Vier heavy users over waarom zij twitteren
Ik twitter dus ik besta Moeten communicatieprofessionals twitteren? Niet per se, zeggen zij die meewerkten aan ons Twitter Onderzoek. Maar de vier fanatieke twitteraars die wij interviewden doen het wel. Want ze vinden het leuk en nuttig. door Jasper Enklaar illustratie Yvonne Kroese
22
E
en combinatie van leuk en nuttig. Dat is voor Anton-Jan Thijssen (TBWA/Busted, @ajthijssen, 3.803 tweets, volgt 864 mensen, heeft 928 volgers) de belangrijkste reden om te twitteren. Hij doet het sinds 2007. Twitter is zijn manier om zowel privé als zakelijk contacten te onderhouden en dingen te weten te komen. Maar je moet het vooral ook leuk vinden, zegt hij. ‘Dat is het euvel bij twitteraars die gaan twitteren omdat de baas of de collega of een adviesbureau zegt dat het moet. Als je het niet leuk vindt, moet je het vooral niet doen. Het moet bij je passen.’ Hij vindt dan ook niet dat communicatieprofessionals moeten twitteren om serieus genomen te worden. ‘Elke adviseur moet weten wat er gebeurt en daarom een tijdje rondgekeken hebben. Maar je kunt heel goed besluiten: dit is niks voor mij.’ Gitta Bartling (Fris Communicatie, @gbartling, 9.733 tweets, volgt 445 mensen, heeft 820 volgers) heeft de keus duidelijk gemaakt: het is zeker wat voor haar, met een communicatiebureau dat sterk online is georiënteerd. Als communicatieadviseur moet je op de hoogte zijn, vindt ze. ‘Ik probeer alles uit en om daarover te kunnen adviseren, moet je er iets van vinden. En soms blijf ik plakken. Zoals bij Twitter.’ Zakelijke en privé-contacten lopen nogal door elkaar bij haar. ‘Mensen die alleen maar zakelijk twitteren, vind ik minder interessant, want ik wil weten wie de mens erachter is. Maar alleen privé-dingen volg ik ook niet. Juist de combinatie is prettig.’
Diezelfde mix van zakelijk en privé gaat op voor Roland Kroes (woordvoerder SNS Reaal, @ronald1976, 3.064 tweets, volgt 374 mensen, heeft 310 volgers). ‘Ik ben begonnen omdat mijn vrienden twitteren. Toen ontdekte ik dat er veel vakmatig interessante mensen op Twitter actief zijn. Nu val ik de helft van de tijd mijn vrienden lastig met communicatiedingen, en de andere helft val ik mijn vakmatige relaties lastig met tweets over meer persoonlijke dingen.’
Kletspraat Jos Govaart (coopr.nl, @josgovaart, 15.459 tweets, volgt 1.167 mensen, heeft 1.476 volgers) is zelfs enigszins teruggekomen op de – vaak gehoorde – afkeer van private kwesties op Twitter. ‘Ik heb ooit gezegd dat ik niet geïnteresseerd ben in wat mensen eten en dat soort onzin. Maar je leert mensen kennen en voor je het weet ben je zelf ook meer onzin aan het vertellen dan je van plan was. Je weet wel meer over de mens erachter. En als iemand te veel kletspraat verspreidt, heb je de vrijheid om hem niet meer te volgen.’ Een echt sociaal medium dus, maar wel eentje die bijzonder nuttig kan zijn. Een ‘dialoogmedium’ noemt Thijssen het, niet een medium om ouderwets zendend persberichten op door te zetten. ‘Mijn werk wordt er beter door, omdat ik de mensen met wie ik werk, beter leer kennen. Ik kan beter rekening houden met hun wensen. Ik haal er veel kennis uit; er zijn veel mensen met wie ik actieve discussies heb en die op mijn tweets reageren.’
Voor Govaart past Twitter helemaal in de bureaufilosofie. ‘Onze strategie is geven, delen en ontvangen, in die volgorde. Dat gaat via ons blog, waar we elke dag een stukje publiceren. Maar bloggen is intensief. Een tweet van 140 tekens is zo verstuurd. Natuurlijk is Twitter ook fun. Maar ik gebruik het ook om kennis te delen en op te doen, om ons blog onder de aandacht te brengen, om te laten zien wat we weten en kunnen en uiteindelijk ook om er business uit te halen. Dat gaat op een natuurlijke manier.’ Ook Bartling gebruikt Twitter behalve als bron van informatie om zichzelf te profileren. ‘Door de laagdrempeligheid doe ik veel contacten op. Mensen met wie ik anders niet in contact was gekomen; vakgenoten, maar ook potentiële samenwerkingspartners of opdrachtgevers. Als je je kennis zelf ruimhartig deelt, dan kan dat iets betekenen voor je opdrachtportfolio.’
Twitter kost tijd. Maar met wat slimme applications en programmaatjes kun je de boel aardig organiseren. ‘Het is een ideaal tijdverdrijf als je onderweg bent’, vindt Thijssen. ‘Maar verder kijk ik een paar keer per dag. Ik ga niet terugscrollen naar wat iedereen gezegd heeft. Ik heb een aantal lijsten van mensen die ik de moeite waard vind om te volgen en als mensen direct naar mij reageren, krijg ik een alert op mijn telefoon. Als mensen iets tegen me zeggen, moet je niet een dag lang niet reageren.’ Kroes vindt van zichzelf dat hij zeer regelmatig twittert, maar dat neemt geen ongezonde vormen aan. ‘Ik heb niet de voortdurende drang om te kijken wat er gebeurt. Het lukt me goed de knop om te zetten en wat anders te doen.’ Maar voor bijna 4.000 tweets in een jaar moet je toch aardig je best doen. Dat hangt ervan af, zegt Kroes: ‘Het is maar net of de dag zich leent om te twitteren. Het vari-
eert van een paar tweets per dag tot tientallen.’ Govaart en Bartling hebben hun bureau grotendeels op 2.0 communicatie gebaseerd, dus is Twitter voor hen a way of life? ‘15.000 tweets sinds november 2008, dat is wel actief ja’, zegt Govaart. ‘Het is onderdeel van mijn dagelijkse praktijk, want ons blog jagen we aan via Twitter, maar er zijn ook genoeg twitterloze momenten.’ Ook Gitta Bartling kent die twitterloze momenten – zelfs een twitterloze ruimte: de slaapkamer. Daar is twitteren taboe. Misschien uit zelfbescherming, want, zegt ze: ‘Ik ben wel gevoelig voor verslaving aan dit soort dingen. Ik heb daar een periode last van gehad, maar heb een modus gevonden. Ik scroll niet meer terug in mijn tijdlijn. Er zijn perioden dat ik heel veel, en soms iets minder twitter; gemiddeld zo’n 16 tweets per dag. Ik doe het minder als ik onderweg ben, wat meer als ik achter de pc zit, of vrij-
dagavond op de bank voor de televisie.’ Social media en Twitter in het bijzonder hebben een nieuwe manier van communiceren geïntroduceerd, die niet meer is weg te denken. Onze vier twitteraars zijn eensgezind: hoewel Twitter als tool misschien niet een heel lang leven is beschoren, blijft de essentie overeind. ‘De manier waarop nu gecommuniceerd wordt, verandert niet’, zegt Govaart. ‘Het is open, kort, snel, direct, persoonlijk. De hiërarchie verdwijnt. Dat is de kracht.’ Volgens Kroes zit de kracht ook in de eenvoud. ‘Er is weinig poespas, net als Teletekst: het is wat het is en meer niet.’ Bartling ziet de kern van Twitter in realtime interactie – en die blijft bestaan. ‘Misschien niet in deze vorm, maar de gedachte erachter wel. Er zullen vast verschuivingen optreden, maar de echtheid en interactiviteit gaan we niet meer kwijtraken.’
Communicatie’s Twitter Onderzoek
Twitter is het misschien wel helemaal Gij zult twitteren is in communicatiekringen een veelgehoord credo. Communicatie onderzocht wat de communicatieprofessional met Twitter doet en peilde uw enthousiasme of afkeer. door Ellen Elsinghorst
60%
van de twitterende communicado’s doet het minimaal een paar keer per week
24
W
ie niet twittert doet niet mee. Maar klopt dat ook? Wij wilden er meer van weten – en hebben het geweten. Ruim 2.370 communicatieprofessionals, hoofdzakelijk abonnees van de nieuwsbrief communicatie-online.nl, namen eind maart de moeite om mee te doen aan het Twitter Onderzoek. (Hartelijk dank, iedereen!) Hetgeen alleen al aan meningen een 153-tal pagina’s opleverde. En als er één ding uit het onderzoek duidelijk is geworden, dan is het wel dat die meningen enorm uiteenlopen. Recent onderzoek van Multiscope laat zien dat 9% van de Nederlanders de laatste maand Twitter heeft ‘gebruikt’. In onze populatie, abonnees van communicatieonline.nl – is dat percentage veel hoger, want slechts 35%
zegt: ‘Ik twitter niet.’ Het overgrote deel van die twitteraars doet dat via een persoonlijk account, een veel kleiner deel via een bedrijfsaccount – en sommigen via beide. En het zijn zeker geen ‘slapende’ twitteraars: 60% doet het minimaal een paar keer per week. En serieus zijn ze ook: ze volgen vooral ‘vakgenoten’ (79%), ‘collega’s’ (65%) en ‘politici, journalisten en andere opinieleiders’ (60%). Mensen met een bedrijfsaccount volgen vaker dan mensen met een persoonlijk account ‘klanten en de doelgroep’ en ‘concurrenten’. Andersom volgen mensen met een persoonlijk account vaker ‘beroemdheden’ en ‘politici, journalisten en andere opinieleiders’. Overigens vergaten wij in de enquête de groep ‘vrienden en bekenden’ als antwoordmogelijkheid aan te bieden – want ook die
blijken graag en veelvuldig te worden gevolgd, zo lieten de respondenten ons weten. Twitter wordt het helemaal. Ja, zegt 42%. Nee, vindt 58%. De meningen over de betekenis van Twitter zijn sterk verdeeld. Communicatieprofessionals die over crises en rampen communiceren, geven heel duidelijk aan dat ze echt niet meer om Twitter heen kunnen. Maar veel mensen geloven niet dat het een blijvertje is, want te oppervlakkig en te vluchtig. ‘Straks komt er gewoon weer iets anders.’ ‘Leuk voor de early adopter, niet voor de late majority.’ ‘Over een jaar is Twitter zó 2010.’ Teken aan de wand zou zijn dat vooral oudere mensen twitteren. Maar anderen kunnen zich een leven en werken zonder Twitter echt niet meer voorstellen. Ook veel gezegd: het is een van de middelen in de communicatiemix, een aanvulling, niet meer en niet minder. Voor een enkel bedrijf (bijvoorbeeld Apple of Nike) of een enkele persoon (bijvoorbeeld Frits Wester of Femke Halsema) is het interessant, voor het merendeel van de Nederlandse bedrijven niet. ‘Waarom zou je je aanmelden bij een Twitter-account van een bedrijf ? Al die reclame die je voortdurend over je heen krijgt.’ Het mag dan een hype worden genoemd, veel mensen noemen Twitter – en andere social networksites – wel een nieuwe (en blijvende) manier van communiceren. Die bij voorkeur geïntegreerd met andere social media wordt ingezet. Ik volg tweets over onze organisatie op de voet. Opvallend is dat de meerderheid (58%) van de respondenten hier nee op antwoordt en slechts 42% ja. Onder twitteraars met een bedrijfsaccount is het aantal mensen dat ja zegt wel iets groter: 54%. Wat doen ze met die tweets over de organisatie? Ze gebruiken deze vooral om ‘te volgen wat er speelt in de doelgroep’ (79%). Slechts een kwart (25%) zegt ‘ik doe aan webcare: ik handel na (on)welgevallige tweets over de organisatie’. Onder degenen met een bedrijfaccount be-
draagt dat percentage 31. Ook opvallend: aan de betekenis van tweets die betrekking hebben de eigen organisatie wordt niet zo zwaar getild. Ik denk dat tweets over (producten/diensten van) onze organisatie grote invloed hebben. Nee!, zegt maar liefst 57%. Want: de doelgroep zit niet op Twitter, het medium is te vluchtig of het aantal volgers te gering. Ja!, zegt een minderheid van 43%. Want: peer reviews hebben meer effect dan organisatiegestuurde communicatie, Twitter is een vorm van mondtot-mondreclame, het is snel, tweets worden ook meegenomen door Google en bovendien: ook journalisten zitten op Twitter. Maar beter herkent men zich in de stelling: ik denk dat tweets grote invloed kunnen hebben. En dan níet de berichten die de organisatie zelf de wereld intweet, maar tweets van je doelgroep en van opinieleiders. Verder is de invloed sterk afhankelijk van de betrokkenheid van de doelgroep bij je product. ‘Kijk maar naar #Greenpeace, #Nestle of #kitkat om te zien hoe effectief Twitter kan zijn.’ De betekenis van tweets voor de eigen ‘branding’ wordt wel hoog ingeschat. Ik zie Twitter als een middel om jezelf te
42%
volgt tweets over de organisatie op de voet
57%
ontkent dat tweets over de organisatie grote invloed hebben
68%
25
ziet Twitter als een
middel om jezelf te profileren
Ja, ik volg tweets over onze organisatie op de voet, want… (meer dan 1 antwoord mogelijk)
" "$ % #%" " #%"" ! !" %$ $%" !" $ $"! $ "%"!$ !"
Ik volg op Twitter (meer dan 1 antwoord mogelijk)
!
!
!"
!
!
#
! " !
26
!
"
! #
ik als communicatieadviseur op de hoogte ben van web 2.0-applicaties.’) Nee, vindt de resterende 32%. Sommigen staat dat twitteren om je te profileren echter zeer tegen: zij spreken van ‘exhibitionisme’ of ‘egotripperij’. ‘Door Twitter zijn in rap tempo zeer veel goeroes 2.0 opgestaan. Grootste vraag die ik daarbij heb, is waar hun wijsheid op gestoeld is. Ik constateer dat veel van die goeroes zzp’er zijn, maar dat ze weinig melding maken van grote ervaring bij klanten.’ ‘Als je kijkt naar het aantal business cases dan zijn er meer goeroes dan cases, dus daar klopt iets niet.’ Ook wordt dat profileren als negatief ervaren als er wordt getwitterd over onbenullige zaken. Wat op Twitter daarentegen wel zeer wordt gewaardeerd, is als men interessante content heeft te delen. Een aantal respondenten wil zich niet profileren door middel van Twitter vanwege de privacy. Onze organisatie heeft regels opgesteld voor het twittergedrag van het personeel. Maar liefst 87% van de respondenten zegt nee, al zijn veel bedrijven er wel mee bezig. En dat hoeft meestal ook helemaal niet, vindt men, zolang je je maar houdt aan de algemene gedragsregels die gelden voor het (al dan niet online) naar buiten brengen van informatie. Verder is de noodzaak afhankelijk van het type organisatie. Bij de overheid bijvoorbeeld luistert het vrij nauw. ‘Als je je personeel vertrouwt op verjaardagsfeestjes, dan moet je ze ook vertrouwen op Twitter.’ Maar andere respondenten hebben ondervonden dat regels wel degelijk noodzakelijk zijn. ‘Niet iedereen heeft evenveel common sense. En sommige collega’s zoeken graag het randje op.’ ‘Het is nodig want ik ken mensen die iedere tien minuten sms’en. Volkomen onproductieve mensen. Is dit soms het nieuwe roken?’ De respondenten zijn mild over collega’s die (nog) niet twitteren. Als je in het communicatievak niet twittert, doe je niet mee. Nee, onzin!, zegt 63%, een communicatieprofessional hoeft niet per se te twitteren om serieus genomen te worden. ‘Ik dacht dat het zo was. Totdat ik er weer mee stopte.’ Ja, zegt 37%: ‘Een beetje communicatieadviseur zit op Twitter.’ ‘Ik betrapt me erop dat ik het suf vind als mensen geen account hebben.’ En als je het niet doet, mis je ‘een prachtige tool om kennis te delen’. Kanttekening: ‘Actief twitteren is voor een communicatieadviseur misschien niet nodig, maar je moet wel snappen hoe het werkt, wat de do’s en don’ts zijn en wat de impact is voor de manier waarop mensen communiceren.’ Verder is het vooral afhankelijk van je doelgroep. Opvallend is overigens dat veel respondenten bij de keuze tussen wel of niet twitteren vooral aan zenden denken – ‘wij hebben niet zoveel zinnigs te melden’ –, maar vergeten dat het ook gebruikt kan worden voor bijvoorbeeld webcare of om te achterhalen wat er leeft.
profileren. Ja, zegt 68% – ‘zie Obama’ –, al noemen velen LinkedIn effectiever. (‘De tweets laten zien waar je je beroepsmatig mee bezighoudt.’) Bij de wens om te veranderen van baan of bij acquisitie (zzp’ers!) kun je er zeker profijt van hebben, zo is de ervaring. (‘Zo zien werkgevers dat
Discussier met ons mee over het onderzoek op: http://www.communicatieonline.nl/opinie/bericht/twitteronderzoek/ Volg ons op Twitter: http:/twitter.com/communicatwit
Twitter Onderzoek
Vragen Ik twitter
© 2010 Kluwer | Praat mee over het onderzoek op Communicatie Online: Twitteronderzoek
April/Mei 2010
Twitter Onderzoek
Ik twitter
© 2010 Kluwer | Praat mee over het onderzoek op Communicatie Online: Twitteronderzoek
April/Mei 2010
Twitter Onderzoek
April/Mei 2010
Ik volg op Twitter (meer dan 1 antwoord mogelijk)
© 2010 Kluwer | Praat mee over het onderzoek op Communicatie Online: Twitteronderzoek
Twitter Onderzoek
Ik volg tweets over onze organisatie op de voet
© 2010 Kluwer | Praat mee over het onderzoek op Communicatie Online: Twitteronderzoek
April/Mei 2010
Twitter Onderzoek
Indien ja (meer dan 1 antwoord mogelijk)
© 2010 Kluwer | Praat mee over het onderzoek op Communicatie Online: Twitteronderzoek
April/Mei 2010
Twitter Onderzoek
Ik twitter (meer dan 1 antwoord mogelijk)
© 2010 Kluwer | Praat mee over het onderzoek op Communicatie Online: Twitteronderzoek
April/Mei 2010
Twitter Onderzoek
April/Mei 2010
De volgende vragen zijn voor zowel mensen die twitteren als die niet twitteren.
Twitteren is zonde van je tijd.
© 2010 Kluwer | Praat mee over het onderzoek op Communicatie Online: Twitteronderzoek
Twitter Onderzoek
Twitter wordt het helemaal.
© 2010 Kluwer | Praat mee over het onderzoek op Communicatie Online: Twitteronderzoek
April/Mei 2010
Twitter Onderzoek
April/Mei 2010
Als je in het communicatievak niet twittert, doe je niet mee.
© 2010 Kluwer | Praat mee over het onderzoek op Communicatie Online: Twitteronderzoek
Twitter Onderzoek
April/Mei 2010
Ik denk dat tweets over (producten/diensten van) onze organisatie grote invloed hebben.
© 2010 Kluwer | Praat mee over het onderzoek op Communicatie Online: Twitteronderzoek
Twitter Onderzoek
April/Mei 2010
Onze organisatie heeft regels opgesteld voor het twittergedrag van het personeel.
© 2010 Kluwer | Praat mee over het onderzoek op Communicatie Online: Twitteronderzoek
Twitter Onderzoek
Ik zie twitter als middel om jezelf te profileren.
© 2010 Kluwer | Praat mee over het onderzoek op Communicatie Online: Twitteronderzoek
April/Mei 2010
Twitter Onderzoek
Ik werk
© 2010 Kluwer | Praat mee over het onderzoek op Communicatie Online: Twitteronderzoek
April/Mei 2010
Dit onderzoek is uitgevoerd op initiatief van vakblad Communicatie
Hét vakblad voor communicatieprofessionals. Met nieuws, opinie, artikelen en interviews met collega's. Bovendien krijg je gratis toegang tot het online Communicatie Archief met alle artikelen uit het vakblad Communicatie. Bekijk het laatste nummer Bestel nu: ! 144,50 Nu twee nummers gratis! Jaarabonnement, 11 nummers
Om verder te lezen Iedereen heeft een mening over Twitteren! Dé nieuwe vorm om met vrienden te communiceren. Maar heeft het ook voor interne communicatie mogelijkheden? Huib Koeleman, specialist interne communicatie, denkt in zijn vierde boek van wel. In “Twitteren op je werk en andere social media voor interne communicatie” komen allerlei social media aan de orde die mogelijkheden bieden voor kennis uitwisseling en communicatie binnen organisaties, zoals social network als Hyves en Facebook en de kennisplatforms zoals Wiki’s. Hierbij komen verschillende voorbeelden voorbij, van Madonna tot Maxime Verhagen, van Google tot Achmea. De social media passen bij de medewerker 2.0 en bij het zogenaamde “nieuwe werken”. Ook de veranderende rol van de afdeling communicatie wordt behandeld, van controleur in luisteraar. Zal het persoonlijke vormen van communicatievervangen? Nooit! Maar communicatiemensen zullen deze vormen moeten kennen. En na het lezen van dit boek ken je ze.
Meer informatie / bestellen