Inhoud 1. Milieubewustzijn, Goed ondernemingsbestuur Bijlagen. l i n g2003. o n t w i k k e

Inhoud 1 Bijdrage aan het Global Compact ondertekening van de Equator Principles 2-3 Voorstelling door Pierre Richard, gedelegeerd bestuurder, voorzitter van het directiecomité 4-5 Het duurzame-ontwikkelingsprofiel van Dexia 6-7 Een globale managementverantwoordelijkheid

8-23

De duurzame-

n

tw

ik

ke

3 0 0 2 g lin

10-15 Financiële engineering ten dienste van de lokale openbare besturen 16-19 Efficiëntie en knowhow ten dienste van verantwoord investeren 20-23 Inzet en innovatie in de relatie met de cliënten

24-41

Milieubewustzijn,

sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid

D

uu

rzame o

ontwikkelingsuitdagingen van onze metiers

26-31 De milieu-impact beheersen 32-37 Human Resources Management en sociale dialoog 38-41 Maatschappelijke betrokkenheid

42-47

Goed ondernemingsbestuur 44-45 Corporate Governance

SDXI 0030-2 04-04

46-47 Deontologie, risicobeheer en audit

48-56 de bank van de duurzame ontwikkeling

Bijlagen

■ Rating op basis van de criteria inzake “milieuen maatschappelijke verantwoordelijkheid”

De zogenaamde “niet-gevraagde” of “automatische” rating van Dexia ziet er in 2003 als volgt uit:

Vigeo

Dexia,

Human Resources Leefmilieu Cliënten en leveranciers Aandeelhouders Gemeenschap en maatschappij

een vaste waarde inzake “duurzame ontwikkeling” De groep Dexia wordt geanalyseerd door diverse onderzoeksbureaus en niet-financiële ratingagentschappen. Sommige daarvan leveren een milieuen maatschappelijke rating af, andere geven geen rating maar hebben de Dexia-waarde opgenomen in een bedrijvenregister dat in aanmerking wordt genomen voor het beheer van beursindexen voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB). Sinds de fusie van Dexia France en Dexia Belgium in november 1999, is de rating van toepassing op de vennootschap naar Belgisch recht Dexia NV, die op Euronext Brussel in de BEL20 staat, op Euronext Parijs in de CAC 40 en genoteerd is op de beurs van Luxemburg.

= ++ = + ++ Min - / Max + +

Innovest

CoreRatings

A

B

Min CCC / Max AAA

Min D / Max A

Innovest: in december 2003 kende het bureau Innovest Strategic Value Advisors de rating A toe voor het criterium “leefmilieu” en stond Dexia op de 10de plaats in een subpanel van 57 banken uit Continentaal-Europa. Voor het criterium “sociaal, maatschappelijk en governance” (waardering van het immateriële kapitaal) kreeg Dexia eveneens een rating A.

Het verslag Duurzame ontwikkeling 2003, gepubliceerd als bijlage bij het Jaarverslag van Dexia, is een publicatie van de directie Duurzame Ontwikkeling en de directie Externe Communicatie van de Groep. Het werd gerealiseerd in samenwerking met de diensten Communicatie van Dexia Bank België, Dexia Crédit Local en Dexia Banque Internationale à Luxembourg. Om ons uw mening kenbaar te maken: [email protected]

Vigeo: in 2003 gaat Dexia er tegenover 2002 op vooruit voor twee van de vijf criteria van het ratingbureau Vigeo: Min - - / Max + +

Rating 2002 (Arèse)

Rating 2003 (Vigeo)

Human Resources Leefmilieu Cliënten en leveranciers Aandeelhouders Gemeenschap en maatschappij

= ++ = = +

= ++ = + ++

CoreRatings: in augustus 2003 kende het ratingbureau CoreRatings aan Dexia een rating B toe (op een schaal van A tot D). ■ Beursindexen

Indexbeheerders hebben Dexia opgenomen in het panel van beursindexen die beheerd worden op basis van de principes van Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB). In 2003 werd Dexia geselecteerd door volgende vier belangrijke beursindexen:

DowJones Sustainability Index “World”

ASPI Eurozone

FTSE4Good Ethibel Sustainability Index “Europe” en “Global” “Europe” en “Global”

■ Diverse initiatieven en klasseringen

Onder de prijzen en benchmarkstudies die in 2003 werden bekendgemaakt, kunnen we wijzen op volgende klasseringen en vermeldingen, toegekend aan Dexia: • Nominatie – naast twee andere ondernemingen – in de categorie “duurzame ontwikkeling” voor de Belgisch-Luxemburgse prijs 2003 voor “het beste rapport inzake milieu en duurzame ontwikkeling 2002”, een prijs die door het Instituut der Bedrijfsrevisoren in Brussel werd uitgereikt op 18 december 2003. • 1ste plaats onder de bankinstellingen die voorkomen in een panel van 150 bedrijven (SBF120 en openbare ondernemingen) en 17de plaats (alle sectoren samen) voor de kwaliteit van de informatie aan de Franse ondernemingen, dit in het kader van een enquête die in oktober 2003 door de bureaus Utopies (Parijs) en Sustainability (Londen) werd gevoerd. • 24ste in de klassering van de jaarverslagen 2002 van de ondernemingen uit de SBF120, in het kader van een enquête van het bureau Terra Nova (Parijs) voor l’Observatoire des pratiques de reporting social et environnemental, die in november 2003 werd gepubliceerd.

Dit document is ook beschikbaar in het Frans, Engels en Duits. Het is verkrijgbaar op eenvoudig verzoek bij de zetel van Dexia in Brussel of Parijs.

www.dexia.com Dexia NV de Meeûssquare, 1 B-1000 Brussel In Parijs 7 à 11, quai André Citroën F-75015 Paris Concept Terre de Sienne

Realisatie NORD COMPO +33 3 20 41 40 01

Fotografische verantwoording Ademe (R. Bourguet), Agence Verte, D. Carr, Dac/Atelier des giboulées, Gettyimages, Le Figaro (P. Delort), Photographer’s Choice, fototheek Dexia, fototheek Terre de Sienne, Soprintendenza Speciale per il Polo Museale Romano, STAB, The Image Bank, M. Trouillez, M. Vanderslagmolen. Druk Snoeck-Ducaju & Zoon, B-9000 Gent Het verslag Duurzame ontwikkeling 2003 van Dexia is gedrukt op Zanders Megamat, chloorvrij papier.

Bijdrage van Dexia aan het United Nations Global Compact Wij illustreren hier via een praktisch geval hoe Dexia in 2003 de principes en doelstellingen van het Wereldpact van de Verenigde Naties – dat door Dexia in 2002 werd ondertekend – heeft toegepast.

∆

In september 2003 onderschreef Dexia de Equator Principles (EP). Het betreft een aantal regels die op initiatief van internationale financiële instellingen werden uitgewerkt en respect voor het milieu en sociale gelijkheid vooropstellen. Ze zijn van toepassing op alle leningen die bestemd zijn voor de financiering van projecten voor een bedrag gelijk aan of hoger dan 50 miljoen USD. De formalisering van de toetreding vraagt van de bank een extra inspanning om haar methodes tot evaluatie van de projecten in het licht van hun impact op het milieu en de maatschappij uit te diepen, te expliciteren en er rekenschap van te geven tegenover de betrokken partijen. De potentiële impact van het project wordt aangegeven door een rangschikking in drie categorieën. Projecten uit categorie A (die een belangrijke invloed kunnen hebben op het milieu, de bevolking of het cultureel erfgoed) vereisen een corrigerende impactstudie en actieplan, alsook het advies van een onafhankelijk leefmilieudeskundige. Voor B-projecten (met een minder negatief effect) is minstens een impactstudie nodig. C-projecten (zonder negatieve of met een marginale impact) vragen geen bijzondere evaluatie. Een bank die de EP onderschrijft, dient na te gaan of de kredietnemer de nodige studies en raadplegingen heeft gedaan en in staat is de actieplannen tot een goed einde te brengen. Dexia heeft een nieuwe procedure uitgewerkt voor de behandeling en follow-up van projecten; het heeft een vormingsprogramma opgestart voor alle betrokken personeelsleden en een coördinator en woordvoerder aangesteld voor alle aspecten in verband met de Equator Principles.

∆

De financiële engineering en de rechtstreekse financieringen of financieringen in publiek-privaat partnership van Dexia Crédit Local illustreren eveneens bepaalde verbintenissen van het Global Compact, meer bepaald omdat ze de toegang tot levensnoodzakelijke goederen mogelijk maken, waardoor aan de sociale en milieubehoeften van de bevolking kan worden voldaan.

Voor verdere informatie: zie p. 10 tot 15 van dit verslag.

Duurzame ontwikkeling:

ons kenmerk

∆

Pierre Richard gedelegeerd bestuurder, voorzitter van het directiecomité

Dexia NV is een atypische groep die is ontstaan uit een gedurfde fusie tussen banken uit drie verschillende landen (België, Frankrijk en Luxemburg) die heeft geleid tot een van de eerste grensoverschrijdende fusies op bankgebied. Deze onuitgegeven verwezenlijking van een geïntegreerde strategie was in de eerste plaats op Europese leest geschoeid; ze weerspiegelde immers de evolutie van ons vasteland, die achtereenvolgens gekenmerkt werd door de voltooiing van de Europese Eenheidsmarkt, de invoering van de euro en de uitbreiding van de Europese Unie tot 25 leden. De tijd van het pionierswerk is nu echter voorbij en het actieterrein ziet er duurzaam Europees uit. Thans lijkt een van de belangrijkste uitdagingen van dit nieuwe politieke en economische landschap erin te bestaan de milieuen maatschappelijke verantwoordelijkheid van de ondernemingen te vergroten. Daarom wil Dexia zijn activiteit voortaan in het teken van de duurzame ontwikkeling stellen. De keuze van de slogan “Dexia, de bank van de duurzame ontwikkeling” is niet conjunctureel, maar houdt verband met de basisactiviteit van de Groep.

∆

2

Dexia Duurzame ontwikkeling 2003

Ons eerste metier is gericht op de financiering van collectieve voorzieningen en ondersteunt rechtstreeks de grote keuzes van de maatschappij op het vlak van uitrusting en infrastructuur. De projecten van onze cliënten worden op lange en zelfs zeer lange termijn uitgewerkt, wat ertoe heeft bijgedragen dat Dexia zich heeft ontwikkeld tot wereldleider inzake de financiering van de duurzame ontwikkeling van de lokale spelers. Onze knowhow betreffende fondsenbeheer op basis van de criteria van verantwoord beleggen, maakt ons eveneens tot een van de marktleiders en brengt ons op de vierde plaats in Europa. Onze historische inzet voor de lokale spelers en de ontwikkeling van onze bedrijfscultuur vallen op dit gebied samen met het streven naar een omvangrijke groei voor de Groep. Het jaar 2003 is beslissend geweest: er werd een stuurcomité opgericht en er is een actieplan voor duurzame ontwikkeling ingevoerd dat voor de hele Groep geldt, met een projectleider die rechtstreeks met mij samenwerkt. Hoewel het verslag “Duurzame ontwikkeling 2003” niet allesomvattend is, biedt het de mogelijkheid om inzicht te krijgen in de diversiteit van

Voorstelling door

de voorzitter

∆

verbintenissen, best practices en concrete resultaten die uit het actieplan voortvloeien. Het ziet er in grote lijnen als volgt uit: Op het vlak van de financiering van de openbare sector vermelden wij de invoering van een financiële engineering waardoor de lokale besturen voordeel kunnen halen uit de toekomstige Europese beurs van de emissiequota, de lancering van referentie-indicatoren inzake duurzame ontwikkeling bij de besturen en de ontwikkeling van innovatieve structuren voor de financiering van de lokale openbare overheden. Het ondernemingsproject van onze retailbank in België wil de relatie van de bank met haar cliënten verbeteren, terwijl ook het goede interne ondernemingsbestuur en de betrokkenheid van het personeel moeten toenemen. De sterke punten van de inzet van de bank worden behouden, zowel i.v.m. haar lange traditie inzake cultureel en humanitair mecenaat als met haar leadership inzake de commercialisering van beleggingsproducten, die gebaseerd zijn op de criteria voor milieuen maatschappelijke verantwoordelijkheid. Verder is Dexia Bank sinds verscheidene jaren de enige financiële instelling in België die aan de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW’s) een reeks financiële producten aanbiedt die speciaal bestemd zijn voor personen in moeilijkheden. Dexia BIL, van zijn kant, publiceerde begin 2004 een brochure waarin zijn maatschappelijk engagement in het Groothertogdom Luxemburg wordt belicht. Hoofddoel was het grote publiek met de waarden van de duurzame ontwikkeling vertrouwd te maken via concrete voorbeelden van de betrokkenheid van de bank. Zo ontwikkelde Dexia BIL voorbeeldacties op het gebied van het human resources management (programma “Reshaping your working life”) en verbeterde het kwaliteits- en milieubeheer van de gebouwen. Ten slotte ontwikkelt Dexia Asset Management sinds verscheidene jaren duurzame beleggings- en spaarproducten die gebaseerd zijn op de principes inzake milieuen maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het verslag “Duurzame ontwikkeling 2003” is tevens een gelegenheid om verschillende transversale

∆

beleidsvormen voor te stellen waarvan de inzet van kapitaal belang is voor de ethiek en de langetermijnontwikkeling van de onderneming. Terwijl we rekening blijven houden met de best practices inzake corporate governance, hebben we onszelf steeds strengere criteria opgelegd wat bijvoorbeeld het begrip onafhankelijkheid van de bestuurders betreft. Door de Equator Principles van een groep internationale banken te onderschrijven, hebben wij ons maatschappelijk en milieu-engagement i.v.m. projectfinanciering vergroot. Tot slot hebben wij de globale structuur van ons compliancebeleid afgerond, d.w.z. het nauwlettend naleven van de deontologische regels die op de banksector van toepassing zijn.

∆

Als we het duurzame-ontwikkelingsbeleid van de groep Dexia aldus in zijn diversiteit, zijn continuïteit en zijn duurzaamheid bekijken, kan het worden beschouwd als de echte grondslag van de activiteit van de Groep. Het past ten volle in het streven naar waardecreatie en naar vernieuwing en luisterbereidheid in de relaties met de medewerkers, de cliënten en de aandeelhouders. Uiteindelijk is het concept “duurzame ontwikkeling” datgene wat het beste de originaliteit van Dexia weerspiegelt. Als gedelegeerd bestuurder van de Groep ben ik trots te mogen werken voor een project dat tot cohesie leidt, dat zowel intern als voor onze cliënten zingevend is en dat ons een toekomst kan brengen die maatschappelijk verantwoord is.

∆

3

Het duurzame-ontwikkelingsprofiel

van Dexia

Reikwijdte van het verslag ∆

Het verslag “Duurzame ontwikkeling 2003” bevat de concrete resultaten van de initiatieven en best practices die in 2003 door alle entiteiten van de Groep in het kader van de duurzameontwikkelingsstrategie werden toegepast. Het presenteert en analyseert in dit kader – met verwijzingen naar het jaarverslag – ook enkele belangrijke structurerende en multidisciplinaire functies van de onderneming.

∆

De “sociale gegevens” van de Groep (p. 32 tot 37, plus bijlagen) hebben betrekking op alle entiteiten, d.w.z. 100 % van de 23 865 medewerkers in 21 landen.

∆

De milieureporting (p. 26 tot 31) slaat op een aantal personen uitgedrukt in Full Time Equivalents (FTE’s) en heeft enkel betrekking op de drie operationele entiteiten – Dexia Bank in België, Dexia BIL in Luxemburg en Dexia Crédit Local in Frankrijk –, d.w.z. tussen 8 462 en 17 698 FTE’s naar gelang van de indicatoren, tegenover een totaal aantal FTE’s van 21 545 voor de Groep. Deze reporting bevat niet de milieubalans van bepaalde dochterondernemingen die nochtans stappen tot certificering hebben ondernomen of een milieumanagement hebben (Dexia banka Slovensko, Dexia Sofaxis).

Methodologie van het verslag Dexia NV is een vennootschap naar Belgisch recht. Rekening houdend met haar Europees karakter, heeft de Groep haar eigen reeks indicatoren uitgewerkt op basis van erg uiteenlopende aanbevelingen en gedragslijnen. Er lopen in de Groep, en met name bij DVV Verzekeringen in België en Dexia Sofaxis

∆

4


in Frankrijk, experimenten voor de toepassing van de aanbevelingen van het Global Reporting Initiative (GRI). Dexia Sofaxis publiceert zijn resultaten eveneens volgens het GRI en werd vanwege deze ervaring aangezocht om andere eenheden van de groep Dexia te ondersteunen in hun stappen naar certificering.

“Dexia, de bank van de duurzame ontwikkeling” Dexia is zich in 2002 gaan profileren als “de bank van de duurzame ontwikkeling”, een naam die dus expliciet naar het begrip duurzame ontwikkeling verwijst. De bedoeling was duidelijk: de duurzame ontwikkeling centraal stellen in de activiteit van de Groep en op die manier beklemtonen dat duurzame ontwikkeling voor Dexia de nieuwe grens vormt. De langetermijnwerking van Dexia, zijn nauwe relatie met de cliënten en zijn maatschappelijk verantwoorde bedrijfscultuur vormen de basis voor zijn engagement als bank van de duurzame ontwikkeling. Dit engagement krijgt zijn volle betekenis in het eerste metier met de financiering van collectieve voorzieningen. Deze activiteit is vooral gericht op toegang tot de noodzakelijke diensten en verbetering van de leefomgeving, met name op het gebied van vervoer, onderwijs, gezondheid, sociale huisvesting en leefmilieu. Dit engagement komt ook tot uiting in de metiers van retailbank en vermogensbeheer, die – hoewel ze steeds efficiëntere producten en diensten aanbieden – in hun werking altijd rekening houden met het algemeen belang.

Zie “Duurzame ontwikkeling” op www.dexia.com

Het duurzame-ontw ikkeling sprofiel

van Dexia

Belangrijkste prestatie-indicatoren die in 2003 het duurzame-ontwikkelingsprofiel van Dexia bepaalden Verbintenissen (p. 1 en 6 van het verslag duurzame ontwikkeling)

• Ondertekening van de Equator Principles in 2003. • Andere engagementen (UNEP, Wereldpact, Charter van de lokale openbare diensten …).

Economische prestatie (financieel profiel van het jaarverslag)

• •

Territoriale en economische impact van de activiteiten

•

(p. 10-23 van het verslag duurzame ontwikkeling)

Financiële ratings van AA tot AAA. Financiële resultaten (Nettobankproduct: 5 160 miljoen EUR).

Dexia 1ste Europese interveniënt inzake financiering van projecten tot structurering van de voorzieningen en de economie van de lokale spelers: - een uitstaand bedrag van 177 miljard EUR (zonder FSA) in beheer voor de lokale overheden en de projectfinanciering. - gemiddelde jaarlijkse groei van de uitstaande langetermijnleningen van Dexia in Europa met +8,3 % tussen 1996 en 2002 (tegenover een stijging van de uitstaande schulden van de lokale overheden in Europa met +1,3 % per jaar over dezelfde periode). • Dexia Asset Management grootste Europese speler inzake aanbod van MVB-producten (Maatschappelijk Verantwoord Beleggen): 1,5 miljard aan uitstaande bedragen in beheer, d.i. +16,6 % t.o.v. 2002. • Activiteit retailbank: uitstaande cliëntentegoeden ten belope van 82,5 miljard EUR op 31 december 2003 (zonder Slowakije), d.i. +4,8 % t.o.v. 2002.

Milieuprestaties Invoering van een milieureporting voor de drie operationele entiteiten van de Groep. Voorbeelden van best practices.


• • •


•

Aantrekken van de openbare besturen via het aanbod van milieuproducten en -constructies.

•

“Sociale gegevens”: 90 % van de 23 865 medewerkers van de groep Dexia is gevestigd in landen van de eurozone, die strenge eisen stellen inzake sociale reglementering. “Principes inzake sociaal beheer” van de groep Dexia. Loonsparen: 4,14 % in 2003 (3,5 % in 2002). Ontwerp van specifiek actieplan voor het human resources management.


Certificering 14001 of EMAS in bepaalde dochterondernemingen.

Sociale prestatie (p. 32-33 van het verslag duurzame ontwikkeling en zijn bijlagen)

• • • (p. 38-41 van het verslag duurzame ontwikkeling)

• Inspanning voor EFQM en certificeringen (SA 8000, OHSAS 18001, GIPS …) in sommige dochterondernemingen.

Maatschappelijke prestatie (p. 38-41 van het verslag duurzame ontwikkeling)

•

De meeste dochterondernemingen van Dexia ondernemen concrete acties inzake burgerzin en mecenaat.


• • •

Aanbod van basisbankdienst aan minderbedeelden. Producten voor sociale engineering. De tevredenheid van de cliënten analyseren en rekening houden met hun verwachtingen.

•

Toepassing van de best practices inzake corporate governance en onafhankelijkheid van de bestuurders. Deontologie en Compliance (”Deontologische code”, “Compliancecharter”, “Integriteitsprincipes”, toetreding tot de principes van Wolfsberg, toepassing van de aanbevelingen van de FATF…). Project inzake “Deontologisch charter betreffende de relaties van de aankoopdirecties met hun leveranciers”. Risicobeheer met inbegrip van duurzame ontwikkeling (toepassing van de akkoorden van Bazel II). Audit rekening houdend met duurzame ontwikkeling.

Goed ondernemingsbestuur (p. 44-47 van het verslag duurzame ontwikkeling)

• • • •

∆

5

globale

Een managementverantwoordelijkheid Om kennis van de best practices op te doen en dus vooruitgang te boeken, berust het actieplan inzake duurzame ontwikkeling op een gestructureerde organisatie, duidelijke engagementen en een permanente dialoog met de ontvangende partijen.

Toetreding tot internationale initiatieven

Uitreiking van de Trofee EDC 2004 aan Pierre Richard in aanwezigheid van Jean-Pierre Raffarin, de Franse eerste minister.

Dexia geeft blijk van zijn wens om de waarden en doelstellingen van de duurzame ontwikkeling te belichamen door zich achter verschillende internationale initiatieven en verklaringen te scharen waarbij met name de ondernemingen uit de banksector betrokken zijn.

Uitwisselingen en partnerships met de ontvangende partijen Een intern gestructureerde organisatie In 2003 werd een actieplan voor duurzame ontwikkeling opgesteld op basis van een intern gestructureerde organisatie: ∆

De duurzame-ontwikkelingsstrategie wordt vastgelegd en gestuurd op het hoogste niveau, onder impuls en controle van het directiecomité van Dexia.

∆

Om bij de uitvoering van het actieplan de nodige coherentie te waarborgen, werd Daniel Caille, directeur-generaal van Dexia Crédit Local, benoemd tot directeur duurzame ontwikkeling van de groep Dexia. Hij wordt bijgestaan door Eric Flamand. Contact: [email protected]

∆

∆

6

Er werd een stuurcomité voor duurzame ontwikkeling opgericht, dat bestaat uit de vertegenwoordigers van de entiteiten, de metiers en de directies van Dexia, waardoor het mogelijk wordt om het actieplan op alle niveaus van de onderneming uit te voeren en te coördineren.


Dexia neemt regelmatig deel aan diverse uitwisselingen, raadplegingen en partnerships waarbij in het kader van zijn activiteiten uiteenlopende ontvangende partijen aanwezig zijn (lokale verkozenen, openbare overheden, aandeelhouders, beleggers, burgers, consumenten, NGO’s, enz.). Dexia ondersteunt verder ook verschillende initiatieven die meer in het bijzonder passen in de sfeer van de duurzame ontwikkeling en het Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB).

Trofee EDC 2004 “Ethiek en bedrijfsvoering” Op 15 januari 2004 ontving Pierre Richard te Parijs, in aanwezigheid van de Franse eerste minister Jean-Pierre Raffarin, als gedelegeerd bestuurder en voorzitter van het directiecomité van Dexia in de categorie “Entreprise confirmée” de trofee “Ethiek en bedrijfsvoering 2004” van de Ecole des Dirigeants et Créateurs d’entreprise. Deze trofee werd in 2003 in het leven geroepen en bekroont gedreven bedrijfsleiders voor hun ethische initiatieven die de sociale, humanitaire en milieugebonden dimensie en de burgerzin van de bedrijfscultuur illustreren.

globale

Een managementver antwoordelijkheid

Toetreding tot internationale initiatieven United Nations Environment Programme

• Dexia ondertekende in april 1998 de “UNEP Statement by Financial Institutions on the Environment and Sustainable Development” van het United Nations Environment Programme (UNEP). • In januari 2003 sponsorde Dexia het Europees colloquium “Finance, Environment and Sustainable Development” dat door UNEP in Parijs werd georganiseerd.

Charter van de lokale openbare diensten

• In december 2002 ondertekende Dexia het “Charter van de lokale openbare diensten” (zie p. 10).

United Nations Global Compact (Wereldpact van de Verenigde Naties)

• Het Wereldpact werd in juli 2000 gelanceerd onder rechtstreeks toezicht van Kofi Annan, secretaris-generaal van de UNO en winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede, en berust op negen principes die de multidisciplinaire en globale dimensie van duurzame ontwikkeling weerspiegelen. • In januari 2004 nam Dexia deel aan een internationale conferentie in Parijs over de opname in het Wereldpact van een 10de verbintenis ten gunste van transparantie en het bestrijden van corruptie.

Equator Principles

• In september 2003 trad Dexia toe tot de Equator Principles (zie p. 1).

Uitwisselingen en partnerships met de ontvangende partijen • Dexia Asset Management is sinds 2003 lid van Eurosif (European Sustainable and Responsible Investment Forum), een Europese organisatie zonder winstoogmerk die de ontwikkeling van verantwoord beleggen promoot. Dexia Asset Management neemt in die hoedanigheid deel aan diverse methodologische debatten. • In november 2003 nam DVV het initiatief voor de oprichting van BelSif, het Belgian Sustainable and Socially Responsible Investment Forum, waarvan ze het voorzitterschap waarneemt. • In Italië trad Dexia Crediop toe tot ABI Corporate Social Responsibility Working Group, opgericht door de Italiaanse vereniging van banken om van gedachten te wisselen over problemen inzake de maatschappelijke verantwoordelijkheid van ondernemingen, meer bepaald in de banken financiële sector. • Dexia Crediop nam in februari 2004 ook deel aan het “Forum per la Finanza Sostenibile”, een vereniging zonder winstoogmerk die de Italiaanse vertegenwoordiger is van Eurosif, diverse ontvangende partijen omvat en als opdracht heeft de cultuur van de duurzame ontwikkeling in de Italiaanse financiële gemeenschap te promoten. • In Frankrijk neemt Dexia deel aan de werkzaamheden van Paris Europlace over duurzame ontwikkeling en aan de activiteiten van diverse organen zoals het Comité 21, het Observatoire sur la Responsabilité Sociétale des Entreprises (ORSE) en de vereniging Entreprises pour l’Environnement (EpE). • In het kader van de Actionaria-beurs in Parijs op 20 en 21 november 2003, publiceerde Dexia voor het tweede opeenvolgende jaar een exclusieve enquête in samenwerking met Sofres. De enquête werd gevoerd bij een representatieve nationale steekproef van 515 Franse individuele aandeelhouders. Duurzame ontwikkeling blijft een element waarmee in de beleggingscriteria ruim rekening wordt gehouden, aangezien in 2003 86 % van de aandeelhouders er achter stonden, tegenover 74 % in 2002.

∆

7

Dexia wil met zijn duurzameontwikkelingsbeleid zijn cliënten aanspreken en stelt een ruim gamma voor van innovatieve en efficiënte producten en diensten waarmee kan worden voldaan aan de erg uiteenlopende behoeften van de cliënten op het gebied van de financiering van openbare voorzieningen, vermogensbeheer en retailbanking.

De duurzameontwikkelings-

uitdagingen van onze metiers

Toegang tot

r in ctfina ncie roje ,p

noodzak el

e goederen ijk

g, lenin eg i e ë n gstrat , financieel

keling … zake duurzame ontwik prospectivisme, uitrusting van de lokale spelers, producten in

Financiële engineering ten dienste van de lokale

openbare besturen

Dexia voert reeds verscheidene jaren een beleid tot ondersteuning van de duurzame ontwikkeling van de lokale spelers. Het staat meer en meer open voor de Europese landen die binnen afzienbare tijd tot de Europese Unie toetreden en bezit een volwaardige knowhow over een ruime waaier aan producten en diensten.

Op meer dan 26 miljard EUR aan nieuwe financieringen die door Dexia Crédit Local in 2003 aan de openbare sector (zonder Duitsland) werden toegestaan, werd 3 miljard EUR gewijd aan projectfinanciering. Men mag stellen dat 45 % van deze financieringen bijdragen tot de duurzame ontwikkeling van de lokale spelers.

De toegang tot de noodzakelijke goederen vergemakkelijken Het thema van de toegang tot de noodzakelijke goederen en de lokale openbare diensten kwam echt aan de oppervlakte op de Top van Johannesburg in de zomer van 2002. Het is de bedoeling de socialerechtvaardigheidsprincipes die meer in het bijzonder door de openbare sector moeten worden toegepast, nauwer te combineren met de efficiëntieprincipes van de markt.

Alternatieve financieringsmogelijkheden Dexia heeft een innovatief product uitgewerkt dat bestaat in het waarborgen van de obligatie-uitgiften van lokale besturen. Deze constructie maakt het mogelijk om de financiering van de uitgiften in lokale munt op een concurrerende manier te waarborgen door de plaatsing ervan bij lokale beleggers te vergemakkelijken (met name via pensioenfondsen en verzekeraars). In juni 2003 werd samen met de SFI (groep Wereldbank)

∆

10


een eerste transactie afgesloten in Mexico voor de stad Tlalnepantla (730 000 inwoners) in de agglomeratie Mexico-City. Het ging om de financiering van een zuiveringsinstallatie voor industrieel afvalwater met het oog op het hergebruik ervan voor industriële doeleinden. Dit concreet geval is een goede illustratie van de inbreng van Dexia in het debat dat in Johannesburg werd aangevat en door Michel Camdessus werd voortgezet ter gelegenheid van de Top van de G-8 in Evian in juni 2003: mobilisatie van de lokale spaargelden via de ontwikkeling van de lokale

Dexia, een erkende actor op het vlak van projectfinanciering • Volgens de Global Project Financer Providers League Tables van Dealogic (groep Euromoney) voor het jaar 2003 is Dexia voor deze activiteit de 17de bank ter wereld. • Het magazine Project Finance (groep Euromoney) kende onder andere voor het jaar 2003 de prijs European Water of the Year toe voor het waterzuiveringsproject in Den Haag, de prijs Latin America Municipal Finance voor het waterzuiveringsproject van Tlalnelpantla in Mexico en de prijs European Renewable Energy Acquisition of the Year voor het windenergieproject van Sistemas Energéticos Cando in Spanje. • Het tijdschrift Infrastructure Journal verleende aan Dexia Crédit Local de prijs Renewables Arranger of the Year 2003 tot bekroning van de inspanningen van de groep Dexia voor de structurering van de bankschuld op het vlak van met name de hernieuwbare energiebronnen.

De duurzame-ontw ikkeling suitdag ingen

van onze metiers

financiële markten en steunverlening aan de privé-kredietverstrekkers dankzij systemen voor het gedeeltelijk waarborgen van politieke en financiële risico’s; steun aan de privé-marktdeelnemers (gerichte dekking van het liquiditeitsrisico in geval van devaluatie); bijdragen tot de versteviging van de lokale financiële markten, oprichten of herstructureren van lokale ontwikkelingsbanken voor een aanbod van langlopende leningen in lokale munt; zoeken naar financiële constructies om de leninglast te verlichten.

Dexia wil de landen van Centraal- en Oost-Europa die in 2004 tot de EMU toetreden, helpen om de kwaliteit van hun infrastructuur te verbeteren. In Slowakije, bijvoorbeeld, een land waar de dringende behoeften inzake leefmilieuprojecten op ongeveer 7,2 miljard EUR worden geraamd, neemt Dexia banka Slovensko actief deel aan de financiering van deze investeringen ter begeleiding van de fondsen van de Europese Unie (Phare, Ispa, Sapard) en heeft ze de financiering georganiseerd van de renovatie en aanpassing aan de Europese normen van de huisafvalverbrandingsinstallatie van de stad Kosice, de tweede grootste stad van Slowakije met een bevolking van 250 000 inwoners. In Polen financierde Dexia Crédit Local samen met de EBWO de renovatie van een drinkwaterinstallatie van de stad Wroclaw (635 000 inwoners), en in Kroatië de afvalwaterzuiveringsinstallatie van Zagreb, met een capaciteit voor een miljoen mensen. ^

Beleggingsfondsen In 2003 vervolgde Dexia Crédit Local de ontwikkeling van Dexia FondElec Energy Efficiency & Emissions Reduction Fund, een fonds dat in samenwerking met de EBWO werd opgericht en bestemd is om over een periode van tien jaar de beperking van het energieverbruik en van de uitstoot van broeikasgassen in Centraal- en Oost-Europa te financieren. Voor zijn activiteit in Polen ontving Dexia FondElec de “Gazele Biznesu 2003”, een prijs die door het dagblad Puls Biznesu jaarlijks wordt uitgereikt aan een onderneming die zich heeft onderscheiden door haar dynamisme, haar resultaten en haar activiteit ten voordele van de gemeenschap.

∆

Milieu-uitdagingen in de nieuwe lidstaten van de Europese Unie en in de kandidaat-lidstaten

Financiering van een elektrische pendeldienst voor het stadscentrum voor rekening van de vereniging voor openbaar vervoer van de agglomeratie van Bayonne.

In Italië ondertekende Dexia Crediop in november 2003 een akkoord met de Raad van de Europese Ontwikkelingsbank voor de oprichting en het beheer van een fonds van 150 miljoen EUR bestemd voor de financiering van acties die het nationaal artistiek en historisch erfgoed in het licht moeten stellen. In Slowakije werkt Dexia banka Slovensko nauw samen met de openbare instellingen die haar verschillende fondsen hebben toevertrouwd (fonds voor recyclage en afvalverwerking van het ministerie van Leefmilieu, Staatsfonds voor huisvestingsontwikkeling, enz.).

• Op 20 december 2002 ondertekende Dexia het “Charte des Services Publics Locaux” waarvoor het initiatief uitging van de Franse verenigingen van lokale besturen en het Institut de la Gestion Déléguée. Dexia ondersteunt de internationale transpositie van dit charter met een juridisch instrument dat voor iedereen de toegang tot de noodzakelijke openbare diensten moet waarborgen. • Dexia nam actief deel aan het “3ème Forum de l’Union des villes de la Méditerranée” tegen armoede, dat in april 2003 in Monaco werd georganiseerd door het United Nations Development Programme (UNDP). • In september 2003 organiseerde Dexia in Parijs de Internationale ontmoetingsdagen voor burgemeesters, waaraan werd deelgenomen door 250 belangrijke spelers uit de lokale sector wereldwijd. Deze Top draaide rond twee thema’s: het lokale ontwikkelingsbeleid en de technieken en middelen van de openbare en privé-sector ten gunste van stadsontwikkeling.

∆

11

ter bescherming van Venetië en zijn lagune via drie transacties met de regio Veneto en de stad Venetië. Dexia Crediop treedt tevens naar voor als de bevoorrechte partner van het consortium Venezia Nuova – de belangrijkste instelling die met de werken belast is – als arranger van financieringen ten belope van in totaal 565 miljoen EUR. De bijdrage van Dexia Crediop in deze investeringen bedraagt 200 miljoen EUR.

De financiering van de lokale infrastructuur Dexia beschikt in Europa over een degelijke knowhow en ervaring inzake projectfinanciering, meer bepaald op het gebied van leefmilieu. Zo is Dexia Bank in België de referentiebankier van de lokale openbare sector, met een marktaandeel van 84 % in 2003. De financieringen zijn o.a. bestemd ter ondersteuning van projecten inzake duurzame ontwikkeling (mobiliteit, waterzuivering, afvalselectie, renovatie van het erfgoed ...). Dexia kan op twee manieren optreden, ofwel door de lokale overheden rechtstreeks te financieren, ofwel door de privé-marktdeelnemers te financieren in het kader van publieke-private partnerships (PPP).

Rechtstreekse financiering van de lokale overheden Steun en financiering voor diverse projecten in 2003. In Frankrijk werd in november 2003 een overeenkomst getekend met de Raad van de regio Rhône-Alpes betreffende de invoering van een regionaal plan voor hulp bij grondtransacties en vastgoedinvesteringen in Rhône-Alpes waarin doelstellingen voor duurzame ontwikkeling waren opgenomen. In Griekenland kende Dexia Crédit Local een krediet van 150 miljoen EUR en een looptijd van 15 jaar toe aan de stad Athene. Met deze lening wil Athene de kwaliteit van de leefomgeving van zijn inwoners verbeteren, met name in het vooruitzicht van de organisatie van de Olympische Spelen in 2004. In Italië bevestigt Dexia Crediop zijn financieel leadership in diverse programma’s i.v.m. water, irrigatie en de strijd tegen natuurrampen. Zo werd in 2003 een bedrag van 162 miljoen EUR uitgetrokken voor werken

∆

12


Koolstofkrediet tegen klimaatverandering Krachtens de Europese richtlijn van 13 oktober 2003 wordt in 2005 een systeem opgericht voor de uitwisseling van quota inzake de uitstoot van broeikasgassen. Deze markt richt zich op het ogenblik vooral op de exploitanten van installaties met een vermogen van 20 MW of meer. Dexia steunt in dit kader de lokale besturen die er zich vrijwillig toe verbinden om hun uitstoot van broeikasgassen te verminderen; het zal hen namelijk helpen voordeel te halen uit de toekomstige oprichting van de beurs van emissiequota. Dexia lanceerde in het 1ste kwartaal 2004 een financiële engineering en een innovatieve constructie om hen te helpen hun investeringen te financieren en de toekomstige financiële waarde van de emissiequota, die uit hun projecten voortvloeien, te verbeteren.

Een project voor de zuivering van afvalwater in PPP Het grootste Europese project op het vlak van afvalwaterzuivering via een PPP heeft betrekking op Nederland, met de bouw van twee installaties voor afvalwaterzuivering in Den Haag, waarvoor Dexia als leider is opgetreden met een totale financiering van 370 miljoen EUR. Dankzij dit project zullen de nieuwe milieunormen van de Europese Unie kunnen worden nageleefd, terwijl aan de behoeften van 1,7 miljoen inwoners uit de regio Den Haag zal kunnen worden voldaan.


van onze metiers

Haute Qualité

Environnementale (HQE)

Projectfinanciering in publiek-privaat partnership Dexia Crédit Local is uitgegroeid tot een van de sleutelactoren in de sector van het PPP. Dit soort constructie werd in de jaren 1990 uitgewerkt in GrootBrittannië via het PFI (Private Finance Initiative) en breidde zich uit naar andere Europese landen zoals Italië, Portugal en Oostenrijk. Het biedt de openbare instellingen de mogelijkheid om het concept, de uitwerking, het beheer en het onderhoud van uitrusting toe te vertrouwen aan privé-bedrijven op gebieden zoals gezondheid, onderwijs, vervoer, milieu, enz., voor een duur die tot 20 of zelfs 30 jaar kan gaan. Onder de projecten met een sterk potentieel op het vlak van energiebesparing en beperking van de uitstoot van broeikasgassen vinden we meer bepaald de sector van het schone vervoer. In Frankrijk werden belangrijke projecten voor “trains express régionaux” (TER) gefinancierd met o.a. de Raad van Provence-Alpes-Côte d’Azur op basis van een innovatieve samenwerking met Dexia Crédit Local, Dexia Flobail en Dexia GSF, waarbij een klassieke leasing werd gecombineerd met een financiering door US Lease voor een bedrag van 210 miljoen EUR. De zuivering van afvalwater is een sector die eveneens belangrijke financieringen vereist. De meeste projecten op dat vlak worden verwezenlijkt in het PPP. Dit kan worden verklaard door het feit dat de watertransportinfrastructuur tot de bevoegdheid van de lokale besturen behoort, terwijl de kosten en de technische beheersvoorwaarden ervan deze besturen ertoe aanzetten om een beroep te doen op de privé-sector. Dexia Bail heeft ook een bijzonder aantrekkelijke financiering via leasing uitgewerkt voor de groep Transdev en haar dochter STAB voor rekening van het Syndicat Mixte des Transports en Commun de l'Agglomération de Bayonne, nl. in het kader van de financiering van een elektrische pendeldienst naar het stadscentrum.

In Frankrijk helpt Dexia Crédit Local de lokale openbare spelers met investeringen in niet-vervuilende of energiebesparende voorzieningen, zoals bijvoorbeeld de aankoop van schone voertuigen of de huur ervan op lange termijn, energetische prestatie (in partnership met EDF en GDF), de financiële huur van bakken voor afvalinzameling, de aanpassing van water- en afvaluitrusting aan de normen. Op het nationaal congres van de HQE dat op 24 en 25 november 2003 plaatsvond in Bordeaux, ondertekende Dexia Crédit Local een protocolakkoord met de “Association Nationale” van de HQE, dat tot doel heeft deze benaderingswijze gemakkelijker onder de Franse lokale besturen te verspreiden (speciale werkgroep, financiële constructies op basis van praktische gevallen, publicatie van een thematische gids in 2004).

Hernieuwbare

energie

In de sector van de hernieuwbare energie nam Dexia deel aan de financiering van 25 windmolenprojecten in 8 landen (Spanje, Italië, Frankrijk, België, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Marokko en Australië), waarvan 20 in 2002 en 2003. Voor de helft van deze 20 financieringen was Dexia leider. De uitstaande bedragen van Dexia in deze sector overschreden onlangs 200 miljoen EUR, wat overeenstemt met een totale investering van meer dan 2 miljard EUR (waarvan 3/4 gefinancierd door de banken). Dexia Crédit Local trad in Spanje op als enig mandated lead arranger voor de aankoop van twee windmolenparken met een effectief vermogen van 64 MW in Galicië door het Spaanse bedrijf Sistemas Energéticos Canda (SEC) van de onderneming Gamesa voor een bedrag van 76 miljoen EUR. De terugbetaling van deze transactie is gebaseerd op de inkomsten van de energie die verkocht wordt in het kader van de Spaanse reglementering inzake hernieuwbare energie. In het zuiden van Australië, ten slotte, nam Dexia Crédit Local voor 21 miljoen EUR deel aan de financiering van een windmolenpark van 80,5 MW (Lake Bonney-project). Met een bedrag van 99 miljoen EUR aan investeringskosten gaat het om het grootste project van dit soort dat tot op vandaag in Australië door de bankwereld in het kader van een beginnende reglementering werd gefinancierd.

∆

13

Een langetermijnvisie ten dienste van de toekomstige generaties Dexia heeft tijdens de voorbije jaren de lokale openbare actoren gesensibiliseerd i.v.m. langetermijnfinancieringen voor infrastructuur in het kader van duurzame ontwikkeling, waardoor het mogelijk wordt de terugbetalingslasten over verscheidene generaties te spreiden. In Frankrijk bv. belopen de leningen die door Dexia Crédit Local voor een looptijd van 30 jaar of meer werden toegestaan, ongeveer 11,7 % van de totale in 2003 toegekende leningen. Globaal genomen heeft Dexia het voor de grote Franse en Europese lokale besturen mogelijk gemaakt om – vooral via zijn dochteronderneming voor financiële engineering, Dexia Finance – echte diversificatiestrategieën voor hun uitstaande schulden uit te werken en te optimaliseren. Wat de financiële prospectie betreft, begeleidt Dexia alle lokale beslissers in Europa bij de interpretatie en follow-up van de reglementeringen en normen door zijn knowhow en advies ter beschikking te stellen. Dexia Crédit Local publiceert elk jaar voor Frankrijk en Europa macro-economische conjunctuurnota’s over de sector van de lokale besturen. Zo levert de analyse van de financiële omgeving een concrete bijdrage aan de begeleiding van projecten, zowel voor de lokale besturen als voor de ziekenhuizen.

∆

14


In België biedt het analyse-instrument MAHA (Model of Automatic Hospital Analysis) de mogelijkheid om elk jaar een sectorale analyse van de ziekenhuizen uit te voeren en over vergelijkingsratio’s te beschikken. Verder richtte Dexia Bank SocioNet op, de eerste internetsite voor de verenigingssector die een globaal antwoord geeft op vragen van juridische, fiscale of financiële aard van de sociale instellingen. Dit gebeurt in samenwerking met gespecialiseerde consultants uit de sector en INFORUM, een juridische gegevensbank die gespecialiseerd is in bestuursrecht. Ten slotte werd in december 2003 met de Vereniging van Belgische Steden en Gemeenten een overeenkomst ondertekend om in 2004 een inventaris op te stellen van de lokale initiatieven inzake duurzame ontwikkeling en een bijeenkomst te organiseren voor de uitwisseling van ideeën.

De activiteit

credit enhancement In de Verenigde Staten maakt de financiële engineering van het departement Public Finance van FSA het mogelijk om de financieringskosten van de gemeenten te optimaliseren en draagt ze bij tot de oprichting en werking van lokale openbare diensten op lange termijn. Zo heeft FSA in 2003 obligaties van regeringen en lokale openbare overheden gewaarborgd ten belope van 54,9 miljard USD, waarvan 14,8 miljard USD voor onderwijs, 2,5 miljard USD voor toegang tot huisvesting en 2,3 miljard USD voor gezondheidszorg.


van onze metiers

Duurzame ontwikkeling bevorderen via huisvesting De instellingen voor sociale huisvesting worden in het kader van hun vermogensstrategie geconfronteerd met het probleem van de permanente aanpassing van hun huurwoningenbestand en willen ervoor zorgen dat het aan de woonmarkt beantwoordt. Zo heeft Dexia Crédit Local in Portugal een gestructureerde financiering van 15 miljoen EUR toegestaan aan de stad Porto voor de renovatie en herinrichting van verscheidene honderden sociale woningen. De huisvestingsmaatschappijen zijn in grote mate bij een problematiek van duurzame ontwikkeling betrokken, met name via het versterken van de relatie met hun huurders, het streven naar milieubescherming, de kwaliteit van de gebouwen en de stadsvernieuwing. In Frankrijk testte Dexia Crédit Local met de huisvestingsmaatschappijen een innovatief systeem uit van huur met een aankoopoptie (location avec option d’achat – LOA), waardoor het sociaal gemengd karakter wordt bekomen waar de sociale verhuurders naar streven. Het systeem bevordert een evolutie van huurder naar eigenaar voor huisgezinnen met een bescheiden inkomen die een eerste woning willen verwerven en over geen eigen inbreng beschikken. Elk gezin behoudt de mogelijkheid om in geval van moeilijkheden naar het statuut van huurder terug te keren. Deze constructie is speciaal bestemd voor de lokale besturen die door tussenkomst van de instellingen voor sociale huisvesting het woningaanbod op hun grondgebied willen verruimen en tegelijkertijd de sociale en economische mobiliteit willen bevorderen.

∆

15

Efficiëntie en knowhow ten dienste

van verantwoord investeren

Dexia Asset Management is in enkele jaren een van de Europese leiders op het vlak van maatschappelijk verantwoord beheer geworden en bekleedt op deze markt een dominerende plaats, zowel door zijn uitgebreid gamma van fondsen die in zeven landen worden erkend als door de omvang van de beheerde uitstaande bedragen.

Balans van het gamma

Het commercialiseren van duurzame-

beleggingsproducten

2,50 % 2,00 % 1,50 % 1,00 % 0,50 % 0,00 % Europa

Dexia Asset Management

Bron: AVANZI – Dexia Asset Management / 30.06.2003

∆

Op 31 december 2003 beschikte Dexia Asset Management over een gamma van 16 maatschappelijk verantwoorde “open” fondsen (zie Bijlagen p. 48). In termen van beheerde volumes vertegenwoordigden deze fondsen samen meer dan 921 miljoen EUR aan

∆

16

∆

Het aandeel van duurzame fondsen in het beheer van Dexia Asset Management is eveneens groter dan in Europa:

∆

Met beheerde activa van meer dan 1,5 miljard EUR vormt het duurzaam beheer bij Dexia Asset Management een strategische ontwikkelingskrachtlijn. Volgens de recentste evaluatie door AVANZI SRI Research (lid van SiRi Group) eind juni 2003, beliep het marktaandeel van Dexia Asset Management voor het beheer van duurzame fondsen 9,6 % in ContinentaalEuropa, waardoor de Groep tot de marktleiders behoort.

∆

De duurzame fondsen

uitstaande bedragen, tegenover 790 miljoen EUR op 31 december 2002, d.i. een stijging van nagenoeg 17 %. Deze aangroei is voor 30 % te danken aan de opleving van de financiële markten en voor 70 % aan nieuwe intekeningen. De lancering van ETF Trackindex heeft bijna 3 % van de nieuwe uitstaande bedragen gegenereerd. De verzekeringsproducten en spaarplannen hebben in termen van volumes in beheer een sterke groei gekend (+33,2 %). De uitstaande bedragen van de producten met gewaarborgd kapitaal stegen in 2003 met nagenoeg 1,5 %. Het specifiek duurzaam beheer maakt met een stijging van meer dan 77 % van de beheerde uitstaande bedragen in 2003 duidelijk deel uit van de bevoorrechte ontwikkelingskrachtlijnen. Dit soort beheer vertaalt zich in een aanbod van producten naar maat, die beantwoorden aan de specifieke verwachtingen van de institutionele cliënteel en van het private-bankingnet.


Het banknet van Dexia Bank is in België, met een marktaandeel van 67 %, leider in de commercialisering van beleggingsproducten die gebaseerd zijn op de criteria van milieuen maatschappelijk verantwoord beleggen. Dexia Bank behoort bovendien tot de vier banken waaraan de Belgische federale regering in 2003 de plaatsing van het Kringloopfonds in fiscaal aftrekbare obligaties, bedoeld om de sector van de maatschappelijke economie te helpen financieren, heeft toegekend. Dexia Bank plaatste bijna 30 miljoen EUR van het totale aanbestedingsbedrag van 75 miljoen EUR.


van onze metiers

Lancering en commercialisering van producten

∆

In 2003 hebben de teams van Dexia Asset Management verder nieuwe duurzame producten ontwikkeld die aan specifieke behoeften beantwoorden: Trackindex werd in juni 2003 op de markt gebracht en is een van de eerste duurzame ETF’s (Exchange Traded Fund), gebaseerd op de Dow Jones Sustainability Index STOXX. ETF’s zijn unieke financiële instrumenten die de voordelen van indexfondsen combineren met die van aandelen (waardering elke 15 seconden). TrackinDex DJ STOXX Sustainability is een product met een groot potentieel, dat aan de verwachtingen van de Europese markt is aangepast. In België was het reservefonds van de Vlaamse minister van Sociale Zaken (het Vlaams Zorgfonds) de eerste institutionele belegger die belegde in het fonds Paricor E10 dat in november 2003 door Dexia Asset Management werd gelanceerd. Deze duurzameaandelenbevek is gebaseerd op de referentie-index ESIG-1, die door het agentschap Ethibel (lid van SiRi Group – Sustainable Investment Research International) bij die gelegenheid op basis van zijn beleggingsregister werd gecreëerd.

∆

Evenementen en verbintenissen Dexia Asset Management nam in 2003 deel aan talrijke externe evenementen ter bevordering van het Maatschappelijk Verantwoord Beleggen, zoals het Fondskongress (Mannheim), het European Socially Responsible Investing Congress (Stockholm), de conferentie Tripple Bottom Line Investing (Amsterdam), het Forum Européen de l’Investissement Responsable (Parijs) en het seminar VBA Seminar Duurzaam Beleggen (Rotterdam). In de lente van 2004 zette Dexia Asset Management de promotie van het Maatschappelijk Verantwoord Beleggen voort met de start van een Europese campagne bestemd om de waarden bekend te maken die aan zijn professionele activiteit ten grondslag liggen en om zijn nieuwe slogan kenbaar te maken: “Money does not perform. People do.” Er werden veel roadshows georganiseerd en nieuwe onderzoekselementen aangekondigd i.v.m. het beleid inzake duurzaam beheren.

In maart 2003 werd Dexia Asset Management aandeelhouder van het Europees ratingbureau Vigeo ten belope van 1 % van het kapitaal, meer bepaald in het college “financiële beheerders en pensioenfondsen”.

Van corporate governance tot het uitoefenen van stemrecht De beslissing om een zogenaamd “proxy voting”-beleid (voor de uitoefening van stemrecht op de algemene vergadering) te promoten, beantwoordt aan de keuze van Dexia Asset Management om zijn positie als leider van het Maatschappelijk Verantwoord Beleggen in Europa te verstevigen en zich van zijn concurrenten te onderscheiden. Het beleid van proxy voting van Dexia Asset Management is gebaseerd op vier hoofdprincipes: - Corporate Governance moet de rechten van de aandeelhouders beschermen volgens de gulden regel “een aandeel, een stem, een dividend” en hun de mogelijkheid geven om de algemene vergaderingen bij te wonen en hun stemrecht uit te oefenen; - de aandeelhouders (ook de minderheids- en buitenlandse aandeelhouders) moeten een gelijke behandeling krijgen en schadeloos gesteld worden als hun rechten werden geschonden; - Corporate governance moet ervoor zorgen dat alle informatiedragers betreffende de onderneming en haar financiële toestand, resultaten en beheer correct, precies en binnen de gestelde termijn gepubliceerd zijn; - Corporate governance moet ervoor zorgen dat de raad van bestuur in het beleid van de onderneming de strategische richtlijnen naleeft en optreedt in het belang van de onderneming en haar aandeelhouders. De leden van de raad van bestuur moeten optreden in het duurzaam belang van de onderneming en de geldende wetten naleven. In de raad van bestuur moet een groot aantal bestuurders zitting hebben die geen leidende functie uitoefenen in de onderneming. ∆

17

Prestatie Hoewel de in duurzame fondsen belegde kapitalen nog vrij beperkt zijn in vergelijking met de traditionele fondsen, noteert duurzaam beleggen een voortdurende groei en trekt het steeds meer privé- en institutionele beleggers aan. Volgens een studie uit 2003 zijn België, Nederland, Zweden en Zwitserland de Europese pioniers inzake duurzaam beleggen. Zie Bijlagen p. 48. Talrijke zowel externe als interne studies van Dexia Asset Management hebben aangetoond dat op lange termijn het rendement van een fonds met duurzame activa zo goed als hetzelfde is als dat van een fonds dat in traditionele, niet-duurzame activa is belegd. Zie Bijlagen p. 49. Het proces inzake duurzaam beleggen wordt geleid door een speciaal team voor maatschappelijk verantwoord beheer. Het houdt rekening met de duurzame maatschappelijke rating van onafhankelijke bureaus en met een aangepast actief beheer, en besteedt bijzondere aandacht aan het risicobeheer. Zo leidt dit proces tot uitstekende rendementen. Alle duurzame fondsen van Dexia Asset Management bekleden een mooie plaats in de S&P-Micropal-rangschikking.

∆

18


Rangschikking van de duurzame fondsen van Dexia Asset Management volgens S&P-Micropal (10/2003) 50 % 45 % 40 % 35 % 30 % 25 % 20 % 15 % 10 % 5% 0% 1 ster

2 sterren 3 sterren 4 sterren 5 sterren

In Australië, bijvoorbeeld, heeft het fonds Dexia Sustainable World Equities Fund (Australia), een spiegelfonds gebaseerd op het compartiment Dexia Sustainable Accent Social, zijn erg concurrerende positie tegenover de andere internationale fondsen op deze markt verstevigd. Dit duurzaam fonds werd eind 2002 gelanceerd en combineert de voordelen van het kwantitatief beheer met een selectie aandelen van hoge kwaliteit die aan de Ethibel-criteria voldoen. Door Dexia Sustainable World Equities Fund (Australia) in hun internationale fondsenportefeuille op te nemen, hebben de Australische beleggers aldus de mogelijkheid om hun risico te verminderen en hun rendement te verhogen.


van onze metiers

De solidariteitsfondsen In 1998 creëerde Dexia BIL de bevek Dexia MicroCredit Fund, het eerste commercieel beleggingsfonds voor de herfinanciering van microfinancieringsinstellingen die gespecialiseerd zijn in het aanbieden van financiële diensten aan de micro- en kleine ondernemingen van de groeimarkten. Dexia BIL is promotor van het fonds en Dexia Asset Management beheerder. Dexia Micro-Credit Fund vertegenwoordigt een nieuwe activacategorie die een belangrijke sociale dimensie koppelt aan een aantrekkelijk rendement/risicoprofiel. De beleggers (particulieren, stichtingen, pensioenfondsen, dakfondsen) die in het kapitaal van de bevek participeren, zijn gevoelig voor het begrip maatschappelijk verantwoord beleggen, voor de strijd tegen de armoede en de Noord-Zuidsamenwerking. Het financieel criterium, dat verband houdt met het laag defaultpercentage, de aantrekkelijke verhouding rendement/volatiliteit en de afwezigheid van correlatie met andere activacategorieën, vormt voor dit fonds een extra aantrekkingspunt. Dexia Micro-Credit Fund bestaat thans uit drie aandelencategorieën (in USD, CHF en EUR) die op 7 januari 2004 een totale netto-inventariswaarde hadden van 45 533 649 USD, d.w.z. een stijging van meer dan 100 % over het jaar 2003 alleen. Deze drie aandelencategorieën vormen één leningenportefeuille. De structuur van het fonds koppelt dus de voordelen van een soepele muntkeuze aan de participatie in één enkele, perfect gediversifieerde leningenportefeuille. Maandelijks vinden er wisseldekkingen plaats tussen de inschrijvingsmunten en de activa in portefeuille om het wisselrisico uit te schakelen. De gemiddelde looptijd van de leningen van het fonds is 19 maanden. Het fonds heeft sinds zijn oprichting in totaal 146 leningen toegekend zonder ooit een niet-terugbetaling te hebben genoteerd. De historische gecumuleerde nettoprestatie in USD van de USD-categorie bedroeg op 7 januari 2004 27,39 % ten opzichte van september 1998.

Voor het beheer van zijn microfinancieringsportefeuille steunt Dexia Asset Management op het Zwitserse bedrijf BlueOrchard Finance SA (www.blueorchard.ch), dat gespecialiseerd is in het beheer van dit soort activa. BlueOrchard zorgt voor de selectie van de microfinancieringsinstellingen, voert een due diligence uit ter plaatse en bereidt een evaluatie voor ten behoeve van het kredietcomité. Zijn analyse wordt systematisch aangevuld met een externe rating die ofwel door een standaard ratingbureau wordt toegekend, ofwel door een gespecialiseerd ratingbureau dat een volledige financiële en operationele audit van de instelling doorvoert. Het kredietcomité beslist op basis van de evaluatie van BlueOrchard om al dan niet te investeren. Indien nodig wordt de instelling zorgvuldig gevolgd (maandelijkse reporting gedurende de hele duur van de investering) en krijgt ze een jaarlijks follow-upbezoek. De selectiecriteria zijn steeds afgestemd op de analyse van de kwaliteit en de impact van de activiteit van elke microfinancieringsinstelling. Zie Bijlagen p. 49.

Concrete resultaten voor microfinance Het fonds is in 20 ontwikkelingslanden in Zuid-Amerika, Azië, Afrika en Oost-Europa actief bij 42 gefinancierde instellingen, waardoor zowat 1,5 miljoen micro-ondernemers gefinancierd kunnen worden. Dit aantal zal nog toenemen doordat het aantal duurzame microfinancieringsinstellingen stijgt en het doel van het fonds erin bestaat een steeds groeiend aantal micro-ondernemers te bereiken.

∆

19

Inzet en innovatie in de relatie

met de cliënten

Innovatie, luisterbereidheid en kwaliteit zijn zowel intern als extern de kenmerken van een duurzame-ontwikkelingsbeleid en maken het mogelijk de commerciële relatie tussen de bank en haar cliënten geloofwaardig te maken en te verduurzamen.

factoren van de risicopremie en gepaard gaat met een campagne over het thema van de verkeersveiligheid.

Bankinnovaties inzake maatschappelijke engineering

∆

In België ontwikkelde DVV Verzekeringen een aantal innoverende producten op het vlak van maatschappelijke engineering: sinds 1999 krijgt elke cliënt die een BOARverzekeringscontract heeft afgesloten, de mogelijkheid om gratis specialisten in de psychologie te raadplegen om de niet-materiële gevolgen van een schadegeval op te vangen, dit in samenwerking met IvP/POBOS (adviescentrum voor trauma- en welzijnszorg in organisaties); Dexia PubliPension is een pensioenverzekeringsproduct voor een optimaal beheer van het pensioen van personen die een wettelijk pensioen van de openbare sector genieten. DVV Verzekeringen evalueert voor elke entiteit (gemeenten, OCMW’s, enz.) de bestaande en toekomstige pensioenen op basis van de gegevens van de betrokken personen, beheert de gedeponeerde reserves, berekent het pensioen van de gepensioneerden en neemt deel aan het beheer van het systeem; er staat een “duurzame” autoverzekering op stapel die rekening houdt met diverse gegronde actuariële

∆ ∆

∆

20


In Frankrijk is Dexia Sofaxis de enige gespecialiseerde Franse instelling die aan de lokale besturen en de ziekenhuizen verzekeringscontracten voor het personeel aanbiedt die rekening houden met de statutaire waarborgen. De verzekerde cliënten beschikken zo over een gamma operationele diensten inzake human resources management die tot doel hebben beroepsrisico’s te voorkomen en werkverzuim te beperken. In 2003 ging Dexia Sofaxis door met het ontwikkelen van de coaching van de lokale besturen met het oog op de invoering van een preventiemanagementsysteem. Verder ontwikkelde het voor zijn cliënten een toepassing voor risicofollow-up op het internet. Zo ook heeft Dexia Epargne Pension zijn steun voor een beter beheer van de werktijd vergroot en biedt het een globale begeleiding aan voor de toepassing van het reglement i.v.m. de 35-urenweek dankzij de “compte épargne-temps” (tijdspaarrekening), die het beheer van de werktijd beter moet verzoenen met de interne organisatie. Zo werd in oktober 2003 met SNALESS (syndicat national de la fonction employeur du secteur médico-social et sanitaire et social) een partnershipovereenkomst ondertekend voor de toepassing van de compte épargne-temps.


van onze metiers

Het aanbod van basisdiensten In België biedt Dexia Bank aan instellingen met een sociale roeping sinds verscheidene jaren een reeks financiële producten aan die bestemd zijn voor personen in moeilijkheden. Deze producten beantwoorden op dat gebied aan de verwachtingen van de lokale overheden en zorgen ervoor dat de minderbedeelden toegang blijven hebben tot de basisbankdienst. Voor personen in financiële moeilijkheden die om specifieke hulp vragen, stelt Dexia Bank het instrument “Budgetbeheer” voor, gebaseerd op individuele zicht- of spaarrekeningen die volledig beheerd worden door aangestelde gevolmachtigden. Deze personen krijgen een bankkaart waarmee ze hun zakgeld kunnen opnemen. Dexia Bank biedt tevens bijzonder beheer aan aan instellingen die door de beslagrechter werden aangesteld als schuldbemiddelaar. Met deze verschillende producten anticipeerde Dexia Bank op de wetgeving betreffende de basisbankdiensten in België, die in september 2003 van kracht werd. Daardoor krijgt elke cliënt die niet aan de criteria voor het openen van een gewone zichtrekening voldoet, een “basisdienstverlening” met overschrijvingen, deposito’s, opnemingen en rekeningafschriften. Dexia Bank heeft sinds 1997 meer dan 30 000 dergelijke rekeningen geopend.

Bankdiensten

voor minderbedeelden

Dexia Bank is de enige financiële instelling op de Belgische markt die over speciale producten voor de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW’s) beschikt. Op de socialebijstandsrekening wordt via elektronische weg het minimuminkomen gestort; de rekening is gratis voor de begunstigde en biedt hem de mogelijkheid om met een Bancontact/Mister Cash/Proton-kaart het geld op te vragen naarmate hij het nodig heeft. Dit product biedt een grotere zekerheid, beperkt de werklast van de OCMW’s en vormt een echt instrument voor de sociale integratie van de begunstigden, die vaak geen bankrelatie hebben. Eind 2003 waren zowat 50 000 socialebijstandsrekeningen in dienst.

In Frankrijk ondernemen sommige Franse dochterondernemingen van Dexia Crédit Local stappen inzake kwaliteit en certificering.

Dexia Crédit Local lanceerde zijn “kwaliteitsproject” om in 2004 de certificering ISO 9001 te krijgen voor de verwerkingsprocedure m.b.t. een eerste deel van zijn cliënteel (25 000 gemeenten). In het kader van dit project herzag Dexia Crédit Local zijn werkingsmethoden en gebruikt het gevallen van nonconformiteit om vooruitgang te boeken en de tevredenheid van de cliënten te vergroten. Als aanvulling werd een nieuwe dienst opgericht, “Qualité de l'entrepôt des données”.

Dexia Sofaxis voerde eind 2002 een geïntegreerd managementsysteem in (QSEE: Qualité, Sécurité, Environnement, Ethique) gebaseerd op de integratie van de normen ISO 9001 (kwaliteit), ISO 14001 (milieubeheersing), OHSAS 18001 (veiligheid en gezondheid op het werk) en SA 8000 (maatschappelijke en ethische verantwoordelijkheid). Dexia Sofaxis kreeg op 30 oktober 2002 van de European Foundation for Quality Management (EFQM) de Europese Prijs van de Kwaliteit toegekend in de categorie grote ondernemingen.

Tot slot vermelden we nog dat Dexia CLF Banque in februari 2003 de vernieuwing van zijn ISO 9002certificering heeft gekregen voor zijn beheer van thesauriekredietopeningen voor de lokale openbare sector en dat Dexia CLF Lease Services, een dochteronderneming voor het beheer van openbare wagenparken, steunt op zijn partner Arval, wiens ISO 9002-certificering sinds 2001 vernieuwd werd voor de agentschappen uit de provincie en de technische voorzieningen.

Kwaliteit en certificering

∆

21

In Luxemburg nam Dexia BIL een SLA-initiatief (Service Level Agreement)(1) dat alle aspecten van totale kwaliteit omvat. Het kwaliteitsdoel wordt bepaald door tien engagementen voor de hele dienstengamma en alle relatieniveaus, zowel intern als extern. De naleving van deze verbintenissen tussen de diensten van de bank wordt periodiek gecontroleerd door na te gaan in hoever het agentschappennet aan interne kwaliteitsnormen beantwoordt. Wat de certificeringen betreft, heeft Dexia BIL in 2003 zijn ISO 9001-certificering voor zijn activiteit van transferagent en zijn dochter (FETA) First European Transfer Agent vernieuwd, alsook zijn SAS 70-certificering voor zijn activiteit van transferagent en administratief fondsenbeheerder (Dexia Fund Services). In België behaalde en vernieuwde de spaarbank Eural de ISO 9002-certificering voor al haar bankactiviteiten sinds 1997. Het EFQM-model wordt sinds 1998 toegepast in het kader van een strategisch plan (20032006) dat de toepassing van de diverse instrumenten beschrijft: een communicatie- en follow-upplan waarbij alle medewerkers betrokken worden, het opstellen van individuele doelen, evaluatiegesprekken volgens het PDCA-principe (Plan, Do, Check, Adjust), twee studiedagen per jaar met alle kaderleden van de bank, diverse enquêtes (over interne en externe tevredenheid, stress, leiderskwaliteiten).

(1) Contracten tussen de diensten van eenzelfde onderneming (of met andere bedrijven) om een bepaald kwaliteitspeil te waarborgen.

∆

22


Dexia Asset Management was een van de eerste portefeuillebeheerders op het Europese continent die de internationale normen voor beschrijving van de prestaties op basis van de GIPS-certificering (Global Investment Performance Standards) toepasten met het oog op een uniforme voorstelling van de historiek van de prestaties en een grote striktheid en transparantie van de beheersresultaten. De conformiteit van Dexia Asset Management met de GIPS-normen werd op 31 december 2003 zoals elk jaar door een onafhankelijk bureau gecontroleerd. In Slowakije keurde Dexia banka Slovensko in 2003 nieuwe systemen goed op het vlak van vorming (ISOnormen 9001 en 14001), evaluatie (ISO-normen 9001 en 14001) en bescherming, vooral wat de gezondheid van de werknemers betreft.

De tevredenheid van de cliënten meten Vertrouwen en tevredenheid zijn de sleutelelementen van een duurzame relatie met de cliënt. Luisteren naar de cliënt biedt de mogelijkheid om de kwaliteit van producten en procedures te verbeteren.

EMAS

in Oostenrijk Kommunalkredit Austria is een van de eerste financiële instellingen die hun eigen systeem voor milieubeheer invoerden (1997) en gecertificeerd werden in het kader van EMAS (Eco Management and Audit Scheme). In 2003 onderging Kommunalkredit zijn derde externe audit (nieuw milieuverslag beschikbaar op de site www.kommunalkredit.at). Zoals blijkt uit de vergelijking met andere financiële instellingen, positioneert de bank zich bij de beste in termen van organisatie.


van onze metiers

In België bestaat er sinds 1992 bij Dexia Bank een bemiddelingsdienst van acht personen, die tot taak heeft een oplossing in der minne te zoeken voor eventuele problemen tussen cliënten en diensten van de bank. De cliënt die niet tevreden is over de oplossing die door zijn agentschap of de zetel wordt voorgesteld, richt zich schriftelijk tot deze dienst, die een zo professioneel en objectief mogelijke oplossing moet zoeken. Dexia Bank ondertekende bovendien in 1998 de Gedragscode van de Belgische Vereniging van Banken (BVB). De cliënt kan zich in laatste instantie dus tot de ombudsman van deze vereniging wenden als hij denkt dat de bemiddelingsdienst van de bank hem geen bevredigende oplossing heeft voorgesteld. Voor 2003 ligt het aantal bezwaren dat bij de ombudsman werd ingediend onder het martkaandeel van Dexia Bank in België. Om de dossiers zo optimaal mogelijk te behandelen, heeft de dienst Bemiddeling een nieuwe geïntegreerde toepassing uitgewerkt, die ondersteund wordt door een gegevensbasis. Sinds 1 januari 2003 maakt de dienst Bemiddeling deel uit van de nieuwe directie Organisatie, waar sneller op signalen over ontevredenheid en slechte werking wordt ingespeeld. In Luxemburg wordt de tevredenheid van de cliënten tweemaal per jaar geëvalueerd. Het tevredenheidspercentage (meer dan 90 % in juni 2003) van de cliënten neemt sinds de start van de metingen in maart 2001 voortdurend toe. In 2003 werden ook nog focus groups georganiseerd waarin met de cliënten werd gepraat over de sterke en zwakke punten van de bank op verschillende gebieden (vertrouwelijkheid, ontvangst, advies, informatie en communicatie, beschikbaarheid en proactiviteit enz.).

De producten nog beter aan de cliënt aanpassen In Luxemburg voerde Dexia BIL in oktober 2000 het CRM (Customer Relationship Management) in met de bedoeling elk contact met de cliënt te optimaliseren en te waarderen dankzij een gestandaardiseerde follow-upstrategie. Het hoofddoel bestaat erin de informatie beter te verspreiden en dus de kennis van de cliënt te verbeteren. Dit instrument geeft toegang tot een volledig overzicht van de relatie via gelijk welk medium, dankzij een beveiliging van de gegevens en een gecentraliseerd informatiebeheer. Op die manier biedt het de mogelijkheid om de commerciële benadering aan te passen en te personaliseren op basis van de soort cliënt en beter alle wettelijke en commerciële verplichtingen inzake compliance na te komen. Zo geeft CRM automatisch toegang tot het risicoprofiel van een cliënt, d.w.z. zijn financiële toestand, zijn beleggersprofiel, zijn ervaring op het gebied van beleggingen en zijn risicoaversie. In België werkte Dexia Bank een soortgelijk project uit (Know & Inform Your Customer) met de bedoeling de vertrouwelijke relatie tussen de bank en haar particuliere cliënten te verbeteren, meer bepaald wat de commercialisering en de communicatie op het vlak van beleggingsproducten betreft.

In Frankrijk veronderstelt het lopende certificeringsproces bij Dexia Crédit Local een grotere inspanning inzake luisterbereidheid, die tot uiting kwam in een cliëntenenquête in oktober 2003, die regelmatig herhaald zal worden. Deze enquête leverde een globaal tevredenheidspercentage op van 8,1 op 10 (luisterbereidheid, duidelijkheid van de commerciële relatie en beheersprestatie).

∆

23

pa

potentieel en maatschappelijke

m

ili

eu

inzet vertalen.

im

intern beheer van het menselijk

beheersen, de ontv ang en de

sen van de milieu-impact, het

t pac

die zijn streven inzake het beheer-

e

sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid

D

Milieubewustzijn,

s

ar

i

it

antwoordelijkheidsdoelen gesteld,

n

liseren, meer so lid

te

Dexia heeft zich prestatie- en ver-

r

e tij

ibi ens

e rk

er t

en

n, vere oti sm

n aa

tal

d oe

m

we

nm

e

t

eel mecenaat ontw ikk ele n, de

de

aa

ig

he , n

tur cul

trekken…

De milieu-impact

beheersen Dexia streefde er in 2003 naar om de coördinatie en coherentie tussen zijn drie operationele entiteiten te vergroten, teneinde een milieurapport op te stellen en de best practices te verspreiden.

op het werk als buiten de onderneming. Om de eerlijke handel te bevorderen werd besloten om koffiemerken met het Max Havelaarlabel ter beschikking van de agentschappen te stellen. Het milieurapport heeft betrekking op de drie operationele entiteiten van de Groep (Dexia Bank in België, Dexia BIL in Luxemburg en Dexia Crédit Local in Frankrijk, zonder hun buitenlandse dochterondernemingen), wat naar gelang van de indicatoren neerkomt op 40 % tot 82 % van de 21 545 FTE’s (Full Time Equivalents) van de Groep. Dit rapport houdt geen rekening met de milieubalans van sommige dochterondernemingen, hoewel die certificeringsstappen ondernemen of over een milieumanagement beschikken (Dexia banka Slovensko, Dexia Sofaxis). Deze cijfers en de evolutie ervan worden in de volgende verslagen besproken.

Sensibilisering Dexia is geen vervuilende onderneming en verbruikt niet uitzonderlijk veel energie. Toch zijn de entiteiten van de Groep zich ervan bewust dat de manier waarop zij hun activiteit uitoefenen een houding en praktijken weerspiegelt die een impact kunnen hebben op het milieu. In België, bijvoorbeeld, bestaat de rol van de dienst Preventie en Bescherming op het Werk van Dexia Bank er vooral in de personeelsleden raad te geven en te sensibiliseren i.v.m. met een betere leefomgeving, zowel

∆

26


In Frankrijk stelde Dexia Crédit Local begin 1999 een intern charter op waarin 10 verbintenissen zijn opgenomen. Er werd een actieplan opgesteld voor afvalsortering in de kantoren, papierrecuperatie en het gebruik van neonbuizen met minder kwik. Verder zullen in 2004 voor het personeel sensibiliseringsacties worden gevoerd i.v.m. hun water- en elektriciteitsverbruik. In Luxemburg bevestigt Dexia BIL zijn inzet voor het milieu door zijn nauwe samenwerking met de Superdreckskëscht (een uitvloeisel van het ministerie van Leefmilieu en de Chambre des Métiers) met het oog op de invoering van een methode voor het beheer van het bouwafval van het nieuw administratief centrum Belval-Ouest. Deze methode zal worden gebruikt voor het bepalen van een nieuw label “afvalbeheer voor grote bouwwerken”, dat in de toekomst als verplichte norm zal gelden.

Afvalbeheer In België is Dexia Bank te Brussel een pioniersonderneming op het vlak van afvalbeheer en -sortering. Het rendement is positief als men er rekening mee houdt dat ophaalbedrijven een supplement aanrekenen voor niet-gesorteerd afval. De personeelsleden worden

Milieubewustzijn,

s o c i a l e e n m a a t s c h a p p e l i j k e v e r a n t w o o rd e l i j k h e i d

verzocht de procedures toe te passen die op het intranet staan uitgelegd. Bij verhuizingen wordt systematisch gesorteerd tussen materiaal en meubelen die voor de bank nog bruikbaar zijn en materiaal en meubelen die verouderd zijn en verkocht zullen worden. De opbrengst daarvan gaat hoofdzakelijk naar scholen en verenigingen. In Slowakije heeft Dexia banka Slovensko een programma inzake milieubeheer lopen dat gericht is op een permanent beleid van afvalsortering, bestaande uit het hergebruik, ophalen en vernietigen van bijzonder en gevaarlijk afval, de organisatie van afvalophaling door derden en de invoering van programma’s voor afvalbeheer in de agentschappen. In Frankrijk zal elke vestiging buiten de hoofdstad een systeem voor papierrecuperatie moeten invoeren. Wat Parijs betreft, wordt het papier reeds opgehaald door de vereniging “Sourire d’enfants”. De opbrengst van deze verkoop wordt aangewend voor de financiering van bibliotheken op de pediatrische afdelingen van ziekenhuizen. Op het gebied van aankopen wordt met de leveranciers over hun milieubeleid gesproken. Zij zouden ertoe aangezet moeten worden producten te vervaardigen die na gebruik gerecycleerd kunnen worden (fotokopieertoestellen, faxen, draagbare telefoons enz.).

In het Groothertogdom Luxemburg gelden bij Dexia BIL voor de zetel en de dochterondernemingen sinds verscheidene jaren interne procedures voor het selecteren, terugwinnen en recycleren van afval (papier, elektronisch en elektrisch afval, kabels, metaal, hout, batterijen, enz.). Het terugnemen en hergebruiken van benodigdheden voor fotokopieertoestellen en printers maakt deel uit van de contracten met de leveranciers. Elektronisch materiaal en oude meubelen worden ter beschikking gesteld van sociale werken en liefdadigheid. Het elektronisch documentenbeheer dat werd ingevoerd voor alle banken boekhouddossiers en werkt via een centrum voor scanning van cliëntendossiers, draagt bij tot een goed beheer van de werkomgeving omdat alle papieren dragers elektronisch worden opgeslagen. Dankzij de informatica verbeteren trouwens de werkomstandigheden van het personeel dat bij archivering betrokken is.

Afvalbeheer in 2003 FTE (1)

Organisch afval/kg

Papier en karton/kg

PMD (2) liter

KGA (3) en batterijen/kg

Restafval/ duizenden liter

Dexia Bank

5 813

98 332

950 348

448 800

1 034

3 175

Dexia BIL

1 486

235 240

230 130

Geen gegevens (1 710 kg)

3 699

0

Dexia Crédit Local

1 081

0

75 600

0

100

0

82

0

38 250

0

2

1 144

8 462

333 572

1 294 328

448 800

4 835

4 319

Dexia NV

Totaal

(1) Aantal FTE’s (Full Time Equivalents) voor deze indicator. (2) PMD (Plastic, Metalen verpakkingen, Drankkartons). (3) KGA (Klein Gevaarlijk Afval).

∆

27

Beheer van de gebouwen en de werkomgeving In België heeft Dexia Bank een plan ingevoerd om zijn gebouwenpark te beperken en efficiënter te maken. Er zal voorrang worden verleend aan gebouwen die optimaal zijn uitgerust. Zo wordt op dit ogenblik rond de nieuwe “Dexia Tower”, die in 2006 in het centrum van Brussel in dienst wordt genomen, een studie gevoerd om tot een “groene” energieproductie van 7 % te komen. Een pendelbusdienst moet de verplaatsingen van de personeelsleden tussen de gebouwen van Dexia Bank in Brussel makkelijker en veiliger doen verlopen. Bij het uitwerken van projecten en de follow-up van bouwwerken van de agentschappen zullen de meest efficiënte methodes in termen van veiligheid en beheer van de milieu-impact toegepast, met o.a. aanwending van herbruikbare materialen, beperking van energieverbruik en voorkoming van bedrijfsongevallen en beroepsziekten. Het Brussels

Instituut voor Milieubeheer (BIM) kent voor rekening van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest aan gebouwen een ecologisch label toe met een maximum van drie sterren per gebouw. Zo kreeg Dexia Bank in maart 2003 twee sterren in het kader van de verlenging van het officieel label “ecodynamische onderneming” dat in oktober 2000 aan het gebouw “Trierstraat 25” werd toegekend. In Nederland bleek in 2001 uit een enquête dat 93 % van de medewerkers van Dexia Bank Nederland bereid was mee te werken aan het duurzaam beheer van de IJ-tower. Het gespecialiseerde afvalverwerkingsbedrijf Waste Care Systems, dat in 2001 voor zijn gepatenteerd systeem de prijs van de innovatie ontving, werd belast met de verwerking en de controle van het afval op de werkplaats. Wat energiebesparing en de uitstoot van koolstofdioxide betreft, gebruikt de IJ-tower van Dexia Bank Nederland voor zijn verwarmingssysteem met warmtepomp een warmwater- en een koudwaterbron om het gebouw in de winter te verwarmen en in de zomer af te koelen.

Papierverbruik in 2003 FTE Dexia Bank

Blanco papier (ECF (2) en TCF (3)) / ton

(1)

Totaal / ton

13 664

724

1 761

2 486

Dexia BIL

2 871

283

223

507

Dexia Crédit Local

1 081

77

54

132

Dexia NV Totaal

82

8

1

9

17 698

1 092

2 040

3 133

(1) Aantal FTE’s (Full Time Equivalents) voor deze indicator. (2) ECF (Elementary Chlorine Free). (3) TCF (Totally Chlorine Free).

∆

28

Bedrukt papier cliënteel (ECF (2) en TCF (3)) / ton


Milieubewustzijn,


In Luxemburg berust de bouw van het nieuw administratief centrum Belval-Ouest, dat eind 2006 wordt ingewijd en aanvankelijk 1 600 werkplekken zal tellen, op de meest geavanceerde technieken inzake milieubescherming. Om de uitstoot van CO2 te vermijden, zullen de gebouwen aangesloten worden op het verwarmingsnet van de stad. In de zetel “L’indépendance” in Luxemburg zullen technologsiche wijzigingen worden doorgevoerd teneinde dit gebouw aan te passen aan de strikst mogelijke eisen inzake energieverbruik. Tevens loopt er een studie voor het optimaliseren van de afvalrecuperatie en voor de bewustmaking van het personeel. Ook in België in het gebouw van Dexia NV, de Meeûssquare 1 te Brussel, wordt rekening gehouden met bepaalde principes inzake milieubeheer. Wij denken aan de installatie van afsluitsystemen op het waternet, de optimalisering van de werking van de technische uitrusting, het programmeren van de buitenverlichting, het recycleren en hergebruik van gsm’s, technische fiches voor reinigingsproducten, de keuze van een leverancier die de voorkeur geeft aan milieuvriendelijke producten …

DVV Verzekeringen heeft een intern systeem ingevoerd voor het inzamelen en recycleren van inktpatronen. De agentschappen zijn eveneens inzamelpunten voor gebruikte patronen van cliënten en inwoners.

Verbruik van inktpatronen in 2003 FTE

(1)

Aantal gebruikte inktpatronen (merk-, generische en wedergebruikte art.)

Dexia Bank

6 333

9 580

Dexia BIL

2 871

790

Dexia Crédit Local

1 081

3 114

82

20

10 367

13 504

Dexia NV Totaal

(1) Aantal FTE’s (Full Time Equivalents) voor deze indicator.

∆

29

kan worden bespaard, wat neerkomt op 220 ton niet-uitgestoten CO2. Op de motoren van bepaalde open koeltorens en van klimaatregelingsgroepen werden toerenregelaars geïnstalleerd teneinde de technische werking ervan beter te regelen. De elektriciteitsbesparing beloopt 483 MWh per jaar, d.w.z. ongeveer 155 ton niet-uitgestoten CO2. Het spuien van de koeltorens en de fontein gebeurt met een frequentie die bepaald wordt door de zoutconcentratie van het afvalwater en deze laatste wordt continu gemeten met nieuwe geleidingsmeters. Het waterverbruik wordt ook

Energie Dexia Bank neemt in België sinds verscheidene jaren initiatieven voor het regelen van het energieverbruik. Zo werd in oktober 2001 een nieuwe warmtepomp geïnstalleerd die gekoppeld is aan een condensatieketel met hoog rendement, waardoor per jaar 157 000 m3 gas

Verbruik van vloeistof en energie / gebouw in 2003 FTE

Elektriciteit / duizenden kW/h

(1)

Gas / duizenden kW/h

Stookolie / duizenden liter

Water / duizenden m3

Dexia Bank

5 791

19 808,2

8 694,3

143,5

96,6

Dexia BIL

1 578

15 777,5

553,8

88,8

37,7

Dexia Crédit Local

1 081

7 100

489,7

0 0

Dexia NV

Totaal

82

183,7

Geen gegevens

8 532

42 869,4

9 737,8

20 0,5

232,3

154,8


Systeem van medebeheer bij Dexia BIL voor twee van zijn gebouwen (externe centrale die warm en koud water levert) Medebeheer koud/ Medebeheer warm/ duizenden kWh duizenden kWh

FTE (1) Citius

495

Fortius Totaal

730,5

0

259,6

619,4

495

1 402,4

1 349,9


∆

30

1 142,8


Totaal/ duizenden kWh 1 873,3 879 2 752,3

Milieubewustzijn,


Vervoer De sociale partners van Dexia Bank in België ondertekenden in december 2000 een mobiliteitsplan met als doel het gebruik van het gemeenschappelijk vervoer en alternatieve vervoermiddelen zoals de fiets en carpooling aan te moedigen. Als afsluiting van de Brusselse week van de fiets en de “Met de fiets naar het werk”-dag op 16 mei 2002, kende het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op 17 mei aan Dexia Bank de Gouden Fietsstalling toe, een prijs die bestemd was voor het bedrijf dat zijn medewerkers het best had aangemoedigd om in de voorbije twaalf maanden met de fiets naar het werk te gaan.

geregeld met een speciaal systeem dat dient om het verbruik van stadswater jaarlijks met 6 400 m3 of 30 % te verminderen. De productie van ijswater en warm water gebeurt met een geautomatiseerd systeem dat werd ontworpen voor een optimaal rendement van de machines op basis van hun energiegebruik. Zo worden alle gebruiksanomalieën gesignaleerd en wordt de energieproductie beter gevolgd.

Beroepsreizen in 2003 (in duizenden km) FTE

(1)

Bedrijfsauto

Eigen auto

Vliegtuig

Trein

Totaal

Dexia Bank

8 108

10 538

6 243

832

440

18 052

Dexia BIL

2 871

251

389

3 668

471

4 778

Dexia Crédit Local

1 081

2 425

900

4 023

2 000

9 348

82

1 583

Geen gegevens

553

275

2 412

12 142

14 797

7 532

9 076

3 185

34 589

Dexia NV

Totaal

(1) Aantal FTE’s (Full Time Equivalent) voor deze indicator.

Vervoermiddel van de medewerkers (in aantal medewerkers) in het kader van het mobiliteitsplan van Dexia Bank en van twee dochterondernemingen van Dexia BIL in Brussel (Dexia Fund Services en Dexia Asset Management) FTE 8 357

(1)

Bedrijfsauto 483

Eigen auto zonder carpooling

Carpooling

Trein

Openbaar vervoer

2 743

175

3 352

1 184

Fiets 164

Motor

Voetgangers

Totaal

48

66

8 215

(1) Aantal FTE’s (Full Time Equivalent) voor deze indicator.

∆

31

Human Resources Management

en sociale dialoog

De principes van Dexia inzake sociale verantwoordelijkheid hebben als hoofddoel de motivatie van de medewerkers te vergroten, ieders kennis zo voordelig mogelijk aan te wenden en nieuw talent aan te trekken. Deze principes zijn gebaseerd op vertrouwen en transparantie en worden geleidelijk op alle niveaus van de Groep ingevoerd met het oog op een langetermijnwerking.

vertegenwoordigers en het hele management de vereiste transparantie aan de dag gelegd. Bovendien leverden ze regelmatig informatie aan de Europese Ondernemingsraad, vooral over vaak innovatieve maatregelen die specifiek waren voor elke entiteit en beantwoordden aan de wens om voorrang te geven aan vrijwillig vertrek en interne mutatie.

Overzicht van het personeelsbestand 30 000 26 141 17 499

20 000 15 000

23 865

24 893

∆

25 000

15 045

10 000 13 354 5 000 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003

De Groep telt wereldwijd 23 865 medewerkers, waarvan 85 % in de drie initiële landen van de Groep (België, Frankrijk en Luxemburg) en bijna 90 % in de landen van de eurozone.

Zo konden de medewerkers in België dankzij het bereikte akkoord profiteren van maatregelen zoals tijdskrediet of brugpensioen, of ook een interne mutatie krijgen via een job center. In Luxemburg werd het project “Reshaping your working life” voortgezet met o.a. de mogelijkheid van loopbaanonderbreking en werken voor een NGO. In Nederland, ten slotte, konden de medewerkers dankzij het bereikte akkoord de Groep verlaten in het kader van een gunstige financiële begeleiding.

Zie Bijlagen p. 50.

∆


∆

∆

32

Het jaar 2003 werd gekenmerkt door een inkrimping van het personeelsbestand met iets meer dan 1 000 eenheden, wat overeenstemt met de beslissingen die in 2002 werden genomen en ten dele werden uitgevoerd, vooral op het gebied van de fusie tussen Dexia Bank en Artesia BC in België, de reorganisatie van de Dexia-entiteit in Nederland en het kostenbeperkingsbeleid bij Dexia BIL. De betrokken entiteiten hebben tegenover de personeels-

De meeste andere ondernemingen hebben hun personeelsbestand behouden of zelfs licht verhoogd. Dat is o.a. het geval voor die welke actief zijn in het eerste metier en het administratief fondsenbeheer. De Groep bestaat voor 53 % uit mannen en voor 47 % uit vrouwen. De man-vrouwverhouding is in 2003 evenwichtiger geworden (55 % mannen in 2002). Zie Bijlagen p. 51.

Milieubewustzijn,


Het onevenwicht wat vrouwen met een kaderstatuut betreft, vermindert eveneens in zekere mate, vermits 27 % van de kaderleden vrouwen zijn, tegenover 25 % vorig jaar. Voor deze kwestie is in het raam van het actieplan 2004 van Human Resources echter een specifieke actie gepland (zie hieronder). ∆

Het personeelsverloop bij de groep Dexia bedraagt in 2003 6,47 %. Het aantal personeelsleden met een contract van onbeperkte duur is gestabiliseerd na de schommelingen van de vorige jaren. Het personeelsverloop houdt rekening met de nieuwe personeelsleden (rekruteringen, interbedrijvenmobiliteit) en de vertrekkende personeelsleden (alle redenen, waaronder interbedrijvenmobiliteit) van de verschillende entiteiten.

Het samenhorigheidsgevoel vergroten Het Human Resources Management stelt niet alleen het personeelsbestand voor; het bevestigt ook de inzet van de Groep ten voordele van duurzame ontwikkeling.

De medewerkers bij de groei betrekken Dexia heeft zonder aarzelen voor loonsparen gekozen, met de ambitie dat tegen 2005 5 % van het kapitaal in het bezit van de medewerkers zou zijn. Het is daarbij vooral de bedoeling het samenhorigheidsgevoel te vergroten, alle medewerkers bij de strategie en de groei van Dexia te betrekken en hun aldus de mogelijkheid te bieden om tegen voordelige voorwaarden te beleggen in aandelen van hun onderneming. Enkele cijfers … • 23 865: het aantal medewerkers, gespreid over 21 – voornamelijk Europese – landen, dat ten dienste staat van alle metiers van de Groep. • 38,5: gemiddelde leeftijd van de medewerkers van de Groep. • 4,14 %: het deel van het Dexia-kapitaal dat in handen is van de medewerkers.

De kapitaalverhoging van 2003 voor het personeel mag als opmerkelijk en innovatief worden beschouwd. Naast een aanbod waarbij de medewerkers op aandelen konden inschrijven met een disagio van 20 % op de referentiekoers, zorgde Dexia ook voor twee aanbiedingen met hefboomeffect. Via deze mogelijkheid kan een medewerker onder zeer gunstige voorwaarden aan loonsparen doen, vermits hij dankzij een specifieke procedure een kapitaal van 10 aandelen kan bezitten, terwijl hij zelf maar één aandeel heeft gefinancierd. Dexia is de enige Groep die aan al haar medewerkers, ongeacht hun geografische vestiging, een zelfde transactie met dezelfde varianten aanbiedt. Eind 2003 bleek dat 4,14 % van het maatschappelijk kapitaal van Dexia in het bezit van de medewerkers van de Groep was en dat zeven op tien medewerkers aandeelhouder waren. Zie Bijlagen p. 55. Naast deze structuur creëerde Dexia het gemeenschappelijk beleggingsfonds Dexia Diversifié Durable, dat de Franse loontrekkenden de mogelijkheid bood hun loon te beleggen in een product dat gebaseerd is op de criteria inzake milieuen maatschappelijk verantwoord beleggen. Het fonds bestaat voor 70 % uit bedrijfsaandelen die geselecteerd zijn volgens de methode van het agentschap Ethibel en voor 30 % uit Staatsobligaties.

De integratie vergemakkelijken Het welslagen van de integratie is een fundamenteel element voor Dexia, dat in zijn teams meer dan 60 verschillende nationaliteiten en culturen telt. De integratie van de nieuwe medewerkers werd in 2003 voortgezet. Er werden 3 uitgaven georganiseerd van “Discovering Dexia”, het seminar voor de ontvangst en interne opleiding van nieuwe personeelsleden. Eén uitgave was bestemd voor de teams van de NoordAmerikaanse entiteiten. Meer dan 400 medewerkers konden bij die gelegenheid kennismaken met de organisatie en de uitdagingen van Dexia, die door de leden van de directiecomités werden voorgesteld.

∆

33

++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

principes inzake sociaal beheer

+ + + + + + + +

∆

+ + ++ ++ ++

De “Principes inzake sociaal beheer” van de Groep werden aan alle medewerkers bezorgd. Dit charter bevat de verbintenissen van Dexia op het vlak van sociale dialoog, werkgelegenheid en mobiliteit.

Informeren en uitwisselen Als het jaar 2002 gekenmerkt werd door de invoering van nieuwe gemeenschappelijke interne communicatieinstrumenten en -media voor alle medewerkers, dan was 2003 een jaar van consolidatie en ontwikkeling. Het team+spirit-tijdschrift en -intranet hebben er in ruime mate toe bijgedragen dat de medewerkers zich een echte groepsgeest eigen hebben gemaakt, gebaseerd op waarden als respect voor ieders cultuur en uitwisseling van ervaringen. Deze media zijn uitgegroeid tot bevoorrechte bronnen van informatie en gedeelde kennis. Naast het tijdschrift en het intranet van de Groep, hebben de elektronische nieuwsbrieven en de intranetten van de entiteiten geleidelijk de kleuren van team+spirit aangenomen, wat heeft geleid tot het ontstaan van een grafisch coherente familie met een sterke identiteit. De eerste enquête over interne communicatie op het niveau van de Groep werd eind 2003 gehouden en gaf ons zicht op de tevredenheid en de verwachtingen van de medewerkers, met name op het vlak van informatie. De aankondiging van de nieuwe managementorganisatie van de Groep in november 2003, vormde eveneens een van de belangrijke momenten van het jaar. Bij die gelegenheid werd in Brussel een seminar georganiseerd, dat de naam “Proud to be Dexia – Building on our competitive edges” kreeg en bestemd was voor de 250 directiekaderleden van de Groep. Een dergelijk intern evenement vormt een uitstekende gelegenheid om de interne cohesie te versterken en

∆

34


het samenhorigheidsgevoel te vergroten onder medewerkers die door een functie, een activiteit of een metier met elkaar verbonden zijn. De bundelende kracht van de Groep komt aldus tot uiting in de invoering van een dynamiek die met name gebaseerd is op interactiviteit, uitwisseling van ervaringen en verspreiding van de best practices.

De sociale verantwoordelijkheid bevestigen Dexia, de bank van de duurzame ontwikkeling, heeft principes voor sociaal beheer uitgewerkt, gebaseerd op vertrouwen en transparentie. Ze vormen een belangrijk onderdeel van de werking van de Groep ten voordele van de duurzame ontwikkeling en zorgen ervoor dat de Groep haar voortbestaan op lange termijn kan waarborgen. Deze principes moeten de medewerkers nog meer motiveren en aan de Groep binden, en nieuw talent aantrekken. Ze werden vertaald in een charter en een specifiek actieplan.

Charter “Principes inzake sociaal beheer” De goedkeuring van het charter met de “Principes inzake sociaal beheer” vormt, na de instelling van een Europese Ondernemingsraad in 1998 en zonder dat er enige wettelijke verplichting was, een mijlpaal in het human-resourcesbeleid. Dit charter werd eind 2002 met de Europese Ondernemingsraad ondertekend en midden 2003 onder de medewerkers verspreid. Het vertokt de wil om een open en opbouwende dialoog tot stand te brengen die gebaseerd is op de naleving van verbintenissen op het gebied van sociale relaties, werkgelegenheid en mobiliteit. Het houdt tevens de verplichting in om jaarlijks bij de personeelsafgevaardigden verslag uit te brengen over de verwezenlijking van de verbintenissen.

Milieubewustzijn,


∆

1ste verbintenis: sociale dialoog Op lokaal vlak heeft Dexia zich ertoe verbonden de wetgeving inzake werk, sociale dialoog en vakbondsvrijheid nauwgezet na te leven en het ontstaan van overlegorganen te bevorderen ingeval de wetgeving niet in een georganiseerde personeelsvertegenwoordiging voorziet. Op het niveau van de Groep vergadert de Europese Ondernemingsraad van Dexia tweemaal per jaar. Rekening houdend met de geografische afstand tussen de entiteiten en met de complexiteit van bepaalde onderwerpen, wenste de Groep het overleg te verbeteren door tweedaagse voorbereidende vergaderingen te organiseren vóór de voltallige vergaderingen van de Europese Ondernemingsraad. In dezelfde zin vergadert de directie elke maand met het bureau van de Europese Ondernemingsraad om een regelmatiger sociale dialoog te bevorderen die meer op één lijn zit met de activiteit van de Groep. Om te bewijzen dat Dexia veel belang hecht aan transparantie, heeft het aan de Europese Ondernemingsraad de mogelijkheid gegeven een beroep te doen op een accountancykantoor om de jaarrekening 2002 van de Groep te onderzoeken. Syndex heeft in januari 2004 aan de voltallige vergadering van de Europese Ondernemingsraad zijn conclusies voorgelegd en zal zijn opdracht in het kader van de rekening 2003 voortzetten. Deze expertise, die enkel in het Franse arbeidsrecht is opgenomen, werd dus uitgebreid tot de hele Groep. Tot slot werd het intranet team+spirit van de Groep opengesteld voor de personeelsvertegenwoordigers met een rubriek over de Europese Ondernemingsraad. De medewerkers hebben op deze site toegang tot de persoonsgegevens van de vertegenwoordigers, de notulen van de vergaderingen en de moties die door de personeelsvertegenwoordigers werden ingediend.

Intranetsite van de Europese Ondernemingsraad, toegankelijk vanop alle werkstations.

2de verbintenis: werkgelegenheid binnen de Groep Dexia verbindt zich ertoe een anticipatief knowhowbeheer en een individueel mobiliteits- en loopbaanbeheer te voeren. De Groep ziet erop toe dat elke entiteit een opleidingsplan opstelt waardoor de medewerkers zich zo goed mogelijk kunnen aanpassen aan de technologische en technische evolutie van hun opdracht en aan de verwachte evolutie van de werkgelegenheid. Volgens de deontologische principes waarborgt Dexia dat er geen enkele discriminatie zal worden toegepast op grond van ras, geslacht, godsdienst of taal van de medewerkers en dat de professionele gelijkheid van mannen en vrouwen wordt gewaarborgd. Indien een inkrimping van het personeelsbestand van een dochteronderneming of een entiteit van de Groep onvermijdelijk zou zijn, zal de Groep deze informatie ter kennis van de Europese Ondernemingsraad brengen. Tegelijk richt Dexia een overlegorgaan op voor de directies Human Resources van de Groep om in sommige van deze entiteiten zoveel mogelijk betrokkenen opnieuw in het arbeidsproces te kunnen opnemen vóór er een ontslagprocedure wordt ingevoerd. Bovendien verbindt de Groep zich ertoe om voor de entiteiten die met deze personeelsinkrimping te maken hebben, specifieke onderhandelingen op gang te brengen in verband met de begeleidende maatregelen voor de medewerkers. Conform de principes inzake sociaal beheer van de Groep hebben de plannen voor personeelsaanpassing in België en Luxemburg dus aangetoond dat de wil er is

∆

35

∆

Het “Performance and Development Process”: dit programma beantwoordt aan 18 fundamentele principes (jaarlijks onderhoud, schriftelijke uitwerking, bilaterale bespreking, evaluatie op basis van concrete feiten, wensen i.v.m. ontwikkeling of mobiliteit, enz.) en biedt elke medewerker de mogelijkheid een jaarlijkse balans van zijn werk op te maken, nieuwe doelstellingen vast te leggen en een open gesprek aan te gaan over opleiding en loopbaanontwikkeling.

∆

DEAL (DExia Assessment of Leadership): tijdens deze assessmentdagen worden kaderleden met potentieel beoordeeld op hun kennis van de belangrijkste activiteiten van de Groep. Met de informatie die tijdens deze dagen wordt verkregen, kan een persoonlijk ontwikkelingsprogramma worden opgesteld. Deze programma’s bestaan uit studie, opleiding en coaching i.v.m. transversale projecten of beroepsmobiliteit.

∆

LEAD: tijdens dit programma van tweemaal twee dagen komen medewerkers bijeen rond thema’s betreffende “visie” en “opdracht”, waarna aan het directiecomité van de Groep een project wordt voorgelegd. Voor zijn ervaren kaderleden heeft Dexia een vollediger programma van 12 dagen uitgewerkt, dat de deelnemers een algemene benadering van de metiers en de uitdagingen van de banksector biedt.

om met de sociale partners tot een overeenkomst te komen en ontslagen te vermijden. De akkoorden die in het kader van de integratie van Artesia BC in Dexia Bank werden afgesloten, getuigen van deze wil, net zoals het programma “Reshaping your working life” bij Dexia BIL alternatieve oplossingen mogelijk heeft gemaakt, zoals deeltijdwerken naar keuze, gewone loopbaanonderbreking en loopbaanonderbreking in het kader van brugpensioen of tewerkstelling bij een NGO.

3de verbintenis: loopbaanbeheer en mobiliteit Het bevorderen van de mobiliteit in de Groep vormt de derde verbintenis van de “Principes inzake sociaal beheer”. De gemiddelde leeftijd van de medewerkers is 38 en een half jaar, en in vergelijking met veel andere Europese instellingen levert de leeftijdspiramide van Dexia weinig generatieproblemen op. De medewerkers ouder dan 50 vertegenwoordigen 14,8 % van het personeelsbestand. Het is dus noodzakelijk om nu de managers van morgen uit te kiezen en voor te bereiden. De ontwikkeling van de interne knowhow is onontbeerlijk voor het commercieel succes van de Groep en de motivatie van de teams. Het komt erop aan om op groepsniveau een gemeenschappelijk beleid uit te werken dat gebaseerd is op gedeelde instrumenten en kennis. Sommige projecten die in 2002 werden opgestart, zoals de identificatie en het beheer van het potentieel of de ontwikkeling van de knowhow, werden in 2003 concreet uitgewerkt. Er werden in die zin diverse instrumenten of programma’s ontwikkeld:

∆

36


Milieubewustzijn,


Ter aanvulling van het opsporen van het toekomstig potentieel, vormt de ontwikkeling van de huidige knowhow eveneens een fundamenteel onderdeel van het human-resourcesbeleid. Daarom hecht Dexia veel belang aan de opleiding en probeert het de opleidingsinspanning beter over alle categorieën medewerkers te spreiden: in 2003 werden 39 039 dagen aan vorming besteed, d.i. een gemiddelde van 1,43 dagen per medewerker. Dit cijfer dekt echter verschillende realiteiten, die enerzijds te maken hebben met plaatselijke reglementen en akkoorden en anderzijds met de uitdagingen die eigen zijn aan elk metier. Zo gaat het in sommige entiteiten om 5 dagen per medewerker.

∆ ∆ ∆ ∆

De “Principes inzake sociaal beheer” vormen een belangrijk engagement waarop de groep Dexia een specifiek meerjarenplan inzake sociale verantwoordelijkheid heeft willen baseren. Dit plan werd in het laatste kwartaal 2003 aan alle plaatselijke ondernemingsraden voorgelegd, alsook aan het bureau van de Europese Ondernemingsraad. Vervolgens werd

het in januari 2004 officieel aan de Europese Ondernemingsraad van de Groep voorgesteld. Het is opgebouwd rond zes prioritaire acties die de krachtlijnen vormen van het human-resourcesbeleid van de groep Dexia in 2004:

∆

Actieplan 2004

De groep Dexia heeft midden 2003 gemeenschappelijke regels betreffende detachering en expatriëring vastgelegd, die in het “Passport for Dexia” zijn opgenomen.

∆

Ten slotte is de mobiliteit tussen de verschillende entiteiten en landen eveneens een belangrijke uitdaging voor de Groep, die in de eerste plaats berust op een goede informatie over de ontwikkelingsmogelijkheden en de praktische voorwaarden. Zo zijn de werkaanbiedingen van alle entiteiten van de Groep voor alle medewerkers toegankelijk via de intranetportaalsite team+spirit. Overeenkomstig de principes inzake sociaal beheer en ongeacht het land van herkomst onder de 82 entiteiten waaruit de groep Dexia bestaat, wordt een mobiel medewerker vrijgesteld van proefperiode en wordt zijn anciënniteit naar zijn nieuwe entiteit overgedragen. Daarnaast heeft Dexia midden 2003 gemeenschappelijke regels vastgelegd betreffende detachering en expatriëring teneinde een gelijke behandeling van alle medewerkers en alle entiteiten te waarborgen.

∆

Zie Bijlagen p. 55.

het informeren, sensibiliseren en opleiden van het management in het kader van de duurzame ontwikkeling; de vooruitzichten inzake loopbaanontwikkeling in de Groep; een betere kennis en begrip van de groepsstrategie door de medewerkers; een grotere coherentie tussen waardering en verloning; gezondheidspreventie en sensibilisering voor de kwaliteit van de werkomstandigheden van de medewerkers; de plaats van de vrouw in de onderneming.

Dexia zal bij de personeelsvertegenwoordiging verslag uitbrengen over de concrete acties die in toepassing van de “Principes inzake sociaal beheer” werden ondernomen.

∆

37

Maatschappelijke

betrokkenheid De maatschappelijke inzet van Dexia komt extern tot uiting in sensibiliseringsacties op het vlak van duurzame ontwikkeling en in zijn humanitair, sociaal en cultureel mecenaat.

Bevorderen van best practices

Sensibiliseren voor duurzame ontwikkeling Duurzame ontwikkeling is een belangrijke uitdaging voor de lokale besturen, want het is op lokaal vlak dat de waarden ervan concreet tot uiting komen. De lokale besturen hebben grote verwachtingen inzake beheersinstrumenten en methodologie. In Frankrijk verspreidt Dexia Crédit Local een aantal werken en organiseert het colloquia over sensibilisering en uitwisseling. Zo werd in juni 2003 het werk Développement durable: 21 maires s'engagent gepubliceerd door “le cherche midi” in samenwerking met Dexia Editions. In december 2003 organiseerde Dexia Crédit Local, in het kader van zijn 14de Rencontres Financières, een rondetafel over het thema “De la performance financière à la performance globale”, met de deelneming van ratingbureaus en lokale verkozenen, en steunde het de organisatie van een colloquium dat in december 2003 door het “Institut de la Gestion Déléguée” (IGD) en de verenigingen van verkozenen werd georganiseerd over het thema “Environnement et développement durable: quels enjeux pour l'intercommunalité ?” In Slowakije ontving Dexia banka Slovensko in juni 2003 de prestigieuze 1ste milieuprijs van de minister van Leefmilieu van de Republiek Slowakije in de categorie “Beste bedrijf inzake ecologie”.

∆

38


In Italië werd door Dexia Crediop in oktober 2003 in Rome de vierde “Financiële bijeenkomst van de lokale besturen” georganiseerd, waarop over duurzame ontwikkeling van gedachten werd gewisseld. Bij die gelegenheid werden de resultaten gepubliceerd van een onderzoeksproject van een team van experts, gebaseerd op drie reeksen indicatoren (economische, sociale en milieu-indicatoren) waarmee de uitgaven en activiteiten van de lokale besturen konden worden geanalyseerd. Verder ontwikkelde een adviseursteam van Dexia Crediop een methode voor de evaluatie van inschrijvingen op aanbestedingen op basis van 50 parameters die in ruime mate betrekking hebben op duurzame ontwikkeling.

Een brochure over duurzame ontwikkeling

in Luxemburg

Dexia BIL publiceerde in het eerste kwartaal 2004 een aanvullende brochure bij het verslag “Duurzame Ontwikkeling 2003” van de Groep, met als doel de nabijheid van de bank tegenover de burgers en haar inzet voor duurzame ontwikkeling te vergroten. Deze brochure is een synthese van de acties die sinds 1856 door de Bank in het Groothertogdom worden gevoerd om aan de bestaande behoeften te voldoen, rekening houdend met de behoeften van de toekomstige generaties. Ze wil de lezer bewustmaken van het belang van duurzame ontwikkeling, zowel in Luxemburg als elders in de wereld.

Milieubewustzijn,


In Frankrijk organiseerden Dexia Crédit Local en zijn partners Comité 21, de Association des Maires de France en de Association des Maires de Grandes Villes de France in oktober 2003 in het parlementsgebouw, onder het beschermheerschap van de voorzitter van de Nationale Vergadering en de minister van Ecologie en Duurzame Ontwikkeling, de eerste uitreiking van de “Rubans du développement durable” met als doel de best practices van de lokale besturen aan te moedigen. Bij die gelegenheid werd het werk Les territoires inventent l’avenir – Mémento du développement durable (édition 2004) gepubliceerd om de beste tien pioniersinitiatieven van de lokale besturen in het licht te stellen en toelichting te geven bij de regionale duurzame ontwikkeling. Om de inzet van de lokale besturen beter te kennen, wil Dexia Crédit Local in het eerste halfjaar van 2004 de resultaten bekendmaken van een enquête die in Frankrijk en België onder 200 steden en 26 regio’s werd gehouden, zicht geeft op het profiel en het duurzameontwikkelingsbeleid van de lokale besturen en de mogelijkheid biedt om de efficiëntie van een referentiesysteem met een dertigtal indicatoren na te gaan.

Humanitaire inzet en solidariteit In België wenst Dexia Bank zich meer open te stellen voor sociaal en humanitair mecenaat teneinde beter aan de verwachtingen van de ontvangende partijen te beantwoorden. Dit mecenaat zal plaatsvinden in het kader van een stichting die in 2004 het licht zou moeten zien en zich zal toespitsen op de thema’s solidariteit onder de generaties, hulp aan de jeugd, leefmilieu en medisch onderzoek. Dexia Bank verleende in 2003 zijn steun aan diverse organisaties, zoals het Rode Kruis, de Stichting-de Duve, De Vrienden van het Bordet-Instituut en de Cardiologische Stichting … Dexia Bank heeft het mecenaat overgenomen van Artesia BC ten gunste van Hefboom en Credal, werkzaam in de sector van de sociale economie in Vlaanderen en Wallonië, en van Wereldsolidariteit, dat actief is voor de ontwikkelingslanden. Sinds 1988 gebruiken de werknemers van Dexia Bank op de laatste maandag van elke maand een hongermaaltijd, waarvan

de opbrengst (circa 100 000 EUR per jaar) aan Artsen Zonder Grenzen gestort wordt voor hun werk in Tsjaad. In Frankrijk organiseerde Dexia Banque Privée op 8 december 2003 een discussiebijeenkomst rond enkele verenigingen die werden uitgekozen voor de kwaliteit van hun humanitaire inzet. Een honderdtal cliënten van de bank konden zo in gesprek treden met de vertegenwoordigers van de verenigingen ASP Fondatrice (palliatieve zorg), ATD Quart Monde en Office Chrétien des Handicapés et Première Urgence (Irak). Dexia Banque Privée wil van zijn inzet voor de verenigingen getuigen door ze te helpen bekendheid te verwerven en nieuwe partners, vrijwilligers en donateurs te vinden. In Slowakije ging Dexia banka Slovensko in 2003 door met het ter beschikking stellen van 400 computers aan Slowaakse basis- en secundaire scholen als hulp aan de gemeenten die ingevolge de decentralisatie het beheer van de scholen toegewezen kregen. In de Verenigde Staten steunt FSA, dat over een gedegen kennis beschikt op het gebied van openbare financiering, liefdadigheidsinstellingen waarvoor de overheidsinstanties belastingvrije obligaties kunnen uitgeven. Zo gaf de Dormitory Authority van de Staat New York voor meer dan 50 miljoen USD belastingvrije en door FSA gewaarborgde obligaties uit met het oog op de financiering van leningen ten voordele van de New York State Association for Retarded Children (NYSARC). Deze vereniging bestaat reeds 54 jaar en is de belangrijkste van het land op het vlak van bijstand aan mentaal gehandicapten. Bovendien doet FSA directe giften aan verenigingen zonder winstoogmerk, waaronder in 2003 het Fund for Public Schools, Inc., ∆

39

publicatie van werken over kunst en cultuur in samenwerking met de culturele dienst van Dexia Bank en het Mercatorfonds. Dexia Bank wil het grote publiek en de werknemers van de bank nog meer bij deze activiteiten betrekken. een liefdadigheidswerk van openbaar nut voor de verbetering van het openbaar onderwijs in de stad New York, alsook Citymeals-on-Wheels en het Doe Fund, die hulp bieden aan bejaarden, gewezen daklozen en kansarmen. In Duitsland besloot Dexia Hypothekenbank Berlin in 2001 om in de toekomst de geschenken die gewoonlijk met Kerstmis aan cliënten en partners werden aangeboden, te vervangen door een gift aan een liefdadigheidsinstelling. Voor 2003 werd de bijdrage gestort aan een Berlijnse vereniging die een kantine wil bouwen voor daklozen. De totale kosten van deze investering belopen 2,6 miljoen EUR, waarvan de helft gefinancierd wordt door de deelstaat Berlijn en de Europese Unie.

Cultureel mecenaat De meeste entiteiten van de Groep nemen talloze initiatieven tot ondersteuning van cultuur, uitgeverij, kunst, muziek, toneel en sport. In België heeft Dexia Bank in de context van de fusie met Artesia Banking Corporation en BACOB zijn culturele activiteiten een nieuwe wending gegeven om de culturele acties en budgetten van de drie banken op één lijn te plaatsen. Dit beleid komt tot uiting in steun aan de Belgische kunst in het kader van de eigen collectie van de bank (de belangrijkste privé-collectie van Belgische kunst van 1830 tot heden), in hulp bij het zoeken naar en het ontwikkelen van jong talent via Axion Art (wedstrijd plastische kunsten) en Axion Classics (muziekwedstrijd), en ten slotte in de

∆

40


Maatschappelijke integratie van de jeugd

Sinds 2002 past de Fondation Dexia Crédit Local een meerjarenplan toe voor onderzoek en steun aan maatschappelijke initiatieven ter bevordering van de sociale en professionele integratie van jongeren in moeilijkheden. De Fondation Dexia Crédit Local levert financiële hulp aan lokale diensten voor projecten die jongeren betrekken bij het ontdekken en toepassen van maatschappelijke inzet. De oproep voor projecten 2003 over het thema “Met de jeugd op zoek naar nieuwe wegen voor maatschappelijke integratie” leidde tot de financiering van 49 van de 91 ontvangen projecten. De deskundigheid van de Fondation berust op het onderzoek van de vele projecten voor maatschappelijke integratie die door de lokale diensten werden ingediend, en op de studie die deze stichting eind 2002 publiceerde (“Wij zijn ook burgers”). In 2003 startte de Fondation samen met de Conseil national des missions locales (Nationale Raad van Lokale Diensten) een informatiecampagne over Europa. Van november 2003 tot april 2004 kregen minstens 150 000 jongeren de gelegenheid om met de vertegenwoordigers van hun lokale diensten over Europa te praten. Deze informatiecampagne is bedoeld voor de sensibilisering van jongeren van 18 tot 25 jaar die weinig ingelicht zijn over de Europese uitdagingen en om hen te helpen bij hun deelname aan de Europese verkiezingen. Dit initiatief kreeg de steun van het ministerie van Europese Zaken en werd gelanceerd door Noëlle Lenoir, minister van Europese Zaken, met de steun van Renaud Muselier, staatssecretaris voor Buitenlandse Zaken.

Milieubewustzijn,


In Frankrijk is Dexia Crédit Local sedert 1983 de grootste privé-mecenas van het Festival van Avignon, dat op het vlak van theater en dans de – vooral Europese – creatie wil bevorderen. Sinds 1997 werkt Dexia Editions mee aan de uitgave van collecties over de historische, stedenbouwkundige, architecturale en artistieke aspecten van het erfgoed van de lokale besturen, en in juni 2003 nam het deel aan de nieuwe uitgave van de Guide Dexia des musées, die in samenwerking met het ministerie voor Toerisme op 20 000 exemplaren werd verspreid. Dexia Crédit Local heeft zich ook ingezet om zowel de lokale beslissers als het jonge publiek te sensibiliseren voor de bescherming van het milieu. Dit initiatief vond plaats in het kader van een partnership met het Conservatoire du littoral en de Nationale Parken van Frankrijk. Dexia steunt de publicatie van twee collecties van deze twee openbare instellingen, die belast zijn met de bescherming van bedreigde natuurgebieden, waarvan de monumenten onder het beheer van de lokale besturen vallen. Dexia steunt de in 2003 opgerichte Académie du Spectacle Equestre in de Grandes Ecuries van Versailles. Deze Academie wordt geleid door Bartabas en koppelt het onderricht van de rijkunst aan andere artistieke uitingen op een vooraanstaande plaats van het Frans historisch erfgoed. Op die manier bevordert Dexia de levende kunst, de dynamische creatie, de waardering van het erfgoed en de opleiding van jongeren. In Luxemburg werden in het park rond het gebouw “l’Indépendance” van Dexia BIL en in de speciaal ingerichte Galerie tentoonstellingen georganiseerd van internationaal befaamde kunstenaars, waaronder David Nash, Marta Pan, Olivier Strebelle en Ju Ming. De inzet van Dexia BIL voor cultuur komt ook tot uiting in de aankoop van kunstwerken die in de gebouwen van de bank worden tentoongesteld. Het mecenaat van de bank omvat eveneens het beschermheerschap van muzikale evenementen, zoals de festivals van Echternach en Wiltz, en steun aan jonge kunstenaars en aan de Muzikale Lente van de stad Luxemburg.

Caïus-prijs 2003

voor grote ondernemingen Dexia Bank behaalde in 2003 de prestigieuze Caïusprijs, die door de Stichting Prométhéa wordt uitgereikt ter bevordering van kunst en mecenaat door ondernemingen. De bank ontving deze prijs voor Axion Classics, de Nationale Wedstrijd voor Muziek en Woordkunst die sinds 1965 door de onderneming wordt georganiseerd. De wedstrijd bekroonde tot nu toe 2 262 laureaten waarvan de meesten thans solist zijn of lid van prestigieuze ensembles of orkesten (Berliner Philarmoniker, Concertgebouw Amsterdam, London Philharmonic Orchestra enz.). Dexia Bank begeleidt de laureaten gedurende hun hele loopbaan, vooral door steun aan de concerten, festivals, opnamen of stages waaraan ze deelnemen. De jury van de Stichting Prométhéa heeft een discreet maar kostbaar mecenaat in de verf willen zetten, dat sinds bijna 40 jaar zijn stempel drukt op het Belgisch muzikaal en artistiek landschap.

In Italië steunde Dexia Crediop in 2003 diverse culturele initiatieven, o.a. door het toneelseizoen van het muzetheater (Ancona, streek van de Marken) te sponsoren. Dankzij de medewerking van de openbare instelling “Soprintendenza per il Patrimonio Storico, Artistico e Demoetnoantropologico”, kon een boek worden uitgegeven over de restauratie van Sant’Andrea della Valle, een van de bekendste kerken van Rome. Tot slot schonk Dexia Crediop zijn historisch archief aan de “Fondazione IRI”, wat moest leiden tot de groepering van de archieven van de “Fondazione IRI” en “Crediop”, twee instellingen die werden opgericht door Antonio Beneduce, een van de meest vooraanstaande 20steeeuwse Italiaanse economen.

∆

41

Door de toepassing van de internationale best practices inzake ondernemingsbestuur kan de Groep beantwoorden aan de verwachtingen van de beleggers, de aandeelhouders en de cliënten op het gebied van transparantie en financiële informatie.

Goed

ondernemingsbestuur

Corporate governance, onafhankelijke bestuurders,

inte gr i leid, princ ipe t e itsbe

s va

erg, aanbevelin n Wolfsb gen van de

, beheer van de operati onele risico’s, interne audit … rter ha

eontologis F, d ch T c FA

Corporate

governance Dexia stelt zich tot taak de beste principes inzake corporate governance toe te passen door zijn organisatie, zijn discipline en zijn regels aan te passen of te wijzigen op basis van de vele ontwikkelingen terzake. Nadat het zijn uitvoerend comité had omgevormd tot een directiecomité, legde Dexia er zich in 2003 meer bepaald op toe de recentste ontwikkelingen op het gebied van onafhankelijkheid van de bestuurders en commissarissen intern te verwerken.

De corporate-governanceregels die door Dexia worden toegepast, staan in detail beschreven in het jaarverslag en op de internetsite van Dexia.

geloofwaardiger te maken, besloot hij op zijn vergadering van 5 februari 2004 nog strengere onafhankelijkheidscriteria te hanteren. Ze zijn gebaseerd op de criteria van artikel 524 van het Belgisch Wetboek van Vennootschappen en op de criteria van het verslagBouton, maar gaan nog verder. Er staat een gedetailleerde beschrijving van deze criteria in het jaarverslag, “Rekeningen en verslagen”. Rekening houdend met voornoemde striktere criteria, telt de raad van bestuur op 4 maart 2004 9 onafhankelijke bestuurders op een totaal van 19 bestuurders.

Samenstelling en werking van de raad van bestuur Op 31 december 2002 telde de raad van bestuur van Dexia 12 onafhankelijke bestuurders op een totaal van 20 bestuurders. Het hoge aantal onafhankelijke bestuurders was het gevolg van de toepassing van de criteria bepaald in artikel 524 van het Belgisch Wetboek van Vennootschappen en van de aanbevelingen uit het verslag-Bouton in Frankrijk. Op basis van deze criteria zou de raad van bestuur van Dexia op 4 maart 2004 11 onafhankelijke bestuurders tellen op een totaal van 19 bestuurders. Om de onafhankelijkheidscriteria die de raad van bestuur van Dexia op zijn leden wil toepassen,

Samenstelling van de gespecialiseerde comités (februari 2004) Aantal leden

∆

44

waarvan onafhankelijke bestuurders

Aanwezigheid op de vergaderingen in 2003

Strategisch comité

6

2

83,3 %

Auditcomité

4

2 (waaronder de voorzitter)

92,9 %

Bezoldigingscomité

3 (niet uitvoerend)

2

Benoemingscomité

6

2 (waaronder de voorzitter)


100,0 % 91,7 %

Goed

ondernemingsbestuur

∆

De raad van bestuur van Dexia heeft onder zijn leden vier gespecialiseerde comités opgericht. Deze comités vervullen een adviserende rol en bieden de raad van bestuur de mogelijkheid de knowhow van elk lid ten volle te benutten door het specifieke opdrachten toe te vertrouwen.

∆

De raad van bestuur telt slechts één uitvoerend bestuurder, Pierre Richard (gedelegeerd bestuurder en voorzitter van het directiecomité).

∆

Er werd een strikte scheiding doorgevoerd tussen de functie van voorzitter van de raad van bestuur en die van gedelegeerd bestuurder. Deze functies dienen aan verschillende personen te worden toevertrouwd, die een verschillende nationaliteit moeten hebben.

∆

Het intern reglement van de raad van bestuur, dat een aantal gedetailleerde regels bevat, moet de raad de mogelijkheid bieden zijn bevoegdheid volledig uit te oefenen en de bijdrage van elke bestuurder efficiënter maken.

∆

Het intern reglement van de raad bepaalt dat de raad elk jaar zelf zijn werking beoordeelt. Bij de zelfbeoordeling van 2003 beliep de tevredenheidsgraad van de raad van bestuur in het kader van de gestelde vragen 82 %, wat erg hoog is.

∆

Wat de bezoldiging van de gedelegeerd bestuurder en de bestuurders betreft, wordt een grote transparantie aan de dag gelegd, vermits de individuele gegevens van de gedelegeerd bestuurder en de bestuurders in het jaarverslag vermeld staan.

Onafhankelijkheid van de commissarissen Tijdens het boekjaar 2003 legde Dexia zich toe op de toepassing van de Belgische Wet van 2 augustus 2002 inzake corporate governance voor een grotere onafhankelijkheid van de commissarissen, en van zijn koninklijk uitvoeringsbesluit van 4 april 2003 dat een lijst invoert van zeven activiteiten die onverenigbaar zijn met de wettelijke controleopdracht van de commissarissen. De meeste van deze bepalingen werden op 1 oktober 2003 van kracht. Ze zijn vooral bedoeld voor het instellen van een “cooling off ”-periode, tijdens dewelke een commissaris binnen 2 jaar na stopzetting van zijn functie van commissaris geen andere functie mag uitoefenen in de onderneming waarvan hij de jaarrekening heeft gecontroleerd; ze moeten ook regels invoeren om het evenwicht tussen audit- en nietauditprestaties (ratio 1/1) te waarborgen. Voor verdere details over het deel “corporate governance” verwijzen wij naar het jaarverslag.

Knowhow inzake corporate governance

aanmoedigen

In de Verenigde Staten sponsort FSA het Global Capital Markets Center (GCMC) van de universiteit van Duke. Dit interdisciplinair centrum vertegenwoordigt een unieke interdisciplinaire aanpak door gesprekspartners met een zeer uiteenlopende achtergrond samen te brengen die willen bijdragen aan de uitwerking van een model van best practices voor de kapitaalmarkten. De voorzitter en CEO van Financial Security Assurance (FSA) maakt deel uit van het raadgevend comité. Het Center ging een belangrijker rol spelen naarmate men meer met de begrippen van corporate governance rekening ging houden. In samenwerking met de New York Stock Exchange beheert het GCMC een onderwijsinstituut voor bedrijfsleiders en steunde het in 2003 een conferentie over transacties van institutionele aandelen waar rekening gehouden werd met de recentste onderzoeken qua marktreglementeringen en -structuren.

∆

45

Deontologie, risicobeheer

en audit Het kader voor intern bestuur zoals het door de Groep op het gebied van deontologie, risicobeheer en audit werd bepaald, maakt het mogelijk om te beantwoorden aan de verwachtingen van de cliënten, beleggers en aandeelhouders inzake transparantie en financiële communicatie.

Deontologie en compliance Begin januari 2004 keurde het directiecomité van Dexia definitief een integriteitsbeleid goed om op een harmonische manier de basisprincipes en de maatregelen te bevestigen die het mogelijk maken om de langetermijnontwikkeling van Dexia te ondersteunen en het hoofd te bieden aan de compliancerisico’s (risico’s die voortvloeien uit nietgelijkvormigheid met de wetten, reglementeringen en normen van het beroep). Het compliancecharter van Dexia legt het statuut en de opdrachten van de compliancefunctie vast (de organisatie, bevoegdheid en plichten ervan) met het oog op de toepassing van het integriteitsbeleid. De deontologische code van de Groep past dit integriteitsbeleid toe via interne gedragsregels die voor alle personeelsleden gelden. Het charter en de code zijn thans in nagenoeg alle entiteiten van de Groep aanvaard. Ze bevestigen de reeds geldende ethische waarden en deontologische praktijken, met name voor het voorkomen van misbruik van voorkennis. De Dexia-aandelentransacties van de medewerkers voor eigen rekening zijn genormaliseerd.

In het kader van de strijd tegen witwaspraktijken en terrorismefinanciering, baseert Dexia zich op internationale normen, meer bepaald op de aanbevelingen van de FATF en op de Wolfsbergprincipes i.v.m. Private Banking en Correspondant Banking. Deze principes zijn op alle entiteiten van de Groep van toepassing en worden in de praktijk ondersteund met geautomatiseerde preventieen toezichtsinstrumenten. Wat de middelen betreft, werd het net van Compliance Officers (120 medewerkers) in de hele Groep fors versterkt en beschikt het over geldmiddelen die aan zijn behoeften aangepast zijn. Zo beschikt Dexia over een compliancedirectie, met aan het hoofd een volledig onafhankelijke Chief Compliance Officer. De autonomie en efficiëntie van de compliancefunctie werden opgedreven in de belangrijkste drie entiteiten van de Groep en in de grote dochterondernemingen, bijkantoren en departementen van de Groep. Tot slot vermelden we dat een deontologisch charter in voorbereiding is betreffende de relaties van de aankoopdirecties van de Groep met hun leveranciers. Daarmee zou het mogelijk moeten worden om bij elke aanbesteding of ondertekening van een contract voor de aankoop van goederen en diensten de milieuen maatschappelijke uitdagingen beter weer te geven. Voor verdere details over het deel “deontologie” verwijzen wij naar het jaarverslag.

∆

46


Goed

ondernemingsbestuur

Risicobeheer ∆

Het element duurzame ontwikkeling in het risicobeheer krijgt een erg concrete dimensie in de inventarisatie van de “operationele verliezen en incidenten” die door de akkoorden van Bazel II wordt opgelegd. Er werd gekozen voor één enkele gegevensbasis met het oog op een gecentraliseerde reporting. Deze inventarisatie van verliezen en incidenten moet leiden tot het bepalen van corrigerende acties als dat nodig is. De akkoorden van Bazel II vermelden zeven categorieën gebeurtenissen waarmee rekening moet worden gehouden en waarvan er twee rechtstreeks verband houden met de problematiek van de duurzame ontwikkeling: Employment Practices Workplace Safety Het gaat hier om situaties waarbij de geldende sociale reglementering niet wordt nageleefd, bijv. bij gevaar voor de gezondheid of de fysieke integriteit op de werkplek, discriminatie bij rekrutering, ongelijke behandeling van mannen en vrouwen, schenden van de persoonlijke levenssfeer, niet-naleven van vakbondsrechten of rechten betreffende personeelsvertegenwoordiging, enz. Clients, Products and Business Practices Deze categorie omvat de gevallen waarin de bank haar professionele verplichtingen tegenover een cliënt of een professionele tegenpartij niet is nagekomen, bijv. gebrek aan informatie over de risico’s van een product, onvoldoende nauwgezetheid inzake identificatie van de cliënt, vertrouwelijke informatie verspreiden, niet-toegestane transacties enz.

•

•

De verliezen die in de gegevensbasis moeten worden opgenomen, zijn dan het gevolg van vorderingen ingesteld door de benadeelde cliënten of tegenpartijen. Globaal genomen zou het verzamelen van informatie over deze twee soorten incidenten een meer algemeen zicht op de gelopen risico’s moeten opleveren. ∆

De analyse van de voorbije gebeurtenissen zal worden aangevuld met een analyse van de potentiële gebeurtenissen die voor de Groep een belangrijke impact kunnen hebben en zal in 2004 geleidelijk worden toegepast via het in kaart brengen van de operationele risico’s per activiteit. Hierbij zullen

dezelfde principes worden gebruikt als voor de basis van de verliezen en incidenten: bepalen van één enkele methodologie voor de Groep en keuze van een gemeenschappelijk instrument voor alle activiteiten en entiteiten. Er zal met dezelfde categorieën van potentiële evenementen rekening worden gehouden, zodat het dus mogelijk zou moeten zijn om meer inzicht te krijgen in de risico’s die meer specifiek verbonden zijn aan het niet-naleven van de milieuen maatschappelijke verplichtingen in alle significante activiteiten van de Groep. In verband met de ondertekening van de Equator Principles, zie p. 1 van dit verslag. Voor verdere details over het deel “risicobeheer” verwijzen wij naar het jaarverslag.

Interne audit De interne audit is via zijn bijdrage tot een betere beheersing van de operationele risico’s een rechtstreekse en onrechtstreekse actor wat duurzame ontwikkeling betreft. De duurzame ontwikkeling is in bepaalde auditprocessen geïntegreerd, meer bepaald het milieurisico dat verband houdt met de financieringsactiviteit. Dexia beschikt in totaal over 180 auditoren. Uitgaand van deze vaststellingen besloot de directie van de interne audit van Dexia om de auditoren in 2003 te sensibiliseren, met name ter gelegenheid van een workshop op een seminar voor alle auditoren van de Groep, opdat de dimensie “duurzame ontwikkeling”, telkens wanneer nodig, in aanmerking genomen zou worden bij het uitvoeren van de audits. Daarnaast werd voor 2004 een multidisciplinaire opdracht op groepsniveau geprogrammeerd, teneinde de gegevens te controleren die door Dexia over het thema van de duurzame ontwikkeling worden bekendgemaakt. Dit initiatief zal ten slotte worden ondersteund door het beleid van de Groep die, in navolging van wat via de audit- en compliancecharters is gebeurd, aan de interne auditoren gemeenschappelijke referenties zal leveren die in een erg gediversifieerde internationale reglementaire context onontbeerlijk zijn. Voor verdere details over het deel “audit” verwijzen wij naar het jaarverslag. ∆

47

Bijlagen Bijlage “Efficiëntie en knowhow ten dienste van verantwoord investeren” Voor meer details, zie p. 16 tot 19 van dit verslag.

Lijst van de open fondsen van Dexia Asset Management Aandelen Dexia Allocation (met DJSI1)

Sustainable Europe Sustainable World

Dexia Sustainable (met Ethibel)

Regionale fondsen EMU Europe North America Pacific

Gemengd (aandelen en obligaties)

European Balanced Low European Balanced Medium European Balanced High

Thematische internationale fondsen World Large Caps Accent Social Accent Earth

Dexia PEG Durable Dynamique (met Ethibel) Dexia Equities L (met Ethibel) Dexia Sustainable World Equities Fund (Australia) (met Ethibel) Trackindex (met DJSI1) (1) Dow Jones Sustainability Index.

∆

48


Gemengd fonds World Welfare World Equities Fund (Australia) TrackinDex DJ STOXX Sustainability

Bijlagen

Evolutie van de Europese markt van het maatschappelijk verantwoord beleggen (MVB)

Gemiddelde outperformance van de duurzame indexen

Belangrijkheid van Continentaal-Europa op de hele MVB-markt

16 %

Italië 13 % Spanje 1%

18 %

14 % 12 %

Andere 1%

Zweden 15 %

10 % 8% 6%

Nederland 17 %

België 15 %

4% 2% 0% Dec. 97

Frankrijk 13 %

Zwitserland 16 %

Dec. 98

Dec. 99

Dec. 00

Dec. 01

Dec. 02

Dec. 03

Bronnen: Ethibel Global, Domini Social 400, ASPI en Dow Jones Sustainability Index World – Dexia Asset Management.

Duitsland 9% Bron: AVANZI

Prestatie van Dexia Micro-Credit Fund 15 000

50 40 30

12 000 20 10 0

9 000 Koers van een aandeel (in USD) in het USD-compartiment (links)

Dexia Micro-Credit Fund zette in 2003 zijn sterke groei voort: zijn netto-inventariswaarde verdubbelde nagenoeg en bereikte op het einde van het jaar 45 161 858 USD. Het fonds heeft ook zijn prestatie bevestigd: het leverde het beloofde rendement van USD Libor 6 maanden +2 % (d.i. 3,19 % netto in 2003 voor de activacategorie in USD). Het totaal nettorendement van de USD-categorie sinds de oprichting van het fonds beloopt 27,29 %. Er is voor dit beleggingsproduct bijna geen sprake van volatiliteit, wat het des te aantrekkelijker maakt.

NIW in miljoenen USD (rechts)

∆

49

Bijlage “Human Resources Management en sociale dialoog”

Totaal personeelsbestand per land

Voor meer details, zie p. 30 tot 35 van dit verslag. Dexia heeft geprobeerd om in dit verslag een zo duidelijk mogelijk beeld te geven van zijn personeelsbestand. De HR-indicatoren hebben voor het eerst betrekking op de volledige Groep (23 865 werknemers verdeeld over 21 landen en 82 entiteiten), die bestaat uit Dexia NV en de drie operationele entiteiten (Dexia Bank, Dexia BIL en Dexia Crédit Local) en hun dochterondernemingen.

België Luxemburg Frankrijk Nederland Slowakije Verenigde Staten Duitsland Italië Zwitserland Spanje Ierland Verenigd Koninkrijk Singapore Monaco Hongkong Israël Denemarken Australië Zweden Andere

Rekening houdend met de diversiteit van de vestigingen en de verschillen tussen de nationale wetgevingen, werd besloten om in de sociale gegevens van de Groep enkel de indicatoren op te nemen die wij als relevant beschouwden. Zo is de indicator van het absenteïsme niet relevant, omdat het bevallingsverlof er deel van uitmaakt en de duur daarvan erg kan verschillen naar gelang van het land.

15 2 2 1

040 900 110 050 636 495 378 224 222 214 146 138 77 66 57 26 22 18 15 31

Totaal personeelsbestand volgens entiteit Nationaal 18 16 14 12 10 8 6 4 2

000 000 000 000 000 000 000 000 000 0

Nationale dochters 765

5 726 2 488 8 819

1 464 434

137

Dexia NV

Dexia Bank

Dexia NV

∆

50

Internationale dochters

Nationaal Nationale dochterondernemingen Internationale dochterondernemingen

137

Totaal

137


2 430

461 1 141

Dexia BIL Dexia Crédit Local

Dexia Bank

Dexia BIL

Dexia Crédit Local

Totaal

8 819

2 430

1 141

12 527

5 726

434

461

6 621

765

2 488

1 464

4 717

15 310

5 352

3 066

23 865

Bijlagen

Spreiding volgens nationaliteit Dexia NV

Belgische Franse Luxemburgse Andere

Totaal

48 47 0 4

Dexia Bank

% % % %

94 0,32 0,24 5

100 %

% % % %

100 %

Dexia BIL

23 20 22 35

Dexia Crédit Local

% % % %

0,16 51 0 48

100 %

Totaal

% % % %

100 %

66 12 5 18

% % % %

100 %

Indeling volgens geslacht en soort contract Dexia NV

Vrouwen Mannen

Dexia Bank

Dexia BIL

Dexia Crédit Local

Totaal

47 90

7 137 8 173

2 292 3 060

1 731 1 335

11 207 12 658

137

15 310

5 352

3 066

23 865

44 85

6 840 7 948

2 205 2 939

1 500 1 249

10 589 12 221

129

14 787

5 144

2 749

22 810

Vrouwen Mannen

3 5

297 225

87 121

231 86

618 437

Totaal

8

523

208

317

1 055

Totaal Contracten onbepaalde duur

Vrouwen Mannen

Totaal Contracten bepaalde duur

De meeste werknemers van de Groep werden aangeworven met een contract van onbepaalde duur.

Indeling van de contracten van onbepaalde duur (volledige Groep)

Indeling mannen / vrouwen (volledige Groep)

Mannen 53 %

Dit is een stabiele indicator en de tijdelijke contracten zijn vooral bestemd voor de vervanging van afwezige medewerkers (ziekte, bevalling).

Vrouwen 47 %

Mannen 54 %

Het onevenwicht in de verhouding vrouwen met het statuut van kaderlid is verkleind, vermits in 2003 27 % van de kaderleden vrouwen zijn, tegenover 25% in 2002.

Vrouwen 46 %

Indeling van de contracten van bepaalde duur (volledige Groep) Mannen 41 %

Vrouwen 59 %

Het HR-actieplan 2004 bevat voor dit probleem een specifieke actie.

∆

51

Leeftijdspiramide Dexia NV Mannen Vrouwen < 21

0

Dexia Bank Mannen Vrouwen

0

4

Dexia BIL Mannen Vrouwen

12

3

3

5

13

21 - 25

2

1

267

411

92

105

66

210

26 - 30

11

10

809

1 022

550

514

247

435

31 - 35

23

11

1 095

1 157

673

522

334

363

36 - 40

21

9

1 366

1 338

603

497

251

264

41 - 45

11

8

1 470

1 254

469

304

158

188

46 - 50

11

2

1 397

1 003

318

189

113

118

51 - 55

5

4

1 156

605

237

126

85

101

56 - 60

2

2

542

232

92

26

61

29

> 60

4

0

67

104

22

5

15

10

90

47

8 173

7 137

3 060

2 292

1 335

1 731

> 60 56-60 51-55 46-50 41-45 36-40 31-35 26-30 21-25 < 21 2 500

1 500

500 Mannen

∆

52

Dexia Crédit Local Mannen Vrouwen


500 Vrouwen

1 500

2 500

Bijlagen

Anciënniteitspiramide Dexia NV Mannen Vrouwen

Dexia Bank Mannen Vrouwen

Dexia BIL Mannen Vrouwen

0-5

78

35

2 113

2 320

6-10

4

6

1 434

1 170

553

11-15

8

6

1 056

885

318

16-20

1 406

1 170

273

21-25

946

615

162

26-30

694

574

90

31-35

444

323

110

36-40

67

63

27

21

> 41 90

47

1 523

1 094

Dexia Crédit Local Mannen Vrouwen 741

917

395

321

488

197

190

274

294

53

24

127

4

5

89

17

16

74

8

5

0

1

14

18

3

0

0

0

8 173

7 137

3 060

2 292

1 335

1 731

De leeftijdspiramide van de groep Dexia is globaal genomen evenwichtig. Rekruteringen gebeuren vooral in de leeftijdscategorie van 26 tot 30 jaar.

Deze indicator vertoont echter merkbare verschillen tussen de entiteiten van de Groep (zie specificatie). De gemiddelde anciënniteit van de Groep is 11,2 jaar tegenover 10,8 in 2002.

> 41 36-40 31-35 26-30 21-25 16-20 11-15 6-10 0-5 6 000

4 000

2 000

0 Mannen

2 000

4 000

6 000

Vrouwen

∆

53

Detail van de leeftijdspiramide Dexia NV

Dexia Bank

> 60

> 60

56-60

56-60

51-55

51-55

46-50

46-50

41-45

41-45

36-40

36-40

31-35

31-35

26-30

26-30

21-25

21-25

< 21

< 21 30

20

10

0

Mannen

10

20

30

1 200

800

400

Vrouwen

Mannen

> 60

> 60

56-60

56-60

51-55

51-55

46-50

46-50

41-45

41-45

36-40

36-40

31-35

31-35

26-30

26-30

21-25

21-25

< 21

< 21 300 100

0

Mannen

400 Vrouwen

100

300

500

500

700

300

100 0 100 Mannen

Vrouwen

300

Vrouwen

Gemiddelde leeftijd Dexia NV

∆

54

800

Dexia Crédit Local

Dexia BIL

700 500

0

Dexia Bank

Dexia BIL

Dexia Crédit Local

Vrouwen Mannen

36,72 38,31

38,51 41,13

35,50 37,38

34,11 36,64

Totaal

37,77

39,91

36,58

35,19


500

1 200

Bijlagen

Deeltijdwerk Dexia NV

Dexia Bank

Dexia BIL

Dexia Crédit Local

Totaal

Vrouwen Mannen

4

2 462 365

578 140

133 5

3 177 510

Totaal

4

2 827

718

138

3 687

Vrouwen Mannen

9%

34 % 4%

25 % 5%

8% 0,4 %

28 % 4%

Totaal

3%

18 %

13 %

5%

15 %

% personeelsbestand

Het totale personeelsbestand bestaat uit 23 865 werknemers, maar in aantal FTE’s (Full Time Equivalents) is dat 21 545.

30 % van de vrouwen voor dit stelsel geopteerd, wat hun de mogelijkheid geeft om hun privé- en beroepsleven beter te combineren. Het is echter zo, dat mannen meer en meer in deeltijdwerk geïnteresseerd zijn. In 2002 vertegenwoordigden zij minder dan 1 % van de werknemers, tegenover 4 % in 2003.

Dexia stimuleert in ruime mate het deeltijdwerk en in sommige entiteiten van de Groep hebben meer dan

Opleiding (aantal opleidingsdagen per medewerker en per entiteit) Dexia NV

Aantal dagen % opleidingsdagen Groep % personeelsbestand Groep

Gemiddeld aantal dagen / werknemer

Dexia Bank

Dexia BIL

Dexia Crédit Local

Totaal

304 0,9 % 0,6 %

21 607 63,5 % 64,2 %

6 252 18,4 % 22,4 %

5 876 17,3 % 12,8 %

34 039 100 % 100 %

2,22

1,41

1,17

1,92

1,43

Er is een evenwichtige verhouding tussen de opleidingsdagen van elke entiteit en haar personeelsbestand. Deze indicator moet echter voorzichtig worden geïnterpreteerd.

Het gaat immers om gegevens waarvan de modaliteiten en de omschrijving naar gelang van het land en de nationale wetgeving zeer verschillend kunnen zijn.

Afwezigheden (aantal dagen afwezigheid wegens ziekte) Dexia NV

Aantal dagen

309

Dexia Bank

106 843

Dexia BIL

15 861

Dexia Crédit Local

9 391

Totaal

132 404

De gegevens i.v.m. bevallingsverlof zijn niet in deze indicator opgenomen, gezien de verschillen tussen de nationale stelsels. ∆

55

Percentage van het groepskapitaal dat in handen is van de medewerkers België Frankrijk Luxemburg Internationaal Totaal

2,14 0,66 0,63 0,71 4,14

% % % % %

Op 31 december 2003 was 4,14 % van het kapitaal in handen van de werknemers.

∆

56


Inhoud 1. Milieubewustzijn, Goed ondernemingsbestuur Bijlagen. l i n g2003. o n t w i k k e

Recommend Documents