Informatie voor startende grensarbeiders

 

Informatie voor startende grensarbeiders Deze tekst is geschreven door Belastingdienst, Zorgverzekeraar CZ en Sociale Verzekeringsbank/Bureau voor Duitse Zaken. Bewerkt door EUREGIO.

Deze informatie is op u van toepassing, als u in Nederland woont; u uitsluitend in Duitsland in loondienst gaat werken; en uw werkgever in Duitsland is gevestigd.

Hoe zit het met uw inkomstenbelasting? Hoe doet u belastingaangifte in Duitsland? U bent in Duitsland belastingplichtig als u voor een werkgever met woonplaats Duitsland uw werkzaamheden fysiek in Duitsland uitoefent. Uw werkgever houdt de Duitse loonbelasting op uw brutoloon in. Omdat Duitsland verschillende belastingtarieven (Lohnsteuerklassen I tot en met VI) kent, moet u voor elk kalenderjaar dat u in Duitsland werkt een aanvraag indienen om in een bepaald tarief ingedeeld te worden. Zonder aanvraag wordt u automatisch in het meest ongunstige tarief VI ingedeeld. In principe bent u beperkt belastingplichtig en kunt u in tarief I ingedeeld worden. Als beperkt belastingplichtige bent u niet verplicht belastingaangifte te doen. Onder bepaalde voorwaarden kunt u dit wel vrijwillig doen. U kunt ervoor kiezen als onbeperkt belastingplichtig aangemerkt te worden. Dit kan als uw niet in Duitsland belastbaar inkomen per kalenderjaar niet meer is dan € 8.354,00 of als u voor minimaal 90% van uw wereldinkomen in Duitsland belastingplichtig bent. Onbeperkt belastingplichtigen genieten alle belastingtechnische voordelen die een inwoner van Duitsland ook heeft. U kunt dan van belastingtechnische voordelen voor uw kinderen gebruik maken (bijvoorbeeld tarief I met 2 kinderen). Voor gehuwden is tarief III het meest voordelige Duitse belastingtarief. Hiervoor komt u in aanmerking als uw niet in Duitsland belaste inkomen per kalenderjaar niet boven € 8.354 komt of uw inkomen voor ten minste 90 % in Duitsland belast is. Ook mag het inkomen dat niet in Duitsland belast is van u en uw partner per kalenderjaar niet boven € 16.708 zijn of het inkomen van u en uw partner is in het kalenderjaar voor ten minste 90 % belast in Duitsland. Als onbeperkt belastingplichtige bent u verplicht voor 31 mei van het volgende jaar in Duitsland aangifte te doen. Uw inkomsten die niet in Duitsland belastbaar zijn, tellen wel mee voor het bepalen van het door u te betalen belastingpercentage. Het belastingtarief stijgt in verhouding met het fiscale inkomen. Omdat uw werkgever bij de belastingafdracht uitsluitend van uw salaris uitgaat, wordt doorgaans een lager belastingpercentage toegepast dan u verschuldigd bent. Houdt u er daarom rekening mee dat u achteraf belasting bij moet betalen. Als u tarief III heeft aangevraagd, tellen ook de inkomsten van uw huwelijkspartner mee bij het bepalen van het belastingpercentage. In

sommige gevallen is het raadzaam te kiezen voor de Steuerklasse 1 en de teveel betaalde belastingen met een belastingaangifte terug te vragen. Het betreffende aanvraagformulier en de belastingaangifte vindt u onder www.formulare-bfinv.de. De formulieren worden niet per post verstuurd. U kunt de formulieren ook bij een Duitse belastingdienst naar uw keuze ophalen. De aanvraag stuurt u naar de belastingdienst die voor uw werkgever bevoegd is (de zogenaamde ‘BetriebsstättenFinanzamt’ van de werkgever). Alleen bij onbeperkte belastingplicht kunt u uw belastingaangifte digitaal indienen. Dit kan via www.elster.de. Hoe doet u belastingaangifte in Nederland? U moet elk jaar aangifte voor de inkomstenbelasting doen in Nederland. U kunt de aangifte digitaal of schriftelijk doen. U moet uw wereldinkomen opgeven, dus ook het inkomen uit Duitsland. Het Duitse inkomen moet u eerst omrekenen voordat u dit in uw aangifte vermeldt. De rekenhulp ‘Aanvullende toelichting: wonen in Nederland en werken in Duitsland’ vindt u terug op de website van de Belasting-dienst: www.belastingdienst.nl, en kies voor Brochures en publicaties. Kies daarna voor doelgroep ‘Particulier’, onderwerp ‘Aangifte doen’, en belastingjaar 2014’. Let op: het kan zijn dat de Belastingdienst deze Aanvullende toelichting pas later in 2014 publiceert. U hoeft in Nederland geen inkomstenbelasting te betalen over uw inkomen uit Duitsland. Anders zou u tweemaal belasting betalen over hetzelfde inkomen. Dat is niet de bedoeling. U krijgt daarom een korting op de door u te betalen inkomstenbelasting. Hoe zit het met uw sociale zekerheid? U bent sociaal verzekerd in uw werkland Duitsland. U moet in Duitsland premies betalen. Uw werkgever houdt de procentuele premies van 20,175% in op uw brutoloon. Uw werkgever is verplicht u als werknemer aan te melden bij een Duitse zorg-verzekeraar (Krankenkasse) van uw keuze. Voor deze aanmelding moet u een identificatienummer (Versicherungs-nummer) voor sociale zekerheid hebben. Als u dit nog niet heeft, geeft de Krankenkasse een Versicherungsnummer uit. U krijgt in Duitsland recht op medische zorg, gezinsbijslag, uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid en pensioenen.

   

Als u start met werken in Duitsland, moet u meteen iets regelen voor uw recht op medische zorg en gezinsbijslag. Over wat u precies moet doen, krijgt u hieronder uitleg. Informeer voor het recht op uitkeringen (werkloosheid, arbeidsongeschiktheid) of pensioenen bij de voorlichters van de EUREGIO of bij de SVB/Bureau voor Duitse Zaken of kijk op www.goeuregio.eu of www.svb.nl/bdz. Hoe zit het met uw zorgverzekering? U bent als grensarbeider in Duitsland tegen ziektekosten verzekerd. U en uw meeverzekerde gezinsleden hebben het keuzerecht om gebruik te maken van medische zorg in Nederland of Duitsland. Wie is grensarbeider? Degene die in loondienst of anders dan in loondienst in de ene lidstaat werkt en een andere lidstaat woont en in beginsel dagelijks of ten minste eenmaal per week terugkeert naar de woonplaats. Wie is gezinslid van de grensarbeider? In Nederland zijn de huwelijkspartner of geregistreerde partner en kinderen tot de leeftijd van 18 jaar gezinsleden. De niet geregistreerde partner en kinderen van 18 jaar of ouder, worden niet als gezinslid aangemerkt. Wat moet u doen voor uw verzekering in Duitsland? U werkt voor het eerst in Duitsland. Meldt u onmiddellijk aan bij een Krankenkasse in Duitsland door een aanmeldingsformulier in te vullen. Voor de aanmelding stuurt u een recente pasfoto mee. De Krankenkasse vraagt voor u een ‘Sozialversicherungsnummer’ aan bij de DeutscheRentenversicherung. Van de Krankenkasse krijgt u een ‘Mitgliedbescheinigung’. Met deze verklaring zorgt uw werkgever voor de definitieve inschrijving bij de Krankenkasse. Hebt u binnen twee weken nadat u in Duitsland bent gaan werken, nog geen Krankenkasse gekozen, dan bepaalt uw werkgever bij welke Krankenkasse u wordt aangemeld. Bent u 55 jaar of ouder, dan kunt u pas worden ingeschreven als de Krankenkasse weet dat u voorafgaand aan het werken verplicht tegen ziektekosten verzekerd was. Dat is het geval als u bijvoorbeeld volgens de zorgverzekeringswet (Zvw) verzekerd was. De Krankenkasse stuurt uw huidige zorgverzekeraar het verzoek om een formulier E 104 op te sturen. Het is ook mogelijk dat u dit verzoek krijgt. Wendt u zich dan onmiddellijk hiermee bij uw zorgverzekeraar. Als u in Duitsland meer verdient dan de geldende loongrens (€ 4462,50), dan bent u niet ‘pflichtkrankenversichert’ en moet u zich particulier tegen ziektekosten verzekeren. Ook kunt u een ‘freiwillige Krankenversicherung’ afsluiten. Om in de ‘freiwillige Krankenversicherung’ ingeschreven te worden, heeft de Krankenkasse een verklaring over uw verplichte verzekeringstijdvakken nodig. De Krankenkasse stuurt ook in dit geval uw huidige zorgverzekeraar het verzoek een formulier E 104. Het is mogelijk dat u dit verzoek krijgt. Wendt u zich dan onmiddellijk

hiermee bij uw zorgverzekeraar. Wat moet u doen voor uw verzekering in Nederland? Wanneer u in Nederland woont en in Duitsland werkt, bent u grensarbeider. U hebt in Nederland aanspraak op medische zorg. Om deze zorg te krijgen, krijgt u van uw Krankenkasse een formulier E 106/S1. Hiermee meldt u zich bij CZ. CZ is de zorgverzekeraar in Nederland die de administratie uitvoert voor mensen die in Nederland wonen en in het buitenland wettelijk tegen ziektekosten verzekerd zijn. U en uw gezinsleden worden bij CZ geregistreerd als verdragsverzekerde. U moet wel nog een aanmeldingsformulier voor de CZ Verdragspolis invullen. Bent u niet bij CZ verzekerd, dan moet uw zorgverzekeraar uw verzekering stopzetten. De zorgverzekeraar moet ook de verzekering stopzetten van uw gezinsleden als uw huwelijkspartner of geregistreerde partner niet werkt en geen WW- of Zw-uitkering krijgt. In dit geval worden uw gezinsleden ook als verdragsverzekerde bij CZ geregistreerd. Anders is uw huwelijkspartner in Nederland verplicht ziektekostenverzekerd en worden de minderjarige kinderen bij uw partner medeverzekerd. Ontvangt uw huwelijkspartner of geregistreerde partner een WIA, WAO, ANW-uitkering of een AOW-pensioen, dan moet uw huidige zorgverzekeraar alleen de verzekering van uw minderjarige kinderen stopzetten. Zij worden net als u bij CZ geregistreerd als verdragsverzekerde. Wat zijn uw rechten op medische zorg in Nederland? U betaalt slechts in één land ziektekostenpremies, namelijk in Duitsland. U betaalt dus geen (nominale) premie aan CZ. U hebt wel aanspraak op de volledige medische zorg in Nederland volgens de voorwaarden van uw CZ verdragpolis en de AWBZ (Algemene wet bijzondere ziektekosten). De CZ verdragspolis is te vergelijken met de Zvw-basisverzekering, de zogenaamde kortdurende zorg. Tot deze zorg hoort bijvoorbeeld een bezoek aan de huisarts of specialist, medicijngebruik en behandeling en verzorging in een ziekenhuis. Op grond van de AWBZ hebt u aanspraak op langdurige medische zorg. Denk hierbij aan zorg zoals verpleging en verzorging in een verpleeg- of verzorgingstehuis of de zorg volgens de Wet Maatschappelijk Ondersteuning bijvoorbeeld het per-soonsgebonden Budget (PGB). Moet u het ‘eigen risico’ betalen? U hebt in Nederland aanspraak op medische zorg, zoals het in Nederland (woonland) wettelijk is geregeld. Dat betekent dat u voor medische zorg in Nederland uit het CZ verdragspakket, de eerste € 360 zelf betaalt. Met uitzondering van de kosten van onder andere een bezoek aan de huisarts, verloskundige zorg, kraamzorg en kosten uit de aanvullende verzekering. Deze kosten vallen niet onder het verplicht eigen risico. Over de medische zorgkosten in Duitsland, betaalt u geen verplicht eigen risico. CZ rekent de medische zorgkosten in Nederland, exclusief het verplicht eigen risico, af met uw Krankenkasse.

2

Waarvoor kunt u een aanvullende verzekering afsluiten? Voor zorg die niet of gedeeltelijk in uw CZ Verdragspolis zit. Denk hierbij aan kosten voor tandheelkundige hulp vanaf 18 jaar, bepaalde hulpmiddelen (brillen en contactlenzen) en fysiotherapie. CZ biedt verschillende aanvullende verzekeringen. Hiervoor betaalt u extra premie. Een aanvullende verzekering is ook mogelijk bij andere zorgverzekeraars. Wat als de persoonlijke situatie van u of uw gezinsleden verandert? Werkt u of uw huwelijkspartner uitsluitend in Nederland of krijgt u als huwelijkspartner een Nederlandse uitkering of pensioen, dan bent u niet meer verdragsverzekerd en bent u verplicht om u binnen vier maanden aan te melden als Zvw-verzekerde. Meldt u zich niet tijdig aan en hebt u medische zorgkosten gemaakt, dan mag CZ deze kosten niet meer met uw Krankenkasse verrekenen en komen deze voor eigen rekening. Krijgt u zorgtoeslag? De zorgtoeslag is een tegemoetkoming op de nominale premie. Iedere Zvw-verzekerde vanaf de leeftijd van 18 jaar betaalt de nominale premie aan de zorgverzekeraar. U bent als grensarbeider of als gezinslid niet Zvw-verzekerd en daarom krijgt u geen zorgtoeslag. Krijgt u momenteel zorgtoeslag? Laat deze dan stopzetten, zodra u in Duitsland gaat werken. Minijob Een Minijob of een geringfügige Beschäftigung is een deeltijdbaan met een loon van niet meer dan € 450 per maand. Met een Minijob bent u niet voor alle takken van de scoiale zekerheid verzekerd en ook niet tegen werkloosheid en ziekte. Wanneer u als gezinslid een Minijob hebt, bent u niet meer verdragsverzekerd en ook niet Zvw-verzekerd. U bent dan aangewezen op een particulieren ziektekostenverzekering. Kunt u een ‘freiwillige Krankenversicherung’ afsluiten en krijgt CZ een formulier E 106, dan kunt u weer als verdragsverzekerde worden geregistreerd. Vraag een Krankenkasse naar de voorwaarden en laat u voorlichten door de EUREGIO of Bureau voor Duitse Zaken. Arbeidsongeschiktheidsuitkering Krijgt u een arbeidsongeschiktheidsuitkering uit Duitsland en komt u met de totale inkomsten van u en uw eventuele partner of gezin onder het sociaal minimum, is de kans groot dat u van het UWV een toeslag krijgt. Bent u nu verdragsverzekerd bij CZ, blijft u verdragsverzekerd en leidt de toeslag niet tot een Zvwverzekering. Wordt op de toeslag AWBZ- en Zvwpremie ingehouden, neem dan contact op met het UWV of met CZ. Hoe zit het met uw gezinsbijslag? Om u tegemoet te komen in de onderhoudskosten van uw kinderen, krijgt u gezinsbijslag. U kunt gezinsbijslag uit Duitsland krijgen. Maar uw partner kan ook gezinsbijslag krijgen, bijvoorbeeld uit Nederland. U en uw partner krijgen dan niet allebei het volledige bedrag.

Eén land betaalt bij voorrang gezinsbijslag; het andere land betaalt niets, tenzij het bedrag in dat land hoger is. Dan betaald dat land het verschil als aanvullende gezinsbijslag. Wat moet u doen voor uw gezinsbijslag in Duitsland? Duitsland kent een gezinsbijslag en dat is kinderbijslag (Kindergeld). Dit vraagt u aan bij de Agentur für Arbeit in Saarbrücken. U krijgt iedere maand Kindergeld. De hoogte van het Kindergeld hangt af van het aantal kinderen waarvoor u Kindergeld ontvangt. Wat moet u doen voor uw gezinsbijslag in Nederland? In Nederland vraagt uw partner gezinsbijslag aan bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) of de Belastingdienst/Toeslagen. Het gaat om: kinderbijslag en eventueel Tegemoetkoming ouders van thuiswonende gehandicapte kinderen (TOG) van SVB; kindgebonden budget en kinderopvangtoeslag van Belastingdienst/Toeslagen. De kinderbijslag en TOG krijgt u ieder kwartaal. Kindgebonden budget of kinderopvangtoeslag krijgt u per maand. Krijgt u of uw partner al gezinsbijslag uit Nederland? Neem dan contact op met de SVB en Belastingdienst/ Toeslagen. Geef door dat u in Duitsland gaat werken. Wat moet u regelen bij ziekte? Waar moet u zich ziek melden? Kunt u door ziekte niet werken? Meld u dan ziek bij uw werkgever, maar ook bij UWV. Dit is handig als uw werkgever vraagt om een medische verklaring. Deze krijgt u namelijk niet van uw huisarts. U krijgt een uitnodigingsbrief van de verzekeringsarts van UWV om op controle te komen. Deze brief kunt u gebruiken als medische verklaring (Arbeitsunfähigkeitserklärung). Ziek melden bij UWV doet u het best via 0900-9294. U krijgt een keuzemenu te horen. Kies voor de optie ziektewet. Welke uitkering krijgt u als u ziek bent? Bij ziekte krijgt u maximaal zes weken uw volledige loon van uw werkgever. Bent u langer dan zes weken ziek? Dan krijgt u een ziekengelduitkering (Krankengeld) van uw Krankenkasse. U ontvangt 70% van uw gemiddelde brutoloon met een maximum van 90% van uw gemiddelde nettoloon. Het Krankengeld eindigt als u weer kunt werken of als u 78 weken ziek bent geweest. Wat als u langer dan 78 weken ziek bent? Dan stopt uw Krankengeld. De Duitse Rentenversicherung beslist dan of u een arbeidsongeschiktheidsuitkering (Erwerbsminderungsrente) krijgt. De Duitse uitkering wordt berekend over de jaren dat u in Duitsland heeft gewerkt. Werkte u eerder ook in Nederland? Dan kunt u ook in Nederland een uitkering krijgen. Deze uitkering is alleen voor de jaren dat u in

3

Nederland werkte en als u ook volgens de Nederlandse regels arbeidsongeschikt bent. De Nederlandse arbeidsongeschiktheidsuitkering kunt u pas na 104 weken krijgen. Voor de tussenliggende periode (tussen 78 weken ziekte en 104 weken ziekte) is het in veel gevallen mogelijk bij UWV een (tijdelijke) aanvullende werkloosheidsuitkering aan te vragen. Wat zijn uw vakantierechten? Krijgt u vakantiegeld? Vakantiegeld is in Duitsland niet wettelijk geregeld. U heeft alleen recht op vakantiegeld als dit in de cao of uw eigen arbeidsovereenkomst is afgesproken. Hoeveel vakantiedagen krijgt u? Bij een vijfdaagse werkweek krijgt u minimaal 20 betaalde vakantiedagen per jaar. Deze kunt u pas opnemen als u meer dan zes maanden in dienst bent. In de eerste zes maanden mag u slechts twee vakantiedagen per maand opnemen. U neemt de vakantie altijd in overleg met uw werkgever op.

Meer informatie per onderwerp vindt u op de website van de het project Burgeradvisering bij de EUREGIO: www.go-euregio.eu. De afdeling Burgeradvisering van de EUREGIO organiseert meerdere spreekuren per maand in de Nederlands-Duitse grensstreek. Op de website vindt u een overzicht van deze spreekuren. Bij de meeste spreekuren zijn ook vertegenwoordigers van andere instanties (o.a. belastingdienst, Finanzamt, Bureau voor Duitse Zaken en Deutsche Rentenversicherung) aanwezig. EUREGIO, afdeling Burgeradvisering Enschederstrasse 362 48599 Gronau, Duitsland Telefoon (NL) 053-4605151 (D) 02562-7020 Email [email protected]

Adressen en telefoonnummers Belastingdienst/Limburg Team Grensoverschrijdend Werken en Ondernemen (GWO) Tel: 0800 - 024 12 12 (vanuit Nederland) Terra Nigrastraat 10 Postbus 5750 6202 MB Maastricht

Bureau voor Duitse Zaken Sociale Verzekeringsbank (SVB) T +31 (0)24 343 1811 Takenhofplein 4, 6538 SZ Nijmegen Postbus 10505, 6500 MB Nijmegen [email protected] www.svb.nl/bdz

CZ Afdeling verzekerden, team buitenland Sittard T +31 (0)46 459 59 86 Postbus 90152, 5000 LD Tilburg [email protected] www.cz.nl

Deutsche Verbindungsstelle der Krankenversicherung - Ausland (DVKA) T +49 228 9530-0 GKV-Spitzenverband, Abt. DVKA - Ausland Pennefeldsweg 12 c 53177 Bonn www.dvka.de

Familienkasse Rheinland-Pfalz-Saarland Hafenstrasse 18 66111 Saarbrücken T+496819443250. www.arbeitsagentur.de

Augustus 2014  Aan de totstandkoming van deze folder is de uiterste zorg besteed. Beroept u zich in voorkomende gevallen echter  op originele uitgaven van de overheden en instanties. Voor informatie die desondanks onvolledig of onjuist is opge‐ nomen, alsmede voor de gevolgen van activiteiten die worden ondernomen op basis van deze folder, aanvaardt de  EUREGIO geen enkele aansprakelijkheid. 

4

5