VIVA VOX Schooljaar 2014 - 2015, nr. 1, jaargang 4
Inleiding Het gymnasiumbulletin van CS Vincent van Gogh Zoals elk jaar hebben we voor de zomer afscheid moeten nemen van enkele leerling-leden van ons gymnasiumteam. Voor hen is er nu een nieuw begin: een nieuwe opleiding, een andere omgeving en een volgende stap naar volwassenheid. Het gevoel dat bij ons overheerst, is echter geen weemoed, maar trots. Voor het gymnasiumteam is hun afscheid bij nader inzien geen verzwakking gebleken: de nieuwe lichting heeft van zich laten horen, en hoe! Een (voor gymnasiale begrippen) enorm aantal leerlingen heeft bij wijze van proef de eerste vergadering van het jaar bijgewoond, waarna een aanzienlijk deel onmiddellijk verklaarde graag vaste leden van ons team te worden. Ons gymnasiumteam is nu groter dan ooit! Deze eerste bijeenkomst van het schooljaar stond in het teken van een dialoog met de sectorleiding, die wij in de persoon van de heren Oosting, Flapper, Klomp en Bijl bij ons mochten ontvangen. Het leidde tot een open gesprek, waarin over en weer waardering werd uitgesproken en nieuwe ideeën het levenslicht zagen. Dat leerlingen, docenten en schoolleiding op dergelijke wijze kunnen samenwerken en van elkaars ervaringen willen leren, is ons een groot goed. Aan het einde van de bijeenkomst werd het gymnasiumteam als geheel nog geëerd, toen dhr. Oosting een bloemetje overhandigde aan onze gymnasiumcoördinator mevr. Brünner. Wat ons betreft was zij de aangewezen persoon om dit presentje in ontvangst te nemen: wij prijzen ons maar wat gelukkig met onze coördinator! In dit nummer van de Viva Vox vindt u onze vertrouwde rubriek ‘Klassiek vakantiekiekje’, is er weer een bijdrage van een oud-leerling en doen twee teamleden verslag van gymnasiale activiteiten. Veel leesplezier gewenst! Niels Bakker Inhoud Gymnasium met gebak Scheikunde Tragedie En dan nog dit Klassiek Vakantiekiekje Tot slot
vier jaar gymnasiumteam op CS Vincent van Gogh oud-leerling CS Vincent van Gogh, Marjolein Voetberg, aan het woord de Helena rail en reling kiekjes, verslagen en reistips? overzicht activiteiten gymnasium
Viva Vox staat op onze website www.csvincentvangogh.nl en is bereikbaar via de link havo/vwo-onderwijs-gymnasium Redactie: mevr. Brünner, mevr. Don, dhr. Flapper, Janno Rook en mevr. Zantinge.
1
VIVA VOX Schooljaar 2014 - 2015, nr. 1, jaargang 4
Gymnasium met gebak, vier jaar Het gymnasiumbulletin van CS Vincent van Gogh gymnasiumteam op CS Vincent van Gogh Op 10 september jl vond een bijzonder bijeenkomst plaats van het gymnasiumteam. Mevr. Brünner, coördinator van het gymnasiumteam overhandigde het eerste exemplaar van de publicatie Gymnasium aan het CS Vincent van Gogh, een boekwerkje met een beleidsplan en enkele belangrijke documenten uit de geschiedenis van het gymnasiumteam van Vincent van Gogh overhandigde, aan de heer Oosting, sectordirecteur en aan de heer De Gruyter, voorzitter van het College van Bestuur. Verder waren aanwezig een tiental docenten en zo’n 15 leerlingen, leden en adspirant-leden van het gymnasium team. Mevrouw Brünner schetste in vogelvlucht de vierjarige geschiedenis van het gymnasiumteam. Na afloop van de bijeenkomst meldden vijf leerlingen zich spontaan aan voor het gymnasiumteam om de plaats in te nemen van de vorig jaar geslaagde leerlingen. Gezien de vele activiteiten van de afgelopen jaren hadden we iets te vieren, dat deden we dan ook met koffie met gebak. Eén van de zichtbare resultaten van het werk van het team is de expliciete vermelding van het gymnasium op de zijgevel van de school: Vincent van Gogh, school voor havo, atheneum, gymnasium en TTO. In 2011 omschreven we het ideaal van het gymnasium als volgt. “Een goed functionerende afdeling, bruisend van ideeën op het gebied van de humaniora, met leerlingen die zich onderling verbonden voelen en een vanzelfsprekende plaats hebben in onze school. Een afdeling die herkenbaar is binnen de school, zich niet exclusief opstelt en een goed draagvlak kent. “ Dat ideaal onderschrijven we nog steeds. Terugkijkend kunnen we vaststellen dat er al veel bereikt is, maar er is ook nog genoeg te doen. Met name als het gaat om de onderlinge samenwerking tussen de vakken, is er nog wel wat te winnen. De heer Oosting feliciteerde de groep met het vele dat er is bereikt. “De zichtbaarheid is zeker vergroot en er wordt ook in het Assense gesproken over het gymnasium op Vincent van Gogh, “ aldus de heer Oosting. Ook benadrukte hij de gezamenlijkheid waarin dat gebeurd is. Na de officiële feestelijkheden was er ruimte voor een gedachtenwisseling. Zouden wij het gymnasium niet net als op de categoriale gymnasia moeten beginnen in de brugklas? De teneur was toch een beetje dat we dat niet moeten willen. Leerlingen hebben bij ons nog een jaar om er goed over na te denken, wij kunnen onze eigen voorlichting verzorgen in de brugklas en leerlingen uit Beilen die instromen, kunnen nu moeiteloos aan het gymnasium beginnen. Uit de opmerkingen van met name de leerlingen bleek dat we het introductieprogramma wellicht nog eens tegen het licht moeten houden. Ook de vraag naar het bestaansrecht en het nut van de klassieke talen kwam aan de orde. Wat verstaan we dan precies onder nut? “Concentratie- en doorzettingsvermogen worden getraind, anders kom je er niet. Je leert om heel nauwkeurig en kritisch te werken en daar heb je bij alle vakken wat aan,” aldus een van de leerlingen. Leerlingen hadden ook nog wel Viva Vox staat op onze website www.csvincentvangogh.nl en is bereikbaar via de link havo/vwo-onderwijs-gymnasium Redactie: mevr. Brünner, mevr. Don, dhr. Flapper, Janno Rook en mevr. Zantinge.
2
VIVA VOX Schooljaar 2014 - 2015, nr. 1, jaargang 4
enkele wensen. “Juist omdat je in een andere Het gymnasiumbulletin van CS Vincent van Gogh cultuur meer leert en ook in een andere omgeving, zouden er meer cultuurgerichte excursies georganiseerd kunnen worden.” De heer De Gruyter gaf aan dat er voor de jaren 2016-2019 gewerkt wordt aan een nieuw beleidsplan voor de school. “Er moet een nieuwe invulling komen en jullie beleidsplan draagt daaraan bij. Deze nieuwe plannen gaan dan zeker ook naar de raad van toezicht en de Raad van Advies. Ook leerlingen zouden daarop invloed moeten kunnen hebben.” De voorlichting over wat de gymnasiumopleiding inhoudt, is heel belangrijk, bleek tijdens deze middag. “De voorlichting kan persoonlijker, laat ook leerlingen uit de hogere klassen aan het woord of oud-leerlingen,” vond een leerling. Ook de ouders, die overigens ontbraken op deze middag, zijn belangrijk. Een leerling liet zich spontaan ontvallen dat zijn ouders er nog steeds niet helemaal achter staan dat hij gekozen heeft voor het gymnasium. Mevrouw Bruin-Bekius merkte op dat we ook de samenwerking met de RUG moeten koesteren. De heer Oosting daagde het team ook uit om het begrip Bildung concreter te maken. Hij voelde zich ook aangesproken door het idee dat het gymnasium met het TTO een interessante optie kan zijn voor hoogbegaafde leerlingen. Een leerling die vorig jaar slaagde voor haar gymnasiumdiploma met TTO sprak bij de diploma-uitreiking: “Ik heb er alles uitgehaald wat erin zat.” En daar hoef je niet hoogbegaafd voor te zijn. F.J. Flapper
Het gymnasium viert vier jaar gymnasiumteam met gebak
Viva Vox staat op onze website www.csvincentvangogh.nl en is bereikbaar via de link havo/vwo-onderwijs-gymnasium Redactie: mevr. Brünner, mevr. Don, dhr. Flapper, Janno Rook en mevr. Zantinge.
3
VIVA VOX Oud-leerling Marjolein Voetberg studeert scheikunde. Wat zijn haar bevindingen tot nu toe?
Schooljaar 2014 - 2015, nr. 1, jaargang 4 Het gymnasiumbulletin van CS Vincent van Gogh
‘Wat ben ik toch superblij dat ik gymnasium heb gedaan,’ dacht ik afgelopen zomer toen ik langs de fundamenten van een Romeins amfitheater liep. ‘Waar veel mensen alleen een hoop stenen zien, zie ik een theater, een tempel, een badhuis.’ Het was een van weinige dagen dat het regende, maar ondanks dat heb ik genoten! In september begonnen mijn colleges weer. Ik ben begonnen aan mijn derde studiejaar. Bij de Rijksuniversiteit Groningen mag je het eerste halfjaar van je derde jaar, je minor, vrij indelen. Ik heb gekozen om vakken van farmacie te volgen. Het is heel anders dan mijn eigen studie, scheikunde. Veel groter vooral. Ik zit nu in collegezalen met ruim honderd andere studenten, bij scheikunde zijn we met z’n dertigen. Dat is maar een klein groepje, maar juist daardoor is het heel gezellig. Je kent iedereen. Vanaf het tweede jaar splitst scheikunde op in drie richtingen. Sommige vakken heb ik nog met iedereen samen, maar als ik een vak heb van mijn richting, Chemistry of Life, volg ik college met maar zeven anderen. Als we college hebben met z’n achten, is het heel gezellig. En omdat we met maar zo weinig zijn, kun je ook doorvragen over onderwerpen die je interessant vindt, maar die eigenlijk buiten de stof vallen. Scheikunde is wel een zware studie, je hebt veel contacturen. Zeker tijdens de practicumweken maak je echt lange dagen. Je staat dan elke dag van half negen tot vijf op het lab, drie weken lang. Als je dan eindelijk thuis bent moet je nog verslagen schrijven en je voorbereiden op de volgende dag. Die weken zijn echt slopend, en dan vind ik het wel heel lekker dat ik nog thuis woon. Maar dat is niet de reden daarvoor. Nog geen jaar geleden werd mijn moeder ernstig ziek en het herstel daarvan duurt erg lang. Daarnaast wilde ik het financieel ook eerst goed op een rijtje hebben. Ik heb een paar jaar gewerkt achter de kassa. Ik geef al een tijd bijles in scheikunde, natuurkunde en alle varianten wiskunde, dat vind ik echt ontzettend leuk om te doen. Ik denk er dan ook sterk aan om volgend jaar de educatieve master te gaan doen en later voor de klas te staan. In de zesde heb ik lang getwijfeld over mijn studiekeuze: is dit echt wat ik wil? Maar na mijn eerste collegedag wist ik het zeker: dit is wat ik leuk vind, dit wil ik leren! In het begin was het studeren echt even wennen. Je gaat veel sneller door de stof heen en je moet veel zelf doen. In het eerste half jaar kreeg ik ook van verschillende vakken huiswerk, om de overgang wat makkelijker te maken. Het was niet meer verplicht, zoals op de middelbare school, maar je kon het cijfer op je huiswerk mee laten tellen in je eindcijfer van dat vak. In het begin vond Viva Vox staat op onze website www.csvincentvangogh.nl en is bereikbaar via de link havo/vwo-onderwijs-gymnasium Redactie: mevr. Brünner, mevr. Don, dhr. Flapper, Janno Rook en mevr. Zantinge.
4
VIVA VOX Schooljaar 2014 - 2015, nr. 1, jaargang 4
ik het ook erg wennen dat de colleges in het Het gymnasiumbulletin van CS Vincent van Gogh Nederlands waren, maar alle boeken in het Engels. Ik ben nooit goed geweest in Engels. Wat was ik toen blij dat ik Latijn heb gehad! Soms kun je de betekenis van Engelse woorden achterhalen vanuit het Latijn. En bij Latijn heb ik erg geleerd om de betekenis te bepalen uit de context en ook dat kwam van pas. Niet alleen aan Latijn heb ik wat gehad, ook aan mijn deelname aan de gymnasiumambassade en het gymnasiumteam. Ik zit nu in kerstdinercommissie, elk jaar organiseert de studievereniging van scheikunde een groot kerstdiner, en daarin is het fijn dat ik al ervaring heb met vergaderen en organiseren. Wat is de tijd enorm snel gegaan! Het ene moment doe je eindexamen, en het volgende ben je derdejaars! Het gymnasium, de ambassade, het team, ik ben heel blij dat ik het gedaan heb! Maar ook hier ben ik echt op mijn plek.
Marjolein Voetberg
Het amfitheater van Cherré à Aubigné-Racan, Sarthe, Frankrijk (13 juli 2014)
Viva Vox staat op onze website www.csvincentvangogh.nl en is bereikbaar via de link havo/vwo-onderwijs-gymnasium Redactie: mevr. Brünner, mevr. Don, dhr. Flapper, Janno Rook en mevr. Zantinge.
5
VIVA VOX Schooljaar 2014 - 2015, nr. 1, jaargang 4
De Helena Het gymnasiumbulletin van CS Vincent van Gogh Op 24 juni 2014 gingen de leerlingen uit (de toenmalige) G3, G4 en G5 naar een toneelstuk, niets minder dan de Griekse tragedie “Helena” van Euripides. De voorstelling vond plaats in “Het Schakelveld” en werd uitgevoerd door studenten Griekse en Latijnse Taal Cultuur van de Rijksuniversiteit Groningen. Wat nu door vijftien studenten werd uitgevoerd, werd in de Oudheid door een paar personen gedaan. ’s Ochtends hadden twee studenten al het een en ander uitgelegd over het stuk dat we die middag zouden gaan zien. Dit was, zoals we die middag ook hebben gemerkt, zeker nodig om het stuk te kunnen volgen en te kunnen begrijpen. Het ging vooral over wat de hoofdlijn van het verhaal is en over wat het verhaal te maken heeft met de Ilias van Homerus. Het stuk houdt, zoals vele Griekse tragedies, verband met de Trojaanse Oorlog en de thuisreis van Odysseus, de Odyssee. Hier werd natuurlijk ook het Parisoordeel naar voren gehaald. Van Aphrodite kreeg Paris, zoals beloofd, Helena, de mooiste vrouw en hij nam haar mee naar Troje. Maar Hera en Athena waren nu tegen de Trojanen. Zij lieten de Grieken oorlog voeren tegen de Trojanen. Koning Menelaos van Sparta, echtgenoot van Helena, ging met de Grieken vechten tegen de Trojanen. Echter, de Helena van Paris was een “Schim-Helena”. De echte Helena zat intussen in Egypte bij de vriendelijke koning Protheus, die haar goedgezind was. Paris had namelijk een “SchimHelena” meegenomen naar Troje. Daar won Menelaos met de Grieken de oorlog en hij nam Helena mee. De Helena begint op het moment dat Protheus is gestorven en zijn zoon Theoklymenos koning is. Hij wil met Helena trouwen en beveelt alle Grieken in zijn land te doden en geen enkele Griek toe te laten, anders zou Menelaos zijn vrouw kunnen opeisen. Intussen hebben Menelaos en “Schim-Helena” en hun bemanning schipbreuk geleden en zijn zij aangespoeld. Zij verbergen zich in een grot en worden door een slavin gewaarschuwd over het beleid van Theoklymenos tegenover Grieken. Ook vertelt zij over de dubbelganger van Helena. In het paleis ziet Menelaos de echte Helena weer en hij hoort dat de schim naar de hemel is opgestegen. Om weg te komen met Helena doet Menelaos zich voor als een Viva Vox staat op onze website www.csvincentvangogh.nl en is bereikbaar via de link havo/vwo-onderwijs-gymnasium Redactie: mevr. Brünner, mevr. Don, dhr. Flapper, Janno Rook en mevr. Zantinge.
6
VIVA VOX Schooljaar 2014 - 2015, nr. 1, jaargang 4
dienaar van zichzelf die komt melden dat Het gymnasiumbulletin van CS Vincent van Gogh Menelaos is verdronken door schipbreuk en hij de enige overlevende is. Helena is in rouw en belooft Theoklymenos te trouwen als zij haar man mag begraven. Theoklymenos, die de Griekse begrafenisrituelen niet kent, geeft hen een schip om offers te brengen op de open zee. Menelaos, de pseudo-dienaar, krijgt de leiding over een aantal Egyptische bemanningsleden. Met een smoes krijgt hij zijn bemanningsleden van de schipbreuk aan boord. Die doden de Egyptische bemanningsleden en het schip zet koers naar Griekenland. Na afloop werd al gauw de vergelijking gemaakt met de Oresteia, die wij in april hebben bezocht. Hoewel de Oresteia professioneler was en er echt een spektakel van werd gemaakt, was “Helena” makkelijker te volgen. Sommige leerlingen waren duidelijk positiever over Helena. Dit had zeker te maken met het feit dat voordat we Helena gingen bekijken, er al het een en ander was uitgelegd door de studenten. Daarnaast werd dit toneelstuk op veel kleinere schaal uitgevoerd; de Oresteia was in de stadsschouwburg van Groningen, Helena daarentegen was in “De Schakel” in Baggelhuizen. Daarnaast werd in de voorlichting ’s ochtends gezegd dat Euripides, de schrijver van “Helena”, de Ilias niet belangrijk vond. Helaas is het niet duidelijk geworden waarom hij dit vond. Na afloop van het toneelstuk kwam mevrouw Koning nog even snel naar voren om de studenten een leuke attentie aan te bieden als dank voor het mooie toneelstuk, want dat was het zeker! Janno Rook, G4 Waar komen de woorden rail en reling vandaan? Rail is ontleend aan het Engels en hoogstwaarschijnlijk komt reling van het Engelse railing. Er is een tweede verklaring, namelijk dat het een afgesleten versie van regeling zou zijn, maar die wordt niet erg waarschijnlijk geacht. Overigens zijn regel, regeling, rail en railing te herleiden tot het Latijnse regula, dat ‘lat’ en ‘regel’ kon betekenen. Bron: de taalkalender van Onze taal
Viva Vox staat op onze website www.csvincentvangogh.nl en is bereikbaar via de link havo/vwo-onderwijs-gymnasium Redactie: mevr. Brünner, mevr. Don, dhr. Flapper, Janno Rook en mevr. Zantinge.
7
VIVA VOX Klassiek vakantiekiekje
Schooljaar 2014 - 2015, nr. 1, jaargang 4 Het gymnasiumbulletin van CS Vincent van Gogh
Afgelopen zomer waren we opnieuw in Zuid-Frankrijk. We wilden in elk geval graag naar Arles. Arles zou de stad zijn van Vincent van Gogh. Maar omdat er maar weinig echt overgebleven is dat herinnert aan het werk en het verblijf van Van Gogh in Arles viel dat tegen. Vorig jaar waren we in Orange, dat niet ver verwijderd is van Arles. Daar bezochten we de arena met het beeld van keizer Augustus. Ook Arles wordt gedomineerd door overblijfselen uit de Romeinse tijd o.a. de centraal gelegen, enorme arena en iets verderop het oude theater. Om zichzelf als culturele stad op de kaart te zetten wordt er veel geïnvesteerd en gerestaureerd in Arles. Na het bezoek aan Arles stelde ik mezelf de vraag: Wat vond ik eigenlijk het mooiste van ons reisje naar Arles? Tot mijn eigen verbazing kwam ik uit bij de resten van een theater dat we onderweg zagen, even voorbij Nîmes. We reden de parkeerplaats af en zagen opeens uit het groen tegen een strak blauwe hemel het bouwwerk oprijzen. Het stond daar zo maar in zijn eentje, niets wees op een omgeving waarin het theater wél moet hebben gestaan. Het stond er zo verlaten bij, ook zo zonder toeristische aankleding dat ik me afvroeg of het allemaal wel echt was. We overlegden over de soort zuilen: Dorisch, Korinthisch of Ionisch. Of waren er nog meer? We hielden het op Dorisch, maar dat deed niets af aan de hemelse schoonheid van het bouwwerk, in het licht en de kleur die Van Gogh zocht en vond in Arles. F.J. Flapper
Viva Vox staat op onze website www.csvincentvangogh.nl en is bereikbaar via de link havo/vwo-onderwijs-gymnasium Redactie: mevr. Brünner, mevr. Don, dhr. Flapper, Janno Rook en mevr. Zantinge.
8
VIVA VOX Schooljaar 2014 - 2015, nr. 1, jaargang 4
Tiwanaku, Bolivia Het gymnasiumbulletin van CS Vincent van Gogh Dit jaar ging onze vakantiereis naar ZuidAmerika, Bolivia. Tussen al het moois wat we gezien hebben qua natuur, mensen en cultuur kunnen we de plek Tiwanaku wel aanmerken als ‘klassieke oudheid’, weliswaar van een ander soort dan te zien is in Europa, maar minstens zo interessant. De plaats Tiwanaku ligt ca. 60 km van La Paz. Het was de hoofdstad van een groot gebied waar het Tiwanaku-volk leefde van ongeveer 1600 voor Christus tot 1000 na Christus (nog vóór het Inca tijdperk). De stad bevatte o.a. een tempel, piramides, een ceremonieel plein, de Zonnepoort en verschillende monolithische figuren. De Zonnepoort diende als kalender (hoe dat precies werkt hebben we uitgelegd gekregen, maar niet dat we dat nu kunnen reproduceren). Er valt nog heel veel te ontdekken op deze plek, er vinden ook nog altijd opgravingen plaats. Tiwanaku staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Een bijzondere plek in een bijzonder mooi land. Familie Brugman Bram (5e), Mees (1e), Jens (oud-leerling)
De Zonnepoort
Viva Vox staat op onze website www.csvincentvangogh.nl en is bereikbaar via de link havo/vwo-onderwijs-gymnasium Redactie: mevr. Brünner, mevr. Don, dhr. Flapper, Janno Rook en mevr. Zantinge.
9
VIVA VOX Het paleis van de koning Minos, Knossos, Kreta. Dit symbool staat naast de grote zaal (waar de grote zaal en trap zouden zijn geweest). Op onze tocht door de 1 km2 gebied van het paleis zijn wij de Minotaurus gelukkig niet tegengekomen.
Schooljaar 2014 - 2015, nr. 1, jaargang 4 Het gymnasiumbulletin van CS Vincent van Gogh
Zuidelijke kust van Kreta, bij de plaats Platias. Helaas geen archeologische vondsten onder water.
Kevin Barkmeijer, C2
Viva Vox staat op onze website www.csvincentvangogh.nl en is bereikbaar via de link havo/vwo-onderwijs-gymnasium Redactie: mevr. Brünner, mevr. Don, dhr. Flapper, Janno Rook en mevr. Zantinge.
10
VIVA VOX Schooljaar 2014 - 2015, nr. 1, jaargang 4 Het gymnasiumbulletin van CS Vincent van Gogh
Wat: Een replica van een Romeinse tempel. Waar: Op de Metzenberg bij Tawern (Duitsland). Bijzonderheden: Het was een tempel voor godenverering en het was een rustplaats. Mercurius, de god , die de reizigers beschermde, werd hier vereerd. Tevens kon je vanuit deze tempel voor het eerst het einddoel van de reis zien: de keizerstad Trier. Wanneer: De tempel was van de 1e tot en met de 4e eeuw na Christus in gebruik. Anette Rutgers
Viva Vox staat op onze website www.csvincentvangogh.nl en is bereikbaar via de link havo/vwo-onderwijs-gymnasium Redactie: mevr. Brünner, mevr. Don, dhr. Flapper, Janno Rook en mevr. Zantinge.
11
VIVA VOX Schooljaar 2014 - 2015, nr. 1, jaargang 4 Het gymnasiumbulletin van CS Vincent van Gogh
Metamorfosen Toneelgroep de Appel Overzicht activiteiten 5 november 2014 6 november 2014 19 november 2014 20 november 2014 25 november 2014 26 november 2014 27 november (?) t/m februari 2015
Bezoek RUG gymnasium 3 en 4: de kerk als geschiedenisboek in 3-D, Groningen toneel Phaedra (Claus naar Seneca) (De Utrechtse Spelen), Stadskanaal Lezing Magnuskerk Anloo Griekse avond boekhandel Iwema, Assen Lezing filosofisch café: oude en nieuwe democratie, Hoogeveen Lezing NKV: De Kelten in Delphi, Assen Cultuuravond, Assen Metamorfosen (toneelgroep De Appel), Den Haag
Viva Vox staat op onze website www.csvincentvangogh.nl en is bereikbaar via de link havo/vwo-onderwijs-gymnasium Redactie: mevr. Brünner, mevr. Don, dhr. Flapper, Janno Rook en mevr. Zantinge.
12