INFOBUNDEL DE NACHT VAN DE GESCHIEDENIS 2016

INFOBUNDEL DE NACHT VAN DE GESCHIEDENIS 2016

INHOUD VOORWOORD ............................................................................................................................................ 3 DE NACHT VAN DE GESCHIEDENIS? ............................................................................................... 4 WAT?................................................................................................................................................................... 4 WANNEER? ......................................................................................................................................................... 4 WIE? ................................................................................................................................................................... 4 WAAROM? ........................................................................................................................................................... 4 HET THEMA IN EEN NOTENDOP ....................................................................................................... 5 SMAAK .............................................................................................................................................................. 5 INHOUDELIJKE IDEEËN VOOR ACTIVITEITEN ROND SMAAK ............................................. 6 ALGEMEEN .......................................................................................................................................................... 6 BRONNEN ............................................................................................................................................................ 8 ORGANISATIES .................................................................................................................................................... 9 SPREKERS .......................................................................................................................................................... 18 VORMELIJKE IDEEËN VOOR EEN NACHT-ACTIVITEIT .......................................................... 21 SAMENWERKEN ..................................................................................................................................... 22 SAMEN STERK BIJ DE PLAATSELIJKE ORGANISATIE .......................................................................................... 23 SAMEN STERK BIJ DE NATIONALE COÖRDINATIE .............................................................................................. 23 PROMOTIE | TIPS ................................................................................................................................... 24 FOLDERS EN AFFICHES...................................................................................................................................... 24 PERS .................................................................................................................................................................. 24 PROMOTIECAMPAGNE ....................................................................................................................................... 24 TIPS VOOR DE LOKALE PROMOTIECAMPAGNE ................................................................................................... 24 PRAKTISCH .............................................................................................................................................. 24 INSCHRIJVEN .................................................................................................................................................... 24 EEN CENTRAAL THEMA ..................................................................................................................................... 25 EEN BIJZONDERE VERMELDING ........................................................................................................................ 25 BELANGRIJKE DATA .......................................................................................................................................... 25 BLIJF OP DE HOOGTE ........................................................................................................................................ 26 DE NACHT VOLGENS DE ORGANISATOREN ZELF .................................................................... 26

2

VOORWOORD Beste organisator van De Nacht van de Geschiedenis, De Nacht van de Geschiedenis 2015 was de eerste Nacht die ik als nieuwe stafmedewerker Evenementen mocht organiseren. Ik heb me vanaf september vorig jaar dan ook zoveel mogelijk verdiept in alle facetten van het evenement en heb erg mijn best gedaan voor de programmakrant. Zo ben ik waarschijnlijk met u voor het eerst in contact gekomen, over-en-weer mailend over de aankondiging van uw activiteit. Het was niet evident, dat moet ik eerlijk toegeven: een nationaal evenement coördineren dat op meer dan 230 plekken in Vlaanderen op hetzelfde moment plaatsvindt. Vooral de programmakrant, waarin elke afdeling aan bod komt, was een huzarenstukje. Maar toen ik op dinsdag 24 maart een persbericht opstelde dat we, samen, met De Nacht van de Geschiedenis zo’n 17.500 deelnemers hadden bereikt, overheerste één gevoel: trots. De Nacht van de Geschiedenis is al dertien jaar lang een referentie als het gaat om geschiedenis en evenementen in Vlaanderen. Dat we als Davidsfonds onze schouders onder zo’n prachtig initiatief kunnen zetten – dat deelnemers van over heel Vlaanderen op een dinsdagavond van achter de tv haalt en hen actief geschiedenis laat beleven – is iets waar wij allemaal fier op mogen zijn. Daarom kijk ik – en ik hoop u ook? – nu al uit naar de veertiende editie, die in het teken staat van Smaak. Het is een actueel en breed thema dat u en uw afdeling de kans geeft om er een eigen, lokale invulling aan te geven. Als u nog niet veel inspiratie heeft, hoop ik dat deze bundel u daarbij zal helpen. U vindt er naast een uitgebreide toelichting bij het thema ook inhoudelijke en vormelijke tips en heel wat praktische informatie over de organisatie van De Nacht. Ik wens u alvast heel veel succes bij de voorbereiding van uw activiteit. Als ik u kan helpen – op welke manier dan ook – laat mij dan zeker iets weten. Dat kan via [email protected]. En ik wil u ook al graag hartelijk bedanken. Want zonder u en de inspanningen van uw afdeling om een boeiende en originele activiteit te organiseren, zou er geen Nacht van de Geschiedenis zijn. Bedankt voor de vanzelfsprekendheid waarmee u deze bundel heeft geopend en uw bereidwilligheid om er samen met het Nationaal Secretariaat en de meer dan 200 andere afdelingen een onvergetelijke Nacht van te maken! Cecilia Coppens stafmedewerker Evenementen PS Voor de inhoudelijke en vormelijke tips in deze bundel werkten we samen met het Centrum Agrarische Geschiedenis (www.hetvirtueleland.be), partner van De Nacht van de Geschiedenis. Neem zeker contact met hen op als u nog meer inhoudelijke info wil. U vindt alle contactgegevens op pagina 10 van deze bundel.

3

DE NACHT VAN DE GESCHIEDENIS? WAT? Elk jaar staat De Nacht van de Geschiedenis garant voor zo’n 230 geschiedenisactiviteiten op één avond in maart: van theatervoorstellingen, rondleidingen, wandelzoektochten, tentoonstellingen, workshops tot interactieve lezingen, het komt allemaal aan bod. Davidsfonds afdelingen zorgen elke editie opnieuw – samen met heemkringen, erfgoedcellen, musea, scholen en andere (erfgoed)partners – voor een boeiend en gevarieerd programma binnen een overkoepelend thema. In 2015 konden de verschillende Nacht-activiteiten in Vlaanderen en Brussel in het teken van landbouw en visserij door de eeuwen heen rekenen op 17.500 deelnemers! Het enthousiasme van u en alle andere Davidsfonds vrijwilligers zorgt elk jaar opnieuw voor een onvergetelijke Nacht van de Geschiedenis. WANNEER? De afgelopen jaren verwierf de Nacht van de Geschiedenis een vaste stek op de evenementenkalender. De Nacht vindt traditiegetrouw plaats op of in de buurt van de eerste dinsdag van de lente. In 2016 vindt het geschiedenisevenement plaats op dinsdag 22 maart. WIE? De Nacht van de Geschiedenis bestaat dankzij de inzet van u en de vele honderden andere vrijwilligers. Zij organiseren elk jaar tijdens de Nacht van de Geschiedenis hun beste, creatiefste en origineelste geschiedenisactiviteit. Bent u ook één van die enthousiaste vrijwilligers? Fantastisch! Organiseer De Nacht van de Geschiedenis dan zeker mee in uw buurt. In deze infobundel vindt u alvast flink wat frisse en leuke ideeën om aan de slag te gaan. Als organisator staat u in voor de inhoudelijke en praktische uitwerking van het thema. Met andere woorden: u bepaalt volledig zelf welk soort activiteit u tijdens De Nacht van de Geschiedenis organiseert, weliswaar binnen het centrale thema. Maar u staat er uiteraard niet alleen voor. De medewerkers van Davidsfonds Evenementen begeleiden en ondersteunen u graag waar nodig. Zo ontvangt u gratis promotiemateriaal om De Nacht van de Geschiedenis in uw stad of gemeente te promoten. Ook kan u rekenen op een nationale pers- en promotiecampagne, met zelfs enkele super-de-luxe acties via onze mediapartners. In 2015 gaf Davidsfonds Evenementen bijvoorbeeld samen met De Standaard en het driesterrenrestaurant Hertog Jan een exclusief diner voor 20 personen weg, met een rondleiding door chefkok Gert De Mangeleer door de kweektuinen van het restaurant. WAAROM? De Nacht van de Geschiedenis wil één van de prioritaire werkdomeinen van het Davidsfonds – geschiedenis & erfgoed – extra in de kijker plaatsen. Jaarlijks organiseren honderden Davidsfonds afdelingen duizenden geschiedenisactiviteiten. Tijdens De Nacht van de Geschiedenis worden de beste, creatiefste en origineelste geschiedenisactiviteiten gebundeld op één avond om een krachtig signaal aan het grote publiek te geven. De Nacht van de Geschiedenis heeft voor uw afdeling vijf belangrijke troeven: 1. Uw afdeling profiteert mee van een groots opgezette nationale pers- en promotiecampagne 2. Omdat er zo’n 230 activiteiten zijn op één avond, vinden zowel leden als niet-leden gemakkelijk een interessante activiteit in het aanbod en nemen meer mensen deel aan De Nacht, ook in uw afdeling 3. Uw afdeling laat zien dat ze op een frisse en aantrekkelijke manier rond geschiedenis werkt 4. De Nacht biedt de mogelijkheid om binnen het centrale thema boeiende en creatieve activiteiten voor een breed publiek te ontwikkelen 5. De Nacht zorgt voor een interessante samenwerking tussen uw afdeling en de bibliotheek, cultuurcentrum, erfgoedcel, museum, heemkring…

4

HET THEMA IN EEN NOTENDOP SMAAK In 2016 is het thema van De Nacht van de Geschiedenis ‘Smaak’, in de meest uiteenlopende betekenissen van het woord. De aanleiding is het boek Smaak. Een geschiedenis in 120 recepten, een project van historica Annelies Van Wittenberghe en archeologe en fotografe Kim Van Liefferinge, dat in het voorjaar van 2016 verschijnt. Smaak doet inderdaad meteen denken aan onze culinaire geschiedenis. Dat schept heel wat mogelijkheden voor, bijvoorbeeld, een historisch eetfestijn. Maar denk ook lokaal: wat is de geschiedenis van de restaurants en andere eetgelegenheden in uw gemeente bijvoorbeeld? Zijn er chocolatiers/bakkers/traiteurs... met een rijke evolutie, die daarover willen vertellen? Of zijn er goed bewaarde lokale recepten? 'Smaak' als thema biedt heel wat kansen - zeker als u het begrip ruimer interpreteert. Vergelijk 'de goede smaak' (in de mode bijvoorbeeld) van vroeger en nu. Wat was vroeger smakeloze reclame - en is dat nu misschien niet meer? En wat met smaak in de kunst in het verleden en vandaag? De mogelijkheden zijn legio! Lekker - bewust - eten en zelf koken was nog nooit zo hip. Kookboeken kamperen maandenlang in de top-tien van best ,verkochte non-fictieboeken in ons land en kookprogramma’s houden de Vlaming aan de televisie gekluisterd. Initiatieven zoals ‘de Vlaamse klassieker’ bij Dagelijkse Kost hebben getoond dat de Vlaming geeft om zijn culinaire geschiedenis. Tijd om tijdens De Nacht van de Geschiedenis op zoek te gaan naar de wortels van dat smaakvol erfgoed. Of de evolutie van onze eetgewoonten in het algemeen aan bod komt of het verhaal van de koekjesfabrikant in uw dorp, tijdens De Nacht duikt uw afdeling samen met zo’n 230 andere afdelingen smaakvol de geschiedenis in. Maar het thema ‘Smaak’ is veel meer dan onze culinaire geschiedenis. Ook in de kunst, de mode en de architectuur heeft smaak - en wat als smaakvol werd beschouwd - een hele evolutie meegemaakt. Denk maar aan het contrast van de volslanke vrouwelijke figuren van Rubens en het schoonheidsideaal dat vandaag in de reclame wordt gepropageerd. Of aan de intense vernieuwing van de Antwerpse 6 in de modewereld en de invloed van de art nouveau-stijl van Victor Horta en Henri Van de Velde. Smaak is een dynamisch begrip dat erg onderhevig is aan verandering en precies daarom bijzonder interessant is om vanuit een historische invalshoek te worden benaderd. In de volgende pagina’s krijgt u massa’s tips van het Centrum Agrarische Geschiedenis om uw plaatselijke activiteit rond Smaak in te vullen. Doe er uw voordeel mee en denk vooral aan hoe u nieuwe, jongere mensen kan bereiken met uw activiteit. Er zijn voldoende vormen en thema’s, veel succes!

5

INHOUDELIJKE IDEEËN VOOR ACTIVITEITEN ROND SMAAK ALGEMEEN De veertiende Nacht van de Geschiedenis staat volledig in het teken van ‘Smaak’. Hieronder vindt u een overzicht van enkele inhoudelijke ideeën die u op weg kunnen helpen bij de uitwerking van uw activiteit. •

Vertel het verhaal van onze smaakzin. Wat is smaak? Hoe evolueerde onze smaakzin in de geschiedenis? Welke tendensen zijn er? Hoe ervaren wij smaken uit onze kindertijd? Welke effecten hebben zuur, zoet, zout en bitter op ons? Welke invloed hebben geur en zicht op smaak? En hoe evolueerde de belangrijkheid van die zintuigen doorheen de tijd?

•

Vertel het verhaal van onze culinaire geschiedenis. Hoe zijn recepten en ingrediënten doorheen de jaren veranderd? Hoe geraakten bepaalde voedingsproducten ingeburgerd? Welke waren of zijn nog steeds de typische gerechten in uw regio? Welke maaltijden at men bij speciale gelegenheden zoals een verjaardag, de kermis of de start van het fruitseizoen?

•

Vertel het verhaal van de mode- of de architectuurgeschiedenis. Hoe evolueerden de kledij en bouwwerken naargelang de heersende maatschappij en de ontdekking van nieuwe technieken? Het Victoriaans tijdperk (1837-1901) staat niet voor niets bekend als de eeuw van de kuisheid. Welke invloed had die op de mode en hoe vertaalde die zich op de architectuur? Welke modeontwerpers beïnvloedden onze mode? Denk maar aan de Antwerpse 6 die de Vlaamse mode op de internationale modeagenda hebben geplaatst.

•

Vertel het verhaal van de medicinale kracht van voedingswaren en afrodisiaca. Kruiden zoals rozenbottel maar ook bepaalde voedingsmiddelen zoals okkernoten hebben een belangrijke rol in onze geschiedenis gespeeld. Ze verdreven heel wat kwaaltjes en ziekten. Oesters en artisjokken zouden dan weer lustopwekkend zijn. Bovendien beïnvloedden ze sterk de smaak van onze maaltijden.

•

Vertel het levensverhaal van de bakker, brouwer, molenaar, architect, modeontwerper en andere beroepen. Laat hem of haar vertellen over zijn/haar stiel. Wat houdt die job juist in? Hoe zag een werkdag er vroeger uit en hoe vandaag? Welke grote veranderingen gebeurden in de sector en wat betekenden die voor hem/haar?

•

Vertel het verhaal van een specifiek product: voedingsmiddelen zoals de aardappel, varkensvlees of de praline, kledij zoals de minirok en de beha of architectuur zoals de landelijke woningen. Waar ligt zijn/haar oorsprong? Welke weg legde het product af? Onderging het een metamorfose in smaak en uitzicht om aan de veranderde eisen van de consument te voldoen? Of geef de geschiedenis weer van een typisch product uit uw streek. Zijn er erkende streekproducten in uw regio? Zijn er typische bouwwerken? Wat is er zo bijzonder aan en welke evoluties heeft het doorgemaakt?

•

Vertel het verhaal van de keuken. Hoe evolueerde deze plaats doorheen de geschiedenis? Hoe en waar werd er vroeger gekookt? Welke keukenattributen gebruikte de kok van dienst? Wat was de impact van nieuwe toestellen zoals de koelkast, het fornuis en de microgolfoven op het koken en de smaak, en op de emancipatie van de vrouw? Hoe evolueerden de kooktechnieken?

•

Vertel het verhaal van de kookboeken. Wanneer verschenen de eerste kookboeken? Voor wie waren die bedoeld en waarom? Wie waren de auteurs? Welke recepten werden erin opgenomen? Hoe evolueerden die eerste kookboeken naar de kookboeken van vandaag?

6

•

Vertel het verhaal van de tijdschriften. Wanneer verschenen de eerste tijdschriften? Hoe speelden zij in op hun lezerspubliek? Welke invloed hadden zij op de heersende smaken in de mode en de voedingsindustrie? Welke evoluties zijn merkbaar?

•

Vertel het verhaal van het onderwijs. Wanneer verschenen de eerste huishoud-, restauranten hotelscholen? En wanneer ontstonden de architectuurscholen en modeacademies? Waarom werden ze opgericht? Wat hielden de lessen in? Welke nieuwe inzichten werden erin meegegeven? Welke rol speelde de overheid? Hoe evolueerden die scholen? Wie ging ernaartoe? Welke invloed hadden de lessen op het dagelijkse leven/werken?

•

Vertel het verhaal van de mode of eten en drinken in de schilderkunst. Heel wat schilders, zoals ook Pieter Bruegel de Oude met onder meer ‘De boerenbruiloft’ (1567 of 1568), schilderden feestmaaltijden, maar ook sobere maaltijden verschenen op meerdere schilderdoeken zoals ‘De aardappeleters’ (1885) van Vincent Van Gogh. Keukentaferelen, voorraadkasten en het marktgebeuren waren geliefde onderwerpen. Andere schilders beeldden stillevens af of kroegtaferelen, zoals Adriaen Brouwer met onder meer ‘Drinkende boer’ (1605-1638). Pieter Paul Rubens had dan weer een zwak voor voluptueuze vrouwen die meermaals naakt voorkwamen in zijn schilderijen. Helemaal in contrast met de heersende normen en waarden tijdens het latere Victoriaanse tijdperk. Hoe is die ‘smaak’ door de eeuwen heen geëvolueerd?

•

Vertel het verhaal van feesten en rituelen. Op heel wat feesten spelen voedingsmiddelen een prominente rol. Denk maar aan doopsuiker bij een geboorte, een verjaardagstaart om een verjaardag te vieren en de kalkoen die niet mag ontbreken op Kerstmis. Waar vonden die tradities hun oorsprong? Hoe zijn ze geëvolueerd?

•

Vertel het verhaal van de oorlogsrecepten. Wat was de impact van de Eerste of Tweede Wereldoorlog op het dagelijkse menu? Hoe ging de bevolking om met de strikt gereglementeerde verkoop van levensmiddelen? Welke groenten en fruit werden gegeten en wat met graan, vlees en vis? Hoe zat het met koffie en bier? Welke recepten waren in die tijd populair? Leg de link met de vergeten groenten van vandaag.

•

Vertel het verhaal van de menukaarten. Die verschilden naargelang de gelegenheid en de tijdsgeest. Hoe evolueerde onze smaak doorheen de tijd en hoe vertaalde die zich in het menu? Wat met etiquette? Hoe belangrijk waren tafelmanieren en welke veranderingen waren merkbaar?

•

Vertel het verhaal van belangrijke stadsgebouwen en de horeca. In welke periode werd het stads- of gemeentehuis ontworpen en wie kreeg die eer? Hoe is de stad of het drop door de eeuwen heen verfraaid en aangepast aan de toenemende eisen van de inwoners? Herbergen, logementen en tavernes boden reizigers een slaapplaats en een maaltijd aan. Wanneer verschenen de eerste cafés? Vanaf wanneer werd er buitenshuis gegeten op restaurant en welke bevolkingsgroepen deden dat? Wat stond er op de menukaart en hoe evolueerde die? Wanneer verschenen de eerste afhaalrestaurants en eetkantines?

•

Vertel het verhaal van de verkoop van voedingsmiddelen of kledij. Welke verschillende (plaatselijke) markten en gespecialiseerde (voedings)winkels waren er, in België of specifiek in uw dorp of gemeente? Vertel meer over de opkomst van de supermarkten en de warenketens. Hoe gingen/gaan zij te werk en hoe zijn zij (en hun aanbod) veranderd doorheen de geschiedenis? Wat met de opkomst van reclame? Hoe beïnvloedt die ons koopgedrag?

7

•

Vertel het verhaal van een specifieke productietak. Hoe gebeurde bijvoorbeeld de snoepproductie doorheen de jaren? Wanneer verscheen het eerste conservenblik en hoe evolueerde de groenteconservenindustrie? En wat met de bereiding van charcuterie door de slager? Hoe ging dat in zijn werk en welke werktuigen gebruikte hij?

•

Vertel het verhaal van de bewaarmethoden om vlees, vis, groenten en fruit langer goed te houden. Welke conserveringsmethoden zoals het pekelen of het wecken van vlees, vis, groenten of fruit bestonden er vroeger? Waaruit bestonden die precies? Welke invloed had dat op de smaak? Maak de link met de bewaarmiddelen van vandaag.

BRONNEN •

•

Boeken: er bestaan heel wat boeken (zowel internationaal, nationaal als lokaal) over smaak en bij uitbreiding voedingsmiddelen. o Interessante recente uitgaven van Davidsfonds Uitgeverij zijn: ‘No food to waste. Duurzaam en ecologisch koken zonder moeite’ van Jorun Verheyden ‘Trappist. De tien heerlijke bieren’ van Jef Van den Steen ‘Bij de brouwer. 150 verhalen uit bierland België’ van Erik Verdonck ‘Belgian Family Brewers. Traditie, passie, creativiteit’ van Jef Van den Steen ‘Het grote mosselboek’ van Tine Bral ‘Honing. Eén en al natuur’ van Hans Westerling ‘Kruidje-roer-mij-wel. Winiefreds favoriete keukenkruiden’ van Winiefred Van Killegem ‘Lekkel! Een culinair avontuur door Azië’ van Tom Van de Weghe en Sofie Aelterman ‘Lekker Kempens’ ‘Liefdesreceptjes van Winiefred’ van Winiefred van Killegem en Stefaan Van Laere ‘Champagne!’ van Gido Van Imschoot ‘De mooiste kruidentuinen van Vlaanderen’ van Winiefred Van Killegem en Ivo Drieskens ‘Parfum’ van Karin Swiers en Hans Westerling ‘Rijn & wijn. Langs romantische burchten en beroemde wijnbergen’ van Gert Corremans ‘In de lusthof van Venus’ van Marcel De Cleene ‘Schilderkunst in de Bourgondische Nederlanden’ van Bernhard Ridderbos ‘Vlaamse foodies’ van Filip Salmon o U vindt een uitvoerige lijst van interessante bronnen op de website van het Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) via www.hetvirtueleland.be, onder het luik ‘onderzoeksbronnen’. o De Academie voor Streekgebonden Geschiedenis vzw heeft ook een lange lijst publicaties onder de pagina ‘publicaties’ op http://www.asg.be/home. o Heemkringen of erfgoedverenigingen zijn ideaal om de situatie van uw eigen regio te schetsen. Recente artikelen over het onderwerp vindt u terug in de database van Heemkunde Vlaanderen via http://www.heemkunde-vlaanderen.be/publicaties/. Voor West-Vlaanderen is er een specifieke database met artikels via http://www.hkwestvlaanderen.be/zoeken.php. Foto’s: er zijn veel foto’s terug te vinden met taferelen die eten en drinken als onderwerp hebben. Het zijn visuele bronnen om het verhaal over smaak te illustreren en er een persoonlijke toets aan te geven. Beeldmateriaal vindt u in het archief van de heemkring, het plaatselijk museum, documentatiecentrum, gemeentelijk of stedelijk archief. Beeldbanken zoals www.erfgoedplus.be, www.museuminzicht.be, www.beeldbankwest-vlaanderen.be,

8

•

•

•

•

•

www.beeldbankmechelen.be, https://www.onroerenderfgoed.be/nl/diensten/beeldbank/, http://www.archiefwijzer.be/ en www.hetvirtueleland.be bieden ook een digitaal overzicht. Objecten: er zijn nog heel wat voedingsobjecten van vroeger bewaard. U kan ze terugvinden bij verschillende voedingsbedrijven, een plaatselijke verzamelaar of in een museum. Het zijn interessante bronnen om visueel te laten zien hoe er vroeger te werk werd gegaan. Een overzicht van publiek toegankelijke voedingscollecties in Vlaanderen en Brussel vindt u terug op http://www.hetvirtueleland.be/cag/collecties. Er zijn ook nog vele gebouwen van vroeger bewaard. U kan ze terugvinden op de Inventaris van Bouwkundig Erfgoed van het Agentschap Onroerend Erfgoed: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/zoeken Archief: Archiefbronnen helpen mee het historische verhaal uit te zetten. U vindt ze terug bij de heemkring, bij verenigingen, in het gemeentelijk of stedelijk archief, in het rijksarchief, in het bisdomsarchief, databank architectuurarchieven (http://www.cvaa.be/nl/databank) en wie weet wel in persoonlijk archieven van de (voedings-)bedrijven zelf. Getuigenissen: ongetwijfeld zijn er nog bakkers, brouwers, architecten, naaisters en andere ambachtslui, zowel mannen als vrouwen, in uw omgeving die op een levendige wijze hun verhaal over vroeger kunnen vertellen. Kookverenigingen: er zijn heel wat plaatselijke afdelingen van KVLV en Landelijke Gilden. Het is zeker interessant om hen aan te spreken. Zij kunnen het inhoudelijke verhaal mee vormgeven en u helpen bij de organisatie. De erfgoedbank Het Virtuele Land (www.hetvirtueleland.be): die erfgoedbank van CAG bevat meer dan 10.000 vrij raadpleegbare reproducties van foto’s, affiches, objecten… gerelateerd aan voeding en boerderijen. Naast een lijst met relevante onderzoeksbronnen wordt er op de site informatie ontsloten onder de vorm van diverse themaverhalen zoals de verhalen: ‘Draken aan de Beurs. De komst van oosterse restaurants naar Brussel’, ‘Zoete liefde. Streekeigen nagerechten’, ‘Het Witte Goud’, ‘De Belgische fruitteelt’, ‘Een meesterkok uit Gent, Philippe Edouard Cauderlier (1812-1887)’, ‘Wie houdt van de fermette?’ en ‘Een slag van de molen. Erfgoedbakens in ons landschap’ . Die verhalen kunnen als leidraad dienen voor uw activiteit.

ORGANISATIES •

Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG)

Het Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) is het expertisecentrum voor het agrarisch erfgoed in Vlaanderen, erkend door de Vlaamse overheid. CAG bestudeert, samen met andere geïnteresseerden, het verleden en het erfgoed van landbouw, platteland en voeding (vanaf 1750 tot nu) en wil die bewaren en toegankelijk maken voor een groot publiek. Dat gebeurt door het organiseren van tentoonstellingen, publicaties, educatieve pakketten, wandelingen, vertelavonden, lezingen… CAG werkt nauw samen met het Interfacultair Centrum Agrarische Geschiedenis (ICAG) van de KU Leuven, dat fundamenteel wetenschappelijk onderzoek verricht, en met andere erfgoed- en onderzoeksinstellingen in binnen- en buitenland. Via de erfgoedbank Het Virtuele Land brengt CAG het voedingserfgoed en de kennis over dat onderwerp op een virtuele manier samen. U vindt er voorwerpen, foto’s, collecties, verhalen en allerlei achtergrondinformatie en hulpmiddelen om zelf aan de slag te gaan. Ga eens kijken op www.HetVirtueleLand.be. U kan zich via de website ook inschrijven op de elektronische nieuwsbrief. Heeft u een vraag? Neem dan contact op via [email protected]. Contactgegevens: Centrum Agrarische Geschiedenis Atrechtcollege Naamsestraat 63

9

3000 Leuven Tel.: 016/35.35.25 of [email protected] www.HetVirtueleLand.be •

De VUB Onderzoeksgroep Sociale en Culturele Voedingsstudies (FOST)

De VUB Onderzoeksgroep Sociale en Culturele Voedingsstudies (FOST) doet nieuw (multidisciplinair) onderzoek binnen het onderzoeksveld van de voedingsstudies. De multidisciplinaire, internationale basis van FOST maakt bovendien een gediversifieerde aanpak mogelijk. De onderzoeksgroep kreeg versterking van buiten de universiteitsmuren, via een samenwerking met het Vlaams Centrum voor Volkscultuur, met het Institut Européen de l'Histoire de l'Alimentation en met het Institut National de Recherche Agronomique. U vindt de verschenen publicaties hier: http://research.vub.ac.be/history/publicaties Contactgegevens: Sociale en Culturele Voedingsstudies [email protected] http://research.vub.ac.be/food-history/welkom-op-de-website-van-fost •

Heemkunde Vlaanderen

Heemkunde Vlaanderen is het ankerpunt voor de cultureel-erfgoedgemeenschap heemkunde in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het is een vereniging die heemkunde en aandacht voor lokale en regionale geschiedenis in Vlaanderen stimuleert, promoot, cultiveert, uitdiept en zichtbaar maakt en die ondersteuning, begeleiding en vorming biedt aan de cultureelerfgoedgemeenschap heemkunde in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Heemkunde Vlaanderen brengt de cultureel-erfgoedgemeenschap heemkunde samen in een netwerk en creëert zo een draagvlak voor ontmoeting, uitwisseling en expertise. Dat netwerk kan, ook via transsectorale samenwerking, een bepalende rol spelen in een maatschappelijke erkenning van het belang van erfgoed. De sprekerslijst van de organisatie, die u terugvindt via www.sprekerslijst.be, kan voor u erg relevant zijn. De lijst bundelt alle mogelijke volksculturele spreekbeurten die u in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan organiseren. Het is een samenwerking tussen Heemkunde Vlaanderen, Familiekunde Vlaanderen, Kant in Vlaanderen, Sportimonium, Het Firmament, Tapis plein, LECA en CAG. Contactgegevens: Heemkunde Vlaanderen vzw Huis De Zalm Zoutwerf 5 2800 Mechelen Tel.: 015/20.51.74 of [email protected] U vindt meer gegevens over de Heemkundige Kringen in uw regio via http://www.heemkundevlaanderen.be/

10

•

Academie voor de Streekgebonden Gastronomie vzw (ASG)

De Academie voor de Streekgebonden Gastronomie vzw (ASG) is een studiegenootschap dat vooral horeca, promotie-initiatieven, hotelscholen, toeristische instellingen, bedrijven… ondersteunt. Sinds het ontstaan van de organisatie op 9 september 1981 spant ze zich in om ons traditioneel culinaire erfgoed te bewaren, te inventariseren, te beschrijven en weer te geven in een correcte Nederlandse culinaire taal. Op de website van ASG vindt u via de catalogus ‘bibliotheek van de smaak’ haar tijdschriftuitgaven en andere publicaties. Contactgegevens: Academie voor de Streekgebonden Gastronomie p/a Stadsarchief Hasselt Rederijkersstraat 42 3500 Hasselt Tel.: 02/253.83.56 of [email protected] http://www.asg.be/home •

Erfgoedcellen

Erfgoedcellen maken het lokale erfgoed toegankelijk voor een zo breed mogelijk publiek. Zij bevorderen de samenwerking, bouwen netwerken uit, experimenteren en ontsluiten het lokale erfgoed en zetten daarbij in op de zorg voor het erfgoed. Contactgegevens: U vindt meer informatie over en de gegevens van de Erfgoedcel uit uw streek via http://www.erfgoedcellen.be/ of www.erfgoedkaart.be. •

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed is het steunpunt voor het roerend en immaterieel cultureel-erfgoedveld. Het woord ‘faro’ betekent in verschillende talen ‘vuurtoren’. Als metafoor drukt een vuurtoren uit wat een steunpunt kan zijn: een referentiepunt, een symbool dat staat voor waakzaamheid en zorgzaamheid, een baken waarop organisaties en overheden kunnen vertrouwen. FARO geeft advies en vormingen op maat. Centraal in de werking van FARO staat de rol als informatieknooppunt. Op de website vindt u zowel actuele berichten over relevante binnen- en buitenlandse onderwerpen, expertisegerichte informatie zoals thematische dossiers, informatie over het cultureel-erfgoedveld zelf, tot en met een evenementenkalender over publieksgerichte activiteiten. Contactgegevens: FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw Priemstraat 51 1000 Brussel Tel.: 02/213.10.60 of [email protected] http://www.faronet.be

11

•

Centrum Vlaamse Architectuurarchieven (CVAa)

Het Centrum Vlaamse Architectuurarchieven (CVAa) is erkend als landelijk expertisecentrum voor het cultureel erfgoed van het ontwerp van de omgeving. Het zet zich in om het cultureel erfgoed van het ontwerp van de omgeving beter te registreren, te beheren, te onderzoeken en te ontsluiten. U kunt bij hen terecht voor informatie over het Vlaamse architectuur- en designerfgoed of de historische ontwikkeling van de bebouwde ruimte in Vlaanderen. Contactgegevens: CVAa Jan Van Rijswijcklaan 155 2018 Antwerpen bezoekadres: Desguinlei 25, 2018 Antwerpen Tel.: 03/242.89.70 of [email protected] http://www.cvaa.be/nl •

Voedingsmusea

Het Museum voor Oude Technieken (Grimbergen), het Bakkerijmuseum (Veurne, Geel), het Chocolademuseum (Brussel, Brugge, Koekelberg) zijn enkele van de vele musea en andere publiek toegankelijke verzamelingen in Vlaanderen en Brussel. Een overzicht van die collecties die objecten bezitten met betrekking tot het erfgoed van landbouw, platteland en voeding vindt u hier http://www.hetvirtueleland.be/cag/collecties. Bij elke collectie vindt u naast de algemene informatie ook meer over de aard van de collectie en de aanwezige expertise. Zo kan u via enkele klikken opzoeken wat waar bewaard wordt en wie erbij betrokken is. •

Modemuseum Hasselt

De collectie van het Modemuseum Hasselt telt ongeveer 17.000 items gaande van kleding, schoenen, handtassen en accessoires tot ondergoed. Deze objecten geven een beeld van de Westerse modegeschiedenis vanaf 1750 tot vandaag. Het collectiebeleid is erop gericht zowel historische kleding als stukken van hedendaagse ontwerpers te verwerven en te bewaren in de meest optimale omstandigheden. De initiële collectie van het MMH bestond uit de verzameling van de Roemeense scenograaf en kostuumontwerper Andreï Ivaneanu (1936-1989). Sinds 1989 werd zijn verzameling verder aangevuld met aankopen en schenkingen. Zo mocht het MMH tijdens de jaren 1990 enkele historische topstukken uit de 18de en 19e eeuw in ontvangst nemen. De stukken uit de 20ste eeuw variëren van haute couture en ceremoniekleding tot confectiekleding. Naast kleding van internationale modehuizen verzamelt het MMH specifiek couturekleding van Hasseltse waarden zoals Jeurissen, Moray en Quetin. Die lijn wordt doorgetrokken in het verzamelbeleid rond hedendaagse mode waarbij creaties van Limburgse ontwerpers zoals Martin Margiela en Raf Simons extra aandacht krijgen. De website van het MMH ontsluit een selectie van een 250-tal collectiestukken die een beeld geven van de kerncollectie. Ze zijn beknopt beschreven en historisch gekaderd aan de hand van wetenschappelijke literatuur. Historische datering van kleding is echter geen exacte wetenschap. MMH heeft sinds 2002 geen vaste opstelling meer. Contactgegevens: Modemuseum Hasselt Gasthuisstraat 11 3500 Hasselt Tel.: 011/23.96.21 of [email protected]

12

www.modemuseumhasselt.be •

Flanders Fashion Institute (FFI)

Het Flanders Fashion Institute streeft naar een modesector met meer en mature bedrijven met naam en faam in binnen- en buitenland. Om dat te bewerkstelligen, informeert FFI over Belgische mode, adviseert het modeontwerpers en -labels op zakelijk vlak, promoot hen in het buitenland en coacht een selectie van jonge modeondernemers met hoog potentieel. Contactgegevens: Flanders Fashion Institute Modenatie 4de verdieping Nationalestraat 28 bus 2 2000 Antwerpen Tel.: 03/226.14.47 of [email protected] http://www.ffi.be/nl/over-flanders-fashion-institute •

ModeMuseum (MOMU)

Het ModeMuseum (MOMU) beschikt over een collectie van ruim 25.000 items: kleding, schoenen, accessoires, kant... Het collectiebeleid is erop gericht zowel historische kostuums als stukken van hedendaagse ontwerpers (zoals Dries Van Noten, Yohji Yamamoto, Bernhard Willhelm, Ann Demeulemeester...) te verwerven, te restaureren en te bewaren in de meest optimale omstandigheden. De oudste kleding dateert van de 16de eeuw en de stoffen zijn uitermate fragiel. Alle stuks moeten dan ook in optimale en gecontroleerde omstandigheden bewaard worden. ModeMuseum Provincie Antwerpen - MoMu Nationalestraat 28 2000 Antwerpen Tel.: 03/470.27.70 of [email protected] De portaalsite OPEN FASHION is een dynamisch informatienetwerk met meer dan 50.000 items, waaronder: de MoMu-collectie, de bibliotheekcatalogus, studentenportfolio’s van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten, Afdeling Mode en het Contemporary Fashion Archive (CFA). Open Fashion werd mogelijk gemaakt, dankzij de steun van de Vlaamse Gemeenschap (project cultureel erfgoed).U kan Open Fashion raadplegen via de volgende link: http://openfashion.momu.be/. De MoMu-bibliotheek is een wetenschappelijke bibliotheek over historische en hedendaagse mode, textiel en etnische klederdracht. Ze bevindt zich op de vierde verdieping van het museumgebouw. Met meer dan 15.000 boeken, een archief vol waardevolle naslagwerken, honderden hedendaagse en historische tijdschriften en een snel groeiende digitale beeldbank, behoort de MoMu-bib tot de absolute wereldtop in haar domein. Student, ontwerper, bezoeker of liefhebber… iedereen kan hier gratis terecht tijdens de openingsuren van de bibliotheek. Contactgegevens: MoMu-bibliotheek Tel.: 03/470.27.90 of [email protected] Openingsuren MoMu bibliotheek in juni: Woensdag: 10-12 uur en 13-16.45 uur Donderdag: 13-16.45 uur Donderdagavond: 18-20 uur (niet op 18 juni) Vrijdag: 13-16.45 uur Zaterdag: 10-13 uur (1e en 3e zaterdag van de maand)

13

•

MIAT

Het MIAT is hét referentiemuseum over industrie, arbeid en textiel en hét aanspreekpunt voor roerend en immaterieel industrieel erfgoed in Vlaanderen. Zowel het verleden, het heden als de toekomst krijgen hier een plaats. Het kenniscentrum MIAT FACTory slaat een brug tussen de wetenschappelijke collectie en de brede (inter)nationale erfgoedgemeenschap. Het MIAT draagt haar passie voor industrieel erfgoed uit, zowel binnen als buiten de museummuren, en vergroot de appreciatie, verwondering, zorg en liefde voor dit bijzondere erfgoed bij een breed publiek. Het MIAT heeft een historische collectie met internationale allure. Industriële relicten over de productie, reproductie en distributie vanaf de late 18de eeuw vertellen het verhaal van de industriële samenleving. MIAT Museum Gent Minnemeers 10 9000 Gent Tel.: 09/269.42.00 of [email protected] http://www.miat.gent.be/nl/activiteiten/programma Het kenniscentrum MIAT FACTory is de draaischijf tussen de collectie en het brede publiek. Het staat in voor het duurzaam borgen en delen van kennis en expertise. De MIAT-collectie startte in 1977. Vandaag voert het MIAT een actief verzamelbeleid en telt de collectie meer dan 30.000 objecten. De museumbibliotheek documenteert en informeert over de museumcollectie, maar is ook ruimer dan dat. Zo kan u er ook terecht met vragen over het bredere industrieel erfgoedveld. Zoekt u informatie over de industriële samenleving, over verlaten en gesloopte fabriekspanden of over een bijna ongekende bedrijfstak? Dan bent u bij hen ook aan het juiste adres. De museumbibliotheek bezit boeken, tijdschriften en documentatiemappen. Ook tijdschriftartikels zijn ontsloten via de bibliotheekcatalogus. Een greep uit de onderwerpen uit de MIAT-bibliotheek: industriële revoluties, bedrijfsgeschiedenissen, techniekgeschiedenis, (industriële) productietechnieken, industriële architectuur, sociale geschiedenis, arbeids- en woonomstandigheden, historische kinderarbeid, consumptiegeschiedenis, geschiedenis van de grafische technieken… Aangezien Gent in het verleden een belangrijke textielstad was, worden ook publicaties over textielindustrie, textielgeschiedenis en technieken verzameld. Contactgegevens: MIAT FACTory Tel.: 09/269.42.15 of [email protected] Vrij te bezoeken op volgende momenten dinsdag van 10.30 tot 13 uur donderdag van 13 tot 16 uur met uitzondering van juli en augustus en in de kerstvakantie, in die periodes enkel op afspraak http://miat.gent.be/nl/miat-factory

14

•

Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) (gesloten tot 2018)

Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen is een wetenschappelijke instelling van de Vlaamse overheid. Dankzij zijn rijke verzameling kunstwerken is het een belangrijk onderzoekscentrum van het Vlaamse erfgoed. Het onderzoek van de collectiestukken en hun geschiedenis is een kerntaak van het museum. De collectiecatalogus verzamelt de resultaten van dat onderzoek. Het ontstaan van de kostbare museumverzameling vormt een eerste onderzoeksterrein. Daanaast diept een systematisch onderzoek de kennis van de unieke deelcollectie Peter Paul Rubens verder uit. Recent ging ook een onderzoeksprogramma van start dat het werk van James Ensor centraal stelt. Het KMSKA bezit immers de grootste collectie kunstwerken van Ensor ter wereld. Het museum onderzoekt ook het snijvlak tussen kunst en culturele antropologie. De focus ligt daarbij op het ontstaan van betekenis, het proces van stijlwording en de energetica of de esthetische gedaante van primaire pulsies. Tot slot geeft het KMSKA jaarlijks een wetenschappelijke publicatie uit: het Jaarboek Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. Die en andere publicaties staan, naast participatie in opleidingen en samenwerkingsverbanden, garant voor een actieve kennisverspreiding. Sinds 2010 kan u de online collectiecatalogus consulteren op de website van het KMSKA. Die catalogus put informatie uit de interne databank van het museum. Het aantal raadpleegbare werken groeit gestaag. Ook de online catalogus van de Vlaamse Kunstcollectie en digitale musea - zoals dat gewijd aan James Ensor - kunnen rekenen op gegevensaanvoer uit dat bestand. Contactgegevens: Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen Lange Kievitstraat 111-113 bus 100 2018 Antwerpen Tel.: 03/224.95.50 http://www.kmska.be/nl/Onderzoek/ •

De Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België

De Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België bevatten een prestigieuze collectie van 20.000 kunstwerken. De collecties van de Koninklijke Musea zijn een afspiegeling van de geschiedenis van de beeldende kunst - schilderkunst, beeldhouwkunst, tekeningen - van de 15de eeuw tot vandaag: Vlaamse primitieven, Pieter Bruegel, Dirk Bouts, Peter Paul Rubens, Jacques Jordaens, Jacques Louis David, Auguste Rodin, James Ensor, Paul Gauguin, Ferdinand Khnopff, Henry Moore, Paul Delvaux, René Magritte, Marcel Broodthaers, Jan Fabre… Die parel van de Belgische culturele instellingen omvat verschillende collecties: het Musée Old Masters Museum, het Musée Modern Museum, het Musée Wiertz Museum en het Musée Meunier Museum, het Musée Magritte Museum en het nieuwe Musée Fin-de-Siècle Museum. De museumbibliotheek is een wetenschappelijke, kunsthistorische bibliotheek met bewaarfunctie. Op het gebied van schone kunsten van de late middeleeuwen tot op heden is de bibliotheek een van de meest unieke bibliotheekverzamelingen. Zij is gespecialiseerd in de Vlaamse en Hollandse kunst en de 19de- en 20ste-eeuwse Belgische kunst. Ook haar bijzondere collectie 19de-eeuwse veilingcatalogi en het groot aantal publicaties over het surrealisme genieten een wereldwijde vermaardheid. Daarnaast bezit zij een grote collectie tijdschriften (ca. 3.000 verschillende titels in totaal) en enkele abonnementen op databanken waaronder Artbibliographies Modern, Art Index, Art Sales Catalogues Online en Artprice. Sinds 1994 is de bibliotheek eveneens een van de officiële partners van de

15

Provenance Index of the Getty Art History Information Program, een prestigieus project dat de opdracht heeft een databank samen te stellen waarin alle schilderijen zijn opgenomen die tussen 1600 en 1900 op Europese veilingen werden verkocht. Er wordt ook steeds meer een beroep gedaan op de bibliotheek om zeldzame en waardevolle publicaties in bruikleen te geven aan tijdelijke tentoonstellingen. Contactgegevens: Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België Museumstraat 9 1000 Brussel Toegang: via Museumstraat 5 Tel.: 02/508.33.20 De leeszaal, met 18 werkplaatsen, is toegankelijk voor het publiek op dinsdag en donderdag, van 9 tot 12 uur en van 13 tot 16 uur. Geen enkele reservatie op voorhand is mogelijk. http://www.fine-arts-museum.be/nl/onderzoek/bibliotheek Het Archief voor Hedendaagse Kunst in België (AHKB) is een archief- en documentatiecentrum over het artistieke leven in België vanaf de tweede helft van de 19de eeuw tot op heden. Dat rijke fonds, dat nauw aansluit bij de collecties van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, omvat kunstenaarsarchieven (van o.m. Emile Claus, Henri Evenepoel, James Ensor, Constantin Meunier, René Magritte, Oscar Jespers, Marcel Broodthaers, Jacques Charlier, Marc Mendelson en Jean-Pierre Ransonnet), archieven van kunstgenootschappen (Les XX, La Libre Esthétique, La Jeune Peinture Belge…), tijdschriften (Het Overzicht, Variétés, Plus/Moins Zéro...), galeries (Le Centaure, Apollo, Les Contemporains, MTL, Cogeime, Ad Libitum, Lou Cosyn…), verzamelaars (o.a. Arthur Boite en Max Janlet), critici (o.a. René Lyr, Léon-Louis Sosset, Luk Lambrecht), maar ook van sleutelfiguren die een belangrijke rol in het culturele landschap hebben gespeeld (bijvoorbeeld Paul Haesaerts, Paul-Gustave Van Hecke en Emile Langui). Artistieke stromingen zoals het realisme, het impressionisme, het expressionisme, het surrealisme, Cobra en de conceptuele kunst zijn er ruim vertegenwoordigd. De meer dan 6.000 documentaire dossiers en de elk jaar aangroeiende fondsen bevatten de meest uiteenlopende stukken: brieven, manuscripten (soms onuitgegeven), dagboeken, reisverhalen, guldenboeken, officiële documenten of boekhoudkundige stukken, foto’s en negatieven, uitnodigingen, affiches, partituren, films en geluidsarchieven. In een aparte afdeling worden meer dan een miljoen krantenknipsels bewaard. Contactgegevens: Véronique Cardon Museumstraat 5 1000 Brussel Tel.: 02/508.33.95 Op dinsdag en donderdag van 9 tot 12 uur en van 13 tot 16 uur, maar enkel op afspraak en afhankelijk van het aantal beschikbare plaatsen in de leeszaal Gesloten: 28 juli – 7 september 2015 http://www.fine-arts-museum.be/nl/onderzoek/archief-voor-hedendaagse-kunst-in-belgie •

Wiels

Als een van de meest toonaangevende instellingen voor hedendaagse kunst in België, en zonder een permanente collectie, richt WIELS Centrum voor Hedendaagse Kunst zich op het presenteren van tijdelijke tentoonstellingen van nationale en internationale kunstenaars, zowel opkomende talenten als meer gevestigde waarden.

16

In de relatief korte periode sinds de opening in 2008 als centrum voor hedendaagse kunst, bewees WIELS zijn belang op nationaal en internationaal vlak, en vult het vandaag de dag een belangrijke rol in zowel de productie als de presentatie van een groot aantal ambitieuze tentoonstellingen en kunstprojecten. WIELS organiseerde belangrijke tentoonstellingen van invloedrijke kunstenaars zoals Mike Kelley, Yayoi Kusama, Luc Tuymans, Felix Gonzalez-Torres, Ann Veronica Janssens, Rosemarie Trockel, en Francis Alÿs, evenals van een jongere generatie kunstenaars zoals Bruno Serralongue, Andro Wekua, Melvin Moti, Yto Barrada, Sven Augustijnen en Wangenchi Mutu. Contactgegevens: WIELS, Centrum voor Hedendaagse Kunst Van Volxemlaan 354 1190 Brussel Tel.: 02/340.00.53 of [email protected] •

BOZAR

Reusachtig maar onzichtbaar. Een baken in de stad maar grotendeels ondergronds. Veelzijdig maar ook een eenheid. Prestigieus maar open voor iedereen. Zo zag Victor Horta het eerste Kunstenhuis in Europa voor zich, het Paleis voor Schone Kunsten. Zijn ambitieus project beantwoordde aan heel wat uitdagingen. Stedenbouwkundig: als een verbinding tussen de hoge en de lage stad. Architecturaal: een gebouw dat zich ten dienste stelt van diverse disciplines zonder zijn architecturale kracht te verliezen. Artistiek: het kruim van alle kunsten ontvangen in de best denkbare omstandigheden. Cultureel: kunst toegankelijk maken voor een zo breed mogelijk publiek, niet voor een elite maar ook zonder water in de wijn te doen. In het Paleis voor Schone Kunsten komen alle kunsten samen. Horta puzzelde de drie concertzalen, de tentoonstellingszalen en de conferentieruimten in elkaar tot een harmonisch geheel. Van meet af aan leven muziek en tentoonstellingen op gelijke voet. Een staalskelet voor dakspanten en het gebruik van gewapend beton maakten het open plan mogelijk. Contactgegevens: Paleis voor Schone Kunsten Ravensteinstraat 23 1000 Brussel Tel.: 02/507.82.00 •

S.M.A.K.

Dynamisch en eigenzinnig. Dat is Gent en dus ook haar Museum voor Actuele Kunst (S.M.A.K.). De vaste collectie van nationale en internationale topwerken wordt gepresenteerd in voortdurende wisselwerking met originele, vaak gedurfde tentoonstellingen. De vinger aan de pols. Maar soms ook in de wonde. Langzaam bekomen van de vele indrukken doet u in het citadelpark vlakbij. Contactgegevens: S.M.A.K. Jan Hoetplein 1 9000 Gent Tel.: 09/269.87.50 of [email protected]

17

De bibliotheek van S.M.A.K. bezit ruim 50.000 tentoonstellingscatalogi, monografieën en naslagwerken over beeldende kunst vanaf het begin van de twintigste eeuw; de nadruk ligt evenwel op de naoorlogse periode. De bibliotheek bewaart boeken over sculptuur, schilderkunst, fotografie, video, film en nieuwe media, evenals – zij het in mindere mate – over architectuur, decoratieve kunst, vormgeving, dans en theater. Al deze publicaties zijn in drie categorieën onderverdeeld: monografieën en individuele tentoonstellingscatalogi, catalogi over groepstentoonstellingen die geklasseerd zijn per stad en een afdeling met algemene werken over esthetica, kunsttheorie, belangrijke stromingen, enz. Daarnaast verzamelt de bibliotheek persknipsels over hedendaagse kunst in ruime zin, Belgische en buitenlandse kunstenaars, ... en ten slotte kan men er behalve een dertigtal lopende kunsttijdschriften meer dan honderd afgesloten titels raadplegen. Publicaties kunnen enkel geraadpleegd, en dus niet uitgeleend worden. De toegang is gratis voor iedereen. Contactgegevens: De bibliotheek van S.M.A.K. Jan Hoetplein 1 9000 Gent Tel.: 09/240.76.06 of [email protected] Openingsuren: dinsdag en donderdag: open tussen 10u en 16u; woensdag: open tussen 13u en 16u •

…

Uiteraard zijn er in België nog heel wat andere musea die een collectie hebben die aansluit bij het thema ‘Smaak’. U vindt onder andere een lijst via Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_musea_in_Belgi%C3%AB. SPREKERS Om een spreker te vinden voor uw activiteit van De Nacht van de Geschiedenis kan u uiteraard contact opnemen met een van de organisaties die hierboven werden vermeld. Daarnaast kan u ook via de volgende kanalen een onafhankelijke spreker vinden: • • •

•

www.sprekerslijst.be: op die website vindt u alle mogelijke volksculturele spreekbeurten die u in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan organiseren www.readmylips.be: Read my lips biedt een brede waaier van kwaliteitsvolle sprekers aan. U kan themagericht zoeken via de zoekfunctie (vanaf 200 euro excl. BTW) www.kathymathys.nl: Kathy Mathys schreef het boek Smaak. Een bitterzoete verkenning waarin ze op zoek gaat naar de vele betekenissen van smaak in de kunst, de wetenschap, de literatuur en het leven Suggesties van Annelies Van Wittenberghe en Kim Van Liefferinge: de auteur en fotografe van het boek Smaak. Een geschiedenis in 120 recepten raden de volgende sprekers aan, wiens voordracht aansluit bij het onderwerp van hun boek: o Lindsey Vandevoorde Lindsey Vandevoorde is postdoctoraal medewerker aan de Universiteit Gent en is gespecialiseerd in de klassieke oudheid. Ze gidst het publiek met flair en enthousiasme door het culinaire verleden van Europa en laat het ook letterlijk proeven van enkele historische hapjes.

18

Korte inhoud van haar voordracht ‘Smakelijk verleden’: vele kookboeken uit het verleden zijn onvindbaar, moeilijk leesbaar en geven geen eenvoudig op te volgen instructies. Maar ze bevatten vaak fascinerende recepten met vergeten gerechten die erg smakelijk en verfrissend zijn. De voordracht is een gidsbeurt door de culinaire geschiedenis van West-Europa van de oudheid tot nu. Van Romeinse everzwijnstoverij over middeleeuwse pizza, van kalkoen met framboos uit de zeventiende eeuw over een recept voor konijn uit de Eerste Wereldoorlog: tijdens de lezing leert het publiek de smaakpatronen en culinaire geheimen van het verleden kennen. Elk recept is ingebed in een sociale context en geeft informatie over een economische, culturele en politieke realiteit. Contact: [email protected] o Tijl Delannoy Tijl Delannoy is historicus en hobbykok Korte inhoud van zijn voordracht ‘'t Is feest! Feestdissen doorheen de geschiedenis’: eten doen we allemaal. En valt er iets te vieren, dan krijgt de broeksriem een extra gaatje. Feestmaaltijden zijn van alle tijden: van Romeinse orgieën, middeleeuwse banketten, overvloedige feesten aan de koningshoven van het 18de eeuwse Europa tot het uitgebreide menu tijdens een Vlaams huwelijksfeest in de jaren 1950. We kennen de verhalen en kunnen ons dankzij striphelden Asterix en Nero wel iets voorstellen bij een rijk gedekte tafel. Maar hoe ging het er eigenlijk echt aan toe? Wat waren de zeden en gewoontes aan die feesttafels doorheen de eeuwen? En natuurlijk: hoe smaakt dat allemaal? Contact: [email protected] o Eva Vaes Eva Vaes studeerde af als historica aan de KU Leuven en zette nadien de stap naar de creatieve sector als illustratrice. Geschiedenis is het centrale thema in haar tekenwerk waarbij haar focus ligt op een correcte beeldvorming rond historische gebeurtenissen. Daarnaast geeft ze lessen kunstgeschiedenis bij Syntra. Korte inhoud van haar voordracht ‘Beeldvorming rond eten en smaak’: tijdens deze voordracht wordt de beeldvorming rond eten, drinken en smaken doorheen de eeuwen onder de loep genomen. Van sappige vijgen in 17de eeuwse stillevens tot de blikken Campbell's soup van Andy Warhol. Kleurrijke affiches uit het begin van de 20ste eeuw maakten reclame voor nieuwe merken als Coca-Cola en prezen de sigaret om hun lekkere smaak. Eva Vaes gaat samen met het publiek op zoek naar andere lekkere beelden in de kunstgeschiedenis. Contact: [email protected] o Thomas Pieters Thomas Pieters is archeoloog Korte inhoud van zijn voordracht ‘Rituele maaltijden’: voedsel ligt aan de basis van wat ons van de dieren onderscheidt. Niet alleen omdat we erin slagen om in onze pruttelende potten de meest uiteenlopende ingrediënten te combineren tot glorieuze gerechten, maar omdat we als menselijke beschaving het gebruik van voedsel als machtsmiddel hebben verheven tot een verfijnde kunst. De eerste rijken uit onze geschiedenis waren gestoeld op het centraal beheren en verdelen van voedingsmiddelen en de vroegste tempels waren vaak de bewaarplaatsen voor die goederen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het gebruik van eten in de ritualistiek een belangrijke plaats inneemt.

19

In zijn voordracht neemt Thomas het publiek mee op een trip doorheen de geschiedenis van de rituele maaltijden, van de vroegste tempelrecepten uit Mesopotamië, langs de puppyverslindende Apollo-cultus in Klein-Azië tot de ritualistiek van maaltijden in de moderne tijden. Dat alles gezien door een archeologisch-culinaire bril en met goesting en smaak gebracht. Contact: [email protected]

20

VORMELIJKE IDEEËN VOOR EEN NACHT-ACTIVITEIT In de vorige hoofstukken kreeg u als Nacht-organisator flink wat inhoudelijke ideeën aangereikt. Hieronder krijgt u suggesties voor de vorm van uw activiteit. •

Plan een bezoek of rondleiding. U kan een voedingsbedrijf, een bakker, slager, een café of een restaurant met een lange geschiedenis bezoeken. Of een rondleiding in een privéverzameling, museum, historisch gebouw of gebouw met een opvallende architectuur organiseren. Deelnemers zien graag dingen met hun eigen ogen en vinden het fijn om de sfeer van een bepaalde plaats opsnuiven. Ga op zoek naar een exclusieve locatie die doorgaans niet toegankelijk is.

•

Organiseer een historisch banket, een workshop of een proeverij. Deelnemers leren sneller iets bij als ze op een interactieve manier betrokken worden of zelf aan de slag gaan. U kan bijvoorbeeld een kookworkshop organiseren waarbij de deelnemers een streekgerecht klaarmaken en tegelijkertijd informatie krijgen over de herkomst en de traditie achter het gerecht. Of vertel de geschiedenis van bijvoorbeeld lambiekbieren en laat de deelnemers proeven.

•

Stippel een wandeling of zoektocht uit. Zo combineert u verschillende thematische locaties. Kies voor actuele locaties - zoals gebouwen met een opmerkelijke architectuur, een restaurant, voedingsbedrijf of winkel - en voor plaatsen die verwijzen naar ‘eerdere tijden’ en veranderde omstandigheden – zoals historische gebouwen, verdwenen winkels of tradities zoals een missverkiezing, tentoonstelling of wedstrijd. U kan uw wandel- of zoektocht extra leven inblazen met een tentoonstelling van oude foto’s of een filmprojectie, met sketches of muzikale intermezzo’s die verband houden met het thema.

•

Organiseer een theatervoorstelling. Zo brengt u op een ludieke manier heel wat kennis en geschiedenis over op uw publiek. Het leven van een cafébaas kan bijvoorbeeld als basis dienen voor uw script. Het vormt meteen een interessante samenwerking met andere (en misschien minder voor de hand liggende) partners.

•

Stel een leuke en uitdagende quiz samen waarbij de deelnemers individueel of in groep hun kennis over het onderwerp uittesten. Bestaande tv-quizzen kunnen daarbij als voorbeeld dienen. Neem er een smaaktest in op en laat de deelnemers bijvoorbeeld verschillende merken chocopasta herkennen. Meer informatie over smaaktesten vindt u hier: http://www.radio2.be/inspecteur-decaluwe-smaaktesten en http://www.radio2.be/inspecteur-decaluwe/organiseer-zelf-een-inspecteur-decaluwesmaaktest.

•

Gebruik het thema als insteek voor een kunstproject. Ga op zoek naar bestaande kunst met betrekking tot ‘Smaak’ of werk samen met een school of kunstacademie, waar de leerlingen aan de slag gaan. Toon de kunstwerken in een tentoonstelling, bij voorkeur in combinatie met een andere activiteit. Zo bereikt u meteen de jongere generatie.

•

Organiseer een muziek- of zangoptreden. Er bestaan diverse oude liedjes met betrekking tot het thema, zoals drankliedjes of liedjes over groenten en fruit. Overweeg een samenwerking met een school, koor of fanfare in uw buurt. Op die manier bereikt u een divers publiek en worden de (vergeten) liedjes van vroeger weer tot leven gebracht.

•

Stel een tentoonstelling samen. Dat kan een zeer leerrijke manier zijn om het verleden opnieuw tot leven te wekken. Maak uw expo voldoende interactief om het brede publiek (jong

21

en oud) aan te spreken. Het is mooi meegenomen als de tentoonstelling voor een langere periode kan blijven staan. De Nacht van de Geschiedenis kan u als vernissage gebruiken, al dan niet gecombineerd met een lezing, muzikaal intermezzo of een andere activiteit. •

Organiseer een veiling. Doe een oproep in uw stad of gemeente voor iedereen die een kunstvoorwerp wil verkopen. Stel al de voorwerpen op in een tentoonstelling, die in het begin van de avond vrij te bezoeken is. Laat een kunstkenner uitleg geven bij de verschillende voorwerpen en sluit de avond af met een veiling. Eventueel kan de opbrengst aan een goed doel worden geschonken.

•

Plan een modeshow. Werk samen met een plaatselijke naaiclub, KVLV-of handwerkvereniging en laat iedereen die wil een creatie maken in een bepaald thema. Misschien willen de dansers van de plaatselijke dansvereniging wel een optreden doen in een nieuw kostuum of willen ze meewerken aan een ‘beweeglijke’ modeshow? Nodig een modeexpert uit die een toelichting geeft bij de geschiedenis van de mode. Laat de toeschouwers bieden op de creaties en schenk de opbrengst aan een goed doel.

•

Zorg voor een kinderactiviteit. Het onderwerp ‘Smaak’ leent zich uitermate goed voor kinderen. Voedingsmiddelen zoals een banaan of een wortel zijn heel herkenbaar. Organiseer een poppenkast over het thema of een kookworkshop waarbij u op een ludieke manier historische weetjes over bepaalde voedingsmiddelen vertelt. Zo bereikt u een nieuw publiek, want de ouders komen uiteraard ook mee.

•

Werk een filmavond uit. Kies een historische film, zoals een kostuumdrama of biopic over een bepaalde kunstenaar, en laat een deskundige eerst meer vertellen over de historische achtergrond. Laat het bestuur zich in historische kledij verkleden en voorzie een leuke attentie of traktatie voor de deelnemers die ook verkleed naar de activiteit komen.

•

Plan een panelgesprek over (de verschillen ten opzichte van) vroeger tussen bijvoorbeeld diverse bakkers en andere ambachtslui. Een panelgesprek is erg dynamisch en laat verschillende personen aan het woord. Waarom zou u het publiek ook niet bij het gesprek betrekken?

•

Kies voor speciale locaties voor uw activiteiten. Zo geeft een restaurant meteen de juiste sfeer voor een activiteit in het thema ‘Smaak’.

•

Uiteraard kan u ook een lezing organiseren. Charismatische onderzoekers, deskundigen, beleidsmakers… weten uw publiek ongetwijfeld te boeien. U maakt uw lezing extra interessant en relevant als u ze interactief maakt (door bijvoorbeeld een vragenronde) en ze combineert met een of meerdere andere activiteiten, zoals een tentoonstelling, een muzikaal intermezzo, panelgesprek, workshop, proeverij…

Bovenstaande vormen geven alleen een beeld van wat er allemaal mogelijk is. Er zijn uiteraard nog heel wat andere soorten activiteiten of combinaties mogelijk. Het is daarbij vooral ook aan u als plaatselijke organisator om de mogelijkheden van uw afdeling te bekijken en af te wegen wat zal aanslaan in uw gemeente. Durf daarbij nieuwe wegen inslaan, een beetje experimenteren zo nu en dan kan nooit kwaad. En wie weet bereikt u daardoor wel nieuwe deelnemers en misschien zelfs nieuwe leden.

SAMENWERKEN

22

SAMEN STERK BIJ DE PLAATSELIJKE ORGANISATIE Samenwerken met andere culturele, heemkundige of erfgoedverenigingen loont vaak de moeite. Zo verdeelt u niet alleen het werk, maar ook het (eventuele) financiële risico over meerdere schouders en krijgt u de kans om een nieuw publiek te bereiken. U neemt best vóór uw activiteit vastligt contact op met mogelijke partners. Zo kan u samen met hen de activiteit samenstellen (of verfijnen). Durf ook out of the box te denken en samenwerkingen aan te gaan met organisaties die misschien iets minder voor de hand liggen. Ze kunnen misschien wel voor dat tikkeltje extra creativiteit zorgen die uw activiteit een boost geeft. Enkele suggesties: • een school, jeugdbeweging, jeugdhuis, jeugddienst, muziekacademie, toneelvereniging, muziekgroep, sportvereniging, sportdienst… uit uw buurt. • een bibliotheek, archief, cultuurcentrum, heemkring, erfgoedvereniging, volkskundige vereniging… uit uw buurt Naast partners is het een goed idee om op zoek te gaan naar sponsors. Een Nacht-activiteit kan immers flink wat geld kosten. Sponsors kunnen daar een mooie aanvulling bieden, bijvoorbeeld door sponsoring of ondersteuning in natura. Het hoeft daarbij uiteraard niet altijd over drank of eten te gaan, denk maar aan de huur van de zaal, de aankleding ervan, drukwerk, technisch materiaal... U kan de sponsor op uw beurt zichtbaarheid geven tijdens De Nacht. Dat kan bijvoorbeeld door logovermelding, het uitdelen van promotiemateriaal… Als u samen met de sponsor onderhandelt, komt u ongetwijfeld tot een mooi compromis. SAMEN STERK BIJ DE NATIONALE COÖRDINATIE De medewerkers van Davidsfonds Evenementen zetten zowel promotioneel als inhoudelijk samenwerkingen met een aantal partners op poten. In 2015 waren de mediapartners De Standaard, Radio 2 en Eos Memo. Inhoudelijk werd samengewerkt met Boerenbond, het Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG), Faro (het Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed), Heemkunde Vlaanderen, Landelijke Gilden en Vilt. Samen met die verschillende (media)partners is het mogelijk om De Nacht van de Geschiedenis nationaal onder de aandacht te brengen en om lokale erfgoedspelers via hun provinciale en nationale koepelorganisatie bij het geschiedenisevenement te betrekken. Ook voor de editie van 2016 doen we ons best om interessante en relevante partners te zoeken.

23

PROMOTIE | TIPS FOLDERS EN AFFICHES Om De Nacht van de Geschiedenis extra onder de aandacht te brengen zorgt Davidsfonds Evenementen ook dit jaar voor passe-partoutaffiches (zowel A2- als A3-formaat) waarop u zelf informatie over de activiteit van uw afdeling kan aanbrengen. Bovendien krijgen alle activiteiten die bij het centrale thema aansluiten een mooie aankondiging in de nationale programmakrant. PERS Het is een must om de regionale en de nationale pers van De Nacht van de Geschiedenis op de hoogte te brengen. De pers zorgt er immers mee voor dat het geschiedenisevenement bekend raakt bij een breder publiek, dat we zelf misschien niet bereiken. En hopelijk zorgt dat dan weer voor meer (en nieuwe) deelnemers. Vandaar dat Davidsfonds Evenementen op cruciale momenten persberichten verstuurt naar de belangrijkste nationale en regionale pers. Info Nacht, de nieuwsbrief voor de Nachtorganisatoren, houdt u daarvan op de hoogte. Daarnaast is het een goed idee om, als lokale organisator, zelf de regionale pers in te lichten over uw activiteit. Op die manier maakt u uw activiteit extra bekend in uw eigen gemeente en streek. Een persbericht van een afdeling naar de lokale pers heeft vaak ook meer draagkracht. Het levert ongetwijfeld meer deelnemers en meer naambekendheid op. En het zorgt misschien ook voor goede perscontacten die u bij andere activiteiten kan gebruiken. PROMOTIECAMPAGNE De nationale promotiecampagne voor 2016 ligt nog niet vast. Waarschijnlijk zal ze in de lijn van de campagne van 2015 liggen: de programmakrant meesturen met Davidsfonds Cultuurmagazine en De Standaard, advertenties in De Standaard, een exclusieve wedstrijd, een affichecampagne in de grote steden... Info Nacht houdt u daarvan op de hoogte, zodra er meer nieuws is. TIPS VOOR DE LOKALE PROMOTIECAMPAGNE • Verspreid programmakranten en affiches in bibliotheken, gemeentehuizen, scholen, muziekacademies, stationsgebouwen, cultuurcentra, musea, warenhuizen, wachtkamers van dokters, cafés... U kiest het best voor plaatsen waar mensen wat tijd doorbrengen. Verspreid het promotiemateriaal niet alleen in uw eigen gemeente, maar ook in de buurgemeenten waar geen Nacht-activiteit plaatsvindt. • Stuur affiches en programmakranten naar de adressen van deelnemers van lokale en nationale evenementen uit uw gemeente (u kan een adressenlijst opvragen via [email protected]), naar buurafdelingen die zelf geen activiteit organiseren… • Contacteer de lokale kranten, tijdschriften, radio en televisie met een persbericht. Overtuig hen om redactionele aandacht aan uw activiteit te besteden. • Plaats een advertentie in het gemeentelijk infoblad, in een tijdschrift of dagblad…

• Maak gebruik van de digitale communicatiekanalen en sociale media. Ze zijn niet alleen gratis,

maar ook bijzonder efficiënt. E-mail, digitale nieuwsbrieven, websites, Facebook, Twitter, Youtube… bereiken vaak snel een groot publiek en zijn dan ook erg efficiënt. Ze zijn bovendien interactief.

• Plaats uw activiteit op de pagina van uw afdeling op de Davidsfonds webstek

(www.davidsfonds.be). Zo vangt u twee vliegen in één klap, want alle informatie die u aan die webstek toevoegt, verschijnt automatisch in de UiTdatabank van UiTinVlaanderen.

PRAKTISCH INSCHRIJVEN Als u met uw afdeling wil deelnemen aan De Nacht van de Geschiedenis, bezorg ons dan ten laatste op vrijdag 13 november 2015 uw inschrijving. Dat kan op twee manieren:

24

•

•

via het online inschrijvingsformulier. Dat kan u via de volgende link invullen: http://vragenlijst.davidsfonds.be/vragenlijst/Inschrijving-Nacht-2016. Zou u bij het invullen van het online inschrijvingsformulier rekening willen houden met de volgende dingen? Alvast bedankt! o gelieve enkel beginhoofdletters te gebruiken en niet het volledige inschrijvingsformulier in kapitalen in te vullen. o u kan een overzicht van het ingevulde inschrijvingsformulier afdrukken als u dat wil. Zodra u het inschrijvingsformulier volledig heeft ingevuld, krijgt u een overzicht van uw ingaven. Klik dan rechts onderaan op het scherm op het symbooltje van de printer. o u kan het inschrijvingsformulier maar één keer invullen. Heeft u na de eerste ingave nog een aanvulling of wijziging? Mail die dan naar [email protected]. U hoeft het inschrijvingsformulier dus geen tweede keer in te vullen. o vergeet niet te vermelden hoeveel promotiemateriaal u graag wil ontvangen. via het papieren inschrijvingsformulier. Dat vindt u achteraan in de Jaarkalender of kan u aanvragen via [email protected] of 016/310.600. U stuurt het naar Kathleen Haesaerts, Davidsfonds Evenementen, Quinten Metsysplein 12, 3000 Leuven.

EEN CENTRAAL THEMA Elk jaar heeft De Nacht van de Geschiedenis een thema. Dat geeft u als organisator de kans om het geschiedenisevenement jaar na jaar heruit te vinden en zo behoudt De Nacht haar relevantie tegenover het grote publiek en de pers. Maar dat lukt enkel als alle activiteiten bij het centrale thema aansluiten: alleen zo maken we een vuist met De Nacht van de Geschiedenis. Daarom komen enkel activiteiten die verband houden met het thema in het reguliere programma in de folder. Andere activiteiten komen in een klein kaderstuk achteraan in de programmakrant terecht. Let wel: het thema smaak kan zeer breed opgevat worden. Zowel de plaatselijke organisator als de medewerkers van Davidsfonds Evenementen kunnen flink wat soepelheid aan de dag leggen om een activiteit in het thema te laten passen. U kan daarvoor altijd tips of raad vragen aan de medewerkers van Davidsfonds Evenementen (zie colofon). Het is wel heel belangrijk dat het geschiedenisaspect in uw activiteit vervat zit. EEN BIJZONDERE VERMELDING Elke Nacht van de Geschiedenis springen enkele activiteiten echt in het oog. Dat kan te maken hebben met de invulling van de activiteit, de toepassing van het thema, een bijzondere samenwerking, het experimentele karakter, de interactieve invalshoek... Kortom: het zijn stuk voor stuk activiteiten met dat tikkeltje meer. Omdat we die organisatoren als dank ook dat tikkeltje meer willen geven, krijgen ze een ‘bijzondere vermelding’. Met andere woorden: creatieve of originele activiteiten krijgen extra zichtbaarheid in de nationale programmakrant, op de webstek, via Facebook en Twitter en in de nationale perscampagne. BELANGRIJKE DATA Davidsfonds Evenementen wil u bij de organisatie van De Nacht van de Geschiedenis zo flexibel en dynamisch mogelijk ondersteunen, maar om de coördinatie van de vele Nacht-activiteiten bol te werken is het belangrijk om een aantal data te respecteren. • Inschrijven kan tot en met vrijdag 13 november 2015. Hoe u dat doet, leest u op de vorige pagina. • In de week of twee weken die volgen op vrijdag 13 november 2015 ontvangt u de geredigeerde aankondiging van uw activiteit terug, zoals ze in de folder zal verschijnen. U krijgt dan één week de tijd om uw verbeteringen door te geven. Activiteiten waarvan de gegevens onvolledig zijn na de uiterste deadline, worden niet in de programmakrant opgenomen. • De gegevens voor de programmabrochure gaan midden december 2015 naar de vormgever, zodat ze eind december 2015/begin januari 2016 drukklaar zijn. Op die

25

manier zijn de programmakranten en affiches midden januari 2016 beschikbaar, zodat u ruim op tijd de promotie in uw afdeling kan starten. BLIJF OP DE HOOGTE De plaatselijke organisatoren van De Nacht van de Geschiedenis krijgen extra informatie via de elektronische nieuwsbrief Info Nacht. Info Nacht verschijnt vanaf het najaar van 2015 een drie- tot viertal keer tot aan De Nacht. Daarin vindt u meer informatie over de stand van zaken van het geschiedenisevenement. In Info Nacht mag u ook tips en suggesties verwachten in verband met de organisatie van en de communicatie rond De Nacht van de Geschiedenis. U krijgt bovendien een gedetailleerd overzicht van de verschillende promotieacties van Davidsfonds Evenementen. Kortom, u vindt er antwoorden op een aantal praktische en promotionele vragen. Heeft u de voorbije jaren geen Info Nacht gekregen? Of wilt u graag dat andere bestuursleden van uw afdeling ook op de hoogte blijven? Laat dat dan even weten aan Kathleen Haesaerts via [email protected]. Zij zal de e-mailadressen toevoegen aan de adressenlijst.

DE NACHT VOLGENS DE ORGANISATOREN ZELF De Nacht van de Geschiedenis 2015 was zowel op nationaal als lokaal vlak een succes. Dat De Nacht voor heel wat bestuursleden een succes was, is uit de vragenlijst gebleken. Hieronder vindt u enkele reacties: • Het was een geslaagde gezellige avond met een superverteller die het publiek kon boeien met haar aangename stijl en woordkeuze • Ruime belangstelling vooral van mensen die je op andere activiteiten niet ontmoet • Een zeer bevredigende opkomst van leden van het Davidsfonds en ook niet-leden. Allen drukten, na de activiteit, hun tevredenheid uit over de fijne avond die zij beleefd hadden. Het was een project waar gedurende maanden aan gewerkt werd en de voorbije weken zelfs met een ploeg van meer dan 30 mensen werd gerepeteerd, decors gebouwd enz. De combinatie van historiek, plaatselijke geschiedenis, referenties naar huidige evoluties, theater, muziek, dramatiek en humor sloeg duidelijk aan. De uitverkochte zaal reageerde enthousiast en dankbaar • Vrij divers publiek, ook mensen die we niet kenden ca. 20%. • Dit initiatief is lovenswaardig en leerrijk. Het heeft uitstraling en schept mogelijkheden bij de afdelingen om extra aandacht te schenken aan bepaalde onderwerpen. Door de bekendheid en de publiciteit errond komen ook mensen af, die geen lid van de eigen afdeling zijn of uit een andere afdeling COLOFON Medewerkers voor De Nacht van de Geschiedenis op de hoofdzetel van het Davidsfonds: • Cecilia Coppens, stafmedewerker Evenementen – [email protected] • Kathleen Haesaerts, administratief medewerker – [email protected] of [email protected]

26