J. Vink

B. Schreuder

B. IJntema

J. Eekhout

E. Roelvink

K. Bukholczer, secretaris

P. Princen

vacature

H. Rigterink

vacature

J. Visser S. van Stenis

Algemene ledenraad

H. Bos, secretaris

R. van Markus, voorzitter G. Frederiks A.Oosterhuis

CINTEC

N. Rothuijsen

Stichting Centrum voor Innovatie

M. van den Berg

en Technologie voor het Carrosseriebedrijf

J. van Dijk


A. van den Heuvel

J. Derijck (namens OOC/FNV Bondgenoten)

H. Verhoef

G. Kruithof (namens OOC/De Unie)

D. de Bock

B. Holland

P. Elzinga

H. Hulshof

K.Bukholczer, secretaris

H. Bos, manager

44


Stichting FOCWA Garantiefonds N. van Beveren, voorzitter

Colofon

A. Adams J. Alderliesten

FOCWA, de Nederlandse vereniging van onder-

M. Bons

nemers in het carrosseriebedrijf, is een actieve

H. van Dijk

brancheorganisatie met 2357 aangesloten onder-

A. Harms

nemers. Deze bedrijven houden zich voornamelijk

N. Rothuijsen

bezig met het schadeherstel van auto’s, bedrijfs-


voertuigen, caravans, campers en motorfietsen en het bouwen van aanhangwagens en carrosserieën.

Stichting FOCWA Schadeherstel

FOCWA kent sinds juli 2010 drie zelfstandige ver-

N. van Beveren, voorzitter

enigingen: CarrosserieNL (232 leden), FOCWA

A. Adams

Schadeherstel (1400 leden) en FOCWA Specialis-

J. Alderliesten

ten (725 leden).

M. Bons

Onder deze laatste ressorteren zes vakgroepen:

H. van Dijk

caravan- en camperservice, motorfietsschade-

A. Harms

herstelbedrijven, auto-poetsbedrijven,

N. Rothuijsen

autorestauratiebedrijven, autoruitherstelbedrijven


en bekleedbedrijven. Het secretariaat van deze drie verenigingen en de vereniging Federatie FOCWA is gevestigd in

Stichting Kwaliteitszorg Autoschadeherstelbranche

Sassenheim. Op 31 december 2010 werken er

(KZS)

37 medewerkers.

N. van Beveren, voorzitter K. Bukholczer

Uitgave

H. van Dijk

FOCWA, Sassenheim, mei 2013

N. Rothuijsen S. Bagislayici, secretaris

Tekst

B. Schreuder

Jaap Rijlaarsdam Opmaak en druk

Vereniging AIRC

teambart

Bestuur K. Bukholczer, algemeen secretaris

45

inhoud Voorwoord 4 Geschillen en klachten 6 Milieu 8 Sociaal economische aangelegenheden 12 Training en opleiding 14

Recommend Documents