INFOBUNDEL DE NACHT VAN DE GESCHIEDENIS 2017

INFOBUNDEL DE NACHT VAN DE GESCHIEDENIS 2017

INHOUD VOORWOORD ............................................................................................................................................ 3 DE NACHT VAN DE GESCHIEDENIS ................................................................................................. 4 WAT?................................................................................................................................................................... 4 WANNEER? ......................................................................................................................................................... 4 WIE? ................................................................................................................................................................... 4 WAAROM? ........................................................................................................................................................... 5 HET THEMA IN EEN NOTENDOP ....................................................................................................... 6 MUZIEK ............................................................................................................................................................... 6 INHOUDELIJKE IDEEËN VOOR ACTIVITEITEN ROND MUZIEK ........................................... 7 ALGEMEEN .......................................................................................................................................................... 7 ORGANISATIES .................................................................................................................................................. 11 Erfgoedorganisaties, archieven & bibliotheken .................................................................................... 11 Muziek, integratie en samenleving ......................................................................................................... 15 Muziek uit verschillende historische periodes ....................................................................................... 16 Jazz............................................................................................................................................................... 18 Koor en fanfare .......................................................................................................................................... 19 Muziekinstrumenten.................................................................................................................................. 19 Dans ............................................................................................................................................................. 22 Muziek: algemeen ...................................................................................................................................... 23 SPREKERS .......................................................................................................................................................... 24 VORMELIJKE IDEEËN VOOR ACTIVITEITEN ROND MUZIEK .............................................. 25 SAMENWERKEN ..................................................................................................................................... 28 PROMOTIE & TIPS.................................................................................................................................. 29 WEBSITE EN CAMPAGNEBEELD ......................................................................................................................... 29 PERS .................................................................................................................................................................. 29 TIPS VOOR DE LOKALE PROMOTIECAMPAGNE ................................................................................................... 29 PROMOTIE & TIPS.................................................................................................................................. 31 INSCHRIJVEN .................................................................................................................................................... 31 EEN CENTRAAL THEMA ..................................................................................................................................... 31 DE NACHT VOLGENS DE ORGANISATOREN ZELF .................................................................... 32 COLOFON .................................................................................................................................................. 32

2

VOORWOORD Beste bestuurslid, De Nacht van de Geschiedenis 2016 rond ‘Smaak’ was een erg bijzondere editie, een editie in mineur. ’s Morgens werd ons land immers opgeschrikt door terroristische aanslagen op de luchthaven van Zaventem en in het metrostation van Maalbeek. Daarbij kwamen 31 mensen om het leven. Nog nooit had De Nacht van de Geschiedenis zo’n historische voorbode gehad. Maar de gebeurtenissen weerhielden u er niet van om door te gaan met de geplande geschiedenisactiviteiten. Van de 200 afdelingen annuleerden maar een tiental hun evenement. Zelfs in Sint-Jans-Molenbeek ging De Nacht van de Geschiedenis door. Freddy Travers, voorzitter van de afdeling, was die dag vastberaden: ‘Waarom zouden wij onze activiteit annuleren? De terroristen willen net destabiliseren, we mogen niet toegeven aan wat ze willen.’ De deelnemers dachten er hetzelfde over: De Nacht lokte zo’n 12.000 bezoekers. En zo heeft het Davidsfonds bewezen dat wij met iedereen die wil cultuur samen beleven, ook in moeilijke tijden. Des te meer in moeilijke tijden. Want dat is precies wat we van heel wat vrijwilligers hebben gehoord: dat het de deelnemers deugd deed om die avond ‘onder de mensen’ te zijn, met cultuur hun gedachten te verzetten en achteraf na te praten over de gebeurtenissen van die dag. Met de editie van 2017 gaan we hopelijk een heuglijkere dag tegemoet. Het wordt in elk geval een feestelijke editie, want het is de vijftiende keer dat De Nacht van de Geschiedenis plaatsvindt! Het thema muziek – door u gekozen met een open stemming – leent zich daar alvast zeer goed toe. In deze bundel vindt u heel wat inspiratie en informatie om er een onvergetelijke avond van te maken. Ik wens u veel succes met de voorbereidingen en wil u graag hartelijk bedanken. Het is dankzij uw inspanningen en die van uw afdeling dat De Nacht van de Geschiedenis kan blijven bestaan en we elk jaar opnieuw duizenden deelnemers geschiedenis kunnen laten beleven. Met vriendelijke groet,

Cecilia Coppens stafmedewerker Evenementen

3

DE NACHT VAN DE GESCHIEDENIS WAT? Elk jaar staat De Nacht van de Geschiedenis garant voor zo’n 200 geschiedenisactiviteiten op één avond in maart: van theatervoorstellingen, rondleidingen, wandelzoektochten, tentoonstellingen, workshops tot interactieve lezingen, het komt allemaal aan bod. Davidsfonds afdelingen zorgen elke editie opnieuw – samen met heemkringen, erfgoedcellen, musea, scholen en andere (erfgoed)partners – voor een boeiend en gevarieerd programma binnen een overkoepelend thema. WANNEER? De Nacht van de Geschiedenis vindt traditiegetrouw plaats op of in de buurt van de eerste dinsdag van de lente. Maar omdat de afgelopen jaren heel wat bestuursleden voorstelden om precies die timing van De Nacht van de Geschiedenis te veranderen, hebben we een grootschalige enquête georganiseerd. In het najaar van 2015 kregen alle Davidsfonds afdelingen de kans om mee te stemmen over de editie van 2017. Of die op een dinsdagavond of tijdens het weekend zou plaatsvinden, dat stond er op het spel. Er werd ook over het thema gestemd, waarbij elke afdeling de keuze had tussen onderwijs, religie en muziek. Dat waren immers de meest voorkomende suggesties in de evaluatie van De Nacht van de Geschiedenis. De stemming was duidelijk: in 2017 vindt De Nacht van de Geschiedenis plaats op dinsdag 21 maart vanaf 16.00 uur en staat die in het teken van muziek. WIE? De Nacht van de Geschiedenis bestaat dankzij de inzet van u en de vele honderden andere vrijwilligers. Zij organiseren elk jaar tijdens de Nacht van de Geschiedenis hun beste, creatiefste en origineelste geschiedenisactiviteit. Bent u ook één van die enthousiaste vrijwilligers? Fantastisch! Organiseer De Nacht van de Geschiedenis dan zeker mee in uw buurt. In deze infobundel vindt u alvast flink wat frisse en leuke ideeën om aan de slag te gaan. Als organisator staat u in voor de inhoudelijke en praktische uitwerking van het thema. Met andere woorden: u bepaalt volledig zelf welk soort activiteit u tijdens De Nacht van de Geschiedenis organiseert, weliswaar binnen het centrale thema. Maar u staat er uiteraard niet alleen voor. De medewerkers van Davidsfonds Evenementen begeleiden en ondersteunen u graag waar nodig. Zo ontvangt u met deze bundel heel wat informatie en inspiratie en helpt het Nationaal Secretariaat bij de promotie van uw activiteit, op de volgende manieren: • • •

Uw activiteit wordt opgenomen op een website met een overzicht van alle lokale evenementen en contactgegevens Wij bieden u een mooi campagnebeeld aan dat u kunt gebruiken om in uw buurt promotie te maken voor uw activiteit U heeft de mogelijkheid om nieuwe leden te werven dankzij een op maat gemaakt instaplidmaatschap dat u via het Nationaal Secretariaat kan bestellen

4

WAAROM? De Nacht van de Geschiedenis wil één van de prioritaire werkdomeinen van het Davidsfonds – geschiedenis & erfgoed – extra in de kijker plaatsen. Jaarlijks organiseren honderden Davidsfonds afdelingen duizenden geschiedenisactiviteiten. Tijdens De Nacht van de Geschiedenis worden de beste, creatiefste en origineelste geschiedenisactiviteiten gebundeld op één avond om aan het grote publiek een krachtig signaal te geven. De Nacht van de Geschiedenis heeft voor uw afdeling vijf belangrijke troeven: 1. Uw afdeling profiteert mee van de promotionele ondersteuning door het Nationaal Secretariaat (cfr. supra) 2. Omdat er zo’n 200 activiteiten zijn op één avond, vinden zowel leden als niet-leden gemakkelijk een interessante activiteit in het aanbod en nemen meer mensen deel aan De Nacht van de Geschiedenis, ook in uw afdeling 3. Uw afdeling laat zien dat ze op een frisse en aantrekkelijke manier rond geschiedenis werkt 4. De Nacht van de Geschiedenis biedt de mogelijkheid om binnen het centrale thema boeiende en creatieve activiteiten voor een breed publiek te ontwikkelen 5. De Nacht van de Geschiedenis zorgt voor een interessante samenwerking tussen uw afdeling en de bibliotheek, cultuurcentrum, erfgoedcel, museum, heemkring …

5

HET THEMA IN EEN NOTENDOP MUZIEK In 2017 vindt De Nacht van de Geschiedenis plaats op dinsdag 21 maart en is het thema muziek. Dat werd zo beslist tijdens de stemming die in het najaar van 2015 werd gehouden. Elke afdeling kreeg de kans om haar mening te geven over de timing (dinsdagavond of tijdens het weekend) en over het thema. Daarbij was er de keuze tussen de thema’s muziek, religie en onderwijs. Dat waren immers de meest voorkomende suggesties in het evaluatieformulier van De Nacht van de Geschiedenis 2015. Muziek is voor het Davidsfonds een zeer dankbaar thema. Het sluit naadloos aan bij de drie focuspunten waarvoor we staan: taal, geschiedenis en kunst. Vanuit die drie invalshoeken kan en mag u het thema dan ook benaderen. •

Hoe is muziek in de loop der eeuwen in taal gevat? Denk aan welke rol muziek speelt in de literatuur, aan het rijke aanbod (auto)biografieën van muzikanten en componisten, de muziekschriftuur … Bij het Davidsfonds werd bijvoorbeeld nog in 2015 veel aandacht besteed aan Petrus Alamire, de man achter meer dan vijftig nog bewaarde, prachtig verluchte muziekhandschriften.

•

Ga op ontdekking door de rijke geschiedenis van de muziek. Van Gregoriaanse gezangen tot urbanpop: de muziekgeschiedenis is rijk aan boeiende verhalen over invloedrijke componisten, uiteenlopende stromingen, legendarische muziekfestivals, wereldberoemde muzikanten … Denk maar aan hoe het ontstaan van België onlosmakelijk is verbonden met de opvoering van de opera ‘De Stomme van Portici’.

•

Toon op welke manieren muziek in de kunst aan bod is gekomen. Het aantal schilderijen waarop muziek aanwezig is, subtiel of erg prominent, is ontelbaar. Portretten van componisten, schilderijen van concerten en concertzalen … Ook concertfotografie is vandaag een vak apart.

Een van de sterktes van De Nacht van de Geschiedenis is bovendien de lokale verankering. Heel wat afdelingen boeken jaar na jaar succes met een erg lokale invulling van het nationale thema. Ga op zoek naar hoe muziek aanwezig was en nog altijd is in uw dorp, gemeente of stad. Denk daarbij aan lokale componisten, dirigenten, muzikanten, instrumentenbouwers … vroeger en nu. Of leg contacten met een lokaal koor of orkest, een lokale fanfare of andere muziekvereniging. Misschien vindt u wel onverwachte sporen van muziek terug in een voormalige concertzaal of kan u een bezoek brengen aan een muziekwinkel, muziekatelier. Waarom werkt u niet samen met de plaatselijke muziekacademie of brengt u een bezoek aan de kerk met een orgelconcert? In de volgende pagina’s krijgt u massa’s tips om uw plaatselijke activiteit rond muziek in te vullen. Doe er uw voordeel mee en denk vooral aan hoe u nieuwe, jongere mensen kan bereiken met uw activiteit. Er zijn voldoende vormen en thema’s, veel succes!

6

INHOUDELIJKE IDEEËN VOOR ACTIVITEITEN ROND MUZIEK ALGEMEEN De vijftiende Nacht van de Geschiedenis staat volledig in het teken van muziek. Hieronder vindt u een overzicht van enkele inhoudelijke ideeën die u op weg kunnen helpen bij de uitwerking van uw activiteit. •

Vertel het verhaal van onze smaakzin qua muziek. Wat is muzieksmaak? Hoe evolueerde onze muzieksmaak in de geschiedenis? Welke tendensen zijn er? Hoe ervaren wij muziek uit onze kindertijd, en hoe evolueert dit naarmate we ouder worden? Welke effecten hebben bepaalde klanken op ons?

•

Vertel het verhaal van onze muzikale geschiedenis. Wanneer is er in geschiedenisboeken voor het eerst sprake van muziek? Wat is de rol van muziek in de Bijbel? Hoe evolueerde muziek doorheen de middeleeuwen? Hoe geraakten bepaalde muziekgenres ingeburgerd en waarom verdwijnen sommigen? Wat is de invloed van de globalisering op de muziek in Vlaanderen en België?

•

Vertel het verhaal van de muziekindustrie. Muziek draait niet alleen om mooie klanken en ontspanning. Er is in de loop van de afgelopen eeuwen ook ontzettend veel geld mee verdiend. Wanneer is het beroep van muziekmanager ontstaan? Wie zette het beroep op de kaart? Welke muziekmanagers en producers stonden er achter bekende artiesten? En welke artiesten kozen iemand uit hun intieme kring om hen te vertegenwoordigen?

•

Vertel het verhaal van de geschiedenis van de danskledij, die nauw verbonden is met de muziekgeschiedenis. Hoe evolueerde de danskledij, zoals de hoepelrok en de maillot, naargelang de heersende maatschappij en de opkomst van nieuwe muziekgenres? Welke modeontwerpers beïnvloedden onze dansmode? Denk ook aan de invloed die bepaalde muziekgenres sinds de jaren ‘60 hebben op de kledingstijl binnen bepaalde subculturen. Het kan interessant zijn het verhaal van die subculturen te belichten.

•

Vertel het verhaal van de medicinale kracht van muziek. Muziektherapie is een vorm van psychotherapie waarbij muziek in al haar mogelijkheden wordt gebruikt ter behandeling van psychische stoornissen. Ook bij personen met dementie kan muziek een helende werking hebben. Waarin schuilt precies de genezende kracht van muziek? Sinds wanneer wordt die vorm van psychotherapie in de praktijk gebruikt? Wat zijn de voor- en nadelen?

•

Vertel het verhaal van een componist. De muziekgeschiedenis kent enkele merkwaardige biografieën van uitzonderlijke componisten. Denk niet alleen aan het wonderkind Mozart, maar ook bijvoorbeeld aan de driehoeksverhouding van Robert Schumann, zijn vrouw Clara Schumann-Wieck en Johannes Brahms.

•

Vertel het levensverhaal van een muzikant, marktzanger, instrumentenbouwer, platenhandelaar, beiaardier, organist en andere beroepen. Laat hem of haar vertellen over zijn/haar stiel. Wat houdt die job juist in? Hoe zag een werkdag er vroeger uit en hoe vandaag? Welke grote veranderingen gebeurden in de sector en wat betekenden die voor hem/haar?

•

Vertel het verhaal van een bepaald muziekgenre. Duik samen met de deelnemers in de geschiedenis van de jazz, musical, wereldmuziek, fado, rap, gospel, reggae, hiphop,

7

popmuziek, gregoriaanse muziek … Dompel hen met (live) muziekfragmenten en een bijpassende inkleding (decor, hapjes, verlichting, kledij …) onder in de juiste sfeer. •

Vertel het verhaal van de rol van muziek in de film. Muziek was nog voor het gesproken woord een deel van kort- en langspeelfilms. Wat voor muziek was de eerste filmmuziek? Hoe evolueerde de rol ervan bij de opkomst van het gesproken woord? Wat is de invloed van filmmuziek vandaag nog? Sluit de avond af met een filmvertoning.

•

Vertel het verhaal van de rol die muziek heeft gespeeld, en nog steeds speelt, in de kerk. Kerkmuziek is zo oud als de kerk zelf. Er zijn natuurlijk de eenstemmige gregoriaanse gezangen, maar in de loop van de tijd werden de muzikale composities die in kerken werden opgevoerd, steeds grootser van opzet. De beste componisten werden door de kerk aangesteld. Hoe kunnen we het belang van muziek in de kerk begrijpen? Welke rol speelde ze bij missen en andere diensten? Welke instrumenten werden vooral gebruikt?

•

Vertel het verhaal van het orgel in Vlaanderen. Daarvoor kan u samenwerken met vzw Het orgel in Vlaanderen. Denk aan een vertoning van een stomme film uit de jaren 20 of 30, live begeleid op orgel, een orgelconcert met vooraf een historische toelichting en/of rondleiding in de kerk, een voorstelling met een unieke combinatie van orgelmuziek met poëzie of dans, een tentoonstelling rond orgels en orgelmuziek (cfr. het project Pure Orgelpassie in Puurs), een workshop met een orgelbouwpakket, een sprookjesvertelling voor kinderen met orgelmuziek, met verhalen over Babar of Peter en de Wolf …

•

Vertel het verhaal van muziekinstrumenten zoals de gitaar, balalaika of klavecimbel. Waar ligt hun oorsprong? Welke weg legde het instrument af? Onderging het een metamorfose in uitzicht en klank om aan de veranderde eisen van de consument te voldoen?

•

Vertel het verhaal van de rol van muziek in de sportwereld. Supporters scanderen tijdens een sportmatch allerlei liederen om hun favoriete ploeg aan te moedigen of om de tegenploeg te demotiveren. Waar komt die traditie vandaan? Hoe ontstaan die supportersliederen en hoe worden ze in stand gehouden? Welke evoluties maakten ze door?

•

Vertel het verhaal van de bladmuziek. Wanneer werd muziek voor het eerst op schrift vastgelegd? Wat was daar het doel van? Welk soort muziekstukken werden erin opgenomen? Hoe ging de muzieknotatie precies in zijn werk en wie was daarvoor verantwoordelijk? Hoe evolueerde die eerste bladmuziek naar de (grafische) bladmuziek van vandaag?

•

Vertel het verhaal van de tijdschriften. Wanneer verschenen de eerste tijdschriften over muziek? Hoe speelden die in op hun lezerspubliek? Welke invloed hadden zij op de heersende smaken in de muziek? Welke evoluties zijn merkbaar?

•

Vertel het verhaal van de rol van de radio en televisie in de evolutie van de muziek in ons land. Welke plaats heeft muziek gekregen bij de openbare omroep in de loop van haar geschiedenis? Wat voor muziek kwam er aan bod en op welke manier? Hoe droeg de aandacht op radio en televisie bij tot het ontstaan van nieuwe muziekhypes? Hoe evolueerde de rol van de presentator in (muziek)programma’s? En wat betekende de commercialisering van de muziek voor het muzieklandschap?

•

Vertel het verhaal van de rol van muziek in het onderwijs. Wanneer verschenen de eerste muziekscholen en conservatoria? Waarom werden ze opgericht? Wat hielden de lessen in?

8

Welke nieuwe inzichten werden er meegegeven? Welke rol speelde de overheid? Hoe evolueerden die scholen? Wie ging ernaartoe? Welke invloed hadden de lessen op het dagelijkse leven/werken? •

Vertel het verhaal van feesten en rituelen. Op heel wat feesten spelen muziek en dans een prominente rol. Denk maar aan de typische kerstliedjes, de openingsdans waarmee de bruid en bruidegom hun huwelijksfeest inzetten en het vrolijke happy birthday to you dat door de kamer schalt vlak voordat de jarige de kaarsjes op de verjaardagstaart uitblaast. Waar vonden die tradities hun oorsprong? Hoe zijn ze geëvolueerd?

•

Vertel het verhaal van de muziek in tijden van oorlog. Wat was de impact van de Eerste of Tweede Wereldoorlog op de muziekbeleving? Muziek was zowel een dankbaar ontspanningsals propagandamiddel. Hoe uitte dat zich in het dagelijkse leven? Welke genres waren het meest geliefd? Hoe ging de bevolking om met propagandistische liederen en hoe gebruikten ze muziek als ontspanningsmiddel in ellendige tijden?

•

Vertel het verhaal van muziekposters, platen- en cd-hoezen. De designs, die concerten, dansgelegenheden en nieuwe releases in de kijker moesten zetten, verschilden naargelang de tijdsgeest en het muzikale genre. Hoe evolueerden ze doorheen de jaren en welke invloed hadden ze op de ontwikkeling van bepaalde tendensen binnen de muziek en de commercialisering ervan?

•

Vertel het verhaal van protestliederen. Het idee om de maatschappij op de korrel te nemen en te veranderen aan de hand van protestliederen is al eeuwen oud. Wanneer drong protest voor het eerst door tot in de muziek? Welke genres dragen een maatschappijkritiek in zich, en hoe heeft deze uiting van ongenoegen zich in verschillende historische perioden gemanifesteerd? Zijn hier actuele voorbeelden van te vinden?

•

Vertel het verhaal van de relatie tussen muziek en andere kunstvormen. Denk bijvoorbeeld aan het belang van soundtracks in de filmindustrie. Welke rol speelt muziek in de opbouw van spanning? Welke invloed heeft een bepaald liedje in een film op onze emoties? Ook in de schilderkunst is muziek aanwezig. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de vele ballet- en theaterscènes van de Franse impressionist Edgar Degas. Maar ook Vlaamse schilders namen muziek en dans regelmatig als onderwerp van hun werken. ‘De bruiloftsdans’ (1566) van Pieter Bruegel de Oude is hier een mooi voorbeeld van. Welk verhaal vertellen deze schilderijen over de muziek van die tijd?

•

Vertel het verhaal van belangrijke stadsgebouwen. In welke periode werden concertzalen, operahuizen en balzalen ontworpen en wie kreeg die eer? Wanneer verschenen de eerste concertzalen? Vanaf wanneer werd er buitenshuis naar muziek geluisterd en gedanst, en welke bevolkingsgroepen deden dat? Wat stond er op de programmatie en hoe evolueerde die? Wanneer werden de eerste opnamestudio’s gebouwd? U kan ingaan op de geschiedenis van een specifiek gebouw uit de regio of een meer algemene tendens schetsen.

•

Vertel het verhaal van de verkoop van muziekinstrumenten, danskostuums, platen, cassettes en cd’s. Welke verschillende (plaatselijke) markten en gespecialiseerde (muziek)winkels waren er, in België of specifiek in uw dorp of gemeente? Hoe zijn zij (en hun aanbod) veranderd doorheen de geschiedenis? Wat met de opkomst van reclame? Hoe beïnvloedt die ons koopgedrag?

9

•

Vertel het verhaal van de muziekfestivals. Wanneer werd er voor het eerst zo’n festival georganiseerd en waarom? Welk publiek werd erdoor aangetrokken? Hoe hebben die evenementen het muzieklandschap veranderd en welke evolutie hebben ze doorgemaakt?

•

Vertel het verhaal van de rol van muziek in het verenigingsleven. Wanneer is de eerste fanfare in uw gemeente of stad ontstaan en wie heeft die opgericht? Welke koren zijn er actief in uw omgeving en wat voor muziek brengen ze? Bij welke gelegenheden en lokale feesten worden ze ingezet en waarom?

•

Vertel het verhaal van de rol van muziek aan hogescholen en universiteiten. Heel wat studenten maken tijdens hun studies een of meerdere cantussen mee. Welke liederen worden daar gezongen en wat is de geschiedenis van hun overlevering? Wat is de betekenis van de liederen voor de hogeschool of universiteit? En hoe dragen hogescholen en universiteiten op andere manieren bij aan een muziekcultuur (beiaardconcerten, wedstrijden, ambassadeurs …) ?

•

Vertel het verhaal van de geschiedenis van de muziek vanuit een wetenschappelijke invalshoek. Hoe ontstaan klanken en muziek? Wat doen trillingen met een mens en hoe is het onderzoek naar geluidsgolven doorheen de geschiedenis van de wetenschap geëvolueerd? Hoe werkten de eerste microfoons en wanneer verscheen het eerste elektrisch versterkte instrument?

•

Vertel het verhaal van de relatie tussen muziek en de multiculturele samenleving. Hoe hebben contacten met andere continenten en culturen de evolutie van muziek beïnvloed en verrijkt? Of steek het thema in een actueel jasje, bijvoorbeeld door de rol te bespreken die muziek kan spelen bij de integratie van allochtonen en vluchtelingen. Kan muziek grenzen doorbreken en fungeren als communicatiemiddel tussen verschillende culturen? Wat kunnen we van andere culturen leren op het vlak van muziek?

•

Boeken: er bestaan heel wat boeken (zowel internationaal, nationaal als lokaal) over muziek en de geschiedenis ervan. o

Interessante recente uitgaven van Davidsfonds Uitgeverij en WPG Uitgevers zijn: O Song. Vic Nees, portret van een koorcomponist, van Koor&Stem The Beatles compleet, van Jean-Michel Guesdon en Philippe Margotin Meerstemmigheid in beeld, van Ignace Bossuyt e.a. Iedereen is muzikaal, van Henkjan Honing Prisma Encyclopedie der Muziek, van S.A.M. Bottenheim The Sound of the Westcoast, van Leo Blokhuis Ancienne Belgique, van Johan Ral Van Bach tot Bernstein, van Arie Boomsma 50 jaar Mega Top 50, van Bart Arens Love songs, van Zaki Rebelse ritmes, van Matthijs de Ridder John, Paul, Keith en Mick, van Filip Vuijsje Top 400 aller tijden, van Serge Hadermann Over Mozart Gesproken, van W. Savenije Geschiedenis van de muzie’, van Sachs & Hamburg Dramaturgie van een passie, van Gerard Mortier Muziek luisteren en verstaan, van F. Stege Jazz, van A. Francis

10

Muzikaal gehoor, van Th. Willemze Grijsgedraaid’, van Leo Blokhuis Componist van Hitler, van Johan Bosveld Chanson, van Bart Van Loo o

Heemkringen of erfgoedverenigingen zijn ideaal om de situatie van uw eigen regio te schetsen. Recente artikelen over het onderwerp vindt u terug in de database van Heemkunde Vlaanderen via http://www.heemkunde-vlaanderen.be/publicaties/. Voor West-Vlaanderen is er een specifieke database met artikels via http://www.hkwestvlaanderen.be/zoeken.php.

•

Foto’s: er zijn veel foto’s terug te vinden met taferelen die muziek als onderwerp hebben. Het zijn visuele bronnen om het verhaal over muziek te illustreren en er een persoonlijke toets aan te geven. Beeldmateriaal vindt u in het archief van de heemkring, het plaatselijk museum, documentatiecentrum, gemeentelijk of stedelijk archief. Beeldbanken zoals www.erfgoedplus.be, www.museuminzicht.be, www.beeldbankwest-vlaanderen.be, www.beeldbankmechelen.be, https://www.onroerenderfgoed.be/nl/diensten/beeldbank/ en http://www.archiefwijzer.be/ bieden ook een digitaal overzicht.

•

Objecten: er zijn nog heel wat muziekobjecten van vroeger bewaard. U kan ze terugvinden bij verschillende muziekhandelaars, een plaatselijke verzamelaar of in een museum. Het zijn interessante bronnen om de evolutie van de muziekgeschiedenis te visualiseren.

•

Archief: archiefbronnen helpen mee het historische verhaal uiteen te zetten. U vindt ze terug bij de heemkring, bij verenigingen, in het gemeentelijk of stedelijk archief, in het rijksarchief, in het bisdomsarchief, en wie weet wel in persoonlijk archieven van muzikanten, muziekwinkels, componisten …

•

Getuigenissen: ongetwijfeld zijn er nog beiaardiers, marktzangers, instrumentenbouwers, pianostemmers, componisten of andere ambachtslui, zowel mannen als vrouwen, in uw omgeving die op een levendige wijze hun verhaal over vroeger willen vertellen.

ORGANISATIES

Erfgoedorganisaties, archieven & bibliotheken •

Heemkunde Vlaanderen

Heemkunde Vlaanderen is het ankerpunt voor de cultureel-erfgoedgemeenschap heemkunde in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het is een vereniging die heemkunde en aandacht voor lokale en regionale geschiedenis in Vlaanderen stimuleert, promoot, cultiveert, uitdiept en zichtbaar maakt en die ondersteuning, begeleiding en vorming biedt aan de cultureelerfgoedgemeenschap heemkunde in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Heemkunde Vlaanderen brengt de cultureel-erfgoedgemeenschap heemkunde samen in een netwerk en creëert zo een draagvlak voor ontmoeting, uitwisseling en expertise. Dat netwerk kan, ook via transsectorale samenwerking, een bepalende rol spelen in een maatschappelijke erkenning van het belang van erfgoed.

11

De sprekerslijst van de organisatie, die u terugvindt via www.sprekerslijst.be, kan voor u erg relevant zijn. De lijst bundelt alle mogelijke volksculturele spreekbeurten die u in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan organiseren. Het is een samenwerking tussen Heemkunde Vlaanderen, Familiekunde Vlaanderen, Kant in Vlaanderen, Sportimonium, Het Firmament, Tapis plein, LECA en CAG. Contactgegevens: Heemkunde Vlaanderen vzw Huis De Zalm Zoutwerf 5 2800 Mechelen Tel.: 015/20.51.74 of [email protected] U vindt meer gegevens over de Heemkundige Kringen in uw regio via http://www.heemkundevlaanderen.be/. •

Erfgoedcellen

Erfgoedcellen maken het lokale erfgoed toegankelijk voor een zo breed mogelijk publiek. Zij bevorderen de samenwerking, bouwen netwerken uit, experimenteren en ontsluiten het lokale erfgoed en zetten daarbij in op de zorg voor het erfgoed. Contactgegevens: U vindt meer informatie over en de gegevens van de Erfgoedcel uit uw streek via http://www.erfgoedcellen.be/ of www.erfgoedkaart.be. •

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed is het steunpunt voor het roerend en immaterieel cultureel-erfgoedveld. Het woord ‘faro’ betekent in verschillende talen ‘vuurtoren’. Als metafoor drukt een vuurtoren uit wat een steunpunt kan zijn: een referentiepunt, een symbool dat staat voor waakzaamheid en zorgzaamheid, een baken waarop organisaties en overheden kunnen vertrouwen. FARO geeft advies en vormingen op maat. Centraal in de werking van FARO staat de rol als informatieknooppunt. Op de website vindt u zowel actuele berichten over relevante binnen- en buitenlandse onderwerpen, expertisegerichte informatie zoals thematische dossiers, informatie over het cultureel-erfgoedveld zelf, tot en met een evenementenkalender over publieksgerichte activiteiten. Contactgegevens: FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw Priemstraat 51 1000 Brussel Tel.: 02/213.10.60 of [email protected] http://www.faronet.be •

LECA

LECA is het Landelijk Expertisecentrum voor Cultuur van Alledag. Als aanspreekpunt wil het de weg wijzen naar betrouwbare informatie, experten en organisaties die werken rond het alledaags erfgoed. LECA sensibiliseert het brede publiek over het belang van dit domein en communiceert over nationale

12

en internationale tendensen. LECA specialiseert zich in het erfgoed van sociale gebruiken, rituelen en festiviteiten. Contactgegevens: LECA | Expertisecentrum alledaags erfgoed Sint-Amandstraat 72
 9000 Gent
 Tel.: 09/223.97.00 of [email protected] www.lecavzw.be •

Resonant vzw

Resonant vzw is een dynamische en open netwerkorganisatie die het muzikaal erfgoed in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in kaart brengt, de zorg voor het behoud ervan stimuleert en het op een innovatieve wijze ontsluit en opnieuw bekend maakt. Door de inzet van expertise omtrent muzikaal erfgoed wil Resonant in nauwe dialoog met het brede muzikale (erfgoed)veld een coördinerende rol spelen. Via kennisdeling, een interdisciplinaire aanpak en de uitbouw van internationale contacten streeft de organisatie niet enkel naar de verbreding van het draagvlak rond muzikaal erfgoed, maar evenzeer naar een integrale benadering ervan. Door actief om te gaan met dit bedreigde (culturele) erfgoed wil Resonant haar steentje bijdragen tot een meer open samenleving. Contactgegevens: Parijsstraat 72B 3000 Leuven Tel.: 016/32.99.55 of [email protected] http://www.muzikaalerfgoed.be •

Vlaamse Erfgoedbibliotheek vzw

De vzw Vlaamse Erfgoedbibliotheek is een netwerk van erfgoedbibliotheken dat eind 2008 werd opgericht door zes partnerbibliotheken: o

de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience in Antwerpen

o

de Universiteitsbibliotheek Antwerpen

o

de Openbare Bibliotheek Brugge

o

de Universiteitsbibliotheek Gent

o

de Provinciale Bibliotheek Limburg in Hasselt

o

de Universiteitsbibliotheek Leuven

De Vlaamse Erfgoedbibliotheek richt zich tot iedereen die een hart heeft voor de geschreven, gedrukte en digitale erfgoedcollecties van bibliotheken. Via diverse projecten en onderzoek wil de organisatie expertise ontwikkelen en kennis verspreiden rond de ontsluiting, digitalisering en conservering van deze bewaarcollecties. Verder wil men het publiek bewust maken van het rijke bibliotheekerfgoed dat in Vlaanderen en Brussel aanwezig is. Want de oude geschriften en historische documenten die in de erfgoedbibliotheken zorgvuldig worden bewaard, hebben vandaag de dag nog steeds zin en betekenis. Het zijn fascinerende bronnen die mensen in staat stellen om kennis te vergaren over ons verleden of om plezier te beleven aan de verhalen en wetenswaardigheden uit vervlogen tijden. Contactgegevens: Vlaamse Erfgoedbibliotheek vzw

13

Leeuw van Vlaanderenstraat 1 2000 Antwerpen Tel.: 03/338.87.92 of [email protected] http://www.vlaamse-erfgoedbibliotheek.be Bezoeken kan enkel na afspraak •

Bibliotheek Koninklijk Conservatorium Antwerpen

Het Koninklijk Conservatorium Antwerpen, als Stedelijke Muziekschool gesticht in 1867, wil studenten opleiden tot hedendaagse, creatieve musici en podiumkunstenaars met een grote autonomie en persoonlijkheid, die zichzelf kunnen situeren in de internationale socio-culturele en artistieke wereld. Het Antwerps Conservatorium biedt de mogelijkheid tot verregaande artistieke kruisbestuivingen, door het samengaan van drie podiumkunstopleidingen en de betrokken lerarenopleidingen op dezelfde campus, in nauwe samenwerking met de Internationale Kunstcampus deSingel. De Antwerpse conservatoriumbibliotheek was in 2010 de eerste Vlaamse bibliotheek die officieel erkend werd als erfgoedbibliotheek. Er worden meer dan 600.000 volumes bewaard en daarmee is ze de grootste muziekbibliotheek van Vlaanderen. Het oudste werk is een gregoriaans manuscript uit het einde van de 13de eeuw, de meest recente werken werden bij wijze van spreken gisteren gecomponeerd. De bibliotheek is openbaar, u kan de collectie consulteren en werken ontlenen. Naast de omvangrijke muziekverzameling biedt de bibliotheek ook een fraaie collectie theater- en danswerken aan. De catalogus van de bibliotheek is online raadpleegbaar via http://anet.ua.ac.be/. Contactgegevens: Koninklijk Conservatorium Antwerpen Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Lange Nieuwstraat 101 2000 Antwerpen [email protected] https://www.ap.be/koninklijk-conservatorium/ •

Archief en Museum voor het Vlaams Leven te Brussel

Het Archief en Museum voor het Vlaams leven te Brussel vzw (her)ontdekt het verdwijnend collectief geheugen van de Nederlandstalige Brusselaars in de veranderende grootstedelijke samenleving als onuitputtelijke bron van genoegen en educatie. Het AMVB is als gemeenschapsarchief een open huis voor de continue ondersteuning van deze Nederlandstalige erfgoedgemeenschappen. Het maakt hun erfgoedcollecties zichtbaar en stimuleert de bewustwording van de maatschappelijke relevantie ervan. De drie collecties van het AMVB (archief, bibliotheek en museum) zijn toegankelijk via de Adlib-catalogus. Contactgegevens: Archief en Museum voor het Vlaams Leven te Brussel vzw Arduinkaai 28 1000 Brussel Tel.: 02/209.06.01 of [email protected] http://www.amvb.be Openingsuren leeszaal: van maandag tot vrijdag, telkens van 10 tot 17 uur, en elke laatste zaterdag van de maand tussen 10 en 17 uur.

14

Muziek, integratie en samenleving •

Musica, Impulscentrum voor muziek

Musica is een organisatie met een internationale werking die inspireert tot een bewuste en avontuurlijke omgang met klank en muziek. Vanuit de professionele kunsten bouwt ze bruggen naar het onderwijs, de welzijnssector en het brede socio-culturele veld. Met de vinger aan de pols van de samenleving streeft ze naar een kwaliteitsvolle muziekparticipatie voor iedereen, ongeacht leeftijd, culturele of sociale achtergrond. Musica begeleidt liefhebbers en beroepsmusici op een dynamische manier op het fascinerende pad tussen klankkunst en muzikaal erfgoed, tussen experiment en traditie, tussen luisteren en scheppen. Musica organiseert uiteenlopende projecten zoals de Eersteklasconcerten voor kinderen uit het eerste leerjaar, Dag Oude Muziek en het midzomerfestival AlbaNova. Musica heeft ook een documentatiecentrum met een uitgebreide verzameling facsimile’s, partituren in moderne notatie, naslagwerken, encyclopedieën, boeken over muziekpedagogie, informatie over klankkunst, maar ook cd’s, dvd’s, cd-roms … De volledige collectie is online raadpleegbaar via http://muziekotheek.musica.be/. Contactgegevens: Musica, Impulscentrum voor muziek Domein Dommelhof Toekomstlaan 5 B 3910 Neerpelt Tel.: 011/61.05.11 of [email protected] http://www.musica.be •

Muziekpublique

Muziekpublique wil traditionele muziek en dans in zijn breedst mogelijke betekenis promoten. Via een ambitieuze programmatie van concerten, muzikale creaties, cursussen, workshops, begeleiding van artiesten en een eigen muzieklabel, profileert de vereniging zich als één van de belangrijke factoren binnen de folk en de wereldmuziek in ons land. Muziekpublique gaat ervan uit dat alle culturen waardevol zijn en hun eigen boeiende traditie qua muziek en dans hebben. Muzikanten moeten de kans krijgen vanuit die traditie verder te werken, in plaats van te verglijden naar een eenheidsworst. En de verschillende gemeenschappen in Brussel moeten de mogelijkheid krijgen om meer met mekaars cultuuruitingen in contact te komen. Muziekpublique programmeert dus geen ‘exotische muziek’ voor een Belgisch publiek. De vzw wil ook dat Afrikanen de Vlaamse folkmuziek leren kennen, dat Spanjaarden respect krijgen voor Arabische ritmes, dat Turken niet enkel naar een Turks concert afzakken, maar ook andere stijlen leren kennen enz. Het leren kennen van andere culturen en het respect voor elkaars traditie vormt volgens hen de basis voor vernieuwing en verrijking van de eigen (muzikale) cultuur. En dat laatste is een gegeven dat als een rode draad loopt doorheen de gehele artistieke en organisatorische werking van Muziekpublique. Contactgegevens: Muziekpublique vzw
 Naamsepoortgalerij


15

Molière Bolwerksquare 3 
 1050 Brussel
 Tel: 02/21.72.60 of [email protected] http://www.muziekpublique.be •

De Rand vzw

Vzw 'de Rand' werd bij decreet opgericht met als doel het Nederlandstalig karakter van de Vlaamse rand rond Brussel te ondersteunen. De vzw ondersteunt en organiseert sociaal-culturele activiteiten, biedt dienstverlening en informatie aan en stimuleert maatschappelijke participatie. Vzw 'de Rand' werkt voor de negentien gemeenten van de Vlaamse Rand, met een bijzondere klemtoon op de zes faciliteitengemeenten. Ook overkoepelt ze zeven gemeenschapscentra: de Boesdaalhoeve, de Bosuil, de Kam, de Lijsterbes, de Moelie, de Muse en de Zandloper. Zes van de centra liggen in faciliteitengemeenten. De gemeenschapscentra ondersteunen het plaatselijke verenigingsleven, zoals uitstekende concerten, films en theatervoorstellingen. Contactgegevens: De Rand vzw Kaasmarkt 75 1780 Wemmel Tel.: 02/456.97.80 of [email protected] http://www.derand.be

Muziek uit verschillende historische periodes •

Peter Benoitmuseum

In dit interactief museum keer je terug naar het Vlaamse muziekleven uit de negentiende eeuw. Vijf vrouwen vertellen het verhaal van de Vlaamse componist Peter Benoit, zijn muziek en zijn tijd. Een film staat stil bij de internationale betekenis van Benoit. Muziekdouches, touchscreens en unieke stukken leiden je door het leven van de man ‘die zijn volk leerde zingen’. Contactgegevens: Peter Benoitmuseum Marktstraat 55 8530 Harelbeke Tel.: 056/73.34.70 of [email protected] http://www.harelbeke.be/museum Enkel toegankelijk na afspraak •

Adriaen Willaert Stichting vzw

De leden van de Adriaen Willaert Stichting zetten zich in voor het verzamelen van documentatie over Nederlandse renaissancecomponisten. In het bijzonder nemen zij het op voor hun stadsgenoot Adriaen Willaert, geboren in de buurt van Roeselare rond 1490. Ze hopen deze componist een grotere bekendheid te bezorgen bij het brede publiek, vooral in Vlaanderen, waar hij nog te weinig bekend is. Regelmatig organiseren zij concerten en academische zittingen rond Willaert en andere polyfonisten uit de Nederlanden. Verder herbergen zij een bijzonder interessant infocentrum in de stadsbibliotheek.

16

Contactgegevens: Open Kenniscentrum Arhus De Munt 8 8800 Roeselare
 Tel.: 051/69.18.00 of [email protected] http://www.adriaenwillaert.be Openingsuren: maandag tot vrijdag van 10 tot 19 uur. Zaterdag van 10 tot 17 uur. Zondag van 10 tot 13 uur. •

MATRIX

Met een collectie van duizenden partituren, audio-opnames, boeken en tijdschriften beheert MATRIX één van de belangrijkste documentatiecentra over nieuwe muziek in Europa. Muziek uit Vlaanderen vormt de kern van de collectie, maar minstens evenveel aandacht wordt besteed aan muziek uit een internationale context. Geïnteresseerden kunnen 24 uur per week terecht in de leeszaal van het documentatiecentrum en de medewerkers geven graag advies. Vanuit de collectie, die heel wat onuitgegeven materiaal bevat, worden ook regelmatig projecten rond hedendaags muzikaal erfgoed ontwikkeld. Daarnaast ontplooit MATRIX een veelzijdige educatieve werking, toegespitst op nieuwe muziek. Het veld van de nieuwe muziek vormt immers een hyperdivers, soms ingewikkeld landschap. MATRIX wil een brugfunctie vervullen tussen de levende nieuwe muziekpraktijk, haar traditie en de kennis daarover, en het brede publiek. Ze ontwikkelen daarvoor activiteiten voor heel uiteenlopende doelgroepen, van kinderen tot volwassenen en van absolute beginner tot (pre-)professioneel. Ze werken daarbij zowel vanuit het perspectief van de luisteraar als dat van de muzikant. Contactgegevens: MATRIX Minderbroedersstraat 48 3000 Leuven Tel.: 016/37.41.62 of [email protected] http://www.matrix-new-music.be Openingsuren: dinsdag en woensdag tussen 10 en 18 uur. Donderdag en vrijdag tussen 14 en 18 uur.

•

Alamire Foundation

De Alamire Foundation stelt zich tot doel musicologisch onderzoek te voeren en te coördineren, in het bijzonder naar de muziek en het muziekleven in de Lage Landen tijdens het Ancien Regime. Haar onderzoek spitst zich vooral toe op het ontstaan en de bloei van de Vlaamse polyfonie tijdens de 15de en 16de eeuw, en bestrijkt zo een periode waarin Vlaanderen in het internationale muziekleven een leidende rol speelde. Daarnaast wil de Alamire Foundation het Vlaams muzikaal erfgoed lokaliseren, inventariseren, conserveren en onderzoeken. In het verlengde daarvan behoort het tot haar opdracht haar resultaten voor een zo breed mogelijk publiek te ontsluiten. Door nauwe samenwerking met historici, kunsthistorici, liturgisten, linguïsten, professionele musici en ensembles worden muziekanalyse en uitvoeringspraktijk belicht vanuit een breed historisch, sociaal-cultureel, politiek en economisch perspectief. De online databank is momenteel in opbouw. Contactgegevens: Alamire Foundation vzw
 KU Leuven / Onderzoekseenheid Musicologie 


17

Centrale Bibliotheek
 Mgr. Ladeuzeplein 21, Bus 5591
 3000 Leuven Tel.: 016/32.87.50 http://www.alamirefoundation.org •

Studiecentrum voor Vlaamse Muziek

De vzw Studiecentrum voor Vlaamse Muziek (SVM) is een studie- en documentatiecentrum dat tot doel heeft het Vlaamse muziekpatrimonium van de 19de en 20ste eeuw te vrijwaren en bekend te maken. In de praktijk wil het SVM zich vooral engageren voor de muziek van ca. 1800 tot ca. 1950, de periode tussen de ‘oude’ en de ‘nieuwe’ muziek, die zowel qua uitvoeringen als wetenschappelijk onderzoek vaak verwaarloosd wordt. Naast het huidig gebrek aan fundamenteel onderzoek, leert een blik op concertprogramma’s dat de Vlaamse partituren beter gepropageerd moeten worden. Want meestal bevindt het oeuvre van een componist zich in diaspora in verschillende bewaarplaatsen. Daarom wil het SVM deze muziek zo diepgaand en systematisch mogelijk exploreren en dat via het lokaliseren en ontsluiten van muziekarchieven, het aanmaken van wetenschappelijke oeuvrecatalogi, het publiceren van biografische en muziekhistorische studies, het aanmaken van een databank en een website. De ultieme ambitie is ten slotte het uitvoeren van waardevolle partituren. Contactgegevens: Studiecentrum voor Vlaamse Muziek vzw Jan Van Rijswijcklaan 155 2018 Antwerpen Tel.: 03/244.18.20 of [email protected] http://www.svm.be

Jazz •

Jazz Centrum Vlaanderen vzw

Jazz Centrum Vlaanderen is een vzw opgericht in 2002. De raad van bestuur bestaat uit medewerkers van de Honky Tonk Jazz Club en een aantal liefhebbers van traditionele jazz en blues. Het doel van de vereniging is het conserveren, documenteren en promoten van traditionele jazz- en bluesmuziek. Dat gebeurt concreet door het organiseren van rondleidingen, voordrachten, workshops, tentoonstellingen, concerten en het verzamelen en archiveren van muziek en documentatie. Het archief is vrij consulteerbaar. Contactgegevens: Jazz Centrum Vlaanderen Leopold II-laan 12 9200 Dendermonde Tel.: 052/52.04.66 of [email protected] http://www.jazzcentrumvlaanderen.be Openingsuren: van dinsdag t.e.m. zaterdag, telkens tussen 13.30 uur en 16.30 uur en op afspraak

18

Koor en fanfare •

Koor&Stem

Koor&Stem ondersteunt iedereen die zingt, brengt zingende mensen samen, promoot het koorleven en doet dat met een brede maatschappelijke blik. Koorwerking is de basis. Allerlei initiatieven – dirigentenopleidingen, zangweekends, repertoireworkshops, het runnen van een bibliotheek, organisatorisch advies, artistieke koorcoaching – helpen koren en zangers om beter te zingen en om dat met nog meer plezier te doen. Alle genres komen aan bod: oude muziek, koorklassiekers, volksmuziek, hedendaags, vocal pop ... Koor&Stem heeft een gericht aanbod voor kinderen (kinderkorenfestivals, zangdagen voor kinderen ...) en het basisonderwijs, waaronder verschillende educatieve pakketten en uitgaven. Ook projecten voor jongeren en jeugdkoren, met nationale en internationale podiumkansen voor het grijpen, zitten in hun aanbod. Daarnaast zet Koor&Stem zich in op social singing: bijvoorbeeld via het project ‘De Stem van ons Geheugen’ bieden ze een aangepaste ondersteuning voor wie zich wil engageren om met mensen met dementie te zingen. Contactgegevens: Koor&Stem vzw Zirkstraat 36 2000 Antwerpen Tel.: 03/237.96.43 of [email protected] http://www.koorenstem.be

Muziekinstrumenten •

Centrum voor Muziekinstrumentenbouw

De vzw Centrum voor Muziekinstrumentenbouw werd in 1978 opgericht als ontmoetingsplaats voor bouwers, musici en melomanen. Het Cmb is een unieke organisatie in de Benelux, die de kennis over het bouwen van muziekinstrumenten wil bewaren, doorgeven en bevorderen op Vlaams, landelijk en Europees niveau. Het wil een documentatiecentrum zijn en op termijn één van de aanspreekpunten worden voor alles wat muziekinstrumentenbouw aanbelangt in Vlaanderen en Nederland. De vzw ondersteunt en huisvest de opleiding muziekinstrumentenbouw van haar onderwijspartner CVORivierenland en organiseert tal van activiteiten in verband met instrumentenbouw. Contactgegevens: Centrum voor Muziekinstrumentenbouw vzw Guido Gezellelaan 89 2870 Puurs Tel.: 03/889.49.33 of [email protected] http://www.cmbpuurs.be •

Vzw Het orgel in Vlaanderen

Vzw Het orgel in Vlaanderen streeft naar een drempelverlagende orgelcultuur en samenwerking tussen al wie van ver of dichtbij met ambachtelijke orgels te maken heeft. Het verleent haar medewerking aan Open Monumentendag Vlaanderen, publiceert een informatieblad rond Vlaamse orgelcultuur, brengt

19

orgelbescherming en -restauratie onder de aandacht en documenteert over orgels (inclusief orgelconcerten en -bouwers). Voor De Nacht van de Geschiedenis kunnen zij u helpen bij de volgende activiteiten: - Een vertoning van een stomme film uit de jaren 20 of 30, live begeleid op orgel - Een orgelconcert met vooraf een historische toelichting en/of rondleiding in de kerk - Een voorstelling met een unieke combinatie van orgelmuziek met poëzie of dans - Een tentoonstelling rond orgels en orgelmuziek, cfr. het project Pure Orgelpassie in Puurs - Een (kindvriendelijke) workshop met het Doe-orgel, een orgelbouwpakket (meer informatie via http://www.orgelinvlaanderen.be/doe-orgel/) - Een sprookjesvertelling voor kinderen met orgelmuziek, met verhalen over Babar of Peter en de Wolf - … Aarzel niet om contact op te nemen om samen met Het Orgel in Vlaanderen een project uit te werken. Contactgegevens: Vzw Het Orgel in Vlaanderen Centrum Elzenveld Lange Gasthuisstraat 45 2000 Antwerpen Tel. 03/202.77.06 of [email protected] http://www.orgelinvlaanderen.be •

Vlaamse Beiaardvereniging

De Vlaamse Beiaardvereniging heeft tot doel de beiaardkunst in het algemeen en de Vlaamse beiaardkunst in het bijzonder te promoten. Zij legt een band tussen beiaardiers, student-beiaardiers en alle mogelijke instanties en personen die ijveren voor de beiaardkunst. Contactgegevens: Vlaamse Beiaardvereniging
 Koningstraat 9
 8000 Brugge e-mail secretaris: [email protected] http://www.beiaard.org/ •

Het Muziekinstrumentenmuseum (MIM)

In een prachtig gerestaureerd complex midden in Brussel, dat bestaat uit een art nouveau-gedeelte en een classicistisch gedeelte, bewaart deze federale wetenschappelijke instelling 8.000 muziekinstrumenten. De 1.200 interessantste en meest sprekende exemplaren staan opgesteld in vier tentoonstellingszalen, omkaderd door beeldmateriaal, tekstpanelen en een rijk gevulde sonorisatie. Daarnaast heeft het MIM ook een concertzaal, een ruimte voor workshops (enkel voor groepen op reservatie), een museumwinkel, een bibliotheek en helemaal bovenaan een restaurant met terras, waar het adembenemende uitzicht over de hoofdstad een uniek aroma verleent aan het menu. Vanaf mei 2015 kan u langslopen bij een werkend vioolbouwatelier, het Atelier Meuwissen, op de 7de verdieping. De bibliotheek van het MIM heeft een bijzonder rijke collectie. Deze gespecialiseerde, wetenschappelijke maar openbare bibliotheek staat open voor iedereen met een gezonde interesse voor muziekinstrumenten. De bibliotheek herbergt ook heel wat informatie over westerse

20

muziekgeschiedenis, traditionele muziek of etnomusicologie, en een boeiende verzameling museumen tentoonstellingscatalogi. Ook publicaties over uitvoeringspraktijk en muziek in andere kunstvormen ontbreken niet. Een belangrijk deel van de bib is trouwens aan de Belgische jazz gewijd. Maar er is meer: ook de archieven van het MIM, documenten van onderzoekers en archieven van bouwers zitten in de bibliotheek. Een schat van informatie over het museum en het patrimonium dat er bewaard wordt. Over orgelbouw, klokken en beiaarden, bijvoorbeeld, een nationale specialiteit, is er heel wat te vinden. De catalogus is te consulteren in de leeszaal en via www.bib.belgium.be, de gezamenlijke catalogus van de Federale Wetenschappelijke Instellingen. Maar aangezien nog niet alles erin staat, loont het de moeite de bib te contacteren wanneer u iets zoekt en toch niet terugvindt in de catalogus. De bibliotheek van het MIM werkt mee aan Impala, een netwerk voor digitale uitwisseling van documenten tussen bibliotheken. Contactgegevens: Muziekinstrumentenmuseum
 Hofberg 2
 1000 Brussel
 Tel. MIM: 02/545.01.30 Tel. bib: 02/545.01.70 Openingsuren: dinsdag tot vrijdag : 9.30 uur - 17.00 uur
 zaterdag, zondag en feestdagen: 10.00 uur – 17.00 uur http://www.mim.be/nl •

Instrumentenmuseum Gooik

In het instrumentenmuseum in Gooik leer je alles over het ontstaan en de werkwijze van (oude) volksinstrumenten zoals de hommel, de draailier en de klompviool. Waardevolle instrumenten, prenten en archiefstukken geven er hun geheimen prijs. De verzameling werd na jarenlang veldwerk samengesteld door Herman Dewit en Rosita Tahon en kreeg dankzij het gemeentebestuur van Gooik een plaatsje in het gemeenschapscentrum De Cam, boven het volkscafé. Het museum is individueel te bezoeken, maar er wordt ten zeerste aangeraden om een groepsrondleiding te doen. Zo'n rondleiding wordt verzorgd door opgeleide animatoren. Dat zijn gemotiveerde muzikanten die een uitgebreide demonstratie geven van de instrumenten die in het museum te bekijken zijn. Contactgegevens: Gc De Cam Dorpsstraat 67 1755 Gooik Tel.: 02/532.28.38 of [email protected] http://www.muziekmozaiek.be/?onderdeel=3657 Openingsuren: woensdag t/m zondag, telkens van 10 tot 18 uur of op afspraak.

21

Dans •

Dans’ant vzw

Dans’ant vzw is een organisatie die zich bekommert om danserfgoed in de brede betekenis van het woord. Onder andere dansetiquette, verschillende dansvormen, danskledij en danszalen brengen zij aan bod. Dans’ant vzw is vooral bezig met wetenschappelijk onderzoek naar dansgeschiedenis. Wetenschappelijk onderzoek is de basis van zowat alles wat ze doen. Daarbij maken ze geen onderscheid tussen de verschillende soorten erfgoed. Zowel onroerend, roerend als immaterieel cultureel erfgoed komen aan bod. Dat dansgeschiedenis geen saaie, puur academische boel hoeft te zijn, spreekt voor zich. Dansen op zich is haast per definitie participatief: ofwel dans je zelf, ofwel kijk je ernaar. Het is bovendien een onderwerp dat heel wat mensen aanspreekt. Uitgaan doet nu eenmaal zowat iedereen ooit in z’n leven. Contactgegevens: Dans’ant vzw Ten Wijngaard 1 3000 Leuven Tel.: 0497/55.05.15 of [email protected] http://dansant.org •

Danspunt

Danspunt is een landelijke organisatie voor amateurdans en bewegingsexpressie in Vlaanderen en Brussel. Danspunt stelt als doel de amateurdanssector te promoten. De organisatie richt zich tot mensen die in hun vrije tijd bezig zijn met dans- en bewegingsexpressie in meerdere dansgenres, ook voor mensen met een handicap. Daarnaast heeft de organisatie deskundigen op het gebied van amateurdansen onder haar gelederen. Danspunt beschikt in zijn documentatiecentrum over duizenden dansbeschrijvingen, dansbundels, boeken en tijdschriften over dans. Daarnaast zijn er ook heel wat dvd’s, video's, cd's, audiotapes en ander werkmateriaal. Ze hebben dankzij de overdracht van de collecties van de vroegere volksdanskoepels een grote collectie over Vlaamse en internationale volksdansen. De collectie wordt ook geleidelijk aan uitgebreid met werkmateriaal voor andere dansgenres. De catalogus kan via deze link worden geraadpleegd: http://oud.danspunt.be/index.php?onderdeel=2835&titel=Dans.bib. Tijdens de kantooruren kan u werken raadplegen in het documentatiecentrum. Maak daarvoor minstens één dag op voorhand een afspraak. Contactgegevens: Danspunt Dans.bib Abrahamstraat 13 9000 Gent Tel.: 09/269.45.30 of [email protected] http://www.danspunt.be Openingsuren: elke werkdag van 9 tot 17 uur

22

Muziek: algemeen •

VLAMO – Vlaamse Amateurmuziekorganisatie

Vlamo organiseert, structureert, begeleidt en ondersteunt alle factoren, actief in het werkveld van de instrumentale amateurmuziekbeoefening, om hen een zo groot mogelijke muzikale, culturele en sociale zelfontplooiing en voldoening te bezorgen, zowel individueel als in groep. De vereniging bundelt alle krachten voor de promotie van de instrumentale amateurmuziekbeoefening in het algemeen. Vlamo is naast een artistieke werkplaats ook een ontmoetingsplaats waar mensen, verenigingen en gemeenschappen hun banden versterken. De organisatie heeft ook een uitgebreide partiturenbibliotheek. Contactgegevens: VLAMO vzw Bijlokesite Bijlokekaai 8 9000 Gent Tel.: 09/265.80.00 of [email protected] Openingsuren documentatiecentrum: donderdag en vrijdag, telkens van 8 tot 12 uur, en van 13 tot 16 uur. Dinsdag na afspraak. •

Jeugd en Muziek Vlaanderen vzw

Jeugd en Muziek is een organisatie voor en door jongeren, die kinderen en jongeren wegwijs maakt binnen de wondere wereld van muziek. De organisatie ontwikkelt vernieuwende concepten en projecten, telkens op maat gemaakt van de specifieke doelgroep. De werking omspant een brede waaier van receptieve en actieve activiteiten. Zo managen ze verschillende jeugdorkesten, organiseren ze muziekstages, workshops, schoolconcerten, publieke voorstellingen, festivals, enzovoort. Contactgegevens: Jeugd en Muziek Vlaanderen Priemstraat 51 1000 Brussel
 Tel: 02/533.39.10 http://www.jeugdenmuziek.be •

Museum Vleeshuis Antwerpen

De collectie ‘Klank van de Stad’ van Museum Vleeshuis in Antwerpen belicht 600 jaar klank, muziek en dans in Antwerpen. U ontdekt er instrumenten, prenten, manuscripten, boeken, schilderijen en maquettes. Ze vertellen het verhaal van speellieden, operazangers, beiaardiers, torenblazers, muziek in de kerk of binnenshuis, openbare concerten en dansgelegenheden na 1800. De stadsmuziek komt in al haar facetten aan bod. Er zijn ook reconstructies van een klokkengieterij en van een atelier voor koperblaasinstrumenten die zeker een bezoekje waard zijn. In de kelder van het museum komt u meer te weten over danspaleizen en dansmode van 1800 tot nu. Contactgegevens: Museum Vleeshuis Vleeshouwersstraat 38


23

2000 Antwerpen Tel.: 03/292.61.00 of [email protected] Openingsuren: donderdag t.e.m. zondag, telkens van 10 tot 17 uur http://www.museumvleeshuis.be •

…

Uiteraard zijn er in België nog heel wat andere musea die een collectie hebben die aansluit bij het thema muziek. U vindt onder andere een lijst via Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_musea_in_Belgi%C3%AB.

SPREKERS Om een spreker en/of muzikant te vinden voor uw activiteit van De Nacht van de Geschiedenis kan u uiteraard contact opnemen met een van de organisaties die hierboven werden vermeld. Daarnaast kan u ook via de volgende kanalen een onafhankelijke spreker en/of muzikant vinden: • • • • •

In de programmasuggesties op intranet. Bij ‘evenementen en activiteiten’ klikt u op ‘tips’, dan op ‘programmatips’, vervolgens op ‘Voor de afdelingen: nieuwe interessante programma's’. Davidsfonds Academie, in de cursusgids vindt u heel wat muziekcursussen met deskundige lesgevers (www.davidsfonds.be/academie) Davidsfonds Cultuurreizen, er is een aanbod muziekreizen met specialisten als reisbegeleider (www.davidsfonds.be/cultuurreizen) www.sprekerslijst.be: op die website vindt u alle mogelijke volksculturele spreekbeurten die u in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan organiseren www.readmylips.be: Read my lips biedt een brede waaier van kwaliteitsvolle sprekers aan. U kan themagericht zoeken via de zoekfunctie (vanaf 200 euro excl. BTW)

24

VORMELIJKE IDEEËN VOOR ACTIVITEITEN ROND MUZIEK In de vorige hoofstukken kreeg u als organisator van De Nacht van de Geschiedenis flink wat inhoudelijke ideeën aangereikt. Hieronder krijgt u suggesties voor de vorm van uw activiteit. •

Plan een bezoek of rondleiding. U kan een componist, instrumentenbouwer, muziekwinkel, platenzaak, concertzaal of cultureel centrum met een lange geschiedenis bezoeken. Of een rondleiding in een privéverzameling of museum organiseren. Deelnemers zien graag dingen met hun eigen ogen en vinden het fijn om de sfeer van een bepaalde plaats op te snuiven. Ga op zoek naar een exclusieve locatie die doorgaans niet toegankelijk is.

•

Organiseer een workshop. Deelnemers leren sneller iets bij als ze op een interactieve manier betrokken worden of zelf aan de slag gaan. U kan bijvoorbeeld een workshop organiseren waarbij deelnemers kunnen spelen op minder voor de hand liggende instrumenten. Denk bijvoorbeeld aan de draailier, de hommel of de klompviool. Vertel daarbij over de herkomst en traditie van het instrument. Of geef de deelnemers de kans op verschillende instrumenten te spelen en laat hen ervaren hoe door improvisatie spontaan nieuwe muziek ontstaat.

•

Stippel een wandeling of zoektocht uit. Zo combineert u verschillende thematische locaties. Kies voor actuele locaties - zoals een concertzaal, cultureel centrum of muziekwinkel en voor plaatsen die verwijzen naar ‘eerdere tijden’ en veranderde omstandigheden – zoals historische gebouwen, verdwenen winkels of tradities zoals een optreden, tentoonstelling of wedstrijd. U kan uw wandel- of zoektocht extra leven inblazen met een tentoonstelling van oude foto’s of een filmprojectie, met sketches of muzikale intermezzo’s die verband houden met het thema. Of met muzikale intermezzo’s door muzikanten die live optreden.

•

Organiseer een theatervoorstelling. Zo brengt u op een ludieke manier heel wat kennis en geschiedenis over op uw publiek. Het leven van een bekende componist of muzikant kan als basis dienen voor uw script. Het vormt meteen een interessante samenwerking met andere (en misschien minder voor de hand liggende) partners.

•

Stel een leuke en uitdagende quiz samen waarbij de deelnemers individueel of in groep hun kennis over het onderwerp testen. Bestaande tv-quizzen kunnen daarbij als voorbeeld dienen. Neem er een luistertest in op en laat de deelnemers verschillende muziekinstrumenten of liedjes herkennen.

•

Organiseer een beiaardconcert. Laat deelnemers in de buitenlucht genieten van de klanken van de beiaard terwijl ze de liedjes proberen te herkennen. Of organiseer een zangfeest, zoals naar aanleiding van de Vlaamse Feestdag. U kan een beiaardconcert ook combineren met een bezoek aan de klokkentoren. Allerlei varianten zijn mogelijk, zoals een orgelconcert in een kerk.

•

Gebruik het thema als insteek voor een kunstproject. Ga op zoek naar bestaande kunst met betrekking tot muziek of werk samen met een school of kunstacademie, waar de leerlingen aan de slag gaan. Toon de kunstwerken in een tentoonstelling, bij voorkeur in combinatie met een andere activiteit. Zo bereikt u meteen de jongere generatie. Of schrijf in uw gemeente of stad een componeerwedstrijd uit voor de leerlingen muziek en stel een concert samen van hun nieuwe werk.

25

•

Organiseer een muziek- of zangoptreden. Overweeg een samenwerking met een school, koor of fanfare in uw buurt. Op die manier bereikt u een divers publiek en worden de (vergeten) liedjes van vroeger weer tot leven gebracht. U kan bijvoorbeeld lokale artiesten of muziekgroepen uitnodigen om de liedjes in een nieuw jasje te steken. Of organiseer een optreden waarbij muzikale streekgenoten van vroeger en nu in de kijker worden gezet door andere artiesten. Denk er wel aan hoe u het geschiedenisaspect kan verwerken.

•

Stel een tentoonstelling samen. Dat kan een zeer leerrijke manier zijn om het verleden opnieuw tot leven te wekken. Maak uw expo voldoende interactief om het brede publiek (jong en oud) aan te spreken. Het is mooi meegenomen als de tentoonstelling voor een langere periode kan blijven staan. De Nacht van de Geschiedenis kan u als vernissage gebruiken, al dan niet gecombineerd met een lezing, muzikaal intermezzo of andere activiteit.

•

Organiseer een veiling. Doe een oproep in uw stad of gemeente voor iedereen die een kunstvoorwerp, een oud instrument of platen, cd’s of cassettes wil verkopen. Stel al de voorwerpen op in een tentoonstelling, die in het begin van de avond vrij te bezoeken is. Laat een kenner uitleg geven bij de verschillende voorwerpen en sluit de avond af met een veiling. Eventueel kan de opbrengst aan een goed doel worden geschonken.

•

Stel een dansavond samen. Laat de deelnemers proeven van verschillende dansstijlen van vroeger. Of laat hen ontdekken hoe het uitgaansleven er vroeger uitzag. Denk bijvoorbeeld aan de prachtige bals uit de vorige eeuwen, de dansfeesten van de roaring twenties, of de jazzpartijen die in de jaren ‘40 de ellende van WOII moesten doen vergeten. Zorg voor bijpassende locaties en kostuums om de activiteit extra leuk te maken.

•

Organiseer een cantus. Duik samen met uw leden en andere geïnteresseerden terug in uw studententijd en organiseer samen met de plaatselijke jeugdbeweging en/of studentenkringen een cantus. Start de avond met een toelichting over de oorsprong van cantusmuziek en overweeg live begeleiding (cfr. Davidsfonds Koersel: zij organiseerden op vrijdag 19 februari 2016 een cantus).

•

Plan een modeshow: Misschien willen de dansers van de plaatselijke dansvereniging wel een optreden doen in een historisch kostuum of willen ze meewerken aan een ‘beweeglijke’ modeshow? U kan een plaatselijke naaivereniging vragen om danskostuums van vroeger weer tot leven te brengen. Nodig een mode-expert uit die een toelichting geeft bij de geschiedenis van de dansmode. Laat de toeschouwers bieden op de creaties en schenk de opbrengst aan een goed doel.

•

Zorg voor een kinderactiviteit. Het onderwerp muziek leent zich uitermate goed voor kinderen. Organiseer een poppenkast over het thema of een workshop waarbij u op een ludieke manier historische weetjes over bepaalde muziekinstrumenten of -stijlen vertelt. Leer hen een muziekinstrument maken uit afvalmateriaal of laat hen musiceren met gewone voorwerpen zoals pannen of een koekendoos. Zo bereikt u een nieuw publiek, want hun ouders komen uiteraard ook mee.

•

Organiseer een zangavond waarbij deelnemers bekende meezingers van vroeger en nu luidkeels kunnen meebrullen. Voorzie een liedjesboek waarin de geschiedenis van de gezongen nummers belicht wordt. Oudere deelnemers zullen de melodieën herkennen en er vrolijk herinneringen aan ophalen. Maar ook jongere deelnemers zullen met veel plezier meegenieten van de bekende deuntjes die ze misschien wel via hun grootouders kennen.

26

•

Werk een filmavond uit. Kies een historische film, zoals een kostuumdrama of biopic over een bepaalde componist of muzikant, en laat een deskundige eerst meer vertellen over de historische achtergrond. Laat het bestuur zich in historische kledij verkleden en voorzie een leuke attentie of traktatie voor de deelnemers die ook verkleed naar de activiteit komen.

•

Organiseer een huiskamerconcert. Huiskamerconcerten zijn erg in op het moment, veel muzikanten staan dan ook open voor deze intieme manier van concerteren. Ga op zoek naar de gezelligste huiskamer van het dorp/de stad (met een oproep?) en leid de muzikant(en) op een gepaste wijze in, bij voorkeur met een historisch kader.

•

Plan een panelgesprek over (de verschillen ten opzichte van vroeger tussen) bijvoorbeeld diverse muziekstijlen of dansvormen. Of laat de deelnemers discussiëren over de toekomst van muziek. Een panelgesprek is erg dynamisch en laat verschillende personen aan het woord. Waarom zou u het publiek ook niet bij het gesprek betrekken?

•

Kies voor speciale locaties voor uw activiteiten. Zo geeft een concertzaal meteen de juiste sfeer voor een activiteit in het thema muziek.

•

Organiseer een muziekfestival. Doe een oproep in uw dorp/gemeente/stad en breng (jonge) muzikanten samen tijdens een festival. Wissel concerten af met sprekers of performers die meer vertellen over de (dorps)muziek van vroeger of speel sketches na over bekende componisten.

•

Uiteraard kan u ook een lezing organiseren. Charismatische onderzoekers, muzikanten, deskundigen, beleidsmakers … weten uw publiek ongetwijfeld te boeien. U maakt uw lezing extra interessant en relevant als u ze interactief maakt (door bijvoorbeeld een vragenronde) en ze combineert met een of meerdere andere activiteiten, zoals een tentoonstelling, een muzikaal intermezzo, panelgesprek, workshop …

Bovenstaande vormen geven alleen een beeld van wat er allemaal mogelijk is. Er zijn uiteraard nog heel wat andere soorten activiteiten of combinaties mogelijk. Het is daarbij vooral ook aan u als plaatselijke organisator om de mogelijkheden van uw afdeling te bekijken en af te wegen wat zal aanslaan in uw gemeente. Durf daarbij nieuwe wegen inslaan, een beetje experimenteren zo nu en dan kan nooit kwaad. En wie weet bereikt u daardoor wel nieuwe deelnemers en misschien zelfs nieuwe leden.

27

SAMENWERKEN Samenwerken met andere culturele, heemkundige of erfgoedverenigingen loont vaak de moeite. Zo verdeelt u niet alleen het werk, maar ook het (eventuele) financiële risico over meerdere schouders en krijgt u de kans om een nieuw publiek te bereiken. U neemt best vóór uw activiteit vastligt contact op met mogelijke partners. Zo kunt u samen met hen de activiteit samenstellen (of verfijnen). Durf ook creatief na te denken en samenwerkingen aan te gaan met organisaties die misschien iets minder voor de hand liggen. Ze kunnen misschien wel voor dat tikkeltje extra creativiteit zorgen die uw activiteit een boost geeft. Enkele suggesties: • een school, jeugdbeweging, jeugdhuis, jeugddienst, muziekacademie, toneelvereniging, muziekgroep, sportvereniging, sportdienst … uit uw buurt • een bibliotheek, archief, cultuurcentrum, heemkring, erfgoedvereniging, volkskundige vereniging … uit uw buurt Naast partners is het een goed idee om op zoek te gaan naar sponsors. Een activiteit van De Nacht van de Geschiedenis kan immers flink wat geld kosten. Sponsors kunnen een mooie aanvulling bieden, bijvoorbeeld door sponsoring of ondersteuning in natura. Het hoeft daarbij uiteraard niet altijd over drank of eten te gaan, denk maar aan de huur van de zaal, de aankleding ervan, drukwerk, technisch materiaal ... U kan de sponsor op uw beurt zichtbaarheid geven tijdens De Nacht van de Geschiedenis. Dat kan bijvoorbeeld door logovermelding, het uitdelen van promotiemateriaal … Als u samen met de sponsor onderhandelt, komt u ongetwijfeld tot een mooi compromis.

28

PROMOTIE & TIPS WEBSITE EN CAMPAGNEBEELD Om De Nacht van de Geschiedenis onder de aandacht te brengen helpt Davidsfonds Evenementen u ook dit jaar bij de promotie. Uw activiteit wordt opgenomen op een website met een overzicht van alle lokale evenementen en contactgegevens. En wij bieden u een mooi campagnebeeld aan dat u kunt gebruiken voor flyers en affiches om in uw buurt promotie te maken voor uw activiteit. Daarnaast heeft u de mogelijkheid om nieuwe leden te werven dankzij een nieuwe en extra handige formule van het instaplidmaatschap dat u via het Nationaal Secretariaat kan bestellen. Over de nieuwe website en het campagnebeeld bezorgen wij u meer informatie via Forum. Houd ook de digitale nieuwsbrief van Forum in de gaten. Zodra het campagnebeeld beschikbaar is, vindt u het op intranet via ‘Documenten’ – ‘Evenementen en activiteiten’ – ‘Nationale initiatieven’ – ‘De Nacht van de Geschiedenis’. PERS Het is een must om de regionale pers van De Nacht van de Geschiedenis op de hoogte te brengen. Op die manier maakt u uw activiteit extra bekend in uw eigen gemeente en streek. Het levert ongetwijfeld meer (nieuwe) deelnemers en meer naambekendheid op. En het zorgt misschien ook voor goede perscontacten die u bij andere activiteiten kan gebruiken. TIPS VOOR DE LOKALE PROMOTIECAMPAGNE •

Verspreid flyers en affiches in bibliotheken, gemeentehuizen, scholen, muziekacademies, stationsgebouwen, cultuurcentra, musea, warenhuizen, wachtkamers van dokters, cafés ... U kiest het best voor plaatsen waar mensen wat tijd doorbrengen.

•

Stuur flyers naar de adressen van deelnemers van lokale en nationale evenementen uit uw gemeente (u kan een adressenlijst opvragen via [email protected]), naar buurafdelingen die zelf geen activiteit organiseren …

•

Contacteer de lokale kranten, tijdschriften, radio en televisie met een persbericht. Overtuig hen om redactionele aandacht aan uw activiteit te besteden.

•

Plaats een advertentie in het gemeentelijk infoblad, in een tijdschrift of dagblad …

•

Maak gebruik van de digitale communicatiekanalen en sociale media. Ze zijn niet alleen gratis, maar ook bijzonder efficiënt. E-mail, digitale nieuwsbrieven, websites, Facebook, Twitter, Youtube … bereiken vaak snel een groot publiek en zijn dan ook erg efficiënt. Ze zijn bovendien interactief.

•

Plaats uw activiteit op de minisite van uw afdeling www.naam_afdeling.davidsfonds.be of www.naam_afdeling.davidsfonds.net met CDCP (http://www.davidsfonds.be/cdcp). Zo vangt u twee vliegen in één klap, want alle informatie die u aan die webstek toevoegt, kan u in één moeite ingeven in de UiTdatabank van UiTinVlaanderen. Dat is niet moeilijk en verloopt in maximaal drie stappen:

29

A) Heeft u al een account op UiTinVlaanderen? Dan kan u meteen naar stap B). Heeft u nog geen account op UiTinVlaanderen? Dan kan u op pagina 8 van de handleiding ‘Vernieuwde handleiding minisite afdelingen (CDCP) en exporteren naar Uit in Vlaanderen’ lezen hoe u dat aanmaakt (http://bit.ly/1WCwbVA).

B) Klik in CDCP op "Aanmelden op UitDatabank". Klik naast een activiteit op "Exporteer naar Uitdatabank". Hoe u dat doet leest u vanaf pagina 8 resp. pagina 29 in de handleiding ‘Vernieuwde handleiding minisite afdelingen (CDCP) en exporteren naar Uit in Vlaanderen’ (http://bit.ly/1WCwbVA).

C) Nadat uw activiteit geaccepteerd is door UiTinVlaanderen, kan u extra info en foto’s toevoegen aan UiTinVlaanderen. De beschikbare ruimte per activiteit is op die website immers groter dan die op de minisite van uw afdeling. Hoe u dat doet leest u vanaf pagina 30 in de handleiding ‘Vernieuwde handleiding minisite afdelingen (CDCP) en exporteren naar Uit in Vlaanderen’

30

PROMOTIE & TIPS INSCHRIJVEN Als u met uw afdeling wil deelnemen aan De Nacht van de Geschiedenis, kan u uw activiteit rechtstreeks ingeven op de nieuwe website die zal worden gecreëerd. Het is dus niet meer nodig om u via het papieren inschrijvingsformulier of het online inschrijvingsformulier via www.davidsfonds.be in te schrijven. Het voordeel van de nieuwe website en de online communicatie is dat u meer tijd heeft voor de voorbereiding en organisatie van uw activiteit dan de voorbije jaren het geval was. Dat neemt natuurlijk niet weg dat u zodra uw activiteit vorm krijgt, u alle beschikbare informatie kan toevoegen aan de pagina van uw afdeling op de Davidsfonds webstek of minisite (www.davidsfonds.be) of op de eigen website van uw afdeling. Zo kan u al zo vroeg u wilt uw activiteit voor De Nacht van de Geschiedenis aankondigen. Op dit moment zijn wij bezig met het voorbereiden van de nieuwe website. Om die reden kunnen wij u nog niet meer informatie geven over hoe u uw activiteit moet ingeven. De deadline zal vermoedelijk 31 december 2016 zijn. Daarna zal een medewerker van Davidsfonds Evenementen alle ingegeven informatie redigeren. EEN CENTRAAL THEMA Elk jaar heeft De Nacht van de Geschiedenis een thema, in 2017 is dat muziek. Dat geeft u als organisator de kans om het geschiedenisevenement jaar na jaar heruit te vinden en zo behoudt het evenement zijn relevantie tegenover het grote publiek en de pers. Maar dat lukt enkel als alle activiteiten bij het centrale thema aansluiten: alleen zo maken we een vuist met De Nacht van de Geschiedenis. Het is ook belangrijk dat u bij de invulling van uw activiteit het geschiedenisaspect niet vergeet. Het volstaat bijvoorbeeld niet om alleen een concert te organiseren. Een concert kan wel volstaan als u bijvoorbeeld vooraf een inleiding organiseert over de componist, muziekperiode, het muziekstuk … in kwestie of een nagesprek. U kan altijd tips of raad vragen aan de medewerkers van Davidsfonds Evenementen (zie colofon, p. 33).

31

DE NACHT VOLGENS DE ORGANISATOREN ZELF De Nacht van de Geschiedenis 2016 was een moeilijke editie, maar wel eentje vol warmte en gezelligheid. Dat lieten heel wat bestuursleden weten via mail en via het evaluatieformulier: •

‘Het is altijd een topper in ons werkjaar en elk jaar een uitdaging om iets nieuws en pittigs te bedenken. Ieder jaar krijgen we niet-leden over de vloer die ongedwongen kennis kunnen maken.’

•

‘Deelnemers hadden enkel positieve reacties: heel leuk initiatief, origineel ingevuld, lekker eten, veel bijgeleerd, toffe mensen, heel goede sfeer en gezelligheid.’

•

‘We telden 9 niet-leden op wie we een sterke indruk hebben gemaakt. De deelnemers kwamen bedanken voor de avond en zeggen hoe goed ze die vonden. En al doen we altijd hard ons best: deze keer waren er opvallend veel mensen die kwamen bedanken en zeggen hoe goed het was.’

•

‘Het bezoek aan de Sint-Bernardusbrouwerij in Watou tijdens De Nacht van de Geschiedenis rond ‘smaak’ was een echte topper. […] Iedereen kon tevreden huiswaarts keren. Opvallend was wel dat er verschillende niet-leden hebben deelgenomen en aan het overwegen zijn om toch lid te worden. Het was een geslaagde editie van De Nacht van de Geschiedenis op een zeer bewogen dag.’

COLOFON Medewerkers voor De Nacht van de Geschiedenis op de hoofdzetel van het Davidsfonds: • Filip Salmon, directiemedewerker Evenementen & Communicatie – [email protected] • Kathleen Haesaerts, administratief medewerker – [email protected] of [email protected]

32